ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ,ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΆ ΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ Ο χαρακτήρας της επιστημονικής εξέλιξης :Η επιστήμη συνδέεται με την οικονομία Κυριαρχεί η χημεία

Συνθετικά υφάσματα,χρώματα

λιπάσματαΕμβόλια φάρμακα

Υφαντουργία γεωργίαΚαταπολέμηση

ασθενειών

Επιστημονικά επιτεύγματα Μάξγουελ : ανακάλυψε τη σχέση ηλεκτρισμού και

μαγνητισμού Μπελ :τηλέφωνοΈντισον : λαμπτήρας ,ηλεκτροπαραγωγικός

σταθμός στη Νέα Υόρκη Μορς : τηλεγραφικό δίκτυο Παστέρ και Κοχ : εμβόλιο για τη λύσσα και

μέθοδοι αποστείρωσης τροφίμων.

ΜΑΞΓΟΥΕΛ

ΛΟΥΙΣ ΠΑΣΤΕΡ

“Fortune favors the prepared mind.”η τύχη ευνοεί το προετοιμασμένο μυαλό

— Louis Pasteur

ΛΟΥΙΣ ΠΑΣΤΕΡ

ΦΙΑΛΗ ΛΑΙΜΟΥ ΚΥΚΝΟΥ

Science advances through tentative answers to a series of more and more subtle questions which reach deeper and deeper into the essence of natural phenomena."

– Louis PasteurΗ επιστήμη προχωρά μέσα από δοκιμαστικές

απαντήσεις σε μια σειρά από όλο και περισσότερο λεπτές ερωτήσεις ,οι οποίες φτάνουν όλο και βαθύτερα στην ουσία των φυσικών φαινομένων.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΛΑΜΠΤΗΡΑΣ

« Ι have not fail . I have just found 10.ooo ways that won’t work.

Th. Edison

ΜΟΡΣ

ΧΕΙΡΙΣΤΗΡΙΟ ΣΗΜΑΤΩΝ ΜΟΡΣ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΜΟΡΣ

ΣΗΜΑΤΑ ΜΟΡΣ

ΔΑΡΒΙΝΟΣ: Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ Κ. Δαρβίνος : Η καταγωγή των ειδώνΤα ζώα και τα φυτά προήλθαν από λίγα απλούστερα

είδηΤα είδη μεταλλάχθηκαν πολλές φορές Επικράτησαν αυτά που προσαρμόστηκαν καλύτερα στις

συνθήκες.Θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής Η θεωρία του μεταφέρθηκε αυθαίρετα και στο

κοινωνικό επίπεδο

κοινωνικός δαρβινισμός

“Organic evolution, as Darwin conceived it, involved at least three distinct propositions: first, that more complex forms of life appeared on the earth later than simpler ones (the doctrine of progression); secondly, that these later forms of life were descended from the earlier ones (the doctrine of transformation); and thirdly—Darwin’s essential contribution—that the descent of these later species from the earlier was a consequence of variation and natural selection.”

- Toulmin, Stephen and June Goodfield, The discovery of Time, The University of Chicago Press, 1965, pg 138.

Η οργανική εξέλιξη ,όπως τη συνέλαβε ο Δαρβίνος , αναφέρεται τουλάχιστον σε τρεις διακριτές προτάσεις : πρώτα ,ότι οι πιο περίπλοκες μορφές της ζωής εμφανίστηκαν στη γη αργότερα από τις απλούστερες (το δόγμα της προόδου) ,δεύτερον ότι αυτές οι μεταγενέστερες μορφές ζωής είναι απόγονοι από τις προγενέστερες ( το δόγμα της μεταλλαγής) ,και τρίτον οι απόγονοι αυτών των μεταγενέστερων ειδών από τα προγενέστερα είναι συνέπεια της ποικιλίας και της φυσικής επιλογής.

ΔΑΡΒΙΝΟΣ

δαρβινος

ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΥ

ΠΡΟΓΟΝΟΙ

ΟΜΟΛΟΓΕΣ ΔΟΜΕΣ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΟΝΤ Νόμος τριών σταδίων :η ανθρώπινη γνώση περνά από 3

διαδοχικά στάδια

Θεολογικό

μεταφυσικό

Επιστημονικό ή θετικό

Εξάρτηση από

υπερφυσικά όντα

Αφηρημένες ιδέες

Φυσικοί νόμοι

-επιστημονικά

Η κοινωνία να

οργανωθεί με βάση

αυτούς τους νόμους

κοινωνιολογία

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΟΝΤ

ΦΡΙΝΤΙΧ ΧΕΓΚΕΛΤο σύμπαν διακρίνεται σε 3 σφαίρες

Διαλεκτική μέθοδος : θέση αντίθεση ΣΥΝΘΕΣΗΟ κόσμος βρίσκεται σε συνεχή

μεταβολή

Λόγος

φύσηπνεύμα

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΧΕΓΚΕΛ Το να είσαι ανεπηρέαστος από την κοινή γνώμη είναι η

πρώτη και βασική προϋπόθεση για να επιτύχεις οτιδήποτε μεγάλο.

•Η ιστορία δεν είναι ο χώρος της ευδαιμονίας. Η ευτυχία έχει λευκές σελίδες εκεί.

•Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία.

•Οι αυθεντικές τραγωδίες στη ζωή δεν είναι οι συγκρούσεις μεταξύ σωστού και λάθους, είναι οι συγκρούσεις μεταξύ δύο σωστών.

•Μόνο ένας άνθρωπος με κατάλαβε, και αυτός δεν με κατάλαβε.

ΜΑΡΞ -ΕΝΓΚΕΛΣ Υιοθετούν τη διαλεκτική μέθοδο ΑΛΛΑ κινητήριος παράγοντας όχι το πνεύμα ΑΛΛΑ Η ΥΛΗ Κινητήρια δύναμη της ιστορίας : η πάλη των τάξεωνΣύγκρουση ανάμεσα στην αστική και εργατική τάξη

επανάσταση κομμουνισμός

ΜΑΡΞ

ΜΑΡΞ ΕΝΓΚΕΛΣ

ΕΝΓΚΕΛΣ

ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΝΙΤΣΕ Ο άνθρωπος δεν μπορεί να συλλάβει την απόλυτη

αλήθεια Η αξία του ανθρώπου βρίσκεται σε αυτό που

μπορεί να γίνει Στον ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟ Κύριο γνώρισμα του υπεράνθρωπου η αποθέωση

της δύναμης.

ΝΙΤΣΕ

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΝΙΤΣΕ Ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό.

Η παράνοια σε άτομα είναι σχετικά σπάνια. Όμως σε ομάδες, κόμματα, έθνη και εποχές είναι μάλλον ο κανόνας.

Ποιο από τα δύο: Είναι ο άνθρωπος μια από τις γκάφες του Θεού ή ο Θεός μια από τις γκάφες του ανθρώπου;

Ο ασθενής είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον υγιή. Δεν είναι από τον πιο δυνατό που γίνεται η ζημιά σ’ ένα δυνατό άνθρωπό, αλλά από τον πιο αδύναμο.

Η μοναξιά είναι για το πνεύμα ό,τι η δίαιτα για το σώμα.

Ξεχνάει κανείς τα λάθη του, όταν τα εξομολογείται σε κάποιον άλλον. Ο άλλος, όμως, δεν τα ξεχνάει.

Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι.

Ελευθερία είναι να μπορείς να έχεις μια κάποια απόσταση από τους άλλους.

Ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του.

φανατισμός είναι η μόνη μορφή θέλησης που μπορεί να διαπνέει τους αδύναμους και τους ντροπαλούς.

ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ Κλασικισμός ή Νεοκλασικισμός : θαύμαζε την τάξη και την

πειθαρχία της κλασικής τέχνης των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων.

Εκπρόσωποι : Νταβίντ ,Ενγκρ

David -αυτοπροσωπογραφία

Νταβίντ -Ναπολέων

Ο Άρης αφοπλίζεται από την Αφροδίτη

Ο θυμός του Αχιλλέα

Θερμοπύλες

Ο θάνατος του Σωκράτη

Ο θάνατος του Μαρά

Ingers Αυτοπροσωπογραφία

Ενγκρ Οιδίποδας και Σφίγγα

Ενγκρ Δίας και Θέτιδα

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ Ρομαντισμός : πρωτοεμφανίστηκε στην Αγγλία και τη Γερμανία και

κορυφώθηκε στη Γαλλία. γνωρίσματά του Εγκατάλειψη κλασικών προτύπων Κυριαρχία συναισθήματοςΑγάπη για το μυστηριώδες Ενδιαφέρον για το εξιδανικευμένο εθνικό παρελθόνΘρησκευτική αναζήτηση Στροφή στη φύση Προτεραιότητα του φανταστικού έναντι του πραγματικού και του

χρώματος έναντι της μορφής Ελεύθερη διαμόρφωση του ύφους.

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣανάδυση εθνικών κρατών φιλελεύθερες ιδέες

Αναζητούν στο έθνος , στην εθνική παράδοση και στην επαναστατική δράση τις πηγές της έμπνευσής τους

Ρομαντισμός -μουσική Γερμανία : Μπετόβεν , Σούμαν, Μπραμς ,Βάγκνερ Πολωνία :Σοπέν , εξέφρασε τη νοσταλγία του για

την πατρίδα του που εγκατέλειψε μετά την πολωνική επανάσταση του 1830

Μπετόβεν

Σούμαν

Μπραμς

Βάγκνερ

Σοπέν

Ρομαντισμός Ποίηση Αγγλία : Κιτς , Σέλεϊ , Μπάιρον Γαλλία : Λαμαρτέν , Βινί, Μισέ ,Ουγκό Γερμανία : Ρίχτερ ,Νόβαλις Ιταλία : Μαντσόνι, Λεοπάρντι Ρωσία : Πούσκιν

Έντονος εθνικός χαρακτήρας

Keats John

Keats John On First Looking into Chapman's Homer

Much have I travell'd in the realms of gold,And many goodly states and kingdoms seen;Round many western islands have I beenWhich bards in fealty to Apollo hold.Oft of one wide expanse had I been toldThat deep-browed Homer ruled as his demesne;Yet did I never breathe its pure sereneTill I heard Chapman speak out loud and bold:Then felt I like some watcher of the skiesWhen a new planet swims into his ken;Or like stout Cortez when with eagle eyesHe star'd at the Pacific — and all his menLook'd at each other with a wild surmise —Silent, upon a peak in Darien.

“ ” The sonnet "On First Looking into Chapman's Homer"

October 1816

Shelley Persy

“Η ζωή αλλάζει, μα δεν χάνεται. Η ελπίδα σβήνει, μα δεν πεθαίνει. Η αλήθεια σκεπάζεται, μα πάλι ξαναλάμπει.»

«Θερίζεις αυτό που σπέρνεις. Η βία πάντα προκαλεί τη βία.»

«Καμιά αρετή δεν είναι ωραία, αν δεν ενθουσιάζει.»«Οι βασιλιάδες είναι σαν τ' αστέρια, ανατέλλουν και

δύουν, έχουν το σεβασμό των ανθρώπων, όχι όμως και την εμπιστοσύνη τους.»

Μπάιρον

Θάνατος του Μπάιρον

ΝΟΒΑΛΙΣ

Ρομαντισμός ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Γαλλία : Σατομπριάν ,Μπαλζάκ, Σταντάλ, Ουγκό Αγγλία : Σκοτ

ΜΠΑΛΖΑΚ

ΣΤΑΝΤΑΛ

ΒΙΚΤΟΡ ΟΥΓΚΟ

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΣΑΛΟΝΙ

ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Αγγλία : Κόνσταμπλ Γαλλία : Ζερικό ,Ντελακρουά

Κόνσταμπλ Η κοιλάδα Στάουαρ

Constable παραλία Βrighton

Constable παραλία Βrighton

Constable τοπίο

Κόνσταμπλ προετοιμασία

χειράμαξα

Ντελακρουά η ελευθερία οδηγεί το λαό

Ντελακρουά Ορφανή στα κοιμητήρια

Ντελακρουά Γκιαούρης πολεμά πασά

Ντελακρουά Η σφαγή της Χίου

Ζερικό Η σχεδία της Μέδουσας

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

1850 :Βιομηχανική επανάσταση

οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές Υποχώρηση νεοκλασικισμού και ρομαντισμού Εμφάνιση ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ

ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ Προσπάθεια πιστής απόδοσης της

πραγματικότητας Ενδιαφέρον για την καθημερινότητα των απλών

ανθρώπωνΕνδιαφέρον για το αληθινό και όχι για το ωραίο.

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Γαλλία :Κουρμπέ , Κορό, Ντομιέ, Μιγέ

Κουρμπιέ Το ατελιέ

Κουρμπέ Η συνάντηση

Κουρμπέ αγρότες που επιστρέφουν από την αγορά

Κουρμπέ το σπάσιμο της πέτρας

Κουρμπέ Οι κοσκινίστριες του σταριού

Μιγέ η φουρνάρισσα

Μιγέ ο άνθρωπος με την αξίνα

Μιγέ Η υφάντρια

Μιγέ Βοσκοπούλα

Μιγέ Οι σταχομαζώχτρες

Καμίλ Κορό

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Αγγλία: Κ. ΝτίκενςΓαλλία :Φλωμπέρ ,Ζολά, Ρωσία : Ντοστογιέφσκι , Τολστόι

Κ.Ντίκενς

Φλωμπέρ

Ντοστογιέφσκι

Τολστόι

ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ ΠΟΙΗΣΗ Γαλλία : ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ : κίνημα που αρνούνταν

κάθε κανόνα και προσπάθησε να εκφράσει τη φαντασία.

Μποντλέρ , Βερλέν , Μαλαρμέ, Ρεμπό ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ Τόνισε την ανάγκη της κοινωνικής χειραφέτησηςΝορβηγία : ΊψενΣουηδία: Στρίνμπεργκ Ρωσία :Τσέχοφ

ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Προσπάθεια να αποδοθεί η φευγαλέα εντύπωση Το βάρος έπεφτε στα μεταβαλλόμενα είδωλα των

πραγμάτων ,ιδίως στις αποτυπώσεις του φωτόςΕκπρόσωποι: Μονέ, Πισαρό , Ρενουάρ , Ντεγκά Μεταϊμπρεσσιονιστές : Σερά, Γκογκέν, Βαν Γκογκ,

,Σεζάν ΓΛΥΠΤΙΚΗ: Ροντέν ,επιδίωκε την απόδοση

βαθύτερων συναισθημάτων και πανθρώπινων αξιών.

Μονέ

μονέ

μονέ

μονέ

Πισαρό

πισαρό

Πισαρό Μονμάρτη

Πισαρό μονμάρτη

ρενουάρ

ρενουάρ

ρενουάρ

ρενουάρ

ρενουάρ

Ντεγκά Μάθημα χορού

Ντεγκά

Ντεγκά

ντεγκά

ντεγκά

ντεγκά

Ντεγκά

Π. ΓΚΟΓΚΈΝ

ΓΚΟΓΚΕΝ

ΓΚΟΓΚΕΝ

ΓΚΟΓΚΕΝ

ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ

Βαν Γκογκ

Βαν Γκογκ

Βαν Γκογκ

ΣΕΖΑΝ

Σεζάν χαρτοπαίκτες

Ροντέν το φιλί

Οι αστοί του καλαί

Ροντέν ο σκεπτόμενος

Ροντέν Ουγκό

Ροντέν η πύλη της κολάσεως

Ροντέν _Μπαλζάκ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ,ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 19ο α.Οικοδομείται μια εθνική ταυτότητα κοινή για

ολόκληρο τον ελληνισμόΦαλμεράιερ : οι Έλληνες του 19ου α. ελάχιστη

σχέση είχαν με τους αρχαίους Έλληνες Σπ. Ζαμπέλιος και Κων/νος Παπαρρηγόπουλος

υποστήριξαν η συνέχεια του ελληνισμού από την αρχαιότητα υπήρξε αδιάκοπη

Στράφηκαν στη μελέτη του Βυζαντίου

Διαμορφώθηκε το τριμερές σχήμα της ελληνικής ιστορίας: αρχαία ,βυζαντινή ,νεότερη

Ανάγκη ενίσχυσης της ελληνικής εθνικής ταυτότητας

Μελέτη της σύγχρονης λαϊκής ζωής και των λαϊκών εθίμων

Ν.Πολίτης :θεμελιωτής της λαογραφίας.Πανεπιστήμιο :προσπαθεί να εμφυσήσει στους

ομογενείς «αλύτρωτους» φοιτητές του τις εθνικές αξίες, ώστε αυτοί να τις μεταδώσουν στις πατρίδες τους

Φαλμεράιερ

Κ.Παπαρρηγόπουλος

Απόκτηση κοινής πολιτιστικής ταυτότητας Ανάγκη για ενιαία καθομιλούμενη γλώσσα Κίνημα δημοτικισμού :καθιέρωση της δημοτικής

ως γλώσσας της εκπαίδευσης , της διοίκησης και της λογοτεχνίας.

Γ. Ψυχάρης :Το ταξίδι μου , ανάγκη γενίκευσης της χρήσης της δημοτικής γλώσσας

ΑΛΛΑ δεν ήταν όλοι σύμφωνοι 1901 Ευαγγελικά , με νεκρούς και τραυματίες 1903 Ορεστειακά

Ψυχάρης

Ευαγγελικά

Ορεστειακά

Δ. Σολωμός

Κορυφαία μορφή τον 19ο α. ο Δ. Σολωμός Ύμνος στην Ελευθερίαν Μελοποίηση Ν. Μάντζαρος Επτανησιακή σχολή Αν Κάλβος : λυρισμός Αρ. Βαλαωρίτης Αν .Λασκαράτος

Σολωμός

Σολωμός

Σολωμός

Φαναριώτες και η Παλαιά Αθηναίκή Σχολή ( 1830-1880)1830-1880 Φαναριώτες λόγιοι :Αλ.και Π. Σούτσος Αλ. Ραγκαβής

Μιμούνται το γαλλικό ρομαντισμό Γράφουν στην καθαρεύουσαΕμ. Ροϊδης : Η Πάπισσα ΙωάνναΠ. Καλιγάς : Θάνος Βλέκας πεζογραφία Δ. Βικελας Λουκή ς Λάρας

Νέα αθηναϊκή σχολή και η γενιά του 18801870 : ορισμένοι λογοτέχνες απορρίπτουν το

ρομαντισμό και στρέφονται στην εκφραστική και θεματική απλότητα.

Εκφραστής της γενιάς του 1880 : ο Κ. ΠαλαμάςΑλ. Παπαδιαμάντης Γ. Βιζυηνός πεζογραφία

Κ.Παλαμάς

Χειρόγραφο Παλαμά

παπαδιαμάντης

παπαδιαμάντης

Βιζυηνός

Γ.Βιζυηνός

Ζωγραφική –γλυπτική Η ζωγραφική και η γλυπτική τον 19ο α.

εμπνεύστηκαν από τη σχολή του ΜονάχουΑν. Κριεζής Δ. Τσόκος Θ.Βρυζάκης Ν. Λύτρας (ιστορικά θέματα απεικόνιση της καθημερινής ζωής)Κ.Βολονάκης ( θάλασσα και Ναυτική ζωή) Ν. Γύζης (διάθεση εξιδανίκευσης)

Εμπνεύστηκαν από τον αγώνα

Σπούδασαν και έζησαν στο Μόναχο

Ν.Λύτρας

Λύτρας

Λύτρας

Λύτρας

Λύτρας

Γύζης Ψυχή

Γύζης Η αποστήθιση

΄Γύζης Ιδού ο Νυμφίος έρχεται

Γύζης το τάμα

Γύζης τα αρραβωνιάσματα

Γύζης το κρυφό σχολειό

Γύζης Γιάντες

Γύζης κούκου

βολονάκης

Βολονάκης

Βολονάκης ισθμός

Βολονάκης λιμάνι του Βόλου

Γιαννούλης Χαλεπάς Γλύπτης

Η κοιμωμένη

Αρχιτεκτονική Οθωνική περίοδος :σχεδιάστηκαν κτίρια με βάση

τον κλασικισμόΧρ.και Θ. Χάνσεν Φρ. Φον ΓκέρτνερΕρ,ΤσίλερΣτ.Κλεάνθης και Εδ. Σάουμπερτ : πολεοδομικό

σχέδιο της Αθήνας ,που μικρό μέρος του εφαρμόστηκε

Λ. Καυταντζόγλου :Πολυτεχνείο.Οφθαλμιατρείο 19ος α. Νεοκλασικό σπίτι

Θ.Χάνσεν Βιέννη

Χάνσεν

Χάνσεν κοινοβούλιο Βιέννη

Τσίλερ Ιλίου Μέλαθρον-Νομισματοκοποίο

Τσίλερ έπαυλη Συγγρού

Τσίλερ θέατρο Πάτρας