Μικρασιατική Ηχώ_422

ΠΛHPΩMENOTEΛOΣ

Tαχ. Γραφείο

Aριθμός Άδειας

ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥX+7

PRE S S POST

PRES S P OST

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ«ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ»

ΕΤΟΣ 55ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 422ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ -

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013

ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ106 80 ΑΘΗΝΑ

ΤΗΛ.: 210 3633618 - FAX: 210 3634636

ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 – KΩΔIKOΣ 01-2966

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥγια να σωθεί ο Προφήτης Ηλίας στη Σμύρνη

Δ ύο παλαιά αιτήματα του οργανωμένου μικρασιατικού

κόσμου έρχονται και πάλι στο προσκήνιο. Το πρώτο,

της ίδρυσης πανεπιστημιακής έδρας για την Ιστορία του Μι-

κρασιατικού Πολιτισμού συνδέεται με τον αγώνα που έχει

ξεκινήσει η βυζαντινολόγος κ. Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ να

πείσει την ελληνική Πολιτεία για την αναγκαιότητα του. Το

δεύτερο, της δημιουργίας του Μουσείου του Ελληνισμού

της Ανατολής συνδέεται με την απόφαση της ΟΠΣΕ να θέ-

σει υπό την αιγίδα της την προσπάθεια της Ενώσεως Σμυρ-

ναίων για τη διεκδίκηση των προσφυγικών πολυκατοικιών

της λεωφ. Αλεξάνδρας, προκειμένου να δημιουργηθεί στο

χώρο τους το Μουσείο.

Περισσότερα στη σελ. 3

Τ ην παρέμβαση του υπουργού Πο-λιτισμού και Τουρισμού της Τουρ-

κίας, Ομέρ Τσελίκ, ζήτησε ο Έλληναςομόλογός του, Πάνος Παναγιωτόπου-λος, προκειμένου να διασωθεί ο ιστο-ρικός ναός του Προφήτη Ηλία κοντάστη Σμύρνη, ο οποίος απειλείται από ταέργα της διάνοιξης ενός νέου αυτοκι-νητόδρομου στην περιοχή.

«Αν και η πρόοδος σε υποδομές καισε κατασκευαστικά έργα σε αυτούςτους δύσκολους καιρούς πρέπει ναενθαρρύνεται, εμείς, ως Υπουργοί Πο-λιτισμού, από την άλλη πλευρά, θαπρέπει να κάνουμε ό,τι είναι πρακτικάδυνατόν για να προστατεύσουμε ταμνημεία, ώστε η οικονομική ανάπτυξηνα συνδυάζεται με τον σεβασμό στονπολιτισμό», γράφει στην επιστολή τουπρος τον κύριο Τσελίκ ο Έλληναςυπουργός Πολιτισμού. «Ο ναός τουΠροφήτη Ηλία στη Σμύρνη, ο οποίοςχαίρει σεβασμού από τους μουσουλ-μάνους και τους χριστιανούς, αντι-προσωπεύει ένα κοινό έδαφος για τηνπολιτιστική κληρονομιά μας.

Πιστεύω ότι θα κάνετε ό,τι μπο-ρείτε, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων

σας, για την προστασία του συγκεκρι-μένου μνημείου», συμπληρώνει ο κ. Πα-ναγιωτόπουλος.

Το θέμα της κατεδάφισης του ναούτου Προφήτη Ηλία έφερε στη δημο-σιότητα μέσω της εφημερίδας «Καθη-μερινή» ο γεωλόγος/γεωγράφος κ.Αχιλλέας Χατζηκωνσταντίνου, μέλοςτης Ενώσεως Σμυρναίων. Σύμφωναμε τα στοιχεία που παραθέτει ο ναός,διαστάσεων 10 x 19 μ., είναι τρίκλιτηβασιλική, που κτίστηκε το 1846 επί Οι-κουμενικού Πατριάρχη Ανθίμου Στ’(του Κουταλιανού), στην κοιλάδα τηςΑγίας Άννας την οποία διασχίζει ο Μέ-λης ποταμός. Μετά το 1922, η περιοχήκηρύχτηκε στρατιωτική ζώνη και οναός χρησίμευσε ως αποθήκη πυρο-μαχικών. Σήμερα δεν είναι παρά έναερειπωμένο κτίσμα. Τις μεγαλύτερεςφθορές, όπως λέει ο κ. Χατζηκωνστα-ντίνου, έχει υποστεί ο τοίχος στη δυτι-κή πλευρά του ναού, με μεγάλο τμήματου συμπεριλαμβανομένης και της θύ-ρας του ναού να λείπει εντελώς.

Το θέμα της διάσωσης του Προφή-τη Ηλία απασχόλησε τη δημοσιογράφοκαι αντιπρόεδρο της Ενώσεως Σμυρ-

ναίων κ. Ελένη Μπίστικα (σχετικό άρ-θρο με τον τίτλο «Προέχει η Οδός μνή-μης για τον Προφήτη Ηλία Σμύρνης»(Καθημερινή, 23.08.2013). Για το ίδιοθέμα η Ένωση των εκ Μαγνησίας κα-ταγομένων έστειλε επιστολή στην πρό-εδρο της Εθνικής Επιτροπής για τηνΟΥΝΕΣΚΟ στην Ελλάδα, κ. Αικατε-ρίνη Τζιτζικώστα, ζητώντας την πα-ρέμβασή της.

Ν.Χ.Β.

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Το φάντασματης ΠρούσαςΑπό το προς

έκδοση

βιβλίο της

Μ. Βεϊνόγλου

• ΣΕΛ. 10-11

ΕΠΑΝΑΠΡΟΚΗΡΥΞΗ

Λογοτεχνικόςδιαγωνισμόςγια παιδιάκαι νέουςμε θέμα τη ζωή,

το έργο και

το μαρτύριο

του Χρυσοστόμου

Σμύρνης

• ΣΕΛ. 16

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΕΔΡΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Ξανά στο προσκήνιο δύο παλαιά αιτήματατου προσφυγικού κόσμου

Από την ιστοσελίδα τουπρώην αντιπροέδρου τηςΕνώσεως Σμυρναίων κ. Φαί-δωνα Παπαθεοδώρου, πλη-ροφορηθήκαμε πως κυκλο-φόρησε στα ισπανικά το βι-βλίο του διάσημου Μεξικανούσυγγραφέα και ποιητή Όμη-ρου Αριτζή με τον τίτλο«ESMIRNA EN LLAMAS» (ΗΣμύρνη στις φλόγες) και ελ-πίζουμε σύντομα να το δού-με μεταφρασμένο και σταελληνικά.

Θυμίζουμε πως ο πατέ-ρας του συγγραφέα, ΝικίαςΑριτζής, έζησε στα Θείρατης Μ. Ασίας. Στον Α’ Πα-γκόσμιο Πόλεμο πολέμησεμε τον ελληνικό στρατό στηνΑδριανούπολη, τη Θράκη,την Καβάλα. Πήρε μέρος στηΜικρασιατική Εκστρατεία καιμετά την υποχώρηση του ελ-ληνικού στρατού βρέθηκεπρόσφυγας στη Σάμο. Ανα-ζητώντας τους δικούς τουέφτασε το 1922 στις Βρυ-ξέλλες. Τρία χρόνια αργότε-ρα, το 1925, έφυγε για το Με-ξικό να βρει την τύχη του.Εκεί παντρεύτηκε, έκανε παι-διά κι επιχειρήσεις δίνοντας

σε όλα ονόματα ελληνικά.Έζησε στο Μεξικό 60 ολό-κληρα χρόνια χωρίς να επι-στρέψει ποτέ στην Ελλάδα.

Με το νέο του βιβλίο ο κ.Αριτζής ξεπληρώνει ένα χρέ-ος τιμής στη μνήμη του πα-τέρα του, καθώς καταγράφειτα δεινά τα οποία υπέστηλόγω της εθνοκάθαρσης πουεφάρμοσαν οι Νεότουρκοιεις βάρος των Ελλήνων καιτων Αρμενίων. Πρόσφαταπάλι εξόφλησε και ένα δεύ-τερο χρέος προς τον πατέρατου και αυτό, καθώς πέτυχε

επιτέλους να αποκτήσει τηνελληνική ιθαγένεια.

Η περίπτωση της πολιτο-γράφησης του διεθνώς γνω-στού διανοούμενου, συγ-γραφέα, ποιητή και ακτιβιστήΌμηρου Αριτζή, αποτελεί έναμικρό θαύμα, «αφού για χρό-νια η υπόθεσή του “σερνό-ταν”», όπως γράφει σε άρθροτου στην ΙστοσελίδαMignatiou.com ο Πάμπος Σ.Χατζηλάμπης, «στους δια-δρόμους της ελληνικής γρα-φειοκρατίας μεταξύ της πα-χυδερμίας των ελληνικών

υπηρεσιών και της ευαισθη-σίας που δείχνουν οι «εκ-πρόσωποι» μας στο εξωτερι-κό για τους ομογενείς και ταπροβλήματα τους». Έπρεπενα φτάσει στην πρεσβεία μαςστο Μεξικό η πρέσβυς Πο-λυξένη Στεφανίδου και ναασχοληθεί με το θέμα για νααναγνωριστεί ο Όμηρος Αρι-τζής ως Έλληνας, αλλά εν τωμεταξύ «χάθηκαν πολλά,πάρα πολλά χρόνια αξιοποι-ήσιμα για την εικόνα της Ελ-λάδας και των Ελλήνων διε-θνώς, μέχρι την ορκωμοσίατου!», τονίζει στο σχόλιό τουο Π.Σ. Χατζηλάμπης.

2 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013

Τριμηνιαία έκδοση της«ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ»

Γραφεία:Σκουφά 71A & Mασσαλίας

106 80 ΑθήναΤηλ.: 210 3633618 Fax: 210 3634636

E-mail: [email protected]

EKΔOTHΣ:Ευάγγελος Τσίρκας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:Νίκος Βικέτος

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ:Κορίνα Σπηλιώτη

ΠAPAΓΩΓH:PRESS LINE

Μάγερ 11 – 104 38 ΑθήναΤηλ.: 210 5225.479

Ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν απόψειςτων συγγραφέων και δεν απηχούν κατ’ανάγκη θέσεις της εφημερίδας ή της

Ενώσεως Σμυρναίων.

ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΤου ΒΑΣΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Η καταστροφή της Σμύρνης στα ΙσπανικάΤο νέο βιβλίο του Όμηρου Αριτζή

Ο διεθνώς γνωστός διανοούμενος, συγγραφέας, ποιητής και ακτιβιστήςΌμηρος Αριτζής με ρίζες από τα Θείρα της Μ. Ασίας

Tο 6o Συμπόσιο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Ν. ΙωνίαςΜε θέμα «Η κοινωνική μέριμνα στις Ελ-

ληνικές Κοινότητες της Μ. Ασίας κατά τους νε-ότερους χρόνους» θα πραγματοποιηθεί από 22έως 24 Νοεμβρίου 2013 το 6ο Πανελλήνιο Συ-μπόσιο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Ν. Ιωνίας Αττικής, στιςεγκαταστάσεις του, στην οδό ΠατριάρχουΙωακείμ 4 στο Δήμο Νέα Ιωνίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Μ. Ηχ.» στοσυμπόσιο θα παρουσιάσουν ανακοινώσειςτους πανεπιστημιακοί καθηγητές και ειδικοί

ερευνητές. Μεταξύ άλλων θα μιλήσουν οι Κων-σταντίνος Φωτιάδης, Λάζαρος Ε. Βλαδίμηρος,Αριστείδης Γ. Διαμαντής, Μαρία Βεϊνόγλου,Θεοδόσης Πυλαρινός, Θεοφάνης Μαλκίδηςκαι Κώστας Νίγδελης.

Το πλήρες πρόγραμμα του συμποσίου,όταν ανακοινωθεί από την Οργανωτική Επι-τροπή, θα αναρτηθεί στην Ιστοσελίδα καιστο F/B της Ενώσεως Σμυρναίων.

Το εξώφυλλο του νέου βιβλίου τουΌμηρου Αριτζή.

Τ η βοήθεια των Μικρα-σιατών όλης της χώ-ρας ζήτησε από τη

Νέα Φιλαδέλφεια η κα ΕλένηΓλύκατζη Αρβελέρ (φωτό),προκειμένου να πείσει τηνελληνική Πολιτεία για τηνανάγκη δημιουργίας έδραςή τμήματος σε οποιοδήποτεελληνικό Πανεπιστήμιο μεαντικείμενο την Ιστορία τουΜικρασιατικού Πολιτισμού.

«Η ελληνικότητα της Μι-κρός Ασίας από τους αρχαί-ους χρόνους μέχρι τη Μι-κρασιατική Καταστροφή, μετην οποία κλείνει ο κύκλοςτης παρουσίας του Ελληνι-σμού στα γεωγραφικά όριατης σημερινής ενδοχώρας,δεν έχει μελετηθεί όσο τηςαξίζει», τόνισε σε ομιλία τηςστη Ν. Φιλαδέλφεια η κορυ-φαία Ελληνίδα βυζαντινολό-γος ιστορικός κ. Ελένη Γλύ-κατζη - Αρβελέρ.

Όλη η διαμάχη των Ελλή-νων με τους Πέρσες είχε ωςέρεισμα την Μικρασία, τόνι-σε η κα Αρβελέρ, καθώς ηΜικρασία, η ελληνικότητακαι ο πολιτισμός της, αποτε-λούσε την καρδιά της Ελλά-δας στην Περσία. Αργότεραστη Ρωμαϊκή περίοδο, απο-τέλεσε τη βάση της διάδο-σης του Χριστιανισμού, κα-θώς εκεί βρίσκονταν συμβο-λικά τα 7 μεγάλα χριστιανι-κά κέντρα και η καταγωγήτων περισσότερων Αγίων καιΜαρτύρων είναι μάρτυραςαδιάψευστος αυτού. Για νακαταλάβουμε το μέγεθοςκαι τη σπουδαιότητα της,αρκεί να αναφέρουμε ότιστην Τάξη των Μητροπόλε-ων του Οικουμενικού Πα-τριαρχείου, οι Μητροπόλειςξεκινούν από την Καισαρείακαι μόνο ως 16η φτάνει ηΘεσσαλονίκη, η μόνη πόληπου συγκρίνεται με τις Μι-κρασιατικές Μητροπόλεις.

Στο Βυζάντιο τα δύο χα-ρακτηριστικά της Μικρα-σίας, είναι ότι αποτελεί το

σιτοβολώνα της περιοχήςκαι την ανθροπωμάνα τηςαυτοκρατορίας. Αυτή δίνειόλα σχεδόν τα στρατεύματατα οποία προέρχονται απότα περίφημα θέματα (επαρ-χίες) τις ανατολικές της Μι-κρασίας και όταν οι Βυζαντι-νοί θέλουν να υπογραμμί-σουν την ελληνικότητα ενόςτόπου, απευθύνονταν πάνταστους Μικρασιάτες. Αργότε-ρα στην Τουρκοκρατία, η

οποία στη Μικρά Ασία κρά-τησε 5,5 αιώνες και όχι 4όπως στην υπόλοιπη Ελλά-δα, η επιβίωση της γλώσσαςκαι της θρησκείας, κράτησεόρθιο τον Ελληνισμό της. Ηπιο ακραιφνής γλώσσα πουδιασώθηκε είναι τα Ποντια-κά και τα Καππαδοκικά τωνφαράσων. Ας μην ξεχνάμεότι οι Καραμανλήδες στηνΚαππαδοκία ήταν υπό τουρ-κική κατοχή από τον 11ο αι-ώνα, πήραν την τουρκικήγλώσσα αλλά κατάφερανκαι κράτησαν την θρησκείατους.

Για το τί έγινε και επήλθεη Μικρασιατική Καταστρο-φή, τη στάση του εδώ Ελλη-νισμού, το ρόλο των ξένωνδυνάμεων, το Βενιζέλο καιτα πρόσωπα που διαδραμά-τισαν ρόλο στην εποχή αυ-τή, ζήτησε από το κοινό να

κρατήσει την υπομονή του,καθώς την επόμενη χρονιάσυμπληρώνονται 100 χρόνιααπό τον Α' Παγκόσμιο Πόλε-μο και 150 από τη γέννησητου Βενιζέλου, όπου μέσααπό συμπόσια και ημερίδεςη ίδια αλλά και διαπρεπείςεπιστήμονες θα προσπαθή-σουν να αναλύσουν αντικει-μενικά την ιστορία.

Η διάλεξη της κας Αρβε-λέρ δόθηκε το Σάββατο 28/9στον προαύλιο χώρο, τουΜουσείου της Φιλιώς Χαϊδε-μένου, στη Νέα Φιλαδέλφειαστο πλαίσιο των εκδηλώσε-ων μνήμης «Μικρασία 91χρόνια μετά» που διοργάνω-σε με επιτυχία ο ΣύνδεσμοςΜικρασιατών Νέας Φιλαδέλ-φειας Νέας Χαλκηδόνας.

Πηγή: Από το mikrasiatis.gr

MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 3

Εμμένει στην προσπάθεια της η Ελένη Αρβελέρ

ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΕΔΡΑΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Η ΟΠΣΕ υιοθετεί τον αγώνα της Ενώσεως Σμυρναίων

ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΤΗ ΛΕΩΦ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ

Αλλαγή στάσης στο θέματης δημιουργίας ενός με-γάλου και ενιαίου Μου-

σείου του Ελληνισμού της Ανα-τολής στις προσφυγικές πολυ-κατοικίες της λεωφόρου Αλε-ξάνδρας επέλεξε η ΟΠΣΕ.

Ο νέος πρόεδρος της Ομο-σπονδίας, Αντώνης Οραήλο-γλου (φωτό), εκτιμώντας πως οιμέχρι τούδε ενέργειες της Ενώ-σεως Σμυρναίων για τη διεκδί-κηση του προαναφερόμενουχώρου άφηναν κάποιες ελπίδεςγια την επίλυση του προβλήμα-τος, αποφάσισε να χαράξει μιανέα πορεία. Ύστερα από εισή-γηση του, το Διοικητικό Συμ-βούλιο της Ομοσπονδίας δέ-χθηκε να συνεχίσει η ΈνωσηΣμυρναίων, υπό την αιγίδα τηςΟΠΣΕ, τις ενέργειες του για τηδιεκδίκηση των πολυκατοικιώντης λεωφ. Αλεξάνδρας για τη

δημιουργία του Μουσείου τουΕλληνισμού της Ανατολής.

Πρόκειται για μια έξυπνη κί-νηση που επιτρέπει στον κ.Οραήλογλου, απαλλαγμένοςαπό το καυτό πρόβλημα τηςεξεύρεσης χώρου για το Μου-σείο, να ασχοληθεί με άλλα θέ-ματα που απασχολούν σήμερατην ΟΠΣΕ, όπως εκείνο της επι-στροφής των πόρων του ΤΑ-

ΠΑΠ από το κράτος στους πρό-σφυγες. Άλλωστε η ανάθεσητου χειρισμού της υπόθεσηςστην Ένωση Σμυρναίων μόνοτυχαία δεν ήταν. Το προαναφε-ρόμενο σωματείο έχει στα χέ-ρια του τρία ισχυρά «χαρτιά»:

(α) Την πολύχρονη ενασχό-ληση του με το ζήτημα του Μου-σείου από το 1958, τότε που τοθέμα ήρθε στο προσκήνιο μεπρωτοβουλία του Νίκου Μη-λιώρη,

(β) Την υποστήριξη της κοι-νής γνώμης με τη συγκέντρωσηεκατοντάδων υπογραφών απότην Ελλάδα και το εξωτερικό,και

(γ) Μια συγκροτημένη μελέ-τη του έργου, την οποία έχει συ-ντάξει ο πρώην αντιπρόεδροςτης Ενώσεως Σμυρναίων κ.Φαίδων Παπαθεοδώρου, χωρο-τάκτης - πολεοδόμος.

18 χρόνια πέρασαν απότο τελευταίο χάραμα της ζω-ής του Aλέξη Mπίστικα πουτελείωσε σε σφιχταγκάλια-σμα αρρώστιας στον «Eυαγ-γελισμό» στα 31 του χρόνια.O Yμηττός είχε στρώσει στηνκορυφογραμμή φωτεινό χα-λί αποχώρησης για τον νέοεπιστήμονα και σκηνοθέτηπου έφυγε αφήνοντας 6 ται-νίες μικρού μήκους και το«Xάραμα», πρώτη και τελευ-ταία του ταινία μεγάλου μή-κους. Eπαιρνε μέρος ενώσπούδαζε στο Λονδίνο σεκάθε διαγωνιστικό ΦεστιβάλΘεσσαλονίκης, ξένισε, χει-ροκροτήθηκε, διακρίθηκε μεβραβείο για τη «Γραβάτα»,πήρε διάκριση από το υπουρ-γείο Πολιτισμού για το «Xά-ραμα» και το «Ξέφωτο» μεπρωταγωνιστή τον Aγγλοσκηνοθέτη Nτέρεκ Tζάρμαν.Aποχαιρετώντας με αξιο-πρέπεια τα όνειρά του είπεπως είναι «ευχαριστημένοςγιατί πρόλαβε να κάνει όλαόσα ήθελε στη ζωή του». Oιφίλοι του συνεχίζουν στη δι-κή τους διαδρομή το κοινότους όραμα, κι αυτό θα τον

ευχαριστούσε. Hταν απότους πρώτους της νέας γε-νιάς σκηνοθετών που έβγαλεέξω τον ελληνικό κινηματο-γράφο, με «Tα Mάρμαρα»που παίχθηκαν στο ΦεστιβάλAμβούργου, με τη «Γραβά-τα» στο Φεστιβάλ Bερολίνουεπί Bιμ Bέρνερ, στο Eδιμ-βούργο με το «Staring». Tο

46ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκηςτον Nοέμβριο του 2005, απέ-νειμε μετά θάνατον τον«Xρυσό Aλέξανδρο» στον

σκηνοθέτη κινηματο-γράφου Aλέξη Mπίστι-κα. H διευθύντρια τουΦεστιβάλ ΔέσποιναMουζάκη συνόδευσετην απονομή ταιριαστάμε προβολή τριών ταινιώντου «Tα Mάρμαρα», «HΓραβάτα» και «Tο Ξέφωτο»,στο πλαίσιο του φεστιβάλ,

στην «Aίθουσα Παύλου Zάν-να» στο «Oλύμπιον» τηςΘεσσαλονίκης. Στον τοίχοτου σπιτιού του, πάνω από το

γραφείο του, τρία πτυχία:LSE, «Πολιτική και Kυβέρνη-ση», Φωτογραφίας GoldsmithCollege, University of Londonκαι Master Σκηνοθεσίας καιEπικοινωνίας από το RoyalCollege of Art. Σε κορνίζα,το ξεκίνημα Πρώτο BραβείοKαλύτερης Tαινίας με Yπό-θεση για «Tα Mάρμαρα» στοΦεστιβάλ της Δράμας το1989. Kαλός Eλληνας και δη-μοκράτης, τελείωσε τις σπου-δές του έξω και γύρισε στηνEλλάδα να δουλέψει. Δενπρόλαβε όμως. Στον «Eυαγ-γελισμό» έβγαλε φωτογρα-φίες αυτών που τον επισκέ-πτονταν, έγραψε στίχους γιατον καθένα. Tο βιβλίο «Eυαγ-γελισμός», εκδόσεις Πατάκη,έχει εξαντληθεί. H αγάπη μαςανεξάντλητη.

* Απόσπασμα από το Σημειωμα-τάριο της Ελένης Μπίστικα στην «Κα-θημερινή» (28.9.2013)


Zωή μικρού μήκους 31mm*

Της ΕΛΕΝΗΣ ΜΠΙΣΤΙΚΑ

Αλέξης Μπίστικας, σκηνοθέτηςκινηματογράφου.

Ο «Χρυσός Αλέξανδρος». Απονεμήθηκε στον Αλέξη Μπίστικααπό το 46ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

«Το Χάραμα». Εξώφυλλο σεναρίου, σχέδιο

Δημήτρη Παπαϊωάννου.

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Ξενάγηση στο Αρχαιολογικό ΜουσείοΑπόγευμα της Δευτέρας,

1η Ιουλίου, η Ένωση Σμυρ-ναίων υλοποίησε την πρo-γραμματισμένη της επίσκεψηστο Εθνικό ΑρχαιολογικόΜουσείο Αθηνών και πρό-σφερε στα μέλη της την ευκαι-ρία να ξεναγηθούν στην ειδι-κή Έκθεση του Ναυαγίου τωνΑντικυθήρων. Η αρχαιολόγοςκαι μέλος του σωματείου μαςΜαίρη Γκικάκη, έκανε την ξε-νάγηση στα εντυπωσιακά ευ-

ρήματα που έφερε στο φως ηναυαγιαίρεση και τα οποίαπροβάλλονται στην Έκθεση.Η εξαιρετική άνεση και ανα-λυτικότητα που διέπνεαν τιςπεριγραφές και τον υπομνη-ματισμό της είχαν ως αποτέ-λεσμα να αποκομίσουν όλοι οισυμμετέχοντες πολύτιμη εικό-να και παραπάνω γνώσεις γύ-ρω απ’ τον πολιτισμό, τα προϊ-όντα των τεχνών, ειδικότεραμάλιστα της πλαστικής τέχνης

(αγαλματοποΐα), ή ακόμα γιατις ανταλλαγές μεταξύ Ανατο-λής και Δύσης και για τοmodus vivendi στην Ανατολι-κή Μεσόγειο κατά τον 1ο αι-ώνα πΧ. Η αναμνηστική φω-τογραφία στην έξοδο τουΜουσείου, συνοδεύτηκε μεπολλές ευχές για ένα «ΚαλόΚαλοκαίρι» και με τις υπο-σχέσεις του σωματείου ότιετοιμάζεται ένα ακόμα πιο δυ-ναμικό και με αξιόλογες εκ-

δηλώσεις φθινοπωρινό πρό-γραμμα.

Μ.Β.

«Ο Έφηβος των Αντικυθήρων».

Δέηση για την επέτειοτης Μικρασιατικής Κα-ταστροφής ανέπεμψε ο

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών καιπάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυ-μος στον Ιερό Ναό Αγίας Ει-ρήνης Αιόλου. Παρόντεςήταν o αναπληρωτής υπουρ-γός Αγροτικής Ανάπτυξηςκαι Τροφίμων Μάξιμος Χα-ρακόπουλος, ο αντιπρόε-δρος της Βουλής ΓιάννηςΤραγάκης, οι βουλευτές Τά-σος Νεράντζης και Απόστο-λος Κακλαμάνης, εκπρόσω-ποι του Στρατού, της Ελληνι-κής Αστυνομίας, της Ομο-σπονδίας Προσφυγικών Σω-ματείων Ελλάδος και Μικρα-

σιατικών Οργανώσεων.Ο αναπληρωτής υπουρ-

γός Αγροτικής Ανάπτυξηςκαι Τροφίμων Μάξιμος Χα-ρακόπουλος μιλώντας στοναό, αναφέρθηκε μεταξύάλλων στο διαχρονικό ρόλοτου επίσημου τουρκικούκράτους στη διενέργεια διώ-ξεων, στις τραγικές συνέπει-ες της εκριζώσεως του ελ-ληνικού στοιχείου από τηνκαθ' ημάς Ανατολή και τηνολέθρια ροπή των Ελλήνωνστις εσωτερικές έριδες. Κα-τέληξε με τις καταβαλλόμε-νες προσπάθειες διεθνούςαναγνώρισης της γενοκτο-νίας του Μικρασιατικού ελ-

ληνισμού προς αποφυγήνμελλοντικής επαναλήψεωςαντίστοιχων ανθρωπιστικώνκαταστροφών. Βασικό ρόλοπρος αυτήν την κατεύθυνσηθα διαδραματίσει η διαφύ-λαξη και προστασία τηςιστορικής μνήμης μας, ηοποία το τελευταίο χρονικόδιάστημα υφίσταται επιθέ-σεις.

Ακολούθως οι συμμετέ-χοντες μετέβησαν εν πομπήστο χώρο πίσω από το Μη-τροπολιτικό Ναό Αθηνών,όπου ο ανδριάντας τουεθνο-ιερομάρτυρα Χρυσο-στόμου Σμύρνης, και εκείεκφωνήθηκε επίκαιρος λό-

γος από τον πρόεδρο τηςΟΠΣΕ κ. Αντώνη Οραήλο-γλου, ο οποίος και κατέθεσεστεφάνι στο βωμό της θυ-σίας. Στη συνέχεια οι εκπρό-σωποι των αρχών και τωνπροσφυγικών οργανώσεωνμε επικεφαλής την μπάντατου Δήμου Αθηναίων και ταλάβαρα των σωματείων πο-ρεύτηκαν προς το Μνημείοτου Άγνωστου Στρατιώτηγια την καθιερωμένη κατά-θεση στεφάνων.

Πηγή: Με πληροφορίες από τοΑMEN.GR - Φωτό ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟ-ΝΗΣ


Αριστερά: Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας των Τούρκων από τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο.Δεξιά: Ο αναπλ. υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος εκφωνεί τον επιμνημόσυνο λόγο.

ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΠΣΕ

Δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίαςαπό τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο

Εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία στη Νέα Ιωνία ΜαγνησίαςΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 15 Σεπτεμβρίου, στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Ευ-αγγελιστρίας Νέας Ιωνίας Μαγνησίας και στον προαύλιο χώρο αυ-τού, παρουσία εκπροσώπων των Αρχών, των Μικρασιατικών Συλ-λόγων και πλήθους κόσμου, έλαβαν χώρα οι επίσημες εκδηλώσειςμνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, οι οποί-ες καθιερώθηκαν με Προεδρικό Διάταγμα σε όλες τις Περιφέρει-ες της χώρας. Ακολούθησε ομιλία της προέδρου της ΠολιτιστικήςΕστίας Μικρασιατών Μαγνησίας «ΙΩΝΕΣ», Άννας Αϊβαζόγλου.

Να σημειωθεί ότι, κατόπιν αιτήματος των «ΙΩΝΩΝ» το οποίοέγινε δεκτό από την Περιφέρεια, οι εκδηλώσεις μεταφέρθηκαναπό τον Ιερό Ναό Μητροπόλεως Αγίου Νικολάου Βόλου στον Ιε-ρό Ναό Ευαγγελιστρίας Νέας Ιωνίας διότι, όπως τόνιζαν στο έγ-

γραφό τους οι «ΙΩΝΕΣ», οι εκδηλώσεις παίρνουν ιστορική διά-σταση όταν τελούνται στο φυσικό χώρο της Νέας Ιωνίας, η οποίαιδρύθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες και κατοικείται από τουςαπογόνους αυτών.

Άλλωστε στις 7-8 Σεπτεμβρίου, στον ίδιο χώρο τιμήθηκαν μεεπισημότητα ο Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης και οι άλλοι εθνο-ιε-ρομάρτυρες της Μικρασιατικής Καταστροφής, οι οποίοι υπέστη-σαν ατιμωτικό και βίαιο θάνατο.

Τις λατρευτικές εκδηλώσεις οργάνωσε η Ενορία Ευαγγελι-στρίας με την συνεργασία της Εστίας των «ΙΩΝΩΝ» και του Πολι-τιστικού Συλλόγου «ΤΟ ΕΓΓΛΕΖΟΝΗΣΙ».

Αργυρώ Μάμαλη-Κοπάνου

ΗΠανελλήνια συνά-ντηση των Καππαδο-κών που εφέτος

πραγματοποιήθηκε στηνΝεοκαισάρεια των Ιωαννί-νων απο 23-25 Αυγούστου,έληξε αφήνοντάς μας βα-θειά εντυπωσιασμένους.Ήταν η 16η φορά που λα-βαίνει χώρα ένα τέτοιο γε-γονός κι ένα είναι σίγουρο:πως ο απόηχός του στη Νό-τια Ελλάδα, όπου επίσηςυπάρχουν αρκετοί Καππα-δόκες, δεν ανταποκρίνεταιστο πραγματικό γεγονός.Βιώσαμε μιαν εντυπωσιακήσυνάθροιση, σε προσέλευ-ση και οργάνωση, σε συναί-σθημα, σε έκφραση. Ανα-δύθηκε αυθόρμητα το εν-διαφέρον γύρω από την ιδι-αίτερη φυσιογνωμία τωνΚαππαδοκών, και μολονότιτα ερωτήματα που κάποτεακούστηκαν γύρω από τηνταυτότητά τους έχουν χάσεικάθε επικαιρότητα, αυτόπου θα συνεχίσει να μαςαπασχολεί είναι το προ-σφυγικό τους τραύμα: Αυτόήταν το θέμα που κυριάρχη-σε στο 16ο Πανελλήνιο Συ-μπόσιο των Καππαδοκώνκαι όσοι το παρακολουθή-σαμε αντιληφθήκαμε σεόλη τη διάστασή του τι ση-μαίνει «πόνος αγιάτρευ-τος».

Ποιοι ήσαν οι Καππαδό-κες; Γιατί τους ήθελαν στηνΕλλάδα οι Έλληνες, ενώδεν τους χρειάζονταν οιΤούρκοι; Συνιστούσαν μιανιδιαίτερη εθνότητα; Ήσαν

διαφορετικοί από άλλουςΜικρασιάτες του εσωτερι-κού και σε τι διέφεραν; Για-τί σήμερα ακόμα, κάτω απότον μανδύα της απόλυτηςαποδοχής και αφομοίωσήςτους στο Ελληνικό εθνικόπεριεχόμενο, αυτοί εξακο-λουθούν να πισττεύουν ότιαποτελούν ένα ιδιαίτεροπολιτισμικό σύνολο και κά-θε χρόνο στα συναπαντήμα-τά τους καταθέτουν υπό-σχεση ανανέωσης να ξανα-βρεθούν μαζί;

Τα στοιχεία που συνθέ-τουν (ως το 1924) την εθνοτι-κή τους ταυτότητα θαυμάσιαπροσδιορίζει ο RichardClogg (Anadolu HiristiyanKarindaslarimiz: TheTurkish-speaking Greeks ofAsia Minor, in «Studies inthe Greek East in the 18th

and 19th Centuries»,Variorum 1996), με τη συν-δρομή πολλών κριτηρίων:Δεν είμαστε μήτε Τούρκοιμήτε Έλληνες, έλεγαν όταντους ρωτούσαν – είμαστε οιΤουρκόφωνοι Ορθόδοξοιχριστιανοί του Πατριαρχεί-ου Κωνσταντινουπόλεως,ΑΛΛΑ δεν είναι γνωστό ωςπότε επέμεναν να δίνουν μετόση παρρησία μια κατηγο-ρηματική απάντηση σαν αυ-τή. Απάντηση αντάξια ενόςλαού με στρατιωτικό παρελ-θόν, που στο διάγραμμα τηςιστορίας του περιλαμβάνειπολυάριθμες επιδρομές καιαιρέσεις, που έδειξε πίστηστιβαρή προς το Βυζάντιο,που συχνά τήρησε ανεξάρ-τητη στάση απέναντι στηνεξουσία των Οθωμανών.Που έμαθε με δυο λόγια να

τα βγάζει μονάχος πέρα σεαντίξοες συνθήκες. Εντού-τοις, με ασυμπλήρωτη τηνεθνική τους (πλέον) ταυτότη-τα έφτασαν ως πρόσφυγες οιΚαππαδόκες στην Ελλάδα.Σκόρπισαν οι κοινότητέςτους στον Ελληνικό χώρο,ταλαιπωρήθηκαν σκληρά ναεπιβιώσουν, βασανίστηκαναφάνταστα να μάθουν ταΕλληνικά – σκεφτήτε, στα1968 στη Νεοκαισάρεια Ιω-αννίνων υπήρχαν ακόμα μα-θητές που δεν ήσαν σε θέσηνα φοιτήσουν στην Α’ τάξηδημοτικού λόγω της αδυνα-μίας τους να παρακολουθή-σουν μαθήματα στα Ελληνι-κά.

Η ιστορία του Προσφυ-γικού σχολείου Νεοκαισα-ρείας 1925 - 1940, όπως τηνκατέθεσε ο Δημήτρης Ντού-


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΚΑΠΠΑΔΟΚΩΝ

Το 16ο Γαβούστημα (Αντάμωμα)

Εσ - Βασίλη. Καππαδοκικός χορός από το 16ο Αντάμωμα των Καππαδοκικών Συλλόγων στα Γιάννενα.

τσης, θα άξιζε να γίνει γνω-στή σε όλους τους Έλληνεςγια να ξέρουμε σήμερα πό-σο ακριβά κατακτήθηκε οτόπος μας, ιδίως ο Βορειο-ελλαδίτικος, με πόση οδύνηκαι τι θυσίες των ανθρώ-πων.

Αλλά ένα ΠανελλήνιοΣυμπόσιο πρέπει να αφήνειπίσω μια Κατάθεση, πρέπεινα εξωτερικεύει τα στοι-χεία του, τα δεδομένα πουπεριέχονται στις προθέσειςτου, να εκφράζει τους στό-χους και την ψυχή του. Δε-κάξι χρόνια τώρα οι Καπ-παδόκες εκφράζουν με πά-θος το Νόστο, με την έντασητου απόδημου που από παι-δί μεγάλωσε στην ξενητιά,που νοσταλγεί να ξαναδεί τ’αδέλφια του, να νοιώσει τηζεστασιά του πατρικούσπτιού. Για αιώνες οι Καπ-παδόκες έζησαν με τον τρό-πο αυτό, σκεπτόμενοι απόμακρυά το οίκοι και το οί-καδε. Αλλά ξαναπαίρνουντο δρόμο με παγωμένη τηνψυχική τους ζωή. Κι όχιόπως παλιά «για της Πόληςτη στράτα». Τώρα ο χώροςτους στένεψε ενώ αντίθεταο χρόνος πλάτυνε, τότευπήρχε η αναμονή ενώ τώ-ρα λειτουργεί η ανάδρομηφαντασίωση του τόπου. Κιαν λοιπόν χάθηκαν πολλοίστο δρόμο της εγκατάστα-σης ή άλλοι μεγαλούργη-σαν, κι αν ανταπεξήλθαν οιΚαππαδόκες στη νέα τουςπατρίδα κοινωνικά, ένα εί-ναι σίγουρο: το τραύμα θαμεταδοθεί στην επόμενη γε-νιά. Μη ρωτηθήτε με τι θαμοιάζει αυτός ο Νόστος, τικρύβει μέσα του κάθε σπίτι

και τι μεταφέρει κάθε οικο-γένεια. Να είστε βέβαιοιπως ανεξάντλητα θα τον χα-ρακτηρίζει η απώλεια.

Τα Γιάννενα και το ακό-μα χαμηλό σκηνικό τους κα-θρεφτίζονται μέσα στη λί-μνη και εξακολουθούν ναθυμίζουν ένα θαμπό κόσμη-μα που φορέθηκε σε επάλ-ληλες εποχές. Μιναρέδεςλογχίζουν τον ουρανό ενώ ησχεδόν ανυπόστατη συγκοι-νωνιακή οδός που μας έφε-ρε ως εκεί απ’ την Αθήνα,δύσκολα ενθαρρύνει. Ωστό-σο το Πανεπιστήμιο Ιωαν-νίνων στην είσοδο της πό-λης και οι αξιόλογες επιδό-σεις του στην Ιατρική έρευ-να και την Ιστορία συνέβα-λαν ώστε, η ΕπιστημονικήΗμερίδα του Συμποσίουτων Καππαδοκών με έναεπίσης διπλό θέμα, «ΤοΔιαγενεαλογικό Τραύμακαι οι παράγοντες που τοδιαμοφώνουν», να είναιαπό κάθε άποψη υποδειγ-ματική και πρωτότυπη. Διε-ξήχθη στο Σουφαρί Σαράϊ,μέσα στο κάστρο, όπου εξε-τέθησαν επίσης και κειμή-λια που τα Καππαδοκικάσωματεία έφεραν ως εκεί.Στα διαλείμματα των ειση-γήσεων η πρωτότυπη σύν-θεση του Δ. Καραγιώργουμε αχρονική μουσική ενορ-χήστρωνε ένα υπόβαθροαπό ήχους νεκροταφείου.Αέρας, δέντρα, πουλιά καικάποιο μοιρολόγι με τούρ-κικο στίχο, μετέδιδαν τονήχο της απώλειας, του τραύ-ματος σε άχρονη μουσική.

Συναντηθήκαμε, φίλοικαι γνωστοί, με την ίδια συ-γκίνηση που ξεκινήσαμε

κάποτε για την μεγάληεμπειρία, για να γνωρίσου-με τον τόπο μας, την Καπ-παδοκία. Μια πελώρια σύ-ναξη, αλήθεια εντυπωσιακήπου δέχτηκε συνολικά σεδυο μέρες 6,5 εξίμησι χιλιά-δες κόσμο. Από παντού!Έπαινος διοργάνωσης γιατο μικρό Προσφυγικό χω-ριό των Καππαδοκών Νεο-καισαρείας και για τηνΑναστασία Παπάζογλου,Πρόεδρο του Μικρασιατι-κού Συλλόγου. Άξιοι συγ-χαρητηρίων όλοι οι συντε-λεστές. Του χρόνου θα μαςπροσκαλέσουν τα ΠετρωτάΚοζάνης.

Όλα όμορφα. Χοροί πα-ραδοσιακοί από συγκροτή-ματα Καππαδοκικών σωμα-τείων, δρώμενα, η μουσικήμιας εξαιρετικής ορχή-στρας, και πρωτοστατούσαννέοι άνθρωποι και νέα παι-διά. Από το ΝευροκόπιΔράμας, μέχρι τη ΓλύφαΗλείας, από τη Νέα Συνα-σό του Πειραιά, τη Θεσσα-λονίκη, την Πτολεμαΐδα κιΑλεξανδρούπολη αποκαλύ-φθηκαν οι γεωγραφικές συ-ντεταγμένες της Καππαδο-κικής διασποράς που εκτεί-νονται μέχρι την πιο μακρυ-νή Ελληνική εσχατιά.

Έδωσε το «παρών» τηςκαι η Ένωση Σμυρναίων.Προς την ομήγυρη των σω-ματειακών εκπροσώπων ηαντιπρόσωπος της «Μικρα-σιατικής Ηχούς» διευκρίνι-σε ότι το Σωματείο τηςΈνωσης Σμυρναίων δέχε-ται και εγγράφει Μικρα-σιάτες προέλευσης από όλητην Καθ’ Ημάς Ανατολήςκαι ήδη περιλαμβάνει στα

ενεργά του μέλη πολλούς

Καππαδόκες, ή άτομα με

διπλή καταγωγή. Η εφημε-

ρίδα του Σωματείου «Μι-

κρασιατική Ηχώ», συμπλη-

ρώνοντας 55 χρόνια αδιά-

λειπτης παρακολούθησης

της ζωής και των υποθέσε-

ων όλων των Μικρασιατών

Προσφύγων, συμπαρίστα-

ται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον

και αγάπη στους Καππαδό-

κες και στα ειδικότερα δικά

τους θέματα. ΠΩΣ Όχι;

Όπως σχεδόν όλοι οι Κων-

σταντινουπολίτες έτσι και

πολλοί Σμυρνιοί προέρχο-

νται από έποικους του εσω-

τερικού και είναι παραπολ-

λοί ανάμεσά τους οι Καπ-

παδόκες. Και για να θυμη-

θούμε την εύστοχη παρατή-

ρηση του ο Εμ. Τσαλίκο-

γλου: «Δεν υπάρχει Σμυρ-

νιός, τουλάχιστον απ’ εκεί-

νους που απέμεινε στο επώ-

νυμό τους το «ογλού», που

να μην κρύβει ένα Καππα-

δόκη».Μαρία Βεϊνόγλου


Η αφίσα του συμποσίου.

Να ακολουθήσει το παρά-δειγμα του Χρυσοστό-μου Σμύρνης που θυσιά-

στηκε για το ποίμνιό του ευχή-θηκε στον Πατριάρχη ΜόσχαςΚύριλλο, ο Δικαίος της Σκήτηςτου Προφήτη Ηλία, αρχιμαν-δρίτης Ιωακείμ. Συνέβη κατάτην πρόσφατη επίσκεψη τουΠροκαθημένου της ΡωσικήςΕκκλησίας στο περιβόλι τηςΠαναγίας όταν ο Γέροντας Ιω-ακείμ προσφωνώντας τον Πα-τριάρχη είπε μεταξύ άλλων καιτα εξής: «Σας εύχομαι να γίνε-τε Μάρτυρας για το ποίμνιόσας, όπως ο αείμνηστος Χρυ-σόστομος Σμύρνης που με τοαίμα του έβαψε την γη τηςΣμύρνης». Τα λόγια αυτά πουμεταδόθηκαν από την ιστοσε-λίδα του Αmen.gr έφτασαν,όπως ήταν επόμενο και σταγραφεία της "Μ.Ηχ.", προκα-λώντας συγκίνηση και έντονοενδιαφέρον.

Επικοινωνήσαμε με τον π.Ιωακείμ στο Άγιον Όρος καιτου ζητήσαμε να μας εξηγήσειγιατί μίλησε για τον Άγιο τηςΣμύρνης στο Ρώσο Πατριάρχη.Ο Γέροντας πρόθυμα μας είπε:

«Συχνά απευθυνόμενος μεομιλίες μου στους κληρικούς,τονίζω τον λόγο του Χριστού,"Ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν

αυτού τίθησιν υπέρ των προβά-των" (Ιωαν. 10,11). Και καταλή-γω ότι πρέπει να είμαστε εμείςοι ρασοφόροι υποψήφιοι Μάρ-τυρες. Έτσι, λοιπόν, αναλύο-ντας τον λόγο αυτό του Χρι-στού, είπα και στον ΠατριάρχηΜόσχας Κύριλλο, να ακολου-θήσει το παράδειγμα του Μάρ-τυρος Μητροπολίτου ΣμύρνηςΧρυσοστόμου».

Ο π. Ιωακείμ ο οποίος ευ-καιρίας δοθείσης εκφράζει τηναγάπη και την ευλάβειά του

προς τον Άγιο Χρυσόστομο,βρέθηκε πολλές φορές ωςστρατιωτικός ιερέας κοντάστην ελληνική αποστολή τουΝΑΤΟ Σμύρνης και μας μετα-φέρει κάποιες από τις εμπει-ρίες που απέκτησε στην άλλοτεελληνική πρωτοπολιτεία. «Λει-τουργούσα και κήρυττα τονΘείο λόγο σε έναν Ιερό Ναότης Αγίας Φωτεινής για τουςΈλληνες στρατιωτικούς και τιςοικογένειές τους και για άλ-λους χριστιανούς που υπήρχαν

εκεί. Και επειδή φορούσα πά-ντα ράσο που απαγορεύεταιστην Τουρκία, ο Διοικητής τουΕλληνικού κλιμακίου μου έδω-σε ένα αξιωματικό να με συνο-δεύει και να με προστατεύει.Και μία ημέρα μου λέει θα σεπάω στο λιθόστρωτο μονοπάτι,όπου οι Τούρκοι έσερναν μεδύο άλογα δεμένο τον μάρτυ-ρα Μητροπολίτη ΣμύρνηςΧρυσόστομο το έτος 1922,όταν κατέλαβαν την Σμύρνη,όπου δεν έγινε "συνωστισμός",όπως είπε κάποιο πολιτικόπρόσωπο, αλλά έγινε σφαγήαναρίθμητων Ελλήνων ομογε-νών μας της Μικράς Ασίας,που συγκεντρώθηκαν εκεί γιανα απομακρυνθούν με τα κα-ράβια των ξένων. Το παράξενοείναι ότι οι Τούρκοι βλέπουνμέχρι σήμερα τις πέτρες αιμα-τοβαμμένες και τις πατούν καιδεν τις σκεπάζουν με τσιμέντο.Σε κάποιο σημείο ο συνοδόςμου αξιωματικός σήκωσε μιαμεγάλη πέτρα και μου είπε:«κάτω από την πέτρα αυτή, γιααρκετά χρόνια ήταν κρυμμένοςο επιστήθιος Σταυρός του μάρ-τυρος Χρυσοστόμου, Μητρο-πολίτου Σμύρνης, αλλά ξαφνι-κά εξαφανίστηκε».

N.X.B.


Να ακολουθήσει το παράδειγματου Χρυσοστόμου ΣμύρνηςΕΥΧΗΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΜΟΣΧΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟ Ο ΔΙΚΑΙΟΣ

ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ, ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΑΚΕΙΜ

Σκηνή από το μαρτύριο του Χρυσοστόμου Σμύρνης.Ο Νουρετίν διατάσσει την παράδοσιν του Αγίου εις τον όχλον.

Σκηνή από το μαρτύριο του Χρυσοστόμου Σμύρνης. Ο Άγιοςτυφλούται και αποκόπτεται την θεορρήμοναν γλώτταν.

Το μαρτύριο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης. Εικόνα από το νέο Καθολικό τηςΙ. Μονής Μεταμορφώσεως Καμένων Βούρλων. Χειρ Σοφίας Παπάζογλου.Τη συντόνῳ επιμελείᾳ επί της συνθέσεως των του μαρτυρίου θεμάτων του

αρχιμ. Σεραφείμ 2011. Σκηνές από το μαρτύριο στις σελ. 8 και 9 της "Μ.Ηχ.".

Την Κυριακή το πρωί, 8 Σε-πτεμβρίου 2013, τα μέληκαι οι φίλοι της Ενώσεως

Σμυρναίων παρακολούθησανμέσα σε κλίμα πλήρους κατάνυ-ξης την πανηγυρική Θεία Λει-τουργία που τελέσθηκε στον Ι.Ναό του Αγίου Γεωργίου Καρύ-κη της Αθήνας για να τιμηθεί ημνήμη του εθνο-ιερομάρτυροςΑγίου Χρυσοστόμου Σμύρνηςκαι των «συν αυτώ μαρτυρικώςτελειωθέντων» κληρικών καιλαϊκών κατά τη ΜικρασιατικήΚαταστροφή. Ιερούργησε ο πα-νιερώτατος μητροπολίτης Θερ-μοπυλών κ. Ιωάννης, ηγούμενοςτης Ι. Μονής Κοιμήσεως Θεοτό-κου Π. Πεντέλης, συμπαραστα-τούμενος από τους ιερείς τουΝαού, π. Νικόλαο Ιωαννίδη καιπ. Λουκά Ατίνα, τον π. ΠέτροΜελιδώνη της Ι. ΜητροπόλεωςΝικαίας, τον π. Ιγνάτιο Γεπιτζίο-γλου του Πατριαρχείου Αντιο-χείας και τον ιερομόναχο Μα-κάριο από την Εκκλησία τηςΣερβίας. Συμμετείχε η εξαίρετητετράφωνη ανδρική χορωδίατου Αγίου Γεωργίου Καρύκηυπό τη διεύθυνση του κ. Νικο-λάου Βάλσαμου, η οποία έκανεακόμα πιο κατανυκτική τηνατμόσφαιρα και «ύψωσε τις ψυ-χές μας στα ουράνια» όπως εύ-στοχα παρατήρησε ο Πρόε-δρός μας κ. Ευάγγελος Τσίρ-κας.

Παρέστησαν σύσσωμο τοΔ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων,εκπρόσωποι της ΈνωσηςΒουρλιωτών Μ. Ασίας, του Συλ-λόγου Σμυρναίων Ν. Ιωνίας Ατ-

τικής και πολλοί φιλέορτοι Μι-κρασιάτες.

Μετά το πέρας της αρτο-κλασίας, στη γεμάτη συγκίνη-ση ομιλία του, ο μητροπολίτηςΘερμοπυλών κ. Ιωάννης, πουαπό τη μητέρα του έλκει τηνκαταγωγή του από τη Σμύρνη,αναφέρθηκε στη σεπτή μορφήτου Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρ-νης, ο οποίος αρνήθηκε ναεγκαταλείψει την πόλη Του καιτο ποίμνιό Του και με αξιοθαύ-μαστη καρτερία αντιμετώπισετα φρικτά βασανιστήρια και πα-ρέδωσε το πνεύμα Του στοΘεό. Εντάχθηκε έτσι και Αυτός

και οι άλλοι μαρτυρικώς τελει-ωθέντες Ιεράρχες στο πάνθεοτων ηρώων και των μαρτύρωντης Εκκλησίας και του Γένους.Ο θάνατός του γέμισε με πόνοκαι οδύνη τους Έλληνες, πουεκείνη την ώρα δοκιμάζοντανσκληρά και οδηγούνταν στονόλεθρο και στον ξεριζωμό απότη γενέθλια γη, έγινε όμως ταυ-τόχρονα λαμπρό παράδειγμαθέλησης και δύναμης γιαόσους επέζησαν και οδήγησετα βήματά τους στην καινούρ-για πατρίδα, όπου, παρά τις τε-ράστιες δυσκολίες και τις τα-πεινώσεις, μεγαλούργησαν στο

τέλος και έβαλαν τη δική τουςσφραγίδα στην ανάδειξη τηςνέας Ελλάδας.

Μετά το τέλος της γεμάτηςπόνο και δύναμη ομιλίας τουμητροπολίτη κ. Ιωάννη, οι ιε-ρείς και το πλήθος των μελώνκαι των φίλων μας συγκεντρώ-θηκαν στην αίθουσα της Βι-βλιοθήκης της Ενώσεως Σμυρ-ναίων και επαναβεβαίωσαν τηνπροσήλωσή τους στις αξίες καιστα ιδανικά των προγόνωντους, που ζουν για πάντα στηνκαρδιά τους.

Γεώργιος Αρχοντάκης


Η εορτή του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης με τη συμμετοχή της Ενώσεως Σμυρναίων

❶ Μέλη του Δ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίωνπαρακολουθούν τη Θ. Λειτουργία. Διακρίνονται απόδεξιά ο πρόεδρος Ε. Τσίρκας, η αντιπρόεδρος Ελ.Μπίστικα, οι σύμβουλοι Στ. Μελιδώνης και Μαρ.Βαϊάννη.

❷ Από τη Θ. Λειτουργία για τον Άγιο ΧρυσόστομοΣμύρνης, προεξάρχοντος του μητροπολίτηΘερμοπυλών Ιωάννου.

❸ Ο πρωτοπρεσβ. π. Πέτρος Μελιδώνης στο βήμα τηςΕνώσεως Σμυρναίων. Την ομιλία του παρακολουθούν ομητροπολίτης Θερμοπυλών Ιωάννης και ο πρόεδροςτης Ενώσεως Σμυρναίων Ε. Τσίρκας.

❶

❸

❷

Σκηνή από το μαρτύριο του Χρυσοστόμου Σμύρνης.Ο Άγιος διαμελιζόμενος και κατακρεουργούμενος.

Σκηνή από το μαρτύριο του Χρυσοστόμου Σμύρνης.Η τιμία κεφαλή του Αγίου επί της ανεστραμμένης ράβδου

αυτού. Ο Άγιος συρόμενος εις τας τουρκοσυνοικίας.

Εκείνο το βράδυ δενκοιμόταν κανείς στηνΑνακού. Το χωριό

σύσσωμο είχε βγει στ’αλώνια κι εόρταζε, όπωςσυνήθιζαν εδώ κι αιώνεςοι αγρότες της περιοχής,την πρώτη πανσέληνο τηςάνοιξης που ανέτελλε.Ήδη μια ομάδα από κοπέ-λες είχε σχηματίσει κύκλοκαι ξεκινούσε τον καθιε-ρωμένο χορό. Όπως κι αλ-λού λοιπόν, οι κοπέλεςτης Ανακούς ξεκίνησαν,μαζί με το χορό, να τρα-γουδούν το τραγούδιτους, σε ρυθμό αργό καιβαρύ, που ηχούσε όμωςσαν έντονη ερωτική υπό-μνηση. Οι υποσχέσεις τουκοριτσίστικου τραγουδιούείχαν φυσικά για αποδέ-κτη τους την ίδια τη σελή-νη, που στις αρχαίες θρη-σκείες του τόπου αντιπρο-σώπευε τη Μεγάλη Μητέ-ρα Θεά. Ο Κιουλπαλής,άγνωστο από ποια δύναμηπαρασυρμένος, με συγκί-νηση εκείνη τη βραδιά κά-θισε λίγο να ακούσει.Κρυμμένος πίσω από ταβράχια στην άκρη του χω-ριού, ένιωσε σαν οι στίχοιτου τραγουδιού να απευ-θύνονταν προς αυτόν.

Μ’ ένα σκίρτημα στηνκαρδιά, ο λεβέντης Κιουλ-παλής παρατήρησε πρώ-τη τη λυγερή κορμοστα-σιά του κοριτσιού πουοδηγούσε το χορό. Αν καιήταν νύχτα και δεν γινό-ταν να ξεχωρίσει ακριβώςτα χαρακτηριστικά της,διέγνωσε εντούτοις πωςείχε την πιο ευγενική κα-τατομή και ήταν η πιοόμορφη απ’ όλες. Αλλά,το πιο σημαντικό, του φά-

νηκε του Κιουλπαλή, πωςτο πεπρωμένο του βρι-σκόταν εκείνη τη νύχταπαρόν, πως ήταν εκεί καιτου έκρενε, πως είχε ση-μάνει γι’ αυτόν η ώρα πουθα γινόταν στο εξής δού-λος ενός έρωτα μοιραίου.

«Άι ντοάρ, άι ισιί, ογλάνελιντέ μπαλ κισιγί», έλεγανοι στίχοι στο τραγούδιτων κοριτσιών. Άι, αναρω-τήθηκε ο Κιουλπαλής,ποιος ήταν τάχα ο τυχε-ρός που είχε στο χέρι τουτο κουτάλι του μελιού,έτοιμος να γευτεί τονέρωτα μέσα στη φεγγα-ρόφωτη νύχτα; Κι έτσι, μετη σελήνη να τυλίγει στιςαχτίδες της τα σώματατων νέων ανθρώπων, λη-στεία και διαφυγή του φά-νηκαν εφήμερες δουλει-ές, δεύτερες για έναν άν-δρα αληθινό. Ανακάλυψετότε ο Κιουλπαλής ότιυπήρχε κρυμμένη μια άλ-λη αξία, κάτι μεγαλύτερο,

που απαιτούσε βαθύτε-ρες αναζητήσεις από τονασύδοτο βίο στα βουνά. Ηαποστολή που επρόκειτοβέβαια να επωμιστεί δενείχε ακόμα προσδιορι-στεί.

Έστελναν ο τόπος καιτα χώματα σταθερά μηνύ-ματα και τον διεκδίκησαν:«Εδώ ανήκεις, κάνε μαςσπίτι σου, ρίζα του δέ-ντρου σου, πατρίδα σου,ουλκέ*», του είπαν, παρα-ποιώντας ίσως κάπως ταλόγια του τραγουδιού. ΟΚιουλπαλής κατάλαβεπως είναι απελπιστικάερωτευμένος. Κατάφερενα μάθει το σπιτικό τουκοριτσιού ήταν κόρη τουΟυξούζογλου, «Γουρσού-ζογλου να λες καλύτερα,αφέντη», τον ενημέρωσανοι άνθρωποί του σχετικάμε τον χαρακτήρα του πα-τέρα της κόρης. Καλλιερ-γητής ερυθρόδανου ήτανεκείνο το σκυθρωπό

στρα βόξυλο που οι πά-ντες είχαν να λέγουν γιατην τσιγγουνιά και τα τερ-τίπια του, γνωστά σε όλατα παζάρια της περιοχής.Μα ο Κιουλπαλής σημείω-σε καλά σπίτι και όνομα.Αφού οδήγησε, λοιπόν,σύμφωνα με το σχέδιο,την ομάδα του στα βουνάτου Κοζάν, ο ίδιος πήρεμαζί τον πιστό του σύ-ντροφο, έναν Αλή, καιτράβηξαν οι δυο πάλι πί-σω κατά την Ανακού.

Η άνοιξη βιαζόταν ναπροχωρήσει κι άλλο, οιθάμνοι του ερυθρόδανουείχαν πάρει να ψηλώνουνστα χωράφια και τα κατα-πράσινα φυτά, ποτισμένααπό τα νερά που έστελ-ναν οι χείμαρροι από ταγειτονικά βουνά, υπόσχο-νταν στους καλλιεργητέςλαμπρή σοδειά για τοεπόμενο φθινόπωρο. ΟΚιουλπαλής παραμόνεψεκαι, καθώς ο καιρός υπο-χρέωνε τους αγρότες ναεργάζονται το πιο πολύστο ύπαιθρο, βρήκε ευ-καιρία να πλησιάσει ανε-νόχλητος στο σπιτικό τωνΟυξούζογλου.

Ήταν μια μέρα όπου ταμέλη της οικογένειαςαπουσίαζαν και δεν ήτανάλλος κανείς εκεί παράμόνον η Ανάστα. Καθισμέ-νη στο μάγγανο, η κοπέλαύφαινε και τραγουδούσε.Ο Κιουλπαλής την άκουσεκάμποσο κρυμμένος προ-τού εμφανιστεί. Δεν είχεπέσει έξω. Ήταν κοπέλαόμορφη σαν ουρί, με μά-τια πλουμιστά και, όπωςπεριγράφει η ιστορία τουΚερέμ και της Ασλή, ενό-σω ύφαινε στον αργαλειό,


«Το φάντασμα της Προύσας»Απόσπασμα από το νέο βιβλίο της Μαρίας Βεϊνόγλου

που θα κυκλοφορήσει τον προσεχή Νοέμβριο

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Το εξώφυλλο του νέουβιβλίου της ΜαρίαςΒεϊνόγλου.

πάνωθε απ’ το πανί τηςέκοβε βόλτες το γεράκιτης μοίρας, δηλαδή του«μιρζά» Κιουλπαλή το γε-ράκι, όμοια με τον τροχότης τύχης.

Η Ανάστα τον αντιλή-φθηκε. «Εσύ δεν είσαι αυ-τή που γέμισε την καρδιάμου μ’ έρωτα;» τη ρώτησεο Κιουλπαλής, λέγονταςακριβώς τα λόγια που εί-πε ο Κερέμ, όταν πρωτο-συνάντησε στο ροδώνατη δική του Ασλή. Η Ανά-στα αντίκρισε τη λεβέντι-κη κορμοστασιά του Κι-ουλπαλή κι έμεινε άφωνη.Ο άνδρας ανήκε στουςμποϊλήδες, στον τύπο τωνανθρώπων με τα μακριάκανιά και το ατσάκιστοπαράστημα. Ήταν σε ηλι-κία ώριμος, αλλά αρκετάνέος ακόμα. Τα πλούσιαμαλλιά του πλαισίωνανολόμαυρα τους κροτά-φους και το μέτωπο, ενώτα μάτια του, βαθιά καιτσακίρικα, κοιτούσαν δια-περαστικά. Μάκραινανκάτω από τις πυκνές βλε-φαρίδες του οι ίσκιοι τηςαυλής του Ουξούζογλουκαι το οστεώδες πρόσω-πό του πρόδιδε άνθρωποτου οροπεδίου, όμοιο μετις μορφές που βρίσκο-νται σκαλισμένες στουςτοίχους του Καρά Χουγι-ούκ. Γερακίσια μύτη, κα-λογραμμένα χείλη και μέ-τωπο κάθετο και στενό. Ηευτυχής σύμπτωση ήτανότι η ίδια φωτιά του έρω-τα τύλιξε με το πρώτοβλέμμα και την καρδιάτης Ανάστας. Αλλά σαν εί-πε ο Κιουλπαλής ποιος εί-ναι, το κορίτσι δίστασε.

― Εσύ είσαι κλέφτης,ποια τύχη μπορεί να περι-μένει μια Ρωμιά με τη ζωήπου κάμεις; Άλλωστε εγώείμαι χριστιανή, ενώεσύ…, και δε συμπλήρω-σε η Ανάστα το λόγο της,δηλώνοντας έμμεσα πόσοακαθόριστη ήταν η θρη-

σκευτική ταυτότητα τουΚιουλπαλή, για τον οποίοέλεγαν ότι δεν ακολου-θούσε καμιά θρησκεία.

Ο ληστής έμεινε βλο-συρός. Τα τριαντάφυλλατου κήπου μοσχοβολού-σαν, μα η Ανάστα δεν έκο-ψε απ’ τον μπαχτσέ. Διά-λεξε να του δώσει ξέχωραένα μικρό μαβί λαλεδάκι*από τη γλάστρα στο πα-ραθύρι της, που την πότι-ζε με το μπαρντάκι* απόόπου έπινε η ίδια νερό. Οάνδρας το έβαλε μερακλί-δικα στο αυτί του.

Χάθηκε ο Κιουλπαλήςέκτοτε, αλλά είχε γίνει στομεταξύ άλλος άνθρωπος.Η σκέψη του ήταν διαρ-κώς στην Ανάστα και στηναδυναμία που παρουσίαζετο αίσθημά τους. Γιατί ηΠύλη είχε επικηρύξει τονΚιουλπαλή και το κεφάλιτου κρεμόταν από μιακλωστή. Όμως κοντά στα«Κελεμέν», στις φωτιέςτου Άι-Γιαννιού, δεν κρα-τήθηκε άλλο. Με τον Αλήπήραν και πάλι το δρόμοτου Γκιοβρέκ Μπογάζ, μεπρόθεση να βρεθούν τηνύχτα στην Ανακού.

*Λέγουν πως στο θερινό

ηλιοστάσιο τραβιούνταιτα νερά και ο ήλιος σηκώ-νεται στο ψηλότερο ση-μείο της συμπαντικήςημέρας, που η διάρκειάτης είναι τόση όση του νο-ερού φιλιού δυο ερωτευ-μένων που δεν έχουν τηδυνατότητα να σμίξουνστη ζωή.

― Αν πιστεύεις σε Θεό,είχε πει η Ανάστα, και ο Κι-ουλπαλής, που είχε αφαι-ρέσει τόσες ζωές, που τό-σα κεφάλια είχαν πέσειάπονα από το χέρι του ήμε την προσταγή του, δενήξερε τι να αποκριθεί. Δενήταν απλό.

Ο ήλιος αποχώρησε καικαταδύθηκε ανάμεσα σεΓκιουλού και Αρντάς,αφήνοντας πίσω του μιαλεπτή γραμμή καπνισμέ-νου ορίζοντα. Το βράδυάπλωσε τον ξεβαμμένομαύρο αμπά* του πάνωστ’ αλώνι της Ανακούς καιτότε έβαλαν φωτιά στααγκάθια του γκεβέν*. Οιφλόγες φούντωσαν και οιφωνές των παιδιών ανέ-βαιναν και τσακίζοντανστον ουρανό, αγκαλια-σμένες με αμέτρητες σπί-θες. Ο Κιουλπαλής θεώ-ρησε τη στιγμή κατάλλη-λη να εμφανιστεί στηνΑνάστα. Η γειτονιά ολό-κληρη βρισκόταν στ’ αλώ-νι και το χωριό έμοιαζεάδειο. Όμως η κοπέλα,σαν από προαίσθημα, εί-χε παραμείνει στην αυλήκαι περίμενε. Ο Κιουλπα-λής πλησίασε τη γλάστραστο παράθυρο και, βλέ-ποντας πως ακόμα αν-θούσε, το θεώρησε άρι-στο οιωνό, σα να περίμενεειδικά αυτόν! Κι έτσι ήταν.Ληστής άλλωστε, έκοψετούτη τη φορά μονάχοςτου, έκλεψε κι έβαλε στ’αυτί του τον λαλέ.

Η Ανάστα είχε σγουράκατάμαυρα μαλλιά και τα

φρύδια της θύμιζαν το τό-ξο του Εμρέ, όταν κυνη-γούσε ελάφια. Τα χείλητης ήταν κεράσια πουκρύβονται δυο δυο ανά-μεσα στα φύλλα της κε-ρασιάς, όπως λέγει τοτραγούδι των Αδάνων:«Στο δρόμο των Αδάνωνφυτρώνουν κερασιές...Ανέβα στα κλαδιά να πλέ-ξεις τη δαντέλα σου, δά-γκωσε γλυκά την κόκκινήτους φλούδα...»

Όταν ο Κιουλπαλήςτής έδωσε την υπόσχεσηχωρίς όρους και όρια,ανακάλεσε στο νου του τοτραγούδι των Αδάνων, μο-λονότι δεν γνώριζε ακόμαμε τι τρόπο θα την τηρή-σει και τι ακριβώς πρόκει-ται να συμβεί. Μονάχαπου τότε, σε ολόκληροτον κάμπο του Μπουτάκοβά, από τις αναμμένεςφωτιές τ’ Άι-Γιαννιού η νύ-χτα έφεγγε σα να ήταν μέ-ρα και η τύχη της Ανά-στας οριστικά είχε ανοί-ξει, σταμάτησε να μοιάζειμε των άλλων κοριτσιώνπου ρωτιούνται ποιον θαπάρουν γι’ άντρα και γιανα το μάθουν ρίχνουν ταδαχτυλίδια τους στο νε-ρό.

Ουλκέ: στα τούρκικα, ηπατρίδα, ο τόπος. Λαλές,λαλεδάκι: η τουλίπα, αλλάκαι η ανεμώνα. Μπαρντά-κι: ποτήρι, αλλά και στα-μνάκι. Αμπάς: χοντρόολόμαλλο πανωφόρι. Γκε-βέν: θάμνος με βαφικέςιδιότητες.


Η «Μ. Ηχ.» σε μορφή pdfKάντε κλικ στο μενού «Μικρασιατική Ηχώ» στην Ιστοσελίδα

της Ενώσεως Σμυρναίων

www.enosismyrneon.grκαι θα έχετε στη διάθεσή σας την ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδας μας

εντελώς δωρεάν.

Την 7 και 8 Ιουνίου τ.έ., έλαβενχώραν στο Αριστοτέλειο Πα-νεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

επιστημονικό συνέδριο και οργανώ-θηκε από το Τμήμα Ποιμαντικής καιΚοινωνικής Θεολογίας – ΤομέαςΙστορίας και την Ομοσπονδία Προ-σφυγικών Σωματείων Ελλάδος(Ο.Π.Σ.Ε.) με θέμα «Μνημειακόαπόθεμα στη Μικρά Ασία. Μονές,Ναοί, Εκπαιδευτήρια, Οικισμοίκ.ά.». Χορηγοί του Συνεδρίου ήτανη Επιτροπή Ερευνών του Α.Π.Θ. καιη Ιωνική Εστία Θεσσαλονίκης, πουείχε και τον συντονισμό. Στόχευσητου Συνεδρίου ήταν να αναδειχθούντα μνημεία της Μ. Ασίας.

Αυτό, άλλωστε, τόνισαν και οιεκπρόσωποι των δύο οργανωτικώνφορέων καθηγ. Αθ. Ε. Καραθανά-σης και Αντ. Στ. Οραήλογλου, πρόε-δρος της Ο.Π.Σ.Ε., ο οποίος μάλισταστην εισαγωγική ομιλία του δήλωσεότι θα αγωνισθεί για το μέγα θέματης ανταλλάξιμης περιουσίας.Οπωσδήποτε πρόκειται για μίαυπερβολική στόχευση, αφού, ως εί-ναι γνωστό, η Ρωμηοσύνη στην Μ.Ασία, φεύγοντας μες την φωτιά τηςΜικρασιατικής Τραγωδίας, άφησεένα απόθεμα δύσκολο να καταγρα-φεί και να αποτιμηθεί. Και είναιεπείγουσα ανάγκη να επισπευσθεί ηκαταγραφή των μνημείων των Ελλή-νων της σύνολης Μ. Ασίας (Μ. Ασία,Πόντος, Καππαδοκία), πριν ο παν-δαμάτωρ χρόνος καταστρέψει πολ-λά από αυτά που επισκεπτόμενοι οιεμείς ζώντες θαυμάζουμε και αγα-πούμε ευχόμενοι η επερχόμενη γε-νεά να μη συναντά ερείπια και μό-νον ερείπια. Και πράγματι, οι ειση-γητές του παρόντος Συνεδρίου γνω-ρίζουν τα μνημεία, τα αγαπούν, τι-μώντας και την μνήμη των δημιουρ-γών τους, και τα μελετούν μετά γνώ-σεως.

Επί του προκειμένου Συνεδρίουτρεις εισηγήσεις είχαν ως θέμα τουςτην Καππαδοκία. Η πρώτη των ειση-γήσεων ανήκει στην βυζαντινολόγοαναπλ. καθηγήτρια του Α.Π.Θ. κ.Καζαμία – Τσέρνου, που παρουσία-σε «τους αγίους της Καππαδοκίας.Η μαρτυρία των μνημείων». Η κ. Κα-ζαμία μελέτησε την τυπολογία αγιο-γραφιών ναών της Καππαδοκίαςόπου, με βάση γνωστές εκδόσειςμνημείων της Καππαδοκίας, γιαπρώτη φορά παρουσίασε αγίους,γνωστούς και μη, τον τρόπον πουαγιογράφοι – επαγγελματίες ας πού-με – και λαϊκοί ζωγράφιζαν με τονδικό τους τρόπο τους λαξευτούς και

μη ναούς της Καππαδοκίας. Και αυ-τό έχει την σημασία του, καθώς γιαπρώτη φορά Έλληνας βυζαντινολό-γος μελετά υπό την έννοιαν αυτήν τιςαγιογραφίες των μνημείων αυτών. Ηδεύτερη εισήγηση παρουσιάσθηκεαπό τον κ. Νίκο Πάχτα, ηλεκτρολό-γο μηχανικό Η/Υ του Α.Π.Θ., ο οποί-ος αξιοποιώντας την τεχνογνωσίατου, εξέπληξε τους συνέδρους με την«Εικονική περιήγηση σε μνημεία τηςΚαππαδοκίας με χρήση τεχνολογίαςπανοραμικών απεικονίσεων». Μ’ένα λόγο ο κ. Πάχτας επεξεργάσθη-κε στον ηλεκτρ. υπολογιστή του τοφωτογραφικό υλικό που είχε συλλέ-ξει στην Καππαδοκία και οδήγησετους συνέδρους μες τους καππαδο-κικούς ναούς δίνοντας την ψευδαί-σθηση ότι την ώρα της προβολής (ει-κονική περιήγηση) βρίσκονταν καιαυτοί μες τον ναό. Με την επεξερ-γασία παρουσιάσθηκαν λεπτομέρει-ες των αγιογραφιών τέτοιες που οφωτογραφικός φακός μόνος αδυνα-τεί να αποτυπώσει. Ο αναγνώστηςτου παρόντος μπορεί να επισκεφθείτην ιστοσελίδα www.romfea.gr (Ει-κονική περιήγηση στην Καππαδοκίαμε τη βοήθεια της τεχνολογίας).

Η τρίτη εισήγηση για την Καπ-παδοκία αναφερόταν στους «μετα-βυζαντινούς και νεώτερους ναούςτης Καππαδοκίας (18ος – 20ος αι.).Εκτιμήσεις της κατάστασης και τηςαρχιτεκτονικής τους σημασίας». Ει-σηγήτρια ήταν η αναπλ. καθηγήτριατου Α.Π.Θ. κ. Θάλεια Μαντοπούλου– Παναγιωτοπούλου, γνωστή για τιςμελέτες της επί των νεώτερων εκ-κλησιαστικών μνημείων. Η κ. Μα-ντοπούλου συγκέντρωσε αρκετό υλι-κό που αφορά διάφορους ναούς τηςΚαππαδοκίας (Μισθί, Μουταλάσκη,Ανακού, Καρβάλη, Αξός, Σινασόςκλπ.) και μελέτησε τον τρόπο οικο-δομήσεώς τους και τον αρχιτεκτονι-κό τύπο τους που άλλοτε μεν πρωτο-τυπεί, άλλοτε δε έχει ιδιάζοντα χα-ρακτήρα.

Η κ. Ελένη Γαβρά είναι επίκ. κα-θηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακε-δονίας, αρχιτέκτων στην ειδίκευση.Ερευνήτρια οικιστικών δικτύων σταΒαλκάνια και τον Πόντο και υπεύ-θυνη τώρα ενός προγράμματος γιατο «Πολιτισμικό και οικιστικό από-θεμα των Ελληνικών Κοινοτήτων τηςΜ. Ασίας (Το πλαίσιο περιεχομένουκαι μεθοδολογικής έρευνας)». Στοπρόγραμμα αυτό, το οποίο σημειω-τέον χορηγούς έχει ανώνυμους Μι-κρασιάτες ιδιώτες, η κ. Γαβρά έχεισυνεργάτες δύο ιστορικούς, τον

επίκ. καθηγητής κ. Ιάκωβο Μιχαηλί-δη και τον υποψ. διδάκτορα κ. Β. Δη-μητριάδη και δύο αρχιτέκτονες, ήτοιτις κ.κ. Κλαίρη Γκιουφή και Ανα-στασία Μπουρλίδου, που ήδη έχουνμεταπτυχιακές διατριβές σε συναφήθέματα. Όπως εξήγησε στο Συνέ-δριο η κ. Γαβρά η υπ’ αυτήν ερευνη-τική ομάδα φιλοδοξεί να καταγρά-ψει, όσα ασφαλώς μπορεί, μικρα-σιατικά μνημεία στην ιστορική καιαρχιτεκτονική τους μορφή. Η ομάδααυτή είχε την ευκαιρία να παρου-σιάσει στο Συνέδριο αυτό τα πρώτααποτελέσματα των ερευνών της.Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκε η ει-σήγηση του κ. Β. Δημητριάδη, οοποίος μίλησε για την ιστορία τηςΤρίγλιας και των Μουδανιών, για ταεκπαιδευτήρια, τους ναούς, τα αρχο-ντικά των Ρωμηών, με ένα λόγο ανέ-δειξε τον ρωμέικο κόσμο που υπάρ-χει ακόμη με τα ζώντα μνημεία του.Η αυτή ερευνητική ομάδα της κ. Γα-βρά με εισηγήτριες τις αρχιτεκτό-νισσες κ.κ. Κλαίρη Γκιουφή καιΑναστασία Μπουρλίδου μίλησαν γιατην «Ερυθραία. Οι πρώτες διαπι-στώσεις από την επιτόπια έρευνα. Οιπεριπτώσεις των Αλατσάτων, τωνΒουρλών και του Λιθρίου». Παρου-σιάσθηκαν οι εναπομείναντες ναοίστα Αλάτσατα, που έχει γίνει τζαμί,και που από πέρυσι κατέστη μουσείομε τον καθαρισμό του τέμπλου, καιτιμούσε το Γενέθλιον της Θεοτόκου,και αυτός του Τσεσμέ (Κρήνης), ογνωστός ναός του αγίου Χαραλά-μπους, που τις τελευταίες δεκαετίεςκαθαρίστηκε και έγινε πολιτιστικόκέντρο. Οι εισηγήτριες με σχέδια καικατόψεις παρουσίασαν το οικιστικόδίκτυο των ρωμέικων οικιών τωνΒουρλών και του Λιθρίου. Ο υπο-γράφων το παρόν ασχολήθηκε με ταπέριξ της Σμύρνης, ήτοι με την Νέακαι Παλαιά Φώκαια, το ηρωικό Σε-ρέκιοϊ, το Βαϊνδήρι, τα Σώκια καιψηλότερα από αυτά την Μαινεμένη,την Πέργαμο κ.ά. . Παρουσιάσθηκανοικίες, σχολεία και έγινε ιστορικόςσχολιασμός των γεγονότων της πε-ριόδου 1914 – 1922.

Ο λέκτωρ του Δημοκριτείου Πα-νεπιστημίου Θράκης κ. ΠασχάληςΒαλσαμίδης αναζήτησε την τύχη τουιστορικού ναού του Αγίου ΓεωργίουΜακροχωρίου στην Κπολη ως τα 198αξιοποιώντας ελληνικά και τουρκι-κά έγγραφα με τις προσπάθειες τηςομωνύμου Ελληνορθόδοξης Κοινό-τητος και του Οικουμενικού Πα-τριαρχείου να διασωθεί ο ναός. Τιςεργασίες του Συνεδρίου έκλεισε με

την εισήγησή του ο κ. Θωμάς Αλε-ξιάδης, Δρ. του Α.Π.Θ. που τον απα-σχόλησαν σειρά μνημείων του Πό-ντου, όπως το Φροντιστήριο Τραπε-ζούντος, το κτήριο της Μέριμνας Πο-ντίων Κυριών, οι επαύλεις Καπα-γιαννίδη και Θεοφυλάκτου, η Ψω-μιάδειος και Καρυπίδειος Σχολή, ηΚαπναποθήκη Ανταβάνογλου και ηΛέσχη των Ελλήνων στην Αμισό κ.ά.. Σημαντική ήταν η συμβολή στηνεπιτυχία του Συνεδρίου των συνερ-γατών του καθηγ. κ. Ηρακλή Ρεράκηστο Εργαστήριο Παιδαγωγικής μεεπικεφαλής τον κ. Σωτ. Μιχελουδά-κη, Δικηγόρο – Δρ. Θ.

Συμπερασματικά, το Συνέδριοαυτό έδειξε, παρά τις πληθωρικέςκαι πρωτότυπες εισηγήσεις, μία πτυ-χή μόνον του απέραντου μνημειακούαποθέματος στην Μ. Ασία αφήνο-ντας, όμως, και το πικρό ερώτημα, τοτι θα απογίνουν όλα αυτά τα μνημείατις προσεχείς δεκαετίες.

Υστερόγραφο. α. Το Τμήμα Ποι-μαντικής και Κοινωνικής Θεολογίατου Α.Π.Θ. (νυν Ορθοδόξων Θεολο-γικών Σπουδών και ΧριστιανικούΠολιτισμού) και η Ιωνική ΕστίαΘεσσαλονίκης (Πρόεδρος η ομότ.καθηγήτρια του Α.Π.Θ. κ. Μελπομέ-νη Ρεΐζογλου – Ζαβιτσανάκη) οργά-νωσαν στις 12 και 13 Οκτωβρίου2012 επιστημονικό Συνέδριο αφιε-ρωμένο στα «90 χρόνια Ξεριζωμού –Θεσσαλονίκη Η Μητέρα των προ-σφύγων» και στα 100 χρόνια από τηνΑπελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.Παρουσιάσθηκαν δέκα έξι εισηγή-σεις όλες με θέμα τους πρόσφυγεςστην Θεσσαλονίκη, τις προσφυγο-γειτονιές, τα προβλήματα εγκατά-στασης, τους προσφυγικούς συνοικι-σμούς που υπήρχαν στους χώρουςτου Α.Π.Θ., την υγειονομική μέρι-μνα, την προσφορά των προσφυγι-κών σωματείων, την μέριμνα της Εκ-κλησίας Θεσσαλονίκης για τους πρό-σφυγες, το ενδιαφέρον των εφημερί-δων της Θεσσαλονίκης για τους πρό-σφυγες κ.ά.

β. Ο υπογράφων το παρόν στοβιβλίο του Ιστορία της Θεσσαλονί-κης 313 π.Χ. – 2012, εκδ. ΕταιρείαςΜακεδονικών Σπουδών και ΑφώνΚυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2012,αφιέρωσε ειδικό κεφάλαιο (σσ. 227– 258) για τους πρόσφυγες και τοπροσφυγικό ζήτημα στην Θεσσαλο-νίκη.

*O κ. Αθαν. Ε. Καραθανάσης εί-ναι καθηγητής του Α.Π.Θ.


Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ε. ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ

Μνημειακό απόθεμα στη Μικρά Ασία

Στο ρίζωμα των προγό-νων μας στη μητροπο-λιτική Ελλάδα ήταν

αφιερωμένη η εκδήλωση πουπραγματοποιήθηκε στις 12Ιουλίου 2013, στο κηποθέα-τρο «Ν. Καζαντζάκης» τουΗρακλείου, από τον τοπικόΣύλλογο Αλατσατιανών.

Τα τραγούδια και οι χο-ροί σε μία άρτια και με παλ-μό παρουσίαση έσμιξαν τοχθες του ξεριζωμού από τιςπρογονικές εστίες με το δυ-ναμικό σήμερα στη νέα πα-τρίδα.

Ασφυκτικά γεμάτο το κη-ποθέατρο καταχειροκρότησετόσο τη χορωδία και το μου-σικοχορευτικό τμήμα τουΣυλλόγου, όσο και τους συ-ντελεστές της εκδήλωσης, τοχοράρχη Νίκο Αντωνακάκηκαι το μουσικοδιδάσκαλοΝικήτα Τριτσάρη.

Τομή στην εκδήλωση απε-τέλεσε η εκτέλεση όχι μόνονπαραδοσιακών μικρασιάτι-κων τραγουδιών αλλά καιάλλων του σύγχρονου ρεπερ-τορίου με ελεγειακό χαρα-κτήρα, που ερμήνευσε ηΤζωρτζίνα Αλεξάκη.

Αναφερόμενος στον αγώ-

να και στην προσφορά τωνπροσφύγων, ο πρόεδρος τουΣυλλόγου των Αλατσατια-νών Ηρακλείου Κρήτης κ.Κωστής Καλυβάς τόνισε με-ταξύ άλλων: «Με τη μουσι-κοχορευτική μας εκδήλωσηεξαίρομε το σθένος των προ-γόνων μας, επαινούμε την

παρρησία και τη δίψα τουςγια ζωή, επιβραβεύουμε τοήθος τους, αποτίουμε φόροτιμής στο κουράγιο τους. Χω-ρίς να εγκλωβιστούν στοχθες, που όμως δεν ξέχασανποτέ, προχώρησαν, δεν έμει-ναν στάσιμοι, έχτισαν, δενφαλκιδεύτηκαν στα συντρίμ-μια, επιβλήθηκαν, δεν αφα-νίσθηκαν και όπου ρίζωσαν,ευώδιασαν».

Παρέστησαν ο αρχιεπί-σκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος,ο περιφερειάρχης κ. Αρνα-ουτάκης, ο δήμαρχος Ηρα-κλείου Κρήτης.

Και μια καινοτομία. Αντίεισιτηρίου οι οργανωτές δέ-χονταν τρόφιμα μακράςδιάρκειας, που διατέθηκαναπό το Δίκτυο ΚοινωνικήςΦροντίδας του Δήμου Ηρα-κλείου σε άπορους πολίτες.

Προκλητική επανεμφάνισηέκαναν οι συμμορίες που

καταστρέφουν με μανία ταμνημεία στους δημόσιους χώ-ρους και έπειτα εξαφανίζονται.Αυτή τη φορά, επέλεξαν να«κτυπήσουν» το Μνημείο τωνΜικρασιατών στο Δήμο ΑγίαςΠαρασκευής Αττικής. Τις βρα-δινές ώρες της 13ης Σεπτεμβρί-ου έσπασαν τη μαρμάρινη πλά-κα του μνημείου που βρίσκεταιστην πλατεία «Μικράς Ασία»και έγραψαν συνθήματα στονπεριβάλλοντα χώρο, χωρίς κα-νένας να πάρει είδηση.

Η καταστροφή του προκαλείπροβληματισμό καθώς επανα-λαμβάνεται για δεύτερη συνεχήφορά την παραμονή εκδήλωσηςπου θα πραγματοποιούσε ο

Σύλλογος Μικρασιατών Ανατ.Αττικής στις 14 Σεπτεμβρίου

για να τιμήσει τα θύματα τηςΓενοκτονίας των Ελλήνων στη

Μ. Ασία.Από την πλευρά του Δήμου

δεν υπήρξε καμία ανακοίνωσηγια το συμβάν. Η μόνη μορφήαντίδρασης προήλθε από τηνπρόεδρο του Συλλόγου Μικρα-σιατών Ανατ. Αττικής, κ. ΒούλαΠαπαγεωργίου, η οποία ανήρ-τησε στο Facebook απευθυνό-μενη προς την ομάδα που κατέ-στρεψε την πλάκα του μνημείουεκφράζει τη λύπη της γιατί θε-ωρούν φασισμό «όσους αγα-πούν την ιστορία τους, την πα-τρίδα τους, τα σύμβολα της πα-τρίδας τους» και τους γνωρίζειπως λάθος εχθρό διαλέξανε.«Ο εχθρός βρίσκεται αλλού καιτον γνωρίζετε» καταλήγει η κ.Παπαγεωργίου.


«Όπου ριζώνει κι ευωδιάζει η θύμηση»Μουσικο-χορευτική εκδήλωση από το Σύλλογο Αλατσατιανών Ηρακλείου

Μέλη της Ενώσεως Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου (φωτό 1937 ή 1938)μπροστά στο κτίριο της λεωφ. Κνωσσού, όπου συγκεντρώνονταν για τις

εκδηλώσεις του συλλόγου.

Το μνημείο των Μικρασιατών μετά την καταστροφή του.

Bάνδαλοι «κτύπησαν» το Μνημείοτων Μικρασιατών στην Αγία Παρασκευή

(Πρόλογος –Επιστημονική εποπτεία:Π. Μ. Κιτρομηλίδη.Εκδοτική ομάδα: Σ. Θ. Ανεστίδης,Μ. Α. Γαβρίλη, Β. Δαλακούρα,Μ. Κουρουπού, Ε. Κυφωνίδου,Μ. Πουτουρίδου &Μ. Τερζοπούλου.Αθήνα:Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,2013, 693 σ., ISBN 960-87610-2-6)

Κυκλοφόρησε ο νέος τόμοςτης Εξόδου με μαρτυρίες προ-σφύγων από τις επαρχίες τουΜεσόγειου Πόντου. Το έργοαυτό – τρίτο κατά σειρά – έρ-χεται να προστεθεί στους ήδηυπάρχοντες τόμους της Εξό-δου με τις μαρτυρίες του Μι-κρασιατικού Ελληνισμού τωνδυτικών παραλίων, της κε-

ντρικής και νότιας Μικρασίας(α. Η Έξοδος. Τόμος Α’.Μαρτυρίες από τις επαρχίεςτων δυτικών παραλίων της Μι-κρασίας. Πρόλογος: Γ. Τενε-κίδη. Εισαγωγή, Επιλογή Κει-μένων, Επιμέλεια: Φ. Δ. Απο-στολόπουλου. Αθήνα: ΚέντροΜικρασιατικών Σπουδών,1980 β. Η Έξοδος. Τόμος Β’.Μαρτυρίες από τις επαρχίεςτης κεντρικής και νότιας Μι-κρασίας. Εισαγωγή – Επο-πτεία: Π. Μ. Κιτρομηλίδη.Επιμέλεια: Γ. Μουρέλου.Αθήνα: Κέντρο Μικρασιατι-κών Σπουδών, 1982, 2004[ανατύπωση]).

Οι 183 μαρτυρίες εξόδουαπό 139 οικισμούς του Μεσό-

γειου Πόντου που περιέχει οπαρών τόμος, ο οποίος εκδό-θηκε με πρόλογο και επιστη-μονική εποπτεία του καθηγη-τή Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη,προσφέρουν μια πλήρη εθνο-γραφία του ποντιακού ελλη-νισμού, μια εθνογραφία πουεντυπωσιάζει με την έκτασηκαι το εύρος της. Οι μαρτυ-ρίες συνιστούν ένα μοναδικόσυνδυασμό του απόηχου κο-σμοϊστορικών γεγονότων μετα βιώματα της καθημερινό-τητας και το δράμα του ξερι-ζωμού. Εν τέλει όμως στο σύ-νολό τους αποτελούν κυρίωςτο πρώτο τεκμήριο του ξερι-ζωμού, όπου κατέληξε η επο-ποιία της επιβίωσης, της άν-

θησης και της ακμής του πο-ντιακού ελληνισμού κατά τηντελευταία φάση της ιστορίαςτου στις αρχαίες του κοιτίδες.

Οι μαρτυρίες παρουσιάζο-νται πλαισιωμένες με πληρο-φοριακά σημειώματα για κά-θε οικισμό, επεξηγηματικάσχόλια και πλούσια εικονο-γράφηση με αυθεντικές φω-τογραφίες από το Φωτογρα-φικό Αρχείο του Κέντρου Μι-κρασιατικών Σπουδών. Γιανα διευκολυνθεί η ανάγνωσητων μαρτυριών ο τόμοςεμπλουτίζεται και με χάρτημε τη λεπτομερή αποτύπωσηστον ιστορικό χώρο του Πό-ντου των οικισμών απ’ όπουπροέρχονται οι μαρτυρίες.


BIBΛΙΟγραφικά

Η Έξοδος. Τόμος Γ’. Μαρτυρίες από τις επαρχίεςτου Μεσόγειου Πόντου

Κυκλοφόρησε πρόσφατα,από τις εκδόσεις Αντ. Στα-μούλη, το νέο βιβλίο «ΜικράΑσία. Προσφυγικά ατελεύτη-τα» του Σεβασμιωτάτου Μη-τροπολίτη Αρκαλοχωρίου,Καστελλίου και Βιάννου κ.Ανδρέα Νανάκη.

Στον πρόλογο του βιβλίου οσυγγραφέας αναφέρει: «Σταεπετειακά συναπαντήματατης Μικρασιατικής Καταστρο-φής συνηθίζω να γράφω, ήδηαπό το 1972, ως χρέος στην πο-λιτιστική δυναμική των Μι-κρασιατών και της ΜικράςΑσίας».

Τα κυριότερα θέματα πουδιαπραγματεύεται το βιβλίοείναι η Μικρασιατική κατα-

στροφή, το τέλος της αυτο-κρατορικής οικουμένης τουΕλληνισμού, τα ιδεολογικάσπέρματα της καταστροφής,η συνείδηση και ταυτότηταστους πρόσφυγες, η εκδημίατου Βασιλείου και της εθναρ-χίας στη Σμύρνη, τα Αλάτσα-τα, ενθυμήσεις, εθνοκτονίεςκαι ο Πατριάρχης ΔιονύσιοςΕ’, όπου και τα προσωπικάβιώματα του συγγραφέα απότους πρόσφυγες της πρώτηςγενιάς.

Μεταξύ άλλων γράφει οσυγγραφέας: «Οι ορθόδοξοιπληθυσμοί, στα γεωγραφικάόρια της Βαλκανικής και Μι-κρασιατικής χερσονήσου, ελ-ληνόφωνοι, δίγλωσσοι, πολύ-

γλωσσοι, δεν αφομοιώνονταιαπό τις άλλες θρησκευτικέςκοινότητες των μουσουλμά-νων, Εβραίων και Αρμένιδων,ενώ συγκροτούν την ελληνί-ζουσα αυτοκρατορική οικου-μένη, η οποία πορεύεται με τοεκκλησιαστικό της κέντρο τοΟικουμενικό ΠατριαρχείοΚωνσταντινουπόλεως και ταάλλα ελληνόφωνα Πατριαρ-

χεία της Ανατολής: Αλεξαν-δρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύ-μων, την Αρχιεπισκοπή Κύ-πρου και την ΑρχιεπισκοπήΣινά.

Στον αρχαιοελληνικό κό-σμο, στην αυτοκρατορία τουΜεγάλου Αλεξάνδρου, στονελληνιστικό κόσμο, στην ρω-μαϊκή εποχή, κυρίως όμωςστη διάρκεια της αυτοκρατο-ρίας της Κωνσταντινουπόλε-ως, δηλαδή στη ΒυζαντινήΑυτοκρατορία, ο Ελληνισμόςαποτελεί την κυρίαρχη πολι-τισμική και πνευματική δυ-ναμική ταυτότητα, στηνοποία εντάσσονται οι αλλό-γλωσσοι, κυρίως σλαβόφωνοικαι βλαχόφωνοι, προκειμέ-νου να δρέψουν τα πολλά καιακριβά αγαθά που τους προ-σπόριζε ο Ελληνικός πολιτι-σμός. Η εκπαίδευση όλων των

Μικρά Ασία - Προσφυγικά Ατελεύτητα

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ, ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥΚΑΙ ΒΙΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΝΑΝΑΚΗ

βαθμίδων, σ’ όλους αυτούςτους χριστιανικούς αιώνεςτων αυτοκρατορικών κατάμείζονα λόγο σχημάτων ήτανελληνόφωνη. Η εργασία στις

διοικητικές υπηρεσίες καιδομές της αυτοκρατορίας,από την Εκκλησία μέχρι τηνεκπαίδευση, τον στρατό καιτη διοίκηση, προϋπόθετε την

ελληνομάθεια την οποία κα-λούνταν να αποκτήσουν οιορθόδοξοι αλλόγλωσσοι, γιανα ενσωματωθούν με τουςαπογόνους τους στις διοικη-

τικές δομές των διαδοχικώναυτοκρατοριών.»

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

Σελ. 248

Η ΙΩΝΙΚΗ Εστία Θεσσαλο-νίκης στα πλαίσια των εκδη-λώσεων Μνήμης της Μικρα-σιατικής Καταστροφής καιτων 91 χρόνων από τον Ξε-ριζωμό, διοργάνωσε επιστη-μονική ημερίδα την Κυριακή29 Σεπτεμβρίου στην αίθου-σα Τελετών της ΕταιρείαςΜακεδονικών Σπουδών.

Στην ημερίδα αυτήν οστρατηγός ε.α. και συγγρα-φέας κ. Χάρης Τσιρκινίδηςυποστήριξε ότι η Γενοκτονίατου Ελληνισμού της Ανατο-λής είναι ενιαία από τον Πό-ντο, τα δυτικά μικρασιατικάπαράλια, ως χαμηλά την Ατ-τάλεια και την Μερσίνα. Ο κ.Τσιρκινίδης υποστήριξε ότι ηεπίσημη Ελλάδα οφείλει νααπαιτήσει την αναγνώρισητης Γενοκτονίας των Μικρα-σιατών, καθ’ όσον πρώτονδεν ευσταθεί η δικαιολογίαότι υπήρχε στην Μ. Ασία ελ-ληνικός στρατός την περίο-δο 1919 – 1922 και επομένωςυφίστατο εμπόλεμη κατά-σταση μεταξύ Ελλάδος καιΤουρκίας και καθ’ όσον, δεύ-

τερον, οι αποφάσεις τουΟΗΕ του 1948 και 1952 περίΓενοκτονίας εμπεριέχουν καιτις περιπτώσεις σφαγώναμάχου πληθυσμού και μέσασε καιρό εμπόλεμης κατά-στασης. Ο αριθμός, άλλω-στε, του ενός εκατομμυρίου,και πλέον, θυμάτων την πε-ρίοδο 1919 – 1922, αλλά καιτου ξεριζωμού άλλου ενόςεκατομμυρίου και πλέον,στοιχειοθετούν την τραγικήέννοια της Γενοκτονίας τωνΜικρασιατών.

Ο καθηγητής κ. Αθ. Ε. Κα-ραθανάσης αναφέρθηκεστον πρώτο διωγμό των Μι-κρασιατών την περίοδο1914 – 1918, και ιδίως τηςδιετίας 1914 – 1915, όπου150.000 Μικρασιάτες εξο-ντώθηκαν στα τάγματα ερ-γασίας (αμελέ ταμπουρού)και άλλοι τόσοι αναγκάσθη-καν να εγκαταλείψουν ταχωριά τους διωχθέντες απότις τουρκικές αρχές για νακαταλάβουν ελληνικές οι-κίες και περιουσίες Μου-σουλμάνοι των Βαλκανίων

που μεταφέρονταν, βάσειπρογράμματος των τουρκι-κών κυβερνήσεων, στα δυτι-κά μικρασιατικά παράλια με-τά την ήττα της Τουρκίαςστον πρώτο βαλκανικό πό-λεμο.

Ο δημοσιογράφος κ.Δημ. Καψάλας μίλησε για τιςσυνέπειες που προκάλεσεστην Ελλάδα η Γενοκτονίατου Μικρασιατικού Ελληνι-σμού, καθώς χάθηκε το δη-μιουργικώτερο στοιχείο τωνΜικρασιατών, αλλά και ηαπώλεια των πατρογονικώνεστιών που μπορούσαν ναβοηθήσουν την Ελλάδα με-τά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλε-μο. Υπενθύμισε, επίσης, τηνπαρόμοια Γενοκτονία τουΘρακικού Ελληνισμού, τιςπεριόδους 1906, 1913, 1919– 1922. Έκρινε μάλιστα ότικακώς οι κατά καιρούς ελ-ληνικές κυβερνήσεις σιω-πούν σε ό,τι αφορά την Γε-νοκτονία, στο όνομα τηςβελτίωσης των σχέσεων τηςχώρας μας με τους γείτο-νες, οι οποίοι, αντιθέτως,

διαστρεβλώνουν τα γεγονό-τα στο εσωτερικό των χω-ρών τους, αλλά και στο εξω-τερικό.

Ο πανεπιστημιακός – διε-θνολόγος κ. Βενιαμίν Καρα-κωστάνογλου σε σύντομηπαρέμβασή του εξήγησε τηνέννοια της Γενοκτονίας κα-τά το Διεθνές Δίκαιο, στηνοποία εμπίπτει σαφώς η Γε-νοκτονία Μικρασιατών καιΘρακών, αλλά και σχολίασεατυχείς πρωτοβουλίες τηςδημοτικής αρχής Θεσσαλο-νίκης, που σήμερα αποσκο-πώντας στην βελτίωση τωνσχέσεων της χώρας μας μετους γείτονες, αδικεί κατά-φωρα την ελληνική ιστορία.

Ο παριστάμενος στην ημε-ρίδα βουλευτής κ. Γ. Ορφα-νός, με μικρασιατικές ρίζες,δήλωσε στους συνέδρους ότισύντομα, σε συνεννόηση μεσυναδέλφους τους θα φέρειτο θέμα της Γενοκτονίας τωνΜικρασιατών στην Βουλή τωνΕλλήνων.

Αθ. Ε. ΚαραθανάσηςΚαθηγητής του Α.Π.Θ.


Επιστημονική ημερίδα για τη ΓενοκτονίαΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

NEEΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ■ Το Διοικητικό Συμβούλιο του

Συλλόγου Σμυρναίων Νέας Ιω-νίας Αττικής, που προέκυψε απόεκλογές της 22ας Μαΐου 2013,συγκροτήθηκε σε σώμα ως εξής:

Πρόεδρος: Αθηνάκη Χρυσάνθη.Αντιπρόεδρος: Βαλαβάνης Ευάγ-γελος. Γεν. Γραμματέας: Ανδρου-λάκης Ανδρέας. Ταμίας: Καρα-μπέτσος Κωνσταντίνος. Ειδ.Γραμματέας: Καναβός Χαράλα-

μπος. Έφορος: Ανθρακίδου Ελι-

σάβετ. Εκπρόσωπος Δημοσ. Σχέ-

σεων: Μελεμενής Άγγελος. Μέλη:

Λίνας Γεώργιος, Οξύζογλου Ελέ-

νη, Τζαμτζής Σπυρίδων, Φάββα

Ιωάννα.

■ Ύστερα από αρχαιρεσίες,

που πραγματοποιήθηκαν στο

Σύλλογο Μικρασιατών Πτολε-

μαΐδας «Η Μικρά Ασία», συγκρο-

τήθηκε σε σώμα το νέο Δ.Σ. Η

σύνθεσή του είναι η ακόλουθη:

Πρόεδρος: Καδόγλου Θεοδό-σης. Αντιπρόεδρος: Πέκου Φω-τεινή. Γεν. Γραμματέας: Χατζηκυ-ριάκου Βίκυ. Αναπλ. Γραμματέας:Μωσαΐδης Χρήστος. Ταμίας: Μα-λακόζη Μαρία. Μέλη: ΑσβεστάςΔημήτρης, Καραγιαννάκης Γρη-γόρης, Λάζογλου, Παπαδοπού-λου Θεοδώρα, Χατζηπαντελή Έλ-λη, Χατζηστεφάνου Στέλιος.

ΔΩΡΕΕΣΕις μνήμην ΛΟΥΛΑΣ ΤΟΜΠΡΟ-

ΠΟΥΛΟΥ η κόρη της Μαρία

Μπρούσκαρη και η εγγονή της

Έρση Μπρούσκαρη κατέθεσαν

το ποσό των 200 ευρώ υπέρ των

σκοπών της Ενώσεως Σμυρναί-

ων.

Εις μνήμην του θείου του, μη-

τροπολίτου Νέας Σμύρνης κυρού

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ (ΒΟΥΛΤΣΟΥ), ο

κ. Νίκος Βικέτος κατέθεσε το πο-

σό των 100 ευρώ υπέρ των σκο-

πών της Ενώσεως Σμυρναίων.

Tη Δευτέρα 23 Σεπτεμβρί-ου, το απόγευμα, η Ένω-ση Σμυρναίων οργάνωσε

στη Βιβλιοθήκη της για τα μέλητης και τους φίλους της εκδήλωσημε ομιλητή τον εκπαιδευτικό -ιστορικό μελετητή κ. Τάκη Τσα-κίρη (φωτό) με θέμα: «Η ιστορίατης Ευαγγελικής Σχολής στηΣμύρνη και στη Νέα Σμύρνη».

Ο ομιλητής παρουσίασε το θέ-μα του συνοδευόμενο από 140σπάνιες ιστορικές διαφάνειες. ΤοΑ΄ μέρος περιελάμβανε φωτο-γραφίες ιστορικών εγγράφων, μα-θητών, καθηγητών καθώς επίσηςκαι της κοσμοπολίτικης Σμύρνης.Το Β’ μέρος σπάνιες φωτογρα-φίες από την παλιά Κοινότητα Νέ-ας Σμύρνης, το πρώτο κτίριο στοοποίο επαναλειτούργησε η Σχο-λή, μέχρι το σημερινό Δήμο και τιςσύγχρονες εγκαταστάσεις όπουστεγάζεται στις μέρες μας.

Την εκδήλωση προλόγισε οπρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναί-ων κ. Ευάγγελος Τσίρκας, οοποίος παρουσίασε τον ομιλητή

και ευχαρίστησε όλο τον κόσμοπου προσήλθε.

«Από τα πρώτα χρόνια της ζω-ής μου… η Σμύρνη με στοίχειω-νε, με μάγευε… μου μιλούσε στηνκαρδιά και στη ψυχή…», είπεστην αρχή της ομιλίας του ο κ.Τσακίρης και στη συνέχεια έκα-νε μια ιστορική αναδρομή στηνίδρυση της Σχολής, στους παρά-γοντες που συνετέλεσαν στηνανάπτυξή της, στις διάφορες κα-ταστροφές της από πυρκαγιά,στη δημιουργία των νέων κτη-ρίων της Σχολής και στην ανέ-γερση του μεγαλόπρεπου τελευ-ταίου κτιρίου, το οποίο δεν επέ-πρωτο να λειτουργήσει! Τέσσε-ρις μήνες μετά την ολοκλήρωσήτου ήλθε η μεγάλη καταστροφήτης Σμύρνης (Αύγ./Σεπτ. 1922).Καθ’ όσον είχε κτισθεί στις πα-ρυφές της πόλης και δεν κάηκεκαι έμεινε ανέπαφο…!

Εκλεκτοί γυμνασιάρχες, διευ-θυντές, καθηγητές και δάσκαλοιλάμπρυναν τη Σχολή αυτή με τιςγνώσεις, την ευσυνειδησία και τη

διδασκαλία τους. Στα τελευταίαχρόνια της λειτουργίας της φοι-τούσαν 1.500 μαθητές (900 μαθη-τές στο Γυμνάσιο και 600 μαθη-τές στα 5 Δημοτικά που λειτουρ-γούσε).

Στη μακραίωνη ιστορία της ηΣχολή καταστράφηκε τρεις φο-ρές από πυρκαγιά! Το τελευταίομεγαλοπρεπές κτίριό της δενεπέπρωτο να λειτουργήσει! Τέσ-σερις μήνες μετά την ολοκλήρω-σή του ήλθε η μεγάλη καταστρο-φή της Σμύρνης (Αύγ./ Σεπτ.1922). Καθ’ όσον όμως είχε κτι-σθεί στις παρυφές της πόλης δενκάηκε και έμεινε ανέπαφο…!Σήμερα στεγάζεται σ' αυτό τουρ-κικό δημοτικό σχολείο.

Το όνειρο και το όραμα για τηνΕυαγγελική Σχολή, τόνισε ο ομι-λητής παρέμεινε για πάντα στηψυχή των προσφύγων. Δώδεκαμόλις χρόνια μετά τη Μικρασια-τική Καταστροφή το 1934, έναςπρόσφυγας από τον Κουκλουτζάτης Σμύρνης και κατόπιν μετανά-στης από την Αμερική, ο Γ. Τσα-

κίρης, ύστερα από μια τυχαία συ-νάντησή του με τον υπουργό Δι-οίκησης Πρωτευούσης Κων. Κο-τζιά και τον πρόεδρο του «Συν-δέσμου Γονέων και Φιλομού-σων» Κ. Τσαπόπουλο, άλλαξε τααρχικά σχέδια του για την ανέ-γερση Κινηματοθεάτρου στη Ν.Σμύρνη και στη θέση του έκτισετο πρώτο κτίριο της ΕυαγγελικήςΣχολής, στην κεντρική πλατείατης τότε κοινότητας.

Ακολούθησε μια γόνιμη συζή-τηση των ακροατών με τον κ. Τ.Τσακίρη και την καθηγήτρια κ.Αναστασία Αρπατζή, που τον συ-νόδευσε κατά την πρόσφατη επί-σκεψή του στην Τουρκία τον πε-ρασμένο Μάϊο, όπου προσκαλε-σμένος της εκεί εκπαιδευτικήςκοινότητας μίλησε στο Οικονομι-κό Πανεπιστήμιο της Σμύρνης,στο Ανοικτό Λαϊκό Πανεπιστή-μιο του Δήμου Σμύρνης και στοNamik Kemal Λύκειο (στο τε-λευταίο κτίριο της ΕυαγγελικήςΣχολής).


Η ιστορία της Ευαγγελικής Σχολήςστη Σμύρνη και στη Νέα Σμύρνη

Πανελλήνιος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός για Παιδιά και ΝέουςΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ Συμβούλιο της Ενώσεως Σμυρναίων

επαναπροκηρύσσει τον Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγω-νισμό για τη συγγραφή μυθιστορημάτων για παιδιά και νέ-ους με θέμα τη ζωή, το έργο και το μαρτύριο του τελευ-ταίου Ιεράρχη της Σμύρνης, Χρυσοστόμου Καλαφάτη.

Οι συγγραφείς από την Ελλάδα και την Κύπρο που θα λά-βουν μέρος στο διαγωνισμό καλούνται με τη σωστή χρήσητης ελληνικής γλώσσας, την πλοκή, το ύφος, το λεξιλόγιο,και τους χαρακτήρες να γνωρίσουν στα Ελληνόπουλα μιαμεγάλη μορφή του νεότερου Ελληνισμού, εκείνη του Μη-τροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου.

Τα επιμέρους βραβεία του διαγωνισμού είναι τα εξής:Μυθιστόρημα για παιδιά 9–12 ετών (60 – 80 σελίδες) Βρα-

βείο 500 ευρώ.Μυθιστόρημα για νέους 13–18 ετών (80 – 120 σελίδες)

Βραβείο 800 ευρώ.

Όροι διαγωνισμού1. Τα έργα υποβάλλονται σε 3 δακτυλογραφημένα αντί-

τυπα με μέγεθος γραμμάτων 12’’, εντός φακέλου στονοποίο απαραιτήτως θα αναγράφεται σε ποιόν από τους δύοδιαγωνισμούς συμμετέχει ο υποψήφιος.

2. Στο εξώφυλλο κάθε έργου θα αναγράφεται με κεφα-λαία γράμματα το ψευδώνυμο του συγγραφέα. Σε χωρι-

στό μικρότερο φάκελο, αδιαφανή και καλά κλεισμένο, θαβρίσκονται τα στοιχεία του συγγραφέα (όνομα, επώνυμο,ταχυδρ. δ/νση, τηλέφωνο, e-mail). Έργα που υποβάλλο-νται κατά παράβαση του όρου αυτού αποκλείονται από τοδιαγωνισμό. Ο φάκελος ανοίγεται από την Επιτροπή Κρί-σεως μόνο σε περίπτωση διάκρισης του έργου. Κάθε δια-γωνιζόμενος έχει δικαίωμα συμμετοχής σε μια και μόνο κα-τηγορία.

3. Δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό: α) Συγ-γραφείς που έχουν διακριθεί ή δημοσιευτεί κείμενα τους σεάλλο διαγωνισμό για το ίδιο θέμα είτε στην Ελλάδα είτε στηνΚύπρο. β) Τα μέλη των κριτικών επιτροπών. γ) Τα μέλη τουΔ.Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων.

4. Τα υποβαλλόμενα έργα πρέπει να αποσταλούν επί συ-στάσει ή να κατατεθούν επί αποδείξει στα γραφεία της Ενώ-σεως Σμυρναίων (οδός Σκουφά 71α και Μασσαλίας, 10680Αθήνα) από Δευτέρα έως Παρασκευή, ώρες 10.00 έως13.00, το αργότερο έως 30 Σεπτεμβρίου 2014 και θα αξιο-λογηθούν από ειδική επιτροπή.

6. Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του2014 και τα βραβεία θα απονεμηθούν σε ειδική τελετή ηοποία θα γίνει γνωστή με την ίδια ανακοίνωση.

To Διοικητικό Συμβούλιοτης Ενώσεως Σμυρναίων

Documents

Μικρασιατική Ηχώ_422