115

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

บทท 5 ปญหาอปสรรคและแนวทางในการแกไขและพฒนางาน

คมอการปฏบตงาน เรอง การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร ผจดท าไดรวบรวมปญหาอปสรรค แนวทางการแกไข และขอเสนอแนะเพอการพฒนาจากการประชมสมมนาบคลากรเพอพฒนาระบบการบรหารความเสยง และจากการปฏบตงานจรงของผปฏบตงานบรหารความเสยงและ การควบคมภายในโดยสรปไว ดงน

5.1 ปญหาอปสรรคและแนวทางการแกไข 5.1.1 ขนตอนการก าหนดวตถประสงคของหนวยงาน

ปญหา/อปสรรค : ผบรหารบางทานภายในคณะไมตระหนกและใหความส าคญในกระบวนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน โดยไมมการถายทอดองคความรและขาดการชแจงนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายในลงสระดบปฏบตการ ท าใหบคลากรขาดความรความเขาใจในเรองการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน จงสงผลใหเกดปญหาและอปสรรคในการก าหนดวตถประสงคของหนวยงาน แนวทางการแกไข : ผบรหารควรก าหนดหรอทบทวนนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน วตถประสงคการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน โดยตองก าหนดวตถประสงคตามเปาประสงคของแผนกลยทธของหนวยงานใหมความสอดคลองกบแผนกลยทธเพอพฒนามหาวทยาลยอบลราชธาน ระยะ 5 ป (พ.ศ.2555 – พ.ศ.2559) และก าหนดขนตอนหลกในการด าเนนงานตามพนธกจของหนวยงานและวตถประสงคของขนตอนหลกของหนวยงาน เพอเปนกรอบในการบรหารความเสยงของคณะรฐศาสตรและบคลากรมความรความเขาใจในเรองการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

5.1.2 ขนตอนการระบและวเคราะหความเสยง ปญหา/อปสรรค : การบรหารความเสยงยงไมเกดขนทวทงองคกรเทาทควร เนองจากการระบและวเคราะหความเสยงยงคงเปนหนาทของบคลากรสายสนบสนนวชาการในส านกงานเลขานการเทานน แนวทางการแกไข : ควรจดประชมหารอรวมกบผบรหารสวนงานภายในคณะรฐศาสตรและผรบผดชอบหลกในแตละดานในการระบและวเคราะหความเสยง เพอใหการพจารณาความเสยงครอบคลมการด าเนนงานดานตาง ๆ ของคณะรฐศาสตรทงในมตดานยทธศาสตรด าเนนงานและมตตามพนธกจ รวมทงน าขอมลมาพจารณาประเมนสภาพแวดลอมของหนวยงานตามความเชอมโยงวตถประสงค ขนตอนการด าเนนงานของมหาวทยาลยกบมาตรฐานการควบคมภายในและการประกนคณภาพการศกษาภายใน ซงจะท าใหทราบความเสยงของหนวยงาน

116

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

5.1.3 ขนตอนการประเมนระดบความเสยงและจดล าดบความเสยง ปญหา/อปสรรค : ผบรหารหรอเจาหนาทผเกยวของไมเหนความจ าเปนของการบรหารความเสยงและ การควบคมภายใน มกประเมนวาภารกจทตนเองรบผดชอบไมมปจจยเสยงหรอปจจยเสยงนอย เนองจากตองการรกษาภาพลกษณการด าเนนงานของตนไว ซงถาหากความเสยงทมตอภารกจนนไมไดถกระบไวแตอาจเกดผลกระทบขนมา กอาจสงผลตอการด าเนนงานในภารกจนน ๆ และสงผลตอการด าเนนงานในภาพรวมของมหาวทยาลยได แนวทางการแกไข : ควรพจารณาก าหนดแนวทางหรอวธการและชองทางการสอสารและเผยแพรการบรหารความเสยงและการควบคมภายในใหมากขน เพอใหฝายบรหารและเจาหนาทผปฏบตการเขาใจหลกการ/เทคนคการประเมนระดบความเสยงและจดล าดบความเสยงและกระบวนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน อกทงเจาหนาทผปฏบตงานไดรบทราบขนและกระบวนการในการวางแผนการบรหารความเสยงเพอใหมการปฏบตตามขนตอนการประเมนระดบความเสยงและจดล าดบความเสยงและกระบวนการบรหารความเสยงอยางเปนระบบและตอเนอง

ปญหา/อปสรรค : การประเมนระดบความเสยงของปจจยเสยงตาง ๆ เพอพจารณาน ามาจดท าแผนการบรหารความเสยง แผนการปรบปรงการควบคมภายใน และการประเมนระดบความเสยงทลดลง ของแตละสวนงานยงไมเปนไปตามมาตรฐานเดยวกนได เนองจากการประเมนยงคงใชความรสกของผบรหารและเจาหนาททรบผดชอบในการด าเนนการแตละกจกรรมตามแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายใน ท าใหผลการประเมนอาจเกดความคลาดเคลอนและไมสะทอนความเปนจรงเทาทควร แนวทางการแกไข : ควรพจารณาปรบปรงคมอการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน และ การด าเนนการถายทอดแผนการบรหารความเสยงและการควบคมภายในสการปฏบต เพอใหการบรหารความเสยงมระบบทเปนมาตรฐานเดยวกนทวท งองคกร สามารถใชเปนเครองมอในการสอสารและ จดกจกรรมสรางความรความเขาใจในระบบการประเมนระดบความเสยงและจดล าดบความเสยง รวมทงการสอสารขอมลทเกยวของกบการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

5.1.4 ขนตอนการเลอกวธการจดการความเสยง ปญหา/อปสรรค : การเลอกวธการจดการความเสยง เพอพจารณาน ามาจดท าแผนการบรหารความเสยง แผนการปรบปรงการควบคมภายใน และการประเมนระดบความเสยงทลดลง ของแตละสวนงานยงไมเปนไปตามมาตรฐานเดยวกนได เนองจากการประเมนยงคงใชความรสกของผบรหารและเจาหนาททรบผดชอบในการด าเนนการแตละกจกรรมตามแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายใน อาจเกดความคลาดเคลอนและไมสะทอนความเปนจรงเทาทควร

117

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

แนวทางการแกไข : การพจารณาทางเลอกวธการจดการความเสยงตองพจารณาความเปนไปไดและคาใชจายของแตละทางเลอกรวมทงผลไดและวเคราะหผลเสยของแตละทางเลอกประกอบการพจารณาก าหนดทางเลอกในการจดการความเสยงแตละความเสยง กลาวคอ ผลได คอ ผลลพธทเกดขนเมอน ามาตรการนนมาใชลดความเสยง อาจเกดขนในทนทหรอในระยะยาว และผลเสย ไดแก ตนทน เวลา หรอความสะดวกทเสยไปรวมไปถงความเสยงทอาจเกดขนในอนาคต ทงน ควรพจารณาก าหนดแนวทางหรอวธการและชองทางการสอสารและเผยแพรการบรหารความเสยงและการควบคมภายในใหมากขน เพอใหฝายบรหารและเจาหนาทผปฏบตการเขาใจหลกการ/เทคนคการเลอกวธการจดการความเสยง และกระบวนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

5.1.5 ขนตอนการจดท าแผนบรหารความเสยงและแผนการปรบปรงการควบคมภายใน ปญหา/อปสรรค : การก าหนดเปนแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายใน ยงขาดการลงรายละเอยดในการระบขนตอนและวธการด าเนนงานตามแผน รวมทงการมอบหมายผก ากบตดตามการด าเนนงานตามแผน แนวทางการแกไข : เพอใหการบรหารแผนบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายใน เปนไปอยางมประสทธภาพ ควรระบขนตอน วธการด าเนนงาน สวนงานทรบผดชอบ ก าหนดวนแลวเสรจ และตวชวดการด าเนนงานใหชดเจน และจดประชมซกซอมความเขาใจใหสวนงานทรบผดชอบสามารถน าแผนไปสการปฏบต และพจารณาก าหนดผรบผดชอบเปนรายบคคลหรอกลมบคคล รวมทงก ากบตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามระยะเวลาทก าหนด

5.1.6 ขนตอนการด าเนนงานตามแผนบรหารความเสยงและแผนการปรบปรงการควบคมภายใน ปญหา/อปสรรค : การสรางความรความเขาใจเรองการบรหารความเสยงและการควบคมภายในยงไมแพรหลาย และการด าเนนงานของผรบผดชอบตามแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายในยงไมแพรหลายในองคกรและยงไมลงมอสการปฏบตอยางจรงจง ถงแมในการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายในจะมการแตงตงคณะกรรมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในประจ าคณะ และมการมอบหมายผรบผดชอบด าเนนงานตามแผนโดยใชรปแบบการมอบหมายแบบท าขอตกลงค ารบรองการปฏบตราชการ เพอขยายการด าเนนงานบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ลงสบคลากรทกระดบ แนวทางการแกไข : จดประชมเพอสรางความรความเขาใจเรองการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยงและแผนการปรบปรงการควบคมภายในใหแกผบรหารและเจาหนาทผรบผดชอบด าเนนงานตามแผน โดยใชรปแบบการลงนามท าขอตกลงค ารบรองการปฏบตราชการระหวางคณบดคณะรฐศาสตรกบผบรหารและเจาหนาทผรบผดชอบ

118

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

5.1.7 ขนตอนการรายงานและตดตามผลการด าเนนงาน ปญหา/อปสรรค : การขอขอมลรายงานผลการตดตามการบรหารความเสยงและการควบคมภายในแตละรอบไตรมาสของสวนงานภายในสงกดคณะรฐศาสตร ยงไมใหความส าคญของการบรหารความเสยงและการควบคมภายในเทาทควร ซงจดสงขอมลใหหนวยงานทท าหนาทรวบรวมลาชาหรอไมด าเนนการน าสงรายงานผลการด าเนนงานหรอไมตดตามผลการด าเนนงาน แนวทางการแกไข : ผบรหารทก ากบดแลงานบรหารความเสยงและการควบคมภายในควรจดประชมผเกยวของเพอตดตามความคบหนาการด าเนนงานตามแผนและขอขอมล โดยก าหนดการประชมเพอตดตามการด าเนนงานเปนรายไตรมาสของแผน

5.1.8 การประเมนผลการจดการตามแผนบรหารความเสยงแผนการปรบปรงการควบคมภายใน ปญหา/อปสรรค : ขนตอนการประเมนผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายใน แตละสวนงานยงขาดการน าเสนอปญหาและอปสรรคในการด าเนนงานบรหารความเสยงและการควบคมภายในตามแผน แนวทางการแกไข : ในขนตอนการประเมนผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง และแผนการปรบปรงการควบคมภายในนน ควรน าเสนอปญหา อปสรรคในการด าเนนการ เพอเสนอตอผบรหารของหนวยงานพจารณาใหขอเสนอแนะส าหรบการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของรอบปงบประมาณถดไป เพอตดสนวาการจดการความเสยงตามแผนทก าหนดท าใหความเสยงอยในระดบทยอมรบไดหรอไม

5.2 ขอเสนอแนะเพอการพฒนางานหรอปรบปรงงาน จากประสบการณของผเขยนทปฏบตงานในดานการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน มาเปนระยะเวลานาน และจากผลการด าเนนงานบรหารความเสยงและการควบคมภายในของคณะรฐศาสตรไดด าเนนการภายใตแนวทางการด าเนนการของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) โดยไดก าหนดมาตรฐานและตวบงชการประกนคณภาพการศกษาภายใน เพอใหสถาบนอดมศกษาใชเปน กรอบและแนวทางการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา ซงตวบงชท 7.4 ระบบการบรหารความเสยง ก าหนดใหมการน าระบบบรหารความเสยงมาใชในการบรหารการศกษา โดยคณะรฐศาสตรมผลการตรวจประเมนคณภาพการศกษาดานระบบการบรหารความเสยง อยในระดบคณภาพและมาตรฐานระดบดมาก มาอยางตอเนองทกป ดงน น ผเขยนคมอการปฏบตงานการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน คณะรฐศาสตร จงเสนอแนวทางการพฒนางานและปรบปรงงานเพอใหงานเกดประสทธผล ประสทธภาพและสามารถประหยดทรพยากร กลาวคอ การผลกดนใหผบรหารคณะมการพฒนาหรอน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (E - Risk Management) มาใชภายในคณะรฐศาสตร เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมากขน โดยในระยะตอไปควรมการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอชวยในการบรหารความเสยงและสรางระบบการเตอนภยทชดเจนและทนเหตการณ

119

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

บรรณานกรม

กองแผนงาน ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยอบลราชธาน. 2556. คมอการบรหารความเสยงและ การควบคมภายในมหาวทยาลยอบลราชธาน อบลราชธาน: มหาวทยาลยอบลราชธาน.

ณรนทร ช านาญด. 2548. การบรหารการควบคมภายในสถานศกษาขนพนฐาน. สารนพนธ ปรญญา มหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. ดวงใจ ชวยตระกล. 2551. การบรหารความเสยงในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน. ดษฏนพนธ ปรชญาดษฏบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. พงศพงา เนตรหาญ. 2548. ความคดเหนของบคลากรมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทมตอระบบการควบคม ภายใน. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต (รฐศาสตร) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มนสชา แสวง. 2553. การบรหารความเสยงของมหาวทยาลยเชยงใหม (Risk Management of Chiang Mai

University). การคนควาแบบอสระ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ยพา วเศษศร. 2551. การประเมนระบบควบคมภายในของมหาวทยาลยแมโจ. วทยานพนธปรญญาศกษา มหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. 2553. คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา

ระดบอดมศกษา พ.ศ.2553. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากด ภาพพมพ.

กองการเจาหนาท ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยอบลราชธาน. มาตรฐานก าหนดต าแหนง 2553. [ออนไลน]. สบคนเมอ 12 กมภาพนธ 2558 จาก http://www.ubu.ac.th/web/files_up/16f2010122716333860.pdf.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. ม.ป.ป. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ.2545. [ออนไลน]. สบคนเมอ 29 มกราคม 2558 จาก http://www.opdc.go.th/content.php?menu_id=14&content_id=17.

ส านกงานการตรวจเงนแผนดน. ม.ป.ป. พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวย การตรวจเงนแผนดน พ.ศ.2542. [ออนไลน]. สบคนเมอ 29 มกราคม 2558 จาก http://www.oag.go.th/internet/AboutOAG/RuleOfLand2542.jsp.

องสนา ศรประเสรฐ. 2553. การบรหารความเสยงกบงานตรวจสอบภายใน. [ออนไลน]. สบคนเมอ 25 กมภาพนธ 2558 จาก http://utcc2.utcc.ac.th/utccjournal/journal_book.php?journal_id=12.

120

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

ภาคผนวก

121

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน วาดวย การก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ.2544

122

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

123

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

124

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

125

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

มาตรฐานการควบคมภายใน

126

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

127

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

128

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

129

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร

130

คมอการปฏบตงาน : การบรหารความเสยงและการควบคมภายในคณะรฐศาสตร