Upload
ganaife
View
493
Download
10
Embed Size (px)
Citation preview
Роналд Харри Коас1991 оны Нобелийн шагналт эдийн засагч
Институтын бүтэц ба эдийн засгийн функц дах трансакцийн зардал ба өмчийн эрхийн ач холбогдлыг анхлан нээж, хөгжүүлсний төлөө
Агуулга
Ашигласан материал
Дүгнэлт
Хувь нэмэр
Намтар
Оршил
Яагаад Роналд Коасыг сонгож авсан бэ?
Нобелийн шагналтан
Неоинституциональ онолыг үндэслэгчдийн нэг
Трансакцийн зардал
Өмчийн эрх
1
3
2
4
Роналд Коасын намтар
1910 онд Лондоны Виллесдэнд төрсөн.
Багын номтой нөхөрлөсөн хүүхэд
11 настайд нь аав нь “френоложист”-д аваачсан
1932 он – Лондонгийн эдийн засгийн сургуулиас худалдааны бакалаврын зэрэг
Арнод Плэнт профессорын хичээл
Адам Смитийн “үл үзэгдэгч гар”
“Эдийн засгийн системийн цэгцтэй мэдлэг”
Эрнест Касселийн аяллын тэтгэлэг - АНУ руу Америкийн үйлдвэрүүдийн бүтцийг судлах
Эдийн Засаг, Худалдааны Дүндээ Сургууль
Роналд Коас дараах сургуулиудад ажиллаж байсан:
1932-1934
1964-1991
1991
1958-1964
1951-1958
1935-1951
1934-1935 Ливерпулийн Их Сургууль
Лондонгийн эдийн засгийн сургууль
Баффологийн Их Сургууль
Виржинийн Их Сургууль
Чикагогийн Их Сургууль
Канзасын Их Сургууль
Эдийн засгийн шинжлэх ухааны Нобелийн шагналыг “институтын бүтэц ба эдийн засгийн функц дах трансакцийн зардал ба өмчийн эрхийн ач холбогдлыг нээн илрүүлж, тодруулсны төлөө”
Эдийн засагт оруулсан хувь нэмэр
“Трансакцийн зардал” гэсэн ойлголтыг анх оруулж ирсэн
Неоинституциональ онол”-ыг үндэслэгчдийн нэг
Өмчийн эрх
Дам нөлөө
“Трансакцийн зардал” нь эдийн засаг, бизнесийн харилцаа, солилцоо, хамтын ажиллагаанд үүсдэг зардлууд юм.
Пүүсүүд хөдөлмөрийн болон хөрөнгийн зах зээл дээр гэрээ хэлцлийн замаар үйлдвэрлэийн хүчин зүйлсийг авч ашиглах, хөрөнгө оруулалтыг хийж, хувийн эзэмшлийн хөрөнгөтэй болох, төрийн байгууллагуудтай байнга хамтран ажиллах шаардлагатай байдаг.
Өмчийн эрх гэдэг бол тухайн нөөцийг хэрхэн хэрэглэхийг тодорхойлох эрх мэдэл юм.
Эдийн засгийн бүх бараанууд өмчийн эрхийн шинж чанартай байдаг. Энэ шинж чанар нь гурван үндсэн бүрэлдэхүүнтэй:
Тухайн барааг хэрэглэх эрх Тухайн бараанаас орлого олох эрх Тухайн барааг бусдад шилжүүлэх эрх
Хэн нэгний үйл хөдлөл нь бусдад зардал учруулах буюу эсвэл үр ашиг бий болгож байгааг дам нөлөө гэнэ.
Эерэг дам нөлөө:
Мэдлэг бий болгох процесс
Бүлгийн нэг гишүүний үйлдэл...
Сөрөг дам нөлөө:
Байгалийн бохирдол
Замын бөглөрөл
Тамхидалт...
“Пүүсийн мөн чанар”, 1937
Пүүсийн үйлдвэрлэл яагаад зарим тохиолдолд төвлөрсөн удирдлагаар зохицуулагддаг атлаа заримдаа төвлөрсөн бус зах зээлийн хүчээр хөдөлдгийн учрыг тодруулжээ.
“Үнийн механизмыг ашиглахад зардал гардаг. Үнийг хэрхэн тодорхойлдог вэ?. Байгуулах хэлэлцээрүүд, зохиогдох гэрээнүүд, хийх шинжилгээ гэх мэт олон зүйлүүд байдаг. Эдгээр зардлууд бол трансакцийн зардлууд юм.”
Коас трансакцийн зардал нь пүүсийн оршин буйг тайлбарладаг; эдгээр зардлуудыг өсгөж өгдөг гэрээний болон бусад үйл ажиллагаанууд нь ердөө л пүүсүүдээр үр дүнтэй удирдагддаг.
“Нийгмийн зардлын асуудал”, 1960
Роналд Коас дам нөлөөтэй холбоотой асуудлууд нь өмчийн эрхийг тодорхой болгоогүй байдагтай ихэвчлэн холбоотой гэж үздэг. Тиймээс өмчийн эрхийг тодорхой болгох нь тухайн дам нөлөөтэй холбоотой гадаад зардал буюу үр ашгийг худалдаалагдах зах зээлийг бий болгоно гэж үзсэн байна.
Хэрэв өмчлөх эрх нь сайн тодорхойлогдвол хувийн бүлгүүд өөрсдөө дам нөлөөг арилгахаар тохиролцох болно
Артур Сесил Пигу: “Зөвхөн засгийн газар нь татвар ба татаасын арга хэрэгслээр дам нөлөөг арилгаж болно “
“Коасын теорем”
Бусад бүтээлүүдээс
Британы телевиз: Монополи байдлын судалгаа, 1950 Шинэ институтын эдийн засаг, 1984, Институтын ба Онолын Эдийн Засгийн Сэтгүүл Үйлдвэрлэлийн институтын бүтэц, 1992, AER Пүүс, зах зээл ба хууль, 1988 Эдийн засаг дах гэрэлт цамхаг, 1974, Хууль ба Эдийн Засгийн Сэтгүүл Удаан хугацаа ба монополи, 1972, Хууль ба Эдийн Засгийн Сэтгүүл Ахиу зардлын маргаан, 1946, Экономика...
Дүгнэлт
Түүний “Нийгмийн зардлын асуудал” (1960) бүтээл нь агшин зуур амжилт олсон бөгөөд одоог хүртэл хэлэлцэгдэж, ишлэгдэж байна.
“Нийгмийн зардлын асуудал” ба “Пүүсийн мөн чанар” гэсэн хоёр өгүүллийг түүний Альфред Нобелийн дурсгалын шагнал хүртэх шалтгаан гэж Шинжлэх ухааны Шведийн академи илэрхийлсэн.
Коасын теорем эдийн засаг, хууль, социологи ба улс төрийн шинжлэх ухаануудад ч өргөнөөр хэрэглэгдэж байна.
Ашигласан материал
Институтын бүтэц ба эдийн засгийн функц дах трансакцийн зардал ба өмчийн эрхийн ач холбогдлыг анхлан нээж, хөгжүүлсний төлөө
Анхаарал тавьсанд баярлалаа!