ماهيت مجاهدين خلق و

شوراي ملي مقاومت

علي فراستي:تاليف

١

ماهيت مجاهدين خلق و شوراي ملي مقاومت

گفت آن يار آزو گشت سردار بلند

جرمش اين بود آه اسرار هويدا مي آرد

:دو گرايش نقادانه گذشته

ران را سال است آه بخشي از فضاي٢۵پديده اي به نام مجاهدين خلق مدت سياسي جامعه ايي ه ول ار يافت ورد آن انتش اب در م ا آت ه و دهه دها مقال ال ص ه ح ا ب ت ، ت رده اس غال آ اش

:نويسندگان آنها به دو دليل موفق به تشريح دقيق ماهيت آن نشده اند

ل و :الف ه آتب ، مواضع چاپ شده و تحلي آنهايي آه از بيرون به آن نگريسته اند صرفا بي نمي برداشتهاي ان بسياري از مواضع خود را علن خود آنها بسنده آرده اند ، ولي اين جري

.آند تا بدين ترتيب دست رهبرانش را براي مانور و تغيير موضع باز گذارد

ر ا دآت يم آمريك جامع ترين آار حول اين موضوع آتاب تاريخدان و نويسنده ايراني االصل مقان انگليسي منتشر اروند آبراهاميان تحت عنوان اسالم راديكال مجاهدين ايران است آه به زب

.شد

دي ه حامل دي ده آ ران شناسان و اسالم شناسان منتشر ش م توسط اي البي ه ر آن مط اضافه باالت و ند ، مق علمي و مقايسه اي هستند ولي به لحاظ آميت جسته و گريخته و محدود مي باش

ه روشنگر باشد حاوي تسويه جزوات جريانات سياسي ايراني مخالف اين جر يان بيش از آنك .حساب گروهي و گاه شخصي هستند

ي آن آ :ب رد درون ايع و عملك ه وق ب ب االت و آت ا مق ده و ب دا ش ان ج ن جري ه از اي ايي آ نهري ام گي پرداخته اند ، اگر چه مشاهدات آنها همان گونه آه در آتاب لحظه تصميم روحيه انتق

.ند ، حامل بار علمي و تحليلي نيستند و پرخاشگري نگاشته شده ا

ده د خوانن ه باعث گشايش دي يش از آنك هر آنچه آه اضافه بر داده هاي قبلي منتشر مي شود بن دا شدگان از اي داد ج دي است ، تع شود صرفا حاوي برخي اطالعات جديد و با قلم فرد جدي

ه جريان آه شناخت ملموس از ماهيت آن دارند ، صدها برابر بيش از آساني است آه دست ب .قلم برده اند

ي مقاومت دين و از شوراي مل دا شدگان از مجاه اق ج ه اتف يكي از مشكالت اآثريت قريب بانفعال و سرخوردگي است ، اين مسئله آن قدر ريشه دار ودردناك است آه آمتر آسي حاضر

.شده به بررسي عملي ماهيت اين جريان بپردازد

ه رهبري مجاهدين نيز ضمن شناخت از اعضا سابق و مالء پيرامون خود راه حل را در خفراي ا ب ئله را موقت باني مس ام چس ي و اته ارك زن اق م ا چم آردن صداهاي اعتراضي ديده و ب

.درون و مالء پيرامون خود حل آرده و از اين فتح بزرگ احساس رضايت مي آند

گردد مسعود رجوي در آتابي آه در سال آنجا آه به انحرافات درون سازمان مجاهدين برمي ه چرا راز داري و مصلحت انديشي ١٣۵٨ د آ منتشر شد به مجيد شريف واقفي انتقاد مي آن

.پيشه آرده و بالفاصله حقايق را براي مردم باز نگفت

٢

ردي خود وي معتقد است آه او مي بايست چنين آاري را مي آرد حتي اگر به ضرر منافع فام ازمانش تم د ، و س ال ( ش ره در س ا منتش تهاي چپ نم ه اي اپورتونيس ل آموزشي بياني تحلي

تفاده هاي ) ۴٢ صفحه ١٣۵٨ ه نتيجه منفي سوء اس پنهان نبايد آرد آه مالحظات سياسي آه د مضاعف در ورود شاهدين ب رژيم از اين قبيل مطالب است ، خود تبديل به عامل باز دارن

.اين مقوله شده است

ه حدي فضا را مضافا رابط دا شدگان از آن ب ان و عده اي از ج ن جري ين اي ه پرخاشگري بمسموم آرده است آه به واقع ورود به يك تجزيه و تحليل علمي و بي طرفانه از تمامي مسائل

.تبديل به يك معضل حل ناشدني شده است

ه است و ن وان حرآت يك جريان سياسي جزيي جدايي ناپذير از زندگي سياسي يك جامع مي تتفاده دشمن ه را از سوء اس رد و هم ه آ با بستن و قفل آردن فضا براي هميشه صداها را خف

.ترساند

اين در وهله اول آن جرياني آه مانع گشودن باب گفتگوي سالم و دوستانه شده است ، مقصر ه رشته تحري ر مي باشد ، اطالع دارم آه تعدادي از جدا شدگان مطالب و خاطرات خود را ب

.در آورده اند ولي بنا به مالحظات مختلف از انتشار آن خودداري مي آنند

ات ورد اغلب جريان ه در م دين و شورا نيست بلك اال خاص مجاه ده در ب مشكالت مطرح شوده چه ه در درون حزب ت د آ ا مي دان ا چه آسي دقيق د ، واقع ي صدق مي آن سياسي ايران

گذشت ؟

د در چه آسي دقيقا مي داند بر ف ا مي دان ه دمكرات آذربايجان چه گذشت ؟ چه آسي دقيق رقد درون سازمان چريك جريان آودتاي درون سازمان مجاهدين چه گذشت ؟ چه آسي مي دانار چه هاي فدايي و سپس انشعابات پياپي آن چه گذشت ؟ چه آسي مي داند درون سازمان پيك

گذشت و عاقبت چه شد ؟

وان بس ه و بر اين ليست مي ت ان مستضعفين ، آومل ان ، آرم ياري اسامي ديگر همچون فرقورت ...... و ه ص ه ب ران آ ي اي ارزات سياس دارك مب ناد و م ي از اس ش مهم زود بخ را اف

ا سكوت در فراموش ا ب مشاهدات و خاطرات بوده است با مرگ صاحبان آن از بين رفته و ي .خانه هاي آوچك در حال نابودي است

گسترش نوع جديد تاريخ نگاري يعني تاريخ شفاهي و ضبط خاطرات افراد اين به اميد آنكه با ه ي ب ردد ، وقت ران ثبت گ تجربيات گرانبها به عنوان جزيي از اسناد تاريخ سياسي معاصر ايدازيم ق مي ان ران نگاهي دقي وني اي عملكرد و نتيجه حرآت هر حزب و سازمان سياسي آن

دام از آنه ر آ ه ه ويم آ ي ش ه م ان متوج ان گراي نفكران و آرم ي از روش ا در دوره اي بخشه م ب نفكران را ه ا انحطاط خويش طيفي از روش د و سپس ب رده ان راه آ جامعه را با خود هم

.انحطاط آشيده اند

ان و ان گراي اني آرم ا چه زم د داشت ؟ ت ه خواه ن سيكل باطل ادام اني اي ا چه زم براستي ت رهبران احزاب و سازمان هاي سياسي شوند ؟ آزادي خواهان بايد قرباني انحرافات

ا ن خصوصيت برجسته آنه ان در اي يكي از ارزشهاي واالي رهبراني چون مصدق و بازرگ .بود آه به بهاي پيشرفت خواست هاي خود آه مشروع هم بود حاضر به مسخ انسانها نشدند

ر ه ب ود بلك انها نب تثمار انس راي اس د ب ره اگر تشكيالتي هم بر پا آردن ر و به ار بهت يم آ اي تقسد بيشتر ه در فصول بع ن مقول ه اي ود ، ب افع جمع ب ه خاطر من وري پر بارتر از توان جمع ب

.خواهم پرداخت

:روش شناخت عملي و روشنگرانه

٣

ناخت وان روش ش ه عن ك ب ه ضعف دانش آآادمي ر از هم ي و مهمت ا ضعف دانش علم اساسانع از ورو ار جدي علمي از پديده هاي سياسي م ه يك آ دين و شورا ب دا شدگان از مجاه د ج

.تحقيقي و بي طرفانه از ماهيت و عملكرد اين جريان شده است

دين است و و در واقع بيسوادي و بيسواد بودن جزء افتخارات عناصر مسئول در درون مجاهه در عرا ر مي شود ، من افتخار دارم آ نفكر تحقي ق هر فرد تحصيل آرده اي با مارك روش

ه خصوص ١۶عليرغم همراهي ان و ب ن جري ا اي ر ٧ ساله ب تمرا در براب سال در عراق مس .اين فرهنگ مبتذل مقاومت آردم

ارگيري روش ي و بك اي علم ته ه ا دانس ود ب وس خ اهدات ملم ق مش الش دارم ضمن تلفي و تكافي آ د ش ه آالب ك ب ه خصوص از موضع ژئوپولوتي ي ، ب ل تطبيق ه و تحلي ناخت و تجزي ن ش

.بپردازيم

تاريخ جذب نيروي مجاهدين نشان مي دهد آه بر خالف گروه هاي مارآسيستي اين جريان نه دود ود مع راوان سعي مي نم ا آوشش ف ه ب رد ، بلك تنها تالش براي جذب روشنفكران نمي آ

.عناصر روشنفكر جذب شده را مسخ آند تا همچون بسياري ديگر مقلد محض شوند

يوه ا و ش وع مكانيزمه رين ن ده ت ر پيچي دئولوژي مظه وم ، اي ردن را در بخش س ن مسخ آ ايه در سراسر نم آ د آ استثمار انسان از انسان تشريح خواهم آرد ، الزم است در همين جا تأآيائل ل من از موضع آموزشي و روشنگري وارد شده ام و قصد شخصي آردن مس ن تحلي اي

.سياسي را آه يك نيت آوته نظرانه است ندارم

و تا آنجا آه به نفع رشد فكري و سياسي مردم ايران باشد از ورود به مسائل شخصي و فردي ايم و حتي نام بردن از افراد پرهيز مي آنم و به مسائل جريان وار و ديدگاهي برخورد مي نم

.، مگر اينكه نقش فرد يا افراد به خصوصي به طور مقطعي هم آه شده تعيين آننده باشد

رده ولي به د ان آ ن جري ازع اي ك بالمن اآم و مال ليل اين آه شخص مسعود رجوي خود را حل در دسترس ه دلي ه اضافه ب ذير است ب اب ناپ ه وي يك ضرورت اجتن تناد ب است ، طبعا اسه اي و نشريات آن ند پاي د س ار از چن ان ، باالجب ن جري نبودن تمامي مطالب منتشره توسط اي

.فكر و ماهيت اين جريان را به نمايش مي گذارد آمك مي گيرم آه جوهر و ثقل ت

:سه سند پايه اي

ديدا ه ش ومي جامع اي عم المي فض الب اس روزي انق د از پي له بع ل و بالفاص رايط قب در شدگاهها و مواضع خود را منتشر راديكال بود و اين جريان بدون پرده پوشي و اصلي ترين دي

ي اي درون س از آودت ه پ رايطي آ رد ، در ش ال آ دگاهها و ١٣۵۴ س ول دي ام ح وهي ابه انبنفكران ه روش ه انديش ه ب ل از هم د قب ي گيرن ا تصميم م ود داشت ، آنه دين وج ت مجاه ماهي

.مسلمان رسوخ آرده و با استدالل و استناد ، ابهامات مربوط به خود را بزدايند

ام مهمترين آتابي آه بدين منظور منتشر شد ، تحليل آموزشي بيانيه اپورتون ا ن يستهاي چپ نمه در ي است آ اي درون ن سازمان پس از آودت داشت ، آه مهمترين معرف مواضع فكري اي

. صفحه انتشار يافت ٢۶۵ در ۵٨بهار

ه ال قريب ب ه احتم ه ب در پيشگفتار آتاب ادعا شده است آه اين آتاب در زندان نگاشته شده آند خود را يقين به قلم مسعود رجوي است ، در البالي سطور اين نفكر پس آتاب مواضع روش

.بدون پوشش و ماستمالي توضيح مي دهد

ا او نمي شد ، چون بدون گذر از اين مرحله قشر دانشجويان مسلمان راديكال وارد همكاري بايي پس از موقعي آه رهبري اين سازمان اين آتاب را و آتب مشابه آن و مواضع ضد آمريك

۴

ين مواضع اشغال سفارت و گروگانگيري را ه يك روز هم رد آ ود فكر نمي آ منتشر مي نم .سند محكوميت خودشان خواهد شد

ا در آورده و پشت درب وزارت د سر از آنگره آمريك د باي د سال بع ه چن رد آ و فكر نمي آد ، اگر خارجه آمريكا بست بنشيند و التماس و درخواست براي ماستمالي مواضع خود را بكن

ل آت ن قبي ا اي ه آنه ال چ ال ۶۴ب را از س ين ح ي در ع د ول ين بردن رده و از ب ع آوري آ جماير نوشته هاي خود مگر اب و س ن آت ه مواضع اي مطمئنم آه شخص مسعود رجوي عميقا ب

.آنهايي آه بر سانتراليسم دموآراتيكم و رهبري شورايي بر مي گردد پايبند است

ه او ٢١سند دوم ، اعالميه سياسي نظامي شماره دين است آ ري رسمي مجاه ين موضع گي لدگاه هاي ١٣۵٧ اسفند ٢٧پس از پيروزي انقالب بود و در تاريخ منتشر شد ، در اين سند دي

.آنها در مورد انقالب و تحوالت پس از آن آشكار مي شود

وري تقالل و آزادي و جمه راي اس ت ب ي مقاوم وراي مل ه ش ند برنام ومين س االخره س و بن است ، همانند سند اول موقعي آه آقاي مسعود رجوي پس از رسيدن دمكراتيك اسالمي ايرا

.به پاريس بدون شناخت از فضاي سياسي غرب به نگارش اين برنامه پرداخت

د حامي اصلي اش د سال بع ه چن رد آ هنوز عرق چريك بازيش خشك نشده بود و فكر نمي آاد مي ر ب ا و مواضعش ب ام ادعاه زد و تم رو مي ري راي بلوك شرق ف ه ب رود ، مضافا او آ .سرنگوني سه ماهه و رسيدن سريع السير به قدرت نقشه آشيده بود

ا شيوه هاي ١۵فكر نمي آرد سال بعد همين برنامه وبال گردنش شود آه حاال مجبور باشد بمختلف آن را الپوشاني آند ، بررسي اين سند اگر چه به نحوي نقد شورا نيز هست به منظور

. ملموس از ديدگاهها و خواسته هاي آنها صورت مي گيرد آسب شناخت

در اين نوشته هر جا واژه شورا به آار رفت منظور همين تشكل است آه ظرف تشكيالتي هم پيمانان مجاهدين است آه جداي از منافع مالي و حقوقي ماهيانه وجه مشترآشان حمل انديشه

.هاي منسوخ شده بلوك شرق است

ماره ن د ش ماره در چن ه ش د مقاومت منجمل ورد ۶ ص ۵وي اتيو م ه آلترن ه برنام م آ ده دادي وعادعاي مجاهدين را نقد آنيم ، ولي فرصت پيش نيامد ، اين برنامه سند انكار ناپذير ماهيت اين

.شبه آلترناتيو است آه امضاء شخص مسعود رجوي را در پاي آن دارد

ه دو سال پيش در آتاب لحظه تصميم از موضع آام ردم آ ا گوشزد آ ه آنه : ال خير خواهانه بي پس از ..... اساسنامه شورا و برنامه دولت موقت ه در روزهاي بحران ا عجل خرداد ٣٠ب

ون پس از گذشت ١٣۶٠ رات سياسي ١٣ تنظيم گرديد آه اآن وهي تحوالت و تغيي سال و انبا در ايران و در سطح منطقه اي و بين المللي و بسياري تغييرات در چ ه ه ارچوب ها و برنام

.شورا و ايجاد نهادها و ارگانهاي جديد نيازمند باز بيني و بازنويسي است

ه او ١٣٧٣در مهر ماه ر ارشد وقت شورا ب ا محسن رضايي دبي طي گفتگوي شش ساعته بگفتم آه آمريكا نيازي نداشت براي رو آردن دست مجاهدين اين همه وقت گذاشته و گزارش

.تنظيم آند

د ب ض در مطال د ، آنق ر نماي ه و منتش ت را ترجم ي مقاوم وراي مل ه ش ود برنام افي ب آا رد ، او ب ايي آفايت مي آ ه تنه ه ب راوان است آ ايي در آن ف امپرياليستي و طبعا ضد آمريك

.ما ديگر اين برنامه را توزيع نمي آنيم : دستپاچگي پاسخ داد

خود آمده و خانم مريم رجوي در آنسرت دورتموند چند ماه پس از طرح آتبي انتقاداتم آنها به ردا ران ف اي اساسي در اي وان منشور آزاديه بهم تحت عن اي م به بر شمردن برخي سر خطه

.پرداخت تا به مرور برنامه دولت موقت خود را فراموشي بسپارند

۵

موقت خود لذا به همه خوانندگان اين آتاب توصيه مي آنم قبل از اينكه مجاهدين برنامه دولت ا را همچون آتب سازماني جمع آوري و نابود آنند ، نسخه اي از آن را به دست آورده و دقيقا چه حد وني است ت م آن اتيو رژي ه مدعي است آلترن مطالعه آنيد تا بدانيد اين دولت موقتي آ

.مواضع ارتجاعي و ضد علمي و طبعا ضد استعماري و ضد امپرياليستي دارد

ي خواهان استفاده از و ي علمي آن يعن اژه ارتجاعي اصال جنبه پرخاشگري ندارد بلكه به معنه _ بازگشت جامعه به عقب و به يك مناسبات اجتماعي اقتصادي منسوخ شده است ، در ادام

.اين مطلب به اثبات اين ادعا خواهم پرداخت

اد ه سرگش ان نگارش نام نم انصافا دو سال فرصت و هشدار از زم ه مسئولين فكر مي آ ه باه ران در مهر م ي مقاومت اي ه ١٣٧٣دبيران و اعضا شوراي مل ه ب ود آ افي ب ا آ راي آنه ب

.بررسي و نقد برنامه آنوني خود بپردازند

د ا بلرزن ن باده ا اي ه ب تند آ دي نيس تند و بي ذيري هس وذ ناپ د دژ نف ا فكر مي آنن ولي چون آنهراي واي آن را ب نم ، جهت زحمت آنها را آم آرده و محت از مي آ ان ب ار عمومي هموطن افك

ادر آنش و ن فاصله دو سال در آ ه در اي ز ضروري است آ ه ني توضيح بيشتر ذآر آن نكتات ز تحقيق ايم در مرآ ژوهش ه ارچوب پ ان و در چ ر انديش ا دگ ري ب ال فك نش فع واآ

.ژئوپولوتيك دانشگاه پاريس به نتايج جديدي رسيدم

ر آه محتواي اين آتاب و به خص ران و ب أثيرات روسيه در تحوالت سياسي اي وص نقش و ت .نيروهاي سياسي ايراني بخش مهمي از آن را تشكيل مي دهد

:رابطه ماهيت و شأن نزول

ري آن و اريخي شكل گي ا علت وجودي ، شرايط ت ماهيت هر جريان سياسي ارتباط مستقيم بآس پنهان نيست آه جريان مجاهدين خواسته ها و گرايشات فكري اوليه اش دارد ، براي هيچ

.اساسا با شعار مبارزه با شاه به عنوان دست نشانده آمريكا وارد صحنه سياسي ايران شد

همان طور آه در فصل قبل از آلن تورن نقل قول آردم سازمان ها و احزاب جهان سوم غالبا دين ورد مجاه دايي يك جنبش آزاديبخش هستند ، اين امر به طور خاص در م و چريك هاي ف

.صادق بود و سياست آمريكايي آشي نيز شاهدي بر آن است

اجراي ولي جالب اين است آه برنامه شورا نيز با همان فضاي فكري ضد آمريكايي پس از مه تعماري را ب بش اعتراضي ضد اس ك جن د و در عمق جوهر خودي ته ش انگيري نگاش گروگ

.نمايش مي گذارد

م سؤال مي آنم ، آيا ه ه مي دان ا آ ا آنج د ؟ ت % ٩٩مه اعضا شورا از اين برنامه اطالع دارني پس دون گيالن اي فري ه آق راي نمون اعضا نمي دانند در برنامه دقيقا چه نوشته شده است ، ب

.از استعفا از شورا آن را مطالعه آرد

د چه آ م است مي دانن اتيو رژي ان آلترن ن جري د اي شي برايشان آيا همه آساني آه فكر مي آننناخت ه و ش ا تجرب د ؟ ب رده ان اده آ اله و همراهي ٢١آم ان و پس از ١۶ س ن جري ا اي اله ب س

ا ود و ب ان انقالب ب ا جوان د م ه نقطه امي تعميق چندين ساله روي معضالت آنوني سازماني آ :استناد به نوشته هاي خودشان دو مؤلفه براي توصيف ماهيت اين جريان مي توان بر شمرد

ش اعتراضي ضد استعماري جنب

بنيادگرايي راديكال

.هر يك از اين دو خصوصيت نيازمند توضيحات بيشتر است

۶

! هموطنان عزيز

ا ه باره مبارزه سالم سياسي چنين مباحثي را ايجاب مي آند وگرنه بر ما همان خواهد رفت آ

ه رفته است ، اين جزء تفكيك ناپذير رشد سياسي و فكري ما ايرانيان خا رج از آشور است آ

.نسبت به مواضع و باندبازي هاي جريانات سياسي هوشيار باشيم

ورد جراحي د الزم است بيشتر م ران مي دان ردم اي يم م ه خود را ق اين جريان به دليل اين آ

.قرار بگير دو شانتاژ و جوسازي هاي آن نيز نمي تواند و نبايد مانعي در اين راه ايجاد آند

اك بر فرض محال اگر روزي مردم تن به برنامه اعالم شده اين جريان بدهند تا چه حد خطرن

ا ا و ب يدم چون عميق دا خط آش و مصيبت آفرين خواهد بود ، زير جامعه بر فرض محال عم

وچكترين ا هيچ معجزه اي آ ا و در هيچ شرايطي و ب ان مطلق ن جري ه اي تمام وجود معتقدم آ

. نخواهد داشت شانسي براي آسب قدرت سياسي را

اين مطلب را در نويد مقاومت هم تأآيد آردم ، براي من و امثال من آه از آنه ادعاها و توان

ايي هاي آن زرگ نم نظامي و تشكيالتي اين جريان مطلع هستيم روشن است آه بخش اعظم ب

.تبليغات است

ردم يك صدم آن ر ه م ه آنها معتقدند آه دروغ را بايد آن قدر بزرگ گفت آ د ، البت اور آنن ا ب

اور عمل اده لوحان خوش ب ا س يارتر از م يار هوش ان بس ن جري ه اي ا دست رد زدن ب مردم ب

آرده اند و اين نيز نشاني از پولتيزه شدن جامعه و باال رفتن سطح آگاهي سياسي مردم است ،

اي قضاوت آن ردم گوي دارد احساس م ل و قاضي ن ز و صندلي و وآي اريخ مي ا آري دادگاه ت ه

..است

مرا تا رمق باشد اندر بدن دهم روشنايي به هر انجمن

گرايانه فاصله اي واپس الگري ه ن دج ه از اي راي هميش ه و ب يش گرفت ه راه وطن را پ ن آ م

ان ردم بي راي م خواهم گرفت و هر جا آه امكان و توان گفتن و نوشتن داشته باشم حقايق را ب

يا ردم بس دم م ه معتق ر چ ود ، اگ واهم نم ن خ اده اي ب افت ت عق ا از ماهي تر از م ر و بيش ر بهت

.جريان مطلع هستند ، شايد سند و مدرك نداشته باشند اما حس مي آنند

د داشت ، ان برخورد خواهن ن جري لذا از تمامي هم وطناني آه آماآان در خارج مانده و با اي

ه دولت موقتشان را ب ن تقاضا مي آنم در همه جا از آنها درخواست برنام ه اي د و نسبت ب كنن

ي سر و ن مواضع را ب ا در البالي ساز و آواز و آنسرت اي د ت موضوع از آنها سؤال نماين

.صدا عوض نكنند

٧

اد ا بخاطر مواضع گذشته اش از خود انتق ا و علن ما و آتب د رس ه شده رجوي باي م آ ار ه يكب

ا .آند ذيرد او بايد از آسمان به زمين آمده و همچون همه انسانهاي خ آي واقعيت خويش را بپ

.، نبايد گذاشت با شعار منشور ايران فردا بي سر و صدا مواضع قبل را ماستمالي نمايند

ه ه تجزي آري بدور از قصاص قبل از جنايت و بدور از انتقام گيري و پرخاشگري مي توان ب

يش و تحليل ديدگاهها و عملكردهاي اين جريان پرداخت ، بدون اينكه الزم باشد وارد مسائل پ

.پا افتاده و خرده ريز و باصطالح صد من يك غاز شد

ر و ا را تكثي د و خود، آنه تقبال را مي آنن اتفاقا آنها از مطالب هجو و پرخاشگرانه نهايت اس

ش رغم پخ ت علي د مقاوم ن نوي ين و وزي يوه مت ر ش ين در براب راي هم د ، ب ي نماين غ م تبلي

ر گ ارج از ه ي در خ ورت درون ا راپ د ت ز آردن ود پرهي ريه خ ي در نش ل علن ه عكس العم ون

.باعث آنجكاوي بي خبران نشود

:ايدئولوژي مظهر پيچيده ترين نوع استثمار انسان از انسان

زهر چه رنگ تعلق پذيرد آزاد است غالم همت آنم آه زير چرخ آبود ه م ه حال از مباحث سياسي خارج شده و سري ب رين بحث فلسفه ب زنيم ، مهمت ائل فلسفي ب س

ال وم فع ه دو بحث اول و س ن ب ردد ، م ر مي گ اريخ ب د ت ان و بع مباحث هستي و سپس انس

.آاري ندارم

ان بگذارم و آن ا ديگران در مي ايلم ب ه م ولي در مورد فلسفه انسان يك فرضيه جديدي دارم آ

.رين نوع استثمار انسان از انسان تيتر همين فصل است ؛ ايدئولوژي مظهر پيچيده ت

و :انسان سرآش تسليم ناپذير دن اريخ تم ين انسان در طول ت انسان محور جهان ، محور خلقت و محور طبيعت است ، هم

ه اول بشري به فكر تسخير طبيعت و محيط دين منظور در وهل بيرون از خود بوده است ، ب

.تسخير حيوانات و اهلي آردن آنها همت گمارد سپس به و طبيعت آرده اقدام به تسخير

استثمار طبيعت و بهره بردن از نعمات آن به نفع پيشرفت بشر ، يك امر مشروع و ضروري

ر ه ب ا ، غلب ناخته ه ر ناش ه ب خير فضا غلب ر تس ه فك ان ب از انس ان آغ وده و هست ، از هم ب

ه بيماري ها بوده است ، ولي انسان از تسخير ساير انسانها هم وده است و از انسان ب غافل نب

.عنوان يك وسيله براي منافع خود بهره مي گرفته است

وع خود آشف بزرگي يك و نيم قرن پيش مارآس و انگلس به تدوين تاريخ پرداختند آه در ن

ام ستمهاي وان جوهر تم ه عن تثمار ب ده اس در فلسفه تاريخ به شمار مي رفت و آن آشف پدي

.بشري عليه بشر بود

٨

رداري انسان از انسان است ، ره ب وان صفتانه به وع حي رده داري ن ا ب تاورهاي آنه بنابر دس

ه ره مالكان ق به ه و از طري تثمار شكل ديگري گرفت سپس دروان فئوداليته فرا مي رسد آه اس

.اعمال مي شود

ا عصر صنعت و رشد راه ب را مي رسد و آن هم ر آن ف ي ظريف ت ر ول ده ت سپس نوع پيچي

يه داري مدرن است آه بهره آشي انسان از انسان به شكل بهره بردن از ارزش اضافي سرما

.توليد تغيير مي آند

د ، ۵/١تا اينجا قضيه آه مربوط به قرن پيش است را اغلب تاريخ دانان آمابيش تأييد مي آنن

شوند ، اما همان گونه آه جوامع پيشرفت آرده و مناسبات اقتصادي و اجتماعي پيچيده تر مي

انسانها هم پيچيده تر مي شوند و براي تأمين غريزه ديرينه خود يعني استثمار انسان از انسان

.به شيوه هاي پيچيده تري دست مي يابند آه اين جنبه تا آنون گشوده نشده است

اي من مدعي هستم آه از آغاز قرن بيستم و پس از اين آه سرمايه داري مدرن درگير بحرانه

ده حاد شد ه در زرورق علمي پيچي نوع پيچيده تري از استثمار انسان از انسان شكل گرفت آ

.شد و آن ايدئولوژي است

ه ارآس و انگلس را ب ا ي علمي م ه توانست داده ه ود ، آ ين ب م لن مبتكر اين استثمار نوين ه

واي آزادي عقايد خود يعني حزب نخبگان براي تصاحب قدرت سياسي و حفظ آن ولي تحت ل

.طبقه آارگر و دهقان پيوند دهد

:قبل از ورود به اين موضوع الزم است مفهوم و سابقه مصرف ايدئولوژي توضيح داده شود

:تاريخچه ايدئولوژي با ايدئولوژي انديشي يالدي رن هيجدهم م ر پوزيتويست ١٧٩٩استعمال اين واژه را مي توان به اواخر ق ه يك نف ب

ه Destutt D Tracyبنام دستوت دوتراسي دئولوژي متشكل از دو آلم منسوب داشت ، اي

وم مختلف + ايده وژي پسوند عل وم معاصر ل د ، در عل ده شناسي نامي م اي لوژي به معناي عل

..... و ) علم جامعه شناسي ( ، سوسيولوژي ) علم روانكاوي ( است همانند پسيكولوژي

ار و انقالب آبير فرانسه اين ١٨٧٠در حدود سالهاي آلمه مجددا توسط يك جامعه شناس به آ

دمت ه خ اني ب دئولوژي آلم ن واژه را در اي ارآس اي وزدهم م رن ن دا در ق ي بع د ول ه ش گرفت

ا موجب از خود ن رو بن ه اي ود آ د ب ه معتق رد ، چرا آ ام ب ا ن گرفت و از آن به عنوان رو بن

.بيگانگي و شيئي شدن انسانها مي شود

قه اي آه وسائل توليد و ثروت را در دست دارد ايدئولوژي را نيز در به نظر او در جامعه طب

اآم ه ح ا طبق اختيار دارد ، به نظر او ايدئولوژي تصور يا آگاهي دروغيني است آه يك قشر ي

.به خاطر منافع خود از واقعيتها دارد

رد ف آ ين تعري دئولوژي را چن د اي ان دومون دا فردين ا و قضا: بع ده ه امي از اي اي نظ وت ه

ار ه آ ه ب ا جامع روشن و سازمان يافته آه براي توصيف تبيين و يا توجيه موقعيت يك گروه ي

ه ا جامع روه ي ن گ راي عمل اي مي رود و اساسا از ارزشها نشأت مي گيرد و رهنمود دقيقي ب

.ارائه مي دهد

٩

رجمه علي بشار ، ت . براي توضيح بيشتر رجوع آنيد به آتاب ايدئولوژي چيست ؟ نوشته آت

.١٣٧٠اسدي ، شرآت انتشار

ه حرآت در آوردن راي ب ه گر را ب اهي دروغين و توجي اما جالب اين است آه لنين همين آگ

طبقه آارگر تئوريزه آرد ، ولي اين ايده به آگاهي دروغين قشري از روشنفكران عدالت خواه

.تبديل شد آه طبقه آارگر و دهقان را بهانه قرار داده بودند

ز آن پس ساير مكاتب فكري پس از قرن روشنگري براي توجيه موقعيت گروه فكري خويش ا

به خلق ايدئولوژي دست زدند تا باعث حرآت پيروان شوند ، از آن جمله مي توان از فاشيسم

.نام بود ..... ، صهيونيسم ، ناسيوناليسم و سپس در قرن بيستم از پان آذريسيم ، و

زه فكري عامل مبتكران اين انديشه ه ا تالش داشته اند تا با خلق جهان بيني بر اساس يك انگي

.بسيج بخشي از مردم براي تحقق ايده و ارزش توليد شده خود آردند

:تفاوت آرمان خواهي با ايدئولوژي انديشي اه ي از خصوصيت انسان آگ آرمان خواهي و اعتقاد به ارزشهايي چون عدالت و آزادي جزي

ير باز از زماني آه نوعي بي عدالتي در جوامع بشري شكل گرفت وجود داشته است و از د

.است

ه انسان هاي يك احساس ميهن پرستي و استقالل طلبي هم يك آگاهي واقعي و ملموس است آ

تي و يهن پرس اس م ن احس ي اي ي دارد ، ول ت وا م ه حرآ اجم ب وم مه ر ق ه را در براب جامع

.سيوناليستي آيفا متفاوت است استقالل طلبي با ايدئولوژي نا

وعي اد ن ا ايج ه ب دارد بلك ايدئولوژي ناسيوناليستي لزوما دشمن يا مهاجمي را در برابر خود ن

روه ك گ ا ي د ت ي ده رار م ه ق ك انديش روان ي ل پي يده و در مقاب مني تراش ي دش اهي دروغ آگ

.ا دشمن تراش هستند اجتماعي بتواند به تحكيم موقعيت خود بپردازد براي همين ايدئولوژي ه

حرآت آحاد يك اجتماع در برابر يك دشمن خارجي و يا يك قدرت مهاجم يك حرآت درون زا

ه و اصيل است ولي حرآتي آه بر پايه تحريك احساسات و القاء آگاهي آاذب ايجاد مي شود ن

.تنها اصالت ندارد بلكه مظهر پيچيده ترين نوع استثمار از انسان است

ي ) ملت ( ه صرف حرمت و شرافت يك ناسيون وطن پرستي ب يك امري طبيعي است ول

وام ديگر را ثابت ر اق وم ب ناسيوناليسم به عنوان يك ايده دشمن تراش آه بخواهد برتري يك ق

.آند و در نتيجه تمامي اقوام و ملتهاي ديگر را دشمن خود بگيرد آاذب و مضر است

ره آ ه صورت به دئولوژي ب ين منطق اي ا هم دا ب راي ف ا ب شي مغزي و مسخ آردن انسان ه

تثمار انسان از انسان وع اس رين ن آردن داوطلبانه خود جهت منافع يك جمع خاص ، آثيف ت

.مي باشد

ا و ه ه ه بهان ه انسان هاي ديگر ب وده است آ ده هستي انسان ب رين پدي از سرآش ت ر ب از دي

ن انس د ، اي ر رمز و راز هر محمل هاي متفاوت سعي در تسخير آن داشته ان ان سرآش و پ

ده توانسته ه خود آم ددا ب ه مج اه آ ده و هرگ ه تسخير درآم زمان آه از خود غافل شده است ب

.است به آزادي دست يابد

١٠

ا ه نحو خشني صورت مي گرفت ب ارگران ب تثمار آ اگر در آغاز عصر انقالب صنعتي اس

ك خشو ه خصوص انقالب انفورماتي وژي و ب وم و تكنول ارگران رشد عل ره آشي از آ نت به

اساسا از بين رفته و اين طبقه با سهيم شدن در سود آارخانجات و تشكيل سنديكاها توانست از

.رفاه مناسب حال خود بهره جويد

ردن از دسترنج ع ب ه صورت نف تثمارگري سرمايه داران ب وان اس اما در دروان ما حداآثر ت

دات فكري و خالقيت هاي مخترعين تجلي پيدا م تفاده از تولي ي آند ، بدين ترتيب آه آنها با اس

ه صاحبان واقعي ند و بخش آمي را ب فكري صاحبان علم به سرمايه هاي افسانه اي مي رس

.آن مي پردازند

دات ه تولي ه ن ج شده است آ تثمار انسان راي ري از اس از اوايل قرن بيستم نوع بسيار پيچيده ت

ع خود فكري بشر بلكه روان ، عواطف ، آ ه نف يده و ب رمانها و عشق انسانها را به بردگي آش

.به آار مي برد

راد را جراحي رواني تثمار اف نام اين استثمار ايدئولوژي است ، سود برندگان از اين شيوه اس

د ، در آرده و با تلقين ايدئولوژي خاص خود از انسانها براي طي نردبان قدرت بهره مي برن

ل چنين استثماري فرد مح ه مي افتني ب وپي هاي دست ني ه اوت افتن ب ال دست ي صور شده با خي

ه ا جايي آ يده مي شود ت ه بردگي فكري آش ام ب خود وارد اتاق عمل جراحي شده و گام به گ

.پس از مدتي از روح انساني خويش غافل مانده و تبديل به ابزار مي گردد

راي تسخير روح سرآ ا ايدئولوژي پيچيده ترين حربه بشري ب دئولوژي تنه ش بشر است ، اي

لنينيستي و يا مذهبي ندارد بلكه ايدئولوژي فاشيستي ، ايدئولوژي شاه اللهي _ فرم مارآسيست

ري و ري گ د ن قش ف تني كال مختل ي اش ي همگ وم گراي راط و ق م اف دئولوژي ناسيوناليس ، اي

.سطحي نگري بدور انديشه انسانها هستند

اه و ايدئولوژي ها ابزار فريب و تح ه ، رف ي طبق ه ب دروغ وعده جامع ه ب ميق مردم اند چرا آ

وه راي مشروع جل دئولوژيك ب ران اي عدالت مطلق را به مردم مي دهند ، به همين ترتيب رهب

ع يچ منب را ه د ، زي ك بخواهن دئولوژي آم د از اي اگزير باي ود ن ازع خ ارات بالمن دادن اختي

.ديگري براي مشروعيت خويش ندارند

د ، سمبل و آنها آنچه ار مي برن ه آ ه مشروعيت خود ب راي توجي د ب را آه خود خلق آرده ان

.شاخص آن نظام ايدئولوژيك شوروي بود

لنينيستي ، ناسيوناليستي هر يك _ احزاب ايدئولوژيك اعم از فاشيستي ، مذهبي ، مارآسيست

ي به نوعي با هدف قالب بندي انسان ها تشكيل شده اند ، در حالي آه يك حز ب واقعي آن حزب

.است آه انسان ها را بدور يك پالتفرم اجتماعي اقتصادي و سپس سياسي گرد آورد

ا يك وم ديگر ، ي ه ق چنين حزبي نه نماينده سرآوب يك طبقه عليه طبقه ديگر ، يا يك قوم علي

ه اعي حول يك هدف و برنام قشر عليه يك قشر ديگر بلكه عامل پيوند گرايشات مختلف اجتم

. عي است ، حال اين مقطع يك سال طول بكشد ، ده سال طول بكشد و يا صد سال مقط

١١

ه اهداف در خدمت انسان اني اهداف مي شود بلك ه قرب در چنين احزابي اين انسان نيست آ

اي قالب ه او در رؤي ود ، چرا آ اه ب ده سقوط ش تاخيز تسريع آنن قرار گرفته اند ، حزب رس

.ك بود بندي جامعه در شكل ايدئولوژي

ه ي ب ويم ايران ر تق د ، تغيي يم ده ه تعم ام جامع ه تم دئولوژي شاهنشاهي را ب او مي خواست اي

تقويم شاهنشاهي ، نفي اشكال مختلف فرهنگ اسالمي مردم و مذهب ستيزي دگماتيستي گوشه

ه انفجار ز شده و ب ه لبري هاي ديگري از اين حرآت بود ، در اين نقطه بود آه ظرفيت جامع

.ي انجاميد اجتماع

ه خودي خود خشونت را در بطن همين تعريف آه حزب را نماينده يك طبقه خاص دانستن ب

د روح او را را باي ه يك انسان خشونت گ ر او ب ع انسان و تغيي راي تطمي رورد ، ب خود مي پ

.تسخير آرد

ضر چگونه است آه انسان هاي آزاديخواه و آرمان گرا در طي پروسه اي در يك تشكيالت حا

ه ن است آ ر از اي ا غي به تن دادن به هر خشونت و جرمي عليه همرزمان خود مي شود ؟ آي

ه آرمان خود را از دست داده و به يك انسان تهي از روح انساني تبديل شده و در واقع تبديل ب

.ابزاري در دست رهبران شده اند

: استثمار مضاعف انسان از انسان وع اي رين ن ده ت خ آنن ا مس اهي ام راي دادن آگ ن ب ه دي ه از حرب تند آ ايي هس ا آنه دئولوژي ه

دروغين به انسانها استفاده مي آنند ، فرقه هاي مذهبي در ممالك غربي و به خصوص آمريكا

ر مال و اروپا آه گاه اخبار وحشتناآي از مناسبات دروني و خودآشي هاي دسته جمعي آنان ب

.مي شود نمونه آنهاست

ان ، نجات اين فرقه ها آه د هر يك مدعي نجات جه ذهبي دارن اساسا رنگ و بو و ادعاي م

ي و ال و ..... انسان ، رسيدن به بهشت زمين ا از م ه تنه انها ن ا اسارت فكري انس تند و ب هس

.مثال آنها بلكه از جسم انسانهاي مسخ شده به بهانه هاي مختلف بهره مي جويند

ات اين بهره جويي جسمي گاه به صورت بهره ره وري در اجراي عملي اه به وري جنسي و گ

ل در فرانسه انتحاري و خشونت بار ، قربانيان اين فرقه ها به حدي فراوان هستند آه في المث

ذير روحي و ران ناپ ه از صدمات جب ا را آ ه ه ن فرق ان اي ا قرباني د ت مؤسساتي تشكيل شده ان

.جسمي در رنج هستند تسكين و درمان روحي آنند

د در اي ا چاپ شده ان ه ه ه فرق ن رابطه آتبي از نحوه جذب بهره وري و وابسته آردن افراد ب

آه مطالعه آنها براي آساني آه راهي را با جريانات ايدئولوژيك ايراني مذهبي ، ناسيوناليستي

.يا آمونيستي طي آرده اند يادآور خاطرات مهيب دوران اسارت فكري آنها است

ه ا اآتر از هم ا خطرن اي ام ه داده ه م ب ه ه گ انداخت ن چن ه دي م ب ه ه ت آ دئولوژي ايس ي

ناسيوناليستي و سوسياليستي تمسك جسته و هم رنگ و بوي سياسي و مبارزاتي آن هم از نوع

.خشونت گرا به خود گرفته است

١٢

اهي ده و آگ د ديگر پري ه بن دي ب اين نوع ايدئولوژي هاي چند بعدي بر اساس ضرورت از بن

ه خود دروغين خود را ره دمكراسي ب د روز باشد ، چه ا م هر روز به رنگي در مي آورند ت

.مي گيرند در عين حالي آه در عمق توتاليتر و استثمارگر هستند

ايي ن نم شكلك هاي تجدد نمايانه در مي آورند اگر چه عميقا ضد احساسات انساني هستند ، دي

ا وده و انس ا پرستي ب ا ضد يكت دئولوژي هاي مي آنند اگر چه عميق تند ، اگر اي ن پرست هس

ديگر نوعي استثمار انسان از انسان را اجرا مي آنند ، دين ايدئولوژيك شده استثمار مضاعف

.انسان از انسان است

ايدئولوژي افيون : روشنفكران

وده سالهاي سال ون ت مارآسيست ها اين جمله را به خورد روشنفكران مي دادند آه مذهب افي

ه را آ نفكران است ، چ ون روش دئولوژي افي ه طور قطع گفت اي وان ب ا است ، حال مي ت ه

ه گر ايدئولوژي ها تنها حرآت زا نيستند ، بلكه پس از دوران حرآت و شور و التهاب توجي

ل سيستم موجود شده و نهايتا پس ا راي تحمي ال زور و قهر ب ه اعم ز شكست توجيهات خود ب

.حاآميت خود رو مي آورند

ه د خروج از چالشي ب اريكي هاست و اگر فكر آن ردم در ت روشنفكر آسي است آه مشعل م

ايش ان ه ام آرم ا يك تحول سياسي تم ه ب د آ دي چالش است و اگر تصور آن معناي پايان اب

دئولوژ داف اي ه اه ه و ب ق يافت ان تحق ت و هم نفكر نيس ر روش ت ، ديگ يده اس ويش رس يك خ

.ايدئولوژي به عنوان افيون او عمل خواهد نمود

ر در دهه هاي اخير در ايران بين روشنفكران چپ و راست و ملي و مذهبي شكاف عميق و پ

نفكران است و ناشدني ايجاد شده است ، آه اين امر نشان دهنده ايدئولوژي انديشي همين روش

راد از طر ه هر يك از اف در عقب است آ ا چق ف ديگر نشانگر اين واقعيت است آه جامعه م

.جامعه انديشه خود را حقيقت مطلق مي پندارد

ت و تانه اس نود دوس ت و ش د گف الم نيازمن ه س ك جامع نفكر و ي ك روش ه ي ذيريم آ د بپ باي

د نفكران باي د روش ر بپذيرن ه ه ك آ ا ي انوس تنه ه اي از اقي ر جرع ز پ رم

. را نوشيده اند حقيقت راز و

د ان ض وعي جري ده را ن دئولوژيك ش ن اي م دي م و ه م مارآسيس وان ه ي ت ت م ن جه از اي

ور ه خود را حامل و تبل دليل اينك دئولوژيكي ب روشنفكري ناميد ، چرا آه اساسا هر دستگاه اي

.حقيقت مطلق و نهايي مي پندارد ضد روشنفكري است

البي انديشي و قشري گري سوق مي دستگاه و انديشه ايدئولوژيك آنان را به ساده نگري ، ق

ور ات در ام ود جزمي ذير دارد ، وج تي ناپ ادي آش نفكري تض يت روش ا خصوص ه ب د آ ده

دار ر دين دار و غي نفكر اعم از دين ه روش اجتماعي بزرگترين دشمن روشنفكر است و هنگاميك

ه از مروج اين جزميات شد امكان برقراري گفت و الوگ را آ ا دي ايي ه ول اروپ ه ق شنود يا ب

.ضروريات جامعه انساني است از دست مي دهد

١٣

ه هر روز غير ممكن است آه بتوان بين روشنفكران توافق صد در صد ايجاد آرد چون جامع

نفكران ته باشد از وجود روش ه قصد داش ه اي آ ده شدن است ، جامع ر و پيچي در حالت تغيي

ن نهايت استفاده را اد اي رين شرط ايج د و مهمت رار آن الوگي دا ئمي برق ببرد بايد ميان آنها دي

.ديالوگ برخورداري از روحيه تحمل و احترام به عقايد ديگران است

ا رنج را ب امي مسائل بغ ه تم دئولوژيك آ ا دستگاه خشك و بسته اي ي ب ه تحمل گراي اين روحي

اد فضاي پاسخ هاي ساده جواب مي دهد در تناقض است ، يكي رين شيوه هاي ايج اده ت از س

.ديالوگ سالم ، ترويج رسانه ها و نشريات بدون وابستگي گروهي است

:انسانهاي يك موجي

آيا شنيده بوديد آه در شوروي سابق در هر خانه اي آه مي ساختند به خصوص در جمهوري

ه هاي مسلمان آن ، يك راديو نيز در آن نصب مي آردند آه فقط يك مو ج داشت و مردم جز ب

د ؟ زار ( راديوي دولتي به هيچ راديوي ديگري نمي توانستند گوش آنن از از ت جنگ هاي قفق

ان )١٩٩۵ ، فرانسه Partick Karamتا چچني ، نوشته ه در پاي رد آ آيا مي توان باور آ

قرن بيستم بدين گونه انسان ها به صورت ابزار در آيند ؟

انهاي ي انس ا آنچه از نمونه ايران ه ب تند آ دين هس يك موجي در شرايط حاضر اعضاء مجاه

فرستنده تك موجي دريافت مي آنند تمام جهان و هستي را تعريف و تبيين مي نمايند ، خروج

.از اين جهان بسته و يك موجي از متولد شدن اوليه مشكل تر است

ي بايست تمامي قواي فكري اگر تولد اوليه يك زايش فيزيكي طبيعي بود در اين زايش فكري م

ه آن ليم نشدن ب رغم تس ر علي ن حقي و اراده انساني به آار گرفته مي شد تا به نتيجه برسد ، اي

ك وده ت ده فرس ا از گيرن يد ت د سال طول آش ي در درون تشكيالت چن وجي حت ك م تنده ت فرس

.موجي به دنياي پر امواج ماهواره و اينترنت وارد شوم

د در قعر حال تصور آنيد تسلي م مي آردن ه خوش رقصي ه م شدگان و بدتر از همه آنهايي آ

.چه سياه چال انديشه اي گرفتار هستند

، :مطلق گرايي سير گريز ناپذير از ايده آليسم به توتاليتاريسم ز در انديشه ه چي همان طور آه بيان شد ايدئولوژي در معناي عمل ايده شناسي است يعني هم

ه است و به نحوي برا ي آ د وقت ي تطابق واقعيات با ايده هاي خود در تالش است ، مي گوين

واي به حال واقعيت حال هر : تحليل هاي يكي از فالسفه با واقعيت تطبيق نمي آرد مي گفت

دگي بشر و آس به خيال انديشان بگويد آه آن همه مطلق گويي و مطلق نگاري با واقعيات زن

:ه را تكرار مي آنند و به قول موالناهستي مطابقت نمي آند ، همان جمل

سرگشته و سودايي و رسواي جهان آرد آنها آه بگفتند آه ما آامل و فرديمه ذار ب ه گ وان مرحل ه عن ه سوسياليستي ، ب اي جامع وك شرق واقعيت ادعاه رو پاشي بل ا ف ب

ه وعده بهشت روي جامعه بي طبقه آمونيستي مشخص شد و بر همگان عيان گرديد آن آس آ

ا هر پسوند و پيشوندي را مي ه ب ي طبق ه ب ق و وعده جامع زمين ، وعده رفاه و عدالت مطل

.دهد يك شياد است

١۴

دروغگوترين رهبران آساني هستند آه وعده آب بهشت را مي دهند و جمعي را به يك سراب

.دهشتناك هدايت مي آنند

رد ، يك ساز ه يك ف رد آ اور آ وان ب ه حقيقت چگونه مي ت مان ، يك حزب ادعاي رسيدن ب

رؤيايي آه چنين ! مطلق را بكند ؟ چگونه انسانهاي سطحي نگر مي توانند به آن آزادي مطلق

عناصر و تشکالتي وعده مي دهند اطمينان داشته باشند ؟

دئولوژي ا اي تند آنه مدعي امروزي اين نگرش مطلق گرايانه در خارج از آشور مجاهدين هس

دي خود را با دئولوژي توحي ي و اي دئولوژي اسالم انقالب دين اي دئولوژي مجاه نامهايي چون اي

دئولوژي اسالم مي واره سخن از اي ن اسالم هم دين بجاي دي مزين آرده اند ، ولي چرا مجاه

آنند ؟

م صلح دليلش اين است آه دين امر پر رمز و راز است آه هم مدارا دارد و هم خصومت ، ه

رار باشد از خصوصيات دارد و هم جنگ ، ي اگر ق ه ، ول م آين هم صفا و صميميت دارد ه

ابقي را ..... باال فقط قسمت دوم يعني فقط جنگ ، آينه ، خصومت و رد و م را از دين جدا آ

.مطرود و بال استفاده دانست آنگا باالجبار بايد بر آن پديده نام ديگري نهاد

از دين و به عبارتي آگاهي دورغين از دين است ديگر آن نه دين بلكه ظاهري دست چين شده

.، نمي توان همه دين ورزان و معتقدان به دين را تنها به تبعيت از يك بعد اسالم واداشت

م جنگ ) ع ( ساله علي ٢٢در دين اسالم هم سكوت م مصالحه حسن ۴هست و ه اله ، ه س

) .ع ( هست و هم شورش حسين ) ع (

ن جن ط از دي ي اگر فق اد ديگر را ول يم و ابع ر جسته آن ام حسين را ب ام ام ي و قي ام عل گ ام

ن يك بعدي زنيم اي ا رنگ خون و خونريزي ب ه آنه ر هم ر خود ب ه تغيي ا ب ناديده انگاريم و ي

ا دئولوژي گذاشت و حتم آردن و در واقع يك بعدي ديدن دين است و حتما هم بايد نامش را اي

ه خون و خونريزي مشروعيت هم بايد آن را با پسوند انقالبي آراست و در آن حالت است آ

.پيدا مي آنند

د ي آن ي م ارزه مكتب اي مب ه ادع ازماني آ ون ١۵در س ي و مت ون سياس وزش مت ال از آم س

د سطر م چن ي در سال ه مذهبي خبري نيست ، فقط صحبت از اسالم است ولي هيچ آس حت

.قرآن نمي خواند

از اصال نماز خواندن هم به آرامي م اغلب نم اال ه رو به فراموشي مي رود ، حتي مسئولين ب

د و بازخواست ا هزار زور و فشار و تهدي نمي خوانند ، نماز جماعت آه جاي خود دارد و ب

وچيگري در اوتي و پ ي تف ن ب اي اي ه ه ه ريش ه ب تادند آ ي فرس از جماعت م ه نم راد را ب اف

.صفحات بعد پرداخته خواهد شد

ه صورت اخيرا هم برگزار ه ب ي مراسم سينه زني در قرارگاه نه به عنوان يك آار فكري بلك

.يك پوشش استفاده از عواطف مذهبي است

براي مجاهدين ايجاد حرآت در جامعه در بارز آردن جنبه هاي خشن و نفرت فروش قرآن و

رده و در اذب خالصه آ روري آ ز را در حسين پ ه چي اسالم مطرح بوده و به همين دليل هم

.تمام اعمال و حرآت هايشان سعي مي آنند خود را با او متشابه سازند

١۵

د ..... عاشوراي مجاهدين ، عمليات عاشورا گونه و ان مي گوي ه همراه ولي آنجا آه حسين ب

ه هر آس د آ ا را خاموش مي آن هر آس آزاد است با من بيايد و يا برود حتي شب چراغ ه

ن جن رد حسين مايل نيست راه خويش گيرد ، اي ه از عملك رداري نيست و ) ع ( ب ل الگو ب قاب

ر هر آس آه تصميم گرفت برود در مقابل جمع بايد محاآمه شده و در صورت ضرورت زي

.مزين شود ...... مشت و لگد قرار گرفته و با مارك آوفي ، خائن ، مزدور رژيم و

ل از خروج از الزم است در اينجا مضمون آخرين گفتگوي تلفني خود را با مسعود رجوي قب

ه عراق به عنوان يك سند به اطالع همه برسانم ، در آتابي نوشتم آه هنگام انتظار چندين ماه

براي خروج از عراق و مناسبات مجاهدين در يك نامه بسيار طوالني با شديدترين لحن ممكن

رفتم ز گ تم و پاسخ ني راي شخص مسعود رجوي نوش ا .( انتقاداتم را ب ه خاطر ت ه ب ه ب ريخ ن

)۴۵خاطر رجوي ، صفحه

د تم دادن ماجرا از اين قرار بود آه شبي مرا به قسمت پرسنلي قرارگاه بردند و تلفني را به دس

ين د ، در ح را بده خ اعتراضات م ي خواست پاس ه م ود آ وي ب عود رج وي خط مس ، آن س

ردم و او صحبت مجددا به آزار آساني آه خواستار خروج از مناسبات او شده اند اع راض آ ت

:صريحا گفت

وده و گفت ا : اگر اين آار را نكنيم آسي اينجا نمي ماند و سپس آن را توجيه ايدئولوژيك نم م

ان دئولوژيك م ا بستن حصارهاي اي زار م ا اب م ، تنه آه نمي توانيم آسي را به زور نگاه داري

.است تا مانع خروج افراد شويم

ورد بدين ترتيب ابزار بكارگيري يك ل در م ز مشخص شد و آنچه در فصل قب دئولوژي ني اي

.تعميم ايدئولوژي مجاهدين به جامعه آوردم ابزارش مشخص شد

:مطلق نگري مظهر عنصر محوري هر ايدئولوژي ه آتب منتشر شده ا ب همان گونه آه براي بازنگري ماهيت ديدگاه هاي سياسي استراتژيك آنه

ازن راي ب رده خودشان مراجعه آردم ب زه هاي پشت پ دئولوژيك و تشريح انگي گري ماهيت اي

ه وان شيوه اي مقايسه اي ب ه عن دئولوژيك ب شكلك هاي چندين ساله آنها تحت عنوان انقالب اي

ا چاپ سال تهاي چپ نم ه اپورتونيس ل آموزشي بياني اب تحلي ه ١٣۵٨آت نم آ ه مي آ مراجع

.د رجوي نگاشته شده است همان گونه آه قبال نوشتم به احتمال قوي توسط مسعو

ي رده ول الها جمع آوري آ اگر چه اين جريان اين آتاب را همچون تمام آتب منتشره در آن س

رار دارد ان تكامل ق وك پيك ان در ن هيچگاه رسما محتواي آنها را پس نگرفته است ، اين جري

ا آه در عالم رؤيا براي عناصر آرمانگرا ولي سطحي جاذبه دارد و گاه آرمانه اي اصيل را ب

.اين شبه آرمان و رؤيايي اشتباه مي گيرند

ر ر آن مدعي حرآت پ با قرار دادن خود در نوك پيكان تكامل اين جريان و به خصوص رهب

ي ه ب دي است ، ايشان در تعريف خود از جامع شتاب براي دستيابي به جامعه بي طبقه توحي

:طبقه توحيدي چنين بيان مي آنند

١۶

يعيان جام ا ش ه م تثمارگر را از جامع ات اس تثمار و طبق اري از اس دي و ع ه توحي ي طبق ه ب ع

واحد آينده بشري آه از يك هزار و چهار صد سال پيش در رابطه با دوازدهمين پيشوايمان به

.ما وعده داده شده ملهم گشته ايم

د ..... ) آافي ، آليني و ( به مراجع شيعي ..... ضمنا اگر د يافت د..... مراجعه آني ر خواهي

ؤمنين و ا م ه ب ردد و ن ي گ رين مشخص م ا توضيحات زي ده ب ه واح ه مشخصات آن جامع آ

.....قديسين پاك نهاد

ن برخي از مهتر عمران و آبادي تمام زمين به نحوي آه هيچ نقطه ناخرم باقي نمانده باشد ، ي

:مشخصات جامعه توحيدي آينده

٢۵در صفحه ) ع(ول حضرت علي به نشانه اوج ترقي تكنولوژيك آه به ق .١د و در ي آن ليم م دهايش را تس ا و آلي نج ه ام گ ين تم ه زم ج البالغ نه

. دسترس انسان مي گذارد ازگاري و .٢ ي س ه معن ين ب ري از مواهب زم ره گي ق به د مطل داآثر و ح ح

ام طبيعت بوسيله انسان ا تسخير تم ه مالزم ب يگانگي انسان و طبيعت آ . است

. ستم و ظلم و گروه بندي هاي اجتماعي نفي مطلق هر گونه .٣ نفي جنگ .۴ منتفي شدن هر گونه جنايت و فساد .۵ منتفي شدن تمام آينه ها و عقده هاي بشري .۶ حكومت جهاني واحد .٧

ه ذآر مي شويم آ براي اين آه فكر نكنيد اين مشخصات باز هم از ابداعات مجاهدين است مت

شخصات عليرغم هر گرايش فكري آه دارد مطلع هر نويسنده مذهبي غير مجاهد نيز از اين م

.است

فحه ه ص ه ب راي نمون ه ۵٩ب ي بياني ل آموزش اب تحلي د ، آت ه آني دي مراجع ام مه اب قي آت

ار ران به ا ، ته تها چپ نم تن اصلي ١٢٠ صفحه ١٣۵٨اپوزتونيس ات از م ر آلم د زي ، تأآي

.است

ا در اگر چه رسيدن به اهداف فوق الذآر ايده آل است ولي قطع ه تحقق آنه ن است آ لم اي مس

.يك جامعه توتاليتر و يا توسط انديشه هاي توتاليتر غير ممكن است

اتش و آنچه آه مجاهدين آنهم به اسنتناد به متون ديگر و حضرت مهدي موعود تالش در اثب

وي ودن گ راي رب د تالش مضحكانه ب وط باش ك حقيقت مرب ات ي ه اثب ه ب يش از آن آ د ب دارن

.ر تخيل پروري و روشنفكر فريبي از همه مي باشد د سبقت

ه ي هر گون ا خواهان نف يم اگر واقع ين باش ام زم مضافا اگر خواهان تحقق عمران و آبادي تم

يم ، اگر خواهان ي جنگ مي باش تيم ، اگر خواهان نف ظلم و ستم و گروه بندي اجتماعي هس

١٧

تيم آنه ري هس اي بش ده ه ا و عق ه ه ام آين دن تم ي ش ه منتف ال پردازان اي خي ا در فرموله

.ايدئولوژيك گرفتار ظلم و ستم و جنگ و آينه و عقده شدند

:تغيير ايدئولوژي به مثابه پيچيده ترين جراحي رواني

ارزين ١٣۵۴در سال ه دست مب با تعجب و بهت و حيرت فراوان آتابي با جلد قرمز رنگ ب

وا يد تحت عن ذهبي رس ارزان م ه خصوص مب دئولوژيك سياسي و ب ر مواضع اي ه تغيي ن بياني

ر است ، اگر چه از البالي برخي ران ، آسي نمي دانست چه خب سازمان مجاهدين خلق اي

نيده لمان را ش روه چريكي مس ا گ ر مارآسيست شدن تنه شايعات و اخبار جسته و گريخته خب

.بودند ولي آن را بيشتر به تبليغات ساواك مرتبط مي دانستند

دئولوژي داده و ولي با رسيدن ر اي آن آتاب تمام ابهامات رفع شد و معلوم شد آه عده اي تغيي

وان خائن شماره يك خائن ز تحت عن لمان را ني بر سر اين اقدام خود چند نفر از اعضاء مس

.آشته اند ..... و ٢شماره

دئولوژيكي صورت دين انقالب اي ده سال بعد خبري از پاريس پخش شد آه در سازمان مجاه

ه زرگ ب گرفته است و مسعود رجوي با مريم عضدانلو ازدواج آرده است ، و آن را جهش ب

.سوي رهايي زن اعالم نموده است

ر ه قصدم مقايسه تغيي دارم ، بلك اري ن ا آ ا مطلق ي ازدواج آنه واي ادعاي و چراي ه محت من ب

داماتي است ، ين اق دئولوژيك و ضرورت چن الب اي ا انق دئولوژيك ب يش مواضع اي ال پ ده س

وهي ث انب ن بح ول اي وع ح ت و موض وهي در گرف ه انب ل تجزي ون و تحلي آن پيرام

.انتشار يافت

ارغ ده پرداخت و ف ن پدي حال با فاصله گرفتن از آن فضاي هياهو مي توان به آالبد شكافي اي

اگر . ود ، نشست از انتقام گيري و آينه توزي به تجزيه و تحليل آنچه آه ادعا شد و آنچه آه ب

:به برخي گفته ها و نوشته ها استناد مي آنم فقط براي اثبات يك فرضيه است

دين از ظ تشكيالت مجاه دئولوژيك نامگذاري شد حف ل آنچه اي جوهر هسته اصلي و علت العل

ايي زن ري و ره فرو پاشي بود و هر آنچه پيرامون آن گفته و نوشته شد اعم از معرفي رهب

.و روآش تزئيني آن بوده و هست سس ..... و

ر سر ن بال را ب ام اي دو نقل از مسعود رجوي گوياي اين واقعيت است آه او دقيقا آگاهانه تم

.آساني آه به او اعتماد آرده بودند آورده است

ي است ، اي روان رات و جراحي ه رين تغيي ده ت مار پيچي دئولوژيك در ش ر و جراحي اي تغيي

دئول..... جراحي ان است ، ..... وژيك اي ادي انس ز اعتق ب و مغ ويض قل اب ( متضمن تع آت

) ١٨۵ _ ١٨۴تحليل آموزشي بيانيه اپورتونيستهاي چپ نما ، صفحه

ه ود آ ن ب ان روش يش ..... برايم تگاه را پ اه دس ان ش اي زم ان موتوره ا هم واهيم ب ر بخ اگ

ز نشوند با موتورهاي محرك ايدئ ..... اگر تك تك مجاهدين ..... ببريم د تجهي ولوژيكي قدرتمن

)٧٢ مرداد ٢۵ ، ٣١٢نشريه مجاهد ، شماره ( از رده خارج خواهيم شد ،

١٨

ن نم اي ر مي آ ك حرف بس است ، فك ر آس است ي ه اگ ود در خان ه خودي خ ا ب ل قوله نق

ن اد مختلف اي ر آن ابع ر و مستدل ت ق ت فرضيه من را ثابت مي آنند ، ولي براي تشريح عمي

ذارده مسئله و ب ام گ رين جراحي رواني ن ده ت ه خصوص آنچه را آه خود مسعود رجوي پيچي

ه ايي آ ا آنج ارز ت زاران مب ر روح و روان ه ذير آن را ب ران ناپ وء و جب أثيرات س است ، ت

.اطالعات و مدارك در دسترس من اجازه مي دهد توضيح مي دهم

: فرسوده شدن ايدئولوژي ها

ه در يك در مقابل اعضاء و هواداران د آ د و درخواست آني مجاهدين تنها يك سؤال قرار دهي

١٢جمله توضيح دهند انقالب ايدئولوژيك مجاهدين يعني چه ؟ مطمئن باشيد با گذشتن بيش از

ه سال از علم شدن اين مار از قوطي مارگيري آقاي رجوي هيچكس جواب روشني از آن ارائ

.نمي دهد

اده را ن سؤال س ال اي ه ح ا ب ابه من ت ك جواب مش ي ي رار داده ام و حت ر ق ا نف ل دهه در مقاب

وه ان انب د ، هر آس از مي ه آن بده ر نتوانسته است پاسخ درست ب دريافت نكرده ام و يك نف

دون رده ب پشتك و وارو زدن هاي مسعود رجوي و عروسك او جمالت مبهمي را برداشت آ

.اين آه بداند آل داستان چيست

ه روي سرنگوني ۶٠ همه چيز از سي خرداد ه آن هم و شكست جنگ چريكي شروع شد آ

چند ماهه سرمايه گذاري شده بود ، تنها جايي آه مسعود رجوي در تاريخ مجاهدين از خودش

. بود ۶١انتقاد آرد در جمع بندي منتشره در سال

ر اد از خود بپ ه انتق اهي ب دازد از آن پس مورد انتقادات ديگري بود آه نمي توانست هر از گ

ن چون در ادامه مي بايست جاي خود را به ديگران مي داد ، او در ادعاي خدايي حاضر به ت

.دادن به هيچ عنصري زميني نيست

ريزش نيرو به خصوص از ميان آادرهايي آه از داخل آشور آمده بوده و ۶٢از اواخر سال

يا ا را تشخيص با واقعيات و توانايي سازمان آشنايي بيشتري داشته و بطالت بس ري از ادعاه

.مي دادند ، شروع شد

دت در وح ي آن ق ات سياس اير جريان الف س ر خ ه ب ود آ ن ب وي اي گي رج اي هميش ك ادع ي

تشكيالتي اين سازمان قوي است آه امكان انشعاب ندارد ، ولي در اواسط سال _ ايدئولوژيك

ازمان ۶٣ اء س ي از اعض وبي ( يك ان ) يعق راض زده و خواه ه اعت ت ب ره دس كيل آنگ تش

.سازماني براي رسيدگي به خطاها و انحرافات مسعود رجوي شد

اال سكوت مشكلي آه او طرح مي آرد خاص وي نبود ولي بقيه و به خصوص عناصر رده ب

ه ه ب آرده و يا به آرامي آنار آشيده بودند ، رجوي از آن پس خطر فرو پاشي سازماني را آ

. چيده بود احساس آرد ١٣۵۴ل قول خودش سنگ سنگ بنايش را از سا

ات ر واقعي ي و ضد مدرنيسم او در براب ايدئولوژي ضد استعماري و در بطن خود ضد غرب

مدرنيسم و غرب قرار گرفته و رنگ باخته بود از يك طرف نمي توانست شعارهاي شداد و

١٩

ود د ور ب ان آورد و از طرف ديگر مجب ه زب ايي را ب ر غالظ ضد امپرياليستي و ضد آمريك

ه ه آشوري آ راي نزديكي ب اعي و مردمي هر چه بيشتر ب اه اجتم مسير از دست دادن پايگ

.اساس ايدئولوژي اش را براي مبارزه با آن ريخته بود نزديك شده و به آن دخيل ببندد

ه ا و ب ايي ه زرگ نم ر وعده هاي آودك فريب سرنگوني سريع و ب اين تناقض نيز عالوه ب

ر سؤال ١٣۶٢ از سال سنگ خوردن خط جنگ چريكي ه زي اساس موجوديت تشكيالت را ب

.برده بود

ن و ق تلف پس از خروج آادرهايي از داخل ، لو رفتن بسياري از عناصر مخفي شده از طري

اري ١٣۶٣شكست خط اعزام چريك از عراق به داخل آشور در اواسط سال ن بست مرگب ب

ا خط خ ه اينه ر هم ده و مضافا ب اآم ش ازمان ح ر س ي پس از سال ب ر ۵٧شونت گراي ه زي ب

.عالمت سؤال رفته بود و همه انتقادات هم به يك سو نشانه مي رفت شخص او

اگر فرد پر توان تر و مصمم تري از يعقوبي علم مخالفت را آن هم با حسابگري بيشتري در

ا سرن درون تشكيالت بلند مي آرد چه شد ؟ آيا سرنوشت اين تشكيالت وشت چه مي شد ؟ آي

اين تشكيالت بهتر از فدائيان مي شد ؟

ت ود را از آمي دئولوژيك مشروعيت خ ازمان اي ك س ر ي ه خصوص رهب ر سياسي ب ك رهب ي

اري وده و آ حاميان خود به دست مي آورد و گرنه خود به تنهايي همچون سران اپوزيسيون ب

.از او ساخته نيست

ون پس از م اآن ر ١۵ه ان ب ن جري ه اي يم آ ي بين ال م ود در س ي خ اري بيرون ورات ج اي ام

بال در غرب ه ق ه عناصري است آ ه متكي ب آشورهاي مختلف و به خصوص در امر ترجم

دانشجو بوده و زبان و فرهنگ آن آشورها را مي شناسند و گرنه اعضاء از ايران فرار آرده

ج خ ١۵و باقيمانده در تشكيالت هنوز پس از رين امورات راي ود عاجز سال از حل ابتدايي ت

ا جوامع غرب را قطع ا ب ال آنه هستند و اساسا براي خارج شدن از تشكيالت امكان تماس فع

.آرده اند

ه او حق يم من ب اگر منصفانه و از موضع منافع شخصي و فردي مسعود رجوي قضاوت آن

ر ا ب ود را پ ه ب مي دهم آه به هر شيوه اي متوسل شود تا آنچه را آه خودش ساخته و پرداخت

.جا نگه دارد

ه ود بلك ه نب ن آارخان د اي اگر در عالم مقايسه تشكيالت را با يك آارخانه مقايسه آنيم او آارمن

ه اش را زي آارخان ا فروري ت و ي رك رطوب ه اي ت احب آارخان ر ص ود ، اگ احب آن ب ص

.مشاهده آند سعي مي آند راه چاره اي بيابد

ذارد ، مهندس صدا مي آند ، لوله آش خبر مي آند و ب االخره چوب بستي به زير سقف مي گ

ته و سكه اش همچون سكه اصحاب آهف از رواج دار نداش االيش خري ه آ د آ ر ببين ال اگ ح

افتاده و از طرف ديگر بناي آارخانه را هم در حال ريزش مي بيند چه بايد بكند ؟

شيتكسي آه يك براي مسائل اقتصادي و فيزيكي هر آس پاسخ را مي تواند بدهد، مهندس يا آر

د باعث ريزش سقف و رك مي توان ا يك ت رده و از آج ه چه آ د آ آارخانه را ساخته مي دان

.خرابي تمام بنا شود

٢٠

د را متوقف رده خط تولي و لذا قبل از اين آه تمام بنا بر سر خودش خراب شود پيش دستي آ

ا تكنولوژي عصر آرده ، خودش بنا را خراب آرده و بناي محكم تري مي سازد آه متناسب ب

.خود و طبعا با ظاهر زيباتر موجه تر باشد

د، د مي نماي د تولي دئولوژيكي قدرتمن دستگاه ها را نيز تعويض مي آند و موتورهاي محرك اي

ه روزي فرسوده شده و از دور ليكن از همان آغاز روي پيشاني همين موتورها نوشته شده آ

از خارج خواهد شد و بنا هم روزي فرو خواهد ريخت ، ولي براي ساختن هر بنا دو وسيله ني

:است

سرمايه .١ . نقشه و تكنيك زمان آه محكم تر از تكنيك قبلي باشد .٢

:مطالعات محرمانه روي فرقه هاي مذهبي در غرب

هريور ن رابطه در ش راي ۶٣در اي وبي را ب ه يعق ه گون ايش محاآم دائا نم مسعود رجوي ابت

راي ن سازمان ب زهر چشم گرفتن از منتقدين بر پا ساخت تا بگويد آه آسي غير از من در اي

وان ه عن كيالت را ب ده اي تش ود و ع وس ب ه معك ه نتيج ه البت دارد آ روعيت ن ري مش رهب

.اعتراض به آن برخوردها ترك آردند

ه و سپس مهندس به ره وري از تكنيك عصر ب وان به ه عن ا پرداخت و ب طراحي مجدد آل بن

دارك ناد و م ه اس رد آ الغ آ اي دانشجويي اب عناصر مورد اعتماد در بخش اطالعات انجمنه

مربوط به نحوه آار و فعاليت فرقه هاي مذهبي در ممالك غربي را جمع آوري آرده و ترجمه

.آنند

ه الزم است و بهانه اين بود آه برخي فعال ام مي شود آ ا انج ه ه ن فرق يتهاي سياسي توسط اي

ا داشته باشد ي از آنه ه چون محيط فعاليت در غرب !! سازمان ارزيابي دقيق روشن است آ

ه است پس بايد نحوه آار فرقه هاي مذهبي غرب آه بر پايه خصوصيات روانشناسانه و جامع

.ي گرفت شناسانه اين ممالك شكل گرفته بودند الگو قرار م

افتي شوروي ، : ولي مشكل دوم سرمايه بود آه آن نيز از دو آانال حل گرديد الغ دري يكي مب

بخش فلسطين افتي از سازمان آزادي ه آن ( تحت عنوان آمك دري د مفصال ب ه در فصول بع آ

ميليون دالر از دفتر نمايندگي رژيم در سازمان ملل ٢٠و ديگري مصادره ) خواهيم پرداخت

. بود آه رجايي خراساني مسئوليت آن را به عهده داشت متحد

اال ي از ب ايي صورت گرفت ول زات جنگي آمريك اين مصادره به بهانه فروش سالح و تجهي

اه ن مصادره در دي م ناخته است ، اي ده ناش ام ۶٣جرقه وصلي داشت آه هنوز بر نگارن انج

.فرانسه اعالم نمود سال بعد موقع خريد اسلحه از ۵/١گرفت ولي خبر آن را

٢١

م در مجلس ٧ ده ق الي نماين د صادق خلخ ال بع دن س ود ش ورد مفق ق در م ان تحقي ٢٠ خواه

ا اقامت داشت ار ..... ميليون دالري شد آه در زماني آه رجايي خراساني در آمريك در اختي

.وي بود

ار داشت ه : وي اظه غ را گرفت ن مبل اچي اي اس مين اي عب د آق ون دالر ٢٠..... مي گوين ميلي

ه آسي نمي ..... شوخي نيست ، مجلس بايد در اين زمينه تحقيق آند ه اختالس ب بنده نسبت ب

د روشن شود جمهوري . ( زنم و تنها گفته ام اين اتهامي آه به ايشان نسبت داده مي شود باي

) ١٣٧٠ آبان ١۶اسالمي ،

ي تالش زات جنگي از ولي رژيم به دليل ماهيت فعاليت رجايي خراساني يعن د تجهي در خري

ه در جلسات عمومي سه روز ه ذآر است آ رد ، الزم ب اه روي آن صحبت نك ا هيچگ آمريك

در قرارگاه اشرف در عراق مسعود رجوي ، عباس ميناچي را به حضار معرفي ۶٨نوروز

.آرد و لذا در آينده نمي توانند مدعي شوند آه مطلب فوق اطالعات سري بوده است

ه در گزارش سال ظاهرا ورد دارد آ ن م ه ٧٣وزارت امور خارجه آمريكا اطالعاتي در اي ب

.آنگره اين بخش را محرمانه اعالم آرد ، چرا ؟ هنوز مشخص نيست

تمام موجودي مالي سازمان مخفي و آامال محرمانه است و جز شخص مسعود رجوي و يكي

د الب اي يچ انق ه در ه ئن آ يار مطم راد بس ر از اف د دو نف ر موضع نمي دهن ئولوژيكي اي تغيي

ا آن داز شده و ب ذاري و پس ان ا سرمايه گ آسي خبر ندارد آه آجا مي آيد ، چقدر است ، آج

.چه مي آنند

د و گ ش ارج آمرن وادار خ اي ه الي انجمنه ت م ط فعالي ر خ الغ ديگ ت آن مب س از درياف پ

دين ترتيب رو و اعضايي آه قبول مي آردند به عراق فرستاده شدند ب ود ني سعي مي شد آمب

ر ه آمت بهتر است بگويم جايگزين ريزش موتورهاي زمان شاه با عناصر دانشجويي خارج آ

.در معرض انحرافات بوده اند پر مي شد

ي منظور دارد ول به هر حال اين موضوعاتي پيش پا افتاده است و ربطي به مطالب حاضر ن

ا من اين است با اين پولها قدرت در دست يك نف انور تشكيالتي و طبع وان م ر متمرآز شد و ت

د موتورهاي محرك د و تولي ر خط تولي وان تغيي و و ت خراب آردن بناي قبلي و ساختن بناي ن

.ايدئولوژيكي قدرتمند فراهم شد

: رهايي زن تابلوي آارخانه جديد

ي تباهات تق ه اش ه طوري آ ود ، ب د ب ه جدي اختن آارخان ه س راي نقش ر اج ه آخ هرام مرحل ش

ل و ستايش ) ۵۴طرح آودتاي دروني سال ( ه تجلي ي ب راض درون تكرار نشود و بجاي اعت

.بنشينند

ظ تشكيالت م حف م هست ، مه اين آه در بيرون چه بگويند اصال مهم نيست و چه بسا مثبت ه

ي آن دارد ، حت اري را ن درت هيچ آ است آه سرمايه اصلي مسعود رجوي است و بدون آن ق

. به دردش نمي خورد پولها هم

٢٢

درت سياسي سرقت شده د تصاحب ق دا در سخنراني هاي ! آنچه او مي خواه است ، وي بع

ر مي : هميشه تكراري خود در قرارگاه مي گفت ول ب ارد دالر پ د ميلي ي چن اي خمين آاش آق

.گرفت و دست از سر اين ملت بر مي داشت

دهيم : گفت و يا در مورد جريانات سياسي ديگر اپوزيسيون مي ما حاضريم يك پولي به آنها ب

.آه دآانشان را تعطيل آنند و بروند دنبال خوشگذراني در غرب

دئولوژي ه اي اه ب ان ش دئولوژي مناسب زم ر اي ع تغيي ه در واق د آ دئولوژي جدي ه اي راي ارائ ب

م آردن بحث مناسب زمان فعلي بود مي بايست توجيه اجتماعي مناسب آن را هم داشت و عل

.رهايي زن اين روآش و تابلوي بيروني بود

سناريوي مسعود رجوي بسيار پيچيده و حساب شده تنظيم شده و پيش رفت آه به نظر من جز

ه او ود چرا آ اقي نب م اتف ريم عضدانلو ه خودش آسي آخر داستان را نمي دانست ، انتخاب م

ه اع از در جلسات مربوط به يعقوبي تنها زني بود آه به خاطر اهانت ب مسعود و در حال دف

.او به گريه افتاد

وان ه عن مسعود او را آنجا آشف آرد و چند ماه بعد در جلسه جمع بندي سال سوم مقاومت ب

ن يك ا اي االترين خواهر سازمان است ام ه او ب ود آ ن ب ز اي ه ني هم رديف معرفي آرد ، بهان

ريم عضدان ه م االترين خواهر ن ه ب ود ، چرا آ ل زاده همسر دروغ آشكار ب د جلي ه ناهي لو بلك

. سابق سعادتي بود

اره رده آن ايي از واقعيت پشت پ ه ه وي به عنوان اعتراض به اين تصميم و شايد فهميدن جنب

ت و ه ١١گرف ات است ب د حي وز در قي ر او هن دوارم اگ ري نيست ، امي ال است از او خب س

.ايق را بيان آند مسئوليت خود در مقابل نسل آينده ايران عمل نموده و حق

رات و جراحي هاي رواني رين تغيي به راستي تغيير و جراحي ايدئولوژيك در شمار پيچيده ت

ا : است و اولين جراحي روي مريم انجام شد ، آنجا آه او مي گفت ه ازدواج ب براي تصميم ب

.مسعود من روزي صد بار مي مردم و زنده مي شدم

ن و تنها آسي آه انقالب ايدئولوژيك ه اي نكرد خود مسعود رجوي بود ، جالب است آه به بهان

ه سعيد د آ ه فعاليت فراخواندن ددا ب ه را مج ه و هم ده رفت دا ش راد ج ام اف ه سراغ تم حرآت ب

شاهسوندي يكي از آنها بود آه سر دوشي مرآزيت هم به وي اعطا شد ، از آن پس ارزش و

.تالش اصلي براي به دست آوردن رده باالتر بود

ا د ب يده ان ار آش وده و اينك آن ه مرآزي ب متأسفانه آساني آه آن موقع در دفتر سياسي و آميت

ي سكوت خود بسياري از حقايق را مخفي نگاه داشته اند ، آه يكي از اين حقايق مربوط به عل

.زرآش است

اهرا او نخواست ت ، ظ ه ضرب رف ه ب ود آ ي ب ين آس ه او اول ن است آ ومي اي تصور عم

د جراحي د آردن ه ناسازگاري بلن مورد نظر مسعود را بپذيرد و در پي او عده اي ديگر سر ب

.و فهميدند آه داستان اساسا مسئله رهايي زن نيست

:ايدئولوژي منبع مشروعيت توتاليترها

٢٣

ه شخص د ب ز باي ه چي روشن است براي اين آه از فرو پاشي يك تشكيالت جلوگيري شود هم

.و ختم گردد رهبر وصل شده و به ا

ا د ب دئولوژيكي قدرتمن ور سازي ، موتورهاي محرك اي ج موت اما بر خالف آارخانه هاي راي

ه ضرورت نشست هاي ود آ ا ب رد ، اينج د جراحي آ ه باي قطعات فلزي ساخته نمي شود بلك

.ايدئولوژيك مطرح شده و همه مي بايست خود را مطلقا نفي آرده و مجددا متولد شوند

: شونده و آارنامه اي تباه آننده نبوغي هدر

ه در ميان ادعاهايي آه در اين آتاب آرده ام يك مورد ديگر مي خواهم اضافه آنم و آن اين آ

ران ا اگر در اي دارم ، واقع دي ن ه خود هيچ تردي ن گفت ه است و در اي مسعود رجوي يك نابغ

در ند در توسعه دهها نفر مثل او باشند و به جاي جاه طلبي سياسي و اشتهاي ق ت حاضر باش

اه وغ در يك مسير ج ن نب ه اي ي حيف آ ن دوم مي شود ول ه ژاپ ديل ب ران تب شرآت آنند ، اي

.طلبي فردي به هدر مي رود

:ماهي از سر گنده گردد ني ز دم

اخيرا آتاب تحليل آموزشي بيانيه اپورتونيستهاي چپ نما را مي خواندم آه تكرار تاريخ را به

اهده ه اگر مي خوبي مش نم آ ه شناسان توصيه مي آ امي روانشناسان و جامع ه تم ردم ، ب آ

رات و رين تغيي ده ت مار پيچي دئولوژيك در ش ر و جراحي اي را تغيي د چ ا حدي بفهمن د ت خواهن

دئولوژيك ..... جراحي هاي رواني است و چرا جراحي متضمن تعويض قلب و مغز ..... اي

ا را صفحات اعتقادي انسان است ، آتاب تحليل آمو _ ١٨۴زش بيانيه اپورتونيستهاي چپ نم

. را مطالعه نمايد ١٨۵

ه مسعود رجوي در اين آتاب يك سند علمي و مستند است آه معتقدم غني ترين آاري است آ

رد ايش فكر نمي آ اير نوشته ه تمام عمر فعاليت سياسي خود انجام داده است ، ولي همانند س

. وبال گردنش و سند محكوميت خودش شود روزي آه امروز باشد همين آتاب

ده ه مراتب پيچي ي ب اين آتاب عيان ترين سند در مورد آن چيزي است آه خود ده سال بعد ول

ام ۵۴تر از سال ه گ ام ب ي ، دقت ،ظرافت گ انجام داد ، آسي آه بتواند با موشكافي ، ريزبين

ادي انسان مراحل و نحوه آار و پيشبرد يك جراحي پيچيده رواني و تعوي ض قلب و مغز اعتق

.را به رشته تحرير در آورد ، مطمئنا دهها برابر آنچه مي نويسد قدرت انجامش را دارد

ده يار پيچي ام داد بس ارد انج ر برن ه دآت به نظر من يك جراحي رواني از اولين جراحي قلب آ

د مربوطه جوان تر است ، القاء ايدئولوژي به يك فرد آار مشكلي نيست ، به خصوص اگر فر

ق ه او تزري و بي تجربه باشد مي توان با مقداري مطالعه و بحث و اقناع يك آگاهي دورغين ب

.آرد

ر يار بزرگت اهي دروغين بس ك آگ ا ي ردن آن ب ايگزين آ اهي دورغين و ج ك آگ رفتن ي ي گ ول

ال اه در س ار است ، ش وي آ ك رج ويم ي ر است بگ اهكار و بهت ك ش ا ي رد ۵۵واقع عي آ س

.ئولوژي شاهنشاهي را از طريق حزب رستاخيز القاء آند آه جامعه شوريد ايد

٢۴

ه ورد مطالع اريخ دروس روانشناسي ثبت شده و م د در ت ه باي ن زمين نبوغ آقاي رجوي در اي

ه در ات آساني آ ه گزارشها ، مشاهدات و تجربي تناد ب ا اس ذآر ب وق ال اب ف رد ، آت قرار بگي

. قرار گرفته بودند تنظيم شده است ۵۴ _ ۵٣جريان تغيير ايدئولوژيك

دئولوژيك ابي حول محور اي ايج و ۶۴ _ ۶٣و اگر آسي بتواند با همان شيوه تحقيقي آت و نت

زاب اريخ اح م روانشناسي و ت ه عل ي ب دمت بزرگ ر در آورد خ ته تحري ه رش اي آن ب بازتابه

.سياسي ايران آرده است

ات ديگري در م ل مطالع د مكم اب مي توان ن آت ذهبي اي ه هاي م ار فرق وه آ لفه و نح ورد فس

.موجود در غرب باشد

۶۴ _ ۶٣ و انقالب ايدئولوژيك ۵۴ _ ۵٣نگرش تطبيقي به تغيير ايدئولوژيك

ايي از ٢٨٢اگر چه خالصه آردن يك آتاب ط فرازه ي فق صفحه اي آار ساده اي نيست ، ول

ي شهرام در جراحي ر ه شيوه عمل تق وط ب ي و تعويض قلب و مغز آن آتاب را آه مرب وان

ردي اعتقادي انسان بود مي آورم با اين پيش فرض آه تقي شهرام در مقايسه با آقاي رجوي ف

.بسيار ساده لوح ، ساده نگر و خام بود

اگر او زنده بود رجوي بارها او را جراحي رواني آرده بود بدون اين آه خودش متوجه شود

يش از ، تقي شهرام به دليل ساده انديشي ا اخراج ب ثال ب رد و م ار مي آ انيكي رفت به طور مك

. نفر ،خود نطفه مخالفت را ايجاد آرد ١٠نيمي از اعضاء، ترور قريب به

ان د و چن م رفت و بسياري را برگردان ولي آقاي رجوي به جاي اخراج، سراغ جدا شدگان ه

.....جراحي آرد آه

ين آنچه در تغيير ايدئولوژيك مهم است محتواي تغيير نيست ، بلكه مكانيزم نتايج و عواقب چن

.اقدامي است ، حال خواه اين تغيير در يك ديدگاه مارآسيستي انجام شود يا مذهبي

البته تجربه اين تغيير ايدئولوژي خاص ايران و اين سازمان نيست و سالها قبل از آن در آمپ

اري هاي مرگ استالين و بعدا در زمان انقالب فرهنگي چين ار و آموزش اجب و آمپ هاي آ

.تجربه شده بود ..... مائو و

ه ال او در يك تشكيالت ب آنچه مهم است اين آه چگونه مي توان پذيرفت آه تقي شهرام و امث

تم نسل ١۵قلب همرزم خود گلوله شليك آنند و ه ضرب و ش سال بعد مخالفين همان روشها ب

مبارزان پس از آن دوره بپردازند ؟

ه خاطر چه م ه ب رادي آ ه اف كانيزمي باعث چنين تغييراتي در انسانهاي آرمان گرا مي شود آ

دم ان راه ق ه در هم ي آ ه ديگران د حاضرند ب ته ان ارزه گذاش دم در راه مب دالت و آزادي ق ع

ي اني ب ل قرب د ، عده اي را در مقاب رار دهن تم ق ورد ضرب و ش رده ، م د اهانت آ گذاشته ان

، از اين سؤاالت مي توان دهها برابر شمرد ولي يافتن پاسخ دقيق و علمي تفاوتي اختيار آنند

.به آنها آاري است آارستان

٢۵

دئولوژيك ر اي ين تغيي ه ب ۵۴ _ ۵٣نظر به شباهت زياد در مكانيزمها و عواقب وخيم بعدي آ

دئولويك ا انقالب اي ائل انقالب ۶۴ _ ۶٣ب ه مس ر حول آلي ترده ت دون بحث گس وجود دارد ب

ر اخ ه تغيي وط ب ه مرب ير به فرازهايي از آتاب تحليل آموزشي بيانيه اپورتونيستهاي چپ نما آ

.اولي است پرداخته مي شود

ا گوشت و پوست و وده و ب روشن است آه اين فرازها براي آساني آه خود در معرض آن ب

.تر است قلب و مغز فشارهاي مكانيكي و رواني اين جراحي را لمس آرده اند بسيار ملموس

ا ان ه ه از هم د خط نمون ا چن ه ب اين فرازها تيترهاي اساسي و مشابه اين دو جراحي است آ

يار [ ] نقل مي شود ، توضيحات داخل آروشه ه طور بس از نگارنده است آه سعي نموده ام ب

يم ۶۴آوتاه و خالصه نمونه هاي مشابه آنچه پس از سال راي تفه وع پيوست را صرفا ب بوق

.قايسه بيان آنم بيشتر م

ه من ل نيست آ دين دلي ضمنا اگر در نقل قول ها برخي واژه ها مثل اپورتونيسم وجود دارد ب

وم آن راي مفه ه ب ظ ترآيب جمل جريان فعلي را اپورتونيست ارزيابي مي آنم بلكه منظور حف

:است

:ابعاد سياسي فاجعه وچي و عدم ا مرز پ وارد ت ي دامنه يأس مزبور در بسياري م ه هر چه انقالب ق ب اد مطل اعتم

ود ، اد نم يار ايج اي بس رگرداني ه ت و س يش رف ت پ ع ) ١۵. ص ( اس ام جمي دت ع وح

يار و بس د بنح من واح ه دش دئولوژيك علي ف اي اي مختل ري ه ت گي ا جه ي ب اي خلق نيروه

ر روي تضادها يار چشمگير ب خطرناآي به تضاد گرائيد و قدرت مانور دشمن را به نحو بس

)١۶. ص . ( داد افزايش

]۶۴قطب بندي آردن اپوزيسيون در تبعيد و خطاب همه به عنوان مرتجع پس از سال [

:بن بست آشاندن بحث هاي استراتژيك

يكي از داليل اصلي تجديد نظر در ايدئولوژي سازمان بن بست هاي مربوط به مشي مسلحانه

وان حل آن دئولوژي سازمان ت ا اي ا ب ه گوي چون ) [ ۴٨. ص ..... ( را نداشته بوده است آ

د تفاده از آن دشمن را آوبي ا اس وان ب ايدئولوژي عامل حرآت زا و دشمن آوب است ، اگر نت

الهاي ۶٣ _ ۶٢پس اشكال از ايدئولوژي است و بايستي آن را تغيير داد ، همين بحران در س

.] بروز آرده بود

ه پس از به بن بست رسيدن بحث هاي استراتژي و س االي تشكيالتي و ب دارهاي ب ياسي در م

ويژه در مرآزيت و متوجه نمودن آاذب اين بحثها به جانب بنيادهاي ايدئولوژيكي سازمان آه

ه رار مي شود آ ذارد ، ق ا معطل مي گ ودن آنه ا روشن نم ار اساسي ديگر را ت ا هر آ طبع

دئولوژيك مسائل ايدئولوژيك به ميان آشيده شده بحثهاي استراتژي متوقف شود ا اشكاالت اي ت

) ۵٣. ص . ( بررسي گردند

....:نقل و انتقاالت تشكيالتي به منظور گسترش نفوذ و دامنه عمل

٢۶

رد اين آقايان متأسفانه از پيش پا افتاده ترين ضوابط تشكيالتي آه بر حسب آنها عضويت يك ف

ه خود تغيير ايدئولوژي داده در يك سازمان يا ايدئولوژي ، به محض تغي دئولوژي خود ب ير اي

)۵۶. ص . ( منتفي و معلق است ، بي اطالع بودند

ه يك يك ۶۴از اواخر بهمن اد ب ري شدند و ضمن انتق ددا عضو گي و و مج ه لغ عضويت هم

ه ع دست ب ه موق ه چرا ب د شريف واقفي آ افراد معتقد به ايدئولوژي قبلي به طور خاص مجي

:افشاگري نزدند چنين مي خوانيم

ه افشاگري مي زد و ..... به نظر ما بهتر اين بود آه ا دست ب مجيد با روش هاي مناسب قوي

يكن ود ، ل اه مي نم د آگ ه بودن ا آ ه در هر آج ن توطئ يعا از اي د وس ه باي ل آساني را آ يا الاق

ه شكيبايي و ا باشد او را ب برخي انتظارات و محاسبات آه علي القائده نبايستي عاري از خط

اتهامات وارده به مخالفان ايدئولوژيك و سرنوشت مبهم ) [ ۵٨. ص . ( هم ترديد آشاند شايد

.] است ۶۴علي زرآش نمونه سال

:ضمن اشاره به يك مكانيسم رواني براي تغيير ايدئولوژي مي خوانيم

ا راي انسان است ام ه موهبت بزرگي ب ا آ انسان موجودي است اجتماعي و اجتماعيت حقيقت

) ۵۶. ص ( به وقتي آه خسيسه اجتماعي انسان آارآرد گله اي و گله وار داشته باشد ، واي

ود ..... في الواقع از آغاز دعوا ري ب ر سر رهب ر سر مارآسيسم باشد ب ه ب ن آ يش از اي . ب

) ۶. ص (

راي : در مورد توجيه اعدامهاي درون تشكيالتي گزارش يك نفر ه سؤاالتي ،ب شروع آردند ب

ال ..... طرح آردن آه اگر فردي باشد آه اطالعات زيادي دارد و ما م بريده هم هست و احتم

ي رود و يس م ا پل اري او ب رد ..... همك ار آ د رفت ه باي رادي چگون ين اف ا چن ما ب ر ش ه نظ ب

.....؟

د ا جواب دادن بعد از مدتي ما مي گفتيم بايد او را اعدام آرد ، وقتي اين جمله را ما گفتيم به م

رديم ا او را اعدام آ ..... فردي بوده است در سطح نسبتا باال چنين وضعيتي داشته است و م

مشابه بله گرفتن براي صدور حكم اعدام ) [ ۶٣. ص .( گويي مي خواستند از ما بله بگيرند

.]٧٠ _ ۶٩جدا شدگان در سال

وان دئولوژيك تحت عن ان در تشكيالت اي ان از انس تثمار انس ان اس راد اذع ره آشي از اف : به

ره ورد به وان سرباز م ه عن تفاده شده و صرفا ب عناصري آه از شور مبارزاتي آنها سوء اس

ه جهت دوام اك را ب د و برخي آارهاي خطرن رار مي گرفتن ا ق آشي اپورتونيستهاي چپ نم

اك وارد خطرن يش مرگ شدن در م ا پ ا ت . ص . ( آقايان در عهده دارند از چك آردن قراره

۶۶ (

ري ان فك ه مخالف ه ب ورد حمل ه _ در م ايي جلسات محاآم ر پ دتي و ب ام : عقي ا منطق تم گوي

آودتاچيان تاريخ چه ارتجاعي و چه اپورتونيست فرصت طلب هميشه در مواجهه با صاحبان

.واقعي حق و حقوق همين بوده است

٢٧

وده است ، فرافك ي ضمير خودشان متهم آردن به آن چيزهايي آه في الواقع جرم خودشان ب ن

اي فرمايشي ، اه ه ر ديگران در دادگ راي [ ، ) ۶٧. ص ( ب اه ب كيل دادگ ا تش د ب ه آني مقايس

.]عناصري آه خواهان جدايي بوده اند

ر ه منظور هر چه بيشتر منفعل آردن و تغيي راد ب ه نفس اف خرد آردن شخصيت و اعتماد ب

م حمالت شديد و موهن بر سر نقائص خ :پذير آردن آنها راد آن ه صلتي داشته و ناداشته به اف

تحت مارآها و بر چسب هاي دهان پرآني آه از موضع يك تشكيالت با سالها سابقه در امور

دئولوژي را تربيتي و خصلتي قدرتي و مقاومت و برخورد فعال با مسائل و از جمله مسائل اي

) ٧۵. ص . ( اي مي گذارد از هر آس سلب مي آند و نهايتا او را به صورت آلت بال اراده

ود ود نب ه مسئول مدعي ب ان خصلتي آ ا داراي آن چن اه واقع دي ناآگ رد مبت ه ف جز مواردي آ

الاقل به آن شدتي آه مورد حمله قرار مي گرفت مجرم نبود ، ولي از آنجا آه جمع اين مطلب

ه را مي گفت او خواه ناخواه در رابطه با پذيرش صادقانه از مسئول و سازما ه در آتوريت ن آ

.آن جاي چون و چرا نبود و خودش شك مي آرد

د ول مي آردن اد خصلتي را قب ظ مواضع شان ناصادقانه انتق ..... گاهي هم افرادي براي حف

به وفور به صورت ..... نتايج اين گونه انتقاد پذيري را آه به انحطاط شخص منجر مي شود

واه ا خ ا و خيانته زي ه ي انگي ا و ب وچي ه د پ د جلسات جمعي [ ، ) ٧۴. ص . ( يم دي همانن

. ] رسم شد ۶۴انقالب ايدئولوژيك آه از سال

ا و نيهيليسم ي ( جريان پاسيو و انفعالي و بي انگيزگي ها و پوچ گرايي ه ار گراي بعدي ) انك

ان طرز عمل ن رابطه ..... تماما ناشي از هم وده است ، در اي دئولوژي ب ل اي ا تحلي ر ي تغيي

زه هاي چنين استدالل مي آند آه اصوال هيچ آدام از ما عناصر روشنفكر ..... د مجي را انگي

ارزه ه مب يم ب رده باش گزنده طبقاتي و درد و رنج آه خودمان با پوست و گوشت خود لمس آ

.نكشانده است

ز ارز مارآسيست ني نفكران مب ورد روش ه در م ا بلك ورد م ا در م ه تنه ه ن اين مطلبي است آ

اهي صاد ق است ، ما عمدتا عناصر روشنفكري هستيم آه تحت تأثير اجتماع و انگيزه ها و آگ

.هاي ايدئولوژيك به مبارزه آشانيده شده ايم

اقي مي راي او ب ز ب اما اگر در يك جريان انحرافي اين اعتقاد از روشنفكر گرفته شود چه چي

ارگر و ه آ د ؟ از آ ت ...... مان اليان دراز اس ه س ت آ ه نيس د و آين رده باش ه آ ثمار را تجرب

.طبقاتي داشته باشد ، با يك روز و دو روز آارگري رفتن هم آه آسي آارگر نمي شود

نفكر است اگر اهي روش ردن آگ اال ب اتفاقا آارگري رفتن براي برانگيختن حس مسئوليت و ب

] ان گذاشته است ايدئولوژي اي آه با آن پا به سازم[ خلوص عقيده و ايدئولوژي يك مجاهد ،

ي و ه صورت فرصت طلب ه ب ردي آ افع ف د جز من ، را از وي بگيريم براي وي چه مي مان

تاده شدن و در ] ۶۴رده خواهي پس از سال [ سلطه طلبي ، ارگري فرس ه آ ، آواره شدن ، ب

وده است اجراجويي ب ه م واردي ارضاء روحي ي در م . يك آالم حفظ مواضع تشكيالتي و حت

)٨١ _٧۶. ص (

٢٨

تاده مي شدند عجز و زاري [ ا فرس ه آشپرخانه ه ه ب مقايسه شود با عناصر تحت برخورد آ

]عناصر براي آسب رده و هزاران نفر پاسيو شده در اروپا و آمريكا و حتي در عراق

ه : در اعتراض به خرد آردن شخصيت فردي افراد چنين ايراد مي گيرد تيم آ ئن هس ا مطم م

يچ ا ه ازمان م ر س ردمداران اگ ه س ز را ب ا [ چي ان ] آودت اوت مي ل تف د ، الاق ه باش نياموخت

ه شخصيت ) آنديويدو آليسم ( فردگرايي تانه ب ا پرس رام يكت ا احت ورژوايي را ب تانه ب سود پرس

.فرد انسان به ايشان خاطر نشان آرده است

سان شناسانه را حل اگر چه مارآس نيز بدون اين آه بتواند تناقض ميان ماترياليسم و اختيار ان

د را خواه ه اوج شكوفايي آن ف ي طبق ه ب ه در جامع ي فرديت انسان را آ اي انقالب ه معن د ب آن

.....رسيد ، گردن مي گذارد

ه د آ يده ان اآنون پيشروترين دانشمندان مارآسيست نيز در روانشناسي انسان به اين نتيجه رس

ه اه نظرگاه صرفا محيط گرايانه و اجتماع گرايانه آ رد ، نظرگ ده مي گي فرديت آدمي را نادي

.آاذبي است و ارزش علمي ندارد

يچ ه ه ي آ ه موضع عكس العمل دو آليستي ب اه ارتجاعي آنديوي ر نظرگ د در براب ابراين نباي بن

اد ، راي آدمي نمي شناسد افت تقلي ب ا [ ، ) ١٠٢ _ ١٠١. ص ( شخصيت مس مقايسه شود ب

ا ادعاي اين آه قرارگاه هاي مجاهد رام يكت ين مدل آوچك جامعه بي طبقه توحيدي است و احت

ه !! پرستانه به شخصيت فردي انسان ه شما هم ردي و جمعي آ ر آردن هاي ف و سپس تحقي

.....]چيزتان را از رهبري داريد و

ا اجازه نمي : از قول يك نفر نقل مي شود ه ذهن م برخوردها مرحله اي بود و بدين ترتيب ب

مراحل [ ، ) ١۵. ص ( يرات را به صورت جهت آلي ايدئولوژيك درك آند ، داد آه اين تغي

ه در ] گانه انقالب ايدئولوژيك ٨ _ ٧ نيدند آساني آ ل مباحث فلسفي، پاسخ مي ش و در مقاب

د ردم خيانت مي آنن . اين شرايط به بحثهاي فلسفي مي پردازند ، روشنفكراني هستند آه به م

) ١۵١. ص (

بله ، مي : تو قبول داري آه امپرياليزم دشمن خلق هاست ؟ مي گفتم : مي گفتند و يا در جايي

تم : گفت د ؟ مي گف تثمار مي آن ه مي : تو قبول داري آه امپرياليزم خلق هاي جهان را اس بل

.....گفت پس بايد با او مبارزه آرد ديگر چه چيزي مي خواهيد ؟

د ا دي ن بحث ه ك مسائلي به طور آلي در طول اي ز و متل ه مي شد ، برخوردهاي تمسخر آمي

جاي امپرياليزم رژيم را بگذاريد و پاسخهاي پس از انقالب [ ، ) ١۵٢. ص . ( پراآني بود

.] را بگيرد ۶۴ايدئولوژيك

ا آنان همكاري آنند مي گفتند ب :در پاسخ به آساني آه نمي خواستند ا ار سياسي را آن د اصال آ ا باي ط دو راه داري ي دگي و درس و فق ال زن روي دنب ذاري ب ر بگ

ر ا باشي غي ا سازمان م د در رابطه ب مشقت و يا اين آه اگر مي خواهي آار سياسي بكني باي

ان (از اين راهي نداري و بار ديگر هم با اين زبان با هم صحبت نمي آنيم با زبان ديگري زب

) ١۵٧. ص . ( با يكديگر صحبت خواهيم آرد ) خشونت

٢٩

، :دن اجباري افراد براي قطع ارتباط آنها با بيرون مي گفتند مخفي آر

:

رد ، ، )١۶٧. ص ( اول مخفي بشويد بعد راجع به مواضع ايدئولوژيكي مان بحث خواهيم آ

ه عراق [ ردن ب د ب د ] همانن ه مي گفتن ذمت مطالع ه اي ؟ مي : در م اب را گرفت ن آت را اي چ

د اگر بيك ..... خواني ايده آليست مي شوي ار مشخص آن ..... اري به مسئولت بگو برايت آ

) ١۶٧. ص (

استفاده از همه نوع برچسب و مارك تحت عنوان انتقاد

ا خرد آردن شخصيت او را انند و ب سعي مي آردند فرد مورد نظر را به تحليل از خود بكش

ا غ ) ١٧١. ص ( در موضع پذيرش قرار دهند ، رد ، با تكيه بر نقاط واقعي و ي ر واقعي ف ي

ذيرش ه پ ا خرد آردن وي او را وادار ب انده و ب اعي آش ه موضع دف د او را ب سعي مي آردن

ا آنند و معموال اين عناصر را آه حاضر نبودند زير بار آنها بروند با انواع اتهامات و مارآه

.....مي آوبيدند و مسئوليت هايشان را مي گرفتند

ه وقتي طرف مقاومت مي آرد انگشت ر د او را ب وي مسائل او مي گذاشتند و سعي مي آردن

ن ا اي ه و ب ن نقط دئولوژيك دارد و در اي ه اي لتي او ريش ائل خص ه مس انند آ ه برس ن نتيج اي

فشارها مجددا مسائل ايدئولوژيك را مطرح مي آردند آه طبيعتا با اين زمينه و موضع ضعفي

.....دن مي شد آه فرد در آن قرار داشت نهايتا مجبور به تن دا

انده و ي شديدي آش م بين با دست گذاشتن روي نقاظ ضعف و مسائل خصلتي فرد را به خود آ

) ١٧٢. ص ( ، ] از موضع بدهكاري و ضعف [ نهايتا تصفيه مي آردند

:اگر فرد تصميم به خروج مي گرفت از موضع بدهكاري مي گفتند

رژي پس د ان رده اي و باي دهي ، تو از سازمان انرژي ب راد ) ١٧۴. ص ( ب ق معمول اف طب

ي در بايستي در موضع ضعف و انتقاد از خود قرار گرفته و آن وقت تصفيه مي شدند ، يعن

تيم يك درت داش راري است و اگر ق عين تصفيه شدن بدهكار هم باشند بعد مي گفتند سرباز ف

) ١٧۴. ص .....( گلوله در مغزش خالي مي آرديم

آند و از او مي خواهد آه تحليلي از خودش بنويسد و در آن ضعف هاي بحث هايي مي . ل

د . خود را بيان آند سپس م بر اساس همان تحليل و بزرگ آردن ضعف ها به او ثابت مي آن

د ه خودش بنويسد و سپس بع آه نمي تواني مبارزه آني و مجددا از او مي خواهد آه راجع ب

رده رار آ ه اق ته او آ ت نوش ي از درياف ارگري م ه آ دارد او را ب ارزاتي ن ار مب وان آ ود ت ب

.فرستند و اين درست در شرايطي است آه آساني آه زمينه تسليم را داشتند ارتقاء مي يافتند

رد و . مسئول در برخوردهايش با من و ف تفاده مي آ ود اس ر از تبعيض ب ه پ از شيوه اي آ

ه اص وده ، جلسات ب ابرابر ب ن برخوردهايش آامال ن اد مي گذاشت ، در اي طالح عمومي انتق

مي آردم مسئول به نحوي از انحاء آن را سمبل مي آرد و . جلسات انتقاداتي را آه من به ف

.اغلب اوقات همان انتقاد را به خود او باز مي گرداند

٣٠

ورد ف اد در م د انتق ن چن ار م ك ب ه ي ادم هست آ ثال ي وش داد و . م ئول گ ردم مس مطرح آ

ه ف يادداشت دا نوبت ب ه . برداشت ، بع ه او دارم آ اداتي ب ابال انتق م متق شد و او گفت من ه

ل ايي در مقاب ه ه ود نمون ده ب ه در من دي واردي آ ه م ود آ ن ب ل اي منظورش از انتقادات متقاب

ه نمونه هايي بود آه من معطل آرده بودم وقتي او صحبت هايش را آرد مسئول بدون توجه ب

رار انتقادات او آلمه اد ق ر فشار انتق ديدا زي متقابل را آه او به آار برده بود گرفت و او را ش

.داد

خالصه سير اين برخوردها هميشه در اين جهت بود موقعي آه مرا با او هم تيم قرار داده بود

به او گفته بود آه اين تيم توست با هم خانه بگيريد و با هم آار آنيد ، ولي به جاي آار آردن

ر ر ي از ه ك روز در يك االخره ي ه ب ن آ ا اي ود ت رار ب ر ق اد ب ه انتق تيم جلس ي نشس ه م وز آ

رار . جلسات انتقاد ف همين ذيرفت و ق ايش را پ شكست و تسليم شد و به اصطالح ضعف ه

.شد آه به آارگري برود

ايش باشد ه ناشي از نتيجه تالش ه ا حالت خاصي آ ديم مسئول ب رون آم ه بي بعدا آه از خان

تن اصلي [ ، ) ١٧۶ _ ١٧۵. ص ( بچه مردم پشمش ريخت ، : فت گ تأآيد زير آلمات از م

] است

:در مورد گزارش آساني آه مي خواستند همكاري خود را قطع آنند مي گفتند

د ع ي گوي د م ر آس بخوان ته اي ه ه نوش ايي آ ن چيزه ه . اي ي چ ده ، زه زده ، يعن ..... بري

اندن من مسئول شروع به يك سري صح ين سنخ و در جهت ترس بت هايي آه همه اش از هم

ي در ار بكن واني آ و جداي از سازمان نمي ت ه ت از عاقبت آنار آشيدن بود آرده،مي گفت آ

.....زندگي حل مي شوي و

رد ..... آه من گفتم نه ديگر نمي توانم آار بكنم د و تشويق آ ه تهدي اره شروع ب در اينجا دوب

ه ع آه مي خواهي همه ج وي دانشگاه . ا پخش شود آ ه آدم ت ن هم اده اي ه روغن سوزي افت ب

ار آن ، خوب مي ..... وابستگي دارد و . روي تو حساب مي آنند ، همه مي گويند ع ا آ بي

.....تواني آار آني ، تو شروع به آار بكني مسائل حل مي شود و

ازمان ط در س د فق ار آني ازمان آ يه س د در حاش ي تواني ماها م د ش ي تواني ري نم ه رهب ب

ه : بعد از مقداري صحبت گفت ..... برسيد دئولوژي نيست آ ولي مطمئن باش تو به خاطر اي

.....مي گويي نمي خواهم آار آنم ، تو واقعا بريده اي و انگيزه اي براي مبارزه نداري

ت االخره گف رد و ب دن آ ه آوبي روع ب ار دارم : خالصه ش ي آ ه االن خيل ن آ ا اي ن ب ي م ول

ه ١٠حاضرم حتي دئولوژي نيست آ ه خاطر اي ساعت وقت بگذارم و به تو ثابت آنم آه تو ب

) ١٧٧ _ ١٧۶. ص .( نمي خواهي آار آني

ه آري ايدئولوژي نوين سازمان براي ما راه گشاي عمل است و براي تو هم منافع خودت را ب

دئولوژ ر اي رار دادن خودت در براب ا ق و ب وين سازمان مي خواهي ارمغان آورده است ت ي ن

ة ون بهمي ردازي و همچ دگي ات بپ ه زن ي و ب ه آن ودت را توجي يدن خ ار آش ي و آن وازدگ

٣١

ي ( المربوطه آه همها علفها ه ) ع ( اشاره به خطبه هاي حضرت عل دگي ب ه ضمن آن زن آ

د ا علفشان است رد مي آن ه آنه م آ ه ه ايين ) شيوه چارپايان بسته شده را آ است سرت را پ

] تأآيد از متن اصلي است [ ، ) ١٧٩. ص ..... ( ندازي و به خوردن مشغول شود بي

ر ه در براب اني آ ر آس ي ه چه بالي ن آ ر اي د اب و تأآي نده آت ه نويس ه اي آ م جمل ن ه و اي :جراحي مقاومت آنند ، مي آيد

ب ب

و ،

و ..... براستي هر گونه ايستادگي ي از نه تنها انسان را از مبارز بودن ،انقالبي ب ه حت دن ،بلك

ون و ود و در رده ضد انقالبي ي نم ديل م ده تب ته ش اني بس ه چارپاي ع و ب ز خل ودن ني ان ب انس

رد ..... خائنين شماره دار . ص . ( شايسته هر نوع تخفيف و تحقير و شكنجه و آشتار مي آ

.....]مقايسه آنيد آه نويسنده سطور باال حاال چه مي گويد [ ، ) ١٨٠

ورد و اما قبل ا ردي در م وده است ، ف ج ب م راي ز آشتار مخالفين آتك زدن و زنداني آردن ه

و يك بار هم پس از اين آه مجيد و : ..... شكنجه مجيد شريف واقفي و صميده لباف مي گويد

ردم و راي او تعريف آ ان را ب دم و جري مرتضي را زده بودند او را گرفته بودند فرهاد را دي

د و مرتضي را از او پرسيدم آه اين ه مجي دو نفر را آزاد آردند يا نه ؟ او هم فكر مي آرد آ

) ١٨٢. ص .( گرفته و در خانه تيمي نگه داشته اند

دگي ط زن ائل و رواب ق مس ا عم ازماني را ت دئولوژيك س ه اصطالح اي اي ب اب ه فيه حس تص

ذار نكر رو گ ن رابطه ف ه اي در اي ارك رذيالن رده و از هيچ م يش ب ز پ د و آخر شخصي ني دن

ون ار آردن انقالبي ي اعتب راي ب ار ب اه هرزه و جنايتك شكنجه گران و دستگاه هاي تبليغاتي ش

ردم داشت از مب ايي ني . ص . ( مسلمان اين ميهن در پيشگاه خلق مسلمان به چنين برچسب ه

.....]از قديم گفته اند تا نباشد چيزآي مردم نگويند چيزها [ ، ) ١٨٣

ان در يك مورد در آم ه طاقت تحمل چن يته آار به خودآشي يكي از سمپاتيزانهاي سازمان آ

اه [ ، ) ١٨٣. ص . ( مارك هايي را نداشت آشيد رادي در قرارگ مقايسه آنيد با خودآشي اف

.]اشرف در اردوگاه رمادي و در پاآستان و اروپا

:واني در مورد موج پاسيويسم پوچي ها بي انگيزگي هاي پس از يك جراحي ر

از دست آموزان جريان با همه پوچي ها و بي انگيزگي هايي آه به ارمغان آورده بود بيش از

دئولوژي و سازمان ي از اي ر و نشان انقالب ون ديگر هيچ اث را اآن اين انتظار نمي رفت ، زي

.گذشته در وجود اين افراد يافت نمي شد

يم مجموعه افرادي آه به مثابه يك جريان و نه نمونه هايي پراآنده در مكتب فرصت طلبي تعل

د ده بودن الغ ش ي آن ب ايج انحراف وارض و نت ام ع ه تم ده و ب ون و ..... دي دا از تلويزي ه بع آ

ه سر در آورد ا اآيپ هاي آميت ون در [ ، ) ١٨٣. ص . ( همكاري ب م اآن ه را ه ن روحي اي

.]اغلب عناصر قديمي باقيمانده در تشكيالت شاهديم

ه ر ب وعي اگ ز ن ارزاتي و ني ي شدن مب م و خنث وعي پاسيويس اهد ن رديم ش ازمان برگ داخل س

ليبراليسم تشكيالتي است آه در حادترين صور خود به دنبال چنان برخوردهاي شخصيت آش

٣٢

ادي از اعضاء انتقادي و آن نحوه تغيير دادن ايدئولوژي باز هم به مثابه يك جريان سطوح زي

ا ليبراليسم تشكيالتي [ ، ) ١٨۴. ص . ( فته بود ضعيف تر سازمان را فرا گر د ب مقايسه آني

عي در ردي س ئوليت ف ال مس ا اعم ه ب ره ن اي روزم تورالعمل ه وابط و دس ا ض ه ب وني آ آن

.]سرپوش گذاشتن بر آن دارند

دئولوژي ، ر اي ا را در تغيي اي آنه يوه ه ته اش و ش دار و دار و دس ي پرچم د شريف واقف مجي

دئولوژيك در شمار ..... ي شمرده بود عامل جريان پوچ ر و جراحي اي با توجه به اين آه تغيي

دي ه شكسته بن پيچيده ترين تغييرات و جراحي هاي رواني است ، چگونه مي شد از آساني آ

از ..... هم نمي دانستند انتظار داشت آه حتي جراحي ه ب ز آ ايدئولوژيك مورد نظرشان را ني

اعتقادي انسان است ، به درستي به پايان برند ؟ ز و مغ قلب هم متضمن تعويض

د از آن عمل دئولوژيك ..... و فرد زير تيغ جراحي خود را بع ادل اي دچار انحالل و عدم تع

م در نساخته و به نفع رژيم مسخ و فلج نسازند ؟ و چه نيروهايي آه هم در داخل سازمان و ه

كرد خائنانه اي دچار شوك و پوچي مبارزاتي ميان اقشار وسيع طرفدارانش به دنبال چنين عمل

ه ۶۴جراح سال ! خوشبختانه [ ، ) ١٨۵ _ ١٨۴. ص ( نشدند ؟ دي را ب ا شكسته بن ه تنه ن

ه م آموخت ادي جراحي را ه خوبي مي دانست و موقتا مانع شكستن تشكيالت شد بلكه تا حد زي

! ]بود

ي آيا خيلي دور از انتظار است آه چنين افرادي پا به ي معن پاي پوچ دانستن تمامي هستي و ب

رده و زول آ ام ن ه گ ام ب ز گ ارزه ني ان تكامل و مب بودن جهان و آور بودن تكامل آن از نردب

پوچ گرا و خنثي آردند ؟

ه ادي ب پس عجب نيست آه افراد زير سلطه به خاطر آن شيوه هاي مخرب و غير سازنده انتق

ت ادات داش وع انتق ه از آن ن ه موضع عدم علت وحشتي آ د و ب اري زنن ه آ ه توجي ند ، دست ب

انگي و ه يگ اداتي ديگر ن ان انتق را ره آورد چن د ، زي صداقت و برخوردهاي ليبراليستي بيفتن

ود انگي و رشد ليبراليسم ب ه از خود بيگ . ص . ( يكرنگي و صفا و صميميت تشكيالتي بلك

.]ن در درون تشكيالت است هم اآنون از خود بيگانگي نوعي پاسيويسم پنها[ ، ) ١٨۵

:گرفتن مسئوليت هاي افراد مقاوم و فرستادن به آارگري

د در االتري احراز مي آردن تسليم شدگان مورد لطف و محبت قرار گرفته و مسئوليت هاي ب

دي دچار مي ار ب ه روزگ ابقه آارشان ب اوم صرف نظر از صالحيت و س حالي آه افراد مق

ه ..... انه راه مقاومت آنها هم مي شكستند و تسليم مي شدند شدند ، مگر اين آه در مي آسي آ

.مواضعش را تغيير مي داد ، نحوه برخورد با او آيفا تفاوت مي آرد

ي ه حت ئله دار تلقي مي شد آ ه صورت آدم مس ل ب دئولوژيك قب ه در موضع اي همان آسي آ

ه صورت يك ع دا ب ود بع د ب اد و مواضع مبارزاتي اش نيز قابل تردي ل اعتم ي قاب نصر انقالب

) ١٨٧. ص . ( مسئله حل آن در مي آمد

٣٣

عناصر مقاوم را به بهانه هاي مختلف از يكديگر جدا و در گوشه و آنار سازمان پراآنده مي

ه فعل ا ب القوه گسترش مقاومت ه ان ب ديگر امك ا يك ا ب ه تماس آنه دان هر گون آردند تا در فق

.....تبديل نشود

ه يكي از خواه ه بهان ران آه حاضر به تغيير ايدئولوژيك خود و اتخاذ آن مواضع آذايي نبود ب

. آار در خارج از آشور به خارج تبعيد گرديد ، تبعيدي آه به مرگ او در همانجا منتهي شد

) ١٨٩. ص (

ه سر اين آارگري فرستادن ها نيز صرف نظر از موارد متعددي آه صرفا به منظور دست ب

) .١٩٠. ص . ( غول داشتن فرد اعمال مي شد توجيه اصالح گرانه دارد آردن و مش

: مجيد شريف واقفي در مورد اين شيوه استثمار گفته است ار را رين آ اده ت دئولوژيك داشته باشد آن وقت س اگر آدم با تشكيالتي باشد آه با آن وحدت اي

دن هم مثل آوبيدن ميخ به ديوار به او بگويند انجام بده خوشح ال است چون مي داند حين آوبي

ا را در ئوليت ه االترين مس رين و ب ر مهمت ي اگ د ، ول ي آن انش حرآت م يخ در جهت آرم م

د ام ده ه خوبي آن را انج د ب . جرياني آه خود با آن وحدت ندارد پيشنهاد آنند انسان نمي توان

) ١٩٢. ص (

ارگري اوم از آن آ راد مق ي برخي اف ه وقت ود آ ن ب دون خرد شدن در جالب اي ذايي ب اي آ ه

ه در ..... برابر فشار باز مي گشتند ا آ ود و از آنج از آنجا آه تغييرات در آنها حادث نشده ب

اذب و شناسايي دردها ، نيازها و انگيزه هاي ايدئولوژيك واقعي خلق شان باز هم به رسالت آ

يش يش از پ د ، پ ام عدم فرصت طلب تغيير ايدئولوژي آنها جواب رد مي دادن در معرض اته

.قرار مي گرفتند ! صداقت و اصالح ناپذيري

ام اشكال و شيوه هاي مقتضي و الزم رغم تم اع نشده و از در ..... زيرا آنها علي م اقن از ه ب

) ١٩٣. ص . ( سازش در نمي آمدند

:استفاده بي حد و مرز از دروغ و ريا به منظور پيش بردن جريان تغيير ايدئولوژي

وان همه ه عن جا دم از صداقت و حقيقت مي زنند و پيوسته صداقت و حقيقت جويي خود را ب

) ١٩۵. ص . ( به رخ مي آشند ..... يك نقطه قوت مهم

ورد ! نمونه بسيار صادقانه ه م ي ب ا خيل ه گوي دار است آ ه خود پرچم ديگر مصاحبه متعلق ب

ي چون خب وده ول ود ، سؤال خبرنگاران قرار گرفتن ذيعالقه ب ده ب رنگاري بسراغ ايشان نيام

ه واري آ د ، ن ر مي آن واري را پ رده و شخصا ن زحمت مراجعه خبرنگاران موهوم را آم آ

ا مي آشد طول ساعت سه آن خالصه شده مختلفي از ايشان سؤال مي صداهاي و ب

.شد

و ه عن دور ب ي المق ودش حت يه خ ه توص ا ب د ت تاده ش ارج فرس وار خ ن ن اه اي ان مصاحبه آنگ

يهن پرستان پخش شود ، و م ا [ ، ) ٢٠١. ص ( خبرنگاران با ايشان از رادي د ب مقايسه آني

ي ا عل ادي ب اجي صمغ آب ايم ، ت ايي ت ه آمريك ي االصل مجل مصاحبه ساختگي خبرنگار ايران

ل ۶٢آه با پرداخت پول به اين خبرنگار در سال !! زرآش در تهران ه دلي دا ب چاپ شد ، بع

.]دروغ ها وي از تايم اخراج شد همين

٣۴

املي اصالح آموزش جاسوس تهديد ، شكنجه و آشتار به منزله آخرين آالم در پروسه تك :و اقناع

و ،

:

درت ال ق ه دنب م ب ري بعضي از ..... اپورتونيس ون رهب هوت و جن ير ش ام در مس ه گ ام ب گ

ر سر اعضاي تجارب فاشيستي را مجددا مي آزمايد و آنها را در داخل سازمان دين و ب مجاه

.مقاوم آن منتهي از موضعي به ظاهر چپ تكرار مي آند

ايي ا آنه د ي اپورتونيست ها افرادي را آه از نظر ايدئولوژيك آامال به تسليم شان مطمئن نبودن

ا جاسوس مي راي آنه ا ب د ي رل مي گرفتن د تحت آنت رده بودن را آه در برابرشان مقاومت آ

) ٢٢١. ص . ( گماشتند

اع ان اقن ه ! تهديد نيز در جري ا رو ب وچ شده ي راد پ ورد اف ن روش در م ود ، اي ار رايجي ب آ

ار ! پوچي خود جريان اپورتونيستي نيز به منظور قانع ه آ ز ب ارزه ني ه مب ه ادام ا ب آردن آنه

) ٢٢۴. ص . ( گرفته شد

اد يك روش ديگر اقناع و جذب افراد آه البته آمي پيچيده تر ولي آميخ ته با وحشت و تهديد زي

دگي را در شرايط زن ود ، زي ه ب ه انحاء وطرق مزوران بود وادار آردن آنها به مخفي شدن ب

ي انع ..... مخف هاي مقتضي و الزم ق ا روش د او را ب ي ش ر م ود ! بهت ، ) ٢٢۴. ص . ( نم

]مقايسه شود با بردن افراد به عراق [

)٢٣٠. ص . ( روابط نيز در آار بوده است مي گفت برنامه آتك و بازجويي و آشف. ر

متن گفتگو يك مسئول سازماني با يك نفر آه قصد جدا شدن دارد

د از ار ۴چرا حاال بع اج دارد مي خواهي خودت را آن و احتي ه ت ازمان ب ي س ار وقت سال آ

ده دارد . بكشي ، ح ه عه ار و مسئوليت ب ، من در از تو بيشتر نبود آه آمتر بود حاال آلي آ

آه در اينجا باز لحن تهديد آميز به خود گرفت ..... من هرگز اهل آار نيستم ..... جواب گفتم

ار سياسي د اصال آ ا باي ط دو راه داري ي آه خالصه تو هر چه داري از سازمان داري تو فق

ار سياسي ه اگر مي خواهي آ ا اينك دگي و درس و عشقت ي را آنار بگذاري بروي دنبال زن

.ني بايد در رابطه با سازمان باشد بك

غير از اين راهي نداري و بار ديگر هم با اين زبان با هم صحبت نمي آنيم ، با زبان ديگري

ا ..... با هم صحبت خواهيم آرد دگي ماست و م ارزه زن بعد گفت خالصه حواست باشد ، مب

ي خون دا ذريم بچه هاي سازمان آل ا نمي گ ه به سادگي از اين برخورده ا سازمان ب د ت ده ان

) ٢٣۴ _ ٢٣٣. ص .( اينجا رسيده است

:سوء استفاده فرصت طلبانه از عمل نظامي به منظور تحكيم مواضع

ال د در قب ي ش م م ر بست و ه ر را بهت ائين ت اوم پ اء مق ان اعض د ده ي ش م م ات ه ا عملي ب

رات ي آردن تغيي ر علن درت راه را ب ود نيروهاي خارج از سازمان از موضع ق وار نم . هم

) ٢٣٩. ص (

٣۵

ه جراح سال ر چه خطاب ده است اگ ته ش ايي نوش ي ۵۴و در آخر جمالت زيب است ول : نيز هست ۶۴مناسب حال خودش ، جراح سال

ب ،

ه احساس رادرانش را ب ز ب دگي ني آجا بود شهيد حنيف نژاد آه آن همه در آخرين لحظات زن

ه آن مسئوليت نسبت به مردم وصيت مي آرد تا اي ه حال سازماني آ ن صحنه ها را ببينند و ب

ان ار فرصت طلب ت ب فاآانه و رذيل دهاي س ر لگ ه در زي ن گون ون اي ت و اآن اد گذاش را بني

متالشي مي شد سخت بگيرد ؟

آجا بودند مجاهدين اسيري آه آن همه مرارت و تلخ آامي و شكنجه را به خاطر اين سازمان

ود متح ان ب ق و اميدش امي عش ه تم دند ؟ آ ل ش ه ..... م د را ب ك مجاه وان ي ي ت ه م چگون

مجاز دانست؟ مي انگيزد مبارزه بر نسبت به بدبيني يأس و عملي آه در مردم انجام

ه پيشه ه و فاشيستي آ آري اين ششلول بندها ، اآنون به خاطر تمامي روشهاي فرصت طلبان

مقايسه شود با [، ) ٢٣۵. ص . ( ودند نب..... آرده بودند چيزي جز نوچه قداره بندهاي جديد

ط از ز و هر آموزش و بحث و فحصي فق ه جاي هر چي ه ب اي عراق آ تانك سواران بيابانه

. صبح تا شب بايد از اين آالس به آن آالس آموزش نظامي بروند

ين آموزش د ، هم اري در آويت خوردن ان شكست خفت ب ه آن چن اني آ م آموزش از آس آنه

ازه دگان ت ك دهن ردم ي ر م ه سه سال است در براب د آ ده بودن خودشان از ارتشي آموزش دي

نتوانسته است جز ويراني و آشتار مردم بي دفاع دستاوردي داشته ) چچن ( جمهوري آوچك

. ]باشد

اهدات و ات ،مش اچيز از اعتراف ر و ن يار مختص ده اي بس رفا چكي د ص اال آم ه در ب ه آ آنچ

وه جراح ه نح وط ب ات مرب ك گزارش ان در ي ادي انس ب اعتق ز و قل ويض مغ ي و تع ي روان

.تشكيالت ايدئولوژيك بود

اتي خود ين تجربي ا آسب چن ن گزارشات ب ده اي سال ١٠روشن است آه نويسنده و تنظيم آنن

ود ، ي ب ر از قبل ه ت ر و ماهران ده ت ه مراتب پيچي بعد به جراحي رواني ديگري دست زد آه ب

دئولوژيك طبعا تشريح آنچه در انقالب اب نمي ۶۴ _ ۶٣ اي دين آت ي چن ا حت گذشت در يك ي

ه و خاطرات ا تجرب رد ت گنجد و بايد براي هر فرد جراحي شده چندين آاست نوار مصرف آ

.تلخش را بيان آند البته اگر قادر به بيان آنها باشد

الهاي ه هر دو جراحي رواني س تند آ ه آساني هس ن است آ ر رويشان ۶۴ _ ۵۴جالب اي ب

زار ون اب ده و همچ فيد ش ان س ه موهايش راد آ ين اف د چن ال تصور آني ت ، ح ده اس ام ش انج

راي . بالتكليف بدور خود مي چرخند ات و مشاهدات خود را ب دوارم يك روز تجربي ط امي فق

.نسل هاي بعد بيان آنند

:زن گرايي مرد پرستانه

دم نظر به اين آه معتقدم مسئله زن در سناريوي آقاي رجوي نق ش سس را داشته است و معتق

م و ه او اختصاص ده ه بخواهم بخشي از بحث را ب ريم رجوي اصال آسي نيست آ خانم م

.هزينه آتاب را براي خوانندگان زياد آنم ، ذآر چند نكته را بي فايده نمي بينم

٣۶

ه ارزشهاي د آ ايي و لياقت آن ش علي القاعده زماني يك زن مي تواند ادعاي رهايي و خود آف

تند ت توانس ه اليزاب ا ملك اترين و ي ه آ ته ملك ر در گذش رون زا ، اگ ه ب د ن درون زا باش

امپراطوري هاي روس و انگليس را عظمت ببخشند ، اين توان و اصالت از درون آنها بود و

.مي شد به عنوان زن بر توانايي هاي آنها باور آورد

د ولي زني آه خود را مريد يك مرد مي داند و تا حد ز از او سخن مي گوي پرستش شرك آمي

ادعايش جز سخني بي محتوا نمي تواند باشد چون اصالت و حقانيت خود را مديون الطاف يك

.مرد مي داند

بدان برتري بر ببايد گريست بزرگي آه فرجام آن تيرگي است اريخ در تبليغات گوشخراش اين جريان طوري وانمود مي آ ار در ت ين ب نند آه گويي براي اول

ه زن اريخ است آ ار در ت ين ب ا اول ع شده است و ي تم واق ورد س ده زن م ه آسي فهمي است آ

.ايراني سالح به دست گرفته و مي جنگد

چهارده قرن پيش در نامه سعد بن ابي وقاص فرمانده لشكر عرب حين حمله به ايران به عمر

ومي در :بن الخطاب چنين آمده است ا اعراب ب لمان ب ا س اختم پيشاپيش م ه تيسفون ت چون ب

اي ه پ ا ب ه پ دم آ ان پارسي را دي را زن تاخت و تاز بود آه ناگهان سخت در شگفتي شدم ، زي

.مردان پيكار مي آردند و بسياري از آنان آشته شدند

ند بدون در طول تاريخ زنان بزرگي حتي رهبري امپراطوري هاي بزرگ را به دست داشته ا

ان ر جمعيت جه ين آشور پ ا در دوم د ، در دوران معاصر م در زن ، زن بكنن ن ق ه اي ن آ اي

د( ك ) هن ري در ممال ان ديگ س از او زن ود پ ر ب ت وزي دي نخس ديرا گان ال اين يش از ده س ب

ر سر ي ب ه منت ن آ دون اي نگالدش ، پاآستان ب ر ب اطراف هند درخشيدند همچون نخست وزي

.ان جامعه خود بگذارند مردان و يا ديگر زن

ن ار اي رد سالهاست ب رهبر جنبش ملي برمه يك زن است آه خود رأسا و بدون پرستش يك م

ن ده است ، از اي ل آم م ناي ل ه ايزه صلح نوب ه دريافت ج ر دوش مي آشد و ب مسئوليت را ب

.نمونه ها مي توان دهها و صدها مورد شمرد

حرفها را زده اند و اصال حرف جديدي نيست ، ، دهها سال است آه جنبش هاي فمينستي اين

بحث زن آن قدر به صورت مبتذل در آمده آه انسان متعجب مي ماند آه اصال فعاليت سياسي

آنها براي چيست ؟

ه ! ده سال قبل از آشف بزرگ ع جامع ه تضاد آن موق ود آ آقاي رجوي ، تقي شهرام مدعي ب

ن تضاد آار و سرمايه است و اين يكي تضا د اصلي را رهايي زن قلمداد مي آند ، هر دوي اي

.تاآتيك ها تنها سرپوش بن بست استراتژيكي و به سنگ خوردن تيرهاي تئوريك است

ن ه اي اوري ب ه ب ه ن تند ، آ ي زن هس ك غرب ه ممال ده ب اجر و پناهن حداقل نيمي از ايرانيان مه

.شعارها دارند و نه اساسا آنها را جدي مي گيرند

ه اين ن ه گفت ه ب د آ در از زن صحبت مي آنن دئولوژيك است ، آن ق يز نوعي از قشريگري اي

ز مشخص است خود زنان ايراني همين واژه نيز بيشتر باعث تحقير زن شده است ، علت ني

.آنها خود را قيم زنان هم مي دانند

٣٧

.....آنچه آه مي توان پرسيد

دئول ن آيا اگر حنيف نژاد هم بود در برابر يك اي ر از اي وژي فرسوده و از رده خارج شده غي

ين وان هم ود نمي ت ين ب داوم بخش عمق تفكر لن تالين ت مي آرد يا نه ؟ اگر قبول داريم آه اس

فرمول را در مورد رجوي و حنيف نژاد بكار بست ؟

ي نفكري شوند ؟ چه علت ه عنصر ضد روش ديل ب د تب نفكر مي توانن چرا آه يك عنصر روش

ز وجود دارد آه ت ه ني ر و رو شود و هر دفع د زي شكيالت مجاهدين به وسيله يك فرد مي توان

د يت ض ا خاص ت ي ودن آن اس دئولوژيك ب يت اي ن خاص ا اي ود ؟ آي ته ش ل گذاش امش تكام ن

؟..... روشنفكري بودن آن و يا

ذموم است چرا استقالل فكري و روشن انديشي و روشنفكر بودن در اين مناسبات تا اين حد م

سيستم رهبري فردي ضرورت مبارزه در تبعيد است ؟ يا ضرورت هر نوع سيستمي ؟؟ آيا

د اميد است آه ساير صاحبان قلم و انديشه به پاسخ اين سؤاالت و بسياري سؤال ديگر بپردازن

رهبري مجاهدين دائما به اعضا ساده انديش خود اين طور القاء مي آند آه پديده مجاهدين يك

اد ارق الع ده خ يچ پدي ا ه اتش ب ال و حرآ وده و اعم تي ب اي هس دي ه ارج از قانونمن ه و خ

.دستگاهي قابل تبيين نيست

ه اهي روشن است آ اين بزرگ نمايي ها بيشتر مصرف دروني دارد و گرنه بر هر انسان آگ

ل خود ا قب ان م ه از دل يك جري د بلك يك پديده اجتماعي به طور خلق الساعه به وجود نمي آي

ي متضاد مي جوشد و س ا حت ابه و ي پس در روند رشد و تكوين خويش از ساير پديده هاي مش

.تأثير مي پذيرد

اال اشاره مي ه در سطور ب ان طور آ خوبست حداقل قبل از ادعاي خدايي مسعود رجوي هم

ي رفت ، ميزان تأثير پذيري خود را از ساير جنبشهاي ضد استعماري توضيح داده است ، ول

ي ١٣۶۴ن جريان پس از سال نظر به اين آه اي ژوهش گران دچار استحاله اي دروني شد به پ

د توصيه هاي دا آنن ان شناخت علمي پي ن جري وني اي ه ماهيت آن ده نسبت ب د در آين ه مايلن آ

: زيرين را دارم

روش تطبيقي در شناخت علمي مهمترين ابزار براي شناخت اين جريان است بدين منظور -١ا و الزم است نحوه ذهبي در اروپ ه هاي م ر فرق آار ، مناسبات دروني و روانشناسي حاآم ب

.آمريكا مورد مطالعه قرار بگيرد ده شود ، ران نظري افكن اريخ اي ذهبي در ت ه هاي م ابقه احزاب سياسي و فرق ه س سپس بك ارتش خلقي ورد حزب و فعاليت حزبي در ي ائو در م ار م تكميل اين دو جنبه مطالعه با آث

.تواند تصوير اوليه و نسبتا جامعي از ماهيت مناسبات آن بدست بدهد مي ك -٢ اي ماهيت آن نيست چون ت ايي گوي ه تنه مطالعه و بررسي آتب و جزوات اين جريان ب

راي مصرف بيروني منتشر مي اب و چك و بررسي ، صرفا ب تك آنها با صدها رنگ و لعد ، تصوير شوند ، در اين مورد مشاهدات و خاطرات رده ان ا آن طي آ افرادي آه راهي را ب

.آامل تري از محتواي مطالب ارا ئه مي دهد

٣٨

د -٣ ي آنن ري م افوق بش دايي و م اي خ ه ادع ه عناصري را آ راي اينك ت ب ي گف تي م دوسون و از ا آن ودآي ت ان آ ز از زم وگرافي ري رد ، نوشتن بي شناخت بايد آنها را زيرذره بين آ

. راه حل مناسب است موضع بي طرف ه وده و خود ب براي ممانعت ديگران از چنين روشي است آه جريانات توتاليتر پيش دستي نم

ه ي مطالع وان روش تطبيق ه عن د ، ب ي آنن ادرت م ده مب ف ش ر تحري وگرافي رهب ار بي انتش

رو پاشي شوروي منتشر ه پس از ف بيوگرافي هاي منتشر شده از استالين بخصوص آنهايي آ

.اند ياري دهنده شناخت است شده

ند ضروري است وان س ه مسعود ١٣۵٠در سال : ذآر يك نمونه در همين جا به عن ي آ وقت

رجوي دستگير مي شود در ظرف دو ساعت آروآي دو خانه تيمي را تحويل رسولي شكنجه

. گر ساواك مي دهد

ي اي اول پس از انقالب خيل وهي مجاهدين از لو رفتن اين موضوع در ماهه فتند و انب ر آش ب

. مصاحبه و نقل آوردند آه ثابت آنند آه وي هيچ ضعفي از خود نشان نداده است

در پاريس با آقاي داريوش فروهر داشتم ، ايشان در ال به الي ١٣٧۴در مالقاتي آه در پائيز

سخنان خود مطلب مهمي را مطرح آرد آه من براي ثبت در تاريخ و طبعا بدون آسب اجازه

. از ايشان آه در دسترس نيستند نقل مي آنم ، تا مورد استناد پژوهشگران قرار گيرد

دا ١٣۴٩من از سال : وي گفت ه بع ودم آ دان ب اجراي بحرين در زن ه م راض ب ل اعت ه دلي ب

چريك ها و سپس مجاهدين به زندان آمدند ، روزي از راهروي زندان رد مي شدم به يك باره

.ون آمد و گفت سالم آقاي فروهر من مسعود رجوي هستم جواني از سلولش بير

من او را نديده بودم و نه اسمش را شنيده بودم به هر حال با او به احوالپرسي پرداختم ولي او

د : بدون مقدمه به من گفت ه چرا او مطلبي را مي گوي ردم آ من همكاري نكرده ام ،تعجب آ

ه م آ ردم و اصال نمي دان ه خودش آن را آه من سؤالي نك ود آ رايم جالب ب ي ب او آيست ول

.مطرح مي آرد

ر اي ديگ روه ه ب گ امل اغل ي ش رار داده ول د ق ورد نق دين را م ه مجاه ر چ ل اگ ن فص اي

خ ه تل ن تجرب د ، نتيجه اي ري ندارن ده درخشان ت ز پرون اپوزيسيون نيز مي شود و ديگران ني

.ن مي آند خود را به صورت تشكيالت گريزي و تشكيالت زدگي عيا

ان خود را مستقل از ظرف تشكيالتي ه آرم اين بحران بيشتر در آساني مشاهده مي شود آ

سياسي نديده و مرز آنها را مخدوش آردند ، پاسيويسم گسترده بين فعالين سياسي و بخصوص

ي آن تشكيالت معرفي رد تخريب چندين هزار نفر منفعلين مجاهدين توجيه انفعال خود را عملك

.ند تنها مشتي از خروار است مي آن

اقبال قصه اي شد و دولت فسانه اي باغ وجود يك سره دام حوادث است ا نفكر ب من معتقدم مشكل بنيادين در نداشتن و يا پايبند نبودن به آرمانهاست ، يك عنصر روش

اعي مي ارزه اجتم ه مب دم ب ان هاي آزادي و عدالت ق ا خيانت اتكاء به آرم ي اگر ب ذارد ول گ

ه د در خيانت و ضربه ب سران اين يا آن تشكيالت آرمان خود را فراموش آند ، ريشه را نباي

.اعتماد خود بلكه در ضعف و يا عدم پايبندي به آرمان هاي خود بايد جستجو آرد

٣٩

قضاوت نهايي با آيست ؟

دان اي رين فرزن اني مطامع و خيانت در قرن حاضر هزاران و دهها هزار نفر از بهت ران قرب

ا روزي ه دارد ، آي ان ادام د آماآ ن رون د و اي ده ان اي سياسي ش ازمان ه زاب و س ران اح س

دئولوژيك آن مملكت چه ه در درون احزاب اي اه شوند آ ا آگ ران دقيق خواهد رسيد آه مردم اي

دائيا ار گذشت؟ در درون حزب توده ، در درون فرقه دمكرات آذربايجان ، در درون ف ن ، پيك

چه گذشت ؟..... ، مجاهدين ، آومله ، حزب دمكرات و

رور گشته و اه شده ، ت ات تب ن جريان چه تعداد از آرمان گراترين فرزندان اين مردم توسط اي

ا از نشد و چه بس اه ب ات هيچگ ن جريان ايق بسياري از اي ناد و حق ديوانه و رواني شدند ؟ اس

ور ، داخلش هيچگاه باز نخواهد شد ولي همين بس ه چون ظرف بل آه مردم ديگر آنچه را آ

راي انها ب از بيرون معلوم نباشد قبول نخواهند آرد ، اين است عاقبت مردم فريبي و مسخ انس

.منافع جمع ، گروه و فرد خود

ر است و نده ت ه مراتب آش ه روحي و رواني آن ب دارد بلك قرباني شدن صرفا جنبه فيزيكي ن

اه فرصت و امك ت هيچگ ي طرف و هيئ ر قضاوت ب ائل در براب ن مس ه اي ان بررسي عادالن

اريخي ده و ت ه آموزن ه يك محاآم ي شهرام را مي شد ب منصفه نبوده است و يك بار هم آه تق

.آشاند به سرعت سر به نيست شد

راي طرح درد تكليف چيست ؟ ما عناصر اپوزيسيون امكان دسترسي به هيچ مرجع قضايي ب

ات سعي خود نداريم و ب ن جريان ا جو شانتاژ و تبليغات چه در گذشته و چه هم اآنون سران اي

ديل ه اي تب در خفه آردن انتقادات داشته اند ، چند نسل ديگر بايد قرباني شود تا باالخره تجرب

به تجربه عمومي يك ملت شود ؟

هم رستگار آه هم رسته گردي و تو در آار خود راستي بر بكار اين جاست آه معتقدم تنها راه دادخواهي و دادستاني ممكن و مشروع در شرايط حاضر طرح

ق ه خل ي منتسب ب اه خلق ا دادگ ق ب اه خل ردم است ، دادگ ا م ا ب تن آنه ان گذاش ائل و در مي مس

.متفاوت است

ادگاه خلق دادگاه خلقي را عناصري تشكيل مي دهند آه بجاي خلق رأي و نظر مي دهند ولي د

ا فكر بدون ميز و صندلي و قاضي و وآيل است ، همه مردم با شنيدن و خواندن، روي ادعاه

.آرده و سپس با عكس العملي ساآت و آرام قضاوت مي آنند

دون اغراق ، پرخاشگري و به نظر من در شرايط ما تنها راه قضاوت طلبيدن ، بيان حقايق ب

ونه در پيشگاه مردم است ، در اين مسير نيز نبايد از هيچ بكار بردن واژه ها و آلمات ناسزاگ

.شانتاژ و تبليغات سوئي واهمه داشت

۴٠