Лоск, Гародзькі, Забрэззе, Сакаўшчына, Славенск, Дубіна

20201010Распрацоўшчыкі: Княжэвіч Ганна Мікалаеўна, Распрацоўшчыкі: Княжэвіч Ганна Мікалаеўна, Круглік Ганна АнтонаўнаКруглік Ганна Антонаўна

Дзяржаўная ўстанова адукацыі Дзяржаўная ўстанова адукацыі “Валожынскі сельскагаспадарчы “Валожынскі сельскагаспадарчы

прафесіянальны ліцэй”прафесіянальны ліцэй”

Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі

Сакаўшчына

Курдуны

Івянец

Ракаў

ЛоскЛоск

ВыбрацьВыбраць населены пункт населены пункт

можна левай кнопкай мышыможна левай кнопкай мышы

ЛоскЛоск

За туманам сівых стагоддзяўЗа туманам сівых стагоддзяўАбрысы замка праступаюцьАбрысы замка праступаюць

………………………………………………………………………………Калісьці на гары вось гэтай,Калісьці на гары вось гэтай,І сёння ўсё яшчэ высокай,І сёння ўсё яшчэ высокай,Стаяў ён - велічны, адметны,Стаяў ён - велічны, адметны,Прыцягваў позіркі здалёку.Прыцягваў позіркі здалёку.

В. ГВ. Гіруць-Русакевічіруць-Русакевіч

Сымон Будны Сымон Будны (каля 1530-1593)(каля 1530-1593)

Жребий брошен, но Жребий брошен, но все же я уверен, что все же я уверен, что труд мой лучше труд мой лучше оценят потомки.оценят потомки.

С. БудныС. Будны

Дата смерці Дата смерці Сымона Буднага Сымона Буднага праз 400 гадоў, у праз 400 гадоў, у 1993 годзе, 1993 годзе, адзначалася на адзначалася на сусветным узроўні.сусветным узроўні.

Выдатны беларускі філосаф, Выдатны беларускі філосаф, багаслоў, пісьменнік і педагог багаслоў, пісьменнік і педагог

жыў і друкаваў свае кнігі ў жыў і друкаваў свае кнігі ў Лоску (1573 - 1583) Лоску (1573 - 1583)

Сымон Будны вядомы Сымон Будны вядомы як радыкальны як радыкальны рэфарматар рэфарматар хрысціянскай веры, хрысціянскай веры, літаратар (пісаў на літаратар (пісаў на беларускай, польскай беларускай, польскай і лацінскай мовах), і лацінскай мовах), перакладчык, перакладчык, прадстаўнік прадстаўнік педагагічнай думкі педагагічнай думкі

Помнік С. Буднаму ў НясвіжыПомнік С. Буднаму ў Нясвіжы

ЛоскаяЛоская друкарня друкарня

Існавала ў другой палове Існавала ў другой палове XVIXVI ст. ў ст. ў мястэчку Лоскмястэчку Лоск (абсталяванне выкупіў (абсталяванне выкупіў Ян КішкаЯн Кішка ў Нясвіжскай друкарні); ў Нясвіжскай друкарні);

Была цэнтрам арыянскага Была цэнтрам арыянскага кнігадрукавання ў Вялікім Княстве кнігадрукавання ў Вялікім Княстве Літоўскім;Літоўскім;

Ідэйным кіраўніком друкарніІдэйным кіраўніком друкарні ў ў 1570 – пач. 1580-х г. быў 1570 – пач. 1580-х г. быў Сымон БудныСымон Будны;;

Друкарня Друкарня перастала існавацьперастала існаваць пасля смерці пасля смерці Я. Кішкі (Я. Кішкі (15921592))

Найбольш значныя выданні Найбольш значныя выданні друкарнідрукарні

Новы ЗапаветНовы Запавет (1574, пераклад, прадмова, (1574, пераклад, прадмова, каментарыі С. Буднага);каментарыі С. Буднага);

Пра дзве сутнасці ХрыстаПра дзве сутнасці Хрыста (1574, С. Будны);(1574, С. Будны);

Супраць хрышчэння дзяцейСупраць хрышчэння дзяцей (1574, С. Будны);(1574, С. Будны);

Пра свецкую ўладуПра свецкую ўладу (1583, С. Будны);(1583, С. Будны);

Трактат Цыцэрона “Пра абавязкі”Трактат Цыцэрона “Пра абавязкі” (1576, пераклад С. Кашуцкага)(1576, пераклад С. Кашуцкага)

1538 1538 годгод

У царкоўных дакументах згадваецца У царкоўных дакументах згадваецца айцец Герасім, Лоскі архімандрыт айцец Герасім, Лоскі архімандрыт ((настаяцель праваслаўнага манастыра-настаяцель праваслаўнага манастыра-

архімандрыіархімандрыі) і святар царквы Святога ) і святар царквы Святога МікоМіколлы, які памёр каля 1549 годаы, які памёр каля 1549 года

Свята-Георгіеўская царкваСвята-Георгіеўская царква (1856)(1856)

Размешчана ў паўночнай частцы вёскіРазмешчана ў паўночнай частцы вёскі

Прастольнае Прастольнае свята – 6 маясвята – 6 мая

Помнік архітэктуры Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылюрэтраспектыўна-рускага стылю

Складаецца з прамавугольнага ў плане аб’ёму Складаецца з прамавугольнага ў плане аб’ёму

малітоўнай залы пад 2-схільным дахам і малітоўнай залы пад 2-схільным дахам і

3-яруснай шатровай званіцай3-яруснай шатровай званіцай

Былы настаяцель храма Генадзій Былы настаяцель храма Генадзій Міхеткін з сям’ёйМіхеткін з сям’ёй

Ушанаванне памяці трох Ушанаванне памяці трох Віленскіх мучанікаўВіленскіх мучанікаў

Да 25-годдзя ўстанаўлення Сабора Да 25-годдзя ўстанаўлення Сабора Беларускіх Святых адбыўся Хрэсны ход Беларускіх Святых адбыўся Хрэсны ход пад назвай “Паломніцкі шлях” з іконай і пад назвай “Паломніцкі шлях” з іконай і каўчэгам з часцінкамі мошчаў трох каўчэгам з часцінкамі мошчаў трох Віленскіх мучанікаў па маршруце Мінск – Віленскіх мучанікаў па маршруце Мінск – Валожын – Вішнева –Подберазь – ЛоскВаложын – Вішнева –Подберазь – Лоск

КрыніцаКрыніца

Не толькі для таго, каб памаліццаНе толькі для таго, каб памаліццаУ слаўным Лоску гэтая капліцаУ слаўным Лоску гэтая капліцаСтруменіць тут гаючая крыніца,Струменіць тут гаючая крыніца,Вазьмі з малітвай чыстае вадзіцыВазьмі з малітвай чыстае вадзіцы..

Вярнуцца на картасхемуВярнуцца на картасхему ВыхадДалей

Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў

ГародзькіГародзькі



ГародзькіГародзькі

Заснаванне першай царквы ў вёсцы Заснаванне першай царквы ў вёсцы

адносяць да старажытных часоў. адносяць да старажытных часоў.

Недалёка ад вёскі захавалася царковішча, Недалёка ад вёскі захавалася царковішча,

дзе знаходзілі старажытныя медныя дзе знаходзілі старажытныя медныя

манетыманеты

Першыя ўспаміны пра царквуПершыя ўспаміны пра царкву

У царкоўных дакументах самыя раннія У царкоўных дакументах самыя раннія

ўспаміны пра царкву ў Гародзьках ўспаміны пра царкву ў Гародзьках

адносяць да 1766 года. адносяць да 1766 года.

Асвечана ў гонар Пакрова Прасвятой Асвечана ў гонар Пакрова Прасвятой

Багародзіцы, пабудавана з дрэва.Багародзіцы, пабудавана з дрэва.

У самым пачатку ХІХ ст. будынак згарэў.У самым пачатку ХІХ ст. будынак згарэў.

Да 1809 года, намаганнямі надворнага саветніка Да 1809 года, намаганнямі надворнага саветніка Аляксея Собалева, на папялішчы вырасла Аляксея Собалева, на папялішчы вырасла

новая драўляная царквановая драўляная царква

Свята-Пакроўская Свята-Пакроўская царква царква

(1866)(1866)

У другой палове ХІХ ст. пачалося ўзвядзенне новага У другой палове ХІХ ст. пачалося ўзвядзенне новага царкоўнага будынка з каменю.царкоўнага будынка з каменю.

22 кастрычніка 1870 года адбылося асвячэнне, якое 22 кастрычніка 1870 года адбылося асвячэнне, якое правёў святар Антоній Адамовіч разам з 4 іерэяміправёў святар Антоній Адамовіч разам з 4 іерэямі

У межах 1898 года на ахвяраванні прыхаджан вакол У межах 1898 года на ахвяраванні прыхаджан вакол царквы ўзведзена каменная агароджацарквы ўзведзена каменная агароджа

Страта званоў Страта званоў ((1919 – 1920 гг.)1919 – 1920 гг.)

У час польска-савецкай вайны па загаду польскіх У час польска-савецкай вайны па загаду польскіх улад былі зняты са званіцы і адпраўлены ў улад былі зняты са званіцы і адпраўлены ў невядомым напрамку званы. невядомым напрамку званы.

Царква “маўчала” доўга. У 1925 годзе, дзякуючы Царква “маўчала” доўга. У 1925 годзе, дзякуючы святару Міхаілу Старыкевічу, зноў змагла іх святару Міхаілу Старыкевічу, зноў змагла іх набыцьнабыць

Помнік Помнік архітэктуры архітэктуры

рэтраспектыўна-рэтраспектыўна-рускага стылюрускага стылю

Будынак чатырохчасткавай Будынак чатырохчасткавай

аб’ёмна-прасторавай кампазіцыіаб’ёмна-прасторавай кампазіцыі

Від з боку апсідыВід з боку апсідыВыхадДалей Вярнуцца на картасхемуВярнуцца на картасхему

Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў

ЗабрэззеЗабрэззе



ЗабрэззеЗабрэззе

Свята-Дабравешчанская царква Свята-Дабравешчанская царква (1867г.)(1867г.)

Прастольнае свята – Прастольнае свята – 7 красавіка7 красавіка

Размешчана ў цэнтры вёскі, на плошчы.Размешчана ў цэнтры вёскі, на плошчы.

Пабудавана з бутавага каменюПабудавана з бутавага каменю

Помнік архітэктуры Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рэтраспектыўна-рускага стылюрускага стылю

Галоўны ўваход вырашаны Галоўны ўваход вырашаны прамавугольным парталам з ганкампрамавугольным парталам з ганкам

ВыхадДалей Вярнуцца на картасхемуВярнуцца на картасхему

Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў



СакаўшчынаСакаўшчына

СаСакаўшчынакаўшчына

Свята-Ільінская Свята-Ільінская царквацарква

2 2 жніўня – свята прарока Ільіжніўня – свята прарока Ільі

Царква Царква

знаходзіцца на знаходзіцца на

ўсход ад вёскі ўсход ад вёскі

на могілкахна могілках

Царква Царква пабудавана ў пабудавана ў 1878 годзе з 1878 годзе з драўляных драўляных

брусоўбрусоў

Помнік народнага драўлянага дойлідстваПомнік народнага драўлянага дойлідства

Адноўлена ў Адноўлена ў 1928 годзе1928 годзе

Дзейнічае з 90-х Дзейнічае з 90-х годоў ХХ ст.годоў ХХ ст.

Будынак трохчасткавай аб’ёмна-Будынак трохчасткавай аб’ёмна-прасторавай кампазіцыіпрасторавай кампазіцыі

Ахоўны крыжАхоўны крыж

У 1943 годзе жыхары вёскі У 1943 годзе жыхары вёскі Савяцевічы паставілі Савяцевічы паставілі драўляны крыж. Падобныя драўляны крыж. Падобныя крыжы ставілі ў халерныя крыжы ставілі ў халерныя часы, вось савяцеўцы часы, вось савяцеўцы рашылі, што трэба захаваць рашылі, што трэба захаваць сябе ад фашысцкай халеры. сябе ад фашысцкай халеры. Крыж неабходна было Крыж неабходна было паставіць за адну ноч. паставіць за адну ноч.

Мужчыны ноччу пры лучыне Мужчыны ноччу пры лучыне абчасалі бервяно і абчасалі бервяно і зрабілі крыж. Вясковыя зрабілі крыж. Вясковыя жанчыны ўсю ноч пралі, жанчыны ўсю ноч пралі, потым ткалі ручнік. На потым ткалі ручнік. На золку ў пачатку золку ў пачатку Савяцевічаў стаяў новы Савяцевічаў стаяў новы ахоўны крыж. ахоўны крыж.

Вёска ўцалела ў гады Вёска ўцалела ў гады Вялікай Айчыннай вайны.Вялікай Айчыннай вайны.


Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў



Славенск

СлавенскСлавенск

Памяць мінулых гадоўПамяць мінулых гадоў

Першая царква ў Славенску згадваецца з Першая царква ў Славенску згадваецца з

1600 года1600 года

Свята-Мікалаеўская царква Свята-Мікалаеўская царква існавала тут з 1700 годаіснавала тут з 1700 года

Пачатак ХІХ стагоддзя. Пачатак ХІХ стагоддзя. Славенск мае статус мястэчкаСлавенск мае статус мястэчка

Тут было больш за сотню двароў, Тут было больш за сотню двароў, царква, царкоўнапрыходская школа і царква, царкоўнапрыходская школа і

багадзельнябагадзельня

Свята-Мікалаеўская царкваСвята-Мікалаеўская царква

Пабудавана ў 1868 – 71 гг. з цэглыПабудавана ў 1868 – 71 гг. з цэглы

Грошы на будаўніцтва Грошы на будаўніцтва царквы сабрала ў царквы сабрала ў

Пецярбургу княжна Пецярбургу княжна Таццяна ПацёмкінаТаццяна Пацёмкіна

Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага (псеўдарускага) стылю(псеўдарускага) стылю

Храм на паўднёвай Храм на паўднёвай ускраіне вёскіускраіне вёскі

Храм сіметрычна-восевай аб’ёмна-Храм сіметрычна-восевай аб’ёмна-прасторавай кампазіцыіпрасторавай кампазіцыі


Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў

Цвіраўшчына



Цвіраўшчына. КапліцаЦвіраўшчына. Капліца

На захад ад вёскі, на могілках. На захад ад вёскі, на могілках. Пабудавана ў канцы ХІХ – пачатку ХХст.Пабудавана ў канцы ХІХ – пачатку ХХст.

Кампактны Кампактны квадратны ў плане квадратны ў плане вежападобны аб’ёмвежападобны аб’ём

з двухсхільным з двухсхільным дахам, завершаны дахам, завершаны цыбулепадобнай цыбулепадобнай

галоўкай на галоўкай на васьмігранным васьмігранным

барабанебарабане

Капліца – прыклад малых архітэктурных Капліца – прыклад малых архітэктурных форм з мясцовай мастацка-стылявой форм з мясцовай мастацка-стылявой

трактоўкайтрактоўкай

Пабудова з Пабудова з бутавага бутавага каменюкаменю

У дэкоры фасадаў У дэкоры фасадаў выкарыстана выкарыстана кантраснае спалучэнне кантраснае спалучэнне ружовай неатынкаванай ружовай неатынкаванай бутавай муроўкі сцен і бутавай муроўкі сцен і жоўтай цаглянай жоўтай цаглянай вуглавых частак, вуглавых частак, арачных аконных арачных аконных праёмаў, праёмаў, паўцыркульных бровак, паўцыркульных бровак, трохвугольных шчытоўтрохвугольных шчытоў


Подберазь

Пярэжыры

Душкава

Новы двор

Бабровічы

Вішнева

Валожын

Яршэвічы

Дварэц

Гародзькі


Курдуны

Івянец

Ракаў

Дубіна



Дубіна Дубіна БаярскаяБаярская

Сівая даўнінаСівая даўніна

1560 – 1561гг.1560 – 1561гг.

Па царкоўных Па царкоўных дакументах у дакументах у

Дубіне існавала Дубіне існавала праваслаўная праваслаўная

царква.царква.

Дуб-выратавальнікДуб-выратавальнікНа месцы сучасных дубінскіх могілак рос асобна вялізны дуб. Ён быў такі тоўсты, што некалькі чалавек, узяўшыся за рукі, не маглі абхапіць ствол.

Аднойчы надышла страшная навальніца. Загрымеў гром. Затрэслася зямля. Маланкі паласавалі неба. Дождж ліў як з вядра. Прыціснуліся да зямлі звяры, спалоханыя птушкі поднялі немы крык. Знямелі і людзі. Нарэшце раздаўся моцны ўдар, здрыганулася зямля. Маланка трапіла ў дуб, і ён упаў, прыняўшы на сябе сілу грому. Раптам стала ціха-ціха, паднялі людзі галовы і ўбачылі: на месцы дуба ўзвышаецца Божая Маці. Людзі вырашылі на гэтым месцы пабудаваць царкву. Вакол царквы жыхары навакольных вёсак знаходзілі і знаходзяць свой апошні прытулак. Але злыя сілы разбурылі гэтае збудаванне. Яны хацелі знішчыць людскую памяць. Засталася толькі старэнькая капліца.

У знак памяці дуба-выратавальніка паселішча назвалі Дубіной.З легенды

На дубінскіх На дубінскіх могілках у даўнія могілках у даўнія

часы стаяла часы стаяла царква Святога царква Святога

Дзмітрыя Дзмітрыя Салунскага Салунскага

МіратачывагаМіратачывага

Прастольнае свята - 6 маяПрастольнае свята - 6 мая

Свята-Свята-Георгіеўская Георгіеўская

царквацарква (1868г.)(1868г.)

Помнік архітэктуры Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рэтраспектыўна-рускага стылюрускага стылю

Пабудавана ў цэнтры вёскі з бутавага каменю. Пабудавана ў цэнтры вёскі з бутавага каменю. Адноўлена дзейнасць з 1990 г.Адноўлена дзейнасць з 1990 г.

Від з боку апсідыВід з боку апсіды

шатровая трох’ярусная шатровая трох’ярусная вежа-званіца, вежа-званіца, прамавугольныя ў прамавугольныя ў плане трапезная, плане трапезная, малітоўная зала, малітоўная зала, акруглая апсідаакруглая апсіда

Сіметрычна-восевая Сіметрычна-восевая аб’ёмна-прасторавая аб’ёмна-прасторавая

кампазіцыя храма кампазіцыя храма чатырохчасткавая:чатырохчасткавая:


Блаславі, Ўсявышні, Блаславі, Ўсявышні, нашы нівы,нашы нівы,

І лясы, і рэкі й І лясы, і рэкі й сенажаці,сенажаці,

Блаславі, каб светла Блаславі, каб светла і шчасліваі шчасліва

Сонцу над зямелькай Сонцу над зямелькай нашай ззяці!нашай ззяці!

““Малітва”. Малітва”. В. Гіруць-РусакевічВ. Гіруць-Русакевіч

ВыхадВярнуцца на картасхемуВярнуцца на картасхему

Documents

Лоск, Гародзькі, Забрэззе, Сакаўшчына, Славенск, Дубіна