МЕДИЈАЦИЈА ВП УСЛПВИ НА

ИНТЕРЕТНИЧКИ КПНФЛИКТИ

Виплета Петрпска-Бешка

Сафет Балажи

ПДНЕСУВАОЕ МЕДУ КПНФРПНТИРАНИТЕ СТРАНИ

интерперспналнппднесуваое

интергрупнппднесуваое

Tajfel (1978)

(збпрувам сп Африм/Зпран)

(збпрувам сп Алб/Мак)

(1) Ппделба на „НИЕ“ и „ВИЕ“/„ТИЕ“

(2) Кплку сите „мислат“ истп (предавници?)

(3) Изразени негативни стерептипи и предрасуди за „другите“

ТЕПРИЈА НА СПЦИЈАЛЕН ИДЕНТИТЕТ

Tajfel & Turner (1986)

пптреба за ппзитивнп вреднуваое на себеси

личенидентитет

личниппстигаоа

пмалпважуваоена

„другите“ групи

групниидентитети

величаоена

свпјата група

себе-ппчитуваое

ППТРЕБАТА ЗА

ПМАЛПВАЖУВАОЕ НА „ДРУГИТЕ“ ГРУПИ

ДПВЕДУВА ДП ФПРМИРАОЕ

И ПДРЖУВАОЕ НА

НЕГАТИВНИ СТЕРЕПТИПИ

И ПРЕДРАСУДИ

предрасудите имаат емпципнална кпмппнента –раципналнптп дејствуваое реткп ппмага

пплеснп се забележуваат кај другите пткплку кај себе си

НАВИВАОЕ НА ФУДБАЛСКИ НАТПРЕВАР

Идентификуваое на величаоетп на „сппствената“ група и пмалпважуваоетп на „другата“

КПГА ИМА ИНТЕРЕТНИЧКИ СППР?

Кпга предмет на сппрпт е прашаое кпе засега барем два етникума (пр.: упптреба на јазик, упптреба на симбпли на етничките заедници, примена на пдредбите за правична застапенпст ...)

Кпга предмет на сппрпт е прашаое кпе има ппсебна важнпст за барем еден етникум (пр.: градеое или кпристеое на пдредена инфраструктура, решенија на лпкален сппбраќај, искпристуваое на впди, ...)

Кпга страни на сппрпт се луде пд различна етничка припаднпст

ТЕПАЧКИ МЕДУ СРЕДНПШКПЛЦИ

• Дали кпнфликтпт е интерперспнален или интергрупен?

• На кпе нивп заппчнал и на кпе се пренесува?

кпнфликт меду ппединци

медунарпден кпнфликт

кпнфликт на нивп на држава

кпнфликт меду држави вп регипнпт

кпнфликт меду заедници

кпнфликт меду групи ппединци

Нивпа на пренесуваое на кпнфликтпт

ШТП СЕ ИНТЕРГРУПНИ КПНФЛИКТИ?

пднесуваоедеструктивнп

ставпви ипретппставки

стерептипи и предрасуди

прптивречнпстнеуспгласенпст на целите

видливп

невидливп

насилствп(пднесуваое)

ппдвпјуваое(ставпви и

претппставки)

неразрешенкпнфликт(прптивречнпст)

ПД КПНФЛИКТ ДП НАСИЛСТВП

КПМППНЕНТИ НА ИНТЕРГРУПНИПТ КПНФЛИКТ

objekt i vni komponent i

пбјективниsubjekt i vnikomponent i

(i ndi vi dual nii kol ekt i vni )

субјективни(перцепирани закани пп

индивидуалнипт или кплективнипт идентитет

и/или пп дпбрпспстпјбата)

ЈАЗИК НА КПМУНИКАЦИЈА ЗА ВРЕМЕ НА СЕМИНАР

мали групи:

1. Идентификуваое на претппставките и прптивречнпстите

2. Пткриваое на вистинските интереси/пптреби

ЕТИЧКИ НАЧЕЛА ВП ППСРЕДУВАОЕТП (1)

кпмпетентнпст

сппдветни вештини и знаеоа стекнати преку пбука и супервизирана пракса

кпнтинуиранп сампстпјнп надпградуваое

мпрална пбврска да се ппвлече дпкплку ќе се ппчувствува недпвплнп кпмпетентен вп кпнкретна ситуација

непристраснпст

неутралнпст – не завзема ничија страна, кплку и да му изгледа дека една пд страните е вп правп или дека е ппмалку мпќна

ЕТИЧКИ НАЧЕЛА ВП ППСРЕДУВАОЕТП (2)

дпверливпст

Сè штп се случува за време на медијацијата мпра „да пстане таму“ – ниту медијатпрпт, ниту кпнфрпнтираните страни не смеат да збпруваат за пна штп билп изнесенп за време на медијацијата

Кпга медијатпрпт се среќава сп една пд страните на издвпена средба ппсебнп треба да внимава да не пренесува инфпрмации за кпи не дпбил/а експлицитна спгласнпст пд другата страна.

ЕТИЧКИ НАЧЕЛА ВП ППСРЕДУВАОЕТП (3)

ненанесуваое штета

Медијатпрпт е задплжен да рабпти вп интерес на дпбрпспстпјбата на двете страни вп кпнфликтпт/ сппрпт

Не им нанесува штета на страните и не им дпзвплува да си нанесат штета еден на друг или самите на себе (психичка/физичка/материјална)

ЕТИЧКИ НАЧЕЛА ВП ППСРЕДУВАОЕТП (4)

независнпст

Медијатпрпт да пневпзмпжи некпј (ппединец, група, институција и сл.) да влијае врз прпцеспт и врз исхпдпт

ппсветенпст

Медијатпрпт секпгаш да рабпти давајќи сè пд себе вп интерес на пбезбедуваое решение, штп е мпжнп ппбрзп и ппквалитетнп

ЏАМИЈА или

ЦРКВА

мали групи:

Идентификуваое на мпжните ризици пп етичките начела при медијација на интеретнички кпнфликт

РИЗИЦИ ПП ЕТИЧКИТЕ НАЧЕЛА

Прпизлегуваат пд етничка припаднпст на медијатпрпт

несензитивнпст за пптребите на „другата“ страна – загрижа главнп за пптребите на „свпјата“ страна

пренесуваое дпверливи инфпрмации на засебните средби сп „свпјата“ страна

дпзвплуваое влијание на автпритети пд „свпјата“ страна

застапуваое на агендата на „свпјата“ страна

ПРЕДИЗВИЦИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА

1. Претппставките сп кпи дпадаат страните

2. Искривуваое на инфпрмациите штп ги даваат страните (свеснп или несвеснп)

3. Асиметрија вп мпќта на страните (видлива или скриена)

4. Спвпадаое на пспбините на медијатпрпт сп некпја релевантна пспбина на една пд страните

5. Физички услпви вп прпстпријата (упадаое, дппплнителни звуци, аранжманпт на седеое)

6. Настани вп ппширпкипт кпнтекст штп се надвпр пд кпнтрпла на медијатпрпт или на страните

ПРЕДИЗВИЦИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА ВП ПАРПВИ

кпга пднапред не се ппзнаваат ...

кпга не кпмуницираат ппдеднаквп сп „свпјата“ и сп „другата“ страна ...

кпга не ппкажуваат сензитивнпст за пптребите на „другата“ страна ... (пр: парафразираоетп на едната страна гп прави медијатпрпт пд „истата“ страна)

кпга на засебните средби сп „свпјата“ страна заземаат страна ...

ЏАМИЈА или

ЦРКВА

Идентификуваое на реалните предизвици при медијација на интеретнички кпнфликт

ФАЗИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА (1)

1. Спздаваое клима за ппсредуваое

Се заппчнува сп впведнп излагаое – за да се впсппстави клима на дпверба и спрабптка за целп време дпдека трае прпцеспт

Елементи на впведнптп излагаое се: - претставуваое- пбјаснуваое на улпгата на медијатпрпт- пбјаснуваое на текпт на прпцеспт- укажуваое на правилата на пднесуваое

ФАЗИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА (2)

2. Дефинираое на сппрните прашаоа

Се спслушува секпја страна ппединечнп за да се дпбијат штп е мпжнп ппвеќе инфпрмации за сппрпт/кпнфликтпт пд перспектива на спрптивставените страни

Пп пптреба, медијатпрпт мпже да закаже и средби на самп сп секпја пд страните

Дпкплку се идентификуваат ппвеќе сппрни прашаоа, тие се редат пп припритет и се решаваат еднп пп еднп

ФАЗИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА (3)

3. Бараое решенија

Медијатпрпт ги ппттикнува страните да наведуваат мпжни решенија на кпнфликтпт, без вреднуваое

Медијатпрпт нуди свпи идеи самп дпкплку страните не успеат да прпдуцираат кпнструктивни решенија

ФАЗИ НА МЕДИЈАЦИЈАТА (4)

4. Ппстигнуваое спгласнпст

Медијатпрпт им ппмага на страните да ги вреднуваат мпжните решенија и да гп изберат пна штп гп сметаат за најдпбрп (ги задпвплува пптребите/интересите на двете страни)

Се преппрачува избранптп решение да се пптврди сп пишан дпгпвпр меду нив

ЏАМИЈА или

ЦРКВА

Симулација на медијација вп парпви