"เงยหนาดทองฟามเมฆ ท าไมมเมฆอยางน " ท าไมจะดงเมฆน ลงมาใหได กเคยไดยนเรองท าฝน กมาปรารภกบคณเทพฤทธ ฝนท าได มหนงสอ

เคยอานหนงสอ ท าได...“

พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

จากการทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจเยยมราษฎรในจงหวด ตางๆ เปนประจ าไดทรงพบเหนทองถน หลายๆแหงประสบปญหาความแหงแลง หรอ ขาดแคลนน าเพอการอปโภค บรโภค และ การท าเกษตรโดยเฉพาะอยางยง ใน ฤดเพาะปลกเกษตรกรจะประสบความเดอดรอนทกขยากมากเนองจากบางครงฝนไดทงชวงนาน หรอ ภาวะฝนทงชวงเกดในระยะ

วกฤตของพชผล คอ พชอยในระยะทก าลงใหผลผลตต าหรออาจจะไมมผลผลตใหเลยเปนตนดงนนภาวะฝนแลงหรอฝนทงชวงใน

แตละครง/แตละปจงสรางความเดอดรอน และความสญเสยทางเศรษฐกจ แกเกษตรกรเปนอยางสง

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

ดวยสายพระเนตรทยาวไกลและทรงความอจฉรยะในพระองคทานดงนนในปพทธศกราช 2498 จงไดมพระราชด าร คนหาวธการทจะท าใหเกดฝนตกนอกเหนอจาก ทจะไดรบ จากธรรมชาตโดยน าเทคโนโลยน าสมยและทรพยากรทมอยประยกต กบ ศกยภาพของการเกดฝนในเขตรอน เชน ประเทศไทยมงขจดปญหาความเดอดรอนดงกลาวและทรงมพระราชหฤทยเชอมนวาวธการ ดงกลาวนจะท าใหการพฒนาระบบการจดทรพยากรน าของชาตเกดความพรอม และ ครบบรบรณตามวฏจกรของน า คอ

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

1.การพฒนา ระบบ การ จดการ ทรพยากร แหลงน า ใตดน 2.การพฒนา ระบบ การ จดการ ทรพยากร แหลงน า ผวดน 3.การพฒนา การ จดการ ทรพยากร แหลงน า ใน บรรยากาศ และทรงเชอมนในพระราชหฤทยวาดวยลกษณะภมประเทศและภมอากาศของ

ประเทศจะสามารถด าเนนการใหบงเกดผลส าเรจไดอยางแนนอน ดงนนในป พทธศกราช 2499 จงไดทรงพระมหากรณาพระราชทานโครงการ

พระราชด าร "ฝนหลวง" ใหหมอมราชวงศ เทพฤทธ เทวกล รบไปด าเนนการศกษาวจย และ การพฒนากรรมวธการท าฝนใหบงเกดผลโดยเรว

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงก าหนดขนตอนของกรรมวธการท าฝนหลวงขนเพอใหเขาใจไดงายๆตามล าดบดงน

ขนตอน ท หนง : "กอกวน" เปนขนตอนท เมฆ ธรรมชาต เรม กอตวทางแนวตง การ ปฏบตการ ฝนหลวง ใน ขนตอน น จะมง ใช สารเคม ไป กระตนใหมวลอากาศเกดการ ลอยตวขนสเบองบน เพอใหเกดกระบวนการ ชกน า ไอน า หรอ ความชน เขา ส ระบบ การ เกด เมฆ ระยะ เวลาทจะปฏบตการ ใน ขนตอนน ไมควร เกน 10.00 น. ของ แตละ วน

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

โดย การใช สารเคม ท สามารถ ดดซบ ไอน า จาก มวล อากาศ ไดแมจะมเปอรเซนต ความชนสมพทธ ต า (ม คา Critical relative humidity ต า) เพอ กระตนกลไก ของ กระบวนการ กลนตว ไอน า ใน มวล อากาศ (เปนการสรางSurrounding ให เหมาะสม ตอ การเจรญ เตบโต ของ เมฆ ดวย) ทางดาน เหนอ ลม ของ พนท เปาหมาย เมอเมฆเรม เกดมการกอตว และ เจรญ เตบโต ทางตง แลว จง ใช สารเคม ท ให ปฏกรยา คาย ความรอน โปรย เปน วงกลม หรอ เปน แนว ถดมาทางใต ลม เปน ระยะ ทาง สนๆ เขา ส กอนเมฆ เพอ กระตน ให เกด กลม แกนรวม (main cloud core) ใน บรเวณ ปฏบตการส าหรบใชเปน ศนยกลางทจะสรางกลมเมฆฝนในขนตอน ตอไป

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

ขนตอน ท สอง : "เลยง ให อวน" เปน ขนตอน ท เมฆ ก าลงกอตวเจรญ เตบโตซงเปนระยะส าคญมากในการปฏบตการ ฝนหลวง เพราะ จะตอง ไปเพมพลงงาน ใหแก updraft ใหยาวนานออกไปตองใชเทคโนโลย และ ประสบการณ หรอ ศลปะแหงการท าฝนควบคไปพรอมๆ กนเพอตดสนใจ โปรยสารเคม ฝนหลวง ชนดใด ณ ทใดของกลมกอนเมฆ และในอตราใดจงเหมาะสมเพราะตองใหกระบวนการเกด ละออง เมฆ สมดล กบ ความแรง ของ updraft มฉะนน จะ ท าใหเมฆสลาย

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

ขนตอน ท สาม : "โจมต" เปนขนตอนสดทาย ของ กรรมวธปฏบตการ ฝนหลวงเมฆหรอ กลมเมฆฝนมความหนาแนนมากพอทจะสามารถตกเปนฝนได ภายในกลมเมฆจะมเมดน าขนาดใหญมากมายหากเครองบนบนเขาไปในกลมเมฆฝนนจะมเมดน าเกาะตามปกและกระจงหนาของเครองบน เปนขนตอนทส าคญและอาศยประสบการณมากเพราะจะตองปฏบตการเพอ ลดความรนแรงของ updraft หรอ ท าให อาย ของ updraft หมดไป ส าหรบการปฏบตการในขนตอนนจะตองพจารณาจดมงหมาย ของ การท าฝนหลวง ซงม อย 2 ประเดน คอ เพอเพมปรมาณฝนตก (Rain enhancement) และเพอให เกดการกระจาย การตกของ ฝน (Rain redistribution)

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

เครองมอ อตนยม วทยา ใชใน การตรวจวด และ ศกษาสภาพอากาศ ประกอบการวางแผนปฏบตการนอกเหนอจากแผนท อากาศ ภาพถาย ดาวเทยมทไดรบสนบสนนเปนประจ าวน จาก กรมอตนยมวทยาทมใช ไดแก

1.1เครองวดลมชนบน (Pilot Balloon) ใช ตรวจวดทศทางและ ความเรว ลม ระดบสงจากผวดนขนไป

1.2เครองวทยหยงอากาศ (Radiosonde) เปน เครองมอ อเลคทรอนคส ประกอบดวย เครองสงวทย ซงจะตดไปกบบอลลน

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

1.3เครองเรดาร ตรวจอากาศ (Weather Radar) ทมใชอยเปนแบบตดรถยนตเคลอนท ได ม ประสทธภาพสามารถบอกบรเวณทมฝนตกและความแรงหรอ ปรมาณน าฝน และ การเคลอนท ของ กลมฝน ได ใน รศม 200-400 กม. ซง นอกจาก จะใช ประกอบ การวางแผน ปฏบตการ แลวยง ใชเปนหลกฐานในการประเมนผลปฏบตการฝนหลวงอกดวย

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

1.4เครองมอตรวจอากาศผวพนตางๆ เชน เครองวดอณหภมเครองวดความเรว และ

ทศทางลมเครองวดปรมาณน าฝน เปนตน 2.เครองมอเตรยมสารเคม ไดแก เครอง บด สารเคม เครองผสมสารเคมทงแบบน าและ

แบบผงถง และ กรวยโปรยสารเคม เปนตน 3.เครองมอ สอสาร ใช ใน การตดตอ สอสาร และสงการ ระหวางนกวชาการบน

เครองบนกบฐานปฏบตการ หรอระหวางฐานปฏบตการ 2 แหง หรอ ใช รายงาน ผล ระหวาง ฐานปฏบตงานส านกงานฯ ใน สวนกลาง โดยอาศยขายรวมของวทย ต ารวจศนย สอสาร ส านกงาน ปลด กระทรวง มหาดไทย วทย เกษตร และ กรมไปรษณย โทรเลข เครองมอสอสารทใชใน ปจจบน ไดแก วทยซงเกล ไซดแบนด วทย FM.1, FM.5 เครองโทรพมพ เปนตน

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

4.เครองมอ ทาง วชาการ อนๆ เชน อปกรณ ทางการวางแผน ปฏบตการเขมทศแผนท

กลองสองทางไกลเครองมอตรวจสอบ สารเคม กลองถายภาพ และ อนๆ 5.สถาน เรดาร ฝนหลวง ใน บรรดาเครองมอ อปกรณ วทยาศาสตร ภายใต โครงการวจย

ทรพยากร บรรยากาศ ประยกต จ านวน 8 รายการ นน Doppler radar จด เปน เครองมอ อปกรณ วทยาศาสตรทมมลคา

สงสด Doppler radar นใชเพอ วางแผนการทดลอง และ ตดตามประเมน ผลปฏบตการ ฝนหลวงสาธตเครองมอชนดน ท างานโดยใช

ระบบคอมพวเตอร (Microvax 3400) ควบคมการสงการการเกบบนทกรวบรวมขอมลสามารถน าขอมลกลบมาแสดงใหมจากทปบนทก ใน รปแบบ การท างาน ของ IRIS (IRIS Software) ผาน Processor (RUP-6) กลาวคอขอมลจะถกบนทกไวใน

เทปบนทก ขอมล ดวย หรอ ท เรยกวา สถาน เรดาร ฝนหลวง

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

ความส าคญ และ ปรมาณ ความตองการ ให ปฏบตการ ฝนหลวง ชวยเหลอ ทว

จ านวน มากขน ฉะนน เพอ ใหงานปฏบตการ ฝนหลวง สามารถ ปฏบตการ ชวยเหลอ เกษตรกรไดกวางขวาง และ ได ผลด ยงขนรฐบาลจงได ตรา พระราชกฤษฎกากอตง

ส านกงาน ปฏบต การ ฝนหลวง ขน ใน สงกดส านกงาน ปลด กระทรวงเกษตร และ สหกรณเมอ วนท 21 กนยายน พ.ศ. 2518 เพอเปนหนวยงานรองรบ โครงการ พระราชด าร ฝนหลวง ตอไป จากกรรมวธการท าฝนหลวงทใชเปนหลกอย ใน ปจจบน คอ การ โปรยสารเคม ฝนหลวง จากเครองบนเพอเรงหรอเสรมการกอตว และ การเจรญเตบโตของเมฆและการโจมตกลมเปาหมายทตองการทเคยปฏบตกนมาตงแต เรมแรก จนถงปจจบนนนนในบางครง ก ประสบ ปญหา ท ไมสามารถ ปฏบตการ ตามขนตอน กรรมวธ ใหครบถวน สมบรณ เชน ใน ขนโจมตใหฝนตก ลงสพน ท เปาหมาย ไมสามารถ กระท าได เนอง จากฝนตกปกคลมสนามบนเกดลม พาย ปนปวน และ รนแรง

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

เครองบนไมสามารถ บน ขน ปฏบตการ ได ท าให กลมเมฆ เคลอนพนพนท เปาหมาย จากปญหา ตางๆ เหลานจงไดมการวจย และทดลองกรรมวธ การท าฝนเพอการพฒนา และ กาวหนาบรรลเปาหมายยงขนอกระดบหนงอาท เชน การท า วจย สรางจรวดบรรจสารเคมยงจากพนดน เขาสกอนเมฆ หรอ ยงจากเครองบนจงไดมการเรม วจย ประดษฐจรวด ท าฝนรวมกบ กรมสรรพาวธทหารบก เมอ พ.ศ. 2515-2516 จน กาวหนา ถง ระดบทดลอง ยงในเบองตน แลว แต ตอง หยดชะงก ดวย ความจ าเปน บางประการ ของ กรมสรรพาวธ ทหารบก จนถง พ.ศ.2524 คณะกรรมการ สภาวจยแหงชาต ได แตงตง คณะ ท างานพฒนาและวจยจรวด ฝนเทยม ขน ประกอบดวย ผเชยวชาญ ดานจรวดของกองทพบก กองทพเรอ กองทพอากาศ นกวชาการ ของ สภาวจย แหงชาต และ นกวชาการ ฝน หลวงซงไดท าการวจย ประดษฐ และ พฒนาจรวดตนแบบขนท าการทดลองยงทดสอบกาวหนา มาตามล าดบ

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

และถงขนบรรจสารเคมเพอทดลองยงเขาสกอนเมฆจรงแลว ใน ป พ.ศ. 2530 ขณะน ก าลงอยในขนท า การผลตจรวดเชงอตสาหกรรม เพอ ท า การยง ทดลอง และตรวจสอบ ผล ใน เชง ปฏบตการ ตอไปในการนพระบาท สมเดจพระเจาอยหวไดทรงพระกรณา พระราชทาน แนวความคดในการวจย ชนน อาจ กลาว ไดวาการวางแผน และ ก าหนดกรรมวธในการท าฝนหลวงในขนตอนตางๆ นน ได มาจากพระราชอจฉรยภาพของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวในการประมวล และ วเคราะหขอมลรวมทงการน าความสามารถของเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการด าเนนงานใหแตละขนตอนมประสทธภาพ มากยงขน ไมวาจะเปน วทย สอสาร, ดาวเทยม หรอ แมแตคอมพวเตอรกตามกลาวคอพระองคทรงใหความส าคญกบการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชใหเกดประโยชนอยางแทจรง

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

รป สถาน เรดาร ฝนหลวง ตงอยท อ าเภอ อมกอย จงหวดเชยงใหม

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27

จดท าโดย น.ส.พชชาภา มานะจรรยาพงศ

ม. 4/7 เลขท 27

เสนอ

คร อารย บญรกษา

นางสาว พชชาภา มานะจรรยาพงศ ม. 4/7 เลขท 27