Принципи На Едукација За БКПР и АНД На Немедицински Лица

вторник, април 18, 2023

Едукацијата за БКПР и АНД

на немедицински лица

ПАД (public access defibrilation) програм

НапоменаСодржината може да биде дадена во вид на handout на слушателот на курсотСодржината не смее да биде поставeна на јавен веб портал (според правилата на ERC -European resuscitation Council, од каде е превземен дел од содржината кој е јасно означен со симболот на ERC)

Содржината е компилирана и адаптирана од Доц д-р Марија Вавлукис,

Ас д-р Лидија Попоска, Прим д-р Владимир Бошков


ФАКТИ- кој е мотивот за оваа иницијатива

Ненадеен срцев застој е водечка причина за смрт во САД, причина за смрт на >325.000 луѓе годишно, што е повеќе од вкупната стапка на смртност од рак на дојка, рак на бели дробови, и ХИВ / СИДА заедно.

Во Европа инциденцата на ненаден срцев застој е 1:1000. 21% од вкупната смртност кај машкиот пол и 14,5% кај женскиот пол се должи на ненадеен срцев застој. Секои 45 секунди се случува по еден срцев застој. Во 80% од случаите настанува во домашни услови, а во 15% од случаите на јавно место.

Најчеста причина за ненадејна срцева смрт се малигните срцеви аритмии-коморно треперење и безпулсна коморна тахикардија.


ФАКТИ- заблуда која треба да се надмине

Срцев застој претставува ненадеeн прекин на срцевата работа, поради кој срцето не е во можност да пумпа крв кон телото, што во 90% од случаите води до смрт.

• Срцевиот застој вообичаено e предизвикан од брзи и хаотични електрични импулси по потекло од срцевиот мускул што резултира со коморна тахикардија и/или коморно треперење.

• Срцевиот застој е електричен проблем, при што аритмијата спречува транспорт на крв во мозокот и виталните органи. Најчесто нема предупредувачки знаци.

Срцев удар е симптоматски проблем, предизвикан од прекин на протокот на крв во еден или повеќе срцеви крвни садови, што резултира со изумирање на срцевиот мускул.

• Симптомите вклучуваат болка во градите, болка која ирадира во левата рака, меѓу плешките и / или вилицата, отежнато дишење, вртоглавица, гадење, повраќање, потење…..

Запомнете!• Срцев застој не е срцев удар, но срцевиот удар е многу

често причина за срцев застој


ФАКТИ- значење на факторот ВРЕМЕ!

Кога лице колабира поради ненадеен срцев застој, брзата примена на кардиопулмонална реанимација (КПР) и користење на автоматски надворешен дефибрилатор (АНД) е од суштинско значење за какви било шанси за преживување.

Важно е дефибрилација да се изврши што порано. Доколку срцето не го врати редовниот ритам во рок од 5-7 минути, од колапсот, фибрилацијата може да биде фатална. Околу 30 - 50 % од жртвите на недадеен срцев застој ќе преживеат доколку навреме добијат “електрошок“, во тек на првите пет минути од колапсот.

Лицата дефибрилирани во текот на првата минута после настанување на малигната аритмија и колапсот имаат скоро 90% веројатност за преживување.

Со секоја минута на одложена дефибрилација, веројатноста за преживување се намалува за 7-10%.

Доколку дефибрилација не се изведе во првите 10 минути, веројатноста за преживување е помала од 5%.

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

% Успешност

Време (минути)

Успешноста се намалува за 7-10% секоја измината минута

Adapted from text: Cummins

RO, Annals Emerg Med. 1989,

18:1269-1275.

Успешност на реанмацијата во однос на времето

РИЗИЧНИ ПОПУЛАЦИИ РИЗИЧНИ СРЕДИНИ Jавни места:

o Трговски центриo Автобуски и железнички

станициo Аеродромиo Спортски објектиo Канцеларииo Казинаo Авиони


Ненадеен срцев застој може да се јави кај лица од било која возраст, пол, раса, па дури и оние кои се чини дека се во добра здравствена состојба (пр. професионални спортисти).

Присуство на било што од следново, треба да ве алармира да побарате консултација со лекар:o Фамилна анамнеза за рана појава

на срцев удар или срцева смртo Чувство на необјаснива

несвестица или блиску до несвестица или палпитациии

o Болка во градите, отежнато дишење или несвестица при напор

o Срцева слабост или срцев ударo Присуство на кардиоваскуларни

фактори на ризик како што се висок крвен притисок, шекерна болест, пушење, или висок холестерол

o Присуство на коронарна артериска болест (лица со прележан срцев удар, со вграден стент, со хируршки бајпас на срце


Автоматски надворешни дефибрилаториШто е АНД -автоматски надворешен дефибрилатор?• Софистициран, компјутеризиран доверлив апарат кој врши анализа на ЕКГ

со комјутерски алгоритам , детектира ритам за кој Е или НЕ Е неопходен шок, значи, препознава ритам кој го загрозува животот на пациентот

• Советува “SHOCK” или “NO SHOCK” (испорачува шок доколку е потребно - при VF или брза безпулсна VT), само кај пациенти со изгубена свест, кои не дишат и немаат знаци за циркулација (палпабилен пулс). Уредот е така дизајниран што нема да и наштети на жртвата, ниту ќе аплицира непотребна дефибрилација.

• Апаратите имаат говорни и визуелни инструкции, кои го водат спасувачот низ постапката на КПР/АНД.

• Мал, пренослив• Едноставен, автоматски или полуавтоматски

Кој може да користи АНД? • АНД е дизајниран да може да го користи лице со предходен тренинг (нема

потреба да биде лекар) • Според европските и според американските препораки доволна е обука од

3-4 часа за ракување со АНД


Првите идеи за БКПР и АНД практикување од немедицински лица

PAD (Public Access Defibrillation) програми во Европа


PAD (Public Access Defibrillation) програми во Европа


PAD (Public Access Defibrillation) програми во регионот


PAD (Public Access Defibrillation) програми во регионот


ПАД (Public Access Defibrillation) програми


Потребна е активна имплементација на ПАД програмите. Ова се однесува на нивна примена на јавни места како аеродроми, спортски објекти, канцеларии, казина, во авиони каде вообичаено има обучени немедицински лица спремни да делуваат.

ПАД програмите кои вклучуваат граѓани (немедицински лица) и полиција, како први респондери покажуваат успешност на интервенциите од 49-74%.

Овие програми ќе бидат успешни само доколку има доволно обучени спасувачи и АНД апарати на располагање.

Во моментов сеуште не е постигнат целосниот потенцијал на ПАД програмите, бидејќи предоминантно се користат во јавни средини, а во 60-80% од случаите ненадејниот срцев застој се случува во домашни услови.

ПАД програмите и брзиот одговор во случај на ненадеен срцев застој може да го зголемат преживувањето при срцев застој настанат во вонболнички услови.

Фактори од стратешко значење при организирање на т.н. ЗДРАВСТВЕНИ ПУНКТОВИ:

• Програми за обука и дообука на лицата кои ќе го користат АНД апаратот и ќе бидат првите лица на одговор

• Идентификација на волонтери кои се посветени на користење на АНД

• Градење на тим со одговорност за реагирање, следење и одржување на уредите

• Локација на пунктот • Достапност / Видливост - здравствените пунктови треба да бидат

лесно достапни, јасно означени, со јасни знаци кои укажуваат на локацијата, и начинот на пристигнување до истата, за да може при евентуално случување, до нив да се стигне лесно и брзо.

• Означувањето на пунктот треба да биде со користење на дизајнираниот европски знак за АНД (ILCOR), признат и познат во целиот свет, т.н. Универзален АНД знак

• Логистички проблем: спасителот треба да пристигне на локацијата не само порано од традиционалното амбулантно возило на Брза помош, но во рамките на 5-6 мин од првичниот повик, за да се овозможи ефикасен обид за дефибрилација

• Ефикасноста на интервенцијата е мала кога првиот одговор пристигнува по повеќе од 10 минути по повикот, или кога не е проследен со брзо доаѓање на брзата помош.

Реализација на ПАД програмите во Македонија-организирање на Здравствени пунктови



• Во идеални услови сите граѓани треба да бидат обучени за БКПР/АНД.

• Обуката може да доведе до намалување на анксиозноста на спасителите, но и да го подобри емоционалното прилагодување на обучените лица да почнат КПР.

• Обука за КПР е нужна за обичните граѓани, лица без формално здравствено образование, но кои играат значајна улога во грижата за луѓето поради професијата со која се занимаваат (лица кои први пружаат помош: пожарникари, милицајци, животоспасувачи на плажи, во хотели, базени, тренери), здравствени професионалци (клинички и не-клинички здравствени работници, особено оние кои се со помала веројатност да се соочат со справување со срцев удар, општи лекари, стоматолози, медицински студенти), оние кои имаат должност да се грижат за други (наставници во училишта, негуватели), членови на тимовите за прв одговор.

• БКПР и АНД обука се препорачува за оние кои се одговорни за управување со јавниот пристап до дефибрилација (PAD).

• Обуката треба да биде адаптирана на потребите на различните типови (групи) на едуцирани лица, за да обезбеди акцептирање и меморирање на знаењето и вештината.

КОЈ И КАКО ДА БИДЕ ОБУЧЕН


ЦЕЛ НА ОБУКАТА ЗА БКПР И АНД

На крај на едукацијата треба да знаете:

• Како да го процените личниот и ризикот за околината пред почнување на БКПР/АНД• Како да пристапите на колабирано лице - како да препознаете срцев застој преку проценка на реакцијата на жртвата-одговорот• Како да препознаете патолошко дишење како знак на срцев застој кај лице во бессознание• Како да правите квалитетна срцева масажа (компресија на градниот кош) и вештачко дишење• Како да ракувате со автоматски надворешен

дефибрилатор (АНД)• Како да го поставите лицето-жртва во положба на

опоравување (странична положба)

Во тек на обуката ќе имате брз повратен одговор, добиен од апаратот за обука


ПРИДОБИВКИ КОИ СЕ ОЧЕКУВААТ ОД ОБУКАТА Зголемување на свесноста и самодовербата. Многу фактори ја намалуваат подготвеноста на непрофесионални спасувачи, да започнат вештачко дишење, како што се: паника, страв од болести, страв да не и се наштети на жртвата, страв од неправилна постапка.

Се очекува обуката да ја зголеми вашата спремност за превземање на постапки на БКПР/АНД во случај на потреба.

Прифаќање на обуката како и изведувањето на БКПР/АНД во реални ситуации, како безбедна постапка.

Осознавање на природата и степенот на физичка активност која е потребна како во тек на обуката, така и во услови на реална примена на БКПР/АНД.

Обученост да ги препознавате можните симптоми кои евентуално може да ги развие спасувачот во тек на обуката или во услови на реална БКПР/АНД, и начинот на постапување во такви услови.

Физичките лица-непрофесионални спасувачи кои ќе развијат значајна симптоматологија од типот на болка во градите, скратен здив, треба да запрат со постапката.

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Базична реанимација & Употреба на автоматски надворешни дефибрилатори (АНД)

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ЛАНЕЦ НА ПРЕЖИВУВАЊЕ

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Безбеден приод

Провери одговор

Повикај помош

Отвори дишен пат

Провери дишење

Повикај 194 (БП)

30 градни компресииХ2 вентилации од

спасувач

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ПРИСТАПИ БЕЗБЕДНО!

Околности

Спасувач

Жртва

Набљудувачи

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ПРОВЕРИ ОДГОВОР

• Нежно протреси ја жртвата за рамениците и прашај “Дали сте добро?”• Доколку одговори – не е потребна КПР.. (оставете го лицето како што сте го нашле, проверете што не е во ред, проценете повторно...)ПОСТАВЕТЕ ГО ВО ПОЛОЖБА НА ОПОРАВУВАЊЕ!

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ПОВИКАЈ ПОМОШ

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ОТВОРИ ГИ ДИШНИТЕ ПАТИШТА

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ПРОВЕРИ ДАЛИ ДИШЕ

Погледни, слушни, и почувствувај дали дише нормалноРазликувај агонално од нормално дишењеАГОНАЛНО ДИШЕЊЕСе јавува веднаш по престанок на срцевата работа (кај 40% случаи) Тешко, гласно, испрекинато дишењеПрепознај го како знак за престанок на срцевата работа!

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ПОВИКАЈ БРЗА ПОМОШ

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

МАСАЖА НА СРЦЕ – 30 последователни компресии на граден кош

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

• Постави ја дланката наедната рака на средина на градната коска• Постави ја дланката на другата рака преку неа • Стави ги прстите од едната рака, меѓу прстите од другата рака• Притискај врз градниот кош со фреквенција 100 / минутаи длабочина на компресијата 4-5 см• Еднакви интервали компресија : релаксација • Доколку е можно на секои 2минути, треба да се манува лицето што прави масажа на срце

КОМПРЕСИИ НА ГРАДЕН КОШ

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ВЕШТАЧКО ДИШЕЊЕ

• Затвори го носот• Земи нормално воздух• Постави ги усните врз устата на пациентот• Дувај додека не се подигнат градите на пациентот• Направи една секунда пауза• Почекај да се спуштат градите на жртвата• Повтори

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Продолжи со кардио-пулмонална реанимација

30 2

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ДЕФИБРИЛАЦИЈА

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

СЕКВЕНЦА НА ПОСТАПКИ БЕЗ И СО АНД

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Вклучи го АНД (автоматскиот надворешен дефибрилатор)

• Некои АНД автоматски ќе се вклучат самите во моментот на отворање

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Залепи ги лепенките на кожата на пациентот

ПОСТАВУВАЊЕ НА ДЕФИБРИЛАЦИСКИТЕ ЕЛЕКТРОДИ

Антеропостериорна позиција на лопатките од

АНД

Апикостернална позиција на лопатките од АНД

• Доколку нема потреба за поставување на пациентот во странична положба

• Непречено продолжување со надворешната масажа на срцето и вентилацијата


МОНОФАЗНА И БИФАЗНА КАРДИОВЕРЗИЈА

• Монофазна кардиоверзија – движење на струјата во еден правец, неопходно е поставување на лопатките на точно назначеното место (sternum и apeks)

• Бифазна кардиоверзија – движењето на струјата е наизменично во обата правци и поставувањето на лопатките према назнаките не е неопходно, поволна за дистрибуција на помала енергија и брзо повторување на електрошокот

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

АНАЛИЗАТА НА РИТАМ Е ВО ТЕКНЕ ЈА ДОПИРАЈТЕ ЖРТВАТА!

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ДОКОЛКУ Е ИНДИЦИРАН ШОК

• Не го допирај пациентот!

Притисни го копчето за испорачување шок (при полуавтоматски мод), односно,апаратот сам испорачува шок (при автоматски мод) на работење

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

По испорачување на шокот продолжи со КПР

30 2

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

ШОК не е индициран и не е направен, Продолжи да ги следиш инструкциите на АНД!

30 2

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Ако жртвата почне да дише нормално, постави ја во десна странична позиција

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

БКПР кај деца

• Техниката за КПР кај возрасни може да се користи и кај деца

• Компресиите на градниот кош се 1/3 од длабочината на крадниот кош

Eu

rop

ea

n R

esu

sci

tati

on

Co

un

cil

АНД кај деца

• Возраст > 8 годиниAНД како кај возрасни

•Возраст 1-8 годиниКористи педијатриски лепенки/ сетинзи (доколку има), доколку не – еднакво како кај возрасни

• Возраст < 1 годинаСамо доколку инструкциите од производителот наведуваат дека е безбедно


Кога е доволно?Кога да се прекине БКПР од немедицинско лице?

• Со пристигнување на професионална помош

• Доколку жртвата се разбуди и покаже знаци на живот, дише нормално

• Кога ќе станете исцрпени, а во отсуство на одговор на вашите превземени мерки

Пријавување и контрола на постапката и контрола на системот


Мониторирање и повратен одговор од превземена постапка на АНД Брифирање на одговорниот-контакт лекар за изведената постапка Контрола на опремата и враќање во првобитна состојба по нејзина примена

Documents

Принципи На Едукација За БКПР и АНД На Немедицински Лица