دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی رفسنجان

کارگاه توجیهی دانشجویان پزشکی

سیستم جمع آوری اطالعات و اهمیت کاربرد اطالعات در برنامه ریزی، اولویت بندی و ارائه خدمات بهداشتی

دکتر محمد اسدپوردانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی رفسنجانعضو هیئت علمی گروه پزشکی اجتماعی

اهداف آموزشي

از دانش7جو انتظ7ار اس7ت پس از ارائ7ه ي7ا مطالع7ه اين مط7الب بتوان7د اق7دامات ذي7ل را انجام دهد:

را تعریف نمایداطالعات و دادهاهمیت و کاربرد اطالعات را توضیح دهدرا بیان سازمان جهانى بهداشتاز نظر شرايط مطلوب نظام اطالعات بهداشتى

نمایدرا توضیح دهدکاربردهاى نظام اطالعات بهداشتى اهمیت و نقش آمار در سیستم بهداشتی را توضیح دهد.هدف از تكميل زيج حياتي را بيان كنيد.اجزاء وجداول زيج حياتي رانام ببريد.نحوه تكميل جداول زيج حياتي را شرح دهيد.شاخصهاي قابل استخراج از زيج حياتي را محاسبه كنيدبتواند بدون کمک با استفاده از اطالعات موجود زیج حیاتی را تکمیل نماید

داده اطالعات آگاهی

داده ه7ا عبارتن7د از مش7اهدات گسس7ته ص7فات ي7ا وق7ايعى ک7ه ب7ه تنه7ائى معن7اىاندکى دارند.

داده ه7ا، آن گون7ه ک7ه از عملک7رد نظام ه7اى مراقبت ه7اى بهداش7تى ي7ا مؤسس7اتديگ7ر7، جمع 7آورى مى ش7وند، ب7ر7اى برن7امه ريز7ى کف7ايت نمى7 کنن7د و باي7د آنه7ا را ب7ا

ب77ر حس77ب ( Adjust7 77)کاس77تن ا7ز حجم آ7نه77ا، 7خالص77ه 7ک77ردن 7و تع77ديل ک77ردنم7تغيره77ائى مث77ل س77ن7 و ج7نس، ب77ه ص77ورت اط7الع77ات در آورد7، ب77ه اين ت77رتيب

7م7ى توان دا7ده ها را برحس7ب زمان 7و مکان مق7ايسه کرد. تغي7ير ش7کل دادن اطالع7ات از طري7ق ادغ7ام و پ7ردازش آنه7ا ب7ا کم7ک تجرب7ه و

ادرا7ک و براس77اس ارزش 7ه77اى اجتم77ا7عى و سي7اس77ى جامع77ه،7 آگ77اهى7 را به وج77ود مى آورد.

.اطالع7ات جری7ان حی7اتی فرآین7د منب7ع تم7ام فع7الیت ه7ای م7دیریت، اطالع7ات اس7تاسا7س تص7میم گیری7 و بر7نامه 7ریزی می باش7د بوده و7 بر7نامه ریزی7

ام7روزه اطالع7ات ب7ه عن7وان یكی از مهم7ترین من7ابع ق7درت در جه7ان مط7رح میباشد.

مدیران ب7دون داش7تن اطالع7ات كام7ل در م7ورد ی7ك موض7وع ق7ادر ب7هتصمیم گیری موثر نخواهند بود.

در بخش بهداش7ت ن7یز اس7تفاده از سیس7تم ه7ای اطالع7اتی كارآم7د ك77ارآیی، اثربخش77ی و كیفیت خ77دمات و ن77یز ،ب77رای تحق77ق اه77داف

شمار می رود.ه رضامندی مراجعین ضروررتی انكار ناپذیر ب داده ه7ائى ک7ه ب7ه اطالع7ات تب7ديل نش7ده اند و اطالع7اتى ک7ه ب7ه آگ7اهى

ب7دل نگرديده ان7د، ب7راى راهنم7ائى تص7ميم گيرندگان، سياس7ت گزاران، برن77امه ريزان، مجري77ان و کارکن77ان س77رويس هاى بهداش77تي، ارزش

.چندانى ندارند

سازمان از نظر شرايط مطلوب نظام اطالعات بهداشتىجهانى بهداشت

( Population - Basde )نظ7ام اطالع7ات بهداش7تى باي7د مبت7نى ب7ر جمعيت 1.باشد

نظ7ام اطالع7ات بهداش7تى باي7د از جمع آورى داده ه7اى غ7ير ض7رورى پره7يز کند2.

نظام اطالعات بهداشتى بايد مشکل نگر باشد 3.

در نظ7ام اطالع7ات بهداش7تى باي7د اص7طالحات عملى و ي7ا عملي7اتى به ک7ار 4.گرفت777ه ش777ود )7مث777ل7 دفع777ات7 بيم777ا7ري، رژ7يم ه777اى درم777ا7ني، تس777ت هاى

(آزمايشگاهينظ7ام اطالع7ات بهداش7تى باي7د اطالع7ات را مختص7ر و ب7ا خالقيت بي7ان کن7د 5.

()مثل استفاده از جداول، نمودارها و درصدهانظ7ام اطالع7ات بهداش7تى باي7د چ7اره اى ب7راى پس خوران7د داده ه7ا انديش7يده 6.

باشد

کاربردهاى نظام اطالعات بهداشتى

ب7راى ان7دازه گيرى وض7عيت س7المت م7ردم و بررس7ى مش7کالت بهداش7تى 1.و پزشکى و نيازهاى بهداشتى جامعه

ب777راى مقايس777ه وض777عيت بهداش777ت در س777طوح محلي، کش777ورى و 2.بين المللي، ب77راى چ77نين مقايس77ه هائى داده ه77ا باي77د ب77ه دقت اس77تاندارد

شده و کيفيت آنها کنترل گرددب77راى برن77امه ريزي، اج77راء و م77ديريت م77ؤثر خ77دمات و برنامه ه77اى 3.

بهداشتيبراى ارزي7ابى اينک7ه آي7ا به ط7ور کام7ل ب7ه اه7داف خ7دمات بهداش7تى از نظ7ر 4.

رس7يده ايم ي7ا ( Effectiveness and Efficiency )ک7ا7رآئ7ى و اثربخش7ىنه

براى ارزيابى نگرش و ميزان رضايت گيرندگان خدمات بهداشتى 5.

اهمیت و نقش آمار در سیستم بهداشتی

ام7روزه آم7ار ب7ه عن7وان مهم7ترین اب7زار برنام7ه ری7زی ب7رای آین7ده وگ7یری تص7میم در اص7لی عام7ل و گذش7ته عملک7رد و  ارزی7ابی

بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  مدیریت آم7ار علم تص7میم گ7یری در ب7اره ی7ک فراین7د ی7ا ی7ک جامع7ه ب7ر اس7اس

تحلیل اطالعات موجود در نمونه بدست آمده از آن جامعه است. انتق7ال میزان توس7عه کش7ورها ب7ا حجم و گس7تردگی نظ7ام تولی7د و

آمار و اطالعات ارتباط تنگاتنگ دارد توس7عه ه7ر کش7وری ت7ا ح7د زی7ادی ت7ابع نظ7ام آم7اری موج7ود در کش7ور

و میزان کارایی این نظام است. در دس7ترس را آم7ار الزم و اطالع7ات ک7ه اس7ت آم7اری نظ7ام این

محققان قرار میدهد و زیربنای هر تحقیقات را فراهم میکند

اهمیت و نقش آمار در سیستم بهداشتی

پای7ه برنام7ه ری7زی و زیربن7ای آم7اری دقی7ق و درس7ت ک7ه اطالع7ات میباش7د، م7دیریت و گ7یری تص7میم در اص7لی عام7ل و تحقیق7ات ارتب7اط مس7تقیم ب7ا منب7ع داده ه7ا داش7ته و ه7ر چق7در این منب7ع از درج7ه دقت و ص7حت ب7االتری برخ7وردار باش7د، اطالع7ات آم7اری و ش7اخص

های بدست آمده از آن داده دارای ارزش بیشتری میباشد. ثبت ص7حیح اطالع7ات در س7طح کالن کش7ور ب7رای مس7ئوالن و برنام7ه

ریزان بسیار کمک کننده است. ام7ا اگ7ر اطالع7ات ص7حیح ثبت و گ7زارش نش7ده باش7د، رس7یدن ب7ه

م7راقبت و پیش7گیری هم7ان ک7ه س7المت ه7ای برنام7ه اه7داف ازبیماریه7ا و ت7امین س7المت م7ردم میباش7د را ب7ا مش7کل مواج7ه میکن7د.

منابع جمع آوری و ثبت اطالعات درخانه بهداشت

فرمها 1.

دفاتر مراقبتهای بهداشتی و درمانی2.

پرونده خانوار3.

زیج حیاتی 4.

نحوه ثبت و جمع آوری اطالعات

.اولین گام در فرایند جمع آوری اطالعات، سرشماری ساالنه میباشد بای7د اطالع7ات ک7املی از منطق7ه تحت هر خان7ه بهداش7ت در ش7روع ک7ار و آغ7از ه7ر س7ال

پوشش خود جمع آوری نماید. برای این ک7ار من7ازل ه7ر ی7ک از روس7تاهای تحت پوش7ش طب7ق نظم خ7اص ش7ماره گ7ذاری

میشود. تع7داد خانواره7ا و تع7داد اف7راد ه7ر خ7انوار ب7ه تفكي7ك ن7ام، س7ن جنس، نس7بت ب7ا سرپرس7ت

خ7انوا7ر، 7ش7غل و م7ي7زان س7و7اد، ب7ا7رداري،7 معل7وليت و 7بيم7اري م7زم7ن و ت7غييره7اي جمعي7تي خانوار)ازدواج، مرگ، مهاجرت( و ... ثبت مي گردد.

ه7اي موج7ود)آب، فاض7الب، ن7وع مص7الح بك7ار رفت7ه در مس7كن و دف7ع مشخص7ات مجتم7عفض7والت7....(، ش7رايط7 محيطي)راه ارتب7اطي،7 فاص7له ه7ا، ا7م7اكن 7عم7ومي 7و...(، چگ7ونگي

مواد غذاي7ي و تغ7ذيه م7ردم و نيز س7اير7 اطالعا7ت الزم در پرو7نده خانوار ثبت 7مي شود. براي اين مقص7ود، تهي7ه فرمه7اي خالص7ه و ح7تي المق7دور آس7ان و س7اده اهميت بس7ياري

دارد. پس از سرش7ماري اولي7ه ي7ا س7االنه، گروهه7اي س7ني، جنس7ي، ش7غلي و... ك7ه برنام7ه م7راقبت

ب7هداش7تي 7معي7ن7ي دارن7د7، دس7ته7 بن7دي7، 7ثبت7 و7 برنا7م7ه م7راقب7ت ب7هداش7تي 7آنه7ا7 تنظم 7مي گ7ردد. ب7ا ع7ات7 7وس7عت 7عم7ل،7 7حجم 7ف7ع7الي7ت و مي7دا7ن7 عمل7ي7اتي7 7خان7ه ج7م7ع 7آ7وري و7 7دس7ت7ه 7بن7دي 7ا7ين 7اطال7

بهداشت روشن مي شود.

فرم بازدی7د س7االنه خ7انوار همزم7ان ب7ا انج7ام آم7ار گ7یری ی7ا کن7ترل آم7ار جمعی7تی درابتدای هرسال توسط بهورزان تکمیل میشود.

تنظیم زن7ان واج7د ش7رایط نوش7تن اس7امی ب7رای آم7ده از اطالع7ات بدس7ت سپس خ7انواده7 و زن7ان ب7ار7دار 7در دف7اتر مر7بوط7ه اس7تف7اده 7و مبتالی7ان ب7ه 7بیما7ریه7ای قی7د ش7ده در ف7رم 7پیگ7یر7ی ب7یماریه7ا7 شناس7ا7یی و کن7ترل 7میش7ود 7و درص7ورت7ی ک7ه تح7ت م7راقبت

نباشند آنها را تحت مراقبت قرار میدهند. ف7رم و ترس7یم ش7ده نقش7ه روس7تا و ک7روکی انج7ام سرش7ماری جمعی7تی، از پس

ا7طالع7ات آ7ب7ادی 7ی7ا رو7س7تا ب7رای 7روس7تای 7اص7لی و7 اقم7اری 7تکمی7ل می7ش7ود و س7پس نه تغ7ی7یرا7ت در آن ا7عم7ال میگ7ردد، ب7ع7د از 7آن فعال7یته7ا در دف7اتر م7راقب7تی و پرون7ده س7اال7خ7انوا7ر ثبت گرد7ی7ده، اطالع7ات 7جمعی7تی ب7ه تفکی7ک گروهه7ای7 س7نی در7 ج7دو7ل ش7ماره ی7ک ز7یج حی7ات7ی ثب7ت میش7ود7 و در7ط7ول س7ا7ل ن7یز ج7د7اول موالی7د 7و م7رگ و م7یر بص7ورت ی7ا7 ف7رم7 وق7ایع حی7اتی ا7طالع7ا7ت در دف7تر7 این روز7ان7ه 7چ7وب 7خ7ط ز7ده میش7ود، 7البت7ه7

روزانه 7بطوردقیق7 ثبت میشود.7 .جم7ع ک7ل تع7داد موالی7د و م7رگ و م7یر در دوای7ر وس7ط زیج حی7اتی نوش7ته میشود خدمات تنظیم خ7انواده در پای7ان ه7ر فص7ل ب7ا توج7ه ب7ه اطالع7ات دف7تر م7راقبت تنظیم

خانواده در جدول مربوط در زیج ثبت میگردد

این ش7دند، ثبت خ7انوار پرون7ده و دف7اتر فرمه7ا، در اطالع7ات اینک7ه از پس اط7الع7ات بص7ور7ت دا7ده ه7ا7ی ع7ددی7 ب7ه فر7مه7ای 7یکس7ان7ی ک7ه بی7ش7تر در غ7الب

فرمهای نظام نوین آماری میباشد انتقال داده میشود. یک نس7خه از این فرمه7ا در خان7ه بهداش7ت نگه7داری می ش7ود و نس7خه اص7لی ب7ه

مر7ک7ز ب7هداش7ت7ی درم7ان7ی، ک7ه 7خان7ه ب7هداش7ت7 تحت پو7ش7ش آن مرک7ز می باش7د ارسال می گردد

زی7ادی ابت7دایی زحم7ات واح7د ه7ای آوری اطالع7ات در � در قس7مت جم7ع غالب7اکش7یده می ش7ود ت7ا این داده ه7ا ب7ه ش7اخص ه7ا و اطالع7ات مناس7ب تب7دیل گردد

ثبت اطالع7ات و عملک7رد به7ورزان در دف7اتر و فرمه7ا بای7د ب7ه موق7ع باش7د ک7ه اینمس7تلزم7 در اختی7ار گ7ذاش7تن ف7رم و7 دف7تر ب7ه تع7داد 7ک7افی 7و در زم7ان م7عین ب7ه

آنان است. فرمه7ای آم7اری ب7ر حس7ب ن7وع ف7رم ممکن اس7ت بص7ورت ماهان7ه ) مانن7د ف7رم

آ7م7اری 7واکسیناس7یون 7( ی7ا بص7ورت 7فص7لی )7 مانن7د فر7مه7ای ت7نظیم خ7انواده ( و ی7ا ش7ش ماهه ) مان7ند 7فرمها7ی بهداشت7 محیط 7و حرفه ا7ی ( ب7اشند

کنترل اطالعات

کن7ترل ب7ه مع7نی اعم7ال ض7وابط و راهنم7ایی ه7ایی در م7ورد چ7یزی ی7ا کس7ی جهتاطمینان از کسب نتایج مورد نظرمیباشد.

پس ازجم7ع آوری اطالع7ات در خان7ه بهداش7ت ب7ه ش7کل آم7ار فرمه7ای آم7اری ب7همرکز بهداشتی درمانی ارسال میگردند.

آماره7ا در ق7الب عملک7رد مرک7ز بهداش7تی درم7انی ب7ه مرک7ز بهداش7ت شهرس7تانو 7بع7د7 ب7ه7 ح7وز7ه 7م7ع7او7نت بهد7اش7تی و در 7نه7ایت از آ7نج7ا7 ب7ه وزا7رتخ7ان7ه ا7رس7ال می

گردد. چون کلی7ه ش7اخص ه7ا در س7طوح مختل7ف از همین آماره7ای ارس7الی اس7ت پس

اهمیت ص7حت 7این آماره7ا ب7ه و7ض7وح 7مش7اهد7ه میش7ود 7و مرحل7ه ک7ن7ترل7 اطالع7ات جایگاه ویژه خود را نشان میدهد.

:نکات مهم یکی از مهم7ترین اب7زار کن7ترل در خان7ه بهداش7ت زیج حی7اتی اس7ت این زیج ه7ا ک7ه

س7طح 7خان7ه د7ر به7داش7تی 7میب7اش7ند 7بای7د ش7اخص7های7 ته7ی7ه ا7ص7لی7 7ب7را7ی7 م7نب7ع7 بهداشت با درستی و با دقت هر ماهه کنترل و بررسی شود .

آمارها باید به طور مرتب و منظم ماهانه در پوشه ای بایگانی شود

اولين فع7اليت به7ورزان در ش7روع ب7ه ك7ار در خانه ه7اي بهداش7ت، انج7امسرش7ماري ج7معيت تحت پوش7ش و شن7اس7ايي گر7وهه7اي س7ني7 و ج7نس7ي و

گروههاي آسيب پذير است. سرش77ماري عم77ومي جمعيت يكي از م77وارد اس77تفاده آنچ77ه به77ورزان در

ه7ا در ز7يج حي7اتي روس7تايي ت7حت پوش7ش خ7ود 7ف7را7هم م7ي كنن7د ك7ارب7رد 7دادهاست.

در لغت، مع77رب كلمه ي فارس77ي زي77گ و ب77ه معن77اي تع77يين اح77وال زيجس7تارگان، و ج7دولي اس7ت ك7ه از آن ب7ه حرك7ات س7يارات مع7رفت يابند.

ب7ه اص7طرالب حكمت ك7رده ام هم7ه زيج فل7ك ج7دول ب7ه ج7دولنظامي( )حل

آن ك7ار ي7ك هفت7ه بگذاش7تند ب7ر هم7ه زيج و ص7الب برداشت7777ند)فردوسي(

ه رش7ته هاي م7وازي ب7اص7ل فارس7ي كلم7ه، ب7ه معن7اي ريس7مان )زه( ب7وده و بت7دريجق ش7ده 7و ب7االخر7ه7 ب7ه م7ناس7بت ك7ه ت7اره7ا7ي پ7ار7چه ا7ي از 7انه7ا7 تش7كي7ل مي7 7ياب7د، اطال7م7ش7ابهت 7خط7وط 7ي7ك ج7دول7 ع7دد7ي ب7ه رش7ت7ه تار7ه7ايي7 ك7ه در 7كارگ7ا7ه بافن7دگي

تنظيم مي شود، اين گونه جداول نيز زيج خوانده شد. زيجه77اي حي77اتي م77ورد اس77تفاده در خانه ه77اي بهداش77ت ك77ه داراي چن77د داي77ره

قط7اع )ه7ر قط7اع ب7راي ي7ك م7اه( اس7ت ن7ام خ7ود را از ج7داولي 12متح7دالمركز و ك7ه در7 رص7دخانه ه7ا م7ورد7 اس7ت7فاد7ه ق7رار م7ي 7گ7يرد وام7 گ7رفت7ه7 اس7ت 7و7 چ7ون7 از آ7ن

ب7راي ثبت و 7نمايش آمارها7ي حياتي ب7هره گ7رفته م7ي شود پ7سوند ”7حياتي“ دارد. زيج حي7اتي اب7زاري اس7ت اي7راني ك7ه براس7اس نيازه7اي واقعي نظ7ام ارائ7ه خ7دمات

بهداشتي درماني كشور شكل گرفته است. و فق7ط ب7راي نم7ايش وق7ايع تول7د و م7رگ در 1367اين اب7زار، اول ب7ار در س7ال

جمعيت خانه ه7اي 7بهداش7ت ك7ش7ور 7بك7ار 7گرفت7ه ش7د و7 بت7دري7ج در جري7ان 7ك7ار ب7ا اثب7ات كارآيي خود تكميل تر گرديد.

ت77وان در س77طوح مختل77ف با اس77تفاده از اين اب77زار ك77ارآ، س77اده و معت77بر ميمحيطي، شهرس7تاني، اس7تاني و كش7وري ت7وان ره7بري تيم بهداش7تي را ارتق7اء داد.

5ج7دول و 7 س7انتيمتر داراي 50 در 70زيجه7اي كن7وني ورقه اي اس7ت ب7ا ط7ول و ع7رض دا7ي7ره متح7دالم7ركز ك7ه7 در چه7ار 7رن7گ چ7اپ7 مي ش7ود 7و داده 7ه7اي مختلفي 7را نش7ان مي ده7د

از جمله: اطالع7ات جمعي7تي ب7ر حس7ب س7ن، جنس و مح7ل س7كونت؛ موالي7د؛ ش7رايط زايم7ان؛ م7رگ

برحس7ب س7ن 7و جنس؛ 7م7رگ7 م7ادران ب7ه7 دلي7ل ع7وارض7 ح7امل7گي 7و زايم7ان و عل7ل م7رگ آ7ن7ه7ا؛7 عل7ل م7ر7گ7 كود7ك7ان7 زي7ر پنجس7ال؛ چ7گ7و7ن7گي م7ص7رف7 نم7ك 7ي7دد7ار 7توس7ط خ7انواره7ا و

تنظيم خانواده. نه7ا و آساالنه شاخص7هاي متع7ددي از اين ورق7ه بدس7ت مي آي7د ك7ه مي ت7وان ب7ا تحلي7ل

ه77ا7 7را ار7زي77ا7بي 7ك77رد و در ه77ا7 7و م7داخل77ه7 م7قاي7س77ه ب77ا7 س77ا7لهاي 7ق7ب77ل،7 وض77عي7ت ب7رنا7م77هبرنا7مه ري7زيها به جهت ارتقاء و7ضعي7ت سالمت جا7معه گ7امهاي7 مثبتي بر7داشت.

همچ7نين، ب7ا م7رتب ك7ردن شاخص7هاي بدس7ت آم7ده از زيجه7اي حي7اتي ه7ر خان7ه بهداش7تت7رين7 عم7لك7رده7ا7 را7 مش7خ7ص ك7ر7د،7 نق7ا7ط7 ض7عف7 آن7 من7اطق را ت7وان7 من7اط7ق ب7ا7 پ7ايي7ن7 7م7ي

ت7ري7ن اس7تفاده ا7ز زيج 7حي7ا7تي 7 شن7اس7اي7ي و7 اق7دا7م 7ب7ه مدا7خل7ه7 7مناس7ب ن7م7ود7. 7اين7، س7ا7ده7است كه7 كارآ7يي مدي7ريتي خوبي دارد.7

زیج حی7اتی وس7یله مناس7ب ب7رای ثبت داده ه7ایی اس7ت ک7ه از نظ7ر برنام7ه ری7زی، پ7ایشعم7لی7ات 7و نظ7ارت 7ب7ر نح7وه7 پیش7ر7فت  7کاره7ا 7اساس7ی می 7باش7ند.7 تجرب7ه نش7ان داده اس7ت7 ک7ه به7ور7زان 7در ثبت ک7رد7ن د7اده 7ه7ا ب7ر زیج حی7ات7ی ب7ا مش7کل 7رو 7ب7ه رو نیس7تند و ه7ر7 گ7ا7ه 7ک7ه7 ن7ظ7ار7ت ب7ر7 ک7ار7 آن7ا7ن ب7درس7ت7ی 7ا7نج7ام7 گ7رف7ت7ه، د7قت 7اط7الع7ات ثب7ت 7ش7د7ه ن7یز 7

قابل اعتماد بوده است زیج وس7یله ای بس7یار خ7وب و مناس7ب ب7رای ثبت وق7ایعی چ7ون تول7د و م7رگ است با اس7تفاده ازداده ه7ای آن می ت7وان وق7ایع ن7ادری مانن7د م7رگ م7ادران را پیگ7یری ک7رد و

ب7ا 7ب7ررس7ی7 د7الی7ل7 وق7وع 7آنه7ا ا7ز7 نق7ا7ط ض7عف7 نظ7ام ب7ه7داش7تی و 7ا7جتم7اعی 7م7نطق7ه ا7رزی7ابی کرد

نظ7ارت کنن7دگان آگ7اه در ش7بکه ه7ای بهداش7ت و درم7ان بخ7وبی قادرن7د ب7ا ی7ک سلس7لهمقا7یس7ه ه7ای 7س7هل7 و س7ریع، ص7حت و د7قت اطالع7ات زیج7 را کن7ترل کن7ن7د و ح7تی ب7ا پیگ7یری م7نش7اء7 این 7اطالع7ات7 در پرون7ده ه7ای خ7انوار 7و دف7اتر 7عملی7اتی، ا7بع7اد نظ7ارت خ7ود 7را ب7ه7 جن7ب7ه ه7ا7ی7 دی7گ7ر ک7ار 7و7 فع7ال7یت7 7خان7ه ب7هدا7ش7ت 7و به7ورز د7ر م7ن7اطق7 روس7تایی 7

تولید7 کننده7 زیج حیات7ی گسترش7 دهند.

زیج حیاتیهدف از تكميل

داش/تن اطالع/ات آم/اري بهنگ/ام و دقي/ق از جمعيت تحت 1.پوشش روستايي و شهري

هرخان//ه 2. بهداش//تي جمعي//تي، شاخص//هاي محاس//به درم/اني بهداش/تي مرك/ز ي/ا بهداش/ت پايگ/اه بهداش/ت،

شهري ش/هري 3. جمعيت و روس/تايي جمعيت ك/ل نه/ايت در تا

نتيج/ه س/ال ه/ر بت/وان و آي/د بدس/ت پوش/ش تحت بهداش/تي خ/دمات كنن/ده ارائ/ه واح/دهاي فعاليته/اي

پايگاهه/اي بهداش/ت( را درم/اني )خانه ه/اي بهداش/ت و به صورت كمي ارزيابي كرد

هدف ارزيابي و كنترل زيج حياتي

ثبت صحيح اطالعات و داده ها به هنگام و دقيق1.

سنجش عملكرد خانه بهداشت2.

سنجش مركز بهداشتي درماني 3.

سنجش  بهداشت شهرستان و استان4.

اولويت بندي مشكالت5.

مسئولين نظارت بر ثبت دقيق زيج حياتي

پزشكان خانواده كاردانه/ا و تكنس/ين ه/اي مرك/ز بهداش/تي درم/اني ش/هري

و روستايي س/تاد آم/ار، خ/انواده، )بهداش/ت س/تادي كارشناس/ان

هماهنگی ( مركز بهداشت شهرستان

پايش زيج حياتي

ب7ا توج7ه ب7ه تكمي7ل روزان7ه اين ج7داول در ه7ر ب7ار ده كن7ترل ج7داول روزان7ه: 1.گ7ردش7ي و ي7ا 7بازدي7د باي7د 7اطالع7ات از ط7ری7ق من7ابع7ی ما7نن7د دف7تر 7آم7ار حي7اتي،

پو7شه خا7نوار،7 دفتر مر7اقب7ت مادران،7 دفت7ر مراقب7ت كودكان 7كنترل گردد.ب7ا توج7ه ب7ه تكمي7ل ماهيان7ه اين ج7دول در اولين ده كن7ترل ج7داول ماهيان7ه: 2.

گردش7ي و ي7ا با7زدي7د 7ه7ر م7اه 7باي7د ا7طالع7ات7 م7اه قب7ل از7 طری7ق7 من7ابعی مانن7د م7اد7را7ن، 7د7ف7تر م7را7قبت د7ف7تر م7اهيان7ه، آ7م7ار فرم7ه7اي حي7اتي،7 آم7ار دف7ت7ر

مراقبت كودكان و پوشه خانواركنترل گردداولين ده كن7ترل ج7داول فص7لي: 3. اين ج7دول در ب7ه تكمي7ل فص7لي ب7ا توج7ه

گردش7ي و ي7ا با7زدي7د 7پس از پ7اي7ان فص7ل با7ي7د اط7الع7ات7 از طری7ق من7ابعی مانن7د دفت7ر7 تن7ظ7يم خانوا7ده7، 7آمارماهيان7ه تنظي7م خانواده7 و 7پوشه خانو7ار 7كنترل گردد

اين پ7ايش در اولين ده گردش7ي و ي7ا بازدي7د  پس از كن7ترل ج7داول س7اليانه: 4.پايان فرا7يند سرشم7اري، 7با توجه7 به ف7رم 7است7خراج 7آمار كنت7رل مي گردد

در زیج حیاتی هفت جدول و یک گردونه به شرح زیر وجود دارد

جدول جمعیت بر حسب سن و جنس1.

جدول استفاده از نمک یددار2.

جدول تولد3.

جدول پوشش تنظیم خانواده4.

جدول مرگ مادران5.

جنس جدول مرگ بر حسب سن و6.

سال5 جدول علت مرگ در کودکان کمتر از 7.

گردونه تولد و مرگ8.

جدول جمعیت بر حسب سن و جنس

جدول جمعیت بر حسب سن و جنس

مبن7ای این، ج7دول سرش7ماری اول س7ال به7ورز در روس7تاها  ی7ا سرش7ماریپای7گاههای بهداش7ت یا مرا7کز 7بهداشت7ی درمان7ی شهری7 است.7

پس از اتم7ام سرش7ماری اطالع7ات جم7ع آوری ش7ده برحس7ب س7ن و جنسدر قم7ر رو7س7تا7ها7ی رو7س7تای 7اص7لی 7ی7ا تف7ک7ی7ک و 7ب7ه پو7ش7ش ت7حت جمعیت وا7ح7د7های7 ج7معیت7 7ش7هری 7ی7ا 7روس7تا7یی 7در7 تف7کی7ک7 و 7ب7ه ر7وس7تا7یی ج7م7ع7یت

مست7قر در ش7هر دسته 7بندی 7میشود7 و به 7این جد7ول وارد7 میشود . بهداش7ت مرک7ز ب7ه سرش7ماری پای7ان در روس7تا ه7ر جمعی7تی اطالع7ات

شهر7س7تان7 ارس7ال7 ش7ده و ج7دول ج7معیت روس7ت7ایی شهرس7ت7ان را تش7ک7یل می ده7د7. چنانچ7ه7 واح7دها7ی7 مس7تق7ر در ش7ه7ر، جمعی7ت7 روس7تایی بط7و7ر7 مس7تقی7م و )7ی7ع7نی 7 خ7و7د 7ندار7ن7د، 7س7تو7ن 7د7وم پو7ش7ش د7ر خا7ن7ه7 7به7داش7ت7 ب7د7و7ن 7وا7س7طه7

س7تونی که عنو7ان آ7ن روست7ای ق7مر می باشد7 ( خال7ی می مان7د.

جدول جمعیت بر حسب سن و جنس

این همچ7نین در ثبت زن7ان همس7ردار در ه7ر گ7روه س7نی قاب7ل توج7ه اس7ت ک7ه منظ7ور از زن همس7ردار، زنی اس7ت ک7ه در عق7د ش7رعی و ع7رفی م7ردی ق7رار دارد، چ7ه در ح7ال حاض7ر در خان7ه همس7ر خ7ود زن7دگی کن7د ی7ا در خان7ه پ7دری خ7ود س7اکن باش7د ) ص7یغه ب7ه عن7وان همس7ر ش7رعی

محسوب میگردد.(. س7ال ه7ر 49 ت7ا 10ستونهاي مرب7وط ب7ه جمعيت زن7ان در فاص7له س7ني

يك به دو قسمت تقسيم شده است: درهرردي7ف س7تون س7مت راس7ت ) س7تون س7فيد( ب7راي نوش7تن جمعيت

ك7ل زن7ان و س7تون چپ ) رنگي( ب7راي ثبت رقم جمعيت زن7ان همس7ردار در آن گروه سني است.

شاخصهاي قابل استخراج از جدول جمعيتي

درصد گروه سني زير يكسال سال5درصد گروه سني زير سال15درصد گروه سني زير سال64تا15درصد گروه سني سال وبيشتر65كل جمعيت نسبت درصد سرباري ت/ا 15درص/د زن/ان ش/وهردار در ه/ر گ/روه س/ني از

سال49 ساله به كل زنان49 تا 15درصد زنان شوهردار

جدول استفاده از نمک یددار

- جدول استفاده از نمک یددار:

در سرش7ماری ابت7دای ه7ر س7ال تع7داد خانواره7ای اس7تفاده کنن7ده از نم7ک ی7ددار ب7ر اس7اس

تس7ت نمک7 خان7وار7 در زمان سر7شماری 7مشخص و 7در این جدول ث7بت می گردد .

جدول تولد

جدول تولد

نتیجه و مشخصات هر زایمان در طول سال، توسط بهورز در این جدول ثبت می شود.

: تعدا دختران و پسران مرده به دنیا آمده  درطول سال به بخش اولروش چوب خطی عالمت زده میشود. در دو حالت ، نوزاد مرده به دنیا

آمده محسوب میشود : الف( نوزادی که بعد از هفته بیستم حاملگی بدنیا آمده است و هیچیک از

عالئم حیاتی را ندارد یعنی حتی یکبار هم نفس نکشیده و گریه نکرده است.

گرم ) بدون احتساب وزن جفت ( 500ب( نوزادی که با وزن بیش از بدنیا آمده و در زمان تولد فاقد عالیم حیاتی است.

: مربوط به تعداد کل نوزادان زنده متولد شده و جنس آنها بر بخش دومحسب منطقه میباشد.

: مرب7وط ب7ه وزن هنگ7ام تول7د ن7وزاد برحس7ب جنس اوس7ت . بخش س7ومچنا7نچ7ه وزن ه7نگ7ام تول7د7 در دس7ت نب7ود 7می ت7وان وزن7 روز دهم تول7د را

گ7رم7 باش7د 7در 7دو 2500ثبت7 نمو7د.تع7د7اد ن7وزا7دانی7 7راک7ه7 7وزنش7ا7ن7 کم7ت7ر 7از گ7رم7 7و ب7یش7تر 7اس7ت 2500س7تو7ن او7ل ا7ین7 قس7م7ت 7و آنه7ایی7 ک7ه7 7وزنش7ان

ای7ن 7بخش 7 د7ر دو7 س7تون 7آخ7ر . ز7ده میش7ود بع7د7ی ع7المت د7ر 7دو س7ت7و7ن ت7عداد ن7وزا7دانی 7ثبت 7می شو7د که مو7فق ب7ه وزن7 کر7د7ن آنه7ا7 ن7شده ا7یم.

: مرب7وط ب7ه س7ن م7ادر در ه7ر تول7د زن7ده اس7ت توج7ه داش7ته بخش چه7ارمه7ر7 ی7ک ا7ز باش7ید ک7ه 7اگ7ر 7حاص7ل7 زایم7ان دو 7ی7ا چن7د 7قل7و 7اس7ت 7بای7د7 ب7رای7

ز7ن7ده 7 نه7ایت7 ت7ول7دها7ی در7 زده ش7ود.7 ع7الم7ت ی7ک7 در 7قس7مت 7س7ن 7م7ادر7 مج7م7وع ارق7ام 7درو7ن س7تونهای7 این7 بخش 7ب7ا ارق7ا7م بخ7ش7های س7و7م و د7وم7

این جدول مساوی خواهند بود.

:در برگیرنده شرایط زایمان در بیمارستان یا منزل زائو است بخش پنجمچنانچه زایمان در بیمارستان، زایشگاه، یا تسهیالت زایمانی انجام گرفته

باشد، تعداد آنها در ستون مربوطه و اگر زایمان در منزل زائو انجام گرفته باشد برحسب اینکه کمک کننده به زایمان چه کسی است در

ستونهای زیر آن عالمت زده میشود. قابل ذکر است که هر زایمانی که در محلی غیر از بیمارستان، زایشکاه، تسهیالت زایمانی، یا مطب پزشک

انجام گرفته باشد، زایمان در منزل محسوب میشود.  دقت شود که اگر حاصل زایمان دوقلو و یا چند قلو باشد در این بخش

ثبت میشود و به این ترتیب درصد چند قلوزایی نیز بدست می فقط یکبار آید. در واقع اختالف بین )مجموع نوزادان زنده و مرده بدنیا آمده( از

)شرایط زایمان(، تعداد دوقلو یا چند قلو را نشان می دهد.

تع7داد دو قل7و ی7ا چن7د قل7و زایی= تع7داد نف7ر در س7تون ش7رایط زایم7ان - )م7رده ب7ه) آم7777777ده ب7777777دنیا زن7777777ده + آم7777777ده دنی7777777ا ماماه7ای محلی و ماماه7ای س7نتی ک7ه تحص7یالت رس7می مام7ایی را

ماه7ه مام7ا 6نگذران7ده ان7د، در ص7ورت گذران7دن دوره ه7ای آموزش7ی ب7ه روس7تایی ک7ه توس7ط مرک7ز بهداش7ت شهرس7تان برگ7زار میش7ود دوره این چنانچ7ه ولی میش7وند تلقی دی7ده دوره مام7ای عن7وان آموزش7ی را نگذران7ده باش7ند بای7د ب7ه عن7وان دوره ندی7ده ب7ه حس7اب

آیند حتی اگر دوره های کوتاه مدت دیگری را نیز گذرانده باشند.

مثال

الف( چنانچه مادری دوقلو زایید و هر دو زنده بدنیا آمدند در ستون تولد زنده  بر عالمت زده میشود 2حسب جنس نوزاد و در ستون سن مادر در این تولد زنده 

و در ستون شرایط زایمان برحسب محل زایمان و فرد کمک کننده فقط یک عالمت زده میشود.

ب( چنانچه مادری دوقلو زایید و یکی از نوزادان زنده و دیگری مرده بدنیا آمد در ستون مرده زایی  یک عالمت و در ستون متولدین زنده نیز برحسب جنس نوزاد

زنده یک عالمت، و در ستون شرایط زایمان نیز یک عالمت زده میشود.پ( چنانچه مادری دوقلو زایید و هر دو مرده بدنیا آمدند در ستون مرده زایی

برحسب جنس دو عالمت زده میشود و در ستون متولدین زنده و سن مادر هیچ عالمتی زده نمی شود و در ستون شرایط زایمان و فرد کمک کننده نیز فقط یک

عالمت زده میشود.ت( چنانچه در یک زایمان دوقلو یکی از تولدها در منزل و دیگری در زایشگاه

اتفاق افتاد، در ستون شرایط زایمان فقط محل آخرین تولد ثبت میشود.

شاخصهاي قابل استخراج از جدول تولد بر حسب وزن، جنس نوزاد، سن مادر و شرايط

زايمان

ميزان خام تولد انج/ام ش/ده در م/نزل دي/ده ك/ه توس/ط ش/خص دوره زايمانه/ايي درص/د

استدرص/د زايمانه/ايي ك/ه بوس/يله ش/خص دوره دوره ندي/ده انج/ام ش/ده استدرصد زايمانهايي كه در بيمارستان انجام شده استدرصد چند قلو زاييدرصد مرده زايي به تفكيك پسر و دختر و كلنسبت جنسي در بدو تولد گ/رم ب/ه تفكي/ك پس/ر و دخ/تر و 2500درص/د متول/دين ب/ا وزن تول/د كم/تر از

كل گ/رم و بيش/تر ب/ه تفكي/ك پس/ر و دخ/تر 2500درص/د متول/دين ب/ا وزن تول/د

و كلدرصد متولدين وزن شده به تفكيك پسر و دختر و كل

جدول پوشش تنظیم خانواده

جدول پوشش تنظیم خانواده

(تع7داد اس7تفاده کنن7دگان 29 آذر و 30 ش7هریور، 31 خ7رداد، 31 در روز آخ7ر ه7ر فص7ل ) اس7فند وس7ا7یل مختل7ف پیش7گیر7ی از 7ب7ا7رداری ا7س7تفاده می7 کنن7د از دف7ا7تر ) 7ز7ن و ش7وه7رهایی(7 ک7ه از

مرب7و7ط7ه اس7ت7خراج7 و ب7ه7 تفک7ی7ک و7س7یله 7د7ر ای7ن7 7ج7دو7ل نو7ش7ته7 می ش7و7د7. در 7تن7ظیم ا7ین ج7دول هد7ف و7ضعیت 7ی7ک فص7ل7 7کام7ل7 نی7ست7 بل7ک7ه ف7ق7ط7 روز7 7آخر7 ه7ر 7فص7ل 7مالک ق7ر7ار7 می 7گی7رد.

چنانچ7ه ف7رد در آخ7رین روز آن م7اه خ7اص هن7وز تحت پوش7ش روش تنظیم خ7انواده باش7د ب7ه س7الگ7ی زن ادام7ه 49ع7ن7وان7 ی7ک م7ورد7 ثبت7 می7 ش7ود7 7آم7ار7 7ثب7ت ش7ده 7در این7 قس7مت7 7ت7ا س7ن

دارد7 و بع7د از7 آ7ن7 فرد ا7ز 7گروه زن7ان 7واج7د شرای7ط 7ح7ذف شده7 و7 آ7مار او 7ثبت نمی شود. توج7ه داش7ته باش7ید ک7ه تع7داد اف7راد ثبت می ش7ود ن7ه تع7داد وس7ایلی ک7ه از آنه7ا اس7تفاده ش7ده

ا7س7ت. د7قت 7کنی7د7 ک7ه7 در7 7زمانه7ای ت7ع7یین 7ش7ده،7 7تع7داد 7اف7ر7ادی7 ک7ه از7 7وس7یله 7ی7ا رو7ش م7ورد نظ7ر ا7س7تفاده7 7می 7کنن7د بای7د 7در7 مح7ل 7مخص7وص7 خ7ود ث7ب7ت ش7و7ند، ن7ه ف7ق7ط 7تع7د7اد7 ا7ف7راد7ی ک7ه در آن

زمان 7وسیله7 دری7افت کرده7 اند. 7

جدول پوشش تنظیم خانواده

یع7نی اگ7ر ف7ردی در پای7ان خ7رداد م7اه ب7رای س7ه م7اه بع7د ق7رص دری7افت ک7رد و ب7ه7ورز ی7ا7 کارم7ن7د بهدا7ش7تی مطم7ئن ب7ود ک7ه 7در س7ه م7اه 7بع7د7 قرص7ه7ا را 7اس7تفاده می کن7د در پایان 7آخرین رو7ز شهر7یور ماه ن7یز باید7 این7 فرد ر7ا به حس7اب آورد.

در م7ورد اف7رادی ک7ه اق7دام ب7ه بس7تن لول7ه ه7ا ک7رده ان7د ) زن ی7ا م7رد( تع7داد ک7ل آن7ه7ا ن7ی7ز در 7آخ7ر7ین روز پ7ای7ان ه7ر فص7ل7 در 7س7تون7 مربوط7ه ثبت ش7ود7، چنانچ7ه ب7ه ج7ای انج7ام 7این7 ک7ا7ر اق7دا7م ب7ه جم7ع7 تجمع7ی اع7د7اد ن7مایی7د این 7خط7ر وج7ود 7دارد ک7ه7 اگ7ر7 در7 7می7ان7 اف7را7د تح7ت 7پوش7ش7 7مه7اجر7ت ی7ا م7رگ7ی ح7اد7ث 7ش7ود،7 آ7م7ار 7آنه7ا لو7ل7ه ه7ای 7 ب7س7تن7 ا7گ7ر ز7نی7 د7ر م7اه خ7رداد 7ا7ق7دا7م 7ب7ه ثبت 7ن7گ7ردد 7بع7نی د7قیق7ا"7

پای7ان7 ا7ز 7خ7ر7دا7د7 7م7اه 7ب7ه 7بع7د 7ت7ا کن7د7،7 و 49ر7ح7می ن7م7یر7د7 خ7ود)ا7گ7ر س7ا7ل7گی م7ه7ا7ج7رت ن7کن7د(7 ه7ر 7ب7ا7ر7 د7ر قس7مت م7رب7وط7 ثبت 7م7ی 7گ7ر7دد7 ) 7د7ر م7و7رد7 7وا7ز7کت7ومی 7

مرد7ان نیز باید7 سن زن مطر7ح باشد (.7

جدول پوشش تنظیم خانواده

روش ط7بیعی ب7ه اس7تفاده از روش7های غ7یر دارویی و غ7یر مک7انیکی گفت7ه میش7ود مان7ن7د روش7ه7ای ری7تمی7ک ی7ا ت7ق7وی7می، 7روش موک7وس گ7رد7ن رح7م ی7ا روش 7تخم7ک ب7دن7 و 7روش پا7ی7ه ن7زدیکی7، روش دم7ای از گ7ذا7ری،7 روش ش7یردهی7، خ7وددار7ی

نزدیکی منقطع. در قس7مت س7ایر تع7داد اف7رادی نوش7ته میش7ود ک7ه از روش7ها و وس7ایلی غ7یر از

آنها که ثبت شده اند استفاده می کنند. تبص7ره: در ثبت اطالع7ات تنظیم خ7انواده جمعیت عش7ایر در زم7ان ییالق آنه7ا ک7ه

د7ر7 دس7ترس7 7واح7دها7ی ا7رائ7ه 7د7هن7د7ه 7خ7دمت7 7نیس7تن7د7 ب7رای7 اف7راد7ی ک7ه ا7ز 7روش7های و ن7ورپ7لنت 7اس7تفاده 7م7ی کنن7د، میت7وان IUDدا7ئ7می مث7ل7 توبکت7ومی و7 و7ازکت7ومی،

در 7د7وره ا7ی ک7ه7 در م7نطق7ه7 تح7ت 7پوش7ش 7وا7ح7د به7د7اش7ت7ی 7در7م7انی 7نیس7تن7د ن7ی7ز7 7آم7ار 7ق7ر7ص 7و 7کا7ن7د7وم 7ن7یز 7ب7ر7ای7 اس7ت7فاد7ه 7کنن7د7گان7 7از7 م7و7رد7 ک7رد7. 7و7 7در7 آ7نه7ا 7را 7ثبت7 ما7ه7ه7ایی 7ک7ه ا7ف7راد د7ر 7من7طق7ه7 ت7حت7 پ7وش7ش7 واح7د 7بهد7اش7تی7 7د7رم7ا7نی7 نی7س7تند7 7ن7یز

چند بسته در اختیار آنها قرار داد.

شاخصهاي قابل استخراج از پوشش تنظيم خانواده بر حسب نوع روش در آخرين روز هر

فصل

ميزان باروري عموميميزانهاي باروري اختصاصي سنيميزان باروري كليميزان تجديد نسل ناخالص درص/د اف/راد تحت پوش/ش برنام/ه تنظيم خ/انواده در

پايان فصل درص/د اف/راد تحت پوش/ش برنام/ه تنظيم خ/انواده ب/ر

حسب نوع وسيله در پايان هر فصل نس/بت كس/اني ك/ه از ي/ك وس/يله اس/تفاده مي كنن/د

به كل استفاده كنندگان

جدول مرگ بر حسب سن و جنس

ی7ا من7اطق ش7هری در افت7اده اتف7اق م7رگ گون7ه ه7ر ج7دول این در روس7تاهای تحت پوش7ش ب7ه تفکی7ک منطق7ه و ب7ر حس7ب س7ن و جنس 

به صورت چوب خطی ثبت میشود. توج7ه داش7ته باش7ید ک7ه بای7د هم7ه مرگه7ایی ک7ه در مح7دوده واح7د اتف7اق

می افتد ثبت شود. روزگی کام7ل و " 28 دقت کنی7د" کم7تراز یکم7اه" یع7نی از ب7دو تول7د ت7ا

روزگی ت7ا وق7تی ک7ه س7ن ک7ودک 29یکم7اه ت7ا کم7تر از یکس7ال " یع7نی از و 11ب7ه م7اه 29 " م7ورد در ی7ا و برس7د روز ت7ا 1 یع7نی 4 " س7ال

روز از تول7د ک7ودک گذش7ته باش7د ) روز تول7د 365درس7ت از وق7تی ک7ه روزگی او باش7د و 29 م7اه و 11 س7ال و 4یکس7الگی او( ت7ا زم7انی ک7ه

به همین ترتیب برای  بقیه گروههای سنی

شاخصهاي قابل استخراج از جدول مرگ بر حسب سن و جنس

ميزان خام مرگ براي هر دو جنس و كل ميزان مرگ اختصاصي سني براي هر دو جنس و كل

جدول مرگ بر حسب سن و جنس

سال5جدول علت مرگ در کودکان کمتر از

س7ال را در خ7ود دارد. و در آن 5 این ج7دول ه7ر گون7ه علت م7رگ در کودک7ان زی7ر ن7یز 7اطالع7ات 7ب7ه 7ت7فکی7ک ج7ن7س و 7منطق7ه 7و7 س7ن د7ر قس7مت7 7مربو7ط7ه ن7م7ایش7 داده

می شود. :م7رگ ن7وزادی ک7ه بع7د از هفت7ه م7رگ ناش7ی از عارض7ه کمب7ود وزن هنگ7ام تول7د

گ7ر7م ی7ا7 کم7ت7ر ب7ه 7دنی7ا7 آم7ده7 2500س7ی و ه7فت7م7 ب7اردار7ی م7اد7ر ب7ا و7زن 7هن7گ7ام 7تول7د 7ا7س7ت و 7ح7د7اکث7ر 7ت7ا7 پای7ا7ن ا7ول7ین 7م7اه 7ز7ن7دگی7 7ب7ه 7دلی7ل ع7وا7رض 7ناش7ی 7از ا7ی7ن کمب7ود

و7زن هنگام7 تولد مرده ب7اشد در این7 قسمت 7ثبت7 می شود7. :م7رگ ن7وزادی ک7ه قب7ل از هفت7ه س7ی و هفتم ب7ارداری مرگ ناش7ی از نارس7ی ن7وزاد

م7ادر ب7دنی7ا آم7د7ه باش7د 7) خ7وا7ه7 ب7ا و7زن زم7ان تو7ل7د 7کم  ی7ا7 ط7بیع7ی(7 و 7ح7د7اکثر ت7ا7 پای7ان ا7ولین 7م7اه 7زن7دگی 7ب7ه دل7ی7ل ع7و7ارض ن7ا7ش7ی7 از7 این 7تول7د 7زود7رس م7رده 7باش7د 7در این

قسمت ثبت میشود

سال5جدول علت مرگ در کودکان کمتر از

:ش7امل م7رگ ب7ه علت مرگ ناش7ی از بیماریه7ای قاب7ل پیش7گیری ب7ا واکس7ندیف7تری و س7ل اس7ت. ، Bس7رخک، س7یاه س7رفه، ک7زاز، فلج اطف7ال، هپ7اتیت

:چنانچ7ه ن7وزادی ب7ا عالئم حی7اتی ب7دنیا بیای7د، مرگ ن7وزاد از ص7دمات زایم7انیض7عیف او حی7اتی عالئم ولی باش7د نداش7ته آش7کاری م7ادرزادی ناهنج7اری ب7اش7ن7د ب7ه 7ط7ور7ی ک7ه7 ب7ه اق7داما7ت اول7ی7ه ا7حی7اء ن7وز7اد پا7س7خ ند7ه7د و ح7د7اکث7ر ت7ا ی7ک

ساعت پس از زایمان بمیرد، در این قسمت ثبت می شود. :م7رگ کودک7ان ت7ا پنجس7ال ک7ه ب7ا عالئم مرگ ناش7ی از ناهنجاریه7ای م7ادرزادی

حی7اتی ب7د7نیا ب7یای7د، چنا7نچ7ه پس ا7ز تول7د ناهن7ج7اری وا7ض7ح و مش7هودی د7اش7ته گ77777ردد م77777رگ 77777ن77777وز7اد ب77777ه م7نج77777ر7 ک77777ه باش77777د · بای7د در قس7مت م7رگ کم7تر از یکم7اهگی ب7ه دلی7ل ناهنج7اری م7ادرزادی ثبت گ7ردد و اگ7ر ناهنج7اری واض7ح و آش7کار نداش7ت، تش7خیص علت م7رگ دلی7ل

ناهنجاری مادرزادی فقط با  پزشک خواهد بود. :اگ7ر ک7ودک زی7ر پنج س7ال مرگی ناش7ی از ح7وادث، مس7مومیتها و س7وختگیها

ز7مین7ه ک7ه چن7د ه7ر7 ک7ر7د ف7و7ت س7وختگ7ی ی7ا مس7مومی7ت ح7ادث7ه،7 ب7ه 7دلی7ل بیماریهای دیگر هم داشته باشد باید این قسمت ثبت شود.

شاخصهاي قابل استخراج از جدول علت مرگ در سال5كودكان كمتر از

ميزان مرگ نوزادان براي هر دو جنس و كلميزان مرگ كودكان كمتر از يكسال براي هر دو جنس وكل سال براي هر دو جنس و كل4-1ميزان مرگ كودكان سال براي هر دو جنس و كل5ميزان مرگ كودكان كمتر از سال5ميزان مرگ اختصاصي علتي در گروه سني كمتر از سال5نسبت مرگ از علت خاص در گروه سني كمتر از اميد زندگي در بدو تولد و ساير سنين براي هر دو جنس

جدول مرگ مادران

جدول مرگ مادران

در ط7ول س7ال ه7ر گون7ه م7رگ م7ادر در اث7ر ع7وارض ب7ارداری، زایم7ان و ت7ا روز بع7د از زایم7ان را برحس7ب س7ن م7ادر ب7ه تفکی7ک منطق7ه و ب7ا 42

از بع7د عف7ونت )خ7ونریزی، م7ادران م7رگ عم7ده علته7ای ب7ه اش7اره این ( در بیماریه7ا قل7بی و س7ایر عل7ل زایم7ان، مس7مومیت ح7املگی،

جدول با چوب خط نمایش داده می شود.42: اگ7ر م7ادری در ط7ول ب7ارداری ی7ا در حین زایم7ان و ی7ا ت7ا خونریزی

روز بع7د از زایم7ان، ب7ه علت خ7ونریزی از مج7رای زایم7انی بم7یرد، بای7د در ردیف مرگ به علت خونریزی ثبت شود.

روز بع7د از زایم7ان و ب7ه 10 ت7ا 2عف7ونت بع7د از زایم7ان: اگ7ر م7ادری درج7ه س7انتیگراد بم7یرد بای7د ب7ه عن7وان عف7ونت 38دنب7ال تب بیش از

بعد از زایمان ثبت شود.

جدول مرگ مادران

مسمومیت حاملگی چند عالمت دارد:مسمومیت حاملگی : فش7ارخون معم7ول یع7نی فش7ارخون زن ب7اردار فش7ارخون ب7االتر از ح7د معم7ول (

تحت 7م7راقبت در ط7ول دوران ب7ارداری ک7ه 7ب7رایش اش7کال7ی ایج7اد7 نک7رده اس7ت(. در دو 7حالت 7می گوی7یم فشارخون 7باالتر ا7ز حد مع7مول است7:

یکی وق7تی ک7ه فش7ارخون خ7انمی را ان7دازه بگ7یریم و ببی7نیم ک7ه ب7ا ان7دازه ه7ای قبلی میلی7م7تر جی7وه و ی7ا بیش7تر و 30ف7ش7ارخون او 7تف7اوت دارد 7یع7نی فش7ارخو7ن ماگ7زیم7ا

میل7یم7تر جی7وه ی7ا بیش7تر7افزایش پی7د7ا ک7رد7ه اس7ت. دوم وق7تی ک7ه 15فش7ارخ7ون می7نیم7ا و فش7ار مینیم7ا 140فش7ا7رخون خ7انمی 7را ا7ن7دازه 7بگ7یریم و 7فش7ار7 ماگ7زیم7ا ب7ا7التر از

میلی 7متر جیوه 7باش7د.90با7التر از7 ورم سراسری بدن یا ورم شدید دستها و صورت وجود آلبومین در ادرار در طول دوره بارداری چنانچ7ه م7ادری ب7ه دالی7ل ذک7ر ش7ده بم7یرد، م7رگ از مس7مومیت ح7املگی ب7ه حس7اب

می آید.

جدول مرگ مادران

اگ7ر م7رگ م7ادر در دوران ب7ارداری، حین زایم7ان و بیماریه7ای قل7بی :ت7ا ب7ه علت 7داش7تن 42ی7ا ب7ه7 تش7خیص 7پزش7ک ز7ایم7ا7ن از بع7د روز7

عارضه قلبی مادر باشد، در این قسمت ثبت میشود.42: چنانچ7ه م7رگ م7ادر در دوران ب7ارداری، حین زایم7ان و ی7ا ت7ا سایر

روز بع7د از زایم7ان ب7ه عل7تی غ7یر از چه7ار علت ف7وق باش7د در ردی7ف " سایر" ثبت میشود، به غیر از موارد حوادث، قتل و خودکشی.

روز 42توج7ه: اگ7ر م7رگ م7ادر دوران ب7ارداری، حین زایم7ان و ی7ا ت7ا باش7د آم7ده7 پی7ش ح7وادث م7ث7ل دیگ7ر7ی ب7ه 7علته7ای7 از 7زایم7ان بع7د نبایس7تی ب7ه عن7وان م7رگ م7ادر ثبت ش7ود و فق7ط در ج7دول ک7ل مرگه7ا

ثبت میشود.

شاخصهاي قابل استخراج از جدول مرگ مادران به دليل عوارض حاملگي و زايمان بر حسب سن

مادر و علت مرگ

ميزان م/رگ م/ادران ب/ه دلي/ل ع/وارض ب/ارداري و زايم/انو بر حسب گروههاي سني

حس//ب ب//ر م//ادران عل//تي اختصاص//ي م//رگ ميزان گروههاي سني و كل

درص/د م/رگ م/ادران از ه/ر ي/ك از عل/ل م/رگ در ه/ر گ/روهسني

ميزان مرگ اختصاصي علتي مادران

گردونه تولد و مرگ

گردونه تولد و مرگ

در آخر هر ماه تعداد تولد و مرگ اتفاق افتاده در روستا از روی جداول تولد و مرگ شمارش شده و در این گردونه ثبت می شود.

جدول و پنج  دایره متحد المرکز است که در چهار رنگ چاپ می 7 زیجهای کنونی دارای شود دوایر متحد المرکز در نسخه های رنگی از داخل به خارج به ترتیب سفید ) برای ثبت

سال( زرد ) برای ثبت موالید زنده( صورتی ) ثبت مرگهای یکماه تا یکساله ( سبز )برای ساله و باالتر ( چاپ میشود. 5 ساله ( و آبی ) برای ثبت مرگهای 4ثبت مرگهای یک تا

در زیجهای حیاتی قابل استفاده در خانه های بهداشت مربع برای ثبت اطالعات روستای اصلی و دایره برای ثبت اطالعات روستاهای اقماری و برای زیجهای  قابل استفاده در

مراکز و پایگاههای بهداشت مربع برای ثبت اطالعات جمعیت شهری تحت پوشش و دایره برای ثبت اطالعات جمعیت روستایی تحت پوشش مستقیم آن واحدها در نظر گرفته

شده است. هر کدام از اعداد درون دوایر زیج حیاتی با سایر جداول کنترل و چک میشود. اعداد در

درون این دوایر باید طوری نوشته شود که بدون چرخش دایره براحتی از روبرو قابل خواندن باشد.

گردونه تولد و مرگ

دقت کنی7د ک7ه در واح7دهای بهداش7تی درم7انی ب7ه غ7یر از ج7دول مرب7وط ب7ه7 آم7ار جمعیت تحت 7پوش7ش و گر7دون7ه 7و ج7دول تنظی7م خ7انواد7ه ک7ه داد7ه ه7ا ب7ه 7ع7دد7 در7 7آنه7ا ثبت7 7میش7ود در7 7بقی7ه ج7دو7ل ا7ط7الع7ا7ت ب7ه7 ص7ور7ت چ7وب مراک7ز شه7رس7تان 7و به7داش7ت مراک7ز در ولی میگ7ردد.7 ثبت خ7طی به7داش7ت اس7تان7 زیج نه7ایی پ7س از اس7تخراج ا7ز ر7ایان7ه 7ب7رای7 تم7ام 7ج7دا7ول

با عدد و رقم نوشته میشود ،در ابت7دای ه7ر س7ال بای7د زیجه7ای حی7اتی س7ال قب7ل خان7ه ه7ای بهداش7ت

ب7ا پایگ7اهه7ای به7داش7ت و م7راک7ز به7داش7تی 7درم7ان7ی ش7هری  از7 تم7ام آن مر7اک7ز جم7ع آوری7 و عین7ا" وارد7 رایا7ن7ه و 7ب7ه مرک7ز7 بهد7اش7ت اس7ت7ان ا7رس7ال گ7ر7د7د. ت7م7امی7 اط7الع7ا7ت زیج7ه7ای حی7ا7ت7ی با7یس7تی ت7وس7ط مس7ئو7ل7 به7داش7ت

خانوا7ده 7و مسئول واح7د گسترش7 هر 7شهرست7ان کنت7رل و ت7ائید گردد.7

شاخصهاي قابل استخراج از دايره زيج حياتي

رش/د ط/بيعي جمعيت = م/يزان خ/ام تول/د – م/يزان خ/اممرگ

درصد تولدها در روستاهاي اصلي وقمر درص/د م/رگ ه/ا ب/ه تفكي/ك اص/لي وقم/ر وگ/روه س/ني

نوزادان وكودكان و...

شاخص های قابل محاسبه از زیج حیاتی: با داده های ثبت شده در زیج حیاتی، می توان شاخصهای زیر را در سطح

منطقه، شهرستان، استان و کشور محاسبه نمود- شاخص های باروری :3میزان تولد خام باروری عمومیباروی اختصاصی سنیرشد جمعیت باروری کلی درصد زایمان ایمن درصد نوزادان با وزن کم موقع تولد در دي/ده دوره توس/ط ش/خص ك/ه زايمانه/ايي درص/د

منزل انجام شده است درص/د زايمانه/ايي ك/ه بوس/يله ش/خص دوره دوره ندي/ده

انجام شده استدرصد زايمانهايي كه در بيمارستان انجام شده استدرصد چند قلو زاييدرصد مرده زايي به تفكيك پسر و دختر و كلنسبت جنسي در بدو تولد از گ/رم ب/ه 2500درص/د متول/دين ب/ا وزن تول/د كم/تر

تفكيك پسر و دختر و كل گ/رم و بيش/تر ب/ه 2500درص/د متول/دين ب/ا وزن تول/د

تفكيك پسر و دختر و كل درص/د متول/دين وزن ش/ده ب/ه تفكي/ك پس/ر و دخ/تر و

كل

  - سایر شاخصها :4درصد استفاده از نمک یددارپوشش تنظیم خانواده

-  شاخص های مرگ و میر1 میزان مرگ و میر خام میزان  مرگ و میر اختصاصی سنیمیزان مرگ و میر نوزادانمیزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال میزان مرگ و میر کودکان زیر پنج سال میزان مرگ و میر علتی در نوزادانمیزان مرگ و میر علتی در کودکان زیر یکسال میزان مرگ و میر علتی در کودکان زیر پنجسال و ب/ارداري ع/وارض دلي/ل ب/ه م/ادران م/رگ ميزان

زايمان و بر حسب گروههاي سني میزان مرگ و میر اختصاصی علتی مادران باردارمیزان مرگ و میر اختصاصی سنی مادران باردار-شاخص های جمعیتی :2 هرم سنینسبت جنسینسبت وابستگیدرصد جمعیت سالمنداندرصد گروه سني زير يكسال سال5درصد گروه سني زير سال15درصد گروه سني زير سال64تا15درصد گروه سني سال و بيشتر65كل جمعيت نسبت درصد سرباري 49 ت/ا 15درص/د زن/ان ش/وهردار در ه/ر گ/روه س/ني از

سال ساله به كل زنان49 تا 15درصد زنان شوهردار

موفق باشید

1391اشدپور 67