Κοινωνία Αειφορία Προσκοπισμός

Περιεχόμενα

5Αειφορία - Κοινωνία - ΠροσκοπισμόςΑρχές και σκεπτικό για την καθιέρωση του θεσμού του «Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος»

6Αειφόρο Προσκοπικό ΣύστημαΠρος ένα τρόπο λειτουργίας των Προσκοπικών Συστημάτων φιλικότερο προς το περιβάλλον

8Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος

10Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Αγέλης Λυκοπούλων

12Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Ομάδας Προσκόπων

14Κριτήρια αξιολόγησης Πράσινης Ενωμοτίας Προσκόπων

16Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Κοινότητας Ανιχνευτών

17Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Προσκοπικού Δικτύου

18Παράρτημα I Σύμφωνο Αειφόρου Διαχείρισης Προσκοπι-κού Συστήματος

20Παράρτημα ΙΙΈντυπα συμπλήρωσης κριτηρίων εισροών/εκροών κ.ά. στοιχείων

27Παράρτημα ΙIIΟδηγίες για την κατάρτιση σχεδίου δράσης και για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισης

31Παράρτημα ΙVΑρχές ελαχιστοποίησης απορριμμάτων

33Παράρτημα VΚώδικας οικο-συμπεριφοράς στις δράσεις υπαίθρου

η Οµάδα µας (αλφαβητικά)

Κωνσταντίνος Ζούµας

Βίκτωρας Kουλουµπής

Ιωάννης Κουρής

Στέλλα Μπουλά

Κατερίνα Ντατσοπούλου

Χριστίνα Παπαγεωργίου

Θεµιστοκλής Σµπαρούνης

Ασηµάκης Ταλαµαγκας

Κώστας Τάτσης

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους κυρίους Θ. Σμπαρούνη και Β. Κουλουμπή για τη βοήθειά τους στην επιστημονική τεκμηρίωση της έκδοσης.

Φωτογραφίες “Shutterstock” και αρχείο Σ.Ε.Π.

Αγαπητοί μου Πρόσκοποι,

«Ο Πρόσκοπος αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον», αναφέρει το έκτο άρθρο του Νόμου που όλοι υποσχεθήκαμε να τηρούμε.Πώς όμως αυτή η δέσμευση γίνεται πράξη με την Ενωμοτία μας στο βουνό; Με την Αγέλη στα παι-χνίδια και τις εκδρομές; Με την Κοινότητα στις Ανιχνεύσεις Φύσης και με το Προσκοπικό Δίκτυο στις κοινωνικές παρεμβάσεις; Πώς αυτή η δέσμευση γίνεται καθημερινότητα, γίνεται τρόπος ζωής, συνή-θεια, δίνοντας έτσι το παράδειγμα και σε ολόκληρη την κοινωνία;

Η Εφορεία Περιβάλλοντος της Γ.Ε. μας προ(σ)καλεί στην... «εφαρμογή στη πράξη». Μετατρέπουμε τα Συστήματά μας σε μονάδες αειφορίας!Εύκολο; Καμία προσπάθεια όταν ξεκινά δεν είναι εύ-κολη. Με το πρόγραμμα αυτό, καλούμαστε κάθε μέρα, κάθε μήνα, κάθε χρονιά να δείχνουμε με έργα και δράσεις από το πιο μικρό Λυκόπουλο και Πρόσκοπο, μέχρι την Κεντρική Διοίκηση του Σ.Ε.Π. την προσή-λωσή μας στο στόχο.«Ο Πρόσκοπος αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον».

Θα τα καταφέρουμε;Αξίζει...

Θοδωρής Ν. ΚεφαλάςΓενικός Έφορος Σ.Ε.Π. 3

5

Αειφορία - Κοινωνία - Προσκοπισμός

Αρχές και σκεπτικό για την καθιέρωση του θεσμού του «Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος»

Σήμερα είναι ζητούμενο να

επανέρθει η ισορροπία μεταξύ

της ανάπτυξης του ανθρώπου και

της διατήρησης του φυσικού

περιβάλλοντος

Η έννοια της αειφορίας αποτελεί μια κατευ-θυντήρια αρχή που πρέπει να διέπει την ορ-γάνωση και λειτουργία των ανθρώπινων κοι-νωνιών, ιδιαιτέρως από τη στιγμή που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι οι πόροι του πλανήτη μας είναι περιορισμένοι. Ως όρος, η αειφόρος διαχείριση ξεκίνησε από τον τομέα της Δασολογίας όπου ο στόχος ήταν η ξύλευ-ση να γίνεται κατά τέτοιον τρόπο και με τέ-τοιο ρυθμό, ώστε τα ξύλα που κόβονται σε μια δεδομένη περιοχή να αναπληρώνονται από τη φυσική αναγέννηση του δάσους μέχρι την επόμενη υλοτόμηση.

Βέβαια, κατά την πορεία ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη και για το χρονικό εκείνο διάστημα που οι μηχανισμοί της φύσης κυριαρχούσαν πάνω στις ανθρώπι-νες κοινωνίες, ρυθμιστικοί μηχανισμοί (ομοι-οστατικού χαρακτήρα) και τα όρια που έθε-ταν η διαθεσιμότητα των ζωτικών φυσικών πόρων σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες (νερό, τροφή, κλίμα), συνήθως δεν επέτρεπαν στο ανθρώπινο είδος να θέσει σε κίνδυνο την ίδια του την επιβίωση λόγω της υπερεντατικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων του πλανήτη. Θα μπορούσαμε δηλα-δή να πούμε ότι, εκ των πραγμάτων, τα πρό-τυπα ανάπτυξης του ανθρώπου συμβάδιζαν με τις αρχές της αειφορίας τουλάχιστον μέχρι την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης. Δεν λείπουν όμως και παραδείγματα υπερεκ-μετάλλευσης των φυσικών πόρων, ήδη από το μεσαίωνα, όπως η αποψίλωση πολλών δασών στη Βρετανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σήμερα λοιπόν, είναι ζητούμενο να επα-νέρθει η ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης του ανθρώπου και της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος μέσω του οποίου και μέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι ανθρώπινες δραστη-ριότητες κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί και ο άνθρωπος να αναπτύσσεται και τα οι-κοσυστήματα να διατηρούν αναλλοίωτες τις λειτουργίες τους (φωτοσύνθεση, ροή ενέργει-ας, τροφικά πλέγματα, βιο-γεωχημικοί κύκλοι, εξελικτικές διεργασίες κ.ά.). Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι η αειφόρος ανάπτυξη της κοι-νωνίας. Αυτή περιγράφεται με ποιητικό τρό-πο στην Έκθεση της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη το 1987 (γνωστή και ως έκθεση Brundtland) ως «η ανάπτυξη, η οποία καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότη-

τα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες» (World Commission on Environment and Development (1987). Our Common Future. Oxford: Oxford University Press. p. 43. ISBN 019282080X). Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης εκτός από την περιβαλ-λοντική διάσταση περιλαμβάνει και την οικο-νομική αλλά και την κοινωνική διάσταση. Με απλά λόγια, για να έχει νόημα η προστασία του περιβάλλοντος, θα πρέπει και τα αγαθά της ανάπτυξης να μοιράζονται με δίκαιο τρό-πο στις κοινωνίες που τα παράγουν αλλά και οι κοινωνίες να λειτουργούν στο πλαίσιο της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Στο πλαίσιο αυτό, η διαμόρφωση κάποιων συστημάτων αξιών και συμβατών με αυτά τρόπων ζωής θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα τόσο των ανθρώπινων κοινω-νιών όσο και του πλανήτη.

Όσον αφορά στην Προσκοπική Κίνηση ο ρόλος που μπορεί να παίξει στη διαμόρφω-ση των παραπάνω προτύπων είναι κεφαλαι-ώδης, μια και ο Προσκοπισμός έχει ένα διττό χαρακτήρα:▶ Είναι ένας μη τυπικός μεν αλλά πολύ σημα-ντικός (λόγω του βιωματικού του χαρακτήρα) φορέας εκπαίδευσης που οδηγεί στην πολύ-πλευρη προσωπική ανάπτυξη των μελών του.▶ Αποτελεί ο ίδιος έναν τρόπο ζωής, ο οποίος από τη φύση του έχει ενσωματωμένες κάποιες από τις βασικές αρχές της αειφορίας (όπως είπε και ο Ιδρυτής "Try to leave this world a little better than you found it", Baden Powel).

Η καθιέρωση του θεσμού του «Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος» μπορεί να συνει-σφέρει τα μέγιστα στην καλλιέργεια όχι μόνο οικολογικής συνείδησης, που λίγο-πολύ γίνε-ται σε μεγάλο βαθμό και σήμερα, αλλά να την πάει ένα σκαλί παραπάνω. στη διαμόρφωση ενός τρόπου ζωής που συνεισφέρει στη διατή-ρηση της ισορροπίας, διατηρισιμότητας, και ποικιλότητας της ζωής στον πλανήτη. από τον άνθρωπο και τις κοινωνίες του έως τα οικοσυ-στήματα και τη βιόσφαιρα.

Για την υλοποίηση του θεσμού του «Αει-φόρου Προσκοπικού Συστήματος» η Εφορεία Περιβάλλοντος Γ.Ε. διαμόρφωσε μια σειρά κρι-τηρίων τα οποία μπορούν να ακολουθηθούν από τα Συστήματα που επιθυμούν να εντα-χθούν σε αυτό το σύστημα αξιολόγησης και να λάβουν τη σχετική αναγνώριση από τη Γε-νική Εφορεία.

Αειφόρο Προσκοπικό Σύστημα

Προς ένα τρόπο λειτουργίας των Προσκοπικών Συστημάτων φιλικότερο προς το περιβάλλον

Το πρόγραμμα αξιολόγησης της λειτουργίας του Προσκοπικού Συστήματος ως αειφορικής υπό τον τίτλο «Αειφόρο Προσκοπικό Σύστη-μα», είναι ετήσιο και κατά την πρώτη περίοδο εφαρμογής του θα έχει πιλοτικό χαρακτήρα.

ΣκοπόςΗ δημιουργία ζωντανών προτύπων μικρο-κοινωνιών (Προσκοπικών Συστημάτων), οι οποίες θα μπολιάσουν τις τοπικές κοινωνίες με υγιή και πολυδύναμα «κύτταρα» προς την κατεύθυνση της συγκρότησης μια κοινωνίας οικολογικά συνειδητοποιημένης, η οποία θα διαχειρίζεται το περιβάλλον με τρὀπο αειφο-ρικό (για το περιβάλλον) και βιώσιμο (για τον άνθρωπο).

Στόχοι▶ Η αναζήτηση - απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη δομή και τη λειτουργία των οικοσυστη-μάτων, την αξία τους και τη σημασία της δια-φύλαξής τους για τον άνθρωπο.▶ Η ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.▶ Η συνειδητοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις επιλογές και τον τρόπο ζωής των Προσκόπων και των οικογενειών τους.▶ Η έρευνα για τη χρήση των φυσικών πό-ρων αλλά και των περιβαλλοντικών επιπτώ-σεων από τη λειτουργία του Προσκοπικού Συστήματος.▶ Η ενεργός προσπάθεια για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος του Προσκοπικού Συστήματος (από τη λειτουργία και τις δρά-σεις του).▶ Η έμπρακτη αποδοχή (από τα μέλη του Σ.Ε.Π.) οικολογικών προτάσεων που στοχεύ-ουν στην αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων (υδάτινων, ενεργειακών, πρώτων υλών) αλλά και στη μείωση των αρνητικών συνε-πειών των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον (ρύπανση, οχλήσεις, κατακερμα-τισμός οικοσυστημάτων, υποβάθμιση και κα-ταστροφή οικοσυστημάτων).▶ Η δημιουργία και ενίσχυση τόπων πρασί-νου μέσα στις πόλεις/οικισμούς.▶ Η διαφύλαξη περιαστικών ή άλλων κοντι-νών προς τα Προσκοπικά Συστήματα δασών.▶ Η διάχυση στην τοπική κοινωνία των μη-νυμάτων και κυρίως των παραδειγμάτων της

ενεργητικής και δυναμικής προστασίας του περιβάλλοντος.

ΚριτήριαΤα κριτήρια που έχουν επιλεγεί σχετίζονται με τους ακόλουθους τομείς: δράσεις υπαίθρου, δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού, ελαχι-στοποίηση απορριμμάτων, προσωπική ανά-πτυξη, ενίσχυση των γνώσεων και της ευ-αισθητοποίησης σε θέματα περιβάλλοντος, ενίσχυση του πρασίνου μέσα και έξω από τις εστίες.

Θα πρέπει πέρα από την ανακύκλωση, να αξιολογούμε ως υψηλότερο δείκτη οικολογι-κής ευαισθητοποίησης και συνειδητοποίησης πρακτικές μείωσης και επαναχρησιμοποίη-σης των υλικών (βλέπε Παράρτημα ΙV) και γι' αυτό συμπεριλαμβάνονται και τέτοιου είδους κριτήρια. Για παράδειγμα μια πρόσφορη δρά-ση που κάνουν τα Προσκοπικά Συστήματα εί-ναι το μπαζάρ. Εκτός λοιπόν από τα πιο συ-νηθισμένα Χριστουγεννιάτικα μπαζάρ – αλλά και σε αυτά – μπορούν να προστεθούν μπα-ζάρ με χρησιμοποιημένα ρούχα, παιχνίδια, βι-βλία, εκδρομικό & ορειβατικό εξοπλισμό κ.ο.κ. αλλά και κατασκευές στολιδιών ή διακοσμητι-κών και άλλων χρηστικών αντικειμένων απο-κλειστικά από υλικά που αλλιώς θα κατέληγαν σε κάποιο κάδο.

Από τα σημαντικότερα κριτήρια για την αξιολόγηση μιας φιλικής προς το περιβάλ-λον λειτουργίας των Προσκοπικών Συστημά-των είναι αυτό που σχετίζεται με την παρακο-λούθηση (monitoring) των εισροών ενέργειας και πρώτων υλών και των εκροών (υλικά προς ανακύκλωση, απορρίμματα) στο Προσκοπικό Σύστημα. Με απλά λόγια οι εισροές μπορεί να περιλαμβάνουν: νερό (ύδρευση), ξυλεία, σχοι-νί κ.ά. υλικά για κατασκευές, χαρτιά, χαρτόνια κ.ά. υλικά δραστηριοτήτων, φωτοτυπικό χαρ-τί, αντικείμενα μιας χρήσης (ποτήρια, πιάτα κ.ά.) αλλά και πετρέλαιο θέρμανσης, καυσόξυ-λα, ηλεκτρική ενέργεια, μπαταρίες κ.ο.κ. Έτσι με την παρακολούθηση των εισροών/εκροών χρόνο με το χρόνο, μπορούμε όχι μόνο να δι-απιστώσουμε αν υπάρχει βελτίωση της περι-βαλλοντικής διαχείρισης, αλλά και να θέσου-με συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους για τη μείωση του οικολογικού μας αποτυπώ-ματος.

Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν να γίνουν

Από τα σημαντικό-τερα κριτήρια για την αξιολόγηση μιας φιλικής προς το περιβάλλον λειτουργίας των Προσκοπικών Συστημάτων είναι αυτό που σχετίζεται με την παρακολούθηση των εισροών ενέργειας και πρώτων υλών και των εκροών στο Προσκοπικό Σύστημα

δράσεις καταγραφής και παρακολούθησης των παραπάνω σε τρείς φάσεις:

1 Η πρώτη αφορά στην κατάρτιση ενός Σχεδίου Δράσης για τη βελτίωση της πε-

ριβαλλοντικής διαχείρισης, το οποίο θα εξα-τομικεύεται για κάθε Προσκοπικό Σύστημα ανάλογα με τους πόρους που χρησιμοποιεί σε ετήσια βάση αλλά θα περιλαμβάνει και άλλους τομείς όπως περιβάλλον της Εστίας (εσωτερι-κό και εξωτερικό), γωνιές, φυτεύσεις, κήπος κλπ.

2 Η δεύτερη αφορά στην ετήσια παρακο-λούθηση των παραπάνω πόρων και δρά-

σεων του Προσκοπικού Συστήματος και θα απεικονίζεται μέσα από μια βαθμολόγηση (σκορ).

3 Η τρίτη αφορά στην αξιολόγηση της απο-τελεσματικότητας του Σχεδίου Δράσης

και πιθανή βελτίωση του ή και προσαρμογή του σε νέες συνθήκες.

Ακολουθούν τα κριτήρια βάσει των οποίων

θα αξιολογούνται τα Συστήματα και τα Τμή-ματά τους προκειμένου να λάβουν τη σχετική αναγνώριση από την Εφορεία Περιβάλλοντος του Σ.Ε.Π. Για να διευκολύνεται η συμμετοχή των Προσκοπικών Συστημάτων όλης της χώ-ρας στο θεσμό του «Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος», το σύστημα αξιολόγησης παρέ-χει ευελιξία μια και τα κριτήρια που έχουν τε-θεί για κάθε τμήμα διέπονται από τη λογική της επιλογής. Δηλαδή δεν είναι υποχρεωτική η εκπλήρωση όλων των κριτηρίων αλλά η εκ-πλήρωση περίπου των ¾ σε κάθε κατηγορία:

Προσκόπικό Σύστημα Τα 7 από τα 9

Αγέλη Λυκοπούλων Τα 8 από τα 11

Ομάδα Προσκόπων Τα 8 από τα 12

Ενωμοτία Προσκόπων Τα 4 από τα 6

Κοινότητα Ανιχνευτών Τα 7 από τα 9

Προσκοπικό Δίκτυο Τα 4 από τα 11

1 To πρόγραμμα είναι ετήσιο, ώστε αν ένα Προσκοπικό Σύστημα ή Τμήμα τα καταφέρει φέτος, να έχει κίνητρο

να ασχοληθεί και του χρόνου.

2 Όποιοι ολοκληρώνουν τα κριτήρια - ανεξάρτητα από το χρόνο ολοκλήρωσης - πρέπει να αποστέλλουν τις σχετι-

κές φόρμες (βλέπε Παράρτημα) στην Εφορεία Περιβάλλοντος Γ.Ε. για να ακολουθήσει αξιολόγηση και απονομή. Εκτός από τα έντυπα θα πρέπει να αποστέλλονται και ενδεικτικά στοιχεία για την τεκμηρίωση του κάθε κριτηρίου. Για παρά-δειγμα, για την υλοποίηση δράσεων (υπαίθρου ή κλειστών χώρων), οι ημερομηνίες τέλεσης και κάποιες φωτογραφίες.

3 Τα κριτήρια συνοδεύονται από:▶ Υπόδειγμα Συμβολαίου Αειφόρου Διαχείρισης του

Προσκοπικού Συστήματος (Παράρτημα Ι)▶ Έντυπα συμπλήρωσης κριτηρίων, παρακολούθησης εισρο-ών/εκροών κ.ά. (Παράρτημα ΙΙ)▶ Οδηγίες για την κατάρτιση Σχεδίου Δράσης για τη βελτίω-ση της διαχείρισης (Παράρτημα ΙΙΙ).▶ Αρχές ελαχιστοποίησης απορριμμάτων (Παράρτημα ΙV)▶ Κώδικας Οικολογικής Συμπεριφοράς (Παράρτημα V)Επισημαίνεται ότι το Σχέδιο Δράσης και η φόρμα παρακο-λούθησης εισροών/εκροών είναι σκόπιμο να τροποποιούνται και να εξειδικεύονται από το κάθε Προσκοπικό Σύστημα ώστε να ανταποκρίνονται στις τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες.

ΟΔΗΓΙΕΣ

7

Κριτήρια αξιολόγησηςΑειφόρου Προσκοπικού Συστήματος

9

Θα πρέπει να πραγματοποιούνται τα επτά (7) από τα παρακάτω

Σ.1 Το Προσκοπικό Σύστημα έχει ολοκληρωμένη πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων: με βάση το τετρά-πτυχο Reduce-Reuse-Recycle-Rethink (βλ. Παράρτημα ΙV).

Σ.2 Έχει πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στις εκδρομές και μεγάλες δράσεις.

Σ.3 Πραγματοποιεί μία δράση προστασίας περιβάλλοντος και οικολογικής ευαισθητοποίησης με τους φορείς της γειτονιάς του.

Σ.4 Συμμετέχει στα προγράμματα και δράσεις του Σ.Ε.Π. όπως ημέρα της Γής, Ανακύκλωση κινητών τηλεφώνων.

Σ.5 Πραγματοποιεί μια φορά το χρόνο μπαζάρ με χρησιμοποιημένα είδη (ρούχα, παιχνίδια, βιβλία, εξοπλισμό, διακοσμητικά και κατασκευές των μελών του) και κατασκευές των παιδιών.

Σ.6 Έχει δύο τουλάχιστον «οικολογικά» Τμήματα.

Σ.7 Συντάσσει (μετά από έρευνα) Σχέδιο Δράσης για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισής του.

Σ.8 Υπάρχει Βαθμοφόρος που έχει παρακολουθήσει επιτυχώς Σχολή Περιβάλλοντος.

Σ.9 Aν έχει ιστοσελίδα να έχει αντίστοιχη θεματική ενότητα και καταχωρημένες τις ανάλογες δράσεις των τμημάτων του.

Κριτήρια αξιολόγησης

Κριτήρια αξιολόγησηςΑειφόρου Αγέλης Λυκοπούλων

11


Η Αγέλη Λυκοπούλων θα πρέπει να πραγματοποιεί οκτώ (8) από τα παρακάτω

Α.1 Πραγματοποιεί 5 δράσεις ζωής υπαίθρου το χρόνο εκ των οποίων μία διήμερη εκδρομή στην ύπαι-θρο με πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων.

Α.2 Έχει πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στις εκδρομές και μεγάλες δράσεις.

Α.3 Πραγματοποιεί μια δράση περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης με γονείς και κοινωνικό περίγυρο.

Α.4 Συμμετέχει στα προγράμματα του Σ.Ε.Π. όπως ημέρα της Γής, Ανακύκλωση κινητών τηλεφώνων.

Α.5Πραγματοποιεί συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών στο χώρο της και προσπαθεί να αξιοποιεί αυτά καθώς και άλλα -μη ανακυκλώσιμα- υλικά (π.χ. υφάσματα) για χειροτεχνίες και δράσεις. Γενικά προ-σπαθεί να επαναχρησιμοποιεί υλικά όπου αυτό είναι δυνατό.

Α.6 Να μάθουν μέσα από το παιχνίδι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τα οικοσυστήματα: βιοτικά (ζώα, φυτά, μύκητες, μικροοργανισμοί) και αβιοτικά (νερό, αέρας, έδαφος, φως, θερμοκρασία, υγρασία κ.ά.).

Α.7 Έχει απονεμηθεί σε τουλάχιστον ένα Λυκόπουλο η Ειδική Ερασιτεχνική Ασχολία Περιβάλλοντος.

Α.8 Να πραγματοποιηθούν 2 τουλάχιστον παιχνίδια, κατά τη διάρκεια ενός Μηνιαίου Θέματος, τα υλικά των οποίων να έχουν κατασκευαστεί από τα ίδια τα Λυκόπουλα.

Α.9 Να υπάρχει χώρος στην Αγέλη κατάλληλα διακοσμημένος.

Α.10 Να υπάρχει χώρος καλλιεργειών ή πρασίνου που παρακολουθούν μέλη της Αγέλης.

Α.11 Να φτιάχνεται κάθε χρόνο από την αγέλη φυτολόγιο ή άλλες συλλογές από τη φύση (π.χ. φτερά από πουλιά, πετρώματα) αλλά και ζωγραφιές από έντομα, πουλιά, ψάρια, θηλαστικά και άλλα ζώα.

Κριτήρια αξιολόγησηςΑειφόρου Ομάδας Προσκόπων

13


Η Ομάδα Προσκόπων θα πρέπει να πραγματοποιεί οκτώ (8) από τα παρακάτωΟ.1 Πραγματοποιεί 5 δράσεις ζωής υπαίθρου το χρόνο.

Ο.2 Πραγματοποιεί Κατασκήνωση.

Ο.3 Έχει πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στις εκδρομές και στις κατασκηνώσεις από τις ενωμοτίες.

Ο.4 Πραγματοποιεί 2 δράσεις προστασίας περιβάλλοντος και ευαισθητοποίησης κάθε χρόνο, εκ των οποίων η μία θα είναι με γονείς και κοινωνικό περίγυρο.

Ο.5 Συμμετέχει στα προγράμματα του Σ.Ε.Π. όπως ημέρα της Γής, Ανακύκλωση κινητών τηλεφώνων κλπ.

Ο.6Πραγματοποιεί συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών στο χώρο της και προσπαθεί να αξιοποιεί αυτά κα-θώς και άλλα -μη ανακυκλώσιμα- υλικά (πχ. υφάσματα) για χειροτεχνίες και δράσεις. Γενικά προσπα-θεί να επαναχρησιμοποιεί υλικά όπου αυτό είναι δυνατό.

Ο.7 Έχει τουλάχιστον ένα Πρόσκοπο που του έχει αναγνωριστεί Ερασιτεχνική Ασχολία Περιβάλλοντος του Γενικού Τομέα.

Ο.8Μέσα από τις δραστηριότητές της, και κυρίως μέσα από το παιχνίδι, οι Πρόσκοποι να μαθαίνουν τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τα οικοσυστήματα: βιοτικά (ζώα, φυτά, μύκητες, μικροοργανισμοί) και αβιοτικά (νερό, αέρας, έδαφος, φως, θερμοκρασία, υγρασία κ.ά.).

Ο.9Μέσα από τις δραστηριότητές της, και κυρίως μέσα από το παιχνίδι, οι Πρόσκοποι να μαθαίνουν τις βασικές ταξινομήσεις που κάνουμε στα φυτά (π.χ. ανώτερα/κατώτερα φυτά, γυμνόσπερμα/αγγειό-σπερμα, χερσαία/υδρόβια κ.ά.) και στα ζώα (π.χ. σπονδυλωτά/ασπόνδυλα, χερσαία/υδρόβια, κ.ά.).

Ο.10 Έχει μια πράσινη Ενωμοτία.

Ο.11 Να έχει μία οπτικοποίηση άμιλλας που να έχει περιβαλλοντικό χαρακτήρα.

Ο.12Κάθε χρόνο, οι Ενωμοτίες δημιουργούν φυτολόγιο, ή άλλες συλλογές από τη φύση (π.χ. φτερά από πουλιά, πετρώματα) αλλά και ζωγραφιές ή κολλάζ εντόμων, πουλιών, ψαριών, θηλαστικών και άλλων ζώων ή φυτών.

Κριτήρια αξιολόγησηςΠράσινης Ενωμοτίας Προσκόπων

15


Η Ενωμοτία Προσκόπων θα πρέπει να πραγματοποιεί τέσσερα (4) από τα παρακάτω

Ε.1 Πραγματοποιεί μια ενωμοτιακή δράση Ζωής Υπαίθρου.

Ε.2 Στην γωνιά της υπάρχει σημείο με περιβαλλοντικές αναρτήσεις.

Ε.3 Πραγματοποιεί μια δράση επαναχρησιμοποίησης υλικών.

Ε.4 Έχει μια συλλογή φύσης (φυτολόγιο πετρώματα κ.τ.λ.)

Ε.5 Έχει στείλει μια “πράσινη” κατασκευή της στο περιοδικό "Πρόσκοπος" ψηφιακά (καλλιέργεια, χειροτε-χνία, προσκοπική τεχνική κ.τ.λ.).

Ε.6 Να υιοθετήσει ένα χώρο πρασίνου (π.χ. στον αύλειο χώρο της Εστίας ή σε γειτονικό άλσος κ.ά.) ή να δημιουργήσει και να φροντίζει ένα χώρο με καλλιεργούμενα φυτά.

Η Κοινότητα Ανιχνευτών Θα πρέπει να πραγματοποιεί επτά (7) από τα παρακάτω

Κ.1 Να κάνει 5 δράσεις ζωής υπαίθρου τον χρόνο όπου εφαρμόζει πολιτικές διαχείρισης απορριμμάτων, ελάχιστης παρέμβασης στα οικοσυστήματα και τηρεί κώδικα οικο-συμπεριφοράς.

Κ.2 Πραγματοποιεί Μεγάλη Δράση Υπαίθρου με έναν όμιλο έρευνας με περιβαλλοντικό θέμα.

Κ.3Πραγματοποιεί συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών στο χώρο της και προσπαθεί να αξιοποιεί αυτά καθώς και άλλα -μη ανακυκλώσιμα- υλικά (π.χ. υφάσματα) για διάφορες δράσεις. Γενικά προσπαθεί να επαναχρησιμοποιεί υλικά όπου αυτό είναι δυνατό.

Κ.4 Συμμετέχει στα προγράμματα του Σ.Ε.Π. όπως ημέρα της Γής, ΑΝΙΜΑ, Ανακύκλωση κινητών τηλε-φώνων.

Κ.5

Πραγματοποιούνται δράσεις προστασίας περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και συγκεκριμένα μια δράση περιβάλλοντος με γονείς και κοινωνικό περίγυρο και μία από τις ακόλουθες:• Εξειδικευμένη δράση, που να στοχεύει στην αναγνώριση της διασύνδεσης των περιβαλλοντικών θεμάτων, προβλημάτων και των διαστάσεων τους: από το τοπικό επίπεδο στο περιφερειακό και το παγκόσμιο.• Εξειδικευμένη δράση, που να στοχεύει στην κατανόηση ότι ο τρόπος της ζωής τους και οι επιλο-γές τους (κυρίως οι καταναλωτικές), επηρεάζουν έμμεσα, τόσο το ευρύτερο περιβάλλον τους, όσο και το σύνολο της βιόσφαιρας (π.χ. λόγω δραστηριοτήτων που επιτείνουν την κλιματική αλλαγή).

Κ.6 Έχει τουλάχιστον 1 Ανιχνευτή /ρια που του/της έχει αναγνωριστεί η Ειδική Ερασιτεχνική Ασχολία του Περιβάλλοντος (στο τέλος της χρονιάς).

Κ.7 Παραγωγή μίας ταινίας με οικολογικό περιεχόμενο, μικρού μήκους, ανά χρονιά και αποστολή στην ΠΑΠΕ.

Κ.8 Υπάρχει χώρος στην Κοινότητα κατάλληλα διακοσμημένος.

Κ.9 Υπάρχει χώρος καλλιεργειών ή υιοθετημένος χώρος πρασίνου που φροντίζουν οι Ανιχνευτές.

Κριτήρια αξιολόγησηςΑειφόρου Κοινότητας Ανιχνευτών

17

Το Προσκοπικό Δίκτυο θα πρέπει να πραγματοποιεί τέσσερα (4) από τα παρακάτω

Δ.1 Μια δράση που περιλαμβάνει στοιχεία των πεδίων ενασχόλησης «Ανίχνευση της Φύσης» και «Ποιό-τητα Ζωής».

Δ.2 Μεγάλη Σύνθετη Δράση (Ταξίδι) που να περιλαμβάνει στοιχεία των πεδίων ενασχόλησης «Ανίχνευ-ση της Φύσης» και «Ποιότητα Ζωής».

Δ.3 Μία Δράση με αποκλειστικό αντικείμενο θέμα σχετιζόμενο με την προστασία του περιβάλλοντος ή την οικολογική ευαισθητοποίηση.

Δ.4 Συμμετοχή του Προσκοπικού Δικτύου σε περιβαλλοντικές δραστηριότητες ανακύκλωσης του Προ-σκοπικού Συστήματος, του Σ.Ε.Π., της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων φορέων.

Δ.5Ένα μέλος, στο πλαίσιο της προόδου τους, στο επίπεδο των «Σακιδίων», επιλέγει το «Ατομικό τους Έργο» ή η «Δράση Προσφοράς» τους ή η «Διοργάνωση-Συμμετοχή σε Δράση Άλλων Φορέων» να έχει σχέση με Περιβαλλοντικά ζητήματα.

Δ.6Συστηματική συμμετοχή στα εκάστοτε περιβαλλοντικά προγράμματα του Σ.Ε.Π. (π.χ. ημέρες περι-βάλλοντος και δάσους, κεντρικά οργανωμένοι καθαρισμοί αλσών ή δασών, ανακύκλωση κινητών και ειδών Η/Υ κλπ).

Δ.7 Ένα μέλος, στο πλαίσιο της προόδου του, στο επίπεδο του «Ταξιδευτή του Κόσμου» ή στο επίπεδο του «Προσκόπου του Κόσμου», ασχολείται με θέματα Προστασίας Περιβάλλοντος.

Δ.8 Ένα μέλος του Προσκοπικού Δικτύου με Ειδική Εκπαίδευση Περιβάλλοντος.

Δ.9 Ένα μέλος του Προσκοπικού Δικτύου συμμετέχει σε φορέα περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων.

Δ.10 Ενεργητική συμβολή στο χώρο καλλιεργειών του Προσκοπικού Συστήματος.

Δ.11 Συμμετοχή στη δράση: «Ανταλλάζουμε, δεν αγοράζουμε».


Κριτήρια αξιολόγησης Αειφόρου Προσκοπικού Δικτύου

Εμείς τα Λυκόπουλα, οι Πρόσκοποι,

οι Ανιχνευτές και οι Βαθμοφόροι

του Προσκοπικού Συστήματος

με την αποδοχή και υποστήριξη

της Επιτροπής Κοινωνικής Συμπαράστασης

και των μελών του Προσκοπικού μας Δικτύου,

• Αναγνωρίζουμε τη σημαντικότητα της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος, των οργανισμών που διαβιούν σε αυτό, των φυσικών χαρακτηριστικών του τοπίου, αλλά και τη δυνατότητα του

ανθρώπου να χρησιμοποιεί το περιβάλλον και τους φυσικούς του πόρους ώστε να μπορεί να ζει και να αναπτύσσεται μέσα σε αυτό.

• Καταλαβαίνουμε ότι ο τρόπος και οι ρυθμοί της εκμετάλλευσης του φυσικού περιβάλλοντος και των πόρων του από τον άνθρωπο σήμερα, οδηγεί στην αλλοίωση και καταστροφή οικοσυστημά-

των, στην απώλεια της βιοποικιλότητας, στην ερημοποίηση, στην εξάντληση ή υποβάθμιση βασικών φυσικών πόρων όπως το πόσιμο νερό και γενικότερα στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Επιπρόσθε-τα, οι αυξανόμενες απαιτήσεις μας σε ενέργεια και η επακόλουθη αυξανόμενη χρήση ορυκτών καυσί-μων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, γαιάνθρακες), εκτός από τη δραστική μείωση των φυσικών αποθεμάτων που πήραν εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για να δημιουργηθούν, έχει σαν συνέπεια και την απελευ-θέρωση μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα που εντείνουν συνεισφέρουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή.

• Αντιλαμβανόμαστε ότι σε πολλές περιπτώσεις τα αγαθά που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος (που πολλές φορές γίνεται ανεύθυνα ή και ληστρικά) δεν μοιράζονται με δί-

καιο τρόπο στα μέλη των κοινωνιών που τα παράγουν. Αντίθετα, μπορεί να βαθαίνουν το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών και να εντείνουν τα φαινόμενα κοινωνικής αδικίας εντός της κοινωνίας, ενώ μπορεί να γίνονται και αιτία πολέμου μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών (χωρών ή εθνοτήτων).

• Αποδεχόμαστε ότι ο καθένας από εμάς ως άτομα, ως μέλη του Προσκοπικού Συστήματός μας και, βεβαίως, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας μας, έχουμε ευθύνη απέναντι στις επερχόμενες γενεές για

την κατάσταση στην οποία θα παραδώσουμε τον πλανήτη μας. Είμαστε υπεύθυνοι τόσο για τις καθημε-ρινές επιλογές μας στα θέματα χρήσης υλικών και πόρων που προέρχονται από το περιβάλλον, όσο και για τη συμπεριφορά μας και τις σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, που πρέπει να διέπονται από τις αξίες της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας και της δημοκρατίας.

• Δεσμευόμαστε να ενεργούμε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι δραστηριότητές μας στα πλαίσια του Προσκοπικού Συστήματος να μην επιβαρύνουν υπέρμετρα το περιβάλλον. Αντίθετα, θα προσπα-

θούμε να κάνουμε εξοικονόμηση υλών και ενέργειας όπου μπορούμε, να βελτιώνουμε την ενεργειακή μας συμπεριφορά, να ελαχιστοποιούμε την υπερκατανάλωση, να μειώνουμε τη δημιουργία σκουπιδιών και αποβλήτων, να φροντίζουμε και να προστατεύουμε χώρους πρασίνου στην περιοχή μας ή και να δημιουργούμε νέους, φυτεύοντας φυτά σε κλειστούς ή σε ανοιχτούς χώρους και, γενικά, να κάνουμε ότι θεωρούμε ότι μειώνει το οικολογικό μας αποτύπωμα και ότι βελτιώνει την κατάσταση του περιβάλλο-ντος αλλά και την καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης στην κοινωνία. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντική και η ευαισθητοποίηση του κοινωνικού μας περίγυρου (γονείς, γειτονιά, δημότες) και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

• Σημαντικοί τομείς δράσης για να εφαρμόσουμε τα παραπάνω είναι το κτίριο και ο χώρος της Εστίας μας, τα υλικά δράσεων, τα αναλώσιμα υλικά και ο πάγιος εξοπλισμός, οι δράσεις υπαίθρου,

οι μετακινήσεις μας, η γειτονιά μας, τοπικοί φορείς και Αρχές της περιοχής μας.

• Προκειμένου να μπορούμε να αξιολογούμε την προσπάθειά μας, δεσμευόμαστε να καταγράφουμε τις σχετικές δράσεις μας και να συμπληρώνουμε στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση υλικών και

ενέργειας, την ενεργειακή μας συμπεριφορά κ.ά.

• Εφόσον τηρούμε τα παραπάνω και εκπληρώνουμε τα σχετικά κριτήρια που έχουν τεθεί από την Εφορία Περιβάλλοντος Γ.Ε. επιθυμούμε να αναγνωριστεί η δράση μας από τη Γενική Εφορεία και

να μας απονεμηθεί το διακριτικό του «Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος».

Παράρτημα Ι

ΣΥΜΦΩΝΟ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

19

Ο Αρχηγός Συστήματος:

Οι Βαθμοφόροι του Συστήματος:

Τα Λυκόπουλα της Αγέλης:

Οι Πρόσκοποι της Ομάδας:

Οι Ανιχνευτές της Κοινότητας:

Τα μέλη του Προσκοπικού Δικτύου:

Για την Επιτροπή Κοινωνικής Συμπαράστασης:

Ημερομηνία: Υπογραφές:

Παράρτημα ΙΙ

Έντυπα συμπλήρωσης κριτηρίων εισροών/εκροών κ.ά. στοιχείων

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ / ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ

Προσκοπικό Σύστημα: Περιφ/κή ενότητα:

Ε-mail: Τηλέφωνο:

Αρχηγός Συστήματος:

e-mail Α.Σ. ή υπευθύνου

αρ. Βαθμοφόρων: αρ. Λυκοπούλων:

αρ. Προσκόπων: αρ. Ενωμοτιών:

αρ. Ανιχνευτών: Προσκοπικό Δίκτυο: Ναι Όχι

Σύνολική δυναμικότητα Συστήματος:

Β. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ

Επιφάνεια και αριθμός κύριων χώρων εστίας (κλειστοί χώροι συγκέντρωσης, γραφεία, χώροι εκδηλώσεων). Συμπεριλαμβάνονται όλοι οι θερμαινόμενοι ή κλιματιζόμενοι χώροι αλλά όχι μόνο αυτοί

Επ

ιφάν

εια

(m2 )

Αρι

θμόςΕπιφάνεια και αριθμός θερμαινόμενων ή κλιματιζόμενων χώρων

Επιφάνεια και αριθμός κλειστών βοηθητικών χώρων λέσχης (π.χ. αποθήκες κ.ά.)

Επιφάνεια και αριθμός κήπου, παρτεριών και άλλων χώρων πρα-σίνου

Τύπος θέρμανσης (ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα, κλιματιστικά, σόμπες υγραερίου, ξυλόσομπες, τζάκι, καυστήρας πετρελαίου, άλλο-αναφέρατε):

Μέσα δροσισμού (ανεμιστήρες οροφής/επιδαπέδιοι, κλιματιστικά):

Σύστημα αυτόματου ποτίσματος: Ναι Όχι

Γ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Θα πρέπει να επιλεγούν επτά (7) από τα παρακάτω:

(βάλτε √) Κριτήριο Υλικό τεκμηρίωσης που πρέπει να επισυναφθεί

Σ.1 Έγγραφο ολοκληρωμένης πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων

Σ.2 Έγγραφο πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων σε δράσεις υπαίθρου

Σ.3 Ημερομηνία, σύντομη περιγραφή δράσης, φωτογραφίες

Σ.4 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Σ.5 Ημερομηνία, πρόσκληση ή αφίσα, φωτογραφίες

Σ.6 Ημερομηνία απονομής χαρακτηρισμού

Σ.7 Έγγραφο Σχεδίου Δράσης

Σ.8 Όνομα/τα Βαθμοφόρου/-ων

Σ.9 Ιστοσελίδα Συστήματος με link στο αναρτημένο υλικό

Δημιουργείστεένα αρχείομε το αντίστοιχο υλικό τεκμηρίωσης σε ψηφιακή μορφή (με την ίδια αρίθμη-ση) και επισυνάψτε το μαζί με τους πί-νακες του παρόντος παραρτήματος

Προσκοπικό Σύστημα:

Ημερομηνία συμπλήρωσης:

Περίοδος εφαρμογής κριτηρίων Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος:

από / έως / (ΜΜ/ΧΧ)

Υπεύθυνος για τη συμπλήρωση/ιδιότητα:

Αυτό το έντυπο συνοδεύεται από ένα αντίστοιχο αρχείο Excel, το οποίο θα πρέπει να συμπληρώνεται και να αποστέλ-λεται στην Εφορία Περιβάλλοντος Γ.Ε. μέσω e-mail μαζί με τα υπόλοιπα έντυπα στο τέλος κάθε χρονιάς εφαρμογής του προγράμματος «Αειφόρο Προσκοπικό Σύστημα».

21

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΓΕΛΗΣ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝΘα πρέπει να επιλεγούν οκτώ (8) από τα παρακάτω:


Α.1 Ημερομηνίες των 5 δράσεων, φωτογραφίες

Α.2 Έγγραφο πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων σε δράσεις υπαίθρου

Α.3 Ημερομηνία, σύντομη περιγραφή δράσης, φωτογραφίες

Α.4 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Α.5 Ποσότητα (ανά είδος) υλικών προς ανακύκλωση, φωτογραφίες από χειροτεχνίες/δράσεις

Α.6 Σύντομη περιγραφή παιχνιδιού, ημερομηνίες υλοποίησης

Α.7 Όνομα, ημερομηνία απονομής

Α.8 Ημερομηνία/-ες, φωτογραφίες

Α.9 Φωτογραφίες

Α.10 Σύντομη περιγραφή χώρου (θέση, διαστάσεις, είδη φυτών), φωτο-γραφίες

Α.11 Φωτογραφίες

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝΘα πρέπει να επιλεγούν οκτώ (8) από τα παρακάτω:


Ο.1 Ημερομηνίες των 5 δράσεων, φωτογραφίες

Ο.2 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Ο.3 Έγγραφο πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων σε δράσεις υπαίθρου

Ο.4 Ημερομηνίες, σύντομη περιγραφή δράσεων, φωτογραφίες

Ο.5 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Ο.6 Ποσότητα (ανά είδος) υλικών προς ανακύκλωση, φωτογραφίες από χειροτεχνίες/δράσεις

Ο.7 Όνομα, ημερομηνία απονομής

Ο.8 Σύντομη περιγραφή δραστηριότητας/παιχνιδιού, ημερομηνίες υλο-ποίησης

Ο.9 Σύντομη περιγραφή δραστηριότητας/παιχνιδιού, ημερομηνίες υλο-ποίησης

Ο.10 Ημερομηνία απονομής

Ο.11 Περιγραφή, φωτογραφία

Ο.12 Φωτογραφίες

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΝΩΜΟΤΙΑΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝΘα πρέπει να επιλεγούν τέσσερα (4) από τα παρακάτω:


Ε.1 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Ε.2 Φωτογραφίες

Ε.3 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Ε.4 Φωτογραφίες

Ε.5 Ψηφιακό υλικό που στάλθηκε

Ε.6 Σύντομη περιγραφή χώρου (θέση, διαστάσεις, είδη φυτών), φωτο-γραφίες

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Θα πρέπει να επιλεγούν επτά (7) από τα παρακάτω:


Κ.1 Ημερομηνίες των 5 δράσεων, φωτογραφίες, έγγραφο κώδικα οικοσυ-μπεριφοράς

Κ.2 Ημερομηνία, θέμα ομίλου έρευνας, φωτογραφίες

Κ.3 Ποσότητα (ανά είδος) υλικών προς ανακύκλωση, φωτογραφίες από χειροτεχνίες/δράσεις

Κ.4 Ημερομηνία, φωτογραφίες

Κ.5 Σύντομη περιγραφή των 2 δραστηριοτήτων, ημερομηνίες, φωτογρα-φίες

Κ.6 Όνομα, ημερομηνία απονομής

Κ.7 Τίτλος και σύντομη περιγραφή της ταινίας, trailer

Κ.8 Φωτογραφίες

Κ.9 Σύντομη περιγραφή χώρου (θέση, διαστάσεις, είδη φυτών), φωτο-γραφίες

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥΘα πρέπει να επιλεγούν τέσσερα (4) από τα παρακάτω:


Δ.1 Σύντομη περιγραφή δράσης, ημερομηνία, φωτογραφίες



Δ.4 Σύντομη περιγραφή δράσης

Δ.5 Όνομα μέλους

Δ.6 Ημερομηνία, θέματα, φωτογραφίες

Δ.7 Όνομα μέλους

Δ.8 Όνομα μέλους, ημερομηνία απονομής

Δ.9 Όνομα μέλους, περιβαλλοντικός φορέας

Δ.10 Φωτογραφίες

Δ.11 Φωτογραφίες

Δ. ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΙΣΡΟΩΝ

1. ΝΕΡΟ & ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

α. Κατανάλωση νερού β. Κατανάλωση ηλεκτρικούαπό

(μμ/χχ)έως

(μμ/χχ)Ποσότητα

(m3)από

(μμ/χχ)έως

(μμ/χχ)Ενέργεια

(kWh)

α΄ τρίμηνο:

β΄ τρίμηνο:

γ΄ τρίμηνο:

δ΄ τρίμηνο:

Σύνολο έτους:

Κατανάλωση ανά άτομο:

Κατ/ση ανά m2 κύριων χώρων:

23

2. ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ/ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

α. Κατανάλωση πετρελαίου β. Κατανάλωση άλλου τύπου καυσίμου*

από (μμ/χχ) έως (μμ/χχ) Ποσότητα (λίτρα) από (μμ/χχ)

έως (μμ/χχ)Ποσότητα

(ανάλογα με τον τύπο)

1η περίοδος:



Σύνολο έτους:

Κατανάλωση ανά άτομο:

Κατ/ση ανά m2 θερμαινόμενων χώρων:

*αναφέρατε ανάλογα: φυσικό αέριο (λίτρα), καυσόξυλα (kg), πέλετς (kg), κ.ο.κ.

Σημειώσεις:1. Στην περίπτωση χρησιμοποίησης και άλλων πηγών ενέργειας (π.χ. και φυσικού αερίου και καυσόξυλων) προσθέστε ανάλογα τον υποπίνακα 2β.2. Τα στοιχεία που ζητούνται είναι αυτά που αναφέρονται στην συνολική/ετήσια κατανάλωση και όχι τα μερικά υποσύνολά τους. Αυτά, αν υπάρχουν, είναι χρήσιμα για να γίνονται συγκρίσεις και να διευκολύνουν τη λήψη μέτρων για τη μείωση των εισροών.

3. ΕΙΣΡΟΕΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Για να διευκολυνθεί η καταγραφή των παραπάνω στοιχείων μπορείτε να ετοιμάσετε μια φόρμα για την προμήθεια των απαριθμούμενων υλικών ώστε όταν κάποιο μέλος του Προσκοπικού Συ-στήματος προμηθεύεται (αγοράζει ή από δωρεά) κάποιο από τα υλικά αυτά να συμπληρώνει τα αντίστοιχα στοιχεία ώστε να μπορεί στο τέλος της χρονιάς να γίνει εύκολα η άθροιση. Ιδιαίτερα για τα υλικά μιας χρήσης της 2ης κατηγορίας μπορεί να δημιουργήσετε μια φόρμα για όλες τις ανοικτές εκδηλώσεις του Προσκοπικού Συστήματος / Τμημάτων όπου προσφέρετε κεράσματα όπως κοπή πίτας, έναρξη χρονιάς κλπ. στην οποία εκτός από τα υλικά μιας χρήσης θα αναγρά-φετε και τον αριθμό των μελών και προσκεκλημένων της εκδήλωσης.

ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ ΥΛΙΚΩΝ

1. ΒΑΣΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ & ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

Ετήσια Ποσότητα

Ποσότητα ανά άτομο

Κόστος

Πραγματικό Εκτιμώμενο

Φωτοτυπίες (αριθμός φύλλων)

Τόνερ και μελάνια εκτυπωτών/φωτο-τυπ. (αριθμός)

Γραφική ύλη (μολύ-βια, στυλό, μαρκαδό-ροι - αριθμός)

Χαρτιά χειροτεχνιών (αριθμός)

Σκοινί για κατασκευ-ές - συνδέσεις (μέτρα ή βάρος)

Μπαταρίες (αριθμός)

Άλλο*:

Σύνολο:

Δημιουργείστε ένα αρχείο

με το αντίστοιχο υλικό τεκμηρίωσης σε ψηφιακή μορφή

(με την ίδια αρίθμη-ση) και επισυνάψτε

το μαζί με τους πί-νακες του παρόντος

παραρτήματος

2. ΥΛΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΜΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ

Ετήσια Ποσότητα

Ποσότητα ανά άτομο

Κόστος

Πραγματικό Εκτιμώμενο

Πιάτα μιας χρήσης (αριθμός)

Μπουκαλάκια νερό ½ λίτρου (αριθμός) (Αντίστοιχα και για τις φιάλες μεγαλύτε-ρης χωρητικότητας)

*αναφέρατε 1 υλικό που χρησιμοποιείτε στο Προσκοπικό Σύστημα σας σε μεγάλες ποσότητες

Σημειώσεις:1. Στη στήλη με τα υλικά σε παρένθεση αναφέρεται η μονάδα μέτρησης.2. Η αναγωγή για την εξαγωγή των ποσοτήτων ανά άτομο θα γίνεται: Για την κατηγορία 1 βάσει της συνολικής δυναμικότητας του Προσκοπικού Συστήματος. Για την κατηγορία 2 βάσει του συνολικού αριθμού των προσκεκλημένων του κεράσματος/γεύματος κλπ.3. Το κόστος για κάθε υλικό μπορεί να χρησιμεύσει και ως ένα χοντρικό κατά προσέγγιση μέτρο σύγκρισης και εξίσωσης των διαφορετικών τύπων εισροών. Στις περιπτώσεις που κάποια υλικά δίνονται ως δωρεά από γονείς ή άλλους φορείς, επιχειρήσεις, κλπ μπορεί να αποτελέσει ένα επί πλέον κίνητρο για τη μείωση του κόστους των δράσεων γενικά:

Ε. ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝΟι μετρήσιμες εκροές από τη λειτουργία ενός Προσκοπικού Συστήματος είναι λίγες και ακόμα πιο δύσκολη η ακριβής μέτρηση τους. Παρόλα αυτά είναι χρήσιμο να συμπεριληφθούν μια και υποδεικνύουν κατευθύνσεις στις οποίες μπορούμε να επικεντρώσουμε τις δράσεις μας αλλά και να μας βοηθήσουν να αξιολογήσουμε την επιτυχία ή όχι των πολιτικών και δράσεων μας που σχετίζονται με τη μείωση των απορριμμάτων.

ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΡΟΕΣ ΥΛΙΚΩΝΕτήσια Ποσότητα Ποσότητα ανά άτομο

Υλικά που θα πάνε στους κάδους της ανακύκλωσης

Υλικά που τελικά θα πετάγονται στα σκουπίδια

Εκπομπές CO2 που θα υπολογιστούν βάση των χρησιμοποιούμενων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων.

ΣΤ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΤΙΡΙΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥΤσεκάρετε (√ ) στον αντίστοιχο χώρο

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ & ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΑ.Α. Ναί* Όχι

1. Υπάρχει θερμομόνωση στο κέλυφος του κτιρίου (τοίχοι, οροφή);

2. Υπάρχουν διπλά τζάμια στα παράθυρα/φεγγίτες;

3. Κλείνουν στεγανά τα εξωτερικά κουφώματα (πόρτες/παράθυρα) του κτιρίου;

4. Υπάρχουν αερομονωτικές ταινίες ή βουρτσάκια στις πόρτες ή τα παράθυρα;

5. Υπάρχουν θερμαντικά σώματα/συστήματα στους κύριους χώ-ρους του κτιρίου;

5α. Λειτουργούν αυτόνομα τα παραπάνω σώματα/συστήματα ανά-λογα με τις ανάγκες;

6. Υπάρχουν συστήματα δροσισμού (ανεμιστήρες, κλιματιστικά) στο κτίριο;

6α. Χρησιμοποιείτε κυρίως ανεμιστήρες (οροφής ή επιδαπέδιους) για δροσισμό;

Δημιουργείστεένα αρχείομε το αντίστοιχο υλικό τεκμηρίωσης σε ψηφιακή μορφή (με την ίδια αρίθμη-ση) και επισυνάψτε το μαζί με τους πί-νακες του παρόντος παραρτήματος

25

7. Δεν υπάρχουν κλιματιστικά ή δεν τα χρησιμοποιείτε για δροσισμό.

8. Όταν λειτουργεί η θέρμανση είναι όλα τα παράθυρα/πόρτες κλειστά;

9. Όταν λειτουργεί το κλιματιστικό είναι όλα τα παράθυρα/πόρτες κλειστά;

10.Υπάρχουν συστήματα αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέρ-γειας (π.χ. ηλιακός θερμοσίφωνας, φωτοβολταϊκά, γεωθερμικές αντλίες θερμότητας κ.ά.)

11. Εφαρμόζετε τεχνικές έξυπνου αερισμού ώστε να μειώνονται οι θερμικές απώλειες κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

12.Επιτυγχάνεται σκίαση με οποιαδήποτε μέσα (σταθερά ή κινητά & φυσικά ή τεχνητά) κάποιων μεγάλων ανοιγμάτων ή μέρους του κτιριακού κελύφους τους θερμούς μήνες;

13.

Υπάρχουν άλλα δομικά χαρακτηριστικά του κτιρίου που χρη-σιμεύουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας; (π.χ. χώροι τύπου αίθριου, επιφάνειες απορρόφησης θερμότητας, τοίχοι τύπου Trοmbe, κ.ά.)

14.Είναι τα θερμαντικά σώματα τοποθετημένα στα κατάλληλα ση-μεία ανάλογα με τον τύπο τους (π.χ. για καλοριφέρ: σε επαφή με τους εξωτερικούς τοίχους και κοντά στα ανοίγματα τους);

15.Μπροστά ή πάνω από τα θερμαντικά σώματα δεν υπάρχουν κουρτίνες, ράφια ή άλλα αντικείμενα που να εμποδίζουν την μετάδοση της θερμότητας.

16. Χρησιμοποιείτε για το φωτισμό σχεδόν αποκλειστικά λάμπες χαμηλής κατανάλωσης;

17.Φροντίζετε ώστε οι ηλεκτρικές συσκευές που χρησιμοποιείτε να είναι υψηλής ενεργειακής απόδοσης (κλάσης τουλάχιστον Β ή ανώτερες);

18. Κλείνετε τελείως τις ηλεκτρονικές συσκευές όταν δεν τις χρησι-μοποιείτε;

19. Κλείνετε τα φώτα από τα δωμάτια όταν δεν τα χρειάζεστε;

20. Αν υπάρχει ψυγείο και δεν είναι no frost του κάνετε τακτικά απόψυξη;

21. Κάνετε συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών στην εστία σας;

22.Έχετε ξεχωριστά σημεία συλλογής για κάθε ανακυκλώσιμο υλι-κό και τα προωθείτε στους αντίστοιχους ξεχωριστούς κάδους και containers;

23. Προωθείτε εγκαίρως τα ανακυκλώσιμα υλικά στα κομβικά ση-μεία αποκομιδής τους;

24. Κάνετε συλλογή και προώθηση στα αντίστοιχα ειδικά σημεία συλλογής ηλεκτρονικών συσκευών και μπαταριών;

25.Χρησιμοποιείτε άχρηστα αντικείμενα που αλλιώς θα κατέληγαν στον κάδο των σκουπιδιών ή της ανακύκλωσης για κατασκευές και παιχνίδια;

26. Χρησιμοποιείτε τα χαρτιά (τυπωμένα ή χειρόγραφα) και από τις δύο όψεις τους;

27. Φροντίζετε ώστε να μην τρέχουν άσκοπα οι βρύσες καθώς και να επιδιορθώνετε άμεσα τυχόν διαρροές;

28. Υπάρχουν δέντρα ή μεγάλοι θάμνοι στον περίβολο της Εστίας σας ή σε γειτνίαση με αυτήν;

29. Το μεγαλύτερο μέρος των εντύπων και της γραπτής επικοινωνί-ας με τους γονείς διακινείται ηλεκτρονικά;

30. Τα περισσότερα μέλη του Προσκοπικού Συστήματος έρχονται με τα πόδια ή με ποδήλατο;

Σημειώσεις:1. Όταν εφαρμόζετε τη σωστή ενεργειακά πρακτική (ή υπάρχει η σχετική δομή) στην πλειο-ψηφία των αντίστοιχων περιπτώσεων σημειώνετε στη στήλη του ΝΑΙ αλλιώς σημειώνετε στη στήλη του ΟΧΙ.

Ζ. ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣΝα συμπληρώσετε για όλα τα μέλη του Προσκοπικού Συστήματος πως μετακινούνται από και προς την Εστία:

Αρι

θμός Με τα πόδια Με ποδήλατο Με Μ.Μ.Μ. Με Ι.Χ. αυτ.

ή μηχανή

αριθμός % αριθμός % αριθμός % αριθμός %

Λυκόπουλα

Πρόσκοποι

Ανιχνευτές

Βαθμοφόροι

Σύνολο:

Η. ΧΩΡΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΥΝα απαριθμήσετε όλους τους ξεχωριστούς χώρους πρασίνου που έχετε υπό την προστασία και φροντίδα σας δίνοντας μια σύντομη περιγραφή για τον κάθε έναν (θέση, ιδιοκτησιακό καθε-στώς, διαστάσεις, είδη φυτών κ.ά.):

Α.Α. ΧΩΡΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

27

Παράρτημα ΙII

Οδηγίες για την κατάρτιση σχεδίου δράσης και για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισης

Προκειμένου να βελτιωθεί το οικολογικό απο-τύπωμα από τη λειτουργία του Προσκοπικού Συστήματος, ο Α.Σ. συνεπικουρούμενος από Βαθμοφόρους των Τμημάτων και άλλα ενήλι-κα μέλη του Προσκοπικού Συστήματος ή γο-νείς, συντάσσει συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης με διάρκεια εφαρμογής ένα έτος. Οι τομείς του Σχεδίου Δράσης προκύπτουν από τις κα-τηγορίες των καταγραφών του Παραρτήματος ΙΙ και συγκεκριμένα:

1. Ενίσχυση χώρων πρασίνου2. Κατανάλωση νερού3. Κατανάλωση ηλεκτρικού4. Κατανάλωση άλλων πηγών ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, βιομάζα)5. Εισροές υλικών και προϊόντων6. Εκροές υλικών7. Ενεργειακή συμπεριφορά κτιρίου και χρηστών του8. Μετακινήσεις

Ο στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι να βελτιωθούν οι περιβαλλοντικές επιδόσεις σε μια ή περισσότερες από τις παραπάνω κατη-γορίες. Εκτός του ότι αποτελεί ένα από τα κρι-τήρια αξιολόγησης Αειφόρου Προσκοπικού Συστήματος (Σ7), είναι ιδιαίτερα σημαντικό παιδαγωγικά, γιατί προωθεί σε πρακτικό επί-πεδο δεξιότητες που σχετίζονται με την αξιο-λόγηση επίτευξης στόχων.

Παρακάτω δίνονται ενδεικτικά κάποια παραδείγματα δράσεων που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Δράσης του Προσκοπικού Συστήματος ανά κατηγορία. Όμως, κάθε Προσκοπικό Σύστημα θα πρέπει να επιλέγει μόνο του τους τομείς που κάθε χρόνο θα επικεντρώνει τις δράσεις του ανά-λογα με: τις ιδιαιτερότητες λειτουργίας του, τις εγκαταστάσεις του, τους φυσικούς πόρους και τα υλικά που χρησιμοποιεί περισσότερο, τον κοινωνικό του περίγυρο κ.ο.κ. Στο Σχέ-διο Δράσης καλό είναι να τίθεται συγκεκρι-μένος στόχος π.χ. μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 5% και σε κάθε πε-ρίπτωση (ανεξαρτήτως αν έχει τεθεί συγκε-κριμένος αριθμητικά στόχος ή όχι) θα πρέπει να περιλαμβάνεται ανά κατηγορία δράσης ο τρόπος μέτρησης / αξιολόγησης της επίτευ-ξης του στόχου. Για το λόγο αυτό στα παρα-

κάτω παραδείγματα δράσεων υπάρχουν και σχετικές προτάσεις για τον τρόπο αξιολόγη-σης τους.

1. Ενίσχυση χώρων πρασίνουΠαραδείγματα δράσεων:▶ Δημιουργία νέων χώρων πρασίνου εντός ή γύρω από την εστία.▶ Ενίσχυση των ήδη υπαρχόντων χώρων πρασίνου (π.χ. φύτευση και άλλων φυτών, αύ-ξηση της φυτοκάλυψης (επιφάνειας καλυμμέ-νης με φυτά) ή καθ’ ύψος αύξηση.▶ Υιοθεσία και φροντίδα άλλων χώρων πρα-σίνου στη γειτονιά/ δήμο.

Για την κατηγορία αυτή τρόποι αξιολόγη-σης των δράσεων θα μπορούσαν να περιλαμ-βάνουν αντίστοιχα:▶ αριθμό ή επιφάνεια των νέων χώρων πρα-σίνου▶ υπολογισμό της φυτοκάλυψης ή της καθ’ ύψος αύξησης των φυτών, μέτρηση των φυ-τών που φυτεύτηκαν ▶ αριθμό ή επιφάνεια υιοθετημένων χώρων πρασίνου.

2. Κατανάλωση νερούΟι οποιεσδήποτε δράσεις στον τομέα αυτό θα πρέπει να στοχεύουν στη μείωση της κατανά-λωσης του νερού. Για να αξιολογήσουμε κατά πόσο ήταν πετυχημένες οι δράσεις μας, στο τέλος της χρονιάς εφαρμογής, θα συγκρίνου-με την ετήσια κατανάλωση νερού πριν την έναρξη υλοποίησης της δράσης και μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεών μας [π.χ. αν οι παρεμβάσεις πραγματοποιηθούν μέσα στο τρίμηνο Μάιος – Ιούλιος ’13, η περίοδος σύ-γκρισης θα είναι: Μάιος ’12 - Απρίλιος ’13 (πριν) και Αύγουστος 13 – Ιούλιος 14 (μετά)]. Προσοχή: να χρησιμοποιηθούν οι ενδείξεις κατανάλωσης σε κυβικά μέτρα και όχι η αξία του λογαριασμού στην οποία υπεισέρχονται πολλοί άλλοι παράγοντες.

Παραδείγματα δράσεων:▶ Μείωση κατανάλωσης για συγκεκριμένες χρήσεις (π.χ. πότισμα, γενική καθαριότητα κ.λπ.)▶ Εγκατάσταση συστημάτων και διατάξε-

Ο στόχος του Σχεδίου

Δράσης είναι να βελτιωθούν οι περιβαλλο-ντικές επιδό-σεις σε μια ή

περισσότερες κατηγορίες

ων που στοχεύουν στη μείωση του χρησιμο-ποιούμενου νερού (π.χ. σύστημα ποτίσματος στάγδην, καζανάκια διπλής δράσης, μειωτή-ρες πίεσης σε βρύσες κ.ο.κ.)▶ Κατασκευή ταμιευτήρα βρόχινου νερού για πότισμα▶ Διόρθωση τυχόν διαρροών

3. Κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματοςΑν και η χρήση ενεργειακά αποδοτικότερων συσκευών είναι σίγουρα προτιμητέα όταν πρόκειται να επιλέξουμε μια νέα συσκευή, εί-

ναι αμφίβολο αν υπάρχει περιβαλλοντικό όφε-λος από την αντικατάσταση μιας συσκευής που ήδη είναι σε λειτουργία με κάποια απο-δοτικότερη. Ειδικά όταν η προς αντικατά-σταση συσκευή τίθεται σε αχρηστία πριν το προσδοκώμενο τέλος του κύκλου ζωής της ως προϊόντος (δηλαδή δεν πρόκειται να αξιοποι-ηθεί σε κάποιον άλλο χώρο ή από κάποιον άλλο χρήστη) τότε η ζημιά στο περιβάλλον, αν και έμμεση, είναι σημαντική.

Παραδείγματα δράσεων:▶ Δράσεις που σχετίζονται με τα θέματα με α/α 16-20 του πίνακα ΣΤ. του παραρτήματος ΙΙ

29

▶ Χρήση πολύμπριζων με διακόπτη (απλό ή χρονοδιακόπτη) για την πλήρη ηλεκτρική απομόνωση συσκευών μας όταν δεν τις χρει-αζόμαστε.▶ Ενίσχυση της αξιοποίησης φυσικού φωτι-σμού (π.χ. χρήση φεγγιτών ή υαλότουβλων σε εσωτερικές και εξωτερικές τοιχοποιίες).▶ Περιορισμός χρήσης ενεργοβόρων ηλεκτρι-κών συσκευών (π.χ. θερμοσίφωνας, σίδερο, φούρνος).▶ Χρήση ανεμιστήρων οροφής αντί κλιματι-στικών για δροσισμό.▶ Εάν χρησιμοποιούμε ηλεκτρικές συσκευές για θέρμανση (σώματα, αερόθερμα, κλιματι-στικά κλπ) τότε μπορούμε να συμπεριλάβουμε και δράσεις της επόμενης κατηγορίας).▶ Διάδοση συνθήματος: «ΡΕΥΜΑ – ΟΙΚΟΝΟ-ΜΙΑ»

Και στην περίπτωση αυτή, η μέτρηση της ετήσιας κατανάλωσης ρεύματος (σε KWh) θα μας δώσει το μέτρο αξιολόγησης της επιτυχί-ας ή μη των δράσεών μας.

4. Κατανάλωση άλλων πηγών ενέρ-γειας (για θέρμανση)Παραδείγματα δράσεων:▶ Ενίσχυση της θερμομόνωσης του κτιρίου▶ Δράσεις που σχετίζονται με τα θέματα με α/α 1-4, 5α, 8, 11, 14, 15 του πίνακα ΣΤ. του παραρτήματος ΙΙ▶ Ρύθμιση θερμοστάτη κατά 1ο χαμηλότερα (ή υπολογίζουμε εμπειρικά τη θερμοκρασία και τη ρυθμίζουμε λίγο χαμηλότερα)

Η ετήσια (ή εποχική) ποσότητα κατανα-λισκόμενου ενεργειακού πόρου (πετρελαίου, καυσόξυλων κλπ) θα μας δείξει την επιτυχία των δράσεών μας.

5. Εισροές υλικών και προϊόντωνΠαραδείγματα δράσεων:▶ Φωτοτυπίες/εκτυπώσεις διπλής όψης▶ Ενίσχυση ηλεκτρονικής επικοινωνίας με γονείς & φορείς (αντί παραδοσιακής αλληλο-γραφίας)

▶ Χρήση επαναφορτιζόμενων μπαταριών▶ Αξιοποίηση χρησιμοποιημένων υλικών για χειροτεχνίες, κατασκευές και συναφείς δράσεις.▶ Ενημερωτική καμπάνια για τις βλάβες στο περιβάλλον και τον άνθρωπο από την υπερ-κατανάλωση.▶ Αποτροπή της χρήσης εμφιαλωμένου νερού σε μικρή συσκευασία (συνήθως 1/2 λίτρου).▶ Δράσεις που σχετίζονται με την εξοικονό-μηση υλικών του πίνακα Δ3. του παραρτήμα-τος ΙΙ.

6. Εκροές υλικώνΜικρότερη παραγωγή εκροών δηλαδή κυρίως απορριμμάτων ή και υλικών προς ανακύκλω-ση είναι αποτέλεσμα της καλύτερης χρήσης των πόρων.

Παραδείγματα δράσεων:▶ Κομποστοποίηση▶ Trash-art από απορρίμματα που δημιουρ-γούνται μέσα στο χώρο της εστίας (και όχι εκτός).▶ Προώθηση/δωρεά λειτουργικών αντικειμέ-νων που δεν χρειαζόμαστε πια εμείς σε άλ-λους πιθανούς χρήστες.

7. Ενεργειακή συμπεριφορά κτιρίου και χρηστών τουΟι δράσεις μπορεί να είναι κάποιες από αυτές που αναφέρονται στο αντίστοιχο ερωτημα-τολόγιο στον πίνακα ΣΤ του Παραρτήματος ΙΙ.

8. ΜετακινήσειςΠαραδείγματα δράσεων:▶ Καμπάνια προώθησης της οικολογικότερης μετακίνησης (πόδια, ποδήλατο, Μ.Μ.Μ.) στα μέλη του Προσκοπικού Συστήματος.▶ Προώθηση θεμάτων οικολογικών και ασφαλών μετακινήσεων στη γειτονιά ή το Δήμο (πεζοδρόμια, πεζόδρομοι, ποδηλατό-δρομοι, σήμανση κλπ).

Σημειώσεις:1. Στην αξιολόγηση επίτευξης των στόχων των δράσεων, αν υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στον αριθ-μό των μελών του Προσκοπικού Συστήματος (π.χ. απότομη αύξηση ή μείωση), θα πρέπει αυτές να λαμβάνο-νται υπόψη μια και για παράδειγμα, αν έχει αυξηθεί η δύναμη κατά 10% και η κατανάλωση νερού έχει μεί-νει σταθερή, αυτό σημαίνει ότι κατά κεφαλή έχουμε μείωση της χρήσης νερού.2. Στις περιπτώσεις όπου η παροχή νερού ή ηλεκτρικού ρεύματος γίνεται από τρίτους, οι οποίοι έχουν και την ευθύνη της χρήσης των σχετικών μετρητών (π.χ. σε σχολικά ή άλλα κτίρια με παράλληλες χρήσεις) θα ήταν χρήσιμο να τοποθετηθούν «εσωτερικοί» μετρητές, ώστε να μπορούν να καταγράφονται οι σχετικές κα-ταναλώσεις μόνο για τη χρήση του Προσκοπικού Συστήματος.

Μικρότερη παραγωγή

εκροών ή και υλικών προς

ανακύκλωση εί-ναι αποτέλεσμα

της καλύτερης χρήσης πόρων

31

Παράρτημα ΙV

Αρχές ελαχιστοποίησης απορριμμάτωνΔιαχείριση αντικειμένων και υλικών ώστε να μην καταλήξουν στα απορρίμματα

Το Reduce (αναφέρεται και ως minimization - ελαχιστοποίηση) - έχει να κάνει με τη μείωση της χρήσης των υλικών. Αυτή μπορεί να προ-κύψει μέσα από δύο στρατηγικές επιλογές:▶ η πρώτη είναι η μείωση της κατανάλω-σης αγαθών (δηλαδή αφορά τους κατανα-λωτές), τα οποία πολλές φορές καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων ή στον κάδο της ανακύκλωσης χωρίς καλά-καλά να τα χρησι-μοποιήσουμε. Ιδανικά μπορούμε να αποφύ-γουμε τελείως να καταναλώνουμε υλικά και υπηρεσίες οι οποίες δεν μας είναι απαραίτη-τες (prevention – πρόληψη).▶ η δεύτερη είναι αυτή που πρέπει να εφαρ-μόζουν οι παραγωγοί και μεταπράτες των αγαθών (αφορά τις βιομηχανίες/βιοτεχνίες και τους εμπόρους) ώστε να ελαχιστοποιούνται

οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται (αλλά και η καταναλισκόμενη ενέργεια) τόσο στα ίδια τα προϊόντα όσο και στις συσκευασίες τους. Και εδώ βέβαια ως καταναλωτές έχουμε τη δυνατότητα να επιλέγουμε προϊόντα εταιρειών που έχουν ενσωματώσει τέτοιες πο-λιτικές μείωσης υλικών συσκευασίας κλπ, έτσι ώστε να πιεστούν και οι άλλες ανταγωνίστριες εταιρείες να υιοθετήσουν πολιτικές μείωσης υλικών και ενέργειας.

Το Reuse (επαναχρησιμοποίηση ή επανάχρηση) αφορά: α) στη συνέχιση της χρήσης προϊόντων που για κάποιο λόγο δεν ικανοποιούν πια τον αρχικό κάτοχό τους αλλά θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν άλλους αν-θρώπους (π.χ. ρούχα που δεν μας κάνουν πια)

USE Επαναχρησιμοποίηση

DUCE Μείωση

CYCLE Ανακύκλωση

THINK Αναστοχασμός

Οι αρχές ελαχιστοποίησης απορριμμάτων περιγράφονται συνοπτικά με κάποιες αγγλόφωνες εκφρά-σεις εμβληματικού χαρακτήρα όπως το πιο παλιό Reduce – Reuse – Recycle (τρία R), τη βελτιωμένη εκδοχή Reduce – Reuse – Recycle – Rethink (τέσσερα R), και άλλες παρόμοιες εκφράσεις.

και β) στη χρησιμοποίηση των ανεπιθύμητων προϊόντων ή κάποιων από τα συστατικά – υλικά τους, προκειμένου να ικανοποιήσουν κάποια άλλη ανάγκη μας (π.χ. φθαρμένα ρού-χα μπορούμε να τα κάνουμε ξεσκονόπανα, ή να τα χρησιμοποιήσουμε για να μπαλώσουμε άλλα ρούχα).

Το Recycle (ανακύκλωση ή ανακύκλη-ση) δε χρειάζεται διευκρινήσεις, είναι πολύ σημαντικός όρος και πρακτική αλλά χρειάζε-ται και μεγάλη προσοχή μια και πολλές φορές μπορεί να αποπροσανατολίζει τους κατανα-λωτές και να ενισχύει τελικά την υπερκατα-νάλωση («δεν πειράζει που αγοράζω πολλά προϊόντα, αφού όταν δεν τα θέλω πια τα πετάω στον κάδο της ανακύκλωσης»). Ακόμα χειρότερα μπορεί τελικά να εφησυχάζει τους ανθρώπους μια και πολλοί θεωρούν ότι εφό-σον ανακυκλώνουν (ή συμμετέχουν και σε κάποια δενδροφύτευση) έχουν κάνει το χρέος τους προς το περιβάλλον και δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτε άλλο.

Το Rethink (αναστοχασμός) διαπερνά τα υπόλοιπα 3 Rs και έχει να κάνει με την αξιολόγηση των πρακτικών μας είτε ως κατα-ναλωτών είτε ως παραγωγών αγαθών – προ-

ϊόντων ώστε να υπάρχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το περιβάλλον:

Έτσι για μεν τους καταναλωτές, την επόμενη φορά που θέλουμε να χρησιμοποιή-σουμε ένα προϊόν μπορεί να αναζητήσουμε εναλλακτικούς τρόπους από το κυρίαρχο πρό-τυπο: αγοράζω – χρησιμοποιώ – πετάω (στον κάδο της ανακύκλωσης, είτε στα σκουπίδια).

Για δε τους παραγωγούς προϊόντων μπο-ρούν να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους κατασκευής τους λιγότερο απαιτητικούς σε φυσικούς πόρους και ενέργεια ή ακόμα και επανασχεδιασμό των προϊόντων (το redesign που αναφέρθηκε).

Σε κάθε περίπτωση παρατίθεται ένα σχή-μα σχετικά με την ιεράρχηση των δράσεων που πρέπει να εφαρμόζουμε με στόχο τη μείωση των απορριμμάτων.

Όπως φαίνεται και από το πιο πάνω σχήμα, η ανακύκλωση είναι όχι η πρώτη αλλά η τέταρτη επιλογή που έχουμε, γι’ αυτό θα πρέπει να αναδείξουμε τις επιλογές εκεί-νες που είναι ιεραρχικά ανώτερες (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όταν φτάσουμε στο ση-μείο όπου δεν μπορούμε να μειώσουμε ή να επαναχρησιμοποιήσουμε – εμείς ή κάποιος άλλος – κάτι δεν πρέπει να το προωθήσουμε για ανακύκλωση).

Η ανακύκλωση είναι όχι η πρώτη αλλά η τέταρτη επιλογή που έχουμε.

πρόληψη

καλύτερη επιλογή

ελαχιστοποίηση

επανάχρηση

ανακύκλωση

ανάκτηση ενέργειας

απόρριψη

χειρότερη επιλογή

Παράρτημα V

ΚΩΔΙΚΑΣ ΟΙΚΟ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣΣτις δράσεις υπαίθρου:

1.

Περπατώ πάνω στα μονοπάτια και αποφεύγω να βγαίνω από αυτά. Σε περίπτωση που βγω απ’ το μονοπάτι πατώ με προσοχή. Ιδιαίτερα αν μια περιοχή έχει καεί πρόσφατα αποφεύγω να μπω μέσα σε αυτή και αν δεν είναι δυνατό να την παρακάμψω κινούμαι με τη μέγιστη προσοχή γιατί το καμένο έδαφος πληγώνεται πολύ εύκολα και τα μικροσκοπικά φυτά που φυτρώνουν καταστρέφονται.

2. Δεν κλωτσάω και δεν μετακινώ πέτρες (εξαιρούνται οι περιπτώσεις που κάποια πέτρα μπορεί να προκαλέ-σει τραυματισμό).

3. Δεν μιλάω δυνατά και δεν προξενώ άσκοπους θορύβους (εκτός αν πρόκειται για κλήση σε βοήθεια ή απο-φυγή κινδύνου).

4. Δεν κόβω λουλούδια και μανιτάρια και προσέχω να μην τα πατώ. Αν βρω κάποια σπάνια αγριολούλουδα, μπορώ να τα φωτογραφήσω ή να τα σχεδιάσω προσέχοντας να μην τα τσαλαπατήσω.

5. Δεν πατώ και δεν πειράζω έντομα, αράχνες, σκορπιούς, φίδια, σαύρες, χελώνες, σκαντζόχοιρους και άλλα ζώα που ζουν στο έδαφος.

6.Αν δω κάποιο ζώο (μεγάλο ή μικρό) προσπαθώ να μην κάνω καθόλου θόρυβο και να μην το ενοχλήσω με κανέναν τρόπο. Μπορώ αν θέλω και έχω χρόνο να το παρατηρήσω, να το φωτογραφήσω, να το σχεδιάσω ή να το καταγράψω.

7. Τα βρύα και οι λειχήνες είναι κατώτερα φυτά που αναπτύσσονται πάνω στο έδαφος, σε πέτρες ή σε άλλα φυτά. Δεν τα κόβω και δεν τα ξεκολλώ από το μέρος που βρίσκονται.

8. Αν χρειάζεται να κόψω κάποια κλαδιά για κατασκευές ή για άναμμα φωτιάς, διαλέγω αυτά που είναι ήδη πεσμένα στο έδαφος ή αυτά που φαίνεται να έχουν ξεραθεί.

9. Όταν βρίσκομαι σε κάποια προστατευόμενη περιοχή (εθνικό δρυμό, εθνικό πάρκο, αισθητικό δάσος κ.ά.) τηρώ τους ειδικούς κανόνες που ισχύουν για την περιοχή αυτή.

10.

Ιδιαίτερα στους εθνικούς δρυμούς και τα εθνικά πάρκα να θυμάμαι ότι απαγορεύεται:• να ανάβω υπαίθριες φωτιές• να καίω ξερά χόρτα και κλαδιά• να καίω σκουπίδια• να κόβω λουλούδια, να ξεριζώνω ή να κόβω φυτά ή τμήματά τους.

11.

Δεν κάνω συλλογές από ζωντανούς οργανισμούς (π.χ. πεταλούδες, σκαθάρια, σαύρες, βατράχια, αυγά, κ.ο.κ.). Αν κάνω σχετική έρευνα ή εργασία, μπορώ να συλλέξω τα βιοδηλωτικά τους ίχνη που βρίσκω πεσμένα στο έδαφος (π.χ. φτερά εντόμων ή πουλιών, κουφάρια εντόμων, πουκάμισα φιδιών, οστά σπονδυλωτών, εμέσμα-τα αρπακτικών πουλιών (pellets) ή να κάνω το εκμαγείο από τα ίχνη ζώων που έχουν χαραχτεί στο χώμα ή τη λάσπη.

12. Δεν χαράζω τα δέντρα ή τους βράχους, μπορώ όμως να βάζω σχετικά σήματα για τη σήμανση μονοπατιών.

13. Δεν πετάω σκουπίδια, αλλά τα κουβαλάω μαζί μου μέχρι να βρω κάδο απορριμμάτων.

14. Προσέχω να μη χάνω τα πράγματα μου (ούτε βέβαια τον εαυτό μου)!

15. Το βράδυ σβήνω πάντα τον φακό και τις λάμπες όταν δεν τα χρειάζομαι. Φροντίζω κατά τη διάρκεια της ημέρας να μην ανάψει κατά λάθος ο φακός (π.χ. αφαιρώντας μια μπαταρία).

16. Αν προκαλέσω εγώ ή άλλο μέλος της ομάδας μου με κάποιο τρόπο φωτιά προσπαθώ χωρίς χρονοτριβή να τη σβήσω πριν επεκταθεί, καλώντας ταυτόχρονα σε βοήθεια τους συντρόφους μου.

17. Αν δω φωτιά καλώ άμεσα την Πυροσβεστική και λαμβάνω όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διαφύλαξη της υγείας και της σωματικής μου ακεραιότητας.

18.

Σε περιπτώσεις που αντιληφθώ κάποια καταστροφική και πιθανόν παράνομη ενέργεια (π.χ. ρίψη μπαζών ή σκουπιδιών, κάψιμο χόρτων το καλοκαίρι, παράνομο κυνήγι ή ψάρεμα, παράνομη υλοτομία κλπ) ειδοποιώ τον Αρχηγό μου και αν είναι εφικτό ενημερώνουμε τις αρμόδιες αρχές (δασαρχείο, λιμεναρχείο, φορέα δια-χείρισης προστατευόμενης περιοχής κ.ο.κ.).

19. Το δάσος είναι φίλος και ευεργέτης μας. Ας το σεβαστούμε και ας του προσφέρουμε την προσοχή, τη φρο-ντίδα και την αγάπη μας.

20. Στο πέρασμά μου από το δάσος και τη φύση γενικότερα, αφήνω μόνο πατημασιές και παίρνω μόνο φωτο-γραφίες.

33

"Η καθιέρωση του θεσμού του «Α

ειφόρου Προ-

σκοπικού Συστήματος»

μπορεί να συνεισφέρει







τα μέγιστα στην καλλι

έργεια όχι μόνο οικολ

ο-





ο-



γικής συνείδησης, που

λίγο-πολύ γίνεται σε

με-



ο-



με-



ο-

γάλο βαθμό και σήμερ

α, αλλά να την πάει έν

α



με-



α



με-

σκαλί παραπάνωγάλο βαθμό και σήμερ


α

σκαλί παραπάνωγάλο βαθμό και σήμερ


α

. στη διαμόρφωση ενός τρ

όπου



α

στη διαμόρφωση ενός τρ

όπου



α


όπου

.

ζωής που συνεισφέρει στη δι

ατήρηση της ισορ-

σκαλί παραπάνω



σκαλί παραπάνω.


ατήρηση της ισορ-. στη διαμόρ

φωση ενός τρόπου




όπου


όπου

.


ατήρηση της ισορ-. στη διαμόρ

φωση ενός τρόπου

.

ροπίας, διατηρισιμότητ

ας, και ποικιλότητας τ

ης





ης



ζωής στον πλανήτηροπίας, δια

τηρισιμότητας, και ποι

κιλότητας της

ζωής στον πλανήτηροπίας, δια

τηρισιμότητας, και ποι

κιλότητας της

. από τον άνθρωπο και τις



ης

από τον άνθρωπο και τις



ης

. από τον άνθρωπο και τις

.

κοινωνίες του έως τα οικοσυ

στήματα και τη βιό-

ζωής στον πλανήτη



ζωής στον πλανήτη.


στήματα και τη βιό-. από τον ά

νθρωπο και τις


στήματα και τη βιό- από τον ά

νθρωπο και τις . από τον ά

νθρωπο και τις .


στήματα και τη βιό-. από τον ά

νθρωπο και τις .

σφαιρα."κοινωνίες του έως τα οικοσυ


σφαιρα."κοινωνίες του έως τα οικοσυ












ο-





ο-





με-



ο-



με-



ο-



α



με-



α



με-


όπου



α


όπου



α




όπου




όπου



ης





ης





ης




ης




στήματα και τη βιό- από τον ά

νθρωπο και τις

Documents

Κοινωνία Αειφορία Προσκοπισμός