สารสถาบัน สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ ฉบับที่ 12

สารสถาบนฯสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยเชยงใหมResearch Institute for Health Sciences, Chiang Mai University

ฉบบท 12 วนท 2 เมษายน 2556

เมษายน - พฤษภาคม 2556

สารสถาบนฯ

ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด

01-03 ผอ. อยากคย (จรงๆ)

04-16 เลาขานงานวจย

17-27 News & Event

28 ตารางกจกรรม

29-30 ซปซบสรางสรรค

31-35 บอกกลาวรอบบาน

36-37 เรองสนเราพลง

38-63 ยำาเทาท วไทย ไปท วโลก

ศ. นพ. สวฒน จรยาเลศศกด�

รศ. พญ. อมพกา มงคละพฤกษ

ศ. นพ. ขวญชย ศภรตนภญโญ

ผศ. นพ. อภนนท อรามรตน

ผศ. นพ. เกรยงไกร ศรธนวบญชย

ทปรกษา

กองบรรณาธการนางบปผา ประภาลกษณ

นางสาวอรยา สงหประเสรฐ

นางปภาวด ดำารงมณ

นางสาวทศนวรรณ บรบรณ

นางสาวอวรรณา รตนศร

นายวโรจน แกวตย

นายพพฒนพงศ ตลาพงษพพฒน

ผอ. อยากคย(จรงๆ)

เปนอยางไรกนบาง สบายดไหมครบชาวสถาบนฯ ทรกทกทาน นกเขาส

ชวงฤดทมปญหาหมอกควนของเชยงใหมและภาคเหนอกนอกแลว ยงดทพอจะมลมพด

และฝนตกสลบเปนชวง ๆ อยบางในชวงน ท�าใหพอจะชวยบรรเทาเบาบางปญหา

หมอกควนไดเปนบางวน แตบางวนกหนกหนาสาหสพอควร วธประเมนคณภาพ

ของอากาศแบบชาวบานทอาจารยชอบใช กคอแหงนหนามองไปทางดอยสเทพ

จากชนสของตกหนงตอนเทยงวน ถาวนไหนมองเหนตวพระธาตชดเจน แสดงวา

อากาศดมาก วนไหนเหนแบบเบลอ ๆ พอมองเหนยอดดอยและพระธาตเปนเงา ๆ

กยงพอจะหายใจไดไหวอย แตถาวนไหนมองไมเหนตวดอยสเทพเลย แสดงวา วนนน

ความรนแรงของปญหาหมอกควนในตวเมองเชยงใหมนาจะหนกหนาสาหส อยในขน

อนตราย แตถาอยากใหเปนวทยาศาสตรทเชอถอได คงตองอาศยเครองมอตรวจวด

คณภาพอากาศของกลมวจยมลภาวะ ทม ดร.ทพวรรณ เจใหญของเรา เปนแกนน�า

เอาเครองฯ มาตงตรวจทหนาสถาบนฯ ของเรา ทานใดทเปนโรคภมแพ เปนโรคหอบหด

กคงจะหายใจล�าบากมากกวาคนอน บางทานอาจตองถกน�าสงเขาโรงพยาบาล

เพอรบการรกษาโรคหอบหด หรอไมกหอบผาหนไปอาศยอยทภาคอนเปนการชวคราว

ยงไงกขอชวยกนดแล ชวยกนแกไขปญหาหมอกควนกนตอไป โดยเฉพาะกลมนกวจย

ของ ดร.ทพวรรณ คณธญญา (แขก) และทมงานมลภาวะทกลาวไปแลว คงตอง

ชวยกนรณรงคและหาทางแกไขปญหาเหมอนเชนทกปทผานมา เพราะดทาทางแลว

คงจะเปนปญหาของภาคเหนอตอไปอกนานในชวงหนารอนของทกปครบ

ในเดอนเมษายน ถอเปนเดอนทพวกเราจะมงานรดน�าด�าหว ขอพรจากผอาวโส

ของสถาบนฯ เนองในเทศกาลสงกรานตเหมอนเชนทผานมาทกป ปนก�าหนดจดงาน

ในวนท 19 เมษายน ในชวงเชาทสถาบนฯ ตกหนง สวนในตอนบาย จะเปนงานรดน�าด�าหว

ทเราจะจดขบวนแหไปรวมกบหนวยงานอน ๆ ใน มช. เพอรดน�าด�าหวผ อาวโส

และผบรหารของ มช. เหมอนเชนทกป หวงวาชาวสถาบนฯ ทกทานจะไดมารวมงาน

เพอแสดงความกตญญตอผอาวโสของสถาบนฯ ดวยกนนะครบ

สวนอกเรองทหลายทานดจะชอบเดอนเมษายนกนมากกวาเดอนอน ๆ

ในรอบป เพราะเปนเดอนทมวนหยดพเศษทหยดตดตอกนนานมาก และยงเปนชวง

ปดเทอมส�าหรบทานทมครอบครวและมลกอยในวยเรยนอย จงถอเปนโอกาสทอง

วสยทศนสถาบนฯ : สถาบนวจยทมงสองคกรแหงความเปนเลศในการวจยดานวทยาศาสตรสขภาพ

วสยทศนสถาบนฯ : สถาบนวจยทมงสองคกรแหงความเปนเลศในการวจยดานวทยาศาสตรสขภาพสารสถาบนฯ 2

ของบางทานทจะขออนญาตลาพกรอน (เพราะรอนจรง ๆ)

พาครอบครวไปเทยวทะเลบาง ทพอมตงคเหลอใชมากหนอย

กไปเทยวไกลถงตางประเทศ ปลายเดอนมนาคมทผานมา

จงเหนมใบลาพกผอนของชาวสถาบนฯ เสนอขออนมตลวงหนา

มากกวาชวงอนในรอบป กขอใหทานทใชโอกาสหยดยาวน

ไดไปเทยวและพกผอนกบครอบครวหรอเพอน ๆ อยางม

ความสข สนกสนาน สมใจอยากกนถวนหนา ถอเปนการ

ชารจแบตเตอรใหแกชวตหลงจากเหนอยลามานาน หวงวา

กลบมาจะได ต งหน าต งตาท�างานอย างคกคกทกท าน

เพราะไดพกผอนกนเตมท (หวงวาจะไมใชตงหนาตงตาท�างาน

ใชหน เพราะกเงนไปเทยวลวงหนาจนเกนตว)

อกเรองทอยากจะเลาใหพวกเราไดทราบ กคอ

การจดสมมนาและประชมรวมกนระหวาง 5 สถาบนวจยใน มช.

ไดแก สถาบนวจยสงคม สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลย

สถาบนวจยพลงงาน และสถาบนวจยหลงการเกบเกยว บวกกบ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพของเรา เรยกยอ ๆ วา

เครอข าย 5 ส. ซงจะมประชมสมมนาของทมผ บรหาร

และนกวจยแกนน�าของแตละสถาบนฯ ในวนท 3 เมษายน 2556

ณ หองประชมสถาบนวจยสงคม โดยมความคาดหวงวา

จะสรางความรวมมอในการพฒนางานวจยทบรณาการรวมกน

ไดในเครอขายวจยของสถาบนฯ รวมถงการท�างานวจยรวมกบ

คณะตาง ๆ ใน มช. และการหารอเกยวกบแนวทางในการพฒนา

บคลากรของสถาบนฯ รวมกน สวนผลการปรกษาหารอ

เปนอยางไร มประเดนอะไรทนาสนใจทเราจะท�างานรวมกน

ในเครอขาย 5 ส. ไดบาง จะขอรวบรวมน�ามาเลาใหพวกเรา

ไดทราบในสารสถาบนฯ ฉบบหนา

หากพวกเราพอจ�ากนได เมอสองปกอนทางสถาบนฯ

เคยท�าแบบสอบถามเรองความพงพอใจและความผกพน

ของบคลากรทมตอการท�างานในสถาบนฯ โดยเปนการตอบ

ผานทางเวบไซตภายในของสถาบนฯ ซงในคราวทแล ว

ตองขอชมเชยพวกเราอยางมาก เพราะไดรบความรวมมอ

จากพวกเราเขาไปชวยกนตอบแบบสอบถามและเสนอขอคดเหน

ทด ๆ เพอการพฒนาสถาบนฯ เปนอยางดยง ถาจ�าไมผด

นาจะมพวกเราเขาไปชวยกนตอบมากกวา 80% ขณะน

ทางสถาบนฯ คดวาจะขอความรวมมอจากพวกเราเพอท�าการ

ส�ารวจเรองดงกลาวอกครง เพราะเปนกจกรรมการส�ารวจ

ตนเองทพยายามจะท�าทก 2 ป คาดวานาจะปรบแบบสอบถาม

ใหมไดเสรจ และเอาขนเวบไซตของสถาบน เพอขอความรวมมอ

ใหพวกเราชวยกนเขาไปตอบไดในเดอนเมษายน 2556 น

ยงไงจะไดมการประกาศแจงเวยนผานไปทางหวหนาสวนงาน

ททานสงกด เมอไดจดท�าแบบสอบถามเสรจและน�าขนเวบไซต

เพอให พวกเราเข าไปช วยกนตอบได แล ว นอกจากน

ผลการส�ารวจดงกลาว ยงถอเปนเกณฑตวหนงทเราจะตองท�า

เพอเปนการส�ารวจตนเองของสถาบนฯ และตองน�าเสนอใหแก

คณะกรรมการประกนคณภาพทจะมาตรวจเยยมและประเมน

สถาบนฯ ประมาณกลางปนครบ

สวนเรองสดทาย ทจะขออนญาตเรยนแจงใหพวกเรา

ทราบกคอ เรองการด�ารงต�าแหนงผ อ�านวยการ สถาบนฯ

ของอาจารยจะครบรอบ 4 ปทอาจารยด�ารงต�าแหนงในเดอน

มถนายน 2556 น มความรสกวาเวลาผานไปเรวจง และขอกลาว

ค�าขอบคณพวกเราทกคนทได ร วมกนท�างานอยางท มเท

ดวยความเสยสละ และไดชวยสรางชอเสยงในดานการวจย

อยางมากมายใหแกสถาบนฯ และ มช. รวมถงชอเสยงใหแก

ประเทศในการวจยทางคลนกทเราไดท�ารวมกบสถาบนวจย

ชนน�าในตางประเทศ ตอนนทางมหาวทยาลยไดแตงตง

คณะกรรมการสรรหา และอยในระหวางกระบวนสรรหาบคคล

ท เหมาะสมเพอมาด�ารงต�าแหนงผ อ�านวยการคนตอไป

สวนจะเปนใคร ใครจะสมครกนบาง และคณะกรรมการสรรหา

จะเลอกใครใหเปน ผอ. คนตอไป กคงตองรอตดตามกน

เรานาจะรผลการพจาณาในเดอนพฤษภาคม - มถนายน 2556

กอนอาจารยครบวาระในวนท 26 มถนายน หากทราบผล

การตดสนแลว จะไดน�ามาเรยนใหพวกเราไดทราบโดยทวกน

ตอไป....พบกนใหมฉบบหนาครบ

#####

วสยทศนสถาบนฯ : สถาบนวจยทมงสองคกรแหงความเปนเลศในการวจยดานวทยาศาสตรสขภาพ สารสถาบนฯ 3


“เลาขานงานวจย”

ศนยวจยดานโรคเอดสและโรคตดตอทางเพศสมพนธผศ. นพ. เกรยงไกร ศรธนวบญชย

สวสดครบ วนนผมขอแนะน�าโครงการวจยใหมเกยวกบโรคเอดสของสถาบนฯ ทจะเรมด�าเนนการในปนชอโครงการ

RV 306 ครบ อนทจรงจะวาไปแลว โครงการนกไมใชโครงการวจยใหมหมดเสยทเดยว แตเปนโครงการทตอยอดมาจากโครงการ

RV 144 ซงเปนโครงการทดลองวคซนปองกนเอดสทด�าเนนการเสรจสนไปแลวทจงหวดชลบรและระยอง ทพบวาวคซน

ชวยลดความเสยงในการตดเชอเอชไอวได 60% ในปแรกหลงไดรบวคซน อยางไรกตามระดบประสทธผลคอย ๆ ลดลง

จนเหลอประมาณ 31% เมอครบสามปครง และปจจบนวคซนตวนกยงเปนวคซนปองกนเอดสตวเดยวทไดผล

โครงการ RV 306 จงจะน�าวคซนของโครงการ RV 144 มาศกษาตอยอด โดยทดลองฉดวคซนอลแวค-เอชไอว

และเอดสแวกซบ/อ ซงเคยใชในโครงการ RV 144 ใหกบอาสาสมครตามโปรแกรมของ RV 144 แตจะฉดเพมทระยะเวลา 1 ป

ในหลาย ๆ รปแบบดวย เพอดการกระตนภมคมกนผานทางลกษณะการตอบสนองของภมคมกนในรางกายและในเยอเมอก

ฉะนนนอกจากจะมน�าเลอดของอาสาสมครไปตรวจแลว โครงการจะเกบตวอยางเนอเยอจากบรเวณล�าไสใหญสวนปลาย

และไขกระดกไปตรวจดดวย

หนวยงานทรวมในการวจยนประกอบดวย ศนยทดสอบวคซน คณะเวชศาสตรเขตรอน มหาวทยาลยมหดล สถาบนวจย

วทยาศาสตรการแพทยทหาร กรมการแพทยทหารบก โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา และทสถาบนฯ ของเรา โดยศนยวจยโรคเอดส

สภากาชาดไทย รบเปนสถานทเกบและตรวจตวอยางเนอเยอ ส�าหรบทสถาบนฯ มอาจารยหมอสวฒน ทานผอ�านวยการเปนหวหนา

โครงการ ไดมการอบรมเจาหนาทโครงการไปแลวเมอวนท 25-26 ม.ค. 2556 และคาดวาจะเรมรบอาสาสมครไดภายใน

กลางปน


ศนยวจยชวโมเลกล และเซลลวทยาของโรคตดเชอศ.นพ.ขวญชย ศภรตนภญโญ

ในฉบบน ศนยวจยชวโมเลกลและเซลลวทยา

ของโรคตด เชอจะขอเล าถ งงานว จยด านภมค มกน

ตอโรคมาลาเรย ซงท�าการศกษาในพนทจงหวดแมฮองสอน

โครงการนไดรบการสนบสนนทนวจยจากสถาบนสขภาพ

แหงชาต (The National Institute of Health: NIH) ประเทศ

สหรฐอเมรกา โดยม ดร.จรประภา วภาษา เปนหวหนา

โครงการ

กอนจะเลาถงโครงการวจย ขอเทาความถงความร

ดานภมคมกนกนกอน โดยปกตแลวเมอรางกายไดรบเชอโรค

ระบบภมค มกนของเราจะก�าจดเชอเหลานนโดยเกดการ

กระต นเซลลเมดเลอดขาวใหมการท�างานทแตกตางกน

ออกไป เมดเลอดขาวชนดหนงทเรยกวา B cells จะแบงตว

โดยสวนหนงเปลยนแปลงคณสมบตเปนเซลลทเรยกวา

Plasma cells สามารถสรางและหลงโปรตนท เรยกวา

แอนตบอด ซงสามารถจบกบเชอโรคท�าใหเกดการยบยง

การเจรญเตบโตของเชอโรคและเมอเกดรวมกบการท�างาน

ของเซลลชนดอน ๆ รางกายจะก�าจดเชอโรคได Plasma cells

เหลานบางสวนจะตายลงและบางสวนจะเขาไปอาศยอยใน

ไขกระดก ท�าหนาทสรางแอนตบอดออกสกระแสเลอดได

เปนเวลานานท�าใหรางกาย สามารถปองกนเชอโรคไดทนท

หากไดรบเชออกครง นอกจากน B cells บางสวนจะพฒนา

ไปเปน memory B cells ท�าหนาทจดจ�าโปรตนนน ๆ

หากถกกระตนจากเชอโรคเดมอกครงจะสามารถเปลยนแปลง

ตวเอง เพอสรางแอนตบอดไดอยางรวดเรว ระบบภมคมกน

จาก B cells จงมความส�าคญมากในการตอสกบโรคตดเชอ

จากการศกษาในโครงการทผานมาในพนทอ�าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม เราพบวาผทเคยปวยดวยโรคมาลาเรยนน

มแบบแผนของแอนตบอดและ Memory B cells ทจดจ�าโปรตนตาง ๆ ของเชอมาลาเรยแตกตางกนมาก บางคนมเฉพาะแอนตบอด

ตอโปรตนบางชนด บางคนมเฉพาะ memory B cells ตอโปรตนทตางชนดออกไป ทส�าคญและนาสนใจคอมบางคนไมมทง

แอนตบอดและ memory B cells ทง ๆ ทเคยปวยดวยโรคมาลาเรยมาหลายครงหรอเคยปวยเมอไมนานมาน สาเหตทภมคมกน

ระบบนไมตอบสนองหรออาจจะตอบสนองแตมอายเพยงสน ๆ นนยงไมเปนทเขาใจอยางแนชด


ในโครงการวจยนเราจะประยกตใชเทคนคทถกพฒนา

เมอไม นานมาน โดยการตดสารเรองแสงเข ากบโปรตน

ชนดตาง ๆ ของเชอมาลาเรยเพอน�าไปจบกบผวของ B cells

และเมอตรวจหาเครองหมายหรอโปรตนอน ๆ บนเซลล

เดยวกนนจะท�าใหทราบถงลกษณะของ B cells ทจ�าเพาะ

ตอโปรตนชนดนน ๆ และหากท�าการศกษาทเวลาตาง ๆ กน

หลงตดเชอ จะท�าใหทราบถงการเปลยนแปลง การรกษาระดบ

หรอการลดลงของเซลลแตละชนดเมอเวลาผานไป และสามารถ

หาความสมพนธระหวางชนดของเซลลกบระยะเวลาการคงอย

ของระบบภมคมกนดวย

โ ค ร ง ก า ร น ด� า เ น น ก า ร ใ น เ ข ต อ� า เ ภ อ เ ม อ ง

จงหวดแม ฮ องสอน โดยได รบความร วมมอเป นอย างด

จากบคลากรของศนย ควบคมโรคตดต อน�า โดยแมลง

ในการตดตอและตดตามผเขารวมโครงการจ�านวน 142 ราย

ในพนทน แตละรายจะอยในโครงการนาน 12 เดอน แบงเปน

กลมผทเพงหายปวยจากมาลาเรย กลมผเคยปวย และผไมเคย

ไดรบเชอมาลาเรย มการเจาะเลอด 5 ครง โครงการนไดรบ

ความรวมมอเปนอยางดจากผเขารวมโครงการซงในบางหมบาน

มอตราการคงอยในโครงการของผเขารวมโครงการถง 100 %

การศกษานจะท�าใหทราบถงปจจยทส�าคญตอการเกดภมคมกน

ทปองกนการตดเชอได ซงอาจท�าใหการพฒนาวคซนปองกนโรค

เปนไปอยางรวดเรวขน


ศนยวจยดานสารเสพตด ผศ.นพ.อภนนท อรามรตน

1. เตรยมตวกอนเขาปา และระหวางออกลาชาง มา เสอ สงโต ฯลฯ

ชางประจวบเหมาะเสยเหลอเกนทสารสถาบนฯ ฉบบน วางแผงในเดอนเมษายน เดอนทใครหลาย ๆ คนตงหนาตงตา

รอคอย เพราะนอกจากจะมวนหยดเยอะเปนพเศษ จะไดอยบานหรอกลบบานไปพบกบสมาชกในครอบครวอยางพรอมหนา

และอกเหตผลหนงกอาจถอโอกาสเลยงฉลองสงสรรคกบเพอนฝงหรอญาตพนอง ซงประเดนหลงนชางเขาทางงานวจยของ

หนวยวจยสารเสพตด เกยวกบการดมเครองดมแอลกอฮอลอยางไรใหปลอดภย วนนจงอยากน�าผลการวจยดงกลาวมาย�าเตอน

ใหชาวสถาบนฯ กนอกสกรอบ จะไดไมเปนภาระของลกหลาน

ดมปลอดภย by Gang SAA

2. การดมแบบเสยงต�า: การค�านวณปรมาณการดม

ทเปนมาตรฐานและการดมแบบยงใจได

สตรในการค�านวนปรมาณการดมคอ

ดกร x ปรมาณการดม x คาคงทของปรมาณ

เอทานอล 1 มล. (0.79) ทงหมดหารดวย 10

หรอคดงาย ๆ วา ในหนงวน ชายและหญงไมควร

ดมเบยรเกน 3 กระปอง หากดมมากกวาน ชวตทานจะเรม

เขาสความเสยงสงแลว

ควรหาอะไรรองทองกอนหากรวาค�าคนน (หรอเรม

ตงแตบายไปเลย) ยงอกยาวไกล กนขาว นม ไข หรอผก

รองทองไวประมาณ 1 ชวโมงกอนดม เพราะหากปลอยให

ทองวาง รางกายจะดดซบแอลกอฮอลไดไวและมากกวาปกต

ตอมาควรเลอกเครองดมทมดกรต�า คอย ๆ จบแตพองาม

อยาไปเลนชนแลวหมดแกวเปนอนขาด รจกพดคยถามไถ

สารทกขสกดบเพอนรวมวงสนทนามากกวาเนนกระดก

เพยงอยางเดยว และประเดนทส�าคญคอ อยาหาญกลา “ไฝว”

(ขออภยภาษาวยรน) กบสตวหลายชนด เชน เสอฟดสงโต

โดนชางกระทบซ�า เปนตน รวมถงการสบบหรระหวาง

การดมดวย เพราะนอกจากจะท�าใหทานเมาเรวแลว ยงท�าให

ปวดหวเวลาตนอกดวย มเคลดวชามาบอกเพมอกเลกนอย คอ

ควรพกวตามนหรออาหารเสรม ตดตวไวกนระหวางดม

สกครงหนง จะชวยใหคณไมเกดอาการเมาคางได


4. รกฏหมาย

3. จะเกดอะไรขนเมอเหลาเขาปาก

ขม !!!! (แนนอนอยแลว) ล�า !!!! (อนนส�าหรบขเหลา)

หลงจากนนคอเมา !!!! แลวเราเคยสงเกตหรอไมวา ดมไป

กแกวกวาเราจะเมา หรอกอนเมามอาการอยางไรบาง

หากลองเทยบปรมาณเหลาทดมเทากบแกวขนาดใสเหลาขาว

เหลาตอง(ส�าหรบผ ช�านาญการพเศษ) หรอแกวไหวเจา

(ส�าหรบระดบปฏบตการ) จะพบวาเมอดมไป 3 แกว จะเรม

รสกตวชา ดมไป 5 แกว จะเรมเดนเซ ความจ�าสน ดมไป

7 แกว ภาษาทองถนเรยก “เพอะ” คอเรมควบคมตวเองไมได

ดมไป 9 แกว จะเรมคลนไสอาเจยน และหากดมมากกวา

10 แกว จะมอาการหายใจตดขด อดอด หวใจเตนเรวผดปกต

อณหภมในรางกายต�าลง(ตวเยนมาก) หรอบางรายทมปญหา

เรองสขภาพอยแลว อาจถงขน โคมา หยดหายใจ เสยชวต ทงน

ปรมาณมาณแอลกอฮอลทร างกายแตละคนรบไดนนม

ไมเทากน ดงนนหากคดจะดมกควรค�านงถงตวเองใหมากขน

เปนททราบกนอยแลววาขณะนเราม พ.ร.บ. ควบคม

เครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 บงคบใชอย ซงการ

รกฎหมายแลวปฏบตตามอยางเครงครดกจะชวยลดปญหา

หรออนตรายจากการดมเครองดมแอลกอฮอล ลงได

โดยกฎหมายปจจบนระบใหผขบขยานพาหนะตองมระดบ

แอลกอฮอลในเลอดไมเกน 50 มลลกรม เพราะหากสงกวาน

จะมความเสยงตอการเกดอบตเหตบนทองถนน เปนอนตราย

ตอชวตและทรพยสนของตนเองและผอน หากถกจบได

จะระวางโทษจ� าคก ไม เกน 1 ป หรอ ปรบ ต งแต

5,000 - 20,000 บาท หรอ ทงจ�าทงปรบ และใหสงพก

ใบอนณาตขบขไมนอยกวา 6 เดอน หรอยกเลกใบขบข

เหนไดชดเลยวาไมคม ! ดงนนกอนสตารทรถ ควรตรวจสอบ

ตวเองกอนวาไดดมแอลกอฮอลหรอไม ถาดม ตองใชสตร

ค�านวนตามขอ 2. มาคดวาหากถกจบ จะถกด�าเนนคดหรอไม

หากคดตามสตรไมทน เรามตวชวยดงน

- เบยรกระปอง หรอ ขวดเลก ตองไมเกน 4 กระปอง/ขวด

- เหลา 35 – 40 ดกร ไมเกน 3 กง (1 กง = 50 มลลลตร)

- ไวนแดง/ขาว 10% ไมเกน 4 แกว(1 แกวไวน = 100 มลลลตร)

- สปายไวนคลเลอร 5% ไมเกน 4 ขวด

ทบอกไว ไมใชชโพรงใหกระรอก เพยงแตค�านงถง

ผลทตามมาจากการดมแอลกอฮอล หากไมถกจบไดแตดน

ไปเกดอบตเหต เกดความสญเสย ส ใหถกจบไดคาดาน

แล วไม ต องไปสร างความเดอดร อนให ใครจะดกว า

หรอทางทดทสด “ดมไมขบ”


5. แกอาการเมาคาง

การดมเครองดมทมแอลกอออลสงผลใหรางกาย

สญเสยน�าอยางมาก ซงเกลอแรและวตามนตาง ๆ ไดถก

ขบถายออกจากรางกาย สงผลใหเกดอาการเมาคางได

ดงนนจงตองดมเครองดมทมเกลอแร และวตามน โดยเฉพาะ

วตามน บ 1,6,12 เขาไปทดแทน จะชวยท�าใหรางกายฟนตว

ไดอยางรวดเรว ประกอบกบการกนอาหารออน ๆ หลกเลยง

ของมนดวยจะดมาก สวนมออาชพทบอกวา เมาคาง จงซ

มนต องถอน เป นความเชอทผด เพราะหากยงไปเตม

แอลกอฮอลเพมขนอก รางกายจะยงสญเสยวตามนและ

เกลอแร ท�าใหเมาคางเพมขน หากเปนหนกเขา อาจถกเจานาย

ถอนชอออกจากงานการทท�าอยกเปนได !


ศนยวจยดานวทยาศาสตรสขภาพประยกตรศ. พญ.อมพกา มงคละพฤกษ หวหนาศนยวจยดานวทยาศาสตรสขภาพประยกต

ขณะนเขาสฤดรอนแลวนะครบ สภาพอากาศทรอนและแหงแลงเชนน เหมาะกบการเจรญเตบโตของเชอโรคหลายชนด

โรคทพบไดบอยในฤดรอน คอ โรคตดตอทางอาหารและน�า ซงสวนใหญเกดจากเชอแบคทเรย เชน อจจาระรวง อาหารเปนพษ

บด อหวาตกโรค ไทฟอยด และโรคตบอกเสบจากไวรสทางเดนอาหารชนดเอ หลกปฏบตงาย ๆ ในการปองกนโรคเหลาน

คอ ผปรงอาหารตองปรงอาหารให “สก รอน สะอาด” สวนผบรโภคตอง “กนรอนโดยรบประทานอาหารทปรงสกและปรงเสรจ

ใหม ๆ หากเปนอาหารขามมอ ใหอนใหรอนหรอเดอดกอน ตรงนการนงจากไอน�าเดอดจะฆาเชอโรคดกวาใช microwave ดงนน

ถาเปนไปไดใหนง หากทท�างานมแต microwave กพอใชได แตขอเตอนวา ถงพลาสตกทใสอนอาหารตองทนความรอนได

ถาไปในททไมแนใจเรองความสะอาดแตหวเหลอเกน ถาจะซออาหารกแนะน�าใหทานกวยเตยว เพราะมกจะผานน�าเดอดกใชได

ใชชอนกลางตกอาหารขณะกนอาหารรวมกบผอน และหมนฟอกสบลางมอทกครงกอนรบประทานอาหาร” ส�าหรบน�าดม

หรอน�าแขงกอนซอตองสงเกตเครองหมายรบรองคณภาพจาก อย. ดวยนะครบ ส�าหรบขาวความเคลอนไหวตาง ๆ ของศนยฯ

ขอน�าเสนอดงน

ศ. นพ.กตตพนธ ฤกษเกษม : หวหนาหนวยวจยโภชนาการ

หนวยวจยระบบสขภาพ

1. ดร.ศกดา พรงล�าภ เขารวมประชมคณะอนกรรมการ

จดระบบเฝาระวงและตดตามการขาดสารไอโอดนในกล มเสยง

ครงท 1/2556 ในวนศกรท 8 กมภาพนธ 2556 ณ ส�านกโภชนาการ

อาคาร 4 ชน 5 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

2. ดร.ศกดา พรงล�าภ และ นางสาวนศากร หวลจตร

ประชมรวมกบผ อ�านวยการสถาบนฯ และ ผศ. นพ.เกรยงไกร

ศรธนวบญชย เกยวกบ การวางแผนในการด�าเนนงาน โครงการ

การประเมนระบบขอมลสารสนเทศการตดตามดแลรกษาผตดเชอ

และผ ป วยเอดส เพอการบรณาการระบบขอมลการตดตาม

ผลการด�าเนนงานอยางมประสทธภาพภายใต 3 ระบบหลกประกน

สขภาพของประเทศไทย ในวนพฤหสบดท 28 กมภาพนธ 2556

โดยไดออกพนทเพอไปสมภาษณทโรงพยาบาลตาง ๆ ดงน

โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม และโรงพยาบาลนครพงค

วนพฤหสบดท 7 มนาคม 2556

โรงพยาบาลชางเผอก วนพธท 13 มนาคม 2556

ส�านกงานหลกประกนสขภาพ เขต 1 เชยงใหม วนศกรท

15 มนาคม 2556

และในระหว างการเกบข อมลมการประชมสรปผล

การสมภาษณ และการวางแผนในการด�าเนนงานในระยะตอไป

ของโครงการ ในวนจนทรท 11 มนาคม 2556


หนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ

1. โครงการ วจยเรอง “การขยายผลการวจยมลพษทางอากาศและผลกระทบสขภาพ สชมชนเพอการเรยนรและลดแหลงก�าเนด

ฝนในอากาศในชมชนภาคเหนอตอนบนของประเทศไทย”( GW3) โดยม ดร.ทพวรรณ ประภามณฑล เปนหวหนาโครงการ ไดเสนอผลงาน

ประดษฐคดคน เรอง “เครองวดปรมาณฝ นละอองขนาดเลกในอากาศชนดแสดงผลทนท” รวมกบ คณะเทคนคการแพทย

และคณะแพทยศาสตร เพอขอรบรางวลสภาวจยแหงชาต : รางวลผลงานประดษฐคดคน ประจ�าป 2556 จากส�านกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต และไดรบรางวลประกาศเกยรตคณ ดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย และไดรบเงนรางวล จ�านวน 100.000 บาท

จากส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) เนองในวนนกประดษฐ ประจ�าป 2556 วนท 2-5 กมภาพนธ 2556 ณ อมแพค อารนา

เมองทองธาน กรงเทพมหานคร โดยม นางสาวธญภรณ เกดนอย หวหนาหนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ พรอมดวย ผศ.สชาต

เกยรตวฒนเจรญ นกวจยรวมในโครงการ ดร.สรตน หงษสบสอง และ นายแสวง กาวชย ผชวยนกวจยฯ ไดเดนทางไปรวมงาน

พรอมจดแสดงนทรรศการใหความรเรองมลพษทางอากาศในครงนดวย


2. ดร.สรตน หงษสบสอง พรอมดวยคณะนกวจยจากหนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

ลงพนทแจงผลการวจยแกชมชนในโครงการ "การประเมนการรบสมผสสารมลพษทางอากาศในเดกนกเรยนอนบาลจากจดพนทม

จดความรอนสงในจงหวดเชยงใหม" (TUHPP) โดยม ดร.ทพวรรณ ประภามณฑล เปนหวหนาโครงการฯ ในพนท อ.แมแจม และ อ.อมกอย

จ.เชยงใหม ระหวางวนท 19-21 กมภาพนธ 2556 งานวจยดงกลาวไดท�าการประเมนการรบสมผสสารมลพษทางอากาศโดยการตรวจวด

ระดบฝนพเอม10 สารพเอเอชในฝน และสาร 1-โอเอชพ ในปสสาวะเดกนกเรยนอนบาลจ�านวน 555 ตวอยาง จากพนททมการเกดมลพษ

ทางอากาศสง ซงไดท�าการเกบขอมลในชวงฤดแลง เดอนมนาคม 2555 ไดแก อ.เชยงดาว อ.อมกอย อ.แมแจม อ.พราว

และ อ.เมองเชยงใหม ผลจากการตรวจวดปรมาณฝนพเอม10 เฉลย และจดความรอนในพนทวจย พบวาปรมาณฝนพเอม10 ตงแตวนท

17 มกราคม – 11 เมษายน 2555 ของทกพนท มปรมาณฝนพเอม10 เฉลยมากกวาพนท อ.เมองเชยงใหม ยกเวนท อ.แมแจม โดยพนท

ทปรมาณฝนเฉลยสงสดคอ อ.พราว อยท 135.28 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ส�าหรบขอมลจดความรอนสงพบวา อ.แมแจม มจด

ความรอนมากทสดคอ 556 จด ตวอยางฝนพเอม10 ทเกบจากพนท อ.พราว มปรมาณสารพเอเอชสงทสด สวน อ.เชยงดาว มระดบสาร

1-โอเอชพ ทบงชการรบสารพเอเอชสรางกายมากทสด รองลงมาคอ อ.อมกอย อ.แมแจม อ.พราว และ อ.เมองตามล�าดบ

นอกจากนตวอยางปสสาวะทเกบจากเดกอนบาลตางเวลาและสถานท พบวา อ.แมแจม มปรมาณทสงกวา อ.เมอง 4.5 เทา

และจากการวจยยงพบอกวา พนท อ.แมแจมเปนพนททมจดความรอนสงทสด แตพนททมคาเฉลยปรมาณฝนพเอม10 และสารพเอเอช

สงทสดไดแก อ.พราว สวนพนททพบสาร 1-โอเอชพในปสสาวะ มความสมพนธกนกบความเสยงจากปจจยทางสงแวดลอมทมาจากเผา

ในทโลง ไดแก ไฟปาและการเผาพนททางการเกษตร และความเสยงตอการสมผสสารมลพษทางอากาศอยางเหนไดชด ทงน ระดบของ

สาร 1-โอเอชพในปสสาวะของกลมตวอยางนอกเมองสงกวาในเมอง 6-14 เทา ซงจากการสงเกตของนกวจย พบวาพฤตกรรม ไดแก

สขอนามยของคนแตละพนท (การดแลความสะอาด พฤตกรรมการบรโภคและการปรงอาหาร หรอการสบบหร) และสงแวดลอม

(ทอยอาศยใกลกบพนททเกดการเผา) เปนปจจจยรวมทท�าใหเกดความแตกตางของการรบสมผสสารมลพษทางอากาศ

ทงนหนวยวจยของสถาบนฯ ไดรวมกบหนวยงานทเกยวของ เชน องคการบรหารสวนต�าบลแมนาจร องคการบรหารสวนต�าบล

อมกอย ผอ�านวยการโรงเรยนชมชนบานชางเคง ผอ�านวยการโรงเรยนบานนาฮอง อ.แมแจม และผอ�านวยการโรงเรยนบานยางเปา

อ.อมกอย รวมทงคณะคร ผปกครอง นกเรยน ตางใหความสนใจและสอบถามถงผลการวจย รวมทงวธการปองกนตนเองจากการรบสมผส

สารมลพษทางอากาศจากคณะนกวจยอกดวย


3. ดร.ทพวรรณ ประภามลฑล นกวจยอาวโสของสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวย ผศ.สชาต เกยรตวฒนเจรญ

นกวจยรวมในโครงการ “การขยายผลการวจยมลพษทางอากาศและผลกระทบสขภาพสชมชน เพอการเรยนร และลดแหลงก�าเนดฝน

ในอากาศในชมชนภาคเหนอตอนบนของประเทศไทย” รวมกนน�าเสนอผลงานประดษฐคดคนเรอง “เครองวดปรมาณฝนละอองขนาดเลก

ในอากาศชนดแสดงผลทนท” ในรายการมองเมองเหนอ ทางสถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทยจงหวดเชยงใหม กรมประชาสมพนธ หรอ

ชอง NBT เมอวนท 15 กมภาพนธ 2556 ซงผลงานดงกลาวเพงไดรบรางวลประกาศเกยรตคณ ดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย

จากสภาวจยแหงชาต : รางวลผลงานประดษฐคดคน ประจ�าป 2556 จากส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

นอกจากนนกวจยของสถาบนฯ ยงไดถอโอกาสใหความรเรองปญหาหมอกควน ซงในภาคเหนอของประเทศมกประสบปญหา

ดงกลาวทกป และในป 2556 น กมปญหาหมอกควนเกดขนแลว เนองจากปรมาณคาฝนละอองขนาดเลก PM10 ในชวงนเพมสงขน

ท�าใหตองมการเรงประชาสมพนธใหประชาชนรบทราบและตระหนกถงอนตรายทเกดจากการเผา เพอใหวกฤตหมอกควนทเลาลง


หนวยวจยโภชนาการ

1. งานในโครงการวจย

โครงการ การศกษาความเปนไปไดของโครงการ

“การศกษาผลของอตราการเจรญเตบโตอยางรวดเรวในขวบ

ปแรกกบการเกดอาการอวนลงพง”

- วนท 21 กมภาพนธ 2556 รศ.พญ.อมพกา มงคละพฤกษ

และ ศ.นพ.กตตพนธ ฤกษเกษม น�าทมวจยประกอบดวย บคลากร

หนวยวจยโภชนาการ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ คณะแพทย

พยาบาล นกศกษาแพทย คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

และผแทนบรษทอปกรณทางการแพทย จดกจกรรมสขภาพใหแก

กลมอาสาสมครเดมของโครงการ การเลยงลกดวยน�านมแม

(ซงด�าเนนการโดย รศ. พญ. อษา ธนงกล) ทมชวตอยและสามารถ

ตดตามได ประกอบดวย อาสาสมครบตร 97 ราย และอาสาสมคร

ผปกครอง 89 ราย ณ ศนยปฏบตธรรม หมบานพระบาทหวยตม

ต.นาทราย อ.ล จ.ล�าพน กจกรรมประกอบดวยการตรวจระดบ

น� าตาลในเลอด ช งน� าหนก วดส วนส ง วด เส นรอบเอว

วดเสนรอบสะโพก วดความดนโลหต พบและปรกษาแพทย รวมทง

การใหความร ดานสขภาพแกอาสาสมคร โดยกจกรรมครงน

ไดรบความรวมมอจากอาสาสมคร และเจาหนาทผประสานงาน

ในชมชนเปนอยางด

โครงการ การศกษาความสมพนธระหวางน�าหนกเดก

แรกคลอดและกลมอาการอวนลงพงดานพนธกรรม

- ไดจดเรยงตวอยางอยางเปนระเบยบทงตวอยางเลอด

เอกสารและขอมล electronic และอยระหวางการน�าเลอดไปท�า

DNA extraction เพอส งตรวจ epigenetic (methylation)

ท ค ณ ะ แ พ ท ย ศ า ส ต ร จ ฬ า ล ง ก ร ณ ม ห า ว ท ย า ล ย

และ university of Cambridge ประเทศองกฤษตอไป

กจกรรม การจดตงเครอขายพฒนาศกยภาพ

อาหารพนเมองและตรวจสอบปรมาณสารตกคางปนเปอน

ในอาหารพนเมองภาคเหนอ ในโครงการบรการวชาการ

เชงบรณาการ “การเพมศกยภาพผผลตอาหารพนเมองในเขต

จงหวดภาคเหนอ” ปท 2 และกจกรรมจดตงเครอขาย

เตอนความปลอดภยดานอาหารและเฝาระวงความเสยง

ปนเปอนในอาหาร ในโครงการหลก การฝกอบรมบรณาการ

แ บ บ ค ร บ ว ง จ ร แ ก ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร ท า ง ด า น

อตสาหกรรมอาหารและอตสาหกรรมเกษตรในเขตจงหวด

ภาคเหนอ ปท 2

- ไดด�าเนนการเลอกชนดอาหารพนเมองภาคเหนอ

10 ชนดและอาหารทวไป 2 ชนด เพอตรวจคณภาพอาหาร

และไดส�ารวจจ�านวนแผงทจ�าหนายอาหารดงกลาว เพอใชเปน

ขอมลในการสมเกบตวอยาง จากตลาดสดในอ�าเภอเมองเชยงใหม

ตอไป

ในเดอนมนาคมน หน วยว จยโภชนาการมข าวด เก ยวกบโครงการวจยท ได รบทนใหม คอ โครงการ

Field to Fork: A multi-site research initiative to reduce malnutrition through nutrition-sensitive agriculture solutions

(FARM-NSAS) นอกจากนมความคบหนาดานงานในโครงการวจยตาง ๆ ทไดด�าเนนการ รวมทงกจกรรมในหนวย ดงน


โครงการ การประเมนสถานการณภาวะไอโอดน

ในหญงวยเจรญพนธและเดกวยเรยนในประเทศไทย

- ได รบการอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมฯ

ใหขยายเวลาโครงการฯ เปน 30 ธนวาคม 2556 ขณะนอยระหวาง

การวเคราะหตวอยางและขอมลทเกบจากภาคสนาม

โ ค ร ง ก า ร ก า ร เ ป ร ย บ เ ท ย บ ผ ล ก า ร ร ก ษ า

ดวยสารกมมนตภาพรงสไอโอดนโดยวธคดค�านวณขนาด

ตามคาเปอรเซนตการจบสารกมมนตภาพรงสไอโอดน

ของตอมไทรอยดท 24 ชวโมง (131I uptake at 24 hr.)

และการใชคามธยฐานของการจบสารกมมนตภาพรงสไอโอดน

ของตอมไทรอยด (median 131I uptake) เพอใหขนาด

สารกมมนตภาพรงสไอโอดน ในผปวยตอมไทรอยดเปนพษ

โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม

- ไดรบการพจารณาใหด�าเนนการจากคณะกรรมการ

พทกษสทธฯ คณะแพทยศาสตรแลว และไดเรมด�าเนนการ

เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามการบรโภคอาหารและเกบตวอยาง

ปสสาวะ ในอาสาสมครผปวยของโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม

โรงพยาบาลนาน และโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห

โครงการ Field to Fork: A multi-site research initiative to reduce malnutrition through

nutrition-sensitive agriculture solutions (FARM-NSAS)

ผศ. ดร.ประสทธ วงภคพฒนวงศ ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร นางณฏฐจรรษ ไชยราษฏร ศนยสนบสนนความร

อนภาคลมน�าโขง (KSC-GMS) คณะสงคมศาสตร และ ดร.ศกดา พรงล�าภ จากสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ มช. ไดเขารวม

workshop ทเมองฮานอย ประเทศเวยดนาม ระหวางวนท 16-18 มกราคม 2556 โดยมวตถประสงคเพอรวมเขยนขอเสนอโครงการ

กบหนวยงานตางประเทศ 3 แหง ไดแก

1. Health Bridge Foundation of Canada

2. Centre for Agricultural Researches and Ecological Studies (CARES) of Hanoi University of Agriculture (HUA)

ประเทศเวยดนาม

3. Center for Agriculture Forestry Research and Development (CARD) of the Hue University of Agriculture and

Forestry (HUAF) ประเทศเวยดนาม

ในหวขอเรอง“A multi site research initiative to improve nutrition and food security in Southeast Asia through integrated

agro-ecological and nutrition interventions” ทงน Workshop ดงกลาวสนบสนนโดย International Development Research Centre

(IDRC) ประเทศแคนาดา

เมอประมาณตนเดอนมนาคม 2556 ทางมหาวทยาลยเชยงใหม โดย ผศ. ดร.ประสทธ วงภคพฒนวงศ หวหนาโครงการฯ

ในสวนของประเทศไทยไดรบแจงวาโครงการไดรบทนสนบสนนใหด�าเนนการวจยจาก IDRC ประเทศแคนาดา เปนระยะเวลา 3 ป

นบตงแตวนท 1 มนาคม 2556 ในหวขอเรอง “Field to Fork : A multi-site research initiative to reduce malnutrition through

nutrition-sensitive agriculture solutions (FARM-NSAS)” โดยม ดร.ศกดา พรงล�าภ นกวจยอาวโส สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

เปนทปรกษาโครงการดานโภชนาการ และกลมวจยโภชนาการ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ เปนผรวมวจย

ทงน ในสวนของมหาวทยาลยเชยงใหม หวหนาโครงการฯ ไดประชมชแจงโครงการฯ แกผรวมโครงการฯ ณ สถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ อาคาร 3 เมอวนท 12 มนาคม 2556


2. อนๆ

- หนวยวจยโภชนาการ ไดรบ Certificate

ระดบดมากในป 2012 จากการท�า Proficiency test

ในโครงการ Ensuring the Quality of Urinary Iodine

Procedures ของ CDC สหรฐอเมรกา

- Miss Amanda M. Lee นกศกษา

Fulbright เขาดงานในหนวยวจยระบบสขภาพ

และหนวยวจยโภชนาการ ระหวาง 4-29 มนาคม

2556

เชญตดตามรบฟง

รายการวทย : เชยงใหมโฟกส

ตอน เลาขานงานวจย

ทกวนศกรแรก และศกรทสามของเดอน

เวลาใหม 9.00 - 9.30 น. FM100 ทเดม

แมเวลาจะเปลยนไป แตความรทไดยงจดเตมเหมอนเดม


“News & Event”ขาวกจกรรม @ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

ป ร ะ ก า ศ ผ ล โ ค ร ง ก า ร พ า ไ ท ย

เมอวนท 4 มนาคม 2556 ดร.ทอมส โคทส หวหนาใหญ

ของโครงการวจย NIMH Project Accept/HPTN 043 ไดเปดเผย

ผลส�าเรจของโครงการวจยฯ พบวาการจดกจกรรมเพอขบเคลอน

ชมชนโดยการสรางความร ความเขาใจและความตระหนกเกยวกบ

โรคเอดส รวมกบการจดบรการใหการปรกษาและตรวจเลอด

หาการตดเชอเอชไอวแบบทราบผลเรว ในรปแบบหนวยบรการ

เคลอนทเชงรก และการจดกจกรรมรองรบหลงการตรวจเลอด

ลงไปในระดบชมชนอยางบรณาการรวมกน ไดชวยเพมอตรา

การเขาถงบรการการปรกษาและการตรวจเลอดไดกวา 45%

ในผชาย และ 15% ในผหญง และยงพบวาผตดเชอเพศชายมการ

ลดพฤตกรรมเสยงทางเพศลง โดยมจ�านวนคเพศสมพนธลดลง

กวา 18% และลดการมจ�านวนคนอนหลายคนลงไดประมาณ 29%

ทส�าคญคอ เพมการตรวจพบผตดเชอเอดสทไมเคยรตวมากอน

ไดกวา 4 เทา เมอเปรยบเทยบระหวางชมชนทลงชดกจกรรมเชงรก

ดงกลาว กบชมชนทด�าเนนกจกรรมตามปกต นอกจากนน

โครงการนยงสงผลใหเกดทศนคตเชงบวกตอการรบบรการ

การปรกษาและการตรวจเลอดในระดบชมชน และไมพบผลกระทบ

เช งลบทางสงคมจากการรสถานะการตดเช อของตนเอง

และผลจากโครงการวจยครงน สามารถลดอตราการตดเชอ

เอชไอวรายใหมในระดบชมชนโดยรวม 14 % และลดลงกวา 30 %

ในผหญงอายมากกวา 24 ป


ผ อ . ส ถ า บน ฯ น� า เ ส น อ

ผ ล โ ค ร ง ก า ร พ า ไ ท ย ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด ผอ�านวยการสถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยเชยงใหม ไดน�าเสนอผลงานวจย

ของโครงการพาไทย ในการประชมน�าเสนอผลงานวจย โครงการ

ใหการปรกษาและตรวจเลอดหาการตดเชอ HIV เชงรกในชมชน

(โครงการพาไทย) และการขบเคลอนยทธศาสตรการปองกนและแกไข

ปญหาเอดสจงหวดเชยงใหม ป 2555 - 2559 วนพธท 13 มนาคม

2556 ณ ศนยประชมนานาชาต โรงแรมเชยงใหมแกรนดวว

นอกจากนย งมการถายทอดประสบการณโครงการพาไทย

โดยผมสวนรวมจากอ�าเภอไชยปราการ ท�าใหเหนถงปญหา อปสรรค

ตลอดจนวธการทจะท�าใหโครงการวจยทรวมท�ากบชาวบาน

ประสบความส�า เรจ ซ ง โครงการพาไทยจะเปนแบบอยาง

หรอกรณศกษาทส�าคญ ใหหนวยงานดานการแพทยของทง

จงหวดเชยงใหม และในประเทศไทย ไดศกษาเพอตอยอดไปส

การท�างานรวมกบชมชนในโอกาสตอไปไดเปนอยางด


"Visitor"

...

อธการบด มช. เยยมเยอนสถาบนฯ

รศ. นพ.นเวศน นนทจต อธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม พรอมดวยคณะผบรหารของมหาวทยาลย

เชยงใหม เขาเยยมเยอนสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ เมอวนท 26 กมภาพนธ 2556 เพอเนนย�านโยบาย

ของมหาวทยาลยและรบฟงปญหาหรอขอเสนอแนะจากสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ เพอน�าไปสการ

ปรบปรงและพฒนาองคกรใหมประสทธภาพมากขน ในการน ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด ผอ�านวยการ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวยคณะผบรหารและหวหนาหนวยงานภายในสถาบนฯ ไดรวมใหการ

ตอนรบอธการบดอยางอบอน และไดน�าเสนอผลงานวจยทสรางชอเสยงใหแกทงมหาวทยาลยเชยงใหม และ

ประเทศไทย นอกจากน ผอ�านวยการสถาบนฯ ยงไดแจงปญหาทเกดขนในการบรหารองคกร โดยเฉพาะเรอง

การบรรจลกจางชวคราว ใหเขาเปนพนกงานประจ�า ปญหาเรองนกวจยของสถาบนฯ ตองการใหพฒนาความ

กาวหนาของต�าแหนงนกวจย รวมถงใหนกวจยสามารถเปนอาจารยพเศษ และสามารถเปนอาจารยทปรกษา

หลกส�าหรบงานวจยของนกศกษาได นอกจากนยงมเรองรปแบบการประเมนองคกรททงมหาวทยาลยใชรป

แบบการประเมนเดยวกน ท�าใหไมเออตอสถาบนวจยทมโครงสรางองคกรและภาระหนาทแตกตางจากคณะ

รศ. นพ.นเวศน พรอมดวยคณะผบรหารของมหาวทยาลยเชยงใหม ไดรบทราบปญหาและรบไวพจารณา

ตอไป


ตอนรบนกวจยจากเวยดนามเขาเยยมชมสถาบนฯ

ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด ผอ�านวยการสถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวยหวหนาหนวยวจยต าง ๆ

ของสถาบนฯ รวมใหการตอนรบ Tran Viet Ha, MD, MSc

In-Country Project Director, ACCEPT Project และ Tran Thi Mo

โดยทงค เปนนกวจยจากประเทศเวยดนาม ในการเขาเยยมชม

และศกษาการท�างานของหนวยงานตาง ๆ ภายในสถาบนฯ

วนท 20 กมภาพนธ 2556 เพอน�าไปประยกตใชกบงานวจยภายใน

ประเทศเวยดนาม นอกจากนยงถอเปนการสรางเครอขาย

ความรวมมอดานงานวจยของสถาบนฯ กบตางประเทศอกดวย

ตอนรบอดตหวหนาหอผปวยวจยคลนค

รศ. พญ.อมพกา มงคละพฤกษ รองผอ�านวยการ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ รศ. พญ. อษา ธนงกล

อดตผ อ�านวยการสถาบนฯ พร อมด วย บคลากร

ของสถาบนฯ ใหการตอนรบ Prof. Dr. David Morehead

อดตหวหนาหอผปวยวจยคลนก ศนยวจยโลหตวทยา

และทโภชนาการ หรอสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

ในปจจบน ซงในขณะนนสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

ด�าเนนการวจยในเรองของภาวะทโภชนาการในเดก

ในโอกาสท Prof. Dr. David Morehead กลบมา

เยยมเยอนสถาบนฯ ในครงน ไดแลกเปลยนความร

ความคดเหนเกยวกบเรองงานวจยตาง ๆ ในดานภาวะ

โภชนาการในปจจบน ทเปนปญหาทงในระดบประเทศ

และระดบโลกรวมกบคณะนกวจยสถาบนวจยวทยาศาสตร

สขภาพ เมอวนท 11 กมภาพนธ 2556 ณ หองประชม

DONALD JEFFERY GIBSON

...


เจาหนาทจาก Johns Hopkins University

ตรวจการใชเงนของสถาบนฯ

ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด ผ อ�านวยการ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวยฝายทเกยวของ

ดานการเงนของสถาบนฯ รวมใหการตอนรบ Kellien Klein,

International Finance & Operations Manager Divisional

Business Office, The Johns Hopkins University,

Bloomberg School of Public Health ซงไดเขาเยยมชม

และตรวจสอบการท�างานของหนวยงานตาง ๆ ในสถาบนฯ

โดยเฉพาะดานการเงน ณ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

อาคาร 1 ระหวางวนท 26 กมภาพนธ – 1 มนาคม 2556

...

นกวจยจากญปนรวมประชมสรปงานโครงการวจย

ศ. ดร.สวฒน จรยาเลศศกด ผ อ�านวยการ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวยนกวจย

ของสถาบนฯ รวมใหการตอนรบ Dr.Toshiyuki Miura

จาก Medical Affairs Department บรษท ViiV Healthcare

K . K . เพ อ ก า รประช มบรรยายสร ปการท� า ง าน

ของโครงการวจยเกยวกบเรอง HPV MSM และ HIV วนท

19 เมษายน 2556


AFRIMS Team จดให

RV306 Protocol Training

สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลย

เชยงใหม รวมใหการตอนรบ AFRIMS Team ในการมาเปน

วทยากรส�าหรบ RV306 Protocol Training ระหวางวนท

25 – 26 มนาคม 2556 ณ ห องประชมชน 4

(หองเอนกประสงค) อาคาร 1 เพอเตรยมความพรอม

ส�าหรบงานวจยดานโรคเอดสในอนาคต นอกจากน

ยงเปนการสรางความรวมมอดานงานวจยกบหนวยงานอน

ทงในระดบประเทศและนานาชาตอกดวย

...

สถาบนฯ จดท�าระบบ LED TV เพอการประชาสมพนธขาวสารสถาบนฯ

ในระยะเรมแรก ทดลองตดตงไวท ชน 1 อาคาร 1 และคาดวาจะขยายไปยง

อาคาร 2 และอาคาร 3 ตอไป ในภายหลง

หนวยงาน โครงการวจยใด ทตองการประชาสมพนธตนเอง

สามารถสง presentation มาได ไมวาจะเปนรปแบบ VDO, Powerpoint

ทหนวยประชาสมพนธ และบรการวชาการ

อเมล [email protected] หรอโทร 5055-8 ตอ 118


"Doing & Training"

อธการ มช. แสดงความยนดกบนกวจย

ควารางวล วช. ในงานวนนกประดษฐ

เมอวนท 6 กมภาพนธ 2556 ส�านกงานมหาวทยาลย

เชยงใหม น�าโดย รศ. นพ.นเวศน นนทจต อธการบดมหาวทยาลย

เชยงใหม ไดมอบชอดอกไมแสดงความยนใหกบ ผศ.สชาต

เกยรตวฒนเจรญ นกวจยรวมในโครงการ “การขยายผลการวจย

มลพษทางอากาศและผลกระทบสขภาพสชมชน เพอการเรยนร

และลดแหลงก�าเนดฝนในอากาศในชมชนภาคเหนอตอนบนของ

ประเทศไทย” โดยม ดร.ทพวรรณ ประภามณฑล นกวจยอาวโสฯ

ของสถาบนฯ เปนหวหนาโครงการ จากผลงานประดษฐคดคน

เรอง “เครองวดปรมาณฝ นละอองขนาดเลกในอากาศชนด

แสดงผลทนท” โดยความร วมมอของ 3 หน วยงาน คอ

คณะเทคนคการแพทย คณะแพทยศาสตร โดย ผศ.ศภชย ชยสวสด

และสถาบนฯ ในโอกาสท เข ารบรางวลประกาศเกยรตคณ

ดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย จากสภาวจยแหงชาต : รางวลผล

งานประดษฐคดคน ประจ�าป 2556


น�าเครองวดฝนละอองขนาดเลก

แสดงในรายการมองเมองเหนอ

...

ดร.ทพวรรณ ประภามลฑล นกวจยอาวโสของสถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ พรอมดวย ผศ.สชาต เกยรตวฒนเจรญ

นกวจยรวมในโครงการ “การขยายผลการวจยมลพษทางอากาศ

และผลกระทบสขภาพสชมชน เพอการเรยนร และลดแหลงก�าเนด

ฝนในอากาศในชมชนภาคเหนอตอนบนของประเทศไทย” รวมกน

น�าเสนอผลงานประดษฐคดคนเรอง “เครองวดปรมาณฝนละออง

ขนาดเลกในอากาศชนดแสดงผลทนท” ในรายการมองเมองเหนอ

ทางสถานวทยโทรทศน แห งประเทศไทยจงหวดเชยงใหม

กรมประชาสมพนธ หรอชอง NBT เมอวนท 15 กมภาพนธ 2556

นอกจากนนกวจยของสถาบนฯ ยงไดถอโอกาสใหความรเรอง

ปญหาหมอกควน ซงขณะนปญหาหมอกควนกไดกลบมาสรางความ

เดอดรอนใหแกคนภาคเหนออกครง จงตองมการเรงประชาสมพนธ

ใหประชาชนรบทราบและตระหนกถงอนตรายทเกดจากการเผา

จะชวยใหปญหาดงกลาวลดลงได

หนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ น�าทมลงพนท

แจงผลการวจยเรองปญหาหมอกควนไฟปาแกชมชน

ดร.สรตน หงษสบสอง พรอมดวยคณะนกวจยจาก

หนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ

ลงพนทแจ งผลการวจยแกชมชนในโครงการ "การประเมน

การรบสมผสสารมลพษทางอากาศในเดกนกเรยนอนบาล

จากจดพนทมจดความรอนสงในจงหวดเชยงใหม" (TUHPP)

โดยม ดร.ทพวรรณ ประภามณฑล เปนหวหนาโครงการฯ ในพนท

อ .แม แจ ม และ อ .อมก อย จ . เชยงใหม ระหว างวนท

19-21 กมภาพนธ 2556


สถาบนฯ ไดรบโลเกยรตคณ

โครงการพฒนาระบบและกลไกเพอเดกไทยมโภชนาการสมวย

ดร.ศกดา พรงล�าภ นกวจยอาวโส สถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ เปนตวแทนสถาบนฯ ในการรบ

โลเกยรตคณ ในเวทแลกเปลยนเรยนร และประกวด

สอนวตกรรมโภชนาการสมวย โครงการพฒนาระบบ

และกลไกเพอเดกไทยมโภชนาการสมวย ณ โรงแรมเอเชย

แอรพอรต อ.ล�าลกกา จ.ปทมธาน เมอวนท 25-26

มกราคม 2556 ทผานมา โดยสถาบนฯ ไดรวมขบเคลอน

โครงการพฒนาระบบและกลไกเพอเดกไทยมโภชนาการ

สมวย ระหวางป พ.ศ. 2552 – 2556 และมสวนผลกดนให

โครงการดงกลาวประสบผลส�าเรจ เปนตวอยางทดใหกบ

พนทอนๆ ไดรวมเรยนร พฒนาตอยอดและขยายผล

เพอเดกไทยมโภชนาการสมวยตอไป

ทมวจยสารเสพตด (แกงค ซ า) สถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ จดกจกรรมรเทาทนสารเสพตด

ใหแกสามเณรจากโครงการบวชสามเณรภาคฤดรอน

ประจ�าป 2556 จ�านวน 52 รป ณ วดโลกโมฬ อ.เมอง

จ.เชยงใหม เมอวนท 28 มนาคม 2556 ซงกจกรรม

รเทาทนสารเสพตด ตงแตการบรรยายใหความร เกยวกบ

ชนดและภยรายจากสารเสพตด รวมถงการเลนเกม

ตามฐานตาง ๆ เปนการสรางความรใหมใหแกสามเณร

ทสวนใหญยงมอายนอย และยงไมรเทาทนอนตรายจาก

สารเสพตด ดงนนการจดกจกรรมทเหมาะสมส�าหรบ

กลมนจงมความส�าคญ อกทงยงเปนการสรางภมคมกน

ใหสามเณร หลงจากจบโครงการบวชภาคฤดรอนไปแลว

อกดวย

“แกงคซา” จดกจกรรมใหสามเณรวดโลกโมฬ

...


"Activities"

ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด ผอ�านวยการสถาบนวจย

วทยาศาสตรสขภาพ ท�าพธมอบเสอสามารถแกนกกฬาของสถาบนฯ

ทท�าผลงานดจนสามารถควาเหรยญรางวลไดถง 27 เหรยญ ในการ

แขงขนกฬสาบคลากร มหาวทยาลยเชยงใหม ครงท 30 ประจ�าป

2555 เพอเปนขวญและก�าลงใจใหนกกฬา ณ หองประชม

DONALD JEFFREY GIBSON อาคาร 1 เมอวนท 1 มนาคม 2556

พธมอบเสอสามารถ


ศนย วจยด านโรคเอดส และโรคตดต อทาง

เ พ ศ ส ม พ น ธ จ ด ก จ ก ร ร ม เ พ อ ส ง ค ม ณ

ส ถ า น ส ง เ ค ร า ะ ห เ ด ก บ า น เ ว ย ง พ ง ค

วนท 9 กมภาพนธ 2556

...

ร วมแสดงความยนด คณะเกษตรศาสตร

เนองในโอกาสครบรอบ 46 ป วนคลายวนสถปานา

คณะเกษตรศาสตร วนท 22 กมภาพนธ 2556


ตารางกจกรรม

การประชมคณะกรรมการบรหารสถาบน ครงท 2

การสมมนา กล มสถาบนวจยของมหาวทยาลยเชยงใหม เวลา 09.00 – 12.00 น.

ณ หองประชมอาคารรวมวจย (ตรงขามคณะเกษตรศาสตร) ฝงสวนสก

ศ. นพ.สวฒน จรยาเลศศกด รวมประชม Smakll Group meeting-Building and Strengthening

Health Research Capacity of Small Countries in South-East Asia Region ณ กรงดล

สาธารณรฐประชาธปไตยตมอร-เลสเต

สถาบนฯ รวมกบมหาวทยาลยเชยงใหม เขารวมขบวนแหพระพทธสหงส เนองในประเพณ

วนสงกรานต

พธรดน�าด�าหวผอาวโสสถาบนฯ และผอ�านวยการ

พธรดน�าด�าหวผอาวโสมหาวทยาลยเชยงใหม และอธการบด

DMC Introductory Workshop (Optional) and Intermediate Level Data Manager Training

ผเขารวมจากหนวยวจยในประเทศไทย จน บอสซาวานา และอกานดา



10-11 เมษายน 2556



23-25 เมษายน 2556

เมษายน 2556

พฤษภาคม 25563-5 พฤษภาคม 2556

8-10 พฤษภาคม 2556

การประชม HPTN Annual Meeting ณ กรงวอชงตน สหรฐอเมรกา ผเขารวมประชมไดแก

ศ.สวฒน จรยาเลศศกด , ผศ.เกรยงไกร ศรธนวบญชย, คณบญเหลอ พรงล�าภ,

ดร.อรณรตน ตงมนคงวรกล และตวแทน CAB

พญ.ลนดา เออไพบรณ เขารวมประชม 2013 IMPAACT Leadership Retreat ณ กรงวอชงตน

สหรฐอเมรกา

ระหวางเดอน กระบวนการสรรหาผอ�านวยการสถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพคนใหม

เมษายน - พฤษภาคม


ซ ป ซ บ

สรางสรรคBy...พแนนซกบนองซารา

วนนเสยสงเลยง... เอา! เรยงแถวกนเขามา เสยนวแจกขนม

ใหเดกๆ... หง..ชางรกเดกนอย จงเบย...(^_^)

Presenter ขาวหมกรอบ... ล�าแต ๆ เจา

ทายสคะพไกบญเหลอ กะหมอแมว อยไหนเอย ?...

แอบเนยนเลยนะนน ..ออ

พธมอบเสอสามารถ ใหกบคณะนกกฬาของสถาบนฯ ^_^

RIHES ไวลายสตาย..ส ๆ แหม.. อาจารยผอ. ชสองนวทง

มอซายและมอขวา เยอะกวาคณะนกกฬา..อกแนะ..ครา ออ

อาวใสเสอสามารถกนแลน..น.. ขอมอขวาหนอยคราบ ๆ

แวก.. แตไหงคงพดวงบเหมอนเปล ชมอซาย..ละน


ปาชคเกน พดเสรมลกนอง ไดฟลลงกออกมอออกไมทเดยวเชยว... ตรงนตองเนนๆ...ส�าคญมวาก...ก

อาจารย ผอ. เพงโพยไกลเจง ๆ ..เหอ ๆ ๆ ขอแวนขยาย ดวน ! Oops

อะไรเอย ? ....รกกใชไมรกกใช ใชแลวสบายใจ .... ตกตอก ๆๆ ...

เหนความทมเทในการถายภาพขนาดน ประชาสมพนธของสถาบนฯ

ถงกบตองขอคารวะพจม แหง Gang SAA เลยทเดยว


บ อ ก ก ล า ว

รอบบานBy...พแมงเมาทแหงไรเหด

ชวงนใครไดออกกลางแจงบอย ๆ ขอใหใสหนากากปดจมกปากนดนงนะจะ

อากาศไมดเลยจรง ๆ พแมงเมาทแหงไรเหดตนมาตอนเชาทไรพยายามมองไปดอยสเทพ

ไมเหนดอยจรง ๆ เหนแตหมอก หนา ๆ และควน รกษาสขภาพกนนะจะอยาใหไดปวย แต

ถาปวยขนมา ใครท ยงไมมคนใกลชดคอยดแล เรยกพแมงเมาทไปซ�าเตมได...

โอย !!!!!! ไมใชไปดแลจรา.

เมอสองเดอนกอนพแมงเมาทไดมโอกาสไปดทณฑสถานหญงเชยงใหมมา แตไมมโอกาสไดถายภาพมา เผอญไปเหน

ใน facebook/ สงคราม ประวตศาสตร เลยเอาภาพประวตศาสตรมาใหพวกเราดสกหนอย กอนทเคาจะรอแลวท�าเปน

“ขวงหลวงเวยงแกว” ในเรววนน

ประตทางเขา นเปนประตใหญส�าหรบเขาและออก ประตเปนเหลกหนา และหนกมาก


รปทถายจากอาคารส�านกงาน มการกนดวยลวดหนาม จากรป มรวลวดหนามชนลาง ลวดหนามชนกลาง

แลวกลวดไฟฟา อยชนบน และมปอมรกษาการบนก�าแพงสง คอยจบตาดอกชนหนง กนนกโทษหลบหนอกดวย

ความสงของก�าแพงประมาณ 5-6เมตร

หลงจากหองส�านกงานแลว

กเปนประตใหญอกชนหนง

เมอผานประตท 4 มาแลวกพบกบ

ลานโลงมอาคารตาง ๆ มากมาย

อนนคอแดนแรกรบ เมอนกโทษถกสงตวมาแลว

แตยงไมไดตดสนคดกขงอยแดนน

อนนเปนหองนอนรวม ตดลกกรงและประตเหลกแนนหนา


สวนนเรยกวา "หองเยน" เปนหองขงเมอนกโทษ

กอเรองทผดระเบยบ เชน ววาท ลกขโมย จะโดนขง

อย ในหองน ไมมห องน�าใหขบถายและอาบน�า

กนอย ในนเลย ภายในมแสงนอย และอยชนลาง

ท�าใหมอากาศเยน จงไดชอวาหองเยน หองนใชลงโทษ

ขงนกโทษ 15 วน

สวนหองเลกขวามอ เปนหองทขงนกโทษทรอการประหาร นกโทษ

จะไมไดไปยงเกยวกบผอนหรอไปรวมท�ากจกรรม มการกนและนอน

ในหองนเลย และ มหองน�าภายในตวนคอสวนทอาบน�า อาบกลางแจง ไมมสวนปดบง

บรเวณภายในคก ตดขอบและอาคาร จะมรวลวดหนามและลวดไฟฟา อยตลอด


สวนนคอ ลอคเกอร เกบของสวนบคคล สงและกวางประมาณ 1 ฟต

โรงอาหาร เรอนนอน

นคอสภาพหองน�า หองน�ารวม ไมมฝากนมองเหนวาท�าอะไรได

อนนคอหองน�าในเรอนนอนรวม เรอนนอนหองนจคนประมาณรอยกวาคน


นเปนหองญาตตองตรวจรางกายกอนจะเขาไปเยยมนกโทษ

เพอปองกนการน�าสงของตองหามเขาไปใหนกโทษ

เมอนกโทษกบญาตพดคยกนจะคยผานกนทางโทรศพย และหองนน

แตเดมไมมโทรศพยกใชเสยงลอดผานชองไป นอกจากนในหองจะม

ตะแกรงกนการลกลอบน�าสงของใหกน

และรปสดทาย เปนรปของศาล แตเดมเปนแทนประหารส�าหรบการยงเปา และเคยมการยงเปาทนดวย หองขวาเปน

หองทพกส�าหรบนกโทษกอนประหาร เปนหองกนอาหารมอสดทาย และเขยนขอความถงญาต สวนหองกลาง

เปนหองทยงเสรจแลวจะน�าศพนกโทษไปพกไวเพอพสจนวาตายแลวจรงหรอเปลา สวนหองทางดานซาย เปนหองพยาน

นงดพธการประหาร สดทายผน�าชมเขาไดฝากไวส�าหรบผทเขาไปอยในคกวา คนทเขามาอยในคกแลว การออกจากคก

มแค 2 อยางคอ พนโทษออกไป และ การตายเปนศพออกไป

เอาแคนพอกอนนะจะ แลวถาเปน “ขวงหลวงเวยงแกว” เมอไร พแมงเมาท

แหงไรเหดจะเอาภาพสวย ๆ มาฝากนะจะ ไปละเนอ bye…bye


“ไชโย ๆๆๆๆๆ” ปาแดง (นามสมมต) แสดงความดใจออกนอกหนา

ขณะทตะโกนสดเสยงดวยความดใจพลางสวมกอดพยาบาล

ผใหค�าปรกษา หลงจากรบทราบผลการตรวจเลอดหาเชอ HIV

พาใหชาวบานทมารวมกจกรรม รวมถงเจาหนาทพากนสะดง

และแอบยมแอบหวเราะไปกบทาทของแก

ป าแดง เป นหญงชาวบานทมารบบรการตรวจหา

เชอ HIV ฟร หากจะนบอายอานามทอยมาบนโลกใบน ปาแดงก

อยมาได 50 กวาปแลว สามของปาแดงเสยชวตดวยโรคราย

ททกคนมนใจวามนคอโรคเอดส ถงแมวาแพทยผใหการรกษา

จะแจงกบญาต ๆ ของปาแดงวาลงเสยดวยโรคตบกตาม ซงก

รวมไปถงตวปาแดงเองดวยทคดวาคณหมอปดบงความจรง

เรองสาเหตการเสยชวตของสาม และเขาใจมาโดยตลอด 20 ป

มานวาในเมอสามเปนเอดสตาย ตวแกเองกตองเปนเอดสดวย

แตโชคดอย หนอยทตวแกเองมชวตอยมาไดยาวนานขนาดน

และมก�าลงใจเหลอเฟอทจะยอมรบเสมอมาวาตวเองเปนผตดเชอ

ทามกลางเสยงลอเสยงเลาอางของชาวบาน

ครงนเปนครงแรกทปาแดงมโอกาสดๆ ทบงเอญไดยน

เสยงประกาศจากรถประชาสมพนธโครงการพาไทย ทออกเดนทาง

ประกาศไปทวหม บ านแมใกลไกลแววเขาห อกทงมกระแส

ชกชวนกนของเพอนบาน จดประสงคหลกๆ ของแกกคงเหมอนกบ

ชาวบานคนอนๆ กคอแคอยากใหความรวมมอในการท�ากจกรรม

ของเจาหนาทเพยงเทานน ออ อกอยางกคงเปนของทระลก

หลากหลายจากโครงการนนเอง แตพอมาถงปาแดงไดรบค�าแนะน�า

จากเพอน และการเชญชวนจากประกาศของเจาหนาทใหเขารบ

การตรวจภาวะตดเชอเอดสกบหนวยบรการเคลอนทของโครงการ

ปาแดงกเปนอนตองคดทบทวนอยางหนก กอนตดสนใจแนวแน

ในเวลาตอมาทจะรวมตรวจหาเชอ HIV ดวยเหตผลวา อยางนอย

ทสดกจะไดมผลตรวจยนยนวาตดเชอ เผอจะไดรบคาชดเชย

เปนรายเดอนจากหนวยงานราชการ โดยหาร ไมว าผลการ

ตรวจเลอดในครงนจะสรางความประหลาดใจและยนดใหแก

มากมายแคไหน

เรองสนเราพลง : โดย ก�าลงเดนทาง

ภาพประกอบ อาจไมมสวนเกยวของกบเนอเรอง

เรองของปาแดง


ทานผอานคงพอทราบนะคะวาผลการตรวจเปนอยางไร

ใชแลวคะ ผลจากการตรวจ Rapid Test จากการรอคอย

อยางทรมานนบครงชวโมงหลงเจาะเลอด ออกมาเปนผลลบ

(Negat ive) อย างเป นเอกฉนท ถงตอนนผ อ านทกท าน

คงไมแปลกใจแลว กบการทปาแดงแสดงความดใจออกมามากมาย

ขนาดนน เมอเทยบกบสงทแกตองเผชญอนเนองมาจากความ

เขาใจผด กวา 20 ปทตองแบกรบความคดวาตนเองเปนโรคเอดส

รวมถงความรสกดานลบจากผคนรอบขางเมอรวาแกเปนโรคราย

ทรกษาไมหายดวยแลว การเขารบบรการจากหนวยบรการเคลอนท

ของโครงการ สงผลใหแกกาวหลดพนจากความทกขนน ท�าใหแก

พดไดอยางเตมปากวาตวแกเองและสามของแกไมไดเปนโรคเอดส

อยางทชาวบานร�าลอกนมานาน ทงยงท�าใหตวปาแดงเองมความร

ความเขาใจเกยวกบสาเหตการตดเชอเอดสดขน

กอนจากกนปาแดงเฝาแตขอบคณเจาหนาทโครงการ

ทเขามาใหบรการด ๆ ถงหมบาน โดยไมตองเสยคาใชจายใด ๆ

ซงแนนอนวานอกเหนอจากประโยชนทางดานการวจยแลว เราเอง

ผเปนเจาหนาทโครงการกตองขอบคณปาแดงและชาวบานทกทาน

เชนกน ทท�าใหเราไดมโอกาสสรางประโยชนใหกบชมชนบาง

ไมมากไมนอย ทงนอาจเพราะเราไดออกไปยงพนทชมชนตาง ๆ

เปนระยะ ท�าใหเราเหนการเปลยนแปลงด ๆ ทเกดขนกบชมชนได

ชดเจนพอสมควร เราจงอดรสกภมใจไมนอยทไดเปนแรงผลกดน

เลก ๆ ซงกอใหเกดสงดงามและเปนประโยชนใหกบสงคมของเรา

การทมหนวยบรการสขภาพเคลอนทเขาไปถงหมบาน

ชวยใหชาวบานสวนหนงไดเขาถงบรการตรวจหาการตดเชอ HIV

ท�าใหผตดเชอสามารถทราบผลการตรวจและเขารบการรกษา

โดยเรว เพราะไมงายนกทอยด ๆ ชาวบานจะเดนเขามาตรวจหา

โรคเอดสเนองจากตองท�ามาหากน ยงถาตองเดนทางมาตรวจถง

โรงพยาบาลดวยแลวยงเปนไปไดยาก นอกจากนการเขาไป

ใหความร และการใหค�าปรกษากอนและหลงการตรวจเลอด

กมสวนท�าใหชมชนไดมความรความเขาใจทถกตอง ตลอดจน

สามารถปองกนตนเองจากการตดเชอ HIV ไดอยางมประสทธภาพ

อกดวย ...

...

"เพราะไมงายนกทอยด ๆ ชาวบานจะเดน

เขามาตรวจหาโรคเอดสเนองจากตอง

ท�ามาหากน ยงถาตองเดนทางมาตรวจถง

โรงพยาบาลดวยแลว ยงเปนไปไดยาก"


ย�าเทาทวไทย ไปทวโลก ตามรอยบาทพระศาสดา

ในดนแดน 4 สงเวชนยสถาน ตอนท 2 พทธคยา บญเหลอ พรงล�าภ

ในตอนทแลว ผเขยนไดเลาถงการเตรยมตวเตรยมใจ

ส�าหรบเดนทางไปอนเดยเพอท องถนแดนพทธภมอย างไร

โดยเรมตนทสงเวชนยสถานทส�าคญแหงแรกของพทธศาสนกชน

นนคอ สวนลมพนวนซงเปนสถานทประสตของเจาชายสทธตถะ

เมอเรายงละออนนอยชวงเรยนพทธประวต คงจะจ�าไดวาหลงจาก

ทเจาชายสทธตถะประสตได 7 วน พระนางสรมหามายาพระมารดา

กสนพระชนม พระเจาสทโธทนะกไดใหพระนางประชาบดโคตม

ซงเปนพระนานาง ชวยเลยงดแลเจาชายสทธตถะ โดยเจาชาย

ไดถกทะนถนอมเลยงดเปนอยางด มความสขสบายอยางบรบรณ

พนสข พบเหนแตสงทสวยๆงามๆ พระราชบดากมทรพยศฤงคาร

มากมายทจะบ�ารงบ�าเรอเจาชายใหมความสขทางโลกอยางยง

เพราะพระราชบดาปรารถนาทจะใหเจาชายสทธตถะครองราชย

สบตอเพอเปนพระมหาจกรพรรดอนยงใหญตามค�าท�านาย

ของปโรหตสวนใหญทงหลาย และไมปรารถนาใหเจาชายออกบวช

เพ อ เป นศาสดา เอกด ง เ ช นค� าท� านายของ โกณฑญญะ

พราหมณหนมทไดท�านายไวเปนแนวทางเดยว

ครนเมอเจ าชายสทธตถะมพระชนษา 16 พรรษา

พระราชบดาไดทรงจดพระราชพธอภเษกสมรสเจาชายสทธตถะ

กบพระนางยโสธราพมพา จากตระกลโกลยะวงศ ซงเปนพระญาต

ฝายพระมารดา จวบจนเมอพระองคมพระชนมาย 29 พรรษา

พระนางยโสธราพมพาก ได ประสตพระราหล ในวนนน

เจาชายสทธตถะไดออกประพาสอทยานไดทอดพระเนตรเหน

"เทวทตทง 4” คอ คนแก คนเจบ คนตาย และสมณะ จงทรงคดวา

ชวตของทกคนตองตกอยในสภาพเชนนน ไมมใครหลกเลยงได

จงเกดความคดวา ธรรมดาในโลกนมของคกนอย เชน มรอนกตอง

มเยน มทกขคอ เกด แก เจบ ตาย กตองมทสดแหงทกขหรอมสง

ทตรงขามกน คอ ไมเกด ไมแก ไมเจบ ไมตาย และทรงเหน

ความสขทางโลกเปนเพยงมายา ความสขในกามคณเปนความสข

จอมปลอม เจาชายสทธตถะปรารถนาทจะพนจากความทกข

ของชวตท วนเวยนเป นวฏสงสารเช นน จง ตดสนพระทย

ทรงออกผนวช ในวนทพระราหลประสตนนเอง การออกบวช

ครงนเรยกวา การเสดจออกมหาภเนษกรมณ (การเสดจออก

เพอคณอนยงใหญ) หลงจากทรงผนวชแลว จงทรงศกษาเลาเรยน

ในส�านกอาฬารดาบส กาลามโครตร และอทกดาบส รามบตร

ซงถาเปรยบกเปนแหลงสถาบนการศกษาทยอดเยยมมชอเสยง

ท สดในชมพทวปยคนนแล ว เมอพระองค ทรงร�าเรยนจบ

ทงสองส�านก กทรงเหนวายงไมใชทางพนทกขตามททรงมงหวงไว


พระองคจงมพระราชด�ารว าคงจะตองมหนทางอน

อกแนนอนทจะเปนการปฏบตเพอการพนทกข จงทรงเสดจไปยง

เขาดงคสร ซงหางจากเจดยพทธคยาประมาณ 7 กม. เพอไป

บ�าเพญทกรกรยา คอการทรมานพระองคอยางแสนสาหส

ตามความเชอของคนสมยนนว าจะสามารถหลดพนไดจรง

ทรงบ�าเพญทกรกรยาดวยวธตางๆ อยางแสนสาหส ยงกวาจะม

ฤาษหรอดาบสผใดไดเคยกระท�ามา ยาวนานถง 6 ป แตแลว

กทรงรวาวธการบ�าเพญทกรกรยายงไมใชทางพนทกข ครงนน

พระอนทรไดเสดจลงมากระท�านมตหมาย ดวยการทรงพณ 3 สาย

ถวาย พณสายหนงขงไวตงเกนไป พอถกดดกขาดผงออกจากกน

อกสายหนงหยอนไปเมอดดกไมมเสยง สวนอกสายทไมตงไมหยอน

เมอดดกมเสยงไพเราะ พระมหาบรษทรงพจารณาเหนแจงวา

ทางสายกลางเทานนทจะเปนหนทางทจะชวยใหมนษยหลดพน

ไดจรง จงทรงเลกบ�าเพญทกรกรยา หนมาบ�ารงพระวรกาย

โดยปกต เปนเหตใหปญจวคคย (โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ

มหานามะ อสสช) มาคอยปรนนบตพระองคระหวางททรงบ�าเพญ

ทกรกรยา โดยหวงวาจะทรงบรรลธรรมวเศษแลวเผยแพรใหตน

ทราบบาง เมอพระองคเลกบ�าเพญทกรกรยา ปญจวคคย

จงหมดสนศรทธา พากนหนไปอย ทป าอสปตนมฤคทายวน

เมองพาราณส เมอปญจวคคยหลกหนไปเชนน ท�าใหพระองค

ทรงบ�าเพญเพยรเปนเอกเทศ

ในเชาวนขน 15 ค�า เดอน 6 ขณะมพระชนมายได

35 พรรษา พระมหาบรษไดเสดจมานงใตตนนโครธ (ตนไทร)

รมฝงแมน�าเนรญชรา นางสชาดา ธดาเศรษฐแหงต�าบลอรเวลา

เสนานคม แควนมคธ ไดถวายขาวมธปายาสแดพระมหาบรษ

เมอ เสวยเสรจแล วทรงลอยถาดทองในแม น� า เนรญชรา

ทรงอธษฐานเสยงพระบารมวา ถาจะไดตรสรแกพระปรมาภเษก

สมโพธญาณแลว ขอใหถาดนจงลอยทวนกระแสน�าขนไป

แลวลอยถาดทองนนลงในแมน�าเนรญชรา ถาดนนไดลอยทวนน�า

แลวกจมลงตรงนาคภพวมานแหงพญากาฬนาคราช พระองคทรง

โสมนสและแนพระทยวาจะไดตรสร เปนพระสพพญญสมพทธเจา

ในเวลาเยนไดเสดจไปยงตนโพธ มคนหาหญาชอโสตถยะ

ไดถวายหญาคา 8 ก�ามอ ปลาดเปนอาสนะ ณ โคนใตตนโพธ

ต�าบลอรเวลาเสนานคม รมฝงแมน�าเนรญชรา เมอพระมหาบรษ

เสดจประทบบลลงกแลว ขดสมาธ หนพระพกตรไปทางทศ

ตะวนออก หนหลงไปทางตนโพธ กอนททรงเรมบ�าเพญเพยร

ดวยสมาธจต ไดทรงตงสตยาธษฐานวา หากยงมไดตรสร

อนตตรสมมาสมโพธญาณ แม เลอดเนอจะเหอดแห งไป

เหลอแตหนง เอน กระดก กจะไมเลกละความเพยรลกไปจาก

ทประทบเดดขาด ปณธานนแสดงถงพระทยทแนวแน หนกแนน

และมนคงของพระพทธองค แลวในคนวนเพญเดอนวสาขะ

เมอ 2600 ปลวงมาแลว พระพทธองคกทรงบรรลถงเปาหมาย

คอ ทรงตรสรพระอนตตรสมมาสมโพธญาณ


เมอพระพทธองคไดตรสรแลว พระองคกไดประทบอย

ณ พทธคยา เพอเสวยวมตตสข (ความสขอนเกดจากความ

หลดพน) อย 7 สปดาห และเกดเรองราวตาง ๆ มากมาย

ณ โพธมณฑลแหงนภายในเวลา 7 สปดาห ดงกลาว ซงรวมถง

เรองราวของตปสสะและภลลกะ 2 พอคาทเดนทางผานมา

เหนพระพทธองคมพระวรกายผองใส จงเขามาถวายขาวสตตผง

และสตตกอน แลวแสดงตนเปนอบาสกผถงพระพทธและพระธรรม

เป นสรณะค แรกของโลก แล วพระพทธองค ได ทรงมอบ

พระเกศาธาต ให แก สองพ อค านน 8 เส น ซ งชาวพม า

ประเทศเพอนบานขางเคยงเราเชอวาสองพอคานเปนบรรพบรษ

ของชาวพมา ไดน�าพระเกศาธาตกลบมายงบานเมองแลวน�าบรรจ

บชาในพระมหาธาตเจดยชเวดากอง ทกรงยางกงในปจจบน

การตรสรของพระพทธเจานน คอ การคนพบสจธรรม

ความจรงทเปนสงทมอยตามธรรมดา ตามพทธพจนทกลาวไววา

“ตถาคตทงหลาย จะเกดหรอไมเกดกตาม หลกความจรง

กด�ารงอย ตามธรรมดาของมนอย แลว ว าดงน ๆ ตถาคต

(คอ พระพทธเจา) ทงหลายไดคนพบความจรงนนแลว จงน�ามา

เปดเผย แสดง ชแจงใหเขาใจงาย และวางหลกลงวา ดงน ๆ”

ความจรงทพระพทธเจาทรงคนพบนคออะไร คอความจรง

ของกฎธรรมชาตแหงความเปนไปตามเหตปจจย คอ การทผล

เกดจากเหต และเหตก อให เกดผล ท เรยกกนง าย ๆ ว า

“กฎปฏจจสมปบาท” หรอเรยกเตมว า “อทปป จจยตา

ปฏจจสมปบาท” นนเอง พรอมทงทรงตรสร ถงธรรมพนจาก

ปจจยปรงแตง คอ นพพาน

พระพทธเจ าทรงค นพบธรรม ตรสร ความจรง

แหงกฎธรรมชาต ทครอบคลมทงเรองนามธรรมและรปธรรม

โดยมองเหนระบบความสมพนธแหงเหตปจจยทครอบคลม ฉะนน

สงทพระพทธองคทรงตรสร จงเป นความจรงแท ไม มการ

คลาดเคลอนเปลยนแปลง แมเวลาจะลวงเลยมากกวา 2,600 ป

หลงการตรสร ยงไมมทฤษฎการคนพบใด ๆ ของนกวทยาศาสตร

ทยงใหญคนไหนในโลกจะมความคงทนยนยาวเทยบเทากบ

สงทพระพทธองคไดคนพบเลย ยงเวลาผานไปเรากยงเหนถงคณคา

แหงพระธรรมทพระองคประกาศไวมากขนทกท


พทธคยานบเป นพทธสงเวชนยสถานทแห งทสอง

ทส�าคญทสดของนกแสวงบญชาวพทธทวโลก โดยแตละป

จะมผ แสวงบญนบลานคน เดนทางมานมสการมหาพทธสถาน

แหงน ในฐานะทเปนสงเวชนยสถานศกดสทธและส�าคญทสด

ของชาวพทธ สถานทอนเปนจดเรมตนแหงพระพทธศาสนา

และสถานทตรสรพระอนตตรสมมาสมโพธญาณแหงองคสมเดจ

พระบรมศาสดาสมมาสมพทธเจา พระบรมมหาศาสดาของชาวพทธ

ทงมวล พทธคยามชอเรยกอกชอวา วดมหาโพธ (Mahabodhi

Temple) ตงอย ทจงหวดคยา รฐพหาร หางจากรมฝ งแมน�า

เนรญชรา 350 เมตร ปจจบน พทธคยาอยในความดแลของ

คณะกรรมการรวมพทธ-ฮนด และยงไดรบการยกยองจาก

องคการยเนสโกใหเปนมรดกโลก ประเภทมรดกทางวฒนธรรม

ตงแตป พ.ศ. 2545

พระมหาเจดยมหาโพธ สนนษฐานกนวาเรมสรางขนตงแต

สมยพระเจาอโศกมหาราช ตอมาในราวป พ.ศ. 674 พระเจาหวชกะ

(Huvishka) กษตรยแหงแควนมคธ มพระราชศรทธาสรางมหาเจดย

เป นสถปรปทรงส เหลยม สงทรงกรวยประมาณ 170 ฟต

วดรอบฐานไดประมาณ 85 เมตรเศษ ตงอยบนอาคารสองชน

มเจดยบรวารทง 4 ดาน โดยฐานอยลกกวาพนดนในปจจบน

ประมาณ 5 เมตร ลกษณะของพระมหาโพธเจดยมเอกลกษณเฉพาะ

และตงตระหงานเปนสญลกษณของมหาโพธมณฑลเกอบสองพนป

ในบางชวงพระราชาแหงแควนตาง ๆ ไดเขามาท�านบ�ารงอยเสมอ

และไดรบการบชารกษาจากชาวพทธมาตลอด แตมาขาดตอนไป

เมอชวงพนกวาปทผานมา เนองจากแผนดนอนเดยแถบนถกคกคาม

จากสงครามและการเสอมถอยของพระพทธศาสนา พทธคยาจงถก

ปลอยทงร างและถกชาวฮนดเข าครอบครอง รวมทงแปลง

มหาโพธ เจดย เป น เทวสถาน ซ งท� า ให ชาวพทธทน� า โดย

ทานอนาคารกธรรมปาละ ชาวศรลงกา เปนผน�าการเรยกรอง

เอาพทธคยา จากพวกมหนต ฮนด กลบคนมาเปนของชาวพทธ

ใหพวกเราไดมโอกาสเขาไปกราบไหวบชาสถานทส�าคญแหงน

อยางใกลชด


ตนพระศรมหาโพธ ตงอยตดกบพระมหาเจดยพทธคยา

ดานทศตะวนตก มโพธบลลงกหรอพระแทนวชรอาสน (แปลวา

พระแท นมหาบรษใจเพชร) เป นพระแท นจ� าลองขนใหม

ทพระเจ าอโศกทรงสร างไว ณ รตนบลลงก มลกษณะ

เปนแทนสเหลยมสลกดวยหนทราย บนพนผวแกะสลกเปนรป

ดอกบว และพญาหงสแบบโบราณ ปจจบนประชาชนและรฐบาล

ประเทศศรลงกาไดอทศสรางรวก�าแพงแกว ท�าดวยทองค�าแท

ประดษฐานรอบตนพระศรมหาโพธและพระแทนวชรอาสน

ชาวพทธทศรทธากสามารถกราบไว บชาพวงมาลยดอกไม

โดยแขวนไวตามรวรอบก�าแพง หรอปดทองไดทรวเชนกน ส�าหรบ

ตนพระศรมหาโพธปจจบนปนตนท 4 ทปลกโดยนายพลเซอร

อเลกซานเดอร คนนงแฮม เมอ พ.ศ. 2423 ทยงคงยนตน

มาจนปจจบน มอายได 133 ป ล�าตนใหญขนาด 3 คนโอบ

สงประมาณ 80 ฟต แผกงกานสาขาเปนรมเงาบรเวณกวางใหญ

สวนตนแรกทเปนตนพระศรมหาโพธทพระพทธองค

นงประทบเมอตอนตรสรนน ตนแรกเปนสหชาตกบพระพทธเจา

(เกดในวนเดยวกบวนทเจาชายสทธตถะประสต) มอายมาได 352 ป

จนถงสมยพระเจาอโศกมหาราช จงถกท�าลายโดยพระชายา

ของพระเจาอโศกมหาราช เพราะความอจฉาทพระเจาอโศกรก

และหวงแหนต นพระศรมหาโพธต นนจนไม สนใจพระนาง

จงลอบใหคนไปท�าลายตนโพธเสย

ต น พ ร ะ ศ ร ม ห า โ พ ธ ต น ท ส อ ง น น ป ล ก โ ด ย

พระ เจ าอโศกมหาราชจากหน อพระศรมหาโพธ ต น เดม

และมอายยนมาประมาณ 871 ป จนถกท�าลายในประมาณ

ป พ.ศ. 1143 ดวยน�ามอของพระราชาศศางกา กษตรยชาวฮนด

แหงเบงกอล ซงพระองคอจฉาพระพทธศาสนาทมความรงเรองมาก

จงทรงน�ากองทพเขามาท�าลายตนโพธตนน

ตนพระศรมหาโพธตนทสามนนปลกโดยพระเจาปรณวรมา

กษตรยพระองคสดทายแหงราชวงศเมารยะ ตนพระศรมหาโพธ

ลมลงตายเองเนองจากหมดอายขยตามธรรมชาต ตนทสามน

มอายยนถง 1,258 ป


ภายในชนลางของมหาโพธเจดยพทธคยาประดษฐาน

"พระพทธเมตตา” พระพกตรของพระพทธรป เมอพศแลวท�าให

นกถงพระเมตตาธคณ พระกรณาธคณ ของพระพทธองค

ททรงมตอสรรพสตวทงหลาย พระพทธรปองคนเปนพระพทธรป

ปางมารวชย ศลปะแบบปาละ สรางดวยหนแกรนตสด�า

ปดทองเหลองอราม มอายกวา 1,400 ป เปนทเคารพศรทธา

ของชาวพทธทวโลก พระพทธเมตตารอดพนจากการถกท�าลาย

ของพระเจ าศศางกา กษตรย ชาวฮนดอย างนาอศจรรย

นอกจากน บรเวณพทธคยาและโดยรอบยงมสถานทส�าคญ

มากมาย ดงน สตตมหาสถาน (คอ สถานทพระพทธองคอยเสวย

วมตตสขหลงตรสร 7 สปดาห คอ โพธบลลงก อนมสเจดย

รตนจงกรมเจดย รตนฆรเจดย ตนอชปาลนโครธ สระมจลนทร

ตนราชายตนะ) เสาหนอโศกทแสดงเครองหมายวาสถานท

แห งน เป นสถานท ตรสร บ านนางสชาดา ถ� าดงคสร

วดพทธนานาชาต

ส�าหรบการเขาพทธคยานนไมตองเสยคาเขา แตจะตอง

เสยค ากล องถ ายรปหรอวดโอหากน�าเข าไปบนทกภาพ

และตองเสยคาฝากรองเทา ตดกบสถานทรบฝากมรานหนงสอ

ทเกยวกบพทธศาสนาทงฝายมหายานและหนยาน เมอเขาไป

ภายในวดแลว พระมคคเทศนกจะน�าพวกเรานงสวดมนต

นงสมาธภาวนา แผเมตตา ใตตนพระศรมหาโพธ นกแสวงบญ

ทกชาตกร วมสวดมนตตามบทสวดมนตของชาตตนเอง

เนองดวยพลงพทธานภาพ ความศรทธา และบรรยากาศ

ท�าใหการปฏบตบชาทใตตนพระศรมหาโพธครงนกอใหผเขยน

เกดความรสกสขสงบ ปลาบปลมปตใจอยางยง


รตนจงกรมเจดย สตตมหาสถาน สระมจลนทร สตตมหาสถาน

พระไดบตสจ�าลอง วดญปน วดพทธนานาชาต วดภฏาน วดพทธนานาชาต

แมชพมานงสมาธใตตนพระศรมหาโพธ


หลงเวลา 20.30 น. เจาหนาทจะปดประตวด หากผใด

มจตศรทธาอยากอยปฏบตตอในตอนกลางคน กตองเตรยมกลด

(หาเชายมไดจากวดไทยพทธคยา หรอซอจากรานคาดานหนาวด)

เสอ ยาทากนยง และเครองกนหนาวเข าไปให พร อมเลย

เรากจะพบเหนชาวพทธนานาชาตอย ปฏบตรวมกนอยางนา

เลอมใสศรทธา เตมแนนรอบบรเวณพระเจดยศรมหาโพธ ส�าหรบ

พระลามะชาวทเบต เรากจะได เหนการปฏบตบชากราบ

แบบอษฎางคประดษฐ (การแสดงความเคารพดวยวธนอนพงพาบ

เหยยดมอเหยยดเทาออกไปเตมเหยยด ใหอวยวะแปดแหง คอ

หนาผาก 1 ฝามอทง 2 หนาอก 1 เขาทง 2 และปลายเทาทง 2

จรดพน) อยทวไปรอบบรเวณวด

ปจจบนชาวไทยนยมเดนทางมาเทยวสงเวชนยสถาน

กนมากขน ดงนนจงมสายการบนหลายบรษททบนตรงจาก

กรงเทพฯ ถงเมองคยา รฐพหาร แลวบรเวณใกล ๆ พทธคยา

กมโรงแรมทสรางผดขนมาใหมหลากหลายแหงไวรองรบชาวพทธ

นานาชาตทมาพทธคยา ทานสามารถเลอกสรรพกไดตาม

ความตองการ โรงแรมบางแหงหางจากพทธคยากจะตองนง

สามลอทอนเดยเรยกวา “รกชอร“ (Rickshaw) มาพทธคยา

หรอบางแหงกสามารถเดนมาถงพทธคยาได ระหวางถนนทจะ

เขาสพทธคยาทานกจะผานรานรวงทขายของทงเสอผา แพรภณฑ

ใบโพธ พระปางตาง ๆ ลกประค�า ของกน ของใชตาง ๆ สมนไพร

เครองส�าอาง ฯลฯ ใหไดชอปปงไปตลอดทาง โดยพอคาชาวแขก

ทงหลายเหลานพดภาษาไทยไดชดแจวววว...มาก แถมบางคน

อ ค�าเมอง เว าอสาน ได เลยเชยว แล วแขกก เป นชาตท

คาขายเกงมาก มกลเมดเดดพรายมากมาย ขาชอปทงหลาย

ตองตอรองตามใหทนพอคาเหลาน แลวเมอจะซอของทอนเดย

กเอาตามความพอใจของตนเปนเกณฑ เมอพอใจในสนคา

และราคาจงซอ เมอซอแลวอยาคดมาก ไมงนเสยเงนไมพอแถมยง

ไดความทกขมาอกเพราะไปเปรยบเทยบกบเพอนทซอมาแลว

ไดถกกวา ใหรจกปลอย รจกวางลงเสยบาง ส�าหรบการซอของ

ทอนเดยคดอตราเทยบงาย ๆ 1 รป ประมาณ 1 บาทไทย

เนองจากรฐพหารเป นรฐทยากจนทสดในอนเดย

ในเมองนประชาชนยงยากจนอยมาก เมอเราเดนไปในทองถนน

กจะพบเดก ๆ ผ หญง คนแกทผอมโซ ใหเกยรตร องเรยก

พวกนกทองเทยวชาวไทยวา มหาราน มหาราชา หรอ บางกเรยก

อาจารย ๆ จ�าได ๆ (ทงทบางคนเพงมาครงแรก !!!!) เดนดกหนา

ดกหลงเพอมาบรการตอขอทานแกทานทงหลาย ทานเจาคณ

รตนราชรงษ เทศนไววา นคอสงทผมากอนท�าไว เราผมาทหลง

ก ได ถกต อนรบเช นกน พงคดไว เถดว าแขกเหล านตาถง

ดโหงวเฮงเปนวาเรามลกษณะของผ มอนจะกน แขกจงกลา

ลงทนขอ หรออาจยดคตวา เปนเศรษฐเมอให เปนไพรเมอขอ กได

และขอใหคดเถอะว า ใครมาอนเดยแลวไม ถกแขกแบมอ

ขอสกครงเดยว เมอกลบเมองไทยแลว ควรเสาะหาวดขลง ๆ

อาบน�ามนตไดแลว แสดงวาไมมแววจรง !!!


ขอคดจากพทธคยา

การทเรามาถงพทธคยาซงเปนสถานทพระพทธเจาตรสร ไดทราบถงพระปญญาธคณ

ทพระพทธองคตรสร ว า ส งท งหลายเปนไปตามเหตตามปจจยของมน หรอตาม

“กฎปฏจจสมปบาท” พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) อธบายไววา มนษยตองการผล

หรอตองการประโยชนบางอยางใหแกตนเอง ผลทตองการนนตองเกดจากเหต เหตนนคออะไร

กคอการกระท�าของมนษยเอง การกระท�าของมนษยนนเรยกวา กรรม บางคนจงบอกวาพทธศาสนา

เปนศาสนาทสอนเรอง กฎแหงกรรม พทธศาสนาเปนศาสนาทสอนใหมนษยตองพากเพยร

กระท�ากรรมทดดวยตนเอง มใชรอคอยอ�านาจดลบนดาลจากอ�านาจเทพเจาสงศกดสทธ ดงนน

ชาวพทธจะตองมความพากเพยรฝกฝนพฒนาตน (สกขา) ใหเกด (ปญญา) รเหตปจจยไดตรงชด

ถกตอง กจะกระท�า (กรรม) ไดสอดคลองถกตองกท�าใหเกดผลดงามตามทตองการ และตอง

หลกเลยงกรรมทเปนเหตปจจยทจะท�าใหเกดผลไมด และทส�าคญคอพระพทธองคทรงเปน

แบบอยางหรอยคนเรยก Role model หรอ Idol ส�าหรบมนษยทกคน ใหเหนวา มนษยเรานสามารถ

พฒนาตวเองไดสงสดจนเปนพทธะ หลดพนจากวฏสงสารได


ย�าเทาทวไทย

ไปทวโลก

ใหมสคา เชยงตง (สวสดเชยงตง)

เมองแหง 3 จอม 7 เชยง 9 หนอง 12 ประต

พสษฏ นาส

เขมรฐเชยงตงหรอนครเชยงตง เปนชอทคนไทยคนห

มานาน ไมวาจะดวยการรบรทางประวตศาสตร จากบทประพนธ

หรอละครโทรทศนตาง ๆ ทคอยเนนย�าความรสกของความเปน

พน องกน แม ว าด วยทางกายภาพแลวเราจะอย ห างไกล

คนละประเทศกตาม ภาพจ�าของคนไทยตอเชยงตงคอเมองทม

สายสมพนธกบราชวงศมงรายผกอตงและปกครองอาณาจกร

ลานนาในอดต ในประวตศาสตรมการแตงงานของตระกลเจา

ผครองนครเพอเชอมความสมพนธกนเรอยมา เชน เจาทพวรรณ

ณ ล�าปาง กบ เจาฟาพรหมลอ ราชโอรสของเจาฟานครเชยงตง

หรอ เจาอนทนนท ณ เชยงใหม กบเจาสคนธา ธดาเจาฟา

นครเชยงตง ไปจนถงการเคยตกเปนจงหวดหนงของประเทศไทย

ในชอ “สหรฐไทยเดม” ในสมยสงครามโลกครงท 2 นอกจากน

คอภาพจ�าของสภาพบานเรอน วถชวตผ คนทดจะยอนภาพ

ของลานนาในอดต ยงท�าใหคนไทยหลายตอหลายคนตองการมา

เยยมเยอนเมองเชยงตงใหไดสกครง ผมเองกเปนอกคนหนงทม

ความคดเชนนน ดวยความเปนอดตนกเรยนประวตศาสตรดวยแลว

เชยงตงคอสถานทในระดบ A list ทตองไปเยอนใหไดเลยทเดยว

วาแตกลวงเลยมาเปนเวลาสบปกวาแลว ความฝนเพงมาเปนจรง

เอาเมอเดอนธนวาคมปทแลว (2555) นเองครบ

เมองเชยงตง ตงอยในรฐฉานของประเทศพมา เปนเมอง

ของชาวไทเขน (ขน) และ ชาวไทใหญ โดยชาวไทใหญเรยกชอ

เมองนวา เกงตง (Keng Tung) ลกหลานชาวเชยงตงทเราพอคน ๆ

หกเชน ตระกล ณ เชยงตง ขนศกเมงราย ตงคนาคร เปนตน


การเดนทางไปเชยงตงครงนไดรบโอกาสจากร นพ

ทคณะมนษยศาสตรคนหนง ซงขอใหผมไปชวยเกบขอมล

และท�ากจกรรมจตอาสาใหกบสถานรบเลยงเดกก�าพราทเชยงตง

ผมเองไมรรอรบตอบรบทนท และผมเองกไดรบเงนบรจาคจาก

ผใจบญสมทบไปอกหมนกวาบาท โดยเราวางแผนกนวาจะน�า

สงของทไดรบบรจาคไปให พรอมกบบรจาคเงนและเลยงอาหาร

กลางวน โดยจะใชเวลา 3 วน 2 คน

การเตรยมตวกอนเดนทางนนไมยาก หากเปนมอใหม

กอาศยอานรววจากอนเทอรเนตทมอยมากโข หรอไมกหาหนงสอ

น�าเทยวอานซงกมอย เปนตงครบ สวนใหญทตองเตรยมคอ

เอกสารการเดนทาง อยางรปและบตรประชาชน ผน�าทางทจะตอง

มาพรอมกบรถเดนทาง ทพก และทส�าคญ คอ เงน ครบ 555+

ปจจบนผน�าทางไปเชยงตงทมใบอนญาตถกตองตามกฎหมาย

ของพมานนมอยมากมาย หาไดไมยาก จากนนผน�าทางจะเปน

ผบอกรายละเอยดเรองเอกสารการเดนทางอกครง รวมถงจดหา

รถและทพกใหตามงบประมาณทเราม สวนเงนนนสามารถ

แลกไดทดานทาขเหลกกอนออกเดนทาง โดยในทรปนเราใชบรการ

จากอ ายจายโหลง (ผ โ ด งด ง ในบอร ดบล แพลน เน ต )

และอายจายเท โชเฟอรครบ สมาชกในทรปนม 3 คน คอรนพ

คณหมอจากโรงพยาบาลนครพงค และผม

" อยางไรกตามในการเขยนครงนอาจจะเปนการหยบมาเลาเพยงเลก ๆ นอย ๆ พอเปน

เชอฟนเชอไฟเผอวาใครตดใจนกอยากไปเทยวเชยงตงดวยตวเองบางในวนขางหนา..

เลาไปไมเหนภาพกไมสนก ตอจากนไปผมจะใหภาพเลาเรองแลวกนนะครบ..."

รถโตโยตา ระบปผลตไมไดคนนแหละครบทจะน�าเราจากดานทาขเหลกสเชยงตง รถคนน

ไมมแอร ถารอนกเปดกระจกเอา ขาไปยงไมมอาการแตขากลบดนงอแงตองเขนถง 3 รอบเลย

การเดนทางไปเชยงตงจากทาขเหลก จ. เชยงราย ใชเวลาประมาณ 4-5 ชวโมง


ตลอดระยะทางจะมดานตรวจของรฐบาลและดานเกบเงนคา

ผานทางเปนระยะ ๆ เนองจากเสนทางเหลานเอกชนเปนผสมปทาน

ดงนนการไปเทยวเชยงตงตองมผน�าทางและคนขบรถทมใบอนญาต

เทานน ผน�าทางจะเขาไปตดตอกบเจาหนาทใหเอง นอกจากน

เงนคาผานจะถกคดรวมไวแลว เราไมตองจายเพมแตอยางใดครบ

หลงจากลดเลาะหบเขามาหลายลกแลว กอนถงเชยงตง เปนธรรมเนยม

ของชาวพมาทจะตองแวะจอดรถทปางควายเพอฉดน�าระบาย

ความรอนใหกบเครองยนต ไมวาจะรถชนดใดกตาม

ปล. ทงหมดคอความเชอนะครบ เรองจะชวยไดจรงหรอไมนน

ไมสามารถทราบได

แสงแรกของเชยงต งจากดาดฟ า โรงแรมเจดยอด

ชวงฤดหนาวทเชยงตงจะหนาวกวาเชยงใหมประมาณ

3-5 องศา

กลางเวยงเชยงตง ในภาพคอวดมหาเมยะมน


การเดนตลาดยามเชาในเชยงตงถอเปนความสขอยางหนง

เพราะนอกเหนอจากสนคาพนเมองตาง ๆ ททงคนเคยและแปลกตาแลว

เรายงไดพบปะ พดคยกบพอคาแมคาทสามารถสอกนร เรองโดย

ภาษาไทยเหนอ กาดหลวงเชยงตงนยงใหญและถอเปนหวใจของ

เมองเชยงตงแหงหนง เพราะมทกสงใหเลอกสรรคจรง ๆ ครบ

การชงตวงแบบโบราณยง

มใหเหนในกาดหลวงเวยงเชยงตง

จะเรยกวาเปนของวางยอดฮตของคนเชยงตง

หรอเปลาไมทราบได แตผมสงเกตไดวาม

ร านขายผกป ง เสยบไมแบบน เยอะมาก

และลกคากมาอดหนนกนเยอะดวยนะครบ

โดยแมคาจะเรมตงรานขายตามขางทางในตอน

เ ย น ๆ ส ว น ต ว ผ ม ไ ม ไ ด ล อ ง น ะ ค ร บ

เพราะไมกลาจรง ฮา ๆ


หนองตงกลางเวยงคอหนงใน 9 หนองตามค�าขวญของเชยงตง แตปจจบนเหลอไมถง 9 หนองแลว เพราะเกดการตนเขน

ไปเกอบหมด ตามค�าบอกเลาของผน�าทางวาตอนนเหลออยเพยง 3 หนองเทานน หนองตงจงถอเปนหนองน�าใหญทส�าคญ

ของเวยงเชยงตง เปนสถานทพกผอนหยอนใจ สถานทออกก�าลงกายและสถานทนดพบปะสงสรรคของวยรนเชยงตงตาม

รานน�าชาซงตงเรยงรายรอบหนองตง...เจดยสเหลองทองทเหนในภาพคอพระธาตจอมค�า หรอจอมทอง พระธาตคเมองเชยงตง

และเนนเขาทงหมดคอทตงของเวยงเชยงตง

สสานหลวงเจาฟาเชยงตงยงมลกหลานชาวเชยงตงมากราบไวอยเสมอ และผมกมโอกาสไดถายรปกบเจาอเมอง

หรออเมง ผมเชอสายเจาฟาเชยงตงคนเดยวทยงอาศยอยในเชยงตง ชนชนน�าทางจารตของเชยงตงนอกเหนอจากนได “ละ”

เชยงตงไปหมดแลวปจจบนเจาอเมองยงท�าหนาทดแลสสานหลวงกลางเวยง...อยางทเคยท�ามาตลอดหลายสบป


ภาพหอหลวงเจาฟาเชยงตงในอดต ซงถกรฐบาลพมาทบทง และสรางโรงแรม

นวเชยงตงทบพนทหอหลวงเดมเมอป พ.ศ. 2534 เปนโรงแรมทด�าเนนการโดยรฐบาล

ทรปของเรายงโชคดมากทไดพบกบเจาวรจกร ณ เชยงตง (คนกลาง) โอรสของเจาฟาพรหรมลอ (เจาฟาสรสวรรณราช

ยสสรพรหมลอ เจาฟาผครองเชยงตง องคท 40) กบเจาแมทพวรรณ ณ เชยงตง ซงพาคณะเดนทางไปเทยวเชยงตงชวงนนพอด

อดตบานพกของพลโทผน ชนหะหวณ (ยศในขณะนน) เมอครงเปน

ขาหลวงใหญฝายทหารผ ควบคมและรกษาความสงบในแควน

เชยงตง ปจจบนบานพกนไดใหเชาอาศย ไมไดมการอนรกษไว

แตอยางใด

ค ม เก าท เคยเป นทต งของส�านกงานจงหวดสหรฐไทยเดม

ของประเทศไทย สมยสงครามโลกครงท 2


ประตปาแดงคอประตเมองแหงสดทายใน 12 แหงทยงหลงเหลออย

อานปายวดนแลวใหความรสกเหมอนอยบานเราเลยนะครบ

พระพทธรปยนชนว ศลปะแบบพมาตงตระหงานอยบนดอยจอมสก

เชยงตงไดชอวาเปนเมองพทธศาสนา แตอยางไรกตามในเมอง

เชยงตงกมโบสถครสตทยงใหญอยเหมอนกน


ในเวยงเชยงตงปจจบนมการกอสรางตกสงทรงสมยใหม

อยางมากมาย โดยบางสวนไดรอบานเรอนสมยเกาออกไป

นอกจากนคนเชยงตงปจจบนยงนยมสรางบานรปทรงสมยใหม

อย างมาก ท�าให บ านเก าทรงไทเขนและสถาป ตยกรรม

สมยอาณานคมถกรอถอนไปดวย

เชยงตงวนนก�าลงอยในกระแสการเปลยนแปลงทส�าคญ

เนองจากการเปดประเทศของรฐบาลพมา โดยค�าบอกเลาของ

ผน�าทาง วารฐบาลพมานนมนโยบายกลนชาต เนองจากเชยงตง

และรฐฉานมประชากรสวนใหญเปนชาวไทใหญ ในสวนของ

เชยง ตง ค ม เก าของชนชนน�าทางจารตและอาคารเก า

สมยอาณานคมไมไดรบการอนรกษ เพยงแตปลอยใหเช า

และรอเวลาใหทรดโทรมไปตามกาลเวลา หากตองการดวถชวต

ของชาวไทเขนจรง ๆ อาจตองเดนทางออกมาจากตวเวยงเชยงตง

อกนดหนอย

เราแวะเยยมบานท�าเครองเขนทเหลอเพยงแหงเดยว

ของเชยงตง เครองเขนมตนก�าเนดในบรเวณแถบน ซงเครองเขน

ของเชยงตงมความสวยงามและคงทนกวาทท�าขนในเชยงใหม

หลายเทา


ผมขอปดทายการเลาเรองดวยภาพกจกรรมทเปนทมาของทรปน

นนคอการน�าของบรจาคไปมอบให พรอมกบมอบเงนบรจาคและเลยง

อาหารกลางวนใหกบเดก ๆ ในสถานรบเลยงเดกก�าพราเชยงตงครบ อนทจรง

ศนยเลยงเดกก�าพรามอยสองทคอศนยเดกเลกและเดกโต ซงทรปของเรา

ไดไปเยยมและท�ากจกรรมในทงสองท แตดวยขอหามตาง ๆ จงสามารถ

เกบภาพมาไดเพยงเทานครบ

ดวยขอจ�ากดของเวลา ทรปของเราจงยงไมได ไปเยยมเยอน

อกหลายสถานททน าสนใจ ไมว าจะเปนตนยางยกษค เมอง ดอยเหมย

ล�าน�าเขน (ขน) หรอชมชนโบราณและวดบานแสน ถอวาทรปนเปนการ

ท�าความรจกกบเชยงตงอยางคราว ๆ จากนคงตองหาเวลาไปเยอนเชยงตง

อกสกครงใหได


ย�าเทาทวไทย ไปทวโลก Autumn in Japan

ปรญญา จองไพจตรสกล

"

"

ฉนจะบอกความลบของรถไฟใหฟงเอามย?

มนไมส�าคญหรอกนะวารถไฟจะพาเธอไปไหน

สงส�าคญอยทการตดสนใจของเธอตางหากละ

วาจะกระโดดขนรถไฟขบวนนนหรอเปลา

ยอนเวลาไปราวสองปกอนออกเดนทาง “เรา”

#ผมกบภรรยา เรมคยกนถงเรองการไปเทยวญป น จ�าได

เลอนรางวาตอนนนเราคดวาการไปเทยวญป นเปนอะไรท

ไกลตวมาก แตใครจะร การคยกนครงนนมนกลบเปนจดเรมตน

เลก ๆ ทพาใหความฝนของเราเปนจรงในอกสองปถดมา

หลงจากวนนนเรากเรมสะสมขอมลตาง ๆ ทละเลกละนอย

ทงจากการอาน การพดคยกบคนทมประสบการณเคยไปเทยว

เชอหรอไมวาการไดท�าแบบนบอย ๆ นอกจากจะท�าใหเรารสก

อยากไปมากขนแลวยงท�าใหเรามนใจวาเราจะเดนทางไปกนเอง

ไดอกดวย

อยางททราบกนดวาญปนเปนเมองนาเทยวอนดบ

ตน ๆ ทใครกอยากไป แมคนทไปมาบอย ๆ กยงยนยนวา

อยากกลบไปเทยวอก ดงนนกอย าได รอชา เรามาเรม

ถามค�าถามส�าคญขอหนงกนดกวา “เราจะไปชวงไหนด?”

ประโยคทคดมาจากหนงสอ “โตเกยวไมมขา”

โดยนวกลม ทหนงสออางถงคนตตวรถไฟ

ไปขวโลกเหนอพดกบเดกนอยเปนครงสดทาย

ในหนงเรอง The Polar Express


ประเทศญปนมฤดแหงการทองเทยวหลายฤดไมวาจะเปน

ฤดใบไมผล #Spring ฤดรอน #Summer ฤดใบไมรวง #Autumn

หรอฤดหนาว #Winter ซงจรง ๆ แลวญปนเปนประเทศทสามารถ

เดนทางไปเทยวไดทกฤดกาล ขนอยกบวาใครชอบบรรยากาศ

แบบไหน ซงในขณะนนเราตองเลอก การตองเลอกมนท�าให

ตองตดสนใจ และเมอตองตดสนใจกมกจะเกดอาการเสยดาย

ตวเลอกทไมไดถกเลอก ผมจงบอกภรรยาวามนมวธหนงทเรา

ไมตองเลอก นนกคอการสะสมตวเลอกไปเรอย ๆ จนครบ

จรง ๆ จะไปไดครบทกฤดหรอเปลากยงไมร ร แตวาคดแบบน

ท�าใหตดสนใจงายขนเยอะเลยครบ ดงนนเราจงเรมสะสมตวเลอก

ดวยการเหนพองตองกนวาเราจะเรมจากไปดใบไมเปลยนส ซงกคอ

ฤดใบไมรวงนนเอง โดยฤดใบไมรวงจะเรมตงแตเดอนกนยายน

ไปจนถงพฤศจกายน เปนฤดทอากาศเยนสบายไมหนาวจนเกนไป

เราเลอกไปชวงกลางเดอนพฤศจกายน โดยเมองทเราเลอก

ทจะไปเยอนกคอ โตเกยว เกยวโต และโอซากา ซงการเดนทาง

ของเราครงนเปนการวางแผนการเทยวดวยตวเองและมเพยง

เปคนละใบเทานน

เราออกเดนทางออกจากเชยงใหมในวนท 10 พฤศจกายน

2555 เพอไปตอเครองทกวลาลมเปอรโดยแวะเทยวทนน 1 วน

หลงจากเครองลงทสนามบน LCCT เรากเดนทางเขาเมอง เชคอน

เอาสมภาระเข าเกบในโรงแรมท เราไดจองลวงหนามาแลว

เราใชเวลาทกวลาลมเปอรไปกบการเดนเลนทจตรสเมอรเดกา

#Merdeka Square และตกแฝด #Twin Towers ซงนนกเพยงพอแลว

ส�าหรบการไดมาแวะเพอตอเครองไปยงจดหมายทแทจรง

เราออกเดนทางอกครงในชวงบายของวนถดมา ใชเวลา

5 - 6 ชวโมงเรากมาถงสนามบน Haneda และทนเองกไดกลายราง

เปนโรงแรมหร ระดบกดาวไมร ไมอาจมองเหนเพราะเคาเปดไฟ

กนทงคน เนองจากเรามาถงคอนขางดกเราจงนอนกนทนซะเลย

หนไปมองรอบ ๆ กเหนมคนมาเปดโรงแรมนนอนกนเพยบ

เรยกไดวาใครมาถงกอนกมโอกาสไดจบจองกอน สวนทของเรา

กไมเลว อย ไมไกลจากหองน�าและรานสะดวกซอ นอกจาก

เสยงเตอนเวลามคนเดนขนบนไดเลอนแลวทกอยางกราบรน

และแลวการเดนทางผจญภยทองเทยวของเชาวนใหม

ในดนแดนทถกขนานนามวา “พระอาทตยอทย” กไดเรมตนขน

โดยสงแรกทเราตองท�ากคอหาซอบตรโดยสารรถไฟฟา ตขายบตร

อยทไหน? จรงอยทเราศกษามาบางแลว แตเอาเขาจรงมนด

เยอะไปหมด ทนใดทเราเอยถามเจาหนาทสนามบน เขากพาเราเดน

ไปจนถงตขายบตรเลย นอกจากจะอ�านวยความสะดวกใหแลว

ยงร สกไดถงการแสดงออกทมาจากใจจรง ๆ สวนบตรทเรา

เลอกซอคอบตร Suica เปนบตรเตมเงนของ JRE #JR East

เรานงรถไฟฟาอก 3 ตอกมาถง Tokyo และขนรถไฟความเรวสง

Shinkansan ซงเปนประสบการณครงแรกของเราทไดนงบนรถไฟ

ความเรวใกล 300 กโลเมตรตอชวโมง เจาหวกระสนทวานใชเวลา

เพยง 2 ชวโมงกพาเรามาถงเมอง Kyoto เมองทเราสองคนใหคะแนน

ความประทบใจมากทสดหลงจากกลบมา ขนาดนนเลยเหรอ?

บองตง #บอกตรง ใชครบ


Kyoto เปนเมองหลวงเกาของญปนทมการพฒนาทางดาน

เทคโนโลยควบค ไปกบการรกษาขนบประเพณวฒนธรรม

และมเอกลกษณของตวเองในการด�าเนนชวต รวมถงเรองระเบยบ

วนยของคนทนเปนอะไรทคนไทยอยางเราเหนแลวทง เคยแตไดยน

แตไมเคยเหนกบตา พอเหนนอกจากแปลกใจแลวเราตางกคดวา

กไมเหนยากทจะท�าตาม แลวท�าไมบานเราไมท�าบาง อยางเชน

เวลาเดนขนบนไดเลอนคนกจะยนชดดานใดดานหนง #ท Kyoto

เดนขนบนไดเลอนยนชดขวา ท Tokyo ยนชดซาย เพอใหมพนท

ให คนทรบกวาได เดนขน อกเรองคอการรอไฟเขยวไฟแดง

แมถนนจะโลงเขากจะปฏบตตามกฎ รวมถงการเขาแถวรอขน

รถโดยสารกเชนเดยวกน

เราสองคนร สกได เหมอนกนว า การเคลอนไหว

ของคนในเมองนดจะคอยเปนคอยไปกวาเมองหลวงทชอ Tokyo

นอกจากจะมความเปนเมองทนาอยแลว Kyoto ยงมโบราณสถาน

วดวาอาราม และสถานททองเทยวทตางมเอกลกษณของตวเอง

ชดเจน ไมวาจะเปนวด Tofukuji ทไดชอวาเปน Autumn spot

หรอศาลเจา Fushimi Inari ทมทางเดนแดงพรบหลายกโลเมตร

แตทประทบใจเรามากทสดใน Kyoto กคอหมบานในหบเขาท

Arashiyama จรง ๆ แลวทหมบานแหงนไมไดอยในแผนเลย

แตเราไดมโอกาสเขาไปเปนเพราะความอยากรวากลมนกทองเทยว

สงวยชาวญป นประมาณ 7 – 8 คน เขาขนรถบสไปทไหนกน

ก เลยเป นโชคดของเรา ในภาพถ ายอาจสวยระดบหน ง

แตความสวยงามทตาเราเหนบวกกบอากาศทเยนสดชนท�าใหเรา

ใชเวลาอยทนนเกอบครงวน นเปนขอดอยางหนงของการไมใช

บรการของทวร เหนอยกไดพก ประทบใจกอยตอ เมอออกมา

จากหมบาน เรากมาเดนเลนตอทวด Tenryuji ใกล ๆ กนนกจะม

ทางออกทเชอมตอไปยงสวนปาไผซากะโนะ #Bamboo Groves

จากทนเรากพากนไปทวด Kinkakuji หรอวดทองหรอวดอคควซง

ชมความสวยงามของวดและบรรยากาศโดยรอบ


ในวนเดยวกนนนเราสองคนกพากนบกตะลยเมอง Osaka โดยนงรถไฟทเราซอบตรเหมาจายไวแลว

#บตร Kansai thru pass โดยบตรนสามารถขนลงรถไฟไดไมจ�ากดจ�านวนครง เราใชเวลาอยบนรถไฟประมาณ

1 ชวโมงกมาถงสถาน Umeda เปนสถานทใหญมากประมาณหางสรรพสนคาแหงหนงเลยกวาได เรามาถง

กเยนมากแลวจงไดเดนเทยวและกนมอเยนท Osaka ประมาณ 4 ทมกนงรถไฟกลบ Kyoto

วนตอมาเรายงอยท Kyoto วนนนทงวนเราอยเทยวรอบ ๆ เมอง โดยมสถานทส�าคญทเราไปกนอาทเชน

ศาลเจา Heian-jingu วด Kinkakuji หรอวดเงน เดนสบาย ๆ ททางเดนสายปรชญา #Path of Philosophy

ฟงชอดเปนปรชญาจง จรง ๆ มนคอทางเดนเลก ๆ มเลาะทางน�า สงบ เงยบ เหมาะแกการมาเดนคดวา

ชวตทเราตองการจรง ๆ เปนอยางไร #ผมคดเอง และสถานทสดทายทเราไปเยอนใน Kyoto กคอยาน Gion

ยานนมรานคามากมาย และมชอเสยงเรองเกอชา #Geisha อกดวย และในคนนนเรากนงรถบสกลบ Tokyo

ถกแลวครบ เรามาดวย Shinkansen แตกลบดวยบส ซงกไดประสบการณในอกรปแบบ รถบสทญปนขณะวง

เขาจะปดผามานทงคนเพอไมใหรบกวนผโดยสาร เราจงเหมอนอยในกลองทเคลอนทไดตลอดการเดนทาง


นกโก #Nikko หลายคนคงเคยไดยนชอเมอง ๆ น เพราะเปนสถานททองเทยว

สดฮตของญปนและเปนเมองทถกยก ใหเปนมรดกโลก “Nikko is Nippon” คอสโลแกน

ของเมองน นกโกเปนชอทอยในแผนการเทยวของเราแบบตดแนน ยากทจะดงออก

อาจเปนเพราะชอเสยงหรออะไรกแลวแต และกไมท�าใหเราผดหวงเลย #เรารกนกโก

ภาพทเราเหนมนยงคงตราตรงใจเราตลอดมาจนถงทกวนน ความสวยงามของเมองนกโก

มาพรอมกบอากาศอนหนาวเหนบและทนกเปนททเราไดมาสมผสกบหมะขาวโพลน

โดยไมไดคาดคดมากอน นกโกหางจากกรง Tokyo ราวสองชวโมง ระหวางการนงรถไฟ

ววสองขางทางกท�าคนทอยในตแทบจะเอาหนาทะลกระจกออกไปขางนอกตลอดเวลา

ยอมรบวาสองชวโมงบนรถไฟส�าหรบผมผานไปอยางรวดเรวกบความสวยงามของวว

ขางทาง

เมอมาถงสถานนกโก คณลงเจาของทพกกได

มารอรบเราเพอไปยงทพกซ ง เป นบ าน

แบบญป น คนนนเราใชชวตแบบคนญป น

หรอเรยกกนวาเรยวกง #Ryokan ทงการกน

การอาบน�า และการนอน ครอบครวคณลง

นารกมาก ยมแยมใหการตอนรบอยางอบอน

และรกษาชองว างของความเปนสวนตว

อยางพอเหมาะพอเจาะ #เราประทบใจมาก

ทงอาหารเยนและอาหารเชาทคณลงจดไวให

กอรอยและไดอารมณของการกนอาหารญปน

เปนทสด


เมอพดถง Tokyo มสถานทหนงทเมอใครไดมาเทยวแลว

ต องไม พลาดทจะมา เราก�าลงพดถงพระราชวงอมพเรยล

ระหวางทางเดนไปพระราชวงเราจะผานสถานรถไฟเกยวโต

และสวนสาธารณะทเตมไปดวยใบไมสเหลองของตนแปะกวย

นอกจากพระราชวงแลวเรายงไดไปนมสการศาลเจา Meiji

ทคน Tokyo เคารพนบถอและเปนสถานประกอบพธมงคลตาง ๆ

นอกจากนเรากไมพลาดทจะไปเดนเลนท Harajuku, Shibuya,

Akihabara และสถานททเราใชเวลามากเปนพเศษอกทกคอ Odaiba

ตองขอบอกวา Odaiba ยามเยนเมอมองไปทางฝ ง Tokyo

เปนบรรยากาศทสดแสนจะโรแมนตก

ท น ก โก นอกจากความประทบ ใจ เร อ งท พ กแล ว

สถานท เทยวแตละแหงกสร างความประทบใจใหไม แพกน

ไมวาจะเปนการเดนชมวดและศาลเจา เดนสบาย ๆ ททะเลสาบ

Chuzenji และเดนรอบทะเลสาบ Yunoko ทเขต Yumoto พรอมกบ

ชมน�าตก Yutaki

เรยกไดวาเรารสกอมกบบรรยากาศมาก ๆ จนไดเวลา

กลบเขาเมอง #Tokyo เพราะทผานมาเราแคเฉยดไปเฉยดมา

เรายงไมไดสมผส Tokyo อยางแทจรงเลย ไปกนครบ เราจะพา

ไปชม

Tokyo หรอชอเตมคอ Tokyo Metropolis #มหานครโตเกยว

เมองทมค าครองชพสงอนดบต น ๆ ของโลก มประชากร

30 กวาลานคน และเปนเมองทขนชอวามเครอขายทางรถไฟในเมอง

ขนาดใหญทสดในโลก เขาพดกนเลน ๆ วาใครเหนแผนททางเดน

รถไฟฟาใน Tokyo แลวไมงงกไมใชคนแลว กนาจะจรงนะครบ

เพราะขนาดคนญปนเองยงมหลงกนเลย เอาเฉพาะแครถไฟฟา

ใตดน #Subway กมนแลวครบ เราตองมแผนทคนละใบชวยกนด

ถามเจาหนาทบาง เพราะเราเดนทางโดยรถไฟฟาเปนหลก

เราพกทขาวสารเกสตเฮาสยาน Asakusa ฟงไมผดครบ

เพราะเปนชอทเจาของเขาเคยมาเทยวทถนนขาวสารบานเรา

แลวประทบใจกเลยกลบไปตงชอใหเหมอนกนซะเลย ใกล ๆ ทพก

กจะมวดชอดงท ใครมาญป นกต องมาเทยวชอวด Asakusa

หรอวดโคมแดงนนเอง ขอกลบมาพดถงเรองทพกหนอย “ทพก

ใน Tokyo แคบอยางกบรหน” ประโยคดงกลาวเคยแตไดยนมา

เพงจะมาประสบดวยตวเองกวนนน มนเปนหองเลก ๆ พอแคเอา

เตยงสองชนยดเขาไปแลวมพนทหยอนขาลงเทานน เทานนจรง ๆ

แคเป สองใบของเรากกนพนทวางขาไปครงหนงแลว พนท

ทเหลอเหรอกเอาไวยนเวลาขนลงจากเตยง แตนนไมเปนอปสรรค

ของเราเพราะเราใชมนส�าหรบนอนเทานนจรง ๆ หองอาบน�า

หองพกผอน หองอาหาร หองครว ทนใชรวมกน ใครซออะไรมา

เขาตเยนกตองเขยนชอตดไว #ทพกท Kyoto เหมอนทนแตหอง

ใหญกวา #ทพกท Kyoto ชอ K’s house

ลมหนาวทมาพรอมกบสายฝนไมไดท�าใหเราหวนไหว

เรายงคงตะลยเทยวตามแผนทวางไว แมบางครงเราตองแอบหลบ

ความหนาวเขาไปในรานรวงทมฮทเตอรใหความอบอน

Ueno Park เปนทแรกทเราไดชม อนทจรงมนเปนทางผาน

ทเราจะไปเทยวชม Tokyo University มหาวทยาลยแหงนมตน

แปะก วยใบส เหลองสวยงามขนชอ มตกสวยแบบขรม ๆ

เป นมหาวทยาลยท เน นเรองการวจยเป นหลก ไม ห างจาก

มหาวทยาลยกมตลาด Ueno ทคนไทยทนนยมมาหาซอกะป น�าปลา

และผกตาง ๆ ของบานเรา เดนไปเดนมากคลายกาดหลวง

บานเราเลย แตกตางกนทความเรยบรอยและความสะอาด


#ความเปนระเบยบของคนญปน #ทะเลสาบ Chuzenju #นกโก #ทะเลสาบ Yunoko #นกโก

#เดกหญง Meiji #เดกชาย Meiji #Harajuku #Tokyo Tower


“ไปเทยวญปนตงสบวนนานเกนไปรเปลานะ?” คอค�าถามทผมตงขนถามตวเองไมกวนกอนออกเดนทาง

ตอนนผมไดค�าตอบแลวครบ และหวงวาการเดนทางของเราครงนจะเปนจดเรมตนเลก ๆ ของใครกตาม

ทมความฝนอยากทองเทยว ขอบคณครบส�าหรบการกระโดดขนมาบนรถไฟของเราขบวนน

Documents

สารสถาบัน สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ ฉบับที่ 12