το περιβαλλοντικό ζήτημα

Γραφείο Περιβάλλοντος Κ.Ε ΑΚΕΛ

«Η φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου... Ο άνθρωπος ζει από τη φύση, δηλαδή η φύση είναι το σώμα του και πρέπει να διατηρήσει ένα συνεχή διάλογο μαζί της αν θέλει να μην πεθάνει...»

(Κ. Μαρξ, Οικονομικά και φιλοσοφικά χειρόγραφα)

Τα ζητήματα της οικολογικής κρίσης βρίσκονται πια στην κορυφή της επικαιρότητας σε όλο τον πλανήτη αλλά και μεταξύ των κοινωνιών της Ευρώπης. Δυστυχώς αντί της αλλαγής τρόπου σκέψης και δράσης η τάση που επικρατεί σήμερα είναι η δημιουργία μηχανισμών της αγοράς για τη διαχείριση των δικαιωμάτων ρύπανσης με αποτέλεσμα οι πιο φτωχές χώρες να επιστρατεύουν ως τελευταίο ανταλλάξιμο εμπόρευμα τους ίδιους τους περιβαλλοντικούς τους πόρους, υποθηκεύοντας δραματικά το μέλλον τους, αλλά και το μέλλον ολόκληρου του πλανήτη.

“Τη γη δεν την κληρονομήσαμε από τους γονείς μας, απλώς την δανειστήκαμε από τα παιδιά μας”. Η φράση αυτή συνοψίζει το γεγονός ότι η ατομική ευημερία δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα ιδιοτελούς εκμετάλλευσης της φύσης και των άλλων ανθρώπων. Το αναπτυξιακό μοντέλο που ακολουθήθηκε στην Κύπρο μετά την ανεξαρτησία κινήθηκε παράλληλα με τις διεθνείς τάσεις.

Τα περιβαλλοντικά προβλήματα οξύνθηκαν ως αποτέλεσμα της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, του αφύσικου διαχωρισμού του κυπριακού οικοσυστήματος, μιας ανεξέλεγκτης ανάπτυξης αλλά και της έλλειψης, για χρόνια, σωστής και ολοκληρωμένης κρατικής περιβαλλοντικής πολιτικής.

Στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί μια αξιόλογη ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τα οικολογικά θέματα. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε και το ΑΚΕΛ με αναλύσεις, προτάσεις, διεκδικήσεις, που δεν αρκούνταν σε ένα γενικόλογο ευχολόγιο. Βασίζονταν σε μια συνολική κριτική προσέγγιση της αναπτυξιακής διαδικασίας συμβαδίζοντας με τα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης που διεκδικούν έναν «άλλο κόσμο που είναι εφικτός» και τους ενεργούς πολίτες που «σκέπτονται παγκόσμια και δρουν τοπικά».

Η προώθηση ενός μοντέλου αειφόρου ανάπτυξης αποτελεί ένα από τους βασικότερους στόχους της φιλολαϊκής Κυβέρνησης του Δημήτρη Χριστόφια. Το ΑΚΕΛ θα συμβάλει με όλες του τις δυνάμεις για υλοποίηση του Κυβερνητικού Προγράμματος Διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστόφια.

Το Γραφείο Περιβάλλοντος της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, με την έκδοση του βιβλιαρίου αυτού, που απευθύνεται στο κομματικό σύνολο αλλά και σε ολόκληρο τον λαό, στοχεύει στην ευαισθητοποίηση όλων για τα οξεία περιβαλλοντικά προβλήματα του τόπου μας. Η συμμετοχή όλων στην εκστρατεία για επίλυση αυτών των προβλημάτων αποτελεί σήμερα μια αδήριτη ανάγκη.

Άντρος Κυπριανού ΓΓ της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ ΑΚΕΛ

Οι άνθρωποι εξαρτώνται για την επιβίωση τους από τα λειτουργικά οικοσυστήματα και οι ενέργειες τους τα επηρεάζουν. Ως αποτέλεσμα υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης η οποία επηρεάζει την φυσική όσο και την κοινωνική ιστορία. Όλοένα και περισσότερο η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος καθορίζεται από τις διεργασίες του καπιταλιστικού συστήματος το οποίο είναι σήμερα κυρίαρχο σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόσφατες μελέτες καταδεικνύουν ότι τα πλείστα οικοσυστήματα έχουν γίνει αντικείμενο υπερεκμετάλλευσης και έχουν ρυπανθεί, πολλές φορές ανεπιστρεπτί.

Και ενώ η περιβαλλοντική κρίση έχει προκαλέσει την προσοχή και το ενδιαφέρον των ανθρώπων ανά το παγκόσμιο, οι επικρατέστερες οικονομικά δυνάμεις προσπαθούν να μας καθησυχάσουν ότι το κεφάλαιο, η τεχνολογία και οι δυνάμεις της αγοράς θα ρυθμίσουν τελικά τα περιβαλλοντικά ζητήματα λύνοντας τα χωρίς οποιεσδήποτε αλλαγές στο μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθείται και φυσικά χωρίς κόστος στην ποιότητα της ζωής των λαών των αναπτυγμένων χωρών.

Πολλές είναι για παράδειγμα, οι τεχνολογικές προτάσεις για επίλυση του ζητήματος των κλιματικών αλλαγών συμπεριλαμβανομένων των βιοκαυσίμων της πυρηνικής ενέργειας, νέων σταθμών παραγωγής ενέργειας με άνθρακα και δέσμευση του διοξειδίου, ανεμογεννήτριες κλπ. Με αυτό τον τρόπο γίνεται εν πολλοίς η μετατόπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος σε τεχνολογικό ζήτημα το οποίο, σύμφωνα με αυτές τις δυνάμεις, θα επιλυθεί μέσα στα πλαίσια του σύγχρονου πλαισίου ανάπτυξης και του μηχανισμού της αγοράς.

Μέσα από αυτή την σκοπιά, η παγκόσμια οικονομία σταδιακά θα ελαττώσει τις πιέσεις που ασκούνται στο περιβάλλον και η αγορά θα βρει καινούργιες οδούς συσσώρευσης κεφαλαίου επιλύοντας ταυτόχρονα το περιβαλλοντικό ζήτημα. Η λογική αυτή όμως αγνοεί την ρίζα του περιβαλλοντικού προβλήματος το οποίο είναι το ίδιο το μοντέλο της καπιταλιστικής ανάπτυξης, ανάδοχος της περιβαλλοντικής καταστροφής.

Το ΑΚΕΛ θεωρεί πως το ζήτημα της περιβαλλοντικής και της οικολογικής κρίσης, είναι ζήτημα πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό. Η ζωή και δράση του ανθρώπου ιστορικά, στηρίχτηκε αποκλειστικά στην διαχείριση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, τόσο όσον αφορά στην επιβίωση του, όσο και σε ότι αφορά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ανθρωπίνων κοινωνιών. Από τη έλευση της βιομηχανικής εποχής μέχρι και σήμερα, οι παραγωγικές σχέσεις στηρίχτηκαν βασικά στην αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων και στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, με βασικό στόχο το κέρδος και κύριο αποτέλεσμα τη συσσώρευση κεφαλαίου στα χέρια των λίγων. Η συσσώρευση κεφαλαίου, αντανακλάται σήμερα στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομική κρίση και ταυτόχρονα, στην επιδείνωση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας και κουλτούρας που επιβλήθηκε στις ανεπτυγμένες χώρες αλλά και στις «αναδυώμενες» οικονομίες. Το άμεσο αποτέλεσμα των πιο πάνω αντανακλάται στις συνθήκες ζωής αφού ο μισός πληθυσμός του πλανήτη ζει σε συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης, ενώ η τρομακτική αλλαγή των κλιματικών συνθηκών, μας φέρνει αντιμέτωπους καθημερινά με ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο κίνδυνος της εξάλειψης των δυνατοτήτων του πλανήτη, ώστε να μπορεί να συντηρήσει τις επόμενες γενιές, είναι πλέον ορατός.

Το ΑΚΕΛ, το κόμμα των εργαζομένων και της προόδου, πιστεύει πως μόνο με ένα Αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης, μπορούν οι άνθρωποι και το φυσικό περιβάλλον στο σύνολο τους, να επιβιώσουν εχοντας πραγματικές επιλογές, και να παραμείνει ο πλανήτης, ικανός να τους φιλοξενεί.

Στα 85 χρόνια ζωής και δράσης του, το ΑΚΕΛ απέδειξε ότι είναι το κόμμα με κριτική περιβαλλοντική ανάλυση και ανυπόκριτη ευαισθησία. Η πολιτική που ακολούθησε συνέβαλε αποφασιστικά στην απάμβλυνση των επιπτώσεων, από την ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του ανθρώπου, που οδηγούσε στην υποβάθμιση και καταστροφή του περιβάλλοντος. Τούτο δεν είναι τυχαίο. Οφείλεται στην ιδεολογία του, στην φιλοσοφική του προσέγγιση και στην κουλτούρα του.

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΑπό την χρονική στιγμή που εκπονήθηκε ο όρος της Αειφόρου Ανάπτυξης (Ο.Η.Ε 1987 και Διάσκεψη Κορυφής για την Ανάπτυξη Ρίο 1992), σε μια προσπάθεια για αλλαγή πορείας πλεύσης, ώστε να αποφευχθεί η περιβαλλοντική και οικολογική καταστροφή του πλανήτη, λίγα έχουν επιτευχθεί προς την κατεύθυνση αυτή, ανά το παγκόσμιο. Τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) όσο και στα υπόλοιπα καπιταλιστικά κέντρα εξουσίας, ο όρος αυτός χρησιμοποιείται με διαφορετικό περιεχόμενο, κατευθυνόμενο κάθε φορά προς συγκεκριμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται αναποτελεσματικότητα στην προώθηση του. Η ίδια η ΕΕ, στην δική της εκτίμηση για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αειφόρου Ανάπτυξης, διαπίστωσε πως όχι μόνο δεν βελτιώθηκε η κατάσταση, αλλά αντιθέτως έχει χειροτερέψει.

Οι βασικές αρχές που διέπουν τον όρο «αειφόρος ανάπτυξη» είναι τρεις: Καταρχήν, εμφανίζεται ως το «κλειδί» για την κοινωνική δικαιοσύνη, αφού θεωρείται ότι θα αποτελέσει το μηχανισμό εξάλειψης της φτώχιας. Κατά δεύτερο λόγο αποτελεί το μηχανισμό προστασίας του περιβάλλοντος και τρίτον υποστηρίζεται ότι μέσω αυτής, η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να είναι αυτοσυντηρούμενη, αν και εφόσον τα ανεπτυγμένα βιομηχανικά κράτη προσανατολίσουν τις δραστηριότητες τους , έτσι ώστε να απαιτούν λιγότερες πρώτες ύλες, να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια, παράγοντας όμως με τον ίδιο ρυθμό.

Σε αυτές εδώ τις αρχές εντοπίζεται το προβληματικό σημείο και τίθεται το ερώτημα πως μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, στις επικρατούσες νεοφιλελεύθερες συνθήκες και πώς μπορεί η οικονομική ανάπτυξη να αποτελέσει το κλειδί της προστασίας του περιβάλλοντος. Έχει τη δυνατότητα ο καπιταλισμός στα πλαίσια τ ης αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού, να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα που δημιούργησε στον πλανήτη μας;

«Ο ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ» Το ΑΚΕΛ πιστεύει, ότι ο λόγος που παρατηρείται η αναποτελεσματικότητα αυτή, έχει να κάνει με την διαφορετικότητα των συμφερόντων, όσων προσπαθούν να μετατρέψουν την έννοια του όρου σε πολιτική, οικονομική και κοινωνική πράξη, αλλά πρωτίστως στην απροθυμία για υιοθέτηση μιας πραγματικά, πολιτικής περιβαλλοντικής σκέψης και δράσης. «Η θεωρία του πράσινου καπιταλισμού» αποτελεί ένα ακόμη τρικ που επιχειρεί να αποπροσανατολίσει την όλη συζήτηση. Το αδιέξοδο στην διαχείριση των περιορισμένων φυσικών πόρων, προκαλείται από την οργάνωση και την διαδικασία του καπιταλιστικού συστήματος ανάπτυξης. Παράλληλα τίθεται το ερώτημα πώς το βιομηχανικό κεφάλαιο θα δεχτεί να εισάγει οικολογικά κριτήρια στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής διαδικασίας, η οποία είναι μονοδιάστατα προσανατολισμένη στο κέρδος.

Το περιβαλλοντικό πρόβλημα δεν είναι αποτέλεσμα του υπερπληθυσμού στον πλανήτη, όπως οι συντηρητικοί κύκλοι επιχειρούν να το παρουσιάσουν, ούτε αποτελεί ατομική ευθύνη του κάθε ενός. Είναι το άμεσο αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης και του υπερκαταναλωτισμού, στον λεγόμενο προηγμένο καπιταλιστικά κόσμο, με κύριο στόχο το κέρδος, σε συνδυασμό με την άνιση κατανομή του παραγόμενου πλούτου, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Άλλωστε οι φυσικοί πόροι του πλανήτη δεν θα ήταν περιορισμένοι αν διαμοιράζονταν σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε κράτους και δεν ήταν συσσωρευμένοι στα χέρια των λίγων.

ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΓια το ΑΚΕΛ, ο όρος Αειφόρος Ανάπτυξη, δεν είναι άστοχος, ούτε παραπλανητικός, έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο και πηγάζει από την ευρύτερη ιστορική-υλιστική ανάλυση, της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και περιβαλλοντικής πτυχής, της ανθρώπινης εξέλιξης. Οι περιορισμένοι φυσικοί πόροι του πλανήτη, αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη των ανθρωπίνων κοινωνιών. Η ίδια η διαδικασία της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης του ανθρώπου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, με τον τρόπο που οι φυσικοί πόροι τυγχάνουν χρήσης και εκμετάλλευσης. Στην διαδικασία αυτή περιλαμβάνονται οι φυσικοί πόροι, το κεφάλαιο και η ανθρώπινη εργασία. Το καπιταλιστικό οικονομικό-κοινωνικό μοντέλο, προώθησε την χωρίς περιορισμούς εκμετάλλευση τόσο των φυσικών όσο και των ανθρώπινων πόρων (εργατική δύναμη), με αποτέλεσμα αυτη η διαδικασία ανάπτυξης, να οδηγήσει σε ένα εφιαλτικό αδιέξοδο για την ίδια τη βιωσιμότητα του πλανήτη και κατ’ επέκταση την συνέχιση της ζωής.

Για το ΑΚΕΛ, βασική προτεραιότητα είναι η ευημερία των ανθρώπων, σε μια κοινωνία ισότητας, η διαφύλαξη των φυσικών πόρων και η απόδοση του αναγκαίου σεβασμού προς όλες τις μορφές ζωής στο πλανήτη. Αυτή είναι και η βασική διαφοροποίηση των θέσεων του ΑΚΕΛ, από τις εύηχες εκείνες ερμηνείες του όρου, που συνειδητά ή ασύνειδα αγνοούν την ρίζα του προβλήματος και περιορίζονται σε ατομικο-ακτιβιστικού τύπου προσεγγίσεις. Τέτοιες, που όχι μόνο δεν επιλύουν τα ζητήματα αλλά δίνουν άλλοθι στα συμφέροντα του κεφαλαίου, που βιάζουν καθημερινά τον άνθρωπο και την ζωή, δημιουργώντας παράλληλες οικονομίες «περιβαλλοντικής» κατανάλωσης, στο όνομα της περιβαλλοντικής ατομικής συνείδησης. Μόνο με μια ουσιαστική αλλαγή του καταστροφικού αυτού μοντέλου, θα μπορέσει να επιτευχθεί αποτελεσματικά, αυτό που ο όρος Αειφόρος Ανάπτυξη, επιβάλλει.

Η πρόταση του ΑΚΕΛ, αποσκοπεί σε δίκαιες και αειφόρες παραγωγικές διαδικασίες και σχέσεις, που προεκτείνονται στο επίπεδο της κοινωνικό-οικονομικής αλλαγής, στην βάση πάντα των ιδιαιτεροτήτων της χώρας μας.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟΗ Κύπρος, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι από τις πρώτες χώρες που βιώνουν τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς ιδιαίτερα μήνες, και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες, είναι κάτι πρωτοφανές. Παράλληλα παρατηρείται μια σταδιακή μείωση της μέσης βροχόπτωσης, η οποία σε συνδυασμό με τους ήδη εξαντλημένους υπόγειους υδροφορείς, καθιστά το υδατικό ως μείζων ζήτημα για το τόπο.

Η επέκταση της ερήμου βορειότερα στην γεωγραφική μας περιοχή, πλήττει άμεσα το τόπο και οι έρευνες δείχνουν πως το μεγαλύτερο μέρος της νήσου, βρίσκεται ήδη σε διαδικασία απερήμωσης. Τα οικοσυστήματα δείχνουν σταδιακα να καταρρέουν, ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, και ο χρονικός ορίζοντας διάσωσης τους, μειώνεται καθημερινά. Η ενασχόληση με τη γεωργία και κτηνοτροφία, καθίσταται ολοένα και πιο αδύνατη, με αποτέλεσμα σταδιακά να τείνουμε να εξαρτόμαστε από τις εισαγωγές τροφίμων τόσο για τον άνθρωπο, όσο και για την κτηνοτροφία. Ο τουρισμός, που είναι η βασική πηγή εισοδήματος στον τόπο, αναμένεται να επηρεαστεί σοβαρά, καθώς το οικοσύστημα δεν θα μπορεί να συντηρήσει περισσότερους ανθρώπους, τη στιγμή που οι ψηλές θερμοκρασίες, θα είναι ανυπόφορες και οι πόροι λιγοστοί. Ταυτόχρονα σε βορειότερες, γεωγραφικά, περιοχές του πλανήτη, αναμένεται να παρουσιαστούν ηπιότερες κλιματολογικές συνθήκες για αναπτυξη και ευημερία. Οι μεταναστεύσεις πληθυσμών προς αυτές τις περιοχές θα αποτελούν γεγονός , με ότι αυτό συνεπάγεται.

Το ΑΚΕΛ θεωρεί πως η περιβαλλοντική πολιτική σήμερα, θα πρέπει πρωτίστως να περιλαμβάνει, την υιοθέτηση νέων πολιτικών οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, που θα λαμβάνουν σοβαρότατα υπόψη τις συνθήκες που αναλύονται πιο πάνω και θα έχουν ως στόχο, τη διατήρηση των δυνατοτήτων του οικοσυστήματος και των φυσικών πόρων, μέσα σε μια γενικότερη στρατηγική Αειφόρου Ανάπτυξης. Προς τη κατεύθυνση αυτή θα πρέπει το κράτος και η κοινωνία να αναθεωρήσουν τις πολιτικές αλόγιστης οικονομικής ανάπτυξης, μέσα στα πλαίσια μιας πανεθνικής πλέον εκστρατείας, για προσαρμογή στις νέες δυσμενείς κλιματικές και οικονομικές συνθήκες οι οποίες άρχισαν να επηρεάζουν με ταχύτατα αυξανόμενους ρυθμούς, το τόπο και τη ζωή μας γενικότερα. Με βάση τις εκτιμήσεις αυτές και με βασικό εργαλείο την φιλοσοφική προσέγγιση που έχει ήδη διατυπωθεί, οι βασικοί άξονες της περιβαλλοντικής πολιτικής του ΑΚΕΛ είναι οι ακόλουθοι:

(α) Οριστική επίλυση του περιβαλλοντικού ζητήματος δεν μπορεί να επέλθει εάν δεν αλλάξει το κυρίαρχο μοντέλο της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

(β) Είναι απαραίτητη η εντατικοποίηση του αγώνα για διεθνή ειρήνη και αφοπλισμό, με στόχο την αποφυγή καταστροφικών πολέμων και την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων και εγκαταστάσεων που καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον. Όσο αφορά πιο συγκεκριμένα την Κύπρο, η επίλυση του πολιτικού προβλήματος, με στόχο την επανένωση της κοινής πατρίδας αποτελεί την προϋπόθεση για ενοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας.

(γ) Η καταστροφή του περιβάλλοντος στην Κύπρο, όπως θα αναφερθούμε πιο συγκεκριμένα στην συνέχεια, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Τα λαϊκά στρώματα και οι εργαζόμενοι πλήττονται δυσανάλογα από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, σε σχέση με τις πιο εύπορες ομάδες του πληθυσμού, που βρίσκουν πάντα τους τρόπους να εκμεταλλεύονται τα υπολείμματα του φυσικού αποθέματος. Επομένως ο αγώνας για επίλυση του περιβαλλοντικού προβλήματος, είναι άμεσα συνυφασμένος με τον κοινωνικό αγώνα για δικαιότερη και πιο ανθρώπινη κοινωνία.

(ε) Αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα με φιλολαϊκή κατεύθυνση έτσι ώστε να καταστεί κυρίαρχος ο ρόλος του στον σχεδιασμό, στην άσκηση και στον έλεγχο των περιβαλλοντικών δράσεων αλλά και για την στήριξη σε τοπικό επίπεδο περιφερειακών δραστηριοτήτων προς όφελος των εργαζομένων και του συνόλου του Κυπριακού λαού.

(στ) Το περιβαλλοντικό αντικείμενο με την σωστή του προσέγγιση ως κοινωνικό οικονομικό πολιτικό ζήτημα, θα πρέπει να ενταχθεί σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και η συνεχής και διαφανής πληροφόρηση του λαού στα ζητήματα του περιβάλλοντος, να γίνει τρόπος ζωής στην Κύπρο του 21ου αιώνα

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΗΜΕΡΑ; Η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, σε συνδυασμό με τις ισχύουσες βιομηχανικές πρακτικές, σε μια καταναλωτική κοινωνία, όπου θεοποιήθηκε η λεγόμενη ‘ελεύθερη οικονομία’, με κύριο σύνθημα τους νόμους της αγοράς, έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα πλέον υπαρκτά προβλήματα στο περιβάλλον.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ – ΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝΤο φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη τις τελευταίες δεκαετίες, με την σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας ως αποτέλεσμα της συγκέντρωσης τεραστίων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, είναι απόλυτα συνδεδεμένο με την χωρίς όρια εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και την καπιταλιστική βιομηχανική ανάπτυξη. Η καταναλωτική κουλτούρα που συνοδεύει την αλόγιστη αυτή διαδικασία έχει οδηγήσει τον πλανήτη σε ένα οριακό σημείο με εμφανή πλέον τα σημάδια των επιπτώσεων.

Οι αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες και η εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων απειλούν ολόκληρο τον πλανήτη. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη προκάλεσε τον καύσωνα που κτύπησε τη Ρωσία το 2010 και κόστισε τη ζωή σε 55,000 ανθρώπους, οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις που σημειώθηκαν στην Κίνα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού

του 2010, προκάλεσαν ζημιές ύψους 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ οι πλημμύρες στο Πακιστάν κόστισαν 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2010 ήταν μία από τις χρονιές που σημειώθηκαν οι πιο φονικές καταστροφές των δύο τελευταίων δεκαετιών με απολογισμό σχεδόν 297.000 νεκρούς, ενώ περισσότεροι από 207 εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν. Τα άλματα των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων και οι προβλέψεις μπορούν να εγγυηθούν ότι τα χειρότερα έρχονται.

Η άμεση, συλλογική και ριζοσπαστική αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων από την παγκόσμια κοινότητα καθίσταται πλέον αδήριτη ανάγκη. Η συνέχιση της παρούσας τάσης και ρυθμού εκμετάλλευσης και χρήσης των φυσικών πόρων, δυνατό να οδηγήσει το κλίμα του πλανήτη σε θεμελιακές αλλαγές, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ίδια τη μορφή της ζωής, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Η παγκόσμια μέση άνοδος της θερμοκρασίας που έχει ήδη καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες, είναι γύρω στον ένα βαθμό κελσίου και αυτή η φαινομενικά μικρή αύξηση, έχει προκαλέσει σοβαρότατες αλλαγές στην λειτουργία των ατμοσφαιρικών συστημάτων και στην κλιματική σταθερότητα. Η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών, επηρεάζει άμεσα τις κρίσιμες διαθέσιμες ποσότητες πόσιμου νερού στον πλανήτη, την επιβίωση της βιοποικιλότητας και την ευρύτερη οικολογική ισορροπία.

Οι επιστήμονες θεωρούν πως το μεγάλο στοίχημα είναι να καταφέρουμε να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας κάτω από τους δυο βαθμούς κελσίου, αλλιώς οι κλιματικές αλλαγές θα είναι σοβαρότατες και οι συνέπειες για την ίδια τη ζωή τραγικές.

Τα τεχνολογικά επιτεύγματα και οι πρόσκαιρες λύσεις, δεν θεωρούνται από το ΑΚΕΛ, ως η θεμελιακή και οριστική λύση του σοβαρότατου αυτού πλανητικού προβλήματος επιβίωσης. Το ΑΚΕΛ, αναλύοντας τα φαινόμενα με Μαρξιστικό διαλεκτικό τρόπο, καταλήγει στο απλό συμπέρασμα πως η ανθρώπινη εξέλιξη δεν μπορεί να σταματήσει, εκτός εάν το ανθρώπινο είδος οδηγηθεί στη βιολογική εξαφάνιση, όπως χιλιάδες άλλα είδη μέχρι σήμερα. Εκείνο που μπορεί να αλλάξει και να σώσει τόσο το οικοσύστημα, όσο και τους ανθρώπους που αποτελούν μέρος του, από την καταστροφή, είναι η αιτία που έχει οδηγήσει στο σημερινό αδιέξοδο.

Η μόνη βιώσιμη λύση του προβλήματος είναι η αλλαγή του σημερινού αδηφάγου μοντέλου καπιταλιστικής ανάπτυξης, κάτι που θα επιτρέψει τον τερματισμό της αλόγιστης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων για το κέρδος ενώ από την άλλη θα επιτρέψει την δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου παγκόσμιου εισοδήματος.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο: αποτελεί έναν κατευθυντήριο χάρτη στον οποίο περιλαμβάνονται τα απαραίτητα βήματα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος που προκαλείται λόγω της αύξησης των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (η Κύπρος έχει ενταχθεί στο Πρωτόκολλο τον Δεκέμβριο του 2011, στην 16η Συνδιάσκεψη των ΗΕ για τις κλιματικές αλλαγές, που πραγματοποιήθηκε στο Ντέρπαν της Ν. Αφρικής). Το πρωτόκολλο θεσπίστηκε το 1997, στο Κιότο της Ιαπωνίας και σύμφωνα με αυτό, τα κράτη που το έχουν συνυπογράψει δεσμεύονται να ελαττώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου την πρώτη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων (2008-2012) σε ποσοστό 8-10% σε σχέση με τις εκπομπές του 1990 (ή του 1995 για ορισμένα αέρια). Η μείωση αυτή επιχειρείται να γίνει με τον πιο οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ώστε να μην επιβαρυνθεί η παγκόσμια οικονομία. Η λύση με λίγα λόγια επιδιώκεται να δοθεί στα πλαίσια της αγοράς. Έτσι, το Πρωτόκολλο του Κιότο περιλαμβάνει τρεις ευέλικτους μηχανισμούς:

1. Την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών: Ο μηχανισμός αυτός έγκειται στην αγορά και στην πώληση δικαιωμάτων ρύπων (ΑΘκ) που απορρέουν από ένα σύνολο πιστοποιημένων και μετρήσιμων παραγώγων των αερίων του θερμοκηπίου η ghg αερίων, από τις ρυπογόνες εγκαταστάσεις, η την μείωση αυτών. Δηλαδή, πέραν της δυνατότητας αγοράς – πώλησης μετρήσιμων μονάδων (t/ CO2) ρύπων, οι κανονισμοί του Πρωτοκόλλου δίνουν την δυνατότητα αγοραπωλησίας μονάδων μείωσης ρύπων.

2. Την κοινή εφαρμογή: δυνατότητα υλοποίησης κοινών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων μεταξύ των χωρών του Παραρτήματος Ι της Σύμβασης. Η χώρα που χρηματοδοτεί τις δραστηριότητες αυτές επωφελείται από τη μείωση των εκπομπών που θα προκύψει από την υλοποίηση του προγράμματος στην άλλη συμβαλλόμενη χώρα. Βασική προϋπόθεση οι δραστηριότητες αυτές να επιφέρουν επιπλέον μείωση εκπομπών στην χώρα εφαρμογής.

3. Το μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης (CDM): κατευθυντήριους μηχανισμούς εποπτείας και ανάπτυξης των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ για την μείωση των ρύπων. ¨Έχει δυο κύριους στόχους: α) Να βοηθήσει τις χώρες που δεν ανήκουν στις χώρες του Παραρτήματος I στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από το (UNFCCC)( United Nations Framework Convention on Climate Change), και β) Να βοηθήσει τις χώρες του Παραρτήματος I στην συμμόρφωση και ορθή χρήση των ποσοτήτων ρύπων που διαχειρίζονται, την έκδοση – καταστροφή μονάδων ρύπων όπου και όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο, την κατάρτιση και αξιολόγηση της διαδικασίας Εμπορίας Ρύπων με σκοπό την μετέπειτα εξέλιξης της .

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – «Η ΑΓΟΡΑ ΘΑ ΔΩΣΕΙ ΤΗ ΛΥΣΗ».

Ουσιαστικά το περιβάλλον αποτελεί πλέον ένα νέο πεδίο ανάπτυξης του ανταγωνισμού . Σε μια πρώτη ανάγνωση ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι η ιδέα των μηχανισμών αυτών, είναι τόσο ανήθικα περιβαλλοντική , όσο ακριβώς δείχνει, αφού θεσμοθετεί ένα παζάρι μεταξύ κρατών και βιομηχανικών μονάδων, με βασικό κριτήριο εάν συμφέρει να μειώσουν την ενεργειακή τους παραγωγή που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα, έναντι του κέρδους που θα έχουν από την πώληση σε τρίτους των ρύπων. Χώρες οι οποίες «παράγουν» λιγότερη ποσότητα ΑΘκ από το όριο που τους αντιστοιχεί, θα μπορούν να πουλάνε τη διαφορά τους σε χώρες, οι οποίες αποκτούν έτσι το νόμιμο δικαίωμα να παράγουν ΑΘκ περισσότερο από το προβλεπόμενο όριο, καταβάλλοντας το αντίστοιχο αντίτιμο.

Συγκεκριμένα για το CDM: Αποτελεί την βάση με την οποία έντονα Βιομηχανοποιημένες Χώρες όπως π.χ. Γερμανία, Αγγλία, επιτυγχάνουν τους στόχους για την μείωση των εκπομπών τους μέσω των χωρών υπό ανάπτυξη όπως π.χ. Ινδία. Ουσιαστικά κατοχυρώνουν έργα μείωσης που βρίσκονται σε υπό ανάπτυξη χώρες και βραβεύουν τα έργα αυτά μέσω του CDM με εμπορεύσιμες μονάδες μείωσης ρύπων. Δηλαδή για να το θέσουμε απλά :«Πληρώνουν μικρότερες και λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες να μειώσουν τους ρύπους για τους οποίους οι μεγαλύτερες χώρες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν.»

Για το ΑΚΕΛ είναι ξεκάθαρο ότι τα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν βάση αυτών των μηχανισμών, μέσα στο ίδιο το σύστημα το οποίο όχι μόνο τα δημιουργεί, αλλά τα αναπαράγει και τα οξύνει. Με βάση τις σημερινές πραγματικότητες και τις παγκόσμιες πολιτικές ισορροπίες, το ΑΚΕΛ συμμετέχει και εισηγείται τρόπους και πολιτικές προς αποφυγή των καταστροφικών αυτών εξελίξεων.

Η διοχέτευση αξιόλογων οικονομικών πόρων προς την κατεύθυνση της περιβαλλοντικής προστασίας είναι επιβεβλημένη σήμερα, περισσότερο από ποτέ. Μεγάλο μέρος των πόρων αυτών, μπορεί να προέλθει από τον περιορισμό άλλων δαπανών (π.χ. εξοπλιστικά προγράμματα) και μέσω μιας φιλολαϊκής μεταρρύθμισης, όπου το μεγάλο κεφάλαιο θα συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του για τήρηση των διεθνών και εθνικών κανονισμών αλλά και των απαιτήσεων του Κυπριακού λαού στο σύνολο του.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΚΥΠΡΟ ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΕΤΡΑΗ καταστροφή του περιβάλλοντος παίρνει και στη χώρα μας , τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο μεγάλες διαστάσεις. Η άσκηση μιας συνεπούς και αποτελεσματικής περιβαλλοντικής πολιτικής, που συνδέεται στενά και με ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης αποτελούν ένα σημαντικό πεδίο δράσης του κόμματος μας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια θεωρούμε απαραίτητα τα εξής :

1) Αναθεώρηση στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό, με βάση τις δεσμεύσεις έναντι της διεθνούς κοινότητας, του αναπτυξιακού μοντέλου που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην οικολογική καταστροφή του τόπου. Ιδιαίτερης ζωτικής σημασίας είναι η ανάγκη για εκπόνηση και εφαρμογή ενός Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης της Νήσου, όπου όλοι οι πυλώνες ανάπτυξης, θα τεθούν υπό την βασική προϋπόθεση της εξασφάλισης της αειφορίας για το τόπο, σε σχέση με τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους και την γενικότερη κατάσταση των περιβαλλοντικών συνθηκών.

2) Δημιουργία Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Υπηρεσία Περιβαλλοντικών ελέγχων.

3) Δημιουργία Ενιαίου Φορέα Υδάτων με στόχο την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, θέμα που άπτεται της επιβίωσης του τόπου.

4) Άμεσα χρειάζεται να προχωρήσει η Κύπρος, στην ετοιμασία ενός αξιόπιστου Στρατηγικού Σχεδίου για την Προσαρμογή στις Κλιματικές Αλλαγές. Οι επιστήμονες ομοφωνούν, πως ακόμη και αν καταφέρουμε να περιορίσουμε δραστικά τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, οι αλλαγές του κλίματος είναι εδώ και θα ενταθούν σημαντικά στα επόμενα 200 χρόνια.

5) Προώθηση ολοκληρωμένων και έμπρακτα αξιόπιστων μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από προγράμματα ή έργα. Οι μελέτες αυτές θα πρέπει να τεθούν σε ένα γενικότερο πολιτικό και επιστημονικό πλαίσιο που θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη για εξασφάλιση της αειφορίας σε συνδυασμό με τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους του τόπου και τις δυσμενείς για το τόπο κλιματικές αλλαγές.

6) Προώθηση της χρήσης συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ορθολογική εκμετάλλευση του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας θα καταστήσει τις ΑΠΕ προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες, κατοχυρώνοντας τις ως κοινωνικό αγαθό.

7) Άμεση επανεξέταση του μοντέλου γεωργικής ανάπτυξης και παραγωγής, με βάση τις οξυμένες κλιματικές συνθήκες και την σπανιότητα του νερού. Η εξασφάλιση τροφίμων και συνθηκών επιβίωσης, για τις τωρινές και ιδιαίτερα για τις μελλοντικές γενιές, θα εξαρτηθεί από το βαθμό συνειδητοποίησης αυτής της ανάγκης και τα πρακτικά μέτρα που θα αναληφθούν προς την κατεύθυνση αυτή.

8) Προώθηση πολιτικών για αναζωογόνηση της υπαίθρου με τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για ανάπτυξη της γεωργικής και γενικότερα της αγροτικής οικονομίας, με στόχο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ουσιαστική και προγραμματισμένη Ανάπτυξη του Αγροτουρισμού, ως εργαλείο αειφόρου οικονομικοκοινωνικής ανάπτυξης για την ύπαιθρο και τον τόπο γενικότερα. Στα πλαίσια αυτά απαραίτητη είναι η αναγνώριση του πολυλειτουργικού ρόλου του αγρότη, ως προστάτη της υπαίθρου και της φύσης και αναγκαία είναι η λήψη αποτελεσματικών μέτρων για εμπέδωση του ρόλου αυτού.

9) Στα πλαίσια της αειφόρου αυτής πολιτικής, απαραίτητη είναι η μελετημένη επέκταση των οικιστικών και τουριστικών ζωνών ανάπτυξης, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη, την προστασία της παράκτιας ζώνης και της παραγωγικής γεωργικής γης.

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΤο ΑΚΕΛ δίνει ιδιαίτερη σημασία και προσοχή, στην προστασία και διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, η οποία αποτελεί τον πλούτο πάνω στον οποίο στηρίζονται όλες οι μορφές ζωής στο πλανήτη. Η βιοποικιλότητα και η διατήρηση της αποτελεί προϋπόθεση για την επιβίωση των οικοσυστημάτων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί την βάση πάνω στην οποία θα βασιστούν οι επόμενες γενιές για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν.

Η προστασία της βιοποικιλότητας και των εθνικών δρυμών, τίθεται πάνω από οποιαδήποτε οικονομικά συμφέροντα, ενώ ταυτόχρονα η σχέση των παραδοσιακών κοινοτήτων με τους χώρους αυτούς θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στις προσπάθειες διαφύλαξης της.

Η σχέση εν γένει των τοπικών κοινωνιών με τους χώρους αυτούς, είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης του ανθρώπου μέσα στα πλαίσια του οικοσυστήματος και των φυσικών λειτουργιών του και όλες οι αποφάσεις για διαφύλαξη των περιοχών αυτών, θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή και τη συνέχιση της συνύπαρξης. Μέσα στα πλαίσια αυτά, θα πρέπει να εξεταστεί η πίεση που η οικονομική ανάπτυξη ασκεί στις περιοχές αυτές και να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε επιλογές ήπιων και περιβαλλοντικά συμβατών αναπτύξεων και δραστηριοτήτων.

Είναι μεγάλης σημασίας η αναγνώριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, του δικαιώματος της Κύπρου να ανακηρυχτεί σε ζώνη πλήρως απαλλαγμένη από τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (Γ.Τ.Ο), ώστε να αποτραπεί η καλλιέργεια τους και η καταστροφή της βιοποικιλότητας του νησιού. Η αναγνώριση όμως αυτού του δικαιώματος από το Συμβούλιο των Υπουργών για το Περιβάλλον, το Δεκέμβρη του 2008, δεν εξυπακούει και ετοιμότητα από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να το αποδεχτεί στην πράξη. Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αδιαμφισβήτητα είναι φιλική προς τις Πολυεθνικές και με τον τρόπο αυτό πιέζονται χώρες να αποδεχτούν την εισαγωγή των Γ.Τ.Ο.

Στην Κύπρο υπάρχει απόλυτη ομοφωνία λαού και πολιτείας για την κήρυξη της Κύπρου σε Ζώνη Ελεύθερη από ΓΤΟ, αλλά μέχρι να γίνει αυτό κατορθωτό, χρειάζεται επαγρύπνηση και αποφασιστικότητα στην προώθηση του αιτήματος στο επίπεδο της ΕΕ.

Απαραίτητη είναι η καταγραφή, μελέτη και διαχείριση των οικοσυστημάτων της Κύπρου. Το ΑΚΕΛ δινει ιδιαίτερη σημασία και προσοχή στην προστασία και διαφύλαξη όλων των εθνικών πάρκων της Κύπρου, με ιδιαίτερη έμφαση σ’ αυτό του Ακάμα. Η προστασία της Βιοποικιλότητας και των εθνικών δρυμών τίθεται πάνω από οποιαδήποτε οικονομικά συμφέροντα. Το δίκτυο Φύση 2000, που αυτή τη χρονική περίοδο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, αποτελεί τη νομική

κατοχύρωση, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Ταυτόχρονα θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη στήριξη της ανάπτυξης των κοινοτήτων της περιοχής του Ακάμα, και άλλων κοινοτητων που εντάσσονται στο δίκτυο Φύση 2000, μέσα στα πλαίσια ολοκληρωμένων και ισορροπημένων Διαχειριστικών Σχεδίων.

Σε σχέση με την κατάσταση που παρατηρείται σήμερα στο τόπο, επιτακτική είναι η ανάγκη για αντιμετώπιση της καταστροφής των βιοτόπων, από πυρκαγιές, εκχερσώσεις, αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και αεροψεκασμούς.

Επιτακτική ανάγκη επίσης είναι η αποφασιστική και συστηματική αντιμετώπιση της μάστιγας της λαθροθηρίας, η οποία έχει οδηγήσει τους πληθυσμούς των κυριοτέρων θηραμάτων κοντά στο κρίσιμο σημείο της εξαφάνισης. Ταυτόχρονα, οι διάφοροι σχεδιασμοί οικιστικών και άλλων αναπτύξεων θα πρέπει να υλοποιούνται μόνο υπό την προϋπόθεση πως διασφαλίζεται η ασφάλεια τέτοιων οικοσυστημάτων.

Απαραίτητη είναι επίσης η ενίσχυση του ποιοτικού ελέγχου σε όλα τα στάδια παραγωγής τροφίμων και συστηματοποίηση των ελέγχων για γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τη βιοποικιλότητα, παράλληλα με τη στήριξη της βιολογικής γεωργίας κτηνοτροφίας.

Καθορισμός προτύπων, για έλεγχο σε όλα τα στάδια της παραγωγής, μεταποίησης, διανομής και εισαγωγής και ευκρινή σήμανση των καθαρών προϊόντων ( από ΓΤΟ).

Ορθολογική παραγωγή και χρήση φυτοφαρμάκων και άλλων χημικών σκευασμάτων, έτσι ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο τα κατάλοιπα της χρήσης τους στο έδαφος, στα υπόγεια και επιφανειακά νερά, αλλά και στην ατμόσφαιρα.

Λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών, με βελτίωση του εξοπλισμού, επέκταση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών λωρίδων και θέσπιση αυστηρότερης νομοθεσίας που θα διακρίνεται από την συνειδητοποίηση της κρισιμότητας σε σχέση με τις ολοένα και αυξανόμενες θερμοκρασίες αλλά και την εντονότερη παρουσία και δραστηριοποίηση του ανθρώπου σε δασικές περιοχές.

Προώθηση ανάταξης των δασών με συστηματική δενδροφύτευση και λήψη μέτρων για αντιμετώπιση της διάβρωσης η οποία λαμβανομένης υπόψη της σταδιακής ανόδου της μέσης θερμοκρασίας σε συνδυασμό με τη μείωση της βροχόπτωσης καθιστά το θέμα της διάβρωσης σοβαρότατο.

Προώθηση της δασικής έρευνας και δημιουργία Τράπεζας Δασικών Δεδομένων. Η έρευνα αποτελεί σήμερα την επένδυση της ανθρωπότητας για το μέλλον και την επιβίωση της.

Εφαρμογή και βελτίωση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για τις παραλίες, παράλληλα με τη διασφάλιση του δικαιώματος ελεύθερης πρόσβασης σε κάθε πολίτη.

Αναθεώρηση του περιγράμματος της ακτής, επανασχεδιασμός και αναπροσδιορισμός της ζώνης προστασίας των παραλιών και εφαρμογής αυστηρών μέτρων τήρησής της. Όπως έχει διαφανεί από διάφορα ερευνητικά προγράμματα ( UN-CAMP), οι παράλιες περιοχές της Κύπρου τελούν υπό άμεσο κίνδυνο λόγω παραγόντων όπως η απόρριψη τοξικών και άλλων ουσιών στη θάλασσα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες. Διάφορα είδη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας απειλούνται άμεσα. Ιδιαίτερα βοηθητική προς αυτή τη κατεύθυνση θα είναι η πιστή εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων για την προστασία της Μεσογείου τόσο από θαλάσσιες όσο και από χερσαίες πηγές ρύπανσης.

ΑΠΟΒΛΗΤΑΤο πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων ειναι ενα απο τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα των σύγχρονων ανθρώπινων κοινωνιών. Αποτελεί άμεσο αποτέλεσμα του καπιταλιστικού μοντέλου το οποίο από τη φύση του βασίζεται στον υπέρμετρο καταναλωτισμό και την δημιουργία τεχνητών αναγκών στον σύγχρονο άνθρωπο, σε συνδυασμό με την αύξηση του ανθρώπινου πληθύσμού και την συγκέντρωση του ολοένα και περισσότερο στα αστικά κέντρα.

Η ιεράρχηση των ενεργειών, κατά σειρά προτεραιότητας στο ζήτημα των αποβλήτων, απαραίτητα θα πρέπει να ξεκινά με τις πολιτικές και πρακτικές που αποσκοπούν στη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, κάτι που συνεπάγεται και αυτόματη μείωση εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Η εφαρμογή συστημάτων ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης των υλών θεωρείται ως η συνέχεια της προσπάθειας για τη μείωση της χρήσης και της παραγωγής αποβλήτων, ενώ στο τέλος της προσπάθειας αυτής κατατάσσεται η σωστή εναπόθεση και ενταφιασμός του τελικού προϊόντος, που θεωρείται μη χρήσιμο.

Το Πρόγραμμα Διαχείρισης των Στερεών Αστικών Αποβλήτων, που τίθεται αυτή τη στιγμή σε εφαρμογή είναι ένα σωστό και φιλόδοξο μέτρο, αλλά χρειάζεται περισσότερη και πιο ολοκληρωμένη εφαρμογή προγραμμάτων μείωσης/ανάκτησης και ανακύκλωσης των υλικών. Η ανάθεση των προγραμμάτων ανακύκλωσης, αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα, δεν είναι αποτελεσματική, ιδιαίτερα όταν απαιτούνται επενδύσεις από μέρους του, αφού τα κριτήρια επιλογής τους δεν θα παραμένουν κοινωνικά- περιβαλλοντικά. Γι’ αυτό το κράτος και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρέπει να αναλάβουν το ζήτημα της συλλογής και προώθησης των υλικών για επεξεργασία μέχρι το τελικό στάδιο.

Τέτοια σοβαρά ζητήματα, θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή άμεσα από το κράτος και τις αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να αποφευχθεί η καθυστέρηση και να τεθεί ταυτόχρονα το γενικό πλαίσιο και η λειτουργία σε εφαρμογή. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για μείωση και περιορισμό όλων των ειδών αποβλήτων, αλλά και για την επαναχρησιμοποίησή τους. Μέσα στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και η κατασκευή των αποχετευτικών συστημάτων, τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ Το νερό αποτελεί εθνικό πλούτο για το νησί μας, για αυτό και είναι απαραίτητη η ορθολογική διαχείριση του. Η παρατεταμένη ανομβρία των τελευταίων χρόνων, λόγω των έντονων κλιματικών αλλαγών που βιώνει η περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου, καθώς και η υπεράντληση υδάτινων πόρων, έχουν προκαλέσει σοβαρό πρόβλημα έλλειψης νερού στην Κύπρο. Οι ανάγκες που υπάρχουν για την άρδευση και τον τουρισμό επιδεινώνουν περισσότερο την ήδη δύσκολη κατάσταση και μόνο με ένα σωστό πρόγραμμα διαχείρισης των αποθεμάτων του τόπου για τις επόμενες δεκαετίες, θα γίνει κατορθωτό να αντεπεξέλθει ο τόπος, σε σχέση με την κρίσιμη αυτή κατάσταση.

Το ΑΚΕΛ πρωτοστατεί στις προσπάθειες ενοποίησης και εφαρμογής του σχετικού νομικού πλαισίου, με στόχο το νοικοκύρεμα της διαχείρισης των υδάτων και στη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Υδάτων.

Άμεσα πρακτικά μέτρα αντιμετώπισης και σωστής διαχείρισης είναι τα πιο κάτω:

1) Εισαγωγή κινήτρων για εγκατάσταση συστημάτων ανακύκλωσης νερού σε νέες, αλλά και σε υφιστάμενες οικιστικές, βιομηχανικές και τουριστικές μονάδες.

2) Ιδιαίτερη σημασία στο συνυπολογισμό των υδάτινων πόρων, θα πρέπει να δίνεται στις αποφάσεις για χωροταξική διαρρύθμιση και διαχείριση.

3) Αντιπροσωπευτική κοστολόγηση της χρήσης των υδάτινων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές προτεραιότητες και ανάγκες. Η κοστολόγηση θα πρέπει να λαμβάνει οπωσδήποτε υπόψη κοινωνικό-οικονομικά κριτήρια, έχοντας ως βασικό γνώμονα την αναγκαιότητα του φυσικού αυτού πόρου για τις απλές ανθρώπινες ανάγκες επιβίωσης.

4) Άμεση προώθηση της βελτίωσης των τρόπων άρδευσης, για αποτελεσματικότερη χρήση κάθε μονάδας νερού και ορθή διαχείριση των επεξεργασμένων λυμάτων σε συνδυασμό με την επανεξέταση της γεωργικής πολιτικής για αποφυγή υδατοβόρων καλλιεργειών.

ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΟΡΥΚΤΟΙ ΠΟΡΟΙ- ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Το έδαφος – υπέδαφος αποτελεί μη ανανεώσιμο πόρο, βασικό για την ανθρώπινη επιβίωση γιατί είναι πηγή τροφής, πρώτων υλών και στέγης . Ο σχηματισμός του εδάφους είναι μια εξαιρετικά αργή γεωλογική διεργασία, με αποτέλεσμα όταν αυτό ρυπαίνεται ή καταστρέφεται, οι συνέπειες να είναι δραματικές για τον άνθρωπο και τα οικοσυστήματα.

Το ΑΚΕΛ πρωτοστατεί στις προσπάθειες για ορθολογική διαχείριση του εδάφους- υπέδαφους, αλλά και των φυσικών πόρων που προέρχονται από αυτό, όπως είναι τα ορυκτά μεταλλεύματα, τα λατομικά υλικά, τα ορυκτά καύσιμα και άλλες πρώτες ύλες. Μέσα από αυτή την διαχείριση, θα πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα των μελλοντικών γενιών του τόπου για παροχή τροφής, στέγης και πρώτων υλών. Για να επιτευχθούν τα πιο πάνω το ΑΚΕΛ πιστεύει ότι :

- Τα οφέλη από την εκμετάλλευση του εδάφους και των ορυκτών πόρων πρέπει να φτάνουν στις ασθενέστερες τάξεις του πληθυσμού, όπως επίσης και σε εκείνες που πληρώνουν το μεγαλύτερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, από την εκμετάλλευση των φυσικών αυτών πόρων.

- Στο κεφάλαιο Έδαφος και Ορυκτοί Πόροι, πρέπει να γίνεται διαχρονική στάθμιση του γεγονότος, ότι τα υφιστάμενα αποθέματα σε δομικά υλικά και ορυκτά, βρίσκονται σε περιοχές οι οποίες, καθορίζονται από φυσικούς παράγοντες (τις γεωλογικές συνθήκες γένεσης και επομένως πολλές φορές τα αποθέματα αυτά είναι περιορισμένα σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές) καθώς και της μακροπρόθεσμης αειφόρου ανάπτυξης, με βάση συγκεκριμένο πρόγραμμα και πλάνο, που θα λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την εκμετάλλευση τους. Εάν δηλαδή, οι στρατηγικές αποφάσεις προς εκμετάλλευση τέτοιων πόρων, πρόκειται να επιβαρύνουν δυνητικά τέτοιες ευαίσθητες περιοχές, αυτό πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο σχεδιασμό με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα παραγωγής δομικών υλικών.

- Οι κατά καιρούς επεκτάσεις των λατομικών ζωνών πρέπει να γίνονται με γνώμονα την αειφορία, σε ότι αφορά την κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική πτυχή του θέματος και να μην περιορίζεται σε χρονικά πλαίσια των 5 με 10 χρόνων ή να αποτελεί έρμαιο των οικονομικών συμφερόντων στις υφιστάμενες περιοχές εκμετάλλευσης.

- Η ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου, χωρίς όμως την ταυτόχρονη επιβολή των προνοιών του νόμου και πάταξη της παρανομίας, με αυστηρότητα και ισονομία δεν θα φέρει από μόνη της τα ποθητά αποτελέσματα. Η παράνομη λατόμηση, η χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα αποκατάσταση υφιστάμενων μεταλλείων/λατομείων, η διοχέτευση στην αγορά ακατάλληλων δομικών υλικών είναι εξίσου σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

- Τα ορυκτά αποτελούν μη ανανεώσιμο πλούτο, γι’ αυτό η ανακύκλωση των δομικών υλικών είναι ένα θέμα που πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή το γρηγορότερο, για πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των υφιστάμενων ορυκτών πόρων. Θα πρέπει να δομηθούν οι μηχανισμοί εκείνοι, που θα επιτρέπουν την γρήγορη και ασφαλή επαναχρησιμοποίηση χιλιάδων τόνων δομικών υλικών που αυτή τη στιγμή καταστρέφονται και απορρίπτονται.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Η ανεύρεση φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ( ΑΟΖ) της Κύπρου, δημιουργεί προοπτικές μεγάλης και μακρόχρονης οικονομικής ανάπτυξης για τη χώρα μας. Πέρα από τις επενδύσεις που συνεπάγεται η σταδιακή ανάπτυξη της αναγκαίας υποδομής για αξιοποίηση του φυσικού αερίου, βασική προϋπόθεση αποτελεί η δημιουργίας ενός πλαισίου, που θα σχεδιαστεί βάση των αναγκών της χώρας μας, το οποίο θα στηρίξει την περαιτέρω ανάπτυξη της κοινωνίας.

Για το ΑΚΕΛ υπάρχει ένα βασικό κριτήριο αξιολόγησης κάθε ενεργειακής πολιτικής. Είναι το πώς απαντά κανείς στο κεντρικό ερώτημα, αν η πολιτική αυτή θα υπηρετεί τους πολίτες ή την κερδοφορία, στο αν θα έχουμε μια ενεργειακή πολιτική που οδηγεί στο να κατοχυρώσει την ενέργεια σαν κοινωνικό αγαθό ή, αντίθετα, την αντιμετωπίζει σαν εμπόρευμα.

Το Φυσικό Αέριο ανοίγει νέες προοπτικές για τους πολίτες της Κύπρου για κατοχύρωση πλέον του ενεργειακού προϊόντος σαν κοινωνικό αγαθό που θα παρέχεται φτηνά στον καταναλωτή. Η αξιοποίηση των εγχώριων πηγών, θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της Κύπρου και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Η επίτευξη του συνόλου αυτών των στόχων, θα μπορέσει να επιτευχθεί μέσα από έναν κεντρικό ενεργειακό σχεδιασμό διασφαλίζοντας έτσι ότι ο φυσικός πλούτος της Κύπρου ανήκει και θα παραμείνει στους πολίτες της.

ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι πόλεις και οι κοινότητες είναι οι χώροι στους οποίους ο σύγχρονος άνθρωπος ζει, κινείται, εργάζεται και δημιουργεί. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα επιτρέπουν την πιο άνετη διαβίωση, απασχόληση και ψυχαγωγία. Ταυτόχρονα όλα τα πιο πάνω αποτελούν μέρος της βασικής μας επιδίωξης που είναι η εξασφάλιση και διατήρηση της βιωσιμότητας σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον.

Η συγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα, η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού, αλλά και οι πολεοδομικές παραβιάσεις έχουν οδηγήσει σε σωρεία προβλημάτων, με τα οποία βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι, οι άνθρωποι που ζουν ή επισκέπτονται το νησί. Βασικός στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία πόλεων φιλικών προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Απαραίτητη είναι η πολεοδομική ανασυγκρότηση των πόλεων, ενσωματώνοντας σ’ αυτή περιβαλλοντικές παραμέτρους

Το βασικό εργαλείο υποδομής για την μελλοντική ορθολογική μελλοντική ανάπτυξη είναι ο αστικός αναδασμός, μέσα από νομοθετικές ρυθμίσεις και μέτρα. Η χρήση του θα αποτελέσει συστατικό στοιχείο για να παρθούν μέτρα προς την κατεύθυνση μιας πραγματικά ορθολογικής περιβαλλοντικής πολιτικής, όπως:

- Μελετημένος και ενιαίος σχεδιασμός και τήρηση των κανόνων πολεοδομικής ανάπτυξης, ως μέσο ορθολογικής ανάπτυξης.

- Επέκταση των πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων στα πλαίσια ενιαίου κεντρικού σχεδιασμού.

- Συνέχιση της εκπόνησης σχεδίων ανάπλασης και αναδιαμόρφωσης δημόσιων υπαίθριων χώρων και δημιουργία πάρκων και χώρων πρασίνου.

- Ουσιαστική προστασία και αναβίωση των ιστορικών περιοχών και ενσωμάτωσή τους στον πολεοδομικό ιστό.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ

ΤΟ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤο συγκοινωνιακό και κυκλοφοριακό, ιεραρχείται ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης κυπριακής κοινωνίας, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις. Η αντιμετώπιση και απάμβλυνσή του προϋποθέτει πρώτα από όλα πολιτική βούληση, σημαντικές επενδύσεις και τη δημιουργία ανάμεσα στον πληθυσμό, νέας κουλτούρας και νοοτροπίας, όσον αφορά τους τρόπους διακίνησης. Εκτός από τον άμεσο οικονομικό αντίκτυπο είναι ένα πρόβλημα με βαθύ κοινωνικό χαρακτήρα που επηρεάζει περισσότερο τα λαϊκά στρώματα.

Η εντατική χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου για κάθε απλή μετακίνηση εντός της πόλης, υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής και επιβαρύνει περαιτέρω τη ποιότητα του αστικού ατμοσφαιρικού αέρα, το ατομικό, οικογενειακό και εθνικό οικονομικό κόστος. Ιδιαίτερα συμβάλλει στις αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που αποτελούν το κρίσιμο σημείο που πρέπει άμεσα να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα καθώς και στην ηχορύπανση.

Ως εκ τούτου, οι προσπάθειες ανάπτυξης και αναβάθμισης των δημόσιων επιβατικών συγκοινωνιών μέσα από ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης, πρέπει να εντατικοποιηθούν.

Προς αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητη η λήψη μέτρων όπως:

- η δρομολόγηση λεωφορείων ειδικών διαδρομών,

- η λήψη ουσιαστικών μέτρων ενθάρρυνσης εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης,

- η σταδιακή κατασκευή πεζοδρομίων σε όλους τους δρόμους για ασφαλή και άνετη διακίνηση των πεζών και όσων χρησιμοποιούν τροχοκάθισμα,

- η οικονομική στήριξη και επιχορήγηση αγοράς λεωφορείων που να εξυπηρετούν αγροτικές περιοχές ως ένα ακόμη μέτρο αειφόρου πολιτικής για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών.

Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ, και η ανάπτυξη των συγκοινωνιών που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με την πρόταση για τη γενικότερη ανάπτυξη του τόπου μας, που έχει στο κέντρο της τον πολίτη και τις σύγχρονες ανάγκες του. Οι αστικές συγκοινωνίες και ο σχεδιασμός τους παρεμβαίνουν καθοριστικά στη λειτουργία των πόλεων, αλλά και τις σύνδεσης της υπαίθρου με αυτές.

Τα ΜΜΜ πρέπει να υπηρετούν ευρύτερους στόχους όπως την ποιότητα ζωής, το περιβάλλον, την πολεοδομική ανασυγκρότηση και την οικονομική ανάπτυξη.

ΕΠΙΛΟΓΟΣΗ σύγχρονη ανάλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, τόσο σε ακαδημαϊκό- ερευνητικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο της πολιτικής οικονομίας, καταλήγει στο συμπέρασμα, πως γενεσιουργός αιτία του περιβαλλοντικού προβλήματος, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι η επικράτηση του καπιταλιστικού συστήματος ιστορικά και η εντατικοποίηση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, μέσω του Νεοφιλελευθερισμού, τις τελευταίες δεκαετίες.

Είναι αξιοσημείωτο, πως ενώ διάγουμε μια περίοδο έντονου προβληματισμού για την ίδια την προοπτική επιβίωσης του πλανήτη, μέχρι και το τέλος ακόμη του 21ου αιώνα, οι διεθνείς ατζέντες που καθορίζονται από τους ίδιους κύκλους που ευθύνονται για το κρίσιμο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο πλανήτης, δεν κάνουν ποτέ λόγο για αλλαγή του συστήματος που δημιούργησε και συνεχίζει να επιτείνει τα προβλήματα. Η παγκόσμια ομοφωνία για την ανάγκη μια νέας αειφόρου πορείας για τις οικονομίες και τις κοινωνίες, προϋποθέτει αλλαγή των μη αειφόρων πρακτικών. Εντούτοις, ο όρος και το νόημα της Αειφόρου Ανάπτυξης, αλλοιώνεται συστηματικά και εκ προθέσεως, δίνοντας το άλλοθι που επιζητούν οι Πολυεθνικές και οι συντηρητικές κυβερνήσεις, που καθορίζουν σήμερα τη διεθνή πολιτική ανάπτυξης.

Στο πολιτικό πεδίο της ΕΕ, οι μάχες για ανακοπή της Κλιματικής Αλλαγής δίνονται σε όλα τα επίπεδα και ο βαθμός αφύπνισης και οργάνωσης της πάλης των λαών για το κρίσιμο αυτό ζήτημα θα κρίνει το τελικό αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα και παρόλο που είναι αντιληπτό, πως η ριζική μέθοδος για ανακοπή της καταστροφικής πορείας, είναι η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης που, η απόλυτη εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το κεφάλαιο, δεν αφήνει καν τέτοιες σκέψεις να προχωρήσουν.

Στην κρίσιμη αυτή καμπή της ανθρώπινης ιστορίας, η αριστερά αποτελεί τη μοναδική πολιτική και κοινωνική δύναμη ελπίδας. Τόσο ο Καρλ Μάρξ, όσο και ο Φρίντριχ Ένγκελς, είχαν προβλέψει τη σημερινή αδιέξοδη φάση του καπιταλισμού. “… Τα γεγονότα μας υπενθυμίζουν σε κάθε βήμα, ότι δεν βασιλεύουμε πάνω στη φύση, όπως κάποιος κατακτητής που βασιλεύει πάνω σε ένα ξένο λαό, αλλά ότι της ανήκουμε με τη σάρκα μας, το αίμα μας και το μυαλό μας…Σε σχέση με τη φύση, όπως και σε σχέση με την κοινωνία, δεν υπολογίζουν βασικά, στο σημερινό παραγωγικό σύστημα, παρά μόνο το πιο βραχυπρόθεσμο και χειροπιαστό αποτέλεσμα. Κι ύστερα απορούν ακόμα γιατί, οι πράξεις που αποσκοπούν σ’ αυτό το άμεσο αποτέλεσμα, έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες τελείως διαφορετικές και συχνά διαμετρικά αντίθετες...” ( Φρίντριχ Ένγκελς περί τα τέλη του 19ου αιώνα)

Εκείνο που ίσως δεν μπορούσαν να φανταστούν, ο Μαρξ και ο Έγκελς, είναι το οριακό σημείο επιβίωσης του πλανήτη, πέρα από την στυγνή εκμετάλλευση των εργαζομένων και την εξάπλωση της φτώχειας. Σήμερα και εξαιτίας της επικράτησης του καπιταλισμού, στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει με λιγότερο από δυο δολάρια τη μέρα, ενώ τεράστια ποσά είναι συσσωρευμένα από το παγκόσμιο κεφάλαιο, σε τράπεζες και πολυεθνικές εταιρίες, τα οποία ξεπερνούν την οικονομική δύναμη των περισσοτέρων κρατών του πλανήτη. Τα τεράστια αυτά ποσά, είναι οι φυσικοί πόροι που το κεφάλαιο έχει οικειοποιηθεί, καταστρέφοντας το περιβάλλον.

Η αριστερά, αναλύει διαλεκτικά την διαδικασία εξέλιξης της ανθρωπότητας, εντάσσοντας σε καίρια θέση την προοπτική του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης, καταλήγοντας ξανά σε αυτό που εδώ και δυο αιώνες διακηρύττει. Το ασυμβίβαστο του καπιταλιστικού συστήματος, με την ίδια τη ζωή. Συνδέοντας με τρόπο σύγχρονο και επιστημονικά αδιαμφισβήτητο, το ζήτημα του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης, με την πορεία εξέλιξης της ανθρωπότητας και το κρίσιμο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα, δυνητικά και σχετικά γρήγορα, μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα στήριξης και οργάνωσης για κάθε προβληματισμένο άνθρωπο του σήμερα και στην πορεία, για τα θύματα, είτε άνθρωποι είτε χώρες, από την επαπειλούμενη οικολογική κατάρρευση του πλανήτη.

Στην προοπτική αυτή και βασισμένο στην επιστημονική και διαλεκτική μέθοδο ανάλυσης των αδιεξόδων του σήμερα, το ΑΚΕΛ προτείνει το νέο δρόμο ανάπτυξης, που θα βασίζεται στην αειφορία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το ΑΚΕΛ, είναι ευαισθητοποιημένο στο ζήτημα του περιβάλλοντος, διότι αυτό αποτελεί μέρος της δικής του θεωρητικής προσέγγισης για την ίδια τη ζωή. Στηρίζει και επικροτεί τη δραστηριοποίηση των Περιβαλλοντικών Κινημάτων και όσων επιδιώκουν της προστασία του πλανήτη από τους κινδύνους που αναλύσαμε πιο πάνω. Ταυτόχρονα, διακηρύττει πως το ζήτημα αυτό είναι βαθύτατα πολιτικό και ο βαθμός οργάνωσης, των δυνάμεων που αντιστέκονται στην καταστροφική πορεία που ακολουθείται, αναμένεται να κρίνει το μέλλον που θα βιώσουν οι επερχόμενες γενιές.

«Τα γεγονότα μας θυμίζουν σε κάθε βήμα, ότι δεν κυριαρχούμε πάνω στην φύση, όπως κάποιος που θα βρισκόταν έξω από αυτήν, σαν κατακτητής που εξουσιάζει ένα ξένο λαό, αλλά ότι της ανήκουμε με την σάρκα μας, το αίμα μας και το μυαλό μας».

Φρίντριχ Ένγκελς, “Διαλεκτική της φύσης”

www.akel.org.cy