View
266
Download
10
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Научно-богословский журнал, издаваемый Екатеринбургской духовной семинарией
Citation preview
,
2 (8) / 2014
2014
- http://epds.ru/bulletin
ISSN 2224-5391
:- . . . ;
. . , . . ;. , . . . .
27-1(051) 86.37
38
. 200 8 2012 .
:
, :
. ., . (),
:. . , . ;
. . . ; . . . ();
. . . ; - . , . . ;
- . , . . ; - , . . ;
. . , . . ;. . ; . . ;
. ., . . . ( )
, 2014
BULLETINOF THE EKATERINBURGTHEOLOGICAL SEMINARY
Issue 2 (8)/2014
Ekaterinburg 2014
EkatErINburg thEologIcal SEmINary
Site: http://epds.ru/bulletin
ISSN 2224-5391
Reviewers:Irina V. Pochinskaya,
Irina l. mankova, Sergey o. goryaevandrey V. gusev
UDC 27-1(051)H57
The academic journal issued by Ekaterinburg Theological Seminary publishes ma terials and research articles on theology, church history and related disciplines, extracts from the protocols of the seminary academic council meetings, reviews and comments on the diploma papers of the seminary students, reviews and bibliographical notes on new research in the area of theological studies. The journal is addressed to teachers and students of religious schools, historians, theologians, philosophers and all those interested in the above mentioned topics.
Ekaterinburg Theological Seminary, 2014
Editorial boardEditor-in-chief:
archpriest Nikolay maleta, Vice-rector
Managing editor:archbishop of kurgan and Shadrinsk
Prof. constantine (goryanov), Prorector
Members of the board:Prof. olga b. akimova; Prof. oksana E. Sheludyakova;
Docent archpr. Petr mangilev; archpr. Sergey alexeev; Fr. moisey (Pilats); Docent Dmitry I. makarov; Docent anna V. mangileva;
Pr. constantine Pavluchenko; Sergey y. akishin; Nadezhda S. karimova;
Pr. John Nikulin (Senior secretary)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
20
. ., . . . ., , ., , . XX XXI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
100-
(), , . : - 19141918 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
I.
(), . (10511054) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 , . 90- XVII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120 . . XVII : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 . . XVII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .179
. ( . . . . ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
. . - : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239
. - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265
II.
, . 40 (. ., . . . . . . ) .281 , . . . 1. (. ., . . . . ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289 ( (19241929 .)) (. ., . . . . ) . . . . . . . . . . .377
III.
, . 2014 . . . .424
IV.
, 700-- . . . . . . . . .427 2013/2014 . . . . . . . . . . . . . . .431 2013/2014 . . . . .432
V. ,
. . . .: . . - ( ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443 . . . ., . . .: : 400- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .448 . . .: Scarpa marco. gregorio Palamas slavo. la tra-dizione manoscritta delle opere. recensione dei codici. (. . . . . ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .450
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .455
CONTENTS
list of abbreviations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
20 YEARS OF THE REVIVAL OF THEOLOGICAL EDUCATION IN THE URALS
Sergey Y. Akishin, Galina V. Glazkova, Nadezhda S. Ka ri mo va, Archpr. Petr I. Mangilev, Priest John A. Nikulin. The Ekaterinburg Theological Seminary at the end of 20th beginning of 21th century . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
TO THE 100TH ANNIVERSARY OF WORLD WAR I
Constantine (Goryanov), Archbishop of Kurgan and Shadrinsk. Without separating from congregation: the feat of the russian orthodox clergy in the World War I in 19141918. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
I. RESEARCH ARTICLES
HISTORY OF CHURCH AND ARCHEOGRAPHYMakary (Veretennikov), Archimandrite. metropolitan hilarion of kiev (10511054) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102John A. Nikulin, Priest. The structure of the bishops house in tobolsk in the 17th cen tury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120Irina L. Mankova. The tobolsk Znamensky monastery in the first half of the 17th century: Its rise and making . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139Elena V. Kustova. The monastic colonization in kungur county of the Perm region in the second half of the 17th century . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .179
LITURGICSStig R. Fryshov. The Early Development of the liturgical Eight-mode System in Jerusalem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
THE CHURCH ARTNadezhda S. Karimova. The Iconography of the Icon The appearance of the mother of god to St. Sergius: Its meaning and content . . . . . . . . . . . . . . .239
Inese Klestrova. on the Question of the Decoration of latvian old believers ma nu scripts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265
II. PUBLICATIONS
St. Symeon New Theologos. The 40th hymn of the Divine love (introd., transl. and comments by Dmitry I. Ma karov) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281Nicolay Butkin, Archpr. Novel Wine-growers. Part I: Sower (publ., introd. and notes by Svetlana G. Butkina) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289We would have attached your memories to ours and tried to save them for the history of the kiev's past as well as for that of the academy (letters of Peter Pavlovich kudryavtsev to alexey afanasievich Dmitrievsky (19241929)) (introd., publ. and comments by Natalia Yu. Sukhova) . . . . . . . . . . .377
III. SERmONS AND SPEECHES
Antony Schchepetkin, Deac. The address on the final event of yekaterinburg Theological Seminary, 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .424
IV. ACADEmIC LIFE
a report on the Students Theological conference devoted to the 700th an ni-versary of St. Sergius of radonezh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .427The chronicle of the scientific life of the Seminary for the 2013/2014 academic year . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431reviews and comments on the diploma papers in the academic year 2013/2014 432
V. REVIEWS, ANNOTATIONS AND BIBLIOGRAPHY
reviews . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443
about the authors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .455
11
bEl bibliotheca Ephemerides liturgicae
cSco corpus Scriptorum christianorum orientalium. . . 1903.
oca orientalia christiana analecta. roma. . . 1935.
Pg Patrologiae cursus completus. Ser. graeca / ed. J. P. migne. Paris, 18571866. t. 1161.
Po Patrologia orientalis. . . 1903.
Sc Sources chrtiennes. . . Paris. 1940.
(. )
. (. )
(. )
- - (. )
(. -)
(. )
. ., 18461872. . 112.
(. )
(. ; 19942001 .)
. ., 1931.
. . . (. )
(. )
. . .
, 1687 . .: . . 36: . 1: . ., 1987. . 138176.
(. )
(. )
12
(. )
-
. . / ., 18461921. . 124; .; ., 19491994. . 2539. ., 1995. . 41.
-
. ., 2000.
(. )
- (. )
(. -)
, . ., 18721927. . 139.
.. - (. -)
-- (. )
- (. -)
- - (. )
(. )
. , 18601917, 1997.
. .; ., ., ., 1934. . 1.
(. )
(. )
(. )
. ., 18461848, 18581918.
15
. . 2(8). 2014, 1563
. . , . . , . . , . , .
XX XXi
, 20- - , . - (19942001), - ( 2001 .).
: , -, , , - .
- 1703 .1: . 1 . . , . . - . . 1701 . , 1704 . - . .: . . - // : . - . . , 1990. . 810.
20
. . , . . , . . , . ,. , 2014
16
. . , . . , . . , . . , . .
. - 1719 . , 1748 . - ; 1761 . , , 1779 . - , 1800 . ; , XVIII . 200 2. 1763 .3 XVIII . - -, . -. (1799 .) , . -, . , - , , -, , , , , -. 4.
1833 . -, , , . , - , . ( ) - . , 2 . ., . . - // . . XIII. ., 2006. . 663.3 . , 2010. . 145147.4 .: . . (18001900 .) // . 2010. 4(29). . 107115; - . . . . [1]4. : . . . . -, 219001901.
17
XX XXI
. 18661868 . . . -, 18711873 . - , . . , 18841887 . , - - , - . . -, 18891893 . . . . . . - . - , - - . , ( 1880 .)5 ( 1897 .).
XIX . - , - 30.0623.07.1912 . 1912/1913 1 . . . 16 1916 .6
. - 1917 . - - . - 7. 1917/1918
5 . . (18801920). -, 2010. 462 .; . . - (18801920). , 2008. 148 .6 .: . // . 1916. 11. . 308311. . ., . . // - : : - . .-. . (. , 1820 2010 .). , 2010. . 236240.7 // . 1917. 16. . 135.
18
. . , . . , . . , . . , . .
-. - - , 1918 . 1918 .8
1 1918 . , - , , 1919 ., , 9.
, : 1918/1919 . - . , . 150200 . 10. - - 11. 70 .
(; 1984 1994 .) , - (). 1994 . -
8 . ., . . . . 239240.9 . . 240.10 - . // . 1918. 232425. . 212; - // . 1918. 34. . 332; ., ., . ., . . - (19171925) // . . 7. ., 1992. . 2733, 4648.11 1917 . .: . , 2010. . 268301; . . - : // . url: http://history-mda.ru/publ/ekaterinburgskoe_duh_108.html ( : 31.10.2014); . . : . , 2005. . 1; . . ( - ) / . . . . , 2012. 80 . (. ).
19
XX XXI
- - 12.
- 18 1994 . ( - 38), ().
- , , (). - -. . - . - , , , , . - , , . . ( ) . . , ; 6 . 30 -, . , - . - .
, 1994/1995 . - , - (), , . - . , 1995 . - . - (1962 ) . , 13-. 1995/1996 -
12 .: - . 19922002. ., 2002. . 169171.
20
. . , . . , . . , . . , . .
, . . ( , 21 1995 .), , , . , . , , 2012 .
, -. . , 50-, 1997 . - . , , -. 2000- .
1999 . - (), . - , 2000 . - - . 17 2001 . ( 49)13 , - - . - , , -. - 13 17 2001 . // . 2001. 8. . 14.
21
XX XXI
, 22 2002 . 2012 ., - , ( 5 2013 .), .
20102011 . - , 2011 . - . , 50-, 31 2012 . : . . , , - XXII , 8, 11.
2011 . - ( 2011 . ) (-). - . 2011 . - - . , 57. , , - . - 2012 .: , , . : , -- , ( 5 ) -, . , 63.
9 ( 08:30) ; - , - . 2011/2012 , ,
22
. . , . . , . . , . . , . .
. - , . - ( ), . I- , IV , V .
; - - . , - , 1995 . - 14. 1995/1996 , 29 , - , , , . , 15 1995 ., 15. - , 1996/1997 , , - . 1997 . . () II . 17 1997 . 14 [ 23 1995 .] // - . 15 - 25 1995 . II.
23
XX XXI
4- 16. 1999 . - . 2001 . , 4- 5- , - . , , . , , -, , , .
2001 . , - - -. 2007 . - , , . - - , . - , , - , .
, 10 . , 9 : . () ( -16 17 1997 . // . 1997. 8. . 1617.
24
. . , . . , . . , . . , . .
), . 17 ( ), . ( ), ( ), . (- ), ( ), ( , ), ( ). , . - : , , - .
. -- 36 -; 11 - ( 3 ). , 6. - - 50 .
90- . . ( 1994/1995 ), 1994 . - (). 1995 . (), - . 1998 . - , 28 1998 ., , - (). - 2000 . . 2007 . 17 , .
25
XX XXI
- , , 2007 . 2012 . 18, 20122014 . (). - - . - ( 2013 ) - (20002013 .). 2013 . . - , - . ( 20012003 .) , .
- , , 1998 . . 1998 2011 . . (), - . 31 2012 . - - - , - , .
- , , - , , , 2 , (). (28 2014 .), 110- (-), . - 700- , - , , , , , 19.
18 . ., . () // . 2011. 1(99). . 3237.19 .: 700- : -
26
. . , . . , . . , . . , . .
- , , , -. - . - , , - , - .
, 2012 ., - , - , - - . : , - (). , , , . - .
20132014 . - - , , -- . - - - - , - - -
, - // . 2014. 1(19). . 25; . . // . . 2829; // . . 3031.
27
XX XXI
, .
- -, . - () - ( ; ). - , , - . . . . - . , - . - . , . , 20.
. - , : - , ; - , , . .
- , , , . . -20 . : , 2010. 552 .; .
28
. . , . . , . . , . . , . .
21. .
- . - - - ().
- , . , - . .
- , 22. -21 .: url: http://www.uralsky-missioner.ru/22 .: [ . .] - 2003/2004 // -. 2012. 1. . 277311; [ . .] 2004/2005 // . 2012. 2(4). . 249278; [ . .] 2005/2006 // . 2013. 1 (5). . 243277; [- . .] 2006/2007 // . 2013. 2 (6). . 320335; [ . .] - 2006/2007 // . 2014. 1 (7). . 250294; [ . .] 2009/2010 // . 2011. 1. . 189212; [ . .] 2010/2011 // . 2011. 2. . 278290; . . - 2011/2012 // . 2013. 2 (6). . 279301;[ . .] 2011/2012 // . 2012. 1. . 266276; [ . .] 2011/2012 // - . 2012. 2. . 219248; [ . .] - 2012/2013 // . 2013. 1 (5). . 226242; [ . .] -
29
XX XXI
. - .
2009 . -, , - (), (19962008) - . - , . - , . . , 23. - . . 24, , . 2012/2013 // -. 2013. 2 (6). . 303319; [ . .] 2012/2013 // . 2014. 1 (7). . 242249. 23 () . : (), . ( 8. 32). .: , 2011. . 556566. . : , , : 60- , 40- 20- , , - // . 2011. 2. . 308314.24 . . . ( -). .: , 2003. 544 .; . . (VIIXIV .). Saarbrcken: lambert academic Publishing, 2012. 568 S.; . . imago trinitatis . -: ( ) // : . . 60- . . . // . byzantina ukrainensis. t. 2. : , 2013. . 269280; Makarov D. Determining the historical context of Theophanes of Nicaeas Theological Propensities // Phronema. Journal of St andrews greek orthodox Theological college (Sydney, austra-lia). Sydney, 2013. Vol. 28(1). P. 2953; Makarov D. a recommendation of rev. Fr. christiaan W. kappes book on mariology // kappes christiaan W., fr. The Immaculate conception. Why Thomas aquinas Denied, While John Duns Scotus, gregory Palamas, & mark Eugenicus Pro-fessed the absolute Immaculate Existence of mary. New bedford, ma: academy of the Im-
30
. . , . . , . . , . . , . .
. . 25. -26 27. . . , -. 28.
maculate, 2014. (mariological Studies in honor of our lady of guadalupe, 2). P. III.25 . . // . 2011. 1. . 70101; . ., . . // . . XXVII. , 2011. . 177181.26 . . - - // : V -. . . . , 1316 2007 . . I: . . : . .: - , 2009. . 316327; . . : // - . 2011. 2 . 164172; . . - // . . 20. , 2012. . 444.27 . . . . // -. . 15. , 2011. . 249267; . . . . // . . 17. , 2012. . 251278; . . , 1880/1881 / . ., . . . . , . . . // . 2013. 2(6). . 210278; . . . . (19191923 .) // . 20. , 2014. . 233266; . . . . -: // . . : - II . .-. . (, 12 2014 .). , 2014. . 1017; . ., . . . . // . . : - . .-. . (, 12 2013 .). -, 2014. . 1520.28 . . II - // . 2013. 1(5). . 7083; ., . . . ( ) // . . : - II . .-. . (, 12 2014 .). : .-. , 2014. . 275282; ., . . . . // - VI -
31
XX XXI
29 30 .
- - - . . -31. , , . . 32. . : -, ,
. .-. . - . ., 2014. . 402409; . . . . : // . . : - II . .- . . (-, 12 2014 .). , 2014. . 244251.29 ., . : // : - . . . -. ., 2007. . 167169.30 ., . . . . . , 2008 ( - . . . ).31 . . (1948 .) -- // : - . . . ( , 1718 2012 .). -, 2012. . 190193; . XIX XX // . : . 141. 1. , 2013. . 4551; . . - - : // . . : - II . .-. . (, 12 , 2014 .). , 2014. . 3439.32 . . XVIII XX . . . . . , 2008 ( - . . ); . ., . ., . . - . , , . , 2010; . XIVXVIII . / . ., . ., - . ., . ., ., . ., 2012; . ., . XVIII - XIX // : , , . olsztyn, 2014. . 135151.
32
. . , . . , . . , . . , . .
(. . -, . . , . . , . . , . . ). - . . 33.
- . . 34 , -. . . 35.
, - - . . . 36, - 33 . . XIX . ( ). , 1998. 252 .; . - XIX . // . 2011. 4. . 8995; . XIX . ( ) // . 2011. 34 (2324). . 249260; . XIX XX . // -. 2013. 1 (5). . 134149; . -: // . . 2: . 2014. . 130. 3. . 241248. 34 : // - . 2011. 2. . 315319.35 . ., . . 1640- . // . . 2: . 2011. . 87. 1. . 120132; . . - 1640- . ( ) // . 2011. 2. . 185205.36 . ., . . -- . : , 2011; . . ( -) // . 2011. 1. . 161179; . . - - // . 2012. 1(3). . 221231; . ., . . 10- -- // . 2012. 1(3). . 131144; . . - : - . -, 2012. 266 .
33
XX XXI
. . 37, . . -38, . . 39, . . 40.
- . , - . . , , , , 41, . . -37 : // - . 2013. 1 (5). . 304308.38 : // - . 2013. 1 (5). . 309316.39 . . // - : - . .-. . / . . . -. , 2012; . . // - : : - . . .-. . / . . . -. , 2013.40 . ., . . . . . . , 2014; . ., . . . : - , 2014.41 . ., . . - // : , : - . .-. . X . . / . . . . , 2012. . 229236; . . - : - // XII . . . - : -. , 2014. . 199204; . . . . ( ) // . . : - . .-. . (-, 12 2014). : .-. , 2014. . 7075; Goryaev S. Von antroponymen abgeleitete Firmen- und Warennamen in der russichen gegenwartssprache // onomastics goes business. role and relevance of brand, company and other names in Economic context / ed. by h. Wochele, J. cuhn and m. Stegu. berlin: logos-Verlag, 2012. P. 185193; Goryaev S., Olshvang O. company names as an imitation of personal names. models with a borrowed etiquette word // onomastics in contemporary Public Space / ed. by o. Felecan and a. bughesiu. cambridge: cabbridge & Sholar publish-ing, 2013. P. 131147; Goryaev S., Olshvang O. anthroponyms in commercial name models: surname imitation // Name and naming. Proceedings of the second international conference on onomastic. onomastic in contemporary Public Space. baja-mare, may 911, 2013 / ed. by o. Felecan. cluj-Napoka: mega: argonaut, 2013. P. 148156.
34
. . , . . , . . , . . , . .
42. -, . . . 43.
-- . . 44, - . . 45. - . . 46.42 . . . // - . 2012. 1(3). . 106124; - - // . 2007. 1(5). . 287294. 43 . ., . . - - // ( - ): - III . .-. . (, 1617 2010 .). , 2011. . 1621; . ., . . . . // . 2011. 1. . 115121.44 : // -. . 286292.45 . . ( ) // . 2011. 2. . 3760; . - : // - : - . .-. . (, 28 2011 .) / . . . , . . . : . . . -, 2011. . 811; . // - : - .-. . (, 5 2012 .) / . . . -, 2012. . 1018; - : . , 2013. 506 .; . ? ( - ) // . . : - II . .-. . (, 12 2014 .). , 2014. . 1819.46 . . // . 2014. 4(117). . 4244.
35
XX XXI
, - . - - (-)47. . 48.
. . -49. . ()50. . . - 51. 47 . ., . (-), . : - , 2015 ( ).48 . . () // . . : - II . -.-. . (, 12 2014 .). , 2014. . 114119. . . : 19351936 // . . : - II . .-. . (, 12 2014 .). , 2014. . 233237.49 . . // . , 2004. . 251253; . . // - V VI .-. . . , 2004. . 1823; . - // , : - . - .-. . , 2005. . 132146; . : , , // . 2011. 2. . 230249; . - XVIII XX . // . 2012. 2(4). . 139159; . : // . 2014. 2(8). . 239264.50 . . () : . . . . . , 2010. . () // . . 1: , . 2010. 2 (75).51 . .
36
. . , . . , . . , . . , . .
. - 52, . . 53.
, , - , - - -. - . , 2930 2005 . -- , 120- , - , - , -- , - .
29 - -- . , - // - (, , ): - . . .-. . 910 - 2003 .: . 1. , 2003. . 108112; . - : // (, , ). . 2. - . . .-. . 30 2005 . , 2005. . 99105; . - . . // . . : - II . .-. . (, 12 2014 .). , 2014. . 222226. 52 . . : , , : . . -. -, 2008; . , - // . 2011. 1. . 129160. 53 . . - // . 2011. 1. . 2854; . : // . 2012. 1 (3). . 6685.
37
XX XXI
, -, , -, . , . 54.
18 20 2010 . - - : , - , 125- 200- - . - . - ( ) : , , , , - 24 - (14 , 33 , 3 )55. -, : - 56, (18861917 .)57, -54 : - .-. ., . 120- - (, 2930 2005 .). , 2005.55 .: . ., . - - : // . 2010. 34 (1920). . 370374; . - : - (, 1820 2010 .) // . , 2011. 1. . 182188; . . - : // . 2010. 3. . 149150.56 . : , 2010. 552 .; .57 (18861917): - ; [. ]. -: , 2010.
38
. . , . . , . . , . . , . .
-58, ()59. 60.
, , , .
2000- ., , - XX ., . - , 2001 . - . 2002 2007 . .
- : - - -- . . . .
- , . , - - . 58 . . (18861917): - . : - , 2009. 680 .59 . . . : , 2009. 368 .; .60 : : - . .-. . (, 1820 2010 .). : ; - , 2010. 382 .
39
XX XXI
, -, , - . . , 2002 . - . 100 -, .
, . - , -. V- . . - - , - . . . . - . - .
, - . , 2003 . . . . ( , , ) - .
2005 . 2000 . . - , , , 20 IV , - .
2006 . . . - ( ), IIV - .
V 2007 . -
40
. . , . . , . . , . . , . .
. . , - , - . - , .
, . , , , .
; -. 2013 . - - , . -, , , , , -.
- -. . , - 400- , 12 2013 . - ( - , - - , . . . - . . . ).
-: , , , , - , , -. , 5 ( ). - ( ) 6 14 .
41
XX XXI
, (- -) 460 , 400- 61. 62.
, - , , II -- . . , - . . . . - : , , - , -. 49 , . . , -, , - . 63.
2015 . III - . . , 130- .
20 - , , . . - , 700- , -61 . . - -. . , // . 2013. . 1(5). . 215219.62 . . : - . .-. . (, 12 2013 .). : .-. , 2014. 192 .63 . . : - II . .-. . (-, 12 2014 .). : .-. , 2014. 288 .
42
. . , . . , . . , . . , . .
(6 2014 .)64, - , 1025- 25- - (13 2013 .)65, - , 400- 66. , - - , - .
-. - ( , . ) , - - . . 8 . , - , - . . : , , , . - . , , , . , , : , - , --, . - , , . . . 67.64 url: http://epds.ru/about/news/378-conference-700th-sergiy ( : 10.11.2014).65 url: http://epds.ru/about/news/339-news136 ( : 10.11.2014).66 url: http://epds.ru/about/news/326-news123 ( : 10.11.2014).67 : / . . . -
43
XX XXI
2012 . - , - , , - . -, , 68. , - - . , . - .
2014 . - () - 69. - . - , - . , - (, -, ) . - ( , , ). - . -, ( 14-322-2715), -- -. : .-. , 2003. 476 .: .68 : / . . . -. : .-. , 2013. 506 .69 . . : . -: .-. , 2014. 608 .
44
. . , . . , . . , . . , . .
-, 030600 . - ( . . ) -, , , , , . 500 .
2011 . . , , , . -- . , - . - - , , , , - .
( 7742826 01 2010 .), - (ISSN 2224-5391) ( 200 8 2012 .). ( 406-12/2011r)70.
- , - . - . - . - .
, , . 70 // - elIbrary.ru. url: http://elibrary.ru/title_about.asp?id=32710 ( : 29.11.2012).
45
XX XXI
. 500 . - , - , . - - , . - , . , , , - 71. , 72 73. , , - , , . .
7 , 2011 2014 ., - 84 , , , , , - .
. -, , -, , , -, , , , , : , , , , , , .
-, , . , 1999 . (: 1999 - ( ), 2002 . . . ). - , - . 71 url: http://epds.ru/bulletin ( : 10.11.2014).72 url: http://vk.com/vestnikeds ( : 10.11.2014).73 url: http://www.facebook.com/VestnikEDSi ( : 10.11.2014).
46
. . , . . , . . , . . , . .
. . - - 200 , , , , - . , - - , . . - , , - , , , .
- 74, -. (; - ) - . - 1998 . , . , , - - . , , . : - . , - . - , . - . . 2002 ., .
2014 . - , ,
74 , : url: http://epds.ru/about/publishing/t-ts
47
XX XXI
, . - 700- - 2 2014 . - .
- . - , -, 75.
- ()76, - . - .
2001 . . () . - . . - . . , 7 2001 ., , , - .
-: . (), . , . . . , - , . - ,
75 II . . , , 8 2014 . 76 (), . / . . . . . : , 2007. 88 .: .
48
. . , . . , . . , . . , . .
-. , - . 2006 . . . ( ) - - . . .
10 , , , -, , , . - .
2004 2011 . - , ( ), - , , , -, , , . , , , .
-, . - : , ; -; ; , ; , , -, , ; ; ; , , , ; , 77.77 .: // . 2011. 1(99). . 5263.
49
XX XXI
-, 78.
, 1995/1996 . , 13-. 1995 . . . -, . - . 1995 . - , - , (), - . , , , - , , . I - . . , . 18 , - . , - : (. -, . , . ), , - . , -: . () . . - . , - , -78 : / . . . , . (), . . , . .: , 2015.
50
. . , . . , . . , . . , . .
, : , . .
1997 . , - . (). , . , . - , - . - - - : , . (), -. , - 15 . .
, , , , . 1994 - ( 2001 .) : . - (1994/1995 . .), ( ; 1995/1996 . . 2000 .), ( ; 1996/1997 . .), ( 1997/1998 . . 2003 .), ( 2002 .), ( 2001/2002 . .), - ( 2003 2006 .). 2006 . . . . ( 2007/2008 2010 .) - (2010/2011 . .). 2005/2006 . . , -, - ( 03.12.2005 31.12.2007).
51
XX XXI
- . . , . , - , , , . 2000 . , , : . . . -. - -: . . , . . , . , . . , . . , . . ( ), . . ( ), . . . . . . . - , - . -, , . . , : , - , , , , .
2002 . - -, , - () . , - : 2001/2002 . . , - . , - , . - .
52
. . , . . , . . , . . , . .
, - 2005 . . , . -. 2009 . . - .
2009/2010 - . . . . , . , . - . . (- 2008 . ), , . - . . . ( 2010 2011 . . ). , - 15 . - , , , - , , - ( ), , ( ). 2009 , , , , , - .
. , 57 ( - - ). , , : . . , -
53
XX XXI
. - - , XIX ., , : , . - . . : , , -, , , . , 20112013 . - : . . ( ); . - , .
- , , - -.
- 1994 . . - (18331919) (19161919) , - , - . 1919 . - . . . . . -, . , . . , 1978 1979 . ,
54
. . , . . , . . , . . , . .
, - , 79.
- . . , -, , , , , , - - .
- , - , , .
- . - 20 , . . 1 2014 . 23 337 -. 2010 - . .
, , - . , , .
- : , , , . , , , . - : : 550 , , - , 100- , .
79 . . // . . 1. -, 2002. . 14.
55
XX XXI
- 4050 . .
- (. , 63, 5 -), . - , 7 000 - , .
, - :
-- ;
- ;
- (. , 6).
1 2014 . 64 238 . : 57 125, 5 393, 630, 374, DVD 205, cD- 419. , - 80.
- , - , 700 . . , - (19941999), . - , , , - . . . , . - .
80 . . // . 2011. 1(99). . 3840.
56
. . , . . , . . , . . , . .
XVI . 4 . (. 34240) : 1597 . (. 4853) (2 .) 1594 . (. 4149 6718). XVII . . ; - (, 1619; . 5092) (, 1680; . 43578). 1610 . (. 2450, 2451), (1644; . 3739) - (1648; . 26140).
XVIII . - , , -, - . , - , , . - (1822; . 48116) . ()81.
, . , .
, - 80 . (3060- . XVII .; . 26118). 2030- . XVIII ., : ( - []) III, (. 20333)82.81 .: . ., . i , - - // . 2011. 1. . 5569.82 .: . ., . - // . . . . . IV. , 2001. . 107113. (-) . -. Q.I. N1351 . (-
57
XX XXI
( (; . 52257), (. 5195), - (. 6036), (. 26112), (. 4595)). - XVIIIXIX . : , , , , , , , 1613 . (. 6036). - (. 26112).
, . - (. 34245), - (. 8225), 1860 . (. 8225), 1805 . (. 36901). 1849 . , - , -- ( III) (. 36901)83. , , - XVIII . - (. 49322)84.
-. 20 - , - .
. , 1830 ., 39. , -
), .83 .: . ., . 1849 . - // XVIXX . , 2005. . 416424.84 .: . ., . - - ( -) // XVIXXI . , 2015 ( ).
58
. . , . . , . . , . . , . .
. ([., 1839]; . 9642). - XIX ., (. . , . . .), ( 1914 1915 .) .
- - , . , . . 85. 86. 87. 88. , 89. 85 . ., . . XVIII 1- XIX . . , 2005. . 1: ; . . XVIII 1- XIX . . , 2007. . 2: .86 . ., ., . . // . . . . . 3: . . . , 1999. . 146196; - . ., ., . . - (. 2) // . , 2005. . 487555; . ., ., . . - (. 3) // . 2011. 2. . 76152.87 . ., ., . . : // . 2007. 41: XI - (, 1520 2006 .) / -, . . III. ., 2007. . 4452.88 . ., . ., . // . 2012. 1(3). . 185206.89 , , .: . ., . XVIII . // . . 2: XVXX . , 1998. . 325338; . 1597 . // . . 3: : . , 2000. . 395398; . . XVIII . - (
59
XX XXI
1994 . 2014 .
(
/
1995 9810 4401996 16202 1647 2248 / 32 39431997 19655 3171 2681 / 59 1998 23308 3915 2681 / 58 1999 19059 4201 2888 / 62 2000 20418 10020 3003 / 972001 21022 11863 3922002 22264 13363 4492003 35962 13420 3776 8780 5662004 37900 13521 4042 9322 6077 131022005 39114 13822 4119 9592 6438 153112006 40826 13822 9592 5598 147892007 41716 17655 4519 9416 5704 135962008 44104 20192 9773 5040 144202009 45812 21887 4832 10487 5189 137402010 48571 22117 4929 10541 4684 109412011 50732 24423 7172 4807 101652012 55681 26735 11424 2627 54932013 57125 28041 5393 / 112 8126 1399 32532014 58008
- 2002 . II - - -) // : . . 5: . , 2010. . 393405.
60
. . , . . , . . , . . , . .
( ). - .
- () -. - , , . , , -- . , - - - .
- - , , . - , -, , , -. 2012 . .
2002 . - - . 2009 . - , . 2014/2015 - - . , :
-(3);(2); - (3 ). -
(. , 13-). 2003/2004 - -- , -. - (. , 6) --
61
XX XXI
4- . 2012 . - (. , 63). 2013 . 4 , - - , .
2012 . (). 21 2012 . , - , - . 6 2013 . . -, .
- . - - , , . .
, , ( , , .), , , - ( , -, ). , - . - - , - : , , . - ( , -- , ).
2012 . - 10-. 3-
62
. . , . . , . . , . . , . .
, 90.
12 150 -, 57 . - 60 .
1996 . - 1994 . -, -. ( , ) III ( 15.01.1997 ). . 1997 . , , 1 .
2000 . () , , , , 2000 .
() . . , . 20012014 . . , . , . 2011 . 91 , .
90 . ., . ., . - ( 10- ) // . 2012. 1(3). . 131144.91 - // http://www.patriarchia.ru/db/text/1402551.html ( -: 10.11.2014).
63
XX XXI
2012 . - , 2014 . (). 2014 ., - 330 , 111 .
* * * - , . - 32 , - 138 , 111. - , 20 279 . , , - , , - .
Sergey y. akishin, galina V. glazkova, Nadezhda S. karimova, archpr. Petr I. mangilev, Priest John a. Nikulin
tHE EkatErinburg tHEological SEminary at tHE End of 20tH bEginning of 21tH cEntury
This article is devoted to the 20th anniversary of the revival of the Ekaterinburg Theological Seminary. It shows the evolution of religious education in the middle urals in the recent decades. The article traces the history of the Ekaterinburg religious school (19942001), the history and the current state of the Ekaterinburg Theological Seminary (2001).
Keywords: the Ekaterinburg Theological Seminary, religious education, the Eka terinburg diocese, ecclesiastical school, the Ekaterinburg religious school.
64
. . 2(8). 2014, 64101
100-
()
:
19141918 .
- , ; - , ; , .
(19141918 .). - , . - . .
: , , .
(), 2014
65
:
I. ( 3. 15):
, - , , , , , , - . , - , , ? - : , , , ; ( 3. 15). : , , , - 1.
-, . , - , , , , , , - . , 2, - , . . , , , , , - .
, , . , - . . : -1 . ., . . . -. ., 2001. . 184.2 . . 185.
66
()
, - . , - , 3. - , , , .
, , . , . . , XX . , - , . , . , , , , , , - 4. , , -, -, , . - , . , - , . , 5.
3 . . 19141915 . -, 1916. . 3.4 . . . ., 2002. . 190191.5 . . . ., 2007. . 115.
67
:
, - (. . ), , -, - - . , - . 1914 ., -. ( - ). -, , : , . , - ( 1(14) ). .
ii. , :
, - . , , - -- , XX . - (), , - . , , ! , , 20, 50 . , , , ! , - . , ! - , - , , , - , ( 6 - 1907 .
68
()
)6. , , , . , , , - . , 147 ., 83 . - . , 1907 . 92 . 1901 . 63 , 500 300 , - 58 . ., 100 . .7
, - , , . , , . -. , , (. ). , , , , . , - .
, 1 1914 . ( . .), -, . - . . . 8. , -
6 (), . . . . II. ., 2007. . 635.7 : , . , XX . , 2010. . 7.8 . . 19141915 . . 4.
69
:
-, . , , , - , - II, : - , - 9. - . , , - . - , , , , , , . : , - , - . , , , , , - 10.
- , ; , , - . , , , .
, . - - , . -9 . 1914. 161.10 .
70
()
, , , . - . - . , , , -. ( ) , , . - - .
, , - . , - . , - . - , , , , - , . , , , : , - . 1904 9- , , - , . . . : . , , ?11
1914 . . - 1914 . 6502 -
11 ., . - . .,32010. . 424. ( ; . 1112).
71
:
, - . - , , . , , -, , , , - -. . , , - , .
, , , ; - - , . , . - . , , - . - , , .
, : ; ; ; - ; ; - ( ); ; - . , -. , ,
72
()
, , .
- . - , , . : - 730 , 5 . , , , , - , , , . .
- , -. : , , , , , . . - , , , , , -. -, .
- : , ; , ; - ; , . 1916 . - . - , -
73
:
, .
: , - . , , . - . 1916 - :
.
, , 1915 :
.
12. . , -
, - , , . , , - , , . - 1- , -, :
, . . . . . . , , . ? , - , , .
12 ., . . . 431.
74
()
! , - . , . . , . - . . - , , .
, 13.
, , - , - . , , - , -, , , .
III. :
. , - , , , . , , . - , , . - , , , , . , - , , , : ( 8. 10). , - , , . , I, , 13 . 1915. 24. . 832.
75
:
. - .
, -. , , , - . . . , , . -, , -: , ! . . , - , - . , , . . . .
- . . - . , , , . , - . , - 11- , - . , 14.
, , .
14 , ! , // . ., 2001. . 52.
76
()
, , ! . , , . : , ! , ! , , : ! , ,, , ! ; , . , : . ? ,
, , , - . - .
- . . 30 . - - , 400. . , , . . - 14
77
:
4 . , II , 4 . 14. - - . . , - : 227 , 85 . 3 , 203 . 4 , 643 . 2 3 15. - , , .
1914 . , - . , 6- - , , - -, - , , . 2- .
, - - , - , , 6- , , : 1) - 99- 2) - . 3- : , : - - ; . 2- : 105- 3- - : : 171-
15 . . // . 1992. 45. . 60.
78
()
108- - - .
, , , , - . - , . , 19 1916 . 318- - , - , , - , . , . , , .
, , - 19 1914 , . , . . 5 . . , . 10 , - - . .
16 1914 . - , , 70- (). - , , . , , , . , , - - , . . 16.
16 . . . ., 2008. . 241-242
79
:
, , - , - , .
, ,, . , . , ,, , . , , , . , , . , . ! . , .
80
()
154- , , , , . - . - . 4 .
58- - . . - . , . , - . . , -, , , , , , , . - , . , , . , , - . -, .
-. , - , , - , . , - , . , . , , -, , , , , , - . - . ,
81
:
. , . - , , , .
, , , , , . - : , , . - - . , , , , , - - , , , , , . - 17.
, , , - , - . . - . , . , . . , . 1915 . , 1916 . - , . : , -17 . 1917. 4. . 117.
82
()
. : 18. - , , - . - , , . , , , , .
, , , , - , . . , - , 19. -. , 200 , , . , , -. 1900 . . - . 1906 1916 . - 7- . , . -, 7- - , , , . --, .
- -
18 . 1916. 273. 4. XI.19 . . . - . .; , 2012. . 683.
83
:
8 1916 . 48. , 1916 . , . -- . , . . , , - ! . , , , , , , - : . -, . , , . , . , - , .
- -. - , , . - , - . , , - , , . 1874 - . . - -, 19- - . , . . . - . - 20.20 . . . 683.
84
()
18 1904 ., 6000 30 - 36 000 128 21. - 10 ; 75% . . - . , ! - . . , , . . , - , , .
: , - . - , . . . , . - . , , . - . 22. - : 18- , . , , , 4 , 3 . , , - . -, - , , . , , . . . , . - , 23. 21 . . . ., 1999. . 427.22 . . . 650.23 . . 651.
85
:
. , , -, . , - . - , .
-, - . , . , - . -, , (1 14. 33). , , , , : ( 13. 9) - , , . . . .
- . - , , - . 1904 . . -: , , . , . , , - , , -, -, , , , . . , . , , -
86
()
, - , 24.
, - , , , . . . , - 1915 ., : , , , . , , 25.
, , - . . . , , :
, , : , ! !.. , , ; , , .
. 4 , . 4 , . 2 - . . . . . -24 . . . ., 2003. . 63.25 . 1 1914 . // . 1967. . 681.
87
:
XX . . , 1919 . , . . , , .
1914 ., , - . 9- - , - , ! , . , . 4 -.
, , - . - , - -, - . , - , , , - , .
- - - . 1914 . 1915 . 1916 . - . - .
1916 . - . . : , -. . - . . - . - 1917 . - .
88
()
1917 . 1918 . , , . 1918 . . - : , - 26.
. . , , . - - - . 1789 . - . 100- - 1900 . -. - -, - .
: -, , , , ; , , . , , , . -, , - . ; . - , , 27. - . .
26 .: - . 27 . . . 633.
89
:
1911 . - , , 1913 . - . - , . 19141917 ., -, , , . 2 .
, - . - 13 . , , - . , - .
- ( ), . 1914 . . - , - . : , - , -, . , - , -, . , . , , 28. 28 . . . 669.
90
()
iV. , ! - , - . - , , . , , , - : , , , . . - . , , . . - - , - 1907 1917 ., : -, - , . ; , . - . ? -, , , , , , , , , . . 29. .
- , , - . , , , - . - - , , 29 - - (): 19071917. . III. 19141917. ., 2009. . 95.
91
:
, , - -, .
, -, , , , , , , -, , , - , . , , , , , , , -, , , - - . . , -, , .
- . 26 1914 . -: -. - , . , -. . , , , . - , 30.
- - . - , , -, . , , -30 - - (). . 17, 2324.
92
()
, , , , , , : , - , . . , , - , -, . - , . 31.
, , , - . -, -- , (18681920/21? .). , , , 11 - 1915 ., , , , , - , -. -, . : , . , , , , , . , , , -. , , - . , : , - . , . 31 - - (). . 28.
93
:
, , , , -, ? , ?32.
- , , - 33. . : , - 34. , , , 35, . - , , , . - , , .
XVII . , XX . , , - , . , , , -, - -, -, , . , , , , , , , -, , . , , , , , , - -. , ; . . , -32 - - (). . 218, 236.33 . . 234.34 . .254.35 . . 255.
94
()
. - ? , ? , , , ?
, , , , - , - . - , 1917 ., : , - , , , , -. , , - , , , , - - (, - ) , 36.
, - : . . . : , - . , , . - ,
36 . . - XVIII XX . 1917 . ., 2009. . 176.
95
:
, . , , , , . . 1917 . , -, , , 37.
-, , , , - , . , (), - (), (), (), (), (), (), - (), () . 19171918 . , - , , - 1917 .
, - , - , , , , . - ( ) , . , , - , -, , ( -) (), , - 1914 .
- . , 1916 . - , -37 . . . ., 2002. . 193, 196.
96
()
. - (), , 5- , 1- . , - . , , , , 38.
- . , , - , - 1917 .39 , - . , -- . - . , - .
. , , . - , 1917 . , 40. . 3- - 1917 . : , , - , , . : , , , , , , , -, , . . ( , 38 . . 1486. . 1. . 8. . 533.39 . , 2000. . 15.40 . . 2044. . 1. . 20. . 132132 .
97
:
)41. , .
- , : , . - . , , , - . . - , 4 , , , , 2- . 21 1917 . . -: , . : , - . - , 42.
- . - . , , - 1918 . 39 16 1918 . . , , - . . . , , , , , , ,
41 . . - . 180.42 .: . 1917 . // .ru. url: http://www.sedmitza.ru/text/406287.html ( -: 09.09.2014).
98
()
43. - , . , - -.
- , , , . , , - , 5 . (. ). - , , 1917 . -, , - . - , , . - - . 1918 . - 44. , 1918 . , . 7 , , , , , , - , -, . 9 . . , - , 45.
- , : - , . (), , , , . 43 . . . : - 1917 . ., 1999. . 80.44 .: . // .ru. url: http://www.pravoslavie.ru/put/44668.htm ( : 09.09.2014).45 . . 1486. . 1. . 8. . 550.
99
:
1918 . . , - , , , 40 -, , 40- . 46.
. , : - , , . : , , , , , - 47. , . , . - . - , (. ).
, , .
. . , - . -- , ( , , -, , , , ) . - , . , , , - . 46 . . 1483. . 1. . 8. . 684.47 , . 45 // - . url: http://www.ispovednik.ru/zlatoust/Z05_1/Z05_1_14.htm ( : 09.09.2014).
100
()
, , - . , , . , . - , . , , , , .
, - , , . , , . , , . - , . , , . . - , . , , , 48, - . . , , , , - , - , , , .
, , 70 , , , - . , - , , - .48 . . . . 209210.
101
:
, - , , , , , , . . , , -, , , . , , , : - , , , . , - , , , - .
archbishop constantine (goryanov)
WitHout SEParating from congrEgation: tHE fEat of tHE ruSSian ortHodoX clErgy
in tHE World War i in 19141918
In this article the author describes the feat of the russian orthodox clergy during the World War I (19141918). he considers the internal organization of the military clergy, the system of their activities and duties. The article is based on wide factual material on the wide evidence concerning the activity of priests in the field army force and on the fleet. The author stresses the sacrifice and ingenuity of the military clergy.
keywords: the World War I, the military clergy, Church and World War I.
102
. . 2(8). 2014, 102119
()
(10511054)
- . , - , , - .
: , , - , XI ., .
1042 . IX - (10421055), . , , - . 1042 . , . 1. 1043 . -
1 . . 1043 . // . ., 1967. . 27. . 81.
(), 2014
103
(10511054)
, , -2. . , - . - 1051 . , - 3. . . , 1051 . , 4.
1051 . 5: 6559 2 10, 17 24 1043 ( . . 1043 . // . ., 1969. . 29. . 107).3 . . . 85. . : . . - . ., 1956. . 396399; . - XIXII . // byzantinoslavica. Prague, 1947. . 9. 1. . 7475. - IX - ( . . . . ., 2008. . 213).4 . . . ., 1980. . 80.5 . : (), . . . 3. ., 1884. . 910; . . (IV ). . ., 1882. . 1819; i . i-iii . . 1: i (XIXVIII . .). , 1960. . 6568; - . . . ., 2009. . 2. . 4849; . - // . 1948. 10. . 6869; (), . . ., 1996. . 308311; . . // . . ., 1996. . 8082; . . ., 1997. . 4454; . . - . ., 1997. . 99116; , - . . . . . ., 1998. . 117123; . . // / . . . . . ., 1999. . 4464; . . . ., 2005. . 196197; - . . . ., 2010. . 4951.
104
()
6. , : , , [] , , , - . , []7. , [], , , , : , 8. (1073; . 2 .) -: , , , , , 9. , -, , , .
-: 9 10. , . : -
6 . ., 1997. . 1. . 155; . ., 2000. . 15. . 17.7 . ., 1997. . 1. . 155 156.8 . . 156157; . - . , 1991. . 17. : , - , , ( - . ., 2007. . 1. . 382383).9 3 7 // . ., 2008. . 1. . 535.10 . . XIXIV . , 1966. . 1. . 37.
105
(10511054)
, -, . 6559 (1051), , . 11.
, XI , . (371372; . 21 .). , , , , . . - , , , ( )12. - : , 13.
- - -, - : , 14. , - .
123 137 -, , , 15. - , VI . -
11 . . 1: XIXII . ., 1997. . 60; . . 36: . , 1920. . 2. . 1. . 103.12 . (9881237 .). . 2. ., 1996. . 148. . : . (9881305 .) // . . III . ., 1989. . 193.13 . . - . . ., 2001. . 61.14 . - . . 102103.15 . - - XI . // . 1970. 3. . 110. . : . XV . , 1913. . 4647, 4950.
106
()
, , I .16. , - , 17. - . . . : , -, . - , , - , 18.
26 19. - , - . , , , -, , - , , 16 . - - . 113. - , - , , . , - ( . ? // . . ., 2013. 2(52). . 19).17 . . IXXV . // (- ). - XVIII XIX . ., 2004. . 20.18 . . . ., 1999. . 3031. , - , (- . . - II . ., 2003. . 114).19 . . XII XV . ., 2009. . 325.
107
(10511054)
20. , 26 , . - 26 21. 22. , 23. 24.
, , , . XI . , , - - 25. , . , - , -, 26. , , -, . -20 ., . - . ., 1911. . 107.21 . . . 327; . . 12: XVI . ., 2003. . 104; . . . XIXII . , 1878. . 126127. .: . . . - . . 2: - XXIII . .; ., 1961. . 232234; . . XIVXVII . ( ) // . . . . , 1987. . 40.22 . . XIXVI . ., 2001. . 96.23 . . . ., 22008. . 60.24 , , . . : XIXVI . .; ., 1952. . 27, 172.25 . . XIXIV . ., 1972. . 303.26 . . 303.
108
()
: , , () , () 27 - , ; () (), , () , ()()28. . -, , . (), ()() , , , , - , , () () , ()(), () (), -, () 29. , , - 30.
, - 1844 . (XI .). - - . , 31. - 32. - -27 , , ( XIXVII . ., 2000. . 23. . 229).28 XIXV . / . . . . . ., 1976. . 86; . . , - . , 1915. . 78; - . . 1: II . ., 1952. . 259.29 XIXV . . 90.30 . . - XI . // . ., 1971. . 31. . 74. - .: . . XXIII . . 107113.31 (), . . (18121875). ., 2004. . 70. .: [ ., .] I // . ., 1844. . 2. . 204292.32 Mller L. Neue untersuchungen zum text der Werke des metropoliten Ilarion // russia mediaevalis. mnchen, 1975. t. 2. S. 34.
109
(10511054)
33, 34. - : , , , , , , , -, 35.
-. , - , -. , , . . , , 36. - : , 33 ., . - IXXIX . . 2. , 1891. . 1231; - - / . . . . ., 1894. . 1. . 6078; Elbe H. Die handschrift c der Werke des metropoliten Ila-rion // russia mediaevalis. mnchen, 1975. S. 120161; . . . , 1984; (XIXVII .). ., 1987. . 4257; Die orthodoxe kirche in ruland. Dokumente ihrer geschichte (8601980). gt-tingen, 1988. S. 8291; , . . // - . . 26: (9881988). ., 1989. . 154226; . // -. . 16: . ., 1990. . 176187; . , 1991. . 4863; . III . ., 1990. . 106125; ., 1993. . 57104.34 . . , 1874. . 1827; . . . . 2. ., 1901. . 1. . 1. . 841846; - . . (XIXIII .). , 1922. . 127135; . . . 1: . . . 5. , 1891. . 365371; . . // . . 1: (XI XIV .). ., 1987. . 19824; . . XI XII . , 1988. . 140147; . ., 2000. . 2025; . . ., 2006. . 8186; - . . ., 2008. . 427435.35 . . 1: XIXII . . 26.36 . . 26 ( ).
110
()
, , , , - (. 28). - : . , , , . , . - , - , (. 30). , . , , , (. 30). , - , (. 30). - , . , -, (. 32). , , - (. 34), , (. 34). , - , : , , ! (. 36). , , -, . -, . - , : , (. 38). , - : . , , (. 38).
- , , , (. 38). ,
111
(10511054)
. , , , (. 40). , , : , , (. 42). - , , - : , , ; , , , -. , , . , , , (. 42)37. , , - , : , , (. 42, 44). , , - , : , , , , - , , (. 44). , : , , , , , (. 44). -37 , , (1563; . 30 .), 1988 (.: 3 // . ., 2005. . 1. . 153). XI . , , , , , , - . : , (, . // . - . . . ( 130- ) 38 1996. ., 2000. . 1. . 42).
112
()
, - , . , , -, , , , : , , , , ! ! ! ! -! (. 46). . , , , ! ! -! ! -38. , 39, I, , . . - laudes regiae, - chistus vincit, chistus regnat, chistus imperat. , , , , - - 40.
, -: ?, ?. : , , ; , , . - , : (. 46). , , : , (. 48). , , (. 48). : , -, , ! (. 48). ,
38 . : - . ., 2000. . 134.39 . : . . . ., 1989. . 2325; . . , // . ., 1967. 2. . 217218; . . . . . 5960.40 . : - . . 138.
113
(10511054)
, , - (. 48). , , , , (. 48). , , - .
- , . -, . - , - , , - (. 50). , - , , , . : , ! !, : , ! (. 50). . - , , , - , , 41.
, , , , , , , : , - , , -, , , , . , , -! (. 50)42. , -
41 . . // - . . ., 2009. . 572.42 (), 29 1770 -
114
()
, . , , , , - , (. 52).
- - . , , , , , - , 43. , : . , 4- . , . , , -, . , - I , .44
, - , , , (. 56). 1555 ., - , (1725): - . , , , , . ? , , ( . -. (-). - , 2009. . 88).43 . . ., 2008. . 435.44 . ., . . // . . 1. XIXVI . ., 1989. . 518. . : . . - - // . . 23: . ., 1968. . . 7185.
115
(10511054)
(1563; . 5 .), - , 45.
(. 5660) - . - , , 46. , , , 47.
. , 1051 1054 , . . . - 1037 ( - ) 1050 ( -) 48. . . , 1038 ., - . , , -- . - , . , , : 1038 . 50- , 60-- , , 500-
45 , . . 1: 12941598. ., 1836. . 258.46 . // . , 1884. 12. . 495. . : , . . ., 1995. . 2. . 178.47 . . 1073 . // 1073 . . . ., 1977. . 333.48 . . . . 2. ., 1987. . 81. . : . . . . ., 1980. . 39.
116
()
(537+500 = 1037!)49, , , 50. . 10491050 .51 , - , , 52. , , , , 53.
-, 54. - . XIII 55. - -, , . : , 49 . . - // . ., 1994. . 7. . 1. . 86. - ( . . XIXIII . ., 2009. . 1194). . : . . - ( ). ., 2007. . 196.50 1 , - , . . -, 500- , , . 60- -, .51 . . 150. . : . ., . . . ( . 1054/55?) // . . 22. ., 2009. . 123.52 . (9881305 .). . 193; Dpmann H. Die russische orthodoxe kirche in geschichte und gegenwart. berlin, 1977. S. 16.53 , . . ., 1995. . 2. . 75.54 [ ., .] - I. . 2. . 293299. . . - , , . ( . . . . 2. ., 1901. . 1. . 1. . 821).55 . ., . . . ( . 1054/55?). . 125.
117
(10511054)
, , , - 56. . . -, XIX . , 57.
20 1054 ., ( -) 58. . -, 59. - (1073; . 3 ) - -, , 60. -, , - . , , -- 61. , , -56 . ., . . . ( . 1054/55?). . 125.57 . . XIX // . ., 1956. . 5. . 72, 92.58 . . . . ., 1984. . 49, 5964; . ., 1997. . 1. . 161162.59 . . , , , -, (!) ( . . . ., 2009. . 49. . : . - II . . 104105), , , ( . - - . 122; . . // . . . 1973 . - . ., 1974. . 36).60 . - . . 49.61 . . . . 36.
118
()
62. . , , . , 63.
XVIII : 6579 (1071) - , - . - 64. , , : , 65. , -, , - ( . 1053)66.
. - 1051 . . , - , . , --, , -. , , , -67; 1048 ., , 62 . . . . 3435; - . . - . .; ., 1947. . 7193.63 . : - . . 148, 158.64 . . ., 1882. . 217. - , 1067 ( (), -. . ., 1996. . 309).65 1 9 // . ., 2007. . 762.66 . ., 2008. . 3. . 356.67 . . , - ( . . .
119
(1051-1054)
, . . . - : , 68. - : - , , , 69.
. 2. ., 1901. . 1. . 1. . 706).68 . . . . 2. ., 1901. . 1. . 1. . 706.69 . . // . . 30: . ., 1976. . 231.
archimandrite makary (Veretennikov)
mEtroPolitan Hilarion of kiEV (10511054)
The article deals with the life and the writings works of the first russian metropolitan of kiev hilarion based on the analysis of the historiography of the subject and of the other sources. The author pays attention to his biography and to his famous work The Sermon on law and grace, the circumstances of its creation, its contents and special features. The author also considers some debatable issues.
keywords: Kievan Rus, the Metropolitan of Kiev Hilarion, the Kiev met-ropolitanate, the history of the Russian Church in the 11th century, The Sermon on Law and Grace.
120
. . 2(8). 2014, 120138
.
90- XVii .
XVII . - . - .
: , , , , XVII .
, - . . - , -, , ( . . )1 (- . . )2. . . - XVIII ., - 3. 1 . . ( - ). . I. ., 1914.2 . . , - 1764 . , 1906.3 . . I 1764 . , 1907.
. , 2014
121
90- XVII .
. . 4 . 5. . , , 6.
XVIIXVIII . . . , . . , . . , . . 7.
, - - . - - 8. , . . . . . 9. 4 . . . ., 1874. . 201236. 5 . XVI XVII . , 1882. . 120124.6 . ., . . // . . III. ., 2001. . 532536.7 . . . . 2. 1660 - . ., 1889; . . // . . . 2: -, , / . . . , . . . . , 1999. . 199250; . : , , (16251650 .) // . . 251310; . . . . VII. XVII . , 1897; . . II. . ., 1968; .8 . ., . . XVII - . . I. , 2006. . 2627; . -, 2010. . 5051.9 . . XVIII : - . : // . url: http://history.nsc.ru/snm/harina.htm ( : 13.10.2008); .
122
.
- XVII XVIII . . . 10. , , , . , : - XVII . , () 11. , . . - , , ()12.
. . - , - . 13. - -- -, -
XVII XVIII . // : : . - II . . . . , 2008. . 8591. . - : // XXI : - VII . . , , 2324 2006 .: 2 . / . . -. , 2007. . 1. . 8587; . . XVII . // , . 2009. 9. . 8185; . - XVII XVIII . // , - . 2013. 1 (20). . 104111.10 . . XVII . // - . 2011. 11.3 (23). . 857873; . XVII 60- . XVIII .: . . . . . , 2012.11 . . XVII . . 862.12 .: . XVI XVII . . 120124; . . . . 201236; . . . . 146.13 . . : - // -. 2012. 3 (36). . 1423.
123
90- XVII .
XVII .14 , , XVII ., 15. - .
XVII . - - . - . - .
. . , - XVII . 90 . .16 1710 ., 180 . .17 XVII . 18. - , , 14 ., .: . . : (2- . XVII .) -, 1984; XVII . , 2001. ( . . . 10).15 : . . XVII XVIII .: // : : - . .-. . (. -, 1820 2010 .) , 2010. . 8085, . : . ., . (-), . : - , 2015 ( ).16 . . XVIIXVIII . // - ( ): . . . . . ., 1973. . 213. , : 1677 . 200 . ( . . . 159). 17 . . XVIIXVIII . . 213. - , : XVIII . 230 . 200 . (- . . I. . ., 1914. . 81). 1710 ., 273 . ( . - . . I. (16781721). ., 1911. . 61).18 . . II. ., 1968. . 56.
124
.
. , -. - . XVII . 160 - 34 19.
, . - , . - 20. , 1699 . - , - , , 21. - , , -. , , - . . . XVIII . , - , 22. , , . 1728 ., 16 23.
- , . - , .
19 . . . . 326, 330; . . III. . 234.20 . 80.21 . . 196. . 1. . 1543. . 96 .22 // . . , - 1701 . . I. . ., 2003. . 4.23 . , 2011. . 17.
125
90- XVII .
, - 24.
, . - , . ( ). ; . . , , 25. - . : (23) .
. , , - ( )26, ( - - -). , . , - , 27. , , - , , , , 28. , , , 29. ,
24 . . // XVII XX . , 1981. . 181.25 . . . . 146.26 . . . . . . 533.27 . . . . 152153.28 (16531726) / . . . , 1875. . 54.29 . . 6162.
126
.
, , -, .
, , -. , - , -, -, . , 30. , , . , - , . . , , , , . , - , .
1693 1698 . () 31, 1698 , 32. . , -33. XVII . ()34, 1700 . 35.30 . ., . . . 26.31 . 44 .; . . 214. . 3. . 1363. . 99. . ( 1684 .) () - , - ( XVII . , 2001. . 17). 1691/92 . (7200 .) - - , - 1693 . . , , , , 1698 . (. . 214. . 3. . 1363. . 368). 1698 . (. . 214. . 3. . 1363. . 384; - . . . . 180).32 . . 214. . 5. . 561. . 1 .33 . 44 .; . . 214. . 5. . 561. . 75.34 . 55, 62.35 . . 214. . 5. . 561. . 1 1 .
127
90- XVII .
. , - . , , -, , , . - . , , . - .
. . . , , , - 36. - : - . - . ()37, ()38. 1695 . ()39. - . 40. 41.
-, , -36 . . 214. . 5. . 561. . 1 1 .37 . 46.38 . . 56.39 . . 52 .40 . 46 .41 . . 48 .
128
.
42. - , . 1696/97 . : , , (-), , , 43. - 1706 .44 , XVII . 45. . , - 46, - 47. ( . ) . , , , . ()48.
. XVII 20. , , , , .
. - -42 . . . 268.43 : XVII XVIII . ., 1885. . 43.44 , , , , , , - -. .: . . . 295296.45 , ().46 () - 1686 . 1701 . .: . 383.47 // . 213.48 . . 220.
129
90- XVII .
. , 1694/95 . 1700 . - (1700) 49 50, 1700 . , - , 51.
. , , . , , 1695/96 . (-) , , -, 52. - . , 53.
-. (, , . .) . - : (10 .) (11 .), ()54. - .
, 1701 ., . 5 55. 56. . - . , , 57. 49 . . 212. 50 . . 220.51 .: . . . 286291.52 . . 220.53 . . 296297.54 . . 214. . 5. . 561. . 77 . 79 .55 . . 79 79 .56 . . 214. . 5. . 561. . 78 .57 . . 36.
130
.
58. , 59. - . 1701 ., 3 . , , 60.
. - , . - , , , 61. 62.
, , - . -, 7 1698 . - , , , , , , , 63. , , , , , , , .
. 1701 ., 72 64. , , . : XVIII . 1233 ., 498 ., 288 ., 58 . . 214. . 5. . 561. . 79.59 . . 76 . 77.60 XVII . . 138.61 1701 . .: . . 214. . 5. . 561. . 19 . 62 . . 75 ., . . XVII . 63 . . 214. . 3. . 1363. . 387 .64 . . .
131
90- XVII .
240 ., 151 .65 , - . , - , .
* * * - , 1701 . , . , -, , . - ( || ) .
65 . . . 122.
132
.
1.
1701 ., 28 .
- . , - , . . , - , , , . , . || : , . . . , , : , , , : , , . ||
. 75
. 75 .
133
90- XVII .
, , : . , , : . , , : , , , , . , , : . || , , : . , , - : , , , , : . , , : . , : , . || , , : , , , : , . :
. 76
. 76 .
. 77
134
.
. , , : . || , , : , , : , . , , : , , . , , : , || , , . , , : , , , . , , : , , , . , , : . || , , : , ,
. 77 .
. 78
. 78 .
135
90- XVII .
. , , : , , . , , : , , . , , : . || , , : , , : , , , , : , , , : . || , , , - : , , , , : . , , , , , .
. 79
. 79 .
136
.
. . . , . 75:
////////// //////////
. . 214. . 5. . 561. . 75 79 . , . . . , . 70 . 72 .
137
90- XVII .
2.
1701 .66
.
.
1 1 50 50 50 2 () 1 10 3 2 15 15 15 54 20 2,55 38 38 1,525 1 2 4 7 7 26 2 2 22,5 4 4 1,57 69 1 5 8 8 1,58 10 2,54 47 47 129 11 2,54 36 36 12
10 1 4 11 1 4 12 () 1 4 13 1 3 14 () 1 2 15 1 2 5 7 7 216 2 1 2,5 4 4 1,517 1 3 5 5 1,518 4 2,53 5 5 119 3 3 35 35 120 1 4 6 6 221 5 3 4 4 1,5
: 72 .
66 1701 . . . 214. . 5. . 561. . 75 79 .69 .
Priest John Nikulin
tHE StructurE of tHE biSHoPS HouSE in tobolSk in tHE 17tH cEntury
The article describes the structure of the tobolsk bishop establishment as the control center of the Siberian diocese and its evolution due to the opening of the tobolsk archdiocese in 1621 until the end of the 17th century. The author reconstructs the control bodies and their functions on the basis of published sources and archival materials. The paper appendix gives the list of the names of tobolsk bishops residence.
keywords: the Siberian diocese, the bishop establishment in Tobolsk, Orthodoxy in Siberia, diocesan administration in the 17th century.
139
. . 2(8). 2014, 139178
. .
XVii :
. , 1609/10 . -- . - , . , , - , - . - . , . , - . . , . , 1630- ., .
: , - , , , , , .
. -, , -
. . , 2014
140
. .
1. - ( )2, - XVII . , , . --, 1609/1610 . , 1624 . . - . , , -. 1595/96 ., 1601 ., 1605 .3 1662 ., - . . - , XVIII . . 4. - 7150 (1641/42) ., - . , - 7104 (1595/96) ., 5. 1 . - [], . , ., // . 1890. 12 (. .). . 660; . . : 3 : . 1. / . . . . , 2000. . 7078; . . : . 1. . , 1999; . . - - XVIIXVIII . , 1983. . 1819, 4044; ., . - // . 1904. 5. . . . 7684 .2 , - 1687 . .: - ( ). . 36: . . 1: . ., 1987. . 138176. , , . . .: . . 2. . III. ., 1788. . 124, 141. .3 . . : . 1. . 7071; . - [], . - , ., // ( ). 1890. 12. . . . 7. 4 : . . 4. ., 1851. . 262265.5 1624 ., - . .:
141
XVII
. , - . , 7140 (1631/32) . 1621, 1623 1624 ., 1620- . , 6. - 1630 .7 , 1630/31 . 1631/32 . , , 7140 (1631/32) . . , -, , - XVI . . -- , .
, , . - , , , 8. , - . - , - , -. . -, 1624 . -
1624 . // . XVII XVIII . ., 1885. . 7. - , , (. . . . .) . .: . . 4. . 264.6 ., . - . 81; . . 214. . 3. . 13. . 224245 (1621 .); 1623 . // XVII . / . . . . , 2001. . 1012.7 . . // . . 4: . , 2001. . 75.8 ., . - . 77.
142
. .
13 , 21 -9, . - 10. , - - , - , () , . , .
, , 7118 (1609/10) ., - - 11. , 1609/10 ., . , . , . , - , , , , 12. , , , - .
, ,
9 . . 214. . 1. . 3. . 2734.10 . . . , 2000. . 21. . . - , , . .: . . // . . . 2. , , . , 1999. . 233.11 . . 36. . 1. . 143. : (, ) ().12 . . 147.
143
XVII
, - . - 1624 . , , - . - , 1627/28 1659 . XVII . . , - .
, - 1609/10 . , , . - , - . .
XVII . - . 7117 (1608/09) . - - , . 7118 (1609/10) . 13. -, . , -. . , (23 1611 .) - . , -
13 . . 36. . 1. . 142143
144
. .
14. , . , 1621 .15 1624 . - 16.
. . . -, - . -, 17.
- - 1611/12 . 1624 .
14 . . (.: - . . - // : - . .-. . . , 100- (, 1013 2009 .). : , 2010. . 338). - , , 1672 . 23 (.: - XVII . , 2001. . 180181). , . . - 23 . , 23 . 1630-40- ., . . (.: . . 214. . 3. . 139. . 13). , . . , - - . 8 (.: . . . . 1. . . 141).15 XVII / . . . , . . -. , 1994. . 177.16 . . XVII . // (). , 1989. . 80.17 . . // - . . ., 1985. . 17.
145
XVII
, 7120 (1611/12) . , , , 18. . . - , , , , 19. , 1611/12 . , . , . . , ? , - , , . - 1624 . . 1611/12 ., , , -. , , . 1616 . 20. 1621 . () .
1624 ., - . 21. -, -, - -. , - . . 22. , . , - 23.
18 . . . 79.19 . . . .1: . , 1999. . 122.20 20 1622 . .: - . . . 80.21 . . 214. . 1. . 3. . 62 65 .22 . . 236.23 . . // . . VI. ., 2003. . 636.
146
. .
1624 ., 7 -, , -, 24.
1621/22 . - . , 25. , . 13 1622 . . - , 20 ., - 26. , . , 27. , - 28. , , , - . 1623 . - , . - 29. 1626 . , -30.
24 . . 214. . 1. . 3. . 62 65 .25 . . . 82.26 . . . II. ., 2000. . 330.27 , 131 (1622/23) . .: . . 36. . 1. . 147. .28 .: . . // . . . 2: , , / . . . . ; . . . . , 1999. . 234237.29 . . 209.30 . . 214. . 3. . 7. . 4142. . . .
147
XVII
1622/23 . -. , . ( ), 31. , , , -. . , , - , . , - (10 . . .) . . , , , , 32. . (. . . . .) , , .. - . - , 33.
. - , -, . 5 1624 . 34, . 10
31 . . , , . .: . . : , , (16251650) // . . .2: , , / . . . . ; . . . . , 1999. . 265.32 . . . 82.33 . . 83.34 . . 83.
148
. .
35. , - , - .
1624 . -. 5 , - 36. , , -37, , . -, . . . - , , . XVII . , - . . 7133 (1624/25) 7152 (1643/44) . , - . , . 1683/84 . - 70 4 , -, 38. 1752 . . . - 39.
1624 . , - . ,
35 . . 36. . 1. . 147.36 . . 214. . 1. . 3. . 6669.37 . . 36. . 1. . 147.38 XVII . / . . . . , 2001. . 2225.39 . . : . 1. . . 2223.
149
XVII
. , , , , 12 - 40. . , , , - . , 1624 ., 7, 5 , 12, . . , .
, - , . , . , - , - . , - , 41.
-, , , - , .. - (. . 1). : , , , , , , - . , , - , , , , 42.
, 1624 ., , - , . 40 . . . 84.41 . . 85.42 . . 83.
150
. .
, - , , , 3 , ( ) . . - , , -. , -, . , -, , , -, , , . (, - , 3 , ), (. . 1). .
1 1624 .
,
+
+
+
151
XVII
+
+
+
+
2 + +
+
3
()
() +
() + +
: 1624 . . . 214. . 1. . 3. . 65, 68 . 69; 18 1624 . .: . . XVII . . 8285.
: , , () .
6 1624 . - , -, , , 8 - (. . 1). , 43. 1627 . 43 , , - . ,
152
. .
; , - , 44.
1624 . . , . . - 1624 . , - . 3 . 10 1,5 (- 107 ) . 7 ( 71 ) - . 8 , , - 45. .
, , , . . , . - . - - . , .
. . - , , . , , -
. 1624 . , , , , . .: . . - , XVIXVII . . ., 1958. . 32, 33, 3537.44 . . 214. . 3. . 13. . 166.45 . . 1. . 3. . 61 ., 64 ., 66.
153
XVII
. , , . , , , , . 4 , , 46.
-, . , 4 - , 47.
-, . , - . , , 2 -, 3 48. - . , , , . - XVXVI ., 49. , 50.
12 - 3/4 ( 53 ), , . , . -46 . . 214. . 1. . 3. . 61 ., 64 ., 66.47 .48 .49 . . . ., 1993. . 38.50 , , 45 . .
154
. .
, , - , 1621 .51
, - , . , , .
- . 1625 . -52. , 1624 .
. , -. , 1624 . , , , , - , -, 53. , 1627 ., 3 : 1) , -; 2) , - ; 3) - . , 8 - 54.
. . , 55. -51 . . 177.52 . 214. . 3. . 13. . 165.53 . . . 82.54 . . 214. . 3. . 13. . 165 165 . 55 . . . , , . 9881917.
155
XVII
, XVIXVII . , () , - 56. , .
. - XVII . , . - , - . , .
, 1625 . - () , , 57. : , , , -, , - 58. , - , - , .
1626 . - , . - - , . , , -, ; -
., 1999. . 168.56 .57 . . 223224.58 . . 215. .: . . XVII . // . . . . . II. , 1998. . 276.
156
. .
59. - - , . - , , , . . - , 60. , - . - . 7133 (1624/25) . , , 61.
1627 . - , - 62. , , .
1629 . , - . 1628 . , 63. . . 64. - . . 65. , - , -
59 . . 214. . 3. . 7. . 8286. . . .60 . . 6667.61 .62 . . 4849, 55 55 ., 6061.63 . . 23. . 270273. 64 . . // -. , 2003. . 439-446. 65 . . XVII . . 277278.
157
XVII
. - . - -, - . , 66. , - , 67. - , -, , , 68.
( ). . 1632 . -. - .