บทที่ 8 Hub และ Spoke คืออะไร

HUB & SPOKE

กบ

การเตรยมความพรอมของภาคเอกชน

บรรยายโดย อ.ธรวรา บวชชยภม

Hub และ Spoke คออะไร

Hub ในแงของ Logistics นนหมายถง ศนยรวมในการรบและกระจายสนคาจากจดหนงไปยงหลายๆ จด

สวน Spoke (การรบสงสนคาแบบจดตอจด point-to-point) หมายถง การรบหรอสงสนคาจากจดจดหนงไปยงอกจดหนง


Hub Model

HUB ศนยรบและกระจายสนคา

จดหมายปลายทาง (ลกคา)

ตนทาง (ผผลต หรอผสง)


HUB

Warehouse/DC/Factory


ตวอยาง Hub and Spokes ในการเชอมโยงเครอขายภายในประเทศ

Hub

Hub Spoke

Spoke

Spoke

Spoke

ทาเรอเชยงแสน

ทาเรอแหลมฉบง

ทาเรอกรงเทพ

ทาเรอระนอง

ทาเรอสตล ทาเรอสงขลา

เดนชย

ขอนแกน

สราษฎรธาน

ตวอยาง Hub and Spoke

pipeline


ท าไมประเทศไทยจงตองเปน Hub

1) ประเทศทไดเปน Hub จะไดเปรยบในเชงการแขงขนทางการคา เนองจากสามารถกระจายสนคาไดสะดวก รวดเรว และมตนทนต า กวาประเทศขางเคยง ซงตองสงสนคามาประเทศเรากอนแลวจง สงออกได


เมอไทยเปน HUB


เวยดนามเปน HUB


ท าไมประเทศไทยจงตองเปน Hub (ตอ)

2 ) ประเทศทเปน Hub จะเปนศนยกลางทางธรกจและการคา การเงน และเศรษฐกจ มธรกจบรการและมการคาขายมากขนทงบรเวณ Hub และตามเสนทางทมา Hub เชน คลงสนคา


SINGAPORE PORT

HONG KONG CHINA


HUB OF ASIA ?!?!?!


3) มเมดเงนจากตางประเทศมาลงทน ท าใหมความเจรญ และมการจางงานเพมขน




4) ประเทศมโอกาสไดรบมลคาเพม (Value Added) จากการเปน Hub อกมากมาย เชน ธรกจทองเทยว ธรกจอสงหารมทรพย ธรกจการประกอบอปกรณสนคา ธรกจ Logistics เปนตน



ประเทศไทยจะเปน Hub ไดหรอไม

SWOT ANALYSIS


Opportunity

สถานะของประเทศตาง ๆ ในภมภาคอนโดจน และจนตอนใต มอตราการขยายตวทางเศรษฐกจคอนขางสง มความคลายกนในลกษณะเชอชาต วฒนธรรม และมการพงพาการสงออก และการน าเขาการลงทนจากตางประเทศ มความตองการกระจายสนคาและน าเขาวสดอปกรณจากตางประเทศ มอตราการเจรญเตบโตสง ในอนาคต FTA (Free Trade Agreement) จะกอใหเกดการเคลอนยายของสนคาระหวางประเทศมากขน



Threat

ประเทศเพอนบานไมวาจะเปน เวยดนาม สงคโปร มาเลเซย

ตางมงหวงจะเปน Hub เชนเดยวกน โดยไดก าหนดเปน นโยบาย ยทธศาสตร อยางชดเจน


Strength

- ต าแหนงทตงประเทศ อยกงกลางทามกลางประเทศเพอนบานไมวา จะเปนพมา ลาว กมพชา มณฑลยนนาน (จนตอนใต)

- มพนทตดประเทศเพอนบานมากทงทางบกและทางน า

- ปลอดจากภยธรรมชาตตลอดทงป ไมวาจะเปนภเขาไฟระเบด แผนดนไหว หรอพายใตฝน


ไทยกบความไดเปรยบเชงภมศาสตรในการเปนศนยกลางของภมภาคอนโดจน

พมาพมา

CHIANG MAI

BANGKOK

USAEU

เวยดนามเวยดนาม

ลาวลาว

กมพชา กมพชา

จนจน



Strength (ตอ)

- มเศรษฐกจคอนขางด มประชากร 64 ลานคน GDP 160,000 ลาน USD มฐานลกคาการสงออกและน าเขา เดมอยแลวคอนขางมาก


Myanmar 13%

CHIANG MAI

BANGKOK

USA EU

International Trade’s Growth (‘97-’02)

Vietnam 11%

Laos -7%

Cambodia 14%

China 14%


Strength (ตอ)

- เปนประเทศเปดรบทงดานธรกจและวฒนธรรมไมมการกดกนทางเชอชาต และมนโยบายเสรทางการคา



Weakness

- ตนทน Logistics คอนขางสงเนองจากระบบ Infrastructure ท จะรองรบการขนสงทมตนทนถก เชน ระบบราง และ การขนสงทางน า ยงไมพรองเทาทควร รถไฟยงใชระบบรางเดยว เปน สวนใหญ

- ความสะดวก รวดเรว ในเรอง Logistics ยงไมดเทาทควร เนองจากยงตองพงพาระบบราชการในการตรวจสอบ และยงไมมการน าระบบสารสนเทศมาใชมากเทาทควร

- ยงไมมกองเรอแหงชาต ท าใหอ านาจตอรองต า ตนทนการขนสงทาง ทะเลสง


EU

USA

Japan

Thai

~ 11%

~ 10%

~ 7%

Logistics cost / GDP yr 2002

Source: NESDB

? ~19%


แลวภาคเอกชนควรเตรยมความพรอมอยางไร


ภาคเอกชนควรเตรยมพรอมทางธรกจอยางไร

SWOT

VISION

MISSIONS บรรยายโดย อ.ธรวรา บวชชยภม

OBJECTIVES

PLANS

Implement with KPI’S

KEY SUCCESS FACTORS


KEY SUCCESS FACTORS

นโยบายแหงรฐ เงนทน (ทงภาครฐและเอกชน) ความรความสามารถของบคลากร เทคโนโลยททนสมย ระบบขอมลสารสนเทศททนสมย


- เรงเสรมสรางบคลากรทมความรดาน Logistics และภาษาตางประเทศ - ปรบปรงระบบงาน Logistics ใหไดมาตรฐานสากล (ปองกนมให

ตางชาต เขามาแขงขนแยงชงตลาด) - น าระบบ E – Logistics เขามาใชมากขน - หาเครอขายพนธมตรทางดาน Logistics ทงในประเทศและตางประเทศ

เราตองเตรยมอะไรบางถาจะเปน HUB


เราตองเตรยมอะไรบางถาจะเปน HUB (ตอ)

- ศกษาโครงการลงทนดาน Infrastructure ของรฐบาลเพอศกษาความเปนไปไดในการลงทนสราง Warehouse ณ จดทตองมการขนถายสนคา เชนจดผานชายแดน จดเปลยน Mode การขนสง

- ศกษากฎระเบยบขนบธรรมเนยมประเพณของประเทศเพอนบานทเกยวของ

- ขยายเครอขายการขนสงใหครอบคลมกบพนททจะเปนHub ในอนาคต


1) เปนทงจดขามพรมแดนและจดเปลยนModeการขนสง

2) เปนจดขามพรมแดน

3) เปนจดตดระหวาง N-W และ

E-W Corridor

4) เปนจดตดระหวางถนนจากลาวและ E-W Corridor


ทาเรอชายฝง/ ระหวางประเทศ

บรการมอยแลว (บทด.) ขอเสนอการขนสงชายฝง การขนสงทางบก

41

เปนทงจดขามพรมแดนและจดเปลยนModeการขนสง



แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

เปนแนวคดรปแบบการขนสงตอเนองหรอ Intermodal Transportation คอ การจดการโครงสรางการเชอมโยง (Network Structure) ทจะท าใหระบบการขนสงมการประสานการท างานกนไดดขน

โดยม Hub เปนจดศนยรวมเสนทางการเคลอนยายสนคาทมาจากจดตางๆ และท าหนาทในการกระจายสนคาตอไป


การเปรยบเทยบระบบเกากบระบบ Hub and Spoke


การวเคราะหแหลงทมาของปญหา

1. ไมสามารถใชงานยานพาหนะไดอยางมประสทธภาพ ปจจบนการขนสงสวนใหญจะท าการขนสงในเวลากลางคน (16.30 - 24.00 น.และ 00.01 - 08.00 น.)และมเทยวการขนสงวนละ1 เทยว (ไป - กลบ)ชวงเวลาทเหลอรถยนตสวนใหญจะจอดรอ ซงท าใหการใชงานของรถยนตไดไมเตมทและเปนการสญเสยโอกาส

2. ปญหาไมสามารถใหบรการแกลกคาโดยเฉพาะใหบรการดานการขนสงไดอยางมประสทธภาพ


แนวทางการแกไขปญหา

กรณท 1 โดยปรบเปลยนระบบการบรหารจดการดานขนสงทใชขนสงสงของสง

ใหม โดยตองปรบลดการปฏบตงานทซ าซอนและไมเกดมลคา (Non value added) ลงโดยใชวธการจดการโครงสรางการเชอมโยง (Network Structure) เพอท าใหระบบการขนสงมการประสานการท างานกนไดดขน โดยม Hub เปนจดศนยรวมเสนทางการเคลอนยายสนคาทมาจากจดตางๆ และท าหนาทในการกระจายสนคาดงน


แนวทางการแกไขปญหา

กรณท 2 แกไขปญหาทเกดขนโดยมอบหมายภาระงานดานการจดการขนสง

สนคาทรบฝากจากลกคารายใหญใหแกหนวยงานเอกชน (Outsource) ทงระบบเพอเปนผรบผดชอบส าหรบการด าเนนงานดานการจดการขนสงสนคาจากลกคารายใหญไปสงมอบใหปลายทางตามทก าหนด


ผลทคาดวาจะไดรบจากการด าเนนงาน

1. สามารถลดปญหารถยนตขนสงไมเพยงพอส าหรบการออกไปใหบรการแกลกคารายใหญ ณ ส านกงานของลกคา

2. ท าใหการใชรถยนตเกดประโยชนสงสดจากการทไดรบทราบขอมลลกคาและสามารถใหบรหารจดการการใชรถยนตขนสงใหเหมาะสมกบปรมาณงานของลกคาแตละรายรวมถงการบรหารจดการใหรถยนต 1 คนใหบรการแกลกคาไดมากกวา 1 รายไดภายใตเงอนไขปรมาณงานและเสนทางทสมพนธกน

3. ลดภาระความสนเปลองและคาใชจายซ าซอน


ผลเสยทคาดวาจะเปนอปสรรคในการด าเนนงาน 1. คาใชจายเพมขนดงน 1.1 ระบบปฏบตการดาน Logistics (Hardware and Software) เพอให

สามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพ 1.2 บคลากร ตองการฝกอบรมผปฏบตงานและจดสรรอตราก าลงเพอให

มา ปฏบตงาน ณ หนวยบรการลกคา (Call Center) เพมขน 2. อาจประสบปญหากบผปฏบตงานทวธการปฏบตงานแบบเดม ซงแกไข

โดยชแจงและท าความเขาใจใหเหนผลประโยชนตางๆ ทจะไดรบอยางชดเจน


อรณ บรรกษ “ Logistics case study in Thailand”


ระบบของบรษท ทยพซ (TUPC) โลจสตกส จ ากด

ด าเนนธรกจประเภทเปนผใหบรการทางดานการขนสงในประเทศ

ระหวางประเทศ และบรการทางดานโลจสตกส


ลกษณะการขนสง

ใช Hub and Spoke System ท าใหเกด Depot ซงครอบคลมพนทส าหรบจดการในการรบและสงสนคา

ใชหลกการในการรวมเอาสนคาหรอพสดภณฑจากพนทของ Depot หนงไปยงอก Depot หนง โดยผาน Hub แลวกจะท าการคดแยกสนคาหรอพสดภณฑ

กระบวนการในการจดรถบรรทกหรอรถ Line Haul เพอท าการจดสงสนคาหรอพสดภณฑไปยง Depot ปลายทางหรอ Depot ภายในพนทของผรบสนคาหรอพสดภณฑ บรรยายโดย อ.ธรวรา บวชชยภม


จ านวนรถทใชรวมไปถงจ านวนตคอนเทนเนอรทใชนนขนอยกบจ านวนของสนคาและพสดภณฑในแตละวน โดยตามปกตนนรถทใชส าหรบการวงในงานของ Line Haul นนจะเปนรถหกลอหรอประเภทหวลาก (Haulage)

เมอสนคาหรอพสดภณฑมาถงยง Depot ปลายทาง จากนนใชรถขนาดเลกในการจดสงสนคาและพสดภณฑ เพอชวยลดตนทนในการขนสงและเพอความคลองตวในการจดสง



ทางบรษทฯ นนไดใชรถท าหนาทในการจดสงและใหท าหนาทรบสนคาในคราวเดยวกนได โดยไมตองท าการจดแยกรถส าหรบรบหรอสงสนคานนเอง ทงนเพอเปนการชวยในการลดตนทนการจดสงและรบสนคาเปนหลก


การสงสนคาโดยเครอขายการขนสงแบบ Hub and Spoke System

-

-

- -

-

- -

HUB

* Line Haul ท าหนาทเชอมตอกนระหวาง Depot ของผสงไปยง Depot ของผรบ โดยปกตแลวสวนของการขนสงในชวงนจะเปนการขนสงทตองใชระยะทางไกล *Local Pickup/Delivery ท าหนาทรบหรอสงสนคาและพสดภณฑจากทตงหรอไปยงทตงของลกคา โดยปกตแลวการขนสงชวงนจะเปนการขนสงทใชระยะทางทสนและใชเวลาในการขนสงนอย


กลยทธ Hub and Spoke System

การตดสนใจในเชงกลยทธส าหรบ Hub and Spoke System

1. การเลอกสถานททเหมาะสมส าหรบการรวมตวกนของสนคาหรอพสดภณฑทจะจดสง

2. จ านวนของ Depot และ Hub ทเขามารวมกนเปนเครอขายในการจดสง 3. จ านวน Shipment ของสนคาทท าการจดสงและรบภายในพนทของ

Depot


กลยทธ Hub and Spoke System

4. การตดสนใจเลอกเสนทางเดนรถของรถ Line Haul และชนดของสงอ านวยความสะดวกในการขนสง เชน จ านวนรถบรรทก

5. การตดสนใจในเชงปฏบตการณซงเปนผลลพธตอเนองจากการการตดสนใจในเชงกลยทธ ซงในสวนนจะเกยวเนองกบจ านวนรถบรรทกทใชส าหรบเสน Line Haul การวางแผนในการรบและสงสนคากบลกคา


การจดการองคกรโดยแบงเปนการรบสงสนคา และรถ Line Haul

Hub


1.การวเคราะหในเรองของ Pure Hub and Spoke System

จากการวเคราะหพบวาหลกการและจดมงหมายในการรวมมอกนสรางเครอขายกคอการลดตนทนตอหนวยของการใหบรการ โดยบรษทฯ ไดน าเอาทรพยสนและศกยภาพในการใหบรการออกมาใชอยางเตมท

วเคราะหสภาพปจจบน


2.การวเคราะหในเรองของ Pick Up and Delivery ทางบรษทฯ สามารถทจะจดใหมการรบหรอสงสนคาแยกคนรถกนไป

อยางชดเจนกได หรอใชรถคนเดยวกนกได เพอท าหนาทในการรบและสงสนคา ทงน

ขนอยกบการวเคราะหระหวางปจจยหลาย ๆ อยาง • เวลาทรถตองกลบมายง Depot • ปรมาณสนคา • ลกษณะการ Handling ของสนคาทรบหรอสง

วเคราะหสภาพปจจบน


การวเคราะห Hybrid Hub and Spoke System

ความไมสมดลกนระหวางสนคาขาไปและขากลบ ท าใหเกดภาระในการด าเนนงานทต าแหนงของ Hub

โดยมการน าใชรถขนสงท าการวงตรงเพอเชอมตอระหวาง Depot และ Depot ซงไมตองวงผานมาท Hub แตอยางใด เพอลดความไมจ าเปนในการจดสงสนคาระหวาง Depot และ Depot ทใกลกน



เราเรยกทฤษฎนวา Hybrid Hub and Spoke System นนเอง การใชวธ

นเขามาชวยนนท าใหสามารถลดปญหาในเรองความไมสมดลกนระหวางสนคาและรถส าหรบท าการขนสงสนคาระหวาง Depot กบ Depot แตละจด แตสงนยงไมจ าเปนส าหรบการขนสงสนคาระหวาง Depot กบ Depot ทมจ านวนสนคาไมมากนก



จดทนาสนใจทสดในเรองนคอการรวมมอกนระหวาง Depot ในเครอขายเพอสรางเครอขายทางการจดสงทสมบรณและแขงขนได

เราสามารถน าเอาหลกการและทฤษฎของ Hub and Spoke System เขามาใชในการจดการในเรองของการสรางเครอขายการจดสงภายในประเทศใหมประสทธภาพทมากขนดวย



ผใหบรการการจดสงภายในประเทศ จ าเปนทจะตองท าการปรบตวเพอใหสามารถอยรอดและแขงขนได และท าใหผใหบรการภายในประเทศตองเขามารวมมอกนเพอสรางความสามารถในการแขงขนใหไดมากยงขน

เพมระดบความสามารถในการใหบรการใหปกคลมพนททวประเทศได โดยผใหบรการนนสามารถตง Hub ในกรงเทพฯ เนองจากวาอตราการบรโภคจะเกดขนทกรงเทพฯมากทสดนนเอง



กรงเทพฯยงเปนศนยกลางในการกระจายสงตอไปยงภมภาคอนๆ ของประเทศไมวาจะเปน ชลบร เชยงใหม หาดใหญ ขอนแกนไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ โดยเราสามารถก าหนดใหรถ Line Haul นนวงตอเนองจาก Depot แตละ Depot ไปยง Depot อน ๆ ในภมภาคเดยวกน


Hybrid Hub and Spoke System

กรงเทพฯ --> พษณโลก --> เชยงใหม

กรงเทพฯ --> โคราช --> ขอนแกน

กรงเทพฯ --> โคราช --> อบลราชธาน

กรงเทพฯ --> สราษฎรธาน --> หาดใหญ

กรงเทพฯ --> สราษฏรธาน --> ภเกต

กรงเทพฯ --> ชลบร

•กรงเทพฯเปนศนยกลางในการกระจายสงตอไปยงภมภาคอนๆ ของประเทศ มประสทธภาพ โดยเราสามารถก าหนดใหรถ Line Haul นนวงตอเนองจาก Depot แตละ Depot ไปยง Depot อน ๆ ในภมภาคเดยวกน



หลงจากนนจงให Depot แตละแหงนนท าการกระจายสนคาไปยงลกคาปลายทาง โดยสามารถก าหนดใหรถซงถกใชส าหรบท าการสงสนคานน ท าการรบสนคาทลกคาสงเขามาไดในเวลาเดยวกน โดยทางเครอขายจ าเปนทจะตองสรางการตดตอสอสารทมประสทธภาพเพอใหแนใจวาการตดตอสอสารระหวางทางลกคาและฝายปฏบตการณนนจะเปนไปอยางมประสทธภาพสงสดนนเอง



ในทางปฏบตแลวนนไมจ าเปนเสมอไปวาการวงรถเพอการขนสงในระบบ Hub and Spoke System นนจะตองเปนการวงในเสนทางเพอการขนสงระหวาง Depot และ Hub เทานน

แตยงสามารถจดใหเกดการวงโดยตรงระหวาง Depot ตนทางกบ Depot ปลายทางไดโดยไมจ าเปนตองวงผาน Hub


โครงสรางของระบบการขนสงแบบ Hybrid Hub and Spoke System

HUB

SPOKE

SPOKE


การพฒนาและปรบปรง ระบบการขนสงของหนวยงาน

ระบบการสรางเครอขายการขนสง Hybrid Hub and Spoke System เกยวของกบการออกแบบสรางเครอขายทางการจดสงทางบกทมประสทธภาพ และภายใตการใชตนทนทต าทสดเทาทจะเปนไปได


ประโยชนทจะไดรบ

บรษทฯ สามารถทจะลดความผดพลาดในการคดแยกสนคาใน Hub ซงตงอยทกรงเทพฯ

ท าใหเกดการปรบปรงประสทธภาพในการใหบรการทางดานการจดสงสนคาไปในเวลาเดยวกน

ลดระยะเวลาในการรบและน าสงสนคาระหวางพนทใกลเคยงกน เนองจากวาไมมความจ าเปนทจะตองสงสนคาผานมายงHub ทกรงเทพฯ อกทงยงเปนการเพมความสามารถในการจดการเรองรบสงสนคา


ขอบคณ


Documents

บทที่ 8 Hub และ Spoke คืออะไร