สำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม ICS 23.040.20 ISBN 974-9902-83-1

ทอพอลเอทลนสำหรบนำดม

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมTHAI INDUSTRIAL STANDARD

มอก. 982 2548

POLYETHYLENE PIPES FOR DRINKING WATER

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทอพอลเอทลนสำหรบนำดม

สำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 2202 3300

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม 122 ตอนท 77งวนท 22 กนยายน พทธศกราช 2548

มอก. 982 2548

(2)

คณะกรรมการวชาการคณะท 557มาตรฐานทอโพลเอทลน

ประธานกรรมการนางจนตนา ลกจวฒนะ กรมวทยาศาสตรบรการ

กรรมการนางสาวเดอนเพญ วนชพมลอนนต กรมวทยาศาสตรบรการนายชวกจ หรญญาภรมย กรมโยธาธการและผงเมองนายพงศสนต จลวงศ การไฟฟานครหลวงนายสฤทธ วงจนดา การประปานครหลวงนางสาวพรพรรณ เนตรแสงทพย การประปาสวนภมภาค

นางสาวสวมล ผดงธนมงคลนายพงษทต ปยะรตน บรษท ทศท คอรปอเรชน จำกด (มหาชน)นายสชาต แกวทอง สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทยนายธรศกด พงษพนาไกร วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภผศ.มล. ศภกนก ทองใหญ สมาคมมาตรฐานและคณภาพแหงประเทศไทยนายสกสรร จนทรเสงยม บรษท วค แอนด ฮคลนด จำกด (มหาชน)

นายบญสอง เลยวเพญวงษนางสาวสชาดา ศรชมภ

นายอภชาต จำปา บรษท ไทย-เอเซย พ.อ. ไพพ จำกด- บรษท จฬานยม จำกด

กรรมการและเลขานการนางอรการ เจยรมพร สำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

(3)

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทอพอลเอทลนสำหรบนำดมน ไดประกาศใชครงแรกเปนมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ทอโพลเอทลนความหนาแนนสงสำหรบใชเปนทอนำดม มาตรฐานเลขท มอก.982-2533 ในราชกจจานเบกษา เลม 107 ตอนท 127 วนท 24 กรกฎาคม พทธศกราช 2533 ตอมาไดพจารณาเหนสมควรแกไขปรบปรงเพอใหเหมาะสมกบเทคโนโลยการผลตในปจจบน จงไดแกไขปรบปรงโดยยกเลกมาตรฐานเดมและกำหนดมาตรฐานน ขนใหมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนกำหนดขนโดยอาศยขอมลจากผทำ ผใช และเอกสารตอไปนเปนแนวทาง

ISO 4427 : 1996 Polyethylene (PE) pipes for water supply-SpecificationsISO 1133 : 1997 Plastics–Determination of the melt mass–flow rate (MFR)

and the melt volume–flow rate (MVR) of thermoplasticsISO 1167 : 1996 Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids–Resistance

(Technical corrigendum 1 : 1997) to internal pressure–Test method.ISO 2505–1 : 1994 Thermoplastics pipes–Longitudinal reversion–Part 1 :

Determination methods.ISO 6964 : 1986 Polyolefin pipes and fittings–Determination of carbon black

content by calcination and pyrolysis–Test method and basicspecification

ISO 9080 : 2003 Plastics piping and ducting systems–Determination of thelong–term hydrostatic strength of thermoplastics materials inpipe form by extrapolation

ISO/TR 10837 : 1991 Determination of the thermal stability of polyethylene (PE)for use in gas pipes and fittings.

CEN/TS 12201-7 : 2003 Plastics piping systems for water supply–Polyethylene(PE)–Part 7 : Guidance for the assessment of conformity

EN 12201-2 : 2003 Plastics piping systems for water supply–Polyethylene(PE)–Part 2 : Pipes

Standard Methods for the Examination of water and Waste water, 20th ed., American Public HealthAssociation, Inc., New York, N.Y., U.S.A. 1998มอก.257 นำบรโภค

เลม 1-2521 ขอกำหนดเกณฑคณภาพเลม 2-2521 การวเคราะหและทดสอบ

คณะกรรมการมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไดพจารณามาตรฐานนแลว เหนควรเสนอรฐมนตรประกาศตามมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511

(5)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 3345 ( พ.ศ. 2548 )

ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมพ.ศ. 2511

เรอง ยกเลกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทอโพลเอทลนความหนาแนนสงสำหรบใชเปนทอนำดม

และกำหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทอพอลเอทลนสำหรบนำดม

โดยทเปนการสมควรปรบปรงมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ทอโพลเอทลนความหนาแนนสงสำหรบใชเปนทอนำดม มาตรฐานเลขท มอก.982–2533

อาศยอำนาจตามความในมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศยกเลกประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 1635 (พ.ศ.2533)ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง กำหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหรรม ทอโพลเอทลนความหนาแนนสงสำหรบใชเปนทอนำดม ลงวนท 26 มถนายน พ.ศ.2533 และออกประกาศกำหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ทอพอลเอทลนสำหรบนำดม มาตรฐานเลขท มอก.982-2548 ขนใหมดงมรายการละเอยดตอทายประกาศน

ทงน ใหมผลเมอพนกำหนด 270 วน นบแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท 1 มถนายน พ.ศ. 2548

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม วฒนา เมองสข

– 1 –

มอก. 982 – 2548

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทอพอลเอทลนสำหรบนำดม

1. ขอบขาย1.1 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนครอบคลมเฉพาะทอพอลเอทลนความหนาแนนสงสำหรบนำดมทม

ขนาดระบตงแต 16 มลลเมตร ถง 1 600 มลลเมตร ครอบคลมชนคณภาพ PN 3.2 PN 4 PN 6 PN 6.3PN 8 PN 10 PN 12.5 PN 16 PN 20 และ PN 25

2. บทนยามความหมายของคำทใชในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน มดงตอไปน

2.1 ทอพอลเอทลนสำหรบนำดม ซงตอไปในมาตรฐานนจะเรยกวา “ทอ” หมายถง ทอททำดวยพอลเอทลน (PE)ความหนาแนนสง ความหนาแนนไมนอยกวา 0.950 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

2.2 อตราการไหลเมอหลอมเหลว (melt flow rate) หมายถง อตราการไหลของเนอวสดขณะหลอมเหลว หนวยเปนกรมตอ 10 นาท

2.3 วสดใชซำ (reworked material) หมายถง วสดทเคยผานการผลตมาแลว ตองสะอาด และเปนวสดทเกดจากโรงงานผลตเดยวกนกบการผลตทอ

2.4 ระยะเวลาเกดออกซเดชน (oxidation induction time, OIT) หมายถง ระยะเวลาทสารยบยงการเกดปฏกรยาออกซเดชน ภายใตบรรยากาศออกซเจนทอณหภมคงท

3. ชนคณภาพ3.1 ทอแบงเปน 10 ชนคณภาพ ตามความดนระบ ดงตารางท 1

– 2 –

มอก. 982 – 2548

ตารางท 1 ชนคณภาพทอ(ขอ 3.1)

หนวยเปนเมกะพาสคล

4. วสด4.1 วสดแบงเปน 3 ชนคณภาพ โดยมความแขงแรงขนตำของวสด (minimum required strength, MRS)

และความเคนตามแนวเสนรอบวงสงสด (hoop stress or hydrostatic design stress, σs) ดงตารางท 2

ตารางท 2 ชนคณภาพ PE(ขอ 4.1)

หนวยเปนเมกะพาสคล

หมายเหต ความเคนตามแนวเสนรอบวง เปนเมกะพาสคล คำนวณจาก MRSทอายการใชงาน 50 ป ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส หารดวยสมประสทธการออกแบบ (design coefficient, C) ไมนอยกวา 1.25

ชนคณภาพ ความดนระบท 20 องศาเซลเซยสPN 3.2 0.32PN 4 0.40PN 6 0.60PN 6.3 0.63PN 8 0.80PN 10 1.00PN 12.5 1.25PN 16 1.60PN 20 2.00PN 25 2.50

ชนคณภาพ MRS σs

PE 100 10 8.0PE 80 8 6.3PE 63 6.3 5.0

– 3 –

มอก. 982 – 2548

4.2 ผทำตองใชวสดทมคณลกษณะเหมาะสม และตองแสดงหลกฐานรบรองคณลกษณะนนๆ รายละเอยดดงภาคผนวก ข.

5. ขนาดและเกณฑความคลาดเคลอน5.1 ขนาดระบ เสนผานศนยกลางภายนอกเฉลย ความเบยวของทอ ความหนาของผนงทอและเกณฑความ

คลาดเคลอน ใหเปนไปตามตารางท 3การทดสอบใหปฏบตตามขอ 10.2

5.2 ความยาวของทอ ตองเปนดงน5.2.1 ทอตรง มความยาวทอนละ 6 หรอ 12 เมตร หรอเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย

โดยคลาดเคลอนได มลลเมตร5.2.2 ทอมวน มความยาวไมนอยกวาทระบไวทฉลาก หรอเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย

การทดสอบใหปฏบตตามขอ 10.3

+600

– 4 –

มอก. 982 – 2548ตาร

างท 3 ขน

าดระบ

เสนผ

านศน

ยกลาง

ภายน

อกเฉล

ย ความ

เบยวข

องทอ ค

วามหน

าของผนง

ทอ แล

ะเกณฑ

ความคล

าดเคล

อน(ขอ

5.1)

อนกรมท

อSD

R 6

SDR

7.4SD

R 9

SDR

11SD

R 13

.6SD

R 17

SDR

17.6

SDR

21SD

R 26

SDR

33SD

R 41

S 2.5

S 3.2

S 4S 5

S 6.3

S 8S 8

.3S 1

0S 1

2.5S 1

6S 2

0ชน

คณภาพ

PEชน

คณภาพท

อPE

63

--

-PN

10

PN 8

-PN

6-

PN 4

PN 3

.2-

PE 8

0PN

25

PN 2

0PN

16

PN 1

2.5PN

10

PN 8

-PN

6.3

-PN

4PN

3.2

PE 1

00-

PN 2

5PN

20

PN 1

6PN

12.5

PN 1

0-

PN 8

PN 6

.3-

PN 4

ขนาด ระบ

เสนผานศ

นยกลาง

ภายน

อกเฉลย

ความเบยว

ของทอสงสด

ความหน

าของผน

งทอ

1616

.0+

0.31.2

3.0+

0.42.3

+0.4

2.0+

0.3-

--

--

--

-0

00

020

20.0

+0.3

1.23.4

+0.5

3.0+

0.42.3

+0.4

2.0+

0.3-

--

--

--

00

00

025

25.0

+0.3

1.24.2

+0.6

3.5+

0.53.0

+0.4

2.3+

0.42.0

+0.3

--

--

--

00

00

00

3232

.0+

0.31.3

5.4+

0.74.4

+0.6

3.6+

0.53.0

+0.4

2.4+

0.42.0

+0.3

2.0+

0.3-

--

-0

00

00

00

040

40.0

+0.3

1.46.7

+0.8

5.5+

0.74.5

+0.6

3.7+

0.53.0

+0.5

2.4+

0.42.3

+0.4

2.0+

0.3-

--

00

00

00

00

050

50.0

+0.3

1.48.3

+1.0

6.9+

0.85.6

+0.7

4.6+

0.63.7

+0.6

3.0+

0.42.9

+0.4

2.4+

0.42.0

+0.3

--

00

00

00

00

00

6363

.0+

0.41.5

10.5

+1.2

8.6+

1.07.1

+0.9

5.8+

0.74.7

+0.6

3.8+

0.53.6

+0.5

3.0+

0.42.5

+0.4

--

00

00

00

00

00

7575

.0+

0.51.6

12.5

+1.4

10.3

+1.2

8.4+

1.06.8

+0.8

5.6+

0.74.5

+0.6

4.3+

0.63.6

+0.5

2.9+

0.4-

-0

00

00

00

00

0

ห

นวยเป

นมลลเมตร

– 5 –

มอก. 982 – 2548ตาร

างท 3

ขนาดร

ะบ เส

นผานศน

ยกลาง

ภายน

อกเฉล

ย ความ

เบยวข

องทอ ค

วามหน

าของผนง

ทอ แล

ะเกณฑ

ความคล

าดเคล

อน (ต

อ)

อนกรมท

อSD

R 6

SDR

7.4SD

R 9

SDR

11SD

R 13

.6SD

R 17

SDR

17.6

SDR

21SD

R 26

SDR

33SD

R 41

S 2.5

S 3.2

S 4S 5

S 6.3

S 8S 8

.3S 1

0S 1

2.5S 1

6S 2

0ชน

คณภาพ

PEชน

คณภาพท

อPE

63

--

-PN

10

PN 8

-PN

6-

PN 4

PN 3

.2-

PE 8

0PN

25

PN 2

0PN

16

PN 1

2.5PN

10

PN 8

-PN

6.3

-PN

4PN

3.2

PE 1

00-

PN 2

5PN

20

PN 1

6PN

12.5

PN 1

0-

PN 8

PN 6

.3-

PN 4

ขนาด ระบ

เสนผานศ

นยกลาง

ภายน

อกเฉลย

ความเบยว

ของทอสงสด

ความหน

าของผน

งทอ

9090

.0+

0.61.8

15.0

+1.7

12.3

+1.4

10.1

+1.2

8.2+

1.06.7

+0.8

5.4+

0.75.1

+0.7

4.3+

0.63.5

+0.5

--

00

00

00

00

00

110

110.0

+0.7

2.218

.3+

2.015

.1+

1.712

.3+

1.410

.0+

1.18.1

+1.0

6.6+

0.86.3

+0.8

5.3+

0.74.2

+0.6

--

00

00

00

00

00

125

125.0

+0.8

2.520

.8+

2.217

.1+

1.914

.0+

1.611

.4+

1.39.2

+1.1

7.4+

0.97.1

+0.9

6.0+

0.74.8

+0.6

--

00

00

00

00

00

140

140.0

+0.9

2.823

.3+

2.519

.2+

2.115

.7+

1.712

.7+

1.410

.3+

1.28.3

+1.0

8.0+

1.06.7

+0.8

5.4+

0.7-

-0

00

00

00

00

016

016

0.0+

1.03.2

26.6

+2.8

21.9

+2.3

17.9

+1.9

14.6

+1.6

11.8

+1.3

9.5+

1.19.1

+1.1

7.7+

0.96.2

+0.8

--

00

00

00

00

00

180

180.0

+1.1

3.629

.9+

3.124

.6+

2.620

.1+

2.216

.4+

1.813

.3+

1.510

.7+

1.210

.2+

1.28.6

+1.0

6.9+

0.8-

-0

00

00

00

00

020

020

0.0+

1.24.0

33.2

+3.5

27.4

+2.9

22.4

+2.4

18.2

+2.0

14.7

+1.6

11.9

+1.3

11.4

+1.3

9.6+

1.17.7

+0.9

--

00

00

00

00

00

225

225.0

+1.4

4.537

.4+

3.930

.8+

3.225

.2+

2.720

.5+

2.216

.6+

1.813

.4+

1.512

.8+

1.410

.8+

1.28.6

+1.0

--

00

00

00

00

00

ห

นวยเป

นมลลเมตร

– 6 –

มอก. 982 – 2548ตาร

างท 3

ขนาดร

ะบ เส

นผานศน

ยกลาง

ภายน

อกเฉล

ย ความ

เบยวข

องทอ ค

วามหน

าของผนง

ทอ แล

ะเกณฑ

ความคล

าดเคล

อน (ต

อ)

อนกรมท

อSD

R 6

SDR

7.4SD

R 9

SDR

11SD

R 13

.6SD

R 17

SDR

17.6

SDR

21SD

R 26

SDR

33SD

R 41

S 2.5

S 3.2

S 4S 5

S 6.3

S 8S 8

.3S 1

0S 1

2.5S 1

6S 2

0ชน

คณภาพ

PEชน

คณภาพท

อPE

63

--

-PN

10

PN 8

-PN

6-

PN 4

PN 3

.2-

PE 8

0PN

25

PN 2

0PN

16

PN 1

2.5PN

10

PN 8

-PN

6.3

-PN

4PN

3.2

PE 1

00-

PN 2

5PN

20

PN 1

6PN

12.5

PN 1

0-

PN 8

PN 6

.3-

PN 4

ขนาด ระบ

เสนผานศ

นยกลาง

ภายน

อกเฉลย

ความเบยว

ของทอสงสด

ความหน

าของผน

งทอ

250

250.0

+1.5

5.041

.5+

4.334

.2+

3.627

.9+

2.922

.7+

2.418

.4+

2.014

.8+

1.614

.2+

1.611

.9+

1.39.6

+1.1

--

00

00

00

00

00

280

280.0

+1.7

9.846

.5+

4.838

.3+

4.031

.3+

3.325

.4+

2.720

.6+

2.216

.6+

1.815

.9+

1.713

.4+

1.510

.7+

1.2-

-0

00

00

00

00

031

531

5.0+

1.911

.152

.3+

5.443

.1+

4.535

.2+

3.728

.6+

3.023

.2+

2.518

.7+

2.017

.9+

1.915

.0+

1.612

.1+

1.49.7

+1.1

7.7+

0.90

00

00

00

00

00

035

535

5.0+

2.212

.559

.0+

6.048

.5+

5.039

.7+

4.132

.2+

3.426

.1+

2.821

.1+

2.320

.1+

2.216

.9+

1.813

.6+

1.510

.9+

1.28.7

+1.0

00

00

00

00

00

00

400

400.0

+2.4

14.0

-54

.7+

5.644

.7+

4.636

.3+

3.829

.4+

3.123

.7+

2.522

.7+

2.419

.1+

2.115

.3+

1.712

.3+

1.49.8

+1.1

00

00

00

00

00

045

045

0.0+

2.715

.8-

61.5

+6.3

50.3

+5.2

40.9

+4.2

33.1

+3.5

26.7

+2.8

25.5

+2.7

21.5

+2.3

17.2

+1.9

13.8

+1.5

11.0

+1.2

00

00

00

00

00

050

050

0.0+

3.017

.5-

-55

.8+

5.745

.4+

4.736

.8+

3.829

.7+

3.128

.3+

3.023

.9+

2.519

.1+

2.115

.3+

1.712

.3+

1.40

00

00

00

00

056

056

0.0+

3.419

.6-

--

50.8

+5.2

41.2

+4.3

33.2

+3.5

31.7

+3.3

26.7

+2.8

21.4

+2.3

17.2

+1.9

13.7

+1.5

00

00

00

00

0

ห

นวยเป

นมลลเมตร

– 7 –

มอก. 982 – 2548ตาร

างท 3

ขนาดร

ะบ เส

นผานศน

ยกลาง

ภายน

อกเฉล

ย ความ

เบยวข

องทอ ค

วามหน

าของผนง

ทอ แล

ะเกณฑ

ความคล

าดเคล

อน (ต

อ)

อนกรมท

อSD

R 6

SDR

7.4SD

R 9

SDR

11SD

R 13

.6SD

R 17

SDR

17.6

SDR

21SD

R 26

SDR

33SD

R 41

S 2.5

S 3.2

S 4S 5

S 6.3

S 8S 8

.3S 1

0S 1

2.5S 1

6S 2

0ชน

คณภาพ

PEชน

คณภาพท

อPE

63

--

-PN

10

PN 8

-PN

6-

PN 4

PN 3

.2-

PE 8

0PN

25

PN 2

0PN

16

PN 1

2.5PN

10

PN 8

-PN

6.3

-PN

4PN

3.2

PE 1

00-

PN 2

5PN

20

PN 1

6PN

12.5

PN 1

0-

PN 8

PN 6

.3-

PN 4

ขนาด ระบ

เสนผานศ

นยกลาง

ภายน

อกเฉลย

ความเบยว

ของทอสงสด

ความหน

าของผน

งทอ

630

630.0

+3.8

22.1

--

-57

.2+

5.946

.3+

4.837

.4+

3.935

.7+

3.730

.0+

3.124

.1+

2.619

.3+

2.115

.4+

1.70

00

00

00

00

710

710.0

+6.4

--

--

-52

.2+

5.442

.1+

4.440

.2+

4.233

.9+

3.527

.2+

2.921

.8+

2.317

.4+

1.90

00

00

00

080

080

0.0+

7.2-

--

--

58.8

+6.0

47.4

+4.9

45.3

+4.7

38.1

+4.0

30.6

+3.2

24.5

+2.6

19.6

+2.1

00

00

00

00

900

900.0

+8.1

--

--

--

53.3

+5.5

51.0

+5.2

42.9

+4.4

34.4

+3.9

27.6

+2.9

22.0

+2.3

00

00

00

010

0010

00.0

+9.

0-

--

--

-59

.3+

6.156

.6+

5.847

.7+

4.938

.2+

4.030

.6+

3.224

.5+

2.60

00

00

00

1200

1200

.0+

10.8

--

--

--

--

57.2

+5.9

45.9

+4.7

36.7

+3.8

29.4

+3.1

00

00

014

0014

00.0

+12

.6-

--

--

--

--

53.5

+5.5

42.9

+4.4

34.3

+3.6

00

00

1600

1600

.0+

14.4

--

--

--

--

-61

.2+

6.349

.0+

5.039

.2+

4.10

00

0

ห

นวยเป

นมลลเมตร

– 8 –

มอก. 982 – 2548

หมายเหต 1. เกณฑความคลาดเคลอนขางบวกของเสนผานศนยกลางภายนอกเฉลยเปนไปดงนเกณฑความคลาดเคลอน = 0.3 มลลเมตร หรอเทากบ 0.006 dn มลลเมตร แลวแตคาใดจะมากกวา

สำหรบทอทมขนาดระบนอยกวาหรอเทากบ 630 มลลเมตร= 0.009 dn มลลเมตร สำหรบทอทมขนาดระบตงแต 710 มลลเมตรขนไป

เมอ dn คอ ขนาดระบ เปนมลลเมตร2. เกณฑความคลาดเคลอนของความเบยวของทอ

เกณฑความคลาดเคลอน = 0.008 dn + 1 มลลเมตร สำหรบทอทมขนาดระบนอยกวาหรอเทากบ 75มลลเมตร

= 0.02 dn มลลเมตร สำหรบทอทมขนาดระบ 90 มลลเมตร ถง 250มลลเมตร

= 0.035 dn มลลเมตร สำหรบทอทมขนาดระบ 280 มลลเมตร ถง 630มลลเมตร

สำหรบทอทมขนาดระบตงแต 710 มลลเมตร ขนไป ความเบยวของทอใหเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย

เมอ dn คอ ขนาดระบ เปนมลลเมตร3. เกณฑความคลาดเคลอนขางบวกของความหนาของผนงทอเปนไปดงน

เกณฑความคลาดเคลอน = 0.1e + 0.1 มลลเมตรเมอ e คอ ความหนาตำสดของผนงทอ เปนมลลเมตร

4. ความหนาของผนงทอ คำนวณไดจากสตรe = pdn

2σs + pเมอ e คอ ความหนาของผนงทอ เปนมลลเมตร

p คอ ความดนระบท 20 องศาเซลเซยส เปนเมกะพาสคลdn คอ ขนาดระบ เปนมลลเมตรσs คอ ความเคนตามแนวเสนรอบวงสงสด เปนเมกะพาสคล

6. คณลกษณะทตองการ6.1 ลกษณะทวไป

ทอตองเปนสดำหรอสดำคาดแถบสฟาโดยวสดทใชในการคาดแถบสฟาตองเปนวสดประเภทเดยวกบวสดทใชทำทอ ทอตองมความหนาสมำเสมอ ผวภายในและภายนอกเรยบ และไมมตำหนทจะเปนผลเสยในการใชงานปลายทงสองขางมหนาตดเรยบและตงฉากกบแนวแกนของทอการทดสอบใหทำโดยการตรวจพนจ กรณทเปนทอสดำคาดแถบสฟา ผทำตองแสดงหลกฐานรบรองวสดทใชในการคาดแถบสฟาวาเปนประเภทเดยวกบวสดทใชทำทอ

6.2 อตราการไหลเมอหลอมเหลวเนอวสดทไดจากผนงทอ เมอทดสอบตาม ISO 1133 แลว อตราการไหลเมอหลอมเหลวทไดตองแตกตางไมเกนรอยละ 25 จากคาททดสอบไดในภาคผนวก ข. ขอ ข.2

– 9 –

มอก. 982 – 2548

6.3 ปรมาณคารบอนแบลกตองมคารบอนแบลก รอยละ 2.5 ± 0.5 โดยมวลการทดสอบใหปฏบตตาม ISO 6964

6.4 การเปลยนแปลงของความยาวทอเมอทดสอบตาม ISO 2505–1 แลว ความยาวของทอจะเปลยนไปไดไมเกนรอยละ 3

6.5 ความทนความดน6.5.1 เมอทดสอบตาม ISO 1167 โดยใชความเคนทดสอบ (test stress, σ) ตามตารางท 4 คำนวณหา

คาความดนทดสอบจากสตรแลว ทอตองไมแตก รว หรอราว

ตารางท 4 ความเคนทดสอบสำหรบคำนวณหาคาความดนทดสอบ(ขอ 6.5.1)

หมายเหต ความดนทดสอบ คำนวณจากสตรp = 2 σ emin

dem – eminเมอ p คอ ความดนทดสอบ เปนเมกะพาสคล

σ คอ ความเคนทดสอบ เปนเมกะพาสคลemin คอ ความหนาของผนงทอทวดไดตำสด เปนมลลเมตรdem คอ เสนผานศนยกลางภายนอกเฉลย เปนมลลเมตร

6.5.2 การทดสอบซำเมอทดสอบไมผานท 80 องศาเซลเซยสกรณทเกดการแตกเปราะ (brittle) กอนเวลา 165 ชวโมง ถอวาการทดสอบนนไมผานถาในระยะเวลา 165 ชวโมง ชนงานเกดการยด (ductile) กอนแตก ใหทดสอบซำอกครงโดยเลอกลดความเคนตามแนวเสนรอบวงใหตำลง และเวลาทใชทดสอบใหเปนไปตามตารางท 5

σ (เมกะพาสคล)ชนคณภาพ PE 100 ชวโมง 165 ชวโมง 1 000 ชวโมง

ท 20 องศาเซลเซยส ท 80 องศาเซลเซยส ท 80 องศาเซลเซยส PE 100 12.4 5.5 5.0 PE 80 9.0 4.6 4.0 PE 63 8.0 3.5 3.2

– 10 –

มอก. 982 – 2548

ตารางท 5 ความเคนทดสอบสำหรบการทดสอบทอท 80 องศาเซลเซยส–ทดสอบซำ(ขอ 6.5.2)

6.6 ผลทเกดขนกบนำตองไมทำใหนำมกลน รส หรอสเปลยนไปจากเดม และปรมาณของสารทสกดได ตองไมเกนเกณฑทกำหนดในตารางท 6การทดสอบใหปฏบตตามขอ 10.4

ตารางท 6 ปรมาณของสารทสกดได(ขอ 6.6)

PE 63 PE 80 PE 100

σ เวลาทดสอบ σ เวลาทดสอบ σ เวลาทดสอบ(เมกะพาสคล) (ชวโมง) (เมกะพาสคล) (ชวโมง) (เมกะพาสคล) (ชวโมง)

3.5 165 4.6 165 5.5 1653.4 285 4.5 219 5.4 2333.3 538 4.4 283 5.3 3323.2 1 000 4.3 394 5.2 476

4.2 533 5.1 6884.1 727 5.0 1 0004.0 1 000

สารทสกดได ปรมาณของสารทสกดไดมลลกรมตอลกบาศกเดซเมตร

สารหน 0.05แบเรยม 1.0แคดเมยม 0.01โครเมยม 0.05ตะกว 0.05ปรอท 0.001ซลเนยม 0.01สารฟนอล 0.001ของแขงทละลายไดทงหมด 70(total dissolved solid)

– 11 –

มอก. 982 – 2548

6.7 เสถยรภาพทางความรอน (thermal stability)เนอวสดทไดจากผนงดานในของทอ เมอทดสอบตาม ISO/TR 10837 แลว OIT ตองไมนอยกวา 20 นาทเมอทดสอบทอณหภม 200 องศาเซลเซยส หรอทอณหภม 210 องศาเซลเซยส

7. การบรรจ7.1 ทอมวนขนาดระบ 16 ถง 110 ทกมวน ตองมสงปดปลายทงสองขาง เพอปองกนความเสยหายและความ

สกปรกทอาจเกดขนในระหวางการขนสงและการเกบรกษา สวนทอตรงทกขนาดระบใหเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย

7.2 ในกรณทอมวน เสนผานศนยกลางภายในของมวนตองไมนอยกวา 18 เทาของขนาดระบของทอและตองมการปองกนไมใหทอเกดการยบหก และทอมวนทมความยาวตงแต 500 เมตรขนไป ใหมวนบนแกนหรอใหเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย

8. เครองหมายและฉลาก8.1 ททอตรงทกระยะ 2 เมตร และทอมวนทกระยะ 1 เมตร อยางนอยตองมเลข อกษร หรอเครองหมายเปน

สฟา แจงรายละเอยดตอไปนโดยมขนาดตวอกษรเหมาะสมกบทอ ใหเหนไดงาย ชดเจน และไมลบเลอนไดงาย(1) คำวา “ทอนำดม” ตามดวยสญลกษณ “HDPE”(2) ชนคณภาพทอ และชนคณภาพ PE(3) ขนาดระบ และความหนาของผนงทอตำสด หนวยเปนมลลเมตร(4) อนกรมทอ (S) หรออตราสวนมตมาตรฐาน (SDR)(5) ความดนใชงานทอณหภม 27 องศาเซลเซยส(6) เดอน ปททำ หรอรหสรนททำ(7) ชอผทำหรอโรงงานททำ พรอมสถานทตง หรอเครองหมายการคาทจดทะเบยน

8.2 ทวสดหอหมหรอฉลากสำหรบทอมวน อยางนอยตองมเลข อกษร หรอเครองหมายแจงรายละเอยดตอไปนใหเหนไดงาย ชดเจน(1) คำวา “ทอนำดม” ตามดวยสญลกษณ “HDPE”(2) ชนคณภาพทอ และชนคณภาพ PE(3) ขนาดระบ และความหนาของผนงทอตำสด หนวยเปนมลลเมตร(4) อนกรมทอ (S) หรออตราสวนมตมาตรฐาน (SDR)(5) ความดนใชงานทอณหภม 27 องศาเซลเซยส(6) ความยาว เปนเมตร(7) เดอน ปททำ หรอรหสรนททำ(8) ชอผทำหรอโรงงานททำ พรอมสถานทตง หรอเครองหมายการคาทจดทะเบยนในกรณทใชภาษาตางประเทศ ตองมความหมายตรงกบภาษาไทยทกำหนดไวขางตนหมายเหต การแสดงเครองหมายและฉลากตามขอ 8.1(1) 8.1(2) 8.2(1) และ 8.2(2) ใหแสดงดงตวอยาง

เชน ทอนำดม HDPE PN 10 PE 80

– 12 –

มอก. 982 – 2548

9. การชกตวอยางและเกณฑตดสน9.1 การชกตวอยางและเกณฑตดสนใหเปนไปตามภาคผนวก ค.

10. การทดสอบ10.1 ขอกำหนดทวไป

10.1.1 ใหใชวธทดสอบทกำหนดในมาตรฐานน หรอวธอนใดทใหผลเทยบเทา ในกรณทมขอโตแยงใหใชวธทกำหนดในมาตรฐานน

10.2 ขนาด10.2.1 เสนผานศนยกลางภายนอก

10.2.1.1 เครองวดไมโครมเตอร เวอรเนยรแคลลเปอรส หรอเครองวดอนทละเอยดถง 0.05 มลลเมตร

10.2.1.2 วธวดเลอกเสนรอบวง ณ ตำแหนงใดตำแหนงหนงตามแนวยาวของทอ โดยมระยะวดหางจากปลายทอไมตำกวา 30 เซนตเมตร วดเสนผานศนยกลางภายนอก ณ ตำแหนงทมคาสงสดบนแนวเสนรอบวงนน แลววดเสนผานศนยกลางภายนอกในแนวตงฉากกบเสนผานศนยกลางภายนอกสงสดน เปนเสนผานศนยกลางภายนอกตำสด แลวบนทกคาทงสองทวดได

10.2.1.3 การรายงานผลใหรายงานเปนคาเฉลยของเสนผานศนยกลางภายนอก ทศนยม 1 ตำแหนง เปนมลลเมตร

10.2.2 ความเบยวของทอคำนวณหาความเบยวของทอจากสตร

∆ d = d1 – d2

เมอ ∆ d คอ ความเบยวของทอ เปนมลลเมตรd1 คอ เสนผานศนยกลางภายนอกสงสด เปนมลลเมตรd2 คอ เสนผานศนยกลางภายนอกตำสด เปนมลลเมตร

10.2.3 ความหนาของผนงทอ10.2.3.1 เครองวด

บอลลไมโครมเตอร หรอเครองวดอนทละเอยดถง 0.05 มลลเมตร10.2.3.2 วธวด

วดความหนาของผนงทอในแนวตงฉากกบแกนของทอ ณ ตำแหนงตางๆ ทอยหางเทาๆ กนโดยประมาณ ตามแนวเสนรอบวงเดยวกน และอยหางจากปลายทอพอสมควร โดยวด 4 ตำแหนงสำหรบทอขนาดระบนอยกวาหรอเทากบ 63 มลลเมตร และ 8 ตำแหนงสำหรบทอขนาดระบตงแต 75มลลเมตร ขนไป

10.2.3.3 การรายงานผลใหรายงานเปนคาสงสดและตำสด เปนมลลเมตร

– 13 –

มอก. 982 – 2548

10.3 ความยาวของทอใหวดความยาวของทอตวอยางตามแนวยาวของทอ โดยใชเครองวดทเหมาะสม

10.4 ผลทเกดขนกบนำ10.4.1 การเตรยมชนทดสอบ

ตดทอตวอยางแตละทอนหรอมวนเปนชนทดสอบยาวไมเกน 1 000 มลลเมตร และมความยาวรวมตามตารางท 7

ตารางท 7 ความยาวรวมของชนทดสอบสำหรบการทดสอบผลทเกดขนกบนำ(ขอ 10.4.1)

หนวยเปนมลลเมตร

10.4.2 สารละลายและวธเตรยม10.4.2.1 นำกลนทมคารบอนไดออกไซด 150 มลลกรมตอลกบาศกเดซเมตร เตรยมจากนำกลนซงอมตวดวย

คารบอนไดออกไซด และหาปรมาณของคารบอนไดออกไซดดวยวธมาตรฐาน สารละลายนควรเปนสารละลายทเตรยมขนใหมทกครงหมายเหต วธหาปรมาณของคารบอนไดออกไซดดวยวธมาตรฐาน ใหปฏบตตาม Standard Methods for

the Examination of Water and Waste water, 20th ed., American Public HealthAssociation, Inc., New York, N.Y., U.S.A. 1998

10.4.3 การเตรยมสารละลายตวอยาง10.4.3.1 ตอกอกเขากบปลายขางหนงของชนทดสอบแตละชน ยดชนทดสอบใหตงอยในแนวดง โดยใหปลาย

ทตอกอกอยดานลาง เตมนำประปาทางดานบนใหลนชนทดสอบเลกนอย เปดกอกดานลางใหนำไหลผานชนทดสอบดวยความเรว 3 เมตรตอนาท เปนเวลา 6 ชวโมง โดยมนำเตมชนทดสอบอยตลอดเวลา ในกรณทตองการลดปรมาณนำทใชลางชนทดสอบ ใหใชทอขนาดเลกกวาเลกนอยสอดไวภายในเพอแทนทนำ และใหนำไหลผานผวภายในของชนทดสอบตลอดทอ ถอดกอกและลางภายในชนทดสอบดวยนำกลน

10.4.3.2 หลงจากลางชนทดสอบสะอาดแลว อดปลายขางหนงของชนทดสอบใหแนนดวยจกททำดวยพอลเอทลนหรอจกทหมดวยพอลเอทลน หรอจกทำดวยวสดทไมทำใหเกดผลกระทบตอการทดสอบนเตมสารละลายตามขอ 10.4.2.1 ใหเตม ปดปลายอกขางหนงของชนทดสอบดวยจกชนดเดยวกนเกบชนทดสอบไวในลกษณะดงกลาวทอณหภมหอง เปนเวลา 48 ชวโมง

ขนาดระบ ความยาวรวม16 3 00020 2 00025 1 50032 1 000

40 ถง 1 600 500

– 14 –

มอก. 982 – 2548

10.4.3.3 ทำซำตามขอ 10.4.3.2 ในแตละชนทดสอบอก 2 ครง แลวนำสารละลายทไดในครงท 3 ไปตรวจกลน รสและส และวเคราะหหาปรมาณของสารตางๆ

10.4.4 วธทดสอบ10.4.4.1 กลน รส และส

ใหตรวจกลน รส และส โดยการตรวจพนจ10.4.4.2 ของแขงทละลายไดทงหมด

ใหปฏบตตาม Standard Methods for the Examination of Water and Waste water, 20th ed.,American Public Health Association, Inc., New York, N.Y., U.S.A. 1998

10.4.4.3 ปรมาณของสารทสกดไดใหปฏบตตาม มอก.257 เลม 2

– 15 –

มอก. 982 – 2548

ภาคผนวก ก.ความดนใชงานทอณหภมตางๆ

ก.1 ความดนใชงานทอณหภมตางๆ ตลอดอายการใชงาน 50 ป ใหเปนไปตามตารางท ก.1

ตารางท ก.1 ความดนใชงานทอณหภมตาง ๆ ตลอดอายการใชงาน 50 ป(ขอ ก.1)

ก.2 คาคงทสวนลดความดนใชงานทอณหภม 20 องศาเซลเซยส ถง 40 องศาเซลเซยส ตลอดอายการใชงาน 50ป ใหเปนไปตามตารางท ก.2

ตารางท ก.2 คาคงทสวนลดความดนใชงานทอณหภม 20 องศาเซลเซยส ถง 40 องศาเซลเซยสตลอดอายการใชงาน 50 ป

(ขอ ก.2)

อณหภม ความดนใชงาน (เมกะพาสคล)(องศาเซลเซยส) PN 3.2 PN 4 PN 6 PN 6.3 PN 8 PN 10 PN 12.5 PN 16 PN 20 PN 25

20 0.32 0.40 0.60 0.63 0.80 1.00 1.25 1.60 2.00 2.5025 0.29 0.37 0.55 0.58 0.74 0.93 1.16 1.48 1.86 2.3227 0.29 0.36 0.55 0.57 0.73 0.91 1.14 1.46 1.82 2.2730 0.27 0.34 0.52 0.54 0.69 0.87 1.08 1.39 1.74 2.1735 0.25 0.32 0.48 0.50 0.64 0.80 1.00 1.28 1.60 2.0040 0.23 0.29 0.44 0.46 0.59 0.74 0.92 1.18 1.48 1.85

อณหภม (องศาเซลเซยส) คาคงทสวนลดความดนใชงาน20 125 0.9327 0.9130 0.8735 0.8040 0.74

– 16 –

มอก. 982 – 2548

ภาคผนวก ข.วสด

(ขอ 4.2 และ ขอ 6.2)

ข.1 ผทำตองแสดงหลกฐานการทดสอบ และการรบรองในกรณทเกยวของกบวสด ดงตอไปนข.1.1 ใบรบรองวสด (certificate of material)ข.1.1.1 ประเภท ชนคณภาพ PE และ MRS ททดสอบตาม ISO 9080ข.1.1.2 สมบตของคารบอนแบลกทใชสำหรบงานทอ

ข.1.2 ใบรบรองผลการวเคราะห (certificate of analysis, COA) ทแสดงรายละเอยดดงนข.1.2.1 หมายเลขรนของวสดข.1.2.2 ความหนาแนนข.1.2.3 อตราการไหลเมอหลอมเหลวข.1.2.4 คารอยละของปรมาณคารบอนแบลกข.1.2.5 คาการกระจายตวของคารบอนแบลก (carbon black dispersion)ข.1.2.6 ความตานแรงดง ณ จดคราก (tensile strength at yield) ความตานแรงดง ณ จดขาด (tensile

strength at break) และความยดเมอขาด (elongation at break)ข.1.2.7 OIT

ข.2 ผทำตองแสดงหลกฐานการทดสอบวสดเพมเตม เพอการทวนสอบคณภาพวสดทใชตามขอ ข.1.2.3 โดยอตราการไหลเมอหลอมเหลวทไดตองแตกตางไมเกนกวา รอยละ 30 จากคาทระบไวใน COA

ข.3 ผทำตองแสดงหลกฐานการจดการ และควบคมคณภาพของวสดใชซำทนำมาใชในการทำ

– 17 –

มอก. 982 – 2548

ภาคผนวก ค.การชกตวอยางและเกณฑตดสน

(ขอ 9.1)

ค.1 ทวไปค.1.1 รน ในทน หมายถง ทอทมชนคณภาพทอ และขนาดระบเดยวกน ทำจากวสดอยางเดยวกนและทำตดตอ

กนในระยะเวลาหนง หรอซอขายหรอสงมอบในระยะเวลาเดยวกนค.1.2 การแบงกลมของทอ ใหแบงตามขนาดระบ โดยกลมของทอตองเปนชนคณภาพทอและชนคณภาพ PE

เดยวกน ดงตารางท ค.1

ตารางท ค.1 กลมของทอ(ขอ ค.1.2)

หนวยเปนมลลเมตร

ค.2 การชกตวอยางและการยอมรบ ใหเปนไปตามแผนการชกตวอยางทกำหนดตอไปนหรออาจใชแผนการชกตวอยางอนทเทยบเทากนทางวชาการกบแผนทกำหนดไว

ค.2.1 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบรบรองค.2.1.1 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบขนาด ลกษณะทวไป การเปลยนแปลงของ

ความยาวทอ ความทนความดน 100 ชวโมง ท 20 องศาเซลเซยส ความทนความดน 1 000 ชวโมงท 80 องศาเซลเซยส การบรรจ และเครองหมายและฉลาก(1) ใหชกตวอยางโดยวธสมจากรนเดยวกนตามตารางท ค.2

กลมท ขนาดระบ

1 16 ถง 63

2 75 ถง 225

3 250 ถง 630

4 ตงแต 710 ขนไป

– 18 –

มอก. 982 – 2548

ขนาดรน (ทอน/มวน) ขนาดระบตอกลม ขนาดตวอยางตอขนาดระบ (ทอน)ไมเกน 1 200 2 3

1 201 ถง 3 200 2 133 201 ถง 3 500 2 20

3 501 ขนไป 2 32

ขนาดรน (ทอน/มวน) ขนาดระบตอกลม ขนาดตวอยางตอขนาดระบ (ทอน)ไมเกน 1 200 1 3

1 201 ถง 3 200 1 133 201 ถง 3 500 1 20

3 501 ขนไป 1 32

ตารางท ค.2 แผนการชกตวอยางสำหรบการทดสอบขนาด ลกษณะทวไป การเปลยนแปลงของความยาวทอความทนความดน 100 ชวโมง ท 20 องศาเซลเซยส ความทนความดน 1 000 ชวโมง ท 80 องศาเซลเซยส

การบรรจ และเครองหมายและฉลาก(ขอ ค.2.1.1(1))

(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 5. ขอ 6.1 ขอ 6.4 ขอ 6.5 ขอ 7. และขอ 8. จงจะถอวาทอรนนนเปนไปตามเกณฑทกำหนด

ค.2.1.2 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบอตราการไหลเมอหลอมเหลว และเสถยรภาพทางความรอน(1) ใหชกตวอยางโดยวธสมจากรนเดยวกนตามตารางท ค.3

ตารางท ค.3 แผนการชกตวอยางสำหรบการทดสอบอตราการไหลเมอหลอมเหลวและเสถยรภาพทางความรอน

(ขอ ค.2.1.2(1))

(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 6.2 และขอ 6.7 จงจะถอวาทอรนนนเปนไปตามเกณฑทกำหนด

ค.2.1.3 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบปรมาณคารบอนแบลก และผลทเกดขนกบนำ(1) ใหชกตวอยางโดยวธสมจากรนเดยวกน จำนวน 3 ทอน(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 6.3 และขอ 6.6 จงจะถอวาทอรนนนเปนไปตามเกณฑ

ทกำหนด

– 19 –

มอก. 982 – 2548

หมายเหต : (1) ความยาวของทอมวน ใหทดสอบทโรงงานจากกระบวนการผลต(2) กรณทอมวนใหตดตวอยางจากกระบวนการผลต ความยาวเดยวกบทอตรง หรออาจใชตวอยางทอ

ตรงรนเดยวกนค.2.2 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบตดตามผลค.2.2.1 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบปรมาณคารบอนแบลก ความทนความดน 1 000

ชวโมง ท 80 องศาเซลเซยส และผลทเกดขนกบนำ(1) ใหชกตวอยางโดยวธสมจากรนเดยวกน จำนวน 3 ทอน(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 6.3 ขอ 6.5 และขอ 6.6 จงจะถอวาทอรนนนเปนไป

ตามเกณฑทกำหนดค.2.3 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบสำหรบโรงงานค.2.3.1 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบขนาด ลกษณะทวไป การบรรจ และเครองหมาย

และฉลาก(1) ใหชกตวอยางทดสอบอยางนอยจำนวน 1 ทอน ทก 4 ชวโมง/ทกรน(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 5. ขอ 6.1 ขอ 7. และขอ 8. จงจะถอวาทอรนนนเปนไป

ตามเกณฑทกำหนดค.2.3.2 การชกตวอยางและการยอมรบสำหรบการทดสอบอตราการไหลเมอหลอมเหลว การเปลยนแปลง

ของความยาวทอ ความทนความดน 165 ชวโมง ท 80 องศาเซลเซยส และคาเสถยรภาพทางความรอน(1) ใหชกตวอยางทกรน รนละ 1 ทอน(2) ตวอยางทกตวอยางตองเปนไปตามขอ 6.2 ขอ 6.4 ขอ 6.5 และขอ 6.7 จงจะถอวาทอรนนน

เปนไปตามเกณฑทกำหนด