Айлчлалын хүрээнд Засгийн газар хооронд болон хоёр орны хувийн хэвшлүүдийн хамтын ажиллагааны хүрээнд 18 баримт бичигт гарын үсэг зурсан юм. Тухайлбал, “Хөгжлийн зам”, “Бүс ба зам”-ын бүтээн байгуулалтыг үргэлжлүүлэх тухай Засгийн газрын хамтын ажиллагааны төлөвлөгөөг талууд баталсан байна. 2

president.mn©

2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихААС ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Хөрөнгийн зах зээлд мэргэжлийн тоглогч үгүйлэгдэж байна

Улаанбаатарт “Газар хөдөлж”, бэлэн байдлыг шалгалаа

Х.Баттулга, Ши Жиньпин нар албан ёсны хэлэлцээр хийв

Давхар бүртгэл компаниуд улс төрийн тодорхой эрсдэлээс хамгаалагддаг.

Монголчууд гамшигт бэлэн биш гэдэг нь өчигдрийн үйл явдлаас харагдлаа.

Төлөөлөгчид “Бүс ба Зам”-ын бүтээн байгуу лал-тын төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурав.

онцлоХ

улс төрЭлчин сайд Б.Дэлгэрмааг эргүүлэн татахыг УИХ-ын чуулганаар дэмжив. Хэнтийн нөхөн сонгуульд шаардлагатай 287 сая төгрөгийг ЗГ-ын нөөц сангаас гаргана. Эрүүдэн шүүсэн хэрэгт дүгнэлт гаргах Түр хороог парламент байгуулав. нийт 41 байгууллагын 17,600 гаруй албан тушаалтны ХОМ-ийг байршуулсан байна.

эдийн засагИрэх оноос бондын хүүгийн татвар таван хувь болно. SGR хөрөнгө оруулагчдаасаа төлбөр хойшлуулах гэрээний зөвшөөрөл хүснэ. Fitch агентлаг MMC-ийн шинэ бондын зэрэглэлийг “B” түвшинд тогтоов. Топ 20 индекс 0.71 хувиар өсөж, 20,177.98 нэгжид хүрсэн байна.

Топ 20 индекс(нэгжээр)

20,177.9810,000

15,000

20,000

25,000

30,000

нийгэмнийслэлийн ЗД-ын захирам-жаар 41 байршилд явган хүний зам гаргажээ. Хэнтийд оХУ-аас хил даван орж ирсэн ойн түймрийг унтраахаар 67 хүн ажиллаж байна. Ч.Бадрал оХУ-д болсон олон улсын дуурийн дуу дуулаачдын уралдаанд тэргүүн байр эзлэв. Энэ жил нэгдүгээр ангид элсэгчдийг ирэх тавдугаар сард бүртгэнэ.

дэлхийоХУ-д 2018 онд дундаж наслалт 72.9 хүрсэн нь түүхэн дээд үзүүлэлт болсон байна. Туркийн Ерөнхийлөгч Р.Эрдоан тус улсын эдийн засгийн уналтад АНУ буруутай хэмээн мэдэгдэв. Шри ланкад алан хядлагын дуулиан намжаагүй байтал пүрэв гарагт дахин дэлбэрэлт болжээ. Facebook-ийг хувийн нууцлал зөрчсөн гэж $5 тэрбумын торгууль ногдуулж магадгүй. нҮБ-аас хүүхдийн дэлгэц үзэх цагийг хорогдуулах зөвлөмж гаргасан байна.

Зориг эс хүрвэл ухаан эс хүрнэ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 1 3 0

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7> 11> 4-5> 2

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,639.99 391.84 40.82

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

110.700.12%

98.7000.13%

64480.65%

ГЭРЭГЭ БОНД

99.3300.12%

1277.560.14%

Н.Багабанди

НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН

Боловсролын салбарт л бүү “попрооч”

Ардчиллаас хойш засагласан танхимуудын дундаж наслалт 1.3 жил. ийм хугацаанд ямар ч суут ухаантай сайд бодлого боловсруулаад үр дүн гаргаж амжихгүй нь тодорхой. Нийтийн мөнгийг захиран зарцуулах эрхийн төлөөх энэ тэмцлийн хөлд хамгийн ихээр чирэгдэж, эцэстээ тултал тамирдаж буй нь боловсролын салбар боллоо. улс орноо ирээдүйд авч явах иргэдийг бэлтгэд гээрээ үнэлшгүй ач холбогдолтой 3

ч, үе үеийн “поп” сайд нарын төвөргөөнд боловсролын бодлого босох тэнхэлгүй болт­лоо чирэгдлээ.

БСшуСЯ­ны сайд ё.Баатар­билэг ажлаа авснаас 60 хоногийн дараа А/192 тоот тушаалаа мутарласан. “Бага ангид хүүхдийг эрэмбэлж, ялгаа үүсгэсэн, суралцах хүсэл эрмэлзлэлийг бууруулсан, сур галтын хэвийн үйл ажил­лагааг алдагдуулсан олим­пиад, уралдаан тэмцээн зохион байгуулахгүй байх” гэж уг шийдвэрт заав.

Э.БатцэцэгЗГМ

Монгол орон бол зөгийн балны диваа жин. Манайхыг хэнтий, хангай, ханхөхийн нуруу, орхон, Сэлэнгэ, халх голын ай саваас цэц гийн тоос цуглуулж, 22 мянган тонн зөгийн бал хураан авах боломж той гэж Зөгийчдийн нийгэм лэг тооцоолжээ. гэвч зэрлэг цэцэгсийн ертөнц болсон манай улсын дотоодын зах зээлд импортын бал ноёлсоор байна.

үндэсний статистикийн хорооны тооцоогоор монгол хүн өдөрт дунджаар 30 грамм

зөгийн бал хэрэглэдэг байна. тойм тооцоогоор манай улсын зөгийн балны эрэлт 450 тонноор хэмжигдэж, талаас илүүг нь импортын бүтээгдэхүүн эзэлж байна. харин манай дотоодын үйлдвэрлэл сүүлийн жилүүдэд өсөж буй ч зах зээлийнхээ тэн хагасыг чадан ядан бүрдүүлж буй. Монгол улс өнгөрсөн онд 252 тонн зөгийн цэвэр балыг 1.1 сая ам.доллараар хилийн чанадаас худалдан авчээ. дэлхийн 10 орчим орон манайд бал нийлүүлдгээс голыг нь герман нугалж, АНу, Япон удаалдаг аж.

Г.Байгал@baigalZGM

ЭДИйН ЗАСАГ

Монгол бал нэгдмэл бодлого нэхэж байна

12

улаанБаатар2019.04.26

Багавтар үүлтэй

17° -1°

ЦАГ АГААР

Х.БАТТУЛГА, ШИ ЖИНЬпИН НАР АЛБАН ёСНы ХЭЛЭЛЦЭЭР ХИйв

Улс төр

2 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

ЗГМ ТОвЧХОН» цЭцҮХЦ-ээс Цахим шүүхийн үйлчилгээний тогтолцоо бий болгох төсөл амжилттай хэрэгжсэнтэй холбогдуулан хаалтын ажиллагааг зохион байгуулав. Мөн арга хэмжээний үеэр КОЙКА болон төсөл хэрэгжүүлэгчид ҮХЦ-д мэдээлэл, технологийн тоног төхөөрөмж хүлээлгэн өглөө.

» ЗасГИйн ГаЗаРӨнгөрсөн мягмар гарагт Засгийн газраас “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн IPO гаргахтай холбоотой шийдвэр, захирамжуудыг гаргажээ. Тус компанийн тодорхой хувьцааг гадаад зах зээлд арилжсанаар дэд бүтцийн төслүүдэд хөрөнгө оруулж, нүүрсний олборлолт, боловсруулалтын түвшинг нэмэгдүүлэх юм.

president.mn©

ЭШЛЭЛ

­С.Зориг агсны хэргийн эцсийн хариуцагч нь уих болох вий гэж санаа зовж байгаа. Мэдээж, хэрэг илрээсэй, үнэн зөвийг тогтоогоосой гэж олон хүн хүсэж байна. харин үүнийг далимдуулсан улс төржилт, эзэн холбогдогч, захиалагч байхгүйгээр замхрах ёсгүй. Би Ц.Нямдорж сайдаас “Захиалагчийг нь мэдэж байгаа бол хэн юм, яагаад зарлаж болохгүй байгаа юм бэ, түр хороонд уих­ын гишүүдийг яагаад холбогдуулж оруулаад байгаа юм бэ” гэж асуумаар байна. Ц.Нямдорж сайд С.Зориг агсны хэргийн захиалагчийн талаар үг хэлэх хэрэгтэй.

УИХ дахь АН-ын зөвлөлийн дарга Д.Эрдэнэбат

Монгол улсын Ерөнхийлөгч х.Баттулга БНхАу­д хийж буй төрийн айлчлалынхаа хүрээнд БНхАу­ын дарга ши Жиньпинтэй уулзлаа. Ерөн­хийлөгчийн анхны айлчлалын бүрэлдэхүүнд гадаад харилцаа, Зам тээвэр, хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд болон шадар сайд нар багтсан юм.

хоёр улсын удирдагч нарын хэлэлцээрийн өмнө Монгол улсын Ерөнхийлөгч болон төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнийг Ардын их хурлын талбайд БНхАу­ын дарга ши Жинь­пинээс гадна төрийн өндөр, дээд албан тушаалтнууд нь угтан авсан бөгөөд хоёр улсын төрийн дуулал эгшиглэж, хүндэт харуул жагссан байв.

үүний дараа Ерөнхийлөгч х.Баттулга, БНхАу­ын дарга ши Жиньпин нар албан ёсны хэлэлцээ хийхээр Ардын их хурлын ордныг зорьсон юм. талууд Монгол улс, БНхАу хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойг тэмдэглэх арга

АйЛЧЛАЛ

Х.Баттулга, Ши Жиньпин нар албан ёсны хэлэлцээр хийвТөлөөлөгчид “Бүс ба Зам”-ын бүтээн байгуулалтын төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурав

Г.БилгүүнЗГМ

хэмжээний төлөвлөгөө, хөгжлийн зам болон “Бүс ба Зам”­ын бүтээн байгуулалтыг урагшлуулах тухай Засгийн газар хоорондын хамтын ажиллагааны төлөв лөгөөнд гарын үсэг зуржээ. үүнээс гадна худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны дунд хугацааны хөтөлбөрийг шинэчлэн байгуулах ажлыг эхлүүлэх тухай яам хоорондын харилцан ойлголцлын санамж бичигт сайд нар гарын

үсэг зурав.2018 оны наймдугаар сард

БНхАу­ын төрийн зөвлөлийн гишүүн, гадаад хэргийн сайд Ван и Монгол улсад албан ёсны айлчлал хийсэн бөгөөд хоёр орны худалдааг 2020 он гэхэд 10 тэрбум ам.доллар хүргэх зорилго тавьсан юм. Монгол улсын худалдааны гол түнш БНхАу­тай хийсэн худалдааг харвал оны эхний улиралд нийт

бараа эргэлтийн 62 хувь буюу 1.9 орчим тэрбум ам.доллар нь тус улсад харьяалагдаж байна. 2019 оны эхний гурван сард Монгол улс 7.7 сая тонн чулуун нүүрс экспортолсны 97.7 хувийг БНхАу­д гаргажээ. Мөн жоншны экспортын 67.1 хувь, молибдены баяжмалын 83.6 хувийг БНхАу­д гаргажээ.

Ерөнхийлөгчийн төрийн айлчлалын хүрээнд хоёр орны зам

тээврийн салбарын сайд нар зам, тээврийн салбарт авто тээврийн хэлэлцээрийг хэрэг жүүлэх тухай протоколд сайд гарын үсэг зуржээ. Энэ нь “Бүс ба Зам” уулзалтын нэгэн угтал баримт бичиг болж буй юм. Монгол улсын Ерөнхийлөгч өнөөдрөөс гурван өдрийн турш “Бүс ба Зам” олон улсын хамтын ажиллагааны дээд түвшний хоёр дахь удаагийн уулзалтад оролцох юм.

пАРЛАМеНТ

Түр хороо зөвхөн эрүүдэн шүүсэн хэргийг шалганаАН-ын зүгээс ЕТГ-ыг хүний нэр хүндэд халдсан гэв

п.БатбөхЗГМ

Д.Дамба-Очир: ОюутОлгОйн

асууДлыг уДахгүй ЭЗбх-гООр хЭлЭлцЭнЭуих­ын гишүүдийн зүгээс

олны анхаарлыг татсан оюутолгой, Эрдэнэс таван толгой компанитай холбоотой асуудал болон Капитал банкинд үүссэн нөхцөл байдлыг Эдийн засгийн байнгын хороогоор хэлэлцэхгүй байгаад шүүмж лэлтэй хандаж буй. ЭЗБх­ны дарга д.дамба­очир чуулганы танхимд тэдэнд

хариу өглөө. тэрбээр “Капитал банк дам пуурсан хэрэг явдалд Мон голбанк, Сангийн яам, хЗд х Я­на ас хам тарсан шалгалт хийж байна. Эхний ээлжинд хохирсон иргэд, төрийн байгууллагуудын мөнгийг бүрэн барагдуулах хэмжээний хөрөнгө байна гэж үзсэн. Мөн “оюутолгой”­г шалгасан уих­ын ажлын хэсгийн дүгнэлтийг удахгүй хэлэлцэнэ. дүгнэлт үАБЗ­д очсон. Эдийн засгийн байнгын хороонд удахгүй ирэх байх. Атг­аас “оюутолгой”­той холбоотой хэргийг шалгасан дүгнэлтүүд ирсэн байгаа. Аудитын байг у уллагаас шалгалтын дүнгээ ирүүлэх ёстой,. Засгийн газрын комиссуудын дүгнэлтийг ч өнөө, маргаашдаа авна. тэдгээрийг нэгтгэж байгаад ойрын хугацаанд “оюутолгой”­н гэрээний талаар байнгын хороо хэлэлцэнэ. Мөн ирэх долоо хоногт

“тавантолгой”­н IPO гаргах асуудлыг байнгын хороогоор хэлэлцэхээр төлөвлөсөн. уухү­ийн сайд д.Сумъяабазартай уулзаж, хурлаар хэлэлцүүлэх бэлтгэл ажлыг хангасан” гэв.

түр хОрОО Зөвхөн ЭрүүДЭн шүүсЭн

хЭргийг нь шалганаС.Зоригийн хэрэгт холбогдсон

яллагдагч нарыг эрүүдэн шүүсэн хэргийг шалгах түр

хороо байгуулахаар парламент гурван долоо хоногийн турш хэлэлцсэний эцэст бүрэл­дэхүүнийг батлав. өмнөх долоо хоногт тус хорооны шал гах асуудлын хүрээг тодор хойлсон ч зарим гишүүний ойлголтын зөрүү хэвээр байлаа. тухайлбал, уих­ын гишүүн Н.Номтойбаяр “уих­ын дарга өнгөрсөн 12 дугаар сард энэ хэргийн захиалагчтай холбоотой хэргийг шалгахыг тусгай хяналтын дэд хороонд чиглэл болгосон. түүний дагуу л.Болд, Б.Энх­Амгалан, бид гурвыг ажлын хэсэгт томилсон. тэгэхээр одоо тусгай хяналтын дэд хорооны ажлын хэсэг ажлаа үргэлжлүүлэх юм уу, уих­ын дарга г.Занданшатар дахин чиглэл өгөх юм уу. Мөн түр хороо эрүүдэн шүүсэн хэргээр шалгах юм уу, эсвэл өмнөх чиглэлийн дагуу захиалагчийг илрүүлэх хэрэгтэй нь хамт шалгах уу” гэж

асуусан юм. түүний асуултад л.Болд хариулахдаа өмнөх ажлын хэсэг энэ түр хороонд огт хамаарахгүй болохыг хэлсэн бол Ц.Нямдорж “түр хороо зөвхөн эрүүдэн шүүсэн хэргийг шалгана” гэсэн юм. харин д.Эрдэнэбат уих дахь АН­ын зөвлөлөөс түр хороонд гурван зүйл бүхий зөвлөмж бичиг өгөхөөр төлөвлөж байгаагаа дуулгав.

Ерөнхийлөгчийн тамгын гаЗрынхан

б.ДЭлгЭрмаагийн нЭр хүнДЭД халДсан гЭвЕрөнхийлөгчийн зүгээс

оху­д Монгол улсыг төлөөлөн сууж байсан онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд Б.дэлгэрмааг эгүүлэн татах саналыг уих хүргүүлсэн.

харин чуулганы хурал­даанаар Ерөнхийлөгчийн саналыг хэлэлцэх үеэр АН­

ын гишүүдийн зүгээс гомдол гаргав. тэд “Б.дэлгэрмаа энэ сарын 5­ны өдөр өөрийн саналаар Элчин сайдын албан тушаалаа хүлээлгэн өгөх хүсэлтийг Ерөнхийлөгчид хүргүүлсэн. түүний дараа манай намын албан тушаалд томилогдсон. гэтэл Етг­аас улс төрийн албан тушаалд очсон нь Элчин сайдын ажлаа өгөх үндэслэл гэж гаргасан нь хүний нэр хүндэд халдсан хэрэг. Цаашилбал хоёр орны харилцаанд ч тодорхой хэмжээний сөрөг үйлдэл хийсэн мэт ойлголтыг төрүүлж байна. үүндээ залруулга гаргаарай” гэж Ардчилсан намын зөвлөлийн дарга хэлэв. харин үүнд Етг­аас тайлбар хийсэнгүй. улмаар уих­ын гишүүд д.дэлгэрмааг Элчин сайдаас эгүүлэн татах Ерөнхийлөгчийн саналыг олонхоор дэмжсэн юм.

АН-ын зөвлөл түр хороонд гурван зүйл

зөвлөмж өгөхөөр төлөвлөжээ

Огноо: 2019.04.26ТеНДеР ШАЛГАРУ УЛАЛТыН НЭР: Цогтцэций суманд ажилтнуудын байр худалдан авах тендер ТеНДеР ШАЛГАРУ УЛАЛТыН ДУГААР: ЭМГЛ/201901006“Эрдэнэс Монгол” ХХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутагт

ажилтнуудын 13 ширхэг байр нийлүүлэх тухай хялбаршуулсан цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн /2017, 2018 он/ борлуулалтын орлогын дундаж нь санал болгож буй

үнийн дүнгийн 30%-аас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Санал болгож буй үнийн дүнгийн

30%-аас багагүй байна.Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2018 оны санхүүгийн жилийн эцсийн аудитаар баталгаажуулсан

тайлан.Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: 1 жил /2018 он/Тендерийн баталгаа:Тендерийн хамт 7,650,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 14 цагаас өмнө цахим хаягаар ирүүлэх ба нээлтэд оролцох

хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны 14.10 минутаас нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцохгүй.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг www.tender.gov.mn хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, 1-р хороо, Чингисийн өргөн чөлөө-15, Моннис цамхаг, 15 дугаар давхар “Эрдэнэс Монгол” ХХК, мэргэжилтэн Л.Болд, Утас: 75553399

ТеНДеРИйН УРИЛГА

нийтлэлчийн булан

3ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

Олон улсад гай хагдсан олим-пиадын амжилтыг “завсрын” улстөрч дарж чадахгүй

1Энэ хориглолтоор дөрөв­

дүгээр сарын 27­28­нд болох байсан “шидэт квадрат” мате­ма тикийн олимпиад цуцлагд­лаа. улаанбаатар хот болон орон нутагт нэгэн зэрэг зохион байгуулагддаг уг олимпиад арав дахь жилийнхээ босгон дээр ийнхүү “амиа таслуулав”. Арван жилийн турш өндөр түвшинд зохион байгуулж, математикийн хичээлийн туг нь болж ирсэн энэхүү олимпиадаар сургуулиуд су рга л т ы н ча нары н ха а чансааг тодорхойлдог. Эцэг эхчүүд ч хүүхдээ хэрхэн бэлтгэгдэж байгааг шалгах цензур болдог билээ. Анхны жилүүдийн “шидэт квадрат”­ын медалийн эзэд өнөөдөр санхүүгийн салбарт толгой цохих мэргэжилтнүүд болсон бахархам түүх ч бий.

хүүхэд бүр математикч болох албагүй гэдгийг бүх эцэг, эх сурган хүмүүжүүлэгч В.А.Сухомлинскийн сургаалаас мэддэг болсон. тиймээс тоондоо

“толгой цохидог” цөөхөн хэдэн хүүхдээ хөгжүүлэхээр хэдэн жилийн турш олимпиадад бэлтгэж, багш, сурагчид дүнгээ тавиулж, түвшингээ мэдэж ирсэн. Энд ямар ч “эрэмбэлж, ялгаа үүсгэсэн, суралцах хүсэл эрмэлзлэлийг бууруулах” зорилго харагдахгүй байна. тоондоо тааруу ч бусад хичээлдээ онцгой хүүхдүүд тэр хичээлээрээ уралдаант шалгалтад орж, өөрийгөө сорьж, өрсөлдөж хөгжсөөр өнөөдрийг хүрсэн системийн бурууг бодоод олохгүй нь. Сайн сурагчдадаа чирэгдэж, ангийн сурлагын чанар дээшилдэг. гэтэл сайдын үзсэнээр тааруухан хү үхдү үдийн хэмжээнд жигд байлгах нь боловсролын хөтөлбөрийн цөм бололтой. Ангиараа үлбийсэн, ганц гялтайх хүүхэдгүй, “цоорох” гэж цойлсон нэгнийхээ нүүр рүү сайдын тушаал шидэн, дарж байх нь багш нарын үүрэг болох нь.

харин А/192 тушаалын 1.2­т “...хүүхдийн авьяас чадварыг нээн хөгжүүлэх, ахмад үе, уламжлалаа хүндэтгэх, байгаль орчноо хайрлан хамгаалах, хүнлэг тусч зан, харилцааны соёлтой болгох, бие бялдрын хөгжлийг хангахад чиглэсэн аливаа үйл ажиллагаа, багийн уралдаан тэмцээн зохион байгуулахыг дэмжих” гэж оруулсан байна. хүмүүжлийн өндөр ач холбогдолтой гэж үүнийг онцгойлон дэмжих гэсэн сэтгэлийг нь ойлгож болох ч толгойгоо ажиллуулахгүй, бие

газрыг өөрийн биеэр ямар ч кадастрын алба, google map, дроноос илүүтэй нарийвчлан

судалснаа зурагтаар гаргасан завгүй өдрүүдийн тань аль нэгэнд нь олимпиад зохион байгуулах шинэ журмыг батлах төлөвлөгөө бий гэдэгт итгэе.

Эцэг, эх чүүдийн хувьд хүүхдээ нэмэлт сургалт, уралдаант шал гаруулалтад сорьж, бусад сурагчдаас ямар түвшинд явааг нь мэдэж аваад, цаашдаа хэрхэн хөгжүүлэхээ төлөвлөх чин хүсэл, хүлээлт байна шүү.

• сайн сурагчиддаа чирэгдэж, ангийн сургалтын чанар дээшилдэг.

• Толгойгоо ажиллуулахгүй, бие бялдраа л хөгжүүлэх уралдаан тэмцээнийг яамнаас тулгаж байна.

• “Шидэт квадрат” олимпиадын шилдгүүд өнөөдөр санхүүгийн салбарт толгой цохих мэргэжилтнүүд болсон.

С.Батсайхан / ЗГМ©

еРӨНХИй БОЛОвСРОЛыН СУРГУУЛЬД ӨДРӨӨР СУРАЛЦАГЧДыН ТОО(бүс, аймаг, нийслэлээр)

Улсын дүн

Баруун бүс

Хангайн бүс

Төвийн бүс

Зүүн бүс

Улаанбаатар

2001 2009 2018

510.3 522.1 593.2

87.6 93.6 85.4

114.2 117.9 111.0

96.5 86.5 90.9

169.5 184.3 264.5

42.5 39.8 41.4

Аймаг

еБС-ИйН НЭГДҮГЭЭР АНГИД ШИНЭЭР ЭЛСЭГЧДИйН ТОО(бүс, аймаг, нийслэл, сум, дүүргээр)

2010 2017Засаг захиргааны нэгж

Улсын дүн Баруун бүс Хангайн бүс Төвийн бүс Зүүн бүс Улаанбаатар

46,586

8,519 9,793 7,436 3,48617,352

67,974

9,019 12,415 10,2524,886

31,402

БОЛОвСРОЛыН САЛБАРТ БҮҮ “пОпРООЧ”

бялдраа л хөгжүүлэх уралдаан тэмцээнд оролцсоор ЕБС­аа төгсөх ёстойг ойлгохгүй нь. ийм зохицуулалтаар “шахаад” өгвөл эрх баригчид шиг булчинлаг хүмүүс болно гэж сэтгээгүй л байлтай.

Сайдын энэхүү сонирхолтой тушаалд “цаашид аливаа олим­пиад, уралдаан тэмцээнийг БСшуСЯ­наас батлах журамд нийцүүлэн зохион байгуулна” гэж хүлээлт үүсгэж орхисон. гэхдээ өнөөдрийг хүртэл тийм журам үзэглээгүй л байна.

уг нь манай ерөнхий боловс­ролын сургуулийн сурагчид байгалийн ухааны хичээлээр дэлхийд толгой цохидог. Бүр 1967 оноос олон улсын мате матикийн олимпиадад оролцож ирсэн түүхтэй. 2018 онд ё.Баатарбилэгийг сайдаар ирэхээс өмнө румынд 100 гаруй орны сурагчид оролцсон олимпиадад Монголоос оролц­сон 20 хүүхдийн 16 нь медаль авч ирсэн. түүний өмнөх жил физикийн олим пиадад таван сурагч оролцсоноос гурав, 2016 онд тавуулаа алтан медаль хүртсэн жишээ бий. Боловсролын яамнаас тэдгээр сурагчид мөнгөн урамшуулал олгож, цаашид оролцох олон улсын хэмжээний уралдаант шалгалтад зардлыг нь даах шийдвэр гаргаж байлаа. Байгалийн ухаанаар дэлхийд гайхуулдаг сурагчдынхаа ачаар өөрийн улсдаа олон улсын олимпиад зохион байгуулах талаар судалж эхэлсэн байв.

гэтэл гэнэтхэн л арын

хангайгаас ирсэн нэгэн эрхэм уих­д орж, улмаар Засгийн газрын гишүүн болонгуутаа энэ амжилтын эх ундрагыг самраад хаяхад дэндүү хайран байна.

Эрхэм таныг, цөм хөтөл­бөрөө өөрчилж, 23 жил хийгээгүй Багш нарын их хурлаа зохион байгуулан, зангарагтай ажил хөөцөлдөөд завгүй явахад нь “өчүүхэн нэг” олимпиадын тухай үг дайж буйг өршөөгөөрэй. үндэсний их театрын барилга барих

ҮСХ©

Сайн сурагчдадаа чирэгдэж,

ангийн сурлагын чанар дээшилдэг

Огноо: 2019 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр.

ТеНДеР ШАЛГАРУ УЛАЛТыН НЭР: XII.1.1.347 Цэцэрлэгийн барилга, 50 ор /Баян-Өлгий, Ногооннуур сум/ төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТеНДеР ШАЛГАРУ УЛАЛТыН ДУГААР: ТӨБЗГ-2019/XII.1.1.347

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос: XII.1.1.347 Цэцэрлэгийн барилга, 50 ор /Баян-Өлгий, Ногооннуур сум/ ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар тушаалаар батлагдсан “Цахим тендер шалгаруулалт зохион байгуулах журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх шаардлагатай.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь батлагдсан төсөвт

өртгийн 50 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн 50 хувиас

багагүй байна.Сүүлийн 3 жил буюу зөвхөн 2016, 2017, 2018 оны аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн

дүнгийн 50 хувиас доошгүй хэмжээний ижил төстэй барилга угсралтын ажлын гэрээ байгуулж ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан байна. Ажил гүйцэтгэх гэрээ, ажил хүлээлгэж өгсөн улсын комиссын акт, захиалагчийн тодорхойлолт эсвэл захиалагчийн дүгнэлтийг ирүүлнэ.

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:2. Барилга угсралтын ажил гүйцэтгэх байгууллага:БА-2.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн

ажилБА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног

төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног

төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж,

тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын

дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтийн ажил. /Түншлэлийн гишүүн, туслан гүйцэтгэгч нь гүйцэтгэх ажил үүргийнхээ дагуу тусгай зөвшөөрөлтэй байна./

Тендерийн баталгааны дүн: 9,000,000.00 (Есөн сая) төгрөг. Монгол Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.

Тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11.30 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газраас зохион байгуулдаг цахим худалдан авах ажиллагааны төлбөргүй

сургалтанд хамрагдахыг зөвлөж байна. Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг,ТӨРИйН ӨМЧИйН БОДЛОГО, ЗОХИЦУУЛАЛТыН ГАЗАР,Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо,

Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Нэг цэгийн үйлчилгээ, Утас: 92263014, 92263033, 92263435

Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ТеНДеРИйН УРИЛГА

Монголчууд гамшигт бэлэн биш гэдэг нь өчигдрийн үйл явдлаас харагдлаа

Зүрх зүсэм хангинах дуут дохион түгшүүртэй чимээ нийслэлчүүдийг гүн нойрноос нь сэрээв. гудамж талбай сандарч мэгдсэн хүмүүсээр дүүрчээ. Бяцхан үрээ энгэртээ тэвэрч, хувцсаа хайш яйш өмссөн залуухан бүсгүй хаашаа явж, хэнээс тусламж эрэхээ үл мэдэн гайхширан зогсоно. Энэ үед 40 эргэм насны нэгэн залуу бусдыгаа удирдан чиглүүлж, гамшгийн үед түр цугларах цэг хажууханд байдгийг сануулан, бүгд тийш явахыг санал болгов. иргэд болж буй үйл явдлыг жинхэнэ биш гэдэгт итгэхийг хүсэвч эвдэрч сүйдсэн барилгуудын нуранги тийм биш гэдгийг батална. Айж сандарсан иргэд нэг үеэ бодвол арай тайвширч, нөгөө залууг даган түр цугларах талбайд хүрч ирэв. тэнд онцгой байдлын мэргэжилтнүүд хэдийн хүрэлцэн ирж, айж сандарсан иргэдийг хүлээн авч, зөвлөгөө өгч байлаа. Мөн эмнэлгийн алба хаагчид гэмтэж, шархадсан хүмүүсийг үзэн анхан шатны тусламж үзүүлнэ. улаанбаатарт найман баллын хүчтэй газар хөдлөлт болсны дараа иймэрхүү үйл явдал болно гээд төсөөл дөө. Аз болоход энэ жинхэнэ гамшиг биш, харин оБЕг, нийслэлийн Здтг­тай хамтран зохион байгуулсан гамшгаас хамгаалах иж бүрэн сургуулилалтын нэгээхэн хэсэг байв.

улаанбаатар хотын ойр орчимд зөвхөн 2018 онд 926 удаа газар хөдлөлт болжээ. Ер нь сүүлийн үед газар хөдлөлтийн давтамж болоод чичирхийллийн хүч нэмэгдсээр байгааг албаныхан сануулдаг. хэрэв сая гаруй хүн амтай, барилга байшин нь замбараагүй шавааралдан баригдсан нийслэл хотод хүчтэй газар хөдлөлт тохиовол ихээхэн хэмжээний хохирол амсах магадлалтай. тиймээс

Г.БаярсайханЗГМ

УлаанБааТаРТ “ГаЗаР ХөДөлЖ”, БЭлЭн БайДлыГ ШалГалаа

онцгой байдлын албаныхан гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, түүнд бэлтгэлтэй байхын тулд сүүлийн 29 жилд анх удаа иж бүрэн сургуулилалт хийсэн юм. Сургуулилалтад нийслэлийн 3200 гаруй нийтийн орон сууц, 120 гаруй мянган өрхийн 420 гаруй мянган иргэн оролцсон талаар оБЕг­аас мэдээлэв.

сОнины цаасны иД шиД

гамшгийн аюул нүүрлэснийг илтгэх дуут дохио хангинавал нийслэл хотын иргэд түр цугларах 111 цэг бий. хан­уул дүүргийн 15 дугаар хорооны иргэдийн цугларах газар буюу төв цэнгэлдэх хүрээлэнд 08.30 цагийн үед очлоо. хүмүүс энд тэндээс уван цувсаар бараг 2000 шахам хүн цугларчээ. тус дүүргийн онцгой байдлын хэлтсийн олон нийттэй харилцах мэргэжилтэн, ахлах дэслэгч Ж.Энхтөр тэдэнд гамшгийн үед өөрийгөө болон өрөөлийг яаж хамгаалах, зайлшгүй шаардлагатай арга хэмжээг хэрхэн авах талаар зөвлөгөө өгөв.

газар хөдөлсний дараа дахин чичирхийлэл болох магадлал 70­80 хувьтай байдаг аж. тиймээс гамшиг тохиосон үед яарч сандран гүйж гарахын оронд нэг минут хэртэй түр хүлээхийг тэрбээр зөвлөв. Мөн гамшиг тохиосон үед цэвэр ус, эмийн сан, лаа, шүдэнз, шүхэр, дулаан хувцас, хатаасан хоол хүнс зэрэг зайлшгүй шаардлагатай зүйлсийг юуны түрүүнд авч явах нь чухлыг онцлов.

гамшгийн дараах нөхцөл байдалд эдгээр зүйлсээс гадна жирийн нэг сонины цаас маш чухал үүрэгтэй байдаг аж. Энэхүү цаасаар гал асаахаас гадна нугалан эвхэж байгаад хугарсан гар, хөлдөө чиг тавин боож болно. хэрэв нимгэн хувцастай гүйж гарснаас болоод даарч байгаа бол сонингоо базаад хувцасныхаа дотуур чихээд байх хэрэгтэй. Энэ нь дулаан хувцсыг орлож, таныг дааруулахгүй. үүнээс гадна доороо дэвсэж суух, малгай шиг хэлбэртэй болгож байгаад аяганы зориулалтаар ашиглах гээд жирийн нэг сонины ач тус их байдгийг энд цугларсан хүмүүс мэдэж авав.

гэвч мэргэжлийн хүний мэдээл лийг сонссоны дараа түр цугларах цэг дээр ирснээ батал гаажуулах тамга даруу­лахаар болоход хүмүүсийн монгол араншин илэрч эхэллээ. дугаар лаад зогсохын оронд нэгнийхээ урдуур дайрч, зохион байгуулагчдыг удлаа гэж харааж зүхэх нь энүүхэнд. Зарим цугларах цэг дээр үүнээс болж бүр зодоон гарсан байна.

уг нь хорооны зүгээс гамшгийн сургуулилалтад хамрагдах хуудсыг айл бүрт тараах ёстой байв. гэвч манай гэрт оруулж өгсөнгүй, надад хуудас хэрэгтэй байна хэмээн бухимдах хүн олон байв.

Зохион байгуулагчдын тарааж байсан хуудас дууссан нь олны бухимдлыг улам нэмсэн юм.

иргэдийг ийнхүү урт эгнээнд дугаарлан зогсоход хүр гэж, бухимдуулсан нь зохион байгуулагчид ажлаа хийж чадаагүйтэй холбоотой юу хэмээн нийслэлийн ногоон хөгжил, агаарын бохирдол хариуцсан орлогч Ж.Батбаясгалангаас асуухад огт өөр утгатай хариулт өгөв. тэрбээр “гамшиг тохиосон үед хууль үйлчлэхээ больдог. ийм үед хүчтэй нь хүчгүйгээ дарах зарчим үйлчилж, эмх замбараагүй байдал үүсэх нь элбэг. тиймээс хамгийн гол нь иргэд тайван, хүлээцтэй байх ёстой. Японд гамшиг тохиоход иргэд нь ямар ухамсартай байж, бие биенээ дэмжиж тусалдгийг бид зөндөө харсан. харин монголчууд гамшигт бэлэн биш гэдэг нь энэ үйл явдлаас харагдлаа. Жирийн нэг сургуулилалтын үеэр ингэж бухимдаж байгаа юм чинь жинхэнэ гамшиг тохиовол яах юм бэ” гэсэн юм. үнэхээр бодууштай л зүйл.

2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

ЗГМ: сурвалжилга

4 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРЖ

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДаКц

ЗаР сУРТалЧИлГаа

ХаЯГ

цаХИМ ХУвИлБаР

0 0 1 1 3 0

ХУД-ийн 15-р хорооны иргэн

б.Оюун: Ямар ч байсан толгойгоо

хамгаалах ёстой юм байна, хагас бөгтийж суух ёстой гэдгийг мэдэж авлаа. Ер нь иймэрхүү мэдээлэл иргэдийн дунд хомс байдаг шүү дээ. Энд ирээд олон хүнтэй ярилцаж үзлээ. Үнэхээр гамшиг тохиолдвол эвгүй л юм байна гэж ярьж байна лээ. Тиймээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авч байгаа нь зөв гэж дэмжих хүн олон байсан.

ХУД-ийн 15-р хорооны иргэн ш.баттулга:

Хүмүүс их цугласан байна. Ер нь иргэд үүрэг хариуцлагаа ухамсарладаг болжээ. Үнэхээр гамшиг тохиолдвол юу хийх ёстойгоо мэдэж авъя гэсэн бодолтой хүн их болсон юм уу гэж санагдлаа. Миний хувьд энд ирээд олон хэрэгтэй мэдээлэл авлаа. Жишээ нь гамшиг тохиолдсон үед жирийн сонинг олон янзаар ашиглаж болдог юм байна. Зохион байгуулалт болж байна аа. Хүмүүсийг удааж залхаасангүй.

75Манай улсын хот суурин газрын 75 орчим хувь нь долоо ба түүнээс дээш баллын газар хөдлөлтийн бүс нутагт оршиж байна

86Тухайн бүс нутагт нийт хүн амын 86 хувь нь амьдардаг

Дуут ДОхиОны Дууг чангаруулъя

Нийслэлийн хэмжээнд гамшгийг зарлан мэдээлэх дуут дохио 60 цэгт бий. Аюул нүүрлэсэн үед эдгээр дохио нэгэн зэрэг хангинаж, хүмүүст анхааруулдаг. гэвч гэртээ байгаа иргэдэд түгшүүрийн дуу огт сонсогдоогүй талаар олон хүн ярьж байв. “Би өглөө сэрчихээд нөгөө дохио хангинахыг нь хүлээгээд байлаа. Найман цаг болсон хэрнээ сонсогддоггүй. харин гадаа гартал сонсогдож байна лээ. хэрэв гамшиг тохиовол олон хүн сонсож чадахгүй байж байгаад дарагдаж үхэх юм шиг байна. дуут дохионыхоо тоог нэмэх юм уу дууг нь илүү чанга болгох хэрэгтэй гэж санагдсан” хэмээн 44 настай Саруул хэлснийг шийдвэр гаргах түвшний хүмүүст уламжилья.

хЭЭрийн хуаранД Дутуу юм алга

түр цугларах цэгт хүрэлцэн ирсэн иргэдийн заримыг нь аюулгүй газарт нүүлгэн шилжүүлэх нь сургуулилалтын нэг хэсэг байв. Нийслэлийн төвийн зургаан дүүрэг тус бүрт нэг цэг байгуулжээ. хан­уул дүүргийн иргэдийн хувьд Яармаг дахь морин тойруулгын цогцолбор очих ёстой газар нь байв. төв цэнгэлдэхэд цугласан олноос урьдчилан сонгосон 500 хүнийг долоон автобусанд хуваан суулгаж, тийш хүргэсэн юм. хааш хаашаа 300 орчим метрийн хамрах энэхүү хуаранд асар майхан, монгол гэр олноор босгож, цэрэг, цагдаагийн хувцастай хүмүүс нааш цааш холхилдохыг хараад дайны үеийн нөхцөл байдалд яваад оччихсон мэт мэдрэмж төрөв. 20 хүн нэг майханд байрлахаар тооцож нийт 25 том майхан босгожээ. Мөн үүнээс гадна эмнэлэг, цагдаа, онцгой байдлын удирдлага, банк, хоолны газар, сургууль, цэцэрлэг хүртэл байгуулжээ. тэр ч байтугай соёл урлагийн хэсэг ч бий. Энд уран бүтээлчид морин хуураар уянгалаг аялгуу тоглох нь үймж сандарсан иргэдийг тайвшруулах аж.

хуарангийн урд хэсгээр 30 ширхэг зөөврийн 00 эгнүүлэн барьжээ. Мөн төдий тооны угаалтуур болон хогийн цэг байрлуулсан байна. Ер нь л хүний хэрэгцээ цөм бүрэн гэдэг шиг иргэдийн наад захын шаардлагыг хангах бүхий л зүйлс энд байлаа. АтМ­ээс мөнгө авч, банкаар гүйлгээ хийнгээ урлагийн тоглолт үзнэ гэдэг нүүлгэн шилжүүлэлтэд байгаа иргэдийн хувьд тун дажгүй сонсогдож байгаа биз.

Нүүлгэн шилжүүлэлтийн хуарангийн эмнэлгийн хэсэг хамгийн их ачаалалтай байв. дүүргийн эмч нар энд үзлэг хийж, иргэдэд зөвлөгөө өгч байв. Нэгэнт боломж олдсон дээр нь эмчид биеэ үзүүлж, зүрхний бичлэгээ хийлгээд авах гэсэн олны хөлд эмч нар дарагджээ.

“Нүүлгэн шилжүүлэлтийн үеэр хүмүүсийг хүлээж авах хуаран байгуулах ёстой гэж хуульчилсан байдаг. үүнд нь хүнд хэрэгтэй бүх үйлчилгээний цэгүүд байх ёстой. товчхондоо бол энд ирсэн хүмүүсийг ямар нэг үйлчилгээгээр дутаахгүй байх нь бидний үүрэг. Энд нийт 200 гаруй хүн үүрэг гүйцэтгэж байна” хэмээн худ­ийн онцгой байдлын хэлтсийн дарга, хурандаа д.даваасүрэн тайлбарлав.

тус дүүрэгт үйл ажиллагаа явуулдаг албан байгууллагын

ЗГМ: сурвалжилга

5ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

УлаанБааТаРТ “ГаЗаР ХөДөлЖ”, БЭлЭн БайДлыГ ШалГалаа

Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©

Хээрийн эмнэлэгт яаралтай мэс

засал хийх боломжтой

ажилчид эдгээр 500 хүнийг бүрдүүлэн нэгдсэн зохион бай­гуу лалттайгаар хуаранд иржээ. тэднийг урьдчилан хуваа рилсан майханд байрлуул сан байв. Залуус майхандаа хөзөрдөж, гар утсаараа PUBG тоглосон шигээ цагийг зугаатай өнгөрүүлж байгаа харагдана. түүнчлэн бага ангийн 20 гаруй хүүхдийг нэгдсэн журмаар авчирчээ. тэдний энгэрт эцэг эх, асран хамгаалагчийн утасны дугаарыг хадсан нь төөрч алга болохоос урьдчилан сэргийлсэн хэрэг байв. хүүхдүүдийн сургууль байрлах майхан бусдыгаа бодвол илүү дулаахан юм. тэд ширээн дээр эгнэн сууж, хичээлээ заалгах нь эгдүүтэй.

дүүргийн онцгой байдлын албаныхан тухайн бүс нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг байгуул­лагуудтай гэрээ байгуулан ажил­ладаг байна. Жишээлбэл, гамшиг тохиосон үед АПу хК цэвэр усаар хангах бол “талх чихэр” болон “Мах импекс” компани хоол хүнсний зүйлээр тусална гэх мэтээр хувь, хувьс галын бүхий л байгууллага хамт ран ажиллаж байж аюулт нөхцөл байдлыг даван туулахаар тооцжээ.

хЭЭрийн ЭмнЭлЭгт ЗОриулалтын

тОнОг төхөөрөмж ДутагДалтай байнаЭнэ удаагийн сургуулилалтын

үеэр хээрийн эмнэлэг байгуулсан нь анхаарал татаж байлаа. хүй долоон худагт байрлах энэхүү эмнэлэгт улсын нэг, хоёр, гурав­дугаар эмнэлгийн нийлсэн 500 шахам хүн яаралтай үед тусламж үйлчилгээ үзүүлэхээр бэлэн болсон байв. Эхний ээлжинд 20 хүний ор бэлджээ. Энд гэмтэж шархадсан хүнд анхан шатны тусламж үзүүлэхээс гадна шаардлагатай тохиолдолд энгийн мэс засал хийх нөхцөлийг бүрдүүлсэн талаар албаны хүмүүс хэлж байв.

улсын нэгдүгээр төв эмнэл­гийн дарга д.Чулуунбаатар энэ үеэр “өмнө нь эмнэлгүүд хамтарч хээрийн эмнэлэг бай­гуулсан туршлага байхгүй. Нөгөөтэйгүүр хээрийн эмнэлэгт ашиглах асар майхан болон бусад шаардлагатай тоног хэрэгсэл бидэнд байхгүй шахуу. Сая гурван эмнэлгийн дарга нарын хамтарсан тушаал гарч, хээрийн эмнэлгийг бэлдэхэд 70 гаруй сая төгрөгийн зардал гарч байна” хэмээн ярив.

харин улсын гуравдугаар төв эмнэлгийн захирал Ц.төмөр­очир “гамшиг ослын үед хээ­рийн эмнэлэг дэлгэж ажиллах нь нэлээд зохион байгуулалттай, урьдчилсан төлөвлөлттэй хийг­дэх ажил юм байна. тухайн эмнэлэг бие дааж энэ бүгдийг хийнэ гэдэг боломжгүй. тиймээс улсын бодлого, төлөвлөлт зайлш­гүй байх ёстой гэдэг нь харагдлаа.

Энд дутагдаж буй гол зүйл нь хээрийн нөхцөлд ажиллах зөөврийн тоног төхөөрөмжүүд.

Бид энэ удаа хамтарсан эмнэлгийн хүрээнд өөрсдийн бүх боломж нөхцөлд тааруулан хээрийн эмнэлэг байгууллаа. хэрэв гамшгийн үед эмнэлэг өөрөө эвдэрч сүйдсэн тохиолдолд хээрийн эмнэлгийг хаанаас хэрхэн байгуулах вэ гэдэг асуу­дал тодорхойгүй байна. үүнээс гадна хүн хүчний асуудлаа хэрхэн шийдэх вэ гэх мэт олон асуудал бий. тиймээс бүх хувил­барыг тооцсон нарийв чилсан төлөвлөгөө гаргаж, үүний дагуу нөөц бүрдүүлэлт хийх хэрэг тэй байна. Энд хугаралт, гэмтэл бэртлийг эмчлэхээс гадна яаралтай мэс заслуудыг хийх боломжтой. хамгийн гол нь техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжөөр хангамаар байна” гэсэн юм.

ийнхүү манай улс зах зээлийн нийгэмд шилжсэнээсээ хойш анх удаа гамшгийн үеийн иж бүрэн сургуулилалтыг хийлээ. Анхны юм болохоор алдаа, оноо их л байсан нь тодорхой. татвар төлөгчдийн 500 сая төгрөгийг хий дэмий зүйлд зарцууллаа гэж бухимдах нэгэн ч байна. гэхдээ өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх биш, болзошгүй аюулын уршгийг хэрхэн хохирол багатай даван туулах талаар сургуулилалт хийсэн нь хожим үр дүнгээ өгөх байх. Ядаж л бид юунд бэлэн, юунд бэлэн биш байгаагаа мэдэж, хойшид хэрхэн анхаарах ёстойгоо бага ч атугай тодорхойлоод авлаа.

• Гамшиг тохиосон үед хууль үйлчилдэггүй. Ийм үед хүчтэй нь хүчгүйгээ дарах зарчим үйлчилж, эмх замбараагүй байдал үүсдэг.

22-50Улаанбаатар хотын хэмжээнд найман магнитудын газар хөдлөлт болвол нийт барилга байгууламжийн 22-50 хувьд эвдрэл, нуралт үүсэх магадлалтай

30-60Ийм тохиолдолд нийслэлийн нийт хүн амын 30-60 хувь нь өртөх магадлалтай

3300Улсын хэмжээнд орон сууцны 3300 орчим барилга байгаагаас 10 орчим хувь нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй

150Нурааж, шинээр барих шаардлагатай 150 гаруй барилга байна

• Жирийн нэг сургуулилалтын үеэр ингэж бухимдаж байгаа юм чинь жинхэнэ гамшиг тохиовол яах вэ.

• Хээрийн эмнэлгийг байгуулахад 70 гаруй сая төгрөгийн зардал гарсан.

Эрүүл мэнд

6 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

Хөлд орж буй хүүхдийн хамгийн сайн "гутал" бол хөл нүцгэн байх юм

хүүхДийн ул хавтгайралт

гЭж юу вЭ

Нярай хүүхдүүдийн хөл ихэнхдээ майга харагддаг. үүнд санаа зовох хэрэггүй. учир нь хүүхдүүдийн ихэнх нь эргэсэн муруй болон хавтгай тавхайтай төрдөг. Нярай үедээ хүүхэд мариа ихтэй байдгаас нум нь ялгарч харагддаггүй. хоёр нас хүртлээ хүүхэд хавтгай ултай байхыг эрүүл гэж үздэг. тиймээс хүүхдийн хөлийн нум сайн ялгарч харагдахгүй ч эрт хөлд орсон бол санаа зоволтгүйгээр дөрвөн нас хүртэл нь ажиглаж болно. хүүхэд зогсдог болоход ч хөлнийх нь тавхайн булчин, үеүд гүйцэд хөгжөөгүй байдгаас уланд нум үүсээгүй байдаг. өөрөөр хэлбэл, бага насны хүүхэд бүтэн улаараа зогсоход нум харагддаггүй боловч өлмий дээрээ зогсоход нумтай нь мэдэгдэнэ гэсэн үг. иймээс нярай хүүхдэд “ул хавтгайрах” онош тавьдаггүй. хүүхэд өсөж том болж тавхайн яснууд бэхжин булчин хөгжихийн хэрээр буюу дунджаар 2­3 насанд улны нум үүсэж эхэлдэг.

харин хүүхэд тань таван нас хүрээд хөлийн уланд нь нум үүсээгүй бол эмчид хандах хэрэгтэй. Мөн хавтгай ултай удамтай бол удамших магадлалтай. хавтгай ул гэдэг нь тавхайн яснуудын согог эсвэл ахиллын шөрмөс (шилбэний эрээн булчингийн өсгий ясанд бэхлэгддэг шөрмөс) богиноос шалтгаалан нумгүй байхыг хэлдэг. үүнийг бид гадагшаа

Хүүхдийн ул хавтгайрахаас хэрхэн сэргийлэх вэболон дотогшоо майга гэж нэрлэдэг. гадагшаа гишгэдэг хүүхдэд улны дотор талд биеийн жингийн ачаалал ирдгээс хавтгай ултай болдог. дотогшоо майга нь ул хавтгайрах түгээмэл шинж. харин гадагшаа майга нь ул хэт хүнхэр болох шинж юм. таваас дээш настай хүүхдийн гутлыг зэрэгцүүлэн тавьж

шинжээрэй. улны хавтгайралт болон хэт хүнхэр байх мөн өрөөсөн хөлөнд илэрдэг.

ул яагааД хавтгайрДаг вЭ

Манай улсад ойролцоогоор 10 хүүхдийн 1­2 нь хавтгай ултай байдаг гэсэн судалгааны дүн

гарчээ. олон янзын шалтгаанаас болж ул хавтгайрдаг бөгөөд өсөж буй хүүхдэд байнга нумгүй гутал өмсүүлдэг нь ул хавтгайрах үндсэн шалтгаануудын нэг болж байгаа юм. үүнийг эмч, мэргэжилтнүүд сүүлийн үед хятад болон Солонгос улсад үйлдвэрлэгдсэн нумгүй хавтгай ултай, хямд гутал хүүхдэдээ өмсгөж байгаатай холбоотой гэж анхааруулдаг. тулгуур эрхтний систем нь бэхжээгүй хөгжиж буй насанд нь хүүхдэд UGG кээт, пүүз балерина гэх зэргээр нэрлэгдсэн гутал өмсүүлэх нь сөрөг нөлөөтэйг эцэг эхчүүд анхаарахад илүүдэхгүй.

хүүхдийн хөлийн улны хөгжлийн энэхүү гажиг хамгийн түрүүнд өвдөгт нөлөөлдөг бөгөөд цаашлаад ууц нуруунд муу нөлөөтэй. түүнчлэн хөлний хүндийн төв өөрчлөгдөж цусан хангамж муудаж, хөл өвдөх шөрмөс татах, нурууны төгсгөл хэсэгт ачаалал нэмэгдсэнээр нуруунд суулт өгөх сөрөг үр дагавартай. Цаашлаад биеийн хүчний ачаалал даах, хурдан гүйх зэрэгт бэрхшээлтэй болдог.

хөлийн тавхайн хэлбэрийг хэвийн, хавтгай, хүнхэр гэж ангилдаг бөгөөд хэвийн хөг­жилтэй хөлийн улны хүнхэрийн хэмжээ дунд зэрэг тулах цэгийн гадарга нь хөлийн улны гуравны нэгийг эзэлдэг. Зарим тохиолдолд удаан явахад хөл өвдөх, шөрмөс татах шинж илэрдэг бөгөөд ховор хүнд хэлбэрийн үед хөлийн хуруунуудын хэлбэр өөрчлөгдөж болзошг ү й. хүүхдийг таваас дээш насанд нь хавтгай ултай гэж оношилсон бол хөлийн шөрмөс сунгах дасгал, өвдөлт намдаах аргуудыг ашиглахаас гадна хүнд хэлбэрийн согог илэрвэл яаралтай эмчид хандаарай. Согог заслын эмч үзлэг хийхээс гадна рентген зураг авч шаардлагатай тохиолдолд

гутланд нь тухайн хүүхдийн нас биеийн онцлогт тохирсон нумтай ул хийлгэхийг зөвлөдөг.

хүүхДийнхЭЭ хөлийн улыг хЭрхЭн

шалгах вЭ

хүүхдээ хавтгай ултай эсэхийг мэдэхийн тулд хөлийн уланд нь будаг түрхээд цагаан цаасан дээр гишгүүлээд үз. гарсан мөр дээрх зургийнх шиг байвал эмчид хандаж зөвлөгөө аваарай.

хавтгайрсан улыг Засаж бОлнО

хавтгай улны хамгийн сайн эмчилгээ нь байгальтай ойр байж зүлэг, элс, голын захаар хөл нүцгэн явах юм. Ялангуяа, барзгар гадаргуу нь хөлийн цэгүүдэд үйлчилснээр хөлийн нум хэлбэржин тогтдог. Мөн хөл нүцгэн араараа ухарч алхах ч сайн. хавтгай хөлийг засах нэмэлт хэрэгслүүд

байдаг ч голчлон төрөлхийн хавтгай тавхайтай хүүхдэд ашигладаг. гутлын уланд нэмэлт нум өндөрлөгөө хийх, зориулалтын нум ч хэрэглэж болно. хэрэв нум хийгээд сайжрахгүй бол хэрэгслийг өөрчлөх шаардлагатай. өвчин хүндэрснээс хавтгай ултай хүүхдийн хөлийн ул, шилбэний булчин өвдөж зовиурлахаар барахгүй хүчтэй өвдсөнөөс болж заримдаа явж чадахаа больдог. ийм хүүхдийг ортопед эмчид үзүүлж онош тодруулан, тусгай эмчилгээг цаг алдалгүй эхлэх нь чухал. тухайлбал, эмнэлэг хүүхдийн байгууллагуудад мэргэж лийн хү м ү үсийн х и й л г эд эг г и м н а с т и к , иллэг, зориулалтын гутал,

супинатортой улавч гутал дотор хийж өмсүүлэн, гипсээр хүнхэр гаргаж засна. Мөн бага зэргийн гажигтай бол эмчид үзүүлсний дараа интернэтэд хүүхдийн ул хавтгайрах болон хэт хүнхэр улыг засах дасгалуудыг гажиг засагдтал хийлгүүлэх хэрэгтэй.

гутал сОнгОхДОО юу анхаарах вЭ

хамгийн түрүүнд улыг нь сайтар анзаарах хэрэгтэй. гутал хамгийн гол нь стандартын нумтай хөлөндөө яг таарч байх ёстойгоос гадна резинэн гутал удаан хугацаагаар өмсгөх хэрэггүй. Мөн багадсан юм уу томдсон гутал өмсвөл улны хэв, хэмжээ өөрчлөгддөг. хүүхдийн бие организм байнга өсаж хөгжиж байдаг учраас хөгжлийг нь дэмжсэн гутал сонгох хэрэгтэй. Бид хүүхдийн хөлийг хатуу ултай гутал тулдаг гэж боддог ч үнэндээ хөлийн булчингууд л тулж байдаг. хөлд орж буй хүүхдийн хамгийн сайн "гутал" бол хөл нүцгэн байх юм. Энэ нь хүүхэд нярай үедээ хөлөөрөө шууд газарт тулж зөв хөгжихөд тусална. Мөн жингийн дутуу, бүтэлттэй төрсөн зэрэг анхаарал халамж шаардлагатай хүүхдэд эдгээр шинж түгээмэл илэрдэг тул жил бүр мэргэжлийн эмчид үзүүлж урьдчилан сэргийлж байхыг Боловсрол судлалын магистр, Биеийн тамирын эмчилгээний арга зүйч у.даваахүү зөвлөлөө.

Огноо: 2019 оны 04 д үгээр сарын 26 -ны өдөр.

Т е Н Д еР Ш А ЛГАР У У Л А Л Т ыН Н Э Р: XII .1.1.194 Дот у ур байрын барилга, 75 ор /С элэнг э, Орхон с ум/ төсөл, арга х эм ж ээний г үйц этг эгчийг сонгон шалгару улах тендер.

Т е Н Д еР Ш А ЛГАР У У Л А Л Т ыН Д У ГА АР: ТӨБЗГ-2019/ XII.1.1.194

Засгийн газрын х эрэг ж ү үлэгч агентлаг Төрийн өмчийн бод лого, зохицу улалтын газар нь эрх бү хий тендерт оролцогчдоос: XII.1.1.194 Дот у ур байрын барилга, 75 ор /С элэнг э, Орхон с ум / аж лыг г үйц этг эх т у хай цахим тендер ирү үлэхийг урьж байна.

Энэх ү ү аж лын тендер шалгару улалт нь төрийн х удалдан авах ажиллагааны цахим сис тем ээр зарлагдаж байгаа цахим тендер т ул w w w.tender.gov.mn хаягаар орж д элг эрэнг үй м эд ээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна у у. Тендер шалгару улалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар т ушаалаар батлагдсан “Цахим тендер шалгару улалт зохион байг у улах ж урам”-ын даг у у зохион байг у улж байна.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илг ээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим сис тем ашиглан төлсөн байх шаард лагатай.

Тендер нь т ү үнийг нээс эн өдрө өс хойш 45 хоногийн х угацаанд х үчинт эй байна.Тендерт оролцогч нь санх ү үгийн болон т уршлагын дараах шаард лагыг хангасан байна.Үүнд:Сү үлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 ону удын борлу улалтын орлогын дундаж х эм ж ээ нь батлагдсан

төсөвт өртгийн 50 х увиас багаг үй байна.Түрг эн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах болом ж той зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн

50 х увиас багаг үй байна.Сү үлийн 3 жил буюу зөвхөн 2016, 2017, 2018 оны аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт

өртгийн үнийн дүнгийн 50 х увиас доошг үй х эм ж ээний ижил төс т эй барилга угсралтын аж лын г эрээ байг у улж ерөнхий г үйц этг эгчээр ажилласан байна. А жил г үйц этг эх г эрээ, ажил х үлээлг эж өгсөн улсын комиссын ак т, захиалагчийн тодорхойлолт эсвэл захиалагчийн дүгнэлтийг ирү үлнэ.

Дараах т усгай зөвшөөрөл шаард лагатай:2. Барилга угсралтын ажил г үйц этг эх байг у уллага:БА-2.1 Цу тгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөг т бү т ээц эн барилгын угсралт, өргөтгөл,

шинэчлэлийн ажилБА- 6.1. Барилга байг у улам жийн дотор ус хангам ж, ариу тгах тат у ургын шугам с үлж ээ, т эдг ээрийн

тоног төхө өрөм ж, гадна салбар шугам с үлж ээний угсралтБА- 6.2. Барилгын барилга байг у улам жийн дотор халаалт, салхивчийн шугам с үлж ээ, т эдг ээрийн тоног

төхө өрөм ж, гадна салбар шугам с үлж ээний угсралтБА- 6.3. Барилга байг у улам жийн дотор г эрэлт ү үлэг, цахилгаан хангам жийн угсралт, т эдг ээрийн тоног

төхө өрөм ж, т у хайн барилгын гадна салбар шугам с үлж ээний угсралт,БА- 6.4. Барилга байг у улам жийн дотор холбоо дохиолол, интернет с үлж ээ, гал унтраах болон галын

аюулын дохиоллын сис темийн угсралт, т эдг ээрийн тоног төхө өрөм ж, т у хайн барилгын гадна салбар шугам с үлж ээний угсралт

БА-8.1. Барилга байг у улам жийн засвар, засал чим эглэл, интерьер, орчны тохижилтийн ажил. / Түншлэлийн гишү үн, т ус лан г үйц этг эгч нь г үйц этг эх ажил ү үргийнх ээ даг у у т усгай зөвш ө өрөлт эй

байна./Тендерийн баталгааны дүн: 30,000,000.00 (Гучин сая) төгрөг. Монгол Улсын х у улийн этг ээд тендерийн

баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд , эс х үл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвш ө өрсөн үнэт цаасны х элбэрээр ирү үлж болно.

Тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 10.30 цагаас өмнө цахим сис тем ээр илг ээх ба нээлт эд оролцох х үс элт эй тендерт оролцогчдыг байлцу улан тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11.00 цаг т нээнэ.

Гадаадын этг ээд тендер ирү үлэх эрхг үй.Дотоодын даву у эрх тооцно.Төрийн өмчийн бод лого, зохицу улалтын газраас зохион байг у улдаг цахим х удалдан авах ажиллагааны

төлбөрг үй с ургалтанд хамрагдахыг зөв лөж байна. Сонирхсон этг ээд тендерийн баримт бичиг болон бусад м эд ээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын х эрэг ж үүлэгч агентлаг, ТӨРИйН ӨМЧИйН БОД ЛОГО, ЗОХИЦУ УЛА ЛТыН ГАЗАР, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүг ээр хороо,

Энх тайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Нэг ц эгийн үйлчилг ээ, Утас: 92263014, 92263038, 92263435

Цахим хаяг: w w w.tender.gov.mn

ТеНДеРИйН УРИЛГА

ZGM DAILY2019.04.26, FRIDAY ~ №078 (1130) 7The OFFIcIAl GAzeTTe

ZGM: HIGHLIGHtS

PoliticsAt the meeting of the parliamentary session, MPs discussed the President's proposal on the Ambassador of Reconciliation, which as issued on April 15.

EconomyWorld Bank Group projects Mongolia's economy to grow by 7.2 percent in 2019, up 0.6 percentage point from its previous estimation in October.

Southgobi Resources announces to ask permission from its investors to sign an agreement with China Investment Corporation's subsidiary Land Breeze on payment delay.

Mongolian Mining Corporation's coal production increases by 30 percent to 10.9 million tons.

Top 20 index increases 0.71 percent, to 20,177.98 points. MSE A index up 0.72 percent to, 8,988.24 points. MSE B index drops 0.88 percent, to 8,118.82 points. Market cap stands at MNT 2.33 trillion.

Тop 20 index(by units)

20,177.9810,000

15,000

20,000

25,000

30,000

sociEtyThe comprehensive disaster management, organized jointly by the National Emergency Management Agency and the Capital City Governor's Office, successfully continues for the second day.

Opendata.mn officially launches on Thursday, which compiles more than 200 data lines of 15 organizations.

The Independent Authority Against Corruption holds a press release on April 25, with information of the April 2019 report.

Hollywood In Mongolia, the first international film festival to be held in Ulaanbaatar on May 1-7.

Scan the QR code for further information and to purchase

the ticket.

Fitch agency settles MMC bond rate at B level

President meets Chinese head of state Xi Jinping

MMC released USD 440 million in the market.The President will attend the second high-lev-el meeting of Belt and Road.

top 20 index increases 0.71 percent, to 20,177.98 points

Invescore NBFI to launch IPO to raise MNt 17.6 billion

Market cap stands at MNT 2.33 trillion.The company is planning to offer 15 percent of its shares.

Mongolian President meets Xi Jinping

Fitch agency finalizes MMC bond rate at B level

SeCurItIeS Market

The Mongolian Mining corpo­ration (MMc) released USD 440 million in the market. Fitch agency has set the bond rate at B, which is the medium level of Fitch's five levels.

The new bond was issued with a maturity in 2024 and 9.25 percent interest. MMc and its subsidiary energy Resources JSc jointly re­leased the bonds. MMc will spend bonds assets to refinance previously issued bonds.

Factors that unfavorably affect the MMc's credit rating are that the company focuses only on one prod­uct and competes in cost­free com­petitions other than in the northern part of china, according to Fitch.

Fitch also emphasized, “It is pos­sible to make flexible decisions on the part of the fixed assets, which will give the company a sufficient amount of resources to avoid free cash flows when the coal price falls”.

ТЕнДЕР ШалГаРУУлалТын нЭР: XII.1.1.253 “сургуулийн дотуур байрын барилга, 100 ор /Говь-алтай, Жаргалан сум” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.ТЕнДЕР ШалГаРУУлалТын ДУГааР: ТӨБЗГ-2019/XII.1.1.253

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос: XII.1.1.253 “сургуулийн дотуур байрын барилга, 100 ор /Говь-алтай, Жаргалан сум/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар тушаалаар батлагдсан “цахим тендер шалгаруулалт зохион байгуулах журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх шаардлагатай.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:- Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 онуудын нийт борлуулалтын орлого нь батлагдсан төсөвт өртгийн 50

хувиас багагүй байна.- Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн 30

хувиас багагүй байна. - Сүүлийн 3 жил буюу зөвхөн 2016, 2017, 2018 онуудад ижил төстэй барилга угсралтын ажлын гэрээ байгуулж

ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан байна. Ажил гүйцэтгэх гэрээ, ажил хүлээлгэж өгсөн улсын комиссын акт, захиалагчийн тодорхойлолт эсвэл захиалагчийн дүгнэлтийг ирүүлнэ.

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:1. Зураг төсөл боловсруулах байгууллага нь:

ЗТ-2.1. Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл (БЗБТ,АГТ, ҮЗБТ)ЗТ-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөлЗТ-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл Орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөлЗТ-6.4.Барилга байгууламжийн дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи,

компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл 2. Барилга угсралтын ажил гүйцэтгэх байгууллага:

БА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтийн ажилБА-2.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажилБА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт. /Түншлэлийн гишүүн, туслан гүйцэтгэгч нь гүйцэтгэх ажил үүргийнхээ дагуу тусгай зөвшөөрөлтэй байна./

Тендерийн баталгааны дүн: 9,000,000.00 (есөн сая) төгрөг. Монгол Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.

Тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 10.30 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн 11.00 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газраас зохион байгуулдаг цахим худалдан авах ажиллагааны төлбөргүй

сургалтанд хамрагдахыг зөвлөж байна.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, ТөРИйн өМЧИйн БоДлоГо, ЗоХИцУУлалТын ГаЗаР,

Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө-16а, Засгийн газрын IX байр,

нэг цэгийн үйлчилгээ, Утас: 92263014, 92263038, 92263435цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ТЕнДЕРИйн УРИлГа Огноо: 2019 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр.

StoCk Market

Kharkhorin JSC (One month to date)

1,800

1,750

1,700

1,650

1,600Mar 26 Apr 16

LendMN NBFI JSC (One month to date)

69

68

67

66

65Mar 27 Apr 17

Mic Holding JSC (One month to date)

13k

12k

11k

10k

9kMar 28 Apr 18

aminaa.uZGM

Mongolia and China sign mid-term trade deal

President of Mongolia Battulga Khaltmaa met with General Secre­tary of the communist Party of the china Xi Jinping on the occasion of his first state visit to china.

The sides signed an intergovern­mental cooperation plan to advance the 70th anniversary of the estab­lishment of diplomatic relations be­tween Mongolia and the People's Republic of china (PRc) and the development of Belt and Road Ini­tiative (BRI).

In addition, a Memorandum of Understanding between the Minis­tries on the Mid­Term Program for Trade and economic cooperation has been signed. Also, a protocol was signed in the transportation sector. The President's delegation includes the Minister of Foreign Af­fairs, Transportation, Food, Agricul­ture and light Industry, and Deputy Prime Minister. The President will

attend the second high­level meeting of international bilateral cooperation Belt and Road in Beijing on April 26­28.

In the first quarter of 2011, chi­na accounted for 62 percent of Mongolia’s total trade turnover, or

USD 1.9 billion. Mongolia exported 7.7 million tons of coal in the first three months of 2019, up by USD 132.3 million. 97.7 percent of coal is produced in china. 67.1 percent of fluorspar exports and 83.6 percent of molybdenum concentrate were

also traded to china.In August 2018, the State coun­

cilor of the People's Republic of chi­na and Minister of Foreign Affairs Wang Yi made an official visit to Mongolia, expressing to raise bilat­eral trade to USD 10 billion by 2020.

however, in terms of exports, the dependence on china remains high.

The share of exports made to china increased by 8 percentage points to 96 percent in 2018. The remaining 4 percent is exported to the UK, Germany, and Russia.

The President will attend the second high-lev-el meeting of international bilateral coop-eration Belt and Road.

The Financial Regulatory commission has issued a license to Invescore NBFI to launch an IPO. Invescore, which was grant­ed the license to operate a non­bank financial activities in 2016, is planning to attract MNT 17.6­18.7 billion from the public.

The company is planning to offer 15 percent of its shares. According­ly, price per share will be at MNT 1550­1650 to small investors and MNT 1650­1750 for strategic in­vestors. Strategic investors are able to buy 85 percent and the public to purchase 15 percent of the shares.

Invescore is aiming to expand its micro­finance services further into Japan, Southeast Asia, and central Asia. The company also announced to introduce new products and ser­vices based on fintech artificial intelligence in the Mongolian and international microfinance mar­kets. Also, the company is planning to increase the leverage of the loan funds.

Invescore NBFI to issue IPo to raise MNt 17.6 billion

8 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

өдрийн хэмнэлЗУРХАй

Билгийн тооллын 22Хаврын адаг шар луу сарын хоёр хар мэнгэтэй харагчин могой өдөрҮс засуулбал: Идээ ундаа элбэг олдононаран ургах, шингэх: 05.45-19.56Барилдлага: ШидШүтэн барилдлага: Сансарсуудал: Шороо

аргын тооллын дөрөвдүгээр сарын 26. сугар гараг. Билгийн тооллын 22. Элдэв тэнгэртэн одтой, харагчин могой өдөр. Өдрийн наран 05.45 цагт мандан, 19.56 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр, тахиа жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнес эхлэх, зэрэг дэвших, хараал жатхыг буцаах, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Ургаа мод таслах, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу.Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой.

7 3 6 8 9 4 2 5 1

4 1 3 7 6 8 5 9 2

2 8 9 5 7 1 3 4 6

6 5 8 4 2 9 7 1 3

9 7 2 1 5 3 4 6 8

3 2 7 9 4 6 1 8 5

1 4 5 6 3 2 8 7 9

5 6 1 3 8 7 9 2 4

8 9 4 2 1 5 6 3 7

ЗГМ: СҮДОКҮ

9 7

3 7 2 8 5

1 5 9

9 1 5 3 4

7 4 8 1

4 2 7

4 8

2 5 1 7

5 9 4 2

Өмнөх дугаарын хариу / 04.25

"Мазала" үндэсний дээд лигХаана: Монголын хөлбөмбөгийн холбооХэзээ: 2019.04.27-ны 12.00, 15.00, 18.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 2 мянга

П.И.Чайковский "Евгений онегин" дуурьХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.05.11-ны 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“сэтгэлийн километр” концертХаана: Embassy restaurant-Бишрэлт Плаза зочид буудалХэзээ: 2019.05.24-ны 18.30 цагтТасалбарын үнэ: ^ 30-50 мянга

"сүүн цагаан сэтгэл" хамтарсан тоглолтХаана: Ulaanbaatar palaceХэзээ: 2019.04.26-ний 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 20 мянга

"Romeo & Juliet" балетХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.05.17,18-ний 17.00, 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 50-120 мянга

ОНЦЛОХ ҮЗвЭР

Ирэх сарын 1-7 ны өдөр Улаанбаатар хотноо “Холливуд Монголд” олон улсын кино уран бүтээлчдийн анхдугаар наадам болох гэж байна. Хоёр жилд нэг удаа болдог уг наадамд Холливудын А зэрэглэлийн уран бүтээлчид оролцдогоороо онцлог юм. Монголын кино урлагийн салбарын цаашдын

хөгжилд хувь нэмэр оруулах, олон улсын туршлагатай уран бүтээлчдийг Монголдоо авчирч тэднээс суралцах, харилцаа холбоо тогтоох, хамтын ажиллагааны боломжийг бүрдүүлэх, дэлхийн чиг хандлагатай хөл нийлүүлэн алхах, уран бүтээлчдээ чадавхжуулах, тэдэнд шинэ санаа сэдлийг өгөх, монгол уран бүтээлчдээ болон

улс эх орноо дэлхийд сурталчлан таниулах зорилготой гэж уг наадмыг зохион байгуулагчид өгүүлж байна.

Энэ үеэр дэлхий дахинаа нэрд гарсан кино жүжигчин, найруулагч, зураглаач, продюссер зэрэг нийт 16 зочин албан ёсоор хүрэлцэн ирж өөрсдийн туршлагаас хуваалцах аж.

Hollywood in Mongolia

БОСООГООР:1. Зууны манлай дууны зохиогч, Төрийн шагналт, Ардын жүжигчин удирдаач

2. Хуар3. Гоймон баатрын багын нэр4. Ардын дуу5. Дорнод

ЗГМ: ҮГИйН СҮЛЖЭЭ

аймгийн нутагт газрын тос олборлодог компани6. Бактер7. У.Шекспирийн "Отелло" жүжгийн дүр8. Гурван удаа хэлмэгдэн баривчлагдаад эцэст нь буудуулан хороогдсон нам, төрийн зүтгэлтэн10. Телевизийн асуулт хариултын цэнгээнт

нэвтрүүлэг13. Хубилай хааны элчийг алсныхаа горыг амсаж сөнөөгдсөн өмнөд зүгийн улс14. Хөгжмийн зэмсэг16. Хойд тал

ХӨНДЛӨНГӨӨР:1. Цоолсон, ухсан газар3. Дэлхийн I дайн дэгдэхэд хүргэсэн улс5. Дэлхийн

(Өмнөх дугаарын хариу)

хамгийн том шувуу9. Номхон далайн ёроол дахь дэлхийн хамгийн нам дор газар

11. АНУ-ын 44 дэх ерөнхийлөгч12. Спортын хувцас хэрэглэлийн алдарт пүүс

(Герман)14. Сүм хийдийн тэргүүн лам15. Монголын инээдмийн кино

лОУ ДГ

А

У

л

я

М

рП

ҮЭ

ХЭ

р

А

Н

Э

в

А

рЭ

Н

О

р

А

Г

И

А

ч

А

И

А

АО

Н

ШЦ

е

М

Б

р

А

Д

в

О

У

А

ч

Цр

Ү

ҮН

Ив

Н

А

Н

А

З

Н

А

Ср

1 2 3 4

5 6 7 8

9 10 11

12 14

1615

13

Э.Чойдог "Шарилжин дундах цэцэг", н.Римский-Корсаков "Щехерезада" бүжгэн жүжигХаана: УДБЭТХэзээ: 2019.04.27-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

хаалттай уулзалт эхлэхийн өмнө Ерөнхийлөгч Путинд “дэлхий даяараа “Энэхүү Солонгосын хойгт анхаарал хандуулж буй цаг үед энэ уулзалт үр бүтээлтэй болно гэдэгт итгэлтэй байна” гэж хэллээ. хоёр улсын төрийн дал­бааны өмнө суусны дараа ноён Путин Кимд хандаж айлчлал хойгийн асуудлыг шийдэх арга замыг илүү ойлгоход бидэнд

2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

Эдийн ЗасаГ9ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

Анна ЭдниZhejiang Huahai компанид үйлдвэрлэсэн

валсартан эмээс NDMA хэмээх хавдар үүсгэгч илэрсэн тул Америкийн Хүнс, эмийн захиргаа өнгөрсөн оны долдугаар сард худалдаанаас татах шийдвэр гаргасан. Хортой валсартаныг томоохон эмийн компаниудад худалдаж, цусны даралт, зүрх судасны эмчилгээнд өргөн ашиглаж байжээ. Гэвч хавдар үүсгэгчийн улмаас уг эмийг үйлдвэрлэсэн Zhejiang болон түүний салбаруудыг шүүхэд өгөх анхны зарга бүртгэгдсэн нь цаашдаа олон зарга дагуулж магадгүй гэж хуульчид хэлсэн байна. Одоогийн байдлаар 40 орчим өвчтөн шүүхэд зарга мэдүүлээд байгаа юм.

Bloomberg NewsАНУ-ын худалдааны төлөөлөгч роберт лайт-

хайзер, Сангийн сайд Стивен Мнучин нар ирэх долоо хо ногт Бээжинд очино гэж Цагаан ордон мэдээллээ. Хоёр тал ирэх сар гэхэд гэрээний төслийг бэлэн болгохоор ажиллаж байгаа аж. Мягмар гарагт эхлэх хэлэлцээгээр оюуны өмч, технологи шилжүүлэлт, тарифын бус хаалт, ХАА, үйлчилгээ болон худалдан авалтын талаар ярихаас гадна хамгийн чухал хэрэгжилтийг хянах механизмыг тодорхойлох ёстой юм. Дээд хэмжээнд гарын үсэг зурах гэрээг түргэвчлэхийн тулд АНУ, Хятадын албаныхан дипломат хүчин чармайлтаа сүүлийн сард идэвхжүүлж байгааг Цагаан ордон тэмдэглэв.

Адам МинтерЭмчлэх аргагүй үхлийн халдварт өвчин Хятадын

гахайн сүрэгт тархаж байна. Асуудлыг нарийн судалж, сэрэмжлүүлэхийн оронд албаныхан улс төрийн сөрөг нөлөө, албан тушаалын эрх ашиг нь хөндөгдөхөөс эмээн мэдээлэл тарахаас сэргийлж байгаа бололтой. 2018-2019 онд Хятадын өмнөд нутагт тархсан гахайн мялзангийн улмаас 130 сая гахай нядалсан нь нийт сүргийн бараг гуравны нэгийг хамарчээ. Дэлхийд гахайн тоогоор тэргүүлдэг тус улсад уг халдварыг таслан зогсоох, мэдээлэх, сэргийлэх ажил тун хангалтгүй байсныг олон улсын ажиглагчид шүүмжлэв. Тэд олон улсын харилцаа өргөжсөн өнөө үед аль ч улсад гарсан халдварын талаар бүрэн мэдээлэл өгөх ёстой хэмээн бичжээ.

Энда Курранхудалдааны дайн хятадын 13

тэрбум ам.долларын багтаамжтай бондын зах зээлийг бүрдүүлж байгаа нь дундад улсад ил бус нэг давуу тал өгч байна. Бээжин дотоод валютаар тооцсон зээлийг дэмжиж, гадаадын хөрөнгө оруулагчид дотоодын үнэт цаас худалдан авах журмыг хялбарчилсан ингэснээр дэлхийн гол бондын индексэд багтах боломж бүрдлээ. одоо өөр нэг хаалт нурахад бэлэн болж байна. тухайлбал, ирэх долоо хоногт эхлэх худалдааны хэлэлцээрээр хоёр талын тохиролцоог баталгаажуулах байх гэж албаныхан мэдээлэв.

гэрээ байгуулагдсанаар юанийн арилжааны ханшийг тогтворжуулж, хятадын тал мөнгөн тэмдэгтээ хариу арга хэм жээний зэвсэг болгон ашиглах хөшүүрэг арил на. ин гэснээр геопо ли ти кийн нөх цөл байд­лын улмаас хятадад хөрөнгө оруулахаас түдгэлзэж байсан

зарим тоглогчийн эргэлзээг арил гах юм. Сан Фран­цискод төвтэй Matthews Asia сангийн мене­

жер тереза Кон “үйлч­л ү ү ­

> 10 > 10

Шинэ эзэн хаантай болж буй япон орны хаврын амралт санаанд багтамгүй урт үргэлжилнэ.

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн буурсан нь ерөнхийлөгч Мун Жэ Иний нэр хүндэд халгаатай.

Японд хаан ширээнээс буух ажиллагаа хэрхэн өрнөх вэ

өмнөд солонгосын эдийн засаг суларч, хөрөнгө оруулалт саарав

Хятадын бондын зах зээл худалдааны дайнаас юу хожив

өРГөн ХЭРЭГлЭДЭГ ЗҮРХнИй ЭМИйГ ШҮҮХЭД өГЧЭЭ

ХУДалДааны ХЭлЭлцЭЭ ЭнЭ саРын 30-нД ЭХЭлнЭ

ЭМЧлЭХ аРГаГҮй ҮХлИйн ХалДваР ТаРХлаа

Ольга Танасхойд Солонгосын удир­

дагч Ким Жон ун цөмийн асуудлаар трамп тай хийсэн хэлэлцээ нь мухардсан. тиймээс пүрэв гарагт оху­ын Ерөн­хийлөгч Владимир Путинтэй уулзахдаа дип ломат дэмжлэг эрэл хийлсэн юм. Владивос ток дахь Алс дорнодын хол бооны их сургуульд ирсэн ноён Ким

тусална” хэмээн хариулав.2011 онд төрийн тэргүүн

болсноос хойш анх удаа орост айлчилж буй хойд Солонгосын удирдагч тус улсын эдийн засагт хүнд дарамт болсон олон улсын хоригийг зөөлрүүлэхэд Кремлийн дэмжлэгийг авах талаар ярилцсан байна. хэлэлцээ эхлэхийн өмнө Путинийг хагас цаг орчим хүлээлгэсэн ноён

Ким лимузинээс инээмсэглэсээр гарч иржээ. хоёр удирдагч гар барин хэдэн үг солиод талуудын төлөөлөгчдийг дотогш орохыг урьсан байна.

Ноён Путиний хувьд Кимийг хүлээн авснаар гол төлөв АНу, хятадаар тодорхойлогдож буй аюулгүй байдлын хэлэлцээнд тоглогчоор үлдэх боломж гарна. оросын тал цөмийн

Ким анхны дээд уулзалтаараа путинээс дэмжлэг хүслээ

асуудлаар АНу, хятад, Япон, хоёр Солонгосыг оролцуулсан зургаан талт хэлэлцээг сэргээх санал тавьж магадгүй юм. Путин хойд Солонгосын урт хугацаа­ны зорилго болох Вашинг­тонтой дипломат харилцаа тогтоох санаачилгыг дэмжсэн боловч Цагаан ордон Пхеньяны цөмийн зэвсгийг хураасны шагнал болгож, ийм алхам хийх бодолтой байгаа.

Ноён Путин “Бид Солонгос хоорондын яриа хэлэлцээг хөгжүүлж, АНу­тай харил­цаа гаа хэвийн болгох таны хүчин чармайлтад баяр хүргэж байна” гэж Кимд хэлжээ. оросын удирдагч түүнчлэн одоо үргэлжилж буй нааштай дип ломат алхмуудыг дэмжихээ илэрхийлсэн байна. хэдийгээр Москва Кимийг жилийн өмнөөс урьсан боловч умардын удирдагч трамптай хийсэн хоёр дахь уулзалт амжилтгүй болсны дараа уг урилгыг хүлээн авлаа.

Кремль олон улсын хоригийг зөрчих алхам хийх нь юу л бол. Бас санал болгох мөнгө хөрөнгө дутмаг байгаа. оросын гадаад бодлогын зөвлөх Юрий ушаков хоёр удирдагч хамтарсан мэдэгдэл хийх буюу гэрээнд гарын үсэг зурахгүй хэмээн мэдээлжээ. Москва дахь Карнеги төвийн тэргүүн дмитрий тренин “Энэ бол Пхеньян, Вашингтоны хоорондын гол

хэлэлцээний хажуугаарх үзүүл­бэр юм. Москва нөлөөгөө өсгөж, дипломат оноо авах зорилготой бол Пхеньян өөр хувилбар байгаа гэдгийг харуулах бодол­той” хэмээн твиттертээ бичсэн байна.

Ким хоёр орны худалдааны харилцааны гол сэдэв болох зочин ажилчдын асуудлаар Путинээс дэмжлэг авах санаа­тай байгаа нь мэдээж. НүБ­ын хоригийн улмаас хойд Солонгосын ажилчдыг оруулах зөвшөөрөл оны сүүлээр хаагдах ёстой. Пхеньян биеийн хүчний хөдөлмөр хийлгэхээр олон мянган ажилчдаа орос, хятад зэрэг оронд илгээж, тус улсын эдийн засгийн 1.5 хувьтай тэнцэхүйц 500 сая ам.долларыг жилдээ олдог.

Москва дахь Азийн стра те­гийн судалгааны төвийн тэр­гүүн георгий толорай “хойд Солонгос оросыг эдийн засгийн дэмжлэгийн эх сур­валж гэж харж байгаа. гэвч томоо хон төслүүд хориотойн дээр орост хангалттай нөөц байхгүй учир энэ талаар ахиц гарахад бэрхшээлтэй” хэмээн тайлбарлав. оросын хөлгүүд задгай далайд хойд Солонгосын усан онгоцуудад хориотой бараа шилжүүлэн ачиж байгаа хэмээн Вашинг тон буруутгасан боловч оросын талд няцаасаар ирсэн юм.

1500

1000

500

0

2014

Гадаадын хөрөнгө оруулагчид Хятадын бонд худалдаж авах нь ихэссээр байна(тэрбум юанаар)

2015 2016 2017 2018

лэгч дийн ярианаас сонсоход худалдааны гэрээ хятадын бондыг худалдан авахад түлхэц болно гэж үзэж буй. хятадын бондод хөрөнгө оруулах нь улс төрийн эрсдэлтэй гэж зөвлөл нь тооцож байсан учир хэд хэдэн тэтгэврийн сангийн захирлууд гохоо дарахаас түдгэлзэж байсан” хэмээн тайлбарлав.

хөрөнгө оруулалтын захирлууд улс төрийн эрсдэлийн талаар ил ярьдаггүй боловч түгшиж байгаа нь мэдэг дэж байсан. өн­ г ө р ­сөн онд хятадын бон­ д о д хөрөнгө оруул сан сарын дээд хэм жээг тог тоосон б о л хята дын ам.долларын б о н ­дын эрэлт АНу­д буур­ с а н . хята дын томоохон банк өн гөр сөн 11­р сард ам.дол­ ­

ларын арил жаа гаа зогсоосон нь олны гайх лыг төрүүл сэн юм. өөр нэг хү чин зүйл нь 2017 ба 2018 оны эхээр юанийн ханш чангарсан буюу тогтворжсон тул ихээхэн хөрөнгө татсан байна.

ханшийн асуудал худалдааны гэрээнд тусдаа сэдэв болон орсон бөгөөд АНу Бээжин ханшаа зохиомлоор унагахаас болгоомжилж байгаа тул эцсийн гэрээний нэг зүйл болж батлагдах байх гэсэн хүлээлт бий. хятадын албаныхан валютын ханшийн талаар үүрэг хүлээхээс зайлс ­х и й х и й г орол дож бай гаа б о л о в ч хэлэлцээ ураг­ш л а х ы н хэрээр юанийн

ханш тогт вор­жих таамаг дээшлэв.

хон конг дахь

Pacific сангийн мене жер Стефен Чан “худалдааны нааштай гэрээ байгуулагдмагц юанийн ханш дээшилнэ. ингэснээр хөрөнгө оруулагчид хятад багцаа нэмэхийг хүсэх байх. Энэ бол хайх рахгүй байж үл бо лох том зах зээл” хэмээн таа маг лажээ. Ноён Чан дэл хийн ин дек сүүдэд хята дын бон дын жин нэмэг дэж байгааг онцоллоо. гэхдээ энэ онд Японыг ардаа орхиж, АНу­ын дараа дэлхийд хоёр дугаарт бичигдэх төлөвтэй байгаа хятадын бондын зах зээлд ороход саад бэрхшээл байсаар байна.

Бусад зах зээлтэй жишихэд арилжааны хөрвөх чадвар харьцангуй сул, хеджийн хэрэг­лүүр ховор гэх мэт. хятадын дотоод бондын өгөөж тогтвортой байгаа ч тус улсын тэнцлийн илүүдэл буурч байгаа нь юаньд дарамт үзүүлж буйгаас гадна ил тод байдлын стандарт төдий л сайн бус. оксфордын их сургуулийн хятад судлалын төвийн эдийн засагч Жорж Магнус “хэрэв эрх баригчид зах зээлд чиглэсэн нухацтай шинэчлэл хийж бондын зах зээлийн дэлхийн системтэй уялдуулах хүсэлтэй бол хэрэгжүүлж чадна. гэхдээ хяналт ба нөлөөлөх чадамжаа алдаж магадгүй юм. Буруу зам руу халтирах эрсдэл Засгийн газрыг болгоомжлоход хүргэж

байна” хэмээн өгүүллээ.

2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

Эдийн засаг

10 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

Жон ХерковицЯпонд дөрөвдүгээр сарын

эцсээр сүүлийн 200 жилд анх удаа эзэн хаан сэнтийгээсээ буух гэж байгаа нь бараг 3000 жил үргэлжилж буй угсаа залгамжилсан хаант улсын хувьд ховор үзэгдэл юм. Эдүгээ 85 настай Эзэн хаан Акихито 31 жил заларсны эцэст дөрөвдүгээр сарын 30­нд хаан сэнтийгээс бууна. ууган хүү, угсаа залгамжлах хунтайж, 59 настай Нарухито тавдугаар сарын 1­нд шивантиг (хризантем) сэнтийд залрах юм. Энэхүү чухал үйл явдалд зориулсан Япон орон жил тутмын хаврын амралт “Алтан долоо хоног”­ийг санаанд багтамгүй урт буюу 10 хоног болгон сунгалаа.

акихитО яагааД хаан ширЭЭнЭЭс буух бОлОв

Акихито эрүүл мэндийн хувьд эзэн хааны үүргээ гүйцэтгэж дийлэхгүй бололтой хэмээн 2016 онд мэдэгдсэн юм. Эзэн хааны эрх мэдлийг дэлхийн II дайны дараа хязгаарласан тул Японы парламент хаан ширээнээс буухыг зөвшөөрсөн нэг удаа үйлчлэх хууль баталж, тусгай хороо 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 30­ны өдрийг Акихито хааны хэйсэйгийн үеийн төгсгөл болгохоор тогтжээ. Акихито нь 2012 онд зүрхний мэс засал хийлгэж, 2011 онд хатгааны улмаас эмнэлэгт хэвтсэн юм. Японд хамгийн сүүлд 1817 онд Эзэн хаан Кокакү хүүдээ хаан ширээгээ шилжүүлэхийн тулд сэнтийгээс бууж байжээ.

нарухитО гЭж хЭн бЭ

Эзэн хаан Акихито, хатан Мичико нарын гурван хүүхдийн ууган нь буюу угсаа залгамжлах хунтайж нь Нарухито юм. Нарухито нь Японы Эзэн хаадын бүл эрхэмлэж ирсэн токио дахь гакүшүин их сургуулийн түүхийн салбарыг 1982 онд дүүргээд оксфордын их сургуульд хоёр жил суралцжээ. тэрбээр дипломатч агсан Масако овадатай 1993 онд гэрлэсэн. ганц хүүхэдтэй нь эдүгээ 17 настай гүнж Айко юм. Японы хуулиар эмэгтэй хүнийг хаан ширээнд суулгахыг зөвшөөрдөггүй.

хаан ширЭЭнЭЭс буух ёслОл хЭрхЭн

өрнөх вЭ хаан ширээнээс буух ёслолыг

дөрөвдүгээр сарын 30­нд 17.00 цагт явуулах товтой. Ерөнхий сайд шинзо Абэгийн товч

Японд хаан ширээнээс буух ажиллагаа хэрхэн өрнөх вэтайлбарын дараа Акихито үг хэлнэ. ёслолд Абэ тэргүүтэй Засгийн газрын кабинет, ихэс дээдсээс бүрдсэн 300 зочин оролцоно. токио дахь Эзэн хааны ордонд болох ёслолын үеэр Акихито Эзэн хаан өвөг дээдсийнхөө өмнө сэнтийгээсээ бууж буйгаа мэдэгдэх зан үйл үйлдэх юм.

хаан ширЭЭнД Залрах ёслОл

хаан ширээнд залрах ёслол тавдугаар сарын 1­ний өглөө Эзэн хааны ордонд болно. ёслолын үеэр Нарухито ариун дагшин сэлэм, эрдэнэс зэрэг эзэн хааны эрх мэдлийг өвлөн авч буйн бэлгэдэл эд зүйлсийг хүлээж авна. Эрх мэдлийг хүлээн авах ёслолд Эзэн хааны угсааны зөвхөн эрэгтэй гишүүд оролцоно хэмээн Японы засгийн газар мэдэгдсэн. Бүтэн цаг үргэлжлэх уг ёслолын дараа Эзэн хааны угсааны эмэгтэй

гишүүдэд нээлттэй дараагийн ёслолын ажиллагаа үргэлжлэх юм. Энэ өдөр Нарухито шинэ Эзэн хааны хувиар иргэдэд хандаж анх удаа үг хэлнэ. хаан ширээ уламжлан авах ёслол 11 дүгээр сар хүртэл үргэлжлэх юм.

трамп шинЭ ЭЗЭн хаанД бараалхана

ёслолын ажиллагаа хэвлэл мэдээллийнхэн, олон нийтэд хатуу хязгаарлалтай өрнөнө. Баяр хүргэгч олны өмнүүр гудамжаар явах ёслолын парадыг 10 дугаар сард товложээ. АНу­ын Ерөнхийлөгч дональд трамп тавдугаар сарын 25­28­нд Японд айлчлах тул шинэ Эзэн хаанд бараалхах анхны гадаадын төрийн тэргүүн болох юм.

япОны ЭЗЭн хааны угсааны их утга

учиртай Японы Эзэн хааны угсаа асар

эртний сурвалжтай. домгоор бол Японы Эзэн хаан нь нарны бурхан Аматэрасүгаас гаралтай. Японы Эзэн хааны дотоод хэргийн Агентлагаас гаргасан жагсаалтаас үзвэл анхны Эзэн хаан Жиммү манай тооллын өмнөх 660 онд сэнтийд заларчээ. Баттай түүхэн сурвалжаас үзвэл Японы хаадын угсаа лавтай VI зуунаас эхэлж байгааг Эзэн хааны дотоод хэргийн Агентлагийн угсаа гарлын бичигт тайлбарласан байдаг. уг бичгээс үзвэл Японы түүхэнд төр барьж байсан найман хатан хаан тэмдэглэгдэн үлджээ. Нарухито нь агентлагийн тооцоогоор Японы 126 дахь Эзэн хаан юм.

япОны ЭЗЭн хаан юу хийДЭг вЭ

Акихитогийн эцэг, хирохито нь уламжлалын дагуу амьд бурханд тооцогддог сүүлчийн эзэн хаан байв. Япон 1945 онд

дэлхийн II дайнд ялагдсаны дараа АНу хирохитог улс орны нэгдлийн тэмдэг болгон сэнтийд нь үлдээхдээ төрийн бодлогод үүрэггүй, махан бодтой хүн болгож орхисон юм.

“Эзэн хаан нь улс орны болоод ард түмний нэгдлийн бэлгэ тэмдэг байна” хэмээн дайны дараах Японы үндсэн хуулийн нэгдүгээр бүлэгт тодорхой тайлбарласан байгаа. Энэ нь Эзэн хаан улс төрөөс ангид, ихэнх цагаа ёслолын ажиллагаанд зориулна гэсэн үг.

ойролцоогоор 20 мянган хүн амь үрэгдсэн буюу сураггүй болсон 2011 оны газар хөдлөлт, цунамигийн дараа Акихито, Мичико нар хоргодох газарт буй хүмүүстэй уулзаж байсан нь хүнд үетэй тулгарсан улс үндэстнийхээ сэтгэл санааг дэмжихэд чиглэж байв. Акихито нь сүм хийдэд зочлон өвөг дээдсийнхээ сүнсэнд сэнтийгээс буух гэж байгаагаа

мэдэгдэх зорилгоор сүүлийн хэдэн долоо хоногийн турш гэргийнхээ хамт Японоор аялсан юм.

угсааг хЭн Залгамжлах вЭ

хаан сэнтийг өвлөх дараагийн хүн нь Нарүхитогийн дүү, хунтайж Акишино. түүний дараа Акишиногийн 12 настай хүү Нисахитогийн ээлж ирнэ.

“чөлөөнД гарсан” ЭЗЭн хаан юу хийх вЭ

гавьяагаа эдлэгч Эзэн хаан гэсэн алдар хүртэх Акихито нь хатан Мичикогийн хамт токио дахь арай жижиг өргөөнд нүүж амьдарна. Чөлөөнд гармагцаа юу хийхээ эргэцүүлж байгаа тухайгаа тэрбээр мэдэгдсэн. Магадгүй, сэнтийгээ орхисноор олон арван жил судалж буй, японоор “хазэ” хэмээх нэртэй бяцхан загасны судалгаагаа үргэлжлүүлэхэд цаг заваа зориулах аж.

Өмнөд Солонгосын эдийн засаг суларч, хөрөнгө оруулалт сааравЛи Жунга

хөрөнгө оруулалт саарч, технологийн салбар сулран, экспорт багассанаас шалтгаалж Азийн дөрөв дэх гол эдийн засаг – өмнөд Солонгосын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний (дНБ) хэмжээ сүүлийн арван жилд байгаагүйгээр буурлаа.

оны эхний улиралд өмнөд Солонгосын дНБ шинжээчдийн тооцоолсончлон 0.3 хувиар өсөхийн оронд 0.3 хувиар буурсан. Энэ нь ажлын байр нэмэгдүүлж, иргэдийн орлогыг өсгөхөөр чармайж буй Ерөнхийлөгч Мун Жэ иний нэр хүндэд халгаатай зүйл болов.

өмнөд Солонгосын хувьцааны үнэ Сөүлд дунджаар 0.6 хувь буурч, вонны ханш 2017 оны гурав­дугаар сараас хойш тохиолдож байгаагүйгээр суларлаа.

өмнөд Солонгосын дНБ­ийн бараг тал хувийг эзэлдэг экспорт

японы эзэн хаан Акихито, угсаа залгамжлах хунтайж Нарухито нар иргэддээ мэндчилж байгаа нь.

урьдчилсан тооцоогоо өнгөрсөн долоо хоногт бууруулж 2.5 хувь болгов. Засгийн газар зардлыг 6.7 их наяд вон буюу 5.9 тэрбум ам.долларын нэмэлт багц арга хэмжээ хэрэгжүүлэх замаар дНБ­ийг 0.1 хувиар өсгөж, дор хаяж 73 мянган ажлын байр шинээр үүсгэх гэж байгаагаа мэдэгдлээ.

Арга хэмжээ авлаа ч “өмнөд Солонгосын дНБ­ий өсөлтийг засгийн газрын зорилтот 2.6­2.7 хувьд хүргэх нь тун хэцүү ажил” хэмээн Сингапур дахь Australia & New zealand Banking Group­ийн эдийн засагч Кристал тан тайлбарлав.

“Экспорт ирэх хэдэн сард шинжээчдийн тооцооноос илүү эрчтэй сэргэхгүй л бол эдийн засагт хөшүүрэг болгон төсвийн зардлыг улам өсгөхөөс аргагүй.”

Экспорт, ялангуяа хагас дамжуулагчийн экспорт буурч, бизнесийн хөрөнгө оруулалт багассан нь эдийн засгийн үзүүлэлт сул гарах шалтгаан болсон хэмээн өмнөд Солонгосын төв банкны тэргүүн ли Жү­ёол анхааруулсан юм. гэхдээ экспорт, капиталын зардал оны сүүлийн хагаст өсөх найдвар байгааг тэрбээр нэмж тайлбарласан юм.

өмнөд Солонгос санах ойн чипний үйлдвэрлэлд тулгуурладаг нь эргээд сөргөөр нөлөөлж эхэллээ. ухаалаг утас үйлдвэрлэгчид болон өгөгдлийн төвүүдийн эрэлт багассанаас санах ойн үнэ зогсолтгүй унаж буйтай уялдан Apple Inc­ийн ханган нийлүүлэгч hynix­ын орлого 2012 оноос хойш тохиолдоогүйгээр үнэмлэхүй буурсныг санах ой үйлдвэрлэгч пүрэв гарагт зарлав. Samsung elec­tronics­ийн орлого сүүлийн дөрвөн жилийн үнэмлэхүй түвшинд буурсныг дөрөвдүгээр сарын эхээр мэдэгдсэн билээ.

тус улсын гол зах зээл ­ БНхАу­д эрэлт багассанаас шалтгаалж сүүлийн таван сарын турш буурав. дэлхийн эдийн засаг удааширч, хагас дамжуулагчийн эрэлт багассан нь Samsung electronics, SK hynix Inc зэрэг аваргуудын үйлдвэрлэлд сөргөөр нөлөөлж байна.

өмнөд Солонгост үүсээд буй нөхцөл нь АНу­БНхАу­ын

худалдааны зөрчилд түгшигч, экспортоос хамааралтай бусад улсад ч анхааруулга болов. хэдийн үнэмлэхүй аварга тогтоочихоод байгаа 2019 оны төсвийг Мун Жэ иний засаг захиргаа улс орны санхүүд дэмжлэг үзүүлэх үүднээс дахин өсгөж байгаагаа энэ долоо хоногт мэдэгдсэн.

өмнөд Солонгосын төв банк 2019 оны эдийн засгийн өсөлтийн

1.51.00.50.0

40

20

0

2016 2017 2018 2019

Экспорт нь өмнөд солонгосын ДнБ-ий тал хувийг эзэлдэгӨмнөд Солонгосын ДНБ (өмнөх улиралтай харьцуулсан өөрчлөлт, хувиар)

Өмнөд Солонгосын экспорт (жилээр тооцсон өөрчлөл, хувиар)-0.3

-8.2

Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 116 дугаар тогтоолоор Нийслэлийн хэмжээнд Гамшгаас хамгаалах иж бүрэн сургуулилтийг 2019 оны 04 дүгээр сарын 24-26-ны өдрүүдэд зохион байгуулж буйтай холбогдуулан МИАТ ТӨХК Монгол Улсын Иргэний нисэхийн дүрэм, Олон улсын Иргэний нисэхийн байгууллага болон компанийн холбогдох дүрэм, журмаар заасан чиг үүргийн дагуу бэлэн байдлаа ханган ажиллаж байна.

Мөн Түүнчлэн 2019 оны 04 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 07:00-10:00 цагийн хооронд нийслэлийн автозамын хөдөлгөөнийг түр зогсоохтой холбогдуулан тухайн өдрийн заасан цагийн нислэгээс зорчигчдыг хоцроохгүйн тулд Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл болон нийтийн сүлжээгээр олон давтамжтайгаар цацахаас гадна тухайн өдрийн нислэгийн зорчигч бүр рүү (OM135 TTL115 PAX, OM305 TTL182 PAX )утсаар ярьж хоцрохгүй байхыг сануулан ажиллав.

МИАТ КОМпАНИ НИСЛЭГЭЭС ХОЦРОХГҮй БАйХыГ ЗОРЧИГЧ БҮР

РҮҮ УТАСДАЖ САНУУЛАв

2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

Эдийн засаг

11ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН

Давхар бүртгэл ком-паниуд улс төрийн тодорхой эрсдэлээс хамгаалагддаг

Б.Ану Шинжээч

Хөрөнгийн зах зээлд мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид хэрэгтэй гэж Монголын хөрөнгийн биржийн Гүйцэтгэх захирал Х.Алтай хэлж байна. Өнөөдөр хувьцааны зах зээлд хөрөнгө оруулж буй хүмүүсийн ихэнх нь богино зайн ашиг хардаг нь ханшийн үзүүлэлт рүү шууд нөлөөлдөг гэж тэрбээр тайлбарласан юм. Түүнтэй хийсэн ярилцлагыг хүргэе.

-хөрөнгийн биржид шинээр гарч буй IPO-нуудын талаар ярилц лагаа эхэлье. саяхан “монос хүнс” компани зах зээлд IPO-гаа гаргалаа. Энэ жил шинээр ямар компани IPO гарга хаар байна?

­өнгөрсөн он жилүүдийг бодвол анхдагч зах зээл урьд байгаагүйгээр идэвхжсэн жил бож байна. он гараад дөнгөж нэгдүгээр улирал дуусч байхад хоёр ч IPO амжилттай зарагдлаа. Саяхан “Монос хүнс” IPO­гаа гаргасан. Цаашид хэд хэдэн компанийн IPO хүлээгдэж байна. тухайлбал, нэг банк бус санхүүгийн байгууллага IPO­гаа гаргахаар зэхэж байгаа бол өөр нэг финтек компани анхдагч

зах зээлд гарахаар Санхүүгийн зохицуулах хорооноос зөвшөөрлөө авахаар хүлээж байна. Ер нь анхдагч зах зээлийн буухиа үргэлжилсээр буй.

-нэгдүгээр ангилалд бүрт гэлтэй компаниудын арилжааны идэвх харьцангуй өндөр байдаг. сүүлийн жилүүдийг харахад “говь” компанийн хувьцааны ханш тав дахин өссөн байхад “апу”, “сүү” зэрэг компаниудийнх хоёр дахин өслөө. хувьцааны ханшийн хэлбэлзлийг аваад үзэхэд хөрөнгө оруулагчид богино эргэлт хийх хандлага ажиглагдаад байна. үүнийг тогтвортой байлгах чиглэлд зохицуулагч байгууллагын зүгээс ямар үйлчилгээнүүд өгөх боломжтой вэ?

­хөрөнгийн зах зээл идэвх­жихийн хэрээр манайд шаард­лагатай зарим элемент үгүйлэгдэж байна. тухайлбал, мэргэжлийн хөрөнгө оруулагч байхгүй байх жишээний. үүнийг үүсгэх шаардлагатай. өнөөдөр Монголын хөрөнгийн зах зээл бэхжиж, идэвхжиж байгаа ч дандаа жижиг хөрөнгө оруулагчид байдаг. Богино хугацааны өгөөж харж хувь хөрөнгө оруулалтууд хийдэг учраас зах зээлийн ханшийн үзүүлэлт рүү шууд нөлөө үзүүлж байгаа юм. тиймээс хөрөнгө оруулалтын сангуудыг бий болгох шаардлагатай байна. Ер нь гадных, тэр дундаа Азийн хөрөнгө оруулагчид манайхыг сонирхдог. Монголд хөрөнгө оруулалтын сан байгуулах алхмуудыг хийгээд

эхэлсэн. гэтэл манай хууль эрх зүйн орчин цаг үетэйгээ нийцэхгүй асуудлууд байгаа юм. тухайлбал, хөрөнгө оруулалтын сан өөрөө нэгж эрх гаргадаг. гэтэл үүнийг төлбөр тооцооны тухай хуулиар зөвхөн монгол төгрөгөөр худалдан авах шаардлагатай болдог. Монгол төгрөг өөрөө ямар их савлагаатай валют билээ. гэтэл гаднын хөрөнгө оруулагчид ханшийн хэлбэлзлийн эрсдэлд орохыг хүсдэггүй. хөрөнгийн зах зээлд хөрөнгө оруулалтын сан байгуулж, ам.доллараар нэгж эрх худалдан авах хүсэлтэй байдаг. Сүүлийн үед хятад, Япон, Солонгосын хөрөнгө оруулагчид манайхыг ихээхэн сонирхож байна. тиймээс хууль эрх зүйн орчныг нь цаг үетэйгээ нийцүүлж, уян хатан болгох шаардлагатай юм.

-Зөвхөн биржид бүрт гэлтэй компаниудад давхар бүртгэл хийх боломжтой байна. Дэд бүтцийн хувьд ч гэсэн бэлэн болчихсон гэдэг. чухам юу хүлээгдээд байна вэ?

­давхар бүртгэлийн хувьд Монголын хөрөнгийн зах зээлд

асар том потенциал байгаа. Эхний шатандаа гадаадын бирж дээр гарчихсан компаниуд Монголын хөрөнгийн зах зээлд гарах сонирхол их байдаг. Монголын хөрөнгийн зах зээлд гарах сонирхол нь тодорхой хэмжээний улс төрийн эрсдэлээс хамгаалагдана гэж үздэгтэй холбоотой. Энэ тал дээр гарсан анхны компани нь “erdene Re­source Development”.

гэхдээ тус компани дээр аваад үзэхэд бүрэн утгаараа давхар бүртгэл хийгдээгүй байна л даа. тухайлбал, 160 гаруй сая хувьцааг торонтогийн хөрөнгийн бирж дээр гаргачихсан. гэтэл Монголын хөрөнгийн биржид тусдаа хувьцаа үүсгэчихсэн. Энэ хоёрыг хооронд нь хөрвүүлэх шаардлага үүсээд байгаа юм. тэгж байж тодорхой эрсдэлээс хамгаалагдана. түүнчлэн тухайн компани аль таатай зах зээлд хувьцаагаа арилжих боломж бүрдэх юм.

Энэ ажлыг хийх дэд бүтэц нь хийгдчихсэн. тус компанийн зүгээс ч торонтогийн бирж дээр гаргасан хувьцаагаа манай хөрөнгийн биржид бүртгүүлэх хүсэлтээ ирүүлсэн. үүнийг Санхүүгийн зохицуулах хороо хянаж үзсэний дараа хувьцааг хөрвүүлэх анхны алхмыг хийнэ.

-Одоо биржид байгаа компа-ниудын хувьцааны уналттай байгааг нь аваад үзэхээр дандаа үйлдвэрлэлийн салбар байх юм. үйлдвэрлэлийн салбарын үнэ цэн урт хугацаандаа гарч ирдэг. тэгэхээр энэ салбарын хувь-цаанд оруулж байгаа хөрөнгө оруу лагчдын үнэ цэн хаанаас бий болдог юм бэ?

­Монголд хөрөнгийн зах зээл хөгжөөд удаагүй байна. тэр ч утгаараа хөрөнгө оруулагчид хувьцааны үнэ цэнийг богино хугацаанд хараад байна. Би дээр хэлсэнчлэн Монголд мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид алга байна.

Энэ нь өөрөө хувьцааны ханшийн уналтад нөлөөлж буй. ханшийн урт хугацааны өгөөж авах ойлголт мэргэжлийн хөрөнгө оруулагч нарт бий болж байж үүснэ.

-үнэт цаасны төлбөр тооцооны хадгаламжийн төв дээр иргэд ногдол ашгаа аваагүй байгаагаас хуримтлагдсан арван тэрбум төгрөг байна гэж байсан. Энэ цоожлогдсон хувьцааг дахин эргэлтэд оруулахын тулд ямар ажил хийх ёстой юм бэ?

­Монголын хөрөнгийн зах зээл анх их хувьчлалыг хийхийн тулд л бий болж байсан. тэр ч утгаараа иргэн бүрт хувьцаа эсвэл төрийн өмчит үйлдвэрүүдийг автоматаар өгч байсан. иргэд өөрсдөө хөрөнгийн зах зээлд данстай гэдгээ мэдэхгүй байсаар өнөөдрийг хүрсэн нь ч бий. тиймээс данстай гэдгээ мэдэхгүй иргэдийн ногдол ашиг хуримтлагдсаар арван тэрбум төгрөг болсон. Мэдээж иргэд хувьцаатай, данстай гэдгээ мэдсэнээр мөнгөө авах боломжтой. гэхдээ арван тэрбум төгрөг бүгд иргэдэд олгогдохгүй. 30 жилийн хугацаа өнгөрсөн байхад зарим хувьцаа эзэмшигчид бурхны оронд очсон нь ч бий. тиймээс хөрөнгийн зах зээлд сан хэлбэрээр дэмжлэг болгоод оруулбал зөв болов уу гэж бодож байна.

-компаниудын эзэмшлийг харахаар эзэд болон тэдний гэр бүлийнхэн ихэнх хувьцаагаа авч үлдээд маш багыг нь хөрөнгийн зах зээлд нээлттэй арилждаг тал бий. төвлөрлийг арилгах хэрэгтэй юу?

­Энэ бол цэвэр эдийн засгийн хөшүүргээр зохицуулагдана. Мөн хөрөнгийн зах зээл өөрөө хөрвөх чадвар сайтай байх ёстой. өөрөөр хэлбэл, тухайн гэр бүлийн гишүүд өөрсдөө хөрөнгийн зах зээлд гарч бодит үнэлгээгээр нь хувьцаа худалдаад авчих боломжтой байх хэрэгтэй л дээ. үүнийг хийхийн тулд урт хугацааны хөрөнгө оруулагчид хэрэгтэй. гол ноён нурууг мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид авч явдаг олон улсын жишиг бий. Энэ тохиолдолд төвлөрөл яваандаа саарна.

ТЕнДЕР ШалГаРУУлалТын нЭР: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “Сургуулийн барилгын өргөтгөл 320 суудал /Улаанбаатар, Сүхбаатар дүүрэг, 71 дүгээр сургууль/ ажил”

ТЕнДЕР ШалГаРУУлалТын ДУГааР: НХААГ-19/020

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “Сургуулийн барилгын өргөтгөл 320 суудал /Улаанбаатар, Сүхбаатар дүүрэг, 71 дүгээр сургууль/ ажил”-ыг гүйцэтгэх тухай битүүмжилсэн тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж цахим тендерийн баримт бичиг болон холбогдох материалыг татаж авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө тендерт оролцох хураамж болох 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан

байна. Үүнд: ● Борлуулалтын хэмжээ: Байгууламжийн зураг, төсөл боловсруулах, барих, түүний тоног төхөөрөмжийг хүргэх, суурилуулах ажлын нийт мөнгөн дүнг тооцох жилийн тоо: Сүүлийн 3 жилийн буюу 2016, 2017, 2018 онуудын дундаж нь төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.● Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байх.● Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: Сүүлийн 3 жил буюу 2016, 2017, 2018 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байна.● санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: шаардахгүй

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм

ЗУРаГ Төсөл БоловсРУУлаХ БайГУУллаГа нь:Барилга, хот байгуулалтын яам

1.2.1 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зураг төсөл 1.2.4 Дотор усан хангамж, ариутгах татуурга, халаалт, салхивч агаар сэлгэлт, хөргөлтийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл1.2.5 Дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл (10кв хүртэл), дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, дохиолол, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл, орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл 1.2.6 Техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгын төсөв

эсвэл; ЗТ-3.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл ЗТ-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын систем, гадна

салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл ЗТ-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл ЗТ-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл ЗТ-6.4 Барилга байгууламжийн дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл ЗТ-11.2 Барилга байгууламжийн ажлын төсөв

БаРИлГа УГсРалТын аЖИл ГҮйцЭТГЭХ БайГУУллаГа нь:Барилга, хот байгуулалтын яам

2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт2.1.2. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил /1-5 давхар хүртэл/ болон түүнээс дээш2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт2.2.2. Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

эсвэл; Ба-3.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон арагт бүтээцэн болон иж бүрэн цутгамал бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил /болон түүнээс дээш/Ба-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт Ба-6.4 Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

Тендерийн баталгааны үнийн дүн: 15,000,000 /арван таван сая төгрөг/ Баталгааны хүчинтэй байх хугацаа 2019 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийг дуустал хүчинтэй байна.

Тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ний өдрийн 16 цаг 00 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 05 дугаар сарын 27-ний өдрийн 16 цаг 30 минутаас минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын тендерийн нээлтийн 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар

авч болно.

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Бага тойруу-15, самбуугийн гудамж, нийслэлийн Засаг захиргааны IV

байр, 10 давхартХолбоо барих утасны дугаар: 75757807

цахим хаяг: www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn

ТЕнДЕРИйн УРИлГа

С.Батсайхан / ЗГМ©

Гол ноён нурууг мэргэжлийн

хөрөнгө оруулагчид авч явдаг олон

улсын жишиг бий

Х.Алтай: Хөрөнгийн зах зээлд мэргэжлийн тоглогч үгүйлэгдэж байна

Эдийн засаг

12 ЗАСгийН гАЗрыН МЭдЭЭ СоНиН 2019.04.26, БААСАН ~ №078 (1130)

SHaNgHaI CoMPoSIte

HaNg SeNg koSPIS&P 500 toPIXDow JoNeS FtSe 100 NIkkeI 225

0.22% 2.43% 0.86% 0.43%0.22%0.48% 0.51%

0.47%

Авлигалын зах зээлийг импортын бал ноёлдог • Монгол Улс өнгөрсөн онд

252 тонн зөгийн цэвэр балыг 1.1 сая ам.доллараар хилийн чанадаас худалдан авчээ.

• Дэлхийн 10 орчим орон манайд бал нийлүүлдгээс голыг нь Герман нугалж, анУ, Япон улс удаалдаг аж.

• Хүнсний зах зээлийн “шингэн алт” гэгддэг зөгийн балны экспортыг даган багагүй хэмжээний валют хилийн чанад руу урссаар байна.

ЗГМ: ИНфОГРАфИК

МонГолын ЗөГИйн Балны ЭКсПоРТ, ИМПоРТын ХаРьцаа 2018 онД

ЗөГИйн Балны ИМПоРТ 2018 онД (МЯнГан аМ.ДоллаРааР)

ДоТооДын ЗөГИйн Балны ҮйлДвЭРлЭл (ТоннооР)

ЭКСПОрТ $129 МяНГАН

ИМПОрТ $1.1 САя

ГерМАН 776

яПОН 91.3

БНХАУ 90.8

ОХУ 56.3

вьеТНАМ 44.2

ТАЙлАНД 32.8

АНУ 5.2

БНСУ 3.5

АвСТрИ 1.0

Гаалийн ерөнхий газар ©

ХХААХҮя ©

2013

2014

2015

2016

201742

99.3

155.3

120

177

Монгол бал нэгдмэл бодлого нэхэж байна

1хүнсний зах зээлийн “шин­

гэн алт” гэгддэг зөгийн балны экспортыг даган нэлээд хэмжээ­ний валют хилийн чанад руу урссаар байна.

дотоодын лангуун дээр гадаад, дотоодын, экологийн цэвэр бал болон сахар, сироп зэрэг орлуулагч бодисоор баяжуул сан төрөл бүрийн бүтээг­дэхүүн өрөөстэй. Ер нь дэлхийн зах зээлд цэцгээс гаралтай биш, янз бүрийн дүүргэгч, орлуулагч бо ди сын агууламж өндөр бүтээг дэхүүний үйлдвэрлэл, худалдаа нэмэгдэж байгаа нь манайд ч ажиглагдах болсныг энэ салбарын үйлдвэрлэгч нар хэлж байна.

уг нь манай дотоодын ямар ч хольцгүй цэвэр зөгийн балны чанар хаана ч гологдохгүй. НүБ­ын хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын судалгаагаар Монгол улсын зөгийн балны 90 хувь нь органик байгааг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоожээ. учир нь манай зөгийн сүрэг бэлчээрийн ургам лаас балаа цуглуулдаг тул шим, шүүс, чанар харьцуулашгүй өндөр байдаг аж. тиймээс дотоодын үйлд вэрлэгчдийн бүтээгдэхүүн импортын зарим бүтээгдэхүүн шиг шингэрүүлээгүй, хольцгүй байдгийг мэргэжлийн холбоо онцолсон юм. гэвч бид хээрийн цэцэгсийн охь дээж болсон бүтээгдэхүүнээ олон улсын зах зээлд брэнд болгох нь бүү хэл хүн амаа экологийн цэвэр балаар хангачихаж чадахгүй сууна.

уг нь монгол зөгийн балд зах зээлийн өргөн боломж бий. дотоодын эрэлт хэрэгцээ тогтмол өсөж буйн дээр дэлхийд томоохонд тооцогдох органик зах зээлийн хаяанд Монгол улс оршдог. Сүүлийн жилүүдэд БНхАу­ын хүн амын амьжиргаа эрс дээшилснээр чанартай, эрүүл хүнсний эрэлт өсөж, өмнөд хөршийн цагаан идээ, дарс, зөгийн балны импорт огцом өссөөр буй аж. Энэ улсын цэвэр зөгийн балны эрэлт 300 мянган тонноор хэмжигддэг байна.

БНхАу­д органик зөгийн бал нийлүүлэх боломжтой Монгол улс далай мэт зах зээлийн дээсийг алхаж чадалгүй өдий хүрлээ.

хятадаас гадна Монгол улстай эдийн засгийн харилцааны хамгийн дээд хэлбэр болох чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулсан Япон улс Монголоос зөгийн бал авах асар их сонирхолтой байдаг аж. гэвч сав баглаа боодол болон эрүүл ахуйн шаардлага хангахгүй байх тохиолдол гардаг аж. үүнийг анзаарсан Японы зарим бизнес эрхлэгчид ховдын хязгаарт “Михачи” нэртэй зөгийн аж ахуй

эрхэлж, бараа бүтээгдэхүүнээ арлын орон руу нийлүүлж байна.

Мал аж ахуйтай харьцуулахад зөгий нь монголчуудад шинэ салбар. 1980­аад онд хөгжлийн замдаа ороод байсан энэ салбар зах зээлийн шуурганд өртөж, зөгийн аж ахуй эрхлэгчид ч цөөрчээ. харин 2000 оны эхнээс дөнгөн данган сэргэж байгаа аж. гэсэн хэдий ч өнөө хэр дорвитой хөгжихгүй л байна.

Зөгийн аж ахуй нь өрхийн бизнес, жижиг хоршооноос хэтэр дэггүй. одоогоор 1000 гаруй иргэн, 54 аж ахуйн нэгж зөгий өсгөж байна. тэд өнөө маргаа шаа аргацахаас бус

даацтай, далайцтай хөдөлж чад даггүй зөвхөн зөгийгөө онд мэнд оруулахад л анхаарч байна. Нөгөөтэйгүүр зах зээлээ тэлэх, борлуулалт, маркетингаа орхиг­дуулж байна хэмээн аж ахуй эрх­лэгч хэлсэн юм. Энэ хэрээр сав­лах, ариун цэвэр, эрүүл, ахуйн шаардлага ч хөндөгддөг аж.

олон жижиг тоглогчдоос бүрдсэн энэ зах зээлийг хөг­жүүлэхдээ кластер байд­лаар хөгжүүлж, бал авах, боловсруулах үйлдвэрийг манай орны балт ургамалтай газруудын байршлыг харгалзан, зангилаа бүсэд байгуулах нь чухал байна. Мөн ингэж нэгдмэл байдлаар үйл ажиллагаа явуулснаар нэг зөгийчний толгой дээр буудаг үйлдвэрлэл, борлуулалт, маркетинг, экспорт зэрэг ажлыг хуваан гүйцэтгэх боломж бүрдэнэ. ингэснээр Монгол зөгийн балны чанар, эрүүл аюулгүй байдал баталгаажна. Цаашлаад монгол зөгийн балны

өрсөлдөх чадвар дээшилж, хилийн чанадад ч нүүр бардам гаргах боломж бүрдэнэ.

Зөгийг “нисдэг эмийн сан” гэж нэрлэдэг нь учиртай. Бие

жижиг энэ амьтан зөвхөн хүний эрүүл мэндийг хамгаалаад зогсохгүй эх дэлхийг эмнэдэг. Зөгийн тоосонцор ургамлын ургалтыг сайжруулдаг бөгөөд тосны ургамлын ургацыг 300 дахин нэмэгдүүлдэг аж. дэлхий дахинд зөгийн аж ахуй эрхлэгчид нийт орлогынхоо 90 хувийг зөвхөн тоос хүртээх замаар олдог байна. уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас ургац нь муудаж буй талбайд ч зөгийн “ид шид”­ийг ашиглаж болох нь. ингээд үзэхээр зөгийн аж ахуй нь зөвхөн хүнс, хөдөө аж ахуйгаас гадна байгаль орчинд ч хамаатай аж. гэвч өнөө хэр зөгийн аж ахуйд чиглэсэн урт хугацааны далайцтай бодлого байгаагүй аж. иймд нийгмийн олон салбартай холбоотой энэ чиглэлийн аж ахуйг илүү нухацтай дэмжих, өнөө маргаашийг аргацаасан биш урт хугацааны, тогтвортой цогц бодлого хэрэгжүүлэх шаардлага байна.

Зөгийчдийн нийгэмлэгийн гүйцэтгэх захирал Т.Туяагаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-манай зөгийн аж ахуйн бүтээгдэхүүн олон улсын чанарын шаардлагыг хэрхэн хангадаг вэ?

­1990 он хүртэл оросын стандарт баримталж байлаа. харин өдгөө олон стандартад ний цүү лэхээр зорьж байна. Сүүлийн жилүүдэд бал боловс­

ЗГМ:ТОДРУУЛГА

руулах технологио сайжруулах олон улсын төслүүд хэрэг жүүлж байна.

-Зөгийн балны дотоодын хэрэглээ өссөөр буй. тиймээс гадаадын олон төрлийн зөгийн балыг монголд борлуулж бай на. Дотоодын аж ахуйн нэгжүүд хэрхэн өрсөлдөж байна вэ?

­одоогоор нэгдсэн бодлого, нэг менежмент байхгүй. Зөгийн балыг өдөр тутам хэрэглэх нь чухал болохыг таниулсан мэдээ­лэл сурталчилгаа алга байна. Зөгийн бал хэрэглэгчдэд боловс­рол олгох хөтөлбөрийг Засгийн газар хэрэгжүүлэх хэрэгтэй болов уу. дотоо дын аж ахуйн

нэгжүүд үйлд вэрлэж чадаж байгаа гэж би боддог. харин хэрэг лэгчдийн мэдлэг дутмаг байна.

-хэрэглэгчид мэдлэггүй гэсэн шүүмжлэлийн нөгөө талд дотоодын бүтээгдэхүүний сав баглаа боодол муу, хэрэгцээт мэдээлэл тодорхой бус байх нь түгээмэл. үүнийг хэрхэн шийдэх вэ?

­Сав баглаа боодол таван жилийн өмнөтэй харьцуулахад арай сайжирсан. харин хэрэг­лэгч дийн талаарх далайцтай судалгаа хийгүй байна. өргөн хүрээг хамарсан том хэмжээний судалгаа хийх чадалтай аж ахуйн нэгж үнэндээ цөөн л дөө.

Хэрэглэгчдийн мэдлэг дутмаг байна