การบญชการเงน

ดวงสมร อรพนท และเพอน

การบญชการเงน. พมพครงท 3.

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ISBN: 974-13-3309-9

2

เนอหา

แนวคดพนฐานทางการบญช งบการเงน

กระบวนการบนทกบญช การปรบปรงรายการ วงจรบญชกจการซอขายสนคา ภาษมลคาเพม

3

แนวคดพนฐานทางการบญช

ความหมายของการบญช การจดบนทกรายการหรอเหตการณทเกยวของกบการเงนไวในรปเงนตรา

การจดหมวดหมหรอจ าแนกประเภทของรายการเหลานน การสรปผลรวมทงการตความหมายของผลเหลานน (American Institute of

Certified Public Accountants, AICPA)

กระบวนการระบ วดคา บนทก และตดตอสอสารเหตการณทเกดขนทางเศรษฐกจของกจการ เพอตอบสนองความตองการของผใชขอมลทางการเงน (แมบทการบญชของสมาคมนกบญชและผสอบบญชอนญาตแหงประเทศไทย)

4

กระบวนการทางบญช

5

ประเภทของธรกจ

ลกษณะโดยทวไปของการด าเนนธรกจม 3 ประเภท

กจการใหบรการ (Service Firm)

กจการซอขายสนคา (Merchadising Firm)

กจการผลต (Manufacturing Firm)

6

วงจรบญชกจการซอขายสนคา

กจการซอขายสนคา (Merchandising Firm) ไดแก

ผคาปลก (Retailer)

ผคาสง (Wholesaler)

วงจรการด าเนนงาน ก) ซอสด ข) ซอเชอ ค) ขายสด ง) ขายเชอ จ) รบช าระ ฉ) จายช าระ

ก

ข ค

ง

ฉ

จ

เงนสด เจาหนการคา

สนคา ลกหนการคา

7

กระบวนการทางธรกจ

รป1-2

9

เทคโนโลยดานคอมพวเตอรกบการบญช

รวบรวมขอมลตวเลขทางบญชทมจ านวนมหาศาลใหสะดวก รวดเรว และงายขน

ประมวลผลใหรวดเรวขน ถกตอง แมนย า และลดขอผดพลาดทเกดขนจากการท างานดวยมอ

ผใชขอมลทางการเงนไดรบขอมลเกยวของกบธรกจไดสะดวกขน และมการวเคราะหขอมลเหลานนใหดวย

10

โปรแกรมส าเรจรปส าหรบธรกจ

สหรฐอเมรกา SAP

Oracle

JDEdwards

Peoplesoft

Siebel

Baan

SSA

Other

ไทย

SAP R/3

Oracle

Peoplesoft

Siebel

JDEdward

MFG/PRO

AutoFlight

Easy Acc

ACCPAC

Express

QuickBooks

Exact System

Formula

11

รปแบบของธรกจในประเทศไทย Legal Entity

กจการเจาของคนเดยว (Single Proprietorship or Sole

Proprietorship)

หางหนสวน (Partnership)

บรษทจ ากด (Corporation or Company Limited)

สหกรณ (Cooperation)

รฐวสาหกจ (State Enterprises)

นตบคคลตางประเทศ (Foreign Enterprises)

กจการรวมคาตามประมวลรษฎากร (Joint Venture)

13

งบการเงน

วตถประสงคเพอจดท าขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการด าเนนการ และการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการ เพอประโยชนตอผใชงบการเงนในการน าไป ใชตดสนใจเชงเศรษฐกจ

งบการเงนไมจ าเปนตองแสดงขอมลเปนตวเลขเทานน

มกจะแสดงขอมลเปรยบเทยบระหวางรอบระยะเวลาทตางกน

14

องคประกอบงบการเงน

งบดล (Balance Sheet)

งบก าไรขาดทน (Income Statement)

งบก าไรสะสม (Retained Earning Statement)

งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows)

หมายเหตประกอบงบการเงน (Notes to Financial

Statements)

15

การจ าแนกรายการในงบการเงน เปน 5 หมวด

สนทรพย Assets

หนสน Liabilities

สวนทน Owner’s Equities

รายได Revenues

คาใชจาย Expenses

16

สนทรพย (Assets)

สนทรพยหมนเวยน (Current Assets)

เงนสด และเงนฝากธนาคาร Cash and Bank

เงนลงทนระยะสน

ลกหนการคา Account Receivable

สนคาคงเหลอ Inventory

สนทรพยไมหมนเวยน (Non-Current Assets)

เงนลงทนระยะยาว ทดน อาคาร และอปกรณ Land Plant & Equipment

สนทรพยไมมตวตน

สนทรพยอน ๆ

17

หนสน (Liability)

หนสนหมนเวยน (Current Liability)

เงนเบกเกนบญชธนาคาร Bank Overdraft

เจาหนการคา Account Payable

ตวเงนจาย คาใชจายคางจาย Accrued Payable

รายไดรบลวงหนา Unearned Revenue

หนสนไมหมนเวยน (Non-Current Liability)

หนก เงนก Loan

18

สวนของเจาของ (Owner’s Equities)

ทนเรอนหน (Share Capital)

สวนเกนทน (Premium on Share Capital)

ก าไรสะสม (Retain Earnings)

19

รายได (Revenues)

รายไดทางตรง (Direct Revenues)

รายไดทางออม (Indirect Revenues) หรอรายไดอน(Other

Revenues)

20

คาใชจาย (Expenses)

ตนทนขาย (Cost of Goods Sold)

คาใชจายด าเนนงาน (Operating Expenses)

คาใชจายในการขาย (Selling Expenses)

คาใชจายในการบรหาร (Administrative Expenses)

21

ตวอยางงบดล

รป

22

ตวอยางงบก าไรขาดทน

รป

23

เดบตและเครดต

24

การเพมขนลดลงและยอดดลปกตของบญชตางๆ

รป 3-2

25

กระบวนการบนทกบญช

กระบวนการบนทกบญช คอ ขนตอนในการบนทกรายการทางบญช การผานรายการบญช การสรปขอมลทได จนถงการจดท างบการเงน

รายการคา (Transactions) หรอรายการทางบญช คอเหตการณทเกดขนจากการด าเนนงานทมผลตอฐานะการเงนของกจการ เกดการเปลยนแปลงในสนทรพย หนสน หรอสวนทน

26

การวเคราะหรายการคา

34

ผงบญช (Chart of Accounts)

รายการของบญชตาง ๆ ทงหมดทกจการจดไวเปนประเภทโดยใหชอและเลขทเรยงล าดบ

ตงชอบญชมความหมายใกลเคยงกบรายการทเกดขน

แตกตางกนในแตละกจการ ควรส ารองเลขทบญชไวส าหรบอนาคต

35

ตวอยางผงบญช

รป

36

ตวอยางผงบญช (ภาษาองกฤษ)

Assets (สนทรพย)

Cash & Cash at Bank (บญชเงนสดและเงนฝากธนาคาร)

Trade Receivable (บญชลกหนการคา)

Office Supplies (บญชวสดส านกงาน)

Land (บญชทดน)

Building/Plant (บญชอาคาร)

Accumulated Depreciation-Plant (บญชคาเสอมราคาสะสม-อาคาร)

Office Equipment (บญชอปกรณส านกงาน)

Accumulated Depreciation-Office Equipment (บญชคาเสอม

ราคาสะสม-อปกรณส านกงาน)

37

ตวอยางผงบญช (ภาษาองกฤษ)

Liabilities (หนสน)

Trade Payable (บญชเจาหนการคา)

Other Payable (บญชเจาหนอน)

Accrued Payroll (บญชเงนเดอนคางจาย)

Accrued Utilities (บญชคาสาธารณปโภคคางจาย)

Loan Payable (บญชเจาหนเงนก)

38

ตวอยางผงบญช (ภาษาองกฤษ)

Owner Equities (สวนของเจาของ)

Common Stock (บญชทนหนสามญ)

Retained earnings (บญชก าไรสะสม)

Income Summary (บญชสรปยอดรายไดคาใชจาย)

39

ตวอยางผงบญช (ภาษาองกฤษ)

Revenues (รายได)

Revenue from Travel (บญชรายไดจากการทองเทยว)

Interest Income (บญชดอกเบยรบ)

40

ตวอยางผงบญช (ภาษาองกฤษ)

Expenses (คาใชจาย)

Payroll Expenses (บญชเงนเดอน)

Utilities Expenses (บญชคาสาธารณปโภค)

Supplies Expenses(บญชวสดส านกงานใชไป)

Depreciation-Plant (บญชคาเสอมราคา-อาคาร)

Depreciation-Office Equipment (บญชคาเสอมราคา-อปกรณ

ส านกงาน)

Rent Expenses (บญชคาเชาส านกงาน)

Other Expenses (บญชคาใชจายเบดเตลด)

Interest Expenses (บญชดอกเบยจาย)

41

บญชแยกประเภท (General Ledger)

ประกอบดวยบญชทกบญชทมอยในบญชประเภทสนทรพย หนสน สวนทน รายไดและคาใชจาย เชน บญชเงนสด บญชทดน บญชเจาหนการคา บญชทนหนสามญ บญชรายไดคาบรการ บญชคาสาธารณปโภค เปนตน

42

ตวอยางสมดบญชแยกประเภท

รป

43

สมดรายวน (Journal)

สมดรายวนเฉพาะ (Special Journal)

สมดรายวนซอ (Purchases Journal) AP

สมดรายวนจาย (Cash Disbursements Journals) AP

สมดรายวนขาย (Sales Journal) AR

สมดรายวนรบ (Cash Receipts Journal) AR

สมดรายวนทวไป (General Journal) GL

-บนทกรายการขนตนทไมสามารน าไปบนทกในสมดรายวนเลมอนได

44

ตวอยางสมดรายวนทวไป

รป

45

46

การผานรายการ (Posting)

การผานรายการคอการผานขอมลจากสมดรายวนไปบญชทเกยวของเพอหายอดคงเหลอของบญชนน

47

48

49

50

การปรบปรงบญช (Adjustment)

งวดระยะเวลาบญชและปการเงน

หลกการเกดขนของรายไดและการจบคระหวางรายไดและคาใชจาย เกณฑเงนสด VS. เกณฑคงคาง รายการปรบปรง

51

รายการปรบปรง

คาใชจายคางจาย (Accrued Expenses)

รายไดคางรบ (Accrued Revenues)

คาใชจายจายลวงหนา (Prepaid Expenses)

รายไดรบลวงหนา (Unearned Revenue)

คาเสอมราคา (Depreciation)

หนสงสยจะสญ (Bad Debts)

วสดสนเปลองใชไป (Supplies Used)

52

งวดระยะเวลาบญชและปการเงน Accounting Period

รป

53

หลกการเกดขนของรายไดและการจบคระหวางรายไดและคาใชจาย

หลกการเกดขนของรายได หมายถงรายไดเกดขนเมอกจการขาย/สงมอบสนคาหรอบรการแลว แตลกคายงไมไดช าระเงน กจการจะถอวารายไดเกดขนแลวและตองบนทกเปนรายไดของเดอนนน ๆ

คาใชจายทเกดขนยอมเปนความพยายามใหเกดประโยชน หรอรายไดในงวดเดยวกน

เกณฑเงนสด-เกณฑคงคาง

54

เกณฑเงนสด VS. เกณฑคงคาง

รป

55

ความสมพนธของรายการปรบปรงทมตองบการเงน

56

การปดบญช (GL Closing)

การวดผลการด าเนนงานส าหรบงวดบญชใดงวดบญชหนง เปนการหาผลก าไรหรอขาดทน โดยการโอนปดบญชประเภทรายไดและคาใชจายไปยงบญชก าไรขาดทน (Income Offset) ถาหาก

รายได > รายจาย = ก าไร รายได < รายจาย = ขาดทน กฎเกณฑการบญช

บญชประเภทรายไดและคาใชจายเมอปดขนปการเงนใหมแลวจะมยอดยกมาเทากบศนย

บญชประเภทสนทรพย หนสน และทน เมอปดขนปการเงนใหมแลวจะมการพนยอดยกมาจากปกอน

57

ขนตอนการปดบญช

รป3-6

58

สมการงบดล / งบก าไรขาดทน

เมอเปดกจการใหม

งบดล สนทรพยตนงวด = หนสนตนงวด + ทน

หลงด าเนนกจการผานไป 1 งวด

งบก าไรขาดทน ก าไร / (ขาดทน)งวดน = รายไดงวดน - คาใชจายงวดน

งบดล สนทรพยปลายงวด = หนสนปลายงวด + ทน + ก าไรสะสมปลายงวด

ก าไรสะสมปลายงวด = ก าไร / (ขาดทน)สะสมตนงวด + ก าไร / (ขาดทน)งวดน

59

ความสมพนธระหวางงบการเงน

รป

60

ความสมพนธงบดล และ งบก าไรขาดทน

งบดลตนงวด + รายการเคลอนไหวในงบดลระหวางงวด +

ก าไร / (ขาดทน) งวดน งบดลปลายงวด

61

สรปกระบวนการบนทกบญช (Accounting Cycle)

วเคราะหรายการคาจากเอกสารและหลกฐานทางการเงน

บนทกรายการในสมดรายวนทวไป Journal Entry

ผานรายการไปยงบญชแยกประเภท Post to GL

จดท างบทดลอง Trial Balance Report

ปรบปรงบญช Journal Adjustment

ปดบญช GL Closing Period

จดท างบการเงน FSGReport

62

ศพทนาสนใจ

Inventory

Sales Revenue

Cost of Good Sold

Gross Profit

Operation Expenses

Purchase Requisition

Purchase Order

Invoice

Delivery Order

Receipt

Credit Term

Cash Discount

Trade Discount

Credit Note

Debit Note

Purchase Discount

Sales Discount

Transportation-In

Transportation-Out