(Τελευταία ενημέρωση 2014)ec.europa.eu/environment/generationawake/pdf/generation... · 2015-04-22 · ζουμε, πώς χρησιμοποιούμε την ενέργεια

Ο Οδηγός Κατανάλωσης

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ

ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ!

Περιβάλλον

(Τελευταία ενημέρωση 2014)

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

2

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ!

Ο ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ

Περιεχόμενα (Τελευταία ενημέρωση 2014)

Η εκστρατεία 3

Αποδοτικότητα των πόρων. 4

Τί είναι; 4Γιατί τη χρειαζόμαστε; 4Μετατροπή των αποβλήτων σε πόρο 5Νερό: ένας ζωτικός πόρος 6

Πρασινίζοντας την οικονομία της ΕΕ 8

Τι είναι η πράσινη οικονομία; 8Μετατρέποντας την Ευρώπη σε πράσινη οικονομία 9Πολιτικές που διαφυλάσσουν τους φυσικούς πόρους 9Η πράσινη οικονομία και οι θέσεις εργασίας 12

Συμβουλές 14

Αέρας 15Νερό 19Έδαφος 27Μεταλλεύματα 29Ξυλεία 31Βιοποικιλότητα 34Σπατάλη 40Επαναχρησιμοποίηση 50Ανακύκλωση 52Μεταφορές/Ταξίδια 55Ενεργειακή αποδοτικότητα 57Υπερκατανάλωση 62Πράσινη Οικονομία 65

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

3



Η εκστρατείαΟι επιλογές σας κάνουν τη διαφορά!

Θέλετε να ζήσετε τη ζωή σας στο έπακρο, σεβόμενοι παράλληλα τη φύση; Τότε η εκστρατεία Generation Awake απευθύνεται σε εσάς. Αυτό που έχει σημασία είναι να συνειδητοποιήσουμε τις καταναλωτικές μας επιλογές, καθώς και τις συνέπειές τους στους φυσικούς πόρους του πλανήτη. Από τη στιγμή που θα γίνετε μέλος της εκστρατείας Generation Awake γνωρίζετε πλέον ότι οι επιλογές σας δεν αλλάζουν μόνο τον κόσμο μέσα στον οποίο ζείτε, αλλά και τον πλανήτη συνολικά.

Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πάντα στη ζωή είναι θέμα επιλογών, το να παίρνετε κα-θημερινά έξυπνες αποφάσεις που σέβονται το περιβάλλον είναι αυτό που κάνει τη διαφορά όχι μόνο για τη δική σας ζωή, αλλά και για τη ζωή της οικογένειάς σας και των φίλων σας. Καταρχάς, με αυτόν τον τρόπο θα μπο-ρέσετε να εξοικονομήσετε χρήματα, να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας και κατ' επέκταση να βοηθήσετε την οικονομία της χώρας σας. Πάνω από όλα, όμως, οι πιο έξυπνες καταναλωτικές επιλογές μετατρέπουν την πόλη σας, τη χώρα σας, την Ευρώπη και γενικότερα τον πλανήτη σε ένα πιο υγιές και βιώσιμο μέρος για το παρόν και τις μέλλουσες γενεές.

Μαζί μπορούμε να δουλέψουμε προς μια κοινωνία όπου μάθαμε ότι είναι δυνατόν να κερδίσουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους, όπου η τακτική του «πέταξέ το» είναι απομεινάρι του παρελθόντος, όπου η σπατάλη είναι ανύπαρκτη και όπου όλα τα αντικείμενα έχουν αξία και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν ως νέα.

Το Generation Awake είναι μια εκστρατεία που δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να τονίσει αυτά που μπορεί ο καθένας από μας να κάνει στην καθημερινότητά του για να κάνει οικονομία στο νερό, την ενέργεια και τους άλλους φυσικούς πόρους και επίσης να μειώσει τα απορρίμματα. Εάν σας αρέσει αυτό που θα δείτε, κοινοποιήστε το μήνυμα στην οικογένειά σας και τους φίλους σας και επίσης ελάτε μαζί να μας βρεί-τε στο Facebook. Ευχαριστούμε – είναι φανταστικό να σας έχουμε μαζί μας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

4



Αποδοτικότητα των πόρων.Τί είναι;

Χρειαζόμαστε φυσικούς πόρους όπως είναι τα μέταλλα, τα μεταλλεύματα, τα δάση, το έδαφος, την τροφή, τον αέρα και το νερό για την ευημερία και ευεξία μας, αλλά τα χρησιμοποιούμε με ρυθμούς πολύ πιο γρήγο-ρους από τους ρυθμούς αναπλήρωσής τους. Όταν καταστρέφουμε ζώα και φυτά τα οποία διατηρούν τα οικο-συστήματά μας σε ισορροπία, αποθηκεύουμε προβλήματα για το μέλλον.

Για να διασφαλίσουμε ότι εμείς – και τα παιδιά μας – θα μπορέσουμε να προσβλέπουμε σε μια ποιοτική ζωή, ένα υγιεινό περιβάλλον και μια ζωντανή οικονομία, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους πόρους, τόσο σαν άτομα, όσο και σαν κοινωνία. Η αποδοτικότητα των πόρων σχετίζεται με το να κάνουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους, να κάνουμε βιώσιμη χρήση τους, και να ελαχι-στοποιήσουμε τον αντίκτυπό μας στο περιβάλλον.

Γιατί τη χρειαζόμαστε;

Εάν συνεχίσουμε να ακολουθούμε τον ίδιο δρόμο, μέχρι το 2050 θα εξορύσσουμε πέντε φορές περισσότε-ρους πόρους από ό,τι σήμερα. Αυτό θα είναι μάλλον αδύνατο. Η υπερεκμετάλλευση των οικοσυστημάτων μας έχει ήδη περάσει το 60 %, τα παγκόσμια αλιευτικά αποθέματα απειλούνται σοβαρά και με την υπερβο-λική υλοτομία, βάζουμε την ποιότητα του νερού και του αέρα μας σε κίνδυνο.

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός πλησιάζει τα 9 δισεκατομμύρια, χρειάζεται να γίνουμε μια κοινωνία που χρησιμοποιεί πιο αποδοτικά τους πόρους. Μια κοινωνία που θα βελτιώνει το περιβάλλον παρά να το καταστρέφει.

Αυτός είναι ο λόγος που πιέζει η ΕΕ για αποδοτικότητα των πόρων, που σημαίνει να χρησιμοποιούμε τους πόρους με βιώσιμο τρόπο. Οι πρώτες ύλες όπως το νερό, τα μεταλλεύματα και η ξυλεία πρέπει να έχουν πιο αποδοτική διαχείριση σε όλο τον κύκλο ζωής τους, από τη στιγμή που τα παίρνουμε μέχρι την τελική διάθεσή τους.

Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις στο περιβάλλον προέρχονται από την παραγωγή τροφίμων, τις κατασκευές και τις μεταφορές, επομένως αυτοί οι τομείς χρειάζονται να αλλάξουν περισσότερο. Ως καταναλωτές, μπορούμε να παίξουμε το ρόλο μας αν σκεπτόμαστε τη διάρκεια ζωής και τον αντίκτυπο των προϊόντων που αγορά-ζουμε, πώς χρησιμοποιούμε την ενέργεια και το νερό στο σπίτι καθώς και να συζητούμε με την οικογένεια και τους φίλους μας για τις αγοραστικές μας επιλογές.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

5



Μετατροπή των αποβλήτων σε πόρο

Παραδοσιακά τα απόβλητα ήταν συνώνυμα με πηγή μόλυνσης. Όμως με κατάλληλη διαχείριση τα απόβλητα μπορούν να γίνουν πολύτιμη πηγή υλικών, ειδικά όταν οι πρώτες ύλες σπανίζουν ολοένα και περισσότερο.

Η καλύτερη επιλογή είναι να σταματήσουμε να δημιουργούμε απόβλητα. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, οι άλλες επιλογές είναι η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση.

Μείωση

Σκέπτεστε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των αντικειμένων που αγοράζετε, συμπεριλαμβανομένης της συσκευασίας; Πάντα να χρησιμοποιείτε ανακυκλώσιμες σακούλες για τα ψώνια, να μειώσετε τη σπατάλη των τροφίμων και να επ ιλέγετε ανταλλακτ ικά προϊόντων αν μπορείτε , αποφεύγοντας τις συσκευασίες μιας χρήσης. Γιατί να μη βάλετε και ένα αυτοκόλλητο «Μην αφήνετε διαφημιστικό υλικό» επάνω στο γραμματοκιβώτιό σας και να διακόψετε τη συνδρομή σας σε καταλόγους διανομής έντυπων εφη-μερίδων υπέρ των ηλεκτρονικών πληροφοριακών δελτίων, ταξιδιωτικών φυλλαδίων και καταλόγων ή την παράδοση αυτών μέσω e-mail; Θα μπορούσατε να επιλέξετε την ηλεκτρονική λήψη των λογαριασμών και των αποσπασμάτων του τραπεζικού λογαριασμού σας, ή ακόμα να αρχίσετε να κομποστοποιείτε στο σπίτι τα απορρίμματα φρούτων και λαχανικών. Όταν κάνετε δώρα στους αγαπημένους σας, σκεφθείτε την προσφορά υπηρεσίας αντί για υλικό αντικείμενο, όπως εισιτήρια για μια εκδήλωση, ή ένα σεμινάριο για ένα χόμπι που αγαπούν. Και αν τελικά χρειάζεστε ένα αντικείμενο που θα χρησιμοποιήσετε μόνο μια φορά, όπως ένα βιβλίο ή ένα εργαλείο, σκεφθείτε την εναλλακτική του δανεισμού παρά της αγοράς. Αν έχετε μωρό, σκεφθείτε να επενδύσετε σε επαναχρησιμοποιούμενες πάνες. Μέχρι την ηλικία των δυόμισι ετών ένα παιδί που χρησιμο-ποιεί πάνες μιας χρήσης θα έχει χρησιμοποιήσει περίπου 6 500 πάνες, το ισόποσο 1,5 τόνου αποβλήτων.

Επαναχρησιμοποίηση

Η επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων έχει πολλά πλεονεκτήματα. Περικόπτει τη ζήτηση για φυσικούς πόρους, εξοικονομεί ενέργεια, μειώνει τα απόβλητα και σας εξοικονομεί χρήματα.

Μπορεί εσείς να μην έχετε ανάγκη τα παλιά σας ρούχα, βιβλία, τσάντες, έπιπλα ή το κινητό τηλέφωνο, αλλά κάποιος άλλος μπορεί. Έχετε σκεφτεί να πουλήσετε ή να δωρίσετε αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείτε μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων ή φιλανθρωπικών μαγαζιών, ή την ανταλλαγή με φίλους; Μπορείτε επίσης να παίξετε και εσείς το ρόλο σας αγοράζοντας ρούχα και άλλα αντικείμενα από δεύτερο χέρι.

Σκεφθείτε να αγοράσετε επαναχρησιμοποιούμενα αντί μιας χρήσης αντικείμενα όταν υπάρχει επιλογή, όπως οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, και αν μπορείτε, επαναχρησιμοποιήστε τα αντικείμενα για κάποιον άλλο σκοπό. Τα πλαστικά ταψάκια τροφίμων είναι ιδανικά για αποθήκευση στην κατάψυξη, τα βαζάκια της μαρμε-λάδας για μπαχαρικά και οι παλιές κάρτες για ταμπελάκια δώρων ή κολάζ.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

6



Μάθετε αν τα σπασμένα ή φθαρμένα αντικείμενα μπορούν να επισκευαστούν πριν τα πετάξετε και όταν αγο-ράζετε νέα προϊόντα σκεφθείτε εάν θα μπορούν να επισκευαστούν.

Οι τοπικοί ιστότοποι δωρεάν ανακύκλωσης (freecycling) είναι καλή επιλογή γιατί φέρνουν σε επαφή ανθρώ-πους που έχουν αντικείμενα να χαρίσουν με εκείνους που θέλουν να βρουν κάτι δωρεάν, από μωρουδιακά μέχρι παλιές τηλεοράσεις και μπάζα. Πολλοί σχεδιαστές και επιχειρηματίες άρχισαν να κάνουν άμεση ανακύ-κλωση, μεταμορφώνοντας παλιά και ανεπιθύμητα αντικείμενα σε ελκυστικά μοναδικά αντικείμενα που μπο-ρούν να φέρουν μια τιμή. Τα σπασμένα κοσμήματα, τα απορρίμματα υφασμάτων και επίπλων – ειδικά τα παλαιά αντικείμενα – αποτελούν καλά υλικά για δημιουργικά μυαλά. Γιατί να μη ρίξετε μια ματιά σε ιστότο-πους χειροποίητης τέχνης για έμπνευση και να δοκιμάσετε και εσείς;

Ανακύκλωση

Η ανακύκλωση είναι η επόμενη καλύτερη επιλογή μετά την επαναχρησιμοποίηση. Μετατρέπει τα χρησιμο-ποιημένα αντικείμενα σε νέα προϊόντα, βοηθώντας στην εξοικονόμηση πεπερασμένων πόρων και στην προ-στασία των φυσικών οικοσυστημάτων. Με την ανακύκλωση αποφεύγεται η μόλυνση του νερού και του αέρα που προκαλούν τα ορυχεία, τα λατομεία και η υλοτομία στην αναζήτηση πρώτων υλών, και απαιτεί λιγότερη ενέργεια για την κατασκευή νέων προϊόντων σε σύγκριση με τη χρήση πρώτων υλών. Επίσης σημαίνει ότι μειώνει την ποσότητα των αποβλήτων που μεταφέρονται στις τοποθεσίες καύσης και τις χωματερές, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τεράστιες εκπομπές μεθανίου, ένα αέριο θερμοκηπίου το οποίο έχει αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή κατά 20 φορές περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα.

Τα ποσοστά ανακύκλωσης των δημοτικών αποβλήτων έχουν αυξηθεί σημαντικά στην ΕΕ – από 23 % το 2001 σε 35 % το 2010 – αλλά υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης, καθώς μόνο 4 από τα 28 κράτη έχουν πετύχει το νομοθετικό στόχο της ανακύκλωσης 50 % των οικιακών και παρόμοιων αποβλήτων μέχρι το 2020. Το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών μας αποβλήτων μπορεί να ανακυκλωθεί: τα οργανικά απόβλητα μεταξύ των οποίων τα νωπά και μαγειρευμένα τρόφιμα, το χαρτί, τα υφάσματα το γυαλί και ορισμένα πλα-στικά. Πολλοί δήμοι προσφέρουν υπηρεσία περισυλλογής από το σπίτι για μερικά ή όλα τα είδη ανακυκλώ-σιμων αποβλήτων. Εάν ο δικός σας δήμος δεν το κάνει, ίσως να έχετε ένα τοπικό κέντρο ανακύκλωσης όπου μπορείτε να πάτε τα αντικείμενα επιτόπου.

Νερό: ένας ζωτικός πόρος

Το νερό είναι άφθονο σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης και ανεπαρκές σε άλλα, αλλά όπου και να ζείτε πρέπει να προσέχετε τη χρήση σας σε νερό και να αποφεύγετε τη σπατάλη του όπου είναι δυνατό. Το νερό είναι πεπερασμένος πόρος, πρέπει να υποστεί επεξεργασία για να γίνει ασφαλές για πόση και τα υγρά απόβλητα πρέπει να υποστούν διαδικασία καθαρισμού πριν επιστραφούν στο περιβάλλον: και οι δυο αυτές διαδικασίες καταναλώνουν ενέργεια και άλλους πόρους. Προβλέποντας ένα μέλλον μεγαλύτερης ανεπάρκειας νερού, περισσότερων απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών και μιας αυξημένης ζήτησης για πόσιμο νερό, είναι σημα-ντικό να χρησιμοποιούμε όλοι το νερό πιο αποδοτικά, τόσο στην άμεση όσο και στην έμμεση χρήση του.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

7



Είναι εύκολο να εντοπίσετε πού μπορεί να κάνετε άμεση σπατάλη νερού και να πάρετε μέτρα για να αλλά-ξετε τη συμπεριφορά σας. Μπορείτε να κάνετε ντους αντί για μπάνιο, να εγκαταστήσετε κεφαλή ντους και καζανάκι τουαλέτας εξοικονόμησης νερού, και άλλες οικιακές συσκευές, να επιδιορθώσετε τις βρύσες που στάζουν, να κλείνετε τη βρύση όταν πλένετε τα δόντια σας και να συλλέγετε το νερό της βροχής για να ποτί-σετε τον κήπο. Υπάρχουν επίσης πράγματα που δεν πρέπει να κάνουμε: μη χρησιμοποιείτε τη λεκάνη της του-αλέτας σαν κάδο απόρριψης υγρών αντικειμένων και μη χύνετε μπογιές ή άλλες ουσίες βλαβερές για το περιβάλλον στις αποχετεύσεις.

Η έμμεση κατανάλωση νερού είναι κυρίως αόρατη που σημαίνει ότι είναι πιθανό να χρησιμοποιείτε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι νομίζετε. Αυτό συμβαίνει γιατί χρησιμοποιούμε νερό για την παραγωγή σχεδόν των πάντων. Για παράδειγμα, όταν αγοράζετε πατάτες από το κατάστημα της περιοχής, η άμεση χρήση νερού είναι το νερό που χρειάζεται για την προετοιμασία, το πλύσιμο και το βράσιμο της πατάτας. Όμως η έμμεση χρήση είναι όλο το νερό που χρειάστηκε σε όλη την προμηθευτική αλυσίδα για την παραγωγή της πατάτας από την αρχή: οι μήνες που ποτιζόταν, η μεταφορά, τα καύσιμα για τις μηχανές κ.λπ. Πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει να υπολογίζουν και να δημοσιοποιούν το υδατικό αποτύπωμα των προϊόντων τους και αν επιλέγετε προϊόντα με μικρότερα αποτυπώματα, μάλλον κάνετε χάρη στο περιβάλλον. Μάθετε περισσότερα σχετικά με την έμμεση και άμεση χρήση νερού στον Οδηγό του Νερού (http://www.imagineallthewater.eu).

http://www.imagineallthewater.eu

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

8



Πρασινίζοντας την οικονομία της ΕΕΤι είναι η πράσινη οικονομία;

Για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις, χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε τα αγαθά. Πρέπει να δημιουργούμε περισσότερη αξία χρησιμοποιώντας λιγότερα μέσα παραγωγής, να μειώσουμε τις δαπάνες και να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Χρειάζε-ται να κάνουμε περισσότερα χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους.

Οι αποδοτικότερες διαδικασίες παραγωγής και τα καλύτερα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης μπο-ρούν να μειώσουν σημαντικά τη μόλυνση και τα απόβλητα και να εξοικονομήσουν νερό και άλλους πόρους. Αυτό είναι και καλό για τις επιχειρήσεις, καθώς μπορεί να περικόψει τις λειτουργικές δαπάνες και να μειώσει την εξάρτηση από τις πρώτες ύλες.

Αυτό είναι το σκεπτικό πίσω από την πράσινη (ή κυκλική) οικονομία, ένα σύστημα που βελτιώνει τη ροή των αγαθών και υπηρεσιών ώστε να ωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από τις πρώτες ύλες και που ελαχιστοποιεί τη σπατάλη στο απόλυτο δυνατό.

Στην πράσινη οικονομία, τα υλικά χωρίζονται ανά είδος. Τα βιολογικά υλικά – τρόφιμα, φυτικά απορρίμματα, ξύλο και υφαντουργικές ίνες – καταναλώνονται και επιστρέφουν στο περιβάλλον ως κομπόστ ή λίπασμα για να αποκαταστήσουν τις θρεπτικές ουσίες στο έδαφος και/ή επεξεργάζονται για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Τα τεχνικά υλικά συντηρούνται, επαναχρησιμοποιούνται, ανακαινίζονται ή ανακυκλώνονται ξανά και ξανά σε ένα σύστημα κλειστού βρόχου. Το σύστημα είναι ενεργειακά αποδοτικό και χρησιμοποιεί ανανε-ώσιμη ενέργεια όσο το δυνατό, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Η πράσινη οικονομία θα χρειαστεί να εγκαταλείψει την «πάρε-κατασκεύασε-απόρριψε» προσέγγιση στην κατασκευαστική βιομηχανία.

Θα δημιουργήσει νέα δυναμική σε όλους τους τομείς. Θα υπάρξει ζήτηση για καινοτομία στο σχεδιασμό των προϊόντων και της κατασκευής καθώς θα αναζητήσουμε την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς προϊόντων με παρα-τεταμένη ζωή τα οποία μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν, να αποσυναρμολογηθούν και τα εξαρτήματά τους να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν.

Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να βοηθήσουν τον εργαζόμενο πληθυσμό να αναπτύξει νέες δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις μιας πράσινης οικονομίας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

9



Μετατρέποντας την Ευρώπη σε πράσινη οικονομία

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι απολαμβάνουν μια ποιοτική ζωή, με άνετη πρόσβαση σε μια τεράστια σειρά προ-ϊόντων και καταναλωτικών αγαθών. Είναι μια κατάσταση που πολλοί θεωρούν σαν δεδομένο, αλλά η πραγ-ματικότητα είναι ότι χρησιμοποιούμε τους φυσικούς πόρους ταχύτερα από ό,τι μπορούν να αναπληρωθούν. Καθώς αναπτύσσεται ο πλούτος παγκοσμίως, οι άνθρωποι άλλων περιοχών προσδοκούν, και με το δίκιο τους, να μπορέσουν να απολαύσουν μια παρόμοια ζωή υψηλής ποιότητας.

Για αυτόν το λόγο χρειάζεται η Ευρώπη μια πράσινη οικονομία. Και είναι εφικτό να δημιουργούμε περισσό-τερα χρησιμοποιώντας λιγότερες πρώτες ύλες και να μειώσουμε τον αντίκτυπο στο περιβάλλον μέσω περισ-σότερων επιχειρηματικών προτύπων καινοτομίας και αποδοτικότητας των πόρων και άριστης διαχείρισης των αποβλήτων ως πόρο. Ο δρόμος προς την πράσινη οικονομία πρέπει να μαθαίνει και να οικοδομεί επάνω στην επιτυχία των οικολογικών βιομηχανιών, σε τομείς όπως είναι η επεξεργασία των αποβλήτων και η ανα-κύκλωση, η επεξεργασία του νερού και η προμήθεια και επίσης οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτοί είναι μεταξύ των πιο ευπροσάρμοστων και ταχύτατα αναπτυσσόμενων τομέων τα πρόσφατα χρόνια και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία θα βοηθήσει επίσης να δημιουργηθεί ηγεσία σε μια παγκόσμια οικο-νομία που έχει άμεση ανάγκη λύσεων για τις προκλήσεις της πληθυσμιακής αύξησης, των ανεπαρκών πόρων και ενός υποβαθμισμένου φυσικού περιβάλλοντος.

Πολιτικές που διαφυλάσσουν τους φυσικούς πόρους

Τα καλά νέα είναι ότι σημειώνεται πρόοδος. Το νερό και ο αέρας μας είναι σημαντικά καθαρότερα από ό,τι ήταν πριν μερικές δεκαετίες και περισσότερη Ευρωπαϊκή φύση προστατεύεται όπως ποτέ άλλοτε. Η ΕΕ στρέ-φει πλέον την προσοχή της στο να κάνει την ευρωπαϊκή οικονομία πιο αποδοτική σε σχέση με τους πόρους, με νέες πολιτικές για την κινητοποίηση των επιχειρήσεων, της βιομηχανίας και των μεμονωμένων καταναλωτών.

Πολλές από τις ιδέες βρίσκονται στο «Χάρτη πορείας για μια αποδοτική από πλευράς πόρων Ευρώπης». Υπο-γραμμίζονται τα μέτρα που πρέπει να λάβουν οι πολιτικοί φορείς για την πιο αποδοτική χρήση των πόρων και καθορίζονται ορόσημα κατά τη διάρκεια αυτής της πορείας που θα δείχνουν πώς τα πάμε.

Σε παρόμοιο πνεύμα, το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Δράσης της ΕΕ με το σύνθημα – Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας – προβάλλει το όραμα μιας πράσινης, χωρίς περιορισμούς οικονομίας που θα επι-τευχθεί μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα. Σε αυτό το βιώσιμο μέλλον, η ευμάρεια και το υγιεινό περιβάλλον απορρέει από μια καινοτόμο, κυκλική οικονομία όπου τίποτε δεν σπαταλάται και όπου οι τρόποι διαχείρισης των φυσικών πόρων ενισχύουν την ανθεκτικότητα της κοινωνίας μας.http://ec.europa.eu/environment/newprg/index.htm

http://ec.europa.eu/environment/newprg/index.htm

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

10



Η αποδοτική χρήση των πόρων αποτελεί, επίσης, βασικό κομμάτι της Ευρώπης 2020, της στρατηγικής δηλαδή της ΕΕ για να γίνει μια έξυπνη και βιώσιμη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς. Πολλές πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ που συμβάλλουν σε αυτό το στόχο πολιτικής, έχουν ήδη ξεκινήσει, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ευαισθητοποίησης στους τομείς μεταφοράς και ενέργειας, σχετικά με την αποδοτικότερη χρήση των ανεπαρκών πόρων και την πιο βιώσιμη κατανάλωση. http://ec.europa.eu/resource-efficient-europe/

Οι προσπάθειες για την προώθηση περισσότερων πράσινων προϊόντων στην ενιαία αγορά περιλαμβάνουν την έναρξη, σε όλη την ΕΕ, μεθόδων μέτρησης της περιβαλλοντικής απόδοσης των προϊόντων και οργανι-σμών, για να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Οι προτεινόμενες μεθοδολο-γίες θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι τα πιο αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα της αγοράς είναι γνωστά και αναγνωρίσιμα.http://ec.europa.eu/environment/eussd/smgp/index.htm

Η ΕΕ θα συνεχίσει να προωθεί και να ενθαρρύνει τις μεθόδους παραγωγής και τα προϊόντα που αξιοποιούν αποδοτικά τους πόρους. Ένα παράδειγμα είναι η Πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού πράσινου αυτοκινήτου. Επί του παρόντος το 73 % όλου του πετρελαίου που καταναλώνεται στην Ευρώπη χρησιμοποιείται στις μεταφο-ρές και οι τρέχουσες εκτιμήσεις προβλέπουν διπλασιασμό των επιβατικών αυτοκινήτων στα επόμενα 20 χρόνια. Η Πρωτοβουλία του πράσινου αυτοκινήτου στοχεύει στην προώθηση της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των φιλικών προς το περιβάλλον οχημάτων.http://www.green-cars-initiative.eu/funding/open-fp7-calls/2013-call-texts/FP7-2013-MATERIALS_FOR_GREEN_CARS.pdf/viewhttp://ec.europa.eu/research/transport/road/green_cars/index_en.htm

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε στο Χάρτη πορείας της Επιτροπής προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2050 για το πώς οι κλάδοι που ευθύνονται για την πλειονότητα των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη – παραγωγή ενέργειας, βιομηχανία, μεταφορές, κτήρια, κατασκευές και γεωργία – αναμένεται να κάνουν τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα τις επόμενες δεκαετίες.http://ec.europa.eu/clima/policies/roadmap/index_en.htm

Αφού δείτε τον Χάρτη πορείας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, δείτε πώς ο Ενεργειακός χάρτης πορείας 2050 συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση, με στόχο τη μείωση κατά 80-95 % των εκπομπών στην ΕΕ ως το 2050.http://ec.europa.eu/energy/index_en.htm

Έχετε ποτέ σκεφτεί σοβαρά πόσο ζωτικής σημασίας είναι η βιοποικιλότητα για την επιβίωσή μας; Και πώς αυτή εξαφανίζεται; Η Στρατηγική Βιοποικιλότητας έχει στόχο να ανατρέψει αυτή την τάση. Ως το 2050, η βιο-ποικιλότητα της ΕΕ και οι υπηρεσίες που προσφέρει στο οικοσύστημα, δηλαδή το φυσικό του κεφάλαιο, θα πρέπει να προστατεύονται, να αξιολογούνται και να αποκαθίστανται κατάλληλα.http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htm

http://ec.europa.eu/resource-efficient-europe/

http://ec.europa.eu/environment/eussd/smgp/index.htm

http://www.green-cars-initiative.eu/funding/open-fp7-calls/2013-call-texts/FP7-2013-MATERIALS_FOR_GREEN_CARS.pdf/view

http://www.green-cars-initiative.eu/funding/open-fp7-calls/2013-call-texts/FP7-2013-MATERIALS_FOR_GREEN_CARS.pdf/view

http://ec.europa.eu/research/transport/road/green_cars/index_en.htm

http://ec.europa.eu/clima/policies/roadmap/index_en.htm

http://ec.europa.eu/energy/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htm

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

11



Η Οδηγία για τα πτηνά διατηρεί τους πληθυσμούς των άγριων πτηνών στην Ευρώπη και προστατεύει τους υγροβιότοπους διεθνούς σημασίας.http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/birdsdirective/index_en.htm

Το δίκτυο Natura 2000 για την προστασία των φυσικών περιοχών δημιουργήθηκε για να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο ευάλωτων και απειλούμενων ειδών και οικότοπων στην Ευρώπη. http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/index_en.htm

Η Οδηγία για τους οικότοπους αποκαθιστά τους προστατευόμενους οικότοπους και τα προστατευόμενα είδη της Ευρώπης και βοηθά στη δημιουργία ενός συνεκτικού οικολογικού δικτύου προστατευόμενων περιοχών στην Ευρώπη.http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm

Η Οδηγία-Πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ) και το Σύστημα πληροφοριών για τα ύδατα στην Ευρώπη (WISE) συμ-βάλλουν στην προστασία όλων των υδάτινων συστημάτων από περιβαλλοντικές καταστροφές. Το WISEα-ποτελεί την πύλη πληροφόρησης για τα ευρωπαϊκά ύδατα.http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/index_en.htmlhttp://www.water.europa.eu/

Το Σχέδιο διαφύλαξης των υδάτινων πόρων της Ευρώπης 2012 καθορίζει το δρόμο για τη βελτιωμένη υλο-ποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας για το νερό και την περαιτέρω ενσωμάτωση των πολιτικών.http://ec.europa.eu/environment/water/blueprint/index_en.htm

Το 2013, θεσπίστηκε νέος νόμος καταπολέμησης του παράνομου εμπορίου εισαγωγής ξυλείας στην ΕΕ.http://ec.europa.eu/environment/forests/timber_regulation.htm

Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων βρίσκεται επί του παρόντος υπό αναθεώρηση, με στόχο τη διασφάλιση ότι τα αναπόφευκτα απόβλητα θα αντιμετωπίζονται ως πόρος. Η μείωση της παραγω-γής αποβλήτων, με την αύξηση των ποσοστών της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, με τη στα-διακή κατάργηση της χρήσης των χωματερών, και τον αυστηρό περιορισμό της ανάκτησης ενέργειας σε μη-ανακυκλούμενα απόβλητα, όπως και τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων (περιλαμβανομένης της μείωσης του αριθμού των πλαστικών τσαντών που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ), και επίσης τη μείωση των αποβλήτων στις θάλασσες και τη βελτίωση της υλοποίησης της νομοθεσίας για τα απόβλητα περιλαμβάνο-νται μέσα στις προβλεπόμενες δράσεις. http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm

http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/birdsdirective/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/index_en.html

http://www.water.europa.eu/

http://ec.europa.eu/environment/water/blueprint/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/forests/timber_regulation.htm

http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

12



Η Ευρώπη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενες πρώτες ύλες και ενέργεια. Μπορείτε να μάθετε πώς ο Χάρτης πορείας προς μια Ευρώπη με αποδοτική χρήση πόρων προτείνει την αύξηση της παραγωγικότη-τας των πόρων και την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και να μειωθεί η εξάρτησή μας από τις εισαγωγές, ενώ ταυτό-χρονα θα προστατεύεται το φυσικό μας κεφάλαιο.http://ec.europa.eu/environment/resource_efficiency/

Ένα σημαντικό βήμα έγινε στις αρχές του 2012 με την έναρξη της Ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας για τις πρώτες ύλες. Οι συμπράξεις καινοτομίας φέρνουν μαζί τα δημόσια και ιδιωτικά ενδιαφερόμενα μέρη πέρα από όρια και τομείς με σκοπό να επιταχύνουν την κατανόηση της καινοτομίας για να προάγουν την ανεξαρ-τησία της ΕΕ στις πρώτες ύλες και την αποδοτικότητα στη χρήση των υλικών και τη μείωση της σπατάλης μέχρι το 2020.http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/innovation-partnership/index_en.htm

Ξέρατε ότι οι δημόσιες υπηρεσίες της Ευρώπης είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές; Κάθε χρόνο δαπανούν περίπου 2 τρις EUR, τα οποία αντιστοιχούν σχεδόν στο 17 % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊό-ντος της ΕΕ. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική τους δύναμη για να επιλέγουν προϊόντα και υπηρεσίες με χαμηλότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή. Μάθετε για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις: http://ec.europa.eu/environment/gpp/what_en.htm

Η πράσινη οικονομία και οι θέσεις εργασίας

Η πράσινη οικονομία κρύβει ευκαιρίες για μελλοντική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Τομείς όπως η ανακύκλωση, η επεξεργασία του νερού, η διαχείριση των φυσικών πόρων, η βιώ-σιμη δασοκαλλιέργεια και γεωργία και τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και υπηρεσίες – γνωστά με το συλλογικό όρο οικολογικές βιομηχανίες – είναι υπεύθυνα για περίπου το 2,5 % του ΑεγχΠ της ΕΕ και έχουν αποδειχτεί ευπροσάρμοστα στην οικονομική κρίση, αναπτυσσόμενα κατά 8 % περίπου τα τελευταία 10 χρόνια.

Η Ευρώπη έχει δυναμικό μερίδιο στη διεθνή αγορά ορισμένων από αυτούς τους τομείς, για παράδειγμα το εκτιμώμενο μερίδιο στη διεθνή αγορά των βιομηχανιών ανακύκλωσης είναι της τάξης του 50 %. Άλλος ένας αναπτυξιακός τομέας είναι η βιολογική γεωργία.

Οι εξαγωγές περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν σχεδόν στο τριπλάσιο από το 1999 μέχρι το 2010, ξεπερνώντας τα 24 δις EUR. Οι οικολογικές βιομηχανίες ήδη απασχολούν περισσότερα άτομα από τις χαλυβουργίες, τις αυτοκινητοβιομηχανίες και το φαρμακευτικό τομέα.

http://ec.europa.eu/environment/resource_efficiency/

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/innovation-partnership/index_en.htm

http://ec.europa.eu/environment/gpp/what_en.htm

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

13



Μια πρόσφατη μελέτη του περιοδικού Harvard Business Review έδειξε ότι οι εταιρείες που επενδύουν στη βιωσιμότητα έχουν μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Επίσης έδειξε ότι οι εταιρείες που διαχειρίζονται απο-δοτικά τους πόρους, που χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια και νερό, και παράγουν λιγότερα απόβλητα για την παραγωγή μιας μονάδας εισοδήματος, τείνουν να παράγουν υψηλότερα επενδυτικά κέρδη από τους ανταγωνιστές τους. Δείτε:http://blogs.hbr.org/2012/09/sustainable-investing-time-to/

Αναπτύσσοντας νέες λύσεις για τα απόβλητα, με την επεξεργασία τους ως πόρο παρά ως βάρος, προσφέρε-ται μια σημαντική ευκαιρία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επίσης εξοικονομούνται φυσικοί πόροι. Νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ θα αναπτυχθούν σε μερικά χρόνια για να βελτιωθεί ο τρόπος που διαχει-ριζόμαστε και επεξεργαζόμαστε τα διαφορετικά είδη αποβλήτων. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2012, αν είχε υλοποιηθεί πλήρως ολόκληρη η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα, η Ευρώπη θα εξοικονομούσε 72 δις EUR το χρόνο, ο κύκλος εργασιών του τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων και της ανακύκλωσης θα αυξανό-ταν κατά 42 δις EUR και μέχρι το 2020 θα είχαν δημιουργηθεί 400 000 νέες θέσεις εργασίας.

http://blogs.hbr.org/2012/09/sustainable-investing-time-to/

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

14



ΣυμβουλέςΈχουμε μαζέψει εδώ όλες τις συμβουλές που υπάρχουν στον ιστότοπό μας – και ακόμα περισσότερες.

Οι συμβουλές είναι ταξινομημένες κατά θέμα – αέρας, νερό, έδαφος, μεταλλεύματα, απόβλητα και λοιπά – για να καταλάβετε καλύτερα τις επιπτώσεις των διαφόρων αντικειμένων και καθημερινών συνηθειών στους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον και επίσης για να σας παρουσιάσουμε βιώσιμες εναλλακτικές, ώστε κάθε μέρα να μπορείτε να κάνετε σοφές καταναλωτικές επιλογές – για σας και για τον πλανήτη.

Επίσης έχουμε έναν ειδικό οδηγό για το νερό [σύνδεσμος στο PDF], που αποκαλύπτει μερικά γεγονότα που προκαλούν έκπληξη σχετικά με τις αόρατες ποσότητες νερού που καταναλώνουμε έμμεσα.

Καλό διάβασμα και να θυμάστε – πως οι επιλογές σας κάνουν τη διαφορά!

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

15



Αέρας

Μια από τις πιο βασικές ανάγκες που έχουμε ως άνθρωποι είναι να έχουμε πρόσβαση σε καθαρό αέρα. Ωστόσο, η ποιότητα του αέρα αλλοιώνεται εξαιτίας ενός συνδυασμού δραστηριοτήτων. Όπως είναι η οδή-γηση επιβατικών οχημάτων, η καύση ορυκτών υλικών και η κτηνοτροφία, οι οποίες μολύνουν την ατμό-σφαιρα με επικίνδυνα για το περιβάλλον αέρια του θερμοκηπίου, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο. Με το να υιοθετήσουμε απλές καθημερινές συνήθειες, όπως το να περπατάμε περισσότερο, να χρησιμοποιούμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και να τρώμε λιγότερο κρέας, μπορούμε να συμβάλλουμε ώστε να περιοριστεί η καταστροφή που συντελείται εις βάρος της ατμόσφαιρας.

Μπογιές

Είναι «πράσινες» οι μπογιές που χρησιμοποιείτε;

Υπάρχουν εκατομμύρια υποστηρικτές στην Ευρώπη της τάσης «Φτιάξε το Μόνος Σου» (DIY) που ισχύει για τα μαστορέματα. Κάθε χρόνο, οι ιδιοκτήτες σπιτιών ξοδεύουν δισεκατομμύρια ευρώ για να αγοράσουν είδη ξυλείας, μπογιές, βερνίκια καθώς και άλλα υλικά για την κατασκευή αντικειμένων που βασίζονται στην ιδέα του «Φτιάξε το Μόνος Σου». Μπορείτε, όμως, να περιορίσετε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο αυτών των δρα-στηριοτήτων σας, με το να επαναχρησιμοποιείτε υλικά, να ελέγχετε αν το ξύλο που χρησιμοποιείτε είναι προ-ϊόν βιώσιμης επεξεργασίας και να αγοράζετε μπογιές που είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Στην περίπτωση, ειδικά, των μπογιών υπάρχουν σημαντικά για το περιβάλλον οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση τους αν ακολουθήσουμε μερικές απλές συμβουλές. Όταν διαλέγετε μπογιές, προϊόντα λουστραρίσμα-τος ή συντήρησης ξύλινων επιφανειών, αναζητήστε εκείνα τα προϊόντα που έχουν τον μικρότερο περιβαλ-λοντικό αντίκτυπο. Υπολογίστε πόσα περίπου υλικά θα χρειαστείτε και προσπαθήστε να μην αγοράσετε υπερβολικά πολλά υλικά. Συχνά, μάλιστα, παρατηρείται ένα μεγάλο μέρος των μπογιών που αγοράζονται να μην χρησιμοποιείται ποτέ, γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα ως προς την απόρριψη του προϊόντος. Αν έχετε τη δυνατότητα επιλογής, επιλέξτε ένα προϊόν, στην ετικέτα του οποίου δεν αναγράφεται κάποιο σύμβολο κιν-δύνου. Στις περισσότερες χώρες, πρόκειται για ένα μαύρο σύμβολο που εσωκλείεται σε ένα πορτοκαλί ή κίτρινο τετράγωνο και συνοδεύεται από περιγραφή του κινδύνου που απεικονίζει. Οι «φυσικές» ή οι «100 % φυσικές» μπογιές, οι νεροβαφές και το ασβεστόνερο συχνά περιέχουν λιγότερες επικίνδυνες ουσίες απ' ό,τι οι συνηθισμένες μπογιές. Είναι πιο ευχάριστες στην εργασία και επίσης είναι πιο καλές για την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικό χώρο. Μερικοί, μάλιστα, προμηθευτές χρωμάτων διαθέτουν ακόμα και μπογιές από ανα-κυκλωμένα υλικά. Τέλος, αναζητήστε το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα για τις μπογιές εσωτερικού χώρου. Το σήμα αυτό δηλώνει ότι έχουν μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

16



Ποδήλατο

Γνωρίζετε κατά πόσο μειώνονται οι εκπομπές CO₂ όταν χρησιμοποιείτε το ποδήλατό σας;

Αν ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων επέλεγαν τη δίτροχη κίνηση αντί της τετρακίνησης, τα αποτελέσματα που θα είχε αυτό στη μείωση των εκπομπών CO₂ θα ήταν ανυπολόγιστης σημασίας. Η γενικότερη τάση που παρατηρείται, πάντως, δείχνει μια στροφή προς τη δίτροχη κίνηση. Θα έχετε ίσως παρατηρήσει ότι όλο και περισ-σότεροι άνθρωποι στην πόλη σας χρησιμοποιούν το ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους. Τον προηγούμενο χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ποδηλατών κατά 1,3 εκατομμύρια, ανεβάζο-ντας τον συνολικό αριθμό των ποδηλατών της χώρας στα 13 εκατομμύρια (αριθμός που αντιστοιχεί στο 27 % του συνολικού πληθυσμού της χώρας). Από αυτούς τους νέους ποδηλάτες, οι 500 000 χρησιμοποιούν το ποδή-λατό τους σε συχνά ή τακτά χρονικά διαστήματα.

Τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση του ποδηλάτου είναι πολλά είτε το χρησιμοποιείτε για να πάτε στη δου-λειά είτε για διασκέδαση. Κατ' αρχάς, είναι ένας καλός τρόπος για να είστε πάντοτε σε φόρμα. Επιπλέον, συμβάλ-λετε στη δημιουργία ενός πιο υγιούς και πιο καθαρού περιβάλλοντος με λιγότερη ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου. Το ποδήλατο είναι, επίσης, ένας πολύ πιο οικονομι-κός και εύκολος τρόπος για να ελίσσεστε στους δρόμους, καθώς σας δίνει τη δυνατότητα να αποφεύγετε το κυκλοφοριακό μποτιλιάρισμα αλλά και το κόστος για την αγορά καυσίμων. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ποδηλασία είναι ένας τρόπος, με τον οποίο χρησιμοποιούνται με πολύ αποτελεσματικό τρόπο οι φυσικοί πόροι. Μήπως, όμως, επιθυμείτε να προσθέσετε περισσότερη οικολογική πινελιά στην καθημερινότητά σας; Αν δεν έχετε ήδη αγοράσει ποδήλατο, γιατί δεν αγοράζετε ένα μεταχειρισμένο; Ενώ η ποδηλασία έχει γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους μετακίνησης, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στη δημιουργία μιας πιο φιλικής προς το περιβάλλον κοινωνίας, η «επανάσταση» του ποδηλάτου έχει οδη-γήσει, επίσης, και στην αύξηση του αριθμού των ποδηλάτων που καταλήγουν να μην χρησιμοποιούνται από τους ιδιοκτήτες τους. Συχνά τα παλιά ποδήλατα καταλήγουν στη χωματερή. Ωστόσο, είναι κατασκευασμένα από ανα-κυκλώσιμα υλικά, όπως το αλουμίνιο και τα ελαστικά του ποδηλάτου, άρα είναι πολύτιμα ακόμα και ως απορ-ρίμματα. Αν επιθυμείτε να αγοράσετε ένα καινούργιο ποδήλατο, σιγουρευτείτε ότι το μοντέλο ποδηλάτου που θέλετε να αγοράσετε έχει κατασκευαστεί με προδιαγραφές για να αντέξει όσο το δυνατόν περισσότερο. Και φυσικά μην ξεχνάτε να το διατηρείτε σε καλή κατάσταση. Πολλοί άνθρωποι αγοράζουν με ενθουσιασμό ένα ποδήλατο με σκοπό να το χρησιμοποιήσουν για τη μετακίνησή τους στον εργασιακό τους χώρο, αλλά στο τέλος καταλήγουν να το παρατάνε σε μια άκρη. Η συμπεριφορά αυτή δεν αποτελεί ένδειξη καλής χρήσης των φυσι-κών πόρων. Μια καλή ιδέα είναι να δανειστείτε ένα ποδήλατο για μερικές εβδομάδες και να δείτε κατά πόσο σας αρέσει να το χρησιμοποιείτε για τις μετακινήσεις σας. Από τη στιγμή που συνειδητοποιήσετε ότι αποτελεί αναπό-σπαστο κομμάτι της καθημερινής σας ζωής, μπορείτε να προχωρήσετε στο επόμενο βήμα, δηλαδή στο να αγο-ράσετε ένα μεταχειρισμένο ή ένα καινούργιο ποδήλατο.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

17



Υπολογιστές

Γιατί θα έπρεπε το αφεντικό σας να σας συμβουλεύει να εργάζεστε πιο συχνά από το σπίτι;

Γιατί είναι καλύτερο για το περιβάλλον... Οι καθημερινές μετακινήσεις των εργαζομένων στον χώρο εργασίας τους μολύνουν το περιβάλλον, ενώ παράλληλα απαιτούν τη χρήση πόρων. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τη συνήθη φθορά του παρατηρείται στο οδόστρωμα, καθώς και τα νέα υλικά και τους πόρους που χρειάζονται για την επι-διόρθωσή του. Φυσικά, κάποιοι από εμάς δεν έχουν άλλη επιλογή από το πάνε στη δουλειά τους χρησιμοποιώ-ντας το αυτοκίνητο. Πόσοι, όμως, από εμάς έχουμε εναλλακτική επιλογή, αλλά δεν την ακολουθούμε; Όλοι θέλουμε να αποφύγουμε τις ώρες κυκλοφοριακής αιχμής κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες. Γνωρίζατε ότι το να πηγαίνετε σημειωτόν με το αυτοκίνητό σας λόγω κυκλοφοριακού μποτιλιαρίσματος διπλασιάζει με τρο-μακτικά γρήγορο ρυθμό την κατανάλωση των καυσίμων; Για να μην αναφέρουμε και όλες τις επιπλέον εκπομπές αερίων που προκαλούνται από αυτόν τον τρόπο οδήγησης. Ένας εξαιρετικός τρόπος για να μειώσετε τον αριθμό των πόρων που χρησιμοποιείτε είναι να πάρετε το ποδήλατό σας για να πάτε στη δουλειά σας ή απλώς να περ-πατήσετε μέχρι τον χώρο όπου εργάζεστε και ταυτόχρονα θα κρατήσετε τη φόρμα σας. Γιατί να μην χρησιμοποι-ήσετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή να μοιράζεστε τα αυτοκίνητά σας με ένα συνάδελφο η κάποιον άλλον που έχει τον ίδιο προορισμό; Το να μοιράζεστε το αυτοκίνητό σας με κάποιον άλλο συμβάλλει τόσο στη μείωση του κόστους των μετακινήσεών σας, όσο και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μπορείτε, μάλιστα, να δώσετε για απόσυρση το αυτοκίνητό σας και να γίνετε μέλος σε κάποια εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, η οποία δίνει τη δυνατότητα στα μέλη της να χρησιμοποιούν κάποιο όχημα για όσες ώρες, ημέρες ή εβδομάδες επιθυμούν. Γιατί, όμως, δεν ρωτάτε το αφεντικό σας αν μπορείτε να εργαστείτε από το σπίτι;

Κλειδιά του αυτοκινήτου

Όλοι γνωρίζουμε πως δεν είναι εύκολο να ζήσουμε χωρίς το αυτοκίνητό μας, αλλά είναι αυτός λόγος για να μην κάνουμε τουλάχιστον μια προσπάθεια για να το χρησιμοποιούμε λιγότερο?

Μερικές από τις ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να γίνει πιο «πράσινη» η ζωή που ζούμε απαιτούν πραγ-ματική προσπάθεια εκ μέρους μας. Άλλες ενέργειες μπορεί να φαίνονται ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Προτιμήστε να περπατήσετε παρά να πάρετε το αυτοκίνητό σας. Δεν είναι καθόλου δύσκολο να επιλέξετε το περπάτημα, καθώς έχει πολλά και προφανή οφέλη για το περιβάλλον. Αρχικά, επιτυγχάνεται η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης, ενώ επίσης μειώνεται ο αριθμός των πόρων που απαιτούνται για την κατασκευή, την τροφοδοσία με ενέργεια και τη συντήρηση του αυτοκινήτου, για να μην αναφέρουμε και τα οφέλη που έχει για την υγεία μας η συχνή φυσική άσκηση. Κάποιες φορές, φυσικά, είναι αναπόφευκτο να χρη-σιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μετακινηθείτε. Όταν, όμως, πρόκειται να διανύσετε μια μικρή απόσταση, όπως όταν θέλετε να πάτε στα μαγαζιά της περιοχής σας ή να συναντήσετε κάποιον φίλο σας για καφέ, σκεφτείτε προσεκτικά εάν είναι πραγματικά απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μεταβείτε στον προ-ορισμό σας ή εάν μπορείτε με την ίδια ευκολία να περπατήσετε για να φτάσετε ως εκεί. Υπάρχει πραγματικά κάποιος από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Υπάρχει πραγματικά κάποιος

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

18



από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Οι ουρές, ο κόσμος καθώς και η μάχη για να βγείτε από το πάρκινγκ αυτοκινήτων μπορεί να είναι πολύ βαρετά. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βρεθείτε στο ταμείο αναρωτηθείτε εάν ήταν όντως απαραίτητο να κάνετε όλη αυτή τη διαδρομή για τα ψώνια σας. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να ζητήσετε να σας παραδοθούν τα τρόφιμα που επιθυμείτε στο σπίτι σας; Οι αγορές τροφίμων μέσω του διαδικτύου είναι ένας πιο αποδοτικός τρόπος για να γεμίσετε το σπίτι σας με τρόφιμα. Και μια μικρή συμβουλή: Βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε την ημερομηνία ανάλωσης των τρο-φίμων που έχετε στη διάθεσή σας, έτσι ώστε να γνωρίζετε ποιο προϊόν πρέπει να καταναλωθεί πρώτα και μην ξεχνάτε ότι η σπατάλη φαγητού ισοδυναμεί με σπατάλη πόρων. Αν προτιμάτε να μεταβείτε οι ίδιοι στο κατάστημα τροφίμων, σκεφτείτε αν μπορείτε να προμηθευτείτε ό,τι χρειάζεστε από την περιοχή σας και προ-σπαθήστε να μεταβείτε στο κατάστημα είτε με τα πόδια είτε με το ποδήλατο. Και φυσικά μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας και τη λίστα με τα ψώνια σας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

19



Μπανιέρα

Γιατί να μην κάνετε ένα ντους αντί για μπάνιο;

Πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι το νερό δεν είναι ανεξάντλητος πόρος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σχεδόν το ένα πέμπτο του πληθυσμού ζει σήμερα σε περιοχές όπου το νερό είναι δυσεύρετο, ενώ υπάρχει φόβος ότι μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι θα έρθουν πολύ σύντομα αντιμέτωποι με συνθήκες σοβαρών ελλείψεων σε νερό. Υπάρχει αρκετό πόσιμο νερό στον πλανήτη για να καλύψει τις ανάγκες του σημερινού πληθυσμού που ανέρχε-ται στα επτά δισεκατομμύρια – με ενδεχόμενο αύξησης αυτού του αριθμού – αλλά το νερό αυτό δεν είναι ομοι-όμορφα κατανεμημένο στη γη, ενώ μεγάλη ποσότητα από αυτό σπαταλάται. Στην Ευρώπη, ολοένα και περισσότερες περιοχές παρουσιάζουν έλλειψη νερού και φαινόμενα ξηρασίας. Επομένως, είναι δική μας ευθύνη να προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε το νερό με πιο αποδοτικό τρόπο. Αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε κάνοντας απλές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, όπως με το να κάνουμε ντους αντί να γεμίζουμε με νερό την μπανιέρα. Με το να γεμίζετε την μπανιέρα ξοδεύετε πολύ περισσότερο νερό από ένα γρήγορο ντους. Ένα πεντάλεπτο ντους κάθε μέρα αντί για μπάνιο εξοικονομεί 400 λίτρα νερού την εβδομάδα και καταναλώ-νεται πολύ λιγότερη ενέργεια. Αν πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε μπάνιο στην μπανιέρα, προσπαθήστε τουλά-χιστον να μην τη γεμίσετε μέχρι πάνω με νερό. Αν μάλιστα τη γεμίσετε με υπερβολικά ζεστό νερό, θα χρειαστεί να προσθέσετε και κρύο, γεγονός που σημαίνει ότι σπαταλάτε ταυτόχρονα ενέργεια αλλά και νερό!

Νερό για το μπάνιο

Μπορείτε να μοιραστείτε το νερό για το μπάνιο;

Εάν όντως αποφασίσετε να κάνετε μπάνιο, κατά πάσα πιθανότητα θα θέλετε τόσο να χαλαρώσετε όσο και να πλυθείτε. Οπότε γιατί να μην αφήσετε το νερό για να το χρησιμοποιήσει κάποιος άλλος αφού τελειώσετε; Γεμίστε την μπανιέρα με νερό μέχρι τη μέση αντί μέχρι πάνω και ελέγχετε συνεχώς τη θερμοκρασία του νερού ώστε να μην χρειαστεί να προσθέσετε ζεστό ή κρύο νερό μετά.

Νερό

Ζώντας στην Ευρώπη, ξεχνάμε πολύ εύκολα ότι το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος φυσικός πόρος, και ότι πολλοί άνθρωποι στην άλλη άκρη του πλανήτη δεν μπορούν να έχουν συχνή πρόσβαση σε αυτόν. Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε το νερό επηρεάζει τις ζωές και άλλων ανθρώπων. Επο-μένως, έχουμε ευθύνη να το χρησιμοποιούμε με πιο αποδοτικό τρόπο είτε όταν πρόκειται για άμεση προσωπική χρήση, προτιμώντας να κάνουμε ένα ντους παρά να γεμίσουμε με νερό την μπανιέρα, είτε αποφεύγοντας να σπαταλάμε προϊόντα για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε νερό. Με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής – και μάλιστα όχι στο τόσο μακρινό μέλλον – είναι πολύ πιθανό μεγαλύτερες περιοχές της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της έλλειψης του νερού και της περιορισμένης πρόσβασης σε πόσιμο νερό καλής ποιότητας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

20



Σαμπουάν

Έχετε σκεφτεί ποτέ να αγοράσετε ένα «πράσινο» σαμπουάν;

Για να δράσουν αποτελεσματικά ορισμένα σαμπουάν και μαλακτικά, πρέπει να μείνουν στα μαλλιά σας για αρκετά λεπτά, ενώ το νερό απλώς σπαταλάται. Προσπαθήστε να αγοράζετε προϊόντα περιποίησης μαλλιών τα οποία δεν χρειάζεται να αφήνετε στα μαλλιά σας τόση πολλή ώρα. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε οργανικά σαμπουάν και μαλακτικά. Κατασκευάζονται με φυσικά συστατικά και είναι πολύ πιο φιλικά προς τα υδάτινα οικοσυστήματα, στα οποία καταλήγουν.

Βρύση

Στάζει η βρύση σας;

Μια βρύση με διαρροή μπορεί να σπαταλήσει περισσότερα από 100 λίτρα νερό τον μήνα. Μερικές φορές πρέπει απλώς να βεβαιωθείτε ότι η βρύση έχει κλείσει καλά, αλλά εάν έχει μόνιμη διαρροή, θα πρέπει να την επιδιορ-θώσετε το συντομότερο δυνατό.

Όγκος ροής βρύσης

Μήπως «καταπιέζετε» το νερό σας;

Οι βρύσες εμφανίζουν σημαντική ποικιλία όγκου ροής, από 2 έως 25 λίτρα το λεπτό, αλλά σχεδόν ποτέ δεν χρει-άζεστε περισσότερα από 10 λίτρα το λεπτό. Μπορείτε να το ελέγξετε με το να ανοίγετε την παροχή λιγότερο ή με το να μην αφήνετε τη βρύση να τρέχει τόσο πολύ. Ή μπορείτε να μειώσετε τον όγκο ροής τοποθετώντας βρύσες και ντους χαμηλής ροής, εγκαθιστώντας περιοριστές ροής στις βρύσες και στα ντους, ή μια βαλβίδα μείωσης πίε-σης για να μειώσετε τη ροή ολόκληρου του συστήματος νερού. Σκεφτείτε το καλά κάθε φορά που ανοίγετε τη βρύση: απαιτείται πολλή ενέργεια για τη μετατροπή των λυμάτων σε πόσιμο νερό, και καλό θα ήταν να χρησι-μοποιείτε μόνο την ποσότητα που χρειάζεστε πραγματικά.

Θερμοκρασία νερού

Είναι το νερό σας τόσο ζεστό που δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε;

Εάν το νερό σας είναι υπερβολικά ζεστό, θα χρειαστεί να προσθέσετε κρύο νερό για να επιτύχετε την κατάλληλη θερμοκρασία. Μπορείτε όμως να μειώσετε τη θερμοκρασία ρυθμίζοντας τον θερμοστάτη του συστήματος θέρ-μανσης νερού. Όσο περιμένετε να ζεσταθεί το νερό, συγκεντρώστε το κρύο νερό που δεν χρησιμοποιήσατε σε μια κανάτα και χρησιμοποιήστε το για να πιείτε ή να ποτίσετε φυτά. Ακόμα και αν έχετε πετύχει τη σωστή θερ-μοκρασία νερού, είναι καλό να χρησιμοποιείτε το ζεστό νερό όσο πιο συνετά γίνεται, προκειμένου να εξοικονο-μήσετε όλη την ενέργεια που χρειάζεται για να θερμανθεί το νερό.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

21



Είδη ρουχισμού

Θα πείραζε πραγματικά τα ρούχα σας αν τα ξαναφορούσατε;

Για λόγους υγιεινής, είναι καλό να πλένετε ρούχα όπως κάλτσες και εσώρουχα αφού τα φορέσετε μία φορά. Άλλα ρούχα όμως, όπως οι μπλούζες και τα παντελόνια, μπορούν να φορεθούν πολλές φορές πριν χρειαστεί να πλυ-θούν. Όσο πιο πολλές φορές φοράτε τα ρούχα σας μεταξύ των πλύσεων, τόσο περισσότερο νερό εξοικονομείτε.

Απορρυπαντικό πλυντηρίου σε σκόνη

Τι πιστεύουν τα ποτάμια για το απορρυπαντικό του πλυντηρίου σας;

Το απορρυπαντικό που χρησιμοποιείτε για το πλύσιμο των ρούχων μοιραία καταλήγει στα ποτάμια και τις θάλασ-σες. Ορισμένα απορρυπαντικά περιέχουν ανόργανα στοιχεία όπως φωσφορικά άλατα, τα οποία προκαλούν ραγδαία ανάπτυξη των φυκιών, με αποτέλεσμα τη μόλυνση των υδάτων. Χρησιμοποιώντας λιγότερο απορρυ-παντικό, μπορείτε να ελαττώσετε την ποσότητα των φωσφορικών αλάτων που καταλήγουν στο οικοσύστημα. Σκεφτείτε, επίσης, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε οργανικά απορρυπαντικά: τα φυσικά τους συστατικά είναι πολύ πιο φιλικά προς τα υδάτινα οικοσυστήματα στα οποία καταλήγουν.

Βρύση κουζίνας

Κεράστε τα φυτά σας ένα ποτήρι νερό.

Εάν βάλετε ένα ποτήρι νερό και δεν το πιείτε όλο, μην το πετάξετε. Χρησιμοποιήστε το για να ποτίσετε τα φυτά του σπιτιού σας. Θα σας ευχαριστήσουν για αυτή την κίνηση.

Φλιτζάνι καφέ

Πρέπει όντως να ξαναγεμίσετε τον βραστήρα σας;

Μην αδειάζετε και ξαναγεμίζετε τον βραστήρα σας κάθε φορά που θέλετε να φτιάξετε ένα ζεστό ρόφημα. Μπο-ρείτε να χρησιμοποιήσετε το νερό που είναι ήδη μέσα. Αν γεμίζετε τον βραστήρα και τις κατσαρόλες σας μόνο με το νερό που χρειάζεστε, βράζετε λιγότερο νερό και εξοικονομείτε ενέργεια.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

22



Νεροχύτης

Πλύντε τα πιάτα σας αλλά βοηθήστε και το περιβάλλον!

Ένας τρόπος για να σταματήσετε να σπαταλάτε νερό είναι να ακολουθήσετε μια σειρά από μικρές συμβουλές. Για παράδειγμα, μην πλένετε τα πιάτα κάτω από τρεχούμενο νερό. Να θυμάστε ότι ο όγκος του νερού που βγαίνει από τη βρύση της κουζίνας μπορεί να είναι διαφέρει σημαντικά κάθε φορά – από 2 έως 25 λίτρα το λεπτό – επο-μένως, η θέση της λαβής της βρύσης και ο χρόνος που αφήνετε να τρέξει νερό από αυτή τη θέση επηρεάζει σημαντικά την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείτε.

Η χρήση λεκάνης για το πλύσιμο των πιάτων ή το κλείσιμο του νεροχύτη με τάπα μπορεί να μειώσουν μέχρι και 50 % ή και περισσότερο την αλόγιστη χρήση νερού. Και, φυσικά, η χρήση ζεστού νερού σημαίνει κάτι παραπάνω από σπα-τάλη νερού – θα εκπλαγείτε από το κόστος της ενέργειας που απαιτείται για να ζεσταθεί το νερό. Εάν το νερό είναι υπερβολικά ζεστό, ελέγξτε τον θερμοστάτη του μπόιλερ. Μπορεί απλώς να χρειάζεται να τον ρυθμίσετε.

Πλυντήριο πιάτων

Είναι το πλυντήριο πιάτων σας όσο αποτελεσματικό θα μπορούσε να είναι;

Εάν επιλέξετε να χρησιμοποιείτε πλυντήριο πιάτων αντί να πλένετε τα πιάτα στο χέρι, αγοράστε μια συσκευή με αξιολόγηση υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας και χρησιμοποιείτε το οικονομικό πρόγραμμα όποτε αυτό είναι δυνατό. Το οικονομικό πρόγραμμα καταναλώνει αρκετά λιγότερο νερό από το κανονικό πρόγραμμα. Ξύστε τα υπολείμματα φαγητού από τα πιάτα και συγκεντρώστε τα σε ένα μπολ (και ανακυκλώστε ή κομποστοποιήστε το!) αλλά μην ξύνετε τα υπολείμματα φαγητού κάτω από τρεχούμενο νερό πριν τα βάλετε στο πλυντήριο πιάτων. Τα περισσότερα πλυντήρια πιάτων είναι αρκετά ισχυρά ώστε να καθαρίσουν τους λεκέδες χωρίς πρόπλυση. Και μην ξεχάσετε: να βάζετε το πλυντήριο σε λειτουργία μόνο αν είναι γεμάτο. Περιμένετε μέχρι να γεμίσει και μην το παρακάνετε με τη σκόνη πλυντηρίου ή τις ταμπλέτες. Αναλογιστείτε τις καταστροφικές συνέπειες των φωσφο-ρικών αλάτων και της ανάπτυξης φυκιών στις θάλασσες και τα ποτάμια.


Θέλετε να μάθετε πώς να περιορίσετε τη χρήση νερού;

Ενδεχομένως να νομίζετε ότι το να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι εξοικονομεί περισσότερο νερό από το πλυντήριο αυτοκινήτων, αλλά στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο. Ένα οικονομικό αυτοματοποιημένο πλυ-ντήριο αυτοκινήτων χρησιμοποιεί κατά βάση λιγότερο νερό ανά όχημα από το να πλένατε το ίδιο αυτοκίνητο στο σπίτι σας. Εάν παρόλα αυτά προτιμάτε να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι, αποφύγετε τη χρήση λάστιχου, καθώς εκτοξεύει νερό με ταχύτητα περίπου 18 λίτρων το λεπτό. Αντ' αυτού, χρησιμοποιήστε το νερό της βρο-χής που έχετε συλλέξει σε ένα κουβά. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για κάθε αυτοκίνητο. Να θυμάστε ότι τα αυτοκίνητα δεν χρειάζονται εβδομαδιαίο πλύσιμο. Στην πραγματικότητα, ορισμένα αυτοκίνητα πλένονται μόνο μία φορά τον χρόνο!

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

23



Φρούτα

Είναι πολύ πιο «πράσινα» τα οργανικά φρούτα και λαχανικά;

Τα οργανικά φρούτα και λαχανικά παράγονται με βιώσιμο τρόπο και δεν ραντίζονται με εντομοκτόνα και άλλες χημικές ουσίες. Αναπτύσσονται σε έδαφος, το οποίο δεν περιέχει παρασιτοκτόνα και κομπόστ που έχουν παρα-χθεί από τον άνθρωπο. Μπορεί να βρείτε ένα σαλιγκάρι στο μαρούλι σας, αυτό σημαίνει ότι είναι πιο φυσικό. Τα οργανικά φρούτα και λαχανικά εξοικονομούν και νερό, αφού δεν χρειάζεται να τα πλύνετε τόσο καλά όσο τα αντίστοιχα μη οργανικά. Και δεν θα βρείτε ποτέ κερί στο ξύσμα οργανικού λεμονιού!

Παράθυρο

Εκμεταλλευτείτε τις βροχερές μέρες στο έπακρο!

Το πότισμα των φυτών με νερό της βρύσης είναι σπατάλη όταν μπορούμε να έχουμε νερό δωρεάν όλη τη χρο-νιά. Αφήστε λοιπόν τα φυτά σας σε χώρο που μπορούν να ποτιστούν από τη βροχή ή αφήστε κουβάδες σε σημεία που μπορούν να συλλέξουν το νερό της βροχής από τις στέγες ή τις υδρορροές. Ακόμα καλύτερα, γιατί να μην βάλετε έναν κουβά στην υδρορροή για να συλλέγετε αρκετό νερό και να το χρησιμοποιείτε για το πότι-σμα του κήπου και επίσης για το πλύσιμο της βεράντας; Τα φυτά σας προτιμούν να πίνουν βρόχινο νερό και θα σας ευγνωμονούν για αυτό!

Λάμπα

Ποια είναι η σχέση του νερού και της ενέργειας;

Η παραγωγή ενέργειας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, κυρίως για την ψύξη των σταθμών παραγωγής ηλε-κτρικής ενέργειας. Αν και το νερό επιστρέφεται στα ποτάμια μετά τη χρήση, οι διαφορές θερμοκρασιών και ποσο-τήτων μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες στο οικοσύστημα. Ακόμα και αν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από υδροηλεκτρικές μονάδες, τα φράγματα διαταράσσουν τη συνέχεια των ποταμών, εμποδίζοντας τα ψάρια να προσεγγίσουν τις περιοχές ωοτοκίας. Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα εμπόδια μπορεί να οδηγήσουν στον θάνατο ολόκληρου του ποταμού.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

24



Ντους

Μήπως το ντους σας διαρκεί περισσότερο από το αγαπημένο σας τραγούδι;

Κάθε μέρα χρησιμοποιούμε μεγάλη ποσότητα νερού στο σπίτι, αλλά πόση από αυτή χρειαζόμαστε πραγματικά; Το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος φυσικός πόρος, ενώ ήδη πολλές περιοχές του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και περιοχές της Ευρώπης, υποφέρουν από έλλειψη απαραίτητων αποθεμάτων νερού. Μπορείτε να συμβάλετε στη διατήρηση αυτού του πολύτιμου φυσικού πόρου. Τα πρωινά ντους αποτελούν μεγάλο μέρος του νερού που καταναλώνεται στην Ευρώπη, αλλά δεν είναι όλα αποτελεσματικά. Τα ντους υψηλής πίεσης, για παράδειγμα, χρη-σιμοποιούν σε πέντε λεπτά περισσότερο νερό από όσο χωράει σε μια ολόκληρη μπανιέρα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να κάνετε ντους με πιο αποδοτικό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείτε να κλείνετε τη βρύση, όση ώρα πλένεστε με σαμπουάν ή αφροντούς. Μπορείτε, μάλιστα, να μειώσετε και τον συνολικό χρόνο που συνήθως αφιερώνετε για να κάνετε ντους. Σκεφτείτε, λοιπόν, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε έναν χρο-νομετρητή αυτόματης διακοπής της λειτουργίας της ντουσιέρας και να αντικαταστήσετε την ενσωματωμένη κεφαλή ή το τηλέφωνο της ντουσιέρας με κάποιο μοντέλο μικρότερης παροχής.

Τουαλέτα

Είναι η τουαλέτα σας πιο έξυπνη από όσο νομίζετε;

Με τα καζανάκια διπλής ροής μπορείτε να απορρίψετε υγρά και χαρτιά απελευθερώνοντας νερό με χαμηλή πίεση, η οποία χρησιμοποιεί 70 % λιγότερο νερό σε σχέση με τη συνήθη επιλογή υψηλής πίεσης. Εάν δεν διαθέτετε καζανάκι διπλής ροής, είναι εύκολο και φθηνό να εγκατασταθεί και λειτουργεί σχεδόν σε όλες τις τυπικές τουαλέτες.

Νιπτήρας

Μήπως με το να αφήνετε τη βρύση να τρέχει, χαραμίζετε το νερό;

Κάνετε περίπου δύο λεπτά για να βουρτσίσετε τα δόντια σας, αλλά σπαταλάτε νερό αν αφήσετε τη βρύση να τρέ-χει συνέχεια όσο τα βουρτσίζετε. Ανοίξτε τη βρύση μόνο όταν χρειαστεί να ξεπλύνετε την οδοντόβουρτσά σας. Το ίδιο ισχύει και για το ξύρισμα. Γεμίστε τον νιπτήρα με νερό μέχρι τη μέση όταν ξεκινάτε το ξύρισμα, αλλά μην αφήσετε τη βρύση να τρέχει συνέχεια.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

25



Πλυντήριο

Πλύντε στους 30 βαθμούς, εκτός αν είναι πολύ λερωμένα

Τα πλυντήρια καταναλώνουν πολύ νερό στα σπίτια, υπάρχουν όμως τρόποι να πλύνετε τα ρούχα σας με πιο απο-τελεσματικό τρόπο. Τα περισσότερα πλυντήρια έχουν μια οικολογική ρύθμιση (eco) που χρησιμοποιεί λιγότερο νερό από μια κανονική πλύση. Στην πραγματικότητα, πολλά από τα πιο αποδοτικά πλυντήρια χρησιμοποιούν πλέον λιγότερα από 50 λίτρα νερού για κάθε πλύση. Είναι επίσης καλή ιδέα να πλένουμε ρούχα σε χαμηλές θερ-μοκρασίες καθώς χρησιμοποιούν πολύ λιγότερη ενέργεια από τις υψηλότερες θερμοκρασίες (50°C και πάνω). Όμως αν πλένετε πάντα σε χαμηλές θερμοκρασίες, θυμηθείτε να κάνετε μια καυτή πλύση πού και πού για να κρατήσετε το πλυντήριο και τις σωληνώσεις καθαρές.

Ρούχα για πλύσιμο

Χωράνε και άλλα ρούχα στο πλυντήριό σας;

Είναι ολοφάνερο ότι αν μισογεμίσετε το πλυντήριό σας για δύο πλύσεις, θα χρησιμοποιήσετε τη διπλή ποσότητα νερού που θα είχατε χρειαστεί αν είχατε στριμώξει την ίδια ποσότητα ρούχων σε μια πλύση. Εάν προγραμματί-ζετε τον χρόνο που θα πρέπει να φορέσετε συγκεκριμένα ρούχα, δεν θα καταλήξετε να τα πλένετε όταν δεν έχετε άλλα ρούχα για πλύσιμο.

Ντουλάπι φαρμάκων

Πού θα καταλήξουν όλα αυτά τα φάρμακα;

Τα φάρμακα είναι απαραίτητα, αλλά υπάρχει μια τάση σήμερα να κάνουμε υπερβολική χρήση. Το πρόβλημα είναι ότι από τη στιγμή που θα εισέλθουν στον οργανισμό σας, οι χημικές ουσίες που περιλαμβάνουν μολύνουν το νερό, στο οποίο καταλήγουν. Προσπαθήστε λοιπόν να τα περιορίσετε στην ελάχιστη δυνατή ποσότητα. Επίσης πάντοτε να απορρίπτετε υπεύθυνα τυχόν φάρμακα που δεν έχετε χρησιμοποιήσει, επιστρέφοντάς τα στον φαρ-μακοποιό σας. Μην τα απορρίπτετε στην τουαλέτα ή μην τα ρίχνετε στον κάδο απορριμμάτων, αφού με αυτόν τον τρόπο θα καταλήξουν ξανά στον κύκλο του νερού.

Πετσέτα

Πόσο καθαρή είναι η πετσέτα σας;

Η πετσέτα χρησιμεύει στο να σκουπίζεστε αφού κάνετε μπάνιο και είστε καθαροί, επομένως βρέχεται, δεν λερώ-νεται. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πετσέτες πολλές φορές πριν χρειαστεί να πλυθούν. Σήμερα, πολλά ξενοδοχεία σας παρέχουν τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιήσετε τις παλιές σας πετσέτες, οπότε μην τις αφήνετε στο πάτωμα, καθώς αυτό δηλώνει ότι χρειάζεστε καινούργιες.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

26



Παιχνίδι αυτοκινητάκι

Θέλετε να μάθετε πώς να περιορίσετε τη χρήση νερού;

Είναι εύκολο να πλύνεις ένα παιχνίδι αυτοκινητάκι, αλλά πόσα ξέρετε για τον καλύτερο τρόπο για να πλύνετε το αληθινό σας αμάξι; Ενδεχομένως να νομίζετε ότι το να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι εξοικονομεί περισ-σότερο νερό από το πλυντήριο αυτοκινήτων, αλλά στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο. Ένα οικονομικό αυτο-ματοποιημένο πλυντήριο αυτοκινήτων χρησιμοποιεί κατά βάση λιγότερο νερό ανά όχημα από το να πλένατε το ίδιο αυτοκίνητο στο σπίτι σας. Εάν προτιμάτε να πλένετε το αυτοκίνητό σας στο σπίτι, αποφύγετε τη χρήση λάστι-χου, καθώς εκτοξεύει νερό με ταχύτητα περίπου 18 λίτρων το λεπτό. Αντ' αυτού, χρησιμοποιήστε το νερό της βροχής που έχετε συλλέξει σε ένα κουβά. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για κάθε αυτοκίνητο. Να θυμάστε ότι τα αυτοκίνητα δεν χρειάζονται εβδομαδιαίο πλύσιμο. Στην πραγματικότητα, ορισμένα αυτοκίνητα πλένονται μόνο μία φορά τον χρόνο!

Υγρό απορρυπαντικό

Γιατί δεν μπορούν τα καθαριστικά προϊόντα να αφαιρούν μόνο τους λεκέδες και τη βρωμιά;

Όλες οι σκόνες και τα προϊόντα καθαρισμού, τα απολυμαντικά και τα απορρυπαντικά προϊόντα επιστρέφουν μέσω των υπονόμων στα ποτάμια, τις λίμνες και τους ωκεανούς. Ορισμένα από αυτά περιέχουν ανόργανα στοι-χεία που εμπλουτίζουν τα υδατικά σώματα και προκαλούν υπερανάπτυξη των φυκιών. Όταν τελικά αποσυντε-θούν, αφαιρούν το οξυγόνο από το νερό, με αποτέλεσμα πολλά είδη οργανισμών να πεθαίνουν στον θαλάσσιο πυθμένα. Μπορείτε να αποφύγετε τη συμμετοχή στο πρόβλημα εάν χρησιμοποιείτε βιολογικά απορρυπαντικά για το πλύσιμο των ρούχων. Αναζητήστε και άλλες πράσινες λύσεις καθαρισμού. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θα μπο-ρούσαν να σας δώσουν μερικές ενδιαφέρουσες συμβουλές για το πώς να εξοικονομείτε χρήματα ΚΑΙ ταυτό-χρονα να μην προκαλείτε βλάβη στο περιβάλλον. Οι επιφάνειες εργασίας, τα υφάσματα και τα πατώματά σας θα εκτιμήσουν την πιο ήπια μεταχείριση και αν η τουαλέτα σας, ο νεροχύτης ή κάποιος σωλήνας βουλώσει, απλώς προσπαθήστε να τον ξεβουλώσετε με μια βεντούζα. Είναι το ίδιο αποτελεσματικό με ένα καυστικό καθαριστικό, και διατρέχετε μικρότερο κίνδυνο να τραυματιστείτε ή να προκαλέσετε βλάβη στο περιβάλλον.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

27



Δάπεδο

Μήπως το έδαφος κάτω από το σπίτι σας «πεθαίνει από τη δίψα»;

Κάθε χρόνο στην Ευρώπη, ολοένα και περισσότεροι χώροι πρασίνου χάνονται λόγω της οικοδόμησης κατοι-κήσιμων περιοχών, της κατασκευής δρόμων, κτιρίων και υποδομών. Φυσικά, η ανάπτυξη είναι συχνά απα-ραίτητη για τη δημιουργία κατοικιών, δικτύων συγκοινωνιών και θέσεων εργασίας για τους κατοίκους της περιοχής, αλλά από τη στιγμή που η γη καλύπτεται, οι βασικές λειτουργίες του εδάφους χάνονται. Υπάρχουν όμως τρόποι, με τους οποίους οι ιδιοκτήτες σπιτιών μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση του συνδέσμου με το καλυμμένο έδαφος και έτσι να μειώσουν την απώλεια της ζωτικής αποχετευτικής λειτουργίας και της δυνατότητας αποθήκευσης νερού του εδάφους, επιτρέποντας σε ένα μικρό ποσοστό των οργανισμών που ζουν στο έδαφος να επιβιώσουν. Για παράδειγμα, αν επιστρώνετε εκ νέου το δρομάκι στον κήπο σας, προ-τιμήστε ένα διαπερατό υλικό, όπως πορώδη άσφαλτο, χαλίκι, χλοοτάπητα ή γρασίδι, το οποίο επιτρέπει στο έδαφος να επικοινωνεί με την ατμόσφαιρα και στο νερό να διηθείται σε αυτό. Στα σημεία όπου το νερό δεν μπορεί να διαπεράσει το έδαφος με φυσικό τρόπο υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθούν πλημμύρες. Προσπα-θήστε, λοιπόν, να συγκεντρώσετε το νερό και να το χρησιμοποιήσετε σωστά. Μπορείτε να συλλέγετε το νερό που τρέχει από την ταράτσα σε έναν κουβά και να το χρησιμοποιείτε για το πότισμα του κήπου αντί του νερού βρύσης. Αν πάλι έχετε δημιουργική διάθεση, γιατί να μην φτιάξετε έναν κήπο στην ταράτσα σας; Οι «κήποι» στις οροφές κτιρίων μπορούν συνήθως να δημιουργηθούν πάνω σε ένα πολύ λεπτό στρώμα εδάφους. Απορροφούν το νερό της βροχής, ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και προσφέρουν μόνωση. Και, ποιος ξέρει; Μπορεί να δημιουργήσετε ένα καινούργιο σπίτι για την άγρια ζωή της περιοχής!

Έδαφος

Η σπουδαιότητα του εδάφους δεν πρέπει να υποτιμάται, καθώς παρέχει το αναγκαίο πλαίσιο για την επιβίωση της άγριας χλωροπανίδας, αλλά και τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την καλλιέργεια των διάφορων ειδών διατροφής που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Για αυτόν τον λόγο, η ορθή διαχείριση των εδαφών είναι ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική μας ευημερία. Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι η υποβάθμιση του εδάφους λόγω της υπερβόσκησης, της αποψίλωσης και της εφαρμο-γής κακών γεωργικών πρακτικών επηρεάζει τον τρόπο ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, κυρίως μέσω της εμφάνισης περιστατικών υποσιτισμού. Υπάρχουν απλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να βοη-θήσουμε, όπως με το να τρώμε λιγότερο κρέας, να επιλέγουμε προϊόντα ξυλείας από δάση που τελούν υπό βιώσιμη διαχείριση και να αγοράζουμε βιολογικά είδη διατροφής.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

28



Φυτά

Πώς μπορεί η καλλιέργεια φυτών να βλάψει τον πλανήτη;

Αν σας αρέσει η κηπουρική και αγαπάτε τον πλανήτη, να προσέχετε όταν αγοράζετε κόμποστ. Οι τυρφώνες μπο-ρεί να μοιάζουν με μουντές εκτάσεις χωρίς βλάστηση αλλά τα εδάφη τους έχουν μεγάλη σπουδαιότητα για την υποστήριξη της σπάνιας άγριας φύσης και της βιοποικιλότητας, παράγοντας τροφή και παίζοντας σημαντικό ρόλο στον υδρολογικό κύκλο. Αποθηκεύουν επίσης άνθρακα, ο οποίος εκλύεται στην ατμόσφαιρα όταν σκαφτεί το έδαφος της τύρφης. Για παράδειγμα, μόνο από ορισμένες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο εκλύονται μισό εκατομμύριο τόνοι διοξειδίου του άνθρακα ως αποτέλεσμα της εξόρυξης τύρφης για δενδροκηπευτικούς σκοπούς. Μερικές, μάλιστα, χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιβάλουν στο μέλλον κάποιον φόρο για τα κομπόστ που έχουν ως βάση τους την τύρφη. Προς το παρόν, είναι καλό να προσπαθείτε να αγοράζετε κομπόστ που φέρει την ένδειξη «χωρίς τύρφη» όποτε αυτό είναι δυνατόν, καθώς ακόμα και το κομπόστ που φέρει την ένδειξη «πολλαπλών χρήσεων» μπορεί να περιέχει από 70 % έως 100 % τύρφη. Ακόμα καλύτερα, γιατί δεν φτιάχνετε δικό σας κομπόστ; Δεν υπάρχει πιο σίγουρος τρόπος να χρησιμοποιείτε τους πόρους σας αποτελεσματικά από το να μετατρέψετε τα υπολείμματα της κουζίνας και του κήπου σας σε κομπόστ και να χρησιμοποιήσετε στις καλλιέργειές σας.

Λουκάνικα

Πόσο συχνά τρώτε κρέας;

Η μείωση της κατανάλωσης του κρέατος θα μειώσει την περιβαλλοντική επίπτωση των διατροφικών σας συνη-θειών. Αλλά ξέρετε γιατί; Η εκτροφή ζώων χρειάζεται εκτός από τη γη για την εκτροφή τους, χρειάζεται επίσης γη για την καλλιέργεια σοδειών που προορίζονται για τη διατροφή τους. Μια από αυτές τις καλλιέργειες είναι η σόγια, η παραγωγή της οποίας διπλασιάστηκε τα τελευταία 15 χρόνια, κυρίως λόγω της αυξανόμενης χρήσης της ως ζωοτροφής. Αυτό είναι συχνά εις βάρος των φυσικών οικοσυστημάτων, όπως η απέραντη τροπική σαβάνα Cerrado της Βραζιλίας, η οποία φιλοξενεί το 5 % της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Η κτηνοτροφία συντε-λεί σημαντικά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ιδιαίτερα μέσω της παραγωγής μεθανίου, και υπολογί-ζεται ότι χρησιμοποιεί το 8 % από το συνολικό ποσοστό χρήσης των υδάτινων πόρων παγκοσμίως. Όλες αυτές οι πιέσεις θα οξυνθούν καθώς ο πληθυσμός αυξάνεται και η ζήτηση κρέατος μεγαλώνει, κυρίως στις χώρες με αναδυόμενη οικονομία. Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση; Δεν χρει-άζεται να καταφύγουμε σε ακραίες λύσεις, όπως το να γίνουμε όλοι χορτοφάγοι. Θα μπορούσαμε, ωστόσο, να τροποποιούμε τα γεύματά μας από καιρού εις καιρόν ώστε να μην περιέχουν κρέας. Για παράδειγμα, γιατί να μην προσθέσετε φρέσκες τομάτες και μανιτάρια στη σάλτσα για τα μακαρόνια που φτιάχνετε αντί για κιμά; Οτιδήποτε και αν κάνετε, μην ξοδεύετε άσκοπα κρέας. Όταν πετάτε κρέας στον κάδο απορριμμάτων, πετάτε όλη την πολύ-τιμη ενέργεια και το νερό που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

29



Κινητό τηλέφωνο

Γνωρίζατε ότι το παλιό σας κινητό τηλέφωνο είναι ένα πολύτιμο αντικείμενο;

Η τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα σήμερα. Αγοράζετε ένα καινούργιο κινητό τηλέφωνο τα Χριστούγεννα και μέχρι το καλοκαίρι συνειδητοποιείτε ότι είναι ήδη ξεπερασμένο. Υπάρ-χουν τόσα πολλά νέα μοντέλα κινητών τηλεφώνων στην αγορά που είναι όντως δελεαστικό να αντικαθι-στάτε την παλιά σας συσκευή με καινούργια κάθε λίγα χρόνια. Στην πραγματικότητα, παρατηρείται το εξής. Περίπου επτακόσια πενήντα εκατομμύρια κάτοχοι κινητών τηλεφώνων σε ολόκληρη την Ευρώπη αντικαθι-στούν το κινητό τους τηλέφωνο περίπου κάθε 18 μήνες. Το γεγονός αυτό κάνει τα κινητά τηλέφωνα να ξεχωρίζουν: σε καμία άλλη κατηγορία ηλεκτρονικών συσκευών δεν παρατηρούνται τόσο υψηλοί ρυθμοί αντι-κατάστασης των συσκευών με καινούργιες. Σε τι, λοιπόν, οφείλεται αυτός ο υψηλός ρυθμός αντικατάστασης των παλαιών κινητών τηλεφώνων με καινούργια; Είναι η τακτική αυτή βιώσιμη για το περιβάλλον; Μερικές φορές, χρειαζόμαστε ένα καινούργιο κινητό τηλέφωνο, γιατί το παλιό μας τηλέφωνο καταστράφηκε ή στα-μάτησε να λειτουργεί. Ωστόσο, αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι θέλουμε να αγοράσουμε την τελευ-ταία λέξη της τεχνολογίας. Προτού βιαστείτε να αγοράσετε το τελευταίο μοντέλο, σκεφτείτε τους πόρους που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του και ρωτήστε τον εαυτό σας αν μπορείτε να συνεχίσετε να χρησι-μοποιείτε το τωρινό σας τηλέφωνο για ακόμα έναν χρόνο. Τα νέα κινητά περιέχουν πολύτιμα μέταλλα μεταξύ των οποίων χρυσό, χαλκό, ασήμι και πλατίνα, καθώς και πολλά ορυκτά σπάνιων γαιών. Αν όντως αποφασί-σετε να αντικαταστήσετε την παλιά σας συσκευή με μια καινούργια, σιγουρευτείτε ότι αποσύρετε την παλιά σας συσκευή με περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Μπορείτε, για παράδειγμα, να τη δώσετε σε κάποιον φίλο σας, να την πουλήσετε ή να τη δώσετε για ανακύκλωση. Μην την παρατάτε απλώς σε ένα συρτάρι.

Μεταλλεύματα

Τα μεταλλεύματα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των αντικειμένων που μας περιβάλλουν. Τα συναντάμε στα κοσμήματα που φοράμε, στο κρεβάτι που κοιμόμαστε και στο κινητό τηλέφωνο που έχουμε στην τσέπη μας. Ωστόσο, οι διεργασίες εξόρυξης μεταλλευμάτων μπορεί να επιφέρουν επιζήμια αποτελέσματα τόσο για τους ανθρώπους, μέσω της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου δυναμικού, όσο και για το περιβάλ-λον, μέσω της μόλυνσης των αποθεμάτων νερού. Μπορούμε και εμείς να συνεισφέρουμε έτσι ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις από τις διεργασίες εξόρυξης μεταλλευμάτων, ψωνίζοντας με βάση έναν κοινό κώδικα ηθικής δεοντολογίας και αγοράζοντας προϊόντα μόνο όταν είναι πραγματικά αναγκαίο.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

30



Ξυπνητήρι

Δεν σας ανησυχεί ο αριθμός των μπαταριών που χρησιμοποιείτε καθημερινά;

Οι μπαταρίες έχουν γίνει απαραίτητες στη σύγχρονη ζωή μας. Ωστόσο, η παραγωγή, η χρήση και η απόρριψη των μπαταριών έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον, γεγονός που απαιτεί την εύρεση νέων τρόπων για να τις χρη-σιμοποιούμε πιο αποδοτικά. Ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο, τα οποία αποτελούν συστατικά των μπα-ταριών, μπορεί να καταλήξουν στο έδαφος αν απορριφθούν σε χωματερή. Εκεί, οι εκπομπές αερίων από την αποτέφρωση έρχονται να προστεθούν σε όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Όλες οι μπαταρίες μπο-ρούν να ανακυκλωθούν, από τις απλές μπαταρίες που χρησιμοποιούνται για τα ξυπνητήρια, μέχρι και τις ειδικές μπαταρίες που χρησιμοποιούνται για το κινητό σας τηλέφωνο, τη φωτογραφική σας μηχανή ή το ρολόι σας. Οι χιλιάδες τόνοι μετάλλων που ανακτώνται μέσω της ανακύκλωσης μπορούν και πάλι να ενσωματωθούν στην παραγωγή νέων μπαταριών. Με την πρόσφατη θέσπιση μιας ευρωπαϊκής οδηγίας, η ΕΕ έχει ως στόχο να ενθαρ-ρύνει την ανακύκλωση όλο και περισσότερων μπαταριών. Θα μπορείτε, λοιπόν, πλέον να έχετε πρόσβαση σε ειδικούς κάδους τοποθετημένους σε μέρη όπως το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σας, όπου θα μπορείτε να απορρίπτετε τις παλιές σας μπαταρίες με ασφάλεια και περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Επίσης, η αγορά επα-ναφορτιζόμενων μπαταριών μπορεί μακροπρόθεσμα να σας βοηθήσει στην εξοικονόμηση χρημάτων.

Κονσέρβες στο ψυγείο

Πού πηγαίνει όλο το αλουμίνιο;

Υπάρχει λόγος που τόσα πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης κατασκευάζονται από αλουμίνιο – από κονσέρ-βες για αναψυκτικά μέχρι CD, σκελετούς ποδηλάτων και ρολόγια. Το αλουμίνιο δεν είναι μόνο το μέταλλο που βρίσκεται σε μεγαλύτερη αφθονία σε σχέση με τα υπόλοιπα στη γη, είναι και ένα από τα πιο χρηστικά. Είναι ελα-φρύ, στέρεο, ανθεκτικό και ανακυκλώνεται εύκολα. Στην πραγματικότητα, η παραγωγή ενός προϊόντος από απορ-ρίμματα αλουμινίου απαιτεί 95 % λιγότερη ενέργεια από ό,τι από παρθένες πρώτες ύλες! Το αλουμίνιο είναι ένα από τα πιο ευρέως ανακυκλούμενα υλικά στην Ευρώπη, γι' αυτό βεβαιωθείτε ότι ανακυκλώνετε ό,τι μπορεί να ανακυκλωθεί. Εκτός από τα προφανή κουτάκια αλουμινίου από τρόφιμα και αναψυκτικά, αντικείμενα όπως υπο-λογιστές, πλυντήρια και κινητά τηλέφωνα σχεδόν σίγουρα περιέχουν κάποια ποσότητα αλουμινίου.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

31



Καναπές

Μήπως η ποιότητα της αγαπημένης σας καρέκλας έχει κάποια επίπτωση στον πλανήτη;

Ναι, έχει. Πολλά προϊόντα φαίνονται φθηνά και έτσι τα αγοράζουμε και δεν μας απασχολεί το ενδεχόμενο να τα πετάξουμε μετά από μερικά χρόνια, όταν θα έχουν χαλάσει ή όταν θα τα έχουμε βαρεθεί. Η συμπεριφορά αυτή δεν αποτελεί ένδειξη καλής χρήσης των φυσικών πόρων. Πολλοί φυσικοί πόροι ήταν τόσο φθηνοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που μας κάνει να πιστεύουμε ότι βρίσκονται σε αφθονία ή ότι τουλάχι-στον δεν απειλούνται. Ωστόσο, οι τιμές αυτών των φυσικών πόρων δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική αξία τους ή την πιθανότητα μελλοντικής έλλειψής τους. Η κατασκεή επίπλων χρησιμοποιεί πολλούς πόρους. Επομένως, όταν αγοράζετε κάτι καινούργιο, σκεφτείτε πόσο καιρό θα αντέξει. Σκεφτείτε προσεκτικά αν η καρέκλα σας έχει καλή κατασκευή, καθώς και αν θα συνεχίσει να σας αρέσει μετά από δύο χρόνια, όταν η μόδα θα αλλάξει. Αν αγοράσατε ένα προϊόν με ανθεκτική κατασκευή, είναι πιθανό να μην θελήσετε να το πετάξετε. Επίσης σε περίπτωση που σπάσουν κάποια αντικείμενα γιατί να μην τα επιδιορθώσουμε αντί να αγοράσουμε κάποιο που θα τα αντικαταστήσει; Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είμαστε παγιδευμένοι μέσα σε συνήθειες που διαμορφώθηκαν για κάποια εποχή που οι φυσικοί πόροι και τα οικοσυστήματα δεν απει-λούνταν όπως απειλούνται σήμερα και εμείς ωθούμασταν στο να καταναλώνουμε όλο και περισσότερα αγαθά. Ίσως να είναι πιο εύκολο απ' ό,τι νομίζετε να επιδιορθώσετε τα σπασμένα έπιπλα. Πρέπει, επίσης, να σκέπτεστε τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών. Το συμπαγές ξύλο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, να ανακυκλωθεί ή να απανθρακωθεί πλήρως. Ακόμα και σε περίπτωση που απορρι-φθεί, είναι πλήρως βιοδιασπώμενο.

Ξυλεία

Από τα κρεβάτια μέχρι τα βιβλία και τα παγκάκια στο πάρκο, το ξύλο είναι το υλικό που χρησιμοποιεί-ται ως πρώτη ύλη για την κατασκευή προϊόντων που τα θεωρούμε δεδομένα. Ωστόσο, η αποψίλωση δασών έχει σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες. Συνεπώς, μπορούμε να έχουμε καθαρή τη συνείδησή μας μόνο όταν προβαίνουμε σε αγορές προϊόντων ξυλείας που προέρχονται από βιώσι-μες πηγές.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

32



Χαρτομάντιλα

Έχετε αναλογιστεί τι θα συνέβαινε αν τα δάση εξαφανίζονταν με τον ρυθμό που χρησιμοποιείτε τα χαρτομάντιλα;

Αν και τα προϊόντα χαρτιού μίας χρήσης μπορούν να παραχθούν από ανακυκλωμένο χαρτί, πολλά από αυτά παράγονται ακόμα από παρθένες ίνες, δηλαδή από ξύλο που έχει κοπεί για παραγωγή χαρτιού. Στον βαθμό που είναι δυνατό, προσπαθήστε να αγοράζετε προϊόντα, τα οποία είναι φτιαγμένα από ανακυκλωμένες ίνες, για την παραγωγή των οποίων χρειάζεται πολύ λιγότερη ενέργεια και σώζονται και τα δέντρα. Αν δεν μπορείτε να βρείτε προϊόντα πλήρους ανακύκλωσης, αναζητήστε τα λογότυπα του ΣΔΔ (Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών) ή του ΠΠΔΠ (Πρόγραμμα για την προώθηση της δασικής πιστοποίησης), τα οποία εγγυώνται ότι ένα ορισμένο ποσοστό των παρθένων ινών που περιέχονται στο προϊόν προέρχεται από δάση που τελούν υπό ορθή διαχείριση. Μια άλλη αξιόπιστη εγγύηση για την αγορά του σωστού προϊόντος είναι το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα που θα αναγνω-ρίσετε από το λογότυπο με το λουλούδι.

Κρεβάτι

Αν και περνάτε το ένα τρίτο της ζωής σας στο κρεβάτι, γνωρίζετε από πού προήλθε το ξύλο με το οποίο κατασκευάστηκε;

Φυσικά, δεν κατασκευάζονται όλα τα κρεβάτια από ξύλο. Μπορεί, επίσης, να κατασκευάζονται από μέταλλα ή συνθετικά υλικά (για παράδειγμα μπορείτε να αναζητήσετε ανακυκλωμένο ατσάλι). Ωστόσο, το ξύλο έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα: Είναι ανανεώσιμος και βιοδιασπώμενος πόρος και κατά την παραγωγή του εκλύονται λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα εναλλακτικά υλικά. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν κάνει απαραιτήτως το κρεβάτι από ξύλο να είναι από τη φύση του βιώσιμο προϊόν. Όλα τα προϊόντα ξυλείας, ξύλου και χαρτιού που αγοράζουμε, ξεκίνησαν τη ζωή τους σε κάποιο δάσος. Αν και το μεγαλύτερο μέρος της ξυλείας μας προέρχεται από δάση που τελούν υπό ορθή διαχείριση, δεν συμβαίνει το ίδιο με όλα τα είδη ξυλείας. Η παράνομη υλοτομία συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και συντελεί σημαντικά στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, στην εκτόπιση κοινοτήτων καθώς και στην καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων. Επομέ-νως, πώς μπορείτε να είστε σίγουροι για το κατά πόσο διαλέγετε κάτι, το οποίο έχει παραχθεί με βιώσιμο τρόπο, χωρίς να έχει επιβλαβείς συνέπειες για τους ανθρώπους ή τα ζώα; Όταν αγοράζετε προϊόντα από ξύλο, αναζη-τήστε τα λογότυπα του ΣΔΔ (Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών) ή του ΠΠΔΠ (Πρόγραμμα για την προώθηση της δασικής πιστοποίησης), τα οποία πιστοποιούν ότι το ξύλο έχει προέλθει από δάση που τελούν υπό ορθή διαχεί-ριση. Έχετε, επίσης, σκεφτεί να αγοράσετε μεταχειρισμένα έπιπλα; Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε, επίσης, να εξοι-κονομήσετε χρήματα και να προστατεύσετε τον πλανήτη από τέτοιου είδους περιβαλλοντικούς εφιάλτες!

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

33



Χαρτί κουζίνας (σε μορφή ρολού)

Μήπως συχνά ταυτίζετε την έννοια της καθαριότητας με το να χρησιμοποιείτε όλο το χαρτί που έχετε στη διάθεσή σας;

Το ρολό κουζίνας είναι ένα προϊόν με πολλών ειδών χρήσεις, αλλά προσπαθήστε να το χρησιμοποιείτε με απο-δοτικό τρόπο. Ένα ανθεκτικότερο χαρτί κουζίνας μπορεί να στοιχίζει ελαφρώς περισσότερο, αλλά θα χρησιμο-ποιήσετε λιγότερο από αυτό. Σκεφτείτε τι χρειάστηκε για να παραχθεί αυτό το προϊόν. Μερικά προϊόντα πλέον φέρουν το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα που δείχνει ότι το προϊόν έχει παραχθεί με τον ελάχιστο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Και όταν το πετάτε, θυμηθείτε ότι μπορείτε να το κομποστοποιήσετε, από τη στιγμή που δεν έχει εκτε-θεί σε επικίνδυνες χημικές ουσίες.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

34



Αρωματικά φυτά

Πώς μπορώ να καλλιεργήσω αρωματικά φυτά από τη στιγμή που δεν έχω κήπο;

Η προσθήκη του κατάλληλου αρωματικού φυτού μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε ένα καλό και σε ένα εξαιρετικό γεύμα. Ωστόσο, τα προσυσκευασμένα αρωματικά φυτά μπορεί να είναι ακριβά αν τα προμηθευτείτε από καταστήματα ειδών διατροφής και συχνά καταλήγουμε να χρησιμοποιούμε μικρή ποσότητα για τη συνταγή και να πετάμε το υπόλοιπο. Αν έχετε βρεθεί πολλές φορές σε αυτή τη θέση, τότε γιατί δεν φτιάχνετε το δικό σας κήπο με αρωματικά φυτά; Με το να καλλιεργείτε τα δικά σας αρωματικά φυτά συμβάλλετε με έναν εξαιρετικό τρόπο στην εξοικονόμηση πόρων. Σκεφτείτε πόση ενέργεια χρειάζεται προκειμένου τα αρωματικά φυτά να απο-ξηρανθούν, να συσκευαστούν και να μεταφερθούν προς διάθεση στην αγορά. Μπορείτε να εξοικονομήσετε όλη αυτή την ενέργεια καλλιεργώντας τα δικά σας αρωματικά φυτά. Δεν είναι απαραίτητο να έχετε κήπο στο σπίτι σας για να αρχίσετε να καλλιεργείτε αρωματικά φυτά. Τα περβάζια που τα βλέπει ο ήλιος είναι η ιδανική θέση για να καλλιεργήσετε σχοινόπρασο, μέντα, βασιλικό, μαϊντανό, φασκόμηλο και θυμάρι, καθώς επίσης πιπεριές, ντοματίνια και διάφορα είδη τσίλι (καυτερή πιπεριά). Μην ξεχνάτε μόνο να φροντίζετε τα φυτά σας. Είναι καλό να τα κόβετε και να τα χρησιμοποιείτε στη μαγειρική σας προκειμένου να βοηθήσετε τη θαμνώδη ανάπτυξή τους και αν μπορείτε φυτέψτε τα σε κομπόστ χωρίς τύρφη. Πριν καλά καλά το καταλάβετε, θα έχετε τη δυνατότητα να προσθέσετε τα αρωματικά φυτά που καλλιεργήσατε μόνοι σας στη δική σας σπιτική σάλτσα από λαχταριστές και ζουμερές ντομάτες!

Βιοποικιλότητα

Η ποικιλία των μορφών ζωής, γνωστή και ως βιοποικιλότητα, είναι ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η βιοποικιλότητα σε ένα οικοσύστημα τόσο περισσότερο υγιές είναι και παρέχει μεγαλύτερη προοπτική επιβίωσης για τα είδη που φιλοξενεί. Βασιζόμαστε στη βιοποικιλότητα για πολλά αγαθά και υπηρεσίες – τρόφιμα, νερό, γονιμότητα του εδάφους και εκτάσεις για την αποθή-κευση άνθρακα. Ο πλούτος της είναι πηγή απόλαυσης – και «ανάσας». Αλλά όταν εκμεταλλευόμαστε τη φύση προς δικό μας βραχυπρόθεσμο όφελος, μέσω της υλοτόμησης δασικών εκτάσεων ή της υπε-ραλίευσης των θαλασσών, αυτό έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κοινωνία, καθώς τα οικοσυ-στήματα, τα οποία μας παρέχουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε, βρίσκονται υπό απειλή. Προκειμένου να συμβάλλουμε στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, μπορούμε να υιοθετήσουμε μια σειρά από λύσεις, όπως είναι η επαναχρησιμοποίηση προϊόντων, η ανακύκλωση όλο και περισσό-τερων αντικειμένων, καθώς και η μείωση της συνολικής κατανάλωσης προϊόντων.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

35



Πρόγραμμα παράδοσης φρέσκων λαχανικών σε χάρτινη συ-σκευασία απ' ευθείας στους καταναλωτές

Μπορούν να μου παραδίδονται απ' ευθείας στο σπίτι υγιεινά τρόφιμα που να αποτελούν προϊόντα βιώσιμης παραγωγής;

Αν βρίσκετε αγγαρεία το να ψωνίζετε φρούτα και λαχανικά, τότε θα χαρείτε αν μάθετε ότι το να λαμβάνετε με παραγγελία τα φρούτα και τα λαχανικά στο σπίτι σας είναι ένας πολύ πιο «πράσινος» τρόπος για να γεμίσετε το ψυγείο σας. Δεν είναι μόνο τα σούπερ μάρκετ που προσφέρουν υπηρεσίες διανομής προϊόντων, καθώς όλο και περισσότερες τοπικές επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία προγραμμάτων παράδοσης φρέσκων λαχανι-κών σε χάρτινη συσκευασία απ' ευθείας στους καταναλωτές, μέσω των οποίων μπορείτε να λάβετε φρούτα και λαχανικά ακριβώς μπροστά από την πόρτα του σπιτιού σας. Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα από τη λειτουργία αυτών των προγραμμάτων. Αρχικά, με αυτόν τον τρόπο στηρίζετε τους αγρότες της περιοχής σας και συμβάλ-λετε στη μείωση της χιλιομετρικής απόστασης που απαιτείται για τη μεταφορά τροφίμων. Έπειτα, δεν χρειάζεται να πάτε πουθενά με το αυτοκίνητό σας, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στη μείωση των εκπομπών διοξει-δίου του άνθρακα. Τέλος, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα τρόφιμα που σας παραδίδονται στο σπίτι είναι φρέ-σκα. Προκειμένου να είστε σίγουροι ότι το πρόγραμμα στο οποίο είστε εγγεγραμμένοι είναι όσο το δυνατόν πιο φιλικό προς το περιβάλλον, ελέγξτε αν το πρόγραμμα αυτό διαθέτει προς πώληση προϊόντα τοπικής παραγωγής, καθώς και αν περιλαμβάνει εποχιακά φρούτα και λαχανικά. Αναζητήστε προγράμματα που δεν σας δίνουν παρα-πλανητικές πληροφορίες, αλλά σας ενημερώνουν σχετικά με το τι προϊόντα πρέπει να περιμένετε να λάβετε, καθώς και το πότε αναμένεται να τα λάβετε. Προσπαθήστε να βρείτε προγράμματα που σας δίνουν τη δυνατό-τητα να αποκτήσετε βιολογικά λαχανικά, καθώς στις μεθόδους βιολογικής παραγωγής χρησιμοποιούνται λιγό-τερες χημικές ουσίες και λιγότερο λίπασμα. Αυτά τα προγράμματα σας παρέχουν και ιδέες για συνταγές με τα προϊόντα που σας αποστέλλονται στη χάρτινη συσκευασία. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι η κατανάλωση περισσότε-ρων λαχανικών και λιγότερου κρέατος συντελεί στη δημιουργία μιας επωφελούς κατάστασης τόσο για την επί-τευξη της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων όσο και για τη διασφάλιση της υγείας σας. Τέλος, αν συμμετέχετε για πρώτη φορά σε κάποιο πρόγραμμα παράδοσης λαχανικών σε χάρτινη συσκευασία, είναι προτιμότερο να ξεκι-νήσετε με ένα πρόγραμμα που προσφέρει μικρότερη συσκευασία για τα λαχανικά, ούτως ώστε να μην σπαταλή-σετε χωρίς λόγο το περιεχόμενο της συσκευασίας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

36



Φυτά

Μπορούν τα φυτά να εξαλείψουν τις άσχημες μυρωδιές;

Τα φυτά εσωτερικού χώρου είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να φέρετε τη φύση στο σπίτι σας. Γνωρίζατε, όμως, ότι λειτουργούν επίσης ως φυσικά φίλτρα αέρα και επίσης σας προφυλάσσουν από τα κρυολογήματα; Τα φυτά αφαιρούν μέχρι και 87 % των πτητικών οργανικών ενώσεων – τα οποία υπάρχουν στις ίνες που έχουν παρα-χθεί από τον άνθρωπο, στις πλαστικές σακούλες, τη μπογιά, τα μελάνια και τον καπνό των τσιγάρων – σε 24 ώρες, σύμφωνα με έρευνα της ΝΑΣΑ. Τα φυτά τραβούν τις τοξίνες μέσα στο χώμα όπου οι οργανισμοί τις μετα-τρέπουν σε τροφή για το φυτό. Επομένως, αντί να ρυπαίνετε το σπίτι σας χρησιμοποιώντας αποσμητικά χώρου που περιέχουν χημικές ουσίες και που ουσιαστικά καμουφλάρουν, αντί να διώχνουν εντελώς, τις άσχημες μυρω-διές, μπορείτε να επιλέξετε φυτά εσωτερικού χώρου που καθαρίζουν την ατμόσφαιρα. Ταυτόχρονα, απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και εκλύουν οξυγόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, δηλαδή το αντίθετο από ό,τι κάνουμε εμείς όταν αναπνέουμε. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνουν τα επίπεδα του οξυγόνου σε ένα δωμάτιο. Εκτός αυτού, με την απελευθέρωση στον αέρα του μεγαλύτερου μέρους του νερού που απορροφούν, δημιουργούν υγρασία, που βοηθάει να μειωθεί ο βήχας, τα κρυολογήματα, οι πονόλαιμοι και το ξηρό δέρμα σε περιβάλλον εσωτερικού χώρου. Όταν αγοράζετε φυτά εσωτερικού χώρου, επιλέξτε σύμφωνα με το φωτισμό και τις άλλες συνθήκες ανά-πτυξης των φυτών και να ποτίζετε μόνο όταν το επιφανειακό χώμα έχει στεγνώσει, και μέχρι να υγρανθούν οι οπές αποστράγγισης.

Λουλούδια

Από πόσο μακριά ταξίδεψαν αυτά τα λουλούδια για να φτάσουν μέχρι εδώ;

Αν και τα λουλούδια είναι ένας εξαιρετικός φυσικός τρόπος με τον οποίο μπορείτε να φωτίσετε και να αναζωο-γονήσετε το σπίτι σας, μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Πολλά από τα λουλούδια που αγο-ράζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες κάθε χρόνο εισάγονται από χώρες με ανεπαρκή αποθέματα νερού, το οποίο αν και αποτελεί έναν πολύτιμο φυσικό πόρο χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια λουλουδιών. Δεν αντιλέγει κανείς ως προς το ότι η βιομηχανία λουλουδιών μπορεί να αποφέρει έσοδα στις αναπτυσσόμενες χώρες που τα έχουν τόσο πολλή ανάγκη, αλλά υπάρχει έντονη διαμάχη γύρω από το αν θα ήταν προτιμότερο να καλλιεργούμε τρόφιμα παρά λουλούδια σε περιοχές του πλανήτη που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας. Επιπλέον, τα λουλούδια και τα φυτά που εισάγονται από την Αφρική μεταφέρονται με το αεροπλάνο από μακρινές αποστάσεις και για την καλλιέργειά τους χρησιμοποιούνται συχνά επικίνδυνα για το περιβάλλον λιπάσματα και παρασιτοκτόνα. Κατά γενικό κανόνα, προσπαθήστε, αν είναι δυνατόν, να αγοράζετε λουλούδια βιολογικής καλλιέργειας ή λουλούδια που έχουν καλλιεργηθεί στην περιοχή σας. Αν αγοράζετε εισαγόμενα λουλούδια, διαλέξτε εκείνα που φέρουν το αναγνωριστικό πιστοποίησης δίκαιου εμπορίου, με το οποίο διασφαλίζεται ότι οι προμηθευτές μεταχειρίστηκαν με δίκαιο τρόπο το ανθρώπινο δυναμικό που είχαν στη διάθεσή τους και επένδυσαν ένα μέρος των χρημάτων σε έργα δράσης με κοινωνικό και περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Αγοράστε εποχιακά λουλούδια, καθώς με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να είστε σίγουροι ότι δεν καλλιεργήθηκαν σε θερμοκήπια κάτω από τεχνητές συνθή-κες και με τη χρήση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας και νερού. Ακόμα καλύτερα, γιατί δεν καλλιεργείτε τα δικά σας λουλούδια; Δεν θα φωτίσουν μόνο τον κήπο σας, αλλά και θα προσελκύσουν μέλισσες και πεταλούδες.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

37



Κλινοσκεπάσματα

Γνωρίζετε αν χρησιμοποιήθηκαν παρασιτοκτόνα για να φτιαχτούν τα βαμβακερά σας σεντόνια;

Η βαμβακοβιομηχανία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους τομείς επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ο αριθμός των βαμβακοπαραγωγών ανέρχεται στα 30 εκατομμύρια παγκοσμίως, ενώ το βαμβάκι καταλαμβάνει το 2,4 % των γεωρ-γικών εκτάσεων παγκοσμίως. Γνωρίζατε, όμως, ότι περίπου το 50 % όλων των χημικών παρασιτοκτόνων που χρησι-μοποιούνται στη γεωργία αφορά μόνο την καλλιέργεια βαμβακιού; Όλοι χρειαζόμαστε κλινοσκεπάσματα, αλλά υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι τα λευκά είδη που αγοράζουμε έχουν τον ελάχι-στο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Οι μέθοδοι βιολογικής παραγωγής βοηθούν ώστε να διατηρηθεί ή ακόμα και να βελ-τιωθεί η γονιμότητα του εδάφους, ενώ αποτρέπουν τη μόλυνση των υπόγειων υδάτων και των ποταμών με συνθετικές χημικές ουσίες. Επίσης, για τις βαμβακοκαλλιέργειες χρησιμοποιείται πολύ νερό. Αν χρειάζονται 2 700 λίτρα για να φτιαχτεί μία μπλούζα, σκεφτείτε πόσο νερό χρειάζεται για την παραγωγή των κλινοσκεπασμάτων σας! Προσπα-θήστε να κρατήσετε τα κλινοσκεπάσματά σας για όσο περισσότερο μπορείτε και όταν δεν τα χρειάζεστε πλέον, φρο-ντίστε να τα δώσετε για ανακύκλωση. Όταν χρειαστεί να τα αντικαταστήσετε με καινούργια, φροντίστε τα καινούργια λευκά είδη να έχουν δημιουργηθεί με προδιαγραφές που να τα κάνουν πιο ανθεκτικά. Συνήθως τα φτηνά υφάσματα χαλούν πολύ γρήγορα και καταλήγουμε να τα πετάξουμε πολύ σύντομα. Καλό θα ήταν, επίσης, να λάβετε υπόψη σας τον κοινωνικό αντίκτυπο της αγοράς του βαμβακιού στην οποία προβαίνετε. Τα σήματα δίκαιου εμπορίου διασφαλί-ζουν ότι για την καλλιέργεια του βαμβακιού χρησιμοποιήθηκαν υψηλά δεοντολογικά και περιβαλλοντικά πρότυπα.

Γαλάκτωμα σώματος

Τι νομίζετε ότι θα σκεφτόταν ένας ουρακοτάγκος αν έβλεπε τη λοσιόν σώματος που χρησιμοποιείτε;

Δεν είναι μόνο το ότι οι χημικές ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα σαπουνιού και στα προϊόντα για ντους έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον. Γνωρίζατε, για παράδειγμα, ότι το αφροντούς ή η λοσιόν σώματος που επιλέ-γετε μπορεί να επηρεάζει άμεσα τον ρυθμό αποψίλωσης των δασών στην άλλη άκρη του πλανήτη; Το φοινικέ-λαιο χρησιμοποιείται σε μια σειρά από διαφορετικά προϊόντα, από καλλυντικά μέχρι είδη τροφίμων, με στόχο να τους δώσει μια πιο κρεμώδη υφή. Οι ελαιοφοίνικες, όμως, καλλιεργούνται μόνο σε τροπικά δάση σε χώρες όπως η Μαλαισία και η Ινδονησία.

Η αυξανόμενη ζήτηση για φοινικέλαιο έχει ως αποτέλεσμα την υλοτόμηση μεγάλων εκτάσεων αυτών των δασών, ενώ μεγάλες εκτάσεις τυρφώνων αποστραγγίζονται προκειμένου να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για τη δημιουργία φυτειών με νέους ελαιοφοίνικες. Το γεγονός αυτό όχι μόνο συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή, αλλά επίσης επιταχύνει την καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων στα οποία ζουν απειλούμενα είδη ζώων, όπως ο ουρακοτάγκος και η τίγρης της Σουμάτρα, καθώς και την εκτόπιση των γηγενών κατοίκων από τις περιοχές αυτές που βασίζονται στο δάσος για εύρεση τροφής αλλά και για καταφύγιο. Η τρέχουσα νομοθεσία περί σήμανσης προϊόντων επιτρέπει στους παραγωγούς να κατατάσσουν το φοινικέλαιο ως «φυτικό» έλαιο, χωρίς να διαχωρίζουν με σαφήνεια στη συσκευασία τα συστατικά από τα οποία φτιάχτηκε το φοινικέλαιο. Όταν αγοράζετε προϊόντα που περιέχουν φοινικέλαιο, αναζητήστε

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

38



εκείνα τα προϊόντα στα οποία το φοινικέλαιο που περιέχουν φέρει την πιστοποίηση ότι έχει παραχθεί με βιώσιμες μεθό-δους παραγωγής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να συνεισφέρετε ώστε να σπάσει ο συνδετικός κρίκος που ενώνει την παραγωγή φοινικέλαιου και την αποψίλωση των δασών, ενώ παράλληλα μπορείτε να ασκήσετε πίεση στις εταιρείες προκειμένου να δηλώσουν τη δέσμευσή τους ως προς την παραγωγή φοινικέλαιου με βιώσιμες μεθόδους.

Καφές

Έχετε την όρεξη να καταναλώσετε 140 λίτρα νερό με το πρωινό σας;

Αν και για τους περισσότερους από εμάς, μία κούπα καφέ ή ένα φλιτζάνι τσάι το πρωί αποτελεί μέρος της καθημερι-νότητάς μας, αγνοούμε ότι για την παραγωγή και των δύο αυτών προϊόντων απαιτείται η εντατική χρήση φυσικών πόρων. Σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού χρειάζεται ενέργεια και νερό, δηλαδή από το στάδιο της παραγω-γής και της μεταφοράς των προϊόντων, μέχρι την επεξεργασία και την κατανάλωση των προϊόντων. Σε όλη αυτή την εξίσωση μπορεί στο τέλος να προστεθεί και γάλα ή ζάχαρη. Οι προμηθευτές ειδών καφέ και τσαγιού δείχνουν όλο και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση ως προς το ότι πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν να παράγουν καφέ και τσάι για πολλά ακόμα χρόνια. Για αυτόν τον λόγο, χρησιμοποιούν προγράμματα βιωσιμότητας, όπως είναι η Συμμαχία για τα Τροπικά Δάση (Rainforest Alliance), το δίκαιο εμπόριο (Fairtrade) και ο Πιστοποιημένος Κώδικας Συμπεριφοράς Utz, ως απόδειξη χρήσης ορθών πρακτικών προς τους καταναλωτές. Τα προγράμματα αυτά διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά ενστερνίζονται τις ίδιες αρχές: τη δημιουργία των απαραίτητων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών προ-τύπων βιωσιμότητας για την παραγωγή τσαγιού και καφέ. Όπου είναι δυνατόν, είναι καλό να επιλέγετε προϊόντα που φέρουν το σήμα αυτών των προγραμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι για την παραγωγή του προϊόντος έχουν χρησιμοποιηθεί αυτά τα πρότυπα. Και κάτι ακόμα: Αν αγοράζετε συχνά καφέ στο χέρι, γιατί δεν παίρνετε μαζί σας την ατομική σας κούπα για καφέ;

Προϊόντα καθαρισμού

Πόσο καθαρά είναι τα προϊόντα καθαρισμού που χρησιμοποιείτε;

Ένας βασικός δείκτης της βιωσιμότητας ενός προϊόντος είναι το πόσο συχνά πρέπει να το αντικαταστήσετε με ένα καινούργιο. Τα προϊόντα καθαρισμού αποτελούν ένα καλό παράδειγμα για το πώς μπορεί να γίνει βέλτιστη η χρήση των πόρων. Πολλά είδη προϊόντων καθαρισμού, από τα απορρυπαντικά μέχρι τα καθαριστικά για τζάμια, διατίθενται πλέον σε συμπυκνωμένη μορφή. Αυτό σημαίνει ότι μικρότερη ποσότητα από τη συμπυκνωμένη μορφή του προϊόντος είναι το ίδιο αποτελεσματική με ένα μη συμπυκνωμένο εναλλακτικό προϊόν. Για τα μικρότερα μπουκάλια χρησιμοποιείται λιγότερο πλαστικό, που σημαίνει ότι απαιτούνται λιγότερα καύσιμα για τη μεταφορά των προϊόντων, ενώ παράλληλα θα ανακυκλώνετε λιγότερες συσκευασίες αφότου τελειώσει το περιεχόμενό τους. Το κλειδί για να χρησιμοποιείτε σωστά τα συμπυκνωμένα προϊόντα είναι να μάθετε πόση ποσότητα του προϊόντος είναι απαραίτητη για τα επιθυμητά αποτελέσματα. Βεβαιωθείτε ότι έχετε διαβάσει προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης που αναγράφονται στο προϊόν, διότι διαφορετικά καταστρέφετε την προ-σπάθεια που έχει καταβληθεί στις μονάδες παραγωγής προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματική χρήση των πόρων που απαιτούνται για την παραγωγή του προϊόντος.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

39



Ψάρια

Μπορούν οι πρακτικές βιώσιμης αλιείας να εξασφαλίσουν ότι θα έχετε τη δυνατότητα να τρώτε ψάρια για το υπό-λοιπο της ζωής σας;

Το παλιό ρητό, σχετικά με το ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα ψάρια στη θάλασσα απ' ό,τι νομίζουμε, τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση. Όντως τα ψάρια αποτελούν έναν κοινό πόρο, αλλά δυστυχώς αδυνατούμε να διαχειρι-στούμε τον πόρο αυτό με βιώσιμο τρόπο. Σε μεγάλες υδάτινες εκτάσεις στην Ευρώπη, τα γνωστά μέχρι στιγμής αλιευτικά αποθέματα υφίστανται υπεραλίευση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70 %. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επε-ξεργάζεται επί του παρόντος τη δυνατότητα μεταρρύθμισης της αλιευτικής πολιτικής, ώστε τα αλιευτικά αποθέ-ματα να επανέλθουν στα επιθυμητά βιώσιμα επίπεδα. Ταυτόχρονα, όμως, και εμείς ως καταναλωτές μπορούμε να συνεισφέρουμε ώστε να διαρκέσουν τα αλιευτικά αποθέματα. Όταν αγοράζετε ψάρια, αναζητήστε τα σήματα από φορείς όπως το MSC (Συμβούλιο Προστασίας και Διαχείρισης Αλιείας), που δείχνουν ότι τα ψάρια έχουν αλι-ευθεί από αλιευτική ζώνη στην οποία χρησιμοποιούνται βιώσιμες μέθοδοι αλιείας. Επίσης, γιατί δεν δοκιμάζετε ανά διαστήματα κάποιο διαφορετικό είδος ψαριών; Τα πιο δημοφιλή είδη, όπως ο γάδος (μικρός μπακαλιάρος), ο μπακαλιάρος εγκλεφίνος, οι γαρίδες και ο τόνος (και κυρίως ο ερυθρός τόνος) υπεραλιεύονται με τη μεγαλύ-τερη συχνότητα. Για αυτόν τον λόγο, κρίνεται απαραίτητη η αποκατάσταση των αλιευτικών τους αποθεμάτων. Εναλλακτικά είδη ασπρόψαρων, όπως ο κίτρινος μπακαλιάρος και ο μαύρος μπακαλιάρος Αλάσκας, είναι το ίδιο γευστικά με τον γάδο και τον μπακαλιάρο εγκλεφίνο και είναι συχνά πιο φτηνά απ' ό,τι τα συνηθισμένα είδη ψαριών. Μπορείτε, επίσης, να δοκιμάσετε ψάρια βιολογικής εκτροφής από πιστοποιημένες μονάδες ιχθυοκαλλι-έργειας. Μέχρι στιγμής, αν και στην αγορά διατίθεται μόνο σολομός και πέστροφα βιολογικής εκτροφής, πολύ σύντομα θα είναι διαθέσιμα και άλλα είδη, όπως ο γάδος, ο ιππόγλωσσος (χάλιμπατ) και το λαβράκι.

Μέλι

Γνωρίζετε ότι η ζωή μας κρέμεται από τα χέρια (ή για την ακρίβεια από τα πόδια) των μελισσών;

Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια, ενέργεια αλλά και πολύς χρόνος προκειμένου να παραχθούν όλα τα είδη διατρο-φής που βάζουμε κάθε εβδομάδα στο καλάθι με τα ψώνια μας. Ένα μεγάλο μέρος από όλη αυτήν την προσπά-θεια που καταβάλλεται το οφείλουμε στις μέλισσες. Οι μέλισσες δεν παράγουν απλώς μέλι. Επιτελούν μία ακόμα πιο σπουδαία λειτουργία, αυτή των επικονιαστών για πολλά είδη καλλιεργειών. Στην πραγματικότητα, ένα εντυ-πωσιακό 80 % των καλλιεργειών για την παραγωγή τροφίμων στηρίζεται στη λειτουργία που επιτελούν τα έντομα επικονίασης. Σε πολλές χώρες, όμως, παρατηρείται μείωση του πληθυσμού των μελισσών, γεγονός που οφείλεται σε έναν συνδυασμό από παράγοντες όπως είναι η περιβαλλοντική μόλυνση, η χρήση παρασιτοκτόνων στις γεωργικές καλλιέργειες, η εξάπλωση διάφορων ασθενειών, καθώς και η αλλαγή της σύνθεσης των οικο-συστημάτων. Μπορείτε να συμβάλλετε στην ανάκαμψη του πληθυσμού των μελισσών, δημιουργώντας ένα φιλικό για τον επικονιασμό περιβάλλον στον κήπο σας που θα επιτρέψει στις μέλισσες να αναπαραχθούν. Τα περισσό-τερα φυτά της οικογένειας του τριαντάφυλλου, της μέντας, των μπιζελιών και του άστερ, συμβάλλουν σε αυτό. Αν θέλετε πραγματικά να πρωτοτυπήσετε, έχετε σκεφτεί το ενδεχόμενο να γίνετε μελισσοκόμος; Είναι πιο εύκολο απ' όσο ακούγεται και δεν χρειάζεται να αγοράσετε κάποιον ακριβό εξοπλισμό, καθώς τα περισσότερα εργαλεία που θα χρειαστείτε μπορείτε να τα φτιάξετε και μόνοι σας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

40



Ροφήματα

Αν η σπατάλη φαγητού είναι κατακριτέα, τι ισχύει τότε για τη σπατάλη στην κατανάλωση ροφημάτων;

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τα τρόφιμα που πετάμε στα σκουπίδια, αλλά και όλα τα είδη ροφημάτων που χύνουμε στον νεροχύτη καθημερινά. Κάθε φορά που χύνετε κάποιο ρόφημα, δεν είναι μόνο ότι πάει χαμένο το υγρό που χρησιμοποιήθηκε: αλλά χαραμίζεται και το συνολικό νερό και η συνολική ενέργεια που χρησι-μοποιήθηκαν για την καλλιέργεια των καρπών, από τους οποίους φτιάχτηκε το ρόφημα, για την επεξεργα-σία του ροφήματος, για τον καθαρισμό της εργοστασιακής μονάδας και για τη διοχέτευση του ροφήματος που απορρίπτεται στο δίκτυο της αποχέτευσης. Όπως γίνεται στην περίπτωση του φαγητού, έτσι κι εδώ υπάρχουν μερικοί απλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να περιορίσουμε την ποσότητα των ροφημάτων που σπαταλούμε. Φτιάξτε μόνο την ποσότητα που επιθυμείτε να πιείτε, ειδικά όταν πρόκειται για είδη όπως το τσάι και ο καφές, για την παραγωγή των οποίων απαιτείται η χρήση πολλών πόρων. Αγοράστε συμπυ-κνωμένα ροφήματα, για τα οποία χρησιμοποιείται η ίδια συσκευασία με αυτή των μη συμπυκνωμένων προ-ϊόντων, με τη διαφορά ότι αντέχουν περισσότερο απ' ό,τι τα τελευταία. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε προϊόντα που αν και φαινομενικά έχουν χάσει ένα μέρος από την αρχική εξαιρετική τους ποιότητα, μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν, όπως είναι το κόκκινο κρασί που έχει περισσέψει στο μπουκάλι και το οποίο μπο-ρείτε να προσθέσετε στη σάλτσα που φτιάχνετε από μαλακές ντομάτες και μυρωδικά που έχετε καλλιεργή-σει στον κήπο σας.

Καλάθι με φρούτα

Γνωρίζετε από πόσο μακριά ταξίδεψε αυτός ο ανανάς για να βρεθεί τελικά μέσα στο καλάθι με τα φρούτα σας;

Ο καλύτερος τρόπος για να φροντίσουμε την υγεία μας είναι η κατανάλωση πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Ωστόσο, η επιλογή του είδους των φρούτων που πρέπει να αγοράζουμε προκαλεί ένα σύνολο από προβληματισμούς δεοντολογικής φύσεως. Πολλοί οργανισμοί είναι ακόμα επιφυλακτικοί ως προς την κατευθυντήρια γραμμή που μπορούν να δώσουν στους καταναλωτές σχετικά με αυτό το θέμα. Τελικά, το από πόσο μακριά ταξίδεψαν τα φρούτα για να φτάσουν σε εμάς έχει πολύ μικρότερη σημασία απ' όσο νομίζουμε. Τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν για τη μεταφορά των τροφίμων θεωρούνται συχνά ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Είναι, επίσης, αυτονόητο ότι αν τα φρούτα και τα λαχανικά μεταφέρονται με αεροπλάνο, τότε η μεταφορά τους προστίθεται στις εκπομπές

Σπατάλη

Όταν σπαταλάμε ένα προϊόν, σπαταλάμε τους πόρους που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, από την παραγωγή του μέχρι την τελική του απόρριψη στον κάδο απορριμμάτων. Σκεφτείτε τον αλληλένδετο περιβαλλοντικό αντίκτυπο της απώλειας αυτών των πόρων και σκεφτείτε προσεκτικά την επόμενη φορά που θα πετάξετε κάτι στον κάδο απορριμμάτων.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

41



διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο, για ορισμένες εποχές του χρόνου, τα εισαγόμενα φρούτα έχουν μικρότερο αντί-κτυπο απ' ό,τι τα φρούτα εγχώριας παραγωγής (π.χ. φρούτα που καλλιεργήθηκαν σε θερμοκήπιο). Τελικά όλοι μας πρέπει να τρώμε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, καθώς κατά γενική ομολογία τα φρούτα έχουν μικρό-τερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο απ' ό,τι τα είδη τροφίμων, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ζυμαρικά και το κρέας. Για αυτό, λοιπόν, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε ιδιαιτέρως για τα φρούτα, αλλά όταν έχετε τη δυνατότητα, μην ξεχνάτε να αγοράζετε φρούτα τοπικής παραγωγής που να είναι εποχιακά και, ιδανικά, βιολογικά. Επίσης, μην ξεχνάτε να αναζητάτε τα σήματα Δίκαιου Εμπορίου ή της Συμμαχίας για τα Τροπικά Δάση (Rainforest Alliance), τα οποία εγγυώνται ότι για την καλλιέργεια των προϊόντων χρησιμοποιήθηκαν υψηλά δεοντολογικά και περι-βαλλοντικά πρότυπα.

Σάπιες ντομάτες

Πρέπει να πετάτε τις ντομάτες που έχουν χαλάσει στον κάδο απορριμμάτων;

Το να πετάτε τρόφιμα στον κάδο απορριμμάτων δεν είναι βιώσιμη λύση για το περιβάλλον. Σκεφτείτε τους πόρους που απαιτούνται για την καλλιέργεια, τη συσκευασία, τη μεταφορά και τη φύλαξη των προϊόντων που καταλήγουν στο ψυγείο σας. Σκεφτείτε τη σπατάλη ενέργειας και νερού, όταν πετάτε αυτά τα προϊόντα στα σκουπίδια. Κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι πετούν στα σκουπίδια εκατομμύρια τόνους τροφίμων, ένα μεγάλο μέρος εκ των οποίων βρί-σκεται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση για να καταναλωθεί. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στη Σουηδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν ότι τα νοικοκυριά πετούν στα σκουπίδια περίπου το 25 % των τροφίμων που αγορά-ζονται για το σπίτι. Ενδέχεται, μάλιστα, το ποσοστό αυτό να είναι ακόμα μεγαλύτερο. Πολλά από αυτά τα τρόφιμα βρίσκονται σε καλή κατάσταση για να καταναλωθούν. Αν τα τρόφιμα αυτά καταναλώνονταν, η εξοικονόμηση ενέρ-γειας από την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα θα ισοδυναμούσε με την περίπτωση που ένα στα τέσσερα αυτοκί-νητα αποσύρονταν από την κυκλοφορία! Μπορείτε να βάλετε κι εσείς ένα μικρό λιθαράκι έτσι ώστε να προληφθεί με πολύ εύκολο τρόπο η σπατάλη τροφίμων. Αν οι ντομάτες έχουν γίνει υπερβολικά μαλακές για να καταναλωθούν ωμές, γιατί δεν τις χρησιμοποιείτε σε κάποια σάλτσα ή σούπα; Έτσι, δεν θα χρειαστεί να αγοράσετε ένα βαζάκι με έτοιμη σάλτσα που έχει υποστεί επεξεργασία. Με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείτε χρήματα, ενώ παράλληλα βοηθάτε το περιβάλλον. Και όχι μόνο αυτό: Έχει καλύτερη γεύση και είναι πιο υγιεινή.

Φλούδες/τσόφλια αυγών

Πού μπορείτε να ρίχνετε τις φλούδες από τα λαχανικά που καθαρίζετε;

Μια ιδανική λύση για τις φλούδες και τα τσόφλια αυγών είναι να απορρίπτονται σε κάδο οικιακής κομποστοποί-ησης και να χρησιμοποιούνται ως κομπόστ, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας του χώματος στον κήπο σας. Μια εξίσου «πράσινη» λύση για την απόρριψη των αναπόφευκτων απορριμμάτων της κουζίνας είναι ο κομποστοποιητής κουζίνας. Μπορείτε να φτιάξετε τον δικό σας κομποστοποιητή, χρησιμοποιώντας έναν παλιό σκουπιδοτενεκέ ή ένα χαρτοκιβώτιο. Σε ορισμένες περιοχές, οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης συλλέγουν τα

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

42



απορρίμματα της κουζίνας και τα χρησιμοποιούν για την παραγωγή κομπόστ σε μεγάλη ποσότητα ή τα αποστέλ-λουν για αναερόβια αποσύνθεση, στη διάρκεια της οποίας οι μικροοργανισμοί διασπούν την τροφή και παράγουν βιοαέριο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θέρμανση και τροφοδοσία των νοικοκυριών με ηλεκτρικό ρεύμα. Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε μόνο το σωστό είδος απορριμμάτων, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να μολύνετε τον κάδο σας με απορρίμματα συσκευασίας.

Φτιάξτε το μενού της εβδομάδας στο ψυγείο σας

Γνωρίζετε με ποιον τρόπο μπορείτε να ψωνίζετε και να εξοικονομείτε χρήματα;

Κάθε χρόνο, πετάμε στα σκουπίδια τεράστιες ποσότητες τροφίμων που αγοράζουμε, ένα μεγάλο μέρος εκ των οποίων βρίσκεται σε ΚΑΛΗ ακόμα κατάσταση για να καταναλωθεί. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μειώσετε την ποσότητα των τροφίμων που πετάτε είναι να αποφασίσετε από πριν τι σκοπεύετε να φάτε. Αρχικά, ελέγξτε τι τρόφιμα έχετε ήδη, πριν ξεκινήσετε να πάτε για ψώνια. Με αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει ο κίνδυνος να αγοράσετε δύο φορές το ίδιο προϊόν. Κατά δεύτερον, κάντε μια λίστα με τα γεύματα που σκοπεύετε να φτιά-ξετε στη διάρκεια της εβδομάδας, καθώς και μια λίστα με τα υλικά που θα χρειαστείτε για να μαγειρέψετε κάθε γεύμα. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε σίγουροι ότι θα αγοράσετε ακριβώς αυτό που χρειάζεστε. Αν μαγειρεύετε για μια ολόκληρη οικογένεια, γιατί δεν ζητάτε από κάθε μέλος της οικογένειας να σας βοηθήσει να φτιάξετε τη λίστα; Με αυτόν τον τρόπο, κάθε μέλος της οικογένειας έχει τη δυνατότητα επιλογής του δικού του γεύματος, ενώ παράλληλα ολόκληρη η οικογένεια συνειδητοποιεί πόσο σημαντικό ζήτημα αποτελεί η σπατάλη τροφίμων.

Μήλα που πωλούνται σε συσκευασία

Πόση συσκευασία χρειάζονται τα μήλα;

Τα περισσότερα φρούτα διαθέτουν ατομική συσκευασία από τη φύση, συνεπώς σπάνια υπάρχει ανάγκη πρόσθε-της συσκευασίας. Αν έχετε τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στην αγορά συσκευασίας που περιέχει μήλα ή στην αγορά μήλων χύμα από τον πάγκο, σκεφτείτε τους επιπλέον πόρους για την παραγωγή, τη μεταφορά και τη διά-θεση της συσκευασίας μήλων στην αγορά που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Στην περίπτωση των προ-συσκευασμένων φρούτων, μπορεί να έχετε την αίσθηση ότι πρέπει να αγοράσετε περισσότερα από αυτά που χρειάζεστε και να καταλήξετε να πετάξετε τα υπόλοιπα στον κάδο απορριμμάτων, αυξάνοντας δραματικά τις επι-πτώσεις της κατανάλωσης μήλων στο περιβάλλον. Πάντως είναι εξαιρετική ιδέα να τρώμε περισσότερα φρούτα: δεν είναι μόνο μια υγιεινή διατροφική επιλογή, αλλά έχουν γενικά μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον απ' ό,τι άλλα τρόφιμα, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

43



Κάδος κομποστοποίησης

Μετατρέψτε τα απορρίμματα φαγητού σε μαύρο χρυσό

Οι μελέτες δείχνουν ότι η Ευρώπη σπαταλάει 90 εκατομμύρια τόνους τροφίμων κάθε χρόνο, χωρίς να περιλαμ-βάνεται η γεωργία και η αλιεία. Σκεφτείτε τις επιπτώσεις – όλη αυτή η ενέργεια και οι πόροι που απαιτούνται για την καλλιέργεια, την αποθήκευση, τη μεταφορά και τη διανομή των τροφίμων που καταλήγουν στον κάδο. Η κομποστοποίηση των απορριμμάτων του φαγητού σας βοηθάει να μετριαστεί η ζημιά.

Τα απόβλητα του φαγητού αποσυντίθενται στον αέρα και παράγετει πλούσιο κομπόστ που βοηθάει τα φυτά να ευδοκιμούν, μειώνοντας την ανάγκη για νερό, λιπάσματα και παρασιτοκτόνα. Το κομπόστ βελτιώνει τη δομή και το περιεχόμενο των θρεπτικών ουσιών του εδάφους, επιτρέποντάς το να συγκρατεί περισσότερο νερό. Το εύφορο έδαφος πλεονεκτεί στην αποτροπή των παρασίτων και ασθενειών των φυτών, λόγω του περίπλοκου τροφικού ιστού που στηρίζει. Αντιθέτως, τα απόβλητα των τροφίμων που στέλνονται στη χωματερή στερούνται αέρα και αποπνέουν μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο θερμοκηπίου. Εάν τα ίδια απόβλητα κομποστοποιηθούν, δεν παράγεται σχεδόν καθόλου μεθάνιο.

Εάν κομποστοποιείτε στο σπίτι, θα παράγετε ένα συνεχές απόθεμα άριστου βελτιωτικού χώματος για τον κήπο σας και τα φυτά εσωτερικού χώρου. Η δημοτική περισυλλογή αποβλήτων τροφίμων μπορεί, επιπλέον, να δια-χειρίζεται με ασφάλεια τα απόβλητα τροφίμων για τα κεντρικά ανακυκλωτικά συστήματα όπως την κομποστο-ποίηση ή την αναερόβια πέψη.

Γυάλινα μπουκάλια και βαζάκια

Γνωρίζετε γιατί το γυαλί είναι υλικό άριστης ποιότητας;

Μπορεί το γυαλί να χρησιμοποιείται εδώ και περίπου 5 000 χρόνια, και όμως είναι πάντα στη μόδα, και όχι άδικα. Είναι 100 % επαναχρησιμοποιήσιμο και απεριόριστα ανακυκλώσιμο. Αν είναι δυνατόν, να αγοράζετε ποτά σε επα-ναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια: τα γυάλινα μπουκάλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σχεδόν απε-ριόριστα, καθώς διατηρούν τις ιδιότητές τους και καθαρίζονται εύκολα. Αν υπάρχουν στην περιοχή σας, χρησιμοποιήστε τα συστήματα κατάθεσης μπουκαλιών, από το οποίο λαμβάνετε ένα μικρό χρηματικό αντίτιμο ως αντάλλαγμα για κάθε άδειο μπουκάλι που επιστρέφετε. Τα μπουκάλια επιστρέφονται στον παραγωγό, από τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά. Με αυτόν τον τρόπο, ως καταναλωτής πληρώνετε για το ποτό σας, όχι για τη συσκευασία. Εναλλακτικά, επαναχρησιμοποιήστε γυάλινα μπουκάλια και βαζάκια για να φυλάξετε ποτά, να δημιουργήσετε βάσεις για κεριά ή μολυβοθήκες ή αν αισθάνεστε δημιουργικοί, εφαρμόστε άμεση ανακύκλωση για να τα μετατρέψετε σε ένα μοντέρνο «καλόγερο», μια λάμπα ή έναν πολυέλαιο από μπου-κάλια. Εναλλακτικά, δώσετε τα παλιά σας μπουκάλια και βαζάκια σε κάποιον που μπορεί να τα χρησιμοποιήσει. Εάν στέλνετε γυαλί για ανακύκλωση, σκεφτείτε πόσο βοηθάτε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου: η ενέργεια που εξοικονομείται από την ανακύκλωση ενός μόνο μπουκαλιού θα μπορούσε να παρέχει ενέργεια σε μια τηλεόραση για 20 λεπτά.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

44



Χαλασμένος υπολογιστής

Κρυμμένος θησαυρός στο σπίτι σας

Γνωρίζετε ότι οι πλακέτες κυκλώματος των υπολογιστών και τα κινητά περιέχουν πολύτιμα μέταλλα μεταξύ των οποίων ασήμι και χρυσό; Ή ακόμα οτι οι μεταλλευτικές εταιρείες πρέπει να μετατοπίσουν ένα τόνο μεταλλεύματος για να εξορύξουν ένα γραμμάριο χρυσού, την ιδια ποσότητα που μπορεί να συλλεγεί από 41 παλιά κινητά τηλέ-φωνα; Στο μεταξύ 7 500 τόνοι ασημιού χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο για την κατασκευή υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών. Άλλα μέταλλα που βρίσκονται σε ηλεκτρονικά αγαθά είναι επίσης άκρως ανακυκλώσιμα. Το αλουμίνιο χρειάζεται απλά να τηχθεί και να φορμαριστεί χρησιμοποιώντας μόλις το 5 % της ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή του από την πρώτη ύλη, το βωξίτη. Ο χάλυβας μπορεί να ανακυ-κλωθεί και να αναμορφωθεί για την κατασκευή γεφυρών, γραμμών τραίνου, αυτοκινήτων και ποδηλάτων, καθώς και συνδετήρων χαρτιών και κονσερβών τροφίμων. Τα αποθέματα των πολύτιμων μετάλλων είναι ανεπαρκή και η μεταλλευτική βιομηχανία βλάπτει το περιβάλλον, και όμως πετάμε τις παλιές συσκευές χωρίς να σκεφτούμε. Αυτά τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα γνωστά ως e-waste είναι μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες ροές αποβλή-των στην Ευρώπη, σημειώνοντας αύξηση 3-5 % το χρόνο. Αν έχετε μια παλιά τηλεόραση, ένα τηλέφωνο ή έναν υπολογιστή που δουλεύει ακόμα μπορείτε να τα χαρίσετε, να τα δωρίσετε, ή να τα πουλήσετε για να επιμηκύνετε την ωφέλιμη διάρκεια της ζωής τους. Αυτό θα βοηθούσε να μειωθεί η ζήτηση για την εξόρυξη πρώτων υλών, σώζοντας τους φυσικούς πόρους. Αν δεν δουλεύουν πια, βρείτε μια τοπική εταιρεία που επισκευάζει παλιές συσκευές. Αυτό βοηθάει να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας στην κυκλική οικονομία και εξασφαλίζει την διαθεσι-μότητα πιο οικονομικών μικροσυσκευών. Παρά τις προσπάθειες της ΕΕ να βελτιώσει τα ποσοστά περισυλλογής και ανακύκλωσης, μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων εξακολουθούν να στέλνονται (παρά-νομα) στην Αφρική ή την Ασία, όπου οι ντόπιοι, μεταξύ των οποίων και παιδιά, αποσυναρμολογούν τα εξαρτήματα για να πάρουν απορρίμματα μετάλλων και καίνε το υπόλοιπο, ελευθερώνοντας τοξικά αέρια και μολύνουν τα τρό-φιμα, το έδαφος και το επιφανειακό νερό. Την επόμενη φορά που έχετε σκραπ από ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά από-βλητα να τα πάτε στο κατάλληλο σημείο περισυλλογής και επί τη ευκαιρία γιατί δεν ρωτάτε την αρχή της τοπικής αυτοδιοίκησης πώς ακριβώς διαχειρίζονται τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα που περισυλλέγουν;

Ανοιγμένος τενεκές μπογιάς

Δεν βάφουμε την πόλη κόκκινη με αυτόν τον τρόπο

Παλιές μπογιές, βερνίκια και πολλά απόβλητα από εργασίες «Φτιάξε το Μόνος Σου» (DIY) είναι επικίνδυνα και πρέπει να γίνεται προσεκτικά η απόρριψή τους για την αποτροπή πρόκλησης μόλυνσης. Όταν αγοράζετε μπογιές και βερνίκια, αναζητήστε το Ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα και αποφύγετε να αγοράσετε ένα προϊόν στην ετικέτα του οποίου αναγράφεται κάποιο σύμβολο κινδύνου (στις περισσότερες χώρες, πρόκειται για ένα μαύρο σύμβολο που εσωκλείεται σε ένα πορτοκαλί ή κίτρινο τετράγωνο και συνοδεύεται από περιγραφή του κινδύνου που απει-κονίζει). Επίσης μην αγοράσετε περισσότερη από όση χρειάζεστε – ένα μεγάλο μέρος των μπογιών που αγορά-ζονται δεν χρησιμοποιείται ποτέ και καταλήγουν να δημιουργούν πρόβλημα ως προς την απόρριψη του προϊόντος. Οι «φυσικές» ή οι «100 % φυσικές» μπογιές, οι νεροβαφές και το ασβεστόνερο συχνά περιέχουν

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

45



λιγότερες επικίνδυνες ουσίες απ' ό,τι οι συνηθισμένες μπογιές. Μερικοί, μάλιστα, προμηθευτές χρωμάτων δια-θέτουν ακόμα και μπογιές από ανακυκλωμένα υλικά. Αν σας μείνει μπογιά που δεν χρειάζεστε, πάρτε τη στο τοπικό εργοστάσιο ανακύκλωσης. Όσο για τις μπαταρίες, όλες μπορούν να ανακυκλωθούν. Οι χιλιάδες τόνοι μετάλλων που ανακτώνται μέσω της ανακύκλωσης μπορούν και πάλι να ενσωματωθούν στην παραγωγή νέων μπαταριών. Χωρίς την ανακύκλωση, ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο που υπάρχει στις μπαταρίες, μπο-ρεί να καταλήξει στο έδαφος. Μια ευρωπαϊκή οδηγία ενθαρρύνει την ανακύκλωση όλο και περισσότερων μπα-ταριών. Θα μπορείτε, λοιπόν, πλέον να έχετε πρόσβαση σε ειδικούς κάδους τοποθετημένους σε μέρη όπως το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς σας, όπου θα μπορείτε να απορρίπτετε τις παλιές σας μπαταρίες με ασφάλεια και περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Επίσης, η αγορά επαναφορτιζόμενων μπαταριών μπορεί μακροπρόθεσμα να σας βοηθήσει στην εξοικονόμηση χρημάτων.

Σπασμένο σίδερο

Μην το πετάξεις στον κάδο, επιδιόρθωσέ το!

Η επισκευή σπασμένου ή χαλασμένου αντικειμένου μπορεί να είναι ευκολότερη από όσο νομίζετε. Τα φόρουμ στο διαδίκτυο και τα εκπαιδευτικά βίντεο περιέχουν πλούτο πληροφοριών και επίδειξη μέσω βίντεο σχετικά με την επισκευή αντικειμένων. Ίσως να μπορούν να βοηθήσουν και οι συγγενείς και φίλοι σας. Επίσης ψάξτε να βρείτε καφετέριες και καταστήματα επισκευών στην περιοχή: υπάρχουν πολλά, απλά δεν βρίσκονται σε κεντρι-κούς δρόμους ακριβών περιοχών ή σε εμπορικά κέντρα. Μπορεί επίσης να είναι κοινωνικές πρωτοβουλίες που δημιουργούν θέσεις εργασίας και κατάρτιση για τα οποία υπάρχει μεγάλη ανάγκη στην κοινότητα. Πόσο καλύ-τερα μπορεί κανείς να στηρίξει μια τοπική επιχείρηση που βοηθάει στην προστασία του περιβάλλοντος παρά να πετάξει ένα σχεδόν καινούργιο αντικείμενο;

Αν πρέπει οπωσδήποτε να αγοράσετε ένα καινούργιο προϊόν, ρωτήστε τον πωλητή τι θα μπορέσουν να κάνουν για την επισκευή του αντικειμένου αν χαλάσει. Επίσης να διαβάζετε κριτικές προϊόντων για να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε ένα μοντέλο που είναι πιθανό να αντέξει πολύ.

Εάν ένα προϊόν δεν μπορεί πια να χρησιμοποιηθεί για τον αρχικό του σκοπό, μπορεί να είναι δυνατόν να επανα-χρησιμοποιηθεί για μιά διαφορετική ανάγκη. Μετατρέψτε μια παλιά βαλίτσα σε κουκλόσπιτο, κόψτε παλιά στη-ρίγματα του κήπου από μπαμπού και δέστε τα σε ένα μάτσο να φτιάξετε ξενοδοχείο μελισσών και χρησιμοποιήστε παλιά μαξιλάρια του καναπέ, ή του κρεβατιού και παπλώματα για να παραγεμίσετε ένα πουφ ή μια ντιβανοκασέλα σκεπασμένη με ένα παλιό χαλί. Κατεβάστε ιδέες και γίνετε δημιουργικοί – και αν ανακαλύ-ψετε ότι έχετε ταλέντο, γιατί να μην στήσετε ένα κατάστημα στο διαδίκτυο;

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

46



Παλιά είδη ρουχισμού

Η σπατάλη πόρων δεν είναι πλέον στη μόδα!

Έχετε ποτέ αγοράσει κοστούμι για να παρουσιαστείτε σε συνέντευξη και συνειδητοποιήσατε ότι δεν σας χωρά πλέον όταν προσπαθήσατε να το φορέσετε για δεύτερη φορά; Ή μήπως σας έχει τύχει να αγοράσετε ένα φόρεμα για κάποιο γάμο και δεν το ξαναφορέσατε ποτέ; Χρειάστηκε ένα σύνολο από πολλές πρώτες ύλες και ενεργεια-κούς πόρους για να δημιουργηθούν τα ρούχα που έχετε καταχωνιάσει στο πίσω μέρος της ντουλάπας σας και δεν τα φοράτε. Επομένως, την επόμενη φορά που θα πάτε στα μαγαζιά για να αγοράσετε καινούργια ρούχα, σκε-φτείτε οτιδήποτε πιθανώς χρειάστηκε για να φτιαχτούν αυτά τα ρούχα (π.χ. όλο το νερό και την ενέργεια που χρησιμοποιήθηκαν, πιθανή μόλυνση του περιβάλλοντος κ.λπ.) και ρωτήστε τον εαυτό σας αν πραγματικά χρειά-ζεστε τα συγκεκριμένα ρούχα. Σκεφτείτε, πόσα περισσότερα χρήματα μπορείτε να εξοικονομήσετε κάνοντας σωστή χρήση των ρούχων που ήδη έχετε, από το να αγοράζετε συνέχεια καινούργια.

Ή γιατί να μην αγοράσετε ρούχα από δεύτερο χέρι; Θα μπορούσατε να βρείτε πολλά αντικείμενα σχεδόν καινούρ-για σε τιμή ευκαιρίας σε ιστοσελίδες πλειστηριασμών στο Διαδίκτυο. Αν έχετε αντικείμενα που δεν χρησιμοποι-είτε κάντε με φίλους ή συναδέλφους σας ένα πάρτι ανταλλαγών και διασκεδάστε ανταλλάσσοντας ρούχα. Ή δωρίστε τα αντικείμενά σας σε μία από τις ειδικές διαδικτυακές πλατφόρμες ή σε φιλανθρωπικές οργανώσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα μπορούσαμε να δαπανήσουμε μόλις το 10 % των χρημάτων που ξοδεύουμε για την αγορά καινούργιων ρούχων στην ενοικίαση ειδών πολυ-τελείας, όπως είναι τα κοστούμια και τα φορέματα, αποτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την έκλυση 1,7 εκατομ-μυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο. Γιατί να μην σκεφτείτε αυτή την επιλογή την επόμενη φορά που θα λάβετε πρόσκληση για μια ειδική εκδήλωση;

Κάδος (υπολειμματικά απόβλητα)

Πόσο ελαφρύ είναι το φορτίο σας;

Μόνο το 40 %, κατά μέσον όρο, των οικιακών απορριμμάτων στην Ευρώπη επαναχρησιμοποιείται ή ανακυκλώ-νεται και σε μερικές χώρες περισσότερο από το 80 % πηγαίνει ακόμα στη χωματερή. Αυτό είναι παράλογο: γεμί-ζουμε τους κάδους μας με υλικά τα οποία έχουν ακόμα αξία. Σπαταλάμε τα χρήματα, την ενέργεια και τους φυσικούς πόρους – νερό, μέταλλα, μεταλλεύματα, έδαφος και φυτά – τα οποία χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για να παραχθούν αυτά τα αντικείμενα. Όταν το κάθε άτομο στην Ευρώπη παράγει αυτή τη στιγμή, κατά μέσον όρο, περίπου μισό τόνο οικιακών απορριμμάτων, έχουμε ένα τεράστιο όγκο χαραμισμένων υλικών. Πράσινη οικονο-μία σημαίνει μεταβολή των απορριμμάτων σε πόρους. Τα πάντα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να ανακυ-κλωθούν ή να κομποστοποιηθούν – είναι απλά ζήτημα σωστής ταξινόμησης και κατάλληλης διαχείρισης των απορριμμάτων. Μπορείτε να αρχίσετε από το σπίτι μειώνοντας τα περιεχόμενα αυτού του κάδου όσο το δυνατόν περισσότερο, για να κάνετε το πρώτο βήμα σας προς μια κοινωνία μηδενικής σπατάλης. Βέβαια, για να το κατορ-θώσετε χρειάζεται καινοτομία στο σχεδιασμό των προϊόντων, στις κατασκευές και στη διαχείριση των αποβλή-των. Μπορούμε όλοι όμως να κάνουμε τα εξής: αγοράζουμε μόνο τα αναγκαία, αγοράζουμε προϊόντα που

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

47



μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, επισκευάζουμε τα πράγματα που έχουν βλάβη, χρησιμοποιούμε τα περισ-σεύματα του φαγητού πριν χαλάσουν, αποφεύγουμε την άσκοπη συσκευασία και πωλούμε ή χαρίζουμε αντικεί-μενα που δεν χρειαζόμαστε. Επίσης φροντίζουμε να ταξινομούνται τα απορρίμματα στο σπίτι, στη δουλειά και συμβουλεύουμε τους συγγενείς και φίλους να κάνουν το ίδιο.

Κάδος (απορρίμματα χαρτιού και χαρτονιών)

Χρησιμοποιείτε τα δένδρα όσο περισσότερο αποδοτικά μπορείτε;

Μειώστε τα απορρίμματα χαρτιού ζητώντας από τα αγαπημένα σας καταστήματα και ταξιδιωτικά γραφεία να στέλνουν πληροφοριακά δελτία και ενημερώσεις με e-mail παρά με τους βαρείς καταλόγους μέσω του ταχυ-δρομείου και προτιμήστε να λαμβάνετε τους λογαριασμούς σας ηλεκτρονικά αντί μέσω του συμβατικού ταχυ-δρομείου. Αντί να αγοράσετε ένα νέο βιβλίο που θα διαβάσετε μόνο μια φορά, χρησιμοποιήστε τη δημοτική βιβλιοθήκη, ανταλλάξτε βιβλία με φίλους, ή χρησιμοποιήστε ένα τοπικό «κατάστημα ανταλλαγών» (μερικές καφε-τέριες έχουν ένα χώρο με ράφια για αυτόν το λόγο). Επίσης, μην ξεχάσετε να βάλετε ένα αυτοκόλλητο «Μην αφήνετε έντυπο διαφημιστικό υλικό» επάνω στο γραμματοκιβώτιό σας. Ποτέ μην πετάτε χαρτί. Το χαρτί μπορεί θεωρητικά να ανακυκλωθεί μέχρι έξι ή επτά φορές, αν και στην Ευρώπη – την ηγέτιδα της ανα-κύκλωσης του χαρτιού – ακόμα καταφέρνουμε να το ανακυκλώσουμε μόνο τρεις ή τέσσερις φορές. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή χαρτοβιομηχανία χρησιμοποιεί τώρα περισσότερο ανακτημένο χαρτί παρά ξυλοπολτό σαν πρώτη ύλη, αναμιγνύοντας ανακυκλωμένες και παρθένες ίνες σε όσο μεγαλύτερη αναλογία μπορεί για να εξοικονομή-σει φυσικούς πόρους και ενέργεια: Για παράδειγμα, γνωρίζατε ότι απαιτείται 70 % λιγότερη ενέργεια για την ανα-κύκλωση χαρτιού απ' ό,τι χρειάζεται για την παραγωγή χαρτιού από παρθένες πρώτες ύλες; Ακόμα και χαρτί λερωμένο από φαγητό μπορεί να ανακυκλωθεί, αλλά όχι σε αυτόν τον κάδο. Βάλτε το στο κομπόστ ή χρησιμο-ποιήστε το σαν τσάντα αν έχετε υπηρεσία περισυλλογής απορριμμάτων φαγητού.

Κάδος (απορρίμματα πλαστικού)

Πόσο μοδάτο είναι αυτό το πρώην κεσεδάκι από το γιαούρτι που φοράς!

Το πλαστικό είναι φθηνό, ελαφρύ και ανθεκτικό. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που η παγκόσμια παραγωγή πλαστι-κών αυξήθηκε από 1,5 εκατομμύρια τόνους το χρόνο το 1950 σε 288 εκατ. τόνους το 2012, από τους οποίους τα 57 εκατ. τόνους μόνο στην Ευρώπη. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι ότι υπάρχουν απορρίμ-ματα πλαστικού παντού και θα χρειαστούν μέχρι και 500 χρόνια να αποσυντεθούν. Τα πλαστικά απορρίμματα μπορούν να ανακυκλωθούν, αλλά προς το παρόν μόλις το ένα τέταρτο από αυτά που έχουν περισυλλεγεί ανα-κυκλώνεται στην Ευρώπη. Τα πλαστικά μπορούν να τήκονται και να αναδιαμορφώνονται σε νέα προϊόντα όπως είναι τα μπουκάλια, τα στιλό, τα έπιπλα κήπου ή οι κουβάδες, ή εναλλακτικά μπορούν να τεμαχίζονται και να επι-στρέφουν σε μορφή πολυεστέρα για την κατασκευή ρουχισμού: χρειάζονται 25 πλαστικά μπουκάλια των 2 λίτρων για να κατασκευαστεί μια ζακέτα φλις (fleece) για ενήλικο. Ωστόσο σχεδόν τα μισά απόβλητα πλαστικού της Ευρώπης απορρίπτονται ακόμα σε χωματερές το οποίο δεν είναι ούτε ανακύκλωση, ούτε ανάκτηση. Να είστε βέβαιοι ότι ο διαχωρισμός των πλαστικών απορριμμάτων για περισυλλογή είναι ζωτικός, αλλά η μείωση του όγκου των αποβλήτων πρέπει να είναι πάντοτε η πρώτη σας προτεραιότητα.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

48



Πλαστικό μπουκάλι

Πόσο πετρέλαιο μπορεί να χωρέσει σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού;

Γνωρίζετε ότι για την παραγωγή πλαστικών χρησιμοποιείται μια τεράστια ποσότητα ορυκτών καυσίμων – σύμ-φωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις περίπου το 8 % της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου; Σκεφτείτε το δια-φορετικά: χρειάζεται ένα τέταρτο του λίτρου πετρέλαιο για την παραγωγή ενός μόνο μπουκαλιού νερού του ενός λίτρου. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται πολλοί φυσικοί πόροι για ένα αντικείμενο που θα πεταχτεί, χωρίς να προσθέσουμε την ενέργεια που καταναλώνεται για τη μεταφορά, τη διάθεση στην αγορά και την απόρριψή του. Το γεγονός είναι ότι στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης είναι απόλυτα ασφαλές – μην πούμε και πολύ φθηνό-τερα – να πίνουμε νερό από τη βρύση. Σε περίπτωση που δεν μας αρέσει η γεύση του, μπορούμε να χρησιμο-ποιήσουμε κανάτα με φίλτρο νερού. Σε περίπτωση που χρειαστεί να αγοράσετε νερό, σας υπενθυμίζουμε ότι είναι προτιμότερο να αγοράσετε ένα μεγάλο μπουκάλι, παρά μία συσκευασία με μικρότερα μπουκάλια. Επίσης μην ξεχάσετε να τα ανακυκλώνετε: οι περισσότεροι δήμοι περισυλλέγουν πλαστικά μπουκάλια, αλλά ακόμα και στην περίπτωση που δεν συμβαίνει αυτό τώρα, θα υποχρεωθούν, μέχρι το 2015, να το έχουν εφαρμόσει.

Υποβρύχιος αναπνευστήρας και μάσκα

Θέλετε να κολυμπάτε σε πλαστική σούπα;

Το να συμμετέχετε σε μια μέρα καθαρισμού των ακτών ή του ποταμού δεν σημαίνει μόνο ότι μαζεύετε τα απε-χθή σκουπίδια. Μπορεί να σώσετε και ζωές. Κάθε χρόνο, εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών καταλήγουν στον ωκε-ανό. Τα πλαστικά είναι ιδιαίτερο πρόβλημα: κορδέλες μπαλονιών, η συσκευασία με πλαστικά δαχτυλίδια των έξι τεμαχίων μπύρας και τα πεταμένα δίχτυα των ψαράδων που παγιδεύουν φώκιες, φάλαινες και θαλάσσιες χελώ-νες, αλλά και πολλά θαλασσοπούλια τρώνε κατά λάθος πλαστικά αντικείμενα που τα περνάνε για τροφή. Τελικά, τα πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα διασπώνται σε μικροσκοπική «πλαστική σκόνη», η οποία επειδή έχει βάση το πετρέλαιο προσελκύει και άλλες βλαβερές χημικές ουσίες στον ωκεανό. Αυτά συμπυκνώνονται επάνω στα θραύσματα σε επίπεδα μέχρι και ένα εκατομμύριο φορές υψηλότερα από οπουδήποτε αλλού στο θαλάσσιο νερό, σχηματίζοντας μικροσκοπικά χαπάκια δηλητηρίου. Τα ψάρια και τα θαλασσοπούλια τρώνε αυτά τα μόρια, τα οποία υπεισέρχονται με αυτόν τον τρόπο στη διατροφική αλυσίδα και μπορεί να καταλήξουν στο πιάτο μας. Εκτός από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή ημέρα καθαρισμού (www.letscleanupeurope.eu), μπορούμε να βοηθή-σουμε στη μείωση των αποβλήτων στις θάλασσες με το να φροντίζουμε να κάνουμε προσεκτική διάθεση των απορριμμάτων μας όταν είμαστε εκτός σπιτιού και με το να αποφεύγουμε τις πλαστικές σακούλες μιας χρήσης και τις άλλες άσκοπες πλαστικές συσκευασίες.

http://www.letscleanupeurope.eu

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

49



Πετσετάκια μιας χρήσης

Σκεφτείτε προτού πετάξετε κάτι

Τα αντικείμενα που πετάγονται μέσα στη λεκάνη της τουαλέτας μπορούν να καταλήξουν στα ποτάμια, τις λίμνες, τις θάλασσες και το έδαφος, όπου μπορούν να βλάψουν το περιβάλλον. Οι μονάδες επεξεργασίας νερού και υγρών αποβλήτων μπορούν να διαχειριστούν με ευκολία τα ανθρώπινα απόβλητα και το χαρτί, αλλά τα απορ-ρυπαντικά και οι άλλες μολυντικές ουσίες είναι δύσκολο να αφαιρεθούν. Επίσης τα πετσετάκια μιας χρήσης και άλλα στερεά αντικείμενα φράζουν τα φίλτρα και η αφαίρεσή τους είναι πολυδάπανη. Αν απελευθερωθούν στη φύση, οι μολυντικές ουσίες συσσωρεύονται και απειλούν τα οικοσυστήματα και τα άγρια ζώα. Γνωρίζετε ότι έχουν βρεθεί, επίσης, πολλές φορές ίχνη από φαρμακευτικά προϊόντα όπως αντιβιωτικά και ιβουπροφένη στο πόσιμο νερό; Μπορείτε να βοηθήσετε με το να βεβαιώνεστε ότι δεν πηγαίνει τίποτε στη λεκάνη της τουαλέτας εκτός από ανθρώπινα απόβλητα και χαρτί υγείας. Φάρμακα, μπατονέτες, πετσετάκια μιας χρήσης και σερβιέτες πρέπει να τοποθετούνται στον κάδο ή να απορρίπτονται με κατάλληλο τρόπο (μπορείτε, για παράδειγμα, να πάρετε τα ληγμένα ή μη χρησιμοποιημένα φάρμακα στο φαρμακείο).

Πιάτο

Μήπως τα μάτια σας είναι μεγαλύτερα από την κοιλιά σας;

Προσπαθήστε να αποφεύγετε να μαγειρεύετε περισσότερο φαγητό από ό,τι μπορείτε να φάτε ή να σερβίρετε μικρότερες μερίδες για να ελαχιστοποιήσετε τα απορρίμματα φαγητού. Απαιτούνται πόροι για την καλλιέργεια, τη συσκευασία, τη μεταφορά και τη φύλαξη όλων των προϊόντων που αγοράζετε. Σκεφτείτε τη σπατάλη ενέρ-γειας και νερού, όταν πετάτε αυτά τα προϊόντα στα σκουπίδια. Κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι πετούν στα σκουπίδια εκατομμύρια τόνους τροφίμων, ένα μεγάλο μέρος εκ των οποίων βρίσκεται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση για να καταναλωθεί. Μπορείτε να βάλετε κι εσείς ένα μικρό λιθαράκι έτσι ώστε να προληφθεί με πολύ εύκολο τρόπο η σπατάλη τροφίμων. Να αγοράζετε μόνο ό,τι χρειάζεστε και να χρησιμοποιείτε τα περισσευούμενα νωπά προϊ-όντα σε σούπες ή σάλτσες. Έτσι θα εξοικονομήσετε χρήματα και επίσης θα βοηθάτε το περιβάλλον. Και όχι μόνο αυτό: Έχουν καλύτερη γεύση και είναι πιο υγιεινά. Τώρα οι περισσότεροι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης περισυλ-λέγουν απορρίμματα φαγητού για ανακύκλωση, αλλά αν οι δικοί σας δεν το κάνουν σκεφτείτε να αρχίσετε να τα κομποστοποιείτε εσείς. Αν δεν έχετε χώρο, σκεφτείτε έναν κομποστοποιητή που μπορεί να τοποθετηθεί σε μπαλ-κόνι ή μέσα στο σπίτι, το οποίο μπορεί να επεξεργαστεί ακόμα και μαγειρεμένο φαγητό και κρέας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

50



Βιβλίο

ΜΠΟΡΕΙΤΕ να κρίνετε ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του!

Μπορεί πραγματικά να σαστίσουμε αν συνειδητοποιήσουμε πόσο χαρτί χρησιμοποιούμε καθημερινά. Αν και η βιομηχανία παραγωγής βιβλίων αντιπροσωπεύει μόλις το 2 % της συνολικής χρήσης χαρτιού, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επηρεάζει το περιβάλλον. Έχετε σκεφτεί πόσα δέντρα πρέπει να κοπούν για την παραγωγή χαρτιού που θα χρησιμοποιηθεί στα βιβλία; Όταν αγοράζετε, λοιπόν, κάποιο βιβλίο, μην στέκεστε μόνο στο εξώφυλλό του, αλλά σκεφτείτε τι χρειάστηκε συνολικά για να παραχθεί. Πολλές ηγέτιδες εταιρείες στον τομέα της παραγωγής βιβλίων χρησιμοποιούν πλέον ανακυκλωμένο χαρτί ή χαρτί που έχει αναγνωριστεί ως κατάλληλο προς χρήση από τα συστήματα δασικής πιστοποίησης. Θα αναγράφεται στο εξώφυλλο αν το βιβλίο έχει τυπωθεί σε ανακυκλωμένο χαρτί ή έχει παραχθεί με τη χρήση βιώσιμων πόρων. Όταν ολοκλη-ρώσετε την ανάγνωση ενός βιβλίου, μην το πετάξετε στα σκουπίδια. Μπορείτε να το δώσετε σε κάποιον φίλο σας, να το πάτε σε κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο, ή, ως λύση ανάγκης, βεβαιωθείτε ότι θα ανακυκλωθεί. Αν προτιμάτε το ηλεκτρονικό βιβλίο έναντι των συμβατικών, μην το αφήνετε να φορτίζει αν η μπαταρία του είναι πλήρως φορτισμένη και βεβαιωθείτε ότι το έχετε απενεργοποιήσει αν δεν το χρησιμοποιείτε.

Παιχνίδια για τον υπολογιστή

Έχετε τερματίσει το αγαπημένο σας παιχνίδι στον υπολογιστή; Μπορείτε να αξιοποιήσετε το παιχνίδι που μόλις τερματίσατε αν συμπεριφερθείτε έξυπνα.

Αν και μπορεί να περάσετε ατελείωτες ώρες μπροστά στον υπολογιστή σας παίζοντας ένα παιχνίδι, τα περισ-σότερα παιχνίδια έχουν ορισμένη διάρκεια ζωής. Από τη στιγμή που φτάσετε στο τελευταίο επίπεδο του παι-χνιδιού δεν σας μένει τίποτα άλλο παρά να τερματίσετε το παιχνίδι. Το πιο σημαντικό πράγμα, λοιπόν, που πρέπει να κάνετε είναι να απορρίψετε το παιχνίδι με περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Μην πετάτε απλά το παι-χνίδι στον κάδο απορριμμάτων. Πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των βιντεο-παιχνιδιών, των και ϋνϋ είναι τοξικά και χρειάζονται ειδική επεξεργασία. Μόλις τερματίσετε το παιχνίδι σας, τι θα λέγατε να το δώσετε σε κάποιον φίλο σας ή στο κατάστημα κάποιας φιλανθρωπικής οργάνωσης ή ακόμα και να το ανταλλάξετε με κάποιο άλλο παιχνίδι; Πολλά καταστήματα προσφέρουν υπηρεσίες ανταλ-λαγής προϊόντων, οι οποίες σας επιστρέφουν ένα μέρος των χρημάτων σας για να αγοράσετε ένα άλλο παι-χνίδι ή αγοράζουν την παλιά έκδοση του παιχνιδιού σας.

Επαναχρησιμοποίηση

Η αποτελεσματική χρήση των πόρων σημαίνει τη μέγιστη αξιοποίηση των πραγμάτων που έχουμε ήδη στη διάθεσή μας. Και όταν δεν τα χρειαζόμαστε πια τα δίνουμε σε άλλους ώστε να τα χρησιμοποιήσουν με κάποιο τρόπο. Για παράδειγμα μπορείτε να δώσετε ρούχα, παπούτσια και βιβλία σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς για να επιμηκύνετε τη ζωή τους.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

51



Πανάκια

Γιατί δεν χρησιμοποιείτε ύφασμα αντί για χαρτί;

Πιθανόν να έχετε αναρωτηθεί αν χρησιμοποιούνται πιο αποδοτικά οι πόροι όταν χρησιμοποιείτε μια χαρτοπε-τσέτα ή όταν χρησιμοποιείτε μηχάνημα για αυτόματο στέγνωμα, αφότου πλύνετε τα χέρια σας σε κάποιον δημό-σιο χώρο. Αλλά τι ισχύει στην περίπτωση του σπιτιού; Οι χαρτοπετσέτες είναι ιδανικές για να σκουπίσετε κάποιο υγρό που έχει χυθεί καθώς και να μαζέψετε διάφορες βρωμιές, αλλά αποτελούν ένα ελάχιστα φιλικό προς το περιβάλλον αντικείμενο για τον καθαρισμό επιφανειών. Γιατί δεν χρησιμοποιείτε ύφασμα αντί για χαρτί; Σε αντί-θεση με την χαρτοπετσέτα, η οποία δεν μπορεί παρά να απορριφθεί μετά από την πρώτη κιόλας χρήση, ενώ ένα πανάκι από παλιό ύφασμα μπορεί να πλυθεί και να χρησιμοποιηθεί για περισσότερες από μία φορές. Ακόμα και το να αγοράσετε ένα καινούργιο πανί είναι προτιμότερο από το να αγοράζετε συνεχώς πολλά ρολά κουζίνας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

52



Πανάκια

Μήπως είναι καιρός να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε πανάκια από παλιά υφάσματα;

Πιθανόν να γνωρίζετε τη διαμάχη για το αν χρησιμοποιούνται πιο αποδοτικά οι πόροι όταν χρησιμοποιείτε χαρτοπετσέτες ή μηχάνημα για αυτόματο στέγνωμα, αφότου πλύνετε τα χέρια σας σε κάποιον δημόσιο χώρο. Τι ισχύει, όμως, στην περίπτωση που χρησιμοποιείτε χαρτοπετσέτες για την καθαριότητα του σπιτιού σας; Σίγουρα οι χαρτοπετσέτες είναι ιδανικές για να σκουπίσετε κάποιο υγρό που έχει χυθεί καθώς και να μαζέ-ψετε διάφορες βρωμιές, αλλά αποτελούν ένα ελάχιστα φιλικό προς το περιβάλλον αντικείμενο για τον καθα-ρισμό επιφανειών. Αν τις χρησιμοποιείτε για να καθαρίσετε ή να σκουπίσετε την κουζίνα σας, γιατί δεν σκέφτεστε να χρησιμοποιήσετε στη θέση τους κάποιο πανάκι από παλιό ύφασμα; Σε αντίθεση με την χαρτο-πετσέτα, η οποία δεν μπορεί παρά να απορριφθεί μετά από την πρώτη κιόλας χρήση, ένα πανάκι από παλιό ύφασμα μπορεί να πλυθεί και να χρησιμοποιηθεί για περισσότερες από μία φορές. Ακόμα και η αγορά ενός καινούργιου υφάσματος είναι προτιμότερη από το να αγοράζετε συνεχώς πολλά ρολά κουζίνας. Φροντίστε, όμως, το ύφασμα που θα αγοράσετε να έχει φτιαχτεί από βιολογικά υλικά ή από βαμβάκι Δίκαιου Εμπορίου.

Κάδος απορριμμάτων

Έχετε σκεφθεί να αυξήσετε τον αριθμό των κάδων που χρησιμοποιείτε για τα απορρίμματα;

Καθώς τα μέλη της ευρωπαϊκής κοινωνίας αποκτούν όλο και μεγαλύτερη οικονομική ευημερία, αυτό που διαπιστώνεται είναι ότι παράγουμε διαρκώς περισσότερα σκουπίδια. Κάθε χρόνο μόνο στην ΕΕ, πετάμε 3 δισεκατομμύρια τόνους απορριμμάτων: Περίπου 6 τόνοι στερεών απορριμμάτων αντιστοιχούν στον καθέ-ναν από εμάς. Φυσικά, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε από τη σκοπιά της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων είναι, κατά κύριο λόγο, να μην παράγουμε αυτά τα απορρίμματα. Στις περιπτώσεις δε που είναι αναπόφευκτη η παραγωγή απορριμμάτων, πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να τα επαναχρησιμοποιήσουμε ή να τα ανακυκλώσουμε. Η ανακύκλωση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος εξοι-κονόμησης ενέργειας που συμβάλλει στη διατήρηση του περιβάλλοντος: όσο περισσότερο ανακυκλώνουμε, τόσο λιγότερα νέα υλικά χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε. Για παράδειγμα, γνωρίζατε ότι απαιτείται 70 % λιγότερη ενέργεια για την ανακύκλωση χαρτιού απ' ό,τι χρειάζεται για την παραγωγή χαρτιού από παρθένες

Ανακύκλωση

Η απόρριψη προϊόντων στις χωματερές δεν είναι βιώσιμη λύση. Συντελεί στην καταστροφή του περι-βάλλοντος και στη σπατάλη πολύτιμων πόρων που θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν. Η ανα-κύκλωση υλικών, όπως το χαρτί και το πλαστικό, είναι ένας απλός τρόπος με τον οποίο μπορούμε να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των καθημερινών μας δραστηριοτήτων.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

53



πρώτες ύλες; Βεβαιωθείτε ότι έχετε ελέγξει ποια υλικά μπορούν να ανακυκλωθούν στην περιοχή σας. Ενδέχεται το 60 % έως 80 % των συνολικών σας απορριμμάτων να είναι ανακυκλώσιμο. Αν υπάρχουν κάποια υλικά, των οποίων η περισυλλογή δεν γίνεται χωριστά από τους τοπικούς φορείς, σκεφτείτε να αγοράσετε μερικούς επι-πλέον κάδους, μέσα στους οποίους μπορείτε να φυλάξετε τα υλικά αυτά και να τα μεταφέρετε στο πλησιέστερο σε εσάς σημείο περισυλλογής απορριμμάτων.

Πλαστικό μπουκάλι

Πόσο νερό μπορεί να χωρέσει σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού;

Όλοι ανησυχούμε για τον συνεχώς αυξανόμενο όγκο των πλαστικών απορριμμάτων, αλλά υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την παραγωγή τους. Τα πλαστικά μπουκάλια ανακυκλώ-νονται εύκολα αλλά, ακόμα καλύτερα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περισσότερες από μία φορές με την προϋπόθεση ότι ακολουθείτε μερικούς απλούς κανόνες. Κάθε φορά που επαναχρησιμοποιείτε ένα μπουκάλι, πλύντε το με ζεστό σαπουνόνερο και σκουπίστε το καλά για να αποτρέψετε τη δημιουργία βακτηρίων στο εσω-τερικό του. Όταν η κατάσταση του μπουκαλιού σας αρχίζει να επιδεινώνεται, μπορείτε να το ανακυκλώσετε. Οι περισσότεροι δήμοι περισυλλέγουν πλαστικά μπουκάλια, αλλά ακόμα και στην περίπτωση που δεν συμβαίνει αυτό, μπορείτε να τα πάτε σε κάποιο σημείο περισυλλογής απορριμμάτων που βρίσκεται στην περιοχή σας. Στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης, είναι απολύτως ΑΣΦΑΛΗΣ η κατανάλωση νερού από τη βρύση. Σε περί-πτωση που χρειαστεί να αγοράσετε νερό, σας υπενθυμίζουμε ότι είναι προτιμότερο να αγοράσετε ένα μεγάλο μπουκάλι, παρά μία συσκευασία με μικρότερα μπουκάλια. Είναι οικονομικά πιο συμφέρον, ενώ παράλληλα εξα-σφαλίζετε καλύτερη χρήση των φυσικών πόρων!

Πλαστική συσκευασία για μεταφορά φαγητού

Μπορεί μια πλαστική συσκευασία φαγητού να επαναχρησιμοποιηθεί;

Αν και τα φαγητά σε πακέτο είναι μια ένοχη απόλαυση για πολλούς από εμάς, μπορούν να προσφέρουν τρόπους, με τους οποίους μπορούμε να βελτιώσουμε τη δική μας αποδοτικότητα των πόρων. Η αγορά νέων πλαστικών συσκευασιών για να αποθηκεύετε φαγητό προϋποθέτει τη χρήση νέων πόρων. Οι συσκευασίες, όμως, στις οποίες μεταφέρεται το κινεζικό ή το ινδικό φαγητό που έχετε αγοράσει είναι ιδανικές για να φυλάσσετε μέσα σε αυτές φαγητό που έχει περισσέψει, όπως σάλτσες ή σαλάτες, είτε στο ψυγείο είτε στην κατάψυξη. Για να εξασφα-λίσετε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των συσκευασιών, είναι προτιμότερο να ξαναζεστάνετε το φαγητό σε ένα ξεχωριστό πιάτο. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο εξασφαλίζετε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στις συσκευασίες που χρησιμοποιείτε, αλλά επίσης δεν υπάρχει κίνδυνος έκλυσης χημικών ουσιών στο φαγητό από πλαστικές συσκευασίες που χρησιμοποιούνται για να ζεσταθεί το φαγητό.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

54



Πλαστικές σακούλες

Μπορείτε να εξασφαλίσετε περισσότερη χρησιμότητα από τις σακούλες μίας χρήσης;

Οι πλαστικές σακούλες έχουν γίνει συνώνυμο της σύγχρονης σπάταλης κοινωνίας. Χρησιμοποιούμε εκατομμύ-ρια πλαστικές σακούλες κάθε μέρα, συχνά για ελάχιστα μόνο λεπτά, πριν τις πετάξουμε στον κάδο απορριμμά-των. Κάθε χρόνο, ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης χρησιμοποιεί περίπου 250 πλαστικές σακούλες, οι περισσότερες εκ των οποίων σπανίως χρησιμοποιούνται για περισσότερες από μία φορές. Μερικές πλαστικές σακούλες μάλι-στα, είναι τόσο λεπτές που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στη θάλασσα ή στις χωματερές, όπου απαιτούνται εκατοντάδες χρόνια για την αποσύνθεσή τους. Η καλύτερη ιδέα είναι να φέρετε μαζί σας από το σπίτι μία τσάντα. Οι βαμβακερές ή υφασμάτινες τσάντες είναι ελαφριές και μπορείτε να τις κου-βαλάτε εύκολα μαζί σας. Μάλιστα, είναι καλύτερο να προτιμάτε τις οικολογικές τσάντες με το ανάλογο οικολο-γικό σήμα. Ή ακόμα καλύτερα έχετε σκεφτεί να χρησιμοποιήσετε το παραδοσιακό καλάθι για τα ψώνια ως εναλλακτική λύση;

Γυαλί

Γνωρίζετε γιατί το γυαλί είναι υλικό άριστης ποιότητας;

Μπορεί το γυαλί να χρησιμοποιείται εδώ και περίπου 5 000 χρόνια, και όμως είναι πάντα στη μόδα, και όχι άδικα. Είναι 100 % ανακυκλώσιμο και μπορεί να ανακυκλωθεί πολλές φορές. Ωστόσο, πριν πάρετε τα γυάλινα μπουκάλια και βαζάκια στο σημείο ανακύκλωσης, σκεφτείτε μήπως μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε ξανά. Με την επαναχρη-σιμοποίηση προϊόντων κάνουμε πιο αποδοτική χρήση των πόρων γιατί δεν χρειάζεται η πρόσθετη ενέργεια, το νερό και οι άλλοι πόροι που είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία νέων προϊόντων από ανακυκλωμένα υλικά. Τα γυάλινα μπουκάλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σχεδόν απεριόριστα, καθώς διατηρούν τις ιδιότητές τους και καθαρίζονται εύκολα. Χρησιμοποιήστε τα για να φυλάξετε ποτά, να δημιουργήσετε βάσεις για κεριά ή μολυβο-θήκες ή αν αισθάνεστε δημιουργικοί, εφαρμόστε άμεση ανακύκλωση για να τα μετατρέψετε σε ένα μοντέρνο «καλόγερο», μια λάμπα ή έναν πολυέλαιο από μπουκάλια. Εναλλακτικά, δώσετε τα παλιά σας μπουκάλια και βαζά-κια σε κάποιον που μπορεί να τα χρησιμοποιήσει. Πολλά καταστήματα διαθέτουν σύστημα κατάθεσης μπουκαλιών, από το οποίο λαμβάνετε ένα μικρό χρηματικό αντίτιμο ως αντάλλαγμα για κάθε άδειο μπουκάλι που επιστρέφετε. Τα μπουκάλια επιστρέφονται στον παραγωγό, από τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά. Με αυτόν τον τρόπο, ως καταναλωτής πληρώνετε για το ποτό σας, όχι για τη συσκευασία.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

55



Φωτογραφίες διακοπών

Πόσο πολύ νομίζετε ότι οι οικογενειακές σας διακοπές μπορεί να επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή;

Ο αντίκτυπος των διακοπών σας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο μακριά αλλά και με ποιον τρόπο ταξιδεύετε. Το ταξίδι με το αεροπλάνο έχει ασύγκριτα μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο σε σχέση με το ταξίδι που γίνεται με το αυτοκίνητο ή το τρένο. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πάτε διακοπές! Απλώς σκεφτείτε αν είναι απαραίτητο να ταξιδέψετε με το αεροπλάνο. Τα αεροπλάνα καίνε μεγάλες ποσό-τητες καυσίμων και εκλύουν μεγάλες ποσότητες CO2 στην ατμόσφαιρα. Οι αερομεταφορές είναι άμεσα υπεύ-θυνες για το 3 % περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη. Αν, μάλιστα, συμπεριληφθούν και οι έμμεσες επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, ο συνολικός αντίκτυπος στην κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι δύο με τέσσερις φορές μεγαλύτερος. Λοιπόν γιατί δεν παίρνετε το τρένο αν μπορείτε; Το να μοιράζεστε το αυτοκίνητό σας έχει, επίσης, μικρότερο αντίκτυπο. Αν τελικώς προτιμήσετε το αεροπλάνο για να ταξιδέψετε, επωφεληθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο από αυτή σας την επιλογή. Για παράδειγμα, μπορείτε να μείνετε για μεγαλύτερο διάστημα στον τελικό σας προορισμό ή να ταξιδεύετε ίσως λιγότερο συχνά προς αυτόν τον προορισμό. Αν και το να πηγαίνουμε διακοπές είναι πάντοτε ευχάριστο, πρέπει παράλ-ληλα να σκεφτόμαστε και τους πόρους που χρησιμοποιούμε για την πραγματοποίηση του κάθε ταξιδιού μας. Επίσης, τα προγράμματα αντιστάθμισης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα βοηθούν στη μείωση των αρνη-τικών επιπτώσεων που έχουν οι αερομεταφορές, καθώς και άλλες ρυπογόνες δραστηριότητες στο περιβάλ-λον. Υπάρχουν πολλοί ιστότοποι όπου μπορείτε να καταβάλετε κάποιο χρηματικό ποσό για να αντισταθμίσετε τις σχετιζόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, επενδύοντας σε «πράσινα» μέτρα, όπως η φύτευση δέντρων ή η εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών σε δημόσια κτήρια. Τέλος, όταν φτάσετε στον τελικό σας προ-ορισμό, φροντίστε να έχετε επιλέξει έναν τύπο διαμονής που να σέβεται το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Είναι, επίσης, καλό να προτιμήσετε την τοπική κουζίνα και να προσπαθήσετε να μην χρησιμοποιήσετε αυτο-κίνητο για τις μετακινήσεις σας.

Μεταφορές/Ταξίδια

Οι μεταφορές αποτελούν μία από τις κυριότερες αιτίες πίεσης που ασκείται στους φυσικούς πόρους, σε συνδυασμό με την κατασκευή στεγαστικών έργων και την παραγωγή ειδών διατροφής. Για να μετακι-νηθεί ένα αντικείμενο από τη θέση Α στη θέση Β απαιτείται ενέργεια, η οποία με τη σειρά της απαιτεί τη χρήση φυσικών πόρων. Αν σκεφτούμε πιο προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε στον περι-βάλλοντα χώρο μας, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των καθημε-ρινού μας τρόπου ζωής.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

56




Όλοι γνωρίζουμε πως δεν είναι εύκολο να ζήσουμε χωρίς το αυτοκίνητό μας, αλλά είναι αυτός λόγος για να μην κάνουμε τουλάχιστον μια προσπάθεια για να το χρησιμοποιούμε λιγότερο;

Μερικές από τις ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να γίνει πιο «πράσινη» η ζωή που ζούμε απαιτούν πραγ-ματική προσπάθεια εκ μέρους μας. Άλλες ενέργειες μπορεί να φαίνονται ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Προτιμήστε να περπατήσετε παρά να πάρετε το αυτοκίνητό σας. Δεν είναι καθόλου δύσκολο να επιλέξετε το περπάτημα, καθώς έχει πολλά και προφανή οφέλη για το περιβάλλον. Αρχικά, επιτυγχάνεται η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης, ενώ επίσης μειώνεται ο αριθμός των πόρων που απαιτούνται για την κατασκευή, την τροφοδοσία με ενέργεια και τη συντήρηση του αυτοκινήτου, για να μην αναφέρουμε και τα οφέλη που έχει για την υγεία μας η συχνή φυσική άσκηση. Κάποιες φορές, φυσικά, είναι αναπόφευκτο να χρη-σιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μετακινηθείτε. Όταν, όμως, πρόκειται να διανύσετε μια μικρή απόσταση, όπως όταν θέλετε να πάτε στα μαγαζιά της περιοχής σας ή να συναντήσετε κάποιον φίλο σας για καφέ, σκεφτείτε προσεκτικά εάν είναι πραγματικά απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για να μεταβείτε στον προ-ορισμό σας ή εάν μπορείτε με την ίδια ευκολία να περπατήσετε για να φτάσετε ως εκεί. Υπάρχει πραγματικά κάποιος από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Υπάρχει πραγματικά κάποιος από εσάς που να μην δυσανασχετεί όταν πηγαίνει να αγοράσει τρόφιμα; Οι ουρές, ο κόσμος καθώς και η μάχη για να βγείτε από το πάρκινγκ αυτοκινήτων μπορεί να είναι πολύ βαρετά. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βρε-θείτε στο ταμείο αναρωτηθείτε εάν ήταν όντως απαραίτητο να κάνετε όλη αυτή τη διαδρομή για τα ψώνια σας. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να ζητήσετε να σας παραδοθούν τα τρόφιμα που επιθυμείτε στο σπίτι σας; Οι αγο-ρές τροφίμων μέσω του διαδικτύου είναι ένας πιο αποδοτικός τρόπος για να γεμίσετε το σπίτι σας με τρόφιμα.

Και μια μικρή συμβουλή: Βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε την ημερομηνία ανάλωσης των τροφίμων που έχετε στη διά-θεσή σας, έτσι ώστε να γνωρίζετε ποιο προϊόν πρέπει να καταναλωθεί πρώτα και μην ξεχνάτε ότι η σπατάλη φαγητού ισοδυναμεί με σπατάλη πόρων. Αν προτιμάτε να μεταβείτε οι ίδιοι στο κατάστημα τροφίμων, σκεφτείτε αν μπορείτε να προμηθευτείτε ό,τι χρειάζεστε από την περιοχή σας και προσπαθήστε να μεταβείτε στο κατάστημα είτε με τα πόδια είτε με το ποδήλατο. Και φυσικά μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας και τη λίστα με τα ψώνια σας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

57



Πλύσιμο ρούχων

Μήπως το πλυντήριο ρούχων σας βλάπτει το περιβάλλον;

Αν και τα πλυντήρια ρούχων είναι αδιαμφισβήτητα πιο αποδοτικά σήμερα, μπορούμε να κάνουμε ακόμα κάτι παραπάνω για να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματική χρήση των πόρων. Για να ωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από το νερό και την ενέργεια που χρησιμοποιούμε, υπάρχουν μερικοί απλοί κανόνες που μπο-ρείτε να ακολουθήσετε. Χρησιμοποιήστε το πρόγραμμα που πρέπει για να πλύνετε τα ρούχα σας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει πάντοτε να χρησιμοποιείτε ένα πρόγραμμα πλύσης με πολύ υψηλή θερμοκρασία. Τα προγράμματα για βαμβακερά σε θερμοκρασία 40˚C έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν με πλήρες φορτίο. Επομένως, προσπαθείτε να γεμίζετε τον κάδο του πλυντηρίου σας με ρούχα. Αν διαπιστώσετε ότι συχνά δυσκολεύεστε να γεμίσετε με ρούχα το πλυντήριο, ίσως θα ήταν προτιμότερο την επόμενη φορά να αγορά-σετε ένα πλυντήριο με μικρότερο κάδο. Αναζητήστε πλυντήρια που φέρουν το οικολογικό σήμα με ειδικούς κύκλους για μικρότερα φορτία. Πολλά από τα καινούργια μοντέλα πλυντηρίων ενδεχομένως να φέρουν το ανάλογο οικολογικό σήμα που δείχνει ότι χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και ενέργεια για το πλύσιμο των ρού-χων. Επίσης, προσέξτε τι αναγράφουν οι ετικέτες στα ρούχα. Πολλές από αυτές αναγράφουν την ένδειξη ότι το ρούχο χρειάζεται μόνο «στεγνό καθάρισμα», αλλά στην πραγματικότητα μπορείτε να το πλύνετε και στο χέρι. Τέλος, χρησιμοποιείτε ένα όσο το δυνατόν λιγότερο βλαβερό για το περιβάλλον προϊόν για το πλύσιμο των ρούχων. Σε αυτό, θα σας βοηθήσει το να αναζητήσετε προϊόντα που φέρουν το οικολογικό σήμα με τη μορφή λουλουδιού.

Ενεργειακή αποδοτικότητα

Αυτό που μας χαρακτηρίζει ως κοινωνία είναι ότι εξαρτώμαστε σε μεγάλο βαθμό από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Αυτό που χρειάζεται είναι να αναζητή-σουμε τρόπους ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι η ηλιακή και η αιολική, στην καθημερινή μας ζωή. Ωστόσο, η αποδοτικότητα, ως προς τη χρήση των πηγών ενέργειας έχει να κάνει και με το πώς μπορούμε να επωφεληθούμε από την ενέργεια που ήδη χρησιμοποιούμε. Μπο-ρούμε να συμβάλλουμε στη διάσωση του περιβάλλοντος, αλλά και να εξοικονομήσουμε χρήματα υιο-θετώντας στην πράξη μικρές λύσεις, όπως το να σβήνουμε τα φώτα όταν φεύγουμε από τον χώρο στον οποίο βρισκόμαστε και να χρησιμοποιούμε παράθυρα με διπλά τζάμια για την αποφυγή της διαφυγής θερμότητας από αυτά.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

58



Πλαίσιο παραθύρου (καθιστικό)

Είστε σίγουροι ότι δεν πετάτε λεφτά από το παράθυρο;

Μην ξεχνάτε ότι περίπου το 30 % της απώλειας θερμότητας ενός σπιτιού οφείλεται στα παράθυρα, γεγονός που σημαίνει πως η χρήση ενεργειακά αποδοτικών παραθύρων μπορεί να βοηθήσει κατά πολύ στον περιορισμό της απώλειας θερμότητας. Πολύ σύντομα θα δείτε ότι θα γίνει απόσβεση του αρχικού χρηματικού ποσού που επεν-δύσατε όταν λάβετε τους λογαριασμούς θέρμανσης. Τα παράθυρα με διπλά και τριπλά τζάμια παγιδεύουν τα ευγενή αέρια ανάμεσα σε δύο ή τρία φύλλα γυαλιού δημιουργώντας έναν μονωτικό φραγμό. Ένα από τα κυρι-ότερα πλεονεκτήματα από τη χρήση αυτών των παραθύρων είναι ότι συγκρατούν τη θερμότητα στο εσωτερικό του σπιτιού και προσφέρουν εξαιρετική προστασία από αντίξοες καιρικές συνθήκες. Επίσης τα παντζούρια και οι βαριές κουρτίνες θα βελτιώσουν τη θερμομόνωση και ηχομόνωση. Εάν αποτελεί πρόκληση η διατήρηση της δροσιάς μέσα στο σπίτι σας όταν ο καιρός είναι πιο ζεστός, τα παντζούρια και οι περσίδες θα βοηθήσουν στην εξοικονόμηση του κόστους της ενέργειας των ανεμιστήρων ή του κλιματιστικού. Αλλά αν σκοπεύετε να αλλάξετε τα παράθυρά σας, γιατί να μην ελέγξετε τη μόνωση που χρησιμοποιείται σε ολόκληρο το κτήριο (πόρτες, τοίχοι, σκεπή, υπόγειο κ.λπ.); Μπορείτε να καλέσετε κάποιον ειδικό για να ελέγξει το κτήριο και να σας ενημερώσει σχε-τικά με τις αλλαγές που θα μπορούσατε να κάνετε για να βελτιώσετε την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού σας.

Λαμπτήρες

Έχετε σκεφτεί πως αλλάζοντας τους λαμπτήρες του σπιτιού σας μπορείτε να συνεισφέρετε σε ένα πιο «φωτεινό» μέλλον για τα εγγόνια σας;

Και όμως, θα μπορούσατε να συνεισφέρετε με αυτόν τον τρόπο. Όσο, μάλιστα, μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια, τόσο το καλύτερο. Αλλάζοντας τους λαμπτήρες του σπιτιού σας με λαμπτήρες υψηλής ενεργειακής απόδοσης, χρησιμοποιείτε πέντε φορές λιγότερη ενέργεια σε σχέση με τους παλιούς λαμπτήρες, συμβάλλοντας κατ' αυτόν τον τρόπο στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μπο-ρείτε πλέον να βρείτε τέτοιου είδους λαμπτήρες σε χαμηλές τιμές σχεδόν παντού, ακόμα και στα σούπερ μάρκετ. Μπορείτε να αγοράσετε λαμπτήρες υψηλής ενεργειακής απόδοσης που φαίνονται να είναι ίδιοι ως προς την εξω-τερική τους εμφάνιση και τη σύστασή τους με τους λαμπτήρες κλασικού τύπου, ενώ παράλληλα δίνουν την ίδια ποι-ότητα φωτισμού. Ένας λαμπτήρας 20-watt υψηλής ενεργειακής απόδοσης με διάρκεια ζωής 12.000 ώρες μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση περίπου €70 σε όλη τη διάρκεια ζωής του, σε σχέση με τον προκάτοχό του λαμπτήρα πυρακτώσεως των 100-watt. Η ΕΕ έχει πλέον καταργήσει κλιμακωτά την πώληση των συμβατικών λαμπτήρων οικιακής χρήσης σε όλα τα Κράτη Μέλη. Μέχρι το 2020 αυτές οι ενέργειες θα εξοικονομούν αρκετή ενέργεια για την τροφοδότηση 11 εκατομμυρίων σπιτικών κάθε χρόνο. Εν τω μεταξύ οι κατασκευαστές λαμπτήρων έδρασαν ταχύτατα για να αναπτύξουν ελκυστικούς λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας όπως είναι τα LED, και οι τιμές τους πέφτουν συνεχώς. Ωστόσο, επειδή κυκλοφορούν ακόμα στην αγορά ορισμένοι τύποι λαμπτήρων με μικρότερη ενεργειακή απόδοση, είναι σημαντικό να ελέγχετε τα ενεργειακά σήματα που φέρουν οι λαμπτήρες και να επιλέ-γετε τους λαμπτήρες με τη μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση. Επίσης, ακόμα και αν ένας λαμπτήρας είναι ενεργει-ακά αποδοτικός, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον αφήνετε αναμμένο, όταν δεν τον χρειάζεστε.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

59



Πλυντήριο πιάτων

Για να επιτευχθεί η κατανάλωση λιγότερης ενέργειας, μήπως χρειάζεται να αγοράσετε ένα πιο αποδοτικό πλυντήριο πιάτων;

Αν επιθυμώ να χρησιμοποιώ τους φυσικούς πόρους με πιο αποτελεσματικό τρόπο, πρέπει να χρησιμοποιώ πλυ-ντήριο πιάτων ή να πλένω τα πιάτα στο χέρι; Το θέμα είναι με ποιον τρόπο χρησιμοποιείτε το πλυντήριο πιάτων, τι κατηγορία πλυντηρίου χρησιμοποιείτε, καθώς και το κατά πόσο το πλύσιμο των πιάτων στο χέρι γίνεται με αποδοτικό τρόπο. Δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα στο να χρησιμοποιείτε πλυντήριο πιάτων. Κατά πρώ-τον, το πλυντήριό σας μπορεί να χρησιμοποιεί τρεις με τέσσερις φορές λιγότερο νερό απ' όσο απαιτείται για το πλύσιμο της ίδιας ποσότητας πιάτων στο χέρι. Αυτό που έχει σημασία, πάντως, είναι να διαλέξετε το σωστό πλυ-ντήριο πιάτων. Βρείτε ένα πλυντήριο πιάτων που κατατάσσεται στις κατηγορίες πλυντηρίων υψηλής ενεργεια-κής απόδοσης, επιλέγετε το οικονομικό πρόγραμμα όταν μπορείτε και γεμίζετε πλήρως το πλυντήριο πριν το θέσετε σε λειτουργία. Το καλύτερο θα ήταν να το θέτετε σε λειτουργία το βράδυ. Αυτό δεν συνιστά μόνο μια οικονομική για εσάς λύση, αλλά παράλληλα θα χρησιμοποιείτε το δίκτυο τροφοδοσίας ηλεκτρικής ενέργειας τη στιγμή που θα είναι σε λειτουργία ο μικρότερος δυνατός αριθμός σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε μονάδα αυτών των σταθμών θα έχει ελαφρώς χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα. Αν πλένετε τα πιάτα στο χέρι, φροντίστε να αγοράζετε οικολογικό υγρό καθαρισμού πιάτων, να μην αφήνετε το νερό να τρέχει από τη βρύση και να μην ζεσταίνετε υπερβολικά το νερό που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε.

Λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος/φυσικού αερίου

Δεν είναι προτιμότερο να έχετε αποθηκευμένους τους λογαριασμούς σας στον υπολογιστή σας, από το να βρίσκο-νται πεταμένοι πάνω στο τραπέζι;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ότι στο μέλλον θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε περισσότερη ανανεώσιμη και πράσινη ενέργεια. Πρέπει να αναλογιστούμε τις υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας, όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο. Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να δώσουμε ώθηση στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι απλώς να το ζητήσουμε. Όσο περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν πράσινες πηγές ενέργειας, τόσο πιο φθηνές θα γίνονται αυτές οι πηγές. Φυσικά, η καλύ-τερη εξοικονόμηση ενέργειας που μπορείτε να κάνετε είναι να χρησιμοποιείτε σε πρώτη φάση λιγότερη ενέργεια. Ωστόσο, η εύρεση τρόπων για να τροφοδοτείτε το σπίτι σας με ανανεώσιμη ενέργεια, είναι μια εξαιρετική λύση από την οποία μπορείτε να επωφεληθείτε. Η εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, για παράδειγμα, μπορεί να φαίνεται ότι είναι μια ακριβή επένδυση βραχυπρόθεσμα, αλλά θα σας δώσει τη δυνατότητα να έχετε πρόσβαση σε μια πηγή δωρεάν ενέργειας για τα επόμενα χρόνια, χωρίς να ανησυχείτε για τις διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας. Ωστόσο, για τους περισσότερους ανθρώπους ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος για να μειώσουν την ποσότητα της ενέρ-γειας που καταναλώνουν είναι να αρχίσουν να χρησιμοποιούν με πιο αποδοτικό τρόπο τις πηγές ενέργειας. Το πρώτο βήμα για να κάνετε καλύτερη χρήση της ενέργειας είναι συνήθως να εγκαταστήσετε έναν ευφυή μετρητή, με τον οποίο θα μπορείτε να μετράτε την ενέργεια που καταναλώνετε και να ελέγχετε το κατά πόσο σπαταλάτε ενέργεια. Τέτοιου είδους μετρητές διατίθενται ήδη από ορισμένους προμηθευτές ενέργειας. Ο στόχος της ΕΕ είναι να μπορέσει να εγκαταστήσει έξυπνους μετρητές στο 80 % των νοικοκυριών έως το 2020.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

60



Αναπαραγωγός πολυμέσων

Πόσους δίσκους θα μπορούσατε να αγοράσετε με τα χρήματα που σπαταλάτε για να φορτίσετε το ΜΡ3 σας καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας;

Γιατί, λοιπόν, πολλοί από εμάς αφήνουμε αντικείμενα όπως κινητά τηλέφωνα, φορητούς αναπαραγωγούς πολυ-μέσων και συσκευές αναπαραγωγής μουσικής με το καλώδιό τους συνδεδεμένο στην πρίζα αν και έχει ολοκλη-ρωθεί η φόρτισή τους; Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι με το να φορτίζουν συνεχώς αυτές τις ηλεκτρονικές τους μικροσυσκευές εξασφαλίζουν την καλύτερη λειτουργία τους. Στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο: η συνεχής παροχή φόρτισης στην μπαταρία μειώνει μακροπρόθεσμα τον κύκλο ζωής της, γεγονός που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να αντικαταστήσετε την μπαταρία ή τη μικροσυσκευή πολύ πιο σύντομα απ' όσο υπο-λογίζατε αρχικά. Φυσικά, είναι αυτονόητο ότι αυτό επιβαρύνει το περιβάλλον αλλά και την τσέπη σας. Οι μπατα-ρίες ιόντων λιθίου όπως εκείνες που χρησιμοποιούνται στα έξυπνα τηλέφωνα λειτουργούν καλύτερα αν δεν τα αφήνουμε να αδειάσουν και δεν τα φορτίζουμε τελείως κάθε φορά. Η καλύτερη πρακτική είναι να τα επαναφορ-τίζουμε όταν έχουν ακόμα 40 % ισχύος και να σταματήσουμε να τα φορτίζουμε όταν είναι φορτισμένα περίπου στο 80 %. Η λύση είναι απλή: μάθετε πόσο περίπου χρειάζεται για να φορτιστεί η συσκευή σας και φροντίστε να βρίσκεστε στην περιοχή προκειμένου να την αποσυνδέσετε όταν ολοκληρωθεί η φόρτιση.

Πλαίσιο παραθύρου (υπνοδωμάτιο)

Είναι καλαίσθητο; Οικονομικό; Οικολογικό; Γιατί δεν επιλέγετε ένα πλαίσιο παραθύρου που να συνδυάζει και τις τρεις αυτές ιδιότητες;

Ο καλύτερος τρόπος για να κάνετε το σπίτι σας όσο πιο ενεργειακά αποδοτικό γίνεται είναι να περιορίσετε τη διαφυγή ενέργειας από το σπίτι σας. Η θερμότητα διαφεύγει από το σπίτι από οποιαδήποτε πιθανή χαραμάδα. Για οικονομικούς και περιβαλλοντικούς, λοιπόν, λόγους είναι ιδιαιτέρως σημαντικό η θερμότητα αυτή να παρα-μένει στο εσωτερικό του σπιτιού. Τα παράθυρα θεωρούνται ένα από τα κυριότερα μέσα από τα οποία διαφεύγει η θερμότητα ενός σπιτιού. Στην πραγματικότητα, περισσότερο από το 30 % της θερμότητας του σπιτιού διαφεύ-γει μέσα από πλαίσια παραθύρων με κακή θερμομόνωση ή μέσα από παράθυρα με μονό τζάμι. Γιατί, λοιπόν, δεν σκέφτεστε να περάσετε διπλά ή ακόμα και τριπλά τζάμια στα παράθυρά σας; Αυτό, φυσικά, προϋποθέτει να δαπα-νήσετε ένα αρχικό χρηματικό ποσό για την προτεινόμενη εγκατάσταση, αλλά μακροπρόθεσμα το σπίτι σας θα είναι πιο ζεστό, ενώ παράλληλα θα χρειάζεστε λιγότερη ενέργεια για να το ζεστάνετε. Με αυτόν τον τρόπο βοη-θάτε το περιβάλλον, αλλά και δεν επιβαρύνετε την τσέπη σας. Όταν επιλέγετε πλαίσιο παραθύρου, σκεφτείτε τις θερμικές ιδιότητες των υλικών από το οποίο είναι κατασκευασμένο, καθώς και στη βιωσιμότητά τους: για παρά-δειγμα, τα ξύλινα πλαίσια προέρχονται από ανανεώσιμη πηγή και είναι βιοδιασπώμενα. Τέλος, μην κάνετε μόνωση χωρίς να φροντίσετε για επαρκή εξαερισμό: πολλά νέα ή πρόσφατα μονωμένα σπίτια έχουν προβλή-ματα με την ποιότητα του εσωτερικού αέρα, λόγω της συγκέντρωσης υγρασίας και ρύπων όπως είναι το ραδό-νιο και η φορμαλδεΰδη, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας για ενήλικες και παιδιά.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

61



Ψυγείο

Νομίζετε ότι είναι καλό να παραγεμίζετε το ψυγείο σας;

Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη εσφαλμένη αντίληψη, σύμφωνα με την οποία ένα γεμάτο ψυγείο είναι κατ' επέ-κταση και ένα ενεργειακά αποδοτικό ψυγείο. Και όμως, αυτό δεν ισχύει, καθώς η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση του ψυγείου επιτυγχάνεται όταν το εσωτερικό του είναι γεμάτο κατά 3/4, και εξοικονομεί περισσότερη ενέργεια. Και μην ξεχνάτε ότι υπάρχουν, όμως, και άλλοι τρόποι τους οποίους μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να κάνετε το ψυγείο σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Χρειάζεται να κάνετε απόψυξη σε τακτά χρονικά διαστήματα, προ-κειμένου το ψυγείο σας να λειτουργεί με τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση. Μην αφήνετε την πόρτα του ψυγείου ανοικτή για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς έτσι διαφεύγει ένα μέρος του ψυχρού αέρα που βρίσκεται εντός του ψυγείου, και μην τοποθετείτε ζεστό φαγητό στο ψυγείο ή στον καταψύκτη. Αφήστε το πρώτα να κρυώσει. Επίσης, να ελέγχετε τακτικά το φαγητό – δεν υπάρχει κανένας λόγος να κρατάτε κάποιο φαγητό στο ψυγείο που τελικά θα το πετάξετε, από τη στιγμή που δεν επιθυμείτε να το καταναλώσετε πριν χαλάσει. Καθώς μεταβαίνουμε στην κυκλική οικονομία, θα υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες να νοικιάζουμε μεγάλα αντικείμενα όπως είναι τα ψυγεία και οι καταψύκτες. Οι κατασκευαστές θα έχουν την ευθύνη για τη συντήρηση, την ανακαίνιση και την επα-ναχρησιμοποίηση εξαρτημάτων στο τέλος της ζωής του προϊόντος, εξοικονομώντας ενέργεια και πόρους. Ψάξτε για οικονομικά αποδοτικές επιλογές μίσθωσης αν ανακαινίζετε το σπίτι σας.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

62



Παπούτσια

Θα εξακολουθείτε να θέλετε τα παπούτσια σας, όταν θα έχει περάσει το αρχικό αίσθημα ενθουσιασμού που είχατε για αυτά;

Όταν αγοράζετε παπούτσια, προσπαθήστε να μην αγοράζετε ένα ζευγάρι το οποίο θα το φορέσετε μόνο μία φορά ή το πολύ δύο φορές. Αξίζει να πληρώσετε λίγο παραπάνω για να αποκτήσετε ένα καλό ζευγάρι παπού-τσια που θα αντέξουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν αποφασίσετε ότι θέλετε να ξεφορτωθείτε κάποιο ζευγάρι από τα παπούτσια σας, μην τα πετάξετε στον κάδο απορριμμάτων. Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να τα πάτε για ανακύκλωση ή να τα δώσετε στο κατάστημα κάποιας φιλανθρωπικής οργάνωσης.

Πιάτο στο οποίο έχει περισσέψει φαγητό

Μήπως τα μάτια σας είναι αχόρταγα;

Η σπατάλη φαγητού αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Όταν πετάμε φαγητό στα σκουπίδια, δεν δημιουργούμε μόνο απορρίμματα, τα οποία δεν έχουν απορριφθεί με σωστό τρόπο, αλλά και χαραμίζουμε άσκοπα την ενέργεια και τα υλικά που χρειάστηκαν για την καλλιέργεια, τη μεταφορά, την επεξεργασία και τη φύλαξη των υλικών από τα οποία κατασκευάστηκε το φαγητό, μέχρι να καταλήξουν τελικώς στην κουζίνα σας. Ένας τρόπος για να περιορίσουμε τη σπατάλη φαγητού είναι να μαγειρεύουμε μόνο όση ποσότητα φαγητού ενδέ-χεται να καταναλώσουμε. Σε περίπτωση που έχει περισσέψει φαγητό στην κατσαρόλα ή στο πιάτο, φυλάξτε το για να το καταναλώσετε την επόμενη ημέρα. Αν βρίσκεστε σε κάποιο εστιατόριο, μπορείτε να ζητήσετε από τον σεφ να μην προσθέσει κάποιο υλικό που δεν επιθυμείτε στο πιάτο σας ή να ζητήσετε μια ειδική συσκευασία μεταφοράς φαγητού για να τοποθετήσετε σε αυτήν το υπόλοιπο φαγητό που δεν φάγατε. Αν το υπόλοιπο του φαγητού που έχει περισσέψει στο πιάτο σας δεν μπορεί να καταναλωθεί αργότερα, φροντίστε να το πετάξετε στον σωστό κάδο απορριμμάτων. Αν οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης δεν περισυλλέγουν απορρίμματα κατανάλωσης φαγητού, τότε γιατί δεν επενδύετε στο να αποκτήσετε έναν κομποστοποιητή κου-ζίνας ή έναν κάδο κομποστοποίησης κήπου; Μπορείτε ακόμα να αγοράσετε κομποστοποιητές και να τους

Υπερκατανάλωση

Στον καταναλωτικό κόσμο της δυτικής κοινωνίας, το χαρτί συχνά συνδέεται θετικά με την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, πόροι όπως τα μεταλλεύματα και τα είδη διατροφής δεν είναι ανεξάντλητα. Αυτό σημαί-νει ότι όταν εμείς καταναλώνουμε υπερβολικά αυτά τα αγαθά, κάποιος άλλος συνάνθρωπός μας σε κάποιο σημείο του πλανήτη αναγκάζεται να καταναλώσει λιγότερα αγαθά. Καθώς ο παγκόσμιος πλη-θυσμός συνεχίζει να αυξάνεται, είναι απαραίτητο να καταβληθεί προσπάθεια ώστε οι φυσικοί πόροι του πλανήτη να διαρκέσουν λίγο περισσότερο. Έπειτα, και εμείς ως καταναλωτές πρέπει να αρχίσουμε με τη σειρά μας να σκεφτόμαστε λιγότερο τι θέλουμε και περισσότερο τι πραγματικά χρειαζόμαστε.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

63



φυλάξετε μέσα σε κάποιο ντουλάπι της κουζίνας, χωρίς να μυρίζουν. Στην πραγματικότητα, ακόμα και αν δεν έχετε ξεχωριστό χώρο για την περισυλλογή απορριμμάτων φαγητού, μια καλή λύση είναι να κομποστοποιείτε οι ίδιοι αυτά τα απορρίμματα, καθώς με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείτε χρήματα από το κόστος μεταφοράς τους στα σημεία απόρριψης, ενώ παράλληλα δεν χρειάζεται να αγοράσετε χώμα για να καλλιεργήσετε τα δικά σας φυτά. Ο καλύτερος τρόπος, όμως, για να χρησιμοποιήσετε αποτελεσματικά τους πόρους είναι να προσπαθήσετε σε πρώτη φάση να αποφύγετε την παραγωγή απορριμμάτων.

Δώρα

Θα είναι άραγε φέτος ο Αϊ-Βασίλης «πράσινος»;

Σε όλους αρέσει να δίνουν και να παίρνουν δώρα, αλλά έχετε ποτέ σκεφτεί να κάνετε δώρο έχοντας υπόψη σας την αποδοτικότητα των πόρων; Το να αφιερώσετε σε κάποιον ένα μέρος από τον χρόνο σας θα εκτιμηθεί πολύ περισσότερο από ένα όχι ιδιαιτέρως χρηστικό δώρο, το οποίο μπορεί να καταλήξει σε κάποιο συρτάρι ή ακόμα και στον κάδο απορριμμάτων. Προσφερθείτε να τους πάτε εκδρομή ή για ένα γύρο στην πόλη σας, να πληρώ-σετε μερικές ώρες φύλαξης των παιδιών τους, ή μερικά μαθήματα για μια γλώσσα που γνωρίζετε εσείς αλλά όχι εκείνοι. Ή κάντε τους ένα χειροποίητο δώρο – μαρμελάδα, μπισκότα, πλεκτές κάλτσες ή κοσμήματα. Ή ακόμα εισι-τήρια για το θέατρο ή μια συναυλία. Τα καταστήματα χειροποίητης τέχνης στο διαδίκτυο έχουν σημειώσει τερά-στια επιτυχία τα τελευταία χρόνια και είναι φανταστικά για να βρείτε πρωτότυπα χειροποίητα αντικείμενα και αντικείμενα από άμεση ανακύκλωση (up-cycled). Έχετε σκεφτεί να αγοράσετε ως δώρο σε κάποιον ένα δέντρο που μπορεί να φυτευτεί στο δάσος του Αμαζονίου ή να του κάνετε δώρο μία επιταγή για να ψωνίζει από κάποιο κατάστημα με οικολογικά προϊόντα ή να καλύψετε τα δίδακτρά του για μια σειρά μαθημάτων σχετικά με το πώς μπορεί να καλλιεργήσει τα δικά του φυτά; Εκτός από το ότι αποτελούν πρωτότυπες ιδέες, αυτά τα είδη δώρων έχουν ένα επιπλέον πλεονέκτημα: Μπορούν να συμβάλλουν στην απαραίτητη ευαισθητοποίηση γύρω από ζητή-ματα, όπως είναι η αποψίλωση των δασών και η αποτελεσματική χρήση των πόρων. Τέλος, μην ξεχάσετε και τις λεπτομέρειες – να χρησιμοποιείτε ξανά το ίδιο χαρτί περιτυλίγματος ή να φτιάξετε τη δική σας κάρτα από ανα-κυκλωμένα υλικά.

Είδη ρουχισμού

Η σπατάλη πόρων δεν είναι πλέον στη μόδα!

Έχετε ποτέ αγοράσει κοστούμι για να παρουσιαστείτε σε συνέντευξη και συνειδητοποιήσατε ότι δεν σας χωρά πλέον όταν προσπαθήσατε να το φορέσετε για δεύτερη φορά; Ή μήπως σας έχει τύχει να αγοράσετε ένα φόρεμα για κάποιο γάμο και δεν το ξαναφορέσατε ποτέ; Χρειάστηκε ένα σύνολο από πολλές πρώτες ύλες για να δημι-ουργηθούν τα ρούχα που έχετε καταχωνιάσει στο πίσω μέρος της ντουλάπας σας και δεν τα φοράτε. Επομένως, την επόμενη φορά που θα πάτε στα μαγαζιά για να αγοράσετε καινούργια ρούχα, σκεφτείτε οτιδήποτε πιθανώς χρειάστηκε για να φτιαχτούν αυτά τα ρούχα (π.χ. όλο το νερό και την ενέργεια που χρησιμοποιήθηκαν, πιθανή μόλυνση του περιβάλλοντος κ.λπ.) και ρωτήστε τον εαυτό σας αν πραγματικά χρειάζεστε τα συγκεκριμένα ρούχα.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

64



Σκεφτείτε, πόσα περισσότερα χρήματα μπορείτε να εξοικονομήσετε κάνοντας σωστή χρήση των ρούχων που ήδη έχετε, από το να αγοράζετε συνέχεια καινούργια.

Η γιατί να μην αγοράσετε ρούχα από δεύτερο χέρι; Πολλά αντικείμενα σχεδόν καινούργια υπάρχουν σε τιμή ευκαιρίας σε ιστοσελίδες πλειστηριασμών στο Διαδίκτυο. Αν έχετε αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείτε κάντε με φίλους σας ένα πάρτι ανταλλαγών και διασκεδάστε ανταλλάσσοντας ρούχα. Ή δωρίστε τα αντικείμενά σας μέσω free-cycle (ιστοσελίδες που δέχονται και/ή χαρίζουν μεταχειρισμένα αντικείμενα) ή σε φιλανθρωπικά σωματεία. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα μπορούσαμε να δαπανήσουμε μόλις το 10 % των χρημάτων που ξοδεύουμε για την αγορά καινούργιων ρούχων στην ενοικίαση ειδών πολυ-τελείας, όπως είναι τα κοστούμια και τα φορέματα, αποτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την έκλυση 1,7 εκατομ-μυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο. Γιατί να μην σκεφτείτε αυτή την επιλογή την επόμενη φορά που θα λάβετε πρόσκληση για μια ειδική εκδήλωση;

Κοσμήματα

Ξέρετε την ιστορία πίσω από τη λάμψη;

Όταν αγοράζετε κάποιο κόσμημα, είναι πολύ εύκολο να ξεχάσετε ότι για την κατασκευή του μπορεί να χρειάστη-καν ενέργειες οι οποίες είχαν σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους αλλά και στον πλανήτη. Το εμπόριο κοσμημάτων έχει προσπαθήσει αρκετά τα τελευταία χρόνια προκειμένου να απαντήσει στις ανησυχίες ως προς το ότι η εξόρυξη χρυσού, ασημιού και πολυτίμων λίθων έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον και έχει ως αποτέλεσμα την εκμετάλλευση του ανθρώπινου δυναμικού των εκάστοτε περιοχών καθώς και των αυτόχθονων πληθυσμών. Όμως, δεν παύει να έχει σημαντικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Γνωρίζατε ότι το υδροκυάνιο, ο υδράργυρος και το θειικό οξύ είναι μερικές μόνο από τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων από τη γη, με αποτέλεσμα να μολύνουν σοβαρά μεγάλες χερσαίες και υδάτινες εκτάσεις; Παραδείγματος χάριν, για την εξόρυξη χρυσού απαιτούνται τεράστιες ποσότητες νερού. Καθώς η ζήτηση πολύ-τιμων μετάλλων αυξάνεται, θα συνεχίσει να αυξάνεται και η πίεση που υφίστανται οι πόροι και τα οικοσυστή-ματα. Μερικά κοσμήματα εξακολουθούν ακόμα να κατασκευάζονται από απειλούμενα είδη. Πώς μπορείτε να βοηθήσετε; Αποφύγετε τα αντικείμενα που περιέχουν κοράλλι, ελεφαντόδοντο, χελωνόστρακο ή ροδόξυλο Βρα-ζιλίας. Αν αγοράσετε αντικείμενα που έχουν κατασκευαστεί από προϊόντα εκτρεφόμενων ζώων, όπως οι τσάντες από δέρμα κροκόδειλου, σιγουρευτείτε ότι πρόκειται για είδος που φέρει την άδεια CITES (Σύμβαση για το διε-θνές εμπόριο ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν με εξαφάνιση), η οποία δηλώνει ότι δεν έγινε καμία ενέργεια που βλάπτει τη βιοποικιλότητα. Ακόμα, γιατί να μην αγοράσετε μεταχειρισμένα ή ανακυκλω-μένα κοσμήματα; Τα άμεσα-ανακυκλωμένα κοσμήματα εποχής έχουν ένα όμορφο στιλ παλαιού – σύγχρονου.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

65



Κουμπαράς

Με την εξοικονόμηση πόρων θα γεμίζετε τον κουμπαρά σας

Πολύ σύντομα θα δείτε ότι θα έχετε οικονομία όταν θα μετακινηθείτε μακριά από την αγορά καταναλωτικών αγαθών μιας χρήσης και την τακτική του «πέταξέ το» και θα αρχίσετε να επαναχρησιμοποιείτε, να ανακυκλώ-νετε, να ψωνίζετε συνειδητοποιημένα και να μειώνετε τη χρήση του νερού και της ενέργειας. Με τα χρήματα που θα εξοικονομήσετε γιατί να μην αγοράσετε ποιοτικά αντικείμενα που θα χαίρεστε για πολλά χρόνια;

Ζυγαριά μπάνιου

Ζυγίζετε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προϊόντων που αγοράζετε;

Αν δεν το κάνετε ήδη, αρχίστε να σκέπτεστε αν οι αποφάσεις που παίρνετε όταν ψωνίζετε είναι βιώσιμες. Χρειάζεστε καινούργιο ή μπορείτε να αγοράσετε μεταχειρισμένο ή ανακυκλωμένο; Χρειάζεται να είναι δικό σας το προϊόν, ή μπορείτε αντί για αυτό να το νοικιάσετε ή να το μοιράζεστε, εξοικονομώντας τη συντήρηση και τα έξοδα λειτουργίας του. Το να μοιράζεστε το αυτοκίνητο, η ενοικίαση εργαλείων και εξοπλισμού, η ενοι-κίαση ειδών σπιτιού και η ενοικίαση επίσημων ενδυμάτων είναι όλες επιλογές πιο βιώσιμες από το να αγο-ράζετε τα δικά σας. Επίσης αν υπάρχει μωρό στο σπίτι, έχετε σκεφτεί να χρησιμοποιείτε πάνες και σερβιέτες που πλένονται; Θα σας εξοικονομήσουν χρήματα μακροπρόθεσμα, έχουν όμορφα σχεδιάκια και επίσης έχουν αξία μεταπώλησης. Εναλλακτικά δείτε αν υπάρχουν εταιρείες που καθαρίζουν, παραλαμβάνουν και παραδί-δουν επαναχρησιμοποιημένα αντικείμενα στην περιοχή σας. Ανάλογα με το πού μένετε, αν αποφύγετε τα προϊόντα μιας χρήσης, θα έχετε επίσης αποτρέψει τόνους άσκοπων απορριμμάτων από το να πηγαίνουν στη χωματερή όπου δημιουργούν βλαβερές εκπομπές μεθανίου. Πληροφορηθείτε για την κυκλική οικονομία και συζητήστε τα θέματα με τους φίλους και την οικογένειά σας.

Πράσινη Οικονομία

Η «πράσινη» – ή «κυκλική» – οικονομία έχει σχέση με τον τρόπο που παράγουμε, αγοράζουμε και κατα-ναλώνουμε. Ο στόχος είναι η εξάλειψη των απορριμμάτων και η πιο αποδοτική χρήση των πολύτιμων πρώτων υλών που παίρνουμε από τη φύση. Αντί να χρησιμοποιούμε αντικείμενα με περιορισμένη διάρ-κεια ζωής τα οποία πετάμε όταν δεν τα χρειαζόμαστε πια, ή όταν χαλάνε, η πράσινη οικονομία ευνοεί προϊόντα τα οποία διορθώνονται εύκολα, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να αποσυναρμολογηθούν, να ανακυκλωθούν ή να γίνουν κομπόστ (λίπασμα), κρατώντας με αυτόν τον τρόπο τα απορρίμματα στο ελάχιστο επίπεδο δυνατόν και χρησιμοποιώντας τους περιορισμένους φυσικούς πόρους με σεβασμό.

ΤΕΛΕΥ

ΤΑΊΑ ΕΝ

ΗΜΈΡΩΣΗ

2014

66



Πορτοφόλι

Σπαταλάτε χρήματα άσκοπα;

Αν πάρετε μέτρα για να αποφύγετε τη σπατάλη των τροφίμων, της ενέργειας και του νερού, θα εξοικονομείτε χρήματα για να τα ξοδεύετε σε κάτι που πραγματικά αγαπάτε. Αν πάρουμε όλοι αυτά τα μέτρα, θα βοηθήσουμε επίσης να διατηρηθεί το πανέμορφο φυσικό μας περιβάλλον και να αποφευχθούν οι δαπάνες καθαρισμού που σχετίζονται με τα απορρίμματα και τα οικοσυστήματα που έχουν υποστεί βλάβες.

Παιχνίδι δεινόσαυρος

Άραγε θα εξαφανιστεί ποτέ η κατανάλωση του είδους «πέταξέ το»;

Με την πράσινη – ή κυκλική – οικονομία θα είμαστε χρήστες παρά καταναλωτές, τα προϊόντα θα έχουν ανθε-κτική κατασκευή και μετά θα επαναχρησιμοποιούνται και θα επανακατασκευάζονται, με τη χρήση βιολογικών υλικών τα οποία θα μπορούν να επιστραφούν με ασφάλεια στη φύση και με ανανεώσιμη ενέργεια. Τίποτε δεν χάνεται, τα πάντα μεταμορφώνονται και τα απορρίμματα είναι ανύπαρκτα. Πληροφορηθείτε για την κυκλική οικο-νομία. Είναι ένα συναρπαστικό και δυναμικό πρότυπο που σέβεται τους περιορισμούς των φυσικών πόρων του πλανήτη μας. Επίσης θα απαιτηθεί να υπάρξουν νέες δεξιότητες και νέες ιδέες σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς. Ας ζήσουμε στο μέλλον, όχι στο παρελθόν.

Documents

(Τελευταία ενημέρωση 2014)ec.europa.eu/environment/generationawake/pdf/generation... · 2015-04-22 · ζουμε, πώς χρησιμοποιούμε την ενέργεια