บทท 8 นโยบายการคลง(Fiscal Policy) 1. ความหมายและวตถประสงคของนโยบายการคลง

2. เครองมอของนโยบายการคลง

3. ประเภทของนโยบายการคลง

4. นโยบายการคลงของไทยโดยสงเขป

1

2

1. ความหมายและวตถประสงคของนโยบายการคลง

ความหมายของนโยบายการคลง

นโยบายการคลง (Fiscal Policy) คอนโยบายเกยวกบการ

ใชรายได (T) และรายจาย (G) ของรฐเปนเครองมอส าคญ

ในการก าหนดแนวทาง เปาหมาย และการด าเนนงานเพอให

บรรลเปาหมายทางเศรษฐกจ

วตถประสงคของนโยบายการคลงทส าคญ 4 ประการ ไดแก

(เพอตอบสนองเปาหมายเศรษฐกจมหภาค)

1. สงเสรมการจดสรรทรพยากรของระหวางภาคเอกชนและ

ภาครฐบาลใหมประสทธภาพ

2. สงเสรมการกระจายรายไดท เปนธรรม

3. เสรมสรางความจ าเรญเตบโตทางเศรษฐกจ

4. การรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

3

นโยบายการคลงกบการบรรลเปาหมายเศรษฐกจ

o รฐบาลสามารถใชนโยบายการคลงเพอบรรลเปาหมายทางเศรษฐกจ โดยผานการใชจายรฐบาล และการเปลยนแปลง

อตราภาษ เพอกระตนเศรษฐกจหรอชะลอภาวะเศรษฐกจ

เนองจากจะมผลกระทบตอการใชจายรวม คอ การบรโภค

การลงทน

o การใชงบประมาณทเกนดลหรอขาดดล สงผลตอตลาดเงน ท าใหปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจเปลยนแปลง มผลตอการ

บรโภค การลงทนดวย

4

2. เครองมอของนโยบายการคลง

ปงบประมาณแผนดนของไทย เร มจาก 1 ต.ค. – 31 ก.ย. ของทกป

งบประมาณแผนดน เปนเครองมอส าคญของนโยบายการคลง =

แผนการเงนของรฐบาล ประกอบดวยงบประมาณดาน รายไดและ

รายจาย และการจดหาเงนเพอใหใชจายไดใน 1ป ตามทได

ประมาณการรายจายไว

การจดท างบประมาณ ม 3 ลกษณะ

o งบประมาณสมดล (balanced budget) รายได = รายจาย

o งบประมาณเกนดล (balanced budget) รายได > รายจาย

o งบประมาณขาดดล (balanced budget) รายได < รายจาย

5

เครองมอของนโยบายการคลง

• งบประมาณรายจาย

(จ าแนกตามลกษณะเศรษฐกจ)

– งบลงทน และงบประจ า

– รายจายในการซอสนคาและบรการและรายจายเงนโอน

• งบประมาณรายรบ

– ภาษ

• หนสาธารณะ

– ตามระยะเวลา

หรอ ตามแหลงทมา

6

งบประมาณรายจายของรฐบาล

(government expenditure)

จ าแนกตามลกษณะเศรษฐกจ

วธท 1 แบงเปน

o รายจายในการลงทนของภาครฐบาล (capital or investment expenditure;GK)

o รายจายประจ าหรอรายจายในการบรโภค (current or consumption expenditure

คอ GC )

• Y = C + I + G ไมไดแยกกจกรรมระหวางการบรโภคกบการลงทน

• Y = C + I + GC + GK วธท 2 แบงเปน

o รายจายในการซอสนคาและบรการของรฐบาล (exhaustive expenditure)

o รายจายเงนโอน (Transfer expenditure)

o รายจายเงนโอนทไมมผลตอการสรางผลผลต

เชนเงนบ าเหนจ เงนบ านาญ

o รายจายในการซอทรพยสนมอสอง

เชนซอส งกอสรางเกา จายคาเวนคนทดน

7

• รายจายเพอการลงทน GK

: รายจายเพอสรางความเจรญทางเศรษฐกจ และรายจาย

เพอการไดมาซง ครภณฑ ทดน และสงกอสราง

• รายจายประจ า GC

: รายจายเพอการบรหารงานประจ า

เงนรายจายประเภทเงนเดอน คาจาง และรายจายเพอ

สวสดการแกขาราชการ

8

1. รายไดจากการเกบภาษอากร (Tax revenue)

- ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

- ภาษเงนไดนตบคคล

- ภาษมลคาเพม

- ภาษศลกากร

- ภาษสรรพสามต

ภาษทางตรง VS. ภาษทางออม (สไลดท10,11)

2. รายไดทมใชภาษอากร (Non tax revenue)

- รายไดจากรฐพาณชย

- รายไดจากการขายหลกทรพยและอสงหารมทรพย

- รายไดจากคาธรรมเนยม

งบประมาณรายรบของรฐบาล (government revenue)

สวนใหญ

วตถประสงคของการเกบภาษอากร • จดหารายได

• เพอใหเกดผลกระทบตอการใชทรพยากรของประเทศ

• รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจภายในประเทศ

• รกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจภายนอกประเทศ

• เรงรดความจ าเรญทางเศรษฐกจ

• เกดความเสมอภาคในการกระจายรายได

9

10

: ภาษทผเสยภาษตามกฎหมายจะตองรบภาระภาษไวเอง โดย

จะผลกไปใหผอ นไดยาก

: เชน

(1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา (personal income taxes)

(2) ภาษการใชจายเพอการบรโภค (expenditure taxes)

(3) ภาษเงนไดนตบคคล (corporate income taxes)

(4) ภาษการประกนสงคม (social security tax including pay-roll)

(5) ภาษมรดกและภาษทเกบจากทน (death duties tax)

(6) ภาษการใหโดยเสนหา (gift taxes)

ภาษทางตรง

11

: ภาษทผเสยภาษตามกฎหมายสามารถผลกภาระภาษใหผอ น

ไดงาย

: เชน (1) ภาษสนคาขาออก (export duties)

(2) ภาษสนคาขาเขา (import duties)

(3) ภาษสรรพสามต (excise tax)

(4) ภาษการคา (sales tax)

(5) ภาษทรพยสน (property tax)

ภาษทางออม

โครงสรางอตราภาษ (Tax rate) อตราภาษทจดเกบแบงออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ 1. อตราภาษถดถอยหรอถอยหลง (regressive tax rate) เปนอตราภาษท เกบลดลง เมอฐานภาษเพมขน 2. อตราภาษตามสดสวน (proportional tax rate) เปนอตราภาษทม ลกษณะคงท ไมวาฐานภาษจะเปนจ านวนเทาใด 3. อตราภาษกาวหนา (progressive tax rate) เปนอตราภาษทจดเกบ สงขน เมอฐานภาษเพมขน การพจารณาโครงสรางอตราภาษ วาเปนโครงสรางแบบใดนน พจารณา จากการเปรยบเทยบ อตราภาษเฉลย (Average Tax Rate) กบอตราภาษ สวนเพม (Marginal Tax Rate) ซงค านวณไดดงน

12

อตราภาษเฉลย

จ านวนภาษทตองช าระ x 100

ฐานภาษ

อตราภาษสวนเพม จ านวนภาษทตองเสยเพมขน x 100

ฐานภาษสวนทเพม

=

=

13

14

โครงสรางอตราภาษแสดงโดยตารางไดดงน

โครงสรางอตราภาษ ฐานภาษ อตราภาษ

%

จ านวนภาษ

อตราภาษแบบกาวหนา 1,000

2,000

3,000

7

10

15

70

200

450

อตราภาษแบบคงท

1,000

2,000

3,000

7

7

7

70

140

210

อตราภาษแบบถดถอย 1,000

2,000

3,000

15

10

7

150

200

210

ฐานภาษ อตราภาษ

*ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ฐานภาษ อตราภาษคงท

*ภาษมลคาเพม

ฐานภาษ อตราภาษ

*ภาษสรรพสามต

ลกษณะโครงสรางอตราภาษทงสามแบบดงกลาวอาจพจารณาเปรยบเทยบการ เปลยนแปลงของฐานภาษกบอตราภาษเฉลยไดโดยรปภาพ ดงน

15

16

หนสาธารณะ (Public Debt)

o หนสาธารณะ เกดขนเมองบประมาณแผนดนขาดดล รฐบาลจงจดหาเงน

มาใชในสวนทขาดดล โดยการกอหนสาธารณะ จ าแนกเปน หนระยะส น

กบหนระยะยาว และ หนภายในประเทศ กบหนตางประเทศ

o วตถประสงคของการกอหนสาธารณะ

การกเงนภายในประเทศ

เพอชดเชยงบประมาณการขาดดลช วคราว

เพอใชในการลงทนตามโครงการพฒนาเศรษฐกจ

เพอสรางเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจการกเงนภายในประเทศ

การกเงนจากตางประเทศ

เมอไมสามารถหารายไดจากแหลงภายในประเทศไดเพยงพอ

ตองการท าการลงทนโครงการใหญๆ (mega Project)

17

หนสาธารณะ (Public Debt)

o ผลกระทบทางเศรษฐกจของการกเงนภายในประเทศของรฐบาล

ผลกระทบตอการจดสรรทรพยากร

ผลกระทบตอภาวะตลาดเงนและตลาดทน

ผลกระทบตองบประมาณรายจายของรฐบาล

ผลกระทบตอการกระจายรายได

ผลกระทบตออปสงคมวลรวมและภาวะดลการคา

G I

หน

เหลอมล า

มากขน ขาดดล

18

เครองมอของนโยบายการคลง(ตามลกษณะการท างาน)

แบบต งใจ แบบอตโนมต

ดานรายได ดานรายจาย

ภาษอตรา

คงท/

กาวหนา

เงนโอน/เงน

ชวยเหลอ

19

นโยบายการคลง(ตามลกษณะปญหาศกทตองแกไข)

แบบขยายตว แบบหดตว

20

3. ประเภทของนโยบายการคลง

ประเภทของนโยบายการคลง จ าแนกตามลกษณะการท างาน

3.1นโยบายการคลงแบบอตโนมต (non-discretionary fiscal policy or

build-in stabilizer)

เปนนโยบายการคลงทสามารถปรบตวเพอใหเกดเสถยรภาพหรอลดความ

ผนผวนไดโดยอตโนมต ไมใหการใชจายมวลรวมมากเกนไปหากเศรษฐกจ

มการขยายตว และไมไหการใชจายมวลรวมนอยเกนไปหากเศรษฐกจหดตว

เครองมอทมผลท าใหรายไดจากภาษอากร และรายจาย

เปลยนแปลงไปเองโดยรฐบาลไมตองด าเนนการใดๆ

การเกบภาษเงนไดในอตราคงทและอตรากาวหนา

เงนโอนและเงนชวยเหลอ

การเกบอตรากาวหนาจะรกษาเสถยรภาพโดยอตโนมตไดดกวาอตราคงท

คนมรายไดลด ใหเงนโอนเพม

คนมรายไดเพม ใหเงนโอนลดลง

21

3. ประเภทของนโยบายการคลง

ประเภทของนโยบายการคลง จ าแนกตามลกษณะการ

ท างาน

3.2 นโยบายการคลงแบบต งใจ (discretionary fiscal

policy)

การเปลยนแปลงอตราภาษ

การเปลยนแปลงระดบงบประมาณรายจาย

การเปลยนแปลงท งงบประมาณรายจายและอตราภาษ

ขอด คอ นโยบายการคลงแบบต งใจจะแกไขปญหา

เศรษฐกจไดดกวาแบบอตโนมต

ขอเสย คอ ลาชาอาจไมทนตอเหตการณ

เพราะตองผานกระบวนการทางกฎหมาย

22

3. ประเภทของนโยบายการคลง

ประเภทของนโยบายการคลง จ าแนกตามลกษณะปญหา

เศรษฐกจทตองแกไข

นโยบายการคลงแบบขยายตว (expansionary fiscal policy)

คอ นโยบายการคลงทเพมรายจายของภาครฐบาล และลดอตราภาษ

(ใชงบประมาณแบบขาดดล) ใชเมอภาวะเศรษฐกจตกต า สนคาและ

บรการของผผลตขายไมออก ระดบการวางงานภายในประเทศสง

นโยบายการคลงแบบหดตว (contractionary fiscal policy)

คอ นโยบายการคลงท ลดรายจายของภาครฐบาลและเพมอตราภาษ

(ใชงบประมาณแบบเกนดล) ใชเมอ ภาวะเศรษฐกจขยายตวมาก

เกนไป (Overheat) เกดภาวะเงนเฟอ

X

23

ปญหา เศรษฐกจขยายตวมาก

เงนเฟอ

เศรษฐกจตกต า

เงนฝด,วางงาน

นโยบาย นโยบายการคลง

แบบหดตว

นโยบายการคลง

แบบขยายตว

วธการ • ลดรายจายรฐ

• เพมรายได (ภาษ)

• เพมรายจายรฐ

• ลดรายได (ภาษ)

งบประมาณ งบประมาณแบบเกนดล งบประมาณแบบขาดดล

24

4. นโยบายการคลงของไทยโดยสงเขป

การใชนโยบายการคลงของไทยทผานมา มงเนนเปาหมาย

ทางเศรษฐกจในเรอง

สงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

การรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ

ในขณะทเปาหมายทใหความส าคญนอยกวา คอ

การแกไขปญหาความเหลอมล าของการกระจายรายได