136 Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

การเตรยมตวอยางสำาหรบกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการของรายการโลหะหนกในนำา

Sample preparation for laboratory proficiency testing ofheavy metals in water

รชดา เหมปฐว1*, วรรณ อไพบรณ1

Rachada Hemapattawee1*, Wannee Aupaiboon1

บทคดยอ การเตรยมตวอยางสำาหรบกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการของรายการทดสอบโลหะหนกในนำา ตองมความถกตองแมนยำาและเปนตามขอกำาหนดของ ISO/IEC 17043:2010 การวจยนเปนการศกษาความเหมาะสม ในการเตรยมตวอยางทใชสำาหรบดำาเนนกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการของรายการแคดเมยม (Cd) นกเกล (Ni) และตะกว (Pb) ในนำา โดยการเตมสารละลายมาตรฐานของแตละธาตท ทราบคาแนนอนลงในนำา ปราศจากไอออน เตมกรดไนตรกใหมคาความเปนกรด-ดาง นอยกวา 2.0 เพอรกษาสภาพตวอยาง กวนสารละลายใหเปนเนอเดยวกน บรรจใสขวดตวอยาง และตดฉลากเพอบงชใหชดเจน สมตวอยางเพอนำาไปทดสอบความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรในชวงเวลาทกำาหนด รปแบบทางสถตทใชศกษาความเปนเนอเดยวกน และความเสถยรปฏบตตามมาตรฐาน ISO 13528 : 2005 โดยเปรยบเทยบกบคาสวนเบยงเบนมาตรฐานทใชในการประเมนผลการทดสอบความชำานาญ (The standard deviation for proficiency assessment) ซงเปนคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเปาหมาย (Target standard deviation) ทไดจากทงขอมลการดำาเนนกจกรรมทดสอบความชำานาญทผานมา จากวธทดสอบมาตรฐาน และจากความคดเหนของทปรกษา จงกำาหนดใหมคาเทากบรอยละ 7 ของคากำาหนด โดยคากำาหนดของแคดเมยม (Cd) นกเกล (Ni) และตะกว (Pb) เปนคาอางอง(Reference value) จากสถาบนมาตรวทยาแหงชาต และจากผลการประเมนความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของตวอยางทง 3 ชดทจดเตรยมขนพบวามความเหมาะสมเพยงพอ ตามเกณฑทจะไมสงผลกระทบตอการทดสอบตวอยางของหองปฏบตการทเขารวมกจกรรมทดสอบความชำานาญ

Abstract Thesamplepreparationforlaboratoryproficiencytestingofheavymetalsinwatermustbeaccurate,precise,andmeettherequirementsofISO/IEC17043:2010.Theaimofthisstudyistofindthesuitabilityofsamplepreparationforcadmium(Cd),nickel(Ni)andlead(Pb)inwaterbyaddingknownstandardsolutionsinthedeionizedwater,preservingwithnitricacidatpH-valueabout2.0,mixing,fillinginbottlesandlabelling.Thesamplesarerandomlyselectedforhomogeneityandstabilitytesting.ThestatisticalprocesswasdesignedforhomogeneityandstabilityevaluationaccordingtotheISO13528:2005bycomparingwiththestandarddeviationforproficiencyassessmentwhichisthetargetstandarddeviationbyperceptionfrompreviousrounds,standardmethodandexpertjudgment.Itwassetat7%oftheassignedvalueswhichwerethereferencevaluesfromNationalMetrologyInstitute(Thailand).Theresultsofhomogeneityandstabilityassessmentofthreesetsofsamplesshowedthattheyweresufficientlyhomogeneousandstable.Theseensuredthatalllaboratoriesreceivedistributionunitsthatdonotdiffersignificantlyintheparameterstobeanalyzed.

คำ�สำ�คญ : กจกรรมทดสอบความชานาญหองปฏบตการ, ความเปนเนอเดยวกน, ความเสถยรKeywords : Laboratory proficiency testing , homogeneity , stability

1กรมวทยาศาสตรบรการ*Corresponding author E-mail address : rachada@dss.go.th

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 136 27/08/2014 09:06

137Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

1.บทนำา(Introduction) กจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการเปนเครองมอหนงทใชในการบงชขดความสามารถในการทดสอบของหองปฏบตการ สามารถสรางความเชอมนในผลทดสอบของหองปฏบตการ ซงกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการเปนวธการควบคมคณภาพจากภายนอก (External quality control) ของหองปฏบตการ เพอประกอบการยนขอการรบรองระบบงานหองปฏบตการตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025-2005[1] และสามารถ บงชสมรรถนะของหองปฏบตการ (Laboratory’s performance) และใชเปนเครองมอเฝาระวงการควบคมคณภาพของหองปฏบตการอยางตอเนอง สรางความเชอมนในการตรวจสอบคณภาพสนคาใหสามารถแขงขนไดในเวทสากลและสรางมาตรฐานการประกนความปลอดภยแกผบรโภค ผดำาเนนกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการ (Proficiency testing provider) ตองมระบบการดำาเนนงานทเปนไปตามมาตรฐานสากล I SO / I EC 1704 -2010 [2] เพอใหการประเมนสมรรถนะหองปฏบตการทเขารวมกจกรรมมความถกตองนาเชอถอ ชดตวอยางทใชในกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการมบทบาทสำาคญมากตอการดำาเนนกจกรรม โดยปจจยทจะตองพจารณาเกยวกบการจดเตรยมตวอยางสำาหรบแตละกจกรรม ไดแก ประเภทของตวอยางซงจำาแนกตามลกษณะตวอยางโดยทวไปมลกษณะเปน ของแขง ของเหลว กงของแขง และกาซ องคประกอบ (Matrix) ของตวอยาง และชวงความเขมขนของรายการทดสอบตวอยางทจะตองสอดคลองกบลกษณะของตวอยางทหองปฏบตการทดสอบอยเปนประจำา สำาหรบกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการรายการทดสอบโลหะหนกในนำา (Heavy metalsin water) เปนกจกรรมท มความสำาคญมากในการบงชขดความสามารถของหองปฏบตการในการตรวจสอบปรมาณโลหะหนกในนำา ซงการเตรยมตวอยางสำาหรบกจกรรมนนมความสำาคญอยางยง จะตองอาศยความรและประสบการณในการเตรยมตวอยางทถกตองและเปนไปตามขอกำาหนด เพอลดปจจยทอาจสงผลกระทบในการทดสอบตวอยางของกลมหองปฏบตการทเขารวม

กจกรรม และเปนการสรางความเชอมนในการดำาเนนงานของผจดกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการกจกรรมนมวตถประสงคเพอศกษาวธการเตรยมตวอยางโลหะหนกในนำาใหมความเปนเนอเดยวกน (Homogeneity)และความเสถยร (Stability) ตลอดชวงระยะเวลาทกำาหนดใหหองปฏบตการดำาเนนการทดสอบดวยวธการประเมนผลทางสถตทเหมาะสม ซงขอบเขตของการวจยครงนจะศกษาความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของรายการแคดเมยม (Cd) นกเกล (Ni) และตะกว (Pb) ในตวอยางนำาทจดเตรยมขน

2.วธการวจย(Experimental) 2.1เครองมอ 2.1.1 เครองชงนำาหนก Sartorius CCI100K2 นำาหนกสงสด 150 kg 2.2วสดอางองและวสดอปกรณ 2.2.1 วสดอางอง (standard reference material) ไดแก สารละลายมาตรฐานอางองแคดเมยม, สารละลายมาตรฐานอางองตะกว และสารละลายมาตรฐานอางองนกเกล 2.2.2 วสดอปกรณ 2.2.2.1 ขวดบรรจตวอยางชนด High density polyethylene ขนาดปรมาตร 500 L 2.2.2.2 ถงสำาหรบเตรยมสารละลายตวอยางชนด High density polyethylene tank ขนาดปรมาตร 200 L พรอมอปกรณกวนสารละลาย 2.3ขนตอนการเตรยมสารละลายตวอยาง 2.3.1 คำานวณปรมาตรสารละลายมาตรฐานทใชในการเตรยมตวอยางนำา โดยมสตรการคำานวณปรมาตรสารละลายมาตรฐานทใชในการเตรยมตวอยางนำา ดงน V1 = (V2 X C2) / V2V1 = ปรมาตรสารละลายมาตรฐาน (L)V2 = ปรมาตรสารละลายตวอยาง (L) ทตองการเตรยมC1 = ความเขมขนของสารละลายมาตรฐาน (mg/L)C2 = ความเขมขนของสารละลายตวอยาง (mg/L) 2.3.2 ทำาความสะอาดภาชนะสำาหรบบรรจตวอยาง ดวยผลตภณฑทำาความสะอาด (Detergent)

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 137 27/08/2014 09:06

138 Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

และลางดวยนำาประปาใหสะอาด นำาไปแชในสารละลายกรดไนตรกหรอกรดไฮโดรคลอรกเขมขนรอยละ 10 เปนเวลา 24 ชวโมง และลางดวยนำากลน ผงใหแหง 2.3.3 บรรจนำ าปราศจากไอออนในถ งสำาหรบเตรยมสารละลาย โดยวธชงนำาหนกและปเปตสารละลายมาตรฐานแตละธาต ตามปรมาตรทคำานวณไดในขอ 2.3.1 2.3.4 เตมกรดไนตรกใหสารละลายตวอยางมคาความเปนกรด-ดาง (pH-value) นอยกวา 2.0 เพอ รกษาความเสถยรของสารละลายตวอยาง กวนสารละลาย ใหเปนเนอเดยวกน 2.3.5 บรรจสารละลายใสขวดตวอยางปรมาตร 500 L ปดฝาใหสนท ตดฉลากเพอบงชตวอยางใหชดเจน 2.4การสมตวอยาง(Randomsampling)วธการสมตวอยางมความสำาคญมากตอการศกษาความเปนเนอเดยวกน และความเสถยรของชดตวอยางทจดเตรยมขน เปนวธการทจะทำาใหไดตวอยางทเหมาะสมสำาหรบเปนตวแทนของกลมประชากรทงหมด โดยมสตรการสมตวอยาง ดงน R+xI, I = N/n และ x มคาเปน 0 , 1, 2...โดย I = Sampling Interval, N = จำานวนตวอยางทงหมดทเตรยม, n = จำานวนตวอยางทตองการสม และ R = หมายเลขของตวอยางขวดแรกทถกสม ตวอยางการคำานวณ จำานวนตวอยางทงหมดทเตรยม (N)= 200 ขวด หมายเลขตงแต 001 ถง 200 จำานวนตวอยางทตองการสม (n)= 10 ขวด ดงนน I = 200/10 = 20 และ R= ตวอยางขวดแรกทถกสม ถาตวอยางแรกทถกสมคอหมายเลข 2 ดงนนตวอยางทง 10 ขวดทถกสมจะมหมายเลขดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 : หมายเลขของตวอยางทถกสมจำานวน 10 ขวดR R+I R+2I R+3I R+4I R+5I R+6I R+7I R+8I R+9I2 22 42 62 82 102 122 142 162 182

2.5การทดสอบความเปนเนอเดยวกน (Homo-geneitytesting) ตวอยางทจดเตรยมขนนนจะตองมขอมลบงชความเปนเนอเดยวกน กอนทจะดำาเนนการแจกจายใหหองปฏบตการทเขารวมกจกรรมเพอทำาการทดสอบ โดยตวอยางจำานวน 10 ตวอยางจะถกสมเพอเปนตวแทนของชดตวอยางทงหมดโดยวธสมตวอยาง(random sampling) นำาไปทดสอบรายการ แคดเมยม นกเกล และตะกว ตามวธ Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, AWWA, APHA, 21st ed. 2005 [4] ซงแตละตวอยางจะทดสอบแบบ duplicate และในการประเมนผลเพอตรวจสอบความเปนเนอเดยวกนของตวอยางจะวเคราะหผลดวยการเปรยบเทยบคาสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางตวอยาง (The between-samples standard deviation) กบคาสวนเบยงเบนมาตรฐานทใชในการประเมนผลการทดสอบความชำานาญ (The standard deviation for proficiency assessment) โดยใชเกณฑการยอมรบตามมาตรฐาน ISO 13528 : 2005[3] 2.6การทดสอบความเสถยร(Stabilitytesting)เพอบงชความเสถยรตลอดชวงระยะเวลาทกำาหนดใหหองปฏบตการดำาเนนการทดสอบ โดยสมตวอยางจำานวน 5 ตวอยางจากชดตวอยางเดยวกบทแจกจายใหแกหองปฏบตการทเขารวมกจกรรม นำาไปทดสอบใหปฏบตเชนเดยวกบการทดสอบความเปนเนอเดยวกน โดยวนททำาการทดสอบจะตองเปนวนหลงจากทกำาหนดใหหองปฏบตการทำาการทดสอบเปนวนสดทาย นำาขอมลทไดมาหาคาเฉลยและเปรยบเทยบกบคาเฉลยของชดขอมลททดสอบความเปนเนอเดยวกน โดยใชเกณฑการยอมรบตามมาตรฐาน ISO 13528 : 2005[3] 2.7การออกแบบทางสถต(Statisticaldesigns)รปแบบทางสถตเพอใชศกษาความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของชดตวอยางทจดเตรยมขน เพอบงชความเหมาะสมของตวอยางสำาหรบการดำาเนนกจกรรมการทดสอบความชำานาญ ปฏบตตามตามวธในมาตรฐาน ISO 13528 : 2005[3] การศกษาความเปนเนอเดยวกนทำาโดยการเปรยบเทยบคาสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางตวอยางเทยบกบคาสวนเบยงเบนมาตรฐานทใชในการ

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 138 27/08/2014 09:06

139Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

ประเมนผลการทดสอบความชำานาญ ซงมเกณฑยอมรบความเปนเนอเดยวกน ดงน

สำาหรบการศกษาความเสถยรของตวอยางโดยการเปรยบเทยบคาเฉลยชดขอมลทตองการศกษาความเสถยรตามระยะเวลาทกำาหนดเทยบกบคาเฉลยของชดขอมลททดสอบความเปนเนอเดยวกน เกณฑการยอมรบความเสถยร ดงน

sS ≤ 0.3 p

sS = The between-samples standard deviation

p

= The standard deviation for proficiency assessment

sS ≤ 0.3 p

sS = The between-samples standard deviation

p

= The standard deviation for proficiency assessment

sS ≤ 0.3 p

sS = The between-samples standard deviation

p

= The standard deviation for proficiency assessment

A – B ≤ 0.3 p

A = The general average of the measurements obtained in the homogeneity check

B = The general average of the results obtained in the stability check

A – B ≤ 0.3 p

A = The general average of the measurements obtained in the homogeneity check

B = The general average of the results obtained in the stability check

3.ผลและวจารณ(ResultsandDiscussion) การเตรยมตวอยางสำาหรบกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการรายการโลหะหนกในนำา ขอบเขตของการศกษานเฉพาะรายการแคดเมยม นกเกล และตะกวในนำา ซงเตรยมจากสารละลายมาตรฐานรบรอง (Certified reference material) ของแตละธาต และรกษาสภาพสารละลายตวอยางดวยกรดไนตรกใหมคาความเปนกรด-ดางนอยกวา 2.0 การประเมนความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของชดตวอยางทจดเตรยมขนสำาหรบกจกรรมใชคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเปาหมายของแตละธาต มคาเทากบ 7 % ของคากำาหนด (Assigned value) ซงคากำาหนดของทง 3 ธาตเปนคาอางอง (Reference value) ทไดจากหองปฏบตการอางองของสถาบนมาตรวทยาแหงชาตท ใชเทคนคการวดคาแบบ Isotope Dilution Mass Spectrometry (IDMS) ผลการศกษาความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของชดตวอยางทจดเตรยมขนทง 3 ชด มคาเปนไปตามเกณฑยอมรบของความเปนเนอเดยวกนและความเสถยร นนแสดงวาชดตวอยางมความเหมาะสมเพยงพอสำาหรบการดำาเนนกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการดงแสดงในตารางท 2 – 5 และขอมลทสนบสนนความเหมาะสมของการกำาหนดคา Target standard deviation ของกจกรรมคอ การคำานวณ %CV ดวย Horwitz equationของทง 3 ธาต พบวามคามากกวา 13% CV ของคากำาหนด ซงสงกวาคา Target standard deviation ทกำาหนดไวเทากบ 7% CV ของคากำาหนด ดงแสดงในตารางท 6 และเมอนำาคาเฉลยของผลทดสอบความเปนเนอเดยวกนและคาเฉลยของผลทดสอบความเสถยรเปรยบเทยบกบคาอางอง พบวาผลทดสอบของตวอยางทง 3 ชดมคาแตกตางนอยกวารอยละ 10 ดงแสดงในตารางท 7 ซงแสดงถงความสามารถของหองปฏบตการทดสอบตวอยางสำาหรบการศกษาความเปนเนอเดยวกนและความเสถยร

% CV = 2 (1-0.5 log C) (C = The concentration ratio of assigned value)

% CV = 2 (1-0.5 log C) (C = The concentration ratio of assigned value)

สำาหรบ The standard deviation for proficiency assessment( ) ในกจกรรมนเลอกใชคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเปาหมาย (Target standard deviation) ซงแหลงของขอมลทนำามาใชประกอบการกำาหนดเกณฑคาเปาหมายของกจกรรมนนไดจากขอมลของคาสวนเบยงเบนมาตรฐานจากกจกรรมทดสอบความชำานาญทผานมา (Experience with previous rounds) และจากความคดเหนของทปรกษา(Perception of experts) ดงนนคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเปาหมายของรายการแคดเมยม นกเกล และตะกวในนำา กำาหนดคาในรปแบบ % CV (Coefficient of variation) โดยมเกณฑเทากบ 7 % ของคากำาหนด เพอใชในการประเมนความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของชดตวอยางทจดเตรยมขน และไดทำาการศกษาเพอยนยนความเหมาะสมของการกำาหนดเกณฑประเมนดงกลาวโดย เปรยบเทยบกบคา % CV ทคำานวณไดจาก Horwitz equation ซงมสตรการคำานวณดงน

( p

) 

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 139 27/08/2014 09:06

140 Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

ตารางท 2 ขอมลการศกษาความเปนเนอเดยวกนของตวอยางนำาชดท 1

ตารางท 3 ขอมลการศกษาความเปนเนอเดยวกนของตวอยางนำา ชดท 2

Sample

Cadmium (mg/L) Lead (mg/L) Nickel (mg/L)replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 2

1 0.667 0.673 1.405 1.43 3.971 3.9992 0.674 0.668 1.408 1.404 3.971 4.008 3 0.679 0.672 1.413 1.421 3.984 4.035 4 0.663 0.685 1.393 1.437 4.008 4.055 5 0.673 0.675 1.408 1.417 4.011 4.072 6 0.680 0.681 1.431 1.411 3.986 4.068 7 0.667 0.670 1.401 1.403 4.048 4.007 8 0.672 0.675 1.424 1.422 4.059 4.051 9 0.671 0.671 1.415 1.417 3.962 4.036 10 0.678 0.670 1.402 1.409 4.040 3.970

Between Sample analysis

mean 0.673 1.414 4.017

sS 0.000 0.000 0.000

p

0.043 0.093 0.277

0.3 p

0.013 0.028 0.083

sS ≤ 0.3 p

SUFFICIENT SUFFICIENT SUFFICIENT

Sample

Cadmium (mg/L) Lead (mg/L) Nickel (mg/L)replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 2

1 0.04 0.04 0.408 0.407 0.31 0.312 0.04 0.04 0.406 0.405 0.30 0.31 3 0.04 0.04 0.400 0.408 0.30 0.31 4 0.04 0.04 0.404 0.404 0.30 0.30 5 0.04 0.04 0.408 0.404 0.30 0.30 6 0.04 0.04 0.408 0.405 0.30 0.30 7 0.04 0.04 0.407 0.402 0.31 0.31 8 0.04 0.04 0.402 0.408 0.30 0.30 9 0.04 0.04 0.406 0.408 0.30 0.30

10 0.04 0.04 0.407 0.409 0.30 0.31

Between Sample analysis

mean 0.040 0.406 0.304

sS 0.000 0.000 0.003

p

0.003 0.029 0.021

0.3 p

0.001 0.009 0.006

sS ≤ 0.3 p

SUFFICIENT SUFFICIENT SUFFICIENT

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 140 27/08/2014 09:06

141Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

ตารางท 4 ขอมลการศกษาความเปนเนอเดยวกนของตวอยางนำา ชดท 3

ตารางท 5 ขอมลการศกษาความเสถยรของตวอยางนำาทง 3 ชด

Sample

Cadmium (mg/L) Lead (mg/L) Nickel (mg/L) replicate

1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 1 replicate 2

1 1.11 1.11 0.70 0.70 0.78 0.782 1.11 1.11 0.70 0.70 0.77 0.77 3 1.12 1.12 0.70 0.70 0.77 0.78 4 1.12 1.11 0.70 0.70 0.77 0.77 5 1.11 1.12 0.69 0.70 0.78 0.78 6 1.11 1.11 0.69 0.70 0.79 0.76 7 1.10 1.13 0.69 0.70 0.77 0.78 8 1.11 1.10 0.70 0.70 0.78 0.78 9 1.11 1.11 0.70 0.69 0.77 0.77

10 1.11 1.11 0.70 0.70 0.78 0.78

Between Sample analysis

mean 1.112 0.698 0.776 sS 0.000 0.000 0.000

p

0.064 0.058 0.048

0.3 p

0.019 0.017 0.014

sS ≤ 0.3 p

SUFFICIENT SUFFICIENT SUFFICIENT

Item ตวอยางนาชดท 1 ตวอยางนาชดท 2 ตวอยางนาชดท 3

Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Conc. (mg/L)

(Reference value) 0.621 1.324 3.962 0.043 0.411 0.312 1.127 0.712 0.815

%CV (Target standard deviation,

p

)

7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0

%CV (Horwitz equation)

17.2 15.2 13.0 25.7 18.3 19.1 15.7 16.8 16.5

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 141 27/08/2014 09:06

142 Bulletin of Applied Sciences Vol.3 No.3 August 2014.

ตารางท 6 เปรยบเทยบคา%CV ของ Target standard deviation ( ) และ Horwitz equation

Item ตวอยางนาชดท 1 ตวอยางนาชดท 2 ตวอยางนาชดท 3

Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Conc. (mg/L)

(Reference value) 0.621 1.324 3.962 0.043 0.411 0.312 1.127 0.712 0.815

%CV (Target standard deviation,

p

)

7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0

%CV (Horwitz equation)

17.2 15.2 13.0 25.7 18.3 19.1 15.7 16.8 16.5

Item ตวอยางนาชดท 1 ตวอยางนาชดท 2 ตวอยางนาชดท 3

Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Conc. (mg/L)

(Reference value) 0.621 1.324 3.962 0.043 0.411 0.312 1.127 0.712 0.815

%CV (Target standard deviation,

p

)

7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0

%CV (Horwitz equation)

17.2 15.2 13.0 25.7 18.3 19.1 15.7 16.8 16.5

ตารางท 7 เปรยบเทยบคาเฉลยของผลทดสอบความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรเทยบกบคาอางองItem

(mg/L) ตวอยางนาชดท 1 ตวอยางนาชดท 2 ตวอยางนาชดท 3

Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Cadmium Lead Nickel Concentration

(Reference value)

0.621 1.324 3.962 0.043 0.411 0.312 1.127 0.712 0.815

Average mean of homogeneity

0.673 (8.37%)

1.414 (6.80%)

4.017 (1.39%)

0.040 (6.98%)

0.406 (1.22%)

0.304 (2.56%)

1.112 (1.33%)

0.698 (1.97%)

0.776 (4.79%)

Average mean of stability

0.665 (7.09%)

1.408 (6.34%)

4.025 (1.59%)

0.040 (6.98%)

0.406 (1.22%)

0.300 (3.85%)

1.104 (2.04%)

0.704 (1.12%)

0.790 (3.07%)

4.สรป(Conclusion) การเตรยมตวอยางของรายการแคดเมยม นกเกลและตะกวในนำา มความเหมาะสมสำาหรบใชในกจกรรมทดสอบความชำานาญหองปฏบตการ โดยตวอยางมความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรเพยงพอทจะไมสงผลกระทบตอการดำาเนนกจกรรมทดสอบความชำานาญ โดยหองปฏบตการททำาหนาททดสอบความเปนเนอเดยวกนและความเสถยรของตวอยางจะตองมระบบการควบคมคณภาพผลการทดสอบทเปนไปตามมาตรฐานสากลเพอลดปจจยทอาจกระทบตอผลการทดสอบ

5.กตตกรรมประกาศ(Acknowledgement) ขอขอบคณเจาหนาทหองปฏบตการของสถาบนมาตรวทยาแหงชาตท ใหคาอางองของกจกรรม และขอขอบคณเจาหนาทของศนยบรหารจดการทดสอบความชำานาญหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรบรการ ทใหความอนเคราะหในการวจยสำาเรจลลวงไปไดดวย

6.เอกสารอางอง(References) [1] INTERNATIONAL ORGANIZATION FORSTANDARDIZATION/ INTERNATIONAL ELECTROTECHNICAL COMMISSION. ISO/IEC17025 : 2005, General requirements for the competence of testing and calibration laboratories. [2] INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR STANDARDIZATION/ INTERNATIONAL ELECTROTECHNICALCOMMISSION. ISO/IEC 17043:2010, Conformity assessment-general requirements for proficiency testing. [3] INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR STANDARDIZATION. ISO 13528:2005. Statistical methodsfor use in proficiency testing by interlaboratory comparisons. [4] AMERICAN WATER WORKS ASSOCIATION,AMERICAN PUBLIC HEALTH ASSOCIATION. Standardmethods for the examination of water andwastewater, 21st ed. Maryland : American Public Health Association, 2005

Inside Science Library Vol.3_OK.indd 142 27/08/2014 09:06