34
မန္မာႏိုင္ငံတြင္ျဖစ္ခ့ေသာေဘးမား 1

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ...mdn-org.com/assets/disasters-in-myanmar_mdn_mm.pdf · ျမန္မာႏိုင္ငံaမ်ားဆံုးျဖစ္ေသာေဘး

  • Upload
    others

  • View
    16

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ျမနမာႏငငတြငျဖစခေသာေဘးမား

1

သငခနးစာU းတညခကမား

ဤAခနးျပးဆးေသာAခါတကေရာကသမားသည-

ျမနမာႏငငတြငျဖစေနေသာ ေျမထ၊ ေရထ၊ ေလထ ဆငရာ ေဘး (၁၀) မး ႏငရာသUတေျပာငးလျခငး AေျခAေနမား

၄ငးေဘးမား၊ ျဖစေပၚရသညAေၾကာငရငးႏငေျဖရငးမႈမား

ေဘးAႏရာယျပေျမပမားကAသးျပျခငး

တ႕Aား ရငးျပႏငမည။

2

ျမနမာႏငငAမားဆးျဖစေသာေဘး(၁၀)မး

မးေဘး ေလေဘး ေရေဘး ငလငေဘး ဆနာမ ေျမျပျခငး မးေခါငေျခာကေသြ႕ျခငး မနတငးလႈငး ေတာမး ျပညတြငးပဋပကၡ

3 3

ျမနမာႏငင၏ေဘးAႏရာယAေျခAေန

ဒတယေျမာက ရာသUတေဘးဒဏ Aမားဆး ေတြ႔ၾကရေသာ ႏငင ျဖစသည။

လေပါငး (၄၅၀,၀၀၀)ခန႕ ေရႊ႕ေျပာငး ေနၾကရသည။

ေရၾကးျခငးႏင ေျမငလင မား Aမားဆးျဖစသည။

ျပညတြငး လကနကကင ပဋပကၡ ျဖစပြားမႈ Aရညၾကာဆးႏငငျဖစသည။

ျငမးခမးေရးတညေဆာကမႈတြင စနေခၚခကမားရေနသည။

ေရၾကးမႈ ၃ ႏစ ဆကတက ၾကေတြ႔ေနရသည။ (၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅၊၂၀၁၆)

ဆငကလနး ျဖစေပၚျဖတသနးမႈ AၾကမAေရAတြက တးလာသည။ႏစတငးျဖစလာသည။

http://www.inform-index.org

4

ျမနမာႏငင၏ သဘာ၀ေဘးမား (၁၉၀၁ - ၂၀၁၁)

ကာလ ေဘးAမးAစား

AေရAတြက ေသဆးသ ထခကသ

ဘ႑ာေငြဆးရ႔ႈးမႈ

USD (,၀၀၀)1901-1910 ေလမနတငး 1 600 - -

1021-1930 ေျမငလင 2 586 - -

ေလမနတငး 2 2,706 40,000 -

1931-1940 ေလမနတငး 1 1,000 150,000 -

1941-1950 ေျမငလင 1 15 - -

1951-1960 ေလမနတငး 1 - - -

1961-1970 ကပေရာဂါ 1 - - -

ေရၾကး 2 124 - -

ေလမနတငး 5 1,448 747,719 11,700

1971-1980 ေရၾကး 4 3 1613,000 -

ေတာမး 1 - 30,000 11,000

ေလမနတငး 2 200 132,000 -5

ကာလ ေဘးAမးAစား AေရAတြက ေသဆးသ ထခကသ ဘ႑ာေငြဆးရ႔ႈးUSD (,၀၀၀)

1981-1990 ေျမငလင 1 730 - 1,000

ကပေရာဂါ 1 10 800 -ေတာမး 1 8 48,588ေလမနတငး 1 11 36,000 -

1991-2000 ေျမငလင 2 11 136 36,100

ေရၾကး 6 190 584,697 553,915ေလမနတငး 1 17 64,970 10,000

2004 ဆနာမ 1 600 - -

2006 ေလမနတငး (Mala) 1 37 - 428.56 milKyats

2008 ေလမနတငး (Nargis 1 133,000 - -2010 ေလမနတငး ( Giri) 1 - 260,0002011 ေျမငလင 1 74 18,000

6

ျမနမာႏငင၏ သဘာ၀ေဘးမား (၁၉၀၁ - ၂၀၁၁)

၁။ ေလမနတငး

ေလမနတငးဆသညမာေလထတြငAရနျပငးစြာတကခတေနေသာေလ၀ကေတာၾကးျဖစ

ျမနမာႏငငတြင ဆငကလနးမနတငးက မနတငးလႈငး ႏင Aတေတြ႕ရေလရသည။

ဆငကလနးသည မးUးကာလ (Eျပလ ႏင ေမလ) ႏင မးေႏာငးကာလ (ေAာကတဘာႏငႏ၀ငဘာလ) မားတြင ဘဂၤလားပငလယေAာတြင ျဖစေပၚေလရသည။

ေလတကႏႈနးသည တစနာရ (၁၀၀) ကလမတာမ (၁၃၀) ကလမတာ ႏႈနးျဖင ျမနမာႏငငကမးရးတနးက ျဖတေကာ၀ငေရာကေလရသည။

ဆငကလနးမနတငးႏငAတမးသညးထနျခငးႏငမနတငးလႈငးမား ျဖစတတသည။

ဆငကလနးမနတငးတြင AဖကစြမးAား(၃)မး ရသည။

• ေလၾကမးတကျခငး

• မနတငးလႈငး

• မးသညးထနျခငးတ႕ျဖစသည။7

ဘဂၤလားပငလယေAာတြငျဖစေပၚေသာ မနတငးမား၏ ေလတကႏႈနးႏငAကယA၀နး ပမဏမားက ခြျခားျခငး

စU AေခၚAေဝၚေလတကႏႈနး

(၁နာရ/ကလမတာ)Aခငး (မင)

၁ ေလဖAားနညး ≤ ၃၂ -၂ ေလဖAားနညးရပ၀နး ၃၂-၃၈ -၃ မနတငးငယ ၅၅-၇၂ ၁၀၀၄ မနတငး >၇၃ ၃၀၀-၄၀၀၅ ဆငကလနးမနတငးၾကး >၁၅၀ ၄၀၀-၅၀၀

8

လဘဂၤလားပငလယေAာတြငဖြ႔စညးျဖစေပၚေသာ

မနတငး

ျမနမာကမးရးတနးသ႔ျဖတေကာ၀ငေရာကျခငး

JAN 16 (1%) 2( 2%)

FEB 3 (0%) 1( 1%)

MAR 8 (1%) ---

APR 32 (3%) 15( 19%)

MAY 98 (7%) 27( 30%)

JUN 111 (9%) 1( 1%)

JUL 180 (15%) ---

AUG 192 (15%) --

SEP 209 (17%) ---

OCT 190 (15%) 14( 18%)

NOV 141 (11%) 14( 18%)

DEC 77 (6%) 9( 11%)

Total 1267 (100%) 83(100%)

Total 10.49 0.66

(၁၈၈၇-၂၀၀၉)A ထျမနမာကမးရးတနးေဒသကျဖတေကာခေသာမနတငး

E ျပလႏင ေမလသညမနတငးၾကကာလျဖစျပး ၄၃ % မာ ကနးတြငးသ႔ ၀ငေရာက

ခသည။

ေA ာကတဘာ၊ႏငဘာ၊ဒဇငဘာလတ႔သညဒတယမနတငးကာလ ျဖစျပး ၄၇ % မာ ကနး တြငးသ႔၀ငေရာက ခသည။

9

မနတငးေလေပြႏင ျပငးထနေသာမနတငး ေလမားသည ပငလယေရမကႏာျပင

က တငးခတျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ရတတရကေရၾကးျခငးတစချဖစသည။

သမပငးမနတငးမား၏ ေလျပငးမားမျဖစေပၚေသာ လႈငးမားမ စတငျခငးျဖစ

သည။ ကမးရးတနးေျမနမေဒသမားသညသတထားရမညေဒသမားျဖစသည။

ျမနမာကမးရးတနး ကလမတာ (၂၄၀၀) ခန႕ရညလားျပးဘဂၤလားပငလယေA ာ၊

A ကဒမနပငလယတ႕မျဖစေပၚေသာလႈငးမား၊ဆငကလနးမားႏငဆကႏြယေသာ

ဆကႏြယေသာေဘးဒဏကၾကရေလရသည။

10

ျမနမာႏငငတြင A မားA ားျဖင မးတြငးကာလတြင (ဇြန-ေA ာကတဘာ)ေရၾကးျခငး၊ေရေဘး ျဖစေပၚေလရသည။

ေရၾကးျခငးသည ေနရာေဒသတစခတြင(၁ - ၇)ရကA တြငး မးသညးထနစြာရြာသြနးျပးေနာကပငးျမနမာႏငင၏ျမစၾကးမားႏငျမစေခာငးမားတြငA မားA ားျဖင ျဖစေပၚေလရသည။

မးသညးထနစြာ ရြာသြနးျခငးေၾကာင ျမနမာႏငင၏ ျမစငယမားႏငစမးေခာငးမားမေရမားသည ထထညၾကးမားေသာ၊A ရနပါေသာေရမားA ျဖစ ေA ာကပငးေဒသမားသ႕ စးဆငးသြားၾကသည။

ေရၾကးျခငးသည သးႏမား၊ ေမြးျမထားေသာ တရစာၧနမားႏင ပငဆငမႈမားကပကဆးေစပါသည။

၂။ ေရၾကးျခငး/ေရေဘး

11

ေရၾကးျခငး/ေရေဘးA မးA စားမား

ျမစေရၾကးျခငးမား• ကယျပန႔/EရယာA ကယေရလႊမးမးျခငး• ျမစၾကးမား

ရတတရကေရၾကးျခငး• ျမစငယမားစးဆငးရာလမး• ေတာငထထပေသာေဒသမားရစမးေခာငးမား• ေရေလာငကနမားျပညလျခငး• မးတြငးကာလမးသညးထနျခငး

12

ေရၾကးျခငး/ေရေဘးA မးA စားမား

ျမနတငးေၾကာငေရၾကးျခငး• ကမးရးတနးေရၾကးျခငး (မနတငး လႈငး)• ျမစငယမားေရၾကးျခငး (ရတတရကေရၾကးျခငးမား)

ေဒသတြငးေရၾကးျခငးမား (လလပရပေၾကာင)• တမမားတြနးကနျခငး၊ ေျမရႊရႊစျခငး၊ေျမစက၀ငမႈA ားမေကာငးျခငး

• A ေျခခA ေဆာကA A မား နညးပါးျခငးႏငေဆာကနညးမမနျခငး

13

မး/ဇလဌာနက ၾကတငခန႔မနး ဆး၀ါးျပငးထနပါက(တဗြႏငေရဒယ) မမၾကာခဏ(၃ နာရတစခါ) သတေပးခကထတျပနေပး

ေရၾကးျခငးA ၾကမA ေရA တြကတးပြားမားျပားလာျခငးသညA ဓကေရလမးေၾကာငးမားတြငႏႈနးမားထထပျခငးေၾကာငျဖစ

Eရာ၀တျမစA တြငးသ႕ႏႈနးတနခနေပါငး(၂၂၉)တနႏစစUA နညကလကရ

A ကးဆကA ေနျဖငျမစမားတစေလာကရမားစြာေသာေဒသမားတြငမၾကာခဏေရၾကးျခငးမား ျဖစေပၚလာသည။

14

၃။ မးေခါငေရရားျခငး

A ခနကာလA ေတာၾကာသညA ထမးရြာသြနးမႈမရျခငး၏A ကးဆကျဖစသည။မးေခါငေရရားျခငးသည ခကခငး ရတတရကျဖစေသာ

ေဘးမဟတဘ တျဖညးျဖညး ျဖစလာေသာ ေဘးျဖစသည။ (Slow onset) 

15

ေရရရမႈခကခလာျခငး၊ ေရပမာဏ ေလာနညးလာျခငး စကပးရနခကခလာျခငး မးေခါငသညထကေခါငလာျခငး၊ တျဖညးျဖညးျဖစပကလာျခငး လမား ေရႊ႔ေျပာငးသြားလာေစသည A ေၾကာငးမားျဖစျခငး A ေျခA ေနဆး၀ါးျပငးထနမညA ေၾကာငး က ၾကတငမသရျခငး ပထ၀A ေနA ထားA ရကယျပန႔ၾကးမားလာျခငး A ကျဖတဆနးစစရန၊တန႔ျပနရနခကချခငး လေပါငးမားစြာ မ ႏစေပါငးမားစြာတငေA ာင A ခနၾကာျမငလာျခငး ေျပာငးလလာမႈမားကဆကလကစစေဆး ေစာငၾကညရန လA ပလာျခငး A ကးဆကမားမာ တစဆထကတစဆ တးပြားလာျခငး

16

မေကြးတငး၊မႏေလးတငးႏငစစကငးတငး၏ခရင(၁၃)ခရ(၅၄)ျမ႕နယသညေျခာကေသြ႕ဇA တြငးတညရ

မးေရခန(၆၀၀-၁၀၀၀)မလမတာရျပးAလြနေျခာကေသြ႕ေသာဇA တြငးကေရာက

တစႏငငလးတြငမးရြာသြနးမႈ(၁၀%)ရရခနတြငထေဒသမားတြင(၃.၂%)သာရရ

A ဓကA ေၾကာငးတစခမာA မသးရန၊လ၊လပငနးသးရနA တြကေလာငစာထငးလးလA ပလာျခငး၊A ျပငစကပးေျမလAျမလA ပလာျခငး

A ပပငးေဒသ

17

ေရရားပါးလာ… စကပးေရမရ…၀ငေငြမရ…လပငနးမရ…

ေရႊ႔ေျပာငးသြားလာသ(၅)သနးေကာခန႔ရ

၄။ေျမငလင

18

ေျမငလငဆသညမာ…

ေျမငလငဆသညမာကမာၻေျမၾကးေA ာကဖကမကႏာျပငရေကာကသားမားတြငရေသာစြမးA ားမားရတတရကလြတထြကသြားျခငးေၾကာင

ေၾကာငလႈပခါျခငး(သ႕)ခါရမးျခငး(ေျမထႏငဆငရာ)

ကမာၻ႕ေျမလႊာA တြငးရမာေၾကာေသာA ပငးမားသညျပငပႏငA တြငးပငးျဖစစUမားေၾကာငထA လႊာေပၚတြငမတငးေနထငၾကေသာ

သကရသကမႏငA ရာA ားလးတ႕တနခါသြားျခငး(နညးပညာဆငရာ)

ျဖစရေသာA ေၾကာငးရငး

ကမာၻေျမၾကး၏A တြငးပငးမးေတာင(သ႕)ေျမလႊာေကာကခပၾကးမား

တြနးထးမႈေၾကာငျဖစသည။19

ရစခတတာစေကး တစႏစA တြငးျဖစေသာငလင A ေရA တြက သကေရာကသညျပငးA ားပမာဏ

< 3.4 800 000 ငလငတငးကရယာျဖငသာသရႏင

3.5 - 4.2 30 000 A မတခါးမားလႈပျခငးျဖငသႏင

4.3 - 4.8 4 800 လA မားစခစားမ၊A မျပတငးမားရကခတ

4.9 - 5.4 1400 လတငးခစားမ၊ပနးကနမားကကြ၊တခါးရြကမားပတဖြင

5.5 - 6.1 500 A မA နညးငယပကစး၊ ဘလပေျမမားကြာက၊A တမားကးပ

6.2 6.9 100 A မမားမားပကစး၊ မးဖျပက၊ A တျမစေပၚ

7.0 - 7.3 15 ဆးရြားစြာပကစး-တတားၾကးမားတြန႔လမ၊နရၾကးမားျပက၊A ေဆာကA Uၾကးမား ျပက

7.4 - 7.9 4 ၾကးမားစြာပကစး၊A ေဆာကA Uမားစြာပကစး

> 8.0 One every 5 to 10 years A ရာရာပကစး၊ေျမျပငလႈငးမားတြန႕ေန၊ေလထထA ရာ၀တမားျပန႔က

ေျမငလင တငးတာခကမား

20

ေျမငလင သကေရာကမႈမား

21Yangon

Mandalay

Bago

Naypyidaw

Myitkyina

● 1839, (7.5)

● 1906, (7.0)● 1908, (7.5)

● 1929, (7.0)

● 1930, (7.3)

● 1930, (7.3)

● 1931, (7.5)

● 1946, (7.3)● 1946, (7.5)

● 1956, (7.0)

● 1991, (7.1)

● 2003, (6.8)

● 2012, (6.8)

● 2016, (6.8)

A ေဆာကA Uးမား၊ တတားမား။ ေရတမမား၊ တငမား၊ ေထာကတငမားႏငနရတတငးမားတ႕ ေျဖးေျဖးခငး (သ႕) ျပငးထနစြာ ပကဆးသြားျခငး

တယလဖနးတငမားႏငဓါတၾကးမား၊ေရႏငဓါတေငြ႕ပကလငးမားပကစးျခငး

ဓါတေငြ႕ပကလငးမားေပါကျခငး၊လပစစမးၾကးမားျပတကျခငး၊

မးေလာငျခငး မားျဖစပြားၾကသည။

ေျမလႊာမားပမနပးကပႏငျခငးမရေတာဘရြ႕A ရညမားA ျဖစေျပာငးလျခငး

ဆနာမ။ ေရေA ာကA လႊာမားေျပာငးလလာခနတြင ပငလယၾကမးျပငေနရာေရြ႕ျခငးျဖင A လြနၾကးမားေသာ လႈငးလးၾကးမားက ျဖစလာျခငး။

ေနာကဆကတြသကေရာကမႈမား

22

ငလငA မည ျဖစသညေန႔ ျပငးA ား

ေခာကငလင ၂၀၁၆ ၆.၈+

ေတာငတြငးၾကးငလင ၂၂.၀၉.၂၀၁၃ ၆+

တာေလငလင ၂၀၁၁ ၆.၃+

သပတကငးငလင ၀၇.၂၀၁၂ ၆.၅+

ပဂငလင ၀၈.၀၇.၁၉၇၅ ၆.၅+

စစကငးငလင ၁၆.၀၇.၁၉၅၆ ၇.၀

ပခးငလင ၅.၅.၁၉၃၀ ၇.၃

ေမျမ႔ငလင ၂၃.၃.၁၉၁၂ ၈.၀

A ငး၀ငလင ၂၃.၃.၁၈၃၉ မသ

ျမနမာႏငငတြင လႈပခတခေသာေျမငလငမား

23

၅။ ေျမျပျခငး

ေျမျပျခငးဆသညမာေျမလႊာမား၊ေကာကႏငေျမၾကးျပငတ႕သညကမာၻဆြA ား

ႏငေျမA လႊာသစမားေပၚထြကရျခငးေၾကာငျဖစသည။

သဘာ၀ေလာေဇာကတစခ၏A စတA ပငးတစခသည၄ငး၏A ေလးခနက

မထနးႏငေသာA ခါျဖစေပၚလာသည။

ေျမျပျခငးတစချဖစစUတြငထငရားေသာရပပငးA ျဖစA ပက(၃)ချဖစေပၚေလ

လရသည။၄ငးတ႕မာေလာေဇာကA စပငးကလာျခငး၊ဆကလကျဖစပြားလာျခ

ပြားလာျခငးႏင ေျမလႊာA ခပမား ျပတကျခငးမားျဖစေပၚေလသည။

24

ေျမျပမႈျဖစပြားရျခငးမား

သဘာ၀A ေၾကာငးတရားမာ

ပထ၀A ေနA ထားမားေျမျပျခငး ျဖစစUေရထႏငဆကစပေသာေျမထပစမားေျမငလငတနလႈပမႈမားေမးေတာငေပါကကြျခငးမားေပါကကြေသာတနလႈပျခငးမားA ျခားေသာA ခကA လကမား

လေၾကာငျဖစျခငး

ေလာမားႏင၄ငးA စြနးမားက တးေဖာျခငးေတာျပနးတးေသာ ပမာဏမားက မထနးခပျခငးေကာကေတာငမားမငးခြျခငး ပမာဏက မထနးခပျခငးA မမားႏင A ေဆာကA Uးၾကးမား တညေဆာကမႈပမာဏမားျပားျခငးေရကာတာမား၊ ေရေလာငကနမား၊ တးေျမာငးမားတညေဆာကျခငးစကပးရန ေတာငယာမးရႈ႕ျခငး

25

တကရကထခကမႈ

• ဆးရြားေသာေရလႊမးမးျခငးမားသညေရသေလာငရာေနရာမား ဆသ႕ေျမပမာဏမားစြာေရႊ႕လားသြားျခငး

• ေရေလာငကနမားကးေပါကသြားခနတြင ေရကနAတမားတြငေရသေလာငမႈမားလာေသာေၾကာငA ကး ဆကA ျဖစ A သကမားႏင သေလာငထားေသာ ေရမား ဆးရႈးသြားျခငး ျဖစေပၚလာသည။

သြယ၀ကထခကမႈ

• ရပပငးဆငရာပကစးျခငး• ေသေၾကပကစးျခငး

ေျမျပျခငးသကေရာကမႈမား

26

၆။ ဆနာမ

ဆနာမမားသည သမဒၵရာေA ာကၾကမးျပငရမကႏာျပငမားတြင-

ေျမငလငလႈပျခငး၊

မးေတာငေပါကျခငး၊

ေျမျပျခငး၊

ျပတကျခငးမားႏင

UကာခမားကေရာကမႈA ကးဆကမားေၾကာင သမဒၵရာမကႏာျပငမၾကးမားျပငးထနေသာလႈငးလး A တြၾကးမားျဖစသည။

27

ဆနာမA မားစသညၾကးမားေသာေျမငလငၾကးမားေၾကာငျဖစလာသည။

A ကဒမန-နကဘာကၽြနးစမားမ စတငေသာ ျပငးA ားမားသည ေျမငလငႏစခေၾကာင ျမနမာႏငငတြင ဆနာမ A လတစားမားျဖစေပၚခေၾကာငးမတတမးတငထားပါသည။

၂၀၀၄ ခႏစတြင ဆမာၾတားငလငေၾကာင A ခ႕ေသာျမနမာကမးရးတနးတစေလာကတြင A လြနၾကးေသာ ဆနာမၾကးျဖစေပၚခသည။

ကမးရးတနးတေလာက လႈငးမားကေရာကလာကာ A လြနA သကယေသာA ရနျပငးရထားတစစငးကသ႕ ျဖစသည။

A ငဒနးရားကမးရးတနးတြငေနထငေသာေဒသခ (၁၀၀,၀၀၀) ေကာခန႕ေသဆးခသည။

ျမနမာႏငငတြငျဖစခေသာ ဆနာမ ၂၀၀၄

28

မးေဘးA ႏ႓ရာယသညေဘးA ႏရာယ A ားလတြင (၇၃%)ခန႔ရသည။

မးေလာငျခငးျဖစရပမားေၾကာင ဆးရႈးသြားေသာ ေငြေၾကးပမာဏသည A ခနၾကာႏငA မ ပမမားျပားလာ သည။

ရနကန၊ မႏေလး၊ Eရာ၀တ၊ စစကငးႏင ပခးတငးေဒသၾကး တ႕သညA ဓက ေနရာ (၅)ခ ျဖစျပး ျဖစစU၏(၆၃%)ခန႕ရသည။

ႏစစU ေဒၚလာ ၁-၅ သနး ခန႕ဆးရႈးရသည။

၇။ မး

Source- Hazard Profile of Myanmar

29

မးေလာငကၽြမးရန A ဓကA ခက(၃)ခ လA ပသည။ ၄ငးတ႕မာ -

ေလာငကၽြမးရမညေလာငစာ၊ ေA ာကစဂငေလရျခငး၊ A ပရနျမငမားျခငးတ႕ျဖစသည။

A ထကပါ(၃)မးသညေလာငစာမတဆငA ပရနျမငမားရနလပေဆာငေပးႏငသည။

A ပ၊ ေA ာကစဂင ႏင ေလာငစာ တ႕သည မးေလာငေစသည A ရာမားျဖစသည။

30

မးေလာငျခငးသေဘာသဘာ၀

သတေပးတားျမစျခငးနညး ေလာငစာမားကဖယရားကန႕သတျခငး

A ေA းေပးျငမးသကျခငးနညး ေA ာကစဂင (ေလ) က ဖယထတျခငး(သ႕) ကန႕သတျခငး

ပယရားျခငးနညး A ပခနေလာချခငး (သ႕) ကန႕သတျခငး

ဓါတပစၥညးသးျခငး

31

မးျငမးသတျခငးနညးလမးမား

ျမနမာႏငငရ ေတာမး

ျမနမာႏငငသညA ေရ႕ေတာငA ာရတြငသစေတာမားရေသာA မားဆးႏငငတစႏငငျဖစသည။တငးျပည၏(၄၀%)သညသစေတာမားျဖငဖးA ပလကရသည။

ေတာမးေလာငမႈမား

ျမနမာႏငင၏ေတာမးမားသညမားေသာA ားျဖငမကႏာျပငA ေပၚပငးတြငေလာပငးတြငေလာငကၽြမးျခငးျဖစသည။ေျခာကေသြ႕ေသာရာသမားတြငA ျဖစမားျပးစမားျပးA မားA ားျဖငဒဇငဘာလ ၀နးကငမ ေမလတငေA ာင ျဖစသည။

၄ငးတ႕သညျပညနယႏငတငးေဒသၾကးA ားလးတြငျဖစႏငေသာလညးA ထကပငးေဒသမားျဖစေသာပခးတငး၊မႏေလးတငးေဒသၾကမား၊ခငးျပညနယ၊ကယားျပညနယ၊ကခငျပညနယ၊ရခငျပညနယႏငရမးျပညနယမားတ႕တြငပမၾကရသည။

32

ေတာမး ေလာငရသည A ေၾကာငးရငးမား

လသားမားေၾကာငေလာငေသာေတာမးမားမာ

– ေတာတြငးမခေနထငသမား

– စးကရကမးA လြယတကလႊငပစျခငးမား

– စြန႕ပစပစညးA ပငးA စမား

– မးျခစမား၊မးႏငျပလပေသာA ရာမားက ေဆာကစားျခငး

သဘာ၀ေၾကာင ေလာငေသာ ေတာမးမားမာ

– မးၾကးပစျခငး

– မးေတာငေပါကကြျခငး

– ေျမေA ာကေကာကမးေသြးမားမ ေလာငကၽြမးျခငး

– မးေခါငျခငး

33

ကးကားစာရငး

MSWRR, Hazard profile of Myanmar, 2009

UNDP, Hazard Assessment of Rakhine State, 2012

UNICEF, CCRA, 2016

HCT, Risk Assessment, 2016

34