MY EUEFMMyanmar Final Report 21 May · 2019-06-05 · Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ဆက္တြဲ Aကဲျဖတ္မစ္ရွင္-ျမန္မာႏိုင္ငံ

အၿပးသတအစရငခစာ

ဥေရာပသမဂၢေရြးေကာကပြ နာကဆကတြအကျဖတမစရင

ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ

ဧၿပ ၂၀၁၉

Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေနာကဆကတြ Aကျဖတမစရင-ျမနမာႏငင

Aၿပးသတ Aစရငခစာ Page 1 of 43

ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ

AၿပးသတAစရငခစာ

၁၀ Eၿပ ၂၀၁၉

Uေရာပသမဂၢ

ေရြးေကာကပြ ေနာကဆကတြAကျဖတမစရင

မသကဆငေၾကာငးျငငးဆခက။ Aစရငခစာတြင ေဖာျပထားေသာ သတငးAခကAလကမား၊ Aျမငမားသည စာေရးသ (မား) ႏငသာ သကဆငသည။ Uေရာပသမဂၢ၏ သေဘာထားက ထငဟပသညဟ သတမတခြငမရ။ Aစရငခစာတြင ေဖာျပထားေသာ AခကAလကမားႏင ပတသကၿပး Uေရာပသမဂၢ Aဖြ႕Aစညးတြငေသာလညးေကာငး၊ Aဖြ႕Aစညးက ကယစားျပ ေဆာငရြကေနသ မညသ႔တြငမဆ တာဝနမရ။ မလရငးျမစက ခြငျပလင၊ Aစရငခစာ၏ သေဘာသြားက မပကစးေစဘ တဆငျပနလညေဖာျပခြငျပသည။ Aစရငခစာက Aဂၤလပ၊ ျမနမာ ႏစဘာသာျဖင ထတေဝထားၿပး၊ Aဂၤလပမရငးသညသာ တရားဝငျဖစေၾကာငး သေစAပသည။



မာတကာ

၁။ AကUးခးေဖာျပခက ................................................................................................. 3

၂။ Aဖြ႕ ႏင႔ပတသကေသာ သတငးAခကAလက ................................................................ 5

၃။ လကရAေျခAေနAေၾကာငးAရာမား ........................................................................... 5 က။ ႏငငေရးႏင႔ဆငေသာ AေၾကာငးAရာ .................................................................................. 5 ခ။ Aဖြ႕Aစညးဆငရာ AေျခAေနAေၾကာငးAရာမား ................................................................... 7 ဂ။ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေလလာေစာငၾကညေရး Aဖြ႕ ေနာကဆကတြAစAစU Aေပၚ Uေရာပ သမဂၢ၏ ေဆာငရြကခက ......................................................................................................... 9

၄။ EOM Aႀကျပခကမားက လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာမႈ AေျခAေန .............................. 10 က။ Uပေဒဆငရာ မေဘာင (Aႀကျပခက ၁ မ ၅) ....................................................................... 11 ခ။ ေရြးေကာကပြ စမAပခပေရး (Aႀကျပခက ၆ မ ၉) ................................................................ 12 ဂ။ မဆႏၵရငမတပတငစာရငး (Aႀကျပခက ၁၀ မ ၁၃) ................................................................. 14 ဃ။ ႏငငေရးပါတမားႏင ကယစားလယေလာငးမား မတပတငျခငး (Aႀကျပခက ၁၄ မ ၁၆) ................ 16 င။ မဆြယစညး႐းျခငး (Aႀကျပခက ၁၇ မ ၂၃) .......................................................................... 17 စ။ မဒယာ (Aႀကျပခက ၂၄ မ ၂၉) ......................................................................................... 18 ဆ။ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလ႔လာေရး (Aႀကျပခက ၃၀) ....................................................... 18 ဇ။ ကားမေရးရာႏင Aခြင႔Aေရးမရေသာ A ပစမား (Aႀကျပခက ၃၁ ႏင ၃၂) .................................. 19 စ။ မဆႏၵရင ပညာေပးေရးႏင မဆႏၵရင သတငးAခကAလက (Aႀကျပခက ၃၃ မ ၃၄) .................... 20 ည။ ေရြးေကာကပြဆငရာ Aျငငးပြားမႈမား (Aႀကျပခက ၃၅ မ ၃၈) ................................................ 20 ဋ။ မထညျခငး၊ မေရတြကျခငး၊ မရလဒ စာရငးေရးသြငးျခငး (Aႀကျပခက ၃၉ မ ၄၄) .......................... 21 ဌ။ ႀကတငမေပးျခငး (Aႀကျပခက ၄၅ မ ၅၀) ............................................................................ 22

၅။ ပါဝငပတသကေနသမား၏ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ ............................................................... 23

၆။ သးသပခကမား ...................................................................................................... 24

၇။ ေနာကဆကတြမား .................................................................................................. 27 ေနာကဆကတြ ၁။ သတငးထတျပနခက .................................................................................. 27 ေနာကဆကတြ ၂။ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ ကငးပရျခငးႏင AစAစU .................................................. 28 ေနာကဆကတြ ၃ - ၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕၏ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာမႈျပဇယား .............................................................................................. 32



၁။ AကU းခးေဖာျပခက

Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာေရး ေနာကဆကတြမစရင (EFM) Aဖြ႕က ၂၀၁၅ Uေရာပ သမဂၢ ေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕ (EU EOM 2015) ၏ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာ ၿပးသညAတငးAတာႏင ၿပးခသည Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး ေရြးေကာကပြဆငရာ ျပျပငေျပာငးလ ေရးလပေဆာငမႈမား၏ တးတကမႈမားက ဆနးစစရန ျမနမာႏငငတြင ၂၀၁၉ ခႏစ မတ ၁၄ မ Eၿပ ၉ ရကAထ တာဝနေပးခသည။ Aဖြ႕က Aလကဇႏၵားဂရကဖလမေဒါဖက U းေဆာငသည။ ၎သည ျမနမာႏငငတြင ၂၀၁၅ ခႏစ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေလလာေစာငၾကညေရးAဖြ႕ (EOM) ေခါငးေဆာငျဖစသည။ Aဖြ႕သည ျပည ေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC) ၊ လႊတေတာႏစရပ Uက႒မား၊ ႏငငေရးပါတမားႏင Aဖြ႕Aစညးမားမ ကယစားလယမား၊ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား၊ ေရြးေကာကပြ နညးပညာAကAညေပးသ Aဖြ႕Aစညးမား၊ သတမန AသငးAဝငးမားႏင ေတြ႕ဆခသည။

Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာေရး ေနာကဆကတြမစရင (EU EFM) သည Aဓက ရည မနးခကႏစရပျဖင လပငနးမားက ေဆာငရြကခသည။ ပထမAေနျဖင EU EOM 2015 က Aဆျပထားသည႔ Aႀကျပခကမားက လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာေနသည AေနAထားက ဆနးစစရနျဖစၿပး ၿပးခသည Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး ႏငငေရးAရ ျဖစေပၚတးတကမႈမားကပါ ထညသြငးစU းစားမညျဖစသည။ ဒ တယAေနျဖင လာမည႔ Aေထြေထြေရြးေကာကပြမကငးပမ ကနရေနေသးသည ၁၈ လAတြငး AေကာငA ထညေဖာရန ျဖစႏငေျခရေနေသးသည Aႀကျပခကမားက ေဖာထတရနျဖစသည။

Eၿပ ၄ ရကတြင ရနကနၿမ႕၌ EU EFM က ႀကးမး၍ ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငပတသကေနသမား၏ စားပြ ဝငးေဆြးေႏြးပြက ကငးပခသည။ "၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕၏ Aႀကျပ ခကမား လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာေရး ေရ႕လပငနးစU မား" Aမညျဖင ေဆြးေႏြးပြက ကငးပခၿပး Aဓက ရညရြယခကမာ ေရြးေကာကပြႏင ပါဝငပတသကေနသည AဓကကသမားAားလးက တစေနရာတညးတြင ဆ စညးေပးႏငေစရနႏင EU EOM 2015 ၏ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရာတြင ႀကေတြ႕ရမည စန ေခၚမႈမားႏင႔ AခြငAလမးမားက Aစျပေဆြးေႏြးနငရနျဖစသည။ မၾကာေသးခငကပင ျပညေထာငစAဆင လႊတ ေတာမားတြင ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒျပငဆငေရး ျပနလညသးသပေရးလပငနးစUက Aစျပေနၿပျဖစေသာ ေၾကာင ယခေဆြးေႏြးပြတြင ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒျပငဆငေရးႏင မသကဆငေသာ Aႀကျပခကမားကသာ Aဓကထား ေဆြးေႏြးခသည။ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြသည ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပAေျခခ UပေဒေAာကတြင ကငးပသည ဒတယေျမာက ေရြးေကာကပြလညးျဖစသလ၊ ႏငငတစဝနး Aဓကနငငေရးပါတမား ဝငေရာကယU ၿပငသည ပထမဆး ေရြးေကာကပြလညး ျဖစကာ ေဒၚေAာငဆနးစၾကည၏ AမးသားဒမကေရစAဖြ႕ခပ (NLD) ပါတက မAမားစလႊမးၿခရရခသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြက ေကာငးစြာ စမခန႔ခြနငခ႔ကာ ၿပငဆငမႈႀကး ခ႔ေသာလညး ႀကတငမေပးသည႔ လပငနးစUသည ပြငလငးျမငသာမႈမရေၾကာငးလညး မတသားရသညဟ EU EOM က ဆနးစစခသည။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြႏင ပတသက၍ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒမေဘာငသည ၿပငဆငနငမႈ AေနAထားတစခက ျဖည႔ဆးေပးခသညမနေသာလညး စစမနေသာ ေရြးေကာကပြကငးပရနAတြကမ Aား နညးခကမား ရေနေသးၿပး ေသာ႔ခကကေသာ Uပေဒဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင႔ လပထးလပနညး ျပျပငရန မား လAပေနေသးေၾကာငးလညး EU EOM က စU းစားမခ႔သည။ သ႔ျဖစရာ EU EOM က Aႀကျပခက ၅၀ က ျပလပခ႔ရာ ၎တ႔က AေကာငAထညေဖာနငပါက AနာဂတေရြးေကာကပြလပငနးစUမား ပမတးတကလာ



ေAာင AေထာကAကျပမညဟ ဆနငပါသည။ Aႀကျပခကမားထတြင ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒျပငဆင ေရးလညး ပါဝငသည။

ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒျပငဆငေရး ပထမAဆင ေျခလမးက ၂၀၁၉ ေဖေဖာဝါရတြင စတငခသည။ ဖြ႕စညး ပAေျခခUပေဒျပငဆငေရး ပးတြေကာမတက Aဖြ႕ဝင ၄၅ U းျဖင ဖြ႕စညးခသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ သးသပ ေရးလပငနးစU မား စတငေနၿပျဖစေသာလညး ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ျပငဆငႏငရန မကား ခကခ႐ႈပေထြးသည လပငနးစU ျဖစေသာေၾကာင Aခနမလေလာကေၾကာငး ပါဝငပတသကသAားလးက ႐ႈျမငလကရသည။ ထသ႔ေသာ AေျခAေနတြင ျမနမာႏငငAေနျဖင ဒမကေရစနညးက ေရြးေကာကပြမားက ႏငငတကာက လကခေသာ မမားထငဟပႏငမည႔ Uပေဒမေဘာငျဖစရန ၎၏ စစမနေသာ သႏၷဌာနက ျပသနင ေရးAတြက Aေကာငးဆးနညးလမးမာ နငငသားရပငခြင႔မားႏင ႏငငေရးAရ ရပငခြင႔မားႏင႔ ပတသကေသာ နငငတကာ သေဘာတစာခပ (ICCPR) တြင လကမတေရးထးရနျဖစသည။

EU EOM 2015 AႀကျပခကမားAနက Aခ႕က Aျမနဆး AေကာငAထညေဖာရန လAပေၾကာငး EFM က သးသပသည။ Aႀကျပခက Aမားစက သကဆငရာ Aာဏာပငမား၊ Uပေဒျပေရး တာဝနရသမားက Aာ႐စကသငသေလာက မစကသညကလညး ေတြ႕ရသည။ သ႔ေသာ ျမနမာႏငငသည Aသြငကးေျပာငးေရး ကာလတြင ၿငမးခမးေရးလပငနးစU ၊ Aဖြ႕AစညးAသစမား ထေထာငရျခငးAပါAဝင Aေရးပါေသာ ျပညတြငး စနေခၚမႈAမားAျပား ရငဆငေနရျခငးေၾကာင ေရြးေကာကပြဆငရာ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစU မားက Aခနေပးလပေဆာငရန Aကန႔Aသတရသညက EU EFM က နားလညသေဘာေပါကပါသည။

သ႔ေသာ Aခ႕ေသာ Aႀကျပခကမားသည ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာ မညဆပါက ေAာငျမငနငၿပး AကးဆကAားျဖင ပ၍Aမားလကခေသာ၊ ပြငလငးျမငသာမႈရေသာ ေရြးေကာက ပြမားျဖစရန AေထာကAကျပလမ႔မညျဖစသည။ လႊတေတာတြင ျပနလညျပငဆငမႈလပရန လAပေသာ A ႀကျပခကမားက လႊတေတာတြင လမားစေနရာ ရရထားသည Aာဏာရပါတက ျမနဆနစြာ ျပငဆငပါက ရနငပါ သည။ ထAတြက Aဓကလပေဆာငရနမာ ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမခက (UEC Strategic Plan) တြင ႀကတငေရးသားထားသက႔သ႔ ျပညေထာငစေရြးေကာကပြြ ေကာမရင (UEC) က Aဓက တာဝနယေဖာေဆာငရမညျဖစသည။ AဓကAားျဖင႔ UEC ႏင Aျခားပါဝငပတသကသမားၾကား ပြင႔လငးျမငသာ မႈႏင႔ ဆကသြယမႈ ပမတးတကလာေရး၊ ႏငငတစဝနး မထညခြငရသတငး မထညႏငေရးAတြက ၂၀၁၅ ခႏစ ကြနျပတာျဖင႔ ေရးသြငးထားေသာ မဆႏၵရငစာရငးက Aေျခခကာ လပေဆာငေရး၊ ေရြးေကာကပြြ ကယစားလယ ေလာငး Aမညတငသြငးရာတြင တသမတတညးႏင႔ ရငးလငးသည လပထးလပနညးမားက Aသးျပနငေရး၊ ေရြး ေကာကပြရလဒမား ပ၍ ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရးက Aာမခခကေပးနငေရး၊ ႀကတငမမား ေျဖာင႔မတမနကန လာေရး ႏင႔ ဆကစပေနေသာ ကစၥမားျဖစသည။

ထ႔Aျပင ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာစမခကAရ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမား A တြက လကနာAပသည႔ ကင႔ဝတမား (Code of Conduct) က ႏငငေရးပါတမားက Aတညျပေပးရမညျဖစ သည။ လာမည ေရြးေကာကပြမတငမ လကနာရမည႔ ကင႔ဝတမားက ျပနလညသးသပ၍ ျပငဆငေရးက ႏငင ေရးပါတမားက Aားေကာငးစြာ ေထာကခေၾကာငးေဖာျပၾကသည။ လကနာရမည႔ ကင႔ဝတမားတြင ေဖာျပထားမႈ ေၾကာင႔ ဖြ႕စညးခ႔ေသာ ညႏႈငးေရးAဖြ႕ သည ေဒသႏရAဆင႔တြင Aမနးစကားမားႏင႔ တငးမာမႈမားျဖစပြားပါက ကငတြယရာတြင လကေတြ႕ Aကဆး၊ Aထေရာကဆးႏင႔ Aခနမေျဖရငးနငေၾကာငးေတြ႕ရသည။

၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြ ႀကတငျပငဆငမႈမားႏင႔ ကငးပျခငးမား ေAာငျမငစြာ လပေဆာငႏငရနမာ UEC Aေနျဖင လာမည႔ ဘ႑ာႏစ (ေAာကတဘာ ၂၀၁၉ - စကတငဘာ ၂၀၂၀) Aတြက လေလာကေသာ ဘတ ဂကမား ေတာငးခနငမႈႏင႔ ရရနငမႈAေပၚ မတညေၾကာငး Aားလးက တညတညြတတညးသေဘာတၾကသည။



ထ႔Aျပင UEC သည မဆႏၵရငပညာေပးလပငနးမားက ရနပေငြေထာကပ႔ရနႏင႔ ကယတငလပေဆာငသည႔ တာ ဝနက ရယရမညျဖစသည။ ၿပးခသည ေရြးေကာကပြမား၌ မဆႏၵရငပညာေပးလပငနးမားက Aလရငမား ရနပ ေငြေထာကပ႔သည႔ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမားကသာ လပေဆာငရသည။

၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြတြင UEC သည Aခ႕ေသာ ေဒသမား၌ လၿခေရးAေၾကာငးျပခကျဖင ေရြးေကာက ပြက ပယဖကခ႔သည။ သ႔ေသာ ေရြးေကာကပြ ပယဖကရသည သတမတခကမားမာ တဖကသတသာလငျဖစ ၿပး ပြငလငးျမငသာမႈမရဟ ရႈျမငနငသည။ သ႔ျဖစရာ ၂၀၂၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြငလညး Aခ႕ေသာ မဆႏၵနယ မား၌ ေရြးေကာကပြက ကငးပရန AေျခAေနေပးသည႔တင လကရပဋပကၡေၾကာင႔ လၿခေရးAေၾကာငးျပခကျဖင ေရြးေကာကပြမကငးပရန ႀကတငစU းစားထားၾကမညက စးရမေၾကာငး ပါဝငေဆြးေႏြးသမားက ေျပာၾကသည။ ရခင၊ ရမးႏင ကခငျပညနယတ႔သည သကေရာကမႈAမားဆးရနငသည႔ ေဒသမားျဖစသည။

၂။ Aဖြ႕ ႏင႔ပတသကေသာ သတငးAခကAလက

၂၀၁၅ ခႏစ Aေထြေထြေရြးေကာကပြတြင UEC ၏ ဖတၾကားခကAရ Uေရာပသမဂၢသည ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕ (EU EOM) က ေစလႊတခသည။ ၂၀၁၇ တြငလညး Uေရာပသမဂၢသည ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြက ေစာငၾကညေလ႔လာရန ပမေသးငယေသာ ေရြးေကာကပြ ကၽြမးကငသAဖြ႕ (Election Expert Mission - EEM) က ေစလႊတခသည။ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာေရးေနာကဆကတြ မစရင (EFM) Aဖြ႕ကလညး ၂၀၁၉ ခႏစ မတ ၁၄ မ Eၿပ ၉ Aထ ေစလႊတခကာ EU EOM 2015 AႀကျပခကမားAေပၚ လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာမႈ AတငးAတာႏင႔ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး ေရြးေကာကပြျပ ျပငေျပာငးလမႈမား ေဖာေဆာငႏငမႈ၏ တးတကမႈက ဆနးစစခ႔သည။

Aဖြ႕က Aလကဇႏၵားဂရကဖလမေဒါဖက U းေဆာငသည။ ၎သည ၂၀၁၅ ခႏစက ျမနမာႏငငသ႔ ေစ လႊတခ႔ေသာ ၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕ AႀကးAကျဖစၿပး၊ Uေရာပ လႊတေတာ ဒတယUက႒ေဟာငးလညး ျဖစသည။ Aဖြ႕တြင သႏငAတ ေရြးေကာကပြကၽြမးကငသ ပညာရင ႏစ U းလညးပါဝငသည။ Aဖြ႕သည ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC) ၊ လႊတေတာႏစရပ၏ Uက႒မား၊ ႏငငေရးပါတမားႏင Aဖြ႕မားမ ကယစားလယမား၊ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား၊ ေရြးေကာကပြနညးပညာ Aက Aညေပးေနသမား၊ သတမန AသငးAဝငးမားႏငလညး ေတြ႕ဆခသည။

၃။ လကရAေျခAေနAေၾကာငးAရာမား

က။ ႏငငေရးႏင႔ဆငေသာ AေၾကာငးAရာ ၂၀၁၅ ခႏစ Aေထြေထြေရြးေကာကပြသည ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒေAာကတြင ကငးပသည

ဒတယေျမာက ေရြးေကာကပြျဖစသကသ႔၊ ႏငငတစဝနး Aဓကနငငေရးပါတမား ဝငေရာကယU ၿပငသည ပထမ ဆးေရြးေကာကပြလညးျဖစသည။ ၂၀၁၁ ခႏစက တစတတပငး AရပသားAစးရAဖြ႕ မ ကမကထျပ ေဖာေဆာင ခ႔ေသာ ဒမကရကတစAသြငကးေျပာငးေရး ေနာကခAေျခAေနတြင ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြမား ကငးပခ႔ျခငးျဖစ သည။ ေဒၚေAာငဆနးစၾကည၏ AမးသားဒမကေရစAဖြ႕ခပ (NLD) ပါတက မAမားစရရကာ လႊမးၿခ၍ ေAာင ပြခခသည။ သ႔ေသာျငားလညး တပမေတာသည ကာကြယေရး၊ ျပညထေရးႏင နယစပေရးရာ ဝနႀကးဌာနမား၏ A ပခပေရးAာဏာမားက ဆကလကရယထားခသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ ေရြးေကာကပြက ေကာငးစြာ စမခန႔ခြနငခ႔ ကာ ၿပငဆငမႈႀကး ခ႔ေသာလညး ႀကတငမေပးသည႔ လပငနးစUသည ပြငလငးျမငသာမႈမရဟ EU EOM က ဆနး စစေတြ႕ရခသည။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြႏင ပတသက၍ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒမေဘာငသည ၿပငဆငနငမႈ



AေနAထားတစခက ျဖည႔ဆးေပးခသညမနေသာလညး စစမနေသာ ေရြးေကာကပြကငးပရနAတြကမ Aား နညးခကမား ရေနေသးၿပး ေသာ႔ခကကေသာ Uပေဒဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင႔ လပထးလပနညး ျပျပငရန မား လAပေနေသးေၾကာငးလညး EU EOM က စU းစားမခ႔သည။ Uပေဒေရးရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင လပ ထးလပနညး Aဆငျမႇငတငရန လAပေနေသးေၾကာငး EU EOM က ဆသည။ သ႔ျဖစရာ EU EOM က Aႀကျပ ခက ၅၀ က ျပလပခ႔ရာ ၎တ႔က AေကာငAထညေဖာနငပါက AနာဂတေရြးေကာကပြလပငနးစUမား ပမတး တကလာေAာင AေထာကAကျပမညဟ ဆနငပါသည။ Aႀကျပခကမားထတြင ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒ ျပငဆငေရးလညး ပါဝငသည။

နငငက တငးရငးသားလမးေပါငးစျဖင ဖြ႕စညးထားမႈသည လြတလပေရးရၿပးေနာကပငး ျမနမာႏငငေရး က ပေဖာေပးခၿပး နငငAေနျဖင႔ Aစးရႏင တငးရငးသားA ပစမားၾကားတြငလညးေကာငး၊ တငးရငးသားျပည နယမားAတြငး မတေသာ A ပစမားၾကားတြငလညးေကာငး Aဆကမျပတေသာ ပဋပကၡမားက ေတြ႕ျမငခ႔ရၿပး ျဖစသည။ ထသ႔ေသာ ပဋပကၡမား ရေနသည႔တင စြန႔စားမႈႀကးႀကးျဖင႔ ျပလပခ႔ေသာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြက ေယ ဘယၿငမးခမးေသာ AေနAထားတြင ကငးပႏငခသည။ ၂၀၁၅ တြင တစႏငငလး ပစခတတကခကမႈရပစေရး သေဘာတစာခပ (NCA) က လကမတေရးထးခ႔ၾကၿပး၊ ၂၁ ရာစပငလ ျပညေထာငစၿငမးခမေရးညလာခက ၂၀၁၆ တြင စတငကငးပေနသညတင ၿငမးခမးေရးလပငနးစU သည လကဆပလကကင ရလဒမး ထြကမလာ နငေသး ေပ။1

၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြတြင UEC သည Aခ႕ေသာေဒသမား၌ လၿခေရးAေၾကာငးျပခကျဖင ေရြးေကာက ပြမားက ပယဖကခ႔သည။2 UEC ဆးျဖတခကသည တစဖကသတဆနၿပး ပြငလငးျမငသာမႈ Aားနညးခကာ သကေရာကမႈရေသာ ႏငငေရးပါတမားႏင႔ Aျခားပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ လေလာကေသာ တငပငမႈမား မရပ ဆးျဖတခကခ႔ျခငးျဖစသည။ သ႔ျဖစရာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြငလညး Aခ႕ ေသာ မဆႏၵနယမား၌ လၿခ ေရးAေၾကာငးျပကာ ေရြးေကာကပြ မကငးပဘထားျခငးမး ထပလပလာမညက ေဆြးေႏြးခ႔ၾကသတငးက စးရမ လကရသည။ ဤေနရာတြင UEC ၏ ဆးျဖတခကမားသညလညး ျပညထေရးဝနႀကးဌာန၏ ရငးလငးျခငး မရ ေသာ သတမတခကမားAေပၚ Aေျခခကာ Aဓပၸါယေကာကျခငးျဖစသည။3

NLD ပါတသည ျပညေထာငစAဆင႔ လႊတေတာႏစရပလးတြင ကယစားလယေနရာ ၆၀ ရာခငႏႈနး ဝနး ကငက AသာAယာပင Aႏငရရကာ လမားစေနရာ ရရထားသျဖင Uပေဒမား ျပငဆငျခငး၊ ျပဌာနးျခငးAတြက Aျခားနငငေရးပါတမား၊ တပမေတာသား ကယစားလယမားတ႔၏ ေထာကခမႈရယရန မလAပေပ။ ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ တြင ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမား ကငးပခကာ လစလပေနရာ ၃၂ ေနရာ (ကယစားလယေနရာစစေပါငး၏ ၂ ဒသမ ၈ ရာခငႏႈနး) က ျဖညတငးခသညတင လႊတေတာ ႏစရပလးတြငလညးေကာငး၊ တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယလႊတေတာမားတြငလညးေကာငး Aာဏာခနခြငလာ ေျပာငးလျခငးမရခပါ။ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ ႏစခတြင NLD သည ၃၂ ေနရာAနက ၁၆ ေနရာ Aႏငရရခရာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြႏငယU လင ေျခာကေနရာ ဆး႐ႈးခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ တငးရငးသားပါတမားက ၁၀ ေနရာ Aႏငရရခၿပး၊ USDP က ငါးေနရာ၊ တသးပဂၢလ ကယစားလယက တစေနရာ Aႏငရရခသည။

1၂၀၁၅ ကတညးက တစႏငငလးပစခတတကခကမႈရပစေရးသေဘာတညခကစာခပတြင တငးရငးသားလကနကကငAဖြ႕ ၁၀ ခ လကမတေရးထးထားၿပး တပAငAားႀကး သည Aခ႕ေသာ တငးရငးသားလကနကကငAဖြ႕မား လကမတထးရန ကနရေနေသးသည။ 2 တငးရငးသားျပညနယေလးခ (ကခင၊ ကယား၊ ရမး၊ မြန) ႏင တငးေဒသႀကးတစခ (ပခး) ရ ရြာေပါငးရာေကာ သကေရာကမႈခခ႔ရသည။ ကခငတြင ၿမ႕နယ ၁၁ ၿမ႕နယ၌ ေရြးေကာကပြပယဖကခသလ၊ ရမးတြငလညး မဆႏၵနယ ခနစခတြင ပယဖကခသည။ 3 ရခင၊ ရမးႏင ကခငျပညနယမားသည ထခကႏငေျခ Aမားဆးျဖစသည။



Aခန႔Aပခ တပမေတာသားကယစားလယမား (လကရလႊတေတာႏစရပတြင ၂၅ ရာခငႏႈနးစ ေနရာယ ထားသည) ႏင AတကAခ USDP တ႔က ကန႔ကြကခၾကသညတင NLD သည ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒျပငဆငေရး ၄၅ U း ပးတြေကာမတက လႊတေတာAဆငဆငAား ေကာျဖတကာ ၂၀၁၉ ေဖေဖၚဝါရလတြင ေAာငျမငစြာ ဖြ႕ စညးႏငခသည။ ေကာမတ ဖြ႕စညးပသည ျပညေထာငစAဆင႔ လႊတေတာAတြငး ပါတတစခခငး AငAားက ထငဟပထားသည။ ကနU းတြင သေဘာတညမႈ မရခ႔သညတင တပမေတာသား ကယစားလယမားႏင USDP ကယစားလယမားလညး ေကာမတ၏ လပငနးမားတြင ပါဝငလာၾကသည။

ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒသးသပေရး လပငနးစU မား စတငေနၿပျဖစသညတင ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAမ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ျပငဆငႏငေရးမကား ျဖစႏငေျခAလြနနညးေၾကာငး ပါဝငပတသကေနသမား Aားလးနး ပါးက တညစြာ ႐ႈျမငၾကသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒကျပငဆငရန ျပညေထာငစလႊတေတာ (Aမးသားလႊတ ေတာႏင ျပညသ႔လႊတေတာႏစရပေပါငး) တြင ကယစားလယ ၇၅ ရာခငႏႈနးႏင႔ Aထက၏ ေထာကခမႈရရန လ Aပၿပး၊ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ၏ သးသန႔ျပဌာနးခကAခ႕က ျပငဆငရနမာလညး လႊတေတာ၏ ေထာကခမႈ သာ မက၊ ျပညလးကၽြတ ဆႏၵခယပြတြင မေပးခြင႔ ရသမား၏ Aမားစက ေထာကခမသာ ျဖစႏငမည။ ဆလသညမာ NLD ႏင ၂၅ ရာခငႏႈနး ေနရာက ရယထားသည တပမေတာတ႔ သေဘာတညခကမရပ ဖြ႕စညးပAေျခခ Uပေဒက ျပငဆငေျပာငးလရန မျဖစႏငဟ Aဓပၸါယဖြင႔နငသည။ ထ႔Aျပင လကရဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒသးသပေရးသည လညး ဖကဒရယစနစႏင႔ သရပလကၡဏာ/ႏငငသား ကစၥရပမားတြင Aားလးသေဘာတညခကရေရးႏင႔ ျပည ေထာငစAဆင႔လႊတေတာႏင တငးေဒသႀကး/ျပညနယလႊတေတာမားမ တပမေတာက လးဝဖယရားေရးတ႔A တြက ရလဒမား ထြကနငေျခAလြနနညးသည။

EU EOM 2015 ၏ Aႀကျပေဖာျပထားသည ေရြးေကာကပြ လပငနးစUႏငပတသကေသာ Aေျခခက သည႔ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒဆငရာ Aားနညးခကမားသညလညး ေဆြးေႏြးပြတြင U းစားေပးAေၾကာငးAရာ Aျဖစ ထြကေပၚမလာေပ။ ၎တ႔တြင UEC ၏ ေကာမရငAဖြ႕ဝငမားက သမၼတက ခန႔Aပျခငး၊ AကU းသား မားႏင ဘာသာေရးႏင႔ပတသကေသာ ဘနးေတာႀကးမား၏ မေပးပငခြငက ကန႔သတထားမႈ၊ ကယစားလယ ေလာငး Aျဖစ ဝငေရာကယU ၿပငရာတြင ကးေၾကာငးမဆေလာသည႔ လAပခကမား (ကယစားလယေလာငး ၏ မဘႏစU းလးႏငငသားျဖစရမညဟေသာ လAပခက၊ လႊတေတာကယစားလယေလာငးမား ေရြးေကာကပြ မဝငမ ၁၀ ႏစ၊ သမၼတကယစားလယေလာငးမား ႏစ ၂၀ ဆကတက ျပညတြငး၌ ေနထငခသျဖစရမညဟေသာ လAပခက) ၊ လႊတေတာAတြငး တပမေတာသား ကယစားလယ ၂၅ ရာခငႏႈနး ေနရာယထားမႈက ဖယရားေရး၊ UEC ဆးျဖတခကမားက တရားေရးစနစျဖင ျပနလည သးသပေရး စသည ကစၥရပမားျဖစသည။

ခ။ Aဖြ႕Aစညးဆငရာ AေျခAေနAေၾကာငးAရာမား ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC)

လကရ UEC Uက႒AပါAဝင ေကာမရငAဖြ႕ဝင ၁၅ U းAနက ၅ U းသည ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြက ႀကး ၾကပခ႔သည႔ ယခငAဖြ႕ဝင ၁၅ U းပါဝငေသာ UEC ေနရာက ၂၀၁၆ မတလတြင Aစားထးတာဝန ထမးေဆာငခၾက သည။4 UEC ေကာမရငAဖြ႕ဝင ၈ U းက NLD က ေရြးခယတငျမာကေသာ သမၼတက ၂၀၁၉ မတ ၆ ရကကမ ခန႔ ထားေပးချခငးျဖစသည။ ထရစU းက လကရပြငလငးျမငသာမႈမရပ Aားလးပါဝငနငျခငးလညးမရေသာ ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒျပဌာနးခကAရ ခန႔ထားချခငးျဖစၿပး ထAခကက ျပငဆငရန EU EOM 2015 Aႀကျပခကတြင ေဖာျပထားသည။ UEC ေကာမရငAဖြ႕ဝင ၁၅ U းထတြင AမးသမးတစU းမ မပါဝငေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ လကရ

4 ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒက UEC Aဖြ႕ဝင AနညးဆးAေရAတြက ၅ U းဟသာ ေဖာျပထားသည။ ၂၀၁၆ မတလေနာကပငး UEC သည Aဖြ႕ဝင ငါးU းသာ ရခၿပး၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြ မတငခငတြငမ ေနာကထပ ၂ U း၊ ၂၀၁၉ မတလကမ ေနာကထပ ၈ U း ခန႔ထားေပးချခငးျဖစသည။



UEC ၏ ဘကမလကမႈ၊ ပေရာဖကရငနယဆနဆန စြမးေဆာငနငမႈAေပၚ ယၾကညမႈမရေၾကာငးက AတကAခ နငငေရးပါတမားက AခါAားေလာစြာ ထတေဖာေျပာၾကားၾကသည။

UEC ေကာမရငAဖြ႕ဝငသစ ၈ U းသည ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ UEC ၏ စြမးေဆာငရညက တးလာ ေစမညဟ ေမာလငရသည။ သ႔ေသာ ပါဝငပတသကေနသမားAား ေတြ႕ဆေမးျမနးခကမားAရမ ေကာမရင Aဖြ႕ ဝငသစ ၈ U းက Aားျဖည႔ေပးမႈေၾကာင UEC မဝါဒႏင လပေဆာငမႈတ႔တြင ၿခင၍ သသသာသာ သကေရာကမႈ ရလာဖြယမျမငေၾကာငး ေျဖၾကသည။

UEC သည ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားက ေAာငျမငစြာ စမႏငခသည မနေသာလညး ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး လကေတြ႕ လပငနးလပေဆာငမႈပငးတြင Aနညးငယမသာ တးတက မႈေတြ႕ရသည။ ျပျပငေျပာငးလေရးလပေဆာငရန ႏႈတကတမား ေပးထားေသာလညး လကေတြ႕ AေကာငA ထညေဖာမႈ လကပါလာသညက မေတြ႕ရေပ။ UEC လပငနးမားသည ပြငလငးျမငသာမႈမရဟ လကခမတယထား ရာ ပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ ပမနဆကဆေရးမရျခငးက UEC ၏ လပေဆာငမႈတြင ေရ႕ မေရာကရျခငး၏ ျပ နာတစခAျဖစ ရႈျမငနငသည။

Aျပသေဘာေဆာငေသာ တးတကမႈက ေျပာရလင UEC သည ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ မဟာဗဟာစမကနးသစ က ေရးဆြၿပး ကင႔သးလကရရာ ထစမကနးသစသည ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ ေစာငၾကညေလလာသမား၏ AႀကျပခကAေတာမားမားက ထည႔သြငးစU စားထားကာ ရညမနးခကႀကးေသာ ပနးတငမားခမတထား ေၾကာငးလညး ေတြ႕ရသည။ သ႔ေသာ ထမဟာဗဟာစမကနးက မမပငလသေဘာထားကာ သႏၷဌာနျဖင႔ A ေကာငAထညေဖာႏငျခငး ရ/မရ ဆသညကမ ၂၀၂၀ ဇနနဝါရတြင ထတေဝမည႔ ႏစပတလည Aကျဖတေလ႔ လာသည႔ Aစရငခစာ ထြကေပၚလာၿပးမသာ ဆနးစစနငမညျဖစသည။

UEC သည ဘတဂက မေလာကမငျဖင ေဆာငရြကေနရသည။ လကရတြငလညး ၂၀၂၀ Aေထြေထြ ေရြး ေကာကပြြ မဆႏၵရငစာရငးျပစေရး လပငနးမားAတြက ရနပေငြ လေလာကစြာ ရရရန ႐နးကနေနရဆျဖစသည။ ၂၀၂၀ Aေထြေထြေရြးေကာကပြက ေAာငျမငစြာ ႀကတငျပငဆငႏငရနႏင ကငးပႏငရနမာ UEC Aေနျဖင လာ မညဘ႑ာေရးႏစ (ေAာကတဘာ ၂၀၁၉-စကတငဘာ ၂၀၂၀) Aတြက လေလာကေသာ ဘတဂကက ေတာငး ခရန၊ ခြေဝရရရန AသကတမAေရးႀကးသည။

UEC Aတြက နညးပညာAကAညေပးေနသည AဓကAဖြ႕Aစညးႏစခမာ Uေရာပသမဂၢက ရနပေငြ ေထာကပေပးထားေသာ International IDEA ႏင Aေမရကန၊ ၾသစေၾတးလ၊ ၿဗတနတ႔က ရနပေငြ ေထာကပ ေပးထားေသာ IFES တ႔ျဖစသည။ ထႏစဖြ႕သည ေရြးေကာကပြလပငနးစU၏ AစတAပငးAားလးက လကေတြ႕ ကက လႊမးၿခၿပး နညးပညာAကAညမားက တကရကေပးAပလကရသည။ UNDP သည UEC က နညးပညာ AကAညေပးရန စU းစားလက ရသည။

လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား

ေရြးေကာကပြ လပငနးစU ၊ Aထးသျဖင႔ ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ Aားလးပါဝငလာနငမႈက ျမင႔တငရာတြင လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား (CSOs) သည Aေရးပါေသာ Aခနးက႑မ ပါဝငလကရသည။ CSO မားသည ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလ႔လာေရး၊ ႏငငသားမား ပါဝငလာေရးပညာေပးျခငးႏင မဆႏၵရငပညာေပးလပငနး မား၊ Aားလးပါဝငလာေရး၊ ေရြးေကာကပြဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈAတြက Aေရးဆျခငးမားက မလAလပAျဖစ Aာ႐စက လပကငလကရသည။ ျပညတြငးေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာေရးAဖြ႕ Aေနျဖင႔ AဓကAဖြ႕ သးဖြ႕ ရသည။ ၎တ႔မာThe People’s Alliance for Credible Elections (PACE) ၊ Election Education and Observation Partners (EEOP) ႏင NDI ၊ The Carter Center (TCC) ႏင Democracy Reporting



International (DRI) တ႔က Aသးသးေထာကပေသာ Election Reform Coordination Body (ERCB) တ႔ျဖစ ၾကသည။ ထသးဖြ႕လးသည မတ ၃၁ ရကက ကငးပခေသာ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာတ ေရြး ေကာကပြကလညး ေစာငၾကညခၾကသည။ ျပညတြငးေစာငၾကညသ Aဖြ႕AစညးမားAပါAဝင CSO မားသည Aလရငမားက ပ႔ပးေသာ ရနပေငြAေပၚ AလြနAကၽြ မခေနဆျဖစသည။

ဂ။ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေလလာေစာငၾကညေရး Aဖြ႕ ေနာကဆကတြAစAစUAေပၚ Uေရာပ သမဂၢ၏ ေဆာငရြကခက Uေရာပသမဂၢက ယ႐ ၁၀ သနး ရနပေငြထေထာငေပးထားonfY ေရြးေကာကပြလပငနးစU မားက ပ႔ပးမႈ (STEP) ဒမကေရစ II AစAစUက International IDEA U းေဆာငေသာ Aဖြ႕မားေပါငးထားသည႔ Aဖြ႕ႀကးက AေကာငAထညေဖာေနသည။ Aဖြ႕ႀကးတြင Paññā Institute ၊ Hornbill Organization ႏင Scholar Institute တ႔ပါဝငၿပး ႏငငသားမား ပါဝငလာေAာင ပညာေပးျခငးႏင မဆႏၵရငပညာေပးလပငနးမား လပကငေနသည။ Democracy Reporting International သည လထAေျချပAဖြ႕AစညးမားAား ပ႔ပးေပးလကရကာ Danish Institute for Parties and Democracy ႏင Netherlands Institute for Multiparty Democracy/Demo Finland တ႔သည ႏငငေရးပါတမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကလကရသည။ AစAစU AေကာငAထညေဖာေရး ကာလမာ လေပါငး ၄၀ ျဖစသည။

EU EOM 2015 Aႀကျပခကမား ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြင ရာခငႏႈနးမညမ AေကာငAထည ေဖာနငခ႔ သညဆသညက STEP ဒမကေရစ II AစAစU ၏ သးသန႔ရညရြယခကမားေAာငျမငမႈ ရ၊ မရAတြက Aဓက ညႊနးကနးမားAနကတစချဖစသည။ AစAစU ၏ Aဓကရညရြယခကမားမာ Aားလးတး၍ ပါဝငလာရန၊ ေရြး ေကာကပြ စမခန႔ခြသညAဖြ႕၊ ႏငငေရးပါတမားႏင CSO မားAျပင Uပေဒမားတြင ဒမကေရစတနဖးမားႏင႔ မမား က လကနာလာေစရန တ႔ျဖစသည။ AစAစU သည UEC ၊ ႏငငေရးပါတမား၊ CSO မား၊ မဆႏၵရငမား၊ ပထမဆး Aႀကမ မထညမည မဆႏၵရငမား၊ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကး Aစးရမားႏင႔ ကယစားျပပါဝငမႈနညးလြနးေသာ A ပစမားက ပစမတထားသည။

STEP ဒမကေရစ II AစAစU က AာရျပလပေဆာငမႈနယပယမားAနက ျပညေထာငစAဆင၊ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးAဆင ေရြးေကာကပြစမခန႔ခြေရး Aဖြ႕မားသ႔ နညးပညာAကAညမား၊ ျပျပငေျပာငး လေရးAတြက ပါတေပါငးစ၊ သကဆငသေပါငးစပါဝငသည ေဆြးေႏြးပြမား ျဖစေျမာကေAာင လပေပးရန၊ ျပည တြငးပေရာဖယရငနယေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာသမားက ပ႔ပးျခငး၊ AစAစU မား စနစတကေရးဆြ လပ ကငတတေသာ ပါတမားAားေကာငးေစေရးႏင႔ ကယစားျပေရးႏင႔ Aားလးပါဝငေရးက ျဖစေစေသာ ပါတ ပလက ေဖာငးမား ဖြ႕ၿဖးေရး၊ ႏငငေရပါတမားႏင႔ လထAေျချပ Aဖြ႕Aစညးမားတြင ထေရာကစြာ ပါဝင၍ U းေဆာငက႑ မ ပါဝငနငရန Aမးသမးမား၏ စြမးေဆာငရည Aားေကာငးေစရန၊ AားလးပါဝငႏငေစေရးAတြက Aတား Aဆးမားက ေဖာထတရန၊ ပမကြျပားမႈမား ပါဝငရန မဟာဗဟာေရးဆြရန မတဖကAဖြ႕မား၏ စြမးေဆာငရညက ပ႔ပးရန၊ ႏငငသားမားပါဝငလာရန ပညာေပးျခငးႏင႔ မဆႏၵရငပညာေပးသငတနးမားေပးရန တ႔ျဖစသည။

ျမနမာနငငမ UေရာပသမဂၢကယစားလယAဖြ႕သည UEC သ႔ တသတညးAေရးဆသည႔ သတငးစကား ေပးနငရန သေဘာထားတညသည႔ နငငမားႏင႔ ပးတြကမကထျပလပေဆာငမႈတစခက စတငခ႔ရာ ၂၀၂၀ Aေထြ ေထြေရြးေကာကပြမတငမ ေAာငျမငေAာင လပေဆာငနငမည႔ Aႀကျပခကမားက UEC က AေကာငAထည ေဖာလာေရးAတြက Aားေပးရနျဖစသည။



၄။ EOM Aႀကျပခကမားက လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာမႈ AေျခAေန

လကရAခနထကား EU EOM 2015 Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရာတြင တးတကမႈ Aနညးငယသာ ရရေသးသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ သ႔မဟတ ေရြးေကာကပြUပေဒက ျပငဆငရန လAပေသာ Aႀကျပခကမားက ၂၀၁၉ EၿပAထ တစခမ AေကာငAထညမေဖာႏငေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

မညသ႔ပငျဖစေစ EU EFM Aေနျဖငလညး ျမနမာႏငင၏ ႏငငေရးAေျခAေနက နားလညသေဘာ ေပါကပါသည။ လကရAစးရ စတငတာဝနယေသာ ၂၀၁၆ ကတညးက တေတာငးေသာ Aခနကာလႏင႔ ဖြ႕ စညး ပAေျခခUပေဒက ျပငဆငရန လကရUပေဒဆငရာ ကန႔သတခကမားရေနျခငးတ႔က နားလညသေဘာေပါကပါ သည။ ထသ႔ေသာ AေျခAေနတြင ျမနမာႏငငAေနျဖင ဒမကေရစနညးက ေရြးေကာကပြမားက ႏငငတကာက လကခေသာ မမားထငဟပႏငမည႔ Uပေဒမေဘာငျဖစရန ၎၏ စစမနေသာ သႏၷဌာနက ျပသနငေရးAတြက Aေကာငးဆးနညးလမးမာ နငငသားရပငခြင႔မားႏင ႏငငေရးAရ ရပငခြင႔မားႏင႔ပတသကေသာ နငငတကာ သေဘာတစာခပ (ICCPR) တြင လကမတေရးထးရနျဖစသည။

Aျခားတဖကတြင မဒယာဆငရာ Uပေဒမေဘာငမားက ျပျပငေျပာငးလျခငး၊ နညးUပေဒမားက ျပင ဆငျခငး သ႔မဟတ A ပခပေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမားက ျပငဆငျခငးမတဆင႔ UEC တစဖြ႕ တညး၏ ကငတြယ မႈျဖင႔ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာျခငးမား လပေဆာငနငသည။

Aႀကျပခက ၅၀ က AေကာငAထညေဖာမႈ AေျခAေန -

၃၃ AေျပာငးAလမရ (၆၆ %)

၅ လကရလပေဆာငေနေသာလညး AေကာငAထညေဖာေနသညဟ Aတညမျပနငေသး (၁၀ %)

၂ AျပညAဝ AေကာငAထညေဖာၿပး (၄ %)

၁၀ ေရြးေကာကပြ စကဝနးAရ ဆးျဖတရနေစာလြနးေနေသး (၂၀ %)

AႀကျပခကတစခခငးAေပၚ AေကာငAထညေဖာမႈက Aေသးစတၿခငၾကည႔ရႈျခငးAား EOM Aႀကျပခကမား AေကာငAထညေဖာသည႔ AေနAထားျပ ေနာကဆကတြဇယားတြင ေဖာျပထားသည။



UEC သည EU EOM 2015 Aႀကျပခကမားက ေကာငAထညေဖာမႈႏင ပတသကၿပး ၎တ႔၏ ဇယားက ေရးသား၍ EU EFM သ႔ ေပးပ႔ခ႔ရာ EU EFM ေတြ႕ရခကမားႏင ကြလြမႈရသည။ UEC သည မတေသာ AမးAစားခြ သည႔ ပစက Aသးျပကာ Aႀကျပခက ၄၁ ခက ဆနးစစျပထားသည။ မဒယာ၊ ႏငငေရးပါတမား၊ Aလပသမား၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔AငAားဝနႀကးဌာနႏငဆငေသာ Aႀကျပခကမားက ခနလပထားခသည။ UEC ၏ ဆနးစစခကAရ Aႀကျပခက ၁၄ ခက AေကာငAထညေဖာၿပးကာ၊ Aႀကျပခက ၁၂ ခက AေကာငA ထညေဖာဆျဖစၿပး၊ Aႀကျပခက ၁၅ ခကက AေကာငAထညေဖာရန ခကခသညဟ စU းစားခ႔ေၾကာငးဆသည။

က။ Uပေဒဆငရာ မေဘာင (Aႀကျပခက ၁ မ ၅) ေရြးေကာကပြAတြြက ျမနမာႏငင၏ Uပေဒမေဘာငက ႏငငတကာစမားႏငAည ျဖစေစရန AေျခခUပေဒတြင Aေရးပါေသာ ျပငဆငေရးAပါAဝင ကယကယျပန႔ျပန႔ Uပေဒဆငရာ ျပျပငေျပာငးလရမည Aႀကျပခက ၅ ခက EU EOM 2015 တြင ထညသြငးေဖာျပထားသည။ ၎တ႔တြင ျပညေထာငစAဆင႔ လႊတေတာႏင ျပညနယ/တငးေဒသႀကး လႊတေတာမားတြင တပမေတာမ ခန႔Aပေသာ ကယစားလယ ၂၅ ရာ ခငႏႈနး ေနရာယထားမႈက ဖယရားရန၊ တနးတညေသာ မေပးပငခြင႕ ေသခာေစရန ျပညသ႔လႊတေတာ မဆႏၵနယ ေျမသတမတမႈမားက ျပနသးသပရန၊ မေပးပငခြင႔ႏင ကယစားလယေလာငးAျဖစ ယU ၿပငခြငဆငရာ ကး ေၾကာငးဆေလာမႈမရသည႔ ကန႔သတမႈမားက ပယဖကရနတ႔ျဖစသည။

AထကပါမညသညAႀကျပခကကမ AေကာငAထညေဖာႏငျခငးမရေသးသကသ႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက ပြမတငမ AေကာငAထညေဖာႏငရနလညး ျဖစႏငေျခနညးပါးလသည။ ၂၀၁၆ ခႏစတြင NLD Aစးရတကလာ သည ကာလေရ႕ ပငးက ခမတထားခသည UပေဒမားAတငးသာ AေျပာငးAလမရ ဆကလကကငသးေနဆ ျဖစသည။ ထ႔Aျပင ေရြးေကာကပြမားAတြက Aေရးႀကးသည Uပေဒေရးရာမေဘာငတစချဖစေသာ နငငသား ရပငခြင႔မားႏင ႏငငေရးAရ ရပငခြင႔မားႏင႔ပတသကေသာ နငငတကာ သေဘာတစာခပ (ICCPR) တြငလညး ျမနမာႏငငသည လကမတေရးထးရျခငး မရေသးေပ။

၂၀၁၉ ေဖေဖာဝါရ ၁၉ မစတငကာ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ျပနလညသးသပေရးလပငနးကသာ ရညစး လပေဆာငမည႔ ေကာမတက ဖြ႕စညးၿပး သးသပေရးလပငနးစU က စတငေနၿပျဖစသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ျပငဆငေရး ၄၅ U းပါ ပးတြေကာမတသည ျပငဆငရနမားAတြက Aဆျပခကက ၂၀၁၉ ဇလင ၁၇ တြင တင သြငးမညျဖစသည။ သ႔ေသာ ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒက ျပငဆငလလင ျပညေထာငစလႊတေတာ ကယစား လယ ၇၅ ရာခငႏႈနးေကာက ေထာကခမသာ ျပငဆငႏငမညျဖစရာ တပမေတာသားကယစားလယမား၏ (လႊတ ေတာႏစရပလးတြင ၎တ႔က ၂၅ ရာခငႏႈနးစ ေနရာယထားသည) သေဘာတညမႈက ရရရန လAပသည။ သ႔ ေသာ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒတြင AျငငးပြားဖြယAျဖစဆးAပါAဝင ျပဌာနးခကAေတာမားမားက ျပငဆငလ လင ျပညေထာငစAဆင႔ လႊတေတာ ၇၅ ရာခငႏႈနးႏင႔Aထက ေထာကခမႈ ရရ႐ျဖင မၿပးေသးဘ ျပညသ႔ဆႏၵခ ယပြကငးပကာ မဆႏၵရငစာရငး၏ ၅၀ ရာခငႏႈနး Aထက ေထာကခမရရရနလAပသည။

ျပညေထာငစလႊတေတာတြင တပမေတာက ခန႔Aပေသာ ကယစားလယ ၂၅ ရာခငႏႈနးAတြက ျပဌာနး ထားေသာ AေျခခUပေဒ ပဒမ ၁၀၉ ႏင ၁၄၁ တ႔က ျပငဆငလလင လႊတေတာ၏ AတညျပခကAျပင ျပညသ႔ ဆႏၵခယပြတြင ေထာကခမႈရမသာ ျပငဆငနငမညျဖစသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒတြင တပမေတာသား ကယ စားလယ ၂၅ ရာခငႏႈနးဟ တကစြာ ရညညႊနးထားျခငးမရဘ တပမေတာကာကြယေရးU းစးခပက ခန႔Aပသည ပမာဏကသာ ေဖာျပထားသည။ ေAာကလႊတေတာ (ျပညသ႔လႊတေတာ) Aတြက ကယစားလယ ၁၁၀ ထကမပ ေသာ ပမာဏက တပမေတာကာကြယေရးU းစးခပက ခန႔ထားသညျဖစရာ Aစးရႏင တပမေတာ ကာကြယေရး U းစးခပတ႔ၾကား သေဘာတညခကတစခ ရယႏငမညဆပါက ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒက ေျပာငးလရနမလဘ ထ ပမာဏက ေလာခေကာငး ေလာခႏငမညျဖစသည။ Aထကလႊတေတာ (Aမးသားလႊတေတာ) Aတြက ပဒမ



၁၄၁ (ခ) တြင တပမေတာမ ၅၆ U းတတခန႔ထားေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ သ႔ျဖစရာ ထပမာဏက ျပျပင ေျပာငးလလင ျပညေထာငစလႊတေတာ၏ Aတညျပခကႏင ျပညသ႔ဆႏၵခယပြတ႔က ျဖတေကာရမညျဖစသည။

၂၀၁၅ ခႏစက ေဖာထတခ႔ေသာ မေပးပငခြငဆငရာ ကန႔သတခကမားထတြငလညး မထညႏငရန ႏငင သားစစမနေၾကာငး သကေသျပရန ကးောကာငးဆေလာမႈမရေသာ လAပခကသည လမးေရးက Aေျခခကာ ခြျခားဆကဆမႈမား ရလာႏငၿပး၊ ရလဒAားျဖင႔ မေပးခြငမရသ ႀကးမားေသာ AေရAတြကရလာႏငသည။ ၎က ေျဖရငးရန ၁၉၈၂ ခႏစ ႏငငသားUပေဒAား ျပျပငေျပာငးလရန လAပသည။ ထသ႔ ျပျပငေျပာငးလျခငးျဖငသာ နငငသားျဖစပငခြင႔တြင ႏငငတကာစႏငညမညျဖစၿပး လမးေရးAရ ခြျခားဆကဆမႈမားက တားဆးႏငမညျဖစ သည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ပဒမ ၃၄၅ တြင ေဖာျပထားခကAရ မဘႏစပါးလးသည ႏငငသားျဖစသ/ျဖစခသ၏ သားသမးကသာ ႏငငသားAျဖစ သတမတမညျဖစသည။ ထ႔Aျပင ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ပဒမ ၃၉၂ ကလညး ဘာသာေရးဆငရာ ဘနးေတာႀကးမား၊ AကU းသားမား မေပးခြငမရေၾကာငး ကန႔သတထားသည။ ထျပဌာနး ခကတစခခက ျပငဆငရန လႊတေတာကယစားလယ ၇၅ ရာခငႏႈနးAထက ေထာကခရန လAပေသာလညး ျပညသ႔ဆႏၵခယပြ ကငးပရန မလAပေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

ကယစားလယေလာငးAျဖစ ဝငေရာကယU ၿပငခြငAေပၚ ကန႔သတမႈမားႏင႔ပတသကေသာ ဖြ႕စညးပA ေျခခUပေဒျပဌာနးခကမားက ျပငဆငလလငမ ျပညေထာငစAဆင႔ လႊတေတာ၏ AတညျပခကAျပင ျပည သ႔ဆႏၵခယပြလAပသည။ ကယစားလယေလာငးAျဖစ ဝငေရာကယU ၿပငခြငAတြက ကန႔သတခကမားထတြင ကယစားလယေလာငး၏ မဘႏစပါးလးသည ႏငငသားျဖစရမည၊ လႊတေတာ ကယစားလယေလာငးယU ၿပငသ၏ မဘသည ႏငငတြင ေရ႕ပငး ၁၀ ႏစေတာကေလာက ေနထငခသျဖစရမည၊ သမၼတေလာငး ဝငၿပငသ၏ မဘ သည ေရ႕ပငး ႏစ ၂၀ ေတာကေလာကေနထငခသျဖစရမည၊ ထ႔Aျပင သမၼတေလာငး၏ သားသမး ႏင/သ႔မ ဟတ A မေထာငဖကသည ျပညပႏငငသား ခယထားသ မျဖစရဟ ကန႔သတထားသည။

UEC သည ၎၏ မဟာဗဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင ေရြးေကာကပြဆငရာ Uပေဒမား၊ နညးUပေဒ မားက ျပနသးသပေရး၊ ျပငဆငေရးAတြက လႊတေတာသ႔ တငျပရန ရညရြယထားသည။ ေရြးေကာကပြဆငရာ Uပေဒမားက ျပနလညသးသပရနႏင ခငမာေသာ ျပငဆငရနမားက Aဆျပတငျပနငရန မၾကာေသးမက UEC တြင ေကာမတတစရပက ဖြ႕စညးခသည။ သ႔တင ျပငဆငရန လAပသည ျပဌာနးခကမားAနက Aမားစသည ဖြ႕စညးပ AေျခခUပေဒက ျပငဆငႏငမႈAေပၚ မတညလကရေနသည။ သ႔ျဖစရာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ ေရြးေကာကပြ Uပေဒမားက ေAာငျမငစြာ ျပငဆငႏငရနမာ မေသခာလ။

ခ။ ေရြးေကာကပြ စမAပခပေရး (Aႀကျပခက ၆ မ ၉) UEC ၏ Aဖြ႕ Aစညးဆငရာႏင ဘ႑ာေရးဆငရာ AမAခကငးေရး၊ ပြငလငးျမငသာမႈ တးတကလာေစ ေရး၊ ဆးျဖတခကခမတရာတြငႏင႔ ဆကသြယေရးတ႔တြင ထေရာကမႈရေရး၊ ေရြးေကာကပြမားမတငမ ရငးလငး တကေသာ ေရြးေကာကပြျပကၡဒန ထတျပနေရးတ႔Aတြက လAပမည Aႀကျပခက သးခကကလညး Aေကာင Aထညမေဖာႏငေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ EU EOM က AႀကျပထားသညAတငး Aမးသမး ကယစားျပမႈ တး တကလာေစရန လကရ လပေဆာငမႈမားရေနေသာလညး ရလဒက Aတညျပရန မျဖစႏငေသး။

ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒတြင ျပဌာနးထားခကAရ UEC Uက႒ႏင ေကာမရငAဖြ႕ဝငမားက သမၼတက ခန႔ Aပသည စနစကလညး ေျပာငးလႏငျခငး မရေသးေပ။ မတ ၆ ရကတြင သမၼတသည လကရAေျခခUပေဒ ျပ ဌာနးခကႏငAည UEC ေကာမရငAဖြ႕ဝငသစ ၈ U းက ထပမခန႔Aပခသည။ သ႔ေသာ လကရAေျခခUပေဒျပ ဌာနးခကသည AတကAခနငငေရးပါတမားAတြက မညသည႔Aဓပၸါယရေသာ ပါဝငမႈကမ ျဖည႔ဆးမေပးနင ေပ။ EU EFM ႏင AတကAခ ႏငငေရးပါတမား ေတြ႕ဆမႈတြငလညး ၎တ႔က UEC ၏ ပေရာဖကရငနယ



ပသေသာ စြမးေဆာငရည၊ AမAခကငးမႈႏင႔ ဘကမလကမႈတ႔Aတြက ေမးခြနးထတကာ ယၾကညမႈမရေသာ သ ေဘာထားက ေဖာျပခၾကသည။

UEC သည ဘတဂကရရမႈ နညးပါးေနၿပး၊ ေကာမရငAဖြ႕ခြAဆငဆင႔တြင Aၿမတမးဝနထမးမားက ထနး သမးထားရနလညး AခကAခႀကေနရကာ၊ လာမည ေရြးေကာကပြAတြက မဆႏၵရငစာရငး ျပစရန လေလာက ေသာ AရငးAျမစမားခြေဝေပးႏငေရးလညးAခကေတြ႕လကရသည။ Aခ႕ေသာ UEC ေကာမရငAဖြ႕ခြ ဝနထမး မားသည လစာမရဘ ဝငေရာကလပကငေနရေၾကာငးလညး သတငးမားၾကားသရသည။ ၂၀၁၉ ေAာကတဘာ တြင စတငမည ဘ႑ာႏစသစAတြက တးျမႇငေတာငးခထားေသာ ဘတဂကက UEC သည Aၿပးသတ ေရးဆြ လကရကာ မၾကာမ လႊတေတာသ႔ တငသြငးသြားမညဟ ေမာလင႔ရသည။

UEC သည Aထးသျဖင႔ ေAာကပငးရ ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆငမားတြင AေထြေထြA ပခပေရးU းစးဌာန (GAD) က ပပးေပးေသာ ဝနထမးမားကလညး Aားကးေနရသည။ ေကာငးေသာ တးတကမႈကား ၂၀၁၈ ဒဇငဘာ တြင GAD က တပမေတာထနးခပထားေသာ ျပညထေရးဝနႀကးဌာနလကေAာကမ Aရပဘက ျပညေထာငစA စးရAဖြ႕ ႐းဝနႀကးဌာနသ႔ လႊေျပာငးရယႏငချခငးျဖစသည။ ေယဘယAားျဖင Aစးရဝနထမးက႑က Aေသး စတျပျပငေျပာငးလေရးမား AေကာငAထညေဖာႏငသညႏငမ ထေျပာငးလမႈသည ေရရညတြင ေရြးေကာကပြ ကငးပျခငးမားAေပၚ Aေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ သကေရာကမႈမားရလာမညျဖစေၾကာငး ပါဝငပတသကေန သမားက ရႈျမငၾကသည။

UEC ၏ ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ ပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ ဆကသြယေရးကစၥမားမာ မမတ႔ႏင႔ ေဆြးေႏြး ၾကသAမားစ၏ Aဓကကေသာ စးရမမႈျဖစသည။ UEC ဆးျဖတခကမားက စနစတက ထတျပနေၾကညာျခငး မရပါ။ UEC ဝကဘဆကႏင ဆရယမဒယာ စာမကႏာကလညး Aသးျပမႈနညးသည။ EU EFM ႏင ေတြ႕ဆခ႔သည ႏငငေရးပါတမား၊ လထAေျချပAဖြ႕မားက UEC သည ၎တ႔ႏင႔ ပမန၊ Aဓပၸါယရေသာ ဆကသြယမႈမား မရ ေၾကာငး မေကမနပေျပာဆၾကသည။ AကးဆကAားျဖင ပါဝငပတသကေနသမားသည ၂၀၂၀ Aေထြေထြ ေရြးေကာကပြမဆႏၵရငစာရငးတြင မညသညAခကမားကAေျခခကာ ျပစေနေၾကာငးက မသရရျခငးက႔သ႔ေသာ လာမညေရြးေကာကပြ မဆႏၵရငစာရငး မြမးမျပငဆငေနျခငးAေပၚ သသငသည သတငးAခကAလကမားက သခြငမရၾကေပ။

ေရြးေကာကပြမတငမ ရငးလငး၍ ျပည႔စေသာ ေရြးေကာကပြျပကၡဒန ထတျပနေရးသညလညး လကေတြ႕ လပရမည႔ သတမတခကတစချဖစမလာေသးေပ။ UEC သည ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြတြင ျပကၡဒနက ထတျပနခေသာလညး ျပည႔စျခငးမရပ ႀကတငမေပးရန ရကစြမား ထညသြငးေဖာျပထားျခငးမရ။ ၂၀၁၈ ၾကား ျဖတေရြးေကာကပြတြင UEC သည ေရြးေကာကပြျပကၡဒန ထတျပနျခငးပငမရခဘ ေရြးေကာကပြAစAစU မားက Aဆငေျပသလသာ ၾကားျဖတထတျပနေၾကညာခသညက ေတြ႕ရသည။

Aေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ တးတကမႈကား UEC သည ကားမတနးတညမမႈႏင Aမးသမးမား စြမး ေဆာငရည ျမႇငတငေရး မဝါဒႏင လပငနးစမကနး ၂၀၁၉ -၂၀၂၂ က ကင႔သးေနျခငးျဖစသည။ ဤAစရငခစာ A ရ UEC သည ၂၀၁၅ ခႏစကတညးက လကရAခနထ ႏငငတစဝနး ေကာမရငခြAဆငဆင႔တြင Aမးသမး ေကာမရငAဖြ႕ ဝင ၃၉၂ U းထ ခန႔ထားခၿပး၊ Aျခားေသာ ဝနထမးေနရာမားတြငလညး Aမးသမး ၉၅၁ U းထ ခန႔ ထားခေၾကာငး သရသည။ တငးေဒသႀကး/ျပညနယ Aဆငတြင Aမးသမး ေကာမရငAဖြ႕ ဝင ၂၄ ရာခငႏႈနး ရသလ၊ ခ႐ငAဆငတြင ၁၆ ရာခငႏႈနး၊ ၿမ႕နယAဆငတြင ၁၅ ရာခငႏႈနး ခန႔ထားၿပးျဖစေၾကာငးကလညး UEC က ဆသည။ သ႔ေသာ AေျခAေနမာ ရးခပAဆင႔တြင ျပညေထာငစAဆငေကာမရငAဖြ႕ဝင ၁၅ U း၊ ၫႊနၾကားေရး မးခပ/ဒတယညႊနၾကားေရးမးခပႏင႔ ဌာနAလက ညႊနၾကားေရးမးမားတြင Aမးသမးမားမပါသျဖင႔ မေကာငး မြနလေပ။ ဌာနAလက Aျမင႔ဆးAဆင႔ Aမးသမးပါဝငမႈမာ ဒတယညႊနၾကားေရးမးAဆင႔သာျဖစသည။



ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင၏ မဟာဗဟာ စမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ က မ႑ငသးရပျဖင ဖြ႕ စညးထားရာ ေရြးေကာကဆငရာ လပေဆာငမႈမားႏင႔ ေျဖာင႔မတမနကနေရး၊ ပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ ဆက ဆေရး၊ Aားလးပါဝငနငေရးက ျမႇငတငေရးတ႔ ျဖစသည။ မ႑ငသးခသည Aထကက Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာျခငးတြင ပါဝငေသာ ကစၥရပAခ႕ ႏင႔ ခတဆကေနသည။ ၎တ႔တြင ေရြးေကာကပြ လပ ငနးစU မား AခနဇယားAတြက AစAစU ေရးဆြေရး၊ UEC Aတြက ျပည႔ျပည႔စစပါဝငေသာ ဘတဂကေရးဆြ ေရး၊ UEC ႏင ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆငဆင႔ရးမားၾကား ထေရာကေသာ ဆကသြယေရးထေထာငေရး၊ UEC ဝကဘ ဆကတြင ေရြးေကာကပြသတငးAခကAလကမားေဖာျပေရး၊ ပြငလငးျမငသာမႈ ပရေစကာ ေရြးေကာကပြ ရလဒ မားက လငျမနစြာ Aခနႏငတေျပးည ေၾကညာႏငေရး၊ ပါဝငပတသကေနသမားႏင ပမန ခတဆကဆကဆေရး၊ UEC ၏ AဆငAားလးတြင ကားမ တနးတAခြငAေရးမား ဖနတးေပးေရးတ႔ ပါဝငသည။

ဂ။ မဆႏၵရငမတပတငစာရငး (Aႀကျပခက ၁၀ မ ၁၃) ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက တစႏငငလးAတငးAတာျဖင မဆႏၵရငမတပတငစာရငး ျပစေရး လပငနး စU သည နညးစနစ၊ AစAစU ေရးဆြျခငး၊ ဘတဂကေရးဆြျခငး၊ ေလကငသငတနးေပးျခငးမား လပေဆာငျခငး ၏ ကနU းAဆင႔ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင႔ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးႏင ပတသကေသာ Aႀကျပခက ၃ ခကျဖစ သည မေပးခြငရသတငး မေပးခြင ရရေရးAတြက ကြနျပတာျဖင႔ ျပစထားေသာ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးAေပၚ Aေျခခကာျပစေရး၊ မဆႏၵရငစာရငးက သမးဆညးရနႏင႔ စမခန႔ခြရန ေဒတာေဘစက စနစတကစU းစားေရြး ခယေရး၊ ႏငငသားစစစေရးကတမား ဆကလကထတေပးျခငးတ႔က ယခAစရငခစာျပစခနတြင AျပညAစ ဆနးစစရနမာ ေရြးေကာကပြစကဝနးတြင ေစာလြနးေနေသးသည။ သ႔ေသာ UEC Aေနျဖင မဆႏၵရငမတပတင စာရငး မြမးမျဖညစြကျခငးက Aခနမ စတငႏငရန ျဖစနငသမ သကဆငေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေပးသင႔ ရာ ၂၀၁၅ က ကြနျပတာျဖင႔ျပစထားေသာ မဆႏၵရငစာရငးက Aေျခခလက မြမးမျပငဆငရနဟေသာ Aႀကျပ ခကက ထည႔သြငးစU းစားလပေဆာငေစလသည။ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးသညပင Aမားျပညသရယခြငမရေသး ေသာေၾကာင မဆႏၵရငမတပတငAခကAလကမားက ထတျပနေပးရန Aေရးဆထားေသာ Aႀကျပခကမာ လညး AေကာငAထညမေဖာရေသးေပ။

၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးမားက Aေသးစားျပငဆငျဖည႔စြကမႈက ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာက ပြမား ကငးပခသည မဆႏၵနယAနညးငယAတြကသာ လပေဆာငရေသးရာ ၂၀၁၇ ခႏစက တစA မတကဆငး မဆႏၵရငစာရငး ျပငဆငျဖည႔စြကမႈ ပါဝငသည။ EU EFM က ေတြ႕ဆေမးျမနးခသည ပါဝငပတသကေနသမားက ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးသည မတကဟ ယၾကညၾကေၾကာငး ေျပာၾကသည။ သ႔ေသာ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငး မည မမတကေၾကာငးက ခနထးAကျဖတႏငမည AခကAလကမား မရနငေပ။ ျပညတြငးေရြးေကာကပြ ေစာင ၾကညေလ႔လာေရးAဖြ႕ ျဖစေသာ PACE က ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမား မတငမက ၂၀၁၅ မဆ ႏၵရငစာရငးက စစေဆးရန ႏစႀကမတင ႀကးစားခဖးေသာလညး UEC က မဆႏၵနယတစခခငးAလက A လက ထေရာနစပစျဖင AခကAလကမားမထတေပးႏငသျဖင မလပေဆာငနငခ႔ေပ။ သ႔ျဖစရာ ပါဝငပတသကေနသ မားက ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက တကေသာ မဆႏၵရငစာရငးက ထတျပနေပးႏငပါမလားဟ UEC ၏ စြမး ေဆာငရညက တညတညြတတညး စးရမလကရၾကသည။

၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးက မြမးမျပငဆင၍ တညးျဖတၿပးသညAခါ ထစာရငးက ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြA တြက Aသးျပနငခြင ရမလားဆသညက ေရြးေကာကပြUပေဒက မရငးလငးေပ။ UEC သည ၂၀၁၅ မဆႏၵရင စာရငးက မြမးမျပငဆငမညလား၊ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက မဆႏၵရငစာရငးက လးဝAသစက စတငကာ ျပန လညျပစမညလား ဆသညက စU းစားေနဆျဖစပရသည။ ဒတယAစAစU က ေရြးခယလင UEC သည လAား၊ ေငြAား ေျမာကျမားစြာ Aသးျပရမညျဖစၿပး လကရ UEC AေနAထားသည ထသ႔လပေဆာငႏငသည AေနA ထားမရေၾကာငးလညး ေတြ႕ရသည။



UEC သည လကရ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးက မြမးမျပငဆငAသးျပမညဟ ဆးျဖတပါက Aဓကစနေခၚ မႈမားမာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြကာလတြင Aသက ၁၈ ႏစ ျပညမည ပထမဆးAႀကမ မဆႏၵရင ၄ ဒသမ ၈ သနး ခန႔က ပါဝငေAာငထည႔သြငးေရးႏင႔ ေသဆးသမားက မဆႏၵရငစာရငးမ ဖယရားရနတ႔ျဖစသည။ လကရAခန ထ ေသဆးသမားက မဆႏၵရငစာရငးမ ဖယရားမည ထေရာကေသာ စနစမး မရေသးဘ AခနႏငAမ မဆႏၵရင စာရငးတြင ေသဆးသ AေရAတြကက တးသထက တးလာေနသည။ ၂၀၂၀ တြင ခန႔မနးေျခ ေသဆးသ ၂ ဒသမ ၄ သနး သ႔မဟတ ၆ ရာခငႏႈနးသည မဆႏၵရငစာရငးတြင ပါဝငေနမႈAား Aလြယတက ဖကမရႏငေသာ မငက Aသးျပမႈ၊ မ႐ဝနထမးမားသည မမ ပတဝနးကငက ေသဆးသမား Aမားစက သရေနမႈတ႔ေၾကာင Aေထြေထြ ေရြးေကာကပြတစခAတြက Aဓကျပနာဟ မရႈျမငနငျခငး ရနငသည။ သ႔ေသာ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒက ျပင ဆငရန ျပညသ႔ဆႏၵခယပြကငးပရမည AေျခAေနမး ေရာကရလာပါက ေသဆးသစာရငးက ႏတပယျခငးမျပ ရေသးလင မ ၅၀ ရာခငႏႈနးAထက ရရေၾကာငး ျပသႏငရနမာ တကယ မဆႏၵရင ၅၀ ရာခငႏႈနးAထကမားစြာက ေထာကခမထညမသာလင စာရငးသာရၿပး မမထညႏငသည ေသဆးသ AေရAတြကက ၿခငမမညျဖစသည။

UEC ၏ AဆAရ မဆႏၵရငမားAေနျဖင မမတ႔ Aမညစာရငးက ရပရြာAဆင ေကာမရငAဖြ႕ ခြ႐းမား တြင ၁၄ ရက ႏစႀကမ ျပလပမည မဆႏၵရငစာရငး ေၾကညာရာတြင စစေဆးႏငၾကမညျဖစသလ၊ UEC ဝကဘ ဆကႏင မဘငးAပလေကးရငးမတဆငလညး ၾကည႐ႈႏငၾကေၾကာငးသရရသည။ ျပငဆငျခငး၊ ျဖညစြကျခငး၊ ႏတပယျခငးမားက ေတာငးဆရနမနသမAား ေကာမရင႐းမားတြင သတမတေဖာငပစက ျဖညစြကကာ ေဆာင ရြကႏငၾကေၾကာငးသရသည။ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမ Aေတြ႕ AႀကAမးမးရခသညတင UEC သည ေလာေလာဆယတြင တစA မတကဆငး မဆႏၵရငစာရငး ျဖည႔စြကျပငဆငမႈမးက မျဖစနငဟလညး မေျပာေသး ေပ။ သ႔ေသာ UEC ၏ ဘတဂကမလေလာကေသာေၾကာင Aလရငမားက ရနပေငြေထာကပမသာ ေဆာငရြက ႏငမညျဖစသည။ UEC သည AျခားနညးလမးတစခAေနျဖင႔ Aေျခခမဆႏၵရငစာရငးက ႏငငေရးပါတမားAား ေပးAပကာ ထပါတမား၏ AကAညျဖင မြမးမတညးျဖတရနလညးစU းစားလကရေသာလညး ထကစၥAတြက ေနာကဆးဆးျဖတခကမခမတရေသးေပ။

UEC သည မဆႏၵရငစာရငးက သမးဆညးရနႏင႔ စမခန႔ခြရန Excel ေဒတာေဘစAား Aသးျပရန ဆး ျဖတပရကာ ၿမ႕ နယ ၃၃၀ မ ေရြးေကာကပြ Aရာရမားက ေဒတာေဘစသ႔ ဝငေရာကခြငမား ေပးAပမညျဖစ သည။ ေဒတာေဘစသည ႐းရငးသျဖင UEC သည ထပေဆာငးစြမးေဆာငရညတညေဆာကေရး AစAစU မား မလပ လကရ A ငတဝနထမးAငAားျဖင ေAာငျမငစြာ စမခန႔ခြနငသင႔သည။ သ႔ေသာ တခနတညးမာပင ေဒ တာေဘစသည ခြငျပခကမရဘ ဝငေရာကကာ AခကAလကမားက လသလလပသြားျခငးမးAတြက လၿခ ေရးAကာAရမားAားနညးသျဖင ႏငငေရးၿပငဖကမားက AကာAကြယမ႔သြားေသာ စနစတစခလးက Aလြသး စားျပသည႔ Aႏရာယရသည။

Aလပသမား၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရးႏင လU းေရ ဝနႀကးဌာနသည ႏငငသားစစစေရးကတျပားမား ထတ ေပးလကရသည။ ႏငငသားစစစေရးကတျပားသည ျမနမာျပညသမားAဖ႔ မေပးသညကစၥAပါAဝင ကစၥAမား Aျပားတြင နငငသားျဖစေၾကာငး ေဖာျပရသည႔ Aဓကပစတစချဖစသည။ လကရAခနထ ႏငငသားစစစေရး ကတျပား မညမထတေပးထားၿပးျဖစေၾကာငး မသနငေပ။ သ႔ေသာ ေသခာေပါက ယဆနငသည႔ Aခကတစခက မာ AရြယေရာကၿပးသလU းေရ၏ ႀကးမားေသာ ပမာဏတစခသည ႏငငသားစစစေရးကတျပား လကဝယမရၾက ေသးသညAခကျဖစသည။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြငလညး မဆႏၵရငမားသည မ႐၌ မတပတငျပကာ ဝငရမည စနစမး ျပလပမညမဟတဟ ခန႔မနးရသည။ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြ ၊ ၂၀၁၈ ႏင ၂၀၁၉ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြမားကသ႔ပင မဆႏၵရငမားသည မထညရန မတပတငျပသရန လAပလမ႔မညမဟတဟ ေမာလင႔ရ သည။



မဆႏၵနယတစခခငး၊ မ႐တစခခငးAလက မဆႏၵရငမတပတငစာရငးAခကAလက AေရAတြကက လကရAခနထ Aမားျပညသတ႔ ရယနငခြင႔ မရေသးေပ။ စာရငးေကာကရနျဖစေစ၊ သေတသနAတြကျဖစေစ စစတမးေကာကရနျဖစေစ၊ ထသတငးAခကAလကမားက လAပသည ႏငငေရးပါတျဖစေစ၊ လထAေျချပ Aဖြ႕Aစညးျဖစေစ တစU းခငး UEC ထ ေႏးေကြးသည႔ Aဆငမားစြာ ျဖတေကာၿပ ေတာငးခၾကရကာ မတတမး မား မတရယရနAတြကလညး ႐းသ႔ Aခေၾကးေငြေပးသြငးၾကရသည။ လခငသည မတတမးပမာဏမားျပား ေလ ႐းစရတေပးသြငးရေငြလညး မားျပားေလျဖစသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင၏ မဟာဗဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင မဆႏၵရငမတပတငစာ ရငးႏင AခကAလကစမခန႔ခြမႈ မ႑ငလညး ပါဝငၿပး “မေပးခြငရသတငး စာရငးတြင ပါဝငသည တကေသာ မဆႏၵရငစာရငးျပစရန” ဟေသာ မဟာဗဟာပနးတငက ၂၀၂၁ ခႏစကန ေနာကဆးထားၿပး AေကာငAထည ေဖာရနလညး သတမတထားသည။

ဃ။ ႏငငေရးပါတမားႏင ကယစားလယေလာငးမား မတပတငျခငး (Aႀကျပခက ၁၄ မ ၁၆) ကယစားလယေလာငးAညစာရငးတငသြငးျခငးတစခတညးႏင႔ဆငေသာ Aႀကျပခကမားသည ဖြ႕စညး ပAေျခခUပေဒက ေသာလညးေကာငး ေရြးေကာကပြUပေဒက ေသာလညးေကာငး ျပျပငရနမလဘ UEC က ထတျပနထားသည နညးUပေဒမားက ျပျပင႐ျဖင ျဖစႏငသည Aခကမားက Aဓကထားသည။ ၎တ႔တြင ကယစားလယေလာငး၏ ႏငငသားျဖစမႈႏင႔ ေနထငမႈက သကေသျပရန တ႔Aတြက တသမတတညးျဖစၿပး ပမ ရငးလငးေသာ လပထးလပနညးမားႏင႔ စာရြကစာတမးမား Aသးျပရန လAပပျဖစသည။ ထ႔Aျပင ကယစား လယေလာငးAမညစာရငးတငသြငးမႈႏငပတသကၿပး Aယခကစၥရပမားကလညး UEC က ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ကငတြယရန Aႀကျပထားသည။ Uပမာ Aမားျပညသ ၾကားနာမႈမား၊ ဆးျဖတခကမားက Aမားျပညသသ႔ ထတ ျပနေပးရန၊ သကဆငသမားထ စာျဖငေရးသားကာ ဆးျဖတခကႏင ထသ႔ဆးျဖတရျခငးAေၾကာငးရငးမားက A သေပးရနတ႔ ျဖစသည။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက Aမႈက ေျခရာခၾကည႔ရႈနငမည႔ စနစက IFES AကAညျဖင AေကာငAထညေဖာမည AလားAလာမားလညး ေတြ႕ရသည။ ၎သည တငၾကားမႈမားက ကငတြယျခငးႏင႔ ပတသက၍ ပမပြငလငးျမငသာမႈက ေဖာေဆာငလာနငမညျဖစေသာလညး မတတမးကစၥရပတြင တေျပးည မ ရျခငးကကား ေျဖရငးႏငU းမညမဟတေပ။

ႏငငေရးပါတမား မတပတငျခငးႏင မတပတငဖကသမးျခငး ကစၥရပတြငလညး သတမတခကမားသည တငးကပလြနးေနေၾကာငး EU EOM 2015 က စU းစားမသည။ ႏငငေရးပါတမားမတပတငျခငး AကUပေဒ ၂၀၁၀ Aရ ႏငငေရးပါတမား၏ မဝါဒရပတညခကက ကန႔သတျခငးမးျဖစသည။ ပါတAဖြ႕ဝငတစU းU းက တရားမဝင Aဖြ႕Aစညးမားႏင ပတသကလငျဖစေစ၊ ပါတဝငသည မးယစေဆးဝါးေမာငခ ကနကးလပငနးမားႏငပတသက ေနလငျဖစေစ ထပါတ၏ မတပတငက ပယဖကမညဟဆထားရာ ပါတတစခAေနျဖင႔ မမ၏ Aဖြ႕ဝငမားက တ ခနလးေစာင႔ၾကည႔ရနမာ သဘာဝမကေပ။ ထUပေဒက မေဝးေသာ Aနာဂတတြငလညး ျပငဆငႏငရန Aလား Aလာမရေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒတြင ႏငငေရးပါတမားႏင႔ဆငေသာ ဓမၼဓဌာနမက သည႔ ျပဌာနးခကမားေသာ Aခနးပါဝငရာ ပါတမား၏ လပေဆာငမႈမားက ကန႔သတထားသည။5 ႏငငေရးပါတ

5 ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ပဒမ ၄၀၇ တြင ေဖာျပထားခကAရ ႏငငေရးပါတတစခသည ေAာကပါAခက တစရပရပႏင ၿငစြနးေၾကာငး ေကာမရငက ေတြ႕ရလင မတပတင ခြငျပချခငးက ပယဖကမညဟ ေဖာျပထားသည။ (ခ) ႏငငေတာAား လကနကကငဆန႔ကငေနေသာ ေသာငးကနးသ Aဖြ႕Aစညး သ႔မဟတ Aၾကမးဖကလပရပမားက ကး လြနသညဟ ႏငငေတာက သတမတေသာ Aဖြ႕Aစညးႏင ပဂၢလမား သ႔မဟတ မတရားAသငးAျဖစ ေၾကညာခရေသာ Aဖြ႕Aစညးႏင တက႐ကျဖစေစ၊ သြယဝက၍ျဖစေစ ဆကသြယျခငး သ႔မဟတ Aားေပးကညျခငး၊ (ဂ) ႏငငျခားတငးျပညတစခခ၏ Aစးရ သ႔မဟတ ဘာသာေရးAဖြ႕Aစညး သ႔မဟတ AျခားAဖြ႕Aစညးတစခခ သ႔မဟတ လ ပဂၢလတစU းU းထမ ေငြေၾကး၊ ပစၥညး၊ AျခားAေထာကAပတ႔က တက႐ကျဖစေစ၊ သြယဝက၍ျဖစေစ ရယသးစြျခငး



မားဆငရာ ဖြ႕စညးပAေျခခပါ ျပဌာနးခကမားက ျပငဆငလလင ျပညေထာငစလႊတေတာ ၇၅ ရာခငႏႈနး Aထက ၏ ေထာကခမႈက ရရရနလသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနးAရဆလင ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမား A တြက လကနာAပသည႔ ကင႔ဝတမား (Code of Conduct) က ႏငငေရးပါတမားက Aတညျပေပးရမညျဖစ သည။ ထ႔ေနာကတြငမ UEC သည လကနာAပသည႔ ကင႔ဝတမားတြင ပါဝငေသာ ေဖာျပခကမားက လကနာ မႈရ၊ မရ ေစာင႔ၾကည႔ရမညျဖစသည။ လာမည ေရြးေကာကပြမတငမ လကနာရမည႔ ကင႔ဝတမားက ျပနလညသး သပ၍ ျပငဆငေရးက ႏငငေရးပါတမားက Aားေကာငးစြာ ေထာကခေၾကာငးေဖာျပၾကသည။

င။ မဆြယစညး႐းျခငး (Aႀကျပခက ၁၇ မ ၂၃) လြတလပစြာ စေဝးခြင၊ Aသငးဖြ႕ ခြင၊ ထတေဖာေျပာဆခြငမားက ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒတြင မလAပဘ ကန႔သတခပခယထားျခငးႏင႔ Aျခားေသာ Uပေဒမားျဖစသည ၿငမးခမးစြာ စေဝးခြင၊ စတနးလညလညခြင၊ ႏငငေတာလ႕ဝကခကAကUပေဒ၊ တရားမဝငAသငးAဖြ႕AစညးUပေဒ၊ A လကထေရာနစ Uပေဒမားကလညး ျပငဆငႏငျခငး မရေသး။

မဆြယစညးရးေရးႏင႔ပတသက၍ AျခားAႀကျပခကမားရရာ ၎တ႔မာ UEC ၏ ၫႊနၾကားခကမားက သာ ျပငဆငရန လAပရာ UEC သည ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမားမတငမ ကငတြယနငေကာငးသည။ မဆြယ စညး႐းရန ႀကတငခြငျပခက ေတာငးခရမည Aခနက ၄၈ နာရမ ၇၂ နာရAတြငးသ႔ ေလာခေပးရန၊ မဆြယမည AေၾကာငးAရာက UEC သ႔ ႀကတငတငျပ ခြငျပခကရယရျခငးက ေလာခရနျဖစသည။ Aမနးစကားမားႏင႔ ပတသကၿပး ကငတြယရန သးသန႔စနစမား ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက Aသးျပနငဖြယမျမငေပ။ လကနာရ မည႔ ကင႔ဝတမားတြင ေဖာျပထားမႈေၾကာင႔ ဖြ႕စညးခ႔ေသာ ညႏႈငးေရးAဖြ႕ သည ေဒသႏရAဆင႔တြင Aမနးစ ကားမားႏင႔ တငးမာမႈမားျဖစပြားပါက ကငတြယရာတြင လကေတြ႕ Aကဆး၊ Aထေရာကဆးႏင႔ Aခနမေျဖရငး နငေၾကာငးေတြ႕ရသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင ႏငငေရးပါတမားႏင႔ မ ဆြယစညးရးေရး ရနပေငြက ပတငးကပစြာ ေစာငၾကညရန ေမာမနးထားေသာလညး EU EOM 2015 က မဆြယ စညးရးေရး ရနပေငြႏင႔ပတသကေသာ Aႀကျပခကက AေကာငAထညမေဖာရေသးေပ။ ထAႀကျပခကမား တြင Aထကလႊတေတာကယစားလယေလာငးမား၏ မဆြယစညးရးေရး သးစြေငြက ကန႔သတထားျခငးAား ပမသးစြခြင႔ေပးရန၊ ကယစားလယေလာငးမား၏ မဆြယစညးရးေရး Aသးစရတက လြတလပေသာ ပေရာဖက ရငနယ စာရငးစစAဖြ႕ မားျဖင စာရငးစစေရး၊ ႏငငေရးပါတမားႏင႔ တစU းခငးလႊတေတာကယစားလယမား၏ ပါ တမဆြယစညး႐းေရး ေငြစာရငးမား၏ AစရငခစာAပါAဝင ရနပေငြရရမႈႏင သးစြမႈဆငရာ ပမနစာရငးမားက တငျပေရး တ႔ျဖစသည။

လကရAားျဖင႔ STEP ဒမကေရစ II AစAစU သည ကယစားလယေလာငးမား၏ Aသးစရတေဖာျပရ မည႔ ပစ ၂၀ က ပရငးလငးလြယကေAာင ကညေပးလကရသည။ ထသ႔ ရးရငးေAာငလပျခငးျဖင႔ Aစရငခ သည႔ စနစရးရငးလာကာ ၎သည မဆြယစညးရးေရး ရနပေငြႏင႔ပတသကၿပး EU EOM ၏ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရာတြင Aနညးငယတးတကလာနငရာ ကယစားလယေလာငးမား၏ မဆြယစညးရးေရးA သးစရတက လြတလပေသာ ကၽြမးကငသမားက ေရာငတခင စာရငးစစေရးႏင႔ မဆြယကာလAတြငး ႏငငေရး ပါတမား၏ Aေသးစတစာရငးရငးတမးတငျပျခငးတ႔တြင Aနညးငယတးတကလာနငသည။



စ။ မဒယာ (Aႀကျပခက ၂၄ မ ၂၉) မဒယာႏင ဆကစပေသာ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာႏငျခငးမရေသးပါ။ ထAႀကျပခက မားတြင လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြင၊ ပႏပေဖာျပခြငမားက ကန႔သတခကမားAား ေဖာထတထားၿပး၊ မဒ ယာမားAတြက နငငတကာ စႏႈနးမားႏငညေသာ Uပေဒမေဘာငမား ကင႔သးရန ေတာငးဆထားသည။

မဒယာႏင ဂာနယလစမား၏ လပငနးမား၊ ဆရယမဒယာ Aသးျပသမား၏ ကစၥရပမားတြင Aစးရက ဝငေရာကစြကဖကေနသည ကစၥရပAမားAျပားကလညး သတငးမား ၾကားသရသည။ Aာဏာပငမား၏ တ႔ျပန မႈက နားလညရခကခသျဖင AတငးAတာတစခAထ မမဖာသာ ဆငဆာျဖတေနရျခငးက ဂာနယလစမားက သရၾကသည။ ထ႔Aျပင သတငးတစပဒက ပႏပေဖာျပၿပးေနာက ၎သတငးႏငပတသက၍ လေပါငးမားစြာ ၾကာၿပးသညတင ဂာနယလစမားသည AမႈဖြငAေရးယခရႏငေျခလညးရေနသည။ Aကငပကျခစားမႈ၊ တပမ ေတာႏင တငးရငးသားပဋပကၡမားAေရး၊ Aထးသျဖင ရခင၊ ရမး၊ ကခငAေရးမား ေဖာျပျခငးမလြ၍ ကန ကစၥမားတြင မဒယာလြတလပခြငက AတငးAတာတစခAထ ေလးစားမႈရသညဟ ေဆြးေႏြးၾကသမားကဆ သည။

နယစညးမျခားသတငးေထာကမားAဖြ႕၏ ၂၀၁၈ ႏငငတကာ သတငးလြတလပမႈၫႊနးကနးAရ ျမနမာ ႏငငသည ႏငင ၁၈၀ Aနက Aဆင ၁၃၇ ေနရာတြငရသညဟ သရသည။ ၎နယစညးမျခား သတငးေထာက မားAဖြ႕၏ AဆAရ ၂၀၁၇ ခႏစAတြငးက ဂာနယလစ ၂၀ ခန႔ Aေရးယခခရၿပး Aမားစသည A ြနလငး Aသ ေရဖကမႈ ဆကသြယေရးUပေဒပဒမ ၆၆ (ဃ) ျဖင Aေရးယခရျခငးခရသညဟ ဆသည။ ႐ကတာသတငး ေထာကႏစU းသညလညး ကလနေခတUပေဒျဖစေသာ ႏငငေတာ လ႕ဝကUပေဒပဒမျဖင ၂၀၁၇ ဒဇငဘာတြင ဖမးဆးခခရၿပး ၂၀၁၈ စကတငဘာတြင ေထာငဒဏ ခနစႏစ ခမတခခရသည။ ထ႔Aျပင Eleven Media မ သတငးသမားသးU းသညလညး ၂၀၁၈ ေAာကတဘာတြင ဖမးဆးခရကာ Aမားျပညသ ထတလန႔တနလႈပ ေAာင သ႔မဟတ ထသ႔ျဖစေစရန ရညရြယခကျဖင သတငးAခကAလကမားပႏပေဖာျပမႈ၊ ပဒမ ၅၀၅ (ခ) ျဖင စြခကတငခထားရၿပး ေထာငဒဏ ႏစႏစ Aျပင/သ႔မဟတ ေငြဒဏေပးေဆာငရႏငေျခရသည။ သ႔ေသာ ထAမႈ က ျမနမာသတငးမဒယာေကာငစသ႔ လႊေျပာငးေပးထားသည။

ျမနမာသတငးမဒယာေကာငစသည ေရြးေကာကပြမဆြယမႈAေၾကာငး သတငးေရးမည ဂာနယလစမား Aတြက ေရြးေကာကပြလကစြစာA ပျပစထားသည။ ေကာငစသည Aျငငးပြားမႈမားက ၾကားဝငေစစပေပးႏင ေသာလညး ေကာငစ၏ ဆးျဖတခကမားသည Uပေဒက႔သ႔ လကနာရန သတမတခကမရသျဖင႔ ေကနပမႈမရ သမားသည UပေဒAရ Aေရးယျခငးလမးက ေရြးခယနငသည။ ျပနၾကားေရးဝနႀကးဌာနသည မဒယာလပကင ခြငလငစင ထတေပးႏငသည တာဝနရေသာ Aဖြ႕Aစညးျဖစသည။ သတငးမဒယာေကာငစAေနျဖင လာမည ေရြးေကာကပြမဆြယကာလတြင မဒယာေစာငၾကညေရးလပငနးမားAတြက ရငးျမစလေလာကစြာ ရ၊ မရ မေသ ခာေသးေပ။

ဆ။ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလ႔လာေရး (Aႀကျပခက ၃၀) မဆႏၵနယျပငပႀကတငမေပးျခငးAပါAဝင ေရြးေကာကပြ၏ Aဆငတငးက ေစာငၾကညေလ႔လာသမား လကလမးမေစေရးAတြက Aႀကျပ၍ ေတာငးဆထားေသာလညး လကရAခနထတင ၎က AေကာငAထည ေဖာႏငျခငးမရေသးပါ။

လကရAခနတြင ေရြးေကာကပြလပငနးစU ၏ AဆငAားလးက ေစာငၾကညေလ႔လာရာတြင ျပညတြငး၊ ျပညပ ေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာသမားက တားဆးသည Uပေဒမးေတာ႔ မရပါ။ သ႔ေသာ လကေတြ႕တြင ေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာသမားက Aၿမတေစ မရတြငးသ႔ ဝငခြင႔ေပးသညမဟတပါ၊ Aထးသျဖင႔ တပမေတာသားမား



၏ မဆႏၵနယျပငပႀကတငမေပးသည မ႐မားသ႔ မသြားေရာကနငေပ။ ထသ႔ျဖစရျခငးမာ UEC က ႀကတငမေပး ျခငး လပငနးစU Aေပၚ မထနးခပနငျခငးေၾကာင႔ Aဓကျဖစသည။

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မေပးသည႔ တစေန႔လး AတားAဆးမရ သြားေရာကၾကည႐ႈခြငရခ ေၾကာငး ျပညတြငးေစာငၾကညေလလာသမားက ဆသည။ သ႔ေသာ သတငးAခကAလကမရျခငးAပါAဝင A ေၾကာငးAမးမးေၾကာင မဆႏၵနယ ျပငပႀကတငမေပးျခငးက ၾကည႔ရႈခြင႔မရခ႔ဟဆသည။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြး ေကာကပြတြင PACE/PTE ျပညတြငးေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာသမားသည မဆႏၵနယျပငပႀကတငမ ေပးသည လပငနးစUက ေစာငၾကညခြင မရခေၾကာငး၊ ႀကတငမေပးသည လပငနးစU သညလညး ပြငလငးျမင သာမႈမရသလ UEC က ထနးခပနငမႈမရေၾကာငး ေရးသားထားသည။

ေစာငၾကညေလလာသမား၏ သြားေရာကေလလာခြငကစၥသညလပငနးစU ၏ ၿခငပြင႔လငးျမငသာမႈ၊ ျပည႔ စေသာ ေရြးေကာကပြျပကၡဒနက ရယနငမႈတ႔ျဖင႔ ခတဆကေနသည။ ႀကတငမထညမည ရကစြ၊ Aခနႏင ေနရာ မားက Aခနမႏင႔ ရငးလငးေသာ ျပကၡဒနမး မရျခငးေၾကာင လကေတြ႕ တြင ေစာငၾကညေလ႔လာသမားက ေနရာ ခထားေရးAတြက ျပငဆငရန မျဖစနငေပ။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင ေရြးေကာကပြ ေစာင ၾကညေလ႔လာေရးမ႑ငလညးပါဝငၿပး “ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလ႔လာေရးလပငနးစU က AားေကာငးေAာင လပေဆာငျခငးျဖင႔ ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ AသAမတျပမႈ ပမရလာေစရန” ဟေသာ မဟာဗဟာပနးတငက ၂၀၂၁ ပထမသးလပတAကန ေနာကဆးထား ေဖာေဆာငရနလညး လာထားသည။

ဇ။ ကားမေရးရာႏင Aခြင႔Aေရးမရေသာ Aပစမား (Aႀကျပခက ၃၁ ႏင ၃၂) ႏငငေရးပါတမားAေနျဖင Aမးသမးပါဝငမႈတးလာေရးက ေသခာေစသည႔ AေထာကAကျပလပ ေဆာငမႈမား မျဖစမေနလပေဆာငရန Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရန ယေန႔Aခနထ Aဓပၸါယရ ေသာ လပေဆာငမႈမား မေတြ႕ရေသးေပ။ ေရြးေကာကပြဝငမည႔ Aမးသမးကယစားလယေလာငး AေရAတြက သည ဘဂငးလပငနးပလကေဖာငးတြင သတမတထားေသာ ရာခငႏႈနးAနမဆး ၃၀ ရာခငႏႈနးသ႔ပင မေရာက ႐ေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ Aမးသမးမား ပါဝငယU ၿပငမႈႏႈနးသည ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ၁၃ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ၁၈ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ၉ ရာခငႏႈနး သာ Aသးသးရခသည။ ပါတဖြ႕ စညးပမားတြြငလညး ထAခးက ကင႔သးသင႔ေသာလညး AတAကAခကA လကမား မသရပါ။

မသနစြမးသမားAတြက ပမAဆငေျပကကညသည မ႐မားထညသြငးရန UEC ၏ ႀကးပမးမႈမား ဆက လကလပေဆာငရန Aားေပးသည႔ AႀကျပခကAတြက AေကာငAထညေဖာႏငျခငး ရ/မရ Aကျဖတရန ေရြး ေကာကပြစကဝနးAရ ေစာလြနးေနေသးသည။ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မသနစြမးမားAတြက Aထး စမထားေသာ မ႐မားက မဆႏၵနယAခ႕တြင Aသးျပခေသာလညး ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြတြငမ ထသ႔ မေတြ႕ရရေၾကာငးက PACE/PTI ျပညတြငး ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညသမားက ဆသည။ လကရ UEC ၏ ဘတ ဂကAကန႔Aသတသည ထAႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာေရးAေပၚ Aႏတလကၡဏာေဆာငေသာ သကေရာကမႈမား ရနငသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင၏ မဟာဗဟာ စမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင Aားလးပါဝငလာနင ေရးက ျမႇငတငေရးပါဝငရာ “ေရြးေကာကပြလပငနးစU တစခလးတြင AတားAဆးမား၊ ခြျခားဆကဆမႈမားက ဖယရားျခငးျဖင႔ ကား/မAားလး၊ တငးရငးသားAားလး၊ လငယ၊ မသနစြမးႏင စစေဘးေရာငမားပါမကန တနးတ



ညပါဝငႏငေရးက ေသခာေစရန” ရညမနးခကမားပါဝငၿပး ၂၀၂၁ ႏစကနပငးေနာကဆးထားၿပး AေကာာငA ထညေဖာရန မနးထားသည။

စ။ မဆႏၵရင ပညာေပးေရးႏင မဆႏၵရင သတငးAခကAလက (Aႀကျပခက ၃၃ မ ၃၄) Aႀကျပခကႏစခကက UEC Aေနျဖင မဆႏၵရင ပညာေရးAစAစU ႏင ပမကယျပန႔ေသာ နငငသားပညာေပးAစAစU မား ေဆာငရြကရန တကတြနးထားသည။ Aႀကျပခက ႏစခက၏ ေAာငျမငမႈသည ေရြးေကာကပြAခနစကဝငးAရ Aကျဖတရန ေစာလြနးေနေသးသည။

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မဆႏၵရငပညာေပးAစAစU Aတြက ႏငငတကာAလရငမး ပ႔ပး မႈျဖင႔ လပကငသည လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမားလကသ႔ ရာႏႈနးျပည Aပႏခရသည။ UEC ၏ Aခနးက႑မာ မဆႏၵရငပညာေပးAစAစU တြင Aသးျပမည AေၾကာငးAရာမားက ျမနမာႏင တငးရငးသားဘာသာေလးမး တ႔ျဖင ျပစထားသညတ႔က Aတညျပေပးရျခငးသာ ရခသည။ ထသ႔စစU မႈသည AတငးAတာေသးသည ၾကား ျဖတေရြးေကာကပြမးAတြက Aလပျဖစခေသာလညး ေရရညတြင စU ဆကမျပတလပေဆာငရန မျဖစနငေပ။

၂၀၁၈ ခႏစ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မဆႏၵရငပညာေပးAစAစUမရခေၾကာငး ေစာငၾကညေလ လာသမားက ဆသည။ Aထးသျဖင ေကးလကေဒသမားတြငျဖစၿပး ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ၊ ၂၀၁၅ A ေထြေထြေရြးေကာကပြမားႏင႔ယU လင မဆႏၵရငပညာေပးAစAစUတစခလးက ဆနးစစပါက Aကန႔သတႏင႔ သာရေၾကာငး သးသပၾကသည။ UEC သည ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မဆႏၵရငပညာေရးလပငနးမား မလပႏင ခသလ CSO မားသညလညး တကတကကြကြ မရခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

IFES ၏ ေထာကပမႈျဖင Hornbill ႏင႔ MYNFREL Aဖြ႕ မားသည UEC ႏင လကတြကာ လကရတြင “၂၀၂၀ ပထမဆးAႀကမ မေပးမည လငယမဆႏၵရငမား” Aမညျဖင ႏငငသားပညာေပးAစAစUက Aေကာင Aထညေဖာလကရၿပး မလာေပးသနညးသည႔ ေဒသမားမလငယမားက ခတဆကရန ပစမတထားသည။ ပေရာ ဂကပထမAဆငတြင ၿမ႕နယ ၃၃၀ Aနက ၆၇ ၿမ႕နယတြင AေကာငAထညေဖာၿပးျဖစသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင၏ မဟာဗဟာ စမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင နငငသားႏင႔ မဆႏၵ ရငပညာေပး မ႑ငလညး ပါဝငၿပး “ညႏႈငးထားၿပး ထေရာကေသာ ႏငငသားပညာေရးႏင မဆႏၵရင ပညာေပး AစAစU မား AကAညျဖင နငငသားAားလး ေရြးေကာကပြလပငနးစU မားက ပမသရလာေစေရးႏင တး၍ပါဝင လာေရး” ဟေသာ ပနးတငက ေဖာေဆာငရန ၂၀၂၀ ႏစကနပငးAထ လာထားသည။

ည။ ေရြးေကာကပြဆငရာ Aျငငးပြားမႈမား (Aႀကျပခက ၃၅ မ ၃၈) ေရြးေကာကပြဆငရာ AျငငးပြားမႈမားAတြက လကရစနစမားAေပၚ AဓကAႀကျပခက ေလးခသည မတေသာ လပထးလပနညး၊ Aခနမေျဖရငးေပးႏငမႈ၊ တရားေရးစနစလကလမးမမႈ၊ ေရြးေကာကပြခရးမား၏ Aမ Aခကငးမႈတ႔ႏင႔ဆငေသာ စးရမမႈမားက ေဖာျပထားသည။ ဤAႀကျပခကမားAနက ႏစခသည AေျခခUပေဒ ျပဌာနးခကပါဝငေန၍ Uပေဒဆငရာ ျပငဆငမႈလAပသည။ ၎တ႔မာ ေရြးေကာကပြAျငငးပြားမႈခရးမားသည UEC ၏ ၾသဇာလႊမးမးမႈမ ကငးရငးေစရန၊ Aျငငးပြားမႈမားက တရား႐းက ကငတြယေစရန၊ UEC ဆးျဖတခကက Aယခဝငပငခြငရေစရနႏင Aမႈနငပါက တရားေရးစရတ ျပနလညထတယခြငရရန စသညတ႔ပါဝငသည။ သ႔ ေသာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ လAပသည Uပေဒပငးဆငရာ ျပငဆငမႈမား ျပႏငရန AလားAလာမရ ေၾကာငး သ႐ရသည။

လာမည ေရြးေကာကပြမတငမ UEC သည နညးUပေဒမားျပငဆငျခငး သ႔မဟတ လပထးလပနညးA သစမား ထည႔သြငးျခငးမားျဖင႔ AျခားAႀကျပခကႏစခကက AေကာငAထညေဖာႏငသည။ ၎တ႔သည ေရြးေကာကပြAလြန Uပေဒပငးဆငရာ စနေခၚမႈမားက AၿပးသတAဆးAျဖတေပးနငမည ရငးလငး၍ သင႔ေလာ



ေသာ Aခနကန႔သတေပးရန၊ AျငငးပြားမႈမားAတြက ၾကားနာမႈမားမသည AဆးAျဖတေပးသညAထ ျပည နယႏင တငးေဒသႀကးမားသ႔ Aာဏာခြေပးရနႏင႔ ဆးျဖတခကမား ပြငလငးျမငသာမႈရေရးတ႔ျဖစသည။ မဟာဗ ဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ မ႑င ၆ တြငလညး UEC သည Aျငငးပြားမႈေျဖရငးေရး လပငနးစUမားက ပြငလငး ျမငသာမႈပရေAာင ရညမနးထားေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ၎၏ ရညရြယခကမားAရ UEC သည ေရြးေကာကပြ ဆငရာ Aျငငးပြားမႈႏင႔ဆငေသာ Uပေဒမားႏင လပထးလပနညးမားကလညး ျပနလညသးသပရန စစU ထားၿပး ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆငဆငက တကေသာ လပပငခြငေပးကာ Aျငငးပြားမႈမားက ေျဖရငးေပးႏငေရးAတြက သငတနးေပးသြားရနလညးရသကသ႔၊ တရားစရငေရးစနစက Aမားျပညသ လကလမးမမႈတးတကရနAတြက UEC ႐းခပႏင႔ တငးျပညတဝမးAျခားေဒသမားတြင ခ႐းမားဖြ႕ ေပးမညျဖစကာ ခရးမား၏ ၾကားနာမႈႏင႔ ဆးျဖတ ခကမားက Aမားျပညသတကေရာကနားေထာငႏငရန စစU မညျဖစသလ၊ ဆးျဖတခကက မေကနပပါကလညး သကဆငသမားသည ေနာကထပတဆငAယခနငရန ထားေပးမညျဖစသည။ UEC သည IFES ၏ ပ႔႔ပးမႈျဖင႔ ကြနပတာျဖင႔ Aမႈက ေျခရာခသည႔ စနစ (CTS) ထေထာငရန ျပငဆငလကရၿပး ၎တြင Aမႈတစခခငး Aေသး စတသာမက ခရးမားမ ဆးျဖတခကမားကလညး မတတမးတငထားမညျဖစသည။ ၎က ၂၀၂၀ မတငမ A ေကာငAထညေဖာႏငမညဆပါက ထလပေဆာငနငမႈသည Uပေဒက Aသးျပမႈ တသမတတညးျဖစလာၿပး ဆး ျဖတခကမား၏ ပြင႔လငးျမငသာမႈမားတြင တးတကလာမညျဖစကာ AကးဆကAျဖစ ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြား မႈႏငပတသကၿပး ေျဖရငးမည နညးလမးမားAေပၚ Aမားျပညသယၾကညမႈ ျမငတကလာမညျဖစသည။

ထ႔Aျပင UEC သည ေရြးေကာကပြ မတငမႏင ေရြးေကာကပြကာလAတြငး၊ Aထးသျဖင႔ မဆြယစညး ရးေရးကာလAတြငး တငၾကားခကမားက ကငတြယရန Aဆငဆငေသာ ေရြးေကာကပြေစစပညႇႏႈငးေရးေကာ မတမား Aေပၚ မခရသည။ ထသ႔လပေဆာငရာတြင ေကာမတမား၏ လပပငခြင႔ႏင႔ လပထးလပနညးမားAေပၚ ေလ႔ကင႔သငတနးေပးျခငးမား လAပသည။

ဋ။ မထညျခငး၊ မေရတြကျခငး၊ မရလဒ စာရငးေရးသြငးျခငး (Aႀကျပခက ၃၉ မ ၄၄) ဤAေၾကာငးAရာႏင႔ပတသကၿပး Aႀကျပခက ေျခာကခကAနက တစခကက AျပညAဝ Aေကာင Aထညေဖာထားၿပးျဖစရာ မဆႏၵရင၏ ရညရြယခကက ရငးလငးေနသမ ထမက ခငလမAျဖစ သတမတရနျဖစ သည။ ကစၥရပတစခတြင လပေဆာငခက သ႔မဟတ လပေဆာငမႈသည လကရလပေနေသာလညး AေကာငA ထညေဖာမႈကမ Aတညမျပနငေသးေပ။ ၎မာ UEC ဝနထမးမားက ထနးထားရနႏင Aေတြ႕ Aႀကရေသာ ဝန ထမးမားက ရယနငျခငးျဖစသည။ Aျခားကစၥရပတစခတြင ေရြးေကာကပြစကဝနးတြင ေစာလြနးေသးသျဖင႔ မ ဆးျဖတနငေသးေပ။ ၎မာ ေရြးေကာကပြ ဝနထမးမားက လပထးလပနညးမားႏငAည ေဆာငရြကတတေAာင ေလကငသငတနးေပးျခငးျဖစသည။ မမေပးရေသးေသာ မစာရြကAသစ ပကစးပါက ေနာကထပတစရြက ထတ ယပငခြင၊ မ႐မားတြင လAပပါက မျပနလညေရတြကခြင၊ မရလဒမား၊ ရလဒႏင႔ဆငေသာ ကန႔ကြကမႈမားက Aျမနဆးထတျပနေရး ဆသည Aႀကျပခက သးခကကမ လးဝAေကာငAထညေဖာႏငျခငး မရေသးေခ။

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ မတငမ UEC သည မေပးျခငးလကစြတြင ခငလမက Aဓပၸါယဖြငဆေပး ခကာ ခငလမနမနာမားႏင႔ ပယမနမနာမားက မရဝနထမးမားAားရငးျပထားသည။ ၎က ေရရညAသးျပနငရန Aဆပါကယကယျပန႔ျပန႔ Aဓပၸါယဖြင႔ဆခကAား ေရြးေကာကပြ နညးUပေဒမားထတြငလညး ထညသြငးသင သည။ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညျခငးေၾကာင Aေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ သကေရာကမႈက ပယမ မားေလာ႔ကလာျခငးတြင ေတြ႕ နငရာ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြတြင ပယမ ၅.၃၈ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၇ ၾကား ျဖတေရြးေကာကပြတြင ၄.၃ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြြတြင ၂.၃ ရာခငႏႈနးသာ ရသည။ ၂၀၁၅ A ေထြေထြေရြးေကာကပြAေတြ႕Aႀကႏင႔ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြကငးပသည မဆႏၵနယမား၏ လမႈစးပြား Aေန Aထားတ႔က႔သ႔ေသာ AျခားAခကမားကလညး ပယမေလာနညးလာရျခငးAေပၚ သကေရာကမႈ ရသည။



UEC သည လကရဝနထမးမားက ထနးထားေရးႏင႔ မဟာဗဟာစမကနးသစAရ လသစခန႔ထားေရး ကစၥရပမားက ကငတြယခ႔ရာ ဝနထမးAသစခန႔Aပျခငး၊ ရာထးတးေပးျခငးႏင႔ ေလကငသငတနးေပးျခငးတ႔ တြင AစAစU ေရးဆြကာ မဟာဗဟာစမကနးသစတြင ထညသြငးထားၿပး၊ UEC Aတြငးမာပင သငတနးဌာနက ထေထာငမႈလညးပါသည။ သ႔ေသာ ထAစAစU မားက ေAာငျမငစြာ AေကာငAညေဖာႏငရနမာ ေကာမရင Aဖြ႕ ခြAဆငမားတြင Aေတြ႕ Aႀကရေသာ ဝနထမးမားက AၿမတမးဝနထမးAျဖစ ထနးထားနငရန လေလာက ေသာ ရနပေငြ ရရမႈAေပၚ ႀကးစြာမတညသည။

ၿပးခသည ၾကားျဖတေရြးေကာကပြႏစခလးတြင မ႐ဝနထမးမားAတြက ေလကငသငတနးမား၏ Aရည Aေသြးသည ျပနာတစရပျဖစခသည။ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ မတငမ UEC က ျပစခသည သငတနး လကစြတြင မ႐မား၌ မမားေရတြကၿပးသညAခါ ရလဒမားက Aမားျပညသက ျပသရမည ကစၥAပါAဝင ယခင ေရြးေကာကပြ၌ မ႐ဝနထမးမား တငးတငးၾကပၾကပလကနာမႈ Aားနညးသည လပထးလပနညးမားက ပမAား ျဖည႔ထားသည။ သ႔ေသာ ေလလာေစာငၾကညသမားက မ႐ဝနထမးမားသည ထကစၥက ေကာငးစြာ စမခန႔ခြမႈ မျပနငေၾကာငး၊ တသမတတညးAေကာငAထညေဖာနငမႈမရေၾကာငး Aစရငခၾကသည။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြး ေကာကပြတြငလညး ေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာသမားက လပထးလပနညးမားက AေကာငAထညေဖာရာတြင တသ မတတညးမရမႈႏင႔ မရဝနထမးမားေလ႔ကင႔သငၾကားေပးမႈ မလေလာကပတ႔က မတသားခ႔ရသညဟ ဆသည။

မေတာတဆ မလကမတ ပကစးသြားရသည မဆႏၵရငမားAတြက မလကမတသစထတေပးေရးႏင႔ မ႐ မားတြင မျပနလညေရတြကျခငးက ခြင႔ျပရန ကစၥမားတြင UEC သည မညသည႔ လပေဆာငမႈမ လပေဆာငမႈ မရေပ။ ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားတြင UEC သည မ႐Aလကရလဒမားက ေၾကညာချခငး မရသလ၊ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြငလညး Aလားတပင UEC ဝကဘဆက၌ ေၾကညာရန AစAစU မရေၾကာငး UEC က EU EFM သ႔ Aေၾကာငးၾကားသည။ ထသ႔ Aေျခခကသည ပြငလငးျမငသာမႈဆငရာ လပငနးက A ေကာငAထညမေဖာရျခငးမာ လ႔AရငးAျမစႏင Aခန မရေသာေၾကာငဟ UEC က ရႈျမငသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင မ႑ငႏစရပပါဝငရာ A ဖြ႕ Aစညးဆငရာႏင႔ ပေရာဖကရငနယဆငရာ ဖြ႔ ၿဖးတးတကေရးႏင႔ ေရြးေကာကပြလကေတြ႕ လပေဆာငျခငးႏင႔ ေျဖာင႔မတမနကနေရးတ႔ျဖစသည။ ထမ႑ငႏစခသည AထကကAႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာ ျခငးႏင႔ ကစၥရပAခ႕ တ႔တြင ခတဆကလကရသည။

ဌ။ ႀကတငမေပးျခငး (Aႀကျပခက ၄၅ မ ၅၀) ႀကတငမေပးျခငးႏငပတသကေသာ Aႀကျပခက ၆ ခကAနက တစခကက AျပညAဝ AေကာငA ထညေဖာၿပးျဖစရာ မ၏ လ႕ဝကမႈက ကာကြယရန မပကစးေစေရးAတြက စာA တႏစထပစနစက စတငAသး ျပျခငးျဖစသည။ ကစၥရပတစခမာ ေရြးေကာကပြစကဝနးတြင Aခနေစာလြနးေနေသးသျဖင ဆးျဖတရန မျဖစႏင ေသးျခငးမာ မဆႏၵရငပညာေပးAစAစU ႏင နငငရပျခားမ မဆႏၵရငမားAတြက စမA ပခပေရးAစAစU မား တးတကေစရနတ႔ျဖစသည။ ေနာကထပ Aႀကျပခက ေလးခကက လးဝAေကာငAထညေဖာႏငျခငး မရေသး ေပ။ UEC သည ႀကတငမေပးျခငးလပငနးစU၏ လကၡဏာရပAားလးက Aားလးက AျပညAဝတာဝနယလက ကငတြယေရး၊ မဆႏၵနယတြငး ႀကတငမေပးခြင ကာလက ေလာချခငး၊ ႀကတငမမားႏင႔ မပးမား ကငတြယျခငး Aတြက လေလာကသည ႀကတငကာကြယေရးAစAစU မားစတငAသးျပျခငး၊ ႀကတငမေပးခြငရသည မဆႏၵ ရငAတြက သတမတခကAမးAစားမား ေလာ႔ချခငးတ႔ျဖစသည။



စာA တႏစထပစနစမာ မ၏ လ႕ ဝကမႈက AကာAကြယေပးရနျဖစရာ ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြး ေကာကပြႏစခလးတြင မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမမားတြင ေAာငျမငစြာ Aသးျပခသည။ ထစနစက ေရရညA သးျပနငရန ထAေလ႔AထAား ေရြးေကာကပြနညးUပေဒထတြင ထညသြငးသငသည။

UEC သည ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာာကပြမတငမ နငငျပငပမ ႀကတငမေပးသမားAတြက စမA ပခပ ေရးဆငရာ AစAစU မားက တးတကေAာငလပေဆာငနငခ႔သည။ UပမာAားျဖင႔ နငငျပငပ ႀကတငမေပးျခငး Aတြက လကစြက ေရးဆြနငခ႔သည။ Aစးရ၏ ခြငျပခကျဖင႔ ျပညပေရာကေနသမားႏင႔ ၎တ႔၏ မသားစမားက မမတ႔ သကဆငရာ မဆႏၵနယAတြက ႀကတငမေပးႏငသည။ သ႔ေသာ ျမနမာႏငငကးလကမတကငထားသ ေရြ႕ ေျပာငးလပသားAားလးသည ႀကတငမေပးရန သတမတခကျပည႔မသည႔ Aထတြင ပါဝငသညဟ ယတျပတမ ေျပာႏင။

UEC သည ႀကတငမေပးျခငးAမးAစားAားလးက Aျပည႔Aဝထနးခပနငျခငးမရေသးေပ။ Aထးသ ျဖင တပမေတာသားမား၏ မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပးျခငးတြင ျပနာမားရဆျဖစသည။ ျပညတြငးေရြး ေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာေရးAဖြ႕ျဖစေသာ PACE/PTE ကလညး ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြကာလA တြငး မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပးမားက ေစာငၾကညရန မျဖစႏငခဘ UEC ထနးခပမႈ Aျပငဘကတြင ပြငလငး ျမငသာမႈကငးမစြာ လပေဆာငခသညဟ ဆထားသည။ မဆႏၵနယတြငး ႀကတငမေပးျခငးAတြက ကာလက ေလာခေရး၊ ႀကတငမထညခြငရသ AမးAစားက ေလာ႔ခေရးတ႔တြငလညး UEC သည မညသ႔မ Aေရးယ ေဆာငရြကျခငး မရေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ႀကတငမမား၊ မပးမား လၿခေရးAတြကလညး UEC သည မည သ႔မ ထပတးေဆာငရြကျခငး မရေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။

ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင၏ မဟာဗဟာစမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင ေရြးေကာကပြက လကေတြ႕ လပေဆာငျခငးႏင႔ ေျဖာင႔မတမနကနေရး မ႑ငလညးပါဝငၿပး ထAခကသည Aထကပါ Aႀကျပ ခကမားက AေကာငAထညေဖာျခငးတြင ပါဝငေသာ Aခ႕ ေသာ ကစၥရပမားႏင႔ ခတဆကလကရသည။

၅။ ပါဝငပတသကေနသမား၏ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ

EU EFM က ႀကးမးကာ Eၿပ ၄ ရကတြင ရနကနၿမ႕ ၌ ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငပတသကေနသမား၏ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြက ကငးပခသည။ "၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕၏ Aႀက ျပခကမား လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာေရး ေရ႕လပငနးစU မား" Aမညျဖင ေဆြးေႏြးပြက ကငးပခၿပး Aဓက ရညရြယခကမာ ေရြးေကာကပြႏင ပတသကေနသAားလးက တစေနရာတညးတြင ဆစညးေပးႏငေစရနႏင EU EOM ၂၀၁၅ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရာတြင ႀကေတြ႕ရသည စနေခၚမႈမားႏင႔ AခြငAလမး မားက Aစျပေဆြးေႏြးႏငၾကေစရနျဖစသည။

ေဆြးေႏြးပြသ႔ UEC ၊ Aဓကႏငငေရးပါတမားႏင႔ ၫြန႔ေပါငးမား (AမးသားဒမကေရစAဖြ႕ခပ၊ ျပည ေထာငစ ႀကခငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးပါတ၊ ျပညသ႔ပါတ၊ Aမးသားၫြန႔ေပါငး၊ ညေနာငတငးရငးသားပါတမား ဖကဒ ေရးရငး) ၊ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား (PACE ၊ New Myanmar Foundation ၊ ျမနမာAမးသမး ဂာနယ လစမား Aဖြ႕Aစညး ၊ Hornbill ၊ MYNFREL ၊ Panna Institute ႏင Free Expression Myanmar) ၊ ႏငငတကာ နညးပညာပပးသည႔ Aဖြ႕Aစညးမား (International IDEA ၊ IFES ၊ NDI ၊ The Carter Center ၊ Democracy Reporting International ၊ UNDP ၊ Netherlands Institute for Multiparty Democracy/Demo Finland ႏင Danish Institute for Parties and Democracy) ႏင Uေရာပသမဂၢ ကယစားလယAဖြ႕တ႔က ကယစားျပေသာ တကေရာကသ ၄၅ U းေကာ ရခ႔သည။



ျပညေထာငစလႊတေတာAဆင၌ AေျခခUပေဒသးသပေရးလပငနးစUက မၾကာေသးခငက စတငေဆြး ေႏြးလကရသျဖင႔ ေဆြးေႏြးပြတြင AေျခခUပေဒက ျပျပငရနမလဘ AေကာငAထညေဖာႏငမည Aႀကျပခက မားကသာ Aဓကထားေဆြးေႏြးခသည။ တကေရာကသမားက AေၾကာငးAရာAလကသးဖြ႕ ခြလကသည။ A ပ စ ၁ - ေရြးေကာကပြ စမခန႔ခြေရး၊ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးႏင ကယစားလယေလာငး မတပတငေရး၊ A ပစ ၂ - မဆြယစညးရးေရးႏင ေရြးေကာကပြဆငရာ Aျငငးပြားမႈမား၊ A ပစ ၃ - ႀကတငမေပးျခငး၊ မေပးျခငး၊ မေရ တြကျခငးႏင မရလဒမားတြကခကျခငးတ႔ ျဖစသည။ A ပစတစခစသည သကဆငရာ Aႀကျပခကမားက ေဆြးေႏြးၾကၿပး ေနာကဆးAခနတြင ေဆြးေႏြးမႈ၏ သးသပခကက တငျပၾကရရာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြ လပငနး စU တးတကမႈAတြက မျဖစမေနAေကာငAထညေဖာသငသည Aႀကျပခကမားက U းစားေပးေဖာထတၾက ရသည။

ၿခင၍ဆရလင ႏငငေရးပါတမား သ႔မဟတ Aဖြ႕ မားႏင လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမားသည ေရြးေကာက ပြဆငရာ ကစၥရပမားက UEC မ Aဆင႔ျမင႔တာဝနရသမားႏင ထထဝငဝင ပးတြေဆြးေႏြးခြင ရရခသည။ စားပြ ဝငးေဆြးေႏြးပြမ ထြကေပၚလာေသာ သးသပခကမားသည EFM ၏ သးသပခကမားႏင ကကညသည။ A ပစ လကေဆြးေႏြးပြမားAတြက EU EOM က ႀကတငေရြးခယေပးထားသည Aႀကျပခကမားက ေဆြးေႏြးသAားလး က သေဘာတညၾကသည။ ေဆြးေႏြးသမားသည ေပးထားသညAခနAတြငး ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြလပငနးစU ပမတးတကလာေစေရးAတြက U းစားေပးAေကာငAထညေဖာသငသည Aႀကျပခကမားက ေဖာထတႏငခၾက သည။ ေဆြးေႏြးရာတြင UEC ၏ ဘ႑ာေရးAမAခကငးရနႏင႔ ဝနႀကးဌာနမားက မလAပပ မခေနရျခငးမ လြတ ကငးေစရနAတြက လေလာကသည ဘတဂကရရေစရန၊ ရငးလငးၿပး ဆေလာသည႔ ေရြးေကာကပြျပကၡဒန ထတေဝရန၊ မဆႏၵနယတစခခငးAလက မဆႏၵရငစာရငးAပါAဝင မဆႏၵရငမတပတငAခကAလကမားက ထတေဝရန၊ AမားျပညသAတြက မဆြယစညး႐းပြမားAတြက ႀကတငခြငျပခက ေတာငးခရာတြင ၄၈ နာရ သ႔မဟတ ၇၂ နာရခန႔သာ ႀကတင၍ ခြငျပခကတငေစရန၊ ေရြးေကာကပြ လပထးလပနညးမားႏင ပတသကၿပး ေရြးေကာကပြ တာဝနရသမားက သငတနးမားတးျမႇငပ႔ခရန၊ Aထးသျဖင မေရတြကျခငး၊ မရလဒတြကခကျခငး ကစၥမားတြင၊ ႀကတငမေပးျခငး၏ Aဆင႔Aားလးက UEC က Aျပည႔Aဝ တာဝနယရန၊ ေရြးေကာကပြခ႐းက ျပညနယ၊ တငးေဒသႀကးမားသ႔ပါ Aာဏာေျဖေလာ႔ေပးကာ တရားစရငေရးက ပမ Aသးျပလာနငၿပး UEC က တငၾကားခကမား၊ ရလဒမားႏင႔ဆငေသာ AခကAလကမားက လငျမနစြာ Aျပည႔Aစထတျပနေပးရနတ႔ က Aာရျပေဆြးေႏြးၾကသည။

၆။ သးသပခကမား

EU EFM သည Aဓကရညရြယခက ႏစချဖင လပငနးမားက ေဆာငရြကခသည။ ပထမAေနျဖင EU EOM 2015 က Aႀကျပထားခကမားက AေကာငAထညေဖာေနသည AေျခAေနက ဆနးစစရန၊ ထAထတြင ၿပးခသည Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး ႏငငေရးAရ ျဖစေပၚတးတကမႈ AေျခAေနမားကပါ ထညသြငး စU းစားမညျဖစသည။ ဒတယAေနျဖင ေနာကထပ Aေထြေထြေရြးေကာကပြ မကငးပမ ကနရေနေသးသည ၁၈ လAတြငး AေကာငAထညေဖာရန ျဖစႏငေျခရေနေသးသည Aႀကျပခကမားက ေဖာထတရနျဖစသည။

ျမနမာႏငငသည Aေရးပါသည ျပညတြငးစနေခၚမႈမားက ရငဆငေနရရာ ထစနေခၚမႈမားသည ေရြး ေကာကပြဆငရာ ျပျပငေျပာငးလေရးမားAေပၚ Aာ႐စကႏငစြမးသည Aကန႔Aသတရေနသည။ သ႔ျဖစသည တင ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒ ျပနလညသးသပေရးလပငနးစU က မၾကာမက စတငေနရာ ၎သည ေရရညတြင ျမန မာႏငင၏ Uပေဒမားသည ဒမကရကတစေရြးေကာကပြမားAတြက ႏငငတကာလကခေသာ စႏႈနးႏငAည ျဖစ လာေစေရးႏင႔ဆငသည႔ EU EOM 2015 Aႀကျပခကမားက တျဖညးျဖညးကငတြယလာဖြယရသည။ လကရ A ေျခခUပေဒျပျပငေျပာငးလေရးသည မေပးပငခြငႏင႔ ကယစားလယေလာငးAျဖစ ဝငေရာကခြငမားAေပၚ ကး



ေၾကာငးဆေလာမႈမရပ ကန႔သတထားခကမား၊ တနးတညမေပးခြင႔Aတြက ေAာကလႊတေတာမဆႏၵနယ နယန မတမားက ျပနလညသးသပေရး၊ ျပညေထာငစလႊတေတာAတြငး တပမေတာသား ကယစားလယ ၂၅ ရာခငႏႈနး က ဖယရားေရး၊ မဒယာႏင ႏငငေရးပါတမားကပါ လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆခြင ကန႔သတခကမားက ခန မထားခ႔သင႔ေပ။ Aလားတ Aေရးပါသည Aျခားကစၥရပမားမာ ႏငငေရးAရ Aားလးပါဝငႏငေရးႏင႔ ကယစားျပ ပါဝငနငေရး၊ ေရြးေကာကပြ လပငနးစUတြင ေနာကဆးAယခAဆင႔တြင တရားေရးစနစပါဝငေရးတ႔ျဖစသည။

၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ ၁၈ လAတြငး AေကာငAထညေဖာ၍ ရႏငသညဟ ေဖာထတထားေသာ Aႀကျပခကမားသည UEC က Aဓကလပေဆာငရန လAပသည။ ထလပေဆာငရနAမားAျပားကလညး ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး ၂၀၁၉ - ၂၀၂၂ တြင ရႈျမငထညသြငးထားၿပး ျဖစ သည။ ၎တ႔မာ ေAာကပါAတငးျဖစသည -

ေရြးေကာကပြစမA ပခပေရး - ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ ပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ ဆကသြယမႈ တးတကလာေစ ရနAတြက EU EOM 2015 Aႀကျပခက ၈၊ ၉ ႏင ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာစမကနး မ႑င ၇ တ႔တြင ေဖာျပထားသက႔သ႔ UEC သည ပါဝငပတသကေနသမားAား ေရြးေကာကပြ ႀကတငျပငဆငမႈ AေနAထားမား၊ ႀကေတြ႕ရသည ျပနာမားAား ပမနသတငးေပးျခငးက ထနးသမးထားမည႔ ထေရာကသည ဆကသြယေရး မဟာဗဟာတစရပ ေရးဆြ၊ AေကာငAထညေဖာရန လAပသည။ ၎ႏင႔ ဆကစပေနသည ကစၥတစရပမာ ေရြးေကာကပြ ျပကၡဒနက Aခနလေလာကစြာ ႀကတငထတျပနေပးရနျဖစၿပး ျပကၡဒနထတြင ေရြးေကာကပြလပငနးAဆငဆငက ရကစြႏငတကြ တကရငးလငးစြာ မဟာဗဟာစမကနးမ႑င ၄ တြင ေဖာျပ ထားသက႔သ႔ ေဖာျပေပးရမညျဖစသည။ မဟာဗဟာစမကနး၏ မ႑င ၄ တြင ၄.၁ ေရြးေကာကပြ လပငနးစU A ခနဇယားေရးဆြရနေဖာျပထားသည။

မဆႏၵရငမတပတငစာရငး - EU EFM သည မဆႏၵရငမတပတငစာရငးႏင႔ပတသကၿပး EU EOM 2015 ၏ ရႈျမငမႈက ေထာကခရာ Aႀကျပခက ၁၀ ႏင ၁၁ တ႔က AေလးAနကထားေျပာရလင ၎တ႔က UEC က ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြက ကြနျပထားျဖင႔ ေရးဆြခ႔ေသာ မဆႏၵရငစာရငးက Aေျခခ၍ ေရးဆြရနႏင႔ မဆႏၵ နယတစခခငးAလက မဆႏၵရငစာရငးက ရငးလငးစြာ ခြထတျခငးAပါAဝင မဆႏၵရငမတပတငစာရငးAခက Aလကမားက ထတျပနေပးရန Aႀကျပထားသည။

ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးျခငး - ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး မ႑င ၉ တြင ေဖာျပထားခကႏင႔Aည EU EOM 2015 Aႀကျပခက ၁၄ တြင ေရြးေကာကပြ ကယစားလယေလာငး၏ ႏငငသားျဖစမႈႏင ႏငငတြငးေနထငမႈ သကေသျပသည လပငနးစU က တသမတတညးႏင႔ ရငးလငးေသာ လပ ထးလပနညးမား ကင႔သးရန လAပခကက မဟာဗဟာ ရညမနးခက ၉.၄ တြင ေဖာျပထားသညAတငး (ကယ စားလယေလာငးAမညတငသြငးျခငးဆငရာ ပညာေပးAစAစUမား ေဆာငရြကရန) AေကာငAထညေဖာႏင သည။

မဆြယစညး႐းျခငး - Aမားျပညသ မဆြယစညး႐းပြမားAတြက မလAပဘ ရကမားစြာ ေစာစးစြာကတညးက ခြငျပခကေတာငးခရမညဟေသာ Aခကကလညး ၄၈ နာရမ ၇၂ နာရAတြငးသ႔ ေလာခေပးရနႏင မဆြယမည AေၾကာငးAရာက UEC ထ ႀကတင ခြငျပခကေတာငးခရျခငးမး မရေစရနကစၥႏင႔ဆငေသာ Aႀကျပခကမား သည EU EOM 2015 Aႀကျပခက ၁၈ ႏင ၁၉ တ႔တြင ေဖာျပထားသည။ UEC သည လကနာသင႔သည႔ ကင႔ဝတ မားက ျပနလညသးသပ၍ ထတေဝရန (မဟာဗဟာ ရညမနးခက ၉.၂) ျပငဆငေနၿပး ေစာငၾကညေရးေကာ မတသည Aမနးစကားမားႏင မဆြယစညး႐းေရးခးေဖာကမႈမားက Aခနမ ထေရာကစြာ ကငတြယနငမညျဖစ ရာ EU EOM Aႀကျပခက Aမတ ၂၀ က AတငးAတာတစခAထ AေကာငAထညေဖာရာ ေရာကသည။



မဆႏၵရငပညာေပးေရး - EU EOM Aႀကျပခက ၃၃ ႏင ၃၄ က ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာ ဗဟာ စမကနး မ႑င ၅ ႏင႔Aည AေကာငAထညေဖာႏငမည႔ AေနAထားတြင ရေနပါေသးသည။ မ႑င ၅ တြင ပါဝငပတသကေနသAားလးႏင႔ ညႏႈငး၍ တႏငငလးAတငးAတာျဖင ႏငငသားႏင မဆႏၵရငပညာေပး Aစ AစU မားက ေရးဆြရန၊ UEC ဝကဘဆက၊ ဆရယမဒယာႏင Aျခားမဒယာမားတြင မဆႏၵရင ပညာေပးAစA စU မား တငဆကျခငး၊ တငးရငးသားဘာသာစကားမားျဖငပါ မဆႏၵရငပညာေပးAေၾကာငးAရာမားက ပနပ၊ ျဖန႔ ေဝျခငးမား ပါဝငသည။

ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈမား - ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈကငတြယေရးႏင ဆကစပေသာ EU EOM Aႀကျပ ခက Aမားစက AေကာငAထညေဖာရနမာ Uပေဒဆငရာ ျပျပငေျပာငးလရနမားပါဝငသျဖင႔ AေကာငAထည ေဖာနငျခငးမရေသးပါ။ မညသ႔ဆေစ ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး၏ မ႑င ၆ တြင ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈမားက ထေရာကစြာ ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေျဖရငးႏငသည႔ နညးမားကင႔သးရန ထညသြငးထားေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ၎တ႔တြင ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈ လပထးလပနညးမားက ျပနလည သးသပျခငး၊ ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈမားႏင႔ ပတသကၿပး ေကာမရငAဖြ႕ ခြAမးမးမ ေကာမရငAဖြ႕ ဝငမားက သငတနးေပးေရး၊ Aမားျပညသက တရားေရးစနစက Aလြယတက Aသးျပႏငရန ျပညနယႏင တငးေဒသႀကး မားတြင ခ႐းမားဖြငလစေပးေရး၊ ခ႐းၾကားနာမႈက Aမားျပညသ တကေရာကနားေထာငႏငရန ခြငျပေပးေရး၊ AယခဝငႏငမညAဆင ဖနတးေပးေရး၊ Aမႈတစခခငးက ေျခရာခလကၾကည႔ စနစက ထေထာငနငေရး တ႔ပါဝငသည။ မ႑င ၆ တြင ေဖာျပထားသည စမခကေရးထားသည႔ လပေဆာငရနမားက ထေရာကစြာ ခမတလပေဆာငရန UEC က EU EFM က Aားေပးပါသည။

မထညျခငး၊ မေရတြကျခငး၊ မရလဒစာရငးေရးသြငးျခငးႏင ရလဒမား - EU EOM ၏ Aႀကျပခက ၃၉ ႏင ၄၄ တ႔တြင ပါဝငသည ေရြးေကာကပြဝနထမးမားAား ပ႔ခေနသည သငတနးမားက AရညAေသြးျမႇငတငေရး၊ မ႐Aလက မရလဒမားက Aခနႏငတေျပးည ထတျပနေရးတ႔က ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး မ႑င ၂ ျဖစေသာ Aဖြ႕Aစညးဆငရာႏင႔ ပေရာဖကရငဆငရာ ဖြ႕ ၿဖးတးတကေရးႏင႔ မ႑င ၄ ျဖစေသာ ေရြး ေကာကပြ လကေတြ႕ လပေဆာငျခငးမားႏင႔ ေျဖာင႔မတမနကနေရး တ႔ႏင႔ ခတဆက၍ ရသည။

ႀကတငမေပးျခငး - ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင မဟာဗဟာ စမကနး မ႑င ၄ (မဟာဗဟာ ရညမနး ခက ၄.၁၃) တြင ႀကတငမလပငနးစU ၏ ပမပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ ေျဖာင႔မတမနကနေရးက တးတကေစမည႔ လပ ေဆာငရနမား ကင႔သးျခငးပါဝငရာ ႏငငေရးပါတမား၊ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလ႔လာသမား လပငနးစU က ၾကည႔ရႈနငရန၊ ပမနမေပးျခငးႏင႔ ႀကတငမေပးျခငးမားကလညး တညေသာ လပထးလပနညးမားျဖင႔ Aေကာင Aထညေဖာျခငး၊ ႀကတငမထညမညရကမား ထတျပနေၾကညာရနတ႔က လပေဆာငမညျဖစသည။ ႀကတငမ ေပးျခငးႏင႔ဆငေသာ EU EOM ၏ AႀကျပခကAားလးက မဟာဗဟာစမကနးတြင ေဖာျပထားျခငး မရေၾကာငး ေတြ႕ ရသည။ ထ႔ေၾကာင႔ UEC Aေနျဖင EU EOM Aႀကျပခက ၄၅ (လပငနးစU Aေပၚ UEC ၏ တဝနAျပညAဝ) ၊ ၄၇ (ႀကတငမေပးရနကာလက ေလာခရန) ၊ ၄၉ (ႀကတငမ ေပးပငခြငရသ AမးAစားသတမတခကမားက ေလာခရန) ၊ ၅၀ (ျပညပေရာက မဆႏၵရငမားAတြက မဆႏၵရငပညာေပးAစAစU မား တးျမႇငလပေဆာငရနႏင ၎တ႔Aတြက စမA ပခပေရးAစAစU မား တးတကရန) တ႔က AေကာငAထညေဖာရန စU းစားေကာငး စU း စားေနဆျဖစနငသည။

**************



၇။ ေနာကဆကတြမား

ေနာကဆကတြ ၁။ သတငးထတျပနခက Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေနာကဆကတြ Aကျဖတမစရင ျမနမာ ၂၀၁၉

သတငးထတျပနခက

ရနကန၊ ၄ Eၿပ ၂၀၁၉

၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ ေရြးေကာကပြ ျပျပငေျပာငးလျခငးဆငရာ ပမမားျပားေသာ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာရန Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေနာကဆကတြမစရငက

Aႀကျပ

Uေရာပသမဂၢ (EU) သည ေရြးေကာကပြ ေစာင႔ၾကည႔ေလ႔လာေရး ေနာကဆကတြမစရငAဖြ႕က ျမနမာ ႏငငတြင ၂၀၁၉ မတ ၁၄ ရကေန႔တြင စတငေစလႊတခသည။ Aဖြ႕က Aလကဇႏၵား ဂရကဖ လမေဒါဖက U းေဆာင သည။ သသည ၂၀၁၅ ျမနမာႏငင Aေထြေထြေရြးေကာကပြတြင Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာ ေရးAဖြ႕ (EOM) ၏ ေခါငးေဆာငလညး ျဖစသလ၊ ယခငUေရာပသမဂၢလႊတေတာ ဒတယUက႒လညး ျဖစသည။

Aဖြ႕ ၏ ရညရြယခကမာ EU EOM Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာၿပးသည AတငးAတာက ဆနးစစရနႏင႔ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြေနာကပငး ေရြးေကာကပြဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား၏ တး တကမႈက ဆနးစစရနျဖစသည။ Aဖြ႕သည ျပညေထာငစ ေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC) ၊ လႊႊတေတာ၊ ႏငငေရး ပါတမား၊ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမား၊ ေရြးေကာကပြ နညးပညာAကAညေပးသည႔ Aဖြ႕Aစညးမားမ ကယ စားလယမားႏင ေတြ႕ဆခသည။

EU EOM က ၂၀၁၅ ခႏစတြင ေဖာထတခ႔ေသာ AႀကျပခကမားAနက Aခ႕ က AေကာငAထညေဖာ ခႏငေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ သ႔ေသာ Aမားစေသာ Aႀကျပခကမားသည သကဆငမႈရေနဆျဖစသညတင A ေကာငAထညမေဖာရေသးေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ EFM သည ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ AေကာငAထည ေဖာႏငမည Aႀကျပခကမားက AဓကAာ႐စကသည။ ထAခကမားထတြင UEC လပငနးစU မား ပမပြငလငး ျမငသာမႈရေရး၊ မဆႏၵရငမတပတငစာရငး၊ မဆြယစညး႐းျခငး၊ ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈေျဖရငးျခငး၊ ႀကတင မေပးျခငးႏင႔ ႏငငေရးပါတမားတြင Aမးသမးမား ပမထငရားသည႔ Aခနးက႑မ ပါဝငလာႏငေရးစသည ကစၥ ရပမား ပါဝငသည။

ဤသ႔ေသာ AေနAထားတြင မစရငAဖြ႕သည Eၿပ ၄ တြင UEC ၊ ႏငငေရးပါတမား၊ လထAေျချပ Aဖြ႕Aစညးမား၊ ျပညတြငးေရြးေကာကပြေစာငၾကညေလ႔လာသမား၊ ႏငငတကာမ နညးပညာAကAညေပးေန သမားပါဝငေသာ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြက ကငးပခသည။ တကေရာကသမားသည ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြ လပငနး စU မား တးတကေကာငးမြနလာမည EU EOM Aႀကျပခကမားက ေနာကထပAေကာငAထညေဖာနငမည႔ A ေနAထားက ပးတြေဆြးေႏြးခြင႔ ရခ႔ၾကသည။



ယေန႔ ကငးပေသာ သတငးစာရငးလငးပြတြင မစၥတာ လမေဒါဖက “ဒေန႔ေဆြးေႏြးပြမာ Aဓက Aေရး ႀကးတ႔ သးသပခကကေတာ႔ UEC န႔ ေရြးေကာကပြ လပငနးေတြမာ ပါဝငေနတ ႏငငေရးပါတမား၊ လထAေျချပ Aဖြ႕Aစညးမားၾကား ဆကသြယေရးတးတကဖ႔ လAပခကျဖစပါတယ။ ေရြးေကာကပြမာ ပါဝငပတသကေနၾက သေတြထက တရားဝငမႈရတ႔ ေတာငးဆမႈလညးျဖစပါတယ။ ကၽြနေတာတ႔Aေနန႔ ေရြးေကာကပြ ႀကတငျပငဆင ေနတ လပငနးAေနAထားAေၾကာငး ပါဝငပတသကေနသAားလးက ပမနသတငးေပးမႈက ဆကလကထနး သမးနငမယ႔ ထေရာကတ႔ ဆကသြယေရးမဟာဗဟာတစခ ေရးဆြဖ႔ UEC က Aားေပးလပါတယ။ ဒAျပင ေျပာလတာက AခAခနဟာ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြေမAာငျမငဖ႔ လတငးပါဝငႏငေရး၊ AမားAသAမတျပေရး၊ ပြငလငးျမငသာမႈရေရးAဆင႔မား တးလာမယ႔ သကဆငတ႔ လပေဆာငမႈAားလးက ျမနမာႏငငတြငးက A ဖြ႕Aစညးေတြ၊ ႏငငေရးပါတေတြ စၿပး Aလပလပၾကရေတာမယ Aမနကနဆး Aခနလညးျဖစပါတယ" ဟ ေျပာ ၾကားခသည။

ေရြးေကာကပြ ေနာကဆကတြမစရငAဖြ႕က ေစလႊတျခငးသည Uေရာပသမဂၢက ျမနမာႏငင၏ ဒမကေရစ လပငနးစU Aေပၚ ခငမာေသာ သႏၷဌာနက သရပျပျခငးျဖစသည။ Aဖြ႕Aေနျဖင AေျခခUပေဒက သးသပရန လပ ပငခြင႔ေပးထားသည႔ AေျခခUပေဒျပငဆငေရး ပးတြေကာမတ ဖြ႕စညးျခငးႏင႔ လကရလပေဆာငေနမႈမားက ႀကဆသလ၊ Aစးရက Aေျခခ ဒမကေရစ တနဖးမားက ထနးသမးရန ၎၏ သႏၷဌာနက ျပသသညAေနျဖင နင ငသားရပငခြင႔မားႏင ႏငငေရးAရ ရပငခြင႔မားႏင႔ ပတသကေသာ နငငတကာ သေဘာတစာခပ (ICCPR) တြင လကမတေရးထးရန Aားေပးပါသည။

ေနာကဆကတြ ၂။ စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ ကငးပရျခငးႏင AစAစU

စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ

၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕၏ Aႀကျပခကမား လကေတြ႕AေကာငAထညေဖာေရး ေရ႕လပငနးစU မား

ရနကန၊ ၄ Eၿပ ၂၀၁၉

ႏဗတယ၊ ရနကန

နဒါနး

ျပညေထာငစျမနမာႏငငAစးရ ဖတၾကားခကAရ Uေရာပသမဂၢသည ၂၀၁၅ ခႏစ၌ ျမနမာႏငငတြင ေရြး ေကာကပြေစာငၾကညေရးAဖြ႕ (EU EOM) က ေစလႊတခသည။ Aဖြ႕သည ေရြးေကာကပြ လပငနးစUက ျပည႔ ျပည႔စစႏင႔ လြတလပေသာ၊ ဘကမလကေသာ ဆနးစစခကေပးရနႏင ေရြးေကာကပြမေဘာငAတြငး ျပျပငရန လAပေသာ နယပယမားက ေဖာထတထားသည႔ Aႀကျပခကမားေပးရန ျဖစသည။ ထAႀကျပခကမားက U ေရာပသမဂၢက ေနာကဆကတြမစရငAဖြ႕ (EFM) က ေစလႊတျခငးသည ျမနမာဒမကေရစ လပငနးစU က ပမခင မာေAာင Aဆကမျပတကညျခငး၏ Aေရးပါေသာ AစတAပငးတစခလညးျဖစသည။ ထAႏစသာရျဖင႔ ေလ လာေစာငၾကညေရးAဖြ႕ AႀကးAက Aလကဇႏၵားဂရကဖလမေဒါဖက U းေဆာငေစလက EFM က ၂၀၁၉ မတလမ Eၿပလထေစလႊတချခငးျဖစသည။ EFM ၏ ရညရြယခကမာ EU EOM 2015 Aႀကျပခကမားက A



ေကာငAထညေဖာၿပးသည AေနAထားႏင ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြေနာကပငး ေရြးေကာကပြျပျပငေျပာငးလမႈ ေဖာေဆာငမႈ၏ တးတကမႈက ဆနးစစရနလညးျဖစသည။

နညးစနစ

စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြ၏ Aဓကရညရြယခကမာ EU EOM 2015 Aႀကျပခကမားက AေကာငAထည ေဖာရာတြင ေတြ႕ႀကရႏငသည စနေခၚမႈမား၊ AခြငAလမးမားက ႏငငတြငးမ ေဆြးေႏြးဖကမား Aျမငခငးဖလယ နငရန ဖရမတစခAျဖစ ေပးနငရနျဖစသည။

AဖြငAစAစU က မစရငAႀကးAက (CM) ႏင EU EOM 2015 ေလလာေစာငၾကညေလ႔လာေရးAဖြ႕ ေခါငးေဆာငေဟာငး မစၥတာAလကဇႏၵားဂရကဖလမေဒါဖ၊ ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC) မ ကယစားလယႏင Uေရာပသမဂၢ သAမတ မစၥတာကရစရနရမစ တ႔က Aမာစကားေျပာၾကမညျဖစသည။ မစၥတာ လမေဒါဖက EFM Aတြငး ပါဝငပတသကေနသမားႏင႔ တငပငေဆြးေႏြးခသည ရလဒမားႏင ၂၀၂၀ ေရြးေကာက ပြမတငမ AေကာငAထညေဖာရန လAပသလ၊ AေကာငAထညေဖာရနလညး ျဖစႏငေျခရေသာ Aႀကျပခက မားက ေဖာထတတငျပသြားမညျဖစသည။ ျပညေထာငစေရြးေကာကပြေကာမရင (UEC) ကယစားလယကလညး ၂၀၂၀ မတငမ UEC ၏ U းစားေပးမားႏင AစAစU မားAေၾကာငးက ရငးလငးတငျပမညျဖစသည။ Uေရာပသမဂၢ သAမတကလညး ေရြးေကာကပြလပငနးစUAတြက Uေရာပသမဂၢက ကညေထာကပေနမႈ AေျခAေနမားက ရငးလငးေျပာၾကားမညျဖစသည။

တကေရာကလာၾကသမားက A ပစသးစခြပါမည။ တစစစသည တစနာရAခနAတြငး ေရြးခယေပးထား ေသာ Aႀကျပခကမားႏင ပတသက၍ ေဆြးေႏြးရမညျဖစသည။ လပငနးစU မာ -

- ၂၀၂၀ ေရြးေကာာကပြလပငနးစU တးတကရနAတြက မျဖစမေနAေကာငAထညေဖာရမညဟ စU း စားေသာ Aႀကျပခက သးခက ေဖာထတရန၊

- ထသးခကက AေကာငAထညေဖာရာတြင ႀကေတြ႕ရမည Aဓက စနေခၚမႈမား၊

- ေဆြးေႏြးပြတကေရာကသမားဘကက လပေပးႏငသညကစၥရပမား၊ Aဖြ႕AစညးAလကႏင ႏငငတ ကာက လAပေသာ ပ႔ပးမႈမား၊

- AေကာငAထညေဖာရန ၾကာျမငမညAခန။

တစစစသည မမတ႔Aစက ကယစားျပမညသတစU းက ေရြးခယရမည။ ေဆြးေႏြးမႈ တစနာရျပညခနတြင ကယစားျပသက မမAဖြ႕၏ သးသပခကမားႏင Aဆျပခကမားက ရငးလငးတငျပရမည။ EFM မစရငAႀကးA ကႏင UEC ကယစားလယတ႔က Aဖြ႕သးဖြ႕၏ Aဓက သးသပခကမားက Aႏစခပကာ ျဖစႏငေျခရေသာ A ႀကျပခကမားက ေရ႕ဆကAေကာငAထညေဖာရန သတမတၾကမညျဖစသည။

AေၾကာငးAရာAလက A ပစမား -

A ပစ ၁ - ေရြးေကာကပြစမA ပခပေရး၊ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးႏင ကယစားလယေလာငး Aမညစာရငး တင သြငးျခငး၊

A ပစ ၂ - မဆြယစညး႐းျခငးႏင ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈ၊

A ပစ ၃ - ႀကတငမေပးျခငး၊ မေပးျခငး၊ မေရတြကျခငးႏင႔ မရလဒစာရငးသြငးျခငး၊



AစAစU

Aခန လပေဆာငရန

၉:၀၀ - ၉.၃၀ တကေရာကသမား စာရငးသြငးျခငး

၉.၃၀-၁၀.၁၅ Aဖြငမတဆက

၁၀:၁၅- ၁၁.၁၅ A ပစလကေဆြးေႏြးျခငး

၁၁:၁၅ – ၁၁.၃၀ ေကာဖေသာကနား

၁၁:၃၀ – ၁၂.၁၅ A ပစလက တငျပျခငး

၁၂:၁၅ – ၁၃.၀၀ Aေမး Aေျဖႏင နဂးခပ

AေၾကာငးAရာAလက A ပစတစခစတြင ေဆြးေႏြးရမည Aႀကျပခကမား

A ပစ ၁ - ေရြးေကာကပြစမA ပခပေရး၊ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးႏင ကယစားလယေလာငး Aမညစာရငး တင သြငးျခငး၊

၁။ UEC သည Aျခားေသာ ဝနႀကးဌာနမားက မလAပပ မခေနရျခငးက ေရာငရားနငရန ဘတဂကႏင ဝနထမး ခန႔ထားျခငးAပါAဝင AမAခကငးေသာ တညေဆာကပလAပသည။

၂။ UEC ဆးျဖတခကခမတျခငးမားႏင႔ ဆကသြယေရး၏ ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ ထေရာကမႈတ႔ တးတကရမည ျဖစကာ ဆးျဖတခကမားႏင Aသေပးေၾကညာခကမားက ခကျခငးထတျပနရမည။

၃။ UEC သည ရငးလငးၿပး ဆေလာမႈရေသာ ေရြးေကာကပြျပကၡဒန ထတေဝသငသည။

၄။ UEC သည ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြAတြက ေကာကယခေသာ မဆႏၵရင ကြနပတာစာရငးက Aေျခခကာ မေပး ခြင႔ ရသမားမေပးနငရန မြမးမျပငဆငျခငး၊ သန႔စငျခငး၊ ျပနလညသးသပျခငးမားျပလပရန ရညရြယၿပး တည ေဆာကရနျဖစသည။

၅။ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးAခကAလကမားက Aမားျပညသ ၾကည႐ႈႏငေစရန Aျပည႔Aဝလပေဆာင ထားရမည။ မဆႏၵနယတစခခငးAလက မဆႏၵရငစာရငးမားပါ စနစတက ခြျခားေဖာျပေပးရမည။

၆။ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးရာတြင ႏငငသားျဖစေၾကာငး၊ ႏငငတြငးမာသာ ေနထငခေၾကာငး သကေသစာရြကစာတနးမား တငသြငးျခငးဆငရာ စညးမU းမားက ပမရငးလငးရန လAပၿပး မတကာ တသ မတတညးျဖစေသာ စစေဆးျခငး လပထးလပနညးမားက ကင႔သးရန လAပသည။

၇။ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးျခငးဆငရာ Aယခဝငမႈမားက ကငတြယမည လပထးလပနညးမား သည Aမားျပညသၾကားနာခြင၊ ဆးျဖတခကမားႏင ထသ႔ဆးျဖတခကခမတရျခငး Aေၾကာငးရငးမားက သက ဆငေသာ Aယခေလာကထားသထ စာျဖငေရးသားေပးပ႔ရမညဆသည႔ AခကမားAပါAဝင ပြငလငးျမငသာ မႈရရမည။



A ပစ ၂ - မဆြယစညး႐းျခငးႏင ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈ

၁။ Aမားျပညသမဆြယစညး႐းပြက ႀကတငခြငျပခက ေတာငးခရျခငးသည ကးေၾကာငးဆေလာေသာလညး ႀကတငခြငျပခကတငရမည Aခနသတမတခကက မားလြနးသည။ ပါတမားသည ၄၈ နာရ သ႔မဟတ ၇၂ နာရ ခန႔သာ ႀကတငAေၾကာငးၾကားေစသငသည။

၂။ မဆြယမည AေၾကာငးAရာက ႀကတငခြငျပခကတငခငးျခငး မျပသင။ မဆြယမညAေၾကာငးAရာက မ လလားAပေသာ ကန႔သတျခငးမး မျဖစသင။

၃။ Aမနးစကားႏင႔ဆငေသာ ကစၥမားက Aခနမဆငးကငတြယမည ထေရာကေသာ စနစတစခထားရသင႔သည။

၄။ ႏငငေရးပါတမားႏင တစသးပဂၢလ ရပတညသမားသည ပါတမဆြယစညးရးေရး ေငြစာရငးAစရငခစာမား AပါAဝင ၎တ႔၏ ဘ႑ာေငြႏင႔ Aသးစရတမားႏင႔ဆငေသာ ပမနေငြစာရငးမားက တငျပရန လAပသင႔ သည။

၅။ ေရြးေကာကပြAလြန Uပေဒဆငရာ စနေခၚမႈမားAေပၚ ဆးျဖတခကမားAတြက ရငးလငးၿပး၊ ကးေၾကာငးဆ ေလာသည Aခနတစခ ကန႔သတေပးရမည။

၆။ ေရြးေကာကပြခ႐းသည UEC ႏင လြတကငးစြာ ရပတညမႈေသခာရမည သ႔မဟတ Aျငငးပြားမႈမားက တရား႐း တြင ေျဖရငးရမည။ Aျငငးပြားမႈ ၾကားနာမႈမားက တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယမားAလက သကဆငရာ တရား႐း မားတြင လပေဆာငနငရန Aာဏာေျဖေလာ႔ ေပးရမည။

၇။ ေရြးေကာကပြတငၾကားမႈမားက ကငတြယျခငးသည မတေသာ လပထးလပနညး မမားက ေလးစားရမညျဖစ ၿပး ဘကမလကေၾကာငး Aာမခႏငရမည။ ၎တြင UEC ၏ ဆးျဖတခကက Aယခဝငခြငရရမည။

A ပစ ၃ - ႀကတငမေပးျခငး၊ မေပးျခငး၊ မေရတြကျခငး၊ မရလဒစာရငးေရးသြငးျခငး

၁။ ေရြးေကာကပြတာဝနရသမားက သငတနးေပးျခငးသည Aထးသျဖင မေရတြကျခငး၊ ရလဒစာရငး ေရးသြငး ျခငးတ႔တြင လပထးလပနညးAတငး တကစြာ ေဆာငရြကတတေစေရး Aဓကထား သငတနးေပးသင႔သည။

၂။ မဆႏၵရငတစU းသည မေတာတဆ မလကမတပကစးသြားပါက မေပးပငခြင႔က AလAေလာကျငငးပယသလ မျဖစရေAာင Aသစတစရြက ရသငသည။

၃။ မ႐မားတြင လAပပါက မျပနလညေရတြကခြင ရသင႔သည။

၄။ မရလဒမား၊ တငၾကားခကမားႏင႔ဆကစပေသာ AခကAလကမားက UEC သည ျပည႔ျပည႔စစႏင႔ လငျမန စြာ ေဖာျပေပးရမညျဖစၿပး၊ မ႐တစ႐ခငး ရလဒAျပည႔Aစက ေဖာျပေပးရမညျဖစသည။

၅။ ႀကတငမေပးျခငးလပေဆာငပAေလ႔Aထက ဂ႐တစက စU းစားသးသပရနလသည။ ႀကတငမ၏ ေျဖာင႔မတ မနကနမႈႏင ပတသကၿပး ပါဝငပတသကသAခ႕ က သသယရေနၾကသည။ ထAေလ႔Aထကသာ ဆကလကA သးျပမညဆပါက UEC သည မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပးျခငးကစၥမားAပါAဝင ႀကတငမေပးျခငး၏ လကၡဏာ ရပAားလးAတြက တာဝနယရမညျဖစသည။

၆။ ႀကတငမမား၊ မပးမားက ကငတြယရာတြင Aထးသျဖင ညA ပသယေဆာငရမည မပးမားAတြက စတခရေစမည ျပည႔စေသာ ႀကတငကာကြယလပငနးစU မား ခမတထားရမည။

၇။ ႀကတငမထညခြငရသAတြက AမးAစားသတမတခကမားက ေလာခရန စU းစားသငသည။



ေနာကဆကတြ ၃ - ၂၀၁၅ Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာေရးAဖြ႕၏ Aႀကျပခကမားက AေကာငAထညေဖာမႈျပဇယား စU. ႏစ Aႀကျပခက ေရြးေကာကပြ

AေၾကာငးAရာ AေနAထား (၁-၆)

မတခကမားႏင ေနာကထပသတငးAခကAလကမား

၁။ ၂၀၁၅ Uပေဒေရးရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားသည ျမနမာႏငငက ICCPR ၊ ICERD ႏင ဌာေန တငးရငးသား ရပငခြင မားဆငရာ ILO သေဘာတခက ၁၆၉ AပါAဝင စစမနေသာ ေရြးေကာကပြAတြက ႏငငတကာစမားႏင Aည ျဖစလာေAာင ကယျပန႔စြာ စU းစားရမည။

Uပေဒမေဘာင ၁ AေျပာငးA

လမရ

လကရAခနထ Uပေဒေရးရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား ေဖာေဆာငႏငျခငး မရေသး။ ထ႔Aျပင ျမနမာႏငငသည ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြမားေနာကပငး ေရြးေကာကပြႏငဆငေသာ ႏငငတကာသေဘာတစာခပမားတြငလညး ထပမလကမတထးျခငးမရေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ သ႔ေသာAေျခခUပေဒ သးသပေရးလပငနးစU စတငေနၿပျဖစသညတင Aထကပါ Aႀကျပခက က AေကာငAထညေဖာႏငရနမာ ျဖစႏငဖြယ မရေသး။

၂။ ၂၀၁၅ စစမနေသာ ေရြးေကာကပြ ျဖစလာရနAတြက ျပညသ က ေရြးေကာကျခငးမဟတဘ တပမေတာ ကာကြယ ေရးU းစးခပက တက႐ကခန႔ထားေသာ တပမေတာ သားလႊတေတာကယစားလယ ၂၅ ရာခငႏႈနးက ဖယ ရားပစရမည။


လမရ

ယခ Aႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရနမာ AေျခခUပေဒ၏ သး သန႔Aခနးက ျပငဆငရနလAပၿပး၊ ထသ႔ ျပငဆငႏငရနမာ ျပညေထာငစ Aဆင႔လႊတေတာတြင ကယစားလယ ၇၅ ရာခငႏႈနးAထက ေထာကခ မႈလ႐သာမက ျပညသ႔ဆႏၵခယပြတြင မ ၅၀ ရာခငႏႈနးAထက ရရရန လ Aပသည။ ထ႔ေၾကာင႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမားမတငမ AေကာငAထည ေဖာႏငရနမာ လကေတြ႕ မကလေပ။

၃။ ၂၀၁၅ မေပးခြငAေပၚ ကးေၾကာငးဆေလာမႈ မရပ ကန႔သတ ထားမႈက ျပငဆငသင႔ရာ ႏငငတကာစမားႏင Aညျဖစ ေသာ ျပဌာနးခကမားရသင႔သည။ Aမညတပ၍ ဆရ လင - က။ ႏငငသားUပေဒက ျပျပငရန လAပရာ နငငသား ျဖစရန ေၾကာငးကးဆေလာစြာ AရညAခငး ျပညစ သတငး Aာမခခကရသင႔သည (ကမၻာလးဆငရာ လ႔ AခြငAေရးေၾကညာစာတနး၏ လမးေရးခြျခားမႈမား က တားျမစျခငးႏင႔ ႏငငသားျဖစပငခြင႔ တ႔ႏင႔Aည) ၊ ထ႔ေၾကာင႔ ၎တ႔သည မေပးရန Aခြင႔ရသည။ ခ။ ဘာသာေရးAဖြ႕Aစညးမားမ ပဂၢလမားAား မေပး ခြငမျပျခငးသည ႏငငတကာစႏႈနးမားႏင မညသျဖင ထကန႔သတခကက ပယဖကရနစU းစားသငသည။ ဂ။ AကU းကေနသမားလညး မေပးခြငရသငသည။


လမရ

ဤAႀကျပခကသည ႏငငသားUပေဒ (၃ က) က ျပငဆငရနလသလ၊ AေျခခUပေဒ (၃ က ႏင ၃ ဂ) ကလညး ျပညေထာငစလႊတေတာတြင ေထာကခမ ၇၅ ရာခငႏႈနးAထကျဖင ျပငဆငရနလAပသည။ ဤAေၾကာငးAရာသည ႏငငေရးAရ Aကဆတၿပး Aျငငးပြားဖြယ AေၾကာငးAရာလညးျဖစသျဖင ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမားမတငမ ျပငဆငႏငရနမာ လကေတြ႕ မကလပါ။

၄။ ၂၀၁၅ ကယစားလယေလာငးAျဖစ ဝငေရာကယU ၿပငရာတြင မလလားAပေသာ ကန႔သတခကမားကလညး ပယ ဖကကာ ကမၻာလးဆငရာ လ႔AခြငAေရး ေၾကညာစာ


လမရ

ယခ Aႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရနမာ AေျခခUပေဒက ျပင ဆငရနလAပၿပး၊ ထသ႔ ျပငဆငႏငရနမာ ျပညေထာငစလႊတေတာ ကယ စားလယ ၇၅ ရာခငႏႈနးAထက ေထာကခ႐သာမက ျပညသ႔ဆႏၵခယပြ



တနးAပါAဝင ႏငငတကာစမားႏငAညျဖစေစရန ျပ ျပငသငသည။ ဤေနရာတြင - က။ ကယစားလယေလာငး၏ မဘႏစပါးလး ႏငငသား ျဖစရမညဟေသာ မလလားAပသည ကန႔သတခကက ပယဖကသငသည။ ခ။ လႊတေတာကယစားလယေလာငး၏ မဘႏစပါးသည ႏငငတြငး ေရ႕ပငး ၁၀ ႏစဆကတက ေနထငခသမား ျဖစရမည၊ သမၼတေလာငး၏ မဘမားသည ႏငငတြငး ေရ႕ပငး ႏစ ၂၀ ဆကတက ေနထငခသမားျဖစရမည ဟေသာ ကန႔သတခကသည Aခးမညပ ေလာ႔ခကာ ကးေၾကာငးဆေလာၿပး Aားလးပါဝငနငေသာ သတ မတခကAမးAစားမားက ျပငဆငသင႔သည။ ဂ။ သမၼတေလာငးAျဖစ ဝငၿပငမညသ၏ သားသမး ႏင/သ႔မဟတ A မေထာငဖကသည ျပညပႏငငသား ခယထားသ မျဖစရဟေသာ ကန႔သတခကသညလညး ကးေၾကာငးဆေလာျခငးမရသျဖင ပယဖကသငသည။

တြင မ ၅၀ ရာခငႏႈနးAထက ရရရန လAပသည။ သ႔ျဖစရာ ၂၀၂၀ ေရြး ေကာကပြမားမတငမ AေကာငAထညေဖာႏငရနမာ လကေတြ႕ မက လေပ။

၅။ ၂၀၁၅ တငးေဒသႀကး/ျပညနယ တစခခငးAလက Aထက လႊတေတာAတြက ကယစားလယေလာငး AေရA တြကက တညစြာ သတမတထားသညမာ လကခႏင ေသာကစၥျဖစေသာလညး၊ ေAာကလႊတေတာတြငကား လတငး ညမစြာ မေပးပငခြင ရရေရးAတြက ICCPR ပဒမ ၂၅ ႏငလညးAည မဆႏၵနယမား၏ နယနမတက တညေသာ AရြယAစားျဖစေရး ျပနလညသးသပရန လသည။


လမရ

ယခ Aႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရနမာ AေျခခUပေဒ၏ သး သန႔Aခနးက ျပငဆငရနလAပၿပး၊ ထသ႔ ျပငဆငႏငရနမာ ျပညေထာငစ Aဆင႔လႊတေတာတြင ကယစားလယ ၇၅ ရာခငႏႈနးAထက ေထာကခ မႈလ႐သာမက ျပညသ႔ဆႏၵခယပြတြင မ ၅၀ ရာခငႏႈနးAထက ရရရန လ Aပသည။ ထ႔ေၾကာင႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမားမတငမ AေကာငAထည ေဖာႏငရနမာ လကေတြ႕ မကလေပ။

၆။ ၂၀၁၅ UEC သည ရာႏႈနးျပည လြတလပစြာ ရပတညေသာ Aဖြ႕Aစညးျဖစရနလသည။ ထသ႔ျဖစရနမာ - က။ UEC Uက႒ႏင Aဖြ႕ဝငမား Aဆျပျခငး၊ ခန႔Aပ ျခငး စနစသည ပါဝငပတသကသမားၾကားတြင ယ ၾကညမႈရေရး ေသခာေစရန ပြငလငးျမငသာမႈရ ရမည ျဖစသလ၊ လတငးပါဝငခြငလညး ရရမညျဖစသည။ UပမာAားျဖင UEC Aဖြ႕ဝင Aမညစာရငး Aဆျပရာ

ေရြးေကာကပြ စမA ပခပျခငး

၁ AေျပာငးA

လမရ

Aႀကျပခက (၆ က) က AေကာငAထညေဖာရနမာ AေျခခUပေဒက ျပငဆငရမညျဖစၿပး၊ ျပညေထာငစလႊတေတာတြင ၇၅ ရာခငႏႈနးAထက ေထာကခမ ရရရနလေသာေၾကာင ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ ျဖစႏင ေျခAလြနနညးသည။ မတ ၆ ရကတြင သမၼတက တညဆAေျခခUပေဒ ျပဌာနးခကမားႏငAည UEC Aဖြ႕ဝငသစ ၈ U းက ထပမခန႔ထားေပးခ သည။ UEC သည ဘတဂကမလေလာကဘ လပငနးလညပတေနရၿပး၊ AေထြေထြA ပခပေရးU းစးဌာန က ခထားေပးေသာ ျပငပ ဝနထမးမား ကလညး Aားကးေနရဆျဖစသည။



တြင ပါတစပါဝငေသာ လႊတေတာေကာမတက Aဆျပ ရမည။ ခ။ UEC သည ပမAမAခကငးေသာ ဖြ႕စညးပရရမည။ ဘတဂက၊ ဝနထမးခန႔ထားျခငးကစၥမားကAစ Aျခား ေသာ ဝနႀကးဌာနမားက မခရျခငးမရဘ ေဆာငရြကႏင ေစရမည။

၇။ ၂၀၁၅ UEC Aဆင၊ ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆင Aသးသးတြင Aမးသမးမား ပါဝငႏႈနး တးတက လAပေနေသး သည။


၂ AေကာငA

ထညေဖာေန

ဆ

၂၀၁၅ ခႏစက စတငကာ UEC သည Aမးသမးမားက ေကာမရငAဖြ႕ ဝငရာထး၌ ၃၉၂ U း၊ Aျခားရာထးမားတြင ၉၅၁ U း ခန႔ထားခသည။ တငး ေဒသႀကး/ျပညနယ ေကာမရငAဖြ႕ဝငရာထးတြင Aမးသမး ၂၄ ရာခင ႏႈနး၊ ခ႐ငAဆငတြင ၁၆ ရာခငႏႈနး၊ ၿမ႕နယAဆငတြင ၁၅ ရာခငႏႈနး ခန႔ ထားခသည။ ျပညေထာငစAဆငေကာမရငAဖြ႕ဝင ၁၅ U းထတြင Aမး သမးတစU းမ မပါဝငေသး။

၈။ ၂၀၁၅ UEC ၏ ဆးျဖတခကခမတျခငးမားႏင႔ ဆကသြယေရး မား၏ ပြင႔လငးျမငသာမႈႏင႔ ထေရာကမႈမားသည တး တကမႈရရန လAပရာ ဆးျဖတခကမားႏင႔ Aသေပး ခကမားက ခကျခငးထတျပနရမည။ ၎သည UEC ၏ တာဝနခမႈက ေသခာေစသလ ပါဝငပတသကသ မားႏင႔ ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆင႔ဆင႔သည ၎တ႔၏ တာဝနဝတရားမားႏင႔ လကနာရန လAပေသာ လပ ထးလပနညးမားက Aျပည႔Aစ၊ ေသခာစြာ သတငး AခကAလကေပးၿပးျဖစမညျဖစသည။ တတကက ဆရေသာ UEC ၏ ဆးျဖတခကမားက ေရးသား၍ Aမားျပညသက ထတျပနျခငး၊ လပထးလပနညးမား က ေAာကAဆင႔ ေကာမရငAဖြ႕ ခြAဆင႔ဆင႔သ႔ ရငးလငးစြာႏင႔ Aခနမ ဆကသြယရမည၊ သ႔မသာ AေကာငAထညေဖာမႈ တေျပးညၤျဖစေရး ေသခာေစ မညျဖစသည။



လမရ

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြသ႔ လာေရာကခသည Uေရာပသမဂၢ ပညာ ရငမားAဖြ႕ကလညး UEC ပြငလငးျမငသာမႈနညးပ၊ ပါဝငပတသကေနသ မားႏင ဆကသြယေရးက ျပနာရေၾကာငးႏင႔ Aခ႕ေသာ ေရြးေကာက ပြဆငရာ သသငသည သတငးAခကAလကမားကလညး Aမားျပည သ ရယနငေAာင ထတျပနမေပးႏငေၾကာငးလညး ေတြ႕ရသည။ EU EFM ႏင ေတြ႕ဆခသည ႏငငေရးပါတမား၊ လထAေျချပAဖြ႕Aစညးမားက လညး UEC ႏင ပမန Aဓပၸါယရသည ဆကသြယေရးမရျခငးAေပၚ ေစာဒကတကၾကသည။

၉။ ၂၀၁၅ UEC သည ရငးလငး၍ ဆေလာမႈရေသာ ေရြးေကာကပြ ျပကၡဒနက ထတျပနသငသည။ ထသ႔ ထတျပနျခငးျဖင ပြငလငးျမငသာမႈႏင႔ တာဝနခမႈတးတကလာမညျဖစသ လ ပါဝငပတသကေနသမားကလညး လပငနးစU က ပမသေဘာေပါက နားလညေစမည။ ျပကၡဒန ထတျပန



လမရ

UEC သည ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ မတငမ ေရြးေကာကပြ ျပကၡ ဒန ထတျပနခေသာလညး ျပညစျခငးမရ။ ႀကတငမေပးျခငးAတြက ရက စြမား ေဖာျပထားျခငးမရ (EU EEM 2017) ။ သ႔ေသာ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ ေရြးေကာကပြတြင ေရြးေကာကပြ ျပကၡဒနပင ထတျပနျခငးမရခဘ ေရြး



ျခငးျဖင လပငနးစU ၏ Aဆင႔Aမးမးက ဆကစပမႈ ပရေစမညျဖစရာ UပမာAားျဖင မဆြယျခငးမျပမ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးျခငး လပငနး မား ၿပးစးရမညျဖစသည။

ေကာကပြ Aခနဇယားက AခါAားေလာစြာသာ ထတျပနခသည။ (ANFREL IEOM 2018)။

၁၀။ ၂၀၁၅ UEC သည မြမးမျခငး၊ ထတပယသငသမားက ထတ ပယျခငး၊ ျဖညသြငးသငသမားက ျဖညသြငးျခငးျဖင လ တငးမေပးႏငေရးက ရႈျမငလက ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြ တြင ကြနပတာျဖင႔ ျပစထားေသာ မဆႏၵစာရငးက A ေျခခ၍ ျပစရနျဖစသည။

မဆႏၵရငမတပတင စာရငး

၅ ဆးျဖတရန ေစာလြနးေန

ေသး

၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြAတြက တစႏငငလးမဆႏၵရငစာရငး မြမးမျပစျခငး လပငနးစU သည Aစပးသည Aဆငသာရေသးသည (နညးစနစ ခမတ ျခငး၊ AစAစU ချခငး၊ ဘတဂကေရးဆြျခငး၊ သငတနးေပးျခငး) ။ ၂၀၁၇ ႏင ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားမတငမ Aခ႕ေသာ မဆႏၵနယမား Aတြက ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးက မြမးမျပငဆငထားသည စာရငးAခ႕ သာ ရေသးသည။

၁၁။ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငမတပတငစာရငးမ AခကAလကမားသည Aမားျပညသ ရယခြငရရန လAပသည။ မဆႏၵနယ တစခခငးAလက မဆႏၵရငAေရAတြကကပါ သးျခား စ ေဖာျပေပးရမည။



လမရ

မဆႏၵရငမတပတငစာရငးAခကAလကမား Aမားျပညသက ရယနင မရပါ။

၁၂။ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငစာရငးက စမခန႔ခြရနႏင႔ သမးဆညးရန ေဒ တာေဘစေရြးခယရာတြင ျမနမာနငင၏ Aေၾကာငး Aရာႏင႔ သကဆငမႈရေAာင ေသခာစြာ စU းစားသင႔ သည။ AခကAလကမားက မညသ႔ သမးဆညး၍ ျပသမည၊ ေဒတာေဘ႔စက စမခန႔ခြမည႔ လ႔စြမးေဆာင ရညကလညး စU းစားရမည။



ေသး

UEC သည မဆႏၵရငစာရငးက ႐းရငးသည Excel ေဒတာေဘစတြင သမးထားကာ စမခန႔ခြရန ဆးျဖတထားပရသည။

၁၃။ ၂၀၁၅ ႏငငသားစစစေရးကတျပား ထတေပးျခငးက Aရနမ ပက ေဆာငရြက႐သာမက Aရနျမႇင၍ပင ေဆာငရြက ရမည။ လာမညေရြးေကာကပြမတငမ ႏငငသားကတ ပငဆငထားသ တးပြားလာျခငးျဖင ကတျပားက တသ မတတညးAသးျပလာနငမညျဖစသည။



ေသး

Aလပသမား၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရးႏင လU းေရ ဝနႀကးဌာနသည ႏငင သားစစစေရးကတျပားမား ထတေပးလကရသည။ ယေန႔Aခနထ ႏငင သားကတထတေပးၿပးသည AေရAတြကက မသရေသး။ သ႔တင ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြင မေပးမညသမားက မ႐မား၌ မတပတငျပသေစမည စနစက Aသးျပရန လာထားျခငးမရေၾကာငးလညး သရသည။

၁၄။ ၂၀၁၅ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးရာတြင ႏငင သားျဖစေၾကာငးႏင ႏငငတြငး ေနထငခသျဖစေၾကာငး သကေသခ တငျပရမည AခကAလကမားဆငရာ စညးမU းမားသည ပ၍ ရငးလငး မတသငသည။ A ခကAလကမား စစေဆးရာတြငလညး တသမတ တညးရေသာ လပထးလပနညးမား ေဖာေဆာငထား

ပါတမား မတပတင ျခငး၊ ကယစားလယ ေလာငးမား မတပ တငျခငး


လမရ

ႏငငသားျဖစေၾကာငးႏင ႏငငတြငးေနထငသျဖစေၾကာငး သကေသခ စာရြကစာတမးမားဆငရာ စညးမU းမားသည ရငးလငးျခငးမရ။ ၂၀၁၇ ၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားတြင ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးသညကစၥ၌ ျပနာႀကးႀကးမားမား မရခ။



ရမည။ ထသ႔ ေဆာငရြကျခငးျဖင ေရြးေကာကပြ တာ ဝနရသမားသာမက ကယစားလယေလာငးမားပါ မည သညAခကမား လAပေၾကာငးက ရငးလငးစြာ တ ေျပးည နားလညသေဘာေပါကမညျဖစကာ၊ AခကA လကမား စစေဆးရာတြငလညး မတ၍ တသမတ တညးပရလာမညျဖစသည။

၁၅။ ၂၀၁၅ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးျခငးဆငရာ A ယခဝငမႈမားက ကငတြယေရးလပထးလပနညးမား သည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည။ ထAထတြင Aမား ျပညသ ၾကားနာခြင၊ ဆးျဖတခကမားႏင ထသ႔ ဆး ျဖတရသည Aေၾကာငးရငးမားက ေလာကထား သထ စာျဖငေရးသား ထတျပနေပးရမည။



ေသး

ဤAႀကျပခက AေကာငAထညေဖာႏငျခငး ရ မရက ၂၀၂၀ ေရြး ေကာကပြ ကယစားလယေလာငး Aမညတငသြငးျခငး လပငနးစU မား ၿပးစးမသာ ဆနးစစႏငမည။

၁၆။ ၂၀၁၅ ပါတမတပတငရန လAပသည AခကAလကမား သည ကးေၾကာငးဆေလာရမည။ လြတလပစြာ ထတ ေဖာခြငက မတရားကန႔သတေသာ Aကန႔Aသတမား မရေစရ။



လမရ

ဤAႀကျပခကသည ႏငငေရးပါတမား မတပတငျခငး AကUပေဒက ျပငဆငရနလAပသည။

၁၇။ ၂၀၁၅ လြတလပစြာ စေဝးခြင၊ လြတလပစြာ Aသငးဖြ႕ခြငမား က ကန႔သတျခငးမး မရေစသင႔ေပ။ ထသ႔ ကန႔သတ ျခငးက ေရြးေကာကပြ Aေထြေထြ ဝနးကငကပါ မလ Aပေသာ ဆးကးမား သကေရာကေစႏငသည။

မဆြယစညး႐းျခငး ၁ AေျပာငးA

လမရ

ဤAႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရန Uပေဒမားစြာက ျပငဆငရန လAပသည။ ၿငမးခမးစြာစေဝးခြင၊ ၿငမးခမးစြာ စတနးလညလညခြင၊ ႏင ငေတာလ႕ဝကAကUပေဒ၊ တရားမဝင စေဝးျခငး၊ A လကထေရာနစ Uပေဒမားက ျပငဆငရနလသည။

၁၈။ ၂၀၁၅ Aမားျပညသ မဆြယစညး႐းပြမားAတြက ႀကတငA ေၾကာငးၾကားရမညAခကမာ ကးေၾကာငးဆေလာ ေသာလညး၊ ႀကတငAေၾကာငးၾကားရမည Aခနသတ မတခကမာ မားလြနးေနသည။ ၄၈ နာရမ ၇၂ နာရA တြငး ႀကတငAေၾကာငးၾကားရမည AေနAထားခန႔သ႔ ေလာခသငသည။


လမရ

မဆြယစညး႐းေရးဆငရာ ၫႊနၾကားခကAမတ ၁/၂၀၁၄ က UEC သည ျပငဆငျခငးမရေသး။

၁၉။ ၂၀၁၅ မဆြယစညး႐းမည AေၾကာငးAရာမားက ႀကတင တငျပကာ ခြငျပခက ေတာငးခခငးျခငးမးက မျဖစ သင။ ထ႔Aျပင မဆြယစညး႐းတြင ပါဝငမည႔ A ေၾကာငးAရာမားက မလလားAပေသာ ကန႔သတထား ျခငးမးသည မျဖစသင။


လမရ

မဆြယစညး႐းေရးဆငရာ ၫႊနၾကားခကAမတ ၁/၂၀၁၄ က UEC သည ျပငဆငျခငးမရေသး။



၂၀။ ၂၀၁၅ Aမနးစကားဆငရာ ကစၥရပမားက Aျမနဆးႏင႔ Aထ

ေရာကဆးကငတြယေျဖရငးေပးမည စနစမး ရသင႔ သည။


လမရ

ထစနစမး လကရAခနထ မရေသး။

၂၁။ ၂၀၁၅ AထကလႊတေတာAမတမား၏ မဆႏၵနယသည ေAာကလႊတေတာAမတမားထက ကယဝနးသျဖင AထကလႊတေတာAမတမား၏ မဆြယAသးစရတ ကန႔သတခကကလညး တးျမႇငေပးရန စU းစားသင သည။


လမရ

UEC သည ေရြးေကာကပြ နညးUပေဒ (ပဒမ ၇၄) ႏင ႏငငေရးပါတမား မတပတငျခငး နညးUပေဒမား (ပဒမ ၂၁) က မျပငဆငရေသးေပ။

၂၂။ ၂၀၁၅ ကယစားလယေလာငး၏ မဆြယစညးရးေရး Aသးစ ရတ စာရငးစစရာတြင UEC သည လြတလပေသာ ပေရာဖကရငနယ စာရငးစစမားက Aသးျပသငသည။

မဆြယစညး႐းျခငး ၅ ဆးျဖတရန ေစာလြနးေန

ေသး

၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမားေနာကပငး ကယစားလယေလာငးမား ေရြး ေကာကပြြAသးစရတက စာရငးစစသည Aခါမသာ ဤAႀကျပခက A ေကာငAထညေဖာႏငျခငးရ မရ ဆနးစစႏငမည။

၂၃။ ၂၀၁၅ ႏငငေရးပါတမားႏင တစသးပဂၢလမားသည ပါတ မ ဆြယေငြစာရငးAစရငစာAပါAဝင ၎တ႔၏ ဘ႑ာ ေငြရရမႈႏင႔ AစးစရတAတြက ပမနေငြစာရငးက တင ျပရန လAပသည။


လမရ

ဤAႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရန ႏငငေရးပါတမား မတပတငျခငး AကUပေဒက ျပငဆငရနလသည။

၂၄။ ၂၀၁၅ မဒယာမားAတြက Uပေဒမေဘာငသည လြတလပစြာ ထတေဖာခြငက မလAပပ ကန႔သတျခငးမား မရပ ႏငငတကာ စႏႈနးမားႏငAညျဖစေစရန လAပသည။

မဒယာ ၁ AေျပာငးA

လမရ

လကရAခနထ မဒယာမားAတြက Uပေဒမေဘာငက ျပျပငေျပာငလေရး မရေသး။ ျမနမာသတငးမဒယာေကာငစသည လကရတြင မဒယာUပေဒ က ျပငဆငသည မၾကမးက ေရးဆြလကရသည။

၂၅။ ၂၀၁၅ ႏငငေတာAာဏာပငမားAေနျဖင မဒယာမား၊ ဂာနယ လစမားႏင ဆရယမဒယာAသးျပသမား၏ လပ ေဆာငမႈမားတြင ဝငေရာကစြကဖကျခငး၊ ေစာကားျခငး မားေရာငၾကU သင႔သည။


လမရ

Aာဏာပငမားသည ေခတမမေတာေသာ ဖႏပရာေရာကသည Uပေဒ မားျဖင သတငးသမားမားက Aေရးယေနဆျဖစသည (Uပမာ ႐ကတာ သတငးေထာကႏစေယာက ေထာငဒဏခမတခရျခငး) ။ နယစညးမျခား သတငးေထာကမားAဖြ႕က ထတျပနသည ၂၀၁၈ ခႏစ ကမၻာသတငး စာလြတလပခြင ညႊနးကနးတြင ႏငင ၁၈၀ Aနက ျမနမာႏငငက Aဆင ၁၃၇ တြင ရေနသည။

၂၆။ ၂၀၁၅ AစးရAေနျဖင ႏငငပင ႐ပသလပငနးက ျပညသ႔ဝန ေဆာငမႈမဒယာတစခAျဖစသ႔ ေျပာငးလသင႔ကာ က႑တစခလးတြင Aစးရ၏ က႑က ေလာခရမည ဟေသာ ရႈျမငခကရရမည။


လမရ

လကရတြင ျမနမာႏငငပင ႐ပသထတလႊငလပငနးက ျပညသ႔ဝန ေဆာငမႈမဒယာAျဖစသ႔ Aသြငေျပာငးရန AစAစU မရေသး။

၂၇။ ၂၀၁၅ မဒယာစညးကမးထနးသမးေရးAဖြ႕သစAေနျဖင လင စငမား ခထားေပးရာတြင ျပညတြငးAေျခစက မဒ ယာမား တးပြားလာေရး၊ မဒယာက႑စ ကယျပန႔

မဒယာ ၂ လကရAခနထ လပငနးလညပတေနသည မဒယာစညးကမး ထနးသမး ေရးAဖြ႕သစ ဆသညမး မရေသး (UပေဒAရ Aသလႊငေကာငစကပင မ ဖြ႕စညးရေသးေပ) ။ လငစငမားက ျပနၾကားေရးဝနႀကးဌာနကသာ ထတ



လာေရး ေရး႐ႈရမညျဖစသလ၊ ႐ပသမဒယာက႑တြင Aားေကာငးလာေရးလညး Aားေပးရမည။

AေကာငA


ဆ

ေပးေနသည။ လငစငထတေပးရန ျငငးပယျခငးမး မရေသး။ ရပရြာ Aေျချပ မဒယာမားAတြကပါ လငစငသစမား ခထားေပးေနသညက ေတြ႕ရသည။

၂၈။ ၂၀၁၅ မဒယာ စညးကမးထနးသမးေရးAဖြ႕Aေနျဖင ေရြး ေကာကပြ မဆြယကာလတြင မဒယာေစာငၾကညေရး လပငနးမား ေဆာငရြကရန စU းစားသငသည။ သ႔မ သာ စညးမU းခးေဖာကမႈမား ရပါက ပထမဆးသတငး မားသရႏငမညျဖစသည။


လမရ

လကရAခနထ မဒယာစညးကမးထနးသမးေရးAဖြ႕သည ေရြးေကာကပြ မဆြယကာလAတြငး မဒယာေစာငၾကညေရး လပေဆာငရန စစU ထား ျခငး မရေသး။

၂၉။ ၂၀၁၅ ပေရာဖကရငနယဆနရနႏင႔ မဒယာကငဝတႏငAည ျဖစေရးAတြက Aားေကာငးေစရန မဒယာမားသည မမတ႔Aတြငး၌ ဆနးစစမႈမားလပရန စU းစားရမည။ AလရငမားAေနျဖငလညး စးပြားျဖစလပကငတတ ေရး၊ AရညAေသြး Aေျခခ သတငးတငဆကမႈ၊ ဒစ ဂစတယကၽြမးကငမႈက႑မားAပါAဝင မဒယာက႑ ပမဖြ႕ၿဖးလာေရးAတြက ပ႔ပးရန စU းစားသင႔သည။

မဒယာ ၂ AေကာငA


ဆ

Aခ႕ေသာ Aလေငြျဖင စစU သည ဂာနယလစမားက ေလကငသင တနးေပးမႈမားက ျမနမာႏငငတြငး မဒယာ Aဖြ႕AစညးAမားAျပားက ေဆာငရြကလကရသည။

၃၀။ ၂၀၁၅ မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပးျခငး AပါAဝင မေပး ျခငးAဆငဆငက ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညသမား Aတြက တခါးဖြင႔ေပးထားသင႔သည။

ေလလာေစာငၾကည ေရး


လမရ

၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ျပညတြငးေရြးေကာကပြြ ေစာငၾကည ေရးAဖြ႕ PACE/PTE သည မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပးမႈမားက ေစာငၾကညခြငမရခ။ ထမေပးမႈမားက UEC ၏ ထနးခပနငမႈ ေဘာင Aျပငဘကတြင ပြငလငးျမငသာမႈမရပ ေဆာငရြကခသည။

၃၁။ ၂၀၁၅ Aမးသမးမား တးျမႇငပါဝငလာေစေရးAတြက ႏငင ေရးပါတမားသည ပါတဖြ႕စညးပတြင AေထာကAက ျပေသာ မဝါဒမား ခမတကငသးရမညျဖစၿပး ပါတ တြငးသာမက ကယစားလယေလာငးAျဖစလညး A မးသမးမားက ပမထညသြငးAဆျပရမညျဖစၿပး ဘဂငးပလကေဖာငးတြင ေဖာျပထားခကAတငး A နညးဆး ၃၀ ရာခငႏႈနးထ Aမးသမးမား ပါဝငႏင ေAာင စစU ၾကရမည။

ကားမႏင Aခြင႔A လမး မရေသာ A ပစမား


လမရ

ေရြးေကာကပြမားတြင Aမးသမး ကယစားလယေလာငးမား ဝငေရာက ယU ၿပငႏႈနး Aလြနက နညးေနေသးသည။ ၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြး ေကာကပြတြင ၁၃ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ၁၈ ရာခငႏႈနး၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ၉ ရာခငႏႈနးသာ ပါဝင ယU ၿပငခသည။

၃၂။ ၂၀၁၅ မသနစြမးသမား Aဆငေျပစြာ မေပးႏငေရးAတြက UEC ၏ ခးကးဖြယ Aားထတမႈက ဆကလက ေဆာင ရြကသငသည။

ကားမႏင Aခြင႔A လမး မရေသာ A ပစမား

၅ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မသနစြမးသမားAတြက Aထး မ႐မား စမးသပထားရေပးခေသာလညး၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ



ဆးျဖတရန ေစာလြနးေန

ေသး

တြငမ ထသ႔ ထားရေပးျခငးမရခေၾကာငး ျပညတြငးေရြးေကာကပြေစာင ၾကညေရးAဖြ႕ PACE/PTI က ဆသည။

၃၃။ ၂၀၁၅ UEC သည မဆႏၵရငမတပတငစာရငးAပါAဝင မ ဆႏၵရင ပညာေပးAစAစU ႏင မဆႏၵရင သတငးA ခကAလကက႑မားတြင ယခထကပ တကတကကြ ၾကြ ေဆာငရြကသငသည။ ထAစAစU မားသည Aား လးက ၿခငမရနလသလ၊ တငးရငးသား ဘာသာစကား Aမးမးျဖငလညး တငဆကရနလၿပး AစြနAဖား ေဒသမားထ ေရာကရရနလညး လAပသည။

မဆႏၵရင ပညာေပး ေရးႏင မဆႏၵရငသ တငးAခကAလက


ေသး

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင မဆႏၵရင ပညာေပးAစAစU က တငးရငးသားဘာသာစကားမားျဖငလညး ျပလပခသညတင CSOs မားက ရာႏႈနးျပညAားကးခရသည။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ တြငကား Aထးသျဖင ေကးလကေဒသမားတြင မဆႏၵရင ပညာေရး AစAစU မား မရခေၾကာငး ေစာငၾကညေလလာသမားက ဆသည။

၃၄။ ၂၀၁၅ UEC သည Aားလးကၿခငႏငမည မဟာဗဟာ ကင သးကာ ဒမကေရစတနဖးမား၊ ပါဝငပတသကေနသမား ၏ Uပေဒဆငရာ AခြငAလမးမားAပါAဝင ကယ ျပန႔ေသာ ကစၥရပမားက Aမားျပညသသ႔႔ သတငးA ခကAလက ျဖန႔ျဖးေပရမည။ ထသ႔ ျဖန႔ျဖးရာတြင ကားမ ထည႔သြငးစU းစားေသာ၊ လ႔AခြငAေရး ေလး စားမႈရေသာ ခU းကပနညးမားျဖင Aမားျပညသသ႔ Aသေပးရမည။

မဆႏၵရင ပညာေပး ေရးႏင မဆႏၵရငသ တငးAခကAလက


ေသး

IFES ၏ ေထာကပမႈျဖင Hornbill ႏင႔ MYNFREL တ႔သည UEC ႏင လကတြကာ “၂၀၂၀ ပထမဆးAႀကမ မေပးမည လငယမဆႏၵရငမား” Aမညျဖင ႏငငသားပညာေပး AစAစU ေဆာငရြကလကရၿပး မလာ ေပးသနညးသည႔ ေဒသမားက Aဓက ပစမတထားကာ ေဆာငရြက လကရသည။

၃၅။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြAလြန Uပေဒဆငရာ စနေခၚမႈမားAေပၚ ဆးျဖတခကမားAတြက ရငးလငးၿပး သင႔ေလာမႈရ သည႔ Aခနတစခ ကန႔သတေပးရမည။

ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈမား


လမရ

လကရတြငကား ေရြးေကာကပြAလြန Uပေဒပငးဆငရာ စနေခၚမႈမား Aေပၚ ဆးျဖတခကမားAတြက Aခနကန႔သတခကမး ေရြးေကာကပြ Uပေဒမား၊ နညးUပေဒမားတြင ထညသြငးထားျခငး မရေသးပါ။

၃၆။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြခ႐းသည UEC ႏင လြတကငးစြာ ရပ တညရမည သ႔မဟတ Aျငငးပြားမႈမားက တရား႐းတြင ေျဖရငးနငရမည။ ၾကားနာမႈမားမသည ကငတြယဆး ျဖတသညAထ တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယမားသ႔ Aာ ဏာေျဖေလာ႔သင႔သည။


၂ AေကာငA


ဆ

ေရြးေကာကပြ Aျငငးပြားမႈ ေျဖရငးေရးလကစြတြင ေဖာျပထားခကAရ လြတလပေသာ Uပေဒကၽြမးကငသမား(တရားသႀကးမား၊ ေရ႕ေနမား သ႔ မဟတ UပေဒAရာရမား) က Aသးျပရမညဟ ဆထားသည။ သ႔ေသာ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြကာလက ခ႐းက UEC ေကာမရင Aဖြ႕ ဝငမားႏငခညး ဖြ႕စညးထားခေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ၾကားနာမႈမားက Aာ ဏာေျဖေလာ႔ေပးခေၾကာငး UEC က ဆသည။

၃၇။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြ တငၾကားမႈမားAတြက ၾကားနာမႈမား သည မတေသာ လပထးလပနညးမားက ေလးစားရ မညျဖစကာ ဘကမလကေၾကာငး Aာမခႏငရမည။



လမရ

ဤAႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရန ဖြ႕စညးပAေျခခUပေဒက ျပငဆငရမညျဖစၿပး ျပညေထာငစလႊတေတာတြင မ ၇၅ ရာခငႏႈနး A ထကရရရန လAပသည။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြမတငမ AေကာငA ထညေဖာႏငရန မျဖစႏင။



၎တြင UEC ၏ ဆးျဖတခကက Aယခခြင ပါဝင သည။

၃၈။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြ မရလဒက မေကနပ၍ တငၾကားမႈမား တငသြငးရာတြင ေပးသြငးရန လAပသည႔ ႐းစရတက Aမႈနငပါက ျပနထတေပးသငသည။



လမရ

ဤကစၥႏင ဆကႏြယေနေသာ နညးUပေဒပဒမ ၉၀ က UEC သည ျပငဆငျခငး မရေသး။

၃၉။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြAရာရမားက သငတနးေပးသညAခါ Aထးသျဖင မေရတြကျခငး၊ စာရငးေရးသြငးျခငး တ႔ တြင လပထးလပနညးAတငး လကနာတတေစေရး Aား Aဓကထား သငတနးေပးရနလသည။

မေပးျခငး၊ ေရတြက ျခငး၊ စာရငးေရး သြငးျခငးႏင ရလဒ


ေသး

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ သငတနးလကစြတြင မရလဒမားက A မားျပညသသ႔ ျပသျခငးကသ႔ မ႐တာဝနရသမား လကနာျခငး Aားနညး သည ကစၥမားက Aားျဖည႔ကာ သငတနးပ႔ခထားသညက ေတြ႕ရသည။ သ႔တင ထAခကက ေကာငးစြာ စမခန႔ခြႏငျခငးမရ၊ တသမတတညး A ေကာငAထညေဖာႏငျခငးမရေၾကာငး ေလလာေစာငၾကညသမားက Aစရငခသည။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညသမားက လညး မ႐ဝနထမးမားသည ေလကငသငတနးေပးမႈ မလေလာကျခငးႏင႔ လပထးလပနညးမားက တသမတတညး AေကာငAထညမေဖာနငခ႔ ေၾကာငး ေလလာေစာငၾကညသမားက ဆသည။

၄၀။ ၂၀၁၅ UEC Aေနျဖင AရညAခငးရသည ဝနထမးမားက Aသးျပႏငမည႔ သ႔မဟတ Aခနျပညဝနထမးက ထနး ထားနငမည႔ စနစတစခက ကင႔သးကာ UEC က A ဆငတငးတြင Aဖြ႕Aစညး စြမးေဆာငရညျမငတက လာေစရနႏင႔ Aဖြ႕ က Aဖြ႕Aစညးဆငရာ သနားလည မႈတ႔က AေထာကAကျဖစမညျဖစသည။


၂ AေကာငA


ဆ

UEC သည ဤကစၥက မဟာဗဟာစမကနးသစတြင ေဖာျပထားၿပးျဖစ သည။ ၎တြင UEC Aတြငးမာပင လသစခန႔ထားျခငး၊ သငတနးေပး ျခငးAျပင သငတနးဌာနထေထာငရန ပါဝငသည။

၄၁။ ၂၀၁၅ မဆႏၵရငတစU းသည မေတာတဆ မလကမတ ပက စးသြားပါက မေပးပငခြင႔က AလAေလာက ျငငးဆန ျခငးမးက ေရာငရားရန Aသစတစရြက ရသငသည။



လမရ

မလကမတ မေတာတဆ ပကစးပါက Aသစထတေပးေရး နညးUပေဒ မးက UEC သည ေရြးေကာကပြ နညးUပေဒတြင ထညသြငးျခငးမး မရ ေသးပါ။

၄၂။ ၂၀၁၅ မ႐မားတြင လAပပါက မျပနလညေရတြကခြင ရရမည။



လမရ

မ႐မားတြင လAပပါက မျပနလညေရတြကခြငက ေရြးေကာကပြ နညး Uပေဒတြင UEC သည ထညသြငးျခငးမရေသးပါ။

၄၃။ ၂၀၁၅ မဆႏၵရင၏ ရညရြယခကက ရငးလငးစြာ သႏငသည မလကမတမးျဖစပါက ခငလမAျဖစ သတမတရန မ ေရေသာ ဝနထမးက ညႊနၾကားခကေပးသင႔သည။ တ ရားဝငေသာမAျဖစ သတမတႏငသည မမးက မလ


၄ AျပညAဝ AေကာငA

ထညေဖာၿပး

၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမတငမ မ႐လကစြစာA ပတြင ခငလမ ဆသညက UEC က ကယကယျပန႔ျပန႔Aဓပၸါယဖြငဆေပးခၿပး မ႐ဝန ထမးမားက ခငလမ နမနာမားလညး ျပသခသည။ Aဓပၸါယဖြငဆခကက ေရြးေကာကပြြ နညးUပေဒထတြင ထညသြငးႏငလင ပမေကာငးမြနမည။



Aပဘ မမတေသာ သတမတခကမားျဖင႔ ပယမျဖစ ေAာင AလြနAကၽြမျပသင။

၄၄။ ၂၀၁၅ မရလဒမား၊ ရလဒႏင႔သကဆငေသာ တငၾကားခက မားႏင႔ ပတသကေသာ AခကAလကမားက UEC သည Aျပည႔Aစ၊ ခကျခငး ထတျပနရမညျဖစကာ မ႐တစ႐ခငး ရလဒမားကလညး Aျပည႔Aစထတျပန ေပးရမညျဖစသည။



လမရ

UEC သည ၂၀၁၇ ၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားတြင မ႐Aလက မရလဒမား ထတျပနေၾကညာျခငးမရခသလ၊ ၂၀၂၀ ေရြးေကာကပြတြင လညး Aလားတပင ထတျပနရန AစAစU မရေၾကာငး သရသည။ မဆ ႏၵနယAလက မရလဒမားကမ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြႏစခလးတြင A ခနႏငတေျပးည ထတျပနေပးခသည။

၄၅။ ၂၀၁၅ ႀကတငမေပးျခငး လပနညးလပဟနမားက ဂ႐တစက စU းစားသးသပရနလသည။ ႀကတငမ၏ ေျဖာင႔မတမန ကနမႈႏငပတသကၿပး ပါဝငပတသကေနသAခ႕ ၾကား တြင သသယမား ရေနၾကသည။ ႀကတငမေပးျခငး လပနညးလပဟနက ယခAတငး ဆကလကAသးျပ မညဆပါက UEC သည မဆႏၵနယျပငပ ႀကတငမေပး ျခငးကစၥမား AပါAဝင ႀကတငမAဆငတငးက A ျပည႔Aဝတာဝနယသင႔သည။ ၎သည ပမန လပထး လပနညးမားက သင႔ေလာစြာႏင႔ တသမတတညးA သးျပနငမညျဖစသည။

ႀကတငမေပးျခငး ၁ AေျပာငးA

လမရ

၂၀၂၀ Aေထြေထြေရြးေကာကပြတြငလညး ႀကတငမစနစက Aသးျပ မညျဖစသည။ ႀကတငမေပးျခငးႏငပတသကၿပး UEC သည AျပညA ဝထနးခပႏငစြမးႏင႔ တာဝနယႏငစြမး မရပါ။ ႀကတငမေပးျခငးႏင ပတ သကေသာ ေရြးေကာကပြUပေဒမား၊ နညးUပေဒမားကလညး ျပငဆင ျခငး မရေသး။

၄၆။ ၂၀၁၅ မဆႏၵနယျပငပ မမားAပါAဝင မတငး၏ လ႕ဝကမႈက ICCPR ေဖာျပထားသညAတငး AျပညAဝ Aာမခ ႏငရမည။ စာA တက Aသးျပမညဆလင စာA တ ႏစထပ စနစက Aသးျပရမညျဖစသည။ Aတြငးစာ A တသည မထညသAမညက မေဖာျပေပ။

ႀကတငမေပးျခငး ၄ AျပညAဝ AေကာငA

ထညေဖာၿပး

၂၀၁၇ ၊ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမား၏ မဆႏၵနယျပငပ ႀကတင မမားတြင စာA တႏစထပစနစက ကငသးခသည။ ထစနစက ေရြး ေကာကပြ နညးUပေဒမားတြငလညး ထညသြငးလင ပမေကာငးမြန လမမညျဖစသည။

၄၇။ ၂၀၁၅ မဆႏၵနယတြငး ႀကတငမေပးသည ကာလက ေလာခသငသည။


လမရ

မဆႏၵနယတြငး ႀကတငမေပးသည ကာလက ေလာချခငးမရ။ သကဆင ရာ ေရြးေကာကပြ Uပေဒမား၊ နညးUပေဒမားကလညး ျပငဆငျခငး မရပါ။

၄၈။ ၂၀၁၅ ႀကတငမမား၊ မပးမား၊ Aထးသျဖင ညA ပသယ ေဆာငရမည မပးမားက ကငတြယရာတြင ျပည႔စေသာ ႀကတငကာကြယလပငနးမား ရရမည။


လမရ

ႀကတငကာကြယေရးနညးလမးသစမား UEC က စတငAသးျပျခငး မရ ေသးပါ။

၄၉။ ၂၀၁၅ ႀကတငမထညခြငရသ AမးAစား ခြျခားထားခကက ေလာခရန စU းစားသငသည။


လမရ

၂၀၁၅ Aေထြေထြေရြးေကာကပြကာလက ႀကတငမထညခြငရသ Aမး Aစားက ျပငဆငေျပာငးလျခငး မရေသး။ သကဆငရာ ေရြးေကာကပြ Uပေဒႏင နညးUပေဒမားကလညး ျပငဆငျခငး မရေသး။



၅၀။ ၂၀၁၅ နငငျပငပမ မဆႏၵရငမားAား ေရြးေကာကပြ Aသပ

ညာေပးေရး လပငနးမား ယခထကပ လပေဆာငသင ၿပး ျပညပေရာက မေပးခြငရသတငး မေပးလက ေပး ႏငေAာင ၎တ႔Aတြက စမA ပခပမႈဆငရာ AစA စU မား တးတကေAာင လပေဆာငရမည။

ႀကတငမေပးျခငး ၅ ဆးျဖတရန ေစာလြနးေန

ေသး

UEC သည မဆႏၵနယျပငပ မေပးျခငးလပငနးမားဆငရာ လကစြက ျပစ ကာ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတေရြးေကာကပြတြင ျပညပေရာက မဆႏၵရငမားA တြက စမA ပခပမႈAစAစU မား တးတကေAာင လပေဆာငခ႔သညက ေတြ႕ရသည။

ဇယားAၫႊနး မတစမား

ေကာလ ၁ - EOM AၿပးသတAစရငခစာတြင ေဖာျပထားသည Aႀကျပခက နပါတစU မား။

ေကာလ ၂ - တစႏစAတြငး EOM ႏစဖြ႕ က တာဝနေပးခပါက Uပမာ ၂၀၁၇ ခႏစAတြငး ပထမAႀကမAတြက ၂၀၁၇ (၁) ဟလညးေကာငး၊ ဒတယAႀကမAတြက ၂၀၁၇ (၂) ဟ

လညးေကာငး ေဖာျပမည။

ေကာလ ၃ - Aႀကျပခကစာသားမားထည႔သြငးရန။ U းစားေပး Aႀကျပခကမားက စာလးမညး ျဖင ေဖာျပမည။

ေကာလ ၄ - ‘ေရြးေကာကပြ AေၾကာငးAရာ’ ဟသည ၎၏ ေAာကတြင EOM AၿပးသတAစရငခစာပါ Aႀကျပခကမား Aသးသးေဖာျပမည က႑Aသးသးျဖစသည။ Uပမာ

Aားျဖင ေရြးေကာကပြဆငရာ/Uပေဒမေဘာင ၊ ေရြးေကာကပြစမA ပခပေရး၊ မဆႏၵရငမတပတငစာရငး၊ မဆြယစညးရးေရး ဘ႑ာေရး၊ မဒယာ၊ မေပးျခငး လပထးလပနညးမား စ

သညျဖင။

ေကာလ ၅ - Aႀကျပခကတစခက AေကာငAထညေဖာမႈ AေနAထားက ေAာကပါတ႔မ ေရြးခယသင႔သည -

AမးAစား ေဖာျပခက လမးၫႊန ၁ AေျပာငးAလမရ ဤAႀကျပခကက AေကာငAထညေဖာရန မညသ႔မ လပေဆာငျခငးမရ။ ၂ လပေဆာငမႈ သ႔မဟတ လပေဆာငခက ရေန

ေသာလညး Aႀကျပခကက AေကာငAထည ေဖာေနသညဟ Aတညမျပနငေသး

UပမာAားျဖင Uပေဒက သးသပရန လပငနးAဖြ႕ ဖြ႕စညးထားျခငးမး၊ သ႔မဟတ ျပျပငေျပာငးလ ေရး Uပေဒၾကမး ေရးဆြထားၿပးေသာလညး UပေဒေျပာငးလေရးAတြက Aတညျပမခရေသးျခငး တ႔ပါဝငသည။

၃ Aႀကျပခကက တစတတပငး AေကာငAထည ေဖာၿပး

Aႀကျပခကက ကငတြယလပေဆာငဆ/တစတတပငး AေကာငAထညေဖာၿပး ျဖစေသာလညး Aႀကျပခက၏ Aျခားေသာ AစတAပငးမားက AေကာငAထညေဖာႏငျခငး မရေသးပါ။

၄ Aႀကျပခကက AျပညAဝ AေကာငAထည ေဖာၿပး

Aႀကျပခကက AျပညAဝ AေကာငAထညေဖာၿပးသြားသည။ Uပမာ ေရြးေကာကပြ Uပပေဒမား ျပငဆငၿပးကာ Aႀကျပခက လကၡဏာAားလးက ကငတြယၿပးျဖစသည။



၅ ေရြးေကာကပြစကဝနးAရ ဆျဖတရန ေစာလြနး

ေသး Aခ႕ေသာ Aႀကျပခကမားသည စမA ပခပေရး လပေဆာငမႈ/လပနညးကငနညးမားႏင သက ဆငၿပး ေနာကပငးတြငမ ဆနးစစ၍ ရႏငမည။ Uပမာ ႏငငသား/မဆႏၵရင သတငးAခကAလက Aားေကာငးေစျခငး။

၆ Aႀကျပခကသည ဆေလာျခငးမရေတာ Uပမာ ေရြးေကာကပြစနစ ေျပာငးလလကျခငးေၾကာင ေရြးေကာကပြစနစေဟာငးက ကယစားလယ ေလာငး မတပတငျခငးဆငရာ Aႀကျပခကသည ယခAခါ မလAပေတာ႔ျခငးမးျဖစသည။

ေကာလ ၆ - AေကာငAထညေဖာမႈAေနAထားAေပၚ မတခကမား။ Uပမာ Aစးရ/လႊတေတာ လမားစက Aႀကျပခကက မေထာကချခငး။

Documents

MY EUEFMMyanmar Final Report 21 May · 2019-06-05 · Uေရာပသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ဆက္တြဲ Aကဲျဖတ္မစ္ရွင္-ျမန္မာႏိုင္ငံ