179
လူသမ ဖ႕ၿဖမွင္ ့ တတက္ ျမင္ ့မေစေရ ၈ တန္ ကန္မ သချပည္ ့စ ေရွင္ ့ ကက ယ္ေရဆင္ရ ႐ ၀၆/၁၉/၂၀၁၅ ပဥၥမတန္အဆင့္ ဖတ္စ အကဥ္ခပ္ ေဖ္ျပျခင္ စမက္ွ ၁ အထူစလျဖင့္ ေဖ္ျပသည့္ လမ္ညႊန္ခက္မ/ဥပမမ စမက္ွ ၂ မွ ၃ အထ အထူလအပ္ခက္မအ အဆင္ေျပေအင္ ညႇင္ေဆင္ရက္ျခင္/ ျဖည့္စက္ ျပင္ဆင္ျခင္ စမက္ွ ၄ မွ ၉ အထ သင္ခန္စမ စမက္ွ ၁၀ မွ ၁၇အထ ဆန္စစ္ေရဆင္ရ လမ္ညႊန္ခက္မ စမက္ွ ၁၇

လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

လသ ားမ ား ဖ ြ႕ၿဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား

၈ တနား

က နားမ သ ချပညစြ ေရားႈႏင က က ယေရားဆ ငရ ႐ြ ား ၀၆/၁၉/၂၀၁၅

ပဥၥမတနားအဆင ဖတစ အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား စ မ ကႈႏ ၁ အထားစ လြ ားျဖင ေဖ ျပသည လမားညႊနခ ကမ ား/ဥပမ မ ား စ မ ကႈႏ ၂ မ ၃ အထ အထားလ အပခ ကမ ားအ ား အဆငေျပေအ င ညႇ ႈႏ ငားေဆ ငရ ကျခငား/ ျဖညစ က ျပငဆငျခငား

စ မ ကႈႏ ၄ မ ၉ အထ

သငခနားစ မ ား စ မ ကႈႏ ၁၀ မ ၁၇၈ အထ ဆနားစစေရားဆ ငရ လမားညႊနခ ကမ ား စ မ ကႈႏ ၁၇၉

Page 2: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 1 ဇ န ၂၀၁၅

Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား က နားမ သ ချပညစြ ေရားႈႏင က က ယေရားဆ ငရ ႐ြ ား

လသ ားမ ား ဖ ြ႕ၿဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ

၈တနား သငခနားစ မ ား

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား သငခနားစ ၁ - အခ ကအလကမ ားသ သငခနားစ ၂ - ခႈႏ က ယ အႈႏ ရ ယ သငခနားစ ၃ - မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ သငခနားစ ၄ - စက ားေၿပ ခနား သငခနားစ ၅ - ေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရား သငခနားစ ၆ - ကေလားအ ားလြ ားက ဒါက တကယလ ပေနၾကသလ ား သငခနားစ ၇ - ေရရညရညမနားခ ကခ ၿခငား သငခနားစ ၈- လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဉျခငား န ဒါနား သငခနားစ ၉- အေပ အပါားလ ကစ ားမ ဆြ ားၿဖတခ ကခ ၿခငား သငခနားစ ၁၀ - လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကမ သငခနားစ ၁၁ - သေႈႏတ ားၿခငား သငခနားစ ၁၂ - ကေလားရ ၿခငား ဘဝအေၿခအေန အၿခ ား ရရ န ငေသ သငရ ားည နားတမားမ ား ထပေပါငားထည- ကေလားစဥားစ ားႈႏ ငသညအေၾက ငားအရ သငခနားစ ၁၃- က လသ ားေရ ဂါအေၾက ငားက သ ရ လ ၿခငား သငခနားစ ၁၄ - က လသ ားေရ ဂါမ ားဆ ငရ စမြက နား (က နပ တ ခနားက ေန ကမအသြ ားျပ ရန

သားသန႔ခ နထ ားပါ) သငခနားစ ၁၄ - လကခြမ ၿဖစစဥ

ေအ ကပါ သင႐ ားညႊနားတမားမ ားက သငၾက ားျခငားျဖင အစ ားထ ားသငၾက ားႈႏ ငသည သငခနားစ မ ား-

သင႐ ားညႊနားတမား သတမတထ ားေသ သင႐ ားမ ားက သ သငၾက ားရပါက သငၾက ားျခငား

မျပ ရမည MPS HGD သငခနားစ မ ား ဂ ဏယစရ ေရ ားခ ယမ မ ားက ျပ လ ပျခငား

၄၊ ၅၊ ၇၊ ၁၂၊ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅

ဘဝေနထ ငေရား အရညအခ ငားမ ား ၄

Page 3: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 2 ဇ န ၂၀၁၅

Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား

က နားမ သ ချပညစြ ေရားႈႏင က က ယေရားဆ ငရ ႐ြ ား

ဆနားစစမ မ ား ျဖညစ ကရနအတ က လမားညႊနခ ကမ ား

ဆနားစစမ မ ားက လမားေၾက ငားအတ ငား ေဆ ငရ ကသည ပြ စြက အသြ ားျပ ပါ၊ လ အပပါက မ တကားထ ားပါ။

HGD တစတနားတ ငားတ င မစမႈႏငအဆြ ားသတတ ႔အတ က သြ ားသပခ ကရ ၿပား လ ပထြ ားလ ပနညားအရ သ ႔မဟ တ အက ဥားခ ပအရ သြ ားသပခ က/ေမားခ နား ႈႏစခ က ေမားႈႏ ငသည။

ထ သြ ားသပခ ကလမားညႊနပြ စြက သင၏ ေက ငားအ ပထြ တငျပရမည။

Page 4: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 3 ဇ န ၂၀၁၅

AD= အဆငၿမင -

ေက ငားသ ားကေလားငယမ ားအေနျ

ဖင အဆငျမင က႑တ င

ဤလ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကၿပား

စြႈႏ နားအ ားေက လ န၍

စ မားေဆ ငႈႏ ငမ ရ ပါသည

PR= ကၽ မားက ငေသ ေသ -

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအေနျဖ

င အဆငျမင က႑တ င

ဤလ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကၿပား

စြႈႏ နားအ ားေက လ န၍

စ မားေဆ ငႈႏ ငမ ရ ပါသည

BA= အေျခခြ - စြမမေစက မ

ရ သငေသ အရညအေသ ားမ ား၊

အျပ အမပ ငားမ ားတ င

တ ားတကလ ၿပ ျဖစပါသည

MI= အန မဆြ ား ရ ရမည -

ေက ငားသ ားကေလားငယမ ားသည

မညမ ပင စြမမေစက မ ရ သငေသ

အရညအေသ ားမ ား၊

အျပ အမပ ငားမ ားတ င စတင တ ားတကလ လ က ရ ပါသည။

၈ တနား HGD ေက ငားအမည-___________________ ဆရ ၊ ဆရ မအမည-___________________ #ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား___________။ ဆ

နားစစမ မျပ လ

ပမ

ဆနားစစခ ကမ ား ျပ လ ပၿပားေန က

ဆနားစစျခငား/ပေဟ

ဠ မ ား ၁

ဆနားစစျခငား/ပေဟ

ဠ မ ား ၂

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.

Page 5: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 4 ဇ န ၂၀၁၅

မသနစ မားသညေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က သငရ ားျပ ျပငေပားျခငားႈႏင ရ ပပ ငားဆ ငရ အေျခေနမ ားျပ ျပငပြပ ားေပားျခငားတ ႔ႈႏငပတသကသည ၈တနား

သငခနားစ မ ား

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က ႈႏ ပတ ႔ၿပဌ နားထ ားေသ သငရ ားညႊနားတမား သ ႔မဟ တ အခ ကအလကမ ားအျပင သတ ႔၏ န ားလညသေဘ ေပါကမ မ ားအ ား ၿပသႈႏ ငရနအတ ကေလလ ၾကညရ ႈႏ ငခ ငရ ေရားသည က ႈႏ ပတ ႔ ဆရ မ ား၏တ ၀နၿဖစ သည။ အခ ႕ေသ

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအသြ ားျပ လ င က ြျပ ားျခ ားန ားခ ကမ ား ရ ႈႏ ငေၾက ငားက န ားလညရန အေရားႀကားလေပသည။ မသနစ မားေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က ည ႈႏ ငားမ မ ားပါ၀ငမညၿဖစၿပား ၄ငားတ ႔အ ား အကန႔အသတမရ ပါ- လမားညႊနခ ကမ ား- ည ႈႏ ငားမ မ ားသည လမားညႊနခ ကမ ား၏ ရငားလငားခ ကအတ ကသ ျဖစျပား စစေဆားေသ က ရ ယ ည ႈႏ ငားမ မ ားအတ ကသားသန႔ ၿဖစေစရမည။ (ဥပမ - လမားည နခ ကမ ားအတ က လကဟနေျခဟနျဖင စက ားေျပ ျခငား၊ လမားညႊနခ ကမ ားတ ႔က ရငားလငားျပသျခငား အစရ သညျဖင) အခ ကအလကမ ားက တငျပျခငား- ညႇ ႈႏ ငားမ မ ားမ ေက ငားသ ားအ ား ၾက ားန မ ဆ ငရ အ ႐ြ ခြစ ားခ က၊ မ ားျပ ားေသ အသ ဉ ဏဆ ငရ အ ႐ြ ခြစ ားခ က၊ ထ ေတ ႕မ ဆ ငရ အ ႐ြ ခြစ ားခ က သ ႔မဟ တ အျမငဆ ငရ အ ႐ြ ခြစ ားခ က စသညတ ႔အ ား တစနညားနညားျဖင ရယအသြ ားျပ ႈႏ ငေသ ပြ စြ သ ႔မဟ တ နညားလမားမ ားက ေပားႈႏ ငသည ခ ငခ နဆြ ားျဖတခ ကက ေပားပါသည။ (ဥပမ - စ လြ ားၾကားႈႏငရ ကထ ားေသ စ ၊ အသြဖမားယထ ားေသ ဖ င၊ မ ကမျမငစ အစရ သညၿဖင) တြ ႔ျပနမ - ည ႈႏ ငားမ မ ားမ ေက ငားသေက ငားသ ားအ ား စစေဆားေမားၿမနားခ ကတစခ စက တ ြ႔ျပနေျပ ဆ ရန သ ႔မဟ တ အေထ ကအကျပ ေသ က ရ ယ အသြ ားၿပ ျခငားျဖင စစေဆားမ အလ ပက ဖ ြ႕စညားႈႏ ငရန ခ ငျပ ပါသည။ (ဥပမ - ေက ငားသ ားက အေၿဖအ ားမတတမားသမ ားထြသ ႔ ႈႏ တတ ကရ တဆ ၿခငား ရ ပပြ အသြ ားၿပ ၿခငား အစရ သညၿဖင တြ ႔ျပနေျပ ဆ ျခငား) စစဥပြ - ည ႈႏ ငားမ မ ားမ ေက ငားသေက ငားသ ားအ ား သ၏အၿခ ားအတနားေဖ မ ား ႈႏငမတသည ေနရ ေဒသပတ၀နားက ငတ င သြ ားသပခ ကက ေၿဖဆ ခ ငရ သည။ (ဥပမ - တစဥားခ ငားသားသန႔ေျဖဆ ျခငား၊ ေျဖဆ စဥမတတပထျခငား၊ လ ပျခငား အစရ သညျဖင) အခ နဇယ ားသတမတၿခငား- ည ႈႏ ငားမ မ ားမ ခ ငခ နသြ ားသပခ ကအ ားၿပားဆြ ားေစရန အခ နပ တ ားၿမႇငေပားျခငား သ ႔မဟ တ အခ နသတမတထ ားသည နညားလမားက လညား ေျပ ငားလြေစပါသည။ (ဥပမ -အခ နပ ေပားၿခငား၊ ရကၿခ ားစ ေမားပ ြစစေပားၿခငား အစရ သညၿဖင)

အေလားထ ားရမည နယပယမ ား လ အပခ ကမ ားက ညႊနၿပႈႏ ငေသ နညားလမား အေရား/အဖတ - ေက ငားသ ားတ င စ ဖတျခငားသငၾက ားပ ႔ခ ခ ကမ ား ၊၄ငားတ ငပါ၀ငသညအေၾက ငားအရ ႈႏင/သ ႔မဟ တ ပါ၀ငေဆ ငရ ကမ က ျပားဆြ ားရနေဆ ငရ ကျခငားတ ႔မ အခကအခြရ ေနပါသည။

လမားညႊနခ ကမ ား ႀက တငအသြသ ငားထ ားေသ Lives Scribe Pen ဟေသ ကေလ ငတြႈႏင မတစ ေရားသ ားႈႏ ငေအ ငလညား စက ားစ မ ားေရားခ ထ ားေသ ေလက ငခနားစ ရ ကမ ားက ေပားထ ားရန။

ဖတရ၊ စားစ ကရလ ယကေစရနႈႏင အလြ ားစြ အ ားန ားလညေစရန အေရ ငအေသ ားအ ားဖတႈႏ ငသညပစၥညား ေထ ကပြေပားပါ။

စ ဖတသမ ား ဖတရ ႈႏ ငရနအတ က စ သ ားမ ားအ ားလြ ားက ဝကဘဆ ဒတ င တငပါ။ ေဆ ားေႈႏ ားမ မ ား ျပ လ ပေနစဥအတ ငား ေယဘ ယ ေျပ ျပသ ားေသ စ လြ ားမ ား သ ႔မဟ တ အဓ က

စ လြ ားမ ားအေပၚ အေျခခြ၍ စက ားလြ ားမ ား ထညရမညဘားက အသစဖနတား/ေထ ကပြေပားပါ။ ဤနညားလမားက အသြ ားျပ ျခငားျဖင ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က အတ ငားအတ တစခ အထ ေဝါဟ ရ ၾက ယဝလ ရနႈႏင စ လြ ားေပါငား ကၽ မားက ငလ ရန အက ားရ ႈႏ ငပါသည။

**Premier တ ငရႈႏ ငေသ က ရ ယ မ ားမ တစခ က အသြ ားၿပ ပါ (သတငားႈႏင အေသားစ တအခ ကအလကမ ားအတ က HGD သငရ ားည နားတမားႈႏင တ ြထ ားေသ Premier ႈႏငစပဆ ငေနေသ စ ရ ကစ တမားမ ားက ၾကညပါ

က ငတ ယျခငား- ေက ငားသ ားသည ပနားခ ဆ ြျခငား၊စ ေရားသ ားျခငား သ ႔မဟ တ စ ရ ကမ ားက လ သလ အသြ ားျပ ရနလ အပေသ အလ ပတ ၀နမ ားတ င စ ရ ကမ ား၊ကကေၾကားမ ား၊ စ ေရားက ရ ယ မ ားက က ငတ ယရ တ င အခကအခြရ ပါသည။

ခြတြဂရစမ ားက ေပားသည အေရားႀကားမ အလ က စထ ားေသ စ ရ ကမ ား စက ကတျပ ား ဘ တအခ ပက အသြ ားျပ ျခငား လ ပငနားစဥႈႏင အြဝငရန စမြထ ားသည ကတေၾကား လကျဖင ေရားဆ ြရနအတ က ကဒထစက က အသြ ားျပ ခ င ေပားပါ။

ဘ သ စက ားႈႏငေျပ ဆ ဆကသ ယမ - ေက ငားသ ားမ စက ားေျပ ဆ ျခငား ႈႏင/သ ႔မဟ တ သ၏အေတ ားအေခၚမ ားအ ားထ တေဖ ေျပ ဆ ရ တ င အခကအခြရ ေနပါသည။ **ဤသ ႔ေသ က စၥမ ားႈႏငစပလ ဥား၍ သတငားအခ ကအလက မ ား ပ မ သ ရ ရ လ ပါက စက ားေျပ ဆ မ /ဘ သ စက ားဆ ငရ ေရ ဂါေဗဒပည ရငသ ႔ ဆကသ ယပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ဆကဆြေရား ေက ငားမ နလ ေစရန အ႐ ပ/ ႐ ပပြ ၾကည၍ သငယေသ

နညားလမားျဖင အ ားေပားပြပ ားပါ။ ဆကသ ယေရားတ င အေထ ကအကျပ ရန အသြထ တသည ပစၥညားမ ား လ အပႈႏ ငပါသည။

**မတခ က- အဆ ပါပစၥညားမ ားသည မညသည ေက ငားသေက ငားသ ားက မဆ သငၾက ားရ တ င အေထ ကအကျပ သည ပစၥညားက ရ ယ မ ား ျဖစၾကပါသည။ မသနစ မားေသ ေက ငားသ ားတစဥားမ ဤက ရ ယ တနဆ ပလ မ ားအ ား အလ ရ ခြပါက ထ အရ သည နညားပည အေထ ကအပြၿဖစပါသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က နညားပည အေထ က အက လ အပမ မ ားႈႏငစပလ ဥား၍ သငမ သ ရ လ သည အေၾက ငားအရ မ ားရ လ င သ ႔မဟ တ ေမားျမနားစရ မ ားရ လ င [email protected]အေထ ကအပြ နညားပည ပ ငားဆ ငရ အဖ ြ႕သ အားေမားလမတဆင ဆကသ ယ ႈႏ ငသည။

Page 6: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 5 ဇ န ၂၀၁၅

Premier ပစၥညားက ရ ယ မ ား အသြ ားျပ ျခငားျဖင လသ ားမ ားဖ ြျဖ ားမ ႈႏငတ ားတကျမငမ ားေစေရားသငရ ားည နားတမားက ပ မ လကခြရရ ႈႏ ငေစရန MPS အစအစဥတ င ပါဝငၾကေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား အ ားလြ ားႈႏင ဝနထမားမ ားသည ေက ငားမ ား၌ လညားေက ငား၊ မ မ တ ႔ ၏ အ မမ ား၌ လညားေက ငား Premier Literacy က က နပ တ ႈႏင ဖ င၍ အခမြ ၾကညခ ငရ သည။ Premier သည သင႐ ားညႊနားတမားအရ ေပားေသ သငခနားစ မ ားက ဖတျခငား၊ ေရားျခငား၊ ေလလ ျခငားတ ႔ ျပ လ ပရ တ င အခကအခြ ရ ေနသည ေက ငားသေက ငားသ ားေလားမ ားအ ား အဆငေျပလ ေစရန နညားလမားမ ားက ေပားသည ေဆ ဖဝြ တစခ ျဖစသည။ HGD သင႐ ားညႊနားတမားတ င သငခနားစ မ ားစ ပါဝငသျဖင အခ ႕ေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၊ အထားသျဖင အ ားနညားခ ႕ယ ငားခ ကမ ားရ ေနေသ ကေလားမ ားသည သင႐ ားညႊနားတမားက သငယစဥတ င အေၾက ငားအရ မ ားအ ား အျပညအဝ လကလမားမမႈႏ ငျခငားတ ႔ရ ပါက ယငားသ ႔႔ေသ အခကအခြမ ားက ဖယရ ားေပားရနအတ က Premier က အေထ ကအကျပ ႈႏ ငပါသည။ Premier တ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏ အသ ပည ၊ ဗဟ သ တမ ားက က ယတ င ရငားလငား ေဖ ျပႈႏ ငရန အသြ ားျပ သည နညားလမားမ ား ပါရ သည။ Premier အ ား သငေက ငားက နပ တ မ ားေပၚတ င ထ ားရ ရန လမားညႊနခ ကမ ားအ ား အဆငဆငေဖ ျပထ ားေသ Premier အခ ကအလက လကကမားစ ေစ ငက ၾကညရ ပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားတစဥားက ထ ပရ ဂရမက အ မမက နပ တ တ င ယငားအစစဥအ ားထ ားရ လ ပါက Premier အ မတ ငားဥားစားရယမ အခ ကအလကဆ ငရ လကကမားစ ေစ င အ ားေပားပါ။ လကကမားစ ေစ ငႈႏစခ မေဖ ျပသညအတ ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က ယငားအစစဉအ ား အေက ငထညေဖ ေဆ ငေရားႈႏင ပတသကျပား ေလက ငသငၾက ားေပားေရားႈႏင သငၾက ားေရားဆ ငရ အေထ ကအပြမ ားအတ က [email protected]

မတဆင အေထ ကအကျပ နညားပည အဖ ြ႔သ ႔ ဆကသ ယပါ။ စ ဖတရ တ င န ားလညႈႏ ငမ စ မားရည ရ ရန၊ ၾက ရညအ ႐ြ စ ကႈႏ ငရန၊ စ မ ား စကြ ားေရားသ ားႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေဝါဟ ရမ ား သ ရ ရနအတ က မ ားစ ခကခြေနရေသ က ငားသေက ငားသ ားမ ား အဆငေျပေစရနအတ က HGD သငခနားစ မ ားမ သငေရ ားခ ယႈႏ ငသည အဓ က နညားလမားမ ားမ ေအ ကပါအတ ငား ျဖစသည။

Launch Pad (အငတ နက ဝကဘဆ ဒမ ားတ င လ ပေဆ ငရန) အသြထ က ပါသည စ လြ ား႐ ကသညစက (စ ႐ ကထ ားသည စ တမားမ ားျဖင လ ပေဆ ငျခငား) PDF Equaliozer (PDF စ ရ ကစ တမားမ ားႈႏင လ ပေဆ ငရန) Worksheet Wizard (က နပ တ တ င စကနဖတထ ားေသ ေလက ငခနားစ ရ ကမ ားျဖင

လ ပေဆ ငျခငား) ဤနညားလမားမ ားတ င စ သ ားမ ားက က ယေလ ငစ ဖတျခငား၊ ထ သ ႔ ျပ လ ပေနစဥ စ သ ားက အေရ ငျခယထ ားျခငား သ ႔မဟ တ လ ကမတျခငားစသည သေဘ တရ ားမ ား၊ အသြထ က အဘ ဓ န၊ တစမ ကႈႏ သ ႔မဟ တ ထ ႔ထကပ ေသ စ ရ ကစ တမားမ ားအတ က အက ဥားခ ပ ေဖ ျပရန နညားလမားမ ားႈႏင စ လြ ားခန႔မနားေရား အစ တအပ ငားမ ား ပါဝငသည။ ေန ငလ မည စ မ ကႈႏ မ ားတ င နညားလမားတစခ ခ ငားစအ ား တ တ က က ေဖ ျပထ ားၿပား မညသ ႔ အသြ ားျပ ရမညက လညား ေဖ ျပထ ားသည။

Page 7: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 6 ဇ န ၂၀၁၅

ျပညနယ လ ငစင - Premier Literacy

Premier Literacy တ င ပါဝငသည ေက ငားတ ငားအစအစဥအရ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ားတ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က က နပ တ မ ားသြ ား၍ စ ဖတျခငား၊ စကြ ားေရားသ ားျခငားႈႏင ေလလ ေရား နညားလမားမ ားက ေဖ ျပထ ားသည။ အရငကဤအစအစဥမ ားက သငအသြ ားျပ ခြသညဆ လ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က အျပ သေဘ ေဆ င သည ရလ ဒေက ငားမ ားျဖစေစခြသညက သငသ မ ပါ။

Premier Literacy က သငတ ႔၏ က နပ တ မ ားတ င တပဆငၿပားသညႈႏင အငတ နက ေပၚတ ငလညားေက ငား၊ က နပ တ ဒကစေတ မ ကႈႏ ျပငတ ငလညားေက ငား တားလဘ ား ၂ ခ ထ ားရ ႈႏ ငသည။ အငတ နကတားလဘ ားသည သင Internet Explorer ဖ ငသည အခါတ ငား ေပၚလ မည ျဖစသည။ ဤတားလဘ ားတ င ပါဝငသည သေကၤတမ ားမ -

Talking Pointer – ထ iocn အေပၚ တစႀက မႈႏ ပျခငားျဖင သငျမႇ ားျပ၍ ေထ ကထ ားသည ေနရ က အသြထ က၍ ဖတျပလ မမည။

အသြထ က အဘ ဓ တန - စက ားလြ ားတစလြ ားက အထားျပ မတ၍ အဘ ဓ နတ င တစႀက မမ ႈႏ ပ႐ြ ျဖင အဓ ပၸါယက အသြထ က၍ ဖတျပလ မမည။

စ သ ားမ MP3 သ ႔ ေျပ ငားျခငား ဤပြ စြတ င တားလဘ ားတစခ ပါဝငၿပား ယငားက က နပ တ ဒကစေတ ေပၚတ င တငထ ားႈႏ ငသည။ ဤတားလဘ ားတ င ပါဝငသည သေကၤတမ ားမ -

အသြထ ကသည Word Processor စကလြ ား ခန႔မနားခ က စ သ ားမ ားမ အသြသ ႔ ေျပ ငားျခငား စ ယစြ သြ ား စ အ ပ ေဆ ဖဝြ အသြထ က အဘ ဓ န အသြထ က ဂဏနားေပါငားစက

ယငားအစ စဥမ ားတစခ စအတ က www.readingmadeeasy.com ဗဒယ လမားညႊနပါဝငျပား အ နလ ငားအေထ ကအပြမ ားရႈႏ ငသည။ ဤေဆ ဖဝြက ရယလ ပါက နညားပည ပြပ ားမ 438-3400 သ ႔ ဖ နားေခၚ၍ သငတ ႔၏ က နပ တ မ ားတ င Premier ေဆ ဖဝြက ထညလ ေၾက ငား ေျပ ပါ။ ေမားျမနားစရ တစစြ တရ ရ ပါက [email protected] သ ႔ အားေမားလပ ႔၍ ေမားပါ။ သင၏ MPS ကညပြပ ားေသ နညားပည အဖ ြ႕အစညား

Page 8: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 7 ဇ န ၂၀၁၅

Premier Literacy ေဆ ဖဝြက မညသ ႔ ရယမညနညား။ သငတ ႔၏ MPS က နပ တ မ ားတ င

MPS ကညပြပ ားေသ နညားပည အဖ ြ႕အစညားက ဖ နားေခၚရန 414 438-3400

Premier က ရယလ သည က နပ တ ၏ အမညမ ားက ေဖ ျပေပားရန လ အပပါသည။

သငသည ဤအမည/နြပါတက ေနရ ၂ ေနရ တ င ေတ ႕႔ရ ရမည ျဖစသည။ ၁။ မ ကႈႏ ျပငေပၚရ ေဒတ log ေပၚတ င-

Page 9: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 8 ဇ န ၂၀၁၅

သတ ျပ ရန - မ ဘမ ားႈႏင ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား သငတ ႔အ မရ က နပ တ မ ားတ င အသြ ားျပ ရန စ မားေဆ ငရညျမငေသ စ ဖတျခငား၊ ေရားသ ားျခငားႈႏင ေလလ ျခငားဆ ငရ နညားလမားမ ားက ေဒါငားလ ပရယႈႏ ငေသ ကၽ ႈႏ ပတ ႔၏ MPS Premier AT HOME ဝကဘဆ ဒ ႈႏင ပတသက၍ သတငားေက ငား အခ ႕က ေဝမ ေပားလ ပါသည။ ဤအစအစဥက ပရားမားယ ားစ တတေျမ ကေရား ႈႏငတ ြဖကျပား MPS မ ေထ ကပြေပားထ ားတ ျဖစပါတယ။ Premier AT Home ေဆ ဖဝြက အသြ ားျပ ပါက နညားလမားမ ားစ ရႈႏ ငပါသည။ ပရားမားယ ားက ေဒါငားလ ဒ ျပားသ ားရင (ေန ကေက ဘကရ ညႊနၾက ားခ ကမ ား) သငသည သင၏ ဒတစစေတ ေပၚမ ဒ အ ကက နက ျမငရပါလ မမယ။

ပရားမားယ ားက ရ ယ အ ကက နက ႈႏ ပျပားသငသည ဤ တားလဘ ား က ျမငရပါလ မမယ။ **ဗဒယ သငခနားစ မ ားက ပရမားယ ားက ရ ယ တစခ စအတ က www.readingmadeeasy.com တ င ရရ ႈႏ ငပါတယ သငတ ႔၏ အ မမ က နပ တ တ င အသြ ားျပ ရအတ က အဆ ပါ နညားလမားမ ားက ေပားေဝရန အလ နစ တအ ားထကသနလ က ရ ပါသည။ အဆ ပါ နညားလမားမ ားက ယေန႔မ စတင၍ အသြ ားျပ ႈႏ ငရနအတ က ဤစ မ ကႈႏ ေန ကေက ရ လမားညႊနခ ကမ ားက လ ကန ပါ။ ေမားျမနားစရ တစစြ တရ ရ ပါက [email protected] သ ႔ အားေမားလပ ႔၍ ေမားပါ။ သင၏ MPS ကညပြပ ားေသ နညားပည အဖ ြ႕အစညား

Page 10: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

စ မ ကႈႏ 9 ဇ န ၂၀၁၅

Log in/ေဒါငားလ ပ လ ပရန လမားညႊနခ ကမ ား Premier AT Home က သ MPS မေက ငားသ ေက ငားသ ားမ ား၊ မ ဘမ ားႈႏင/သ ႔မဟ တ ဝနထမားမ ားက ပ ငဆ ငသည က နပ တ မ ားေပၚတ င တပဆငထ ားႈႏ ငပါတယ။ ၁။ www.premierathome.com သ ႕သ ားပါ။ သင ဤေလ ဂအင စခရငက ျမငရလ မမည။

နညားပည အေထ ကအကအတ က Premier အေထ ကအကျပ နညားပည အဖ ြ႕ဖ နား ၈၁၅ ၉၂၇ ၇၃၉၀ က ေခၚဆ ဆကသ ယႈႏ ငျပား

[email protected] (သ ႔) [email protected]သ ႔ အားေမားလမတဆင ဆကသ ယႈႏ ငသည

Page 11: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 10 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအႈႏရ ယမ ားက ေရ ငၾကညႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေလ ခ ႈႏ ငရန က နားမ ေရားေက ငားမ န လ ေစေသ အမအရ မ ားက က ငသြ ားရန စ မားရညၿပသလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

မ ားပ ားျခငားဆ ငရ ခႈႏၶ ေဗဒ၏ အမညမ ားႈႏင လ ပငနားစဥမ ားက ဆနားစစပါ။ မ ားပ ားျခငားဆ ငရ အဖ ြ႕အစညားႈႏင ပတသက၍ သငသ ရ ထ ားေသ အသ ပည ၊ ဗဟ သ တမ ားက မ ားေအ ငျခငား ျဖစစဥတ င အသြ ားျပ ပါ။ ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား၏ ျဖစစဥ အဆငမ ားက ဆနားစစပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

ရငားလငားျပတသ ားေသ ႐ ပပြ က ားခ ပမ ား (အဖ / အမပြ မ ား) က ကလပျဖညပါဟသည ႐ ပပြ မ ား မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြ႕အစညားပြ က စ သငခနားတ ငရ လ ပေဆ ငခ ကမ ား သ ႔မဟ တ ႐ ပပြ က ားခ ပမ ားအတ က ထ ားရန လ၏ က ယခႈႏၶ အစ တအပ ငားမ ားက ေဖ ျပသည ႐ ပပြ မ ား အေပၚတ ငျပထ ားေသ ဓမၼတ စကဝနား ေမားခ နားထညသညဘား က ယခႈႏၶ ထ ခ ကမ ကစ ားနညား (ေရ ားခ ယႈႏ င)

လ ပထ ြားလ ပနညားမ ား- 1. ဤသငခနားစ အေၾက ငားက အတနားအ ား ေျပ ျပပါ။ ယငားတ ႔၏ က ယခႈႏၶ အေၾက ငား၊ မ ားပ ား အဂၤါမ ားအေၾက ငား၊ မ တေဆ ၊ သငယခ ငား၊ မ သ ားစ မ ားႈႏင

ဆကႈႏ ယမ မ ား အေၾက ငား၊ မ မ က ယက ယ က က ယရနစသည အေၾက ငားအရ မ ားက သ ရ ထ ားပါက ခ ားက ား အသ အမတျပ ပါ။ မ မ တ ႔၏ စဥားစ ား ရ ျမငမ ျဖင အရ ရ က သြ ားသပဆငျခငႈႏ ငရန၊ ပ မ သ ျမငန ားလညလ ေစရန အတ က ဤသငခနားစ မ ားက စစဥဖနတားထ ားျခငား ျဖစသည။ အတနား၏ စညားကမားမ ား၊ က ယေရားက ယတ မ ား၊ ပါဝငလ ပေဆ ငမ ေၾက င ရရ လ မည အရ မ ားအေပၚ ေမ မနားခ ကမ ား စသညတ ႔က ေဆ ားေႈႏ ားလ က ဤသငခနားစ အ ား လ ကေလ ညေထ မ ရ ေအ င၊ အြဝငေအ င သငၾက ားရန သတမတသငသည။ ဤသငခနားစ က သငၾက ားေနစဥ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ေမားျမနားစရ တစစြ တစရ ရ လ ပါက၊ စမြ ေျဖရငားရမည နညားလမားမ ားႈႏင ပတသက၍ သ ရ လ ပါက ေမားခ နားမ ားထညမညဘားက အသြ ားျပ ေစပါ။

2. ဖ /မ မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြ႕အစညားအေၾက ငား သငခနားစ စ ရ ကမ ား ေဝပါ။ 3. မ ားပ ားအဂၤါ အဖ ြ႕အစညား၏ ႐ ပပြ မ ားက စ သငခနားအႈႏြ႕ျဖန႔ထ ား၍ ကေလားမ ားအ ား အခနားတ ငား လညလညက ထ ႐ ပပြ စ ရ ကမ ားတ င ျဖညေစပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ယငားလ ပေဆ ငခ ကက ေဆ ငရ ကရန အခ န ၁၀ မ နစေပားပါ။ ထ လ ပေဆ ငခ ကအတ က အကယ၍ ကေလားမ ားအ ား အခနား၌ လညလညသ ားလ ခ ငားရန အဆငမေျပပါက ႐ ပပြ မ ားက နြရြကပအျဖစ ခ တထ ားပါ။

4. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏အေျဖလႊ မ ားေပၚရ အခ ကအလကမ ားသည တ က မနကနမ ရ မရ ေၾက ငားက အျမနၾကညရ စစေဆားပါ။ 5. အဖ မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြ႔အစညားက ျပသည ႐ ပပြ မ ားက ျပ လ ပပါ။

a. အဖ မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြ႔အစညား၏ အသြ ားဝငပြ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေမားျမနားပါ။ အဖ မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြ႔အစညား၏ အဓ ကလ ပငနား ေဆ ငရ ကျခငားသည သ ကပ ားမ ား ထ တျပား၊ ထ သ တပ ားက သ ားဥႈႏင ေပါငားစပျဖစေၾက ငားက န ားလညေအ င ရငားျပပါ။ အဓ က ရညရ ယခ ကမ ကေလား ရရ ရန ျဖစသည။

b. သ တေက ငမ ားသည ေဝားေစမ ားအတ ငားမတစေလ က စားဆငား၍ ေအ ကပါ အစအစဥအတ ငား ခႈႏၶ က ယအျပငသ ႔ ထ ကရသည။

Page 12: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 11 ဇ န ၂၀၁၅

c. စားဆငားမ အဆငဆင- ေဝားေစမ ား၊ ေဝားေစ အညႇ ၊ သ ကၿပ န၊ သ ကရညအ တ၊ ပေရ စတ တဂလငား၊ ကားပါား ဂလငား၊ ဆားလမားေၾက ငားမ တစဆင ခႈႏၶ က ယ အျပငဘကသ ႔ အဆငဆငေရ ကမည။

d. ထ အစဥအတ ငားအရျပနသ ားရမညဆ လ င ယခ လကရ တ င သငၾက ားေနေသ ခႈႏၶ က ယ၏ အစ တအပ ငားက ကေလားမ ားအ ား ရ တဆ ေစျပား၊ ထ အစ တအပ ငားသည မညသည တ ဝနက ေဆ ငရ ကေၾက ငား ရငားျပေစပါ။ အတနားထြက ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ မ အေျဖမနက ျပနလညား ေျဖဆ ႈႏ ငသညအထ ထပခါထပခါ ရ တဆ ျခငား၊ ရငားျပျခငားက လ ပေဆ ငပါ။

e. ဆရ /ဆရ မေနျဖင အစ တအပ ငားမ ားအ ား အက ဥားခ ပသေဘ ျဖင ရငားျပႈႏ ငသညက ဤသ ႔ ဥပမ ေပားႈႏ ငသည။ ေ၀ားေစ =သ ကပ ား ထ တလ တေပားသညအဂၤါ သ ကပ ားမ ားက သ ေလ ငထ ားသည ေနရ = ေဝားေစ အညႇ သ တရညပနားလႊတမ ျဖစသညအခါ သ ကပ ႔ျပ နမ သ ကပ ားမ ားက သယေဆ ငေပားသည။ သ ကလမားေၾက ငားရ အရညမ ားႈႏင သ ကပ ားမ ား ေပါငားစညားသညေနရ = သ ကရညအ တ သ ကပ ားမ ားသည သ ကရညမ ားအျဖစသ ႔ ေရ ကရ ေစရန အျခ ားေသ အရညမ ားႈႏင ေပါငားစညားသည ေနရ = ပေရ စတ တ ဂလငား သ ကရညမ ားသည အျခ ားေသ က က ယသည အရညမ ားႈႏင ေပါငားစညားသည ေနရ = ကားပါား ဂလငား သ ကရညမ ား ထ ကသည အေပါက = ဆားလမားေၾက ငား ယငားသည အဖ အဂၤါ အတ ငား၌ရ သည။

f. သ တရညတစခါပနားလႊတရြ ျဖင သ ကပ ား သနား ၁၅၀ မ သနား ၃၀၀ ထ ပါသ ားေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေျပ ျပပါ။

6. မမ ားပ ားအဂၤါအဖ ြအစညားစနစအေၾက ငားက ရငားျပပါ (မမ ားပ ားအဂၤါအဖ ြအစညားရ ပပြ က ားခ ပက နြရြေပားတ ငခ တထ ားပါ) a. ယငားမ ားပ ားစနစ၏အဓ က လ ပငနားေဆ ငရ ကခ ကမ ားက အဘယနညား။ မ ားဥ ေအ ငၿပားေန က သေႈႏၶတညေစရန b. မ ားဥမ ားတညရ ေနရ မ စ၍ အဂၤါ အဖ ြ႕အစညား တစခ လြ ားအထ လမားေၾက ငားအလ က ေအ ကပါအစအစဥအတ ငား သငၾက ားပါ။ c. အစအစဥအတ ငားအရ- အမမ ားဥအ မ၊ အမမ ားဥျပ န၊ သ ားအ မ၊ သ ားအ မလညတြ၊ သ ားေမ ားလမားေၾက ငား d. ကေလားေမ ားဖ ားခ နထ အမမ ားအ မမ ားတ င အမမ ားဥမ ားအ ားလြ ား သယေဆ ငထ ားေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ရငားျပပါ။ အပ ေဖ

ဝငသညႈႏင လစဥ အမမ ားဥတစခ ရငမညလ ျပား ထ မမ ားဥသည သ တပ ားျဖငေပါငားစပျပား သေႈႏၶေအ ငမညေနရ ေခၚ မ ားပ ားအဂၤါအဖ ြအစညား လမားေၾက ငားတစေလ ကျဖတသနားလ သည။

e. ထ အစဥအတ ငားအရျပနသ ားရမညဆ လ င ယခ လကရ တ င သငၾက ားေနေသ ခႈႏၶ က ယ၏ အစ တအပ ငားက ကေလားမ ားအ ား ရ တဆ ေစျပား၊ ထ အစ တအပ ငားသည မညသည တ ဝနက ေဆ ငရ ကေၾက ငား ရငားျပေစပါ။ အတနားထြက ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ မ အေျဖမနက ျပနလညား ေျဖဆ ႈႏ ငသညအထ ထပခါထပခါ ရ တဆ ျခငား၊ ရငားျပျခငားက လ ပေဆ ငပါ။

f. ဆရ /ဆရ မေနျဖင အစ တအပ ငားမ ားအ ား အက ဥားခ ပသေဘ ျဖင ရငားျပႈႏ ငသညက ဤသ ႔ ဥပမ ေပားႈႏ ငသည။ သ ားဥမ ား တ ေလ ငထ ားေသ ေနရ = မ ားဥအ မ အပ ေဖ ဝငသညႈႏင တစလလ င တစႀက မ ရငမ ေသ မမ ားဥ ေၾက က သည။ သ ားဥမ ား ထ တလႊတေနစဥအတ ငား မမ ားဥမ ား သ ားရ

လမားေၾက ငား = မ ားဥျပ န မ ားဥျပ နအတ ငား ရကအနညားငယ ၾက ၿပားေန က မမ ားဥ ၀ငေရ ကေနသညေနရ = သ ားအ မ သ ားဥသည မ ားေအ ငပါက သ ားအ မအတ ငားသ ႔ ေရ က၍ မေအ ငပါက သ ားအ မသ ႔ မဟ တပြ သ ားသည အျခ ားေနရ = သ ားအ မလညတြ က ယခႈႏၶ မ ထ ကရ ရ ေနရ = သ ားေမ ားလမားေၾက ငား

7. အမ ားသမားမ ားပ ားမ ၿဖစစဥက အေပၚမ ထ ားပါ။ အခ လ ငဆကဆြေနစဥအတ ငားမ အမ ားသမားမ သ တရညပနားထ တမ ျဖင႔စပါ။ ထ ႕ေန က

မ ားေစ႕မ ားေန ကသ ႕လ က၍ မ ားဥက ရ ေဖ ပါ a. လ ငဆကဆြေနစဥအတ ငား မအဂၤါထြတ င သ ကပ ားဘယေလ ကမ ားမ ား ၀ငေရ ကႈႏ ငသညႈႏင ပတသကျပား

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ားေမားျမနားပါ (သနား ၁၅၀ မ သနား ၃၀၀)။ b. မအဂၤါတ င အကဆစတစမ ားရ ျပား ထ အကဆစက သ ကပ ားမ ားအ ားသတႈႏ ငေၾက ငားႈႏင အခ ေသ သ တပ ားမ ားက မအဂၤါ၏ နြရြက

ကပတ ယထ ားႈႏ ငေၾက ငားက ရငားျပပါ။ c. သ ကပ ားသည သ ားအ မလညတြမ တစဆင သ ားအ မအတ ငားသ ႔ ေရ ကသည။ မမ ားဥက လ ကရ ေနတြ႔ သ တပ ားမ ားဟ လညား

ဒမ ပြကပတ ယေနပါတယ။ d. သ ားဥမ ားေအ ငရန အေက ငားဆြ ား ေနရ မ အမမ ားဥျပ န ျဖစသည။ အခ ႕ေသ သ ကပ ားမ ားသည မ ားဥျပ နတစခ အတ ငားသ ႔ ဝငေရ ကၿပား အခ ႕မ မ

အျခ ား ျပ နတစခ အတ ငားသ ႔ ဝငသ ားသည။ ထ သ ကပ ားႈႏင အမမ ားဥတ ႔သည မ ားဥျပ နအတ ငား ေပါငားစညားမ ပါက သ ကပ ား ၅၀% သ က နရ ေတ သည။

Page 13: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 12 ဇ န ၂၀၁၅

e. သ ကပ ားတစေက ငသ မမ ားဥထြသ ႔ ဝငေရ ကႈႏ ငပါသည။ ဤသ ႔ ေပါငားစညားမ သညႈႏင မ ားဥသည က က ယေပားေသ အလႊ က ျဖစေစၿပား အျခ ားေသ သ ကပ ားမ ား ဝငေရ ကႈႏ ငျခငား မရ ေတ ေပ။ ေက ငားသေက ငားသ ားက အမႊ ကေလားမ ား ေမ ားရသည အေၾက ငားက အျမြေမားျမနားေလရ သည။ ဤသ ႔ဆ လ င အမႊ ကေလားမ ားက မညသ ႔ ရရ လ သနညား။ နညားလမား ႈႏစမ ား ရ ပါသည။ မ ားဥ တစလြ ားစမ ေပါကဖ ားေသ အမႊ မ ား မ ားဥ ႈႏစလြ ားေအ ငသည အခါတ င ဤသ ႔ ျဖစႈႏ ငပါသည။ အမႊ မ ားတ င က ြျပ ားျခ ားန ားသည DNA

သားျခ ားစက ပ ငဆ ငၾကၿပား ႐ ပခ ငားလညား မတႈႏ ငေပ။ မ ားဥ တစလြ ားထြမ ေပါကဖ ားေသ အမႊ မ ား သ ကပ ားတစေက ငသည မမ ားဥတစဥႈႏငပြ ေပါငားစပပါသည။ ထ သ ေပါငားစပျပား မ ားေအ ငျပား၌

ဥတစဥတညားမ တခါတရြတ င ၂ ရက သ ႔မဟ တ ၂ ပတခန႔ ၾက မသ ႈႏစခ က ြထ ကလ ျခငားျဖစသည။ ဤသ ႔ေသ အမႊ မ ားသည DNA တညသမ ား ျဖစသည။ ႐ ပရညမ လညား အလ နတႈႏ ငေခ မ ားသည။

f. အကယ၍ မ ားေအ ငၿပား သ ားဥက သ ားအ မထြ ထညသ ငားသည ဆ ပါစ ႔။ g. ထ မ ားဥက က ယဝနေဆ င၍ ၉ လအၾက တ င ကေလားေမ ားဖ ားႈႏ ငပါသည။

၈။ ဓမၼတ စကဝနားအ ား ျပနလညသ ြားသပပါ

က။ ဓမၼတ စက၀နား အဆင ၅ ဆငက ေလလ ၾကရမည 1. ၁ ရကမ ၄ ရကအတ ငား ရ သေသ ားမ ား ဆငားလ သည။ Follicle (အေမ ားထ ကရ အေပါကငယမ ား) ထ ကလ ေအ င ေစေဆ သည

ေဟ မ နားမ ားေၾက င follicle မ ား ပ ၍မ ားျပ ားလ သည။ 2. ၅-၁၂ ရကအတ ငား၌မ မလ ငေဟ မ နားေၾက င သ ားအ မက ပ ထေစသည အလႊ ျဖစလ ၿပား follicle အတ ငားရ အမမ ားဥမ ားက ပ မ

ရငမညလ ေစသည။ 3. ၁၃-၁၄ ရကတ င သ ားဥအ မမ သ ားဥမ ား ထ တလႊတျခငားေၾက င သ ားဥမ ားသည အမမ ားဥျပ နသ ႔ ေၾက က သည။ 4. ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား ၏ ၁၅ - ၂၀ရကအတ ငားတ င သ ားဥသည ေအ ငျမငေသ ဥျဖစပါက အမမ ားဥျပ နတစေလ က

ေရ ႕လ ားေနသည။ မ ားဥျပ နသည အမမ ားဥႈႏင အဖ မ သ ကပ ားတ ႔ ေတ ႔ဆြ ႈႏ ငေခ အရ ဆြ ား ေနရ ျဖစသည။ 5. ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား၏ ၂၁ ရကမ ၂၈ ရကအတ ငား သ ားဥသည သ ားအ မအတ ငား၌ ရ သည။ ထ သ ားဥသည

သေႈႏၶတညျခငားမျဖစပါက ရ သေသ ားေပၚမည ျဖစၿပား စကဝနား ေန ကတစႀက မ ျပနစသည။ မတခ က - သငဓမၼတ ေသ ားစကဝနားအ ား ေရတ ကျပေနစဥ ေက ငားသ/သ ားမ ားမ န ားလညေအ ငေသခ ေဆ ငရ ကပါ။ စကဝနားအစ၏ ပထမေန႔သည ဓမၼတ ေသ ားစေပၚသည အခ နျဖစသည။ ဓမၼတ ေသ ားေပၚျပားခ နမဟ တပါ။

1. ေမားျမနားပါ- ဘယေန႔ေတ မ က ယဝနရဖ ႔ ပ လ ယကသလြ ၉ ရကမ ၁၆ ရက သ ကပ ားသည အမ ားသမားက ယတ ငား၌ ၆ရကထ ေနထ ငႈႏ ငသည။ သ ကပ ားသညအမ ားသမားက ယထြသ ႔ ၉ရကေျမ ကေန႔တ င ဝငသ ားပါက ၁၄ရကေျမ ကေန႔တ င သ ကပ ားမ ားသည ဥသယျပ နထြတ ငရ ေနႈႏ ငျပား ယငားေန႔သည မမ ားဥအ ားထ တလႊတသညအခ နျဖစသည။

စ တၾက ကေရ ားခ ယႈႏ ငသည လ ပငနားစဥ အတနားအ ား အဖ ြ႔ႈႏစဖ ြ႔ခ ြ၍ "က ယခႈႏၶ ထ ခ ကမ " ပါဝငေဆ ငရ ကခ ငားပါ။ ပထမဆြ ားစလ ပေဆ ငမညအဖ ြ႔တစဖ ြ႔က ေရ ားပါ(အြစ ေခါကျခငား၊မြႈႏ ကျခငား) ပထမအတနားအစ ားႈႏင ပမ ဏအ ားေရ ားခ ယရန ယငားအဖ ြ႔မ ေက ငားသ ား/သတစဥားအ ားေရ ားထ တပါ။ လတ ငားမနားဆႈႏ ငသည။ မနားဆေသ သသည ေန ကအတနားအစ ားတစခ က ေရ ားယခ ယျပားေျဖဆ ရမည။ ေျဖဆ န ငမညသမ ားအေရအတ ကနညားေစရနႈႏင ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ပ ျပားေျဖဆ ခ ငေပားရန မ နားကေလားမ ားက သ ေမားျခငားျဖင (သ ႔) အနေရ ငဝတထ ားသမ ားက သ ေမားျခငား စသျဖင ေျဖဆ သအရညအတ ကက ကန႔သတႈႏ ငသည။ သငခနားစ အ ားမ မားမြျခငား - သငပ နားပြ စြအေသားစ ားမ ားက ပြ တထ ားရ ျပား အတနားအ ား သြ ားေဖ ကတစဖ ြ႔ခ ြပါ။ ေမားခ နားတစခ စအတ က မညသက ေမားခ နားအမနအ ားခန႔မနားရန တစလညစသ ားပါ။ နညားပည - “က ယခႈႏၶ ထ ခ ကမ ” ကစ ားနညားအတ က ထ ခ ကမ ပြ စြတစခ အ ား ပါဝါပ ငျဖင အသြ ားျပ ပါ။http://powerpointgames.wikispaces.com/space/showimage/Blank%20Jeopardy%20Template.ppt

Page 14: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 13 ဇ န ၂၀၁၅

အမမ ားပ ားအဂၤါ အဖ ြ႕အစညား

A __________________________________________________________________

B __________________________________________________________________

C __________________________________________________________________

D __________________________________________________________________

E __________________________________________________________________

F __________________________________________________________________

A

B C

F

E D

၂၀၀၉ ခ ႈႏစတ င Margaret Lancelot က ဖနတားထ ားေသ သရ ပေဖ ပ ြမ ား

Page 15: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 14 ဇ န ၂၀၁၅

အဖ မ ားပ ား အဂၤါ အဖ ြ႕အစညား အေျဖမ ား

A __________________________________________________________________

B __________________________________________________________________

C __________________________________________________________________

D __________________________________________________________________

E __________________________________________________________________

F __________________________________________________________________

G __________________________________________________________________

H __________________________________________________________________

F

E

G

H

D

C

B

A

၂၀၀၉ ခ ႈႏစတ င Margaret Lancelot က ဖနတားထ ားေသ သရ ပေဖ ပ ြမ ား

Page 16: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 15 ဇ န ၂၀၁၅

အဖ မ ားပ ား အဂၤါ အဖ ြ႕အစညား အေျဖမ ား

A. လ ငတြ - လ ငအဂၤါ၊ ဆားသ ားရနအတ ကလညား အသြ ားျပ သည။ B. ပေရ ႕စတ တ ဂလငား - ဆားအ မ၏ ေအ ကေျခတ င တညရ သည ဂလငားမ ား။ ထ ဂလငားမ ားမ သ ကပ ားႈႏငေပါငားစပရမည

အရညမ ား၊ သ ကရညအျဖစသ ႔ ေရ ကေအ င လ ပေဆ ငမည သ ကရညအ တတ ငားရ အရညမ ား က ထ တလႊတေပားသည။ C. ကပၸါယအ တ - ေယ က ၤ ားအဂၤါ ေအ ကရ ေဝားေစမ ား ပါဝငသည အေျမႇားအ တ။ D. သ ကရညအ တမ ား - ဆားအ မ၏ တစဘကတစခ ကစတ င ရ ၿပား သ ကရညမ ားက စစထ တေပားသည ဂလငား ႈႏစခ E. ေဝားေစ- ကပၸါယ အ တဟ၍လညား ေခၚသည။ ကပၸါယအ တ အစ တအပ ငားတ င ပါဝငသည ဘြဥပြ ရ ေသ အဂၤါ ႈႏစခ ၄ငားတ ႔မ

ေ၀ားေစမထ ကေသ (ေဟ မ နားဓါတ) ႈႏင သ တေက င (မ ားပ ားဆြလမ ား) ထ တေပားပါသည။ F. ဆားလမားေၾက ငား - ဆားႈႏင သ ကရညမ ားက စ န႔ထ တရန လမားေၾက ငား/ ျပ န ျဖစသည၊ သ ႔ရ တ င တစၿပ ငနက စ န႔ထ တရျခငား

မဟ တပါ။ G. ေဝားေစအညႇ -သ ကပ ားမ ား စ ေဝားလ ၿပား သ ေလ ငထ ားသည ေနရ H. ကပၸါယအ တ၏ သ ကျပ န- ပေရ စတ တ ဂလငားမ ား၊ သ ကရညအ တမ ားမ လ သည အျခ ားေသ အရညမ ားႈႏင သ ကပ ားမ ားက

ေပါငားစပ၍ သ ကရည ျဖစတညသည ျပ နမ ား

ဆားလမားေၾက ငား

ေဝားေစ

ေဝားေစအညႇ

ဆားလမားေၾက ငားသ ႔သ ကထ ကသည ျပ န

သ ကရညအ တမ ား

ကပပယအ တ

ပေရ စတ တ ဂလငား

လ ငတြ

၂၀၀၉ ခ ႈႏစတ င Margaret Lancelot က ဖနတားထ ားေသ သရ ပေဖ ပ ြမ ား

Page 17: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 16 ဇ န ၂၀၁၅

အမ မ ားပ ား အဂၤါ အဖ ြ႕အစညားအတ က အေျဖမ ား

A. သ ားေမ ားလမားေၾက ငား - ဆားအ မႈႏင အစ ေဟ ငားအ မအၾက ားတ င တညရ ၿပား ႀက ကသ ားမ ားျဖင ဖ ြ႕စညားထ ားသည လမားေၾက ငား။ ယငားသညလ ငအဂၤါအျဖစလ ပေဆ ငျပား သ ကပ ားမ ားလ ေရ က ရနလမားေၾက ငား၊ ေမ ားလမားေၾက ငားႈႏင ဓမၼတ ေသ ားဆငားရန လမားေၾက ငားတ ႔အျဖစလ ပေဆ ငေပားသည။

B. သ ားအ မေခါငားြ - ေမ ားလမားေၾက ငားႈႏင သ ားအ မအၾက ားရ ေသားငယေသ အဝရ သည သ ားအ မ၏ အေျခပ ငား C. သ ားအ မ - လစဥ မ ားေအ ငေသ အမမ ားဥမ ားက လကခြေပားရသည အစ တအပ ငား က ယဝနေဆ ငေနစဥအတ ငား

မ ားေအ ငၿပား အမမ ားဥက ပြပ ားေပားရန ႈႏင ကေလားမားဖ ားစဥ အတ ငား မားဖ ားျခငားက အေထ ကအကျပ ရန ညႇစအ ားက လညား ေပားသည။

D. အမ မ ားဥျပ န - အမမ ားဥအ မအနားမ သ ားအ မအထ ရညေသ ျပ နမ ား E. မမ ားဥ - အ ဗနဟ လညားေခၚျပား မမ ားအ မမ ားမ ထ တလႊတေသ မ ားပ ားဆြလမ ားလညားျဖစသည။ F. မ ားဥအ မ - မ ားဥေတ က ထ တလ ပေပားတြ႔ သစခ ေစ႔ပြ စြရ တြ႕ အက တ ၂ ခ ေဟ မ နားမ ားက

ထ တလ ပေပားေသ ေနရ

မ နားမအဂၤါအေခါငား

သ ားအ မေခါငား သ ားအ မ

သ ားဥအ မ

မ ားဥ

သ ားအ မႁပ န

ျျျျျ

၂၀၀၉ ခ ႈႏစတ င Margaret Lancelot က ဖနတားထ ားေသ သရ ပေဖ ပ ြမ ား

Page 18: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 17 ဇ န ၂၀၁၅

အဖ က

လ ငတြ

မ ားပ ားအဂၤါ- ဆားပ ားရနအတ ကလညားသြ ားသည

အဖ ခ

ပေရ စတ တ ဂလငား

ဆားအ မ၏ ေအ ကေျခတ င တညရ သည ဂလငားမ ား။ ထ ဂလငားမ ားမ သ ကပ ားႈႏငေပါငားစပရမည အရညမ ား၊

သ ကရညအျဖစသ ႔ ေရ ကေအ င လ ပေဆ ငမည သ ကရညအ တတ ငားရ အရညမ ား က ထ တလႊတေပားသည။

အဖ ဂ

ကပၸါယအ တ

ေယ က ၤ ားအဂၤါ ေအ ကရ ေဝားေစမ ား ပါဝငသည အေျမႇားအ တ

အဖ ဃ

သ ကရညအ တမ ား

ဆားအ မ၏ တစဘကတစခ ကစတ င ရ ၿပား သ ကရညမ ားက စစထ တေပားသည ဂလငား ႈႏစခ

Page 19: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 18 ဇ န ၂၀၁၅

အဖ င

ေဝားေစ

ေဝားေစမ ား - ကပၸါယ အ တဟ၍လညား ေခၚသည။ ကပၸါယအ တ အစ တအပ ငားတ င ပါဝငသည ဘြဥပြ ရ ေသ အဂၤါ ႈႏစခ ယငားအဂၤါမ ားမ အမ ားသ ားလ င ေဟ မ နားႈႏင သ ကပ ားတ ႔က ထ တလႊတေပားသည။

အဖ စ

ဆားလမားေၾက ငား

က ယခႈႏၶ အျပငသ ႔ ဆားႈႏငသ ကရညမ ားက သယေဆ ငေသ ျပ န။ သ ႔ေသ

တစၿပ ငနက စ န႔ထ တရျခငား မဟ တပါ။

အဖ ဆ

ေဝားေစ အညႇ

သ ကပ ားမ ား စ ေဝားလ ၿပား သ ေလ ငထ ားသည ေနရ

အဖ ဇ

ဆားလမားေၾက ငားသ ႔သ ကထ ကသည ျပ န

ပေရ စတ တ ဂလငားမ ား၊ သ ကရညအ တမ ားမ လ သည အျခ ားေသ အရညမ ားႈႏင သ ကပ ားမ ားက ေပါငားစပ၍

သ ကရည ျဖစတညသည ျပ နမ ား

Page 20: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 19 ဇ န ၂၀၁၅

အမ က

မ နားမအဂၤါအေခါငား

ဆားအ မႈႏင အစ ေဟ ငားအ မအၾက ားတ င တညရ သည ႀက ကသ ားမ ား အသြ ားျပ ႈႏ ငသည လမားေၾက ငား။

ယငားသညလ ငအဂၤါအျဖစလ ပေဆ ငေပားျပား သ ကပ ားမ ားလ ေရ က ရနလမားေၾက ငား၊ ေမ ားလမားေၾက ငားႈႏင

ဓမၼတ ေသ ားဆငားရန လမားေၾက ငားတ ႔အျဖစလ ပေဆ ငေပားသည။

အမ ခ

သ ားအ မေခါငား

အေပါကပါေသ သ ားအ မေအ ကေျခ

ႈႏင အမ အဂၤါ

အမ ဂ

သ ားအ မ

လစဥ မ ားေအ ငေသ အမမ ားဥမ ားက လကခြေပားရသည အစ တအပ ငား က ယဝနေဆ ငေနစဥအတ ငား

မ ားေအ ငၿပား အမမ ားဥက ပြပ ားေပားရန ႈႏင ကေလားမားဖ ားစဥ အတ ငား မားဖ ားျခငားက အေထ ကအကျပ ရန

ညႇစအ ားက လညား ေပားသည။

Page 21: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 20 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ဃ

သ ားအ မျပ န

အမမ ားဥအ မအနားမ သ ားအ မအထ ရညေသ ျပ နမ ား

အမ င

မ ားဥ

အ ဗနဟ လညားေခၚျပား မမ ားအ မမ ားမ ထ တလႊတေသ မ ားပ ားဆြလမ ားလညားျဖစသည။

အမ စ

သ ားဥအ မ

ဥ (မ ားဥ၏) မ ားက ထ တ၍ ေဟ မ နားမ ားက ထ တေပားေသ ဗ ဒြေစ ပြ စြ ဂလငား

Page 22: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 21 ဇ န ၂၀၁၅

ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား

၁ ရကမ ၄ ရကအတ ငား ရ သေသ ားမ ား ဆငားလ သည။ Follicle

(အျမစပါသည အေခါငားငယမ ား FSH) ထ ကလ ေအ င

ေစေဆ သည ေဟ မ နားမ ားေၾက င follicle မ ား မ ားျပ ားလ သည။

၅-၁၂ ရကအတ ငား၌မ မလ ငေဟ မ နားေၾက င သ ားအ မက

ပ ထေစသည အလႊ ျဖစလ ၿပား follicle အတ ငားရ

အမမ ားဥမ ားက ပ မ ရငမညလ ေစသည။

၁၃-၁၄ ရကတ င သ ားဥအ မမ သ ားဥမ ား ထ တလႊတျခငားေၾက င

သ ားဥမ ားသည အမမ ားဥျပ နသ ႔ ေၾက က သည။ ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား ၏ ၁၅ - ၂၀ရကအတ ငားတ င သ ားဥသည

ေအ ငျမငေသ ဥျဖစပါက အမမ ားဥျပ နတစေလ က ေရ ႕လ ားေနသည။

မ ားဥျပ နသည အမမ ားဥႈႏင အဖ မ သ ကပ ားတ ႔ ေတ ႔ဆြ ႈႏ ငေခ အရ ဆြ ား

ေနရ ျဖစသည။

ရ သေသ ားေပၚမ စကဝနား၏ ၂၁ ရကမ ၂၈ ရကအတ ငား

သ ားဥသည သ ားအ မအတ ငား၌ ရ သည။ ထ သ ားဥသည

သေႈႏၶတညျခငားမျဖစပါက ရ သေသ ားေပၚမည ျဖစၿပား

စကဝနား ေန ကတစႀက မ ျပနစသည။

၂၀၀၉ ခ ႈႏစတ င Margaret Lancelot က ဖနတားထ ားေသ သရ ပေဖ ပ ြမ ား

Page 23: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 22 ဇ န ၂၀၁၅

အဖ မ ားပ ား အဂၤါ အဖ ြ႕အစညားဆ ငရ အေခၚ အေဝၚမ ား ေဝားေစ အညႇ မ ားေစ႔မ ား သ ေလ ငၾကားထ ားလ ေသ ေနရ လ ငတြ မ ားပ ားအဂၤါ- ဆားပ ားရနအတ ကလညားသြ ားသည ပေရ စတ တ ဂလငား ဆားအ မ၏ ေအ ကေျခတ င တညရ သည ဂလငားမ ား။ ထ ဂလငားမ ားမ

သ ကပ ားႈႏငေပါငားစပရမည အရညမ ား၊ သ ကရညအျဖစသ ႔ ေရ ကေအ င လ ပေဆ ငမည သ ကရညအ တတ ငားရ အရညမ ား က ထ တလႊတေပားသည။

ကပၸါယအ တ ေယ က ၤ ားအဂၤါ ေအ ကရ ေဝားေစမ ား ပါဝငသည အေျမႇားအ တ သ ကရည သ ကရည ဟ လညားေခၚပါသည ယငားသညအျဖေရ ငရ ျပား သ ကရညပနားလႊတစဥ

သ ကပ ားမ ားက သယေဆ ငေပားေသ ႈႏ ႔ႈႏစေရ ငအရညျဖစသည။ သ ကရညအ တမ ား ဆားအ မ၏ တစဘကတစခ ကစတ င ရ ၿပား သ ကရညမ ားက စစထ တေပားသည ဂလငား ႈႏစခ သ ကပ ားမ ား ေဝားေစမ ားမထ တလႊတေသ မ ားပ ားဆြလမ ား ေဝားေစ ေဝားေစမ ား - ကပၸါယ အ တဟ၍လညား ေခၚသည။ ကပၸါယအ တ အစ တအပ ငားတ င ပါဝငသည

ဘြဥပြ ရ ေသ အဂၤါ ႈႏစခ ယငားတ ႔သည က ားဟ မ နားႈႏင သ ကပ ားမ ားက ထ တလ ပေပားသည။ ဆားလမားေၾက ငား ဆားႈႏင သ ကရညမ ားက စ န႔ထ တရန လမားေၾက ငား/ ၿပ န ျဖစသည၊ သ ႔ရ တ င တစၿပ ငနက

စ န႔ထ တရျခငား မဟ တပါ။ ဆားလမားေၾက ငားသ ႔သ ကထ ကသည ျပ န

ပေရ စတ တ ဂလငားမ ား၊ သ ကရညအ တမ ားမ လ သည အျခ ားေသ အရညမ ားႈႏင သ ကပ ားမ ားက ေပါငားစပ၍ သ ကရည ျဖစတညသည ျပ နမ ား

အမ မ ားပ ား အဂၤါ အဖ ြ႕အစညားဆ ငရ အေခၚ အေဝၚမ ား သ ားအ မေခါငား ေမ ားလမားေၾက ငားႈႏင သ ားအ မအၾက ားရ ေသားငယေသ အဝ ရ သည သ ားအ မ၏ အေျခပ ငား လ ငေစ မအဂၤါဝအေပၚရ အ ရြ ခြအ ားျပငားေသ အဂၤါငယ။ မ ားဥ အ ဗနဟ လညားေခၚျပား မမ ားအ မမ ားမ ထ တလႊတေသ မ ားပ ားဆြလမ ားလညားျဖစသည။ သ ားအ မျပ နမ ား အမမ ားဥအ မအနားမ သ ားအ မအထ ရညေသ ျပ နမ ား အပ ေျမႇား သ ားအ မေခါငားမ ျပန႔ထ ကလ သညအေျမႇားပါား။ အဂၤါအဝ မအဂၤါအဝအ ားပတထ ားေသ တ န႔လ ပေနသညအေရျပ ား။ သ ားဥအ မ ဥ (မ ားဥ၏) မ ားက ထ တ၍ ေဟ မ နားမ ားက ထ တေပားေသ ဗ ဒြေစ ပြ စြ ဂလငား ဆားလမားေၾက ငား ဆားအ မမဆားအ ား က ယခႈႏၶ ျပငပသ ႔သယေဆ ငေပားေသ ျပ န သ ားအ မ လစဥ မ ားေအ ငေသ အမမ ားဥမ ားက လကခြေပားရသည အစ တအပ ငား က ယဝနေဆ ငေနစဥအတ ငား

မ ားေအ ငၿပား အမမ ားဥက ပြပ ားေပားရန ႈႏင ကေလားမားဖ ားစဥ အတ ငား မားဖ ားျခငားက အေထ ကအကျပ ရန ညႇစအ ားက လညား ေပားသည။

မ နားမအဂၤါအေခါငား ဆားအ မႈႏင အစ ေဟ ငားအ မအၾက ားတ င တညရ သည ႀက ကသ ားမ ား အသြ ားျပ ႈႏ ငသည လမားေၾက ငား။ ယငားသညလ ငအဂၤါအျဖစလ ပေဆ ငေပားျပား သ ကပ ားမ ားလ ေရ က ရနလမားေၾက ငား၊ ေမ ားလမားေၾက ငားႈႏင ဓမၼတ ေသ ားဆငားရန လမားေၾက ငားတ ႔အျဖစလ ပေဆ ငေပားသည။

ေယ န ဝ အျပငဖက လ ငအဂၤါ။

Page 24: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 23 ဇ န ၂၀၁၅

က ယခႈႏၶ ထ ခ ကမ ကစ ားနညားဘ တျပ ား

(အေျဖမ ားႈႏငတက )

မ ားပ ားက ယခႈႏၶ အစ တပ ငားမ ား အရ ယေရ ကျခငား မ ားပ ားျခငား (သ ႔)

က ယဝနေဆ ငျခငား

၁၀၀ မ ားေစ႔မ ားက ထ တလ ပသည

(ေ၀ားေစမ ားဆ သညမ

အဘယနညား)

ပြ မနအ ားျဖင လ ငက စၥသည

အရ ယေရ ကခ နစတငရန

အစပ ားမ ျဖစသည။(အမ ားသမား)

မ ားဥဆြလနင႔ မ ားေစ႔ဆြလ တ ႔

ဆြ ေတ ႕ေသ အခါ

(သေႈႏၶတညျခငား သ ႔မဟ တ

မ ားစပျခငား)

၂၀၀ မ ားဥဆြလက သ မားဆညားသည

(မမ ားအ မမ ား)

အရ ယေရ ကသတစေယ ကအ မေပ ေနေသ အခါ

ရ တတရကလန႔ေအ ၿခငားၿဖစပ ားပါတယ။

(ညအ ပေနစဥသ ကရညထ ကျခငား -

ေန တနနယအမစရင)

မားမဖ ားခငဖ ြ႕ၿဖ ားမ အဆင႕

၂ပတမ ၈ ပတအတ ငား။

(သေႈႏၶသ ားေလ ငား)

၃၀၀ လ ငစ တန ားထလ ေသ အခါ

ေသ ားမ ားဟ

ေယ ကက ားလ ငအဂၤါ

သ ႔မဟ တ မ နားမ အဂၤါက

အဟ နႈႏငတ နားပါသည။

လ ငတြေတ ငျခငား

အရ ယေရ ကမ စတငျခငားအ ား လ ႔ြေဆ သည

ဥားေႈႏ ကတ ငား ဂလငား(ပစက ထရ)

ေမ ားဖ ားခ နမတ ငမ

ကေလားၾကားထ ဖ ြ႔ျဖ ားရ ေနရ

(သ ားအ မ)

၄၀၀ မအဂၤါအဝ၏

အ ရြ ခြအ ားျပငားေသ ေနရ ။

(မအဂၤါအေစ)

အရ ယေရ ကၿပားေသ အခါ သ ားအ မနြရြဟ

ခႈႏ က ယအတ ငားမ ဒအေပါကက ၿဖတ၍

တစလတစခါ ေၾက က ပါသည

သ ားေမ ားလမားေၾက ငား

က ယဝနရရ ၿခငားက

ေရ ငားရ ားန ငရန

တစခ တညားေသ ၁၀၀ %

အက ားရ သည႔နညားလမား

“လ ငအေပ အပါားေရ ငျခငား-

Page 25: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ ားပ ားမ စနစအ ားျပနလညသြ ားသပျခငား”

စ မ ကႈႏ 24 ဇ န ၂၀၁၅

မ ားပ ားက ယခႈႏၶ အစ တပ ငားမ ား အရ ယေရ ကျခငား

မ ားပ ားျခငား (သ ႔) က ယဝနေဆ ငျခငား

၁၀၀ မ ားေစ႔မ ားက ထ တလ ပသည ပြ မနအ ားျဖင လ ငက စၥသည

အရ ယေရ ကခ နစတငရန အစပ ားမ ျဖစသည။

မ ားဥဆြလနင႔ မ ားေစ႔ဆြလ တ ႔

ဆြ ေတ ႕ေသ အခါ

၂၀၀ မ ားဥဆြလက သ မားဆညားသည အရ ယေရ ကသတစေယ ကအ မေပ ေနေသ အခါ

ရ တတရကလန႔ေအ ၿခငားၿဖစပ ားပါတယ။

မားမဖ ားခငဖ ြ႕ၿဖ ားမ အဆင႕ ၂ပတမ ၈

ပတအတ ငား။

၃၀၀ လ ငစ တန ားထလ ေသ အခါ

ေသ ားမ ားဟ ေယ ကက ားလ ငအဂၤါ

သ ႔မဟ တ မ နားမ အဂၤါက

အဟ နႈႏငတ နားပါသည။

အရ ယေရ ကမ စတငျခငားအ ား လ ႔ြေဆ သည

ဥားေႈႏ ကတ ငား ဂလငား(ပစက ထရ)

ေမ ားဖ ားခ နမတ ငမ

ကေလားၾကားထ ဖ ြ႔ျဖ ားရ ေနရ (သ ားအ မ)

၄၀၀ မအဂၤါအဝ၏ အ ရြ ခြအ ားျပငားေသ ေနရ ။

အရ ယေရ ကၿပားေသ အခါ သ ားအ မနြရြဟ

ခႈႏ က ယအတ ငားမ ဒအေပါကက ၿဖတ၍

တစလတစခါ ေၾက က ပါသည

က ယဝနရရ ၿခငားက ေရ ငားရ ားန ငရန

တစခ တညားေသ ၁၀၀ %

အက ားရ သည႔နညားလမား

Page 26: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 25 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၄ - လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နလ ေစရနႈႏင က နားမ ေရား အႈႏရ ယမ ားအ ား ေရ ငၾကဥရန သ ႔မဟ တ ၎တ ႔အ ားေလ ခ ရနအတ က လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား အရညအခ ငားမ ားက အသြ ားျပ ရန စ မားရည ျပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအေနျဖင က နားမ ေရားက အ ားေပားသည အျပ အမ အေနအထ ငတ ႔က လ ကန က ငသြ ားလ က၊ က နားမ ေရားဆ ငရ အႈႏရ ယမ ားက မျဖစေစရနႈႏင ေလ နညားရန လ ပေဆ ငႈႏ ငသည စ မားေဆ ငရညက ျပသရမည။

ေအ ကပါသငခနားစ အ ား ေယဘယ အသ ဉ ဏမဒယ မ ျပငဆငထ ားသည သငခနားစ အ ား မ မားမြျပငဆငထ ားျခငားျဖစသည။ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား

ဆကစပရ ထြ ားတမားယဥေက ားမ အရ နညားပည ႈႏငအငတ နကအ ား အသြ ားခ ႈႏ ငမ ႈႏင စစစေရား© ၂၀၁၂ www.commonsense.org သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည အငတ နကမ သေဘ ရ ားျဖငၾကညစယ ေန ကေျပ ငျခငားႈႏင ႈႏ ငထကစားနငားလ ပမ မ ားၾက ား က ျခ ားခ ကက သ ရ ႈႏ ငစ မားရ ေၾက ငား ျပသလ မမည။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ေႈႏ ကယကေစ က ားမ ၊လ မလညလညျဖ ားျခငား၊"အမ နားပ ားေစျခငား"ႈႏင လြ ျခြ မ အ ားေျခ ကလန႔ျခငားမ ားအပါအဝင အ နလ ငားမႈႏ ငထကစားနငားမ ဆ ငရ ျပငားထနေသ နမန မ ားက သ ရ ေဖ ထ တႈႏ ငလ မမည။

"ေဘ ငေက လ သည" အ နလ ငားေပၚမ န ငထကစနငားလ ပ သည အမအက ငမ ားက ေဝဖနဆနားစစႈႏ ငစ မားရ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ျပသလ ႈႏ ငလ မမည။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည အ နလ ငားေပၚမ ႈႏ ငထကစားနငားလ ပခြရသည ေက ငားသ/သမ ားအ ားစ န စ တထ ားႈႏ ငေၾက ငားႈႏင ယငားလ ပရပမ ားႈႏငပတသကျပား ေျဖရငားခ ကမ ားေပားလ ႈႏ ငလ မမည။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

“စေတစဇ တလမား - ေက လဟ လမ ားထ ကလ သညအခါ” ဆ သည ဗဒယ အ ား အတနားသ ႔ ျပသရန အငတ နကအ ားအသြ ားျပ ပါ) https://www.commonsensemedia.org/video/modal/2078106

အ နလ ငားေပၚမ ႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား မ တမ ား - ေဘ ငေက ျခငားဆ ငရ ေက ငားသ/သ ားမ ားေဆ ားေႈႏ ားမ လမားညႊန၊ ေက ငားသ/သ ားတစေယ ကစအတ ကတစခ စ

အ နလ ငားေပၚမ ႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား မ တတစစြ - ေဘ ငေက ျခငားဆ ငရ ေက ငားသ/သ ားမ ားေဆ ားေႈႏ ားမ လမားညႊန - ဆရ လမားညႊန၊ ၾက တင၍ ၾကညရ ရန။

အ နလ ငားေပၚမ ႈႏ ငထကစားနငားလ ပသညျဖစရပမ ားဆ ငရ လကကမားစ ရ က မ တမ ား၊ အဖ ြ႔တစဖ ြ႔လ င ျဖစရပေလလ ေရားမ တ

အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား မ သ ားစ အခ ကအလက စ ရ က (အလယတနားေက ငား)၏ မ တမ ား၊ အ မသ ႔ေပားပ ႔ရန ေက ငားသ/သ ားတစေယ ကစအတ က တစေစ င

Page 27: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 26 ဇ န ၂၀၁၅

အဓ က ေဝါဟ ရ

ေႈႏ ကယကေစ က ားျခငား - ဒဂ စတယမဒယ မ ားမ မကေဆခ မ ားပ ႔၍ တစစြတစဥားအ ား ေႈႏ ကယကတ ကခ ကျခငား (သ ႔)

မလ လ ားသညအခ နတ င ထပခါတလြလြ ဆကသ ယေနျခငား လ မလညလညျဖ ားျခငား - အမညတ မ ားအသြ ားျပ ျခငား၊အျခ ားသအျဖစဟန ေဆ ငျခငား (သ ႔)

အျခ ားသပြ စြပရ ဖ ငအ ားဖနတားျခငား အမ နားပ ားေစျခငား - တစစြ တစဥားအ ား အရကက ြေစရန ရညရ ယခ ကျဖင အမ ားသြ ားဖ ရမမ ားတ င

ဆ ားရ ားေသ အရ မ ားက ေျပ ဆ ျခငား၊အထားသျဖင ေအ ဟစၾက မားေမ ငားေသ ပြ စြျဖင အမ နားစက ားမ ားျဖန႔ျခငား - လတစေယ ကအ ား လမ ား၊ လ င၊ ဘ သ ေရား၊ အစ မားအစ (သ ႔) လ ငစ တတ မားည တမ တ ႔ႈႏငပတ

သကျပား ႈႏ တျဖငပစမတထ ား တ ကခ ကျခငား န ဒါနား (၁၀ မ နစ) 1. သငႈႏင သငသငယခ ငားမ ား အေပ သေဘ ျဖင တစဥားႈႏငတစဥား စေန ကၾကသည နညားလမားပြ စြမ ားသည အဘယနညား။

o နမန အေျခအေနမ ား- ျပကလြ ားမ ားအျပနအလနထ တျခငား ေန ကေျပ ငသညဟနျဖင (ယ တမ သညရညရ ယခ ကျဖငမဟ တ)

တစေယ ကဓ တပြ တစေယ ကျပငျခငား၊ 2. စေန ကျခငားသည မညသညအခါတ င “ေဘ ငေက ”လ ျပား ရနလ မငားထကျဖစလ ႈႏ ငသနညား။

အခ ႕ေသ လကၡဏ မ ားမ မညသ ႔ျဖစျပား ယငားအေနအထ ားတ င မညသ ႔ရ မညနညား။ o နမန တ ြ႔ျပနခ ကမ ား-

ေန ကေျပ ငမ ဟ ေပ စရ မဟ တေတ သငတ င အကအညမြျပဟ ခြစ ားရျခငား သငဂ ဏသ ကၡ ထ ပါားမ စ ားေၾက ကလ ျခငား သငလြ ျခြ မ ႈႏငပတသကျပား စ ားရ မလ ျခငား။

3. ေႈႏ ကယကေစ က ားျခငား၊လ မလညလညျဖ ားျခငား၊အမ နားပ ားေစျခငားႈႏင အမ နားစက ားမ ားျဖန႔ျခငား စသည အဓ ကေဝါဟ ရမ ားအ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားၾက ားဖားျခငား ရ မရ ေမားျမနားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားေဝါဟ ရမ ားက ေဖ ျပခ ငားျပား အဓ ပါၸယမ ားပါ တစပါတညားဖ ငဆ ခ ငားပါ။

4. ယငားတ ႔သည “ေဘ ငေက ”လ သည အေျခအေနမ ားျဖစျပား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ဟ ေခၚဆ ႈႏ ငသည အရ မ ား၏ ဥပမ မ ားျဖစေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေထ ကျပပါ။

သငခနားစ သငၾက ားျခငား (၃၀ မ နစ) 5. “စေတစဇ တလမား - ေက လဟ လမ ားထ ကလ သညအခါ“ ဆ သည ဗဒယ အ ား ျပသေပားပါ။ အတနားသ ႔

ျပပါ။https://www.commonsensemedia.org/video/modal/2078106 6. အတနားအ ား ေက ငားသေက ငားသ ား ၄ ေယ က (သ ႔) ၅ ေယ ကတစဖ ြ႔ခ ြပါ။ 7. အ နလ ငားန ငထကစနငားမ မ တမ ားက ေဝေပားပါ။ ေဘ ငေက ျခငားဆ ငရ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ေဆ ားေႈႏ ားမ လမားညႊန

အ ားတစေယ ကခ ငားစသ ႔ေဝေပားျပား အဖ ြ႔လ က ဗဒယ ႈႏငပတသကျပားေဆ ားေႈႏ ားမ မ ားလ ပခ ငားပါ။ 8. ဗဒယ ႈႏငပတသကသည ေဆ ားေႈႏ ားမ ေမားခ နားမ ားက ေျဖဆ မ မ ားႈႏငပတသကျပား အတနားတစတနားလြ ားအ ား ေဆ ားေႈႏ ားခ ငားျပား

ဆရ ပြ စြအ ား လမားညႊနအျဖစအသြ ားျပ ။ 9. အ နလ ငားေပၚမ ႈႏ ငထကစားနငားလ ပသညျဖစရပမ ားဆ ငရ လကကမားစ ရ က မ ျဖစရပေလလ မ တစခ အ ား အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စက

ဖတခ ငားျပား ေဆ ားေႈႏ ားခ ငားပါ။ ျဖစရပေလလ မ တစခ စတ င ေမားခ နားမ ားပါျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ေဆ ားေႈႏ ားရမညျဖစသည။

Page 28: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 27 ဇ န ၂၀၁၅

10. အဖ ြ႔တစဖ ြ႔မ တစဖ ြ႔သ ႔ေျပ ငားျပား အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စ၏ေဆ ားေႈႏ ားမ မ ားက ေစ ငၾကညပါ။ ေရ ားခ ယစရ - အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စသည ၄ငားတ ႔၏ျဖစရပေလလ မ က တငျပမညျဖစျပား ေမားခ နားမ ားသ ႔ ၄ငားတ ႔၏ေျဖဆ ခ ကမ ားက လညား ေဆ ားေႈႏ ားရမညျဖစသည။ ေက ားဇားျပ ၍မတသ ားရနမ အဖ ြ႔မ ားမ ၄ငားတ ႔၏ျဖစရပေလလ မ မ ားက တငျပရန ေန ကထပအခ နလ အပမညျဖစသည။

ေခတန ားခ န (၅ မ နစ) စေန ကသည အေျခေနမ "ေဘ ငေက "လ သညအခါ အႈႏရ ယမရ ရ မ အႈႏရ ယရ လ သညဟ ခြစ ားရပါသလ ား။

o နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား - စေန ကျခငားသည ေပ စရ မေက ငားေတ ဟ ထငရသညအခါ စ တပ ကစရ (သ ႔) ထ တလန႔စရ ေက ငားလ ျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ အေလားနကထ ားသငပါသည။ လအမ ားစ သည ကရမြျဖစတတျပား အ ပစ ဖ ြ႔အႈႏ ငက ငခြရျခငားၾကြ ရတတျပား မ မ ၏ဂ ဏသ ကၡ အတ ကစ ားရ မျခငား၊ လြ ျခြ မ အတ က စ ားရ မျခငား စသညတ ႔ျဖစတတသည။

အ နလ ငားႈႏ ငထကစနငားမ ပြ စြအမ ားမ ားမ အဘယနညား။ o နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

အျမြတေစ ေႈႏ ကယကျခငားသည ထ ကေျပားလ တေျမ ကရနမျဖစႈႏ ငဟ ခြစ ားရႈႏ ငသည။ လ မလညလညျဖ ားျခငား၊ အျခ ားလတစေယ ကအျဖစ ဟနေဆ ငျခငား သညရ ားသ ားမ ကငားမြျပား

ယငားလ၏ဂ ဏသ ကၡ က ထ ခ ကေစသည။ အမ နားပ ားေစျခငား၊ ျပငားထနရကစကေသ စက ားမ ား။ အမ နားစက ားျဖန႔ျခငား၊ ခ ြျခ ားဆကဆြမ ရ ျပား ၊ တစစြ တစေယ က၏ဂ ဏသ ကၡ က ထ ခ ကေစသည

အ နလ ငားတ ငႈႏ ငထကစားနငားလ ပခြေနရသညဟ ခြစ ားေနရသည သတစေယ ကအ ား သငမညသညအၾကြဉ ဏမ ား သငေပားလ သနညား။

o နမန တ ြ႔ျပနခ ကမ ား- သငေတ ႔ၾကြ ေနရသညမ ားက မ တေဆ မ ားအ ားေျပ ျပပါ သငယြ ၾကညရသည လၾကားတစဥားဥားက ေျပ ျပပါ

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား အ မသ ႔ယသ ားရနႈႏင သတ ႔၏ မ သ ားစ မ ားႈႏငမ ေဝရန အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား မ သ ားစ အခ ကအလကစ ရ က (အလယတနားေက ငား) ျဖန႔ေဝေပားပါ

တ ားခ ြ႕ထ ားသည လ ပေဆ ငမ မ ား-

အမညမသ သတစဥားမ သတငားေပားသညစနစႈႏငပတသကျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေခါငားခ ငားရ ကစဉားစ ားေပားပါ။ ေက ငားသ/သ ားအမ ားစ မ သတ ႔အမညအ ားေဖ ျပျခငားမရ လ င ၄ငားတ ႔မ အ နလ ငားႈႏ ငထကစနငားလ ပမ အ ား သတငားပ ႔မညလ သညျဖစေၾက ငား ေျပ ျပပါ။ ေက ငား၌အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားလ ပမ အ ား အမညမေဖ ျပပြ သတငားပ ႔ရန နညားလမားမ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေခါငားခ ငားရ ကစဉားစ ားခ ငားပါ။ ျပန အ ားက ငတ ယရနႈႏင အ ပခ ပသမ ား၊ဆရ မ ား၊ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားႈႏင မ ဘမ ားအ ား ပါဝငပတသက ရန အဆ ျပ ရန လ ပဆ ငခ ကအစစဉတစခ အ ား ျပ လ ပခ ငားပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား တစစြ တစဥားမ စေန ကျခငား ကေန ေႈႏ ကယကမ သ ႔ “ေဘ ငေက ”လ သညဟ ခြစ ားရ သညအခါ အခ နတစခ တ င မ သ ားစ ဝငမ ားက ေျပ ျပခ ငားပါ။ ၄ငားတ ႔ ယငားျဖစရပအ ား မညသ ႔တ န႔ျပနခြသနညား။ ၄ငားတ ႔ တစမ ားတစဖြ လ ပေဆ ငခြသငသညဟ ထငသနညား။ မညသညအၾကြဉ ဏမ ား ၄ငားတ ႔ ေပားသနညား။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ႈႏင ပတသကျပား ျပညသ႔ဝနေဆ ငမ ေၾကည ခ ကမ ားျဖစသည PSA က ျပ လ ပခ ငားပါ။ PSA မ ားသည တ တ တသည။ ၄၅ စက န႔ ေအ ကသ ၾက ေသ မ တမဒယ ျဖင တငဆကမ မ ားျဖစသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ၄ ေယ က (သ ႔) ငါားေယ ကတစဖ ြ႔ျဖင လ ပေဆ ငရမညျဖစျပား ေဘ ငမေက ရန အေရားၾကားေၾက ငား PSA တစခ အ ား ျပ လ ပရမည။

Page 29: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 28 ဇ န ၂၀၁၅

အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ျပ လ ပျခငား - ေဘ ငေက ျခငား -

စေတစရြ႕ ဇ တလမား- ဗဒယ ေဆ ားေႈႏ ားမ ေမားခ နားမ ား

1. ေက ငမေလားေတ ဟ အ နလ ငားေပၚမ ပထမဆြ ား စေတစက ေန ကယကရန နင႔ ၿခ မားေၿခ ကရန ဘ ေၾက င႔စတငခြ႔သလြ။ ၂။ ေက ငမေလားေတ ရြ႕ အၿပ အမဟ ဘယအခ နမ "စညားေက သ ား" တယလ ႔သငထငသလြ။ ၃။ စေတစက “လေတ ဟ သငနြ႔ မ ငေပါငားမ ားစ ေဝားေနသကြ႔သ ႕ စက ားၾကား စက ားက ယေတ ေၿပ ၾကပါတယ” လ ႔ေၿပ ပါတယ။

ဒေဖ ၿပခ ကက သမဘ က ဆ လ တယလ ႔သငထငပါသလြ ၄။ အကယ၍ တ ကခ ကသက စေတစက ေန ကယကၿပားဆ ရင အ နလ ငား စက ားေတ က ဒအေၿခအေနက

ပ မ ဆ ားရ ားေအ ငဘယလ နညား ေတ နြ႔ လ ပန ငမလြ။ ၅။ စေတစရြ႕ အေမက စေတစဟ ေက ငားက ေခၚၿပား ဒအၿဖစအပ ကေတ က ေၿပ ၿပသင႔တယလ ႕႔ေၿပ ပါတယ။ စေတစကေတ ႔ ဒါဟ “ပ မ ဆ ားရ ားသ ားမယ” လ ႔ ၿပနေၿဖပါတယ။ ဒါဟ မနတယလ ႔ သငထငပါသလ ား။ အဘယေၾက ငဆ ားရ ားပါသနညား သ ႔မဟ တ အဘယေၾက ငမဆ ားရ ားပါသနညား။

Page 30: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 29 ဇ န ၂၀၁၅

အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ျပ လ ပျခငား - ေဘ ငေက ျခငား

ဆရ မ ားအတ ကပြ စြမ ား စေတစရြ႕ ဇ တလမား- ဗဒယ ေဆ ားေႈႏ ားမ ေမားခ နားမ ား

၁။ ေက ငမေလားေတ ဟ အ နလ ငားေပၚမ ပထမဆြ ား စေတစက ေန ကယကရန နင႔ ၿခ မားေၿခ ကရန ဘ ေၾက င႔စတငခြ႔သလြ။ ေက ငမေလားမ ားသညန ားလညမ လ ြျခငားေၾက င စေတစအ ားစျပား ႈႏ ငထကစားနငားလ ပခြေၾက ငား မတမ ရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေျပ ျပပါ။ သတ ႔ထငသညမ စေတစက ယငားေက ငမေလားမ ားထြမ တစေယ က၏ ရညားစ ားက ဆ ြေဆ ငေနသညဟ ထငေသ ေၾက ငျဖစသည။ တကယတမားတ င ယငားေက ငေလားမ စေတစႈႏင ဝမားက ြေမ ငႈႏမေတ သည။ သ ႔ေသ ရငားရငားလငားလငားသ သငသညမ ယငားေက ငေလားသည စေတစႈႏင ေမ ငႈႏမဝမားက ြမေတ စပခြပငလ င သမအ ားအ နလ ငားမႈႏ ငထကစားနငား လ ပျခငားသည သငေတ သည ေျဖရငားခ ကမဟ တေပ။ ၂။ ေက ငမေလားေတ ရြ႕ အၿပ အမဟ ဘယအခ နမ "စညားေက သ ား" တယလ ႔သငထငသလြ။ အစကတညားက အေတ မနခြေပသည။ ယငားေက ငမေလားမ ားသည Myspace တ င စေတစအမညအ ား လသ ရငၾက ားထ တေျပ ျပား သမက မ ကမြသညဟ ေျပ ခြသည။ သ ႔ေသ ျခ မားေျခ ကမ မ ားသည အခ နႈႏငအမ ပ ဆ ားလ သည။ ၃။ စေတစက “လေတ ဟ သငနြ႔ မ ငေပါငားမ ားစ ေဝားေနသကြ႔သ ႕ စက ားၾကား စက ားက ယေတ ေၿပ ၾကပါတယ” လ ႔ေၿပ ပါတယ။

ဒေဖ ၿပခ ကက သမဘ က ဆ လ တယလ ႔သငထငပါသလြ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည စေတစေျပ ဆ ခ ကက အတညေပါကယဆႈႏ ငသည။ ယငားသ ႔ယဆႈႏ ငေသ လညား စေတစ၏မတခ ကမ ားေန ကက ယရ ရညရ ယခ ကက စဉားစ ားရန လမားျပေပားပါ။

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား- လမ ားသည သငႈႏင မျပငတ င နဖားေတ ႔ဒားေတ ႔မဟ တ၍ အ နလ ငားေပၚတ င မမနကနသည အေၾက ငားရ မ ားက

ေျပ ေလေျပ ထရ သည။ သငဘ မလကေတ ႔တ န႔ျပနမ မလ ပႈႏ ငေသ ေၾက င လမ ားသည အ နလ ငားေပၚတ င ပ ားဆ ား၊ပ ားယ တမ ၾကသည။ လမ ားသည က နပ တ ေန ကက ယတ င ပ မ အငအ ားၾကားသညဟ ခြစ ားမ ေသ ေၾက င အ နလ ငားေပၚတ င

ပ ျပားျခ မားေျခ ကတတၾကသည။ ၄။ အကယ၍ တ ကခ ကသက စေတစက ေန ကယကၿပားဆ ရင အ နလ ငား စက ားေတ က ဒအေၿခအေနက

ပ မ ဆ ားရ ားေအ ငဘယလ နညား ေတ နြ႔ လ ပန ငမလြ။ အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ မ အျပငလကေတ ႔ႈႏ ငထကစားနငားမ ေလ က မဆ ားရ ား (သ ႔) တနားတမျဖစႈႏ ငဟ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေျပ ေက ငားေျပ ႈႏ ငသည။ အေျဖမန အေျဖမ ား မရ သညအတ က ယငားမ ျပန မရ ပါ။ ဆ လ ရငားမ ႈႏ ငထကစားနငားမ ပြ စြႈႏစခ ၾက ားျခ ားန ားခ ကမ ားရ ေၾက ငားႈႏင တညမ မ ားႈႏင က ျခ ားခ ကအခ ႕အေၾက ငား သတ ျပ မ ရနလ ေၾက ငားပငျဖစသည။

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား- ယငားမ လသ ရငၾက ားပ ျဖစသည။ ျဖစရပႈႏငမဆ ငေသ Myspace အသြ ားျပ သမ ားႈႏင Myspace မ မ တေဆ မ ားသည

တငသမ ပ စအ ားလြ ားက ျမငေနႈႏ ငသည။

Page 31: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 30 ဇ န ၂၀၁၅

တ ကခ ကသမ ားသည အငတ နကေပၚတ င ပ ရြတငားၾကျပား အျပငတ ငမေျပ ရြသည အရမ ားက ထ တေျပ ႈႏ ငၾကသည။ လမ ားသည အ နလ ငားေပၚတ င ပ ဆ ား၊ပ ယ တမ သညအေၾက ငားမ လ ပေဆ ငခ ကမ ားႈႏင အက ားဆကမ ား သတသတစဟ

ယဆေသ ေၾက ငျဖစသည။ အႈႏ ငက ငျခငားမ အ နလ ငားက လကေတ ႔ထက ပ ဆ ားသည ဟ၍မရ ပါ။ သ ားေက ငအေပၚသကေရ ကမ က အတတပင

ျဖစသည။ ၅။ စေတစရြ႕ အေမက စေတစဟ ေက ငားက ေခၚၿပား ဒအၿဖစအပ ကေတ က ေၿပ ၿပသင႔တယလ ႕႔ေၿပ ပါတယ။ စေတစကေတ ႔ ဒါဟ

“ပ မ ဆ ားရ ားသ ားမယ” လ ႔ ၿပနေၿဖပါတယ။ ဒါဟ မနတယလ ႔ သငထငပါသလ ား။ အဘယေၾက ငဆ ားရ ားပါသနညား သ ႔မဟ တ အဘယေၾက ငမဆ ားရ ားပါသနညား။

မ မ ယြ ၾကညရသည လၾကားတစဥားရ ျခငား၏အေရားပါပြ အေၾက ငားစဉားစ ားရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား

လမားညႊနပါ။သ ႔ေသ အခ ႕ေက ငားမ ားတ င ပ မ ရငားလငားျပား ပ မ ထ ေရ ကေသ မဝါဒမ ားရ ေၾက ငားလညား ေျပ ျပပါ။ ပြ မနအ ားျဖင ေက ငား၌မ မ ယြ ၾကညရေသ လၾကားတစဥားမ ေက ငားသေက ငားသ ား၏လ အပခ ကမ ားက အနားကပန ားေထ ငေပားမညျဖစျပား အေလားနကထ ား စဥားစ ားေပားလ မမည၊ ျပန အ ားစြ စမားေပားလ မမည၊ အေႈႏ ကအယကေပားေနသအတ က အက ားဆကမ ားရ ေအ င လ ပေပားလ မမည၊ ယငားအက ားဆကမ ားက သတမတေပားလ မမညျဖစျပား မ ဘမ ားက ပါ ပါဝငေစလ မမည။

ေန ကထပေရ ားခ ယစရ တစခ မ စေတစအေမသည သမသမား၏ေက ငားရ လၾကမ ားႈႏငစက ားေျပ ရန သမကေလားႈႏငအတေက ငားသ ႔ လ ကလ ျခငားျဖစသည။

Page 32: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 31 ဇ န ၂၀၁၅

မ သ ားစ အခ ကအလက စ ရ က- အလယတနားေက ငားတ င အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား

အေၾက ငားအရ က ေဖ ျပပါ။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားသည အျခ ားတစ ေယ ကေယ ကက မၾက ခဏၾက မဖနမ ားစ ထပခါတလြလြ ၾက တင စဥားစ ားျပား ႈႏ မခ ျခငားႈႏင ေႈႏ ငယကျခငားက ျပ လ ပရန အငတ နကႈႏင ဆြလဖ နားမ ားကြသ ႔ေသ ဒစဂ စတယမဒယ က ရ ယ မ ားက အသြ ားျပ ျခငားျဖစသည။ ဆယေက သကအမ ားစ မ ထ ကြသ ႔မလ ပၾကေသ လညား ျပ လ ပသည လမ ားမ တစခါတစရြ အ ဏ ၊ အဆငအတနားႈႏင အ ရ ြစ ကမ အတ က လ ြ႕ေဆ ျခငားခြရျပား သတ ႔ ရညရ ယသညလမ ားသည လမ ေရားဆ ငရ ရပတညမ တ င ယဥျပ ငဘကျဖစေနသညလမ ားျဖစသည။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားမ ားသည တစခါတစရြ တ င တစစြ တစေယ ကက ရနမရန ဝကဘ၏ မမတမ ႈႏ ငဘြ န မညမေဖ ျပႈႏ ငသည အက ားေက ားဇားက ရယၾကသည။

အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားသည တစစြ တစ ေယ ကအ ားေႈႏ ငယကျခငား၊ သရ ပေဆ ငျခငား၊ ေက လဟ လ ျဖန႔ေဝျခငား သ ႔မဟ တ လတစေယ ကအေၾက ငား အရကရဖ ယအခ က အလကမ ားက တဆငပ ႔ေပားျခငားစသည မ ားစြ ေသ ပြ စြတ ႔က လ ပေဆ ငႈႏ ငပါသည။ ေႈႏ ငယကသ၏ အမ နားပ ားေစသညမတခ ကမ ားသည ခ ကခ ငားမကေဆ ပ ႔ျခငား (IM)၊ ဖ နားစ ပ ႔ျခငားႈႏင လမ က နရကဆ ကမ ားတ င ပ ႔စတငျခငားမ ား မတဆင က ယျပန႔စ ပ ြ႕ႈႏြ႕သ ားသည။ ၎သည တြ ႔ျပနခ ကမ ားၾက ားတ င တညျင မေအားေဆားသ ားရန ဆယေက သကမ ားအတ က အခ နအနညားငယအတ ငား လ ငျမနစ ျဖစပ ကႈႏ ငသည။ ျပားလ င ၎သည အခ နမေရ ား - ေက ငား သ ႔မဟ တ အ မတ င- ျဖစေပၚႈႏ င ျပား တစခါတစရြ ၎တ င ဆယေက သကအ ပစ ၾကားတစစ ပါဝငသည။

၎သည အဘယေၾက င အေရားၾကားပါသလြ။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားသည ထ ပတ က ေတ ႔ဆြ သည အႈႏ ငက ငျခငားႈႏငဆငတေသ လညား အ နလ ငားက ရ ယ မ ား သည ထ ခ ကမ ၊ ႈႏ မခ မ ႈႏင လမ ေရားဒရမမ က အလ နက ယျပန႔သည နညားလမားျဖင ခ ြ႕ထ ငေပားသည။ အေပါငားအေဖ ေက ငားသေက ငားသ ားတစေယ ကက အေယ ငေဆ င ရန Facebook သ ႔မဟ တ MySpace ေပခ အတ က ဖနတားျခငား၊ ထ ခ ကေစ သည စ သ ားမကေဆမ ားႈႏင႐ ပပြ မ ားက ထပခါတလြလြ ေပားပ ႔ျခငား၊ သ ႔မဟ တ ေက လဟ လမ ားျဖန႔ျခငား သ ႔မဟ တ အငတ နကတ င ရကစကၾကမားၾက တသညမတခ ကမ ားတငျခငားတ ႔က လ ပေဆ ငသည ဘယအရ မဆ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားသည ဆ ားရ ားျပငားထနသည စ တခြစ ားမ က ျဖစေပၚေစျပား က ယပ ငားဆ ငရ ထ ခ ကမ က ပငျဖစေပၚေစႈႏ ငသည။

တကယကမ ၻေလ ကတ င မညသမဆ ၏ အႈႏ ငက ငသညအျပ အမက ထငရ ားျပႈႏ ငေသ လညား အ နလ ငားေလ ကတ င ရ ေဖ ထ တေဖ ရန ေတ ေတ ခကခြပါသည။ ရြဖနရြခါ လမ က နရကအဝနားအဝ ငားတစခ လြ ားပါဝငလ ျပားေန က ၎မ ကငားလ တရန ဆယေက သကတစေယ ကအတ က ပ မ အခကအခြရ လ သည။ အမနစငစစ ဆယေက သကတစအ ပစ လြ ား တကၾက စ သ ႔မဟ တ မတ နမလ ပ ပါဝငေဆ ငရ ကၾကျပား ရညရ ယခြရသသည ေႈႏ ငယကျခငားမ ေဝားက ရန မျဖစႈႏ ငသကြသ ႔ ခြစ ားရႈႏ ငသည။ ထ ႔ျပင အငတ နကတ ငတငလ ကသည ထ ခ ကေစသည အခ ကအလက သည ဖယရ ားရနအလ နတရ ခကခြျပား လသနားေပါငားမ ားစ သည ၎က ျမငေတ ႔သ ားႈႏ ငသည။

ေအ ကပါအခ ကအလကမ ားသည အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား၏ အသ ေပားအမတအသ ားမ ားက သ ရ န ားလညားရန သင အ ားကညေပားႈႏ ငျပား ၎မက က ယျခငားအေၾက ငားအရ က သင ၏ ဆယေက သကမ ားအ ား ေျပ ျပျခငားအတ က လမားညႊနတစခ အေနျဖင ေဆ ငရ ကေပားပါသည။

မ သ ားစ ဝငမ ားသည ဘ လ ပႈႏ ငပါသလြ သငသည မေပ မရႊငျဖစေနမယ။ ေက ငားမ ဘ ျဖစေနလြ။ အ နလ ငားျဖစေနတြ တစစြ တစခ သည စ တပ ကေစပါတယ။ ကၽ ႈႏ သည သငအတ က ဒမ ရ သညအတ က သငသငယခ ငား မ ားျဖစပါတယ။ ကၽ ႈႏ ပက အခ နမေရ ားေျပ ပါ။ အဆ ပါအေျခအေနအမ ားအစ ားမ ားက မတ ငခင ေျဖရငားမည ေက ငားတ င မညသညဆရ ၊ဆရ မရ ပါသလြ။ သငသည ဘ ျဖစေနတယဆ တ တစေယ ကေယ ကက ေျပ ျပသငတယလ ႔ ကၽ န ပထငတယ။ ေႈႏ ငယကသမ ားသည ဒရ မ ျဖစရနလ အပေသ ေၾက င ရငားျပထ ားသည အ ရ ြစ ကမ ၊ အ ဏ ႈႏင အဆငအတနားက လ ခ ငပါသည။ အ နလ ငားတ င ေႈႏ ငယကခြရသည ဆယေက သကတစေယ က အေၾက ငား ဇ တလမားအသစတစပ ဒက ေတ ႔ျမငရသည။ ၎အေျခအေနတ င သင ဘ လ ပမ လြ။

Page 33: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 32 ဇ န ၂၀၁၅

သ မနအသ ဉ ဏမ ေျပ ဆ သည

အေၾက ငားအရ က အသ အမတျပ ပါ။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားသည တစခါ တစရြတ င ပါဝငသည ဆယေက သကမ ားသည “အလကထေရ နစ နညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား” အေနျဖင မထငၾကပါ။ ျဖစရပတစခ တ င “အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား” အေနျဖင သမ ငားေၾက ငား၊ ဇ တလမားႈႏင မသ မသ က ြျပ ားမ ရ ေသ လညား အ နလ ငားတ င “ဒစဂ စတယပ ငားဆ ငရ ရကစကၾကမားၾက တျခငား”၊ “အလ ြ သြ ားျခငား” သ ႔မဟ တ ”အမ နားတရ ားျဖစေစျခငား” စက ားလြ ားမ ားက ၾက ားစ ားပါ။

ဆယေက သကမ ားအ ား အျပ အမသညလမားေၾက ငားမ ားေနေသ အခါ န ားလညေအ ငကညပါ။ သငဆယေက သကက သ သ ႔မဟ တ သမ၏က ယပ ငခြစ ားခ ကမ ားက ထ နားညႇ ႈႏ ငရနကညပါ။ သတ ႔သည စ တပ ငားဆ ငရ သ ႔မဟ တ ႐ ပပ ငားဆ ငရ ေၾက ကလန႔မ က ခြစ ားရပါက အကအညရယရန အခ နျဖစသည။

ေထ ကထ ားစ န မ က အ ားေပားပါ။ ရညရ ယထ ားခြရသည လမ ား ဘဝတ င ယခ ႈႏငေန ကပ ငားမ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား၏ ေန ကဆကတ ြ ထ ခ ကန က ငသကေရ ကမ က ဆယေက သကမ ားအ ား န ားလညေအ င ကညပါ ရညရ ယထ ားခြရသမ ားအ ား န ားေထ ငလ ျပား သတ ႔ပားေပါငားလ ေအ င တ ကတ နားအ ားေပားပါ။

လကေတ ႔ျဖစပါေစ။ ဆယေက သကမ ားတ င မၾက ခဏ မ ဘမ ားမပါဝငသည သတ ႔၏ က ယပ ငလမ ဆကဆြေရားဆ ြေဆ ငမ မ ားရ ႈႏ ငသျဖင သတ ႔အ ား တ ကရ က ကညႈႏ ငရနမ ခကခြႈႏ ငသည။ သင မဟ တခြလ ငေတ င အေျခအေနတစခ မတဆင သတ ႔အ ားကညရန သငယခ ငားမ ား သ ႔မဟ တ အျခ ားယြ ၾကည စ တခ ရသည လၾကားမ ားက ရ ေဖ ရန ဆယေက သကမ ားအ ား တ ကတ နားအ ားေပားပါ။ ဝကဘဆ ကမ ားသည ရြဖနရြခါတ င တြ ႔ျပနရနေႈႏားေက ားေနျပား အတ ငား အတ တစခ အထ တြ ႔ျပနေသ လညား ဝကဘဆ ကစမြၾကားၾကပသ ထြသ ႔ ျဖစရပတစခ က တငျပျခငားသည လႊမားမ ားႈႏ ငသည အဆငတစခ ျဖစလ ႈႏ ငသည။

သငဆယေက သကသည ေႈႏ ငယကခြရႈႏ ငသညက သတ ရပါ။ ဆယေက သကမ ားသည မတညသညအခ နက လမ ားတ င အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားတ င မတညေသ အေျခအေနမ ားမ ပါဝငရႈႏ ငသည။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားခြရသည ဆယေက သကတစေယ ကသည တစဘကသ ႔ေျပ ငားျပား အျခ ားသတစေယ ကက အစ မားရ ေၾက ငားျပနလညခြစ ားရေစရန အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားက ျပ လ ပႈႏ ငသည။ သငဆယေက သကမ ားအ ား မညသည ေနရ သ ႔မဟ တ ေနရ မ ားတ င ပါဝငေနသညက န ားလညေအ င ေမားခ နားမ ား ေမားျမနားပါ။

ကငားကငားရငားရငားေနရန သတ ႔အ ားေျပ ဆ ပါ။ သငဆယေက သကမ ားအ ား အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားက လ စလ ႐ ရနႈႏငဘေလ လ ပထ ားရန ႈႏင က နပ တ က ခဏတ အသြ ားမျပ ဘြ ေလ ခ ထ ားရန တ ကတ နားအ ားေပားပါ။ အလကထေရ နစနညားပည ဆ ငရ အႈႏ ငက ငသမ ားသည တစခါတစရြ တ င အ ႐ ြစားစ ကမ ႈႏငအဆငအတနားက ရ ေဖ ႐ ြသ ျဖစေၾက ငား ေထ ကျပျပား ထ ႔အတ က သတ ႔၏ အ ားထ တမ မ ားက အလ ပျဖစေၾက ငား သတ ႔အ ားမသ ေစပါႈႏင။

Page 34: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 33 ဇ န ၂၀၁၅

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငားမ ား

ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငား ၁ - ဘကေပါငားစြ မ တ ကခ ကခြရၿခငား

အြရစဟ ေက ငားမ ေက ငားစ ၿပ မေနထ ငဖ ႕ သ႔မ ဘေတ ဆက ဖ အ ားေပားမ မ ားစ ရရ ေနပါတယ။ ေက ငားမ ရ တြ႕

အၿခ ားေက ငားသ ားေတ က သ႕က စ အလ နၾက ားစ ားေသ လည အမတနညားေနေသ ေၾက င႕ သ႔က ေန ကေၿပ ငၾကပါတယ။ သ႔ရြ႕

အမတနညားတြ႕အေၾက ငားက ေန႔တ ငားညတ ငား အ နလ ငားမမကေဆခ နင႔ ဖ နားမကေဆခ မ ားရရ ေနပါတယ။ “ရြ ားန မ႔သ” ဆ တြ႕ စက ားလြ ားဟ

စ တ ငားလ လ မ ပါပါတယ ၿပားေတ ႔ စက ားလြ ားေတ ဟ လညားတၿဖညားၿဖညားနြ႔ ေန႔စဥနြ႔ အမ ၾကမားတမားလ ပါတယ။ ဒေန႔

သမသ တြ႔ဖ နားနြပါတကေန သ႔ခႈႏ က ယနြ႔ ၾကကဆငေခါငားတပထ ားတြ႔ ပြ ပါတြ႔ စ တစေစ ငရပါတယ။ ရ ပပြ မ အေပၚမ ေရားထ ားတြ အေတ ားက

ဖတပါ။ “ငါဘ ေၾက င႔ဒေလ ကတြ ားအ ရသလြ။ ငါဟ *!*#&**” အြရစက ၈တနားမ အေက ၾက ားဆြ ားေက ငားသ အြလကစစ ဟ ဒေပားစ ရြ႕

ေန ကက ယကသၿဖစတယလ ႔ထငပါတယ။

၁။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက အြရစက ဘယလ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငားမ ားနြ႔ လ ပခြ႔သလြ။ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ ၂။ အြရစ ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ။ ဘယအေၿခအေနမ ားက သ႔က ဒလ ခြစ ားေစသလြ။ ၃။ အြရစက ဒ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား အေၾက ငားက သ႔မ ဘေတ က ေၿပ သင႔တယလ ႔သငထငသလ ား။

၄။ ယြ ၾကညရတြ႔ လၾကားတစေယ ကဟ ဘယလ အရညအခ ငားမ ားရ သင႔တယလ ႔ သငထငသလြ။ သင႔ဘဝမ ယြ ၾကညရတြ႔ သေတ က ဘယသေတ လြ။ ယြ ၾကညရေသ အရ ယေရ ကၿပားသ ေတ ဟ ဘယလ နညားလမားေတ နြ႔ အမနတကယ အက ားၿပ သလြ။ ၅။ အကယ၍ အြလကစစ က အန ငက င႔သဆ ရင ေက ငားကတ ဝနရ သ ေက ငားအ ပအစရ သေတ ဟ အြလကစစက သမ၏အၿပ အမက မ ားေနေၾက ငား သမက န ားလညေအ ငေၿပ န ငပါသလ ား။ ၆။ သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

Page 35: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 34 ဇ န ၂၀၁၅

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငားမ ား

ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၂ - ေရ ားေက ကပ ြအ ားဖ ကလ ႔ဖ ကဆားျပ ျခငား

တနယ က ေခ ေမ ၿပား န မညေက ၾက ားသၿဖစပါတယ သမက အတနားေခါငားေဆ ငၿဖစပါတယ ေရ ားေက ကပ ြက ေတ ႔ တစပတအလ ၿဖစပါတယ။ တနယ နြ႔ ဆ ရ ဟ ၿပ ငဆ ငေနရပါတယ ဆ ရ ရြ႕သငယခ ငားေတ က တနယ က ေန ကယကဖ ႔ ဆြ ားၿဖတၾကပါတယ သတ ႔ဟ တနယ အတ က လမ က နယက အတ တစခ ၿပ လ ပၾကပါတယ သမ၏ ပရ ဖ ငဓ တပြ အျဖစ တနည ပြ က အသြ ားျပ ျပား သမ၏ စ တဝငစ ားမ မ ားက ေရားသ ားရ တ င “ေပ ပါားေသ ကစ ားျခငား၊အ ရသ ား သ ားမ ားႈႏငဆ ငသညအရ မ ားက ေလ ငေျပ ငျခငားႈႏင မ မ က ယက ခ စျခငား” စသျဖငေရားသ ားခြသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ ဟ အ ရသ ားေတ ၿဖစပါတယ။ ထ ႔ေန က တနယ ဟ လမ ားေရားခ ြၿခ ားသလ ႔ ေက လဟ လေတ ထ ကလ ပါတယ ေရ ားေက ကပ ြရက နားလ ေသ ေၾက င႔ ဆ ရ ၏သငယခ ငားေတ က တနယ က လမ ားေရားခ ြၿခ ားဆကဆြသ လ ႕ န ရတ ငားမ စ ေတ ပ ႔ခြ႔ပါတယ ၁။ ဆ ရ ၏သငယခ ငားမ ားသည တနည အေပၚ မညသညအ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ပြ စြမ ားက အသြ ားျပ ခြပါသနညား။ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ ၂။ လတစေယ ကအၿဖစ အ နလ ငားမ အေယ ငေဆ ငၿခငား သ ႔မဟ တ သတ ႔အေၾက ငား ပရ ဖ ငား ၿပလ ပၿခငားတ ႔ဟ ေက ငားတြ႔ အခ ကေတ ၿဖစတယလ ႔ သငထငပါသလ ား ၃။ သ႕သငယခ ငားေတ ဒလ လ ပေနၾကတယဆ တ က ဆ ရ က သ တယလ ႔သငထငပါသလ ား ဒေနရ မ ဆ ရ ရြ႕ တ ဝနက ဘ လြ ၄။ အကယ၍ ဒါက ေက ငားက သ ရ ခြ႔ရင ဆ ရ နြ႔ သ႕သငယခ ငားေတ အတ က ေန ကဆကတ ြ ဘ ေတ ၿဖစလ သင႔တယလ ႔ သငထငသလြ

၅။ အကယ၍ သငဟ ဒါက သ ရ ခြ႔တယဆ ရင ဒါဟ ဆ ရ က မြမေပားဖ ႔အတ က အေၾက ငားၿပခ ကၿဖစလ န ငသလ ား

၆။ သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

Page 36: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 35 ဇ န ၂၀၁၅

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငားမ ား

ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၃- ကလြ႔စ ားေခ ၿခငား

၈ တနားေက ငားသ ား ဒမ က က သတက ယတညား အေဖ မြ႔ေနတြ႔အတ ကေၾက င႔ အလယတနားေက ငားမ ရ တြ႔ သ႔အတနားေဖ အခ ႕က တ နားထ ားတ က ခြေနရပါတယ။ ဒမ က ဟ အငတ နကေပၚမ စက ားေၿပ ခနားနြ႔ ခ ကခ ငား စ ပ ႔ၿခငားက န ားလညသ ားပါတယ.။ ထ ႔ေန ကသဟ သ႔ရြ႕လကရ ဘဝထက ပ ၍ ေပ ရ ငၿပား ဆ ြေဆ ငမ ရ တယလ ႔ထငရတြ႔ က ြၿပ ားေသ လတစေယ ကလ လ တလပစ ၿဖစသ ားပါတယ သ ႔ေသ လညား သဟ သ႕အတနားေဖ ေတ သ႔က ဘယလ ဆကဆြခြ႔ၾကတယဆ တ ေတ ေၾက င႔ မ ႔လ ႔ သတ ႔အေပၚမ ေဒါသေတ ခါားသားမ ေတ ရ ေနတ နားပါ သ႕အတနားေဖ ေတ ရြ႕ က ယပ င သတငားအခ ကအလကေတ က အ နလ ငားမ တငၿခငားၿဖင႔ လကစ ားေခ ဖ ႔ သဆြ ားၿဖတခြ႔ပါတယ။လသ မ ားတြဆယေက သကဝကဘဆ ဒတစခ ေပၚမ သက ယတ င သတ ႔နြ႔ပတသကျပား ဆ ားရ ားစ ခြစ ားခြရတြ အျဖစအပ ကေတ ႈႏငအတတ ြဖကျပား သတ ႔ရြ႕ က ယေရားအခ ကလကေတ က တငခြ႔ပါတယ သဟ အြဒဝကဘဆ ကေပၚမ မ တေဆ သစေတ ဖ ြ႔ခြတြအတ က သမေက နပတြ သ႔သငယခ ငားေတ က ဝကဘဆ ကမ သငယခ ငားေတ က တရ ားမ တမ ရ ဖ ႔ ေန ကေၿပ ငတြ႔ဖ နားေတ အဆကမၿပတေခၚျပား လကစ ားေခ ရ မ ဒမ က က ကညခြၾကပါတယ။ ဒမ က ဟ သ႔အတနားေဖ မ ား ၾကြ ေတ ႕ေနရတြ႔ စ တဒ ကၡ က အလ နေက နပေနပါတယ

1. ဒမ က က သ႔အတနားေဖ ေတ က ဘယလ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငားမ ား နြ႔ လ ပခြ႔သလြ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ

2. ဒမ က ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ ဘယအေၿခအေနမ ားက သ႔က ဒလ ခြစ ားေစသလြ။ 3. ဒမ က ရြ႕အတနားေဖ ေတ က ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ 4. ဒမ က ဟ သ႔ရြ႕အၿပ အမေတ အတ က တရ ားတယလ ႔ထငပါသလ ား။ ဘ ေၾက င႔တရ ားတယထငလညား/

ဘ ေၾက င႔မတရ ားဘားထငလညား ဆ တ ရငားၿပပါ။

5. သခြစ ားေနရေသ အန ငက င႔ခြရမ အတ က ဒမ က ဟ ဘယလ အကအညေတ ရယလ ႔ ရႈႏ ငခြသလြ။

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ

အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

Page 37: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 36 ဇ န ၂၀၁၅

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငားမ ား

ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၄- မ နားကေလား အသစ

တ ရ ဟ Chicago မ Milwaukee က ေၿပ ငားလ ၿပား ၿမ ႕တ ငားအလယတနားေက ငားတစေက ငားမ ေက ငားဝငခြ႔ပါတယ။ သမက ေခ ေမ ၊ထကၿမက ၿပား ေဖ ေရ ပါတယ ၿပားေတ ႔ အရမားလညား န မညၾကားပါတယ အရငနားဆြ ားသငယခ ငားနစေယ ကၿဖစတြ႔ ၈တနားေက ငားသ ဂ ကစနြ႔ ဂ မတ ႔ဟ သမ၏ န မညေက ၾက ားမ က မန လ ၿဖစလ ၾကပါတယ သတ ႔က Facebook နြ႔ My Space မ တ ရ က အမ ားသ ား ေဘ လြ ားအသငားက လ ငပ ငားဆ ငရ အၿပ အမေတ နြ႔ ေဖ ေၿဖခြ႔တယလ ႔ ေက လဟ လမ ားက ၿဖန႔ဖ ႔ ဆြ ားၿဖတခြ႔ပါတယ မၾက ခငမ ပြ တၿခ ားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက တ ရ ရြ႕ န မညေတ က ေခၚၿပား ဒ ပ စ႔႔ရြ႕ေအ ကမ မတခ ကေတ ေရားခြ႔ၾကပါတယ။ ေက ငားမ ေတ ႔ တ ရ ဟ အတနားထြတ င မ နားကေလားေတ က သ႔မက စက ားမေၿပ ေတ ႔တ နင႔ ေယ ကက ားေလားေတ ကလညား သမက လ ငပ ငားဆ ငရ မတခ ကေတ ေပားေနတ က သတ ထ ားမ ခြ႔ပါတယ စ တရ ပေထ ား န က ငခြစ ားရၿပား အသြက ြေနေသ တ ရ ဟ ေန ကဆြ ားမ ဒ အ နလ ငားက ေက လဟ လအေၾက ငားက သငယခ ငားတစေယ ကထြမ သ ရ သ ားခြ႔ပါတယ

1. ဘယလ မ ား...... ေတ က ဂ ကစနြ႔ ဂ မတ ႔က တ ရ က လ ပခြ႔သလြ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ

2. တ ရ ဘယလ ခြစ ားရမယလ ႔သငထငသလြ ဘယအေၿခအေနေတ က သမက ဒလ ခြစ ားရေအ ငလ ပေနသလြ

3. ဒဇ တလမားမ ဂ ကစနြ႔ ဂ မဟ အၿပစရ ေသ အဖ ြ႕ေတ လ ား သင႔အေၿဖက ရငားၿပပါ

4. အကယ၍သငဟ ဒအတနားထြက ၈ တနားေက ငားသ ား တစေယ ကဆ လ ငသငဘ လ ပမလြ

5. ဒအေၿခအေနက တ ရ က ဘယလ က ငတ ယသင႔သလြ

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ

အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

Page 38: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 37 ဇ န ၂၀၁၅

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငားမ ား ဆရ /ဆရ မ အဆ (ေဖ ျပခ က)

ၿဖစစဥေလ႔လ ၿခငား ၁ - ဘကေပါငားစြ မ တ ကခ ကခြရၿခငား အြရစဟ ေက ငားမ ေက ငားစ ၿပ မေနထ ငဖ ႕ သ႔မ ဘေတ ဆက ဖ အ ားေပားမ မ ားစ ရရ ေနပါတယ။ ေက ငားမ ရ တြ႕ အၿခ ားေက ငားသ ားေတ က သ႕က စ အလ နၾက ားစ ားေသ လည အမတနညားေနေသ ေၾက င႕ သ႔က ေန ကေၿပ ငၾကပါတယ။ သ႔ရြ႕ အမတနညားတြ႕အေၾက ငားက ေန႔တ ငားညတ ငား အ နလ ငားမမကေဆခ နင႔ ဖ နားမကေဆခ မ ားရရ ေနပါတယ။ “ရြ ားန မ႔သ” ဆ တြ႕ စက ားလြ ားဟ စ တ ငားလ လ မ ပါပါတယ ၿပားေတ ႔ စက ားလြ ားေတ ဟ လညားတၿဖညားၿဖညားနြ႔ ေန႔စဥနြ႔ အမ ၾကမားတမားလ ပါတယ။ ဒေန႔ သမသ တြ႔ဖ နားနြပါတကေန သ႔ခႈႏ က ယနြ႔ ၾကကဆငေခါငားတပထ ားတြ႔ ပြ ပါတြ႔ စ တစေစ ငရပါတယ။ ရ ပပြ မ အေပၚမ ေရားထ ားတြ အေတ ားက ဖတပါ။ “ငါဘ ေၾက င႔ဒေလ ကတြ ားအ ရသလြ။ ငါဟ *!*#&**” အြရစက ၈တနားမ အေက ၾက ားဆြ ားေက ငားသ အြလကစစ ဟ ဒေပားစ ရြ႕ ေန ကက ယကသၿဖစတယလ ႔ထငပါတယ။ ၁။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက အြရစက ဘယလ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငားမ ားနြ႔ လ ပခြ႔သလြ။ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

အျမြတေစေႈႏ ကယကမ ။ အျမြတေစမကေဆခ မ ားပ ႔ျခငားေၾက င ဒယ တညြ႔တြ႔ မကေဆ႔ခ ေတ ေၾက င႔ေဒါသအရမားထ ကၿခငား

2. အြရစ ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ။ ဘယအေၿခအေနမ ားက သ႔က ဒလ ခြစ ားေစသလြ။

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

အြရစသည ေထ ကေခ ကဆငခြေနသညဟ ခြစ ားေနရျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏ ရကစကမ မ ားမ ရ နားမထ ကႈႏ ငဟ ခြစ ားေနရသည။ မကေဆခ မ ားေၾက င သက ယသမ ကမြရားႈႏမားေနျပဟ ခြစ ားေနရသည။ အထားျဖင သမ ဘမ ားက ေက ငားတ င သ၏စ မားေဆ ငခ ကမ ားႈႏင

ပတသကျပား အလ နအလားနကထ ားေနသညအတ ကျဖစသည။ အြလကစစသည လၾက ကမ ားလေသ ေၾက င အြရစသည သ႔တ င ေရ ားခ ယစရ မရ ေတ ဟ ခြစ ားေနရသည။

သေၾက ငသမအခကခြျဖစမညဆ လ င လအမ ားမ သ႔အ ား ထ ဝရေက ခ ငားသ ားႈႏ ငသည။ 3. အြရစက ဒ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား အေၾက ငားက သ႔မ ဘေတ က ေၿပ သင႔တယလ ႔သငထငသလ ား။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၄ငားတ ႔ယြ ၾကညရသည လၾကားတစဥားအ ား ထ ားရ ျပား အႈႏရ ယရ သည ဆကသ ယေရားပြ စြမ ားႈႏင အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ မ ားအေၾက ငား ေျပ ျပပါ။ ဤျဖစရပတ င အြရစ၏မ ဘမ ားသည သ႔အတ ကအေက ငားဆြ ားသမ ား မျဖစႈႏ ငေပ။အဘယေၾက ငဆ ေသ ယငားတ ႔သည အြရစ၏ေက ငားစ ပ ငား ေအ ငျမငေရားအေပၚတ ငသ အ ရြ စ ကလ နားေနသည။ ကေလားေတ ဟ သတ ႔၏ မ ဘမ ားသ ႔မဟ တ ဆရ ဆရ မမ ားက မေၿပ ခ ငတြ႔ အေၿခအေနမ ား ၿပားေတ ႔ သ႔တ ႔ဖ သ ေၿဖရငားခ ငေသ အေၿခအေနမ ားရ တယ သ ႔မဟ တ ဒါက ေမ႔ထ ားလ ကတ မ ားေတ ရ တယဆ တ က မတသ ားရန အေရားၾကားပါတယ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား- ျဖစႈႏ ငသေလ က အြရစသည သ၏ေက ငားစ ပ ငား ေအ ငျမငေရားအေပၚတ ငသ အ ရြ စ ကလ နားေနသညအတ က သယြ ၾကညရသည

အျခ ားလၾကားတစဥားက ရ ေဖ သငသည။ အြရစရြအေတ ားက သေျပ တ က န ားေထ ငေပားျပား သ႔အ ားကညႈႏ ငမည အသငေတ မညသမ ဆရ /မ တစေယ ကပြျဖစသည။

ဟ တသည။ အြရစမ ဘမ ားသည အြရစ၏ေက ငားစ ပ ငားအ ငျမငမ မ ားက သ အ ရြ စ ကေနသညျဖစေသ လညား က နသညမ ားက ဂရ စ ကေက ငားစ ကႈႏ ငပါသည။ ၄ငားတ ႔မ အြရစေက ငားတ ငဘ ျဖစေနသညက မသ ေသားသညအတ ကလညား ျဖစႈႏ ငပါသည။

4. ယြ ၾကညရတြ႔ လၾကားတစေယ ကဟ ဘယလ အရညအခ ငားမ ားရ သင႔တယလ ႔ သငထငသလြ။ သင႔ဘဝမ ယြ ၾကညရတြ႔ သေတ က ဘယသေတ လြ။ ယြ ၾကညရေသ အရ ယေရ ကၿပားသ ေတ ဟ ဘယလ နညားလမားေတ နြ႔ အမနတကယ အက ားၿပ သလြ။

Page 39: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 38 ဇ န ၂၀၁၅

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၄ငားတ ႔ေျပ သညက န ားေထ ငေပားမည၊ အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ သည ထ ခ ကနစန မ ျဖစေစသညအေၾက ငားရငား မ ားအ ား သ ရ ႈႏ ငရန နညားပည အေၾက ငားႈႏြ႔စပျပား အ နလ ငားႈႏ ငထက စားနငားမ အတ က ေန ကဆကတ ြအက ားဆကမ ားေဖ ေဆ ငေပားႈႏ ငသည အျပင အ ားေပားပြပ ားေပားသတစေယ ကလညားျဖစႈႏ ငသည သမ ားက ရ ေဖ သတမတရန ၄ငားတ ႔အ ားလမားျပပါ။

5. အကယ၍ အြလကစစ က အန ငက င႔သဆ ရင ေက ငားကတ ဝနရ သ ေက ငားအ ပအစရ သေတ ဟ အြလကစစက သမ၏အၿပ အမက

မ ားေနေၾက ငား သမက န ားလညေအ ငေၿပ န ငပါသလ ား။ အြလကစစအ ား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ၏ အႈႏရ ယမ ားအေၾက ငား ပည ေပားရန အသ ားေပားတ န႔ျပနလ ပေဆ ငခ ကမ ားအ ား စဥားစ ားရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား လမားညႊနပါ။ အြလကစစမ ေက ငားအ ပၾကားအ ားေျပ ျပျပား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ မ ားမျဖစေစသည ျပန သတငားဇ တလမားအမ ားမ ားက ေျပ ျပႈႏ ငသညဟ ပည ေပားပါ (သ ႔) အြလကစစအ ား သမ၏အတနားေဖ မ ားအ ား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားလ ပမ ၏အႈႏရ ယမ ား အေၾက ငား ေျပ ျပခ ငားပါ။ ထ ႔နညားတစ အြရစမ ယငားသ ႔လ ပေဆ ငျခငားေၾက င လကစ ားေခ ခြရ ျခငားတစစြ တစရ မရ ေစေရားႈႏင အန ဂတတ ငထ ခ ကမ မရ ေစေရားအတ က ေက ငားအ ပၾကၤ ားမ ေဆ ငရ ကေပားရန အေရားၾကားပါသည။

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ အခ ကအလကအတ အက

မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။ အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငားသည အျဖစမ ားျပား လအမ ားစ တ င ယငားႈႏငပတသကျပား ေျပ စရ အေၾက ငားရ မ ားရ ၾကေၾက ငား ေသခ ေျပ ျပပါ။

ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၂ - ေရ ားေက ကပ ြအ ားဖ ကလ ႔ဖ ကဆားျပ ျခငား

တနယ က ေခ ေမ ၿပား န မညေက ၾက ားသၿဖစပါတယ သမက အတနားေခါငားေဆ ငၿဖစပါတယ ေရ ားေက ကပ ြက ေတ ႔ တစပတအလ ၿဖစပါတယ။

တနယ နြ႔ ဆ ရ ဟ ၿပ ငဆ ငေနရပါတယ ဆ ရ ရြ႕သငယခ ငားေတ က တနယ က ေန ကယကဖ ႔ ဆြ ားၿဖတၾကပါတယ သတ ႔ဟ တနယ အတ က

လမ က နယက အတ တစခ ၿပ လ ပၾကပါတယ သမ၏ ပရ ဖ ငဓ တပြ အျဖစ တနည ပြ က အသြ ားျပ ျပား သမ၏ စ တဝငစ ားမ မ ားက ေရားသ ားရ တ င

"ေပ ပါားေသ ကစ ားျခငား၊အ ရသ ား သ ားမ ားႈႏငဆ ငသညအရ မ ားက ေလ ငေျပ ငျခငားႈႏင မ မ က ယက ခ စျခငား" စသျဖငေရားသ ားခြသည။

ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ ဟ အ ရသ ားေတ ၿဖစပါတယ။ ထ ႔ေန က တနယ ဟ လမ ားေရားခ ြၿခ ားသလ ႔ ေက လဟ လေတ ထ ကလ ပါတယ

ေရ ားေက ကပ ြရက နားလ ေသ ေၾက င႔ ဆ ရ ၏သငယခ ငားေတ က တနယ က လမ ားေရားခ ြၿခ ားဆကဆြသ လ ႕ န ရတ ငားမ စ ေတ ပ ႔ခြ႔ပါတယ

၁။ ဆ ရ ၏သငယခ ငားမ ားသည တနည အေပၚ မညသညအ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ပြ စြမ ားက အသြ ားျပ ခြပါသနညား။ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

လ မလညလညျဖ ားျခငား၊ သမပရ ဖ ငပြ စြျဖင သမအျဖစဟနေဆ ငျခငား ဒယ တညြ႔တြ႔ မကေဆ႔ခ ေတ ေၾက င႔ေဒါသအရမားထ ကၿခငား အမ နားစက ားျဖန႔ျခငား၊ တနည မ အ ရသ ားမ ားႈႏငပတသကျပား အျမြေလ ကေျပ ငတတသည ဆ ေသ မမနကနသည အဆ မ ား

ျပ လ ပျခငားေၾက င

2. လတစေယ ကအၿဖစ အ နလ ငားမ အေယ ငေဆ ငၿခငား သ ႔မဟ တ သတ ႔အေၾက ငား ပရ ဖ ငား ၿပလ ပၿခငားတ ႔ဟ ေက ငားတြ႔ အခ ကေတ ၿဖစတယလ ႔ သငထငပါသလ ား

Page 40: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 39 ဇ န ၂၀၁၅

အ နလ ငားတ င စေန ကျခငားသေဘ ႈႏငပငလ င လတစဥားပြ စြျဖင ဟနေဆ ငျခငားမ မညသညေက ငားက ားမျဖစမလ ႈႏ ငေၾက ငားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသ လမားည နျပပါ။အေၾက ငားမ ယငားအတ အေယ ငသတငားအခ ကလကမ ားအ ား အျခ ားသမ ားမျမငျပား လ ငျမနစ ျပန႔ႈႏ႔ြသ ားလ င ထ နားခ ပရခကခြပါသည။

3. သ႕သငယခ ငားေတ ဒလ လ ပေနၾကတယဆ တ က ဆ ရ က သ တယလ ႔သငထငပါသလ ား ဒေနရ မ ဆ ရ ရြ႕ တ ဝနက ဘ လြ

ျဖစလ ႈႏ ငသညအေျခေနအမ ားမ ားအေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား စဥားစ ားၾကရန လမားညႊနပါ။ဥပမ ဆ ရ မ ယငားလ ပရပက သ ေသ လညား တ ားျမစရန ဘ တစခ မမလ ပသညအေနအထ ားႈႏင ဆ ရ မ လ ပရပက သ ရ ျခငားမရ သည အေနအထ ားတ ႔အ ား ႈႏ ငားယဉျခငား။

4. အကယ၍ ဒါက ေက ငားက သ ရ ခြ႔ရင ဆ ရ နြ႔ သ႕သငယခ ငားေတ အတ က ေန ကဆကတ ြ ဘ ေတ ၿဖစလ သင႔တယလ ႔ သငထငသလြ

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ဆ ရ အတ ကေန ကဆကတ ြ အက ားဆကမ ားသည အငတ နကပရ ဖ ငအတ အေယ ငမ ားျပ လ ပျခငား အေၾက ငားသမမညမ သ ရ သညဆ သညအေပၚတ င မတညေနေၾက ငား ေတ ားေတ ရန လမားညႊနေပားပါ။ ဆ ရ အတ က၊ သမသငယခ ငားမ ားႈႏင ေက ငားအဝနားအဝ ငားတစခ လြ ားအတ က အ နလ ငားႈႏ ငထကစနငားလ ပမ အေၾက ငားရပႈႏင ပတသကျပား သ ရ လ မ က တ ားပ ားေစသည အဆြ ားသတရလ ဒမ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား စဥားစ ားခ ငားပါ။ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

ဆ ရ မ အ နလ ငားႈႏ ငထကစနငားလ ပမ အေၾက ငားသ ရ ပါက ျပ ငဆ ငမ အ ား ရပခြသငသည။ သငယခ ငားမ ားမ လညား တနည န မညမပ ကေစရန လသ ရငၾက ား ေတ ငားပနမ တစခ လ ပသငသည။ ဆ ရ သငယခ ငားမ ားမ အျပစေပားခြရသငသည(ေက ငားန ားျခငား စသျဖင) ေက ငားအ ပခ ပေရားအဖ ြ႔မ အမ နားစက ားျဖန႔ျခငားအျပင ယငားလ ပရပမ ထ ခ ကမ ရ ေစသညအေၾက ငားမ ားႈႏင ပတသကသည

အစညားအေဝားတစခ အ ားျပ လ ပႈႏ ငသည။ 5. အကယ၍ သငဟ ဒါက သ ရ ခြ႔တယဆ ရင ဒါဟ ဆ ရ က မြမေပားဖ ႔အတ က အေၾက ငားၿပခ ကၿဖစလ န ငသလ ား

အေျဖသည ဆ ရ မ အ နလ ငားႈႏ ငထကစနငားလ ပမ တ င မညမ ပါဝငပတသကမ ရ ေနသညဆ သည အေပၚတ င မညသ ႔မတညေနေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေတ ားေခၚရနလမားညႊနပါ။ ဆ ရ မ ယငားအေၾက ငားသ ရ ခြျပား ယငားအ ားရပတန႔ရန ဘ မမလ ပခြပါက သမ ရြ ားတစခ တ ငအလ ပလ ပသညအခါ သမမ မနကနသညအရ က လ ပေဆ ငမညဟ မညကြသ ႔ယြ ၾကညရမညနညား။ သမ မသ ခြဘားဆ လ င သမသငယခ ငားလ ပခြသညမ ားအတ က အဘယေၾက င သမအျပစေပားခြသငသနညား။

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ အခ ကအလကအတ အက

မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားျပ လ ပတယဆ တ ဟ ၿဖစရ ားၿဖစစဥတစခ ၊ လတ ငားမ ဒလ အၿဖစအပ ကေတ ေၿပ ၿပဖ ႔ရ ေနတယ ဆ တ က ေဖ ၿပပါ။ ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၃- ကလြ႔စ ားေခ ၿခငား

၈ တနားေက ငားသ ား ဒမ က က သတက ယတညား အေဖ မြ႔ေနတြ႔အတ ကေၾက င႔ အလယတနားေက ငားမ ရ တြ႔ သ႔အတနားေဖ အခ ႕က တ နားထ ားတ က

ခြေနရပါတယ။ ဒမ က ဟ အငတ နကေပၚမ စက ားေၿပ ခနားနြ႔ ခ ကခ ငား စ ပ ႔ၿခငားက န ားလညသ ားပါတယ.။ ထ ႔ေန ကသဟ သ႔ရြ႕လကရ ဘဝထက ပ ၍

ေပ ရ ငၿပား ဆ ြေဆ ငမ ရ တယလ ႔ထငရတြ႔ က ြၿပ ားေသ လတစေယ ကလ လ တလပစ ၿဖစသ ားပါတယ သ ႔ေသ လညား သဟ သ႕အတနားေဖ ေတ သ႔က

ဘယလ ဆကဆြခြ႔ၾကတယဆ တ ေတ ေၾက င႔ မ ႔လ ႔ သတ ႔အေပၚမ ေဒါသေတ ခါားသားမ ေတ ရ ေနတ နားပါ သ႕အတနားေဖ ေတ ရြ႕ က ယပ င

သတငားအခ ကအလကေတ က အ နလ ငားမ တငၿခငားၿဖင႔ လကစ ားေခ ဖ ႔ သဆြ ားၿဖတခြ႔ပါတယ။လသ မ ားတြဆယေက သကဝကဘဆ ဒတစခ ေပၚမ သက ယတ င

သတ ႔နြ႔ပတသကျပား ဆ ားရ ားစ ခြစ ားခြရတြ အျဖစအပ ကေတ ႈႏငအတတ ြဖကျပား သတ ႔ရြ႕ က ယေရားအခ ကလကေတ က တငခြ႔ပါတယ သဟ

အြဒဝကဘဆ ကေပၚမ မ တေဆ သစေတ ဖ ြ႔ခြတြအတ က သမေက နပတြ သ႔သငယခ ငားေတ က ဝကဘဆ ကမ သငယခ ငားေတ က တရ ားမ တမ ရ ဖ ႔

ေန ကေၿပ ငတြ႔ဖ နားေတ အဆကမၿပတေခၚျပား လကစ ားေခ ရ မ ဒမ က က ကညခြၾကပါတယ။ ဒမ က ဟ သ႔အတနားေဖ မ ား ၾကြ ေတ ႕ေနရတြ႔ စ တဒ ကၡ က

အလ နေက နပေနပါတယ

Page 41: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 40 ဇ န ၂၀၁၅

1. ဒမ က က သ႔အတနားေဖ ေတ က ဘယလ ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငားမ ား နြ႔ လ ပခြ႔သလြ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

အျမြတေစေႈႏ ငယကမ ၊ ေန ကေျပ ငသညဖ နားေခၚဆ မ မ ားေၾက င လ မလညလညျဖ ားျခငား၊ ဝကဘဆ ကတစခ ရ မကေဆခ ေရားရနေနရ တ င သသည သမအျဖစဟနေဆ ငျပား သ၏အတနားေဖ မ ား၏

က ယေရားအခ ကလကမ ားက ပ ႔စအျဖစတငခြသည။ 2. ဒမ က ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ ဘယအေၿခအေနမ ားက သ႔က ဒလ ခြစ ားေစသလြ။ နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

သ၏သငယခ ငားမ ားမ ႈႏ ငထကစားနငားျပ မ သည သ႔အ ားထ တလန႔မ ျဖစေစျပား အကညမြျဖစေနသညဟ ခြစ ားရသည။ ဒမ က သည ေက ငားတ ငအႈႏ ငက ငခြရသညအတ က သ႔တ ငေရ ားခ ယစရ မရ ေတ သလ ခြစ ားေနရသည။ သသညအ နလ ငားေပၚတ င ေျပ ငားလြသ ားသလ ခြစ ားရသည။ ရြဖနရြခါ လအမ ားသည အျပငတ င မေျပ ရြ၊မလ ပရြသည အရ မ ားက အ နလ ငားတ င

လ ပလပစ ေျပ ဆ လ ပက ငသညအတ က အ နလ ငားေပၚတ င သတ ပ ရ ၾကပါသည။ 3. ဒမ က ရြ႕အတနားေဖ ေတ က ဘယလ ခြစ ားရတယလ ႔ သငထငသလြ

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား- သ႔အတနားေဖ မ ားမ အေႈႏ ကအယကျဖစ၊ထ တလန႔၊စ တဆ ား (သ ႔) အကညမြသလ ျဖစေက ငားျဖစေနမညျဖစသည။ သတ ႔ဒမ က အ ားအႈႏ ငက ငခြသညက စၥအတ က ေန ငတရေနႈႏ ငသည။

4. ဒမ က ဟ သ႔ရြ႕အၿပ အမေတ အတ က တရ ားတယလ ႔ထငပါသလ ား။ ဘ ေၾက င႔တရ ားတယထငလညား/ ဘ ေၾက င႔မတရ ားဘားထငလညား

ဆ တ ရငားၿပပါ။

ဒမ က ၏အျပ အမမ ားမ အျင ားအ ဃ သၾကားျပား ေလ ကနမ မရ ေၾက ငား ေက ကခ ကဆ ြရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား လမားညႊနပါ။ ဒမ က သည အႈႏ ငက ငခြခြရသညသျဖစေသ လညား သ႔အ ားအန ငက င ခြေသ သမ ားအ ား ျပနအႈႏ ငက ငရန(သ ႔)အ နလ ငားေပၚတ င ႈႏ ငထကစားနငား ျပနလ ပရန အခ ငမရ ပါ။ ယငားအေျခေနက ေျဖရငားရန အျခ ားသငေတ ရ နညားလမားမ ားရ ပါသည။

5. သခြစ ားေနရေသ အန ငက င႔ခြရမ အတ က ဒမ က ဟ ဘယလ အကအညေတ ရယလ ႔ ရႈႏ ငခြသလြ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၄ငားတ ႔ယြ ၾကညရေသ လၾကားသမမ ားအ ား အႈႏ ငက ငမ ႈႏင အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားမ ျပ ျခငား၏ အႈႏရ ယမ ား အေၾက ငား ေျပ ျပရနမ မညမ အေရားၾကားေၾက ငား စဥားစ ားရနေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား လမားညႊနပါ။ အရ ယေရ ကသဆ တ မ ဘ၊ ဆရ ဆရ မ သ ႔မဟ တ အၿခ ားယြ ၾကညရေသ လၾကားေတ လညား ၿဖစန ငပါတယ ယြ ၾကညရေသ လၾကားဆ တ သငေၿပ တ က န ားေထ ငေပားၿပား သင႔က ကညန ငစ မား၊ ကညလ စ တ အခ င႔အ ဏ ရ ေသ သတစေယ ကၿဖစပါတယ ဒ ယြ ၾကညရေသ အရ ယေရ ကၿပားသမ ား က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ေဖ ထ တန ငရန ကညပါ

ကေလားေတ ဟ သတ ႔၏ မ ဘမ ားသ ႔မဟ တ ဆရ ဆရ မမ ားက မေၿပ ခ ငတြ႔ အေၿခအေနမ ား ၿပားေတ ႔ သ႔တ ႔ဖ သ ေၿဖရငားခ ငေသ အေၿခအေနမ ားရ တယ သ ႔မဟ တ ဒါက ေမ႔ထ ားလ ကတ မ ားေတ ရ တယဆ တ က မတသ ားရန အေရားၾကားပါတယ

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။

အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားျပ လ ပတယဆ တ ဟ ၿဖစရ ားၿဖစစဥတစခ ၊ လတ ငားမ ဒလ အၿဖစအပ ကေတ ေၿပ ၿပဖ ႔ရ ေနတယ ဆ တ က ေဖ ၿပပါ။

Page 42: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 41 ဇ န ၂၀၁၅

ၿဖစစဥ ေလ႔လ မ ၄- မ နားကေလား အသစ

တ ရ ဟ Chicago မ Milwaukee က ေၿပ ငားလ ၿပား ၿမ ႕တ ငားအလယတနားေက ငားတစေက ငားမ ေက ငားဝငခြ႔ပါတယ။ သမက

ေခ ေမ ၊ထကၿမက ၿပား ေဖ ေရ ပါတယ ၿပားေတ ႔ အရမားလညား န မညၾကားပါတယ အရငနားဆြ ားသငယခ ငားနစေယ ကၿဖစတြ႔

၈တနားေက ငားသ ဂ ကစနြ႔ ဂ မတ ႔ဟ သမ၏ န မညေက ၾက ားမ က မန လ ၿဖစလ ၾကပါတယ သတ ႔က Facebook နြ႔ My Space မ

တ ရ က အမ ားသ ား ေဘ လြ ားအသငားက လ ငပ ငားဆ ငရ အၿပ အမေတ နြ႔ ေဖ ေၿဖခြ႔တယလ ႔ ေက လဟ လမ ားက ၿဖန႔ဖ ႔

ဆြ ားၿဖတခြ႔ပါတယ မၾက ခငမ ပြ တၿခ ားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက တ ရ ရြ႕ န မညေတ က ေခၚၿပား ဒ ပ စ႔႔ရြ႕ေအ ကမ

မတခ ကေတ ေရားခြ႔ၾကပါတယ။ ေက ငားမ ေတ ႔ တ ရ ဟ အတနားထြတ င မ နားကေလားေတ က သ႔မက စက ားမေၿပ ေတ ႔တ နင႔

ေယ ကက ားေလားေတ ကလညား သမက လ ငပ ငားဆ ငရ မတခ ကေတ ေပားေနတ က သတ ထ ားမ ခြ႔ပါတယ စ တရ ပေထ ား

န က ငခြစ ားရၿပား အသြက ြေနေသ တ ရ ဟ ေန ကဆြ ားမ ဒ အ နလ ငားက ေက လဟ လအေၾက ငားက သငယခ ငားတစေယ ကထြမ

သ ရ သ ားခြ႔ပါတယ

1. ဘယလ မ ား...... ေတ က ဂ ကစနြ႔ ဂ မတ ႔က တ ရ က လ ပခြ႔သလြ သင႔ အေထ ကအထ ားက ဘ လြ

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

လ မလညလညျဖ ားမ ၊ လမ မဒယ မ ားေပၚတ င လတစေယ ငအေၾက ငားႈႏင ပတသကျပား လ မလညေျပ ဆ ျခငား ဒယ တညြ႔တြ႔ မကေဆ႔ခ ေတ ေၾက င႔ေဒါသအရမားထ ကၿခငား အျမြတေစေႈႏ ကယကျခငား၊ ယငားလ မလညေျပ ဆ သည မကေဆခ (သတငားစက ားမ ား)အေပၚ အျခ ားေက ငားသ

ေက ငားသ ားမ ားမ ထငျမငခ ကမ ားေပားၾကျခငား ဖ နားျဖင လ ငမ က စၥမ ားေျပ ဆ ျခငား၊ ဖ နားမကေဆခ မ ားသည လ ငမ သေဘ သဘ ဝမ ားျဖငႈႏ ယေနျခငား

2. တ ရ ဘယလ ခြစ ားရမယလ ႔သငထငသလြ ဘယအေၿခအေနေတ က သမက ဒလ ခြစ ားရေအ ငလ ပေနသလြ

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

တ ရ သည သမအ ား တစစြ တစဥားမ ဒလ ျပ လ ပရျခငားအေၾက ငားရငားက န ားမလညသညအတ က စ တရ ပေထ ားေနျပား စ တထ ခ ကေနသည။

သမ စ တဆ ားေနေလ ကသည။ တ ရ သည ကေဖ ရ မြျဖစေေနျပား ယငားျပန ႈႏငပတသကျပား ဘ ဆ ဘ မမလ ပႈႏ ငပါ။

3. ဒဇ တလမားမ ဂ ကစနြ႔ ဂ မဟ အၿပစရ ေသ အဖ ြ႕ေတ လ ား သင႔အေၿဖက ရငားၿပပါ

လမ မဒယ မ ားေပၚတ င ထပေဆ ငားထငျမငခ ကမ ားေပား ခြေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ပ စတစခ က မလတငသကြသ ႔ပင အျပစရ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ျမငႈႏ ငေစရန လမားညႊနေပားပါ။ ပ ႔စမတငခြေသ လညား ယငားေက လဟ လမ ားက ယြ ၾကညျပား လမ မဒယ ေပၚတ င သတ ႔ဖတခြရသညမ ားေၾက င အက ားဆကအေနျဖင တ ရ အ ား ခ ြျခ ားဆကဆြေသ အတနားေဖ မ ားသညလညား အျပစရ သည။

4. အကယ၍သငဟ ဒအတနားထြက ၈ တနားေက ငားသ ား တစေယ ကဆ လ ငသငဘ လ ပမလြ

Page 43: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားလ ပျခငား - ေဘ ငေက လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 42 ဇ န ၂၀၁၅

နမန တြ ႔ျပနခ ကမ ား-

တ ရ ေျပ ခ ငသညက န ားေထ ငျပား သမအ ားေဖားမပါ။ ေက လဟ လမ ားက မယြ ပါႈႏင တ ရ မ ယြ ၾကညရေသ လၾကားသမတစဥားဥားအ ား အ နလ ငားႈႏ ငထက စားနငားမ အေၾက ငားေျပ ျပရ တ င ပါဝငကညပါ ေစ က ားေႈႏ ကယကသညပ ႔စမ ားက ျပသပါ။သ ႔မသ လ ပပ ငခ ငရ သမ ား (မ ဘမ ား၊ေက ငားအ ပခ ပေရားအဖ ြ႔၊ရြ စသည)

အ ားတငျပရန သကေသအျဖစ တငျပႈႏ ငမညျဖစသည။

5. ဒအေၿခအေနက တ ရ က ဘယလ က ငတ ယသင႔သလြ

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၄ငားတ ႔ယြ ၾကညရသည လၾကားသမတစဥားအ ား အ နလ ငားႈႏ ငထကစားနငားလ ပမ ၏ အႈႏရ ယအ ား ေျပ ျပရန မညမ အေရားၾကားေၾက ငား ေက ငသေက ငားသ ားမ ားမ စဉားစ ားရန လမားညႊနပါ။ အရ ယေရ ကသဆ တ မ ဘ၊ ဆရ ဆရ မ သ ႔မဟ တ အၿခ ားယြ ၾကညရေသ လၾကားေတ လညား ၿဖစန ငပါတယ ယြ ၾကညရေသ လၾကားဆ တ သငေၿပ တ က န ားေထ ငေပားၿပား သင႔က ကညန ငစ မား၊ ကညလ စ တ အခ င႔အ ဏ ရ ေသ သတစေယ ကၿဖစပါတယ ဒ ယြ ၾကညရေသ အရ ယေရ ကၿပားသမ ား က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ေဖ ထ တန ငရန ကညပါ

ဤျဖစရပတ င Facebook ႈႏင Myspace မ စမြေရားအဖ ြ႔႔က လညား ဆကသ ယသငျပား ယငားေႈႏ ကယကေစ က ားသည မကေဆခ မ ားက ဖယရ ားပစႈႏ ငသည။ ယငားျပန အ ား အေအ ငျမငဆြ ားေျဖရငားရန လၾကားသမမ ားမ အကညသည အလ အပဆြ ားျဖစသည။

6. သငဟ ဒလ အေၿခအေနမ ားက ပါဝငဘား ၾက ားဘား ပါသလ ား။ အကယ၍ ဒလ ဆ ရင ဒအေၾက ငားအရ က န မညေတ

အခ ကအလကအတ အက မပါဘြနြ႔ အဖ ြ႕ထြမ မ ေဝေပားပါ။ အ နလ ငားေပၚမႈႏ ငထကစားနငားျပ လ ပတယဆ တ ဟ ၿဖစရ ားၿဖစစဥတစခ ၊ လတ ငားမ ဒလ အၿဖစအပ ကေတ ေၿပ ၿပဖ ႔ရ ေနတယ ဆ တ က ေဖ ၿပပါ။

သ မနအသ ဉ ဏဆ ငရ မဒယ မ ဖနတားသည သငခနားစ တစခ မ ေျပ ငားလြ ျပငဆငထ ားသည သငခနားစ -

ၿခ မားေျခ ကအက ပက ငအႈႏ ငက ငျခငား ဆကစပရ ထြ ားတမားယဥေက ားမ အရ နညားပည ႈႏငအငတ နကအ ား အသြ ားခ ႈႏ ငမ ႈႏင စစစေရား© ၂၀၁၂

www.commonsense.org

Page 44: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 43 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအႈႏရ ယမ ားက ေရ ငၾကညႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေလ ခ ႈႏ ငရန က နားမ ေရားေက ငားမ န လ ေစေသ အမအရ မ ားက က ငသြ ားရန စ မားရညၿပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၅ - ဆြ ားျဖတခ က ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နေစရနအတ က ဆြ ားၿဖတခ ကခ ႈႏ ငစ မားရညက အသြ ားျပ ႈႏ ငရန စ မားရညျပသလ မမည။

သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က အဓ ပါၸယသတမတပါ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ား ျမႇငတငေပားမည အေျခေနမ ားက ေဖ ျပပါ

လ အပေသ ပစၥညားမ ား

ေက ငားသ ား/သတစဥားစအတ က မ တ 1. လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ားႈႏင အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စအတ က မ တအပ တစေစ ငစ 2. ေရ ဘတတ ၏ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ားႈႏင အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စအတ က မ တအပ တစေစ ငစ

က ကလပထ ားထ ားရမညမ - 1. ဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ားႈႏင 2. ေရ ဘတတ ၏ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ား

ေၾက ၿင သငပ နား ဝ ကဘ တ မ က မ ား

လ ပထြ ားလ ပနညားမ ား ၁။ သငခနားစ မစတငမ ရညရ ယခ က၊အဓ ကအခ ကမ ား၊ေဝါဟ ရႈႏင ဗဒယ မ ားအ ား ၾကညပါ ၂။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က ေန ကခြဗဟ သ တက တညေဆ ကရန မညသညဗဒယ ျပသမညက ေရ ားခ ယပါ။ ၃။ "မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငားဆ သညမ အဘယနညား" ဆ သညအခ ကအ ား ေခါငားခ ငားရ ကစဥားစ ားျခငား၊ စ စညားေဖ ျပျခငား ျပ လ ပပါ။ ၄။ ျပားေန က သငခနားစ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အပ ငားအ ား ဇယ ားဆ ြပါ။ ၅။ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ား ျမႇငတငျခငား” အေၾက ငားေဆ ားေႈႏ ားမ က အဆြ ားသတပါ။

ဆရ /မ မတစ မ ား

ယငားသငခနားစ သည မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က တညေဆ က၊ထ နားသ မားရန လ အပေသ အေျခေနမ ားႈႏင မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဆ သညက ေယဘယ န ားလည သေဘ ေပါကရန လ အပေသ ေန ကခြအခ ကလကမ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမသ ရ ေစသည။ မ မ က ယက အလ န တနဖ ားထ ားမ အဓ ကအခ ကမ ား

မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဆ သညမ သငက ယသင ထငျမငသညပြ စြပါ။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ျမငမ ားေသ သမ ားသည မ မ ၏က ယပ င အ ားသ ခ ကႈႏင ကၽ မားက ငမ မ ားက သ ရ ၾကသည။

Page 45: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 44 ဇ န ၂၀၁၅

မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ား အတ ငားပ ငားႈႏင ျပငပျဖစရပမ ားမ လႊမားမ ားသည။ ေအ ကပါအေျခေနမ ား ၄ရပ အတ ငား အျပ သေဘ ေဆ င စ တခြစ ားမ မ ား ရ လ သညအခါ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ သည တကလ သည။ စဥဆကမျပတစက စဥက ဆ ငရ ကျခငား၊ တမထ ားျခ ားမ ရ ျခငား၊အ ဏ ႈႏင စြျပပ ဂ လမ ား

ေဝါဟ ရမ ား -

မ မ က ယက ယြ ၾကညမ - မ မ ၏အစ မားအစတ င ယြ ၾကညျခငား အေျခအေန - အေျခေနတစခ ခ တ ငျဖစေန၊ရ ေနသည အေနအထ ား ဘြ ယဆခ က - အဖ ြ႔အတ ငား ေယဘယ သေဘ တညမ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ -လတစေယ ကမ မ မ က ယက မညမ တနဖ ားထ ားသလြဆ သညအတ ငားအတ ပမ ဏ မ မ က အမ ားမတနဖ ားထ ားမ - လတစဥားအ ား အမ ားမ မ မ က ယ မညမ တနဖ ားထ ား ၾကသနညားဟ မ မ က ယက တ ငားတ ျခငား

ဗဒယ ေရ ားခ ယစရ မ ား http://youtu.be/s4Lp468piTs http://youtu.be/cyVzjoj96vs?list=PLEB0F1516D3B01C60 http://youtu.be/lnOSZX4tpOA http://youtu.be/sci063kDc30

၁။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငားဆ သညမ အဘယနညား။ ၁။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ႈႏငဆ ငသည စက ားလြ ားမ ားအေၾက ငား ေခါငားခ ငားရ က စဥားစ ားပါ။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အစ လ ကဇယ ားက ျပသပါ။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ (မ မ အ ားအမ ားမတနဖ ားထ ားမ ၊ မ မ က ယက ယြ ၾကညမ စသည)ႈႏငဆ ငသည စက ားလြ ားမ ားႈႏင စက ားစ မ ားက ေဖ ထ တသတမတရန ေခါငားခ ငားရ ကစ ေပါငားစဥားစ ားသည က႑တစခ က လ ပေဆ ငပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏ တ န႔ျပနမ မ ားက က နယကစယ ားေပၚမ ေရားပါ။ ၂။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ႈႏငပတသကျပား ေဆ ားေႈႏ ားပါ။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ၏ အဓ ပါၸယႈႏင ပတသကျပားေဆ ားေႈႏ ားပါ။

မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ားအစ လ ကေဖ ျပျခငား

အသ ားထ ပပ ားသညစက အမ ားအစ ား သ ႔မဟ တ ပ စတ စက ေပၚတ င ဗလ က ကမ ားပါေသ အစ အေဝားလ ကေဖ ျပသညပြ က ဆ ြပါ ပြ ၏အလယတ င မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ားေရားထညပါ။ အတနားလ က ေခါငားခ ငားရ ကစဉားစ ားမ လ ပေနစဥ ပြ အ ားျဖညစ ကရန ေရ ငျခယေဘ ပငမ ားက ထ ားရ ပါ။ ျဖညစ ကျပားေသ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ စ ေဝားေဖ ျပပြ အ ား ေန ကဆြ ားအကြျဖတမ တ ငအသြ ားျပ ရန သ မားထ ားပါ။

Page 46: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 45 ဇ န ၂၀၁၅

၂။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ားဇယ ားဆ ြျခငား ၁။ အတနားအ ား ပားေပါငားေလလ မည အဖ ြ႔ ၆ ဖ ြ႔အျဖစ ခ ြလ ကပါ။ လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ား စ ရ ကမ ား ေဝေပားပါ။ အဖ ြ႔တ ငားက အပ မ တတစခ စေပားပါ အလ ပတ ဝနမ ားက ရငားၿပပါ

အဖ ြ႔တစဖ ြ႔မ အဖ ြ႔ဝငတစဥားစအ ား စ ဖတသ၊မတတမားတငသ၊ ပြြပ ားေရားမား၊အခ နမတတမားတငသ၊အစရငခြသမ ားအျဖစ အစရ သျဖင တ ဝနမ ားခ ြေဝေပားပါ။

စ ဖတသမ ားသည အဖ ြ႔သ ႔ ျဖစရပေလလ မ မ ားအ ား ဖတျပသငသည။ အဖ ြ႔ဝငမ ားသည လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ား စ ရ ကမ ားက တစဥားခ ငားျဖညစ ကသငသည။

စ ရ ကေပၚတ ငေဖ ျပထ ားေသ အမတေပားစနစက အသြ ားျပ ျပား လဆ ၏ တစေန႔တ အတ ငား ျဖစရပတစခ စမ သမ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က မညသ ႔သကေရ ကမ ရ ေၾက ငား မတသ ားပါ။

သငတ ႔၏ အေျဖမ ားက တစခ ခ ငားစေဆ ားေႈႏ ားျပား အ လြ ားသေဘ တညစ ျဖင လဆ အတ က ျပားေျမ ကေသ အဖ ြ႔လ ကဇယ ားတစခ ျပ လ ပရမည။

မတတမားတငသမ ားအ ား အဖ ြ႔လ ကဇယ ားမ တေပၚတ င အဖ ြ႔၏တညေသ သေဘ ထ ားက မတသ ားခ ငားပါ။ တစေန႔တ လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ မညသ ႔က ဆငားေၾက ငားႈႏင ျမငတကေၾက ငားျပသရန အစကေျပ ကမ ားက ဆကဆ ြပါ။

၂။ လဆ ၏တစေန႔တ အ ား ေအ ကပါေဖ ျပမ အတ ငား ဖတပါ။ ျဖစရပတစခ စသည လဆ ၏တစေန႔တ က မညသ ႔သကေရ ကမ ရ သည က ေဖ ျပရန ဇယ ားတ င အစကတစခ မတသ ားပါ။

A. လဆ သည သ ယ ေသ ေနသ သညေန႔တစေန႔တ ငႈႏ ားထလ သည။ B. သမစ တၾက က ဝတစြ တစစြ က ဝတဆငလ ကသည။ သမထမငားစ ားေနခ နတ င သ႔၏အမျဖစသမ ဝငလ ျပား "လဆ ၊နငဒဝတစြ ၾကားနြ႔

ၾကညရအရ ပဆ ားလ ကတ ဟယ"ဟ ေအ ေျပ လ ကပါသည။ ေက ငားကလေတ အ ားလြ ားနငက ျပကရယျပ ၾကလ မမယ" C. ေက ငားသ ႔အသ ားတ င လဆ သည သ႔အခ စဆြ ားသငယခ ငားျဖစသည ပတထရစရ ႈႏင ဆြ သည။ ပတထရစရ အ ား

သမအမေျပ ခြသညမ ားက ျပနေျပ ျပျပား သမဘယလ ခြစ ားခြရေၾက ငား ျပနေျပ ျပသည။ D. သမ ခငမငမ က မညမ အေလားထ ားေၾက ငားႈႏင တစဥားႈႏငတစဥား ေဖားမကညမ က မညမ အေလားထ ားေၾက ငား

ပတထရစရ က ေျပ ျပခြသည။ E. သတ ႔ေက ငားသ ႔ေရ ကသညအခါ လဆ ဆရ /မ တစေယ ကမ မေန႔က ေဘ လြ ားကစ ားရ တ င

သမ၏စ မားေဆ ငမ က ခ ားမ မားခြပါသည။ F. သခ ၤ အတနားတ င လဆ ဆရ /မ မ လဆ အမတ C ရခြသည သခ ၤ ေမားခ နားက ျပနေပားခြပါသည။ G. ေက ငားမ အ မသ ႔အျပန လဆ သည သမၾက ကေနေသ ေက ငေလားမ အျခ ားေက ငမေလား၏လကက က ငေနသညက

ေတ ႔လ ကရသည။ H. လဆ မ စ တအေႈႏ ကအယကျဖစသ ားသည။ သမဟ လမားဆကေလ ကေနတယ ဒါေၾက င႔ သမဟ သမ၏

အ မနားခ ငား အသက ၇ နစ အရ ယ ကေလားမ ားပါေသ ေဘ လြ ားအသငားက နညားၿပေပားဖ ႔ရန အခ နမနေရ ကန ငပါတယ သမ က ငားထြသ ႔ေရ ကၿပား ကေလားေတ ရြ႕ ၿပြ ားေနတြ႔ မ ကန မ ားက ၿမငၿပားေသ အခါမ သမဟ စ တလ ပရ ားလ ပါတယ သမသည အသငားအ ေအ ငပ ြခြႈႏ ငရန နညားျပဖ ႔အသငျဖစေနပါျပ။

၃။ အဖ ြ႔လ ကအစရငခြမ အဖ ြ႔ရြ႕ အစရငခြသမ ား ဟ အတနားက သတ ႔အဖ ြ႕၏ ေတ ႔ရ မ မ ားက ေၾကၿင ရမယ လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ

ဇယ ားက ကအလ တ အ ားျပသျပား အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စမ အေျဖမ ားက ယငားဗလ က ကထြတ င ျဖညပါ။ တစဖ ြ႔ခ ငားစအတ က မတညေသ သေကတမ ားသြ ားပါ ( အဝ ငား၊ ေလားေဒါင႔၊ ၾတ ဂြ၊ ဆႈႏ ငားမကငားပြ အစရ သၿဖင႔) သ ႔မဟ တ တစဖ ြ႔ခ ငားစအတ က အေရ ငမ ားသြ ားပါ

အဖ ြ႕မ ားရြ႕တ န႔ၿပနမ မ ားမ တညမ မ ားနင႔ က ြၿပ ားမ မ ားက ေဆ ားေႈႏ ားပါ လဆ ၏တစေန႔တ ႈႏငပတသကျပား အတနား၏ေယဘက သေဘ ထ ားမ အဘယနညား။

၄။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အဖ ြ႔လ ကအေနအထ ားတ င ဆကရ ေနခ ငားပါ ေရ ဘတတ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ စ ရ ကအ ား ေဝေပားပါ။ အဖ ြ႔တ ငားက အပ မ တတစခ စေပားပါ အလ ပတ ဝနမ ားက ရငားၿပပါ

အဖ ြ႔သ ားမ ား၏တ ဝနမ ားက ဖလယေပားပါ။ ေရ ဘတတ ျဖစရပေလလ မ က ဖတျပျပား သငပထမတစခ က လ ပခြသလ ပင စ ရ ကအ ားျဖညစ ကေပားပါ။ တစေယ ကခ ငားစမ စ ရ ကအ ားျဖညစ ကျပားေန က တစေယ ကခ ငားစ၏အေျဖမ ားက ေဆ ားေႈႏ ားက

ေရ ဘတတ အတ က ျပားေျမ ကေသ အဖ ြ႔လ ကဇယ ားတစခ ျပ လ ပရမည။ တစေန႔တ

Page 47: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 46 ဇ န ၂၀၁၅

ေရ ဘတတ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ မညသ ႔ က ဆငားေၾက ငားႈႏင ျမငတကေၾက ငားျပသရန အစကေျပ ကမ ားက ဆကဆ ြပါ။

၅။ အဖ ြ႔လ ကအစရငခြမ အဖ ြ႔ရြ႕ အစရငခြသမ ား ဟ အတနားက သတ ႔အဖ ြ႕၏ ေတ ႔ရ မ မ ားက ေၾကၿင ရမယ ေရ ဘတတ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ

ဇယ ားက ကအလ တ အ ားျပသျပား အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စမ အေျဖမ ားက ယငားဗလ က ကထြတ င ျဖညပါ။ တစဖ ြ႔ခ ငားစအတ က မတညေသ သေကတမ ားသြ ားပါ ( အဝ ငား၊ ေလားေဒါင႔၊ ၾတ ဂြ၊ ဆႈႏ ငားမကငားပြ အစရ သၿဖင႔) သ ႔မဟ တ တစဖ ြ႔ခ ငားစအတ က အေရ ငမ ားသြ ားပါ

အဖ ြ႕မ ားရြ႕တ န႔ၿပနမ မ ားမ တညမ မ ားနင႔ က ြၿပ ားမ မ ားက ေဆ ားေႈႏ ားပါ ေရ ဘတတ ၏တစေန႔တ ႈႏင ပတသကျပား အတနား၏ေယဘက သေဘ ထ ားမ အဘယနညား။

၃။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က ျမႇငတငျခငား

၁။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ား ျမႇငတငရန နညားလမားမ ားက ရ ေဖ သတမတရမည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ လဆ ၏တစေန႔တ ႈႏင ေရ ဘတတ ၏ တစေန႔တ တ ႔တ ငျဖစပ ကခြသည အျဖစပ ကမ ားက မတမ ပါေစ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေမားျမနားပါ -

ယငားအျဖစပ ကမ ားမ သငေန႔စဥဘဝတ ငျဖစပ ကေနသည ျဖစရပမ ားႈႏင ဆငဆငတပါသလ ား မညသညအေျခေနမ ားက သင၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားတတသညစ တက တ ားျမငပါေစသနညား။ အ မတ ငလ ား၊။

ေက ငားတ ငလ ား။

၂။ သငပ နားေပၚ၌ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏အေျဖမ ားက “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ျမငမ ားေစရန အေျခအေနမ ား”ဆ သည ေခါငားစဉေအ ကတ င စ ေဆ ငားေဖ ျပပါ။ ၃။ လဆ ႈႏင/သ ႔ ေရ ဘတတ တ ႔၏ျဖစရပေလလ မ မ ားမ (သ ႔) ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏က ယပ ငဘဝမ ားမ အခ ႕ေသ ဥပမ မ ားက ထ တႈႏ တခ ငားပါ။ ယငားဥပမ မ ားသည ၎တ ၏ အၾကြ ျပ ခ ကမ ားက သငေလ ေစသည ဥပမ မ ားျဖစရမည။

မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဆ သညမ အဘယနညား ဆ သညက အသြ ားျပ ပါ။ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အ ား ျမႇငတငေပားသည အေျခအေန မ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမရ ေဖ သတမတရ တ င အကေပားမည ခ ကျခငားလကငငားကၽ မားက ငသ။

၄။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ဝါက မ ားက ျဖညစ ကပါ

ဤဝါက အ ားျဖညစ ကရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ခ ငားပါ - ကၽ နေတ /မ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ သည အခ နမ ..... နမန တ န႔ျပနခ ကမ ားအနညားငယက ေဆ ားေႈႏ ားပါ။ ဤဝါက အတ က န ဂြ ားငါားခ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေရားခ ငားပါ။

Page 48: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 47 ဇ န ၂၀၁၅

လဆ ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ားက က

အမည ________________________________________________________ ေန႔စ ြ________________________________________

လမားညႊနခ ကမ ား- လဆ ၏တေန႔တ အတ က ေအ ကပါေဖ ျပခ ကက ဖတပါ။ လဆ ၏ တစေန႔တ အတ ငား ျဖစရပတစခ စမ သမ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က

မညသ ႔သကေရ ကမ ရ ေၾက ငား ျပသရန အစကတစစက ဆ ြပါ။

ၿဖစစဥ A. လဆ သည သ ယ ေသ ေနသ သညေန႔တစေန႔တ ငႈႏ ားထလ သည။ B. သမစ တၾက က ဝတစြ တစစြ က ဝတဆငလ ကသည။ သမထမငားစ ားေနခ နတ င သ႔၏အမျဖစသမ ဝငလ ျပား “လဆ ၊နငဒဝတစြ ၾကားနြ႔ ၾကညရအရ ပဆ ားလ ကတ ဟယ"ဟ ေအ ေျပ လ ကပါသည။ ေက ငားကလေတ အ ားလြ ားနငက ျပကရယျပ ၾကလ မမယ” C. ေက ငားသ ႔အသ ားတ င လဆ သည သ႔အခ စဆြ ားသငယခ ငားျဖစသည ပတထရစရ ႈႏင ဆြ သည။ ပတထရစရ အ ား သမအမေျပ ခြသညမ ားက ျပနေျပ ျပျပား သမဘယလ ခြစ ားခြရေၾက ငား ျပနေျပ ျပသည။ D. သမ ခငမငမ က မညမ အေလားထ ားေၾက ငားႈႏင တစဥားႈႏငတစဥား ေဖားမကညမ က မညမ အေလားထ ားေၾက ငား ပတထရစရ က ေျပ ျပခြသည။ အမတေပားၿခငား ၁-၄= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဆ ားရ ားေသ သကေရ ကမ ရ ခြ႕သည ၅-၆= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အေပၚ သကေရ ကမ မရ ခြ႕ပါ။ ၇-၁၀= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အေပၚ ေက ငားမ နေသ သကေရ ကမ ရ ခြ႕သည

ၿဖစစဥ E. သတ ႔ေက ငားသ ႔ေရ ကသညအခါ လဆ ဆရ /မ တစေယ ကမ မေန႔က ေဘ လြ ားကစ ားရ တ င သမ၏စ မားေဆ ငမ က ခ ားမ မားခြပါသည။ F. သခ ၤ အတနားတ င လဆ ဆရ /မ မ လဆ အမတ C ရခြသည သခ ၤ ေမားခ နားက ျပနေပားခြပါသည။ G. ေက ငားမ အ မသ ႔အျပန လဆ သည သမၾက ကေနေသ ေက ငေလားမ အျခ ားေက ငမေလား၏လကက က ငေနသညက ေတ ႔လ ကရသည။ H. လဆ မ စ တအေႈႏ ကအယကျဖစသ ားသည။ သမဟ လမားဆကေလ ကေနတယ ဒါေၾက င႔ သမဟ သမ၏ အ မနားခ ငား အသက ၇ နစ အရ ယ ကေလားမ ားပါေသ ေဘ လြ ားအသငားက နညားၿပေပားဖ ႔ရန အခ နမနေရ ကန ငပါတယ သမ က ငားထြသ ႔ေရ ကၿပား ကေလားေတ ရြ႕ ၿပြ ားေနတြ႔ မ ကန မ ားက ၿမငၿပားေသ အခါမ သမဟ စ တလ ပရ ားလ ပါတယ သမသည အသငားအ ေအ ငပ ြခြႈႏ ငရန နညားျပဖ ႔အသငျဖစေနပါျပ။

မ မ က ယက ယ ေလားစ ားမ မရ ျခငား သကေရ ကမ မရ ပါ မ မ က ယက အလ န တနဖ ားထ ားမ

၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉ ၁၀

ၿဖစရပ- A

ၿဖစရပ-B

ၿဖစရပ-C

ၿဖစရပ-D

ၿဖစရပ-E

ၿဖစရပ-F

ၿဖစရပ-G

ၿဖစရပ-H

Page 49: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 48 ဇ န ၂၀၁၅

ေရ ဘတတ ၏ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဇယ ားက ကအလ တ

အမည ________________________________________________________ ေန႔စ ြ_______________________________________

လမားညႊနခ ကမ ား- ေရ ဘတတ ၏ တစေန႔တ အ ား ေအ ကပါေဖ ျပမ အတ ငား ဖတပါ။ ေရ ဘတတ ၏ တစေန႔တ အတ ငား ျဖစရပတစခ စမ သ၏မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ က

မညသ ႔သကေရ ကမ ရ ေၾက ငား ျပသရန အစကတစစက ဆ ြပါ။

ၿဖစရပ A. ခါတ ငားလ ပင ၈တနားအရ ယ ေရ ဘတတ သည အ ပရ မႈႏ ားလ ျပား သ႔၏ညေလားႈႏင ညမေလားတ ႔ မားဖ ေခ ငထြတ ငရနျဖစေနၾကသညက ၾက ားလ ကသည။ B. ေရ ဘတတ သည ေက ငားသ ႔ေရ ကသညအခါ သ၏ေဘစေဘ အသငားေဖ ႈႏစေယ ကမ သ႔အ ား မေန႔ညက ကစ ားပ ြတ ငအဆြ ားတ င လကပစေဘ ႈႏစလြ ားအ ား မ ေအ ငမဖမားႈႏ ငခြသညအတ က ရ ြားခြျခငားေၾက င အျပစတငလ ကပါသည။ C. ထ စဉတ င လကေထ ကေက ငားအ ပၾကားေရ ကလ ျပား ေဘစေဘ ရြ ၏ ေလ က ခနားထြတ င ေရ ဘတတ သြ ားႈႏ နားလ ကသည ရ ငားစ ငားေသ စက ားမ ားက ၾက ားသ ားျခငားေၾက င သ႔အ ား "အျပစရ ေၾက ငား" ေျပ သ ားပါသည။ D. ေက ငားေခါငားေလ ငားတားပါျပ။ သ ပၸြအတနားသ ႔အသ ား ေရ ဘတတ သည ေက ငားမ အထငေပၚဆြ ား ေက ငမေလား ၃ ေယ ကက ေရ ဘ တတ မ ဝငတ ကမ သ ားသည။ ေက ငမေလားမ ားက ေရ ဘတတ အ ား ေသ ၾက ေန႔တ င သတ ႔ထြမ တစေယ ကေယ က၏အ မတ ငက ငားပမည ပါတပ ြသ ႔တကေရ ကရန ဖ တသ ားပါသည။ အမတေပားၿခငား ၁-၄= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ဆ ားရ ားေသ သကေရ ကမ ရ ခြ႕သည ၅-၆= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အေပၚ သကေရ ကမ မရ ခြ႕ပါ။ ၇-၁၀= ၿဖစစဥဟ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ အေပၚ ေက ငားမ နေသ သကေရ ကမ ရ ခြ႕သည

ၿဖစစဥ E. ပြ မနေအ ားျဖင ေက ငားသ ားေက ငားတစေယ ကျဖစသည ေရ ဘတတ သည မေန႔ညက သ ပၸြအ မစ အ ားျပားဆြ ားေအ င မလ ပထ ားပါ။ F. ဆရ မ သ႔က ေခၚျပား ေမားခ နားတစခ အ ားေျဖဆ ခ ငားရ တ င သမ "ယငားေမားခ နားအ ားန ားမလညပါ"ဟ ျပနေျဖသညအခါ ဆရ မ ေန ကေက ငားသ ားတစဥားက ခ ကျခငားေခၚလ ကပါသည။ G. ေရ ဘတတ ေက ငားမျပနလ စဉ ေဒသတ ငားသတငားစ တ ကတစခ မ ရပ တ (သတငားသမ ား)တစဥားမ ေရ ဘတတ အ ားလမားတ ားျပား အငတ ဗ ားပါသည။ သမသည ေရ ဘတတ ႈႏင သ၏ ျပ ငပ ြဆ ရ ျပညနယေပ ပ ြရႊငပ ြဓ တပြ အေၾက ငားေဆ ငားပါားတစပ ဒ ေရားမညျဖစသည။ H. ေရ ဘတတ သည အ မသ ႔စ တလ ပရ ားစ ျဖင အျမနအေျပားျပနလ ျပား သတငားစ တ ငပါလ မည သ႔ေဆ ငားပါားအေၾက ငားေျပ ျပပါသည။ သ ႔ေသ သ႔အေဖသည အလ ပက သ ားေနသညလမားတ ငေရ ကေနျပား ယခ သ႔တ ငန ားေထ ငရနအခ နမရ ေၾက ငား ေရ ဘတတ အ ားေျပ လ ကသည။

မ မ က ယက ယ ေလားစ ားမ မရ ျခငား သကေရ ကမ မရ ပါ မ မ က ယက အလ န တနဖ ားထ ားမ

၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉ ၁၀

ၿဖစရပ- A

ၿဖစရပ-B

ၿဖစရပ-C

ၿဖစရပ-D

ၿဖစရပ-E

ၿဖစရပ-F

ၿဖစရပ-G

ၿဖစရပ-H

Page 50: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား”

စ မ ကႈႏ 49 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနား သငခနားစ ၃ -

1. မ မ က ယက တနဖ ားထ ားမ ႈႏင ဆကစပေသ စက ားလြ ားသြ ားလြ ားအ ား စ ေဆ ငားေဖ ျပေပားပါ။

2. သင မ မ က ယက တနဖ ားထ ားတတရန သ ႔မဟ တ အျခ ားသမ ားအတ က မ မ က ယက တနဖ ားထ ားတတရန လ ပေဆ ငႈႏ ငေသ

အရ ႈႏစခ က ေဖ ျပပါ။

Page 51: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 50 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၄ - လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နလ ေစရနႈႏင က နားမ ေရား အႈႏရ ယမ ားအ ား ေရ ငၾကဥရန သ ႔မဟ တ ၎တ ႔အ ားေလ ခ ရနအတ က လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား အရညအခ ငားမ ားက အသြ ားျပ ရန စ မားရည ျပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၈ - အ ားေပားေထ ကခြျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက တစဥားတစေယ ကအတ ကျဖစေစ၊ မ သ ားစ အတ က ျဖစေစ၊ ရပရ လထ ၏ က နားမ ေရားအတ က ျဖစေစ က နားမ ေရားအတ က အ ားေပားႈႏ ငသည စ မားေဆ ငရညက ျပသေပလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

1. လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား ႈႏငပတသကသည က နားမ ေရားအယအဆမ ားက န ားလညျခငားက ေဖ ျပပါ။ 2. က နားမ ေရားက အဆငျမႇငရန လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား ကၽ မားက ငမ မ ားက ေဖ ျပပါ။ 3. အစရငခြစ ေရားသ ားသညကၽ မားက ငမ ကြသ ႔ေသ သင ေဖ ျပေပားသည အျခ ားကၽ မားက ငမ မ ားက လ ပေဆ ငပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည သတ ႔၏ျပဇ တက ေဆ ငရ ကရန လ အပသည မညသည ပစၥညားမ ား သ ႔မဟ တ

က ရ ယ တနဆ ပလ မ ား ရ ေဖ ျခငားအတ က တ ၀နရ ပါသည။ ေက ငားသ ားတစဥားခ ငားစအတ က ဆကသ ယေျပ ဆ ေရား အတတမ ားပါေသ စ ရ ကမ ား

လ ပထြ ားလ ပနညားမ ား ၁။ ဆရ ၊ ဆရ မမ အေလားထ ားသည-

၎လ ပေဆ ငခ ကသည ဆကဆြေရားႈႏငပတသကျပား ေအ ကပါ အဓ က အခ ကမ ားက ျပနလညခ ငမ ေစရန အခ ငအလမားက ေပားသည- ေက ငားမ နသညဆကဆြေရားသည ပ ဂ လေရားႈႏငလ ပငနားခ င ဆကသ ယ ေရားမ ားအတ က အေရားပါပါသည။ ဆကဆြေရားက အျခ ားလမ ား၏ခြစ ားခ ကမ ားႈႏင ဆ လ သညမ ားက န ားလညျခငား ေသခ ေစျခငားအ ားျဖင

အဆငျမငႈႏ ငသည။ လ ငပ ငားဆ ငရ ခြစ ားခ ကမ ား၊ အလ ဆႈႏၵမ ားႈႏင ကန႔သတခ ကမ ားသည လ ငပ ငားဆ ငရ ဆကသ ယခ က

မ ားက တ ားတကေစသညအေၾက ငားအရ အတ က ဆကဆြေရား ဆကဆြေရားတ င လ ငပ ငားဆ ငရ ဆကသ ယမ ႈႏင မညသည လ ငပ ငားဆ င ရ အျပ အမအတ ကမဆ

သေဘ တညမ ေသခ ေစရန လ အပပါ သည။ သ႑နလ ပသရ ပေဆ ငျခငားမျပ လ ပမ ဆကသ ယေျပ ဆ ေရား အတတမ ားပါေသ စ ရ ကမ ားက အခ နေပားဖတရ ပါ။

၂။ ဒအ မစ အရငၾက တငျပား ေက ငားသ ားမ ားသည သတ ႔၏က နားမ ေရား က ျမႇငတငရန အက ားရ သည လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား

ဆကသ ယေရား ကၽ မားက ငမ မ ားက ေလလ ျပား ေလက ငထ ားသငသည။ ခကခြသည အေျခအေနမ ားအေၾက ငားက ေခါငားျခငားရ က အေျဖရ သည ဆကရငအခ နတ ေလားတစခ သည အကအညရႈႏ ငသည။ အျငငားပ ားတတသည က စၥမ ားက ေျဖရငားရန အဖ ြ႔အစညား စြသတမတခ ကမ ားႈႏင ေက ငားမ၀ါဒအေပၚမတညျပား သငသည ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက အေၾက ငားအရ မ ားစ ရငားျပ စ ျပား စဥားစ ားေတ ားေခၚရနအတ က ေပားခ င ေပားႈႏ ငသည။ အခ ႕ေသ အညအမ ခ ြျခငားက အသြ ားျပ ပါ ဆ သညမ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက အ ပစ ငယေလားမ ား ငါားေယ က သ ႔မဟ တ ေျခ ကေယ က ခ ြျခငားျဖစသည။

Page 52: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 51 ဇ န ၂၀၁၅

၃။ အ ပစ ငယျဖင သ႐ ပေဆ ငေစျခငား အ ပစ ငယမ ားတ င အလ ပလ ပက ငျခငားျဖင ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏ အသက အရ ယလ ကၾကြ ေတ ႔ရသည ခကခြေသ လ ပေဖ က ငဖက သ ႔မဟ တ မ သ ားစ အေနအထ ားမ ားေျမ ကမ ားစ က ေခါငားခ ငား႐ က အေျဖရ သည။ သငအ ပစ သည ပါဝငေဆ ငရ ကရန အေနအထ ားတစခ က ေရ ားခ ယသင သည။ လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား အေၾက ငားအရ က သင သငယခြျပားသညက အသြ ားျပ ျပား သငအ ပစ မထ တေဖ ထ ားသည အေနအထ ားက တြ ႔ျပန ေပားသည ထ ေရ ကသညနညားလမားက ေဖ ျပရန ျပဇ တအေသားစ ားတစခ ဖနတားပါ။ အ ပစ ၏အဖ ြ႔ဝငတစေယ ကစသည ျပဇ တတ ငပါဝငေဆ ငရ ကသညက ေသခ ေအ ငလ ပပါ။ သငသည အတနားအတ က ျပဇ တက တငျပလ မမည။ တငျပခ ကျပားေန က အ ပစ ၾကား၏ေဆ ားေႈႏ ားခ ကတ င အေျခအေနက ထ ထ ေရ ကေရ က ျပနေပါငားသငားဆကဆြေရား ကၽ မားက ငမ မ ားက ျပနလညသြ ားသပပါ။ အ ပစ တစခ စသည ၎ျပဇ တက တငျပသကြသ ႔ သငသည အ ပစ မ အသြ ားျပ သည အေျခအေနႈႏငကၽ မားက ငမ မ ားက အက ဥားခ ပရန မတတမားမ ား ယထ ားသငသည။ ၎အခ ကအလကသည အဆ ပါလ ပငနား၏ေန ကအစ တအပ ငားအတ က အသြ ားျပ လ မမညျဖစသည။

၄။ သားျခ ားအစရငခြစ အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား အ ပစ အ ားလြ ားသည အတနားသ ႔ သတ ႔၏ျပဇ တမ ားက တငျပျပားေန က သငသည ဆကသ ယသညအေျခအေနတစခ စတ င အသြ ားျပ ခြသည ဆကဆြေရားကၽ မားက ငမ မ ားအေၾက ငားေရားသ ားရန သားျခ ား အလ ပလ ပႈႏ င လ မမည။ တငျပထ ားသည သငအ ပစ တစခ အပါအဝင တငျပထ ားသည အေျခအေန တစခ စအတ က အက ဥားခ ပက ေရားသ ားပါ။ အေျခအေနတစခ စတ ငအသြ ားျပ မည မတညေသ လပ ဂ လ အခ ငားခ ငား ၾက ား ဆကသ ယေရားက ရငားျပပါ။ ျဖစႈႏ ငသည တ ားတကမ မ ားအတ က အေျခအေနတစခ စက စ စစ ေလလ ျပား အေျခအေနတ င အသြ ားျပ ႈႏ ငသည အျခ ားဆကဆြေရားကၽ မားက ငမ မ ား အေၾက ငား အၾကြျပ ခ ကမ ားက ျပ လ ပပါ။

အထားေထ ကပြမ မ ားလ အပေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ပြပ ားျခငား - အထားလ အပခ ကမ ားရ ေနေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ယငားသ႑နလ ပ သရ ပေဆ ငျခငားတ င ပါဝငရန ၄ငားတ ႔အတ က ေရ ားခ ယခ ငမ ားေပားပါ။ သရ ပေဆ ငျခငားထက ဇ တလမားရ ကညႊနားက ဖနတားရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေရ ားခ ယႈႏ ငသည။

1. သငသ ေသ သငယခ ငား (သ ႔) တစစြ တစေယ ကမ သငအ ား မားယစေဆားဝါားမ ား စမားသြ ားၾကညရန ေတ ငားဆ လ ျခငား။

2. သငညက ေမ ငႈႏမမ ားမ ၄ငားတ ႔အတ က သငမ ဘမ ားက လ မေပားရန ေတ ငားဆ ျခငား။ 3. သငယခ ငားတစေယ ကမ ၄ငား၏ ဖခငမ အလ ပျပ တသ ားျပားေန က သႈႏငအတ ဆ ငတစဆ ငတ င

အဝတစ ားမ ားအလစသ တရန ေတ ငားဆ လ ျခငား။ 4. သငယခ ငားမ စ ေမားပ ြတ င သႈႏငအတခ ားခ ရနေတ ငားဆ လ ျခငား။ 5. သငရညားစ ားေက ငေလား/ေက ငမေလားမ "သငတ ႔အခ စေရားအ ား ေန ကအဆငသ ႔တ ား"လ ျပား သငဘကမ

အဆငသငမျဖစေသားျခငား။ အျခ ားသငခနားစ လမားညႊနခ ကမ ား- အ ပစ တစခ စတ င အျပ သေဘ ေဆ ငသည ဆကဆြေရားႈႏငအတ ဇ တလမားတ တစခ ရ မညအစ ား ႈႏစခ ရ ေအ ငလ ပပါ။ ဇ တလမားတ ႈႏစခ လြ ားက တစခ နတညားစတငပါ။ 1. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည လ ပေဖ က ငဖကမ ား၊ မ သ ားစ ဝငမ ား၊ သငယခ ငားမ ား၊ အတနားေဖ မ ားအၾက ား

အခ ႕ေသ အျငငားပ ားမ မ ားႈႏင အတေရ ကလ ၾကသည။ 2. ပထမဇ တလမားတ တ င အျငငားပ ားမ သည ဆ ားရ ားသည ဆကသ ယေရား ကၽ မားက ငမ မ ားႈႏငအတ ညြဖ ငားစ ျပားဆြ ားသ ားသည။ 3. ဒ တ ယဇ တလမားတ တ င တညသညအျငငားပ ားမ ရ ေသ လညား အျပ သေဘ ေဆ ငသည ဆကဆြေရား ကၽ မားက ငမ မ ားေၾက င

ဇ တလမား တ သည ေက ငားမ နစ ျပားဆြ ားသ ားသည။ 4. ဇ တလမားတ ႈႏစခ ၾက ားရ က ျခ ားခ ကမ ားေပၚတ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ အစရငခြ

Page 53: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 52 ဇ န ၂၀၁၅

ဆကသ ယေျပ ဆ ေရားအတတမ ား

စညားကမားခ ကမ ား-

ႈႏ တျဖင ေျပ ဆ ဆကသ ယျခငား- အေတ ားအေခၚမ ား၊ အၾကြဉ ဏမ ား၊ ယြ ၾကညမ မ ားႈႏင အလ ဆႈႏၵမ ားက ေဖ ျပရန

စက ားလြ ားမ ားအသြ ားျပ ျခငား။

ႈႏ ားၾက ားတကၾက စ န ားေထ ငေပားျခငား- အျခ ားလပ ဂ လ၏မကေဆက ၾက ားန ျခငား၊ အေၾက ငားအရ စဥားစ ားေပားျခငားႈႏင တြ ႔ျပနျခငား။

ေျခဟန လကဟနျဖင ဆကသ ယျခငား- ႈႏ တျဖငမေျပ ဆ ဘြ ဆကသ ယသညပြ စြ

သငက စၥက ထ ထ ေရ ကေရ ကေဖ ျပပါ-

သငက စၥက ေဖ ျပပါ- ျဖစပ ကေနသည သငအျမငက ေဖ ျပျပား သငမညသ ႔ ခြစ ားရသညက ေျပ ျပပါ။ သငေဒါသတ င သ သ ႔မဟ တ သမ မညကြသ ႔ပါဝငသညက ေျပ ျပပါ။ “ကၽ ႈႏ ပ” မကေဆမ ားက အသြ ားျပ ပါ- သင အသြ ားျပ ေနသည စက ားလြ ားမ ား အေၾက ငား စဥားစ ားပါ။ “ကၽ ႈႏ ပ”ျဖင သငစ ေၾက ငားမ ားက စပါ။ “သင” ဟေသ စ ေၾက ငားမ ားျဖင အျခ ားသအ ားတ ကခ ကျခငားသည အျမြတမား ဆ ားရ ားေစပါသည။ ေျခဟန လကဟနျဖင ဆကသ ယျခငား-သင က ယအမအရ မ ား၊ မ ကႈႏ အမအရ မ ားႈႏင သင၏ ေျခဟန လကဟနျဖင ဆကသ ယျခငားတ ႔တ င အ ရ ြထ ားပါ။ သင ေျခဟနလကဟနျဖင ဆကသ ယျခငားမ သငစက ားလြ ားမ ားက ေပားပ ႔ျခငားသည တညေသ မကေဆက ေပားျခငားျဖစပါသည။ န ားေထ ငျပားန ားလညပါ- အျခ ားလမ ားေျပ ဆ သညက တေလားတစ ား န ားေထ ငပါ။ အျခ ားသမ ား၏အျမင႐ ေထ ငႈႏင သတ ႔၏ခြစ ားခ ကမ ားက န ားလည ေအ င ၾက ားစ ားပါ။ (သငသည အျမြတမားမမနႈႏ ငသညက သတ ရပါ။ သငသည ရငားလငားေသ စ တျဖင တစစြ တစေယ ကက န ားေထ ငလ လ င သတ ႔သည သင မစဥားစ ားထ ားသညအခ ကမ ားက စဥားစ ားေပားႈႏ ငျပား ျပန က ေျဖရငားျပားသ ားျဖစႈႏ ငသည။ သင က ယတ ငႈႏငပတသကျပား ပ မ လြ ျခြ စ တခ ေစျပား အတ ကအခြလ ပရန မ ားယ ငားႈႏ ငသညက လကခြႈႏ ငရန ပ မ ျပား မ မ က ယက ယ ေလားစ ားျခငား ရ ေစသည။) ႈႏ ားၾက ားတကၾက စ န ားေထ ငေပားျခငား

စက ားေျပ စ မားရညမ ား-

1. အဆကမျပတစက ားေျပ ျခငားက ေရ ငၾကဥပါ 2. သင စက ားမေျပ ခငစဥားစ ားပါ 3. အေက ငားျမငပါ 4. သငန ားေထ ငသက အေလားထ ားပါ 5. တ ကရ ကေျပ ပါ 6. ဖနတားႈႏ ငစ မားရ ပါ

န ားေထ င စ မားရညမ ား-

ဂရ စ ကန ားေထ ငပါ တြ ႔ျပနမ ေပားပါ ျပားဆြ ားေအ ငေျပ ပါေစ တညတညျင မျင မေနပါ က ယက ယျပန႔ျပန႔စဥားစ ားပါ ၾက ားမျဖတပါႈႏင

Page 54: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 53 ဇ န ၂၀၁၅

သင က ယတ င၏အမအရ ေဖ ျပျခငား-

ပဋ ပကၡက လအတ ငား သငရြစ တခြစ ားမ က ေဖ ျပရန ေရ ားခ ယသည နညားလမားက ထ ပဋ ပကၡက အျပ သေဘ သ ႔မဟ တ အပ ကသေဘ နညားလမားျဖင ေျဖရငားႈႏ င၊ မရငားႈႏ ငသညက မၾက ခဏဆြ ားျဖတလ မမည။

သငသည ေဒါသထ ကျခငား သ ႔မဟ တ ျခ မားေျခ ကျခငားနညားလမားမ ားျဖင ဆကသ ယျခငားက ေရ ငရ ားရပါမည။ ေဒါသထ ကျခငား သ ႔မဟ တ ျခ မားေျခ ကျခငားသည အဆြ ားသတတ င ဆ ားရ ားစ ပဋ ပကက အစဥအျမြျဖစေပၚေစသည။

မနကနသညစက ားလြ ားမ ားက ေရ ားခ ယျခငား-

ပဋ ပက က လအတ ငား အျခ ားသမ ားအ ား သင စက ားေျပ ဆ ေသ အခါ သငစက ားလြ ားမ ားက ဂရ တစ ကေရ ားခ ယမ သညအေရားၾကားပါသည။ အျခ ားသအမညမ ားက မေခၚပါႈႏင သ ႔မဟ တ သ/သမ၏စ တကားမ ားက ရယစရ မလ ပပစပါႈႏင။ ျဖစႈႏ ငလ င အခ နၾက ယျပား သင ေျပ ခ ငသညက စစဥထ ားပါ။ သငခြစ ားခ ကက အျခ ားသမ ား တ တ က က သ ရ ေစရန အျပ သေဘ ေဆ ငသည စက ားလြ ားမ ားက ေရ ားခ ယပါ။

ေျခဟန လကဟနျဖင ဆကသ ယျခငား-

သငခႈႏၶ က ယအျပ အမသည တစခါတစရြတ င အျခ ားသမ ားအ ား စစမနသည ခြစ ားခ ကမ ားက ေျပ ျပႈႏ ငသည။ သငမ ကႈႏ အမအရ မ ား (မ ကေမ ငက တျခငားမ ား သ ႔မဟ တ အျပြ ားမ ား)၊ လကဟနေျခဟန (သငလကသားက လ ပခါျခငား သ ႔မဟ တ

လကေခ ငားမ ားေထ ကျပျခငား) ႈႏင က ယေနက ယထ ား (လကပ ကထ ားျခငား သ ႔မဟ တ အလ န နားကပစ ရပေနျခငား)တ ႔သည သင ေျပ ဆ ေနသညသက တ က သည အပ ကသေဘ မကေဆျဖင ဆကသ ယျခငားျဖစသည။

န ားေထ ငျခငား

န ားေထ ငျခငားသည ေျပ ဆ ျခငားထက ပဋ ပကၡေျဖရငားေရားအတ က ပ အေရားၾကားပါသည။ သငသည အျခ ားလမ ားက ဂရ တစ ကန ားေထ ငေပားေသ အခါ ထ သသည မညသညအတ ကေၾက င မေပ မရႊငျဖစသညက ေဖ ထ တႈႏ ငျပား

ေျဖရငားရနနညားလမားတစခ က ၾက ားစ ားရ ေဖ ႈႏ ငသည။ မ ကလြ ားခ ငားဆြ ေအ ငၾကညပါ သင ခႈႏၶ က ယက သကေတ ငသကတ ႈႏငလ တလ တလပလပထ ားပါ။ သငသည အျခ ားလတစေယ ကက ေျပ ဆ သညက န ားလညေၾက ငား ေသခ ေအ ငလ ပရန ထပေျပ ခ ငားပါ။ ၾက ားမျဖတပါႈႏင။

ေစစပညႇ ႈႏ ငားျခငား

ေစစပညႇ ႈႏ ငားျခငားသည ပဋ ပကၡက အေျဖတစခ ဆေရ ကရန ေဆ ားေႈႏ ားျခငား ျဖစပါသည။ ႈႏစဘကစလြ ားသည ေျဖရငားရနနညားလမားတစခ ဆသ ႔ေရ ကေအ င စ န႔လႊတျခငားမ ားက ျပ လ ပရမည။ ေစစပညႇ ႈႏ ငားျခငားမ ားသည ပဋ ပကၡက လ ငျမနစ ေျဖရငားေပားႈႏ ငပါသည။

Page 55: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 54 ဇ န ၂၀၁၅

စညားကမားခ ကမ ား-

ႈႏစဖကသေဘ တ ေစစပေျပၿင မားျခငား- လတစဥားခ ငားစသည လတ ငားက ေက နပေစသည အေျဖတစခ က ရေအ င

တစစြ တစခ က စ န႔လႊတရသည ေျဖရငားသညနညားလမားတစခ ။

ပားေပါငားေဆ ငရ ကျခငား- လတ ငား ေက နပေစသည အေျဖတစခ ရေအ င ႈႏစဘကလြ ားမ စ န႔လႊတစရ မလ သည

သေဘ ထ ားက ြလ ြျခငားမ ားအတ က ေျဖရငားႈႏ ငသညနညားလမား

Page 56: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င”

စ မ ကႈႏ 55 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနားသငခနားစ ၄ -

1. ထ ေရ ကေသ ေျပ ဆ ဆကဆြေရားအတ က ဗ ဟ ၃ မ ားက ေဖ ျပပါ။

2. သငမညသညဗ ဟ က အသြ ားျပ ရနအဆငေျပဆြ ားဟ ထငျပား ယငားသ ႔ ထငရသညအေၾက ငားရငားက ရငားျပပါ။

Page 57: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ မ ား”

စ မ ကႈႏ 56 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအႈႏရ ယမ ားက ေရ ငၾကညႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေလ ခ ႈႏ ငရန က နားမ ေရားေက ငားမ န လ ေစေသ အမအရ မ ားက က ငသြ ားရန စ မားရညၿပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၂ - လႊမားမ ားမ မ ားအ ား ဆနားစစေလလ ၾကညျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားဆ ငရ အမအက ငမ ားအေပၚ မ သ ားစ ၊ သငယခ ငား၊ ယဥေက ားမ ၊ မဒယ ၊ နညားပည ႈႏငအၿခ ားေသ အခ ကမ ား၏ လႊမားမ ားမ က ေလလ ရမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

၄ငားတ ႔ တ ြခ တခ ငသညသတစေယ က၏ အျပ သေဘ ေဆ င က ယရညက ယေသ ားမ ားက ေဖ ထ တသတမတပါ။ က နားမ ေသ ဆကဆြေရားတစခ အတ က လ အပသည အဆငမ ားက န ားလညပါ။ တညျမြေက ငားမ နဆကဆြေရားတစခ ျဖစလ ရန ဗ ဟ မ ားက ေဖ ျပပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား ေက ငားသ ားတစဥားစအတ က မ တမ ား -

ေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားဆ ငရ ေလက ငားခနားစ ရ ကအ ား တ ားတကေက ငားမ နလ ရန စတငေဆ ငရ ကပါ ေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားဆ ငရ ေလက ငားခနားစ ရ ကအတ က အၾကြဥ ဏနညားလမားေက ငားမ ား

လ ပထြ ားလ ပနညားမ ား 1. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား တစမသြ ားထ ၄ငားတ ႔စ ရ ကမ ားက နြပါတစဉတပ ခ ငားျပား ၄ငားတ ႔တ ြခ တမညသတ ငရ ရမည

အေရားၾကားဆြ ား အရညခ ငားငါားရပက စ ရငားျပ စ ခ ငားပါ။ အေျဖမ ားသည ရ ပရညေခ ေမ ၾကညေက ငားျခငားႈႏင အျခ ားရ ပပ ငား ဆ ငရ သ ငျပငမ ားမသည တ ဝနယတတျခငား၊ထကျမကျခငား၊ အျခ ားသ က ေက ငားမ နစ ဆကဆြတတျခငား ကြသ ႔ ဗဇစရ ကမ ားအထ ပါဝငႈႏ ငသည။

2. ကေလားမ ားအ ား ၄ငားတ ႔အနစသကဆြ ား လကၡဏ သ ငျပငမ ားအေၾက ငား ပါဝငေျပ ဆ ခ ငားပါ။ ကေလားမ ား၏အေျဖမ ားႈႏငပတသကျပား အျပ သေဘ ေဆ ငေပားပါ။ တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားတစခ ၏အစသည ရ ပပ ငားဆ ငရ စ ြေဆ ငျခငားျဖစသညအတ က အေျဖမ ားသည ရ ပပ ငားဆ ငရ လကၡဏ မ ားျဖစေနလ ငပင ျပန မရ ေပ။

3. ေက ငားမ နတညျမြေသ ဆကဆြေရား၏ အဆငငါားဆငက ဖတပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေအ ကပါေမားခ နားမ ားက ေမားျမနားပါ- ယငားအဆငငါားဆငလြ ားက ျဖတေက ရန အခ နမညမ ၾက မညဟ သငထငသနညား။

ကေလားမ ားမအေျဖမ ားသည ရကသတပတအနညားငယမ ႈႏစေပါငားမ ားစ ထ ျဖစႈႏ ငပါသည။ အေျဖမနဟ၍ မရ ေသ လညား အခ နအတ ငားတ တစခ ထ လ ေၾက ငား ရငားျပရမညျဖစသည။ ဆရ /မမ ဥပမ အေနျဖင ႈႏစအနညားဟ၍ ေျပ ဆ ႈႏ ငသည။

သငအရ ယေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ယငားအဆငမ ားအ ားလြ ားက ျဖတေက ရန အခ နမညမ ၾက မညဟ ထငသနညား။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရကသတပတမ ား (သ ႔) လမ ားထ ေျဖႈႏ ငသည။ ခဏတ ယစမားျခငား အေၾက ငားေဆ ားေႈႏ ားျပား ယငားႈႏင စစမနေသ ခ စျခငား ၾက ား က ျခ ားခ ကက လညား ေဆ ားေႈႏ ားပါ။

Page 58: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ မ ား”

စ မ ကႈႏ 57 ဇ န ၂၀၁၅

ဆကဆြေရား(အခ စေရား)တစခ ၏မညသညအဆငတ င လတစေယ ကမ အျခ ားသတစေယ ကက ခ စေၾက ငားဖ ငဟသနညား။ လေတ ေတ မ ားမ ားက အလညအဆငတ ငေျပ ၾကပါလ မမည။

ဆကဆြေရားတစခ မ ေက ငားမ နတညျမြမ ရ ေတ မညအေနထ ားဆ လ င လ ငက စၥအ ား မညသညအခ နတ င မ တဆကသငသနညား။ ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ သည စစမနေသ တစဘဝတ အခ စအ ား အလညက လတ င ေျပ ျပၾကမညျဖစသည။ အေျဖမန အေျဖမ ားဟ၍မရ ေသ လညား ဆရ /မ မေထ ကျပရမညမ ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ ဆကဆြမ မစတငခင စ တပ ငားႈႏားေႈႏ ဆကဆြမ အ ား စတငရန လႈႏစေယ ကသည တစေယ ကအေၾက ငားတစေယ ကသ ဖ ႔လ ပါသည။

ဆယေက သကအမ ားစ ၏ ဆကဆြေရား(အခ စေရား)တ င ယငားအ ားစတင မ တဆကၾကသနညား။ ကေလားအမ ားစ သည အေစ ပ ငားစ ြေဆ ငမ ျဖစျပား ယငားသည ေန ကေမားခ နားတစခ သ ႔ ဥားတညသ ားမည။

လ ငက စၥသည ေစ ေစ စားစားစတငလ ကပါက ယငားဆကဆြေရား (အခ စေရား)သည မညသညအရ ေပၚတ က အေျခတညသ ားမညနညား။ လ ငက စၥႈႏင ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ ဖလယမ အေပၚတ င အေျခခြသ ားမည။ လ ငက စၥေပၚတ င အေျခတညေသ ဆကႈႏ ယမ သည တ ရညမခြပါ။ ယငားမ တစဥားအေပၚတစဥားခ စႈႏစသကေသ အေနထ ားေပၚတ င အေျခတညေသ ေက ငားမ နတညျမြသည ဆကဆြေရားမဟ တပါက အခ နၾက လ သညႈႏငအမ ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ ဆကဆြမ သည ပ ငားစရ ေက ငားလ ပါလ မမည။ စ တပ ငားဆ ငရ ႈႏားေႈႏ မ ဖ ြ႔ျဖ ားေစရန အခ နယခြေသ ဆကဆြေရားသညသ လကထပျပားေန က ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ ဆကဆြမ ႈႏငအတ တညျမြႈႏ ငပါသည။ ထ ႔ျပင ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ ဆကဆြမ (လ ငဆကဆြျခငား)မ ေစ စားစ စတငလ င ယငားဆကဆြေရား၏ စ တခ ငားနားစပမ မ ဖ ြ႔ျဖ ားလ ရန အခကခြရ ပါသည။ ေန ကရငားရနလ အပေသ အခ ကမ ရ ပပ ငားႈႏားေႈႏ မ သည ဆယေက သကအရ ယႈႏင က ယဝနရရ မ က ျဖစေစႈႏ ငသည။ က ယဝနရလ ေသ ဆယေက သကမ ခငမ ား၏ ၂၀% ေအ ကသ ကေလား၏ဖခငႈႏင တရ ားဝငလကထပျဖစၾကျပား ၂၅%သ အ မေထ င တညျမြၾကသည။သငတ င သငအ မေထ ငဖကႈႏင ဘဝတစသကတ အတေနထ ငဖ ႔အခ ငအေရား ၅%မ သ ရ သည။

4. တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားသ ႔ဥားတညေစသည လ ပေဆ ငခ ကမ ားႈႏင တစက ယရညအျပ အမမ ားက ေတ ားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အဖ ြ႔လ ကခ ြျပား အစရငခြခ ငားပါ (သ ႔) သငပ နားေပၚတ င အတနားလ ကစ ရငားက ျပ လ ပပါ။ “က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ အတ က အၾကြေက ငားမ ား” စ ရ ကက ဖတပါ။ ယငားစ ရငားျပ ေဖ ျပခ ကမ တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားအ ား မညကြသ ႔ ပြ ေဖ ေပားသနညား။

5. န ဂြ ားခ ပ အဆ ျပ ခ က - က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ အတ က ၾက ားပမားအ ထ တမ ႈႏင အခ နလ အပသည။ သင

ေပ ရႊင၊ေက ငားမ နျပား တညျမြေသ ဆကဆြေရားရရ လ သညဟ သငဆြ ားျဖတထ ားပါက သငအခ နေပားရန အေရားၾကားပါသည။ သငအေဖ ႈႏင ဆကဆြေရားသည တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရား အဆငမ ားက တျဖညျဖညား ျဖတေက သ ားေစျပား တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားအတ က အၾကြေက ငားအခ ႕က အသြ ားျပ ပါ။

http://www.loveisrespect.org/pdf/Dating_Abuse_Statistics.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=gljjdGUS-w4

Page 59: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ မ ား”

စ မ ကႈႏ 58 ဇ န ၂၀၁၅

က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ တစခ တညေဆ ကၿခငား

အစ ပ ငား ဆ ြေဆ ငမ

လနစေယ ကဟ တစေယ ကနင႔တစေယ ကဆ ြေဆ ငၿပား တစေယ ကအေၾက ငားတစေယ ကပ ၍သ ခ ငလ တယ

မ တေဆ အေပါငားအသငားမ ား

တစေယ ကအေၾက ငားတစေယ ကပ ၍သ လ ေသ ေၾက င႔ သတ ႔မ တညတြ႔ အရ မ ား ရ တယဆ တ က ရ ၾကတယ

ခငမငရငားနားမ

လနစေယ ကဟ တစေယ ကနင႔တစေယ ကရြ႕ တနဖ ားေတ ခြစ ားခ ကေတ က သ ရ လ ၿပား အတတ ၿပ လ ပရၿခငားက

ေပ ရ ငလ တယ ဒါက "ခ နားေတ ႔ၿခငား" လ ႔ သြ ားသပတယ

ေလားနကေသ ခငမငရငားနားမ

လနစေယ ကဟ တစေယ ကနင႔တစေယ က စ တခ တယ ယြ ၾကညတယ အၿပနအလနကညေပားတယ ဒါက

"ခ ငၿမြၿပ"လ ႔ သြ ားသပတယ

ဘဝတစေလ ကလြ ား ခ စခငမ

လနစေယ ကဟ တစေယ ကနင႔တစေယ က ဘဝအတ က အ မခြခ ကေပားန ငတယ ဒ ဆကႈႏ ယမ မ ားဟ

လကထပၿခငား သ ႔မဟ တ တစလငတစမယ ားစနစက ဥားတညေနပါတယ

Page 60: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ မ ား”

စ မ ကႈႏ 59 ဇ န ၂၀၁၅

က နားမ ေရားေက ငားေသ ဆကႈႏ ယမ မ ားအတ က အၾကြဥ ဏမ ား

ဆကႈႏ ယမ မ ားအ ားလြ ားတ င ေျပ ငားလြမ က ဥားတညသည အဆငမ ား

ခ ျပြမ မ ားသည ေက ငားေသ အရ မ ားျဖစသည။

ဆကဆြေရားမ ားမ ေက ငားမ နမ မရ ေတ သညအခ နတ င ျဖစသည။

တစဥားႈႏငတစဥားအျပနအလနေလားစ ားျခငားကသ ယြ ၾကညမ ၊ ႈႏစသ မမ ႈႏင ခ စျခငားေမတ က ေပါကဖ ားေစသည။

လကတ ြေဖ အ ားေျပ ငားလြရနၾက ားစ ားျခငားသည ေလားစ ားမ ကငားမြျခငား၊ မရ ားသ ားျခငားႈႏင ယြ ၾကညမ ကငားမြျခငားမ ားက ဥားတညျပား ညငားပနားႈႏ ပစကမ ပငျဖစႈႏ ငသည။

ပ ငပ ငလငားလငား ဖ ငဟေျပ ဆ တတသည သမ ားသ လ င ရ ားသ ားမ ရ သလ တစဖကသ ားက ေလားစ ားသမ ရ က ေလားစ ားထ ကသမ ားျဖစသည။

“ကၽ နေတ /မ” ဆ သညအဆ ျပ ခ ကမ ားသည သငက ယသင ရ ားရ ားသ ားသ ားႈႏင ပ ငပ ငလငားလငားေျပ ဆ ျခငားအတ က ရညရ ယသည။

တညျမြေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားအ ားတညေဆ ကရန တစဖကသ ားအ ား န ားေထ ငေပားျခငားသညလညား ပ ငပ ငလငားလငားေျပ ဆ သကြသ ႔ပင အေရားၾကားသည။

လ ငက စၥႈႏင စညားမ ားသည သငအက အက ယ၊က နားမ ေရားႈႏင စ တသကသ ရ ရမ အတ ကျဖစသည။

ေက ငားေသ အေဖ မ နသညယငားအခ ကမ ားအ ား ေလားစ ားသမ ရ မည။

လမားအတတထ ကေလ ကပါ။ တစဥားအေၾက ငားတစဥားသ ရန အခ ငလမားေက ငားျဖစသည။ ႈႏစက ယတ ရ ေနရန အခ နေပားပါ။

တစဥားအေၾက ငားတစဥားသ ရန။

ဘ တျပ ားျဖငကစ ားနညားမ ား(စစတ ရင၊စ လြ ားဆက) (သ ႔) ကတျဖငကစ ား နညားမ ား(ဖြ)က ကစ ပါ။ အႈႏ ငအရ ြားက ဂရ မစ ကပါႈႏင။

ဖ နားျဖငေျပ ပါ။

အခ နအကန႔အသတေတ ရ ပါေစ။ လ အပသညထကပ လ တ မ ားရ သည။

စက တစားထ ကပါ။

သငဘယလ စားရမလြမသ လ င ပ ေပ ဖ ႔ေက ငားသည။

ဘ ားလငားပစၾကညပါ။

စက တစားသကြသ ႔ပင သငဘယလ ပစရမနားမသ လ င ပ ေပ ဖ ႔ေက ငားသည။

အေသားစ ားေဂါကရ ကျခငားကစ ားနညား (သ ႔) Put-Put က နပ တ ဂ မားကစ ားနညားပါ။

ေပ ဖ ႔ေက ငားသည။

ပနားျခြထြတ င ေပ ပြ စ ားထ ကပါ။

အပငပနားခြရက ားနပပါသည။ အထားသျဖငယငားအခ နမ ားတ င။

ကစ ားက ငားမ ား။

ဒနားစားျခငားသည လႊြကစ ားရငားစက ားေျပ ရန အသြ ားဝငသည။

Page 61: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- 6 Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ကေလားမ ားအ ားလြ ားဒါမ ားလ ပေနသလ ား။”

စ မ ကႈႏ 60 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၈ - အ ားေပားေထ ကခြျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ပ ဂ လေရားဆ ငရ ျဖစေစ၊ မ သ ားစ အ ားျဖငျဖစေစ၊ လအမ ားတ ႔၏ က နားမ ေရားအတ က အ ားေပားေထ ကခြေပားႈႏ ငရနအတ ကသ႐ ပျပရမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၆ - ရညမနားခ က ပနားတ ငက ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နရနအတ က ရညမနားခ ကခ မတေသ အရညအခ ငားမ ားက အသြ ားျပ ရန စ မားရညၿပသလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

အ တခ အ ငဗ ႈႏင ေအဆ ငဒအကစဆ ငရ က နားမ ေရားအခ ကလကမ ားက န ားလညပါ။ လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ မစြႈႏ နားမ ားႈႏငဆ ငသည တ က ေသ သတငား အခ ကလကမ ားက အသြ ားခ မ ေဝပါ။ တ က ေသ သတငားအခ ကလကမ ားက သြ ားျပား သငမညမ ထ ထ ေရ ကေရ က တ ကတ နားေဆ ငရ ကေပားႈႏ ငသနညား။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ားလြ ားအတ က လမ ေရားစြႈႏ နားပေဟဠ မ ား YRBS အခ ကလကမ ားထငသ ျမငသ ရ မ ၊ ဗဒယ တ ပေခ မ ားအ ား အသြ ားျပ လ င ဗဒယ စကမ ား

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား ၁။ န ဒါနား- လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ မမ ားႈႏငစပလ ဉားျပား စြႈႏ နားမ ားအျဖစ သငႈႏင သငအတနားေဖ မ ားမ မညသညတ ႔က ရ ျမငေၾက ငားေဆ ားေႈႏ ားျပားေန က ဝငစက နဆနရ လငယမ ား၏လ ငပ ငားဆ ငရ အမအက ငမ ားႈႏငဆ ငသည တ က ေသ သတငားအခ ကလကမ ားက ေလလ ခ ငရမညျဖစသည။ ထ ႔ေန ကတ င လထ အ ားအသ ပည ေပားရန လထ အသ ျမငတငေရား ေၾကည ခ ကျပ လ ပရန အခ န စက န႔ ၃၀ ရမည။ မညသညတ ႔က လထ အသ ျမငတငေရား ေၾကည ခ ကက ထ ေရ ကေစေၾက ငား အမတရပါ။ ၂။ လမ ဆကဆြေရားစြႈႏ နားပေဟဠ မ ားက ေဝေပားပါ။

ေမားခ နားတစခ စအတ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ မနကနတ က တြ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏ ရ ခ ငႈႏ နားက ခန႔မနားရမည။

၄ငားတ ႔ႈႏင အေျဖမနမ ားက ျပနၾကညပါ။ ခန႔မနားမ မ ားသည လမ ဆကဆြေရားစြႈႏ နားမ ားထက လ နေနေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက

လကေထ ငထ ားခ ငားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားအမ ားစ မ ၄ငားတ ႔၏လကမ ားက ေထ ငထ ားျပေန က ၄ငားတ ႔အ ား

အဘယေၾက င ယငားကြသ ႔ျဖစသနညားဟ ေမားပါ။

Page 62: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- 6 Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ကေလားမ ားအ ားလြ ားဒါမ ားလ ပေနသလ ား။”

စ မ ကႈႏ 61 ဇ န ၂၀၁၅

ျဖစႈႏ ငသေလ က အခ ႕အေျဖမ ားမ - မ မ သငယခ ငားမ ားယငားကြသ ႔လ ပေနသညအတ က လတ ငားယငားကြသ ႔

လ ပၾကသညဟ ထငမ သည။ လအမ ားသည မ မ တ ႔ ဘယသဘယဝါႈႏင

လ ပေဆ ငမ မရ သညအရ မ ားႈႏငပတသကျပား ည ေျပ ၾကသည။ ကၽ နေတ /မ ယငားသ ႔လ ပေဆ ငရန ဖ အ ားရ ေနသညသဖ ယ

ခြစ ားရပါသည။အေၾက ငားမ လတ ငားက ယငားသ ႔လ ပေနသညထင၍။ တစဥားခ ငားစ၏ ပနားတ ငမ ားအ ား ဤလမ ဆကဆြေရားစြႈႏ နားပေဟဠ မ ားတ င ပါသည

က နားဂဏနားအခ ကလကမ ားက မညသ ႔သကေရ ကမ ရ သနညား။ သငခနားစ မ ား ထပမြျဖညစ ကျခငား- 1. ေက ငားသေက ငားသ ား ၄ ေယ က(သ ႔) ၆ ေယ ကတစဖ ြ႔ခ ြခ ငားျပား လထ အ ားအသ ပည ေပားရန လထ အသ ျမငတငေရား

ေၾကည ခ ကျပ လ ပရန အခ န စက န႔ ၃၀ေပားပါ။ 2. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား PSA(လထ အသ ျမငတငေရား ေၾကည ခ က) ျပ လ ပရန မ နစ ၃၀ ေပားပါ။ ၄ငားတ ႔အ ား PSA

၏အဓ ကအေၾက ငားရ ေပၚတ င အ ရြ စ ကခ ငားပါ။ယငား PSA သည လတ ငားဒလ မလ ပဟ လငယမ ားအ ား အသ ေပားရမည။ PSA မ အမနတရ ားမ ားခ ျပႈႏ ငျပား လငယတစဥားမ မ မ ရ ယတမ ားအတ ငားလ ကလ သည ရ ယတမ ားမလ သညဖ အ ားေၾက င ယငားလငယသည လ ငဆကဆြရန တ ကတ နားေနသည ဖ အ ားရ ေနသလ ခြစ ားရသည ဟေသ အေနအထ ားက ေျပ ျပႈႏ ငသည။

3. အဖ ြ႔တစခ စမ အတနားတစတနားလြ ားသ ႔ PSA အ ားတငျပေစျခငားျဖင အဆြ ားသတႈႏ ငသည။ PSA တစခ စမ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေအ ကပါတ ႔က ဆနားစစျပားသည ေန ကတ င အဖ ြ႔လ ကေဆ ားေႈႏ ားမ လ ပပါ။ PSA ၏ အဓ ကအခ ကမ ဘ ျဖစပါသလြ။ PSA ဟ ထ ေရ ကမ ရ ခြပါသလ ား။ တစခ ခ အမတရစရ ရ ပါသလ ား။ PSA ၏ အေက ငားဆြ ားအပ ငားမ ဘ ျဖစပါသလြ။ ထပေပါငားေျပ ဆ ႈႏ ငခြသည တစစြ တစရ ရ ပါသလ ား။

သင PSA အတ က မတသ ားရန အခ ကမ ား -

1. သငပရ တသတမ ဘယသမ ားျဖစပါသနညား။ 2. သငတ င အမတရစရ ေဆ ငပ ဒရ ပါသလ ား။ 3. သင PSA ၏ အဓ ကအခ ကမ ဘ ျဖစပါသလြ။ 4. သငမနကနေသ အခ ကလကမ ားက ျဖန႔ေဝေပားပါသလ ား။ 5. သင PSA သည စ တဝငစ ားဖ ယရ (သ ႔) စ တလ ပရ ားဖ ယေက ငားသလ ား။

နမန PSA - https://www.youtube.com/watch?v=mfSlt3Ub8bo

Page 63: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- 6 Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ကေလားမ ားအ ားလြ ားဒါမ ားလ ပေနသလ ား။”

စ မ ကႈႏ 62 ဇ န ၂၀၁၅

လမ ဆကဆြေရားစြႈႏ နား ေလက ငခနားစ ရ က

1. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည အ တခ အ ငဗ /ေအအ ငဒအကစဆ ငရ ပည ေပားမ မ ားက ရရ ေနပါသလြ။ __________

2. Milwaukee အထကတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည လ ငပ ငားဆ ငရ အေၾက ငားရပမ ားႈႏငပတသကျပား ၄ငားတ ႔၏မ ဘမ ားအ ား ေျပ ဆ ျခငားမရ ပါသလြ။ __________

3. လ နခြသည ၁၀ ႈႏစအတ ငား လ ငဆကဆြသည အထကတနား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ရ ခ ငႈႏ နား ျမငတကသ ားသလ ား(သ ႔)က ဆငားသ ားပါသလ ား။ __________

4. မနကနေသ အခ ကလက- HIV/AIDS ပည ေပားမ ရရ ၿပားတြ႔ ဝငစက နဆင အထကတနားေက ငားမ ေက ငားသေက ငားသ ားရ ခ ငန နားဟ ၁၀ နစေက အတ ငားမ တ ားတကလ ပါတယ သ ႔ေသ လညား ဒ ေဆ ားေႈႏ ားမ က မ ဘေတ ဆက ၿပနေၿပ ၿပတြ႔ ေက ငားသေက ငားသ ားရ ခ ငန နားကေတ ႔ ဒအေတ အတ ငား သ သ သ သ က က ဆငားလ ပါတယ။

5. မနကနေသ အခ ကလက- အ တခ အ ငဗ ကားစကခြထ ားရေသ မ ခငမ ားအတ က

အ တခ အ ငဗ က ထြ ားအဆငျမငလ သညအတ က အေမရ ကနတ င မ ခငမ ကေလားသ ႔ ေအအ ငဒအကစကစကမ အေရအတ ကသည ၁၉၉၂ ခ နစတ င ၉၇၄ ရ ရ မ ၁၉၉၈ ခ နစတ င ၂၂၈ သ ႔ က ဆငားသ ားသည။

6. မနကနေသ အခ ကလက- မၾက ေသားမ ႈႏစမ ားအတ ငား ေရ ဂါကားစကခြရရန အလ ားလ မ ားေသ လမ ားက အ တခ အ ငဗ

စစေဆားမ ျပ လ ပေပားသည ရပရ အေျချပ အဖ ြ႔စညားမ ားအေရအတ က တ ားပ ားလ ခြပါသည။ 7. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည လ ငဆကဆြမ ျပ ၾကပါသနညား။ __________ 8. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည အသက ၁၁ ႈႏစမျပညမ

လ ငဆကဆြမ ျပ ၾကပါသနညား။__________ 9. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည သတ ႔၏ဘဝတ င လ ငဆကဆြေဖ သြ ားေယ က

(သ ႔) သြ ားေယ ကႈႏင အထက ရ ၾကပါသနညား။ __________ 10. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည ေန ကဆြ ားလ ငဆကဆြခြစဉက

က နဒြ ားသြ ားခြပါသနညား။ __________ 11. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ရ ခ ငႈႏ နားမညမ သည ပါားစပမလ ငဆကဆြမ က ျပ လ ပ(သ ႔)

ခြယခြပါသနညား။ __________

Page 64: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- 6 Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ကေလားမ ားအ ားလြ ားဒါမ ားလ ပေနသလ ား။”

စ မ ကႈႏ 63 ဇ န ၂၀၁၅

လမ ဆကဆြေရားစြႈႏ နားဆ ငရ အေျဖ

1. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၆၇.၅၁% သည အ တခ အ ငဗ /ေအအ ငဒအကစဆ ငရ ပည ေပားမ မ ားက ရရ ေနပါသည။

2. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၃၅.၄% သည လ ငပ ငားဆ ငရ အေၾက ငားရပမ ားႈႏငပတသကျပား ၄ငားတ ႔၏မ ဘမ ားအ ား ေျပ ဆ ျခငားမရ ပါ။

3. လ နခြသည ၁၀ ႈႏစအတ ငား လ ငဆကဆြသည အထကတနား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ရ ခ ငႈႏ နား က ဆငားသ ားပါသည။

4. HIV/AIDS ပည ေပားမ ရရ ၿပားတြ႔ ဝငစက နဆင အထကတနားေက ငားမ ေက ငားသေက ငားသ ားရ ခ ငန နားဟ ၁၀ နစေက အတ ငားမ တ ားတကလ ပါတယ သ ႔ေသ လညား ဒ ေဆ ားေႈႏ ားမ က မ ဘေတ ဆက ၿပနေၿပ ၿပတြ႔ ေက ငားသေက ငားသ ားရ ခ ငန နားကေတ ႔ ဒအေတ အတ ငား သ သ သ သ က က ဆငားလ ပါတယ။

5. အ တခ အ ငဗ က ထြ ား အဆငျမငလ သညအတ ကေၾက င အ တခ အ ငဗ ကားစကခြထ ားရေသ မ ခငမ ားအတ က အေမရ ကနတ င မ ခငမ ကေလားမ ားသ ႔ ေအအ ငဒအကစကားစကမ အေရအတ ကသည ၁၉၉၂ ခ ႈႏစတ င ၉၄၉ ရ ရ မ ၁၉၉၈ ခ ႈႏစတ င ၂၂၈ သ ႔က ဆငားသ ားလ ပါတယ။

6. မၾက ေသားမ ႈႏစမ ားအတ ငား ေရ ဂါကားစကခြရရန အလ ားလ မ ားေသ လမ ားက အ တခ အ ငဗ စစေဆားမ ျပ လ ပေပားသည ရပရ အေျချပ အဖ ြ႔စညားမ ားအေရအတ က တ ားပ ားလ ခြပါသည။

Milwaukee အထကတနားႈႏင အလယတနားေက ငားမ ားမ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က ၂၀၁၃ ခ ႈႏစ YRBS က နားဂဏနားအခ ကလကမ ား 7. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ၁၉.၅% မ လ ငဆကဆြမ ရ ပါသည။ 8. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားထြမ ၇.၈% သည အသက၁၁ ႈႏစမျပညမ

လ ငဆကဆြဖားပါသည။ 9. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားထြမ ၉.၃% သည သတ ႔၏ဘဝတ င လ ငဆကဆြေဖ

သြ ားေယ က (သ ႔) သြ ားေယ ကႈႏင အထက ရ ၾကပါသည။ 10. Milwaukee အထကတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ၆၅.၁% မ လ ငဆကဆြေနစဥအတ ငား

က နဒြ ားအသြ ားျပ ၾကပါသည။ 11. Milwaukee အလယတနားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားထြမ ၁၁.၁၇.၆% သညပါားစပမလ ငဆကဆြမ က ျပ လ ပ(သ ႔)

ခြယခြပါသည။

Page 65: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 64 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၆ - ရညမနားခ က ပနားတ ငက ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နရနအတ က ရညမနားခ ကခ မတေသ အရညအခ ငားမ ားက အသြ ားျပ ရန စ မားရညၿပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအေနျဖင က နားမ ေရားက အ ားေပားသည အျပ အမ အေနအထ ငတ ႔က လ ကန က ငသြ ားလ က၊ က နားမ ေရားဆ ငရ အႈႏရ ယမ ားက မျဖစေစရနႈႏင ေလ နညားရန လ ပေဆ ငႈႏ ငသည စ မားေဆ ငရညက ျပသရမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ေရရညပနားတ ငသ ႔ေရ ကရ ရန အစစဉတစခ က ပ ားေထ ငရမည။ လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

“ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအတ က လမားညႊနခ ကမ ား” လ ပေဆ ငခ က စ ရ က “သငက ယပ ငရညမနားခ ကပနားတ ငားမ ားအ ား တညေဆ ကေရား”လ ပေဆ ငခ ကစ ရ က ေရရညရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအ ား သတမတေရား စ ရ က

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား 1. “ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအတ က လမားညႊနခ ကမ ား” စ ရ ကႈႏင “သငက ယပ ငရညမနားခ ကပနားတ ငားမ ားအ ား

တညေဆ ကေရား”စ ရ ကက ေဝေပားျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားႈႏငအတ ဖတပါ။ လအမ ားမ ၄ငားတ ႔၏ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအ ား ေရ ကရ ေရားအတ က အေထ ကကျပ ရန အျပ သေဘ ေဆ င ေထ ကခြခ ကမ ားႈႏင အ ားေပား ကညမ မ ားအ ား အသြ ားျပ ျခငားႈႏင ပတသကျပားေဆ ားေႈႏ ားပါ။

2. ေရရညရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအ ား သတမတေရားစ ရ ကအ ား ေဝေပားပါ။ နမန အျဖစအသြ ားျပ ရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေရရညရညမနားခ က ပနားတ ငအ ား အမညေပားခ ငားပါ။ ရညမနားခ ကပနားတ ငအ ားသတမတေရားပတသကသည လမားညႊနပ ငားစြႈႏ နားမ ားအရ ယငားရညမနားခ ကအ ား အကြျဖတပါ။ ယငားရညမနားခ ကအ ားအသြ ားခ ျပား ေရရညရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအ ား သတမတေရား စ ရ ကက ျဖညစ ကပါ။

3. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား က ယပ ငေရရညရညမနားခ ကပနားတ ငတစခ အ ား ေရ ားခ ယရနႈႏင မ မ က ယပ ငရညမနားခ ကအတ က စ ရ ကအ ား ျဖညစ ကခ ငားပါ။ ရညမနားခ ကပနားတ ငအ ားသတမတေရားပတသကသည လမားညႊနအ ား ရငားျမစတစခ အျဖစ အသြ ားျပ ရန ၄ငားတ ႔အ ား သတ ေပားပါ။

4. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ယငားလ ပေဆ ငမ အ ား ျပ လ ပျပားပါက အတနားအ ား အျပနအလနေလလ ေရားအဖ ြ႔မ ားအျဖစခ ြထ တလ ကပါ။ အဖ ြ႔ဝငမ ားအ ား ယငားတ ႔၏ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအေၾက ငား ေဆ ားေႈႏ ားခ ငားျပား တစဥားႈႏငတစဥားအျပနလန အၾကြျပ ခ ကမ ား ေပားပါ။

5. အတနားအ ားျပနလညစတငျပား ပါဝငေသ ေက ငားသ ား/သမ ားအ ား အတနားသ ႔ ၄ငားတ ႔၏ရညမနားခ ကမ ားက မ ေဝရန ေတ ငားဆ ပါ။ 6. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား၏အသြ ားခ ႈႏ ငမ ပ ငားကၽ မားက ငသမ ားအ ား ျမႇငတငရန ေရရညရညမနားခ ကပနားတ ငအ ားသတမတေရား

စ ရ က၏အပ ငားမ ားက ၾကညရ ပါ။

Page 66: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 65 ဇ န ၂၀၁၅

ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားအတ ကလမားညႊနခ ကမ ား

တ က ျပား တ ငားတ ႈႏ ငေသ ရညမနားခ ကပနားတ ငမ ားမ တ က မ ၊ရငားလငားမ ႈႏင တ ငားတ ႈႏ ငမ ရ ရမည။ တ ငားတ ႈႏ ငျခငား ဆ သညမ သငရညမနားခ ကပနားတ ငအ ား ေရ ကရ မ က ညႊနားဆ ျပႈႏ ငသည သကေသမ ားရ သငသည။ သငရညမနားခ ကပနားတ ငအ ား မတ ငားတ ႈႏ ငပါက သငရညမနားခ ကက ေရ ကရ မ ရ မရ သငမညကြသ ႔ သ ႈႏ ငမညနညား။ တ ငားတ ႈႏ ငသည ရညမနားခ ကပနားတ ငတစခ ၏နမန မ “၃.၅မတထက ပ မားမ အ ားျဖငပ ျမငေသ အမတျဖင အထကတနားေက ငားမ ေအ ငျမငရမည” ဟ၍ျဖစသည။ တ က မ မရ ေသ ရညမနားခ ကပနားတ ငမ "အမတျမငျမငျဖင အထကတနားေက ငားမ ေအ ငျမငရမည" ဟ၍ျဖစသည။ အမတေက ငားမ ားမ အဘယနညား။ အ ားလြား A ရရမညဟ ဆ လ သညလ ား။ အ ားလြ ား C အထက ရရမညလ ား။ အ ားလြ ား F အထက ရရမညလ ား။

အျပ သေဘ ေဆ ငျခငား မ မ က ယက ယြ ၾကညမ ရ ေသ သမ ားသည ၄ငားတ ႔၏ရညမနားခ က ရလ ဒမ ားက မ ားစ ခန႔မနားတတသည။ ရညမနားခ ကအ ား သငလ ပေဆ ငမညမဟ တသည အရ မ ားထက သငလ ပေဆ ငမည အရ မ ားျဖင ေဖ ျပသငသည။ သငရညမနားခ ကမ ားက ေရ ကရ ႈႏ ငစ မားႈႏင သငက ယသငႈႏင ပတသကျပား ေန႔စဉအျပ သေဘ ေဆ ငသညအဆ မ ား (သ ႔) မ မ က ယက ေထ ကခြမ က ေန႔စဉျပ လ ပေပားသညအေလအထသည သငအ ားေအ ငျမငေစရန အေထ ကအကျပ ပါသည။

သငရညမနားခ ကမ ားသည အျပ သေဘ ေဆ ငရန လ အပျပား သငႈႏင အျခ ားသမ ားအတ က ေက ငားေသ အရ ျဖစဖ ႔လ သည။ အျပ သေဘ ေဆ ငေသ ရညမနားခ ကနမန တစခ မ "ကၽ နေတ /မ အသက ၂၂ ႈႏစေရ ကလ င ေဘ ဂေဗဒတ င ဘြ ႔တစခ ရရမည"ဟ၍ ျဖစသည။ အျပ သေဘ မေဆ ငေသ ရညမနားခ ကနမန တစခ မ “လမားေပၚအ ပ လမားေပၚစ ား အရ ြားသမ ားတစေယ ကမျဖစေအ င ၾက ားစ ားမယ” ဟ၍ျဖစသည။ သငအတ ကမေက ငားသည ရညမနားခ ကနမန တစခ မ “ငါရြ႕ ၁၈ႈႏစေျမ ကေမ ားေန႔မ တစန ရတညားနြ႔ ဘယ ၉ ခ ကေသ ကမယ” ဟ ျဖစသည။

လကေတ ႔က ျခငား ကၽ မားက ငေသ ဂတသမ ား (သ ႔) အ ားကစ ားသမ ားျဖစလ သညဟေသ ရညမနားခ ကၾကားမ ားေသယ ပနားတ ငမ ားမ ျပန မရ ပါ။ သ ႔ေသ သငရညမနားခ ကမ ားမ ျဖစႈႏ ငသည ရညမနားခ ကမ ားျဖစပါေစ။ သငအ ားသ ခ က၊လ ပႈႏ ငစ မားမ ားႈႏင အကန႔အသတမ ားက သငသ ပါေစ။ သငတ င အစ မားစမ ားႈႏငပတသကျပား မရ ေလ ကဟ၍ ကန႔သတထ နားခ ပမ မျပ ပါႈႏင။ သ ႔ေသ သငအတ က မျဖစႈႏ ငသည ရညမနားခ ကမ ားႈႏင အခ နသတမတခ ကမ ားမထ ားရ ရန ဂရ ျပ ပါ။

လအေတ မ ားမ ားသည လကေတ ႔မက ေသ အသကေမ ားဝမားေၾက ငားမ ား က ေရ ားခ ယၾကသည။ လကေတ ႔မက ေသ အသကေမ ားရညမနားခ က နမန တစခ မ ဂတပ ငား ကၽ မားက ငမ အတတမရ ေသ သတစဥားမ အဆ ေက ျဖစရမညဟ ရညသနျခငား။ ရညမနားခ ကၾကားၾကားထ ားျခငားက ျပန မဟ တပါ။ သ ႔ေသ သငတ င ေအ ငျမငဖ ယအလ ားလ မရ ပါက ေန ကထပရညမနားခ ကတစခ အ ားလညား အရြသေဘ ျပငဆငထ ားပါ။ ဆ ခ ားျမငျခငား ယငားရညမနားခ ကအ ား ေရ ကရ ျခငား၏အက ားခြစ ားခ ငမ ားက စ ရငားျပ စ ေပားႈႏ ငပါသလ ား။ ယငားမ သငတကယလ လ ားေသ အရ ျဖစပါသလ ား။ ေရရညဆ လ ဒမ ားအျပင ယငားရညမနားခ ကသ ႕ဥားတညေနသည လမားေၾက ငားတစေလ က ဆ လ ဒမ ားလညား ရ ဖ ႔လ သည။

Page 67: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 66 ဇ န ၂၀၁၅

သငရညမနားခ ကအစစဉအ ားတညေဆ ကပါ

ေအ ကပါဗ ဟ မ ားမ သငရညမနားခ ကအစစဉအ ား တညေဆ ကရ တ င အေထ ကအကျပ ႈႏ ငပါသည။

ရညမနားခ ကမ ားအ ား အပ ငားငယမ ားအျဖစခ ြပါ ေရရညရညမနားခ ကမ ားက အပ ငားငယမ ား၊ပ မ စမြခန႔ခ ြႈႏ ငေသ အဆငငယမ ား (သ ႔) တ တ ရညမနားခ ကမ ားအျဖစ ခ ြထ တလ ကျခငားသည အေထ ကအကျဖစေစပါသည။ အဆြ ားသတရလ ဒမ ေဝားက လ နားေနလ င စ န႔လႊတရနပ လ ယကသည။ အဆငငယမ ားက ျဖတေက ႈႏ ငျခငားအတ က သငက သငခ ားျမငျခငားသည သငရညမနားခ ကအတ က ဆကလကၾက ားပမားမ က အ ားေပားတ ကတ နားမ ျဖစေစပါသည။

က ယပ ငအေထ ကအကစနစ

သငရညမနားခ ကအ ားေအ ငျမငစ ေရ ကရ ရန အခ ငလမားမ ားက မ ားစ တ ားျမငေစသညအရ မ လအမ ားအ ားသငရညမနားခ ကက ေျပ ျပျပား သငခရားစဉတေလ က သငအ ားပြပ ားကညမည အေဖ တစေယ ကအ ား ရ ေဖ ျခငားျဖစသည။ ယငားကြသ ႔ပ ဂ လမ ားမ ေရရည သငေဘားတ င တ ငပငေဖ တ ငပငဖက အျဖစႈႏင အ ားေပားမည ရငက ငေသ မ တေဆ တစဥား(သ ႔) မ သ ားစ ဝင တစဥားဥားျဖစသငသည။ သငရညမနားခ က ေပါကေရ ကေအ ငျမငပါက သငအ ားပြပ ားကည ေပားေသ သငမ တေဆ အ ားလညား သ႔ရညမနားခ ကအတ က ျပနကညႈႏ ငမညျဖစသည။

အ ားေပားကညျခငား

သင၏ေရရည ရညမနားခ ကမ ားက ဥားတညသည တ တ ရညမနားခ ကမ ား ေရ ကရ ပါက သငက ယသငခ ားျမငႈႏ ငသည။ သငသငယခ ငားမ ားအ ား ဝ ငားဝနားခ ားျမငေပားၾကရန သငေတ ငားဆ ႈႏ ငသည။ သ ႔မသ သငက ယသင ခ ားျမငဖ ႔ မေမမညျဖစသည။ သင၏ၾကားမ ားေသ ရညမနားခ ကၾကားသ ႔ ဥတညေနေသ အဆငငယ မ ားအ ားေအ ငျမငေပါကေရ ကျပားသညအခါ သင၏ပြပ ားကညေဖ သငယခ ငားအ ား သငက ခ ားျမငေပားရန ေတ ငားဆ ပါ။ မ မ ဘ သ မတတမားတငျခငား

သငရညမနားခ ကပနားတ ငသ ႔ တ ားကပလ မ အ ား ျမငရရြ ျဖင အလ နအ ားရ ေစပါသည။ သငက ယပ င မတတမားစ ေစ ငတစခ (သ ႔) ဂရပဖတစခ မ သငတ ားတကမ အ ားျပသေနျခငားသည သငက ယသငအျပ သေဘ ေဆ ငေသ ေထ ကခြခ ကအျဖစ ေတ ားရန တ ကတ နားေနသလ ပငျဖစသည။ ယငားေၾက င သင၏ပြပ ားကညေဖ သညလညား သငအ ား အ ားေပားတ ကတ နားရ တ ငႈႏင သင၏မ မ က ယက ယြ ၾကညမ က ျမႇငတငေပားရ တ င အေထ ကအကျဖစေစသည။ ေရ ရမားေတ ားဆျခငား

တတႈႏ ငသေလ က အေသားစ တျပား သငတ တ ႈႏင ေရရညရညမနားခ က မ ားက သငေအ ငျမငစ ေရ ကရ ေနသညဟ စ တထြတ ငပြ ေဖ ၾကညပါ။ သငရညမနားခ ကအ ားေရ ကရ သညအတ က မ မ အေပၚတ ငမ မ ရ ေနသည ဂ ဏယမ ႈႏင အျပ သေဘ ေဆ ငခြစ ားခ ကမ ားက မနားဆၾကညပါ။ ျဖစႈႏ ငသညဆ လ ဒမ ားအ ားလြ ားက စ တတ ငမနားဆၾကညပါ။

Page 68: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 67 ဇ န ၂၀၁၅

ေရရညရညမနားခ ကမ ား ခ မတျခငား

လမားညႊနခ ကမ ား- ေရရညရညမနားခ ကမ ား ခ မတျခငားလမားညႊနအ ားအသြ ားျပ ျပား သငေအ ငျမငရန အခ နမ ားစ လ အပမည ၾကားမ ားေသ ၊ အျပ သေဘ ေဆ ငရညမနားခ ကတစခ အ ား ခ မတပါ။

ေရရညရညမနားခ က

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

ယငားရညမနားခ ကအ ားေအ ငျမငေရ ကရျခငားမ ခြစ ားခ ငမ ားမ ဘ မ ားျဖစမညနညား။

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

ေရရညရညမနားခ ကမ ားက တ တ ရညမနားခ ကမ ားႈႏင အဆငငယမ ား အျဖင အပ ငားလ က ခ ြထ တႈႏ ငသည။ သငရညမနားခ ကမ ားေအ ငျမငေစရန သငလ ပေဆ ငႈႏ ငသည အဆငမ ားမ ဘ မ ားျဖစသနညား။

၁။ ____________________________________________________________________

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

Page 69: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 68 ဇ န ၂၀၁၅

၄ ____________________________________________________________________

၅ ____________________________________________________________________

သငအတ ကအေထ ကအကျဖစေစမည ရငားျမစအခ ႕မ ဘ မ ားျဖစသနညား။(ဥပမ

စ ၾကညတ က၊ႈႏစသ မေဆ ားေႈႏ ားေပားသ၊ ပည ေတ သငဆ မ ား၊အလ ပသငေဆ ားေႈႏ ားပ ြမ ား၊သငတနားမ ား)

၁။ ____________________________________________________________________

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

၄ ____________________________________________________________________

၅ ____________________________________________________________________

Page 70: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 69 ဇ န ၂၀၁၅

သငရညမနားခ ကသ ႔ ေလ ကလမားရ တ ငရ ေနေသ အတ ားဆားမခ ႕မ ဘ မ ားျဖစသနညား။

၁။ ____________________________________________________________________

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

၄ ____________________________________________________________________

ယငားအတ ားဆားမ ားက သငမညသ ႔ ျဖတေက (သ ႔)တ ားဆားႈႏ ငသနညား။

၁။ ____________________________________________________________________

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

၄ ____________________________________________________________________

သငက ယသင အေထ ကအကျပရန အသြ ားျပ ႈႏ ငသည ဗ ဟ မ ားက စ ရငားျပ စ ပါ။ ဥပမ မ ား - သငက ယသငေန႔စဉအေက ငားျမငေထ ကခြအ ားေပားျခငား၊ မ မ ဘ သ စက ားေျပ ျခငား၊မ မ က ယက အဆ ားျမငေျပ ဆ မ မ ားက ရပတန႔ျခငား၊ မ မ က ယက တနဖ ားထ ားသည လ ပေဆ ငမ မ ားက ျပ လ ပျခငား၊ သငတ ားတကမ ႈႏငေအ ငျမငမ မ ားက စ ေစ ငျဖငမတတမားတငထ ားျခငား။)

၁။ ____________________________________________________________________

Page 71: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 70 ဇ န ၂၀၁၅

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

ျပငပမ အေထ ကအကမ ားက ရယရန သငအသြ ားျပ မည ဗ ဟ အခ ႕က စ ရငားျပ စ ပါ။ (ဥပမ မ ား -သငေရရညရညမနားခ ကသ ႔ ဥားတညေသ အဆငတစခ အ ား သငျဖတေက ေအ ငျမငျပားတ ငား သငအ ားဆ လ ဒအေသားေလားမ ား ခ ားျမငေပမည၊ ခ ားက ားေထ ပန ျပ မည၊ တ ကတ နားအ ားေပားမည ေထ ကကေဖားမေဖ ။)

၁။ ____________________________________________________________________

၂ ____________________________________________________________________

၃ ____________________________________________________________________

သငရညမနားခ ကအ ားေရ ကရ ရန သငအခ နဘယေလ ကယမညနညား။

Page 72: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၇ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား”

စ မ ကႈႏ 71 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈တနား သငခနားစ ၇ -

1. ရညမနားခ ကသတမတျခငားအတ က လမားညႊနေလားရပမ အဘယနညား။

2. ရညမနားခ ကမ ားထ ားရ သတမတျခငားသည ဘဝတ င မနကနေသ ေရ ားခ ယမ မ ားျပ လ ပရန

မညသ ႔အေထ ကအကျပ ပါသနညား။

Page 73: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 72 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၄ - လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နလ ေစရနႈႏင က နားမ ေရား အႈႏရ ယမ ားအ ား ေရ ငၾကဥရန သ ႔မဟ တ ၎တ ႔အ ားေလ ခ ရနအတ က လပ ဂ လ အခ ငားခ ငားၾက ား ဆကသ ယေရား အရညအခ ငားမ ားက အသြ ားျပ ရန စ မားရည ျပသလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

လ ငမ က စၥအေၾက ငားရ တ င လ ငဆကဆြမ အ ားေရ ငရ ားျခငားက ေဖ ျပပါ။ လတစေယ ကလ ငမ က စၥေရ ငရ ားမ က ျပ လ ပသငသည အျပ သေဘ ေဆ ငေသ အေၾက ငားရငား အနညားဆြ ားသြ ားမ ားႈႏင

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားရန ခကခြႈႏ ငသည အေၾက ငားရငားသြ ားမ ားက ေဖ ျပပါ။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငား ေအ ငျမငေစရန လ အပသညအေၾက ငားရငားခြ ေလားမ ားႈႏင ယငားအ ားက ရြ ားေစမည

အေၾက ငားရငားခြေလားမ ားက ေဖ ျပပါ။ လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

ဗလ က က ၁ အေပၚစားမၿပႈႏ ငေသ ပရ ဂ ကတ ရညညႊနားကဒျပ ားမ ား ခြတြ ေလက ငခနားစ ရ က ၁- “လ ငဆကဆြမ ဆ သညမ ...” လ ငမ က စၥအ ားေရ ငၾကဉျခငား အလ ပမတတမားစ ရ က ၂ မ သ ားစ အ မစ ေလက ငခနား- မ သ ားစ အ မစ ေလက ငခနား- “လ ငပ ငားဆ ငရ က နားမ ေရားအသ ပည ေပား” တစဥားခ ငားအ မစ ေလက ငခနား - လ ငမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယမ မ ား “တကယလမ ား” တဗဇ တလမားတ ြမ ားဆ ငရ လ ပငနားမတတမားစ ရ က၊ အခနား ၁ မ ၇ ထ ( အခနားတစခ ခ ငားစအတ က

သတ ႔က ယပ င စ ရ ကမ ားရရန အတ ြတစတ ြ စတ င ေက ငားသ ားတစေယ ကစအတ က အခနား ၇ ခ လြ ားအတ က မ တမ ားလြ ေလ ကရန)

ေရ ားခ ယစရ - “အတ ငားအတ အကန႔အသတမ ားက ေဖ ျပျခငား”ကတတစစြ လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား ၁။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားအ ား အဓ ပၸါယဖ ငဆ ျပား ဆြ ားျဖတခ ကတစခ ခ ရန အခ နသတမတခ ကအေၾက ငား ရငားျပပါ။

Abstinence ဆ တ ဘ က မမလ ပဖ ႔ေရ ားခ ယျခငားအတ က ဆနားျပ ားတြစက ားလြ ားျဖစပါတယ။ ဥပမ သငပ က နားမ ေစရနႈႏင ပ မ ရႊကလနားေစရနအတ က တစလလြ ား ေခ ကလကမစ ားရန ဆြ ားျဖတႈႏ ငပါက သငလ ငမ က စၥအ ား ေရ ငရ ားရနလညား ေရ ားခ ယမ ႈႏ ငသည။ တစခါတစရြ လအမ ားသည ေခ ကလက၊ ေဆားကရက၊ လ ငမ က စၥ၊ တဗ ၊အရက၊အသ ားကြသ ႔အရ အ ားလြ ားမေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတတတသည။ လအမ ားသည တစခ ခ အ ားေရ ငၾကဉရန ဆြ ားျဖတပါက ယငားသညယ ယ (သ ႔) ေရရညဆြ ားျဖတခ ကျဖစႈႏ ငသည။ ေဆားလ ပအ ား တစသကလြ ားေရ ငရ ားရနလညား ဆြ ားျဖတႈႏ ငသည။ အမနတ င တစခ နခ နတ င စ တေျပ ငားသ ားႈႏ ငေသ လညား ေလ ေလ

Page 74: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 73 ဇ န ၂၀၁၅

ဆယတ င ယငားဆြ ားျဖတခ ကမ အတညျဖစသညမ ေသခ သည။ တျခ ားအခ နမ ားတ င ေခတသ ေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတထ ားတတသည။ လတစေယ ကသည အရငက တစခ ခ အ ား ေရ ငရ ားမ မလ ပခြပငလ င ဘဝ၌တစခ နတစခါေတ တစခ ခ အ ား ေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတတတၾကသည။

၂။ ဗလ က က ၁ ႈႏင ေလက ငခနားစ ရ က ၁ က သြ ားပါ - "လ ငက စၥဆ သညမ ..." အ ား တစဥားခ ငားစအ ားေပားျပား အေရားအသ ေလက ငခနားတ င အ ရြ စ ကပါ။

လတ ငား မတတမားတငစ ေစ ငထ ားျပ လ ပျခငားေလက ငခနားအ ား ျပ လ ပရမညျဖစေၾက ငားႈႏင လတ ငားအ ားခ ေရားရန ရငားျပပါ။ သ ႔ေသ လတ ငားအ ား ခ ေရားထ ားသမ က မ ေဝေပားရန ဖ တေခၚပါ။ ၄ငားတ ႔စ တၾက ကသ ျဖစသည။(တစနညားဆ ေသ ေရားသ ားထ ားျပား အျခ ားသမ ားအ ားမျပပြ မ မ ဘ သ သ သ မားထ ားလ ပါက ယငားတ ႔အ ား ေရားသ ားသညအတ င ဂ ဏျပ ေပားရမညျဖစသည။) ေလက ငခနားစ ရ က ၁ အ ား ေပားေ၀ပါ- “လ ငဆကဆြမ ဆ သညမ ...” ဗလ က က ၁ က အသြ ားျပ ျပ ျပား ေလက ငခနားအ ားမညသ ႔ျပ လ ပေၾက ငား ဥပမ တစခ ေပားပါ။ ေရားသ ားရန ေထ ကေပားမ မ ားက တ န႔ျပနရန အခ န ၄ (သ ႔) ၅ မ နစေပားပါ။ “ကၽ နေတ /မယြ ၾကညသညမ လ ငက စၥသည ... မ ားရ ငားသည(သ ႔) အႈႏရ ယမ ားသည(သ ႔) မ ကမြျခငားျဖစသည... ေသ အခါ(သ ႔)လ င (သ ႔)က လပတလြ ား(သ ႔) အတ က...” “ကၽ နေတ /မယြ ၾကညသညမ လ ငက စၥသည ... ေက ငားမ နသည(သ ႔) က နားမ ေရားအတ ကေက ငားသည (သ ႔) လြ ျခြ သည... ေသ အခါ(သ ႔)လ င (သ ႔)က လပတလြ ား(သ ႔) အတ က...” လအမ ားအ ား ၄ငားတ ႔ေရားသ ားထ ားသညမ ားက မ ေဝခ ငေပားပါ။

၃။ “လမ ားဘ ေၾက င လ ငမ က စၥအ ားေရ ငရ ားရသလြ” ဆ သည အဖ ြ႔လ က ေခါငားခ ငားရ ကစဉားစ ားရန ေလက ငခနား အ ားလ ပေဆ ငပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အဖ ြ႔ငယမ ားအျဖစခ ြျပား ေမားခ နားႈႏစခ ႈႏင ပတသကျပား စဉားစ ားခ ငားပါ -

လေတ ဘ ေၾက င လ ငဆကဆြၾကသလြ လအမ ားလ ငဆကဆြရျခငားအေၾက ငားရငား အနညားဆြ ား ၁၀ ခ အ ား စဉားစ ားရန အဖ ြ႔တစဖ ြ႔စအ ား တ ဝနေပားပါ။ အေၾက ငားရငားေက ငားမ ားျဖစရနမလ ပါ။ မညသညအေၾက ငားရငားမဆ ။ မညသညအသကအရ ယမဆ ၊အ မေထ ငရ ရ မရ ရ ၊က ားမမေရ ား၊ မညသည လ ငစ တတ မားညႊတမ မ ားက မဆ အ ားထညစဉားစ ားသငသည။ အဖ ြ႔အ ား စ ရငားရ အေၾက ငားရငားတစခ က သ ေျပ ျပခ ငားပါ။သင အတနားအ ား ဒ တ ယအၾက မ စမပတမ အဖ ြ႔တ ငားမ အေၾက ငားရငားတစခ စ အ ားေျပ ျပႈႏ ငမညအခ ငေရားရ ပါေစ။ အျခ ားသမေျပ ထ ားသညအရ က ထပမေျပ မ ေစရန ေတ ငားဆ ပါ - တစနညားဆ ရေသ အျခ ားသမ မ မ စ ရငားရ အေၾက ငားရငားတစခ က ေျပ လ ကပါက အျခ ားတစခ အ ားေရ ားေျပ ပါ။ အဖ ြ႔တ ငား မတသညအေျဖမ ားေပားျပားသညအထ ဆကသ ားပါ။ ၄ငားတ ႔မေျပ ေနစဉ သငအတ ခ ြ ားမတခ ကမ ားေပားႈႏ ငသည(ဝါက တစေၾက ငား (သ ႔)ႈႏစေၾက ငား)။ ဥပမ တစစြ တစေယ ကမ "၄ငားတ ႔၏ လကတ ြေဖ မ ားႈႏင ေရရညခ ငျမြဖ ႔" ဟ ေျပ လ ကပါက သငမ "မနတယ - သတ ႔ထငထ ားသလ ေတ ဒါကအလ ပျဖစခ ငမျဖစမယ။ ဒါေပမယ ဒါဟ တစခါတစရြ လ ငဆကဆြဖ ႔ တစစြ တစေယ ကကေပားတြအေၾက ငားျပခ ကေလ ကပါပြ" ဟ ျပနေျပ ႈႏ ငသည။ သ ႔ေသ သငမတခ ကမ ားအ ား သ ပမရညပါေစႈႏင။ အစရငခြေျပ ျပမ ျဖစစဉအ ား ျမနႈႏ ငသေလ ကျမနျမနလ ပေဆ ငပါ။ လေတ ဘ ေၾက င လ ငက စၥက ေရ ငရ ားရသလြ။ ယငားျဖစစဉအ ား အဖ ြ႔လ ကျပနလ ပခ ငားပါ။သ ႔ေသ လအမ ားမ တစခါတစရြ လ ငမ က စၥအ ား မ ျပ လ ပရန ေရ ားခ ယရသည အေၾက ငားရငား ၁၀ မ ား အ ားစ ရငားျပ စ ခ ငားပါ။ ၄ငားတ ႔၏စ ရငားတ င အ မေထ ငသညမ ယေန႔ည(သ ႔မဟ တ ဒလ) လ ငဆကဆြ မ မျပ လ သညအေၾက ငားရငား ပါသကြသ ႔ လပ ၊အပ မ ားမ လ ငမဆကဆြလ သညအေၾက ငားရငားလြ ပါသငသည။ အကယ၍ သ သ သည(က ယဝနရျခငားႈႏင လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားရရ ျခငား) ေန ကပ ငားတ င တစသ ားပါက အေထ ကက ျဖစေစရန အဖ ြ႔မ ားအ ား သငအ ကဒယ မ ား တားတ ားေျပ ျပႈႏ ငသည။ အခ ႕ေသ သမ ားသည ဥပမ အ ားျဖင ၄ငားတ ႔အ မေထ ငမျပ ခငထ (သ ႔) လတစေယ ကႈႏင တ ြသညမ အနညားဆြ ား ၆ လမျပညေသားခငထ (သ ႔) ႈႏစဥားစလြ ားမ လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားရ မရ မစစေဆားရေသားခင လ ငမဆကဆြရန ဆြ ားျဖတထ ားတတသည။ အခ ႕ေသ သမ ားမ ဘ သ ေရားအေၾက ငားရငားမ ားေၾက င

Page 75: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 74 ဇ န ၂၀၁၅

ဘဝတစသကတ လြ ား လ ငမဆကဆြရနပင ဆြ ားျဖတထ ားသည။ ကတတလစဘ နားေတ ၾကားရန (သ ႔) သလရငျဖစရန ဆြ ားျဖတထ ားတတသည။ ေက ငားသ ား/သမ ားမ ျပနလညအစရငခြျခငားျဖစစဥအ ား အသြ ားျပ ပါ။

၄။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငား ေလက ငခနားစ ရ က ၂ ႈႏင ယငားေလက ငခနားစ ရ က ၂ အေျဖလမားညႊနအ ားအသြ ားျပ ျပား လ ငမ က စၥ ေရ ငရ ားမ အေၾက ငားအဖ ြ႔လ က ေဆ ားေႈႏ ားခ ငားပါ။

ေလက ငခနားစ ရ က ၂ အ ားကမားေပားျပား အတနားလ ကအတတက လ ပေဆ ငမညျဖစေၾက ငားရငားျပျပား လ ငမ က စၥမ ားေရ ငရ ားျခငား အေၾက ငား ေဆ ားေႈႏ ားျပား ေရ႕ကေလက ငခနားအ ား အက ဉားခ ပပါ။ လအမ ားမ ားတ င လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားႈႏငပတသကျပား အဓ ပါၸယဖ ငဆ ခ ကအမ ားမ ားရ ေၾက ငား ပထမရငားျပပါ။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားသညလ ငမတဆငကားစကေသ ေရ ဂါမ ား(STI)၊အ တခ အ ငဗ ႈႏင က ယဝနရရ မ တ ႔အ ား ရ ႈႏ နားျပည က က ယေပားပါသလ ား။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားအမနတကယျဖစႈႏ ငမ ရ မရ သည လအမ ားမ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားအ ား အဓ ပၸါယဖ ငဆ ပြ အေပၚမတညသည။ ပါားစပႈႏင စအ တ ႔မ လ ငဆကဆြျခငားမတဆင လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါ မ ားႈႏင အ တခ အ ငဗ တ ႔ျပန႔ပ ားကားစကရန ျဖစႈႏ ငသည(ခလ မားဒားယ ား၊ လ ငအဂၤါၾက ကႈႏ ႔မ ား၊ဆားပေည ငားက ၊အသညားေရ ငအသ ားဝါဘ၊ေရယ န မ ားႈႏင ဆစဖလစတ ႔ပငျဖစသည)။ အျခ ားလ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားျဖစသည ေရယ နႈႏင အ တခ ပဗ တ ႔ သညလညား လ ငအဂၤါခ ငားထ ေတ ႔မ (သ ႔)ပ တတ ကမ တ ႔မတဆင ျပန႔ပ ားႈႏ ငသည။ ပနားထ တလ ကေသ သ ကရညၾကညမ မအဂၤါဝသ ႔ ေရ ကရ နားစပလ ပါက မအဂၤါအတ ငား က ားလ ငတြအ ားထ ားသ ငားဆကဆြ ျခငားမရ ပငလ င က ယဝနရရ ျခငားျဖစႈႏ ငသည။ လအမ ားမ ားတင လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားႈႏငပတသကျပား အပၸါယဖ ငဆ ခ ကအမ ားမ ားရ ပါသည။ အခ ႕လမ ားသည လ ငမ က စၥေရ ငရ ားမ အ ား တစက ယရညအ သ ေျဖျခငားအပါအဝင မညသညလ ငပ ငားဆ ငရ အျပ အမမ ားက မျပ လ ပျခငားဟ ယဆသည။ အခ ႕ကေတ လႈႏစေယ ကၾက ား လ ငအဂၤါမ ားက ထ ေတ ႔က ငတ ယျခငား အျပ အမအ ားေရ ငရ ားျခငားအျဖစ သတမတသည။ အခ ႕သတမတခ ကတ င ပါားစပမလ ငဆကဆြျခငား(ပါားစပႈႏင လ ငအဂၤါထ ေတ ႔ျခငား)ႈႏင စအ မ လ ငဆကဆြျခငား(လ ငတြႈႏငစအ ထ ေတ ႔ျခငား) (သ ႔) အျခ ားလ ငပ ငားအျပ အမမ ား ပါဝငႈႏ ငသလ မပါဝငပြလညား ရ ႈႏ ငသည။ ယေန႔သငခနားစ အတ က လ ငမ၍က စၥေရ ငရ ားျခငားသည ပါားစပ၊စအ (သ ႔) မအဂၤါတ ႔ျဖင လ ငဆကဆြျခငား (သ ႔) အျခ ားလ ငပ ငားဆ ငရ အထ အေတ ႔မ ားက မ မ ဆႈႏၵျဖင မျပ လ ပျခငားျဖစသည။ ေလက ငခနားစ ရ က ၂ အတ က အတနားမ အေျဖမ ားက ေတ ငားပါ။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငား ေလက ငခနားစ ရ က ၂ မ အေျဖလမားညႊနက အသြ ားျပ ျပား ေဆ ားေႈႏ ားမ ျပ လ ပက ေရ႕ေလက ငခနားမ ားတ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား ေဖ ျပခြေသ ယခငဥပမ အခ ႕က ခ ျပပါ။

၅။ "သငဆြ ားျဖတခ ကအ ားေျပ ျပျခငား"လ ပငနားစဉအ ားေဆ ငရ ကပါ။ အညႊနားက နားကတျပ ားမ ားႈႏငခြတြမ ားက ေဝေပားပါ (သ ႔မသ ဘယသ႔တ ငမ ထငရ ားေသ မငမ ားမရ မညျဖစသည)။ ေက ငားသ ားမ ား ကတျပ ားေပၚတ ငခ ေရားရမညမ လတစေယ ကမ လ ငမ က စၥအ ား ေရ ငရ ားရနဆြ ားျဖတထ ားပါက သ႔၏အေဖ က မညသည အရ မ ား ေျပ ျပမလြဆ သညအေၾက ငျဖစသည။ ဥပမ - "ငါတ ႔လကထပတြအထ ေစ ငပါဥား" (သ ႔) "ငါက နဒြ ားမပါပြ လ ငမဆကဆြဘား။ က နဒြ ားမပါဘားဆ လ ငေတ ငါမငားနြ႔ လ ငဆကဆြဖ ႔မလ ပႈႏ ငဘား"(သ ႔) "ငါအရကေသ ကထ ားလ င ဘယေတ မ လ ငမဆကဆြဘား။ ေတ ငားပနပါတယ တစမ ားတစဖြ ျဖင ဤေလက ငခနားတ င ေပားထ ားေသ "အတ ငားအတ အ ားေဖ ျပျခငား"ကတမ ားက အသြ ားျပ ႈႏ ငသည (သ ႔) အညႊနားက နားကတမ ားက က ယတ ငျပ လ ပပါ၊ေလက ငခနားမ ားက လ ပေဆ ငျပား သငေရားထ ားသညအရ မ ားႈႏင လငယမ ားမေျပ သညမ ား ႈႏငက ျခ ားေနႈႏ ငသျဖင လငယမ ားေျပ ေလရ သညပြ စြမ ားႈႏင ပတသက၍ အၾကြဉ ဏမ ားေတ ငားခြျပား ေန ကအတနားတစခ တ င အမနျပငႈႏ ငသည။ ကတျပ ားမ ားအ ား စ ေဆ ငားပါ။ ေက ငားသ ား/သမ ားအ ား စကဝ ငားသ႑န ထ ငခ ငား(သ ႔) ထခ ငားပါ။ ကတမ ားအ ား က လ ားဖနထ ားပါ။ ယငားတ ႔အ ား ျပနေဝေပားပါ။ ေက ငားသ ား/သမ ားအ ား ကတျပ ားတစခ စက က ယက ယေအ ဖတ ခ ငားျပားေန က ည ဘကသ ႔ကမားေပားျပား ေန ကတစခ က ဖတခ ငားက ျပားလ င လကဆငကမားခ ငားပါ။ က ယပ ငသတမတထ ားသညစညားမ ားက

Page 76: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 75 ဇ န ၂၀၁၅

အစမားေျပ ျပရမညျဖစျပား လတ ငားကစက ားေျပ ေနေသ ေၾက င က ယေျပ သညက မၾက ားလ ငပင ေျပ ျပရမညျဖစသည။ ေက ငားသ ား/သမ ားက ဝ ငားပတ၍ ႈႏစဖ ြ႔ခ ြထ ငခ ငားျပား တစဖ ြ႔မ အျပငဖကမ ဝ ငားထ ငရမညျဖစျပား ဒ တ ယအဖ ြ႔မ အျပငဖကအဝ ငား အတ ငားထြတ ငဝ ငားထ ငရမည။ တစေယ ကႈႏငတစေယ ကမ ကႈႏ ခ ငားဆ ငရ ေနဖ ႔လ ျပား ကတျပ ားမ ားအ ား တစေယ ကသ ႔တစေယ က ဖတျပျပား မ ကႈႏ ခ ငားဆ ငလ ားရ အတ ငား ေရ႕ဆကတ ားျပား တ ြဖကမ ားႈႏင ကတမ ားက ဖလယက လတနားဆြ ားသညအထ ဆကလကငျပ လ ပရမည။

အ မစ မ ားေပားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ မ သ ားစ အ မစ ေလက ငခနားျဖစသည “လ ငပ ငားက နားမ ေရားအသ ပည ေပား” (သ ႔) မ မ ဘ သ လ ပေဆ ငရမည အ မစ ျဖစသည “လ ငဆကဆြမ ပ ငားေရ ားခ ယခ ငမ ား” ဆ သည ေလက ငခနားႈႏစခ က ေရ ားခ ယႈႏ ငေၾက ငား ရငားျပပါ။

Page 77: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 76 ဇ န ၂၀၁၅

ျဖညစ ကႈႏ ငသညဗလ က က/က နပ တ သငပ နား

ဥပမ -

ပဇ သည (ေက ငားသည၊အႈႏရ ယမ ားသည၊မသတစရ ေက ငားသည) ဟ ယြ ၾကညသည။

(ျဖစပါက၊အေၾက ငားမ ၊အတ က)

တစခ က ဝ ငားပါ

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

Page 78: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 77 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမ က စၥအ ားေရ ငၾကဉျခငား အလ ပမတတမားစ ရ က ၂

လ ငက စၥမ (ေက ငားသည၊က နားမ ေရားႈႏငသငေတ သည၊လြ ျခြ သည) (ေသ အခါ၊ျဖစပါက၊မဟ တလ င၊အတ က)

တစခ က ဝ ငားပါ

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

လ ငက စၥမ (မ ားယ ငားသည၊အႈႏရ ယမ ားသည၊မ ကမြရ က သည၊ အႈႏရ ယမ ားသည)

(ေသ အခါ၊ျဖစလ င၊မဟ တလ င၊အေၾက ငားမ )

တစခ က ဝ ငားပါ

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

Page 79: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 78 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမ က စၥအ ားေရ ငၾကဉျခငား အလ ပမတတမားစ ရ က ၂

လ ငကစၥအ ားေရ ငရ ားရနအတ က လတစေယ ကတ ငရ ႈႏ ငသည အေၾက ငားရငားမ ားက စ ရငားျပ စ ပါ -

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

လတစေယ ကအတ က လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားသည စ နေခၚမ ျဖစႈႏ ငသည အေၾက ငားရငားမ ားက စ ရငားျပ စ ပါ -

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားေအ ငျမငေစသည အေၾက ငားရငားခြမ ားက စ ရငားျပ ပါ -

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Page 80: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 79 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားမေအ ငျမငေစသည အေၾက ငားရငားခြမ ားက စ ရငားျပ ပါ -

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

လ ငမ က စၥက ေရ ငၾကဉတြသတစေယ ကဟ သ႔ရြ႕ လကတ ြေဖ နြ႕နားစပမ ရ ႈႏ ငမယ တၿခ ားနညားလမားေတ က

ဘ ေတ လြ။

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငား ေအ ငျမငမ မရ လ င ယငားပ ဂ လအတ က မညသည အခ ကလကမ ားသည

အေထ ကအကျဖစေစမညနညား။

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

Page 81: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 80 ဇ န ၂၀၁၅

အေျဖ လမားည န - လ ငမ က စၥအ ားေရ ငၾကဉျခငား အလ ပမတတမားစ ရ က ၂

အနညားဆြ ား ေအ ကပါအေျဖမ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ သ ရ က ယတ ယမ ျပ ပါေစ -

လတစေယ ကမ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျပ လ ပရန ရ ေနႈႏ ငသည အေၾက ငားရငား ၃ မ ားက ေဖ ျပပါ

မ မ ယြ ၾကညခ ကမ ားႈႏင စြႈႏ နားမ ား ဘ သ ေရားယြ ၾကညခ ကမ ားႈႏင စြႈႏ နားမ ား က နားမ ေရားက က ယရန အႈႏ တလကၡဏ ေဆ ငေသ အက ားဆကမ ားက တ ားဆားရန စ တဝငစ ားမ မရ ျခငား “သငေတ ေသ ”အေဖ က မေတ ႔ေသားျခငား အခ စမရ ျခငား အရကေဆားဝါားသြ ားစ ြမ မ ျပနနလနထလ ျပား အလ နအကၽ ြျဖစေသ ဆကဆြေရားေၾက င တညျင မမ က အထ ခ ကမခြလ ျခငား (အဆင ၁၂ဆငပါ အစစဥ၊ လ ငမ က စၥအ ား ၆ လမ ၁၂ လထ ေရ ငရ ားရန အၾကြျပ ထ ားသည) က ယ၀နရျခငားမ ေရ ငားရ ားရန လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏင အ တခ အ ငဗ က ေရ ငရ ားရန

အန ဂတရညမနားခ ကမ ားက အထ ခ ကမခြလ ျခငား အဆငသငမျဖစေသားျခငား အျခ ားအရ တစခ ေပၚတ ငအ ရြ ရ ေနျခငား (ေက ငား၊ဝါသန မ ား၊အ ားကစ ား ႈႏင မ တေဆ မ ား) ဝနပ ဖ အ ားမ ားေနျခငား (အလ ပသစမ၊ လ မညစ ေမားပ ြ)ႈႏင ဝနပ မခြလ ျခငား၊ စ တပ ကစရ လ ငက စၥအ ား မလ လ ားျခငား မ ဘမ ားႈႏင ဆကဆြေရားေျပလညမ က မစေတားလ ျခငား (မ ဘမ ားမ လ ငဆကဆြမ က မႈႏစမ ႕လ င) ပ မ နကနြေသ ဆကဆြေရားအျဖစတညေဆ ကရန တ ကတ နားေပားပါ (လ ငက စၥထက အျခ ားနညားလမားမ ားျဖင)ျပားလ င ခ စျခငားေမတ ႈႏင လ ငပ ငားခြစ ားခ ကမ ားက ေဖ ျပရန အျခ ားနညားလမားမ ားက ေလလ ပါေစ။

လတစေယ ကအတ က လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားသည စ နေခၚမ ျဖစႈႏ ငသည အေၾက ငားရငား သြ ားမ ားက စ ရငားျပ စ ပါ

ရ ယတမ ားမလ သညဖ အ ား (“လတ ငားလ ပေနသလ လ ကလ ပျခငား”) “ဟငအငား”လ ႔ေျပ ပါက ၄ငားတ ႔၏ အေဖ မ ားမ ျငငားပယခြရမ -- (သ ႔) -- အၾကမားဖကခြရမညက စ ားထ တျခငား လ ငမဆကဆြသညအတ က သငယခ ငားမ ား၏ ေလ ငေျပ ငမ ၊သေရ မ (သ ႔) ေရ ငဖမ က စ ားရ မျခငား မ မ မ လ ငတစ တဝငစ ားေနသည အမ ားသ ား(သ ႔)အမ ားသမားမဟ တ ေၾက ငား ျပသလ ၍ လ ငဆကဆြျခငား (သ ႔) မ မ ၏လ ငတခ ငား စ တဝငစ ားေနသည စ တအခြအ ား လ ငက ြျဖငလ ငဆကဆြလ ကျခငားျဖင ေျပ ငားလြမညဟ ထငသညအတ က လ ငဆကဆြျခငား လ ငပ ငားအရသ ခြစ ားလ ျခငား၊ ျပားလ ျခငား မ မ ၏အေဖ ႈႏင ပ မ နားစပလ ျခငား၊ မ မ ဂရ စ ကေၾက ငား အေဖ အ ားသ ေစလ ျခငား “ေယ က ၤ ား”ပသလ ျခငား (သ ႔) “မ နားမ”ပသလ ျခငားႈႏင လ ငတစ တဝငစ ားမ အ ား

ယငားအခ ကကျပ ျပငေပားလ မမညဟ ထငျခငား လၾကားတစေယ ကလ ျဖစလ ျခငားႈႏင ယငားသညျပ ျပငေျပ ငားလြမ ျဖစေစလ မမညဟ ထငျခငား ကေလားလ ခ ငျခငား အေပ ရ လ ျခငား “ပြ မန”အတ ငားျဖစလ ျခငား လ ငဆကဆြမ က တ ဝနတစခ အေနျဖငသေဘ ထ ားျခငားႈႏင မ မ အေဖ အ ား ေပားဆပသငသညအရ ဟ မတယျခငား(ငါတ ႔က လငမယ ားပြ (သ ႔) သငါေၾက င ေင ေတ က နထ ားတ ပြ) မ မ ၏ေရ ားခ ယမ မ ား/စြႈႏ နားမ ား၊ယြ ၾကညခ ကမ ားက ေဖ ျပရန ယြ ၾကညမ မြျခငား (သ ႔) မခ ငမရြျဖစျခငား လ ငက စၥက စားစမားလ ျခငား အထားက နဆနသလ ခြစ ားေနရ၍ အေျပ ငအလြျဖစမညထင၍ လ ပမ ျခငား

Page 82: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 81 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားအ ား ေအ ငျမငေစရန လ အပေသ အေၾက ငားရငားခြ ေလားမ ားအ ား ေဖ ျပပါ -

မ မ သေဘ ထ ား ပ ငလငားစ ေျပ တတျခငား မ မ က ယက ယ မ မ ေလားစ ားျခငား မ မ က ယက ထ နားခ ပျခငား ေက ငားမ နေသ အန ဂတအ ား ရညမနားထ ားျခငား လတစေယ ကႈႏင ပ မ နားစပမ ရ ရန အျခ ားနညားလမားမ ားရ ျခငား (ေန ကေမားခ နားတစခ အ ား ၾကညရန) လ ငမ က စၥအ ားေရ ငရ ားရန ႈႏင ထ နားခ ပရန ခကခြေစသည လ ငဆကဆြမ ပ ငားအေျခေနမ ားက ျမငသ ႈႏ ငစ မားရ ျခငား အရကႈႏငမားယစေဆားဝါားမ ားသည စ တပ ငားျဖတႈႏ ငစ မားက ထ ပါားေစႈႏ ငသညအတ က ယငားတ ႔က ေရ ငရ ားျခငား လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏငအ တခ အ ငဗ အျပင က ယဝနရရ ေစမ အ ားျဖစေစသည အျပ မမ ားႈႏငဆ ငသညအခ ကလကမ ား သ ရ ျခငား

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားႈႏင လ ငဆကဆြမ ပ ငားအျပ မမ ား၏ အက ားဆကမ ားက သ ရ ျခငား မ မ ၏တနဖ ားမ ားက သ ရ ျခငား ယငားတနဖ ားမ ားက အေဖ ႈႏင မ ေဝျခငား ဆြ ားျဖတခ ကက အေထ ကအကျပ မည မ တေဆ မ ားႈႏင မ သ ားစ အေဖ ႈႏင ပ ငလငားစ ဆကဆြေျပ ဆ ႈႏ ငျခငား အေဖ ထြမ ပားေပါငားေဆ ငရ ကျခငား လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငားအ ား စ တအ ားထကသနစ ေဆ ငရ ကျခငား က ယဝနရရ ျခငား(သ ႔)လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏင/အ တခ အ ငဗ ပ ား ကားစကမ မ ား ျဖစႈႏ ငသညဟ ယြ ၾကညျခငား

လ ငမ က စၥေရ ငရ ားမ အ ား မေအ ငမျမငျဖစသည အေၾက ငားရငားခြ ေလားမ ားအ ား ေဖ ျပပါ -

(အမ ားစ မ အထကပါအေၾက ငားရငားခြမ ားႈႏင ဆန႔က ငဘကမ ား)

မ မ အေဖ ႈႏင ပ ငလငားစ ေျပ ဆ မ မရ ျခငား

မ မ က ယက တနဖ ားသ ပမထ ားျခငား/ရ ယတမ ားထြမလ သညဖ အ ား ရ ေနျခငား(သ ႔) မ မ အေဖ ထြမ ဖ အ ားရ ေနျခငား

မ မ က ယက ထ နားခ ပမ အနညားငယသ ရ /လြ ားဝမရ ျခငား

အန ဂတအတ က အျပ သေဘ ေဆ ငရညမနားခ ကမရ ျခငား

မ မ အေဖ ႈႏင နားစပမ ပ မ ရရ ရန လ ငဆကဆြမ မတစပါား အျခ ားနညားလမားမရ ျခငား

လ ငဆကဆြမ ပ ငားျပန မ ားက မသ ရ ႈႏ ငျခငား(သ ႔) ေရ ငၾကဉႈႏ ငစ မား မရ ျခငား

လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏငအ တခ အ ငဗ အျပင က ယဝနရရ ေစမ အ ားျဖစေစသည အျပ မမ ားႈႏငဆ ငသညအခ ကလကမ ား သ ရ မ မရ ျခငား

လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငား အက ားရလ ဒမ ားက မသ ရ ျခငား

မ မ ၏တနဖ ားမ ားက သ ရ မ မရ ျခငား

ယငားတနဖ ားမ ားက အေဖ ႈႏင မ ေဝမ မရ ျခငား

မ မ အေဖ ႈႏင ပ ငပ ငလငားလငားမေျပ ဆ ျခငား

မ မ အေဖ ထြမ ပားေပါငားေဆ ငရ ကမ မရ ျခငား

မ မ အေဖ အ ား လ ငက စၥအ ားေရ ငရ ားမ က ျပ လ ပခ ငားမ မရ ျခငား

ဆြ ားျဖတခ ကက အေထ ကအကျပ မညမ တေဆ မ ားႈႏင မ သ ားစ မ ားမရ ျခငား

က ယဝနရရ ျခငား(သ ႔)လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏင/အ တခ အ ငဗ ပ ား ကားစကမ မ ား မျဖစႈႏ ငဟ ထငျခငား

ဆြ ားျဖတႈႏ ငစ မားအ ား ထ ပါားေစသည အရကႈႏင မားယစေဆားဝါားမ ား သြ စ ြျခငား

ျခ မားေျခ ကခြရျခငား

အတငားတ နားအ ားေပားခြရျခငား

Page 83: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 82 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမ က စၥက ေရ ငၾကဉတြသတစေယ ကဟ သ႔ရြ႕ လကတ ြေဖ နြ႕နားစပမ ရ ႈႏ ငမယ တၿခ ားနညားလမားေတ က ဘ ေတ လြ။

လတ ငားအတ က နားစပမ ရ လ ျခငားႈႏင လ ငဆကဆြမ အရသ ခြစ ားလ ျခငား သညပြ မနျဖစသည မတယထ ားျခငား လ ငမ က စၥအ ားေရ ငရ ားျခငားသည လတစေယ ကတ င လ ငပ ငားဆ ငရ စ တခြသ ားခ ကမ ားမရ (သ ႔) "လ ငစ တက နခမား"ေနသညဟ မဆ လ ပါ။ လ ငဆကဆြမ သည မ မ အေဖ ႈႏင နားစပမ ရ ေစရန တစခ တညားေသ နညားလမားမဟ တပါ။လ ငမ က စၥအ ားေရ ငရ ားထ ားသည လတစေယ က အဖ ႔ မ မ အေဖ ႈႏင အတ ငားက က နားစပမ ရ ႈႏ ငသည နညားလမားမ ားရ သည (သ ႔) မ မ ၏အေဖ အ ား အႈႏရ ယမျဖစေစပြ ဂရ တစ ကရ ေၾက ငား ျပသႈႏ ငပါသည-

လကက ငျခငား နမားရ ြ႕ျခငား ႈႏ ပနယျခငား စက ားေျပ ျခငား/န ားေထ ငေပားျခငား ရယေမ ျခငား ကခ နျခငား ေပ ႔ဖကျခငား လကေဆ ငေလားမ ားေပားျခငား သခ ငား န ားေထ ငျခငား

အားေမားလႈႏင စ မ ားေပားပ ႔ျခငား ဘ သ ေရားဆ ငရ အေတ ႔အၾကြ မ ားမ ေဝျခငား (သ ႔) ဆ ေတ ငားမ မ ားျပ လ ပျခငား လမ ား (သ ႔) လ႔ေဘ ငတ ႔ႈႏငဆ ငသည အေတ ႔အၾကြ မ ား မ ေဝျခငား ရ ပရငၾကညျခငား ခ ကျပ တစ ားေသ ကၾကျခငား

အ ားကစ ားမ ားျပ လ ပျခငား စားစမားေလလ မ မ ားျပ လ ပျခငားႈႏင လမားေလ ကထ ကျခငား စကဘားမ ားစားျခငား ေပ စရ လ ပရ ားမ မ ားႈႏင ဝါသန မ ား

လ ငဆငဆြမ ေရ ငၾကဥျခငားအ ား မျပ လ ပခြမညဆ လ င ဘ ေတ ျဖစလ ႈႏ ငသနညား။ ဤျဖစရပတ င ယငားပ ဂ လအတ က မညသည အခ ကလကမ ားသည အေထ ကအကျဖစေစမညနညား။

ရြဖနရြခါ လ ငမ က စၥအ ား ေရ ငရ ားရန စ တကားရ ေသ လအမ ားသည လ ငစကဆြမ က မေရ ငရ ားေတ ရန ဆြ ားျဖတတတၾကျပား သေႈႏၶတ ားနညားလမားမ ားအ ား အသြ ားမျပ ပြ၊ က နဒြ ားမသြ ားပြ အက က ယမရ လ ငဆကဆြမ ၾကပါသည။ လ ငက စၥအ ားေရ ငရ ားရနဆြ ားျဖတသည လမ ားအ ား ေဖားမကညသငသည။ သ ႔ေသ လ ငမ က စၥေရ ငၾကဉျခငားမအ ငျမငပါက လ ရမယရ အသ သည ႈႏင နညားလမားမ ားက ေတ သ ရ ထ ားသငသည။

"စ တလ ပရ ားေနသညအခ နတ ငား" (သ ႔) လ ငစ တထေနသညအခ နတ င လ ငက စၥအ ားေရ ငရ ားရနဆြ ားျဖတခ ကက ျပနလညဆနားစစရနမျပ သငပါ။ လတစေယ ကသည လ ငမ က စၥေရ ငရ ားမ အ ား ရပတန႔ရနဆြ ားျဖတ လ ကပါက မ မ ဆြ ားျဖတခ ကႈႏငပတသကျပား ရငားရငားလငားလငားပ ျဖစမသ ယငားသ ႔ျပ လ ပသငျပား က ယက ယက က က ယရန ျပငဆငသငသည။

အႈႏရ ယအလ ားလ မ ားက မညကြသ ႔ေလ ခ ရန သ ရ သငသည... သေႈႏၶတ ားနညားလမားမ ား က သ ရ ျခငား- က နဒြ ားက အျမြတေစထ ားရ ပါ... ျပငဆငထ ားျခငားဟ ဘ မမလ ပျခငားထက ပ ေက ငားပါသည။ အေရားေပၚ သေႈႏၶတ ားေဆားလြ ားမ ားအေၾက ငားသ ရ ထ ားျခငား(အက က ယမပါပြ လ ငဆကဆြျပား န ရ ၁၂၀ အတ ငားေသ ကပါက က ယဝနရရ မ အ ား ၇၅% တ ားဆားေပားသည... အက က ယမပါပြ လ ငဆကဆြမ ပါက လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားႈႏင အ တခ အ ငဗ စစေဆားျခငား သ ႔မဟ တ က ယဝနစစေဆားျခငားတ ႔က ျပ လ ပပါ။

Page 84: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 83 ဇ န ၂၀၁၅

“အတ ငားအတ အ ားေဖ ျပျခငား” ကတျပ ားမ ား-

ငါက သန႔သန႔ရငားရငား တညတညျင မျင မေနဖ ႔လ အပျပား ခ ဘယသႈႏငမ မပတသကႈႏ ငပါ။

လကမထပခငလ ငဆြဆကတ ဟ မ ားယ ငားတယလ ႔

ဘ သ တရ ားက ဆြ ားမထ ားပါတယ။ ဓမၼတ ေပၚျခငား

အေမကသ သ ားလ င အလ နစ တထ ခ ကပါလ မမယ။ ဒါအတ က စ န႔စ ားဖ ႔မထ ကတနပါဘား။

အခ စမြက နားအသစက အရမားစ တဝငစ ားေနပါတယ။ လ နၾကားတြဆကဆြေရားတစခ အတ က ကၽ နေတ /မမ

အငအ ားမရ ပါ။

ေန ကဆြ ားတစၾက မကၽ နေတ /မတ ႔အက က ယမသြ ားခြစဥက အရမားေၾက ကေနမ ပါတယ။ ဒါမ ားေန ကတစခါလ ပေတ မ

မဟ တပါဘား။ ေတ ငားပနပါတယ

ငါမငားက ဘ သကေသျပစရ မမလ ပါဘား။လ ငက မဆကဆြခ ငတ

ပြ။ ဟ တျပေန ။

ငါအရကေသ ကထ ားရင ဘယေတ မ လ ငမဆကဆြပါဘား။

ေတ ငားပနပါတယ

ငါလကထပျပားတြထ ေစ ငမယ။

ဒေန႔ငါအတ က ဖ အ ားမ ားတြေန႔ပြ။ငါမငားနြ႔ စ တပ ကဖ ႔ေက ငားတြ လ ငဆကဆြမ က မလ ပခ ငဘား။

ခဏေနပါဥား။

ငါမ အ တခ အ ငဗ ရ ေနတယ။ငါဘယသ႔က မ

အႈႏရ ယမေပားခ ငဘား။

Page 85: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 84 ဇ န ၂၀၁၅

ေဆားခနားမ ေဆားစစျပားတြအထ ေစ ငၾကတ ေပါ။

ငါစ န႔စ ားတ မ ားလ ပခ ငဘား။

ငါရြ႕ပထမဆြ ားအၾက မက

ထားထားျခ ားျခ ားေလားပြျဖစခ ငတယ။

အလ ငမလ ပါနြ႔။ဒလ ႈႏြ ခ တြေနရ မ မလ ပခ ငဘား။

ငါမငားနြ႔ ဒလ ဆကဆြေရားမ ားက မလ ခ ငဘား။ ငါမငားက

ခ စမမခ စပါ။

ငါခ အြဒါလ ပဖ ႔ စ တမပါဘား။ မငားနြ႔လ ငဆကဆြဖ ႔

သငမသင ငါေစ ငၾကညရဥားမယ။

ငါဘယသနြ႔မ စ တခြစ ားခ ကပ ငားအရ မပတသကမဆကႈႏ ယခ ငဘား။

ငါမငားနြ႔အခ နပ ျဖ ြားခ ငပါတယ။ငါတ ႔လ ငမဆကဆြခင

မငားနြ႔တ ြသ ားတ ြလ လ ပျပား မငားအေၾက ငားပ သ ခ ငတယ။

တစေယ ကနြ႔တစေယ ကဖကယြ ပြဖကထ ားရေအ င။ဟ တျပေန ။

ငါတ ႔ရြ႕ ဆကဆြေရားက ပ ျပားအခ နေပားခ ငတယ။ လ ငဆကဆြမယအစ ား

ရ ပရငေလားပြသ ားၾကညရေအ ငလ ား။

မငားငါက ဘယလ ပြညစညစညမားညမားေျပ ပါေစ ဘ မထားျခ ားသ ားမ မဟ တဘား။

ငါအဆငသငမျဖစေသားဘား။မငားက ငါ"ျငငား"မ ပြ။

ခ ခ န ငါဘဝမ ဒထကပ အေရားၾကားတ ေတ ရ ေသားတယ။

ငါလ ငက စၥက လြ ားဝစ တမဝငစ ားဘား။

ေန ငတစခ နခ နမေပါ။

Page 86: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 85 ဇ န ၂၀၁၅

ငါတ ႔ဘဝမ ခ လ ခ နမ ေတ

ပ ျပားေပ ဖ ႔ေက ငားမယနညားလမားေတ ရ တယ လ ႔ငါထငတယ။

ခ ေတ ငါမငနြ႔ စလ ကေန ကလ က တ ြသ ားတ ြလ ပြေနဖ ႔

စ တဝငစ ားတယ... ငါမငားလ မျဖစေသားဘား။လ ငဆကဆြဖ ႔

စ တမရ ေသားဘား။

ခ ငါစ တအ ားငယျပား အထားက နေနသလ ခြစ ားေနရတယ။ လ ငဆကဆြဖ ႔ဆ ရငေတ ဒါမ ားယ ငားတြအေၾက ငားျပခ ကပြ။ ငါဒလ လ ပဖ ႔ ဆြ ားျဖတခ ကမခ ခင ထပစဉားစ ားခ ငေသားတယ။

ငါခ စေနတ တစျခ ားတစေယ ကပါ။

ငါဝမားနညားပါတယ။သငယခ ငားေတ လ ပြေနရေအ င။

ငါက နဒြ ားမပါပြ လ ငမဆကဆြဘား။ က နဒြ ားမရ လ ႔ လ ငမဆကဆြခ ငဘား။

အတ တမ ငါစ တပ ကစရ ေက ငားတြ အေတ ႔အၾကြ မ ားရ တြအတ က ငါဒလ မ ားခ

ထပမလ ပခ ငဘား။

လကရ မ ငါရငားရငားလငားလငားမစဉားစ ားႈႏ ငတြအတ က ေန ကတစၾက မ မေပါ။ ဒါေပမယခ ေတ မဟ တဘား။

ငါတ ႔ႈႏစေယ ကလြ ားစ တမလ ပရ ားတြအခ နမ

ဒက စၥနြ႔ပတသကျပား ဆြ ျဖတဖ ႔ ဆကေျပ ၾကတ ေပါ။

ငါတ ႔ ဒလ စဉားစ ားတ ပ ေက ငားပါတယ။

တစခ ခ သ ားစ ားရေအ င။

ငါတ ႔အ တခ အ ငဗ စစေဆားမ ရလ ဒေတ မထ ကလ ေသားတြအ

တ က ေစ ငတ ပ ေက ငားပါတယ။

ငါက ယဝနရတြစ န႔စ ားမ မ ားမလ ပခ ငဘား။ငါ ရကသတပတအနညားငယ အတ ငား ေက လ ပသ ားရမ ။

Page 87: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 86 ဇ န ၂၀၁၅

ငါအရငက ေၾကက ြဝမားနညားခြရဖားတယ။ အြပထမအၾက မေၾက င ငါႈႏလြ ားသ ား

အန ျပနက ကဖ ႔လ တယ။ ဒအေတ တ ငား ငါမငားအေၾက ငား ပ သ ခ ငေသားတယ။

ငါခ

ခလ မားဒားယ ား(က လသ ားေရ ဂါ)ေဆားေတ ေသ ကေနရ

တယ။ ဆရ ဝနက ငါေဆားက ျပားတြထ

တ ႔ ေစ ငဖ ႔ေျပ ထ ားတယ။ ဒါအျပင မငားလညား

စစေဆားဖ ႔လ တယ။

မငားက ငါလညားစ တလ ပရ ားပါတယ။ ငါတ ႔

အလ ငမလ တ ေက ငားတယ။

ေန ကလအနညားငယေလ ကမ

ဒက စၥက ထပေျပ ၾကတ ေပါ။

မငားဘ လ ႔ ငါက အတငားဖ အ ားေပားေနရတ လြ။

ရပလ ကေတ !

ငါနမားရတ နြ႔ ပ တသပရတ ပြၾက ကတယ။ ငါဒထကေတ ပ မသ ားခ ငဘား။

မငားတ ားေဆားေသ ကတ မေသ ကတ

ငါစ တမဝငစ ားဘား။ က နဒြ ားမပါရင

လြ ျခြ တယလ ႔မခြစ ားရဘား။

မငားမ က နဒြ ားေတ ရ မရ ငါဂရ မစ ကဘား။

ငါလညားေဆားေသ ကခ ငတယ (သ ႔) ဒကပခ မ ား ဒါမမဟ တ

တစခ ခ သြ ားခ ငတယ။

မငားငါေျပ တ မငားန ားမေထ ငဘား။

ငါဒါက ခ ေတ ေလ ကျပလ ႔ ေျပ ေနတယေန ။

မငားန ားမလညဘားထငတယ။ ငါမငားနြ႔ လ ငမဆကဆြခ ငဘားလ ႔ ေျပ ေနတယေန ။

ေမားျမနားျခငားအ ား ရပတန႔ပါ။ လ ငဆကဆြရေအ င

ငါမငားအေၾက ငား ဒေလ ကမသ ေသားဘား။

Page 88: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 87 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငပ ငားဆ ငရ က နားမ ေရားအသ ပည ေပား မ သ ားစ အ မစ

ရညရ ယခ က - ယငားမ လ ငက စၥ၊လ ငပ ငားဆ ငရ က နားမ ေရားအသ ပည ႈႏင ပတသကျပား သငက ယပ ငယြ ၾကညခ ကမ ား(သငမ သ ားစ ဝငမ ား၏ ယြ ၾကညခ ကမ ား၊ သငဘ သ ၏ယြ ၾကညခ ကမ ား) အေၾက ငားတစဥားႈႏငတစဥားမ ေဝရန အခ ငအေရားျဖစသည။ ယငားသ ႔ျဖင တစဥားအေၾက ငားတစဥား ပ သ လ ရနအခ ငအေရားလညား ရ ေစမည။

လမားညႊနခ ကမ ား- သငတ ႔ႈႏစေယ က၊မ ဘ(သ ႔မဟ တ မ ေထ ား/ဖေထ ား၊မ သ ားစ ၏လၾကား မ တေဆ စသျဖင) ႈႏင ေက ငားသ ားတ ႔ သားသန႔စက ားေျပ ႈႏ ငမည တ ားတ တေသ ေနရ က ရ ေဖ ပါ။ အခ နတစန ရေလ ကေပားပါ။ ယငားအခ နအတ ငား သငတ ႔တစဥားက တစဥားအ ရြစ ကေပားရမညျဖစျပား ...ဖ နားလ လ ငမေျဖဖ ႔၊တဗ ၾကညမေနဖ ႔ လ အပပါသည။

ခ တစဥားအ ားတစဥားမ ေအ ကပါေမားခ နားမ ားေမားပါ။

• “ဒဟ ကေျပ ဖ ႔ တသားတသန႔ဆနလ နားတယ။ ေက လ ကရေအ င"ဟ ေျပ ပါ။

• သငမေျပ ျပလ ကသညအရ က သငထြမ ခ ငျပ ခ ကမရ ပြ အျခ ားသတစဥအ ားျပနမေျပ ရပါ။

မ သ ားစ အတ ငားမ ပငလ င ျပနမေျပ ရပါ။

• နညနညားေၾက ငေတ ေတ ငျဖစလ င (သ ႔) ခ တားခ တျဖစေနလညား က စၥမရ ပါ။ ေလက ငခနားသ ျပ လ ပရန

အေရားၾကားသည။

ေမားခ နားမ ားအ ားတစေယ ကတစလညျပနေမားရန အၾကြျပ ပါသည။ သငဘကမန ားေထ ငေပားရနအလညျဖစပါက တျခ ားသမတ န႔ျပနေျပ ဆ သညက တကယန ားလညေအ ငၾက ားစ ားပါ။

အရ ယေရ ကၿပားသက ေမားျမနားပါ- သငအ မျပနစဉ(သ ႔)ေက ငားသ ႔သ ားစဉ မညသညလ ငပ ငားက နားမ ေရား အသ ပည က မတမ ပါသနညား။ သငဘ က မတမ ပါသနညား။

ေက ငားသေက ငားသ ားက ေမားျမနားပါ- ေက ငားတ ငေပားေနေသ ယငားလ ငပ ငားက နားမ ေရားအသ ပည ေပားသည သငတနားႈႏငပတသကျပား ခ ထ ဘ က ႈႏစသကမ ရ ပါသလြ။ သငဘ က မၾက ကပါသနညား။

အရ ယေရ ကၿပားသက ေမားျမနားပါ- သင ကၽ ႈႏ ပအသကအရ ယေလ ကတ င လ ငက စၥႈႏင ပတသကျပား မညသညအရ ၃ ခ က သ ဖ ႔ဆႈႏၵရ ပါသနညား။

Page 89: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၈ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥျခငား န ဒါနား”

စ မ ကႈႏ 88 ဇ န ၂၀၁၅

ေက ငားသေက ငားသ ားက ေမားျမနားပါ- ဆယေက သကမ ား"တ ြခ တျခငား"အေၾက ငား... ရညားစ ားျဖစဖ ႔ႈႏင ပတသကျပား မညသ ႔ထငျမငပါသနညား။ ယငား၏ေက ငားက ားႈႏင ဆ ားက ားမ ားမ အဘယနညား။

အရ ယေရ ကၿပားသက ေမားျမနားပါ- သင ခ စၾက ကဖားပါသလ ား။ ဘယအခ နကလြ။ ဘယလ မ ားရ ခြပါသလြ။ သငယငားအ ားအခ စဆ သညက မညသ ႔သ ရ ခြပါသနညား။

ေက ငားသေက ငားသ ားက ေမားျမနားပါ- ေရရညဆကဆြေရားတ င သငစ တေရ က ယပါျမ ပႈႏြထ ားဖ ႔ စဉားစ ားထ ားပါသလ ား။ သ ႔ဆ ပါက သငမညသညလမ ားႈႏင အတေနခ ငပါသနညား။ အြသလ မမဟ တလ င အဘယေၾက ငားပါနညား။

အရ ယေရ ကၿပားသက ေမားျမနားပါ- လတစေယ ကသည မညသညအခ နတ င လ ငဆကဆြရန အသငျဖစသညဟ သငထငပါသနညား။

ေက ငားသေက ငားသ ားက ေမားျမနားပါ- လတစေယ ကသည မညသညအခ နတ င မ ဘတစေယ ကျဖစလ ရန အသငျဖစသညဟ ထငပါသနညား။

အရ ယေရ ကၿပားသက ေမားျမနားပါ- သငနစသကေသ ကၽ န ပ၏အေၾက ငားတစခ က ေဖ ၿပေပားပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားက ေမားျမနားပါ- သငနစသကေသ ကၽ န ပ၏အေၾက ငားတစခ က ေဖ ၿပေပားပါ။

Page 90: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 89 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၅ - ဆြ ားျဖတခ က ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နေစရနအတ က ဆြ ားၿဖတခ ကခ ႈႏ ငစ မားရညက အသြ ားျပ ႈႏ ငရန စ မားရညျပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၈ - အ ားေပားေထ ကခြျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ပ ဂ လေရားဆ ငရ ျဖစေစ၊ မ သ ားစ အ ားျဖငျဖစေစ၊ လအမ ားတ ႔၏ က နားမ ေရားအတ က အ ားေပားေထ ကခြေပားႈႏ ငရနအတ ကသ႐ ပျပရမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

လ ငမ က စၥေရ ငၾကညမ အ ား ေအ ငျမငေစရန လ အပေသ ေျပ တတဆ မ အတတမ ားက က ငသြ ား အသြ ားခ ပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား- “တကယလမ ား” တဗဇ တလမားတ ြမ ားဆ ငရ လ ပငနားမတတမားစ ရ က၊ အခနား ၁ မ ၇ ထ (

အခနားတစခ ခ ငားစအတ က သတ ႔က ယပ င စ ရ ကမ ားရရန အတ ြတစတ ြ စတ င ေက ငားသ ားတစေယ ကစအတ က အခနား ၇ ခ လြ ားအတ က မ တမ ားလြ ေလ ကရန)

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား ၁။ လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငား၏ အေၾက ငားျပခ ကမ ားက ျပနလညသ ြားသပပါ။

ဤသငခနားစ တ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ဇ တလမားတ အျဖစ ဖနတားရန ျပားခြသညသငတနားတ ငေဆ ငရ ကခြေသ ေဆ ားေႈႏ ားမ မ ားႈႏင လ ပေဆ ငခ ကမ ားက အသြ ားခ ရမညျဖစသည။ သ ႔ျဖစပါ၍ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားမ အ ား ေထ ကခြသည/ဆန႔က ငသည အေၾက ငားရငားမညမ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမတမ သညက စစေဆားသငသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေဖ ျပခ ကမ ားက လညား ထပေပါငားပါ။သ ႔မသ ဇ တလမားတ ဖနတားရန အ ကဒယ မ ားမ ားရ မညျဖစသည။

၂။ "တကယလမ ား"ရ ပရငဇ တလမားတ ြ ေလက ငခနားစ ရ ကမ ားအ ား အဖ ြ႔လ က လ ပေဆ ငရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ညႊနၾက ားပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ႈႏစေယ ကတစတ ြခ ြပါ။ "တကယလမ ား"ရ ပရငဇ တလမားတ ြ ေလက ငခနားစ ရ က ၁ ကေန ၇မ အခနား၇ခနားအနက တစခနားစက အတ ြတစတ ြစမ တစေယ ကသ ႔ေပားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ရ ပရငဇ တလမားတ ြတစခ အတ င ရ ကညႊနားစ ေရားဆရ မ ားျဖစျပား ယငားဇ တလမားမတဆင ၾကညရ သမ ားသ ႔ ဆကဆြေရားမ ား၊အက က ယပါေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ပ ငား ေရ ားခ ယခ ငမ ားႈႏငပတသကျပား အျပ သေဘ ေဆ ငသတငားစက ားမ ား ေပားရန ၾက ားစ ားရမညျဖစသည။

Page 91: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 90 ဇ န ၂၀၁၅

၄ငားတ ႔၏တ ဝနမ အခနား၏က နအပ ငားက ေရားသ ားေပားရနျဖစျပား ေရ႕ကေလလ သ ရ ခြသည (သငပ နားေပၚတ င (သ ႔) မတစ မ ားတ ငရ ေသ ) သေဘ ထ ားငါားမ ားက အနညားဆြ ားအသြ ားခ ေပားရမည။ စက ားေျပ ခနားမ ဇ တေက ငတစခ မ လ ငမ က စၥအ ားေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတထ ားသည။ ၄ငားတ ႔၏ ဆ ငရ အခနားမပါဝငေနေသ ဇ တေက ကအတ က လ ငမ က စၥမ ားေရ ငရ ားမ က ေအ ငျမငေစမည ေရ ားခ ယထ ားေသ သေဘ ထ ားငါားခ က စက ားေျပ ခနားတ င ထညသ ငားရန ၾက ားပမားရမည။ ၄ငားတ ႔အ ား တတစ မားသမ တ ထ ငၾကြဆမ လ ပေဆ ငရန ေျပ ဆ ပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ျပားဆြ ားသ ားသညအခါ လ ပအ ားေပားမ ားက ေက ငားသ ားမ ား၏အခနားက အတနားေရ႕တ င"သရ ပေဆ ငခ ငားပါ" သ ႔မဟ တ ဖတခ ငားပါ။ျပားလ င အခနား၇ခနားထြမ တစခနားစအ ား တစတ ြစအ ားသရ ပေဆ ငခ ငားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ၄ငားတ ႔၏ဇ တညႊနားမ ားအ ားေျပ ျပျပားေန က အျပ သေဘ ေဆ ငမတခ ကမ ားေပားျပား ဇ တညႊနားတ ငအသြ ားျပ ခြေသ သေဘ ထ ားမ ားႈႏင ယငားတ ႔မ ထ ေရ ကမ ရ မရ အတနားအ ားေဝဖနခ ငားပါ(အတနားတ ငယခငကေဆ ားေႈႏ ားခြသည သေဘ ထ ားမ ား)။ေန ကထပေရ ားခ ယခ ငမ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား သတ ႔က ယပ င ဇ တညႊနားမ ားက စဉားစ ားခ ငားပါ။ သငဤနညားလမားအ ားေရ ားခ ယလ င စ ရ ကအလ တရ ရမည။

Page 92: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 91 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား”ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၁) အမညမ ား _________________________________________________________________ ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၁ - ပနားျခြ မ ားကပစႈႏင လလနနတ ႔ဟ ခ စသစ ြတ ြ ျဖစပါသည။ လလနနဟ သမအရ ယမတ ငမထ လ ငမဆကဆြရနဆြ ားျဖတထ ားသည။ ခ ခ နတ င သမသည စ တဝငစ ားစရ မ ားစ ရ ေနျပား ဘကစကတေဘ လြ ား အသငားတ ငပါဝငေနျပား အ ားလပရပမ ားတ င ရပက ကကဇ တရြ အသငားတ င ပါဝငေနပါသည။ သမသည မ ားကတစက တကယသေဘ က ေသ လညား လ ငမဆကဆြခင သမအဆငသငျဖစသညအထ ေစ ငသငသညဟ ယဆပါသည။ မ ားကတစမ လ ငဆကဆြလ ျပား လလ နမသ႔က တကယခ စလ င သမလညား လ ငဆကဆြခ ငရမညဟ ယဆထ ားသည။ ဇ တလမားအ ား ပနားျခြတ င သတ ႔ႈႏစေယ က လမားေလ ကထ ကေနသည ပြ ျဖင စဖ ငထ ားသည။ မ ားကပစ လလနန၊ က ယတကယက န ားမလညဘားျဖစေနတယ... မငားက ယက ခ စရြ႕လ ား။ က ယဆ လ တ လ ငဆကဆြမ မရ ဘားဆ လ င က ယတ ႔တစေယ ကက တစေယ ကခ စျပား ဂရ တစ ကရ တယလ ႔ ဆ မလ ား။ ဒါက ယအတ ကေတ ခ လြ ားဝအဓ ပါၸယမရ ဘားက ။မငားရငားျပေပားႈႏ ငမလ ား။... လလနန မ ားကပစ မ ားကပစ လလနန မ ားကပစ လလနန နင႔ အစရ သၿဖင႔

Page 93: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 92 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၂) အမညမ ား________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၂ - ေက ငားဆငားျပားေန က တတအခ နျဖ နားျခငား မ ငရ ႈႏင ဒ ဗရ တ ႔သည နားကပေသ သငယခ ငားမ ားျဖစၾကသည။ တစေန႔တ အတ က ေက ငားမျပနလ သညအခါ ဒဗရ ႔အ မတ ငတတ အခ နျဖ နားၾကရန လမားေလ ကလ စဉ စက ားေျပ ေနၾကသည။ ဒဗရ သည မ ငရ အ ား သမအဘယေၾက င လ ငမ က စၥမ ားက လတတေလ ေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတထ ားေၾက ငား ရငားျပေနသည။ မ ငရ အ ား။ဒဗရ ေရ။တ ႔ဒအေၾက ငားမေျပ ျဖစတ ေတ ေတ ၾက ျပပြ။ မငားဒတေလ ဘ ေတ ေတ ားေနလြဆ တ က တ ႔က ေျပ ျပစမားပါ။ ဒဘရ ေက ငားျပ မ ငရ ,......... မ ငရ ဒဘရ မ ငရ ဒဘရ မ ငရ နင႔ အစရ သၿဖင႔

Page 94: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 93 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၃) အမညမ ား ________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၃ - က ားထြတ င ဒနနရယႈႏင ဆနမဟ တ ြခ တေနၾကျပား ဆနမဟ ယခ မစ၍ သ႔ဘဝတ င လ ငဆကဆြမ မေရ ငရ ားရနဆြ ားျဖတထ ားေသ လညား ဒနနရယမ ေတ လတတေလ တ င ယငားသ ႔ေရ ငရ ားရန ဆြ ားျဖတထ ားျခငားမရ ပြ အတ တတ င အျခ ားလ ငဆကဆြေဖ မ ားရ ခြသည။ ဒနနရယသည ဆနမအ ား၄ငားႈႏငလ ငဆကဆြေစလ ေသ လညား ဆနမကေတ ဆကဆြမ မျပ လ ပြ လ ငမတဆငကားစကေသ ေရ ဂါမ ား (STDs)ႈႏငပတသကျပား စ ားရမမ အနညားငယရ ေနသည။ သတ ႔ရ ပရငရြ ထြကေနျပနထ ကလ ျပား အ မအျပနလမားေပၚတ ငရ ေနျပား ယငားအေၾက ငားအ ား ေျပ ဆ ေနၾကသည။ ဒနနရယ ဆနမ၊ငါမငားက အရမားသေဘ က တယ။ငါမငားနြ႔ လ ငဆကဆြခ ငတယက ။ ဒါေပမယ မငားက ေရ ဂါကားစကမ ေတ ဘ ေတ က စ ားရ မေနတ က ငါသ ပါတယ။ ငါမ ဘ ေရ ဂါမ မရ ဘားဆ တ ငါလြ ားဝေသခ ပါတယ။ ဆမ- ဒနနရယ ဒနနရယ ဆမ- ဒနနရယ- ဆမ- ဒနနရယ- (နင႔ အစရ သၿဖင႔.....)

Page 95: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 94 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၄) အမညမ ား ေန႔စ ြ အတနားခ န သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၄ - ေစ ားဝယထ ကျခငား တ ငရ မားႈႏင သ၏အမေက လငားတ ႔ သတ ႔၏အဖ ားေန႔အတ က ေစ ားဝယ ထ ကေနၾကစဉ တ ငရ မားမ သ႔အမအ ား သ႔ရညားစ ားႈႏင လ ငဆကဆြမ မျပ ရန ဆြ ားျဖတမ က ဘယလ ျပ လ ပေနေၾက ငားေျပ ျပေနသည။ သမ သ႔ရညားစ ားေက ငမေလားႈႏင လ ငမဆကဆြပါက သမသ႔က ထ ားသ ား မညလ ားဆ သညက သ ခ ငေနသညအတ က ယငားသ ႔လ ငဆကဆြမ က မျပ လ ပရနဆြ ားျဖတရျခငားမ ခကခြေၾက ငားေျပ ျပသည။ သ႔ေက ငမေလားမ သေႈႏၶတ ားေဆားေသ ကေနပါသည။သ ႔ျဖစပါ၍ သမက ယဝနရမညႈႏငပတသကျပား စ ားရ မစရ မရ ဟ ဆ သည။ သတ ႔လ ငဆကဆြဖ ႔ၾက ားစ ားတ ငား အရ ရ ဟ သတ ႔ႈႏစဥားၾက ား ပ မ နားစပမ ရ လ သညဟ ထငရသညအခ နမ ားရ ေသ လညား သေန ကဆြ ားမ နစတ င အျမြရပတန႔ပစရပခြသည။ တ ငရ မားဟ သမက စ ြလမားေနေသ လညား လ ငဆကဆြလ ျခငားေတ မရ ပါ။ သတ ႔စတ ားဆ ငက ျဖတေလ ကလ စဉတ င ေက လငားဟ သ႔ေမ ငတ ငရ မားက အၾကြဉ ဏအခ ႕က ေပားရန ၾက ားပမားပါသည။ တ ငရ နား- ငါဒါက ဘယလ က ငတ ယရမလြဆ တ နြ႔ ပတသကျပားေတ မေသခ ဘား။ သမကမ ကပါတယ။ဒါေပမယ သက ဒလ ငက စၥနြ႔ပတသကျပား ဆကေရ႕တ ားမယဆ ရငေတ အရ ရ တငားမ လ လ မမယ။ က လငားန- တ ငရ နား၊... တ ငရ နား- က လငားန- တ ငရ နား- က လငားန- (နင႔ အစရ သၿဖင႔...)

Page 96: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 95 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၅) အမညမ ား ________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား #၅ - ပါတပ ြ၌ အဗနႈႏင ေသ မတစတ ႔တ ြခ တေနသညမ ၾက ျပျဖစသည။ သမေသ မတစႈႏင တ ြခ တမ မျပ ခင သမအလ နရားမားခြေသ ရညားစ ား တစဥားႈႏင လ ငဆကဆြခြျပား က နဒြ ားက အျမြသြ ားခြေသ လညား တစခါတ င က နဒြ ားေပါကျပြသ ားခြဖားသည။ အဗနသည သမတ ငက ယဝနရ လ မညက အရမားစ ားရ မသ ားသည။ ယငားအခ နတ င သမ အေရားေပၚသေႈႏၶတ ားေဆားမ ားအေၾက ငား သ ရ ထ ားရငေက ငားမညဟ ေတ ားမ ေသ လညား သမတ ငက ယဝနမရ ဟ သ ရ လ ကရသညအခါတ ငေတ စ တသကသ ရ ရခြပါသည။ ယငားျဖစရပက သမအ ား လ ငဆကဆြမ ၏ ျပငားထနားမ က ျပနလညသြ ားသပ ေစခြသည။သမတစဥားဥားႈႏင ေမတ မ ျပားတညျင မေသ ဆကဆြေရားတစခ တ ငရ မသ လ ငဆကဆြေတ မညဟ ဆြ ားျဖတထ ားသည။ သမ ေသ မတစက ၾက ကျပား သႈႏငေပ ပါားခြေသ လညား သတ ႔ႈႏစေယ က မညသညအခ နထ တညျမြမလြဆ သညႈႏငပတသကျပား မေသခ ပါ။ ေသ မတစသည သမ၏ဆြ ားျဖတခ ကအ ား န ားမလညပါ။ သတ ႔သည ယငားက စၥႈႏငပတသကျပား သငယခ ငားတစေယ က၏ပါတ ပ ြတ င စက ားေျပ ေနၾကသည။ ေသ မတစ အဗန၊ မငားအရငတ နားကလညား လ ငဆကဆြခြတ ပြ။ဟ တစၾက မတ နားက မငားေတ ေတ လန႔ခြတ က ယသ ပါတယ။ဒါေပမယဘ မမျဖစခြဘားေလ။ မငားဘ လ ႔ ဒါလ ပဖ ႔ လကထပတြထ ေစ ငဖ ႔ဆြ ားျဖတခြတ လြဆ တ က ယန ားမလညဘား။ အဗနား ေသ မတစ ေသ မတစ အဗနား ေသ မတစ အဗနား နင႔ အစရ သၿဖင႔

Page 97: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 96 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၆) အမညမ ား ________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၆ - ညစ ခ ကျပ တျခငား ဂယရႈႏင ရ ဖတ ႔သည လ ပေဖ က ငဖကမ ားျဖစသည။ ရ ဖႈႏင သ႔သငယခ ငားေက ငမေလားတ ႔သည မၾက ခငကျပတသ ားသည။ လတတေလ တ င သသညအသညားက ြေနျပား အထားက နဆနေနသည။ ဂယရမ တကၾက လ နားေသ သတစဥားျဖစျပား အရကဘ ားမ ား၊ကလပမ ား သ ႔သ ား၍ လမ ားစြ ႈႏင ေတ ႔သ ရျခငားက ႈႏစသကေသ သျဖစပါသည။ စ တဝငစ ားစရ ပနားခ သငတနားတစခ လညား တကေနပါသည။ သသညလအမ ားႈႏင ခ နားေတ ႔ရသညက သေဘ က ျပား ရ ဖက လညား သ႔တကေနေသ ပနားခ သငတနားမ စ တဝငစ ားဖ ႔ေက ငားသည အမ ားသမားတစဥားႈႏင မ တဆကေပားထ ားသည။ ထ အမ ားသမားမ ဂယရ႕က ေျပ သညမ သမသည ရ ဖက သေဘ က ေနျပား ရ ဖႈႏငမၾက ခင လ ငဆကဆြရဖ ႔ ေမ လငေၾက ငား ျဖစသည။ ဂယရမ ရ ဖအ ား သမ ခြစ ားခ ကမ ားအေၾက ငားေျပ ျပေသ လညား ရ ဖမ ေတ သအဆငသငမျဖစေသားေၾက ငား ေျပ သည။ သတ ႔ညစ ခ ကျပ တေနၾကစဉ ရ ဖက သ႔ဆြ ားျဖတခ ကက ေျပ ျပသည။ ဂယရ ရ ဖ၊သမက တကယမ ကျပား မငားက လညား အရမားသေဘ က ေနတယ။ မငားလြသမလ ပြ ခြစ ားေနရမလ ားငါသ ခ ငမ တယ။ လ ငဆကဆြလ ကတ က မငားရြ႕အသညားက ြေနတ က က စ ားေပားမယ မဟ တဘားလ ား။ ရ ဖ ဂယရ ဂယရ ရ ဖ ဂယရ ရ ဖ နင႔ အစရ သၿဖင႔

Page 98: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 97 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၇) အမညမ ား ________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ အခနား#၇ - ဆငဝငဝတ င ထရပမ ေက လ ပမသမသငယခ ငား တနမ ရ ဆသ ႔ သ ားလညေနသည။ သတ ႔ဆငဝငဝတ င ထ ငေနၾကျပား တနမ ရ ၏ သ႔ေယ ကက ၤ ားႈႏင လ ငဆကဆြမ မျပ ေတ ရန လတတေလ ဆြ ားျဖတခ က အေၾက ငားေျပ ေနၾကသည။ တနမ ရ မေျပ သညမ သမအမ ားသ ားသည လ နခြတြရကသတပတ အနညားငယအတ ငား အလ ပမ အ မျပနလ သညအခါ အရကန႔ြရျပား သမက စ တအေႈႏ ကယကျဖစေစသည ပြ စြမ ားျဖငဆကဆြေနသညဟ၍ ျဖစသည။ ယငားကြသ ႔ေသ မေျခေနမ ားတ င သမမ သမအမ ားသ ားႈႏင ဘ မလ ပခ ငစ တမရ ပါ။ တမရ ခ တေလ ငါသ႔က တအ ားစ တဆ ားေနတယ။သက ငါေယ က ၤ ားဆ ေပမယ က ယစ တဆ ားေနတြအခ နမ ဒလနြ႔နားန ားကပကပေနဖ ႔ဆ တ ခကခြလ နားတယ။ တပ တမရ တပ တမရ တပ တမရ နင႔ အစရ သၿဖင႔

Page 99: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၉ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ အစအစဥ “လ ငဆကဆြမ မ ေရ ငၾကဥရန ဆြ ားျဖတခ ကခ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 98 ဇ န ၂၀၁၅

“တကယလမ ား” ရ ပရငဇ တလမားတ ြ(၈) အမညမ ား ________________________________________________________________ေန႔စ ြ သငဟ အခ စေရား၊ လြ ျခြ ေသ လ ငဆကဆြမ ႈႏင လ ငဆကဆြမ ဆ ငရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားအေၾက ငားက လငယပရ သတမ ားထြသ ႔ အျပ သေဘ ေဆ ငသည ပည ေပားလ ေသ ရ ပရငအခ စဇ တလမားတ ြတစခ အ ား ေရားသ ားရမည ရ ပရငစ ေရားဆရ မ ားအျဖစ သငတ ႔က ယသငတ ႔ စ တကားယဥလ ကပါ။ ဤဇ တထ ပမ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငား၊ လေတ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားႈႏင ယငားကြသ ႔ေရ ငၾကဥျခငားက ေအ ငျမငေစရန ဘ ေတ က လ ပေဆ ငန ငေၾက ငား စသညတ ႔ႈႏငပတသကသည။ သငကၽ မားက ငမ ေၾက င အေရားၾကားေသ ဇ တ၀ငခနားတစခနားတ င ေအ ကပါစက ားအျပနအလနေျပ ဆ မ တစရပက ေရားသ ားရန သငအ ား သငစ ေရားဆရ အဖ ြ႔ေခါငားေဆ ငမ ေတ ငားဆ ထ ားသည။ လ ငက စၥက ေရ ငၾကဉျခငားက ေရ ငၾကဥျခငားအ ား ေအ ငျမငေအ ငႈႏင က ရြ ားေအ င လ ပေဆ ငန ငသညအရ မ ားအေၾက ငား သငေလလ ထ ားသည အေတ ားမေခၚ ၅ ခ ကေလ ကက ေပါငားစပျပား အခ အခ စက ားေျပ ခနားတစရပက အေက ငားဆြ ားဖနတားပါ။ သငဇ တညႊနားပါ စက ားလြ ားမ ားမတဆင ယငားအေတ ားအေခၚမ ားက ျပသပါ။ လ အပပါက အျခ ားစ ရ ကအ ားအသြ ားျပ န ငသည။ တထ ငၾကြဆမ ရ ပါေစ

အခနား

Page 100: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 99 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအႈႏရ ယမ ားက ေရ ငၾကညႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေလ ခ ႈႏ ငရန က နားမ ေရားေက ငားမ န လ ေစေသ အမအရ မ ားက က ငသြ ားရန စ မားရညၿပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၃ - အခ ကအလကမ ားအ ား ရယျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားပ မ ေက ငားမ နလ ေစရန က နားမ ေရားေသခ ေက ငားမ နေရားဆ ငရ ဗဟ သ တအခ ကအလကမ ားႈႏင ထ တက နပစၥညားမ ား ႈႏင ဝနေဆ ငမ မ ားက ရယႈႏ ငပြ အ ား သရ ပၿပရမညၿဖစသည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

*** ျဖစေပၚမ သတ ေပားခ က *** လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကမ ၊ လ ငပ ငားဆ ငရ ေစ က ားမ မ ား၊ ေခ မ နားေရား၊ မ ဒ မားမ ႈႏင/ သ ႔မဟ တ ၾကမားတမားေသ ဆကဆြေရားအေပၚေဆ ားေႈႏ ားမ စတငေသ အခါ ဤအေၾက ငားအရ မ ားက လတခ ႕မစ တဆ ားျပား စ တပ ကဖ ယျဖစႈႏ ငေၾက ငား သင ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က အေၾက ငားၾက ားရန အေရားၾကားသည။ ေက ငားအတ ငပငခြ၊ ေက ငားစ တပည ရင၊ သ ႔မဟ တ လမ ေရားလ ပသ ား သည အဆ ပါေဆ ားေႈႏ ားခ ကမ ားစဥအတ ငား သငရြ အဆငအတနားႈႏငအတ ထ ငရန ျဖစႈႏ ငလ င သတ ႔သည အထကပါစက ားေျပ ဆ ခ ကႈႏင အခနားက႑ ျပဇ တက လအတ ငား ဒ ကၡေရ ကေနေသ လတစဦားခ ငားစက ေထ ကပြျခငား သ ႔မဟ တ ဖယရ ားျခငားအတ က အေထ ကအက ျဖစလ မမည။ မ ကျမငရ သည သ ႔မဟ တ မ မ တ ႔၏အတ တဆကဆြေရား သ ႔မဟ တ မ သ ားစ မ ားအတ က အေတ ႔အၾကြ ရ သည အၾကမားဖကမ သ ႔မဟ တ အလ ြသြ ားစ ားမ ျပ သည ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည အတ တ၏စ တဒဏရ ဆသ ႔ အစပ ားေရ ကသ ားႈႏ ငသည။ သငက ေက ငားသ ားေတ က သတ ႔စ တဆ ားခြစ ားေနၾကလ င တ တတဆ တ သတ ႔က သတ ႔ဖယရ ားရန ခ ငျပ ခ ကေပားရန ေရ ားခ ယႈႏ ငသျဖင သတ ႔သည ေက ငားအတ ငပငခြ၊ ေက ငားစ တပည ရင၊ သ ႔မဟ တ လမ ေရားလ ပသ ား တ ႔ႈႏင စက ားေျပ ဆ ႈႏ ငပါသည။ ေန ကပ ငားတ င ဤသ ႔တစဦားခ ငားစႈႏငအတ က ယေရားက ယတ က သြ ားသပျပားေန က အလ ြသြ ားသညဆကသ ယေရား သ ႔မဟ တ အေျခအေန တစရပမ လ တေျမ ကျခငား သ ႔မဟ တ ျပနလညရရ ျခငားတ ႔အတ က ပ မ အေထ ကအပြ သ ႔မဟ တ ဝငေရ ကစ ကဖကမ တ ႔က ေက ငားသ ား ေျဖရငားႈႏ ငမ က ကညရန လ အပသညက ဆြ ားျဖတျခငားျဖင ကညပါလ မမည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

ရ ပရငမတဆင လ ငပ ငားအၾကမားဖကမ ႈႏင အန ဂတတ ငအႈႏရ ယျဖစေစ ႈႏ ငသည အေျခေနမ ားတ င မ မ ဆႈႏၵအ ားပ ငလငားစ ထ တေဖ ေျပ ဆ မ က အသြ ားျပ ရမညက န ားလညေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ျပသရမည။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား- လကကမားစ ေစ ငမ ား- ညငားပနားႈႏ ပစကျခငား၊လ ငပ ငားဆ ငရ ေစ က ားျခငား၏ အမ ားအစ ားႈႏင

လကၡဏ မ ား၊သတ ေပားလကၡဏ မ ား၊ "ဆယေက သကမ ား"ႈႏင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဆ ငရ ဥပေဒမ ားဇယ ားႈႏင ေလက ငခနားစ ရ က

"သငသည ေတ ငားဆ ေနပါသလ ား" မ တ ၂ ေစ င စ မားအငယႈႏယ ားျပသသည ပရ ဂ ကတ ရ ပပြ ႈႏငစ မားအငယႈႏယ ားလညပတမ အ ား ျပသညလကကမားစ ေစ ငမ ား

Page 101: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 100 ဇ န ၂၀၁၅

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား 1. “သင ဒါက ေတ ငားဆ ေနတ လ ား” ဆ သညစက ားဝ ငား အတ ေလားအ ားဖတျပား ေက ငားသ ားတစေယ ကအ ား မစၥတ ဝလ ြအျဖစ

သရ ပေဆ ငခ ငားပါ။ 2. ဒကေန႔သငခနားစ တ င လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကမ ႈႏင ေစ က ားမ တ ႔က ေလလ မညျဖစေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက

ေျပ ျပပါ။ ဖတ႐ ျခငားႈႏင ဆကစပေသ ေအ ကပါေမားခ နားမ ားက စဥားစ ားရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေမားျမနားပါ- မစၥတ ဝလ ြမ က ားျပနေပားဆ ြခြရထ ကပါသလ ား။ (အဘယေၾက င သ ႔မဟ တ အဘယေၾက ငမဟ တရသညက ေဆ ားေႈႏ ားပါ) မစၥတ ဝလ ြက "ဒါက ေတ ငားဆ ေနခြတ "ဟ ေျပ ရန ေရ႕ေနမ မညသည အေၾက ငားျပခ ကက ေပားခြပါသနညား။ ယငားကြသ ႔ေျပ ဆ မ သည က ားခ ားသညမ ခငားအတ က အလ ပျဖစသညဟ သငထငပါသလ ား။ လမ ားက "၎က ေတ ငားဆ ျခငား" အတ က အျပစတငရတြ အေျခအေနမ ားက ေဖ ျပပါ။ (အ ပစ တစ သ ႔မဟ တ ဂ ဏားတစခ

ေမ လငျခငား၊ လ ငပ ငားဆ ငရ ေႈႏ ငယက သ ႔မဟ တ အၾကမားဖကမ စသညတ ႔က မျပ မ သ ႔မဟ တ မလ ကန ျခငားအတ က ႐ ကပ တျခငား သ ႔မဟ တ ထ ႐ ကျခငား)

လတစဦားတစေယ ကသည လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကခြရေသ အခါ ၎က ေရ႕ေနကသ ားေက ငရြအမ ားျဖစခြသညဟ ဆ ရ တ င တညေသ ရယစရ ရငားလငားခ ကမ ားက လမ ားမအသြ ားျပ ႈႏ ငေၾက ငား တစခါတစရြ တ င ေက ငားသေက ငားသ ားေတ က ေျပ ျပပါ။ (သတ ႔ရ ခြေသ ေနရ ၊ သတ ႔ဘယေၾက င ျပနလညမတ ကခ ကခြသည၊ မတ ငခင သတ ႔ လ ငစ တတကၾက ခြသည၊ ၎သည ဘယေန႔ရကအခ နျဖစ သည၊ သတ ႔ ဘ က ဝတဆငခြၾကသည စသညျဖင) အျခ ားသတစဦားထ ခ ကေစျခငားသည က ယက ယက ယခ ခြက က ယသညမ လ ြျပား တရ ားမ တျခငား သ ႔မဟ တ မနကနျခငား ဘယေတ မမျဖစပါ။ (သငသည မထ ကေျပားႈႏ ငပါက သငက ယက က က ယေစ ငေရ ကရန လ အပပါသည)။ တစစြ တစဦားက ထ ခ ကေစျခငားသည တရ မ၀ငေခ ။ ၎က အႈႏ ငက ငျခငားဟ ေခၚပါသည။ အလ ြသြ ားစ ားမ သဘ ဝတ ငလ ငပ ငားဆ ငရ ပါသညဆ ပါကလ ငပ ငားဆ ငရ အလ ြသြ ားစ ားမ ဟ ေခၚသည။ လတစဥားသည မညသညအရ ၀တဆငသညျဖစေစ၊ မညသညအေၾက ငားအရ ေျပ ဆ ေနသညျဖစေစ၊ လ ငပ ငဆ ငရ အႈႏ ငက ငေစ က ားမ သည တရ ားမ၀ငေခ ။ မညသကမ လ ငပ ငားဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငားက ေတ ငားဆ မညမဟ တ။ သ ားေက ငသည ထ ကြသ ႔ေသ က စၥမ ားတ င ဘယေတ မ မမ ားပါ။ အျခ ားလတစဦားသည သတ ႔ရြလ ပရပေတ အတ က လြ ားဝတ ဝနရ ပါသည။

3. “ညငားပနားႈႏ ပစကျခငား အမ ားအစ ားႈႏင လကၡဏ မ ား” ႈႏင “သတ ေပားလကၡဏ မ ား” စ ရ ကက ကမားေပားပါ။ သ ဓကမ ားၾကညျပားေန က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အဖ ြ႔လ ကခ ြျပား ဇ တလမားတ တစပ ဒအ ား ဖနတားခ ငားပါ။ ၄ ေယ ကမ ၆ ေယ ကထ ေက ငားသေက ငားသ ားအ ပစ တစစ ဖ ြ႔ပါ။ လႈႏစေယ က စက ားေျပ ေနသည ဇ တလမားတစပ ဒက

ဖနတားပါ။ အၾကမားဖကျဖစလ ႈႏ ငသ တစစြ တစေယ က၏ အမတအသ ားလကၡဏ မ ား က အ ပစ ထြမ တစေယ က သ ႔မဟ တ

လႈႏစေယ ကလြ ားမ ျပသပါ။ အဆ ပါက ားေက သသည အၾကမားဖကျဖစလ ႈႏ ငသတစဦား၏ သတ ေပားခ က အမတအသ ားလကၡဏ အနညားဆြ ား ၃

မ ားက ျပသသငပါတယ။ ထ အခါအၾကြဉ ဏေတ ငားသည သငယခ ငားမ တေဆ မ ားက ထ သ ားေက င သည ေဆ ားေႈႏ ားေျပ ဆ ရပါမည။ သငယခ ငားမ တေဆ မ ားမ သ ားေက ငသည အလ ြသြ ားစ ားျပ သထြမ အဘယေၾက င မထ ကခ သညက ေမားျမနားျပားေန က

အဆ ပါဆကဆြေရား ဆကလကရ ေနသည အေၾက ငားျပခ က အနညားဆြ ား ၂ ခ က သ ားေက ငက ေျပ ျပသည။ ေန ကဆြ ားတ င သငယခ ငားမ ားက မညသ ႔လ တေျမ ကေအ ငလ ပရမညက အၾကြဥ ဏေတ ေပားၾကသည။ အ ပစ တစစ သည တငျပျပားေန က အတနားထြရ အျခ ားအ ပစ သည ဇ တလမား တ ထြမ ေဖ ျပထ ားသည ဆကဆြေရားအတ က

ဆကလကရ သည အသ ေပားခ ကလကၡဏ မ ားႈႏင အေၾက ငားျပခ ကမ ားက မ ေဝေပားသည။ အ ပစ တ ငားသည အဆ ပါလ ပငနားစဥက ထပတလြလြလ ပပါ ဇ တလမားတ မ ားတ င တညမ မ ားႈႏင က ြျပ ားမ မ ား အေၾက ငားက အက ဥခ ြားေဆ ားေႈႏ ားခ ကတစခ ရ ပါသည။ မညသည

အခ ကေပားလကၡဏ တ ႔က မၾက ခဏ ျပသၾကမညနညား။ မညသည ဆကလကရ ေနသညအေၾက ငားျပခ ကမ ားက မၾက ခဏ ေပားၾကမညနည။

Page 102: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 101 ဇ န ၂၀၁၅

4. လ ငပ ငားေစ က ားသမ ားမတတမားႈႏင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဥပေဒမ ား ေလက ငခနားစ ရ ကက ဖတပါ လ ငပ ငားေစ က ားသမ ားမတတမားႈႏင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဥပေဒမ ား ေလက ငခနားစ ရ ကက ကမားေပားျပား

ေဆ ားေႈႏ ားမ ပြ စြအျဖစအသြ ားျပ ျပား အတနားမေဆ ားေႈႏ ားေနစဉ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အေျဖမ ားက ျဖညစ ကခ ငားပါ။ လ ငဆကဆြျခငားဆ သညမ အဘယနညား- ေမားခ နားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား သတမတျခငားက ကညရန စ သငခနားထြတ င

ေဆ ားေႈႏ ားမ က ဥားေဆ ငပါ။ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႔မ သည အဘယနညား။ အသကဘယေလ ကတ င သငသည WI တ င လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႔မ ႈႏငလ ငဆကဆြမ က တရ ားဝင သေဘ တရနရ ပါသလြ? သေဘ တခ ငျပ ခ ကက ေဖ ျပပါ။

ေက ငားသ ားေက ငသမ ားသည အသက ၁၈ ႈႏစေအ ကျဖစၾကသညတ င အသက၁၈ႈႏစမျပညခင လ ငဆကဆြသမညသမဆ လ ငပ ငားဆ ငရ အႈႏ ငက ငေစ က ားမ အေသားစ ားအမ ျဖင တရ ားစ ြဆ ဖမားဆားႈႏ ငျပား၊ တစသကလ ြား လ ငပ ငားဆ ငရ ေစ က မ လ တက ားသအျဖစ တြဆ ပကပေပားႈႏ ငေၾက ငား အတနားက ေျပ ျပပါ။

ေန ကတစမ ကႈႏ တ ငပါေသ လ ငပ ငားေစ က ားမ အမ ားအစ ားမ ားႈႏင အျပစေပားမ ဇယ ားမ ဆရ မ ားအတ ကအခ ကလကမ ားအတ ကရညရ ယ ျပား လ ငပ ငားေစ က ားမ အဆငဆငအ ား က ားလ နအျပစရ ေသ သမ ားအတ ကေန ကဆကတ ြအက ားရလ ဒမ ား ႈႏငပတသကျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားတ င ရ ေနန ငသည ေမားခ နမ ားအ ား ေျဖဆ ေပားရနရညရ ယသည။ ဥပေဒမ ရ ပေထ ားျပားစ တရ ပစရ ေက ငားသညအတ က ယငားအ ား မ တကားျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေဝေပားျခငားထက သငအတ က အက ားအက ားအျဖစသ အသြ ားျပ ရနျဖစသည။

၅။ စ မားအ ားယႈႏယ ား အတနားသည အခနားသ ႔ျပနဝငျပားေန က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား သည ပါဝါ ဘားက ဖတရမည။ ဒါဟ တစစြ တစဦားမ

သငက ထ နားခ ပဖ ႔ၾက ားစ ားသည သ မေမ ႔ေသ ၊ မသ မေမ ႔ေသ နညားလမားမ ားစ ရ သည ေန ကဆြ ားမကေဆတစခ က ေပားႈႏ ငသည အေက ငားဆြ ားေန ကဆြ ားလ ပရ ားမ တစခ ျဖစပါသည။

ဤအရ သည သတ ႔အ ား ျဖစပ ကခြသည အေၾက ငားအရ အခ ႕သည အနညားဆြ ား မ တေဆ တစဦား၊ အေမ၊ အေဖ၊ အစမ၊ ညအစက ၊ သ ႔မဟ တ တစဝမားက ြ တ ငရ ခြသညက သ ေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား မ ားစ ရ ႈႏ ငပါတယ။

စ ဖတျခငားတစေလ ကလြ ားတ င ၾကမားတမားမ က ထညသ ငားစဥားစ ားႈႏ ငေသ ဘားတ င အျခ ားေသ အျပ အမေတ က ထညသ ငားဖ ႔ အတနားက ေမားၾကညပါ။ ဆကဆြေရားတစခ တ င သတ ႔သည အေပါငားအေဖ တစေယ ကႈႏင ဆကဆြရန က နားမ သညဟ ထငလ င ဤအျပ အမတစခ သ ႔မဟ တ ႈႏစခ သည ၾကမားတမားသညဟ မဆ လ ေသ လညား သတ ႔၏ဆကဆြျခငားသည က နားမ ေရားက ထ ခ ကေစသညဟ ထငလ င မညကြသ ႔လ ပရမည သ ႔မဟ တ မညသ ႔ အကအညယရမညက သတ ႔စဥားစ ားသငေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက သတ ေပားပါ။ မ ားေသ အ ားျဖင '' ပြ မန '' က နားမ ေရားက စဥားစ ားသည က နားမ ေရားႈႏင မညည တသညအျပ အမေတ က အျဖစမ ားသညသ ဓက: အျခ ားလမ ားႈႏင ဆကသ ယျခငားေပၚတ င မန လ ျဖစျခငားႈႏငထ နားခ ပျခငားသည ဆယေက သကဆကဆြေရားအတ က ေမတ ႈႏငေစ ငေရ ကျခငားႈႏင ထပတျဖစပါတယ။

အကအညရရန ေနရ မ ားစ ရ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက သတ ေပားျခငားျဖင သငခနားစ က အဆြ ားသတပါ။ သတ ႔ရရ သည ရငားျမစအခ ႕က လကခြပါ။

သငခနားစ မ ား ထပမြျဖညစ ကျခငား- ဗ ဒယ မ ား- အစအစဥရ ထ ားသညမ ဘ - အစအစဥရ ထ ားေသ မ ဘမ Milwaukee-အေျခခြသည Maurice Ritz င ားရမားသည စ ၾကညတ ကတ င ဥပေဒႈႏငဆယေက သကတ ႔၏ လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ အမ- 414-289-3767 Wausau ဗဒယ ။ စက ားေျပ သဧညသညမ ား- လမားေၾက ငားရ ေဖ သမ ား (414) 964-2565 WI အဖ ြ႔အစညားပည ေရားဌ န၏ စစဥထ ားသည မ ဘ (414) 289-3786

လ ငမ က စၥဆ ငရ က ားလ နမ က သေရားဌ န (414) 219-5555 ဝကဘဆ ကမ ား။ Wisconsin လ ငမ က စၥအၾကမားဖကမ ဆန႔က ငေရား အဖ ြ႕ www.wcasa.org

Page 103: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 102 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငပ ငားေစ က ားမ အမ ားအစ ားမ ားႈႏင အျပစေပားမ ဇယ ား

ဆရ မ ားက ားက ားရနအတ ကသ ရညရ ယသည Wisconsin ဥပေဒအရ အသက ၁၈ ႈႏစမျပညေသားေသ ကေလားႈႏင လ ငဆကဆြျခငားတ င ထ ေတ ႔ဆကဆြရန သတ ႔၏အသကက အေလားမထ ားသည မညသည လပ ဂ လမဆ တရ ားမဝငျဖစပါသည။

Wisconsin ဥပေဒေအ ကတ င အရ ယမေရ ကေသားသတစေယ ကအ ား အျခ ားသ တစဦားႈႏငအတ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ျခငား သ ႔မဟ တ လ ငဆကဆြျခငား ရ သညက သေဘ တခ ငျပ ခ ကေပားျခငား မျဖစႈႏ ငပါ။ အရ ယေရ ကသက သေဘ တခ ငျပ ခ ကေပားႈႏ ငပါသည။ Wisconsin ဥပေဒမ သေဘ တခ ငျပ ခ ကက ၎က ေပားရန အရညအခ ငားရ သည လပ ဂ လတစဦားမ စက ားျဖငေျပ ဆ ျခငား သ ႔မဟ တ လ ပရပမ ားက သ သ ေစျခငား မတဆင အရ ယေရ ကျပားသအ ား ေပားႈႏ ငပါသည။ စ တပ ငားဆ ငရ ခ တယ ငားျခငား၊ စ မားေဆ ငႈႏ ငရညယ တေလ ျခငား သ ႔မဟ တ အသ စ တမရ ေသ လတစေယ ကေယ ကက သေဘ တခ ငျပ ခ က မေပားႈႏ ငဟ ယဆထ ားပါ။

ပထမ အဆငလ ငပ ငားဆ ငရ က ားလ နမ = အတနား B ျပစမ ၾကား- ကေလားသငယသည အသက ၁၃ ႈႏစသ ႔ေရ ကရ လ င

ပထမအဆင လ ငပ ငားဆ င ရ က ားလ နမ က စဥားစ ားသည တစဦားခ ငားစမ က ယဝန သ ႔မဟ တ

က ယထငရ ားထ ခ ကမ ရလဒမ ားေၾက င အျခ ားသတစဦားႈႏငအတ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ ရ ပါတယ

ျခ မားေျခ ကမ (လကနက) အသြ ားျပ ျခငားျဖင သေဘ တခ ငျပ ခ က မပါဘြ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ ရ ပါတယ

လ ၁ ေယ ကသ ႔မဟ တ ထ ႔ထကပ ေသ လမ ားမ ေထ ကပြေပား၊ အ ားေပားကညခြျပားလ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ ရ ပါတယ

အတနား B ျပစမ ၾကားအတ က စ စ ေပါငားျပစဒဏစရငခ ကသည အမ ားဆြ ား အက ဥားခ ခ နက လ ႈႏစ ၄၀ (ေထ ငထြအခ န) ႈႏင တ ားခ ြ႕ထ ားသည ၾကားၾကပက ပကြျခငား (အစမား) ႈႏစ ၂၀ တ ႔ႈႏငအတ ႈႏစ (၆၀) ထက မေက လ နေစႈႏ ငပါ။ ေထ ငထြတ ငအခ န ႈႏစေပါငား ၄၀ + အစမား ႈႏစေပါငား ၂၀= ႈႏစေပါငား ၆၀ ျပစဒဏစရငခ က ထပတလြလြျပစမ က ားလ နသမ ားသည ၾက တငအမ ားမ ား ျပစမ ထငရ ားျခငား (အျပစရ ေၾက ငားေတ ႕ရ ခြ) ႈႏငအတ ၂ ႈႏစတ ား ေထ ငဒဏႈႏင ၾက တငျပစမ ထငရ ားျခငားႈႏငအတ ၆ ႈႏစ အထ ထပတ ားေထ ငဒဏရရ ႈႏ ငသည။

ဒ တ ယအဆင လ ငပ ငားဆ ငရ က ားလ နမ = အတနား B ျပစမ ၾကား- ကေလားသငယသည အသက ၁၆ ႈႏစသ ႔ေရ ကရ လ င

ဒ တ ယအဆင လ ငပ ငားဆ င ရ က ားလ နမ က စဥားစ ားသည ပထမအဆင အျပင တညသညစ ရငား-

o စ တေရ ဂါခြစ ားေနရသည လတစဦားႈႏငအတ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ

o မားယစစ ြေသ သ ႔မဟ တ ထ ထကပ ျမငေသ လတစဦားႈႏငအတ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ

o သတ မရ သည တစစြ တစေယ ကႈႏငအတ လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႕ / လ ငဆကဆြမ

အဆင C ျပစမ အတ က ဒဏေင ေဒၚလ ၁၀၀၀၀၀ ထကမပ ႈႏ ငပါ။ အမ ားဆြ ား အက ဥားခ ခ နက လ ၂၅ ႈႏစ (ေထ ငထြအခ န) ႈႏင တ ားခ ြ႕ထ ားသည ၾကားၾကပက ပကြျခငား ၁၅ ႈႏစ ထကမပ ေစဘြ စ စ ေပါငားျပစဒဏစရငခ ကသည ႈႏစ (၄၀) ထက မေက လ နေစႈႏ ငပါ။ ေထ ငထြတ ငအခ န ႈႏစေပါငား ၂၅ ႈႏစ + အစမား ႈႏစေပါငား ၁၅ ႈႏစ = ႈႏစေပါငား ၄၀ ျပစဒဏစရငခ က ထပတလြလြျပစမ က ားလ နသမ ားသည ၾက တငအမ ားေတ ျပစမ ထငရ ားျခငား (အျပစရ ေၾက ငားေတ ႕ရ ခြ) ႈႏငအတ ၂ ႈႏစတ ား ေထ ငဒဏႈႏင ၾက တငျပစမ ထငရ ားျခငားႈႏငအတ ၆ ႈႏစ အထ ထပတ ားေထ ငဒဏရရ ႈႏ ငသည။

စတ တအဆင လ ငပ ငားဆ ငရ က ားလ နမ = အတနား A ျပစမ ၾကား- ကေလားသငယသည အသက ၁၆ ႈႏစႈႏင ထ ထကၾကားသည

အသက (၁၆-၁၇)သ ႔ေရ ကရ လ င အတနား A လ ငပ ငားဆ င ရ က ားလ နမ က စဥားစ ားသည

ဒ တ ယအဆင ကြသ ႔ တညေသ စ ရငား

အတနား A မ ားယ ငားမ အတ က ျပစဒဏမ ားမ ဒဏေင $၁၀၀၀၀၀ ထကမပ ႈႏ ငျခငား သ ႔မဟ တ ေထ ငဒဏ ၉ လ ထကမပ ႈႏ ငျခငား သ ႔မဟ တ ျပစဒဏႈႏစခ လြ ားက ခြျခငားတ ႔ျဖစပါသည။ လတစေယ ကသည အရငထြက ၁ ၾက မထကပ ျပား ျပစမ ထငရ ားခြလ င ထပတလြလြျပစမ က ားလ နသမ ားသည ၾက တငအမ ားေတ ျပစမ ထငရ ားျခငား (အျပစရ ေၾက ငားေတ ႕ရ ခြ) ႈႏငအတ ၂ ႈႏစတ ား ေထ ငဒဏႈႏင ၾက တငျပစမ ထငရ ားျခငားႈႏငအတ ၆ ႈႏစ အထ ထပတ ားေထ ငဒဏရရ ႈႏ ငသည။

Page 104: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 103 ဇ န ၂၀၁၅

“ဆယေက သကမ ား”အေပၚလမားညႊနခ ကမ ားႈႏင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဥပေဒမ ား

ေမားခ နားမ ား တ န႔ၿပနမ မ ား “လ ငပ ငားေစ က ားမ -” “လ ငပ ငားဆ ငရ ေစ က ားမ ”၏ တရ ားဝင

အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

“လ ငပ ငားေစ က ားမ ”သည လတစဥားအ ား ထ သ၏စ တဆႈႏၵမပါပြ လ ငဆကဆြျခငား(သ ႔) လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ မ ားျပ လ ပျခငားျဖစသည။ ဝငစက နဆနဥပေဒမေဖ ျပထ ားသညမ အသက ၁၈ ႈႏစမျပညေသားေသ ကေလားငယမ ားႈႏင လ ငဆကဆြသည မညသမဆ ၄ငားတ ႔၏ အသကမ မညမ ပငျဖစပါေသ တရ ားဥပေဒခ ားေဖ ကရ က သည။ ယငား၏အဓ ပၸါယမ အသက ၁၆ႈႏစရ ေသ ဆယေက သကႈႏစဥားမ မ မ တ ႔ စ တဆႈႏၵအရျဖစသညဟ ေျပ ျပား လ ငဆကဆြျခငားသညလညား တရ ားဥပေဒခ ားေဖ ကရ ပင က သည။

ကေလားမ အသက ၁၃ႈႏစေအ ကျဖစေနပါက လ ငဆကဆြမ အ ား ပထမအဆင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဟ သတမတသည။ ကေလားမ အသက ၁၆ႈႏစေအ ကျဖစေနပါက လ ငဆကဆြမ အ ား ဒ တ ယအဆင လ ငပ ငားေစ က ားမ ဟ သတမတသည။ ကေလား၏အသကသည ၁၆ ႈႏစႈႏင အထက ျဖစပါက ယငားက အဆင (က) ဒ စ႐ ကဟ သတမတသည။

(WI ဥပေဒမ ား 948.02 ၊ 948.09) “ လ ငဆကဆြမ -” “ လ ငဆကဆြမ ” ၏အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ

အဘယနညား။ ဝငစက နဆနတ င အသက ၁၈ ႈႏစမျပညေသားသည

ဆယေက သကႈႏင “လ ငဆကဆြမ ”ျပ လ ပႈႏ ငပါသလ ား။

လ ငဆကဆြမ တ ငပါဝငသႈႏစဥားစလြ ားမ အသက ၁၆(သ ႔)

၁၇ႈႏစသ ရ လ င အဘယသ ႔ျဖစမညနညား။

“လ ငဆကဆြျခငား”ဆ သညမ အျခ ားလတစဥား၏မအဂၤါ(သ ႔) စအ အေပါကမ ားထြသ ႔ ပစၥညားမ ား(သ ႔) က ယခႈႏၶ အစ တပ ငားမ ား (လ ၊လကေခ ငား၊လ ငတြ)ထ ားသ ငားျခငားျဖစသည။

“လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ” အသက ၀ မ ၁၆ -

“လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ”၏အဓ ပါၸယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

ဝငစက နဆနတ င အသက ၀ မ ၁၆ ႈႏစအတ ငားရ ေသ ကေလား

တစဥားႈႏင “လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ”ျပ လ ပ၍ ရပါသလ ား။

“လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ” ဆ သညမ လတစဥားမ သ ႔မဟ တ ပါဝငသႈႏစဥားစလြ ားမ တစဖကလအ ား လ ငစ တၾက ေစလ သည ရညရ ယခ ကျဖင (သ ႔) အရကရေစလ သည ရညရ ယခ ကျဖင ၾကြရ ယခ ကရ ရ ထ ေတ ႔က ငတ ယျခငားျဖစသည။ လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ တ င လတစေယ ကမက ယခႈႏၶ အစ တအပ ငား(သ ႔) အရ ဝထ တစခ ခ ျဖင အျခ ားသတစဥားဥား၏ အတ ငားပ ငားအစ တအပ ငားမ ား (လ ငတြ၊မအဂၤါဝ/မအဂၤါ၊ရငသ ား(သ ႔)တငသ ားမ ား)အ ား ၾကြရ ယခ ကရ ရ ထ ေတ ႔ပ တသပျခငား (သ ႔) လတစေယ ကအ ား အျခ ားသတစဥား၏ အတ ငားပ ငားအဂၤါမ ားက ထ ေတ ႔ရန ေစခ ငားျခငားတ ႔လညားပါဝငသည။

လတစဥားသည အသကမညမ ပင ရ ေစက မ အသက ၁၆ ႈႏစ ေအ က ကေလားအ ား “လ ငဆကဆြျခငားျပ ပါက”

တရ ားဥပေဒအရ ျပစမ ေျမ ကသည။ (WI s. 948.02.)

“လ ငပ ငားဆ ငရ ထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ” အသက ၁၆ မ ၁၈ -

ဝငစက နဆနတ င အရ ယေရ ကသသည အသက ၁၆ မ ၁၈

ႈႏစအတ ငားရ ေသ ကေလားတစဥားႈႏင “လ ငပ ငားဆ ငရ ထ

ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ”ျပ လ ပ၍ရပါသလ ား။

အသက ၁၆ ႈႏစ ႈႏင အထကကေလားမ ားအ ား “လ ငဆကဆြျခငား” ျပ ခ င ရ ၊ မရ က မ ဝစစက နဆင ဥပေဒတ င ေဖ ျပထ ားျခငား

မရ ေပ။ အသက ၁၆ ႈႏစႈႏင အထကသည “လ ငဆကဆြမ ” ျပ ၾကပါက ျပစမ မေျမ ကဟ ယဆထ ားသည။

“သေဘ တညမ ဆႈႏၵ” “သေဘ တညမ ဆႈႏၵ”၏ တရ ားဝင

အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

“သေဘ တညမ ဆႈႏၵ”ဆ သညမ ျခ မားေျခ ကခြရမ မ ား(သ ႔) ဖ အ ားမ ားမရ ပြ၊ လ ငဆကဆြရန (သ ႔) လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ျပ ရန

ႈႏ တမ (သ ႔) ေပၚေပၚထငထငသေဘ တသညအေနျဖင လ ပလပစ ခ ငျပ သေဘ တညခ ကေပားျခငားျဖစသည။

စ တပ ငားျဖတမ ပ ငားအ ားနညားေနသ သမ ားသည အသ ဉ ဏခ ႕တြမ ေၾက င (သ ႔) အရကႈႏငမားယစေဆားဝါားတ ႔ေၾက င

မ ငားမ ေနသလ ျဖစေနသည အတ က လ ငဆကဆြရန(သ ႔)လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ျပ ရန

တရ ားဝငသေဘ တညခ ကဆႈႏၵမေပားႈႏ ငပါ။ အသက ၁၆ႈႏစေအ က ကေလားမ ားသည လ ငဆကဆြရန တရ ားဝင

သေဘ တညခ ကဆႈႏၵမေပားႈႏ ငပါ။

ညႊနၾက ားခ ကအရ အစရငခြျခငား- တ ဝနရ ေသ သတငားပ ႔သမ ားမ ဥပေဒအရ သတမတထ ားသည လၾကားမ ားျဖစျပား ၄ငားတ ႔မ အသက(၁၈ႈႏစေအ က) ကေလားတစဥားမ လ ငဆကဆြမ (သ ႔) လ ငပ ငားအထ အေတ ႔ျပ လ ပေၾက ငားၾက ားသ ပါက ရြအ ားသတငားေပားရန(သ ႔) က က ယေရားဝနေဆ ငမ မ ားေပားရန တ ဝနရ သည။ ယငားကြသ ႔ သတငားေပားပ ႔မ မ ကေလားငယမ ားအ ား လ ငပ ငားအၾကမားဖကမ မက က ယရန ရညရ ယသည။ တ ဝနရ ေသ သတငားပ ႔သမ ားမ ဆရ /မမ ား၊ႈႏစသ မေဆ ားေႈႏ ားေရားမားမ ား (သ ႔) အျခ ားေက ငားဝနထမားမ ား၊လမ ဝနထမားမ ား၊က သသမ ားႈႏင ကေလားသငယမ ားက က ယေရားေစ ငေရ ကေရားဝနထမားမ ားကြသ ႔ေသ သမ ားျဖစသည။ ေက ငားသန ျပ မ ား၊ဆရ ဝနမ ားကြသ ႔ေသ ေဆားဝါားကၽ မားက ငဝနထမား မ ားမ ၄ငားတ ႔က သမ ခြယေနေသ ဆယေက သက(သ ႔) လငယလန မ ားလြ ျခြ မ မ အႈႏရ ယတစစြ တစရ မရ လ င ထ လန မ ား၏ လ ငဆကဆြမ (သ ႔) လ ငပ ငားအထ အေတ ႔မ ားက သတငားပ ႔ရန မလ အပပါ။ သ ႔ေသ ေက ငားေလ ကလမားတ င လ ငဆကဆြျခငားႈႏင ပတသကျပား ေျပ ဆ ေနသညက ၾက ားသ ျမငေတ ႔မ ပါက ယငားျဖစရပက ဆရ ဝနႈႏင သန ျပ မ ားအပါအဝင တ ဝနရ ေသ သတငားပ ႔သမ ားမ သတငားပ ႔သငသည။

လ ပပ ငခ င႔ရ ေသ သတငားသမ ားမ ား သည အသက ၁၆ မ ၁၇ ၾက ား စ တအလ အတ ငား လ ငဆကဆြမ က သတငားပ ႔ၾကပါသလ ား။ တ ၀နအပႈႏငားျခငားခြရေသ သတငားအစရငခြသမ ားသည “ကေလားမ ားအ ား လ ငအႀကမားဖက ေစ က ားျခငား” သ ႔မဟ တ “ဥေပကၡ ျပ ခြရျခငား” တ ႔ႈႏင ပတသက၍ အစရငခြစ တငရမည။

“ကေလားသငယမ ားအ ားညငားပနားႈႏ ပစကမ ”သတမတခ ကတ င အသက ၁၆ ႈႏစႈႏင ၁၇ ႈႏစမ ားက သ ရညရ ယသည လ ငပ ငားေစ က ားမ ဥပေဒ မပါဝငပါ။ ေသခ အဓ ပၸါယဖ ငရေသ - - အသက ၁၆ႈႏစ(သ ႔)၁၇ႈႏစအရ ယကေလား တစဥားမ "လ လ ားမ အရ"လ ငဆကဆြျခငားသည တရ ားမဝငေသ လညား ယငားအ ား ကေလားသငယညငပနားႈႏ ပစကမ အျဖစ သတငားပ ႔ရန မလ အပပါ။ သတငားပ ႔သမ ေအ ကပါတ ႔က သြသယရ မ မျဖစပါက -ျခ မားေျခ ကျခငားအ ားအသြ ားျပ ခြျခငား(သ ႔) လ ငဆကဆြမ တ ငပါဝငသည ဆယေက သကထက လ ငဆကဆြေဖ မ အ ဏ ၊ရ ထားၾကားေနျခငား စသညတ ႔ျဖစသည။သ ႔မဟ တ လ ငဆကဆြမ တ ငပါဝငေသ ကေလား၏ လ လ ားမ ဆ သညအ ား သတငားပ ႔သမ အက ားေၾက ငားညည တစ သြသယ ျဖစပါက ၊ လ ငဆကဆြမ (သ ႔)လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ တ င ကေလားဆႈႏၵမပါျခငား၊ အတငားတ နားအ ားေပားျခငား(သ ႔) ျခ မားေျခ ကမ မ ားျပ ျခငား စသညတ ႔ရ ေနသညဟ သတငားပ ႔သမ သြသယ ရ ပါက ၄ငားတ ႔သည ကေလားသငယညငားပနားႈႏ ပစကမ အျဖစ သတငားပ ႔သငသည။

အစရငခြစ ျပ လ ပရနအခ န။ ေမားခ နားေမားျခငားသည အစရငခြစ တငျခငား မဟ တပါ။ သ ႔ရ တ င မၾက ခင ျပစမ က ားလ နေတ မညသႈႏင က ားလ နခြရမညသတ ႔၏ အေနအထ ားမ ားက မသၤက ဖ ယ ေတ ႔ရ ရျခငားေၾက င သတငားေပားမည ဆ ပါက CPS ဝနထမားမ ားသည သင၏ ေဖ ျပခ ကမ ားေပၚ မတည၍ လ ပရ ားၾကမညက သတ ရပါ။

Page 105: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 104 ဇ န ၂၀၁၅

အမည -____________________________ ေန႔စ ြ - _________________

“ဆယေက သကမ ား”ႈႏငလ ငပ ငားေစ က ားမ ဥပေဒမ ားႈႏင ပတသကေသ လမားညႊနမ ားဇယ ားအ ား အသြ ားျပ ျပား

ယငားေမားခ နားမ ားအ ားေျဖဆ ပါ။

1. သင က ယပ ငစက ားျဖငဆ ေသ လ ငပ ငားေစ က ားမ ၏ တရ ားဝငအဓ ပါၸယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

2. သငက ယပ ငစက ားျဖငဆ ေသ လ ငဆကဆြမ ၏ တရ ားဝငအဓ ပါၸယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

3. သငက ယပ ငစက ားျဖငဆ ေသ လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ၏ တရ ားဝငအဓ ပါၸယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

4. ဤလ ငဆကဆြမ ျဖစရပ(သ ႔) ထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ျဖစရပတ င"သဘ တညခ က ဆႈႏၵ"ဆ သညမ အဘယနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

5. အသက၁၇ႈႏစအရ ယရ သႈႏင လ ငဆကဆြရန အသက ၁၅ႈႏစရ သမ တရ ားဝင

သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔ရပါသလ ား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

6. အသက ၁၄ ႈႏစအရ ယရ သႈႏင လ ငဆကဆြရန အသက ၁၄ ႈႏစရ သမ တရ ားဝင

သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔ရပါသလ ား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

Page 106: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 105 ဇ န ၂၀၁၅

7. သငက ယပ ငစက ားလြ ားမ ားျဖငဆ ေသ “တ ဝနရ ရ သတငားပ ႔ျခငား”ဆ သည မ အဘယနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

8. တ ဝနရ ေသ သတငားပ ႔သမ ား"ဆ သညသမ ားမ မညသမ ားနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

9. မညသညျဖစရပမ ားတ င ေဆားဝါကၽ မားက ငသမ ားသည (အသက၁၈ႈႏစေအ က) ဆယေက သက တစဥားမ

၄ငားတ ႔လ ငဆကဆြ ခြသညဟ ေျပ သညအခါ သတငားပ ႔ရန မလ အပပါသနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

10. အသကပ ၾကားေသ သတစဥား(၁၈ႈႏစေက သ)မ အသက ၁၈ႈႏစေအ က ဆယေက သကတစဥားႈႏင အဘယေၾက င

လ ငဆကဆြလ သနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

11. အသက(၁၈ႈႏစေအ က)ဆယေက သကတစဥားမ (၁၈ႈႏစေက သ)လၾကား တစဥားႈႏင အဘယေၾက င

လ ငဆကဆြလ သည ထငသနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

12. (အသက၁၈ႈႏစေအ က)ဆယေက သကမ ားမ လ ငဆကဆြဖ ႔သေဘ တညခ ကေပားရနအဘယေၾက င

တရ ားမဝငဟ သငထငသနညား။

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

__________________________________________________

Page 107: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 106 ဇ န ၂၀၁၅

ေလက ငခနားစ ရ ကအေျဖမ ား (ယငားတ ႔မ နမန အေျဖမ ားျဖစသည၊ ေက ငားသ ား/သမ ားမအေျဖမ ားသည

၄ငားတ ႔က ယပ ငစက ားလြ ားမ ားျဖင ယငားအယအဆမ ားက ထငဟပေစသငသည)

1. သငက ယပ ငစက ားလြ ားျဖငဆ ေသ လ ငပ ငားေစ က ားမ ၏ တရ ားဝင အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

လ ငပ ငားေစ က ားမ ဆ သညမ တစစြ တစဥားအ ား ၄ငား၏စ တဆႈႏၵ(သ ႔)ခ ငျပ ခ ကမပါပြ

လ ငဆကဆြမ (သ ႔)လငပ ငားထ ေတ ႔မ ျပ ရန တ နားအ ားေပားျခငား။

2. သငက ယပ ငစက ားလြ ားမ ားျဖငဆ ေသ လ ငဆကဆြမ ၏ တရ ားဝင အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

"လ ငဆကဆြျခငား"ဆ သညမ အျခ ားလတစဥား၏မအဂၤါ(သ ႔) စအ အေပါကမ ားထြသ ႔ ပစၥညားမ ား(သ ႔)

က ယခႈႏၶ အစ တပ ငားမ ား (လ ၊လကေခ ငား၊လ ငတြ)ထ ားသ ငားျခငားျဖစသည။

3. သငက ယပ ငစက ားလြ ားမ ားျဖငဆ ေသ လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ ၏ တရ ားဝင အဓ ပၸါယဖ ငဆ ခ ကမ အဘယနညား။

လ ငပ ငားထ ေတ ႔ႈႏားေႈႏ မ တ င လ ငဆကဆြရနရညရ ယခ ကမ ား(သ ႔) အရကရေစရန ရညရ ယခ ကျဖင

အျခ ားသတစဥား၏အတ ငားပ ငား အစ တအပ ငား မ ား(လ ငတြ၊ရငသ ား၊မအဂၤါအျပငဘက၊တငသ ားမ ား)အ ား ၾကြရ ယခ ကရ ရ

ထ ေတ ႔ပ တသပျခငားျဖစသည။ ထ ေတ ႔မ အ ား အရ ဝထ တစခ ျဖင(သ ႔) အျခ ားသ၏က ယခႈႏၶ အစ တအပ ငား မ ားျဖင

ျပ လ ပေဆ ငရ ကႈႏ ငသည။ ထ ႔ျပင တစစြ တစေယ ကအ ားအျခ ားသတစဥား၏ အတ ငားပ ငားအစ တအပ ငား

မ ားအ ားထ ေတ ရနေစခ ငားျခငားသညလညား လ ငပ ငားထ ေတ ႔မ ေျမ ကသည။

4. လ ငဆကဆြမ (သ ႔)ထ ေတ ႔မ ျဖစရပ၌"သေဘ တညခ က"မ အဘယနညား။ သေဘ တညခ ကဆႈႏၵသည လ ငဆကဆြရန

ခ ငျပ ခ ကေပားျခငားပင။ လ ငဆကဆြရနသေဘ တညခ ကေပားရန ေပားေသ သသည တရ ားဝငဥပေဒႈႏငအည ေပားႈႏ ငသည။

ျခ မားေျခ ကခြရသ၊လကနကျဖငဖ အ ားေပားခြရသ၊အရကမားေနသ၊မားယစ ေဆားသြ ားထ ားသ(သ ႔)အသကမျပညသမ ားမ

ေပားေသ ခ ငျပ ခ ကသည တရ ားမဝငပါ။

5. အသက၁၇ႈႏစအရ ယရ သႈႏင လ ငဆကဆြရန အသက ၁၅ႈႏစရ သမ တရ ားဝင သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔ရပါသလ ား။ မရပါ။ဝငစက နဆနတ င အသက ၁၅ႈႏစသ ရ သသည အသကအရ ယ ေၾက င သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔မရပါ။

6. အသက ၁၄ ႈႏစအရ ယရ သႈႏင လ ငဆကဆြရန အသက ၁၄ ႈႏစရ သမ တရ ားဝင သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔ရပါသလ ား။ မရပါ။ဝငစက နဆနတ င အသက ၁၄ႈႏစသ ရ သသည အသကအရ ယ ေၾက င သေဘ တညခ ကဆႈႏၵေပားလ ႔မရပါ။

7. သငက ယပ ငစက ားလြ ားမ ားျဖငဆ ေသ “တ ဝနရ ရ သတငားပ ႔ျခငား”ဆ သည မ အဘယနညား။ အသက၁၈ႈႏစေအ က

ကေလားမလ ငဆကဆြသညအခါ၊ညငားပနားခြရသည အခါ(သ ႔) မ မ က ယက (သ ႔)အျခ ားသမ ားက န က ငေစသညအခါ လၾကား

တစဥားမ ဥပေဒအရ သတငားပ ႔ျခငားျဖစသည။ ဆရ ၊ေက ငားဝနထမား၊အ ပခ ပသမ ား စသည ၄ငားတ ႔၏အလ ပေၾက င

ရြမ ားက သတငားပ ႔ျခငား(သ ႔)က က ယမ မ ား ျပ လ ပေပားရမည။

Page 108: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 107 ဇ န ၂၀၁၅

8. တ ဝနရ ေသ သတငားပ ႔သမ ား"ဆ သညသမ ားမ မညသမ ားနညား။ ေက ငားတ ငအလ ပလ ပေနေသ လၾကားမ ား(သ ႔)

အျခ ားေနရ မ ားတ င ကေလားမ ားႈႏငရ ေနသ လၾကားမ ား - ဆရ မ ား၊ေက ငားဝနထမား၊အေစ င၊

ေက ငားစ ားေသ ကဆ ငဝနထမားမ ား၊လမ ဝနထမားမ ား၊ကေလားသငယက က ယေစ ငေရ ကေရားဝနထမားမ ား(CLCဆရ မ ား

စခနားခ ခရားထ ကေရားမ ဝနထမားမ ားကြသ ႔)၊ႈႏစသ မေဆ ားေႈႏ ားေပားသမ ား စသည

9. မညသညျဖစရပမ ားတ င ေဆားဝါကၽ မားက ငသမ ားသည (အသက၁၈ႈႏစေအ က) ဆယေက သက တစဥားမ

၄ငားတ ႔လ ငဆကဆြ ခြသညဟ ေျပ သညအခါ သတငားပ ႔ရန မလ အပပါသနညား။

ဆယေက သကတစဥားမ ဆရ ဝနတစဥား၊သန ျပ (သ ႔) ေက ငားသန ျပ တစဥားထြမက သမ ခြယေနပါက ယငားတ ႔အ ား လန -

ဆရ ဝန က ယေရားအခ ကလကက က ယမ ျဖင အက က ယေပားထ ားသညအတ က သတငားပ ႔စရ မလ ပါ။ ၄ငားတ ႔မ

က သမ (သ ႔)စစေဆားမ အ ားခြယေနျပား ဆရ ဝန(သ ႔)သန ျပ မ ၄ငားတ ႔မ န က ငေနသည၊ျခ မားေျခ ကခြထ ားရသည(သ ႔)

ညငားပနားခြရေသ အေနထ ားတ င ရ ေနသညဟ မထငမသ သတငားပ ႔ရနမလ ျခငားျဖစသည။

10. အသကပ ၾကားေသ သတစဥား(၁၈ႈႏစေက သ)မ အသက ၁၈ႈႏစေအ က ဆယေက သကတစဥားႈႏင အဘယေၾက င

လ ငဆကဆြလ သနညား။ အထငၾကားခြလ ျခငား၊မ မ က ယက ငယရ ယန ပ သညဟ ထငမတလ ျခငား၊ အယြ သ ငားလ ယ၍

ထ နားခ ပရလ ယသညအတ က။

11. အသက(၁၈ႈႏစေအ က)ဆယေက သကတစဥားမ (၁၈ႈႏစေက သ)လၾကား တစဥားႈႏင အဘယေၾက င လ ငဆကဆြလ သည

ထငသနညား။ အရ ယေရ ကလ ျခငား(သ ႔)ရငက ကလ ျခငား၊ဆကဆြေရားအ ားတညျမြေစ

လ ျခငား၊လကေဆ ငမ ား၊အဝတအစ ားမ ားလ ျခင၍၊ေမတ မ ေန၍။

12. (အသက၁၈ႈႏစေအ က)ဆယေက သကမ ားမ လ ငဆကဆြဖ ႔သေဘ တညခ ကေပားရနအဘယေၾက င တရ ားမဝငဟ

သငထငသနညား။ အေျဖမ အမ ားမ ားရ ႈႏ ငသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ယငားဥပေဒမ မ တမ ရ သညဟ

သေဘ တႈႏ ငလ မမည သ မဟ တ မတႈႏ ငလ မမည။ သ ႔ေသ တ ဝနယတတေသ ဆြ ားျဖတခ ကမ ားျပ လ ပျခငားႈႏင

ရငက ကေသ ဆြ ားျဖတခ ကမ ားမ အက ားဆကမ ားႈႏငေနထ ငမ က အရ နျမႇငတငေပားဖ ႔ရ အတနားတ ငား ေဆ ားေႈႏ ားရန

သငေတ ေက ငားမ နေသ အရ ျဖစသည။

Page 109: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 108 ဇ န ၂၀၁၅

သငသည ၄ငားက ေတ ငားဆ ေနပါသလ ား။

ဟ ပါ(Harper) မဂ ဇငားမ အနညားငယေသ အဓမၼက ငသမ ားသ သတ ႔၏ ျပစမ အတ က အျပစေပားခြရျပား အဓမၼက ငသ

ဆယေယ ကတ င တစေယ က သ ေဖ ျပခြရျပား ေဖ ျပခြရသ ရစေယ ကတ င တစေယ ကသ ျပစမ ထငရ ားျခငားတ င

အဆြ ားသတသ ားသညဟ ေၾကျင ထ ားသည အေမရ ကနဘ ားအသငားဂ နယမ သတငားတစခ က သယေဆ ငလ ခြသည။

မ ဒ မားက ငခြရသအမ ားစ သည စ ြခ ကက ေဖ ျပဖ ႔မႈႏစသကသညမ ဘ ေၾက ငဆ သညက ေဖ ျပရန

ေျပ ဆ ေဆ ားေႈႏ ားမ တစခ တ င ေဆ ငားပါားသည အဓမၼျပ က ငမ ခြရသညသ ားေက ငတစေယ က အေတ ႔အၾကြ မ ား

ျပနလနစစေမားျခငားက အလ ခြရသညသ ားေက ငတစေယ ကႈႏင အမ ားအစ ား တတထ ားျပား စဥားစ ားရန

ေတ ငားဆ ထ ားသည-

ေရ႕ေန- “မစၥတ ဝလ ြ၊ခငဗ ား ဝါတ နြ႔ဝငစက နဆနေထ ငမ ေသနတနြ႔အခ နခြရ ျပား က ားလ ခြရပါသလ ား။”

မစၥတ ဝလယ ြ- "ဟ တတယ။"

ေရ႕ေန- “ခငဗ ားက ားသခ ားနြ႔ အခ ငားမ ားခြပါသလ ား။”

မစၥတ ဝလယ ြ- "မဟ တပါ။"

ေရ႕ေန- "ဘ လ ႕မျဖစရမလြ။"

မစၥတ ဝလယ ြ- "သကလကနကက ငခြပါတယ။ "

ေရ႕ေန- "ထ အခါ သငသည တ ကခ ကမြအစ ား သ၏ေတ ငားဆ ခ ကမ ားႈႏငအတ သ ားရန

သတ ထ ားသညဆြ ားျဖတခ ကက ခ ခြပါတယ။"

မစၥတ ဝလယ ြ- "ဟ တတယ။"

ေရ႕ေန- "သငသည စားစားဝါားဝါားေအ ဟစခြပါသလ ား။ က ယေလ ငစ ေအ ဟစတ လ ား။"

မစၥတ ဝလယ ြ- "မလ ပပါ။ ကၽ ႈႏ ပ ေၾက ကေနပါတယ။"

မစၥတ ဝလယ ြ- "မဟ တပါ။"

ေရ႕ေန- “ခငဗ ားက ားတစစားက လြလယဖားပါသလ ား(သ ႔) လဒါနားဖားပါသလ ား။”

မစၥတ ဝလယ ြ- “ဟ တကြ။က ားကအရမားအ ေဟ ငားလ လ ႔ ကၽ နေတ ရငားထ တဖ ႔လ ပခြတယ။”

ေရ႕ေန- “ဆ ေတ ဒတစၾက မလညား ခငဗ ားက ားက ရငားထ တလ ကတ လ ား။”

Page 110: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 109 ဇ န ၂၀၁၅

မစၥတ ဝလယ ြ- "သင စ တတ ေနလ ား။"

ေရ႕ေန- “ကြ၊ဒလ ဆ ၾကညရေအ င၊မစၥတ ဝလ ြ။ ခငဗ ားအရင က ားေတ က လဖား ဒါမမဟ တ လြလယဖားတယ။

တကယေတ သငမ ရကေရ သညဂ ဏသတငား အေတ ေလားက ရ သည။ ခငဗ ားက ားအလ ခြရတယဆ ျပား

လ ပဇ တခငားတ ဟ တမဟ တ က ပတ ႔ ဘယလ အေသခ သ ႈႏ ငမလြ။”

မစၥတ ဝလယ ြ- "ကၽ ႈႏ ပ …ဆႈႏၵရ လ င န ားေထ ငပါ "

ေရ႕ေန- "က စၥမရ ပါဘား။ ဘယအခ န ဒါကဆကလကျဖစေပၚေနရ ယခြတ လြ။”

မစၥတ ဝလယ ြ- “ည ၁ န ရေလ ကမ ”

ေရ႕ေန- “ခငဗ ား ည ၁ န ရေလ ကၾကားမ က ားပတေမ ငားေနတ လ ား။” ဘ လ ပေနလြ။"

မစၥတ ဝလယ ြ- “ကၽ နေတ မ တေဆ တစေယ ကက အ မျပနလ ကပ ႔ေပားျပားရ က ျပနလ တ ပါ၊”

ေရ႕ေန- “မ တေဆ က အ မျပနပ ႔တ လ ား ခငဗ ား ညဘကလမားေပၚမ ထ ကရင အနရ ယရ မယေၾက ငားက သ ပါတယ။

ခငဗ ားအြအခ နၾကားမ က ားအလ ခြရႈႏ ငတယဆ တ မသ ဘားလ ား။

မစၥတ ဝလယ ြ- "ကၽ ႈႏ ပသည ဒအေၾက ငား မစဥားစ ားမ ဘား။ "

ေရ႕ေန- "ဟ တလ ား။ ခငဗ ားေမ ငားခြတြက ားအမ ားအစ ားကဘ လြ။”

မစၥတ ဝလယ ြ- “BMW 328 အနေရ ငပါ။”

ေရ႕ေန- “ေစ ားၾကားတြက ားမဟ တလ ား”

မစၥတ ဝလယ ြ- “ဟ တတယ။ခငဗ ားသ တြအတ ငားပြ က ပကေအ ငျမငတြစားပ ားေရားသမ ား တစေယ ကေလ။”

ေရ႕ေန- “တစနညားေျပ ရရင မစၥတ ဝလ ြ၊ ခငဗ ားက ညအခ နမေတ ၾကား က ားလမားမမ တနဖ ားၾကား

က ားအနေလားနြ႕ပတေမ ငားေနခြတယဆ ေတ ခငဗ ားက ေင လ ယလ ယရဖ ႔ပစမတျဖစခြရတယဆ ပါေတ ။

က ပေျပ ခ ငတ က က ပတ ႔ဘကကသ ေက ငားေက ငားမသ ဘားဆ ရင မစၥတ ဝလ ြ၊ ခငဗ ားက ယတ င ဒလ ျဖစဖ ႔

စ တလ လကရဖ တေခၚတ လ ႔ ေတ ငက ပကေတ ားခ ငေတ ားႈႏ ငတယ။ဟ တတယမလ ား။”

Page 111: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 110 ဇ န ၂၀၁၅

ညငားပနားမ အမ ားအစ ားမ ားႈႏင လကၡဏ မ ား WCASA အခ ကလကမ ားစ ရ ကမ ေက ကန တထ ားသည

သငဘဝမ ညငားပနားမ တစခ က ေတ ႔ၾကြ ခြရပါက ယငားညငားပနားမ ၊အၾကမား ဖကမ က အဆြ ားသတဖ ႔၊အက က ယရဖ ႔၊လြ ျခြ ဖ ႔ နညားလမားမ ားရ ပါသည။ ၾက ားဝငေဆ ငရ ကေပားမ မ ားတ င ရြမ ားအ ားပါဝငေစျခငား(သ ႔) ေဒသတ ငား ေထ ကပြကညေရားအဖ ြ႔စညားမ အကညရယေပားျခငားတ ႔ ပါဝငသည။ ရ ပပ ငားဆ ငရ အႈႏ ငက ငျခငား လကၡဏ မ ား- သငသ သည တစစြ တစေယ က သည-

သငေပၚတ င လကသားထ ား၊ တ နားထ ား၊ က က၊ ျဖတ၊ ေဒါသထ က၊ ကနျခငား၊ မားရ ႕ျခငား သ ႔မဟ တ တြေတ ားေထ ားျခငား ျပ လ ပသည-တစစြ တစေယ ကက သငသ ပါသလ ား။

အရ ဝတ တစခ ခ သ ႔မဟ တ ေသေစတတေသ လကနက (ေသနတ၊ ဓါား၊ ေဘစေဘ တ တတြ၊ အ တခြ၊ က ငားဆက၊ သြတ၊ ကပေၾကား၊ ၾက ား၊ ခါားပတေခါငား၊ ခ ြ႕ထ ငသညၾက ား၊ အက ငားအခက၊ ပ လငား၊ အကဆစ၊ သ ႔မဟ တ ေရေႈႏ ားပေလ င ေစသညေရ) တ ႔ႈႏငအတ သငအ ား ျခ မားေျခ က သ ႔မဟ တ န က ငေစပါသလ ား။

သငက ပ တထ ားျခငား သ ႔မဟ တ အ မထြကမထ ကရေအ င ေသ ခတထ ားပါ သလ ား။ သင ေနမေက ငားျဖစျခငား သ ႔မဟ တ က ယဝနေဆ ငျခငား ျဖစသညအခါ လ စလ ႐ ထ ားပါသလ ား။ မဆငမျခငေမ ငားႈႏငမ အ ားျဖင သငအ ားအနရ ယျဖစေစပါသလ ား။

လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကလကၡဏ မ ား- ေအ ကပါတ ႔က ျပ လ ပသည တစစြ တစေယ ကက သင သ ပါ သလ ား-

သင ဆႈႏၵမရ ဘြ လ ငဆကဆြရန ဖ အ ားေပားပါသလ ား။ သင မၾက ကသည လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ အမမ ားက လ ပေဆ ငရန ဖ အ ားေပားပါသလ ား။ အျခ ားသမ ားႈႏငအတလ ငဆကဆြရန သ ႔မဟ တ အျခ ားသမ ားက ေစ ငၾကညရန သငအ ား ဖ အ ားေပားပါသလ ား။ သင လ ငဆကဆြျခငားက ဆႈႏၵမရ ဘြေနလ င သငက ထ ခ ကန က ငေစရန ျခ မားေျခ ကပါသလ ား။ သင အနရ ယျဖစေစႈႏ ငသညဟ ထငသည လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ အမမ ားက က ားလ နပါသလ ား။

ဖ ကလ ဖ ကဆားအျပ အမလကၡဏ မ ား- ေအ ကပါတ ႔က ျပ လ ပသည တစစြ တစေယ ကက သင သ ပါ သလ ား- သငအ မတ င ပရ ေဘ ဂမ ားရ ကခ ားျခငား၊ အခနားမ ား ေရလႊမားေစျခငား၊ ပစၥညားမ ားခ ားျခငား၊ ဒါမမဟ တ အမ ကသရ က ပစျခငား

ျပ လ ပပါသလ ား။ သငအ ားအျပစေပားရန သ ႔မဟ တ ေျခ ကလန႔ရန အ မေမ ားတ ရစ ၦနမ ားက သတပစပါသလ ား။ အဝတအစ ား၊ လကဝတရတန ၊ မ သ ားစ ဓ တပြ မ ား သ ႔မဟ တ သငအတ က အေရားၾကားေၾက ငားသသ သည

အျခ ားပ ဂ လေရားပစၥညားမ ားက ဖ ကဆားပါသလ ား။

စ တပ ငားဆ ငရ အႈႏ ငက ငမ လကၡဏ မ ား- သငအ ား အရကခ ြျခငား၊ စ တကသ ကေအ ငျဖစေစျခငား၊ ေျပ ငေလ ငျခငား သ ႔မဟ တ ေစ က ားသည အရ မ ား က အဆကမျပတ ေျပ ဆ ျခငား သ ႔မဟ တ ျပ လ ပျခငားႈႏင ေအ ကပါတ ႔က ေျပ ဆ သည တစစြ တစေယ ကက သင သ ပါ သလ ား-

“နငဟ ငတြ ား၊ ညစညမားရ ငားစ ငားသ၊ ငပ ငား၊ အဆတြ ား၊ အရ ပဆ ား၊ စကဆ တဖ ယ၊ မ ကမြသ စသညျဖင ျဖစတယ” “နင ဘ မ မနမနကနကနမလ ပႈႏ ငပါဘား။” “နင အလ ပ ဘယေတ မ ရမ မဟ တဘား။” “နငနြ႔ ဘ မမထ ကတနပါဘား။” “ဘယသက နငက လ ခ ငမ လြ။”

Page 112: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 111 ဇ န ၂၀၁၅

သငရြ အေပါငားအေဖ သည- သငအ ား အျပစေပားရန ခ စခငမ က ထ နားထ ားပါသလ ား။ သင န က ငဖ ႔ျခ မားေျခ ကပါသလ ား။ သငအလ ပက တ ားျမစျခငား၊ သငရြက ယပ ငပ ကဆြက က ငတ ယျခငား၊ ဆြ ားျဖတခ ကမ ားခ မတျခငား သ ႔မဟ တ

သင၏သငယခ ငားမ ားႈႏငေျပ ဆ ဆကဆြျခငားက တ ားျမစျခငားတ ႔ ျပ လ ပပါသလ ား။ သငက ယပ ငအရ မ ားက ေပားဖ ႔အတငားတ နားအ ားေပားပါသလ ား။ သငအ ား မန လ ျဖစေစရန အျခ ားအေပါငားအေဖ မ ား သ သ ႔မဟ တ သမ ႈႏငပတသကျပား သငက ေျပ ျပပါသလ ား။ အေၾက ငားက စၥမ ားရ တ ငား သငအ ား အျပစတငပါသလ ား။ အ ဏ သ ႔မဟ တ ယြ ၾကညမ တ င သငအ ရြ ခြစ ားမ က အ ားနညားေစပါသလ ား။ မ သ ားစက ားမ ား၊ ဆန႔က ငေျပ ဆ ျခငား သ ႔မဟ တ ကတ ကဝတမ ားႈႏငအတ သငအ ား အသြ ားခ ေနပါသလ ား

အၾကမားဖကရနျဖစလ ႈႏ ငသည အေပါငားအေဖ ၏သတ ေပားခ ကလကၡဏ မ ား

လ ငျမနစ အျပငားအထန ရခ ငေနသည။ အေျဖအတ က မဟ တဆ သညက လကခြမညမဟ တပါ ထ နားခ ပထ ားျပား အၾကားအကြပြ စြျဖစေနသည၊ ဆြ ားျဖတခ ကမ ားက ျပ လ ပသည၊ အျခ ားသမ ားထငျမငခ ကက အေလားအနက

လကမခြပါ၊ တစဦားတညား သ ႔မဟ တသငယခ ငားေတ ႈႏင အတေနရင ဖ ႈႏ ပျခငားက အသြ ားျပ သည "သင တကယ ကၽ ႈႏ ပက ခ စရင သင…..လ ပရမယ"၊ လ ႔ အေပါငားအေဖ က အျပစရ ေၾက ငားခြစ ားရေစသည "ကၽ ႈႏ ပ အလ နစ တဆ ားေဒါသထ ကရသညမ သငေၾက င " ဟ မ ားယ ငားေနသညက သ ားေက ငအ ား

အျပစတငေဝဖနသည "ေန ကထပ ကၽ ႈႏ ပ ဘယေတ မမလ ပေတ ဘား" လ ႔ အၾကမားဖကအျပ အမက ေတ ငားပနသည အရကႈႏငမားယစေဆားစ ြေနသည သတ ႔ရြျပန ေတ ေျဖရငားဖ ႔ အၾကမားဖကမ ေတ က သြ ားေလရ သည

ဆယေက သကမ ားသည အၾကမားဖက ဆကႈႏ ယမ တ င အဘယေၾက င ပါ၀ငေနပါသလြ။

မ ဘမ ားက သတ ႔က ခ ြထ တမညက ေၾက ကလန႔ၾကသည စ တကသ ကေအ ငျဖစျခငား သ ႔မဟ တ ရကေၾက ကျခငားရ ၾကသည သတ ႔ဘကမအဆြ ားသတဖ ၾက ားစ ားခြလ ငအၾကမားဖကမ ပ ဆ ားသ ားမညက ေၾက ကရ ႔ြ႕ပါ။ သတ ႔ အမ ားျဖစတယလ ႔ ထငတယ ၎သည ပြ မနဆကဆြေရားဟ ထငျပား ထ ကြသ ႔ေသ ဆကဆြေရားမ ားႈႏင ပတသကျပား အေတ ႕အၾကြ မရ ပါ တစစြ တစေယ ကေသ သႈႏငရ ေနရၿခငားသညသငဘဝတ ငအေရားအၾကားဆြ ားအရ ဟ ခြယပါ။ မညသကမ သတ ႔က ယြ ၾကညမ မဟ တဘားဟ ထငသည သတ ႔တ င အျခ ားေသ မ တေဆ မ ားမရ ဘားဟ ထငသည

Page 113: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 112 ဇ န ၂၀၁၅

အဘယမ အကအညရမ လြ

လ ငပ ငားဆ ငရ က ားလ နမ ဆန႔က ငသည Wisconsin ညႊန႔ေပါငားအဖ ြ႕ ~ Wisconsin တေလ ကလြ ား လ ငပ ငားဆ ငရ က ားလ နမ ဆန႔က ငေရား ေအဂ ငစမ ား မ အခ ကအလကႈႏငရညညႊနားေပားသည~

600 Williamson St, Ste. N-2 Madison, Wisconsin 53703 ဖ နား (608) 257-1516 TTY (608) 257-2537 Fax (608) 257-2150 [email protected]

Milwaukee

လ ငမ က စၥဆ ငရ က ားလ နမ က သေရားဌ န (SATC)

~အေရားေပၚတ င က သမ အတ က 13th & State လမားရ

Aurora Sinai Emergency room

(အေရားေပၚအခနား)မတဆင SATC က အသြ ားျပ ပါ~

960 N. 12th Street, Room 2120, Heart Institute

Milwaukee, WI 53201

ဖ နား- (414) 219-5850

အေရားေပၚလ ငား- (414) 219-5555

TTY: (414) 219-7570

www.aurorahealthcare.org

Milwaukee လမားေၾက ငားရ သမ ား- 4200 N. Holton St. Milwaukee, WI 53212 ဖ နား- (414) 964-2565 အေရားေပၚလ ငား- (414) 271-9523 TTY: (414) 271-0102 www.pathfindersmke.org

Page 114: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 113 ဇ န ၂၀၁၅

စ မားအ ားယႈႏယ ား

ပ ငဆ ငမ

အရကခြ ျခငား

စ ားမ ားထ ားႈႏ ငျခငား

ျခ မားေျခ ကမ မ ား

ရ ပပ ငားဆ ငရ အ

လ ြသြ ားစ ားမ

လ ငပ ငားဆ ငရ အ

လ ြသြ ားစ ားမ

ျခ မားေျခ ကမ

ေလ ခ ျခငား

ႈႏငအျပစတငျခငား

စ မားရည နင႔

ထ နားခ ပမ

Page 115: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 114 ဇ န ၂၀၁၅

စ မားအငႈႏငထ နားခ ပေရား အဓ ကအၾကြဉ ဏမ ား ျခ မားေျခ ကမ ေအ ဟစျခငား သ ႔မဟ တ စားစားဝါားဝါားေအ ျခငား ျခ မားေျခ ကေသ သြေနသြထ ားအသြ ားျပ ျခငား အသြလႊမားေအ ငေျပ ျခငား

က ယက ယက ဒါမမဟ တ သငရြအေပါငားအေဖ က ထ ခ ကန က ငေအ င

ျခ မားေျခ ကျခငား သငရြအေပါငားအေဖ က ေၾက ကရႊြ႕ေအ ငျပ လ ပျခငား ဓ တပြ မ ားက ဆ ြျဖြျခငား လကေဆ ငေတ က ေၾကမ ပစျခငား အရ ဝတ မ ားက ဖ ကဆားပစျခငား

လ ငပ ငားဆ ငရ အလ ြသြ ားစ ားမ သငရြလ ငပ ငားဆ ငရ ဆကဆြေရားႈႏငပတသကျပား ၾက ားဝါျခငား အတ တကမ တဖကမ ားႈႏင သင၏အေပါငားအေဖ က ႈႏ ငားယဥျခငား

သင၏အေပါငားအေဖ က မန လ ေအ ငျပ လ ပရန ဆန႔က ငဘကလ ငက

ျမဆ ယျခငား လ ငဆကဆြမ ျပ ရန မားယစေဆားဝါား / အရကအသြ ားျပ ျခငား သငရြအေပါငားအေဖ က ဖ အ ားေပားျခငား မ ဒ နားက ငျခငား ရ ပပ ငားဆ ငရ အလ ြသြ ားစ ားမ သတ ႔က မထ ားခြႈႏ ငသျဖင သင အေပါငားအေဖ က ထ ားရ ရျခငား

နြရြတစခ သ ႔မဟ တ ေသ ခတထ ားျခငား အေနျဖင သတ ႔က

ျပငားထနစ ႐ ကႈႏကျခငား အည အမညားမ ား မေပၚသညေနရ တ င သငတ ြဖကက န က ငေစျခငား သ မားပ ကမ မ ား ရ ကပ တျခငား ထ ားၾက တရ ကႈႏကၿခငား တ နားထ ားျခငား လကသားထ ားျခငား ကနျခငား ျခ မားေျခ ကမ မ ား သငသည သင၏ အေပါငားအေဖ က မပါဘြအသကမရငႈႏ ငေၾက ငားေျပ ျခငား

သင ေျပ ဆ သညအတ ငားမလ ပပါက တစေနရ ရ တ င သငရြ အေပါငားအေဖ က ခ နထ ားမညဟ ေျပ ဆ ျခငား

တျခ ားသေတ က ရ ေဖ ရန အဆကမျပတ ျခ မားေျခ ကျခငား သင ထ ားခြလ င မ မ က ယက သတေသမညဟ ေျပ ဆ ျခငား

Page 116: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၀ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “လ ငပ ငားဆ ငရ အၾကမားဖကျခငား”

စ မ ကႈႏ 115 ဇ န ၂၀၁၅

စ ားမ ားထ ားႈႏ ငျခငား ကေလား၊ ပစၥညားဥစၥ ပ ငဆ ငမ သ ႔မဟ တ အေစခြ ကြသ ႔ သငအေပါငားအေဖ အ ား

ျခ မားေျခ ကျခငား ဆြ ားျဖတခ ကမ ားအ ားလြ ားက ျပ လ ပျခငား ဘယသမ မျဖညဆညားႈႏ ငသည ေမ လငခ ကမ ားထ ားရ ျခငား

သငရြလ ပေဖ က ငဖကမ ားႈႏင ေတ ႔ဆြ ျခငား သ ႔မဟ တ အခ နက နဆြ ားျခငား တ ႔က

ထ နားခ ပျခငား ဆကဆြေရားအတ က စညားမ ဥားမ ားအ ားလြ ားက သတမတျခငား အရကခြ ျခငား သင၏လ ပေဖ က ငဖကက ႈႏ မျခငား သငရြလ ပေဖ က ငဖကအမညမ ားက ေခၚျခငား အဆကမျပတေဝဖနျခငား သတ ႔ အရ ားျဖစသကြသ ႔ သင အေပါငားအေဖ အ ား ခြစ ားရေအ ငျပ လ ပျခငား လမ ားေရ႕တ င သငအေပါငားအေဖ အ ား အရကခ ြျခငား သငရြလ ပေဖ က ငဖကအျပစရ ေၾက ငားခြစ ားရလ ပျခငား သငရြလ ပေဖ က ငဖကက စ တပ ကျခငား ပ ငဆ ငမ ခ စျခငားေမတ ၏အမတအသ ားလကၡဏ အေနျဖင မန လ ျခငားက အသြ ားျပ ျခငား သင အေပၚမ လ မလညသညဟ သငရြအေပါငားအေဖ က စ ပစ ြျခငား သငရြ အေပါငားအေဖ တ ငအျခ ားမ တေဆ မ ားရ သညက ခ ငမျပ ျခငား

သငအ ား မညသ ႔ စဥားစ ားရန၊ မညသ ႔ အဝတအစ ားဝတရန ႈႏငအျပ အမတ ႔က

ေျပ ျပျခငား ေလ ခ ျခငား ႈႏငအျပစတငျခငား သငရြလ ပရပေတ အတ က တ ဝနမယျခငား သငသည သင၏အေပါငားအေဖ က န က ငေစေသ အခါ အလ ပလ ပျခငား

သင၏အေပါငားအေဖ က အရ အ ားလြ ားသည သတ ႔၏အမ ားျဖစေၾက ငား

ေျပ ဆ ျခငား အၾကမားဖကမ ကြသ ႔ေသ အျပ အမသည ဆကဆြေရားတ င ျပ မသည သငအ ဏ ႈႏငထ နားခ ပေရားဘားေပၚတ င က ကညမယလ ႔ သင ထငသည အျခ ားမညသညအျပ အမက မဆ ထညသ ငားပါ

Page 117: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 116 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၈ - အ ားေပားေထ ကခြျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ပ ဂ လေရားဆ ငရ ျဖစေစ၊ မ သ ားစ အ ားျဖငျဖစေစ၊ လအမ ားတ ႔၏ က နားမ ေရားအတ က အ ားေပားေထ ကခြေပားႈႏ ငရနအတ ကသ႐ ပျပရမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၅ - ဆြ ားျဖတခ က ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နေစရနအတ က ဆြ ားၿဖတခ ကခ ႈႏ ငစ မားရညက အသြ ားျပ ႈႏ ငရန စ မားရညျပသလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည သေႈႏၶတ ားသညနညားလမားမ ားက ဆနားစစေလလ ျပား ပဋ သေႈႏၶတ ားေဆားမ ားက ထ ေရ ကမ ရ ရ အသြ ားျပ ျခငား အတ က လ အပသညဆကဆြေရားက ေဆ ားေႈႏ ားပါ။ လငယမ ားစ အတ က ပဋ သေႈႏၶတ ားေဆားမ ားက ထ ေရ ကစ အသြ ားျပ ႈႏ င ျခငားတ င အခကခြဆြ ားအဆငမ ားအနကတစခ မ ပဋ သေႈႏၶတ ားေဆားသြ ားစ ြမ ေဆားယဥသ ားျခငားႈႏင က မစပယကေနသညလတစေယ ကအျဖစ အသ အမတျပ ခြရျခငား ျဖစႈႏ ငေခ ရ သည။ ၎သငခနားစ မ လတစဥားတစေယ ကသည ပဋ သေႈႏၶတ ားသည သငေတ ေသ နညားလမားမ ားက ထ ေရ ကစ အသြ ားျပ ႈႏ ငျခငား၊ ေရ ားခ ယသငသညက သ ရ မသ လ ငစ တပါျခငားက လ ပေဆ ငသငသညက ညႊနားဆ ထ ားသည။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

ေမ ားႈႏ နားထ နားခ ပေရားဇယ ား ခႈႏၶ ေဗဒ၏ မ ားပ ားျခငားဆ ငရ ႐ ပပြ မ ား (သငခနားစ #1 မ) သေႈႏၶတ ားနညား မတစ မ ားစ ရ က ဆြ ားျဖတခ ကမ ားစ ရ က ေရ ငျခယမတစ ကတျပ ား ၁၀ ခ “ABC” ပ စတ ဗလ က က

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား 1. ထ တလႊငမ ျပသျခငား-

အခနားေရ႕က ေက ငားသေက ငားသ ား ဆယေယ ကလ ျပား အတနားထြမ က နတြသမ ားမ သတ ႔အ ားျမငႈႏ ငေအ င စကဝ ငားဝကပြ စြ ရပလ ကၾကတယ။

ေက ငားသ/သ ားတစေယ ကစသည အဆ ပါလ ပရ ားမ အတ ငား သတ ႔ရြ႕ဥားေခါငားေပၚမ အေရ ငကတ သ ႔မဟ တ တစခ ခ က ေဝ႔ယမားႈႏ ငရန ေပားထ ားသငပါတယ။

လ ငပ ငားဆ ငရ အျပ အမ အမ ားအစ ား သြ ားမ ားက လ ြ႕ေဆ ရန ျပသမ သြ ားခ ရ လ မမည။

Page 118: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 117 ဇ န ၂၀၁၅

1. လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငား/တစလငတစမယ ားစနစက င သြ ားျခငား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားထြမတစေယ ကက လ ငားအလယမ သတ ႔ရြ႕ဘယဘက လကႈႏင ဥားေခါငားေပၚမ ကတက ေဝ႔ယမားပါေစ။ ျပားရင သတ ႔ေဘားက လက အလညက လ ပရန (အလယတ င ႈႏစေယ က တ ြျဖင စတငျပား)လတ ငားက ေျပ ျပား လကဆ ြႈႏ တဆကပါ။ လ ငား၏အဆြ ားတ င လႈႏစေယ ကသည အျခ ားလမ ားႈႏငအတ လကဆ ြ မႈႏ တဆကပါႈႏင။ လကက ေဝ႔ယမားသညသတစေယ ကႈႏငမညသညအခ နတ ငမဆ သငသည လကဆ ြႈႏ တဆကျပား သငဘယဘကလကျဖင သငကတက ေဝ႔ယမားရမည။ လတ ငားသည တစၾက မလကဆ ြႈႏ တဆကျပားေန က ထ လႈႏစေယ ကသည သတ ႔၏ကတမ ားက ယခ ေဝ႔ယမားရလ မမည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေမားျမနားပါ-

လ ငားအဆြ ားမ ပြ စြျပေနသည ေက ငားသေက ငားသ ားႈႏစေယ ကက ေဖ ျပပါ။ A: လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငား၊ ၎သညက ယဝနေဆ ငျခငားႈႏင STI ကားစကေရ ဂါ က က ယတ ားဆားရန 100% ထ ေရ ကေသ နညားလမားျဖစပါတယ။

အဆ ပါပထမဆြ ားလ ပငနားစဥသည လ ငဆကဆြေဖ တစေယ ကတညားသ ရ ျပ သ ႔မဟ တ တစလငတစမယ ားစနစက က ငသ ြားထ ားျခငားက ေလက ငရန ပတ၀နားက ငတစခ က ဖနတားေပားထ ားပါသည။ လဘယႈႏစေယ က ေရ ဂါကားစကခြခြရပါသလြ။ A: ႈႏစေယ က။ တစလငတစမယ ားစနစက ငသြ ားျခငားျဖစလ ငပင သငသည ေရ ဂါပ ား ကားစကခြရႈႏ ငသည အခ ငအလမား အခ ႔ရ ႈႏ ငေသ လညား လကမ ားက မေဝ႔ယမားသည ေက ငားသေက ငားသ ားအေရအတ က ေပၚမတညျပား အဆ ပါအျငငားပ ားမ မ ားသည အလ နျမငမ ားေနပါသလ ား။ A: မလ ပႈႏင

2. လကတ ြေဖ ႈႏစေယ က- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည သတ ႔၏ဥားေခါငားေပၚတ င ေဝ႔ယမား ေနေသ သတ ႔၏ကတမ ားအလယရ တညေသ လလ တေက ငားသ ေက ငားသ ားတစေယ ကႈႏင စတငပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည သတ ႔၏ေဘားရ လႈႏငအတ လကဆ ြ ႈႏ တဆကျပား အျခ ားဘကျခမားရ လႈႏငအတ လကဆ ြႈႏ တဆကပါ။ အဆြ ားရ လႈႏစေယ ကသည လကဆ ြႈႏ တဆကရန အခ ငားခ ငား ဥားတညေလ ကလ ရလ မမည။ သတ ႔၏ကတက ေဝ႔ယမားျပသည တစစြ တစေယ ကႈႏင သငသည လကဆ ြႈႏ တဆကျပားေန က သငကတက လညား ေဝ႔ယမားရမညက သတ ရပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေမားျမနားပါ-

အခ အဆ ပါလမ ားသည အေပါငားအေဖ တစေယ ကက ထညျပားျပ၊ အခ လမညမ ကားစကျပားျပလြ။ A: ေလားေယ က။

ထ ႔ေၾက င သင၏ ဆကဆြေဖ တ ားလ ျခငားသည သငထြမ ေရ ဂါပ ားကားစကခြရသည အခ ငအလမားမ ားျဖစလ သည၊ ဟ တပါသလ ား။ A: သငတ င အေပါငားအေဖ မ ားေလေလ၊ STI ကားစကခြရသညအခ ငအလမား မ ားေလေလျဖစသည။

သငသည လ ငဆကဆြမ က အေစ ပ ငားတ ငစတငေလေလ၊ သငတ င အေပါငားအေဖ ပ ျပား မ ားေလေလျဖစသည။

3. တစျပ ငနကအေပါငားအေဖ မ ား- ဒတစၾက မတ င တညသညလမားေၾက ငားျဖင စထ ကပါ။ ယခ အၾက မတ င လတစေယ ကစသည သတ ႔၏ေဘားဘကႈႏစဘကလြ ားရ လမ ားႈႏငအတ အျပနအလန လကဆ ြႈႏ တဆကၾကမညျဖစသည။ လကေဝ႔ယမားျပားသ ားတစစြ တစေယ ကႈႏငအတ သငသည လကဆ ြႈႏ တဆကျပားေန က သငလကက ေဝ႔ယမားရန သတ ရပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေမားျမနားပါ-

ယခ အခါ လကေဝ႔ယမားေနသည ေက ငားသေက ငားသ ားအေရအတ က မညမ ရ ပါသလြ။ A: ဆယေယ က။

၎သည မညကြသ ႔ လ ြ႔ေဆ အ ားေပားပါသလြ။ A:တစျပ ငနက အေပါငားအေဖ မ ားျခငား သ ႔မဟ တ အေပါငားအေဖ မ ားၾက ား ကားလားဆကဆြမ မ ားျခငား။

Page 119: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 118 ဇ န ၂၀၁၅

သငယခ ငားအ ပစ လ က အေပါငားအေဖ အခ ငားခ ငားကားလားဆကဆြျခငားမ ား ျဖစေသ အခါ ၎သည အျမြတေစျဖစပ ားေလရ သည။ ၎သည ေရ ဂါပ ားကားစကရန အလ ယကဆြ ားနညားလမားျဖစသညမ ထငရ ားပါသည။

2. “ABC ၏ဆယေက သကက ယဝနေဆ ငက က ယတ ားဆားေရား” အေၾက ငားေျပ ဆ ျခငား ထ အရ မ ားသည STI (လ ငမ တစဆင ကားစကတတေသ ေရ ဂါမ ား) မ ကငားေဝားရန ျဖစေစ၊ က ယဝန ရ သည အခ နတ င

ျဖစေစ လ ကန ႈႏ ငေသ အဆင သြ ားဆင၏ နမန ျဖစေၾက ငားေျပ ျပပါ။ အဆင တစဆင ခ ငားစတ င ေဘားကငားလြ ၿခြ မ အေနအထ ားမ ား နညားသ ားမည။

1. A = လ ငအေပ အပါားေရ ငၾကဥျခငား- ဆယေက သကအရ ယ က ယဝနေဆ ငမ မ ား၊ လ ငမ တစဆင ကားစကႈႏ ငေသ ေရ ဂါမ ားက ၁၀၀% အျပည က က ယေပားႈႏ ငသည နညားလမား တစခ ျဖစသည။

2. B = သစၥ ရ ပါ။ လ ငက စၥမ ားတင မပါဝငပြ တတႈႏ ငသမ စ တရညေစ ငဆ ငားပါ။ ေစ စားစ ျဖင လ ငဆကဆြျခငား ျပ ပါက သငတ င ဆကဆြဖကမ ား အလ နမ ားျပ ားလ ႈႏ ငသည။ သငသည လ ငစ တတကၾက ေစရန ေရ ားခ ယတြအခါမ သင ေက ငားေက ငား သ သညလတစေယ ကျဖစသညအထ ေစ ငဆ ငားသငျပား လတစဦားႈႏငအတသ ျဖစသငသည။ သငသည လေပါငားမ ားစ ႈႏင လ ငဆကဆြျခငား ျပ ပါက လ ငမ တစဆင ကားစကေသ ရ ဂါမ ားက ရရ ရန ျဖစႈႏ ငေျခ ပ မ ားမညျဖစသည။

3. C= က နဒ ြ ား အသြ ားျပ ပါ- သငသည တစစြ တစေယ ကႈႏငလ ငမ က စၥျပ ရန ေရ ားခ ယခြပါက က နဒြ ားသြ ားရနလ အပသည။ သင သ ႔မဟ တ သငအေပါငားအေဖ အတ က ၎သညေရ ားစရ အခ က မျဖစသငပါ။ သငအေပါငားအေဖ မ က နဒြ ားသြ ားရနျငငားပယပါက ထ သတ ႔သည သငေက ငားက ားက ဂရ မစ ကျခငားျဖစသည။ သငက အေလားထ ား ဂ႐ စ ကျခငား မရ ၊ ယငားတ ႔က ယတ ငလညား ေပါပ ကပ က ျဖစေနပါက ထ သ ႔ေသ သမ ားႈႏင ေပါငားသငားဆကဆြရန မသငေပ။

3. ပါားစပျဖငဆကဆြမ (ပါားစပ)၊ စအ လ ငဆကဆြမ (စအ ဝ) သ ႔မဟ တ မ နားမအဂၤါအေခါငားတ ငလ ငဆကဆြမ ျဖစေစ၊ အဖ လ ငအဂၤါ သ ႔မဟ တ မ နားမအဂၤါအေခါငားႈႏင လ ငဆကဆြမ တစမ ားမ ားသည STIs က ကားစကေစသည နညားလမားျဖစေၾက ငား ရငားျပပါ။ လ ငမတဆငကားေသ ေရ ဂါမ ား က ေရ ငန ငမည႔ တစခ တညားေသ ၁၀၀% အက ားရ မည႔ နညားလမားကေတ ႔ ကားစကန ငေသ အဆကအသ ယ အေၿခအေနမ ားအ ားလြ ားက ေရ ငက ဥရန ၿဖစပါသည

4. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ားအဖ ြ႔လ ကခ ြခ ငားျပား ယငားတ ႔အ ား ေမ ားႈႏ နားထ နားခ ပေရားဇယ ားက ၾကညခ ငားပါ။ ၄ငားတ ႔အ ား အေက ငားဆြ ားေမ ားႈႏ နားထ နားခ ပမ ၄ မ ားက အဆငသတမတ ခ ငားျပား သေႈႏၶတ ားေရားဇယ ားေပၚတ င အခ ကလကမ ားျဖညခ ငားပါ။

5. ထ ႔ေန က ထ ပဆြ ား ၄မ ားတ င မညသ ႔အဆငသတမတတတေၾက ငား အစဉလ ကေဖ ျပပါ။ 6. ထ ပဆြ ားသေႈႏၶတ ားႈႏစမ ားအ ားသ ရ ရန သေႈႏၶတ ားေရားဇယ ားေပၚတ င ၄ငားတ ႔ျဖညထ ားေသ အခ ကလကမ ားက

အဖ ြ႔မ ားအ ားတငျပခ ငားပါ။ 7. ႈႏစထပက က ယမ သေဘ တရ ားက မ တဆကေပားပါ။ယငားမ က နဒြ ား အသြ ားျပ ျခငားႈႏင

သေႈႏၶတ ားနညားလမားအ ားအသြ ားျပ ျခငားျဖစသည။ ႈႏစထပက က ယမ အ ားအသြ ားျပ ပါက မေမ လငပြဆယေက သကအရ ယ က ယဝနရရ မ အလ ားလ က ေလ နညားေစပါသည။

သငခနားစ မ ား ထပမြျဖညစ ကျခငား- က နားမ ေရားႈႏငက က ယေရားဌ နတ င သေႈႏၶတ ားနညားလကကမားစ ေစ င ႈႏင ျပသထ ားေသ မနေဘ ငမ ားရ သည။ လကကမားစ ေစ ငမ ား(သ ႔)ျပသထ ားေသ မနေဘ ငမ ားႈႏငစပလ ဉားျပား www.wellnessandpreventionoffice.org သ ႔ဝငေရ က ၾကညရ ပါ(သ ႔) 414-475-8057 သ ႔ေခၚဆ ျပား ဘရတဖလ အ ားဆကသ ယ ႈႏ ငသည။

Page 120: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 119 ဇ န ၂၀၁၅

ေမ ားႈႏ နားထ နားခ ပေရားဇယ ား

အမ ားအစ ား ရငားလငား ေဖ ျပျခငား-

တစႈႏစလ င မေမ လငထ ားေသ က ယဝနရရ မ ၊ လ၁၀၀လ င

ေဘားထ ကဆ ားက ားမ ား/စ န႔စ ားမ မ ား

ယငားသည လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ား(က လသ ားေရ ဂါမ ား) က က က ယ ေပားသလ ား။

ရရ အသြ ားျပ ႈႏ ငမ

အျပင("အမ ား သ ား") က နဒြ ား

လ ငမဆကဆြခင ေထ ငမတေနေသ လ ငတြေပၚတ င

စ ပသည ရ ဘ ၊ပ လယရသ နား(သ ႔)ပ လအဆ

ပရငားအက

၂ (ၿပည႔စြ ေသ အသြ ားခ မ )

၁၈ (ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား)

ရ ဘ ႈႏင ဓ တမတညျခငားမ ား

ဟ တသည လမားည နမ မရ ေသ

ေဆား၀ါားမ ား

အတ ငား( "အမ ားသမား") က နဒြ ား

လ ငမဆကဆြခင မအဂၤါ(သ ႔) စအ သ ႔စ ပေသ

ဆသ တထ ားေသ ႈႏ ငထရ ငားအက

၅ (ၿပည႔စြ ေသ အသြ ားခ မ )

၂၁ (ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား)

ယ ားယြျခငား ဟ တသည လမားည နမ မရ ေသ

ေဆား၀ါားမ ား

ေသ ကသြ ားႈႏ ငေသ တ ားေဆား(သေႈႏၶတ ားျခငား၊တ ားေဆားလြ ား)

သငလ ငဆကဆြသညျဖစေစ၊မဆကဆြသညျဖစေစ

ေန႔စဉေဆားေသ က ျခငားသည ဟ မ နားမ ားသြ ားျပား

မမ ားဥထ တလ ပျခငားက ရပတန႔ေစသည။

၂ (ၿပည႔စြ ေသ အသြ ားခ မ )

၉((ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား))

ရ သေသ ားအေျပ ငားအလြမ ား၊ မားေ၀ျခငားမ ား၊ ၾကြ ေတ ငၾကြ ခြ

ေသ ားခြျခငားမ ား ျဖစလ င ေဆားလ ပေသ ကသြ ားပါက

အသြ ားမျပ သငပါ။

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝန သ ႔မဟ တ သန ၿပ ထြမ လမားည နမ

ကပခ မ ား(ေအ သ -အဗရ )

ဟ မ နားမ ားသြ ားျပား မမ ားဥမ ားအ ားထ တလ ပျခငားက ရပတန႔ေစေသ အေရျပ ားကပခ ။ ၄ ပတလ ငတစၾက မလြရမည-၃ ပတကပထ ားပါ၊ျပားလ င

ဓမၼတ လ ေနသညက လအတ ငား ၁ ပတေလ က ခ ထ ားပါ။

၂ (ၿပည႔စြ ေသ အသြ ားခ မ )

၉(ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား)

ရ သေသ ားအေျပ ငားအလြမ ား၊ မားေ၀ျခငားမ ား၊ ၾကြ ေတ ငၾကြ ခြ

ေသ ားခြျခငားမ ား ျဖစလ င ေဆားလ ပေသ ကသြ ားပါက

အသြ ားမျပ သငပါ။

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝန သ ႔မဟ တ သန ၿပ ထြမ လမားည နမ

အစ ပ(န ဗ -အစ ပ)

ဟ မ နားမ ားသြ ားျပား မမ ားဥမ ားအ ားထ တလ ပျခငားက ရ

ပတန႔ေစေသ မအဂၤါအတ ကထ ားထညသညအစ ပ။ ၄ ပတလ ငတစၾက မလြရမည-၃

ပတကပထ ားပါ၊ျပားလ င ဓမၼတ လ ေနသညက လအတ ငား

၁ ပတေလ က ခ ထ ားပါ။

၂ (ၿပည႔စြ ေသ အသြ ားခ မ )

၉(ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား)

ရ သေသ ားအေျပ ငားအလြမ ား၊ မားေ၀ျခငားမ ား၊ ၾကြ ေတ ငၾကြ ခြ

ေသ ားခြျခငားမ ား ျဖစလ င ေဆားလ ပေသ ကသြ ားပါက

အသြ ားမျပ သငပါ။

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝန သ ႔မဟ တ သန ၿပ ထြမ လမားည နမ

ထ ားေဆား(ဒပ -ပရ ဗ ရ )

ဟ မ နားမ ားသြ ားျပား မမ ားဥမ ားအ ားထ တလ ပျခငားက ရ

ပတန႔ေစေသ ၃ ပတတစၾက မထ ားေဆား

၁ ေအ က (အေက ငားဆြ ားအသြ ားျ

ပ ျခငား) ၆ (ပြ မနအသြ ားျပ ျခငား)

ေသ ားစကမ ားက ျခငား၊ က ယေလားခ နတကျခငား၊ေ

ခါငားက ကျခငား မလ ပႈႏင

ဆရ ဝန သ ႔မဟ တ သန ၿပ ထြမ လမားည နမ

Page 121: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 120 ဇ န ၂၀၁၅

အေရားေပၚသေႈႏၶသ ားတ ားဆားျခငား

အက က ယမပါပြလ ငဆကဆြျပား ၃ ရကမ ၅ ရကအတ ငား (၇၂ န ရ

အတ ငားေသ ကပါကအထ ေရ ကဆြ ား) တ ားေဆားေသ ကပါက ဟ မ နားမ ား အသြ ားျပ ျပား

မမ ားဥမ ားထ တလ ပျခငား(သ ႔) သေႈႏၶေအ ငျခငားက ဟန႔တ ား

ေပားသည။

၂ မားေဝျခငား၊ေအ အနျခငား၊ဗ ကန ျခငား၊ေခါငားက ကျခငား

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝန သ ႔မဟ တ သန ၿပ ထြမ လမားည နမ

IUD(သ ားအ မတ ငားက ရ ယ ထညျခငား)

တပြ ကရ ယ အ ား ဆရ ဝနမ ထညေပားျပား ၁ ႈႏစမ ၁၀

ႈႏစအတ ငားထ ားရ ရမညျဖစျပား သ ကပ ားအ ား

ဥသယျပ နထြသ ႔သ ားလ မ မတ ားဆားေပားသည။

၁ ေအ က

ေၾကားန IUD မ ေသ ားပ ထ ကေစသည၊ ဟ မ နား IUDမ

ေသ ားထ ကနညားေစ သည။နညားလမားႈႏစမ ားလြ ား

မ သ ားအ မထြထညျပားေန က ပထမရက၂၀ အတ ငား ေရ ဂါကားစကေစမ ၀ မ

၅%ထ ရ သည။

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝနမ ထညေပားရနလ အပသ

အေရျပ ားေအ ကသ ႔ ေဟ မ နား မ ားေစစ ြျမြျခငား

မားျခစဆြပြ က ရ ယ အ ားဆရ ဝနမ လကေမ ငားအေရျပ ားေအ ကတ င ထညသ ငားေပားျခငား။ ယငားသည

ဟ မ နားအသြ ားျပ ၍ မမ ားဥထ တလ ပမ အ ားရပတန႔ေစသည။ ယငားသည ၃ႈႏစေလ က အလ ပျဖစသည။ ၃ႈႏစျပားလ င ေန ကထပ ၃ ႈႏစအတ က

အသစတစခ ထပထညႈႏ ငသည။ က ယဝနရလ ပါက

၃ႈႏစမတ ငမဆ ြထ တႈႏ ငသည။

၁ ေအ က

လစဥပြ မနဓမၼတ လ ျခငားေျပ ငားလြမ သည အမ ားအ ားျဖင

မထငမတသညအခ နမ ျဖစေပၚေစပါသည။ က ယအေလားခ နတကလ ႈႏ ငသည။

မလ ပႈႏင

ဆရ ဝနမ ထည/ထ တလ ပေပားရ

န လ အပသည

ရြဖနရြခါမပြ မန လ ငဆကဆြမ ေရ

ငၾကဥျခငား

မမ ားဥထ တလ ပသညအခ နတ င လ ငမဆကဆြပါႈႏင။ မတ က ေသ စကဝနားမ ားႈႏင အလ နခကခြသည

၂၅

မမ ားဥထ တလ ပသည မတ က ေသ အခ နေၾက င

က ယဝနႈႏင က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ ဖ ႔အလ ားလ မ ားသည

မလ ပႈႏင

သင၏အၿပ အမၿဖင႔

ထ နားခ ပခြ႔သည

ရ ႈႏ နားျပည လ ငဆကဆြမ ေရ ငၾကဥျခငား

ပါားစပ၊မအဂၤါ(သ ႔)စအ တ ႔ျဖငလ ငဆကဆြမ မျပ ရ။ က ယဝနရရ မ ႈႏင က လသ ားေရ ဂါရရ မ အ ား ရ ႈႏ နားျပညက က ယႈႏ ငသည

နညားလမား။

မရ ပါ မရ ပါ ဟ တသည

သင၏အၿပ အမၿဖင႔

ထ နားခ ပခြ႔သည

သေႈႏၶသ ား/က ယ၀နအ ား

မတ ားဆျခငား ၈၅

သေႈႏၶ/က ယ၀နရ ျခငား၊ က လသ ားေရ ဂါ

မလ ပႈႏင

သင၏အၿပ အမၿဖင႔

ထ နားခ ပခြ႔သည

Page 122: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 121 ဇ န ၂၀၁၅

ေယ က ား က နဒြ ား (တ ားဆားျခငား)

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- က နဒြ ားမ ားသည သဘ ဝ အေျမႇားမ ား (သ ားသ ားေရ)ႈႏင သစေစားျဖ သ ႔မဟ တ ေပၚလယရသ နား (ပလတစတစတစမ ား) ျဖင ျပ လ ပထ ားသည အက အက ယ(က ဗ မ ား)ျဖစသည။ ၎သည ဖ မလ ငအဂၤါအခ ငားခ ငား မဆကဆြခင အဖ လ ငအဂၤါေပၚတ င အလ ပက ျဖန႔ထ ားပါ။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

က နဒြ ားမ ားသည အဖ လ ငအဂၤါေပၚတ င ထ ားသညအခါ ထ ကလ သည အျဖရည (သ တေသ ား)က မ နားမအဂၤါအေခါငားထြသ ႔ဝငေရ ကျခငားမ တ ားျမစရန ပြ စြထ တထ ားသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- က နဒြ ားမ ားသည သေႈႏၶတ ားဆားထ နားခ ပသညနညားလမားမ ားအ ားလြ ားအနက ဆြ ား႐ ြားမ ျဖစႈႏ ငေျခႈႏ နားထ ား အျမငဆြ ားျဖစသည။ ဆယေက သကမ ားတ င လၾကားမ ားထက ဆြ ား႐ ြားမ ျဖစႈႏ ငေခ ပ မ ားသည။ သေႈႏၶတ ားဆားထ နားခ ပျခငားအတ က က နဒြ ားမ ားက အသြ ားျပ သည အမ ားသမား အေယ က ၁၀၀ တ င ၁၅ ေယ ကခန႔သည ႈႏစစဥ က ယဝန ရရ မညျဖစသည။ က နဒြ ားမ ားက ဖ မလ ငအဂၤါအခ ငားခ ငား မဆကဆြခင ဝတဆငထ ားရမည။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- ေလလ ေတ ႔ရ ခ ကမ ားမ (အခ နတ ငား)မနကနျပား သငေလ သည သစေစားျဖက နဒြ ား အသြ ားျပ မ သည HIV ျဖစႈႏ ငေခ က ၈၅ ရ ခ ငႈႏ နား ေလ ခ ေပားေၾက ငား သကေသျပထ ားပါသည။ လ ငဆကဆြမ ျပ သညအခ နတ ငားတ င က နဒြ ားအ ားအသြ ားမျပ လ င သ ႔မဟ တ က မစပယကမ မလ ပခင အဖ လ ငအဂၤါတ င က နဒြ ားက မတပလ င HIV ျဖစႈႏ ငေခ ေလ ခ မ သည အေတ ေလား ေလ နညားပါသည။ က နဒြ ားမ ားသည (အနညားငယက က ယျခငားမ လြ ားဝမက က ယေပားသည) HPV မလ ြျပား အျခ ား STDs မ တစစ တတစပ ငားက က ယမ က ေပားပါသည။ ကြမေက ငားစ ပင လ ငစ တၾက သညဆကေက သကအမ ားစ သည က နဒြ ားမ ားက သငေလ မနကနစ အသြ ားမျပ ၾကပါ။ သ ားသ ားေရ က နဒြ ားသည STDs က မက က ယႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- က နဒြ ားမ ား၏ေဘားထ ကဆ ားက ားမ ားမ ပြ မနမဟ တပါ။ အေရျပ ားဓါတမတညသည တြ ႔ျပနမ မ ားမ သစေစားျဖတ င ရ ခြပါသည။

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- က နဒြ ားအသြ ားျပ ျခငားတ င က ြထ ကျခငားႈႏငေရ ထ ကျခငား ျဖစႈႏ ငေခ ၂ ရ ခ ငႈႏ နားမ ၄ ရ ခ ငႈႏ နားရ ပါသည။ အက ားေက ားဇားမ ား- ရရနလ ယကပါသည။ ၎တ ႔က ေဆားညႊနားစ မပါဘြ ဝယယႈႏ ငပါသည။ အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- က နဒြ ားမ ားသည ၎က သငေလ မနကနစ အသြ ားျပ မသ က ယဝန ရႈႏ ငေခ ႈႏင HIV ျဖစႈႏ ငေခ က

အေတ ေလားေလ ခ ေပားပါသည။ အဆ ပါက က ယမ သည ၁၀၀ ရ ခ ငႈႏ နားမဟ တပါ။ “လြ ျခြ စ တခ ေသ ”လ ငဆကဆြမ သ ႔မဟ တ ”အက အက ယရ ေသ ” လ ငဆကဆြမ ေဝါဟ ရမ ားက လ ငပ ငားဆ ငရ လ ပရ ားမ ႈႏငအတ က နဒြ ားမ ား အသြ ားျပ ျခငားက တစခါတစရြတ င ညႊနားဆ ရန သြ ားႈႏ နားပါသည။ အဆ ပါ က က ယျခငားသည ၁၀၀ ရ ခ ငႈႏ နားမဟ တသညက န ားလညထ ား ရမည။ အရ ယေရ ကျပားသမ ားသည လ ငစ တတကၾက လ ပါက သတ ႔သည HIV အပါအဝင က ယဝနရ ျခငားႈႏင STDs ျဖစႈႏ ငေခ က မဖယရ ားႈႏ ငေသ လညား ေလ ခ ရန သငေလ မနကနသညက နဒြ ားက အသြ ားျပ ျခငားသည မရ မျဖစ အေရားပါေၾက ငားန ားလညရမည။

မတခ က- မ နားမ က နဒြ ားက မ နားမအဂၤါအေခါငားႈႏင မ နားမက ယအဂၤါဇ တ- အ၀တ င ထ ားပါ။ မ နားမ က နဒြ ားက အသြ ားျပ ခြသညအတ က

STDs က က က ယျခငားက အခ ကအလကမ ားက မရရ ႈႏ ငပါ။ သ ားအ မအတ ငားသ ႔သ ကမဝငေအ ငတ ားသညပစၥညားသည သ ကပ ားမ ား

အ ား သ ားအ မထ ပဝအတ ငားသ ႔ ဝငေရ ကျခငားမ က က ယရန သ ားအ မ ထ ပဝေပၚရ မ နားမအဂၤါအေခါငားတ ငထ ားသည

အဝ ငားပြ ပလတစတစပစၥညား ျဖစသည။ ၎တ ႔သည လတစဥားတစေယ ကအ ား STDs မမက က ယေပားႈႏ ငပါ၊ ၎တ ႔တ င

ဆြ ား႐ ြားမ ျဖစႈႏ ငေခ မ က နဒြ ားႈႏငအတတပငျဖစသည။ က နဒြ ားႈႏင သ ားအ မအတ ငားသ ႔သ ကမဝငေအ ငတ ားသညပစၥညားမ ားက

သေႈႏၶတ ားသည “အတ ားအဆား”နညားလမားမ ားအေနျဖင ညႊနားဆ ထ ားသည။

Page 123: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 122 ဇ န ၂၀၁၅

ပဋ သေနၶတ ားေဆား (BCPs)

(ပဋ သေနၶတ ားသညေသ ကေဆား)

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- BCP အထ ပအမ ားစ တ င ေဟ မ နား (အကစတ ဂ ငႈႏင ပ႐ ဂ ကစတြ ား အျမြတမား)ပါဝငသည ေဆားက တစေန႔တစၾက မ ေသ ကရန ၂၁ လြ ား ပါဝငျပား ဓါတမျပ သည(အတ )ေဆားက ၇ ရကဆကေသ ကရမည။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား-

BCPs သည (သ ားဥအ မမ မ ားဥထ ကျခငား) သ ားဥေၾက ျခငားက တ ားဆားေပား သည၊ ၎တ ႔သည ထထြေသ ခၽ ြပ စသည သ ားအ မထ ပဝတ င ပါားလႊ သည သ ကပ ားက မေရ ကလ ေအ င ေႈႏ ငယကျပားႈႏငအတ သ ားအ မအတ ငား မ ားဥေၾက လ ျပား မ ားပ ားျခငားျဖစပ ားေစမည မ ားဥက တ ားျမစေပားသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- (ေဆားေသ ကရန လ တသ ားသညေဆားမ ားမရ ဘြ) ျပားျပညစြ စ ေသ ကသြ ားပါက က ယဝနသည မရႈႏ ငပါ။ အမ ားသမားအမ ားစ သည သတမတထ ားသညအတ ငား အတ အက ေဆား မေသ ကပါက က ယဝနရ လ ႈႏ ငပါသည။ ဆြ ား႐ ြားမ ျဖစႈႏ ငေခ သည အရ ယေရ ကျပားအမ ားသမားမ ားထက ဆယေက သကမ ားအတ ကပ မ ျမငမ ားသည ျဖစျပား ေဆားက တစႈႏစခန႔ေသ ကေန သည အေယ က တစရ တ င ၉ ေယ ကခန႔ က ယဝနရလ ႈႏ ငသည။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- BCPs သည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငားအ ားလြ ားတ င ကားစကႈႏ ငေခ က မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- ပ ႕တကျခငား၊ ရငသ ားႈႏားညြသ မေမ ႕ျခငား၊ ေသ ားစကက ၊ ေသ ားထ ကျခငား မမနျခငား၊ ေခါငားက ကျခငားမ ားႈႏင စ တဓါတအေျပ ငားအလြမ ား အပါအဝင BCPs က စတငေသ အခါ အမ ားသမား အမ ားစ သည စ တ အေႈႏ င အယကျဖစစရ ျပန အခ ႕က ေတ ႕ၾကြ ၾကရပါတယ။ ၎သည မ ားေသ အ ားျဖင ၂ လ မ ၃ လ အသြ ားျပ ျပားမ အလ အေလ က ေျဖရငား ၾကပါသည။

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- ေဆားေသ ကျခငားႈႏငပတသကသည ဆ ားရ ားသည က နားမ ေရားျပန မ ားသည ျဖစခြ ပါသည။ ထ ေဆားက အသြ ားျပ သမ ားသည အဆ ပမသ ားလ ႈႏ ငေသ ေျခေထ က၏ ေသ ားျပနေၾက ထြမ ေသ ားခြဖ ြ႔ျဖ ားမ တ ားျမႇငအႈႏရ ယျဖစႈႏ ငေသ လညား ၎သည ျဖစခြပါသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- အမ ားသမားမ ား အမ ားစ မ BCPs သည သ ားဥအ မႈႏငသ ားအ မကငဆ ျဖစႈႏ ငေခ အခ ငအလမားက ေလ ခ ေပားသည က မသ ၾကပါ။ BCPs သည ဝကျခြက တ ားေစျပား ရ သၾက ကတကျခငားမ ားက ေလ က ေစျခငားႈႏင ရ သလ သညက လတ င ေသ ားထ ကပမ ဏက ေလ က ေစပါ တယ။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- BCPs ေသ ကသြ ားသအမ ားစ မ ဆယေက သကလ ငစ တတကၾက ေနၾက သညမဟ တေသ လညား ဝကျခြ၊ န က ငမ (ၾက ကတကျခငား)၊ သ ႔မဟ တ ရ သေသ ားယ ျခငားေလ က ရန အတ က ေသ ကၾကပါသည။ BCPs သည ပြ မနအ ားျဖင က ယဝနတ ားဆားရန အတ က ၉၁ ရ ခ ငႈႏ နားသ ထ ေရ ကပါသည။ အဆ ပါေဆားျပ ားသည သြ ားစ ြသေပၚမတညကတညားက ေရရညေျပ ငားျပန သေႈႏၶတ ားေဆား (LARCs = ဆပဒါမြမ ားေစစ ြျမြျခငား ႈႏငIUD) က ယခ အခါ ဆယေက သကအတ က BCPs ထကပ ဦားစ ားေပားေနပါသည။ BCPs မ က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားက က ယ မေပားပါ။ လပ ဂ လတစဦားသည BCPs က ေသ ကျပား လ ငဆကဆြျခငားရ သည မန လ င သမသည က ယဝနရရ ဆြျဖစျပား / သ ႔မဟ တ HIV ပ ား အပါအဝင STD ရႈႏ ငပါသည။

မတခ က- ေမ ားဖ ားျခငားထ နားခ ပမ အေရျပ ားက ျပငဆငဖေထားျခငား ႈႏင ေမ ားဖ ား ထ နားခ ပမ အဂၤါဇ တက ငားမ ားက မၾက ေသားမက

အေမရ ကနတ င အသြ ားျပ ရနအတညျပ ျပားခြၾကပါသည။ ၎တ ႔ႈႏစခ စလြ ားသည အကစထ႐ ဂ ငႈႏင ပရ ဂ ကစတ တြ ား ပါဝငသည

အလ ားတလ ပရပမ ား၊ ပ ကက ကမ န နားမ ား၊ ေဘားထ ကဆ ားက ားမ ားႈႏင ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား ရ သည အတ က သတ ႔သည

ပဋ သေႈႏၶတ ားေဆားႈႏငဆငတသည။ ကပခ မ ားႈႏငက ငားမ ားသည က ယ၀နရ ျခငားႈႏင က လသ ားေရ ဂါမ ား က က ယျခငား တ ႔အတ က

၁၀၀ ရ ခ ငႈႏ နား ထ ေရ ကမ မ ရ ပါ။

Page 124: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 123 ဇ န ၂၀၁၅

သေႈႏၶတ ားထ နားခ ပေဆားထ ားျခငား

(မကထေရ ဇ ပရ ဂတစတ ႐ြ ား အကဆတ တ ထ ားေဆား- DMPA)

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- DMPA ထ ားေဆား(ထ ားျခငား) တ င (အစထ ဂ င မပါဝငဘြ) ပရ ဂတစတ ႐ြ ား သ ပါဝငျပား လကရြ ား သ ႔မဟ တ တငပါား၏ၾက ကသ ားတ င ၁၂ ပတတစခါ ထ ားေပားရပါမည။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

DMPA ထ ားေဆားသည (သ ားဥအ မမ မ ားဥထ ကျခငား) သ ားဥေၾက ျခငားက တ ားဆားေပားသည၊ ၎တ ႔သည ထထြေသ ခၽ ြပ စသည သ ားအ မထ ပဝတ င ပါားလႊ သည သ ကပ ားက မေရ ကလ ေအ င ေႈႏ ငယကျပားႈႏငအတ သ ားအ မအတ ငား မ ားဥေၾက လ ျပား မ ားပ ားျခငားျဖစပ ားေစမည မ ားဥက တ ားျမစေပားသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- ၁၂ ပတတစခါ DMPA ထ ားေပားလ င က ယဝနသည (အသြ ားျပ သအေယ က ၁၀၀ တ င က ယဝနရႈႏ ငေခ တစေယ ကထကနညားျပား) အလ နရ ားပါားသ ား ပါသည။ ဆယေက သကအမ ားစ မ ေဘားထ ကဆ ားက ားမ ားေၾက င ေဆားထ ားျခငား က ရပလ ကၾကျပား ၁၂ ပတ တစၾက မ ေဆားထ ားရန ေဆားခနား သ ႔မဟ တ ေဆားရြ က ျပနမသ ားၾကေတ ပါ။ ထ ႔ေၾက င က ယဝနရ လ ႈႏ ငပါတယ။ DMPA ပြ မနအသြ ားျပ သည အမ ားသမားအေယ က ၁၀၀ တ င ၆ ေယ က သည ႈႏစစဥ က ယဝနရသ ားၾကသည။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- DMPA ထ ားေဆား သည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငား အ ားလြ ားတ င ကားစကႈႏ ငေခ က မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- အဆ ပါေဆားထ ားစတငျပားတြအခါမ အမ ားသမားအမ ားစ သည ပြ မမနသည ေသ ားထ ကျခငားႈႏင ေသ ားစကက ျခငား ခြစ ားရသည။ ေဆားထ ားျခငား တစႈႏစျပညျပားေန က အမ ားသမားမ ားတ င ခန႔မနားေျခ ၆၀ ရ ခ ငႈႏ နားမ ရ သမလ ေတ ျခငားျဖစျပား ၄၀ ရ ခ ငႈႏ နားမ ပြ မမနသည ေသ ားထ ကျခငားႈႏင ေသ ားစကက ျခငားတ ႔ ဆကလကျဖစေပၚၾကသည။ အျခ ားေဘားထ ကဆ ားက ားမ ားတ င အေလားခ နတ ားျခငားႈႏင စ တအေျပ ငား အလြမ ားျခငား/စ တဓါတက ျခငားတ ႔ပါဝငပါသည။

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- DMPA ေဆားထ ားျခငားႈႏငအတ ျပငားထနေသ က နားမ ေရားျပန မ ား သည အလ န ျဖစခြပါသည။ ေလလ မ အသစမ ားသည အေျခခြႈႏ နားထက အနညားငယေက ျပား အလ နျဖစႈႏ ငေခ နညားေသ လညား ေသ ားခြျခငားက တ ားျမႇငႈႏ ငေၾက ငား ျပသထ ားပါသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- DMPA ထ ားျခငားသည ပြ မမနသညေသ ားထ ကျခငားက ျဖစေလရ ျပား ရ သေသ ားဆငားမ ားသအမ ားသမားမ ားတ င ေသ ားဆငားျခငား၏ စ စ ေပါငားပမ ဏသည ေလ က ေလရ သည။ ရ သလ ခ နၾက ကတကျခငားက ေလ က ေစပါတယ။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- DMPA ထ ားျခငားသည က ယဝနတ ားဆားအတ က အလ နထ ေရ ကေသ လညား ၁၂ ပတတစၾက မသ ျဖစျပား ဆကလကမထ ေရ ကႈႏ ငပါ။ ဆယေက အမ ားစ မ ေဘားထ ကဆ ားက ားမ ားေၾက င ေဆားထ ားျခငား ရပလ ကၾကသည။ က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား မက က ယေပားပါ။ လပ ဂ လတစဦားတစေယ ကသည DMPA ထ ားျခငားက လကခြရလ ငလညား သမသည HIV အပါအဝင STDs ျဖစႈႏ ငေခ ရ ေနတ နားပြျဖစပါတယ။ DMPA သည ပြ မနအ ားျဖင က ယဝနတ ားဆားျခငားအတ က ၉၄ ရ ခ ငႈႏ နား သ ထ ေရ ကပါတယ။ DMPA သည သြ ားစ ြသေပၚမတညကတညားက ေရရညေျပ ငားျပန သေႈႏၶတ ားေဆား (LARCs = ဆပဒါမြမ ားေစစ ြျမြျခငား ႈႏငIUD) က ယခ အခါ ဆယေက သကအတ က DMPA ထကပ ဦားစ ားေပားေနပါသည။

Page 125: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 124 ဇ န ၂၀၁၅

IUDs ေသားငယေသ က ရ ယ မ ား

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- IUDs ဆ သညမ သ ားအ မအတ ငား၌ သ ားအ မေခါငားမတစဆင ထ ားရ ႈႏ င သည အရ ယအစ ား ၂ လကမ

ထကေသားငယေသ က ရ ယ မ ားျဖစၾက သည။ သတ ႔တ င ေၾကားန သ ႔မဟ တ ပရ ဂ ကစတြ ား ဆငတသည

ေဟ မ နားျဖစေစ ပါဝငပါတယ။ ဤက ရ ယ က က နားမ ေရားေစ ငေရ ကမ ပေရ ဖကရငနယတစေယ က

ေယ ကမ သ ားအ မထြမ ေနရ ခ ေပားရပါမည။ သ ားအ မထြမ ေနရ ခ ျပားသညႈႏငတစျပ ငနက IUDs

သည ၅ ႈႏစ မ ၁၀ ႈႏစၾက ထ ေရ ကမ ရ သည သ ႔မဟ တ က ယဝနလ ခ ငပါက ၎က

အလ ငအျမနဖယရ ားပစႈႏ ငပါတယ။ IUDs ယခ အခါ ဆယေက သကမ ားအတ က အသြ ားျပ ၾကပါသည။

ကေလားရ ခ ငေသ သသည ထညသ ငားရန မလ အပပါ။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ

လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

IUDs သည ေမ ားလမားေၾက ငားသ ႔ေရ ကရ ေနသည သ ကပ ားက က က ယ တ ားဆားရန သ ားအ မအတ ငားတ င

"ဇဝျမႇ ပ" တစခ က ဖနတားေပားသည။ ေဟ မ နား IUD သည သ ကပ ားက သ ားအ မအတ ငားဝငရန

ပ မ ခကခြမ က သ ားအ မေခါငားေအ ဂနားနစလ ပေဆ ငခ ကက တ ားပ ားလ ေစသည။ အဆ ပါေၾကားန IU

သည သ ကပ ားသည မ ားျပ နသ ႔ေရ ကရ ျပား မ ားပ ားမ ျဖစပ ားျခငားမ မ ားဥက က က ယျခငားျဖင သ ားအ မ၏နြရြ

အျဖစ မ ားဥက က က ယေပားႈႏ ငျခငားအျဖစ ေျပ ငားလြေပားပါတယ။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- IUDs သည တစႈႏစလ င IUD အသြ ားျပ သ အေယ က ၁၀၀ တ င က ယဝန ရႈႏ ငေခ

တစေယ ကထကေလ နညားျပား က ယဝနတ ားဆားျခငားအတ က အလ နထ ေရ ကပါသည။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- IUDs သည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငား အ ားလြ ားတ င ကားစကႈႏ ငေခ က

မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- အဆ ပါေၾကားန IUD သည ရ သဆငားမ ားျခငား သ ႔မဟ တ ရ သလ သည အခါ ၾက ကတကျခငားတ ႔

ျဖစေစႈႏ ငပါသည။ ေဟ မ နား IUD သည ပ မ ေပါပါားမ ျဖစလ ရန ရ သက လက လညား ျဖစေပၚေစသည။

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- သ ားအ မအတ ငား IUD က ထညသ ငားျပားေန က ပထမဦားဆြ ားရက ၂၀ ၾက သ ားအ မ/ျပ နမ ား

(တငပါားဆြ တ ငားေရ ငရမားေရ ဂါ) ၏ ကားစကမ တ ားလ ျခငားအနရ ယ အနညားငယ ရ ပါတယ။ ပထမဦားပ ငား

လ အနညားငယတ င ေသ ားစကစကက ျခငားႈႏင ၾက ကတကျခငား မ ားျဖစေစႈႏ ငပါသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- IUDs သည သ ားအ မထြမ ေနရ ခ ၾကသညႈႏင တျပ ငနက ၎တ ႔သည ႈႏစေပါငားမ ားစ သ ႔မဟ တ

က နားမ ေရားေစ ငေရ ကမ ပေရ ဖကရငနယ မဖယရ ားခငအခ နထ ထ ေရ ကပါသည။

ထ အမ ားသမားသည က ယဝနက က ယတ ားဆားရန အျခ ား ဘ မလ ပစရ မလ ေတ ပါ။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- IUDs သည က ယဝနတ ားဆားက က ယေရားတ င အလ နထ ေရ ကပါသည၊ က က ယသညေဖါငပြ စြ

STIsက မေပားပါ။ သတ ႔သည (LARC ၏) ေရရညေျပ ငားျပန သေႈႏၶတ ားေဆား အျဖစ ရညညႊနားၾကသည

တ ားေဆားေအားဂ ငမ ား၏ အတနားတ င ရ ၾကသည။ သတ ႔သည အလ နအမငားထ ေရ ကျပား

အသြ ားျပ သေပၚမတညမ မရ ေသ ေၾက င LARCs သည ယခ အခါ ဆယေက သကမ ားအတ က

ဦားစ ားေပား နညားလမားျဖစၾက၏။ ထညသ ငားသညႈႏင တျပ ငနက အသြ ားျပ သသည ယေဆ ငမ /အသြ ားျပ မ

က မတမ ရနမလ အပပါ။

Page 126: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 125 ဇ န ၂၀၁၅

သေႈႏၶတ ားသည အေရျပ ားကပသညအခ ပ

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- သေႈႏၶတ ားကပခ ဆ သညမ အသ ားကပကပခ ျဖစျပား အသ ားေပၚတ ငကပထ ားပါက

ျဒပေပါငား အစထရ ဂ င ႈႏင ပရ ဂ ကစတငေဟ မ နား မ ားက ထ တေပားက ပဋ သေႈႏၶ

က တ ားေပားသည။ ယငားမ ေပါငားစပသေႈႏၶတ ားေသ ကေဆားမ ား ကြသ ႔

ထ ေရ ကမ ရ ေၾက ငားစမားသပထ ားျပားျဖစက အသြ ားျပ ရအဆငေျပဆြ ားျဖစ ျပား

ပြ မနအသြ ားျပ ၍ေက ငားေသ တ ားေဆားလြ ားမ ား၏ထ ေရ ကမ ႈႏင အတတပငျဖစသည။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ

လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

အဆ ပါ အေရျပ ားကပသည နညားပည က သြ ားျပား အေရျပ ားေပၚ ကပတ ျဖစပါတယ။

ေဟ မ နားမ ားသည ေဆားလြ ားကြသ ႔ မ ားဥထ ကျခငားက ဖ ႈႏ ပထ ားသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- အဆ ပါ ကပခ သည ညႊနၾက ားသလ အသြ ားျပ လ င က ယဝနတ ားဆားျခငားမ ၉၈ ရ ခ ငႈႏ နား-၉၉

ရ ခ ငႈႏ နားအထ ထ ေရ ကပါတယ။ ပြ မနအသြ ားျပ ျခငားေၾက င က ယဝနတ ားဆားျခငားမ ၉၁

ရ ခ ငႈႏ နား ထ ေရ ကပါတယ။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- ကပခ သည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငား အ ားလြ ားတ င ကားစကႈႏ ငေခ က

မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- ထ Ortho Evra / အဗရ ကပခ က အသြ ားျပ ေနစဥ ေဖ ျပခြသည

မၾက ခဏျဖစပ ားေလရ သည ဆ ားရ ားေသ ျဖစရပမ ားမ - ရငသ ားမအမသ ျဖစျခငား၊

ေသ ားတ ားျခငား သ ႔မဟ တ န က ငျခငား (၂၂%)၊ ေခါငားက ကျခငား (၂၁%)၊

ပလေကားရငားဆ ကတြ ႔ျပနမ မ ား (၁၇%), ပ ႕အနျခငား (၁၇%)၊ အထကအသကရႉလမားေၾက ငား

ေရ ဂါကားစကမ (၁၀%)၊ ရ သလ ခ နၾက ကတကျခငား (၁၀%) ႈႏင ဝမားဗ ကန က ငျခငား

(၉%)တ ႔ ျဖစၾကသည

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- ဟ မ နားျဖငက ယဝနတ ားေရား ပစၥညားမ ားအ ားလြ ားတ င ျပငားထနေသ (သ ႔)ေသေစႈႏ ငေသ

ေသ ားခြျခငား ျဖစရပျဖစေစႈႏ ငသည အလ ားလ အနညားငယရ သည။ ေသ ားခြျခငားအနရ ယသည

ေဆားျပ ားထက ကပခ တ ငပ မ ျမငမ ားသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- ေဆားျပ ားက ေန႔တ ငားေသ ကျခငားႈႏင ဆန႔က ငဘကအျဖစ တစပတလ င တစၾက မ

ကပခ က ေျပ ငားဖ ႔သ မတထ ားရမညျဖစသည။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- ။ အဆ ပါ ကပခ သည ပြ မနအ ားျဖငက ယဝနတ ားဆားရနအတ ကသ ၉၁% ထ ေရ ကတယ။

ကပခ သည သြ ားစ ြသေပၚမတညကတညားက ေရရညေျပ ငားျပန သေႈႏၶတ ားေဆား (LARCs =

ဆပဒါမြမ ားေစစ ြျမြျခငား ႈႏငIUD) က ယခ အခါ ဆယေက သကအတ က

ကပခ ထကပ ဦားစ ားေပားေနပါသည။ အဆ ပါ ကပခ သည STIs က မက က ယႈႏ ငပါ။

Page 127: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 126 ဇ န ၂၀၁၅

အေရျပ ားေအ ကသ ႔ ေဟ မ နား မ ားေစစ ြျမြျခငား

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- အေရျပ ားဆ ငရ ေဟ မ နားစ ြျမြေစျခငားသည သငရြအထကလကရြ ား၏ အေရျပ ားေအ ကမ

ထ ားေသ မားျခစဆြ အရ ယအစ ားစကက ရ ယ ျဖစပါသည။ ဒါဟ ပရ ဂ ကစတ တြ ားႈႏင

ဆငတတြေဟ မ နားက အသြ ားျပ ထ ားသည။ ဤက ရ ယ က

က နားမ ေရားေစ ငေရ ကမ ပေရ ဖကရငနယ မ ေနရ ခ ေပားရမည။ အဆ ပါပစၥညားအသစသည

ေနရ ခ ထ ားရ မ အလ နျမနဆနပါတယ။ ေနရ ခ ျပားသညႈႏင ၎သည ၃ ႈႏစၾက

ထ ေရ ကမ ရ ပါသည။ က ယဝနလ ခ ငသညအခါ အလ ငအျမနဖယရ ားပစႈႏ ငပါတယ။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ

လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

အဆ ပါစ ြျမြျခငားသည မ ားဥထ ကျခငား (သ ားဥအ မမ မ ားဥမ ား လႊတေပားျခငား) က

က က ယတ ားဆားရ တ င ေဟ မ နားကြသ ႔ေသ ပရ ဂ ကစတ တြ ား ေသားငယတြ ပမ ဏက

စဥဆကမျပတ လ တေပားခြသည။ ေဟ မ နားသည သ ကပ ားသယယပ ႔ေဆ ငေရားႈႏငအတ

ေႈႏ ငယကသည သ ားအ မေခါငားအခ ြမ ားက ပ ထေစသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- လကေမ ငားထြထညသ ငားျခငားသည တစႈႏစလ င ၎အသြ ားျပ သ အေယ က ၁၀၀ တ င က ယဝန

ရႈႏ ငေခ တစေယ ကထကေလ နညားျပား က ယဝနတ ားဆားျခငားအတ က အလ နထ ေရ ကပါသည။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- အေရျပ ားထြတ ငထညသ ငားျခငားသည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငား အ ားလြ ားတ င

ကားစကႈႏ ငေခ က မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- ရ သဆငားသည ပြ စြအတ က ေျပ ငားလြမ ။ ပြ မနမဟ တေသ ေသ ားဆငားျခငား / အစကက ျခငား။ ၂၀%

သည ရ သမလ ၾကပါ၊ ၆၀% တ င မၾက ခဏေသ ားစကက ျပား ၂၀% တ င

အျမြတမားအစကက ပါသည။ အေလားခ နတ ားသည ျဖစႈႏ ငေခ (DMPA ထကနညားသည)။

စ တဓါတမ ားအေျပ ငားအလြမ ားျခငား (DMPA ထကနညားသည)

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- အေရျပ ားထြတ ငထညသ ငားျခငား၏ ေရ ဂါကားစကမ သည ႀကြ ေတ င ႀကြ ခြ ျဖစေပၚပါသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- ထညသ ငားသညႈႏငတျပ ငနက အသြ ားျပ သသည ဘ မလ ပစရ မလ ပါ။ ၾက ကတကျခငားတ ားလ ျခငား၊

တငပါားဆြ တ ငားန က ငက ကခြျခငား ေလ က ျခငားသည အ႐ ားက နားမ ေရားက သကေရ ကမ မရ ဘြ

ေသ ားအေရအတ ကက တ ားတကေစသည။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- က ယခႈႏၶ အတ ငားထ ားသ ငားသညပစၥညားမ ားသည က ယဝနတ ားဆားေရားတ င ထ ေရ ကမ ရ ျပား

က လသ ားေရ ဂါမ ား မက က ယေပားပါ။ ၄ငားတ ႔သည (LARC ၏) ေရရညေျပ ငားျပန

သေႈႏၶတ ားေဆား အျဖစ ရညညႊနားၾကသည တ ားေဆားေအားဂ ငမ ား၏ အတနားတ င ရ ၾကသည။

သတ ႔သည အလ နအမငားထ ေရ ကျပား အသြ ားျပ သေပၚမတညမ မရ ေသ ေၾက င LARCs သည

ယခ အခါ ဆယေက သကမ ားအတ က ဦားစ ားေပား နညားလမားျဖစၾက၏။ ထညသ ငားသညႈႏင

တျပ ငနက အသြ ားျပ သသည ယေဆ ငမ /အသြ ားျပ မ က မတမ ရနမလ အပပါ။

Page 128: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 127 ဇ န ၂၀၁၅

ႈႏဗ က ငား(သေႈႏၶတ ားက ငား)

ရငားလငား ေဖ ျပျခငား- ႈႏဗ က ငားသည သ ားအ မေခါငားအတ ငားတ င ၂၁ ရကၾက ထညသ ငားထ ားရ မည

အေရျပ ားမတဆငက ငားျဖစသည။ ယငားသည အစထရ ဂ င ႈႏင ပရ ဂ ကစတင

ဟ မ နားမ ားက ထ တလႊတေပားျပား က ယဝနရရ မ က တ ားဆားေပားသည။ သတ ႔သည

ေပါငားစပထ ားသည ေသ ကသြ ားရသညတ ားေဆား ၏ အျပညအဝ ထ ေရ ကစ အသြ ားျပ ျခငား

ႈႏငအတ ထ ေရ ကမ က ျပသခြျပားျပ။

ဤအရ မ ားသည မညသ ႔ေသ

လ ပငနားစဥက လ ပေဆ ငၾကသနညား။

ႈႏဗ က ငားသည မ နားမ လ ငအဂၤါေခါငားတ ငထ ားျပား အေရျပ ားမတဆင ေဆားဝါားအသြ ားခ သည

နညားပည က အသြ ားျပ ထ ားပါတယ။ ေဟ မ နားမ ားသည ေဆားလြ ားကြသ ႔ မ ားဥထ ကျခငားက

ဖ ႈႏ ပထ ားသည။

မေအ ငျမငသည ရ ခ ငႈႏ နား- အဆ ပါ ႈႏဗ က ငားက ညႊနၾက ားသညအတ ငား အသြ ားျပ လ င က ယဝနတ ားဆားျခငားမ ၉၈% -

၉၉% ထ ေရ ကပါတယ။ ပြ မနအသြ ားျပ ျခငားေၾက င က ယဝနတ ားဆားျခငားမ ၉၁ ရ ခ ငႈႏ နား

ထ ေရ ကပါတယ။

STD မ ားမျဖစေအ င က က ယျခငား- မလ ပေပားပါ- ႈႏဗ က ငား ထညသ ငားျခငားသည မညသည STDs မဆ ရရ ျခငား အ ားလြ ားတ င

ကားစကႈႏ ငေခ က မေလ ေပားႈႏ ငပါ။

ေဘားထ က ဆ ားက ားမ ား- ထ ႈႏဗ က ငားက အသြ ားျပ ေနစဥ ေဖ ျပခြသည မၾက ခဏျဖစပ ားေလရ သည ဆ ားရ ားေသ

ျဖစရပမ ားမ - ရငသ ားမအမသ ျဖစျခငား၊ ေသ ားတ ားျခငား သ ႔မဟ တ န က ငျခငား၊

ေခါငားက ကျခငားႈႏင ပ ႕အနျခငား တ ႔ ျဖစၾကသည

ျဖစႈႏ ငေခ မ ား/႐ ပေထ ားမ မ ား- ဟ မ နားျဖငက ယဝနတ ားေရား ပစၥညားမ ားအ ားလြ ားတ င ျပငားထနေသ (သ ႔)ေသေစႈႏ ငေသ

ေသ ားခြျခငား ျဖစရပျဖစေစႈႏ ငသည အလ ားလ အနညားငယရ သည။ ေသ ားခြျခငားအနရ ယသည

ေဆားျပ ားထက က ငားတ ငပ မ ျမငမ ားသည။

အက ားေက ားဇားမ ား- ႈႏဗ က ငားက လစဥ သ ားအ မေခါငားတ င ၂၁ ရကၾက ထ ားရမညျဖစသည။

တစပတထ တထ ားခ န က ငားမရ သညအခ နတ င မ နားကေလားသည သမ၏ ရ သေသ ားက

ေတ ႔ၾကြ ရပါမည။

အက ဥားခ ပ ေဖ ျပျခငား- အဆ ပါ ႈႏဗ က ငားသည ပြ မနအ ားျဖငက ယဝနတ ားဆားရနအတ ကသ ၉၁% ထ ေရ ကတယ။

ႈႏဗ က ငား သည သြ ားစ ြသေပၚမတညကတညားက ေရရညေျပ ငားျပန သေႈႏၶ တ ားေဆား (LARCs

= ဆပဒါမြမ ားေစစ ြျမြျခငား ႈႏငIUD) က ယခ အခါ ဆယေက သကအတ က

ႈႏဗ က ငားထကပ ဦားစ ားေပားေနပါသည။ အဆ ပါ ႈႏဗ က ငားသည STIs က မက က ယႈႏ ငပါ။

Page 129: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 128 ဇ န ၂၀၁၅

သေႈႏၶတ ားနညား မတစ မ ား အမညမ ား

အမည ယငားသည ဆယေက သကအရ ယ က ယဝနရရ မ အ ား မညသ ႔တ ားဆားေပားသနညား။

သငဘယလ န ားလညပါသလြ။(ရရ အသြ ားျပ ႈႏ ငမ )

ေက ငားက ားမ ား (ယငားႈႏငပတသက၍ေက ငားသညအရ မ ား)

ဆ ားက ားမ ား (ယငားႈႏင ပတသက၍ ဆ ားသညအရ မ ား)

ယငားသည က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားက က ယေပားပါသလ ား။

ထ ေရ ကမ ရ ခ ငႈႏ နား

သငဘ ေၾက င ဤနညားလမားအ ားေရ ားခ ယခြသနညား။

Page 130: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 129 ဇ န ၂၀၁၅

ေလက ငခနားစ ရ က ဆြ ားၿဖတခ ကမ ား ဆြ ားျဖတပါ

လ ငဆကဆြရန ေရ ငၾကဉရန

သေႈႏၶတ ားနညားအ ား အသြ ားျပ ရန ဆြ ားျဖတျခငား အသြ ားမျပ ရန ဆြ ားျဖတျခငား

က နဒြ ား တ ားေဆား(ႈႏငက နဒြ ား) ထ ားေဆား (ႈႏင က နဒြ ား)*

ကပခ (ႈႏင က နဒြ ား)* မအဂၤါအစ ပ(ႈႏငက နဒြ ား)*

မအဂၤါဝအက (ႈႏငက နဒြ ား)*

• က ယ၀နရႈႏ ငေျခရ ျခငား။ ဆြ ားျဖတျခငား -

ဆကတ က

က ယ၀နေဆ ငျခငားႈႏင

မ ဘျဖစျခငား

က ယဝနရရ မ အ ား

ဆကလကၾက ားပမားျပား

ေမ ားသ ားရန အစစဥ

က ယဝနပ ကက ျခငား

Page 131: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၁ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “ပဋ သေႈႏၶတ ားနညား”

စ မ ကႈႏ 130 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနား သငခနားစ ၁၁-

1. သငတ င က ယဝနႈႏငက လသ ားေရ ဂါမ ားရရ မ က တ ားဆားရန က ယပ င အစစဉရ ပါသလ ား။ 2. က ယဝနႈႏငက လသ ားေရ ဂါမ ားရရ မ က တ ားဆားရန က ယပ ငအစစဉတစခ အ ားပ ားေထ ငရန

မညသညေနရ တ င အကညရႈႏ င သညက သ ပါသလ ား။

Page 132: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 131 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၂ - လႊမားမ ားမ မ ားအ ား ဆနားစစေလလ ၾကညျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအေနျဖင မ မ တ ႔၏ မ သ ားစ မ ား၊ ရ ယတမ ား၊ ယဥေက ားမ ၊ မဒယ ၊ နညားပည တ ႔အျပင က နားမ ေရားက အ ားေပားသည ေနထ ငျပ မသည ပြ စြမ ားႈႏင သကဆ ငသည အျခ ားေသ အခ ကအလကမ ား၏ လႊမားမ ားမ က လညား ဆနားစစရမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၃ - အခ ကအလကမ ားအ ား ရယျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားပ မ ေက ငားမ နလ ေစရန က နားမ ေရားေသခ ေက ငားမ နေရားဆ ငရ ဗဟ သ တအခ ကအလကမ ားႈႏင ထ တက နပစၥညားမ ား ႈႏင ဝနေဆ ငမ မ ားက ရယႈႏ ငပြ အ ား သရ ပၿပရမညၿဖစသည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

ကေလားတစေယကေမ ားဖ ႔ တ ဝနဝတရ ား၊အခ နႈႏင က နက စရ တမ ားက န ားလညပါေစ။ ေမ ားကငားစကေလားမ ားႈႏင ကေလားငယမ အ ား ေစ ငေရ ကျခငားႈႏငဆ ငသည ေမားခ နားမ ား၏ အေျဖမ ားက ေလလ ပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

လ ပေဆ ငမ စ ရ ကႈႏင ခြတြ လ ပထ ြားလ ပနညားမ ား- က နားဂဏနားအခ ကျပ န ဒါနား

အျပ အမအက ားဆကမ ားေလက ငခနားစ ရ က တငျပထ ားေသ အခ ကလကမ ားႈႏငပတသကျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ားႈႏစေယ ကတစတ ြ၊အဖ ြ႔လ က(သ ႔)

အတနားလ ကေဆ ားေႈႏ ားျခငားျပ လ ပခ ငားပါ။ ေဖ ျပထ ားေသ ဝကဘဆ ကလငခမ ားတ င ေန ကထပအခ ကလကမ ား ရႈႏ ငသည။ အခ ႕လမ အသ ငားဝ ငားမ ားမ အျခ ားအသ ငားဝ ငားမ ားထက ဆယေက သက အရ ယက ယဝနေဆ ငမ ျဖစရပမ ား၏သကေရ ကမ က ပ ခြရပါသလ ား။ ျဖစရပမ ဘ ျဖစႈႏ ငပါသလြ။ ယငားမ အဘယေၾက င ျပန ျဖစရပါသလြ။ ယငားလမားေၾက ငားက ေျပ ငားလြရန ဘ လ ပႈႏ ငပါသလြ။

၁။ ကေလားတစေယ ကဟ ဘယေလ ကခ စဖ ႔ေက ငားတယ ဆ တ က ငါတ ႔အက နသ ၾကတယလ ႔ ေက ငားသေက ငားသ ား ေတ က ေၿပ ပါ။ ကေလားတစေယ ကရလ လ င အခ န တ ဝနယမ နင႔က နက စရ တ ဘယေလ ကရ မလြဆ တြ႔ မနကနေသ အၾကြဥ ဏ တစခ သငတ ႔ဘယနစေယ ကမ ရ သလြ။ ၂။ ကေလားတစေယ ကႈႏငဘဝ လ ပေဆ ငမ စ ရ ကအ ား ေဝေပားပါ။ ဒေမားခ နားေတ က ၿပည႔စြ န ငရန သတငားအခ ကအလကမ ားက သ ေတသနလ ပရန လ အပပါလ မ႔မညလ ႔ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေၿပ ပါ။ ျဖစႈႏ ငသည ရငားျမစမ ားတ င ကေလားငယေလားမ ားႈႏငမ ဘမ ား၊ ကေလားအထားက ဆရ ဝနမ ားႈႏင ၄ငားတ ႔မ သ ားစ ဝငမ ားပါဝငႈႏ ငသည။

Page 133: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 132 ဇ န ၂၀၁၅

၃။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားတ င ယငားေလက ငခနားစ ရ ကအ ား ျဖညစ ကရန အခ နရခြပါက အတနားအ ားအဖ ြ႔လ ကခ ြျပား အေျဖမ ားက ေဆ ားေႈႏ ားပါ။ ၄။ ၁၀ မ နစျပားတ ငား အတနားလ ကေဆ ားေႈႏ ားမ ျပ လ ပပါ။

သငအသစအဆနားတစခ အ ား သငယတတေျမ ကခြပါသလ ား။ ေမ ားကငားစကေလားငယတစေယ ကရြ႔စရ တစကဟ ဘယေလ ကၾကားျပား အခ နက နေစသလြဆ တ

သငသတ ျပ မ ရြ႔လ ား။ မ ဘႈႏစဥားဟ ကေလားက ေမ ားျမရ မ တစက ြစေနျပား ၊ အတတေနျပား သ ႔မဟ တ လကထပေပါငားသငားေနထ ငျပား

ကေလားက ေမ ားျမျခငားေတ က က ြျပ ားမ ရ ပါသလ ား။ ဆကဆြေရားအေနအထ ားတစခ စ၏ အက ားေက ားဇားမ ားႈႏင ဆ ားက ားမ ားမ အဘယနညား(လမ ေရား၊စားပ ားေရား စသည)။ အခ ႔ဆယေက သကမ ားက က ယ၀နေဆ ငဖ ႔ ေရ ားခ ယလ ကတြအေၾက ငားရငားက ဘ ေၾက ငလ ႔ သငထငသလြ။

အြအေၾက ငားျပခ ကေတ က အေၾက ငားျပခ ကေက ငားေတ လ ား။ ဆယေက သကေတ အတ က ဒလ မ ားလ အပခ ကေတ က ျဖညဆညားဖ ႔ ပ မ ေက ငားမ နတြ နညားလမားေတ က

ဘ ေတ ျဖစမလြ။ သငအသစအဆနားတစခ အ ား သငယတတေျမ ကခြပါသလ ား။ ေမ ားကငားစကေလားငယတစေယ ကရြ႔စရ တစကဟ ဘယေလ ကၾကားျပား အခ နက နေစသလြဆ တ

သငသတ ျပ မ ရြ႔လ ား။ အခ ႔ဆယေက သကမ ားက က ယ၀နေဆ ငဖ ႔ ေရ ားခ ယလ ကတြအေၾက ငားရငားက ဘ ေၾက ငလ ႔ သငထငသလြ။

အြအေၾက ငားျပခ ကေတ က အေၾက ငားျပခ ကေက ငားေတ လ ား။ ဆယေက သကေတ အတ က ဒလ မ ားလ အပခ ကေတ က ျဖညဆညားဖ ႔ ပ မ ေက ငားမ နတြ နညားလမားေတ က

ဘ ေတ ျဖစမလြ။

အၾကြျပ ထ ားေသ န ဂြ ားခ ပမ - “မငားတ ႔ရြ႕ ဆယေက သကအရ ယမ ကေလားရ တ ဟ အေတ က ခကခြလတယ။မငားရြ႕အေဖ က ဆကျပား ကေလားအတ ကရ ေနလ ငေတ င(သ ႔)လကထပျပားလ ငေတ ငမပြ။ ကေလားယဖ ႔ၾက တငျပငဆငထ ားျပား အဆငသငျဖစေနတြ လၾကားမ ားပင "ကေလားေမ ားတ ဟ သတ ႔ထငထ ားတ ထကပ ခကခြပငပနားေနတယလ ႔ သငက ေျပ ျပၾကပါလ မသည။ အခ ကေလားေမ ားျမျခငားရြ႕ လ အပခ ကေတ က သငသ ေတသနျပ ျပ ျပားသလ သငရြ႕က ယပ ငမ ဘျဖစလ ဖ ႔ အဆငသငျဖစမ က အကြျဖတျပားျဖစတြအတ က မၾက မ တစခ နခ နမ ကေလားတစေယ ကရယဖ ႔ နြ႔ပတသကျပား သငဘယလ ထငပါသလြ။ ကေလားတစေယ ကက လ႔ေလ ကၾကားသ ႔ ေခၚေဆ ငလ ရန သငဆြ ားျဖတရ တ င သငစ တသေဘ က ဆြ ားျဖတႈႏ ငျပား သငကေလားက အေက ငားဆြ ားအရ ေတ သငေပားဖ ႔ ဘ၀မ သငလကရ အေနအထ ား၊သငလ လ ားသညအရ မ ားႈႏင ပတသကျပား သငခ ငခ ငမ မ ျဖစသညအခ နမ ကေလားက ေမ ားျမဖ ႔ရ သငတ ဝနဝတရ ားတစခ ျဖစပါသည။ အကယ၍မ ဘျဖစလ ဖ ႔တ ၀န၀တရ ားအတ ကသငအဆငသငမျဖစေသားဘားလ ႔ သတ ျပ မ တယဆ လ င လ ငမ က စၥေတ က သငက နားေသေရ ငရ ားန ငေအ ငလ ပပါ။ သငလ ငဆကဆြဖ ႔ ဆြ ားျဖတလ ကသညအခါတ ငား က ယဝနရရ မ ႈႏင လ ငမတဆငကားစကေသ ေရ ဂါမ ားအ ားတ ားဆားရန သေႈႏၶတ ားမ ႈႏင က နဒြ ားမ ားက အသြ ားျပ ရန မေမပါႈႏင။” ၀ငစက နဆန လငယမ ား၏ လ ငပ ငားအျပ အမမ ားႈႏင ရလ ဒမ ား - ဝငစက နဆန က နားမ ေရားဝနေဆ ငမ မ ားဌ နႈႏင ဝငစက နဆန လထ ညႊနၾက ားေရားဌ န၊ ဧျပလ ၂၀၁၁ ခ ႈႏစ ၊၂၀၀၀-၂၀၀၉ လ ငပ ငားဆ ငရ အမအက ငမ ား၊ လ ငမတဆငရရ ေရ ဂါမ ားႈႏငအ တခ အ ငဗ ပ ားကားစပမ ျဖစရပမ ားႈႏင ဆယေက သကအရ ယက ယဝနေဆ ငမ မ ားက႑သည အေမရ ကနျပညေထ ငစ ၊ ဝငစက နဆနႈႏင Milwaukee တ ႔တ င ဆယေက သကမ ား လ ငပ ငားအမအက ငမ ားႈႏငရလ ဒမ ားအေၾက ငား အခ ကလကမ ားက ပြပ ားေပားသည။

Page 134: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 133 ဇ န ၂၀၁၅

ဆကစပအေၾက ငားအရ မ ားက ျဖညဆညားေပား၇န အစရငခြစ မ အခ ကလကမ ားအ ား သငရ ားမ ယခ ေနရ ႈႏင အျခ ားသငေတ ရ ေနရ မ ားမ တငျပေပားသ ားန ငသည။ အစရငခြစ အျပည PDF အ ား http://www.dhs.wisconsin.gov/aids-hiv/Stats/09YouthSexBehaviorUpdate.pdf တ ငရရ ႈႏ ငသည။ ရ ပပြ ၊အစအစဥအ ား တစခ ျပားတစခ ပြ စြျဖင ျပသေပားသည တညေသ အစရငခြစ က http://www.dhs.wisconsin.gov/aids-hiv/Stats/index.htm, Wisconsin ျပညနယ လငယမ ားဆ ားရ ားသညအျပ အမအ ားေစ ငၾကညေရားအဖ ြ႔၏ Select Analyses မ လညား ရရ ႈႏ ငပါသည။

46

0%

5%

10%

15%

20%

25%

De

tro

itC

lev

ela

nd

, O

HM

em

ph

is,

TN

Ba

ltim

ore

, M

DS

t. L

ou

is,

MO

Milw

au

ke

e,

WI

Ph

ilad

elp

hia

, P

AE

l P

as

o,

TX

Ph

oe

nix

, A

ZD

alla

s,

TX

Sa

n A

nto

nio

, T

XF

ort

Wo

rth

, T

XF

res

no

, C

AT

uls

a,

OK

Ch

ica

go

, IL

Ok

lah

om

a C

ity

, O

KN

ew

Orl

ea

ns

, L

AH

ou

sto

n,

TX

Alb

uq

ue

rqu

e,

NM

Tu

cs

on

, A

ZIn

dia

na

po

lis,

INK

an

sa

s C

ity

, M

OW

ich

ita

, K

SD

istr

ict

of

Co

lum

bia

Co

lum

bu

s,

OH

Ja

ck

so

nv

ille

, F

LD

en

ve

r, C

OM

es

a,

AZ

Atla

nta

, G

AL

on

g B

ea

ch

, C

AL

as

Ve

ga

s,

NV

Au

stin

, T

XM

iam

i, F

LL

os

An

ge

les

, C

AS

ac

ram

en

to,

CA

Co

lora

do

Sp

rin

gs

,O

ak

lan

d,

CA

Om

ah

a,

NE

Ch

arl

ott

e,

NC

Na

sh

vill

e-

Min

ne

ap

olis

, M

NS

an

Die

go

, C

AV

irg

inia

Be

ac

h,

VA

Bo

sto

n,

MA

Ne

w Y

ork

, N

YS

an

Jo

se

, C

AP

ort

lan

d,

OR

Ho

no

lulu

, H

IS

ea

ttle

, W

AS

an

Fra

nc

isc

o,

CA

Milwaukee

Chicago

Detroit

Minneapolis

Source: Child Trends Analysis of 1990-2006 Natality MicroData files from Centers for Disease Control

and Prevention, National Center for Health Statistics,

http://datacenter.kidscount.org/data/acrossstates/Rankings.aspx?loct=3&by=v&order=d&ind=4&dtm=252&tf=17

BIRTHS TO TEENS

Figure 30: Births to females less than 20 years of age as a

percent of all births in the 50 largest metropolitan areas, 2006

Perc

en

t

Milwaukee ျမ ႕တ င ေမ ားဖ ားသည ကေလား ၆ ေယ ကအနက တစေယ ကမ (၁၆%) အသက ၂၀ ေအ ကမ ခငမျဖစျပား

အေမရ ကနရ ျမ ႕မ ားတ င ၆ ခ ေျမ ကအမ ားဆြ ားျဖစသည။

Page 135: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 134 ဇ န ၂၀၁၅

45

8 %

2 2 %

2 0 %

1 5 %

1 7 %

3 %

6 %

0 %

1 0 %

2 0 %

3 0 %

A ll B ir th s A f r ic a n

A m e r ic a n

A m e r ic a n

In d ia n

H is p a n ic /L a tin a L a o tia n o r

Hm o n g

O th e r A s ia n W h ite

R a c e /E th n ic ity

BIRTHS TO TEENS

Figure 29: Births to teens as a percent of all births in each

racial/ethnic group, Wisconsin, 2008

* Rates per 1,000 population

Source: Wisconsin Department of Health Services, Division of Public Health, Office of Health

Informatics. Births to Teens in Wisconsin, 2008 (P-45365-08). November 2009,

http://www.dhs.wisconsin.gov/births/pdf/08teenbirths.pdf

ဆယေက သက ကေလားေမ ားဖ ားမ က လမ ားစ /မ ားႈႏ ယ ျဖငျပက ေမ ားဖ ားမ အ ားလြ ား၏ရ ခ ငႈႏ နားမ ားအျဖစ က နားဂဏနား

၂၉ တ ငျပထ ားသည။ ျပညနယတစခ လြ ားအ ားျဖင ေမ ားဖ ားေသ ကေလား ၁၂ ေယ ငလ င တစေယ ကသည(၈%)

ဆယေက သကမ ခငထြမျဖစသည။ ဆယေက သကမ ားမ ကေလားေမ ားဖ ားမ အ ားလြ ား၏ရ ခ ငႈႏ နားသည အေမရ ကနဖ ား

အ ဖရ ကလမ ားမ ားတ င(၂၂%)၊ အေမရ ကနဖ ား အႈႏၵ ယ လမ ားမ ား(၂၀%)၊ လ အ လမ ား(၁၇%)ႈႏင

လကတငလမ ား(၁၅%) တ ႔တ င အမ ားဆြ ားျဖစသည။ အျခ ားအ ရသ ားမ ားၾက ားတ ငေတ (၃%)ရ ျပား လျဖမ ားတ ငင

(၆%)မ သ ရ ျပား နညားပါားသည။

Page 136: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 135 ဇ န ၂၀၁၅

ကေလားနင႔ဘဝ

လမားညႊနခ ကမ ား- ေအ ကပါေမားခ နားမ ား၏အေျဖမ ားက ေလလ ပါ။

၁။ ၉ လသ ားကေလားငယတစဥားအတ က တစလတ ကေလားအစ ားအေသ ကစရ တက ပ မားမ အ ားျဖင ဘယေလ ကရ မယထငသလြ။

၂။ မ ခငန ႔ခ တ ကေကၽ ားေနေသ ၆ လသ ားကေလားငယအတ က မ ခငႈႏ ႔အစ ားထ ားတ ကေကၽ ားရနအစ ားအစ တစလစ က နက စရ တမ ဘယေလ ကဟ ထငသလြ။

၃။ ပ မားမ အသက ၃ လ အရ ယ ကေလားအတ က တစခါသြ ား ကေလားအတ ငားခြအတ က တစလစ က နက စရ တမ ဘယေလ ကျဖစမလြ။

၄။ သြ ားလသ ား ကေလားအတ က ညစပတေနတြ ကေလားအတ ငားခြေတ က တစလအတ ငားဘယေလ ကမ ားမ ား လြေပားရမယထငသလြ။

၅။ တစန ရက ကေလားထ နားတစေယ က ဘယေလ ကယသလြ သ ပါသလ ား။

၆။ သငမ ၁၀ လသ ားကေလားတစေယ ကရ ခြမယဆ လ င သငတစေန႔တ အခ နဇယ ားဘယလ ျဖစသ ားန ငသလြသ ပါသလ ား။ မနက ၇ န ရ- မနက ၈ န ရ မနက ၈ န ရ- မနက ၉ န ရ မနက ၉ န ရ- မနက ၁၀ န ရ မနက ၁၀ န ရ- မနက ၁၁ န ရ မနက ၁၁ န ရ- မ နားလ ြ မ နားလ ြပ ငား- ေန႔လည ၁ န ရ ေန႔လည ၁ န ရ - ေန႔လည ၂ န ရ ေန႔လည ၂ န ရ - ေန႔လည ၃ န ရ ေန႔လည ၃ န ရ - ေန႔လည ၄ န ရ ေန႔လည ၄ န ရ - ေန႔လည ၅ န ရ ညေန ၅ န ရ - ညေန ၆ န ရ ညေန ၆ န ရ - ညေန ၇ န ရ ညေန ၇ န ရ - ညေန ၈ န ရ ညေန ၈ န ရ - ညေန ၉ န ရ ည ၉ န ရ- ည ၁၀ န ရ ည ၁၀ န ရ- မနက ၇ န ရ

၇။ ကေလားတစေယ ကရ တ ဟ အျခ ားလတစသ ားတစဥားအတ က အနညားဆြ ား ၁၈ ႈႏစေလ က တ ၀နရ ေနတယလ ႔ အဓ ပါၸယရတယ။ ယခ လ တ ၀န၀တရ ားမ ားအတ က (စ တခြစ ားခ ကပ ငားဆ ငရ အရေရ ၊ ေင ေၾကားအရေရ ) သငအသငျဖစလ မမညဟ ေမ လငထ ားပါသလ ား။ သငက ယသငအတ ကေရ ယခ ဘယေလ ကတ ၀နယမ ရ ပါသလြ။

Page 137: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 136 ဇ န ၂၀၁၅

ကေလားနင႔ဘဝ (ဆကရန)

8. ကေလားတစေယ ကရ ျခငားဟ သငလ ပလပမ ၊ သငက ယပ ငဘ၀နြ႔ လမ ဘ၀တ ႔ အေပၚ မညကြသ ႔ အက ားသကေရ ကမ ရ ေစသနညား။

9. မညသညရငေသ ားငယတ ႔ရြ႕က နားမ ေရားနြ႔ လြ ျခြ ေရားက မဆ သငဘယလ မ ား ဂရ စ ကေစ ငေရ ကမ ပါလြ။ သငက ယသငေရ ဘယလ မ ားဂရ စ ကေစ ငေရ ကပါသလြ။

10. သငမနတယလ ႔ထငတြ အေျဖက အမတျခစပါ။ ျမ ႕ျပအဖ ြ႔စညားအဆ အရ ကေလားတစဥားအ ား ေမ ားျမရန က နက စရ တမ - a. $ ၁၇၀၀၀ မ $ ၃၀၀၀၀ d. $ ၆၀၀၀၀ မ $ ၇၀၀၀၀ b. $ ၃၀၀၀၀ မ $ ၅၀၀၀၀ e. $ ၁၃၅၀၀၀ ထကမ ားေသ

c. $ ၅၀၀၀၀ မ-$ ၆၀၀၀၀

11. ကေလားတစေယကရ ျခငားဟ ေန က ၂ ႈႏစ ၃ ႈႏစအတ ငား သငပည ေရားအစစဥမ ားနြ႔ ဘ၀ေရားရ ေရ ားခ ယခ ငမ ားက ဘယလ အက ားသကေရ ကမ ရ မလြ။

12. သငတစခ နတညားမ ပြ ကေလားတစေယ ကနြ႔ အလ ပတစဖကက က ငတ ယန ငပါသလ ား။ သင ကေလားတစေယ ကရြ႕ဆညြပ ကေလ ရ ကမ နြ႔ လ အငေတ ငားတမ ေတ က ဘယလ ေျဖရငားမလြ။

13. ဤကမၻ ေျမသ ႔ သကရ တစေယ ကက ေခားေဆ ငလ ျခငားဟ သငက ယပ ငဖ ႔ြျဖ ားတ ားတကမ က ဘယလ အေန ကအယကျဖစေစႈႏ ငသလြ။

14. ကေလားတစေယ ကက ေမ ားျမပ ားေထ ငျခငားဟ သင သငအေဖ ႈႏင အတေနထ ငျပား မ ဘအျဖစတ ၀နယေစ ငေရ ကဖ ႔ ဆြ ားျဖတလ င က ြျပ ားမ ရ သလ ား။ သင လကမထပပြအတတေနထ ငဖ ႔ ဆြ ားျဖတလ င ဘယလ ျခ ားန ားမ ရ ႈႏ ငသလြ။ သငအေဖ နင တရ ား၀ငလကထပဖ ႔ ဆြ ားျဖတလ င ဘယလ က ြျပ ားမ ရ ႈႏ ငပါသလြ။

Page 138: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၂ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ "ကေလားနင႔ဘဝ"

စ မ ကႈႏ 137 ဇ န ၂၀၁၅

ဤသငခနားစ အ ား အမနတကယေစ ငေရ ကမ ဆ ငရ "ကေလား ေသခ ျပနစဥားစ ားပါ" သရ ပသကနဖနတားမ အစအစဥရ ေသ ေက ငားမ ားတ င ရရ ႈႏ ငပါတယ။ ယငားအစစဥႈႏငအတ

ယငားသငခနားစ မ ားသငၾက ားရန စ တ၀ငစ ားေသ ေက ငားမ ားအေနျဖင ေက ားဇားျပ ျပား က နားမ ေရားႈႏင ၾက တငက က ယေရားဌ နသ ႔ ဆကသ ယေပားပါ။

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၇ - မ မ က ယက ယ စမြထ နားခ ပျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအႈႏရ ယမ ားက ေရ ငၾကညႈႏ ငရန သ ႔မဟ တ ေလ ခ ႈႏ ငရန က နားမ ေရားေက ငားမ န လ ေစေသ အမအရ မ ားက က ငသြ ားရန စ မားရညၿပသလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၆ - ရညမနားခ က ပနားတ ငက ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားအ ားတ ားျမငေက ငားမ နေစေရားအတ က ရညမနားခ ကတညေဆ ကမ အတတပည မ ားက အသြ ားျပ န ငစ မားက ျမငသ ေအ င ျပသလ န ငပါလ မမယ။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသညမ ား - ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအေနျဖင-

ကေလားငယတ ငားဟ ပငက ယစရ ကတစမ ားတစဘ သ ရ ၾကျပား ခ စျခငားေမတ ၊အခ နနြ႔ ဂရ စ ကမ တ ႔က အမ ားၾကားလ အပပါေၾက ငား န ားလညလ ပါလ မမယ။

ကေလားေတ ရြ႕ လ အငေတ ဟ မနားရခကျပား ခ ကျခငားဆ သလ ျဖညစ မားေပားဖ ႔လ ေၾက ငား သ ရ လ ပါလ မမယ။ မ ဘတစေယ ကရြ႕တ ဝန၀တရ ားေတ ဟ လတစေယ ကရြ႔ဘဝေနထ ငမ ပြ စြက နကနြစ အက ားသကေရ ကမ ရ ေစန ငျပား

ယငားဝတရ ားမ ားက ျပငဆငထ ားတြသကသ တ ၀နယသငေၾက ငား န ားလညလ ပါလ မမယ။ မ ဘအေနျဖင အခနားက႑နြ႔ ဝတရ ားမ ားဟ မ ဘပသဖ ႔အသငရ မ က သြ ားသပရ တ င အေထ ကအကျပ ေပားျပား

က နားမ ေပ ရႊငတြမ သ ားစ တစစ က ပြ ေဖ ေပားေၾက ငား န ားလညလ ပါလ မမယ။ လသ ားဖ ႔ြျဖ ားတ ားတကမ အေၾက ငားဗဟ သ တနြ႔ မ ဘျဖစလ န ငရနအတတပည မ ားဟ အျပ အမေတ နြပပတသကျပား

လမားညႊနမ ားအျဖစလ ပေဆ ငေပားျပား ကေလားရြ႕ က နားမ ေရား၊စ တပ ငားဆ ငရ ၊ခြစ ားခ ကပ ငားဆ ငရ ၊ဥ ဏပ ငားဆ ငရ နြ႔ လမ ေပါငားသငားေရားပ ငားဖ ႔ြျဖ ားတ ားတကမ တ ႔က ျမငတငေပားပါလ မမညျဖစေၾက ငား န ားလညလ ပါလ မမယ။

က နားမ ေသ မ သ ားစ တစစ ဟ မ သ ားစ ၀ငမ ားအခ ငားခ ငားၾက ားမ ေက ငားမ နေသ ဆကဆြေရားတစခ က ပ ားေထ ငတညေဆ ကျပား ထ နားသ မားက ပြပ ားမ စနစမ ားႈႏင ၀နေဆ ငမ မ ားက အသြ ားျပ ေၾက ငား သ ရ လ ပါလ မမယ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား- သငရ ားကတဖြ ားႈႏငအတ ထညသ ငားပါ

Page 139: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 138 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၅ - ဆြ ားျဖတခ က ခ မတျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေက ငားမ နေစရနအတ က ဆြ ားၿဖတခ ကခ ႈႏ ငစ မားရညက အသြ ားျပ ႈႏ ငရန စ မားရညျပသလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငခနားစ မ ား၏ ရညရ ယခ ကမ ား-

အနညားဆြ ားက လသ ားေရ ဂါအမည သြ ားမ ားက ေဖ ျပပါ က လသ ားေရ ဂါမ ား၏ အေစ ပ ငားေရ ဂါလကၡဏ မ ားအနက အထငရ ားဆြ ား ၂ မ ားက ေဖ ျပျပား က လသ ားေရ ဂါမ ားမ

ေရ ဂါလကၡဏ မျပေၾက ငားလညားရငားျပပါ ေရ ဂါကားစကႈႏ ငသည က နားမ ေရားဆ ငရ အမအက င သြ မ ားအနက ႈႏစမ ားက ေဖ ျပပါ အခ ႕က လ သေရ ဂါမ ားမ အသကအႈႏရ ယရ ေစျပား အခ ႕မ ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ားရ ေၾက ငား ေဖ ျပပါ က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ မ အလ ားလ က ေလ နညားေစသည ထ ေရ ကေသ နညားလမားႈႏစမ ားက အနညားဆြ ားေဖ ျပပါ။ ပ ားသတေဆားထ ားျပား တ ားဆားႈႏ ငသည က လသ ားေရ ဂါႈႏစမ ားအမညက ေဖ ျပပါ။ သငခနားစ မ ားမ ယနစ(အခနား)အျပငေက ငားသေက ငားသ ား မ ား၏ဘဝမ ားႈႏင ဆကစပေနပြ ႈႏင လ ငမ က စၥေရ ငရ ားရန

သငတ ကတ နားမ အ ား ေဖ ျပပါ။ က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားေတ ားျပား စ ရငားျပ ပါ။ လသ ားဂရပလ ပေဆ ငခ ကက အသြ ားျပ ျပား မညသညက လသ ားေရ ဂါ မ ားမ အျပငားထနဆြ ားျဖစျပား မညသညတ ႔မ

က သ၍မရႈႏ င၊မညသညတ ႔က ေရ ဂါလကၡဏ မျပပြ မညသညတ ႔က က နဒြ ားမ တ ားဆားေပားႈႏ ငစ မားနညားသည စသညတ ႔က သငျပေပားပါ။ က လသ ားေရ ဂါအက ားက ားစ ရ ကအ ားက ယက ယေအ ဖတျပျပား အဖ ြ႔လ ကလ ပေဆ ငခ ကအျဖစသေဘ ထ ားပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား

လ ငကားစကေရ ဂါဆ ငရ အက ားအက ားစ ရ က လကၡဏ မ ား(ျဖစႈႏ ငလ င အတနားခ နမ ားစ တ င အသြ ားျပ ရန ပလတစတစအ ပထ ားျပား လကၡဏ တစခ စျဖတညပထ ားပါ) ကတျပ ားမ ား(ျဖတျပားအညႊနားက နားကတျပ ားမ ားတစခ စတ င တ ပျဖငကပပါ)

လ ပထြ ား လ ပနညားမ ား ဆရ ေန ကခြသမ ငားေၾက ငား- ေခတတြ ားေနျပျဖစေသ လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါ(က လသ ားေရ ဂါ) (STDs) ဆ သညေဝါဟ ရမ ေန ကထပမသြ ားသငေတ ပါ။ ေဆားပည အသ ငားဝ ငားအခ ႕တ င ယခ လ ငမျပန႔ပ ားေသ ကားစကမ (STI) ဟ ပ မ သြ ားစ ြေနၾကသည။ ေရ ဂါအစ ား ကားစကမ ဟ သြ ားစ ြျခငားအေၾက ငားမ ကားစကမ ေတ ေတ မ ား မ ားသည ေရ ဂါက မျဖစေစပါ။၄ငားတ ႔သည လကၡဏ ျပသမ မရ ပြ မေက ငားေသ ဓ တမတညမ မ ားမျဖစပါ။ သ ႔ေသ လထ မ ပ သ သညမ လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါ (က လသ ားေရ ဂါ) STI ျဖစသည။ သငရ ားမ အသြ ားျပ သညမ လ ငမျပန႔ပ ားေသ ကားစကမ (STI)ျဖစျပား ပါားစပ၊ စအ ႈႏင မအဂၤါတ ႔မ မ ားျပ ားစ သ ားလ ႈႏ ငေသ ပ ားအမ ားအစ ားအ ားလြ ားက ေဖ ျပေပားသည။ ေန ကတ ား မတခ က - ဤသငခနားစ တ င အေၾက ကတရ ားအေျခခြေသ ဗ ဒယ မ ား (သ ႔) အဆငျမငေရ ဂါလကၡဏ မ ားပါေသ ပြ မ ားက မသြ ားထ ားပါ။ ယငားလကၡဏ မ ားမ အျဖစနညားျပား ယငားေၾက ကစရ ျမငက ငားမ ားေၾက င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအထငမ ေရ ဂါလကၡဏ မ ားအဆငျမငလ သညအထ ေစ ငၾကညရမည(သ ႔) ယငားကြသ ႔ ျပငားထနေသ အဆငျမင လကၡဏ မ ားမျပလ င ကားစကမ မ၇ ဟ မ ားယ ငားယဆႈႏ ငသည။ ထ ႔ျပင ယငားကြသ ႔ အသ ပည ေပားမ သည မအဂၤါအ ားေဆားေၾက ျခငားႈႏင လ ငတြၾကားထ ားေဆားေၾက ည မ ားနညားတ မသငေလ ေသ က ယခႈႏၶ အစ တအပ ငားမ ားက ျမငေစသည။ လ႔လ ငအဂၤါမ ားမ က နားက နားမ မ ရ သငေၾက ငား အျပ သေဘ ေဆ င သေဘ ထ ားမ ားက သ ျမငတငေပားျခငားသည အဓ ပၸါယပ ရ ပါသည။

Page 140: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 139 ဇ န ၂၀၁၅

ပါားစပရ ဇဝငမ ားက ျဖညစ ကျခငား ပထမ အသ တ 1. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ၄ငားတ ႔ၾက ားဖားန ားဝရ သည က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားလြ ားက

ေခါငားခ ငားရ ကစဉားစ ားခ ငားပါ။ ယငားတ ႔အ ား သငပ နား(သ ႔) အေပၚဖကရ စ ရ ကမ ားတ ငခ ေရားပါ။ ၄ငားတ ႔ ေဖ ျပမထ ားေသ အရ မ ားက ျဖညစ ကေပားပါ။ စ ရငားတ င ပါဝငသငသညမ -

• ခလ မားဒားယ ား • အသြေရ ငအသ ား၀ါေရ ဂါ B (HBV ဟ လညားေခၚသည) • ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ • လ ငအဂၤါဆ ငရ ေရယ နေပါကျခငား (HSV ၁ ႈႏင ၂ ဟ လညားေခၚသည) • ဆစဖလစေရ ဂါ • လတ ကၾက ကႈႏ ႔ျဖစေစေသ ဗ ငားရပပ ား(HPV)ႈႏင လ ငအဂၤါၾက ကႈႏ ႔မ ား • ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား • လ႔က ယခြအ ားက ဆငားေစေသ ဗ ငားရပစပ ားေခၚ

အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါပ ား(ေန ကဆြ ား အဆင- ေအအ ငဒအကစ)

• ၀ြန • ထရခ မ န စစ Trichomoniasis ေအ ကပါတ ႔သည ေရ ဂါပ ားမ ားမဟ တပါ။၄ငားတ ႔အ ား ကားစကသညေနရ မ ားအလ ကအမညေပားထ ားျခငားျဖစသည။

ဆားစပေရ ငရမားျခငားေရ ဂါ (PID) ဆားလမားေၾက ငားေရ ဂါပ ားက ားစကျခငား(UTI)

*ယငားတ ႔အ ား စဉားစ ားပါက ယငားတ ႔အ ား သားျခ ားစ ရငားျပ ျပား မ ားေသ အ ားျဖင လ ငဆကဆြမ မ ကားစကျခငားမဟ တေၾက ငားရငားျပပါ။

မအဂၤါမကားစကျခငား မအဂၤါသ ႔ ဘကတားရားယ ားပ ားဝငျခငား(BV) ေသ ားျဖဥအဖ မ ားေရ ငရမားျခငား အသညားေရ ငအသ ား၀ါ A (HAV)ႈႏင

အသညားေရ ငအသ ား၀ါ C (HCV) 2. ေက ငားသ ား/သမ ားမ ေသခ ေပါကမသ လ ငပင ယငားတ ႔အ ား က လသ ားေရ ဂါမ ားႈႏငပတသကျပား

အခ ႕အရ မ ားက ခန႔မနားေစလ ေၾက ငားေျပ ျပပါ။ • ပထမအေနႈႏင ပထမေရ ဂါလကၡဏ သြ ားခ က တစခ ႈႏငတစခ ၾက ား ေနရ လ တရႈႏ ငသေလ ကျခ ားျပား အခနားပတလညတ င တပျဖင လ ကကပလ ကပါ “အသကအႈႏရ ယရ ေသ ”၊ “ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြ ဆ ားက ားမ ား”ႈႏင “ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား မရ ျခငား” အတနားအ ားရငားျပရမညမ “အသကအႈႏရ ယရ ေသ ”ဆ သညမ ေသေစႈႏ ငျခငားျဖစသည၊ “ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြ ဆ ားက ားမ ား”ဆ သညမ ကငဆ ႈႏင အ တခ အ ငဗ ရရ ႈႏ ငမ ကြသ ႔ ၾကားက ယေသ ေရ ဂါမ ားျဖစေစျခငားျဖစသည၊(သ ႔) ယငားေရ ဂါသည သငဘဝတ ငကေလားမရႈႏ ငေတ သညအထ (သ ႔) န က ငမ ရ မ ား တစသကလြ ားရ ေနေစသညအထ သငက ယအဂၤါမ ားက ေရရညထ ခ ကေစႈႏ ငျခငားျဖစသည၊“ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား မရ ျခငား” ဆ သညမ မႈႏစမ ႔ဖ ယရ ေရ ဂါလကၡဏ မ ားရ တတေသ လညားေရရညထ ခ ကမ မျဖစေစျခငား ျဖစသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားအခ ႔အ ား အတနားေရ႕သ ႔ ေခၚထ တပါ။ က လသ ားေရ ဂါတစမ ားပါေသ ကတျပ ားတစခ အ ား ေက ငားသ ား/ သတစဥားစက ေပားျပား အျခ ားသမ ားမဖတႈႏ ငေအ င က ငထ ားေပားပါေစ။ ကတျပ ားက ငထ ားေသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ၄ငားတ က ရ ေရ ဂါႈႏင လ ကဖကမညထငသည ေရ ဂါလကၡဏ အနားတ င ရပခ ငားပါ။

Page 141: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 140 ဇ န ၂၀၁၅

အသကအႈႏရ ယရ ေသ ' ဆ ား၀ါားျပငားထနေသ အက ားဆကမ ား ဆ ားဆ ား၀ါား၀ါားမရ ေသ အက ားဆကမ ား

• အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါပ ား* • ဆစဖလစ** • အသညားေရ ငအသ ားဝါ B*** • HPV (အႈႏရ ယမ ား)**** *အ တခ အ ငဗ ေရ ါပ ားေန ကဆြ ားအဆငမ “ေအအ ငဒအကစ”ပင။

**ဆစဖလစသည က သမ မရ ပါကေန ကဆြ ားတ င အသကဆြ ားရ ြားေစသည။ သ ႕ေသ မတသ ားရမညမ ယငားသညက သ၍ရျပား ေစ စားစ က သလ င ေမ ားကငားစကေလားမ ားမလ ြ၍ ျပငားထနေသ ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား မျဖစတတပါ။

*** အသညားေရ ငအသ ားဝါ B သည န တ ရညန က ငမ ၊စ တေဖ က ျပနမ အျပင၊ ေန ကဆြ ားတ င အသကဆြ ားရ ြားျခငားက ပါျဖစေစသည။သငက ယ ခႈႏၶ မ ၄ငားဘ သ “ေရ ဂါက မဖယရ ားႈႏ ငပါ”ပါက န တ ရညျဖစႈႏ ငသည။ အခ ႕လမ ား၏က ယခႈႏၶ မ ားမ အလ ေလ ကဖယရ ားေသ လညား အခ ႕မ အဘယေၾက ငမဖယရ ားသလြဆ သညက မသ ရေသားပါ။ သ ႔ေသ အသညားေရ င အသ ားဝါ B အ ားက က ယႈႏ ငသည ေဆားရ ပါသည။

*** လအမ ားစ သည HVP ပ ားက က ယခႈႏၶမ ဖယရ ားေပားေသ လညား အခ ႔ေသ HPV ပ ားသည သ အ မေခါငားကငဆ ၊မအဂၤါ/မအဂၤါဝကငဆ ၊ စအ ကငဆ ၊လ ငတြကငဆ ႈႏင လညေခ ငား/ပါားစပကငဆ မ ား (အသကဆြ ားရ ြားေစႈႏ ငသည) ျဖစေစႈႏ ငသည။ HPV က က ယေဆားမ ားသည လ ငအဂၤါလမားၾက ကႈႏ ႔မ ားႈႏင သ အ မေခါငား ကငဆ ျဖစရပအမ ားစ က တ ားဆားေပားသည။ က က ယေဆားသည HPV အမ ားအစ ားအ ားလြ ားက က က ယေပားႈႏ ငျခငားမရ ပါ။

• ခလ မားဒားယ ား* • ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ* • ဆားလ ငအဂၤါမ ားေရ ငရမားျခငား

ေရ ဂါ (PID) * • လ ငအဂၤါလမားေရယ နမ ား** HPV (အလ ားလ နညား) * ခလ မားဒားယ ားႈႏင ဆားပေည ငားက ေရ ဂါသည

က သမ မရ ပါက အမ ားသမားမ ားတ င ဆားလ ငအဂၤါမ ားေရ ငရမားျခငားေရ ဂါျဖစႈႏ ငသည။ ဆားလ ငအဂၤါမ ားေရ ငရမားျခငားေရ ဂါအ ားေစ စားစ က သျခငားမရ ပါက ျမြ ျခငား၊သ ားအ မျပငပတ ငသေႈႏၶတညျခငား(သ ႔) န တ ရည ဆားလမားေၾက ငား န က ငမ မ ား ျဖစေစႈႏ ငသည။ အမ ားသ ားမ ားတ င ခလ မားဒားယ ားႈႏင ဆားပေည ငားက ေရ ဂါတ ႔သည သ ကသယျပ နႈႏင န တ ရည ေဝားေစန က ငမ အျပင ဆားသ ားစဉ န တ ရညန က ငမ မ ား ျဖစေစပါသည။ သ ႔ေသ ခလ မားဒားယ ေရ ဂါႈႏင ဆားပားေည ငားက ေရ ဂါမ ားက က သ၍ ရပါသည။

** ေရယ နမ ားႈႏင အႈႏရ ယနညားေသ HPV သညဆယေက သကမ ား ႈႏင လၾကားမ ားတ က ျပငားထနေသ ဆ ားက ားမ ားက မျဖစေစေသ လညား ေမ ားကငားစကေလားငယတ ငျဖစပ ားပါက ျပငားထနေသ ဆ ားက ားမ ား ျဖစေစႈႏ င သည။

• ဆားစပေမ ား သနားတ ယျခငား** • ဝြန ** • UTI* • ထရခ မ နယကစစ* *ယငားေရ ဂါေလားမ ားလြ ားအတ က

က ထြ ားရ သည။ ** ဆားစပေမႊားတ င သနားတ ယျခငားႈႏင

ဝြန ႈႏစခ လြ ားက က လသ ားေရ ဂါဟ ေခၚရသညအေၾက ငားရငားမ ယငားတ ႔ သည လ ငဆကဆြမ မ ကားစကျပန႔ပ ားျခငားေၾက ငျဖစ သည။သ ႔ေသ တစအ ပယ ထြတတအ ပျခငား(သ ႔) အဝတအစ ားအ ားတတဝတျခငားမလညား ကားစကႈႏ ငသည... ဆားစပေမ ားတ ငသနားတ ယေနသညသမ ညအ ပခြေသ အ ပယ တ င သနားဥမ ား ရ ေနပါက ယငားအ ပယ တ ငအ ပရြ ျဖင ကားစကႈႏ ငသည။

Page 142: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 141 ဇ န ၂၀၁၅

ဒ တ ယအေနျဖင လကၡဏ မ ားက ဖယရ ားျပား "က သ၍ရေသ " ႈႏင “က သ၍မရေသ ” ဟေသ လကၡဏ ႈႏစခ ျဖင အစ ားထ ားပါ။ ယငားတ ႔အ ား အခနား၏မ ကႈႏ ခ ငားဆ ငအစ နားႈႏစဖကတ င ကပထ ားပါ။ ယငားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ပြ ေရ ဂါႈႏင တ ြဖကလ မမညဟ ထငတြ လကၡဏ မ ားဆက သ ားခ ငားပါ။

က သ၍ရေသ - က သ၍မရေသ -

• ခလ မားဒားယ ဘကတားရားယ ား • ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ • ဆစဖလစ • ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား • ဝြန • အစ အ မႈႏင ဆားလမားေၾက ငားကားစကေရ ဂါ • UTI • ဆားစပေရ ငေစေသ ေရ ဂါ

(မက သခင အေရျပ ားအမ ရ တမ ား ရ ေနခြသညမ လ ြ၍)

လ ငအဂၤါလမားေရယ နမ ား (HSV) ပါပလ မ ၾက ကႈႏ ႔ (HPV)ႈႏင

လ ငအဂၤါတ ငေပါကေသ ၾက ကႈႏ ႔မ ား အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါ အသညားေရ င အသ ား၀ါေရ ဂါ B

(HBV)

ယငားၾက ကႈႏ ႔မ ားအ ားလြ ားမ ဗ ငားရပစေၾက ငျဖစျခငားမဟ တပြ - အမ ားစ မ - က သႈႏ ငသည။ သ ႔ေသ ဗ ငားရပစေၾက ငျဖစေသ ၾက ကႈႏ ႔မ ားမ က သ၍မရေၾက ငား ရငားျပပါ။ ၄ငားတ ႔အ ား က သထ နားခ ပေပားႈႏ ငျပား ေရ ဂါလကၡဏ မ ားက က သေပားျပား ေရ ဂါတ ားတကလ မ က ေႈႏားေက ားေအ ငျပလ ပေပားႈႏ ငျပား ကားစကမ႕ အလ ားလ က လညား ေလ နညားေအ ငလ ပႈႏ ငသည။ အသညားေရ ငအသ ားဝါ B ပ ားႈႏင HPV ကားစကမ အလ ားလ မ ားက ေလ ခ ေပားႈႏ ငသည က က ယေဆားမ ားရ ျပျဖစေၾက ငားလညား ေဖ ျပေပားပါ။

• တတ ယအေနျဖင ေရ ဂါလကၡဏ အေဟ ငားမ ားက ဖယရ ားျပား အစ ားထ ားရမညမ -

"ေရ ဂါလကၡဏ အျမြျပသည"ႈႏင"တစခါတစရြ ေရ ဂါလကၡဏ မ ား မျပပါတတပါ။" ေရ ဂါလကၡဏ မ ားဆ သညမ သငေရ ဂါတစခ ျဖစေနေၾက ငား သ ႈႏ ငေသ ျမငေတ ႔ႈႏ ငသည လကၡဏ မ ားျဖစသည။ ႈႏ ေခ ျခငားသည အေအားမ ျခငားလကၡဏ ျဖစသည။ “ေရ ဂါတစခ တ င ေရ ဂါလကၡဏ မျပပါက ယငအ ားလကၡဏ မြေရ ဂါဟ ေခၚျပား အျခ ားသမ ားက ကားစကေစႈႏ ငျပား က ယလညားအျခ ားသမ ားထြမ ျပနကားႈႏ ငပါသည။ အန မ ား၊ယ ားယြျခငားႈႏင အရညမ ားထ ကျခငားသည က လသ ားေရ ဂါမ ား၏ လကၡဏ မ ားျဖစသည။” ယငားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ပြ ေရ ဂါႈႏင တ ြဖကလ မမညဟ ထငတြ လကၡဏ မ ားဆက သ ားခ ငားပါ။

ေရ ဂါလကၡဏ မ ား အျမြျပတတသည တစခါတစရြ ေရ ဂါလကၡဏ မ ားမျပပါ ((ေအ(ေရ ဂါလကၡဏ မြ • ဝြန

• ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား • ခလ မဒယ ဘကတားရားယ ား

ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ • ပါပလ မ ၾက ကႈႏ ႔ ႈႏင

လ ငအဂၤါမ ားတ ငၾက ကႈႏ ႔တညျခငား • လ ငအဂၤါလမားေၾက ငားေပၚရ ေရယ နမ ား • အသညားေရ ငအသ ား၀ါေရ ဂါ ဘ • အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါ • ဆစဖလစ • ဆားစပေရ ငေစေသ ေရ ဂါ • UTI • အစ အ မႈႏင ဆားလမားေၾက ငားကားစကေရ ဂါ

Page 143: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 142 ဇ န ၂၀၁၅

က လသ ားေရ ဂါအမ ားစ မ လကၡဏ မြျဖစျပား လအမ ားမ က လသ ား ေရ ဂါရ မနား မရ ပမ သညအတ က အလ ယတက ကားစကႈႏ ငသည။

“က လသ ားေရ ဂါရ ေနျပား ေရ ဂါလကၡဏ မ ားမျပျခငားက ဘ ေၾက င ျပန ျဖစရပါသနညား။”ဟ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေမားျမနားပါ။ ျဖစႈႏ ငသည အေျဖမ ား -

o သငတ ကေရ ဂါလကၡဏ မ ားမပါက စစေဆားမညမဟ တသညအတ က သငတ ငေရ ဂါရ ေၾက ငားမသ ႈႏ ငပြ က သမ လညားမခြယသညအတ က ေရရညက နားမ ေရားျပန မ ားျဖစႈႏ ငသည။

o သငတ ငေရ ဂါလကၡဏ မ ားမျပပါက သငလ ငဆကဆြေဖ မ ားမ သငတ ငရ ေၾက ငားမသ ႈႏ ငပြ ေရ ဂါကားစကေစႈႏ ငသည။ စတ တအေနျဖင လကၡဏ အေဟ ငားမ ားက ဖယရ ားျပား လကၡဏ ႈႏစခ ႈႏင အစ ားထ ားပါ - “က နဒြ ားမ ားသည က က ယေရားတ င

ထ ေရ ကမ ရ "ျပား"က နဒြ ားမ ားမ ကားစကခြထ ားရေသ အဂၤါအစ တအပ ငားက မဖြ ားက ေပားႈႏ ငတ မ ားရ သည။” ယငားတ ႔အ ား အခနား၏မ ကႈႏ ခ ငားဆ ငအစ နားႈႏစဖကတ င ကပထ ားပါ။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားသည(ပါားစပ၊စအ ႈႏင မအဂၤါမလ ငဆကဆြျခငား) ေရ ဂါမ ားအ ားလြ ားက ၁၀၀%က က ယေပားသည..သ ႔ေသ ေဆားထ ားအပမ ားမ ေဝျခငားႈႏင သနားရ သည သ၏အ ပယ ေပၚတ ငအ ပမ ျခငား ေၾက င ဆားစပေမ ားသနားတ ယျခငား ကြသ ႔ေသ လ ပရပမ ားမပါဝငပါ။ လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားျပားေန က ေန ကထပအေက ငားဆြ ားအက အက ယမ က နဒြ ားမ ားျဖစသည။ ယငားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ပြ ေရ ဂါႈႏင တ ြဖကလ မမညဟ ထငတြ လကၡဏ မ ားဆက သ ားခ ငားပါ။

က နဒြ ားမ ားသည က က ယေရားတ င အလ နထ ေရ ကသည။ သ ႔ေသ က နားဒြ ားသည ကားစကမ ရ ေနေသ အဂၤါအစ တအပ ငားမ ားက က က ယေပားႈႏ ငမ ေပားႈႏ ငလ မမည။

အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါ ကလ မဒရ ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ အသညားေရ ငအသ ား၀ါ ဘ ထရခ မ န စစ Trichomoniasis UTI ဆားလ ငအဂၤါမ ားေရ ငရမားျခငား

လ ငအဂၤါေပၚရ ေရယ နန မ ား လ ငအဂၤါတ ငေပါကေသ ၾက ကႈႏ ႔မ ား(HPV

ေၾက ငျဖစတတသည) ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား ၀ြန ဆစဖလစ

က နဒြ ားမ ားသည သ ကရည၊မအဂၤါမအရညမ ားႈႏငေသ ားတ ႔မတဆင (ည ဘကေက လြတ ငရ ေသ အရ မ ား)ျပန႔ႈႏြ႔ေသ ေရ ဂါမ ားက က က ယရ တ င အလ နထ ေရ ကမ ရ သည။ သ ႔ေသ အေရျပ ားမအေရျပ ားသ ႔၊ အေမ ားမ အေမ ားသ ႔ ကားစကေသ သနားကြသ ႔ေရ ဂါမ ားအတ က ထ ေရ ကမ နညားသည။ ဥပမ ေရယ နန (သ ႔)လ ငအဂၤါၾက ကႈႏ ႔မ ားသည လတစေယ က၏ ကပပယအ တ၊ အဂၤါႈႏ တခမားဝ(သ ႔)စအ တ ႔တ ငရ ေနႈႏ ငျပား ယငားအစ တပ ငား မ ားက က နဒြ ားမ မဖြ ားက ေပားႈႏ ငပါ။ သ ႔မဟ တ ယငားအဖ မ ားသည အန ရ ေနသညဟ မျမငရသည ေနရ မ ားတ ငပင ဗ ငားရပပ ားမ ားက ထ တလႊတထ ားႈႏ ငသည။ သ ႔ေသ မညသညေရ ဂါပ ားမ ရ ဘ (သ ႔)ပ လယရသ နား(သ ႔)ႈႏ ငရ ငား(သ ႔) ပ လအဆ ပရငတ ႔မ ျဖတျပားမသ ားႈႏ ငပါဟေသ အသ သည ျဖင ဤက႑ အ ားန ဂြ ားခ ပရနအေရားၾကားသည။ ၄။ က လသ ားေရ ဂါအက ားအက ားစ ရ ကအ ားကမားေပားျပား အတနားလ က အတတျဖညစ ကပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ခန႔မနားျပားပါက

သငပ နားေပၚတ င(သ ႔)အေပၚတ င ကပထ ားေသ စ ရ ကတ င အေျဖမနမ ား က ခ ေရားေပားပါ။ တစနညားအ ားျဖင ၄ငားတ ႔ခြ ရ စ ရ ကတ င ယငားတ ႔က စဉားစ ားျပား ခ ေရားခ ငားက အတနားတစခ လြ ားမ ျပနလညသြ ားသပခ ငားပါ။ (တစေန႔တညားႈႏင ေလက ငခနားစ ရ ကအ ား တစဝကျပားစားဖ ႔ အခ နရႈႏ င ပါသည။ ယငားအ ားေန ကတစေန႔တ င ဆကလကျပ လ ပရန သ မားထ ားပါ။)

အေျဖမနမ ားႈႏင ရငားျပခ ကအမနမ ား - ၁။ က လသ ားေရ ဂါအမ ားေပါငား ၃၀ ေက ရ သည။

ရငားလငားခ က- ကၽ နေတ /မတ ႔သည အျမြတမားေလလ ရ ေဖ မ က လ ပေနပါသည။ ၁၉၈၀ မစ၍ ၈မ ားစေတ ႔ခြသည။ ဆစဖလစကြသ ႔ေသ အျခ ားက လသ ားေရ ဂါမ ားမ ႈႏစေပါငားေထ ငခ ကတညက ေတ ႔ရ ထ ားျပားျဖစသည။ အခ ႔ေသ က လသ ားေရ ဂါမ ားသည အ တခ အ ငဗ ရ ေနေသ သမ ား (သ ႔) ေမ ားကငားစကေလားငယမ ားကြသ ႔ က ယခြအ ားစနစအ ားမေက ငားေသ သမ ားေပၚမ သ သကေရ ကမ ရ သည။ အခ ႕က လသ ားေရ ဂါမ ားမ အေမရ ကနႈႏ ငငြတ င အျဖစနညားသည။ ယေန႔တ င က လသ ားေရ ဂါ ၁၃မ ားက ေလလ ၾကမည။

Page 144: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 143 ဇ န ၂၀၁၅

၂။ အျဖစမ ားေသ က လသ ားေရ ဂါမ ားထြမ ၅ မ ားက ၾကညပါ ထရခ မ န စစ Trichomoniasis အ တခ ပဗ ကလ မဒရ လ ငအဂၤါေပၚရ ေရယ နန မ ား ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ

၃။ ယခငက လ ငမျပန႔ပ ားေသ ကားစကမ မ ား(STI – က လသ ားေရ ဂါမ ား) က "လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ား" ဟ ေခၚခြၾကသည..

၅။ မညသညက လသ ားေရ ဂါ ၄ မ ားမ အသကအႈႏရ ယရ ေစသနညား။

ဆစဖလစ အသညားေရ ငအသ ား၀ါ B အ တခ အ ငဗ HPV(အႈႏရ ယမ ားေသ )

မတခ က- ဆားလ ငအဂၤါမ ားေရ ငရမားျခငား(PDI) အ ား မ ားေသ အ ားျဖင ခလ မားဒားယ ားေရ ဂါပ ား (သ ႔) ဆားပေည ငားက ပ ားမ ျဖစေစသည။ PDI သည ဥသယျပ နမ ားတ ငအမ ရ တမ ားက နခြေစႈႏ ငျပား ယငားအမ ရ တမ ားမ သ ားအ မအျပငတ ငသေႈႏၶတညျခငား(ဥသယျပ နတ ငား သေႈႏၶတညျခငားဟ လညားေခၚသည)က ျဖစေစႈႏ ငသည။ သ ားအ မျပငပတ ငသေႈႏၶတညျခငားေၾက ငား အကၽ ႔ြသ ားပါက ေသႈႏ ငသည။

၆။ က လသ ားေရ ဂါမ ားမ မညသည ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား ျဖစႈႏ ငသနညား။

အသကဆြ ားရ ြားျခငား၊ျမြ ျခငား(ကေလားမရႈႏ ငျခငား(သ ႔) အျခ ားသအ ားက ယဝန ရေအ ငမလ ပႈႏ ငေတ ျခငား)၊ကငဆ (သ ားအ မေခါငား၊မအဂၤါ၊စအ ၊လ ငတြ(သ ႔)ပါားစပ/လညေခ ငား)၊န တ ရညန က ငက ကခြမ (န က ငက ငခြမ ေပ ကမသ ားျခငား)၊မ ကစ ကနားျခငား၊ဥားေႈႏ ကပ ကစားျခငား။

၇။ မညသညက လသ ားေရ ဂါမ ားအတ က က ထြ ားမရ ပါသနညား။ အသညားေရ ငအသ ား၀ါ ဘ လ ငအဂၤါေပၚရ ေရယ နန မ ား အ တခ အ ငဗ အ တခ ပဗ ရငားလငားခ က- က လသ ားေရ ဂါမ ားၾက ားတညမ သည အ ားလြ ားမ ဗ ငားရပစမ ားေၾက င ျဖစၾကျခငားျဖစသည။ သ ပၸြပည ရငမ ားသည ဗ ငားရပစမ ားမညကြသ ႔ အလ ပလ ပသညႈႏင ပတသကျပား မေသခ သညအတ က က ထြ ားရရနခကခြသည။ ယငားက လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားလြ ားက ေဆားဝါားမ ားျဖင ထ နားခ ပႈႏ င ေသ လညား အရငားက သ၍မရေသားပါ။ ယငားတ ႔အ ားအရငားက သရန က ထြ ားမရ ေသားေသ လညား အသညားေရ င အသ ားဝါ B ႈႏင HPV ကြသ ႔ ဗ ငားရပစမ ားက က ယခႈႏၶ မအလ ေလ က ဖယရ ားေပားသည။ ယငားမ သငခႈႏၶ က ယမ အေအားမ ေစသညဗ ငားရပစပ ားအ ား ေန ကဆြ ားတ င ဖယရ ားလ ကျခငားႈႏင ဆငဆငတသည။

၈။ မညသက HPV က က ယေဆားအ ားရရ ႈႏ ငျပား ယငားကမညသ ႔ ထ ေရ ကမ ရ သနညား။ အသက ၉ ႈႏစမ ၂၆ ႈႏစၾက ား မညသမဆ လ ငအဂၤါ ၾက ကႈႏ ႔မ ား ႈႏင ကငဆ တ ႔က က က ယေပားသည ရငားလငားခ က- HPV က က ယေဆား အ ားလတ ငားအတ က သြ ားႈႏ ငသည။ ပြ မနအ ားျဖင လ ငမဆကဆြမ ၊လတစေယ ကမ ဗ ငားရပစအ ားမထ ေတ ႔မ က က ယေဆားအ ားေပားရသည။သ ႔ေသ လ ငဆကဆြဖားျပားသ ားလမ ား က လညား က က ယေဆားေပားႈႏ ငေသားသည။ အမ ားသမားမ ားမ ဗ ငားရပစမ ားက မထ ေတ ႔မ က က ယေဆားေပားသင ေသ လညား လ ငဆကဆြဖားျပားသ ားလမ ား က လညား က က ယေဆားေပားႈႏ ငေသားသည။ အသညားေရ ငအသ ားဝါ B အတ ကက က ယေဆား ရ ျပား ကေလားငယမ ား၊ ကေလားမ ားႈႏင အသက ၁၉ ႈႏင ေအ ကဆယေက သကလငယမ ား အ ားလြ ားအ ားထ ားေပားရန အၾကြျပ ထ ားသည။ အမ ားစ သည ကေလားဘဝက က ယေဆားအျဖစ အသညားေရ ငအသ ားဝါ B က က ယေဆား သြ ားၾက မ ထ ားဖားျပား ျဖစလ မမည။ မဟ တပါက ယငားက က ယေဆားအ ားထ ားရန ေန ကက သညဟ၍ မရ ပါ။ က က ယေဆားသည ေရ ဂါကားစကျခငားႈႏင

Page 145: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 144 ဇ န ၂၀၁၅

ျပငားထနသ ေန ကဆကတ ြ ဆ ားက ားမ ားရရ မ မ က က ယေပားသည။ လ ငဆကဆြရနစ တကားရ ေသ သတ ငား HPV ႈႏင HBV က က ယေဆားမ ား ထ ားထ ားသငသည။

၉။ မညသညက လသ ားေရ ဂါမ ားတ င ေရ ဂါလကၡဏ မ ား မျပပါသနညား။ ဒေရ ဂါမ ားမ လ ြျပား က နေသ ေရ ဂါမ ားအ ားလြ ားမျပပါ - ၀ြန ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား ရငားလငားခ က- လတစေယ ကသည အလ နအမငားယ ားယြျခငားႈႏင ဝြန အဖ (သ ႔) အငျပင မ ားျဖစလ ပါက က နားေသေပါက သတ ျပ မ ပါလ မမည။ ဆားစပေမ ားသနားတ ယျခငားေၾက င ၄ငတ ႔မ အလ နအမငားယ ားယြေနျပား ဆားစပေမ ားမ ားရ အျဖေရ ငအဖ ေလားမ ား(ဥမ ား) က ေတ ႔ရလ မမည။ သနားမ ားသည ျမနလသညအတ က ယငားတ ႔က ေတ ႔ခ ငမေတ ႔လ မမည။ အျခ ားက လသ ားေရ ဂါမ ားမ ေရ ဂါလကၡဏ မ ားထငရ ားေက ငား ထငရ ားႈႏ င(သ ႔) မသ သ ပြ သ ရနခကခြႈႏ ငသည။ အခ ႕မ ေပၚရန ႈႏစေပါငားမ ားစ ၾက သည။ တစခါတစရြမ ေရ ဂါလကၡဏ မ ား လြ ား၀မျပပါ။

၁၀။ သပရပျပား က နားမ ပြ ေပၚေသ လတစေယ ကတ င က လသ ားေရ ဂါ ရ ႈႏ ငပါသလ ား။ ရ ႈႏ ငပါသည။အခ ႕က လသ ားေရ ဂါမ ားမ ေရ ဂါလကၡဏ မျပပြ ကားစကျပန႔ပ ားႈႏ ငသည(လကၡဏ မြ) ရငားလငားခ က- စငစစတ င ယငားအခ ကမ က လသ ားေရ ဂါျပန႔ပ ားရသည အေၾက ငားရငားျဖစသည။ ယငားကြသ ႔ပ ဂ လမ မ မ တ ငက လသ ားေရ ဂါမရ ဟ ထငေနႈႏ ငသည။ လတစေယ ကတ င ေရ ဂါလကၡဏ ျပလ ငပင လကၡဏ မ ားမ ေပ ကသ ားသညအခါ ကားစကမ မ ရ ေနႈႏ ငျပား ပ ားမႊ မ ားက လကဆငကမားေပားႈႏ ငသည။ ဥပမ လ ငအဂၤါၾက ကႈႏ ႔မ ားႈႏငေရယ နမ ားမျဖစေသ အန မ ားေပ ကသ ား ေသ လညား ေရ ဂါပ ားသည က ယတ ငားတ ငဆကလကရ ေနႈႏ ငေသားသည။

၁၁။ ေရ ဂါလကၡဏ ျပပါက က လသ ားေရ ဂါမ ား၏ အျဖစမ ားဆြ ား အေစ ပ ငား ေရ ဂါလကၡဏ မ ားမ အဘယနညား။ အန မ ား အဖ အပ န႔မ ား ယ ားယြျခငား မမမနေသ အရညမ ားထ ကျခငား ဗ ကေအ ကပ ငားတ ငန ေနျခငား(ဗ ကၾက ကသ ား) ဆားသ ားစဉ ပစပပေလ ငျဖစျခငား ရငားလငားခ က- အန မ ားမ န သညျဖစေစ၊မန သညျဖစေစ ေရ ဂါလကၡဏ ျဖစႈႏ ငသည။ အရညမ ားထ ကျခငား မ မမမနမသ လ င လကၡဏ ဟ သတမတႈႏ ငသည။ အမ ားသ မ ားတ င လ ငတြမ ဆားႈႏင သ ကရညမဟ တေသ အျခ ားအရညမ ားထ ကလ ပါက မမမနျဖစသည။ အမ ားသ ားမ ားႈႏင အမ ားသမားမ ားတ င မစငေဘားပတလည၌အရညမ ား\ [အအား] စအ မထ ကလ ပါက ေရ ဂါလကၡဏ ျဖစႈႏ ငသည။ အမ ားသမားတစေယ ကတ င မအဂၤါမထ ကေသ အရညမ ားမ ပြ မနႈႏင မတေသ အနြ႔မ ားထ ကေနလ င၊ၾကညျပားျဖေသ အေရ ငမဟ တပြ ဝါေနလ င(သ ႔)အစ မားပ ပေရ ငျဖစေနလ င၊ေခ ေမ ႔မ မရ ပြ အခြအတြ မ ား ပါေနလ င (သ ႔)ရ သလ ခ နမဟ တပြ ေသ ားမ ားဆငားေနလ င ပြ မနမဟ တပြ၊ က နားမ ေနေသ အရညမ ားဆငားျခငားမဟ တပြ ေရ ဂါတစခ ခ ျဖစေနျပ ျဖစသည။

၁၂။ လအမ ားမ က လသ ားေရ ဂါမ ား ရရ (သ ႔)ျပန႔ပ ားျခငားမ မ မ အေဖ မ ားႈႏင ၄ငားတ ႔က ယက က က ယရနအေက ငားဆြ ား(အေသခ ဆြ ား)နညားလမားမ ားမ -

ပါားစပ၊စအ (သ ႔)မအဂါတ ႔ျဖင လ ငဆကဆြျခငားမျပ ရန (လ ငမ က စၥအ ား ေရ ငရ ားမ ဟ ေခၚျပား ယငားသညစ တအခ ရဆြ ားျဖစသည။) လတစေယ ကမ အျခ ားလ တစေယ ကႈႏငသ လ ငဆကဆြျပား ယငားအျခ ားလမလညား ထ သတစေယ ကႈႏငသ ဆကဆြျခငား(တစလင

တစမယ ားစနစ) လ ငဆကဆြတ ငား က နဒြ ား အသြ ားျပ ျခငား။

၁၃။ ေအ ကပါအေျခေနမ ားတ င ကားစကမ အလ ားလ က ေလ ခ ေပားသည -

လ ငဆကဆြေဖ အေရအတ က က ကန႔သတထ ားျခငား။ လ ငဆကဆြမ ရ ပါက ဆရ ဝနထြပြ မနသ ားျပား က လသ ားေရ ဂါ စစေဆားမ က တ တ က က လ ပေဆ ငျခငား။

Page 146: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 145 ဇ န ၂၀၁၅

မတခ က- မညမ ပြ မနစစေဆားရမညဆ သညမ လ ငဆကဆြေဖ အသစေျပ ငားသ ား သညအၾက မအေရတ ကေပၚတ ငမတညသည။ လ ငဆကဆေဖ တစေယ ကတညားႈႏငသ ဆကဆြခြျပား ယငားဆကဆြေဖ မ လညား ေဆားစစသညအခ နမစ၍ အျလ ားမညသႈႏငမ ဆကဆြမ ျပ ခြျခငား မရ ပါက တစႈႏစတစၾက မစစေဆားျခငားမ လြ ေလ ကပါသည။ လ ငဆကဆြမ မ ားသညသမ ားအတ က တစႈႏစ ၄ ၾက မ စစရန အၾကြျပ ထ ားသည။ လတစေယ ကသည မညသညက စစေဆားရမညႈႏငပတသကျပား ၄ငား၏လ ငပ ငားအျပ မမ ားက ထညတ ကက က နားမ ေရားေစ ငေရ ကသ ႈႏငတ ငပငသငသည။ က လသ ားေရ ဂါတ ငားအတ က စစေဆားမ ခြယထ ားျပားသ ားျဖစသညဟ ယဆမထ ားသငပါ။ တစနညားဆ ရေသ ဆရ ဝနမ က လသ ားေရ ဂါရ ေနသညဟ မေျပ သည အတ က ေရ ဂါတစခ လြ ားဝကငားရငားေနသညဟ မယဆသငပါ။ ယငားေရ ဂါအ ား မစစရေသားသညအတ က ရ သညဟ မေျပ ျခငားျဖစႈႏ ငသည။ လ ငဆကဆြမ မျပ မႈႏငျပားေန ကတ င မအဂၤါအ ားေဆားေၾက ျခငား မျပ ပါႈႏင (သ ႔) ဝမားခ ျခငား မျပ ပါႈႏင(စအ ႈႏငဆကဆြပါက)။

၁၄။ ေပ ႔ဖကျခငား၊လကက ငျခငား၊ အဝတစ ားမ ားျဖငေပ ႔ဖကျခငား၊ ကခ နျခငား၊ ေဘ လြ ားကစ ားျခငား၊ေခါငားျဖားေပားျခငားတ ႔ျဖင က လသ ားေရ ဂါမ ား

မကားစကႈႏ ငပါ။ ၁၅။ လတစေယ ကမ မ မ တ ငက လသ ားေရ ဂါရ သညဟ ယဆပါက ထ လလ ပသငသညမ -

ဆရ ၀နဆ သ ားျပပါ မတခ က- လကခြသငသညအေျဖမ ားမ -“ေဆားခနားသ ႔သ ား ပါ”၊“ေဆားစစခ ကယပါ” မ မ လ ငဆကဆြေဖ က ေျပ ျပပါ။ မတခ က- လ ငဆကဆြခြဖားသည သမ ားအ ားလြ ားက ေျပ ျပျပား ၄ငားတ ႔အ ားလညား ေဆားစစရန

တ ကတ နားေပားပါ။ ထညေျပ ရန အေရားၾကားသညမ - လႈႏစေယ ကၾက ား ၾသဇ က ျခ ားမ ရ လ င(အမ ားသ ား(သ ႔)အမ ားသမား

တစေယ ကေယ ကမ အသကပ ၾကားေနျခငား)၊(သ ႔) အမ ားသ ား(သ ႔) အမ ားသမားမ ယခငကေပါကက ြျပားေျဖရငားဖားလ င (သ ႔) မ မ တ ငကားစက ေရ ဂါရ ေနၾက ငားေျပ ျပရန ထ တလန႔မ ရ ေနလ င၊ ကားစကခြထ ားရျပဟ ထငသညသ၏လ ငဆကဆြေဖ ႈႏင ေဆ ားေႈႏ ားေပားရန အစ ားရက နားမ ေရားဌ နမ ဝနထမားမ ားရ ပါသည။ ယငားဌ နသ ႔ လ ငဆကဆြေဖ အ ား ဆငေခၚရန ေျပ ျပသည သ၏အမညက ဌ နမ ေျပ မညမဟ တပါ။

ဆရ ဝနမ အ ေကျပဟ မေျပ ခငထ လ ငဆကဆြမ က ရပထ ားပါ။ မတခ က- ေပားထ ားေသ ေဆားဝါားမ ားထ ေရ ကမ ရ မရ ေသခ ေစရန ရြဖနရြခါ ထပမြစစေဆားဖ ႔လ ျပား က သေပ ကကငားႈႏ ငသည လမ ားလညားပါသည။

၁၆။ က လသ ားေရ ဂါမ ား၊ေဆားစစျခငားႈႏငက သျခငားတ ႔အေၾက ငား သတငားအခ ကလကမ ားအ ား စြ စမားရန အၾကြျပ ထ ားေသ အေရားေပၚလ ငား-

CDC ႈႏ ငငြလြ ားဆ ငရ က လသ ားေရ ဂါ အေရားေပၚဖ နားလ ငား - 1-800-227-8922 (တစႈႏ ငငြလြ ားမအခမြေခၚဆ ႈႏ င) Linea Nacional de las ETS de los CDC - 1-800-344-7432 မ ကမျမငမ ားႈႏင န ားမၾက ားသမ ားအတ က CDC ႈႏ ငငြလြ ားဆ ငရ က လသ ားေရ ဂါ အေရားေပၚဖ နားလ ငား - 1-800-243-7889

1-800-243-7889 ဆယေက သကမ ား ေအအ ငဒအကစဆ ငရ ဖ နားလ ငား - 1-800-234-TEEN (M-F) (သ ႔) 1-800-440-TEEN (ရြ ားပ တရကမ ား) (တစႈႏ ငငြလြ ားမအခမြေခၚဆ ႈႏ င) မတခ က- သငေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအတ က ေခၚဆ မ အခမြျဖစေသ နြပါတမ ားက သ ေပားပါ။ ျဖစႈႏ ငပါက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေဒသတ ငားဖ နားနြပါတမ ားေပားပါ။

ဆယေက သကမ ားအတ ကရညရ ယေသ တ က သည လကရ က လသ ားေရ ဂါ အခ ကလကမ ားစြ စမားရန ဝကဘဆ ကမ ား -

Sex Etc.(မ သ ားစ ဘဝေရားရ ပည ေပားေရား ရတဂ တက သ လက နယက ဝကဘဆ က) - www.sexetc.org ကယလဖ ားနားယ ား မ သ ားစ က နားမ ေရားေက ငစမ ဆယေက သကဆ ငရ အရငားျမစအခ ကလကမ ား www.teensource.org

Page 147: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 146 ဇ န ၂၀၁၅

က လသ ားေရ ဂါ (STI) အက ားအက ားစ ရ က အမည _________________________________________ ေန႔စ ြ လ ငမျပန႔ပ ားေသ ေရ ဂါကားစကမ (STI)ဆ သညမ ကားစကထ ားသႈႏင လ ငဆကဆြျခငားျခင ရရ ေသ မညသညကားစကမ မဆ ျဖစသည။ ၁။ က လသ ားေရ ဂါအမ ား (ခ ) ရ ပါသည။

ခလ မားဒားယ ား အသညားေရ ငအသ ား၀ါေရ ဂါ B( HBV ဟ လညားေခၚသည) ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ လ ငအဂၤါေရယ နန မ ား (ေရယ နန ဗ ငားရစမ ားေၾက င ျဖစသည) ဆစဖလစ ဗ ငားရစ ၁ သ ႔မဟ တ ၂) ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား HPV ၀ြန ထရခ မ နယ စစ CMW (ဆ ကတ မဂါလ ဗ ငားရပစ) အ တခ အ ငဗ ေရ ဂါပ ား (ေန ကဆြ ားအဆငမ ေအအ ငဒအကစေရ ဂါ) ယခငက လ ငမျပန႔ပ ားေသ ကားစကမ မ ားက “ ” ဟ ေခၚခြၾကသည။

၅။ မညသညက လသ ားေရ ဂါ ၄ မ ားမ အသကအႈႏရ ယရ ေစသနညား။ ၆။ က လသ ားေရ ဂါမ ားမ မညသည ေန ကဆကတ ြဆ ားက ားမ ား ျဖစႈႏ ငသနညား။(အေက ငားဆြ ားအေျဖအ ားဝ ငားပါ)

အသကဆြ ားရ ြားမ မ ကစ မျမငျခငား ျမြ ျခငား ဥားေႈႏ ကထ ခ ကျခငား ကငဆ ယငားတ ႔အနကအ ားလြ ား န က ငက ကခြမ တစခ မမဟ တ

၇။ မညသညက လသ ားေရ ဂါမ ားအတ က က ထြ ားမရ ပါသနညား။

၈။ မညသက HPV က က ယေဆားအ ားရရ ႈႏ ငျပား ယငားကမညသ ႔ ထ ေရ ကမ ရ သနညား။ _______________________________________ ____________ အသက ___ ___ ႈႏစ အထ & _____________________________________ ____________ ျဖစရပအမ ားစ က က က ယေပားသည ၉။ မညသညက လသ ားေရ ဂါမ ားတ င ေရ ဂါလကၡဏ မ ား မျပပါသနညား။ ေအ ကပါတ ႔မလ ြ၍ -

ႈႏင

၂။ အျဖစမ ားဆြ ားက လသ ားေရ ဂါ ငါားမ ားက ၾကညပါ။

Page 148: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 147 ဇ န ၂၀၁၅

၁၀။ သပရပျပား က နားမ ပြ ေပၚေသ လတစေယ ကတ င က လသ ားေရ ဂါ ရ ႈႏ ငပါသလ ား။

ရ ႈႏ ငပါသည။အခ ႕က လသ ားေရ ဂါမ ားမ ေရ ဂါလကၡဏ မျပပြ ကားစကျပန႔ပ ားႈႏ ငသည(လကၡဏ မြ) ရ ႈႏ ငပါသည။သ ႔ေသ ေရ ဂါလကၡဏ မရ ပါက သမ ားအ ား မကားစကေစႈႏ ငပါ မရ ႈႏ ငပါ။ ေရ ဂါလကၡဏ ျပမ ရ သညဟ ယဆႈႏ ငသည

၁၁။ ေရ ဂါလကၡဏ ျပပါက က လသ ားေရ ဂါမ ား၏ အျဖစမ ားဆြ ားအေစ ပ ငား ေရ ဂါလကၡဏ မ ားမ အဘယနညား။ မမမနေသ ___________________________ ဗ ကတ င(ဗ ကၾက ကသ ား) ၁၂။ လအမ ားမ က လသ ားေရ ဂါမ ား ရရ (သ ႔)ျပန႔ပ ားျခငားမ မ မ အေဖ မ ားႈႏင ၄ငားတ ႔က ယက က က ယရနအေက ငားဆြ ား(အေသခ ဆြ ား)နညားလမားမ ားမ -

ပါားစပ၊စအ (သ ႔)မအဂါတ ႔ျဖင လ ငဆကဆြျခငားမျပ ရန (ယငားအ ား ဟ ေခၚျပား ယငားသညစ တအခ ရဆြ ားျဖစသည။)

လတစေယ ကမ အျခ ားလ ________________ ေယ ကႈႏငသ လ ငဆကဆြျပား ယငားအျခ ားလမလညား ထ သတစေယ ကႈႏငသ ဆကဆြျခငား(တစလင တစမယ ားစနစ)။

လ ငဆကဆြတ ငား __________________ အသြ ားျပ ျခငား။ ၁၃။ ေအ ကပါအေျခေနမ ားတ င ကားစကမ အလ ားလ က ေလ ခ ေပားသည - လ ငဆကဆြေဖ __________________________ က ကန႔သတထ ားျခငား။

လ ငဆကဆြမ ရ ပါက ဆရ ဝနထြပြ မနသ ားျပား က လသ ားေရ ဂါ - က တ တ က က လ ပေဆ ငျခငား။

လ ငဆကဆြမ မျပ မႈႏငျပားေန ကတ င ____ မျပ ပါႈႏင (သ ႔) ________________________________________ ______________________________ မျပ ပါႈႏင(စအ ႈႏငဆကဆြပါက)။

၁၄။ ေပ ႔ဖကျခငား၊လကက ငျခငား၊ အဝတစ ားမ ားျဖငေပ ႔ဖကျခငား၊ ကခ နျခငား၊ ေဘ လြ ားကစ ားျခငား၊ေခါငားျဖားေပားျခငားတ ႔ျဖင က လသ ားေရ ဂါမ ား _____________________________________________________________________ ႈႏ ငပါ။ ၁၀။ လတစေယ ကမ မ မ တ ငက လသ ားေရ ဂါရ သညဟ ယဆပါက ၄ငားလ ပသငသညမ - ____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________

Page 149: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 148 ဇ န ၂၀၁၅

၁၆။ သ ပၸြပည ရငမ ားသည က လသ ားေရ ဂါမ ားအေၾက ငား ပ ပ ျပား ေလလ သ ရ ေနပါသည။

စ နေခၚမ ရ ေသ အခ ကလကမ ားအ ားအမလ ကရန ခကခြသည။ သငသငယခငားမ ားမေျပ ေသ အခါ

မရငားမရငားျဖစႈႏ ငသည(သ ႔) မ ားပငမ ားႈႏ ငသည။ ေရဒယ ၊တဗ ႈႏင သတငားစ မ ားမ သတငားမ ားတ ငပါသည

အခ ကမ ားမ မျပညစြ (သ ႔)မရငားလငားျဖစႈႏ ငျပား ရ ပေထ ားေနႈႏ ငသည။

က လသ ားေရ ဂါမ ားႈႏငပတသကျပား လတတေလ အျဖစဆြ ား အေျဖမ ားက မညသညေနရ တ င

ရ ေဖ ႈႏ ငသနညား။

ယြ ၾကညရေသ အေရားေပၚတယလဖ နားလ ငားမ ားတ င ပါဝငသညမ ားမ -

ယြ ၾကညရေသ ဝကဘဆ ကမ ားတ င ပါဝငသညမ ားမ -

ေက လဟ လမ ားက မ ကလြ ားပ တမယြ ပါႈႏင။ စစေဆားပါ။ ဆရ မ ားႈႏငဆရ ဝနမ ားပငလ င အမ ားမ ားလ ပႈႏ ငပါသည။

Page 150: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 149 ဇ န ၂၀၁၅

လကၡဏ မ ား - ဤစ မ ကႈႏ အ ား မ တကားျပား အေရ ငေသ ားေတ ကေသ စ ရ ကေပၚတ င

ကပခါ၊ျဖစႈႏ ငပါက ပလတစတစေလ ငားေပားျပား အစကခ ထ ားေသ မ ဉားမ ျဖတေတ ကျပား

လ ပငနားစဉအတ ကနြရြကပသတ ေပားခ ကမ ား ျပ လ ပပါ။

---------------------------------- အသကအႈႏရ ယရ ေသ

---------------------------------- ျပငားထနေသ အက ားဆကမ ား

---------------------------------- မျပငားထနေသ အက ားဆကမ ား

---------------------------------- က သ၍ရႈႏ ငေသ

--------------------------------- ေရ ဂါလကၡဏ မ ား အျမြျပသည

Page 151: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 150 ဇ န ၂၀၁၅

---------------------------------- ေရ ဂါလကၡဏ မ ားက ရြဖနရြခါ မေတ ႔ရပါ

---------------------------------က နဒြ ားမ ားသည

က က ယရ တ င အလ နထ ေရ ကသည

--------------------------------- က နဒြ ားသည ကားစကခြထ ားရေသ အဂၤါအစ တအပ ငားက

ဖြ ားက မေပားႈႏ ငဖ ႔မ ားသည။

---------------------------------

Page 152: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 151 ဇ န ၂၀၁၅

ကတျပ ားမ ား- ယငားစ မ ကႈႏ အ ားမ တကားပါ၊မ ဉားဆ ြထ ားသညအရ အတ ငား ျဖတျပား ျဖတပ ငားမ ားက အညႊနားကတျပ ားမ ားက တ တျဖငကပျပား ေက ငားသေက ငားသ ား ၁၃ ေယ ကအတ က ကတျပ ားမ ားျပ လ ပျပား(တစၾက မစတ င)လ ပေဆ ငခ က ၃ တ င အသြ ားျပ ပါ။ --------------------------------------------------------------

အ ပခ အ ငဗ ကားစကေရ ဂါ ႈႏင ေအအ ငဒအစ ဆစဖလစ အသညားေရ ငအသ ား၀ါ B ပါပလ မ ဗ ငားရပစ(HPV) လ ငအဂၤါတ ငေပါကေသ ၾက ကႈႏ ႔မ ား ခလ မဒယ ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ ဆားစပေရ ငရမားျခငားေရ ဂါ (PID) လ ငအဂၤါေပၚရ ေရယ နန မ ား ဆ ကတ မဂါလ ဗ ငားရပစ (CMV) ဆားစပေမ ားတ င သနားတ ယျခငား ၀ြန NGU ႈႏင UTI ထရခ မ န စစ Trichomoniasis

Page 153: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၃ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား”

စ မ ကႈႏ 152 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနား သငခနားစ ၁၃ -

1. ဘကတားရားယ ားေၾက ငျဖစေသ က လသ ားေရ ဂါတစခ ၏ အမညက ေဖ ျပျပား မညသ ႔က သႈႏ ငေၾက ငား ေျပ ပါ။

2. ဗ ငားရပစပ ားေၾက ငျဖစေသ က လသ ားေရ ဂါတစခ အ ား အမညက ေဖ ျပျပား မညသ ႔က သႈႏ ငေၾက ငား ေျပ ပါ။

Page 154: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 153 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၃ - အခ ကအလကမ ားအ ား ရယျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားပ မ ေက ငားမ နလ ေစရန က နားမ ေရားေသခ ေက ငားမ နေရားဆ ငရ ဗဟ သ တအခ ကအလကမ ားႈႏင ထ တက နပစၥညားမ ား ႈႏင ဝနေဆ ငမ မ ားက ရယႈႏ ငပြ အ ား သရ ပၿပရမညၿဖစသည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

က လသ ားေရ ဂါပ ားမ ားမညသ ႔ျပန႔ပ ားကားစကသနညား။ က လသ ားေရ ဂါမ ားေၾက ငျဖစေပၚသည ေရ ဂါလကၡဏ အမ ားစ ားမ ား။ က လသ ားေရ ဂါမ ားအတ က က ထြ ားရ ေဖ မ ၏အေရားၾကားပြ ႈႏင က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားရရ ျခငားမ မညသ ႔က က ယပြ ႈႏင က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ ခြပါက လ ပေဆ ငရမညမ ားား။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား-

က လသ ားေရ ဂါမ ားလကကမားစ ေစ င/အခ ကလကစ ရ ကမ ား TRAPP စစေဆားမ ေလက ငခနားစ ရ က ရရ ႈႏ ငပါက က နပ တ ခနားမအ ား အသြ ားျပ ပါ ပ စတ မ ားျပ လ ပရန ပနားခ ပ ငားအေထ ကအက ေၾက ၿင သငပ နား ပါားစပေျပ မ ားႈႏငအမနတရ ားမ ား ေလက ငခနားစ ရ က STI က နားဂဏနားအခ ကျပ ပရ ဂ နတ ရ ပပြ

လ ပထ ြားလ ပနညားမ ား- သငခနားစ မစခင- 1. က လသ ားေရ ဂါ ၆ မ ား(သ ႔) ၇ မ ားႈႏငပတသကသည လတတေလ လကကမားစ ေစ ငမ ား (သ ႔) အခ ကလကစ ရ ကမ ားက

စ ေဆ ငားပါ(သ ႔) ဝယပါ၊(ဥပမ ေရယ နမ ား၊ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ၊ဆစဖလစ၊ ခလ မားဒားယ ား၊အသညားေရ ငအသ ားဝါ B၊အ တခ အ ငဗ ၊ လ ငအဂၤါေရယ န) လကကမားစ ေစ ငမ ားမ ကေလားမ ား၏စ ဖတႈႏ နားအဆငႈႏင က ကညပါေစ။ အခ ကလကစ ရ ကမ ားက အငတ နကစ မ ကႈႏ http://www.cdc.gov/std/healthcomm/fact_sheets.htm တ င ရရ ႈႏ ငျပား (သ ႔) MPS လသ ားမ ားဖ ြ႔ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတကျမငမ ားေစေရား သငရ ားည နတမား ၏အျခ ားအဆငမ ား တ င ရ ေဖ ႈႏ ငသည။

ခ ြျခမားစ တျဖ မ စ ရငားဇယ ားမ ား

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ဇယ ားမ ားက ၾကညခ ငားျပား အခ ကလကမ ားက စ စညားခ ငားက သငခနားစ အတ က ျပငဆငျပား ယငားအခ ကလကမ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အတနားသ ႔ေအ ဖတခ ငားပါ။ ေန ကဆကတ ြေမားခ နားမ ားမ

Page 155: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 154 ဇ န ၂၀၁၅

Milwaukee ျမ ႕က ဘယလ အျပ မေတ ၊ ဘယလ သေဘ ထ ားေတ က လ ငမတဆငကားစကမ ျဖစတြျမ ႕မ ားမ နြပါတႈႏစခ တေစသလြ ဆ တြ ေမားခ နားမ ားေတ ပါ၀ငန ငပါတယ။ Milwaukee ျမ ႕က လေတ ေတ ေတ မ ားမ ားမ လ ငမတဆင ကားစကေရ ဂါျဖစပ ားမ ျမငမ ားေနတယဆ တ က သ ရ ေစဖ ႔ ဘ လ ႔ အေရားၾကားသလြ။

ပါားစပေျပ မ ားႈႏငအမနတရ ားမ ား ေလက ငခနားစ ရ က 1. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ပါားစပေျပ မ ားႈႏင အမနတရ ားမ ား ပေဟဠ က ေျဖခ ငားပါ။ အဖ ြ႔လ ကေျဖဆ ႈႏ ငျပား အေျဖမ ားအ ား

သငပ နားေပၚတ ငခ ေရားပါ။ အ ားလြ ားမသေဘ တညေသ အေျဖက မရသည ေမားခ နားမ ားအ ားလြ ားက ေန ကဆြ ားအေျဖရရ ရန ဆရ ႈႏင ေဆ ားေႈႏ ားျငငားခ နရမည။

2. ေလလ ရမည က လသ ားေရ ဂါ ၆ မ ား၊ ၇ မ ားက သငပ နားေပၚတ ငေရားပါ။ ေလလ ရမည က လသ ားေရ ဂါမ ားတ င ခလ မားဒယ ား၊ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ၊ဆစဖလစ၊လ ငအဂၤါၾက ကႈႏ ႔မ ား၊လ ငအဂၤါေရယ နမ ားႈႏင အ တခ အ ငဗ တ ႔ပါဝငသည။

3. ပါဝငရမည အေထ ေထ အခ ကလကက႑ငါားခ က လညားေဖ ျပပါ - ကားစကျခငား၊ေရ ဂါလကၡဏ မ ား၊က သျခငား၊က က ယျခငားႈႏင တ ဝနဝတရ ားမ ား။

4. က လသ ားေရ ဂါ အမ ား ၃၀ ေက ရ က ရြဖနရြခါ မ မ က ယက ကားစကမ မက က ယရန ယငားေရ ဂါမ ားအေၾက ငား သ သငသေလ ကသ ထ ားရန အေရားၾကားပါေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသ ႔ ရငားျပပါ။ သတငားေက ငားမ မ မ က ယက ကားစကမ မက က ယရန သ ထ ားသငသည အေထ ေထ အခ ကလကက႑ငါားမ ားသ ရ ျခငားျဖစသည။ ယငားတ ႔မ -

a. ကားစကျပန႔ပ ားျခငား- က လသ ားေရ ဂါသည တစဥားမတစဥားသ ႔ မညသ ႔ျပန႔ပ ားကားစကသနညား။ b. ေရ ဂါလကၡဏ မ ား - က လသ ားေရ ဂါရ မရ မညသ ႔ေျပ ႈႏ ငမလြ။ c. က ထြ ားမ ား - က လသ ားေရ ဂါအ ား မညသ ႔က သမလြ။ ယငားမ က သ၍ရပါသလ ား။ မက သပြထ ားပါက

ဘ ျဖစမညနညား။ d. က က ယတ ားဆားျခငား- က လသ ားေရ ဂါကားစကမ မ က က ယရန မညသ ႔လ ပႈႏ ငသနညား။ e. တ ၀နယမ ရ ျခငား - လအမ ားမ မ မ တ ငက လသ ားေရ ဂါရ ေၾက ငားသ ရ သ ားလ င ဘ လ ပသငသနညား။

5. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အဖ ြ႔ငယမ ားအျဖစခ ြထ တျပား က လသ ားေရ ဂါတစမ ားအေၾက ငား ပ စတ လ ပခ ငားပါ။ ၄ငတ ႔သည ဆ ငရ က လသ ားေရ ဂါအတ က လကကမားစ ေစ ငတစခ (သ ႔) အခ ကလကစ ရ ကတစခ ရရ မညျဖစျပား အေထ ေထ အခ ကလက က႑တစခ စႈႏငဆ ငသည ေမားခ နမ ား၏အေျဖပါေသ ပ စတ တစခ က ျပ လ ပရမည။

6. ယငားလကကမားစ ေစ င(သ ႔) အခ ကလကစ ရ ကမ က က ယမ (သ ႔) တ ဝနဝတရ ားႈႏငဆ ငသည အခ ကလကမ ားက တ က စ ေဖ ျပမ မရ ပါက ပ စတ တ ငေရားရန က ယပ ငအယအဆမ ားက အေက ငားဆြ ားၾက ားစ ားျပား ေတ ားယသငေၾက ငားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေျပ ျပပါ။

7. သငပရ သတမ ား၏ရငက ကမ ႈႏင မတညေသ ဌ န၏စြႈႏ နားမ ားႈႏင က ကညေစရန ပ စတ ၏က ငားက ငားက ကက ကရ ပပြ မ ား/စ သ ားမ ားအ ား အကန႔အသတရ ပါေစ။ (သမ ရ ားက အတနားမ ားအ ားသငရသညအခါ ေက ငားအ ပၾကားမ(သ ႔) မ ဘမ ားမ အခနားထြသ ႕ဝငလ သညအခါ ထ တလန႔မသ ားေအ င ပ စတ က ျပ လ ပရန လမားညႊနခ ကရ ရနလ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ေျပ ျပပါ။

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ပ စတ မ ားျပ လ ပရမည 1. အတနားအ ား အဖ ြ႔လ ကခ ြပါ။ တစဖ ြ႔စသည လ ပေဆ ငရမညက လသ ားေရ ဂါတစခ စအ ား ေရ ားခ ယရမည။ 2. အဖ ြ႔မ ားသ ႔ဇယ ားစ ရ ကမ ားႈႏင ေရ ငျခယေဘ ပငမ ားကမားေပားျပား ေက ငားသ ား/သတစဥားစသ ႔ သငေတ ရ

လကကမားစ ေစ င(သ ႔) အခ ကလကစ ရ ကမ ားက ကမားေပားပါ။ 3. ပ စတ ျပ လ ပရန အဖ ြ႔မ ားအ ား အခ န ၁၀-၁၅ မ နစခန႔ေပားပါ။ 4. ျပားပါက ျပ လ ပထ ားေသ ပ စတ မ ားအ ားျပခ ငားပါ။

Page 156: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 155 ဇ န ၂၀၁၅

ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ပ စတ မ ားက ျပသရမည 1. အဖ ြ႔တ ငားအ ား ၄ငားတ ႔ျပ လ ပထ ားေသ ပ စတ မ ားက ျပခ ငားျပား က လသ ား

ေရ ဂါကားစကျခငား၊ေရ ဂါလကၡဏ မ ား၊က သျခငား၊က က ယျခငားႈႏငတ ဝန ဝတရ ားမ ားႈႏငဆ ငသညေမားခ နားမ ား၏အေျဖမ ားက ျပခ ငားပါ။

2. အဖ ြ႔မ ားမ တငျပျပားပါက က လ သ ားေရ ဂါမ ား မညသ ႔ကားစကေၾက ငား ျပနလညသြ ားသပပါ။ က လသ ားေရ ဂါအမ ားစ ႈႏငပတသကျပား ေယဘယ ေဖ ျပခ ကတစခ ဥပမ က လသ ားေရ ဂါရ သႈႏင လ ငပ ငားထ ေတ ႔မ ေၾက င က လသ ားေရ ဂါမ ား ကားစကခြပြ မ ားအေၾက ငားက ေျပ ျပႈႏ ငမ ရ မရ ေမားျမနားပါ။ သငပ နားေပၚ၌ "ကားစကျပန႔ပ ားမ "ဆ သညစက ားလြ ားေဘားတ င ေယဘယ ေဖ ျပျခငားဆ သညအ ား ေရားပါ။ မတခ က- အ တခ အ ငဗ ပ ားႈႏင အသညားေရ ကအသ ားဝါ B တ ႔မ ေရ ဂါပ ားရ ေနေသ အပမ ားဖလယသြ ားစ ြျခငားမတဆင ကားစကေၾက ငားေဖ ျပပါ။

3. အဖ ြ႔အ ား က လသ ားေရ ဂါလကၡဏ မ ား၊က သမ မ ား၊က က ယမ ႈႏင တ ဝနဝတရ ားအပ ငားတ ႔ႈႏငပတသကျပား ၄ငားတ ႔ သ ရ ေလလ ထ ားသည မ ားအ ားေယဘယ ေဖ ျပခ ကေပားခ ငားပါ။ ယငားေယဘယ ေဖ ျပခ ကမ ားက သငပ နားေပၚတ ငခ ေရားပါ။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ မေဖ ျပပါလ င ေအ ကေဖ ျပပါ အခ ကလကမ ားမ အေရားၾကားေသ ေရဘယ ေဖ ျပခ ကမ ားက ထညသ ငားေဖ ျပေပားပါ။ ေရ ဂါလကၡဏ မ ား - လ ငအဂၤါမ ားအသ ငအျပင၊ခြစ ားမ ေျပ ငားလြျခငား(သ ႔) မမမနေသ လ ငအဂၤါမ ားမ အရညမ ားထ ကျခငားတ ႔သည က လသ ားေရဂါရ ေနေၾက ငား ညႊနျပေနျခငားျဖစသည။ဥပမ အန မ ား၊အဖ အက တမ ား၊အနက ကမ ား။ အခ ႕က လသ ားေရ ဂါမ ားသညေရ ဂါလကၡဏ မျပပြကားစကတတသည။ သ ႔ျဖစပါ၍ လ ငဆကဆြမ မ ားေသ သမ ားမ တစႈႏစတစၾက မ (သ ႔) ႈႏစဝကလ ငတစၾက မ ေဆားစစရန အၾကြျပ ထ ားပါသည။ က ထြ ားမ ား - မ မ တ ငကားစကေနျပဟ ထငေသ သတ ငားသည က သမ ခြယရန ေဆားခနား(သ ႔)ဆရ ဝနဆသ ႔ ခ ကျခငားသ ားသငသည။ ဆရ ဝနမညႊနၾက ားေသ ေဆားမ ားအ ားလြ ားက ေသ ကရနအေရားၾကားသည။ က က ယတ ားဆားျခငား- လ ငမ က စၥေရ ငၾကဉျခငားသည က လသ ားေရ ဂါအ ားရ ႈႏ နားျပည က က ယေပားေသ နညားလမားျဖစသည။ က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ ႈႏ ငမ အလ ားလ အ ားေလ နညားေစရန လ ငဆကဆြေဖ အေရအတ ကအ ား ကန႔သတျပား လ ငဆကဆြတ ငား ရ ဘ က နဒြ ားႈႏင သ ကပ ားသတေဆားအ ားသြ ားပါ။ က နဒြ ားမ ားရရ ႈႏ ငမည ေနရ မ ားက ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား စ ရငားေရားခ ခ ငားပါ။ တ ၀နယမ ရ ျခငား - က လသ ားေရ ဂါကားစကခြထ ားရေသ သတ ငားသည က သမ ခြယရန ဆရ ဝနဆသ ႔သ ားသငျပား မ မ လ ငဆကဆြေဖ အ ားအသ ေပားသငသည။ ေဆားစစရနႈႏင အျခ ားဝနေဆ ငမ မ ားအတ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား သ ားႈႏ ငေသ ေဆားခနားမ ားက စ ရငားျပ ပါ။

လ ပငနားစဥမ ားက အက ဉားခ ပေဖ ျပပါ 1. မညသညေရ ဂါလကၡဏ မ ဆားပားေည ငားက က ညႊနားသည၊မညသညက ဆစဖလစက ညႊနားသည(သ ႔)

မညသညေဆားကခလ မားဒားယ ားက က သေပားသညဆ ေသ က လသ ားေရ ဂါႈႏငပတသကသည အခ ကလကမ ားက အေသားစ တသ စရ မလ ေၾက ငား ရငားျပပါ။ ယငားသ ႔သ ရနမ ဆရ ဝန၏တ ဝနျဖစသည။မ

2. မ မ က ယက က က ယရန အခ ကငါားခ က မတမ ရနလ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေျပ ျပပါ။ ေရ ဂါကားစကထ ားေသ သတစေယ ကႈႏင အက က ယမပါပြလ ငဆကဆြ ျခငားသည

က လသ ားေရ ဂါအ ားကားစကေစႈႏ ငျပား လတစေယ ကတ င က လသ ားေရ ဂါရ မရ အျမြမသ ႈႏ ငပါ။

Page 157: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 156 ဇ န ၂၀၁၅

က နားမ ေနသညအခါ က ယခႈႏၶ ဘယလ ရ ေၾက ငားသတ မ ထ ားပါ။သ ႔မသ က လသ ားေရ ဂါအ ားညႊနျပသည ေျပ ငားလြမ မ ားက သ ႈႏ ငမညျဖစသည။ ထ ႔ျပင အခ ႕က လသ ားေရ ဂါမ ားမ လကၡဏ မျပသညအတ င လ ငဆကဆြမ မ ားေသ သမ ား ၆ လတစၾက မ ေဆားစစသငသည။

က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ားညႊနျပေသ ေျပ ငားလြမ မ ားက သတ မမ ပါက က သမ ခြယရန ဆရ ဝနဆ(သ ႔) ေဆားခနားသ ႔ သ ားဖ ႔လ သည။ က လသ ားေရ ဂါမ ားမ သဘ သ သမေပ ကပါ။ပ သ ဆ ားလ ႈႏ ငသည။

လ ငမဆကဆြပြေနျခငားသည ယငားအ ားက က ယရန အေက ငားဆြ ားပင။ က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ ႈႏ ငမ အလ ားလ အ ားေလ နညားေစရန လ ငဆကဆြေဖ အေရအတ ကအ ား ကန႔သတျပား လ ငဆကဆြတ ငား ရ ဘ က နဒြ ားႈႏင သ ကပ ားသတေဆားအ ားသြ ားပါ။

သငတ ငက လသ ားေရ ဂါရ ပါက ေဆားဝါားက သမ ခြယသငျပား လ ငဆကဆြေဖ (မ ား)အ ား အသ ေပားသငသည။ အျခ ားလ ပငနားစဥမ ား သငက နပ တ ခနားမအ ားသြ ားႈႏ ငပါက အငတ နကေပၚတ င ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား အခ ကလကမ ားရ ေဖ ရ တ က အေထ ကကျဖစေစရန လမားညႊန စ ရ ကထညေပားျပား TRAAP စစေဆားမ အ ားထညသ ငားေပားပါ။သ ႔မသ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည အငတ နကဝကဘဆ ကမ ား၏ တ က မ ႈႏင စ တခ ရမ တ ႔က ဆြ ားျဖတမ အ ား ေလက ငႈႏ ငမညျဖစသည။

Page 158: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 157 ဇ န ၂၀၁၅

၀ငစက နဆန လငယမ ား၏ လ ငပ ငားအျပ အမမ ားႈႏင ရလ ဒမ ား - ဝငစက နဆန က နားမ ေရားဝနေဆ ငမ မ ားဌ နႈႏင ဝငစက နဆန

လထ ညႊနၾက ားေရားဌ န၊ ဧျပလ ၂၀၁၁ ခ ႈႏစ ၊၂၀၀၀-၂၀၀၉ လ ငပ ငားဆ ငရ အမအက ငမ ား၊

လ ငမတဆငရရ ေရ ဂါမ ားႈႏငအ တခ အ ငဗ ပ ားကားစပမ ျဖစရပမ ားႈႏင ဆယေက သကအရ ယက ယဝနေဆ ငမ မ ားက႑သည

http://www.dhs.wisconsin.gov/aids-hiv/Stats/09YouthSexBehaviorUpdate.pdf မတဆင အေမရ ကနျပညေထ ငစ ၊ ဝငစက နဆနႈႏင

Milwaukee တ ႔တ င ဆယေက သကမ ား လ ငပ ငားအမအက ငမ ားႈႏငရလ ဒမ ားအေၾက ငား အခ ကလကမ ားက ပြပ ားေပားသည။

အေမရ ကနျပညေထ ငစ ရ ၅၀ ခ ေသ ျမ ႔ေတ နယန မ တမ ားၾက ားမ Milwaukee ဟ လဥားေရ တစသ နားလ င ခလ မားဒားယ ားဘကတားရားယ ားပ ား( က နား၈ဏနား ၁၃)နြ႔ ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ( မျပသထ ား) တ ႔က သယေဆ ငထ ားႈႏ နားနြ႔ပတသကျပား Memphis ျမ ႔ျပားလ င ဒ တ ယေနရ တ ငရ ေနပါတယ။ Milwaukee ရ ေန ကဆြ ားလ ငဆကဆြမ မ က နဒြ ားမသြ ားတြလငယ ၃၆ ရ ခ ငႈႏ နား (လ နခြေသ ၃ လ) လ ငဆကဆြမ မတ ငခင အရက သ ႔မဟ တ အျခ ားမားယစေဆား၀ါားမ ားသြ ားစ ြခြေသ လငယ ၁၈ ရ ခ ငႈႏ နား - အရကႈႏင အျခ ားမားယစေဆား၀ါမ ားသည အရကအေၾက ကတရ ားက ေလ နညားေစျပား ဆြ ားျဖတခ ကမနကနစ ခ ႈႏ ငမ က ထ ခ ကေစသည Milwaukee ရ ေယ က ၤ ားေလားေက ငားသ ား ၃၃ ရ ခ ငႈႏ နားဟ ဘ၀တ င လ ငဆကဆြတြအေဖ ၄ေယ က နြ႔ အထကရ ေၾက ငား သ ရ ရပါတယ။ ၀ငစက နဆင ႈႏင ႈႏ ငားယဥ လ င ၁၁ ရ ခ ငႈႏ နား ပ မ ားျပား အေမရ ကနျပညေထ ငစ တစခ လြ ားႈႏငယဥလ င ၁၆ ရ ခ ငန နားပ မ ားပါတယ။ သငမ လ ငဆကဆြေဖ မ ားေလ အ တခ အ ငဗ /လ ငမတဆငကားေသ ေရ ဂါမ ားရရ ႈႏ ငေလျဖစသည။ အေမရ ကနဖ ားအ ဖရ ကနလမ ားမ ားမ အျခ ားေက ငားသေက ငားသ ားလမ ားစ မ ားထက ကားစကေရ ဂါရ န ငတြ အလ ားအလ ရ ေစေသ အျပ အမမ ားရ တယလ ႔သ ရပါတယ။ Milwaukee မ ရ တြ အေမရ ကနဖ ားအ ဖရ ကနလမ ား ၄၄ ရ ခ ငႈႏ နားမ လကတငအမ ားသ ား ၁၉ ရ ခ ငႈႏ နားႈႏင ယဥလ င လ ငဆကဆြေဖ ၄ ေယ ကနြ႔ အထကပ ရ ပါတယ။

Page 159: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 158 ဇ န ၂၀၁၅

ျဗ တ သ က လမဘယ ကေနဒါ တ ငျပ လ ပခြေသ ၂၀၀၈ ခ ႈႏစ ေလလ မ အရ လ ငတစ တ၀ငစ ားေသ လငယမ ားဟ လ ငကြ စ တ၀ငစ ားေသ လငယမ ားထက က ယ၀နရေစမ တ င ပ ၍ ပါဝငပတသကေနေၾက ငား သ ရ ရပါတယ။ (အမ ားသမားငယမ ားက က ယ၀နရလ ျပား အမ ားသ ားငယမ ားက က ယ၀နရေစျခငားျဖစပါတယ) ဆယေက သကမ ားက ယ၀နရရ မ တ င ပါ၀ငပတသကမ ငယငယရ ယရ ယႈႏငလ ငပ ငားအေတ ႔အၾကြ ၊ လ ငဆကဆြေဖ မ ားျခငား၊ လ ငမဆကဆြမ အရက သ ႔မဟ တ အျခ ားမားယစေဆားဝါားမ ားသြ ားစ ြျခငားနြ႔ အက အက ယမြလ ငဆကဆြျခငားတ ႔ဟ က ယ၀နရရ ေစမ အလ ားလ ားေတ က ပ မ ားေစပါတယ။ လ ငစြ စ တဝငစ ားသႈႏင လ ငတစ တဝငစ ားသ လငယမ ားသည အျခ ားသကတရ ယတ လ ငက ြစ တဝငစ ားသမ ားထက က ယဝနရရ မ အလ ားလ ႈႏင က ယဝနရရ ေစမ အလ ားအလ ပ မ ားေၾက ငား အစရငခြသ ရ ရပါသည။ အရ ယတ အသကတ လ ငက ြစ တ၀ငစ ားသမ ားႈႏငႈႏ ငားစ လ င အမ ားသ ားဒ လ ငစ တ၀ငစ ားသမ ားႈႏင အမ ားသ ားလ ငတစ တ၀ငစ ားသမ ားက က ယ၀နရေစမ တ င ၃ ဆပ မ ပါ၀င ပတသပေနေၾက ငားေတ ႔ရသလ ပင အမ ားသမားလ ငတစ တဝငစ ားသမ ားႈႏင အမ ားသမားဒ လ ငစ တဝငစ ားသမ ားက က ယ၀နရရ မ တ င လ ငက ြစ တ၀ငစ ားသအမ ားသမားမ ားထက ၂ ဆ မ ၃ ဆထ ပ မ ပါ၀ငပတသကေနတယလ ႔ ဆ ပါတယ။ http://www.mcs.bc.ca/pdf/not_yet_equal_web.pdf လ ငဆကဆြမ ပြ စြတ ငားမ အ တခ အ ငဗ ရရ မ ႈႏ နားမတပါ။ ဤေအ ကပါဂရပဖမျပသတ ကေတ အက အက ယမပါပြ စအ မတဆငလ ငဆကဆြခြရတြျခငားဟ လ ငဆကဆြမ ပြ စြမ ားထြမ အတခ အ ငဗ ကားစကခြရဖ ႔ အလ ားလ အမ ားဆြ ားျဖစပါတယ။ မ နားမသ ားေမ ားဒါ ရေပါကမ ဆကဆြခြရတ ထက ၅ ဆ ပ ျမငပါတယ။ http://depts.washington.edu/hivaids/post/case5/fig1d.html

Page 160: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 159 ဇ န ၂၀၁၅

လ ငမတဆငေရ ဂါပ ားကားဆကမ စ ရငားဇယ ားမ ား ၀ငစက နဆန လငယမ ား၏ လ ငပ ငားအျပ အမမ ားႈႏင ရလ ဒမ ား - ဝငစက နဆန က နားမ ေရားဝနေဆ ငမ မ ားဌ နႈႏင ဝငစက နဆန လထ ညႊနၾက ားေရားဌ န၊ ဧျပလ ၂၀၁၁ ခ ႈႏစ ၊၂၀၀၀-၂၀၀၉ လ ငပ ငားဆ ငရ အမအက ငမ ား၊ လ ငမတဆငရရ ေရ ဂါမ ားႈႏငအ တခ အ ငဗ ပ ားကားစပမ ျဖစရပမ ားႈႏင ဆယေက သကအရ ယက ယဝနေဆ ငမ မ ားက႑သည http://www.dhs.wisconsin.gov/aids-hiv/Stats/09YouthSexBehaviorUpdate.pdf မတဆင အေမရ ကနျပညေထ ငစ ၊ ဝငစက နဆနႈႏင Milwaukee တ ႔တ င ဆယေက သကမ ား လ ငပ ငားအမအက ငမ ားႈႏငရလ ဒမ ားအေၾက ငား အခ ကလကမ ားက ပြပ ားေပားသည။

၀ငစက နဆနတ င အသက ၂၀ ေအ က လငယမ ားထြမ ၃၅ ရ ခ ငႈႏ နားမ လ ငမတဆငကားစကခြရေသ ေရ ဂါမ ားရ ေနေၾက ငား

သ ရ ရပါတယ။ အသက ၂၀ ႈႏင ၂၄ ႈႏစၾက ား လငယမ ားသည ယငားေရ ဂါျဖစေနတြျဖစရပမ ားထြမ ေန ကထပ ၃၇

ရ ခ ငႈႏ နားထြတ ငပါ၀ငေနပါတယ။

Page 161: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 160 ဇ န ၂၀၁၅

က နားဂဏနား ၁၁ မျပသေနတ ကေတ တစႈႏ ငငြလြ ားအတ ငားအ အရသ မက၊ ၀ငစက နဆန၊ Milwaukee စရငစ နြ႔ Milwaukee ျပငပရ

ျပညနယအတ ငားအတ မ ားအရပါ လငယမ ားတ င ခလ မားဒားယ ားေရ ဂါပ ားႈႏင ဆားပေည ငားက ေရ ဂါပ ားမ ား သယေဆ ငထ ားသညဟ

သ ရ ရသည ျဖစရပ တစသ နားလ င တ ကခ ကထ ားေသ န နားထ ားမ ားပြျဖစပါတယ။ Milwaukee စရငစ မ ရ ေနတြ

ခလ မားဒားယ ားေရ ဂါပ ားႈႏင ဆားပေည ငားက ေရ ဂါပ ားမ ား သယေဆ ငထ ားႈႏ နားဟ

အေမရ ကနျပညေထ ငစ တစခ လြ ားအတ ငားအတ ထက သြ ားဆပ မ ားျပား ၀ငစက နဆနျပညနယရြ႔က နေဒသမ ားထက၅ ဆနားပါားႈႏင ၁၁

ဆအထက အသားသားပ မ ားေၾက ငား သ ရ ရပါတယ။ ခလ မားဒားယ ားေရ ဂါပ ားဟ ဆားပေည ငားက ေရ ဂါပ ားထက ပ ျပန႔ႈႏ႔ြလ ယပါတယ။

Page 162: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 161 ဇ န ၂၀၁၅

က နားဂဏနား ၁၂ က လ ငမတဆင ကားစကတြ ေရ ဂါပ ားမ ား ျပန႔ႈႏြြမ က ျပသပါတယ။ လငယမ ားတ င ခလ မားဒားယ ားေရ ဂါပ ားႈႏင

ဆားပေည ငားက ေရ ဂါပ ားမ ား သယေဆ ငထ ားမ ျဖစရပမ ားရြ႕ သြ ားပြ ႈႏစပြ မ အမ ားသမားမ ားျဖစၾကတယလ ႔ သ ရပါတယ။ ျခ ားန ားစ ပြ

ဆစဖလစျဖစေနသအမ ားစ ကေတ အမ ားသ ားမ ားျဖစေနျပား အမ ားသ ားမ အမ ားသ ားသ ႔ လ ငတခ ငား ေရ ဂါကားစကမ တ င ဆစဖလစက

က န လ ငမကားစကေသ ေရ ဂါမ ားထက အမ ားဆြ ားျဖစေနပါတယ။

Page 163: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 162 ဇ န ၂၀၁၅

က နားဂဏနား ၁၅ မ ၂၀၀၀ မ ၂၀၀၈ အထ ၀ငစက နဆနရ လဥားေရ တစသ နားတ င ခလ မားဒားယ ားျဖစမ ႈႏ နားက လမ ား/မ ားႈႏ ယစ ျဖင ျပသေနပါတယ။ ၂၀၀၀ ႈႏင ၂၀၀၅ အတ ငား အေမရ ကနဖ ားအ ဖရ ကနလမ ားမ ား၏ ျဖစပ ားမ ႈႏ နားမ ႈႏစဆနားပါားျမငတကလ ခြျပား ၂၀၀၅ မ ၂၀၀၈ အတ ငား ျဖစပ ားမ ႈႏ နားမ အနညားငယ က ဆငားသ ားပါတယ။ ေျပ ငားလြမ မ ားမ ဟစစပနားနစလမ ားမ ားလညားအလ ားတျဖစပါတယ။ ၂၀၀၀ မ ၂၀၀၅ အတ ငား ျဖစပ ားမ ႈႏ နားမ ၂ ဆခန႔ျမငတကခြျပား ၂၀၀၅ ႈႏင ၂၀၀၈ အတ ငား ၂၃ ရ ခ ငႈႏ နားခန႔ က ဆငားခြပါတယ။ ၂၀၀၀ မ ၂၀၀၈ အတ ငား ယငားတ ႕နင အေမရ ကနဖ ားအႈႏၵ ယလမ ားမ ားက ၁၁ ရ ခ ငႈႏ နား ႈႏင အ ရ/ပစ ဖ တကၽ နားသ မ ားမ ၈ ရ ခ ငႈႏ နားခန႔ အသားသား အနညားငယ က ဆငားေနစဥတ င လျဖမ ားတ င ၂၃ ရ ခ ငႈႏ နားခန႔ ျဖစပ ားမ ႈႏ နားတကလ ခြသည။ ဒဂရပဖဟ ၾကားမ ားတြက ဟမ ေတ က လညား ျပသေပားပါတယ။ ၂၀၀၈ ခ ႈႏစတ င လျဖမ ား၏ ျဖစပ ားမ ႈႏ နားမ ားႈႏငယဥလ င အေမရ ကနဖ ားအ ဖရ ကနလမ ားမ ားတ င ျဖစပ ားမ ႈႏ နားမ ၁၃ ဆပ မ ားျပား အေမရ ကနဖ ားအႈႏ ၵယလမ ားမ ားတ င ၄ ဆပ မ ားျပား လကတငလမ ားမ ားတ င ၂ ဆ ပ မ ားပါတယ။ ဆားပေည ငားက ေရ ဂါ( မျပသထ ား) ျဖစပ ားႈႏ နားတ င လမ ားအလ ကက ဟမ မ ခလ မားဒားယ ားပ ားကားစကမ ႈႏ နားက ဟမ ထကပင ပ မ ားပါတယ။ အေမရ ကနဖ ားအ ဖရ ကနလမ ားမ ားတ င ယငားေရ ဂါကစကမ ႈႏ နားမ လျဖမ ားထက အဆ ၅၀ ခန႔ပ မ ားပါတယ။ အေမရ ကနဖ ားအ ႈႏၵ ယနြ႔ လကတငလမ ားမ ားမ ကားစကႈႏ နားကေတ လျဖမ ားထက ၇ ရ ခ ငႈႏ နားနြ႔ ၃ ရ ခ ငန နား အသသား ပ မ ားပါတယ။

Page 164: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 163 ဇ န ၂၀၁၅

ေျမပြ ဟ Milwaukee ျမ ႔စ တ ကက ဒနြပါတနြ႔ လငယမ ားမ ခလ မားဒားယ ား ျဖစပ ားမ ေတ က ျပသေနပါတယ။

စ တ ကက နြပါတေတ ျဖစတြ ၅၃၂၀၆၊ ၅၃၂၀၉၊ ၅၃၂၁၀ နြ႔ ၅၃၂၁၈ တ ႔တစခ စမ ၂၀၀၉ ခ ႈႏစအတ ငား ျဖစ၇ပ ၂၇၀ ထက

မနညားရ ခြပါတယ။

Page 165: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 164 ဇ န ၂၀၁၅

မညသည အမအက ငမ ားက ဆယေက သကမ ားအ ား လ ငမတဆင

ကားစကေသ ေရ ဂါမ ား/အ တခ အ ငဗ ႈႏင က ယဝနရရ မ အလ ားလ မ ားေစသလြ။

1. သတ ႔မ တစဥားတစေယ ကနြ႔ ေရရည ပြ မန ဆကဆြေရားထက လ ငဆကဆြဖကေတ ေျမ ကျမ ားစ ၊ အစဥလ က သ ႔မဟ တ တစခ နတညားမ ပြ အမ ားၾကားရ ေနႈႏ ငပါတယ။

2. သတ ႔ဟ အက က ယမြလ ငဆကဆြမ က ျပ လ ပဖ ႔ပ အလ ားအလ ရ ပါတယ။ 3. သတ ႔ဟ ကားစကဖ ႔အလ ားအလ ပ မ ားတြ ဆကဆြေဖ ေတ က ေရ ားခ ယတတပါတယ။

“သငလ ငပ ငားက နားမ ေရားက သငတ ၀နယဂရ စ ကမ မရ ဘားဆ လ င ဘယသက တ ၀နယဂရ စ ကေပားပါမလြ”

Page 166: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 165 ဇ န ၂၀၁၅

TRAAP စမားသပစစေဆားမ

1. အခ နက ကျခငား - အခ နႈႏင တစေျပားည အခ ကအလကမ ား ရရ ျခငား 1. သတငားအခ ကအလကက မညသည အခ နတ င ရရ သနညား။ 2. ဝကဘဆ ဒက အခ နႈႏင တစေျပားညျဖစေစရန မညမ ေစ စ တငသနညား။ 3. သင၏ အေၾက ငားအရ သည အခ နႈႏင တစေျပားညတငျပႈႏ ငေသ အေၾက ငားအရ မ ား

ျဖစပါသလ ား 2. အ ားထ ားႈႏ ငမ - သင၏ လ အပခ ကမ ားက ျဖညဆညားေပားႈႏ ငရနအတ က ရရ ေသ

သတငားအခ ကအလကမ ား၏ အေရားပါပြ 1. ဤအေၾက ငားအရ မ ားမ မညသ ႔ေသ သတငားအခ ကအလကမ ားက ရရ ပါသနညား။ 2. ဤရငားျမစမ ားပါ အေၾက ငားအရ မ ားသည အဓ က အယအဆမ ား ျဖစၾကပါသလ ား။

ဤအေၾက ငားအရ မ ားသည ဘကမ ျခငား ရ ပါသလ ား။ 3. ဤရငားျမစမ ားက ဖနတားေပားသသည သကဆ ငရ အခ ကအလကမ ား သ ႔မဟ တ

ခန႔မနားခ ကမ ားက ၾကညရ လ သမ ားအတ က ရညညႊနားက ားက ားခ ကမ ား သ ႔မဟ တ ရငားျမစမ ားက ေပားထ ားပါသလ ား။

3. လ ပပ ငခ င - အခ ကအလကမ ား ရရ ရ ရငားျမစ 1. ဤစ မ ားက ေရားသ သ ႔မဟ တ ဖနတားသမ မညသနညား။ 2. သကဆ ငသည ပည ရပဆ ငရ ေထ ကခြခ က လကမတမ ားမ အဘယနညား။ 3. မညသက ထ တေဝ၍ မညသက ပြပ ားကညသနညား။ 4. ယငားတ ႔သည န မညေက ငားရ ေသ ၊ ဂ ဏသ ကၡ ရ ေသ သမ ား ျဖစပါသလ ား။ 5. ဤအခ ကအလကမ ားက ျဖန႔ေဝျခငားျဖင ထ တေဝသသည မညသည အက ားအျမတက

ရရ မညနညား။ 6. ယငားႈႏင ပတသကသည ေၾက ျင မ ားက ဝကဘဆ ဒတ င တငထ ားပါသလ ား။

4. တ က မနကနမ - ရရ လ ေသ သတငားအခ ကအလကမ ား၏ အ ားထ ားရႈႏ ငမ ၊ မနကနမ ၊ တ က ေသခ မ 1. ဤအခ ကအလကမ ားက မညသညေနရ မ ရရ သနညား။ 2. ဤအခ ကအလကမ ား မနကနေၾက ငား မညသ ႔ အေထ ကအထ ား ျပႈႏ ငသနညား။ 3. ဤအခ ကအလကမ ားက စစေဆားသြ ားသပျခငား ရ ပါသလ ား။ 4. စ သ ားမ ားတ င အသြ ားျပ သည ပြ စြ၊ ေရားဟန၊ အ ေဘ မ ားသည ဘကလ ကျခငားမ ား

ရ ပါသလ ား။ သ ႔မဟ တ စ တခြစ ားခ ကမ ား၏ လႊမားမ ားမ မ လ တကငားပါသလ ား။ 5. စ လြ ားေပါငား၊ သဒၵါပ ငား သ ႔မဟ တ စ စစ ႐ ကႈႏငဆ ငသည အျခ ားေသ အမ ားမ ား ရ ပါသလ ား

5. ရညရ ယခ က/ ထငျမငသြ ားသပခ က 1. ဤအျခငားအရ သည လကေတ ႔ အခ ကအလကျဖစပါသလ ား။ သ ႔တညားမဟ တ ထငျမငခ က

တစခ သ ျဖစပါသလ ား။ 2. ဘကလ ကမ ရ ပါသလ ား။ 3. ဤစ ေရားသ/ ဖနတားသသည သငအ ား တစစြ တရ က ေရ ငားရန ႀက ားပမားျခငား ရ ပါသလ ား။

Page 167: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 166 ဇ န ၂၀၁၅

အမည _______________________ , _______________________, ______________________,

_______________________, ________________________, _______________________

TRAAP စစေဆားမ က နပ တ ခနား၏ တ ဝနမ ား

၁။ သငစမြက နားအတ က အခ ကလကမ ားရ ရန အငတ နကက သြ ားပါ။ ၂။ ပထမဥားစ အဆ ပါ ဝကဘဆ ဒမ ားက အသြ ားျပ ၍ စ ရငားတ ငေဖ ျပထ ားေသ အေၾက ငားအရ မ ားက အမနတကယ ဟ တမဟ တ စစေဆား သတမတပါ။ ဤဝကဘဆ ဒမ ားသည အမနတကယ အ ားထ ားရႈႏ ငမ ရ ၊ မရ က ဆြ ားျဖတရန TRAAP စစေဆားမ က အသြ ားျပ ပါ။

ဝစစက နဆင၏ AIDS/HIV အစအစဥက www.dhs.wisconsin.gov/aids-hiv/index.htm ဝကဘဆ ဒတ င ၾကညပါ။ ေရ ဂါမ ားထ နားခ ပေရားႈႏင က က ယေရား ဌ နမ ားက သ လ ပါက http://www.cdc.gov/hiv ဝကဘဆ ဒတ င ၾကညပါ။ အမ ားသ ား က က ယေရားဆ ငရ သတငားအခ ကအလကမ ားက နယက http://www.cdcnpin.org/scripts/ ဝကဘဆ ဒတ င ၾကညပါ။ ပါားစပျဖငလ ငဆကဆြျခငားႈႏငအ တခ အ ငဗ ဆ ငရ CDC http://www.cdc.gov/hiv/resources/qa/qa19.htm

၃။ က လသ ားေရ ဂါမ ားႈႏငဆ ငသည ေန ကထပဝကဘဆ ကႈႏစခ ရ ရန အငတ နကရ ေဖ ေရားအငဂ ငအ ား အသြ ားျပ ပါ။ ဝကဘဆ ဒ တစခ ခ ငားစအတ က TRAAP စစေဆားမ မ ားအ ား မညကြသ ႔ အသြ ားျပ ေၾက ငားက ေအ ကတ င ေဖ ျပပါ။

ဝကဘဆ ဒအမည။ ထ ဝကဘဆ ဒတ င အခ နႈႏင တစေျပားည ေဖ ျပျခငား ရ ပါသလ ား။ တငျပထ ားသည အေၾက ငားအရ မ ားသည သကဆ ငျခငား ရ ပါသလ ား။ ဤရငားျမစမ ားအ ားသည အ ားထ ားရႈႏ ငမ ရ ပါသလ ား။ ယငားတ ႔သည မနကန တ က ပါသလ ား။ ယငားတ ႔၏ ရညရ ယခ ကမ အဘယနညား။

ဝကဘဆ ဒအမည။ ထ ဝကဘဆ ဒတ င အခ နႈႏင တစေျပားည ေဖ ျပျခငား ရ ပါသလ ား။ တငျပထ ားသည အေၾက ငားအရ မ ားသည သကဆ ငျခငား ရ ပါသလ ား။ ဤရငားျမစမ ားအ ားသည အ ားထ ားရႈႏ ငမ ရ ပါသလ ား။ ယငားတ ႔သည မနကန တ က ပါသလ ား။ ယငားတ ႔၏ ရညရ ယခ ကမ အဘယနညား။

သငက လသ ားေရ ဂါအေၾက ငား အခ ကလကမ ားက မတတမားတငပါ။ ေရ ဂါလကၡဏ မ ား - က ထြ ားမ ား - က က ယတ ားဆားျခငား- တ ၀နယျခငား

Page 168: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 167 ဇ န ၂၀၁၅

"ပါားစပေျပ မ ားႈႏငအမနတရ ားမ ား ေလက ငခနားစ ရ က" အေျဖ 1. က နဒြ ားအ ားအေက ငားဆြ ားအသြ ားျပ နညားမ အေပၚမ ၾကပၾကပေလားဆ ြခ ပါ။ ပါားစပေျပ - သ ကရညအတ က ထ ပပ ငားတ ငေနရ လ တအနညားငယ ခ နထ ားပါ။ က နဒြ ားထ ပတ ငေနရ လ တပါေနပါက ၾကပၾကပေလားဆ ြခ ႈႏ ငသည။ 2. မ သ ားစ ဥားေရထ နားခ ပေရားေဆားခနားေတ နြ႔ ဆရ ဝနေတ ဆက က ယဝနတ ားေဆား မ ဘ ခ ငျပ ခ ကမပါပြ ရယန ငတယ။ အမနတရ ား - သငေဆားခနားတ ငသေႈႏၶတ ားရန မ ဘခ ငျပ ခ ကမလ အပပါ။ မညသမသငေဆားခနားလ သညက သ ဖ ႔မလ ပါ။ 3. လ ငတြမ သငမအဂၤါအတ ငားဖကသ ႔ တကယမဝငဘားဆ လ ငပင သငက ယဝနရႈႏ ငပါသည။ အမနတရ ား - မအဂၤါျပငပတ ငစ ေနေသ သ ကပ ားမ ားသည မအဂၤါတ ငားသ ႔ဝငလ ႈႏ ငျပား ဥသယျပ နထြသ ႔ ေရ ကလ ႈႏ ငပါတယ။ 4. သငလ ငဆကဆြသညအခါတ ငား က နဒြ ားအ ားမနမနကနကနအသြ ားျပ ျခငား သည အ တခ အ ငဗ အ ားက က ယရ တ င

ထ ေရ ကမ ရ သည။ အမနတရ ား - လ ငဆကဆြမ အ ားေရ ငရ ျခငားျပားလ င ယငားမ ေန ကထပအထ ေရ ကဆြ ား အ တခ အ ငဗ က က ယေရားနညားျဖစသည။ 5. သငဓမၼတ ေသ ားေပၚခ နက လမ လ ငဆကဆြရင က ယဝနရႈႏ ငပါတယ။ အမနတရ ား - ဓမၼတ လ ေနခ န မညသညအခ နတ ငမဆ သငက ယဝန ရႈႏ ငသည။အထားသျဖင ဓမၼတ လ ရကတ ေတ ငားျခငား သ မဟ တပြ မနမလ ျခငားမ ားရ ပါလ င က ယ၀နရႈႏ ငပါသည။ 6. တ ားေဆားမ ားသ အသြ ားျပ ျခငားသည က လသ ားေရ ဂါမ ား(STI)က က က ယေပားရ တ င ထ ေရ ကမ ရ သည။ ပါားစပေျပ - တ ားေဆားမ ားသည က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား မက က ယေပားပါ။ 7. လ ငဆကဆြျပားတ ငား မ နားမအဂၤါက ေရျဖငေဆားေၾက ျခငားဟ သ တပ ားမ ားက ေဆားထ တေပားမ ျဖစျပား

က ယ၀နေဆ ငရရ မ နြ႔ လ ငမတဆငကားစကခြရမ က တ ားဆားေပားပါတယ။ ပါားစပေျပ - မအဂၤါအ ားလ ငဆကဆြျပားေန က ေဆားေၾက ျခငားသည သ ကပ ားမ ားက ဥသ ျပ နတ ငားေရ ကေအ င လ ပရ ားေပားေနသကြသ ႔ျဖစသညအတ က က ယဝနရရနအလ ားလ ပ မ ားေစသည။ မအဂၤါအ ားေဆားေၾက ျခငားမ က လသ ားေရ ဂါက ျဖစေစသည အလ နေသားငယေသ ပ ားမႊ ားမ ားက မေသေစပါ။ 8. တ ားေဆားေသ ကသညေန႔မစ၍ သငအ ား က ယဝနရ ျခငားမ က က ယလ ကသည။ ပါားစပေျပ - ဆရ ဝနအမ ားမအၾကြျပ ထ ားသညမ တ ားေဆားစေသ ကျပားေန က ဓမၼတ ရ သစကဝ ငားတစပတျပညသညအထ လ ငမဆကဆြပြေနရန(သ ႔) ေန ကထပသေႈႏၶတ ားနညားလမားတစမ ားအ ား

Page 169: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 168 ဇ န ၂၀၁၅

အသြ ားျပ ရနျဖစသည။ ယငားအေစ ပ ငားက လေန ကပ ငားတ င သငဓမၼတ လ ေနသည အခ နအပါအဝင ေန႔တ ငားသငအ ားက ယဝနမရေအ ငက က ယထ ားသည။ 9. လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားဟ အ တခ အ ငဗ ကားစကခြရမ က ေရ ငရ ားဖ ႔ အထ ေရ ကဆြ ား နညားလမားျဖစတယ။ အမနတရ ား - လ ငမဆကဆြပြေနျခငားသည က ယဝန၊အ တခ အ ငဗ ႈႏင အျခ ားက လသ ား ေရ ဂါမ ားရရ မ အ ားေရ ငၾကဉရန စ တအခ ရဆြ ား၊အရ ားရငားဆြ ား၊ အထ ေရ ကဆြ ားနညားလမားျဖစသည။ 10. က နဒြ ားမ ားမနမနကနကနအသြ ားျပ သညအခါ အလ ယတကေပါကျပြျခငား၊ ယ စ မျခငား မရ သညအတ က ထ ေရ ကပါသည။ အမနတရ ား - က နားဒြ ားမ ားအ ား လ ငဆကဆြတ ငားအသြ ားျပ ျခငားသည အလ နထ ေရ ကမ ရ သည။ က နဒြ ားမ ားအ ား အပ၊ဗကဆလငားအဆတ ႔ႈႏင မထ ပါေစႈႏင။ထ ပါက ရ ဘ အ ားပ ကဆားေစျပား ေပါကျပြရန အလ ားလ မ ားပါသည။ 11. မားယစေဆားဝါားထ ားသ ငားရန ေဆားထ ားအပမ ားမ ေဝသြ ားစ ြျခငားသည အ တခ အ ငဗ ရရ ရန နညားလမားတစခ ျဖစသည။ အမနတရ ား - အ တခ အ ငဗ ရ ေနေသ ေသ ားသည ေဆားဖ ားအပတ ငက နခြႈႏ ငျပား ေန ကထပအသြ ားျပ သဆသ ႔ ေရ ကရ သ ားႈႏ ငသည။ 12. (သ ကရညပနားမလႊတခင)လ ငတြအ ား အခ နမဆ ြထ တႈႏ ငပါက က ယဝန အ ားက နားေသေပါကတ ားဆားႈႏ ငသည။ ပါားစပရ ဇဝင - လ ငတြေတ ငတငားေနစဉ သ ကရညမပနားထ တခင လ ငတြမသ ကရညၾကညေခၚ အရညၾကညတစမ ားက ထ တလႊတေနျပား ယငားအရညတ ငက ယဝနရႈႏ ငသည သ ကေက ငအလြ အေလ ကပါသည။ 13. သငတ ငက ယဝနရ ေနျပား အ တခ အ ငဗါလညားရ ေနပါက မေမ ားဖ ားခင သေႈႏၶသ ားသ ႔ဗ ငားရပစပ ားက

ကားစကေသႈႏ ငသသည။ အမနတရ ား - အ တခ အ ငဗ ပ ားသည သ ားအ မတ ငားမ သေႈႏၶသ ားသ ႔ကားႈႏ သည၊ (သ ႔) ေမ ားဖ ားေနစဉ(သ ႔)ႈႏ ႔တ ကေနစဉ ကေလားသ ႔ကားစကေစႈႏ ငသည။ သ ႔ေသ က ယဝနေဆ ငစဉေသ ကလ င ကေလားသ ႔ကားစကေစမည အလ ားလ နညားေစသည ေဆားဝါားမ ားရ ပါသည။

Page 170: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 169 ဇ န ၂၀၁၅

ၾက တငက က ယမ - ပါားစပေျပ မ ားႈႏင အမနတရ ားမ ား

လမားညႊနခ ကမ ား- အေျခအေနတစခ စတ ငားက ဖတျပား သငမနတယထငပါက ပထမအသ တ ေက လြေအ ကတ င T က ၀ ငားေပားျပား ပါစပေျပ လ ႔ထငပါက M က ၀ ငားေပားပါ။ ညႊနၾက ားမ မရရ ပြ ဒ တ ယအသ တ ေက လြေအ ကမ မညသညအမတအသ ားမ မလ ပပါနင။

1. က နဒြ ားအ ားအေက ငားဆြ ားအသြ ားျပ နညားမ အေပၚမၾကပၾကပေလားဆ ြခ ပါ။

2. မ သ ားစ ဥားေရထ နားခ ပေရားေဆားခနားေတ နြ႔ ဆရ ဝနေတ ဆက က ယဝနတ ားေဆား မ ဘ ခ ငျပ ခ ကမပါပြ ရယန ငတယ။

3. လ ငတြသည သငမအဂၤါအတ ငားဖကသ ႔ တကယ မဝငေရ ကေသ လညား သငရြ အမမ ားအဂၤါ

4. သငလ ငဆကဆြတ ငား ရ ဘ က နဒြ ားအ ား မနကနစ အသြ ားျပ ျခငားသည အ တခ အ ငဗ ကားစကမ က တ ားဆားရ မ အလ နထ ေရ ကပါတယ။

5. သငဓမၼတ ေသ ားေပၚခ နက လမ လ ငဆကဆြရင က ယဝနရႈႏ ငပါတယ။

6. က ယဝနတ ားေဆားမ ားက မ မ ဘ သ သြ ားစ ြမ ဟ လ ငမတဆငေရ ဂါကားစက (STI) က က က ယရ မ ထ ေရ ကမ ရ ပါတယ။

7. လ ငဆကဆြျပားတ ငား မ နားမအဂၤါက ေရျဖငေဆားေၾက ျခငားဟ သ တပ ားမ ားက ေဆားထ တေပားမ ျဖစျပား က ယ၀နေဆ ငရရ မ နြ႔ လ ငမတဆငကားစကခြရမ က တ ားဆားေပားပါတယ။

8. တ ားေဆားအ ား သငပထမစေသ ကသညေန႔မစ၍ က ယဝနတ ားဆားရ တ င တ ားေဆားသည ထ ေရ ကမ ရ သည။

9. လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားဟ အ တခ အ ငဗ ကားစကခြရမ က ေရ ငရ ားဖ ႔ အထ ေရ ကဆြ ား နညားလမားျဖစတယ။

10. က နဒြ ားက မနကနစ အသြ ားျပ တြအခါ က နဒြ ားဟ က ားပြ ယ စ မမလ ယတ ေၾက ငထ ေရ ကမ ရ ပါတယ။

11. မားယစေဆား၀ါားထ ားသ ငားရန ေဆားထ ားအပမ ားအ ား ေ၀မ ေပားျခငားဟ အ တခ အ ငဗ ကားစကဖ ႔

နညားလမားတစခ ျဖစတယ။

12. (သ တရညပနားမထ ကခင) သငလ ငတြအ ားအခ နမ ဆ ြထ တလ ကမယဆ လ င သငက ယဝနရရ မ က က နားေသေပါက တ ားဆားႈႏ ငမ ပါ။

13. တစစြ တစေယ ကက က ယဝနရရ သ ားျပား အ တခ အ ငဗ ကားစကခြေနရျပဆ လ င ကေလားအ ား မေမ ားခငမ ပြ ယငားဗ ငားရပစပ ားက ကေလားဆက ကားစကေစႈႏ ငပါတယ။

ပထမ အသ တ ဒ တ ယအသ တ

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T ျျျျျျျျျ M T

ျျျျျျျျျ M

T ျျျျျျျျျ M T

ျျျျျျျျျ M

T ျျျျျျျျျ M T

Page 171: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 170 ဇ န ၂၀၁၅

ၾက တငက က ယမ - ပါားစပေျပ မ ားႈႏင အမနတရ ားမ ားဆ ငရ အေျဖစ ရ ကမ ား

လမားညႊနခ ကမ ား- အေျခအေနတစခ စတ ငားက ဖတျပား သငမနတယထငပါက ပထမအသ တ ေက လြေအ ကတ င T က ၀ ငားေပားျပား ပါစပေျပ လ ႔ထငပါက M က ၀ ငားေပားပါ။ ညႊနၾက ားမ မရရ ပြ ဒ တ ယအသ တ ေက လြေအ ကမ မညသညအမတအသ ားမ မလ ပပါနင။

1. က နဒြ ားအ ားအေက ငားဆြ ားအသြ ားျပ နညားမ အေပၚမၾကပၾကပေလားဆ ြခ ပါ။

2. မ သ ားစ ဥားေရထ နားခ ပေရားေဆားခနားေတ နြ႔ ဆရ ဝနေတ ဆက က ယဝနတ ားေဆား မ ဘ ခ ငျပ ခ ကမပါပြ ရယန ငတယ။

3. လ ငတြမ သငမအဂၤါအတ ငားဖကသ ႔ တကယမဝငဘားဆ လ ငပင သငက ယဝနရႈႏ ငပါသည။

4. သငလ ငဆကဆြတ ငား ရ ဘ က နဒြ ားအ ား မနကနစ အသြ ားျပ ျခငားသည အ တခ အ ငဗ ကားစကမ က တ ားဆားရ မ အလ နထ ေရ ကပါတယ။

5. သငဓမၼတ ေသ ားေပၚခ နက လမ လ ငဆကဆြရင က ယဝနရႈႏ ငပါတယ။

6. က ယဝနတ ားေဆားမ ားက မ မ ဘ သ သြ ားစ ြမ ဟ လ ငမတဆငေရ ဂါကားစက (STI) က က က ယရ မ ထ ေရ ကမ ရ ပါတယ။

7. လ ငဆကဆြျပားတ ငား မ နားမအဂၤါက ေရျဖငေဆားေၾက ျခငားဟ သ တပ ားမ ားက ေဆားထ တေပားမ ျဖစျပား က ယ၀နေဆ ငရရ မ နြ႔ လ ငမတဆငကားစကခြရမ က တ ားဆားေပားပါတယ။

8. တ ားေဆားအ ား သငပထမစေသ ကသညေန႔မစ၍ က ယဝနတ ားဆားရ တ င တ ားေဆားသည ထ ေရ ကမ ရ သည။

9. လ ငမ က စၥေရ ငရ ားျခငားဟ အ တခ အ ငဗ ကားစကခြရမ က ေရ ငရ ားဖ ႔ အထ ေရ ကဆြ ား နညားလမားျဖစတယ။

10. က နဒြ ားက မနကနစ အသြ ားျပ တြအခါ က နဒြ ားဟ က ားပြ ယ စ မမလ ယတ ေၾက ငထ ေရ ကမ ရ ပါတယ။

11. မားယစေဆား၀ါားထ ားသ ငားရန ေဆားထ ားအပမ ားအ ား ေ၀မ ေပားျခငားဟ အ တခ အ ငဗ ကားစကဖ ႔

နညားလမားတစခ ျဖစတယ။

12. (သ တရညပနားမထ ကခင) သငလ ငတြအ ားအခ နမ ဆ ြထ တလ ကမယဆ လ င သငက ယဝနရရ မ က က နားေသေပါက တ ားဆားႈႏ ငမ ပါ။ တစစြ တစေယ ကက က ယဝနရရ သ ားျပား အ တခ အ ငဗ ကားစကခြေနရျပဆ လ င ကေလားအ ား မေမ ားခငမ ပြ

ယငားဗ ငားရပစပ ားက ကေလားဆက ကားစကေစႈႏ ငပါတယ။

ပထမအသ တ ဒ တ ယအသ တ

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T သ ႔မဟ တ M T သ ႔မဟ တ M

T ျျျျျျျျျ M T

ျျျျျျျျျ M

T ျျျျျျျျျ M T

ျျျျျျျျျ M

T ျျျျျျျျျ M T

ျျျျျျျျျ M

Page 172: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၄ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “က လသ ားေရ ဂါစ မြက နား”

စ မ ကႈႏ 171 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနား ေလက ငားခနား ၁၄ -

1. က လသ ားေရ ဂါမ ားအတ က က ထြ ားရ ေဖ မ ၏အေရားၾကားပြ အ ား ရငားျပမညေလ ။ 2. မညသညအခ နတ င အခမြ တ တတဆ တ က လသ ားေရ ဂါစစေဆားမ ႈႏငက သမ ခြယႈႏ ငသနညား။

Page 173: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 172 ဇ န ၂၀၁၅

အမ ားသ ား က နားမ ေရားႈႏင ပည ေရား စြႈႏ နားမ ား အထား အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၈ - အ ားေပားေထ ကခြျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည ပ ဂ လေရားဆ ငရ ျဖစေစ၊ မ သ ားစ အ ားျဖငျဖစေစ၊ လအမ ားတ ႔၏ က နားမ ေရားအတ က အ ားေပားေထ ကခြေပားႈႏ ငရနအတ ကသ႐ ပျပရမည။ ဒ တ ယအဆင အေလားေပားျခငား စြႈႏ နား ၁- အဓ ကက သည သေဘ တရ ားမ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားေၾက ျင က စၥႈႏင က နားမ ေရား ေက ငားမ န လ ေစရနေရ ဂါက က ယမ မ ားႈႏင စပလ ဥားသညအယအဆမ ားက န ားလညလ မမည။ စြႈႏ နား ၃ - အခ ကအလကမ ားအ ား ရယျခငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည က နားမ ေရားပ မ ေက ငားမ နလ ေစရန က နားမ ေရားေသခ ေက ငားမ နေရားဆ ငရ ဗဟ သ တအခ ကအလကမ ားႈႏင ထ တက နပစၥညားမ ား ႈႏင ဝနေဆ ငမ မ ားက ရယႈႏ ငပြ အ ား သရ ပၿပရမညၿဖစသည။ သငအေနျဖင သ ရ ရန လ အပသည အရ မ ား- သငယေလလ ေရား ရညမနားခ ကမ ား - ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသည-

အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေနေသ သမ ားႈႏငပတသကျပားတ က ေသ အျပ သေဘ ေဆ ငအခ ကလကမ ားက ေလလ ရန လ႔အဖ ြ႔စညားအ ား တ ကတ နားပါ။

အ တခ အ ငဗ ရ သအ ား စ န ပါ။ အ တခ အ ငဗ ကားစကခြရေသ လမ ားအ ား သညားခြန ားလညေပားရန တ ကတ နားပါ။

လ အပေသ ပစၥညားမ ား မ က ပနမ ားႈႏင ပ စတ ဘ တျပ ား ပါားစပေျပ မ ားႈႏင အမနတရ ားမ ားဆ ငရ အေျဖစ ရ ကမ ား “အ တခ အ ငဗ မ မ မ ဘဝအ ားမညသ ႔ေျပ ငားလြခြသလြ”ေလက ငခနားစ ရ က

ျခြ ငြ သြ ားသပျခငား ဤျဖစရပတ င အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေနေသ အတနားေဖ (မ ား)အ ား မ နားတားမ မ လကခြႈႏ ငမ ထ အစဉလ ကရ ေသ စ တအေျခမ ားမ ဉားတ င မ မ ရ ေနေသ ေနရ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ မ မ ဘ သ သြ ားသပရမညျဖစသည။ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ အ တခ အ ငဗ ရ ေနေသ သမ ားအတ က တ ကတ နား အ ားေပားမ ရ သမ ား ျဖစလ ဖ ႔ ဗ ဟ မ ားက လညား ပ ားေထ ငရမည။ လ ပထြ ားလ ပနညားမ ား

1. သငပ နားေပၚတ င ေရျပငည မ ဉတစေၾက ငားဆ ြပါ။ ဘယဘကတ င မ နားတားျခငား၊ျပားေန က လ စလ ရ ျခငား၊ျပားေန က သညခြျခငား၊ျပားေန ကတ င လကခြေပားျခငား စသျဖင။ ယငားမ မ နားတားမ မ ေျပ ငားလြလ ေသ စ တအေျခေနမ ဉားျဖစေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ရငားျပပါ။

2. ေအ ကပါေမားခ နားမ ားက တ န႔ျပနေရားသ ားရန ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား ေတ ငားဆ ပါ -

Page 174: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 173 ဇ န ၂၀၁၅

a. အ တခ အ ငဗ ရ သတစဥားက သငဘယလ ဆကဆြမညနညား။ သင ၄ငားက လကခြ မညေလ ၊ သညားခြ မညေလ ၊ လစလ ရ မညေလ ၊ မ နားတား မညေလ ။

b. သငအဘယေၾက င ယငားအတနားအစ ားထြမ ပါရသနညား။ c. သငတ င အ တခ အ ငဗ ရ လ မညဆ လ င မညသ ႔အဆကဆြခြလ ပါသနညား။

3. ေက ငားသေက ငားသ ားမ ား အဖ ြ႔လ က စ ေဝားပါ။ အဖ ြ႔အ ား အတနားအစ ားတစမ ားေပၚတ ငသ အ ရြ စ ကခ ငားရန (သ ႔) ေလားမ ားလြ ားတ ငအ ရြ စ ကခ ငားရနမ သငစ တၾက ကျဖစသည။ တ ဝနက အဖ ြ႔မ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ အ တခ အ ငဗ ျဖစေနသအ ား မ နားတား၊လစလ ရ ၊သညားခြ၊လကခြေပားမညပြ စြမ ားက စဉားစ ားျပား စက ပ တေပၚတ င ခ ေရားရမည။ အဖ ြ႔မ ားအ ား တစတနားလြ ားသ ႔ ၄ငားတ ႔ အယအဆမ ားက တငျပခ ငားပါ။ အဖ ြ႔လ ကတငျပပြ မ ားက ၾကညျပားေန က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေအ ကပါေမားခ နားမ ားက ေျဖဆ သငသည - “သငဤအတနားအစ ားထြမ ပြ ရ ေနဥားမ လ ား။” အဘယေၾက ငဆကရ လ သညႈႏငပတသကျပား အေၾက ငားျပခ ကေပားပါ။ ေက ငားသ ားတစဥားစဟ တစျဖညားျဖညားက ြျပ ားလ တြအခ ကေတ က လကခြလ ႈႏ ငတြ နညားလမားတစခ ထကပ ျပား စ ရငားျပ ေဖ ျပသငပါတယ။ ေက ငားသ ား/သမ "လကခြမ "အတနားအစ ားတ ငရ ေနျပားသ ားျဖစလ င ယငားအ ားပြ ေဖ ေပားမည ဥပမ မ ားစ ေဆ ငားေဖ ျပပါ။

4. ပါားစပရ ဇဝငမ ားႈႏင အခ ကလကစ ရ ကက ဖတျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အမနတရ ားေလ ၊စ တကားယဉေလ ဟ ေမားပါ။ ထ ႔ေန ကအေျဖအ ား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားသ ႔ ဖတျပပါ။

5. အဖ ြ႔လ ကတငျပမ မ ားက ၾကညျပားေန က အမနတရ ားႈႏင စ တကားယဉ စ ရ ကက ဖတျပား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ ေအ ကပါေမားခ နားမ ားက ေျဖဆ သငသည - “သငဤအတနားအစ ားထြမ ပြ ရ ေနဥားမ လ ား။” အဘယေၾက ငဆကရ လ သညႈႏငပတသကျပား အေၾက ငားျပခ ကေပားပါ။ ေက ငားသ/သ ားတစဥားစဟ တစျဖညားျဖညားက ြျပ ားလ တြအခ ကေတ က လကခြလ ႈႏ ငတြ နညားလမားတစခ ထကပ ျပား စ ရငားျပ ေဖ ျပသငပါတယ။ ေက ငားသ/သ ားမ "လကခြမ "အတနားအစ ားတ ငရ ေနျပားသ ားျဖစလ င ယငားအ ားပြ ေဖ ေပားမည ဥပမ မ ားစ ေဆ ငားေဖ ျပပါ။

6. “အ တခ အ ငဗ မ မ မ ဘဝအ ားမညသ ႔ေျပ ငားလြခြသလြ”ေလက ငခနားစ ရ က အ ားေက ငားသေက ငားသ ားမ ားက ျဖညစ ကခ ငားပါ။

ညႊနၾက ားခ က ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားအ ား အ တခ အ ငဗ /ေအအ ငဒအကစအေၾက ငား မ တဆကေပားျပားေန က ဤျဖစရပအ ား စတငပါ။ ယငားမ ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ အ တခ အ ငဗ ရ ေနေသ သမ ားအေပၚ ၄ငားတ ႔ထ ားရ ေသ သေဘ ထ ားမ ားႈႏင အျပ မမ ားက မ မ ဘ သ ျပနဆနားစစႈႏ ငေစမည လ ပေဆ ငခ ကတစခ ပငျဖစသည။ ဆနားစစျခငား စြနညားလမားမ ား အေျဖမ ားက ေအ ကပါအတ ငား စစဥထ ားသည။

1. “လကခြေပားမ စ တအေျခေနေျပ ငားလြမ သႈႏ နမ ဉား”ေပၚတ င သငမညသညေနရ ၌ရ ေၾက ငား မညမ ေက ငားေက ငား သ ရ ႈႏ ငခြပါသနညား။

2. “လကခြေပားမ စ တအေျခေနေျပ ငားလြမ သႈႏ နမ ဉား”ေပၚတ င သငေနရ တစခ ၌ရ ေနရသည အေၾက ငားရငားမ ားက မညမ ေက ငားေက ငား ခ ေရားႈႏ ငခြပါသနညား။

3. “လကခြေပားမ စ တအေျခေနေျပ ငားလြမ သႈႏ နမ ဉား”ေပၚတ င ေန ကတစေနရ သ ႔ ေရ႔ဆကတ ားရန အေထ ကကျပ မည ဗ ဟ မ ားက သငမညမ ေက ငားေက ငား ရ ေဖ ႈႏ ငခြသနညား။

Page 175: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 174 ဇ န ၂၀၁၅

အ တခ အ ငဗ ႈႏငပတသကေသ ပါားစပေျပ မ ားႈႏငအခ ကလကအမနမ ား လတစေယ ကမ အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေနေသ သႈႏငအတကစ ားျခငား(သ ႔) ေလက ငခနား အသြ ားေဆ ငပစၥညားမ ား မ ေဝသြ ားစ ြျခငားျဖင ကားစကႈႏ ငသည။ ပါားစပေျပ - ေခၽ ား(သ ႔)မ ကရညတ ႔ႈႏငထ မ ျခငားမ အ တခအ ငဗ ကားစကရေၾက ငား အေထ ကအထ ားမရ ပါ။ အ တခ အ ငဗ ရ ေသ သႈႏင နမားရ ြ႕ျခငားမ ကားစကႈႏ ငသည။ ပါားစပေျပ - ေပါေပါပါားပါားမ တျဖစေဆ ျဖစႈႏ တခမားပ တ နမားရ ြ႕ျခငား (သ ႔) “လမ ေရားအရ” နမားရ ြ႕ျခငားေၾက င အ တခ အ ငဗ ကားစကေစမည အလ ားလ မရ ပါ။ နမားရ ြ႕ျခငားမတဆင အ တခ အ ငဗ ကားစကသညသ ဓကမ ားမရ ေသ လညား ပါားစပဖ ငနမားသညအခါ(သ ႔)ပယပယနယနယနမားရ ြ႕ျခငားျပ သညအခါ ပါားစပတ ငထ ကေနေသ ေသ ားႈႏငထ ေတ ႔ျခငားမ ေရ ဂါကားစကႈႏ ငသည အလ ားလ ရ ေၾက ငား ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ သ ထ ားသငသည။ ေရ ဂါပ ားရ ေနသညသန ားမ ေလက ရရြ ျဖင အ တခ အ ငဗ မကားစကႈႏ ငပါ။ မနကနေသ အခ ကလက- သ ပၸြပည ရငမ ားႈႏင ေဆားဘကဆ ငရ ကၽ မားက ငသမ ားမ တညတည တ တညားေျပ ထ ားသညမ ျပငပပတဝနားက ငတ င အ တခ အ ငဗ ပ ားမရငသနႈႏ ငသျဖင ပတဝနားက ငေနရ ထ ငားခငားမ ားမ ကားစကႈႏ ငသညအလ ားလ မရ ဟ ဆ သည။ အ မသ ကမ တ(သ ႔)တြခါားလကက င၊ေရ ဂါကားစကသအ ားထ ေတ ႔မ ၊ေပ ႔ဖကမ ၊လကက ငျခငား(သ ႔) ပါားနမားျခငား(သ ႔) ေရ ဂါကားစကသႈႏင အစ ားေသ ကခ ကေယ ကမ ားက မ ေဝသြ ားစ ြျခငား စသညတ ႔မ အ တခ အ ငဗ မကားစကႈႏ ငပါ။ သေႈႏၶတ ားနညားလမားမ ားက အသြ ားျပ ပါက အ တခ အ ငဗ ရႈႏ ငသည။ မနကနေသ အခ ကလက- မအဂၤါဝအက မ ား၊ သ ားအ မေခါငားအက မ ား၊ေရျမ ပမ ား၊သ ကပ ား သတေဆားမ ား၊ဒပ -ပရ ဗ ရ ဟ မ နားထ ားေဆား၊အေရျပ ားထြထ ားသ ငားပစၥညား၊ (သ ႔) တ ားေဆားမ ားသညက ယဝနရရ မ အ ားတ ားဆားႈႏ ငေသ လညား လ ငမတဆင ကားစကေသ က လသ ားေရ ဂါမ ားက မတ ားဆားႈႏ ငပါ။ က နဒြ ားမ ားအသြ ားျပ ျခငားသည အ တခ အ ငဗ အ ား အျပညအဝတ ားဆား ေပားသည။ ပါားစပေျပ - ရ ဘ က နဒြ ားမ ား မနမနကနကနပြ မနအသြ ားျပ ျခငားသည အ တခ အ ငဗ ပ ားႈႏငက လသ ားေရ ဂါမ ား ရရ မ အလ ားလ က အလ န ေလ ၾကေစေသ လညား ရ ႈႏ နားျပညေတ မဟ တပါ။ လ ငမ က စၥအ ားလြ ားဝေရ ငရ ားျခငားသည အ တခ အ ငဗ အပါအဝင လ ငမျပန႔ပ ားေသ ကားစကမ မ ားအ ား တ ားဆားရန အေသခ ဆြ ားနညားပင။ ပါားစပမလ ငဆကဆြရြ ျဖင အ တခ အ ငဗ /ေအအ ငဒအကစရရ ရန အလ ားလ မရ ပါ။ ပါားစပေျပ - အမ ားသ ား(သ ႔)အမ ားသမားတစဥားႈႏင ပါားစပျဖငလ ငဆကဆြျခငားမ အ တခ အ ငဗ ကားစကႈႏ ငပါသည။ အ တခ အ ငဗ ပ ားက သမ ခြယေနေသ သသည မညသ႔က မဆ ဗ ငားရပစပ ားက လကဆငကမားေပားႈႏ ငသည။ မနကနေသ အခ ကလက- အ တခ အ ငဗ ေသ ကေဆားမ ားသည ေရ ဂါကားစကထ ားသမ ေရ ဂါပ ား ျပန႔ႈႏ႔႔ြမသ ားေအ င မလ ပေပားႈႏ ငပါ။ ျခငမ ားမ အ တခ အ ငဗ ပ ားကားစကႈႏ ငသည။ ပါားစပေျပ - အ တခ အ ငဗ သည ေသ ားမျပန႔ပ ားသညျဖစေသ ေၾက င လအမ ား သည ေသ ားစ ပေသ အငားဆကမ ားမ အ တခ အ ငဗ ကားစကႈႏ ငမညဟ စ ားရ မၾကပါသည။ သ ႔ေသ ျခငက ကမ ေၾက င ကားစကရသညဟ၍ အေထ ကအထ ားမရ ပါ --ေအအ ငဒအကျဖစပ ားမ မ ားျပား ျခငမ ားေပါမ ားေသ ေနရ မ ားတ ငပင ယငားျဖစရပမ ားမရ ပါ။ အငားဆကမ ားမက ကသညအခါ ၄ငားတ ႔ ေန ကဆြ ားက ကထ ားသညသ(သ ႔)တ ရ စ ၦနမ ားထြမ ေသ ားမ ားက အက ကခြရေသ သက ယထြသ ႔ ထ ားထညခ ငားမရ ပါ။ ထ ႔ျပင အငားဆကက ယထြတ င အ တခ အ ငဗ ပ ားသည အခ နအနညားငယမ သ အသကရငႈႏ ငသည။

Page 176: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 175 ဇ န ၂၀၁၅

မ မ လ ငဆကဆြေဖ တ င အ တခ အ ငဗ ရ မရ ဘယလ ေျပ ႈႏ ငမလြ။ ပါားစပေျပ - သငတ ငအ တခ အ ငဗ ရ ေနႈႏ ငျပား ႈႏစေပါငားမ ားစ ၾက ေအ င ေရ ဂါလကၡဏ မ ား မျပတတပါ။ သငလ ငဆကဆြေဖ ႈႏင သငတ င အ တခ အ ငဗ ရ မရ သ ရန တစခ တညားေသ နညားလမားမ ေဆားစစျခငားျဖစသည။ သင ပါားစပျဖငလ ငဆကဆြမ မ အ တခ အ ငဗ ပ ားမကားစကႈႏ ငပါ။ ပါားစပေျပ - ပါားစပျဖငလ ငဆကဆြျခငားမ အျခ ားလ ငဆကဆြသညပြ စြမ ားထက ေရ ဂါကားစကရန အလ ားလ ပ နညားသညမ အမနပငျဖစသည။ သ ႔ေသ အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေသ အမ ားသ ား(သ ႔) အမ ားသမားႈႏင ပါားစပျဖင လ ငဆကဆြပါက သငအ တခ အ ငဗ ကားစကႈႏ ငသည။ ပါားစပျဖငလ ငဆကဆြပါကလညား က နဒြ ားအျမြသြ ားပါ။

Page 177: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 176 ဇ န ၂၀၁၅

အ တခအ ငဗ ပ ားေၾက င မ မ ဘဝဘယလ ေျပ ငားလြခြရပါသလြ

1. ကၽ နေတ /မတ င အ တခ အ ငဗ ရ ခြပါက ေအ ကပါနညားလမားမ ားျဖင တ က ေသ ေဆားဖကဆ ငရ အခ ကလကမ ားက မညသ ႔ရယရမညနညား။

a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

2. ကၽ နေတ /မတ င အ တခ အ ငဗ ရ ေနပါက ကၽ နေတ /မသည မ မ လ ငဆကဆြေဖ ႈႏင ယခ ႈႏင အန ဂတတ င ျပ မေနထ ငပြ က ေျပ ငားလြျပငဆငမ မ ားလ ပရမညျဖစသည။

a. _____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

3. ကၽ နေတ /မတ င အ တခ အ ငဗ ရ ပါက ေအ ကပါပြ စြမ ားျဖင အႈႏရ ယျဖစေစႈႏ ငသည - a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

4. အ တခ အ ငဗ ရရသညအတ က အခကခြဆြ ားေသ ျပန မ - a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

5. ကၽ နေတ /မတ င အ တခ အ ငဗ ရ ခြပါက ကၽ နေတ /မဘဝသည ေအ ကပါ ပြ စြမ ားျဖင ေျပ ငားလြသ ားႈႏ ငပါသည။ a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

6. မ မ တ င အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေၾက ငား လအမ ားမ သ သ ားပါက ယငားတ ႔မ မညကြသ ႔ ျပ မမညဟ ထငသနညား။ a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________ c. ____________________________________________________________

7. မ မ တ င အ တခ အ ငဗ ပ ားရ ေၾက ငား လအမ ားမ သ သ ားပါက မ မ မ ဘယလ ျပ မမညဟ ထငသနညား။ a. ____________________________________________________________ b. ____________________________________________________________

____________________________________________________________

Page 178: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

သငခနားစ အမတစဥမ ား- ၁၅ Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား အဆင သတမတခ က- ၈ တနား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ “သငရ ားည နတမားအ ား လကခြျခငား”

စ မ ကႈႏ 177 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစျခငား ၈ တနား သငခနားစ ၁၅ -

1. အ တခ အ ငဗ /က လသ ားေရ ဂါရ သတစဥားႈႏင သ ကၽ မားျခငားသည သငဘဝအ ား မညကြသ ႔ ေျပ ငားလြေစခြေၾက ငား ရငားျပပါ။

2. အျခ ားသမ ားအ ား က ယဝနႈႏင က လသ ားေရ ဂါမ ားရရ မ အ ားက က ယ ျခငားႈႏင ပတသကျပား ပည ေပားရန နညားလမားမ ားက စ ေဆ ငားပါ။

ရငားျမစမ ား- ႈႏ ငငြလြ ားဆ ငရ လ ငပ ငားအသ ပည ေပားစြႈႏ နားမ ား(futureofsex.org) Sexedlibrary.org(ဗ ဒယ မ ားအတ က ဝကဘဆ ကမ ားက ၾကညပါ) Sexetc.org(ဆယေက သကမ ားအတ ကဆယေက သကမ ားမ ေရားသည) Answers.rutgers.edu Kidshealth.org Teenhealthandwellness.org Ppwi.org

Page 179: လူသ ားမ ား ဖ ြံ႕ၿဖ ားမ ...mps.milwaukee.k12.wi.us/MPS-English/CAO/Documents/Health-Educat… · သ ရွ လ သည့္ အေၾက င္ားအရ

ဆနားစစျခငား Milwaukee အစ ားရေက ငားမ ား လသ ားမ ား ဖ ြ႕ျဖ ားမ ႈႏင တ ားတက ျမငမ ားေစေရား အစအစဥ

စ မ ကႈႏ 178 ဇ န ၂၀၁၅

ဆနားစစေရားဆ ငရ လမားညႊနခ ကမ ား ဆနားစစျခငားမ ားက ဆရ မ ားသည ေက ငားသေက ငားသ ားမ ားမ သငခနားစ က မညမ လ ကႈႏ ငသညက ခန႔မနားရ တ င အကအညယရန အသ ြားျပ သငပါသည။ ပထမဆနားစစျခငားမ ဆနားစစမ မျပ လ ပမ/ျပ လ ပၿပားေန က ျဖစသည။ ေက ငားသ ားတ ငားက ထ ဆနားစစမ ေပားရနျဖစသည။ ဆနားစစမ မျပ လ ပမ/ျပ လ ပျပားေန ကသည ဆရ ၏ SLO အစ တအပ ငားအၿဖစအသြ ားခ ႈႏ ငသည။ ဆ႒မတနား အၾက /ျပားဆြ ားခ န အကြျဖတျခငားသည အ နလ ငားအကြျဖတျခငား ျဖစပါတယ။ mConnect ရ က နားမ ေရားပည ေပားစ မ ကႈႏ ျဖစသည https://mconnect.milwaukee.k12.wi.us/MPS-Intranet/Departments/cao/Curriculum-Instruction/PE--Wellness/Health-Education.htm သ ႔ဝငေရ ကၾကညရ ပါ။ ဆ ေဗားစစတမားမ လငခ က ရ ေတ ႔ေအ င စခ႐ ားက ေအ ကသ ႔ဆ ြခ ပါ။ သင HGD သငရ ားသငၾက ားေနစဥက လအတ ငား ေန ကထပသြ ားသပေၿဖဆ ခ က ႈႏစခ ထပပ ျပားၿဖညစ ကရမညၿဖစသည။ ထ ထပေလ ငားသြ ားသပေၿဖဆ ခ ကမ ားမ ပြ စြအရလ အပေသ သ ႔မဟ တ အက ဥားခ ဥားသြ ားသပခ ကမ ားၿဖစသည။ ဆရ ၊ ဆရ မမ ားသည သငအသြ ားျပ ေနသည ေအ ကပါသငခနားစ မ ားထြသ ႔ ထညသ ငားထ ားသည အကြျဖတျခငားအမ ားအျပ ားက စ ရငားသ ငားထ ားသည အကြျဖတမ မ ားက ျပငဆငသည- ေအ ကေဖ ျပပါ ဆနားစစခ ကမ ားျဖင စ ရငားျပ စ ထ ားသည- သငခနားစ ၃- မ မ က ယက တနဖ ားထ ားျခငား(သငခနားစ ၃ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၄- ေဆ ားေႈႏ ားရေအ င (သငခနားစ ၄ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၇- ေရရညရညမနားခ ကမ ားခ မတျခငား (သငခနားစ ၇ ၏ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၁၁- သေႈႏၶတ ားနညားလမားမ ား (သငခနားစ ၁၁ ေန ကဆြ ား စ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၁၃- က လသ ားေရ ဂါမ ားအ ား သ ရ လ ျခငား (သငခနားစ ၁၃ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၁၄- က လသ ားေရ ဂါ စမြက နား (သငခနားစ ၁၄ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ ) သငခနားစ ၁၅- “လကခြေပားမ စ တအေျခေနေျပ ငားလြမ သႈႏ နမ ဉား” (သငခနားစ ၁၅ ေန ကဆြ ားစ မ ကႈႏ )