Upload
tomamari
View
175
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
ԵՐԵՎԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ
ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ
ԴՊՐՈՑԸ
Եկենք հասկանանք, թե ինչպեսեն տարանջատել «երևակայություն »
և «ֆանտազիա» բառերը անտիկժամանակվա փիլիսոփաները ևժամանակակից գիտնականները:
Իհարկե, Արիստոտելից մինչև
սուրբ Օգոստիանոս
«երևակայությունը»«ֆանտազիայից»
տարբերելու համար երկու բառ
չունեին :
Միայն 18 –րդ դարում …
Վոլֆի մոտ հանդի-
պեցինք
• անցած տպավորությունների մտովի
վերարտադրումը երևակայելու
հատկությունից տարբերելու առաջին
փորձը:
• Որը սկզբնական տպավորությունների
վերլուծության և համադրության
միջոցով «միանգամայն նոր
կառույցների ստեղծումն է»:
«Երևակայոևթյան» և«ֆանտազիայի»
վերջնականտարանջատման համար
պարտական ենք
Հեգելին
• երևակայությամբ օժտված
ուղեղը միայն վերարտադրում
է, իսկ ֆանտազիայով
օժտվածը` ստեղծագործում
Ուշադրությանն ու մտապահելուն շատ
ավելի մեծ նախապատվություն է տրվում, քան
երևակայությանը: Մինչ այժմ էլ օրինակելի
աշակերտ են համարվում նրանք, ովքեր
ունեն ուշադիր լինելու և մանրամասն
մտապահելու կարողություն:
Գոյություն ունի երևակայության երկու ձև`
վերարտադրողական և կառուցողական:
Մարդկանց բաժանեցին երկու
խմբի.ստեղծագործական ֆանտազիա ունեցող
պոետիկներ ` «նկարիչներ» և ոմն մեխանիկի
նմանվող միջակների, որոնց երևակայությունը
գործնական խնդիրների շրջանակներից դուրս
չի գալիս:
Էլեմիր Զոլան
իր
«Ստեղծագործա
բար
երևակայելու
պատմության»
մեջ
առանձնացրել է
•երևակայությունն ու ստեղծագործաբար
երևակայելը: Առաջինն իրականության մեջ և
նրա հիման վրա է կառուցվում, երկրորդը`
ինչքան ուժ ունի` իրականից շեղվում է:
Լ.Ս.Վիգոդսկին իր
աշխատության մեջ նշել է,
• որ ստեղծագործական ջիղ ունեն բոլորը` թե
գիտնականները, թ’ե ճարտարագետը: Այն
պետք է բոլորին. Ի վերջո դա առօրյա
կյանքում է պետք:
ըստ ՄարթաՖատտորիիհետազոտութ
յունների
• Այն ակտիվ պրպտող մտածելակերպ է: Այնտեղորտեղ ուրիշներին թվում է,թե պատրաստիպատասխան կա, այս մարդիկ պրոբլեմներըտեսնում են, երբ մյուսների աչքին վտանգներ եներևում , նրանք զգում են իրենց `ձուկը ջրում, ոչմեկից կախում չունեն, որոշում-ներ կայացնում ենինքնուրույն: Այս բոլոր հատկությունները
• ստեղծագործական գործնթացում է դրսևորվում:
Այդ գործնթացը ուրախ, խաղային է ,միշտանգամ, եթե խոսքը վերաբերվում է << չորմաթեմատիկային>>:
Մարթա Ֆատտորիննաև ասել է
• ցանկացած մարդ կարող է«ստեղծագործական անհատ»
լինել, եթե չի ապրում բռնատիրականմիջավայրում:
• Չէ? որ հնարավոր է
դաստիարակության մի
համակարգ, որը
ստեղծագործության սաղմեր է
ներարկում և զարգացնում
«Կոորպորացիոնեէդուկատիվա»
շարժման մասնակիցուսուցիչները ևս եկանայս եզրահանգմանը
• ստեղծել այնպիսի դպրոց, որ
նպաստի ստեղծագործական
մտածողության զարգացմանը :
Ստեղծագործության մասին խոսոլիս
ոչ միայն առանձին առարկաներն
նկատի ունենալ, այլ դպրոցը
ամբողջությամբ վերցրած կրթական
համակարգը
Անցյալում ստեղծագործության մասին խոսում էինմիայն այսպես կոչված գործունեությանգեղարվեստական ձևերի և խաղեի հետ կապված:
Միգուցե պատճառը հակահումանիստականհասարակարգ էր, որի գլխավոր նպատակը մարդկանինստեղծագործական ներուժի ճնշումն էր:
Հիշենք առաջինը
«գեղագիտական
դաստիարակութ
յան»մասին խոսք
բացած Շիլլերին
• Մարդը լոկ այն ժամանակ է խաղում, երբ
բառիս լիակատար իմաստով մարդ է, և նա
իրոք բառիս լիակատար իմաստով մարդ է
, եթե խաղում է:
Այսպիսի արմատական գաղափարներփնտրելիս, մոտ 200 տարի կցատկենք և կհասնենք…
Հերբերտ Ռիդիթեզին
• Միայն գեղարվեստականգործունեությունը կարող էերեխային լիարժեք փորձ տալ ևնրա զարգացմանընպաստել:Տրամաբանականմտածողության զարգացմանհամար կարիք չկաերևակայությունը զոհել: Ճիշտհակառակը:
Իսկ ուսուցիչները? Ինչ դեր ունեն նրանք?
<<կոորպորացիոնեէդուկատիվա>>
շարժման մեջ նշվումէ
• ուսուցիչները «ոգեշնչողի» դերում պետք
է լինեն ,ստեղծագործելը խթանողի:
Այստեղ միակ առարկան կյանքն
է, իրականությունը, իր բոլոր
տեսանկյուններով:Սկսած դպրոցական
կոլեկտիվից, միասին ապրելու և
աշխատելու հմտությունից: այս
դեպքում, երեխան մշակույթը և ուրիշ
արժեքներ «սպառողը» չէ, այլ
«ստեղծողը»,«արարողը»
Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքր երևակայություն է հարկավոր:
Այսօր էլ, դպրոցի վաղվա օրը տեսնելու համար ոչ փոքրերևակայություն է հարկավոր: