, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 - tamgiaodongnguyen.com · quaû töû rieâng, Thaày seõ ban pheùp maàu roài chia ra moãi ñöùa moät quaû ñem veà hieán leã giao

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 1

Trong soá naøy: Trang

Thaùnh giaùo: Ñaøn Giao thöøa .................................................. 2

Töôûng nieäm coâng ñöùc cuûa Chuùa Gieâ-Su Ki-Toâ (Chí Tín) ... 9

Chuù Beù Naêm Môùi (Ellen Robena Field - Hueä Khaûi) ........ 18

Tam Giaùo ñoàng nguyeân (Ngoïc Hueä Chôn) ........................ 21

Truyeän ñaïo: Vi Dieäu tyø khöu ni ......................................... 33

Phöông thuoác trò beänh Tieåu Ñöôøng .................................... 41

Gia truyeàn (A Family’s Legacy) ........................................ 44

Thoâng baïch in “Phaùp Baûo Taâm Kinh” ............................... 48

Tröôùc theàm Xuaân Kyû Söûu 2009, Thieân Lyù Böûu Toøa kính chuùc Quyù Ñaïo tröôûng, Chöùc saéc, Chöùc vieäc, Ñaïo taâm, Ñaïo höõu moät naêm môùi haïnh phuùc, an khang, thònh vöôïng, vaïn söï kieát töôøng trong hoàng aân cuûa Thaày Meï vaø caùc Ñaáng Thieâng Lieâng.

Teát tôùi, Teát queâ höông, nhaân nghóa tình thöông: quaø chuùc Teát; Xuaân veà, Xuaân ñaïo phaùp, tu coâng laäp ñöùc: leã möøng Xuaân.

(Caâu ñoái Teát cuûa Nguyeãn Thieän Tranh, WA)

2 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009

ÑAØN GIAO THÖØA Cô Quan Phoå Thoâng Giaùo Lyù Cao Ñaøi Giaùo Vieät Nam

Hôïi thôøi, 30 thaùng Chaïp Quyù Söûu (22-01-1974) * * * * *

THI Tröôùc theàm naêm môùi ñoùn xuaân sang, Möøng chuùc ñeä huynh ñöôïc thoï traøng, Chuùc teát chò em vaø caùc chaùu, Ngaøy xuaân troïn höôûng phöôùc aân ban.

Ñoâ Thoáng Quaûn Ñòa Thaàn nguyeân Minh Tra Cô Quan Phoå Thoâng Giaùo Lyù. Chaøo chö Thieân aân söù maïng. Chaøo möøng chö huynh tyû, ñeä muoäi vaø caùc em thanh thieáu nieân. Baûn Thaàn thöøa lònh Ñöùc Giaùo Toâng Ñaïi Ñaïo ñeán tröôùc baùo ñaøn. Chö Thieân aân cuøng chö ñaïo taâm nam nöõ haõy chuaån bò tieáp röôùc Ñöùc Chí Toân giaù laâm vaø chö Phaät Tieân, Tieàn Khai Ñaïi Ñaïo. Chö vò seõ höôûng ñöôïc hoàng aân tröôùc leã giao thöøa. Vaäy nhò vò Chöôûng Nghieâm Phaùp Quaân hoan hyû saép baøy ly taùch ñeå san seû cuøng chö Tieàn Boái chuoác röôïu möøng xuaân.

Haõy saép xeáp ñaøn tieàn nghieâm chænh. Caùc anh chò lôùn haõy ngoài xích leân treân cho caùc em nhoû ngoài laïi ñaøng hoaøng ngay thaúng. (...) Phaän söï ñaõ xong, Baûn Thaàn xin chaøo chung taát caû chö Thieân aân vaø chö ñeä muoäi, huynh tyû Cô Quan. Baûn Thaàn lui.

TIEÁP ÑIEÅN THI

Baïch Ngoïc truyeàn ban lònh giaùng traàn, Haïc chaàu, phuïng muùa tröôùc ñaøn xuaân, Ñoàng taâm thaønh kính ñoàng nghinh tieáp, Töû ñeä vui möøng höôûng phöôùc aân.


Baïch Haïc Ñoàng Töû. Tieåu Thaùnh chaøo chö Thieân aân söù maïng, chaøo chö lieät vò ñaøn tieàn. Tieåu Thaùnh vaâng lònh ñeán baùo ñaøn. Chö Thieân aân cuøng chö lieät vò thaønh taâm haønh ñaïi leã nghinh tieáp Ñöùc Töø Phuï. Tieåu Thaùnh chaøo chung. Xin xuaát ngoaïi öùng haàu.

(TIEÁP ÑIEÅN) THI

Moät ñöùc Huyeàn Thieân hoùa vaïn loaøi, Thaâu taøng sinh tröôûng luaät vaàn xoay, Phaät Tieân, Thaàn Thaùnh ñeàu do bôûi, Dieäu hieäp Thieân cô ôû coõi naøy.

Ngoïc Hoaøng Thöôïng Ñeá kim vieát Cao Ñaøi giaùo ñaïo Nam phöông. Thaày caùc con. Thaày möøng caùc con.

Hoâm nay Thaày cuøng chö Phaät Tieân ñeán traàn gian tröôùc giôø giao thöøa ñeå ban hoàng aân cho caùc con ñoàng höôûng moät muøa xuaân vui töôi ñaïo ñöùc. Thaày mieãn leã. Caùc con ñoàng an toïa.

Hôõi caùc con! Xuaân haï thu ñoâng, boán muøa thay ñoåi, thôøi tieát ñieàu hoøa cho vaïn vaät sanh tröôûng thaâu taøng. Moãi muøa ñeàu mang ñeán cho vaïn vaät moät coâng naêng höõu hieäu ñeå tieán hoùa, nhöng sao caùc con chæ löu yù moãi moät muøa xuaân? Heã moãi ñoä xuaân veà laø caùc con lôùn nhoû taát taû lieäu lo, naøo thay cuõ ñoåi môùi, naøo leã loäc nghinh xuaân, cuøng nhau vui vaày chuùc tuïng. Coù phaûi chaêng ñaây laø moät öôùc leä ngaøn xöa ñeå laïi cho caùc con, hay noù coù yù nghóa huyeàn nhieäm naøo khaùc ñeå caùc con phaûi quan taâm löu yù? Neáu coù, vaø caùc con ñaõ hieåu, thì leã giao thöøa nghinh xuaân môùi ñuû ñaày yù vò, vaø caùc con môùi höôûng troïn aân xuaân ñaïo ñöùc cuûa Thaày ban. Con oâi!

THI BAØI Xuaân Taïo vaät ñieåm toâ vaïn vaät, Xuaân thieân nhieân hoøa phaùc hoàn nhieân,


Xuaân, xuaân, xuaân ñeán tröôùc theàm, Thöôûng xuaân con hôõi lyù huyeàn coù hay? Laø moät trong tam taøi ñònh vò, Laø muoân trong moät lyù nhöùt nguyeân, Con oâi! Phuù baåm do Thieân, Maùy linh Taïo Hoùa ban truyeàn cho con. Coù vuõ truï soâng non goàm ñuû, Coù hình haøi rieâng thuù kieàn khoân, Coù xuaân baát dieät tröôøng toàn, Cho vaøo theá haï chieâu hoàn vaïn sanh. Moät söù maïng Thaày daønh hai ngoõ, Moät ra ñi, moät trôû laïi Thaày, Duø cho nam baéc, ñoâng taây, Coå kim nhôn vaät do Thaày ñònh phaân. Con nhôù chaêng thôøi xuaân thô aáu, Moät thôøi xuaân hoøa taáu thieân nhieân, Traêm naêm chöa haún kieáp duyeân, Soáng nhö Baønh Toå naøo rieâng yù Thaày. Cöù moãi ñoä traàn naøy xuaân ñeán, Laø chu trình ñònh meänh dieät sanh, Haï, thu, ñoâng aáy Trôøi daønh, Cho loaøi nhoû nhít hoùa sanh kòp kyø. Rieâng nhôn loaïi naêng tri voán saün, Moät muøa xuaân taát thaéng huy hoaøng, Saù chi haï tröôûng ñoâng taøng, Cung Trôøi ba saùu thanh nhaøn thöôûng xuaân. Vì vaät duïc, quaû nhaân keát caáu, Bôûi xa nguoàn, laïc daáu quaøy chôn, Möa thu naéng haï bao laàn, Kim thaân laïi hoùa phaøm thaân ñoïa ñaøy. Kyø aân xaù Thaày khai chaùnh phaùp, Môû roäng ñöôøng thaâu naïp thieän duyeân, Soâng meâ saün baùt nhaõ thuyeàn,


Khoân ngoan cöûa Thaùnh nhaø Tieân trôû veà. Xuaân Giaùp Daàn moïi beà saép ñaët, Haï, thu, ñoâng chuaån taéc y haønh, Caùc con giöõ troïn chí thaønh, Voâ tö voâ kyû Thaày daønh hoàng aân.

Xuaân Giaùp Daàn cuõng nhö bao nhieâu muøa xuaân ñaõ qua, daàu theá ñaïo ñoåi thay, con vui hay buoàn, thì xuaân vaãn ñeán vôùi caùc con. Vaäy, moãi con haõy doïn thaân taâm trong saïch hoøa vôùi lyù huyeàn nhieäm cuûa xuaân môùi troïn höôûng ñöôïc muøa xuaân ñeán cuûa vaïn vaät.

Hôõi caùc con! Ñaïi Ñaïo laø beán khôûi nguyeân cuûa caùc con, cuõng nhö xuaân laø ñöùc nguyeân cuûa vaïn vaät.

Kìa con! Coân truøng thaûo moäc ñeàu thaâu taøng aån naáp töø tieát ñoâng thieân chôø ñôïi ñuû tam döông maø sanh soâi vuøng daäy. Coøn caùc con, Thaày ñaõ ban cho moãi ñöùa moät muøa xuaân baát taän töï khôûi nguyeân. Con haõy nhôù laïi, tìm laïi, ñeå nuoâi döôõng tinh ba, thaâu taøng tuù khí, tích tröõ cho ñaày ñuû. Ñeán thôøi chaùnh khí hoøa quang, con cuõng sanh soâi, vuøng daäy, taïo cho mình caûnh nieát baøn cöïc laïc, khoûi vaøo trong chu trình ngaén nguûi cuûa traàn gian.

Töø beán khôûi nguyeân, con ra ñi vöông moät söù maïng trong hai ñoaïn ñöôøng: moät ñem Ñaïi Ñaïo laäp ñôøi, hai trôû veà vôùi Ñaïi Ñaïo. Caùc con laø nhöõng chöùc saéc, tín ñoà, chöùc vieäc cuûa Thaày. Thaày nhaéc nhôû caùc con neân thöông yeâu nhau, dìu daét nhau treân ñöôøng tu hoïc, ñeå hoaøn thaønh söù maïng phoå ñoä Kyø Ba. Quyeàn phaùp ñaïo töø toøa thaùnh, hoäi thaùnh, thaùnh thaát, thaùnh tònh, moãi ngöôøi Thieân aân chöùc saéc, daàu lôùn daàu nhoû, haõy gìn giöõ cho xöùng ñaùng nghieâm minh. Quyeàn phaùp ñaïo laø tình thöông vaø söï soáng. Coù naém ñöôïc quyeàn phaùp thì Ñaïo môùi hoaèng khai; coù tình thöông, söï soáng môùi hoøa bình an laïc. Ñoù laø ñieàu kieän duy nhaát ñeå con trôû veà beán khôûi nguyeân Ñaïi Ñaïo, veà cuøng Thaày.


Hoâm nay, Thaày khoâng daïy theâm caùc con ñieàu naøo. Caùc con haõy hoaøn thaønh huaán lònh Thaày ñaõ ban maáy muøa xuaân qua. Thaày chæ nhaéc laïi lôøi caên daën: Caùc con haõy thöông yeâu keû gheùt con môùi gaàn Thaày ñöôïc. Thaày seõ cho chö Tieàn Boái Khai Ñaïo yeán aåm vôùi caùc con. Caùc con coù daønh moät maâm quaû töû rieâng, Thaày seõ ban pheùp maàu roài chia ra moãi ñöùa moät quaû ñem veà hieán leã giao thöøa. Ñoù laø loäc keát quaû cuûa Thaày ban. Haõy ñeå ngay treân baøn, Thaày ñaõ ban ôn. Coøn röôïu nöõa caùc con. Röôïu naøy moät chuùt nöõa caùc con seõ laøm leã ñaõi caùc anh con, caùc con vui veû höôûng muøa xuaân môùi. Thaày ban ôn cho caùc con boä phaän Hieäp Thieân Ñaøi ñaõ haønh troøn söù maïng thoâng coâng. Thaày ban ôn laønh taát caû caùc con nam nöõ. Caùc con thaønh taâm tieáp caùc anh con. Thaày hoài cung. Thaêng.

TIEÁP ÑIEÅN THI

Hoäi hieäp ñaøn Tieàn ñoùn chuùa xuaân, Giao thöøa Khai buùt taû thô thaàn. Ñeà caâu Ñaïi nghieäp thieân nieân thoï, Hoïa neùt Ñaïo maàu nhöït nhöït taân. Ly röôïu chuùc möøng ta kính chuùc, Chung traø xuaân thaém baïn vui xuaân. Chu trình Giaùp moái xuaân qua laïi, Söûu khöù, Daàn lai vôùi coõi traàn.

Tieàn Khai Ñaïi Ñaïo Lieät Thaùnh Toâng Ñoà. Chuùng Tieân Huynh chaøo möøng chö Thieân aân söù maïng. Möøng chö hieàn ñeä, hieàn muoäi vaø caùc em thanh thieáu nieân. Mieãn leã, caùc em ñoàng an toïa.

Xuaân Giaùp Daàn, moät naêm ñaày yù vò. Chuùng Tieân Huynh ñeán Cô Quan cuøng caùc em vui xuaân ñeå caùc em phaán khôûi tinh thaàn tröôùc troïng traùch theá Thieân hoaèng ñaïo. Hoâm nay daønh troïn thôøi giôø chung vui vôùi caùc em. Ñöùc Chí Toân ñeán

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 7 ban hoàng aân cho caùc em ñaàu naêm Giaùp Daàn laø ñaïi haïnh cho caùc em ñoù.

Nhaân dòp giao thöøa, chuùng Tieân Huynh khoâng coù chi laøm leã tröôùc theàm xuaân môùi, xin gôûi laïi vaøi vaàn thô ñeå cuøng Chuùa Xuaân ngaâm nga cho traø xuaân theâm höông vò. Vaäy boán em thanh thieáu nieân chuaån bò roùt röôïu. Vì thieáu chung, caùc em ñeå moät tuaàn cho chuùng Tieân Huynh thì moät tuaàn roùt ñaõi khaùch nghe.

VAÊN CA TRUØ Toáng bieät Ñoâng Quaân tu chuoác töûu,

Caùc em roùt röôïu ñi. Tuaàn thöù nhaát chuùng Tieân Huynh ñaõ chöùng. Caùc em haõy ñem môøi Ban Thöôøng Vuï Cô Quan. Xin môøi caùc em Ban Thöôøng Vuï naâng ly.

Nghinh lai xuaân nhöït khöôùc cao ca. Tröôùc ñieän tieàn röïc rôõ aùn höông hoa, Döôùi beä ngoïc chan hoøa tình coá cöïu. Baùn daï phuøng xuaân tu tuùy töûu,

Caùc em roùt röôïu. Tuaàn hai, chuùng Tieân Huynh xin môøi caùc em Ñaïi Dieän Nöõ Chung Hoøa.

Ñeå cuøng nhau ta vui thuù höôûng xuaân sang. Möôïn linh cô ñieån buùt taû vaøi trang, Ñeå löu laïi baïn traàn gian vôùi maûnh can traøng ngöôøi

khuaát boùng. OÂi! Boán möôi maáy xuaân daøi, noãi taâm tö coøn laéng ñoïng, Naøy naêm ngaøn naêm kia, truyeàn thoáng haù phoâi pha? Chuùa sôn laâm tröông vuùt choán röøng giaø, Traâu coåi aùch boân ba veà xoùm cuõ. Nhìn moät daûi sôn haø caåm tuù, Maáy möôi naêm phong vuõ quaù ñau thöông. Vì lôïi danh maø coát nhuïc reõ ñoâi ñöôøng,


Vì tham voïng ñem maùu xöông taïo neân tröôøng nghieäp quaû.

Maïnh hieáp yeáu, giaønh mieáng moài thôm nhieàu caën baõ, Giaøu doïa ngheøo vì caù noï chöûa aên caâu. Nöïc cöôøi thay coäng nghieäp AÙ cuøng AÂu, Coù noùi maïnh, coù khoe giaøu, roát cuoäc cuõng ñaùo ñaàu vay

phaûi traû. OÂi! Theá söï kham ta hoà giaû daõ, Gaãm loøng ngöôøi saâu hôn bieån caû khoù löôøng ño! Beán soâng meâ ta thong thaû laùi con ñoø, Ñöôøng caùt buïi khaùch ñang doø töøng nhòp böôùc. Hôõi söù maïng! Haõy cuøng ta gheù röôùc, Haõy vì ñôøi maø coá vöôït vaïn truøng döông, Haõy vì ñôøi maø trang traûi taám tình thöông, Cho löõ khaùch tænh moäng tröôøng leân ñöôøng mau thoaùt

naïn. Ñôøi an laïc ta seõ cuøng ngaâm caâu taát thaéng, Ñôøi thaùi bình thì söù maïng seõ hoaøn thaønh. Möôïn ñai côm baàu nöôùc laïi non xanh, Thuù tieâu saùi boàng doanh Thaày Trôøi saün ñeå. Nöôùc Nam Haûi röûa tan hôøn boán beå, Doøng Baéc Haø taém saïch theå Tieân Long. Cöûa Nam Thieân môû roäng loái non boàng, Tuaàn ba, chuùng Tieân Huynh ñaõ chöùng, xin daønh laïi cho

taát caû caùc em töø lôùn tôùi nhoû. Sau ñaøn, boài töûu haõy môøi röôïu cho khaép.

Ñöôøng theá tuïc buïi hoàng ñaø queùt saïch. Chöøng ñoù caùc em seõ thaáy: Chim haùi traùi röøng toøng keâu ríu rít, Caù nghe kinh beå ngoïc loäi vôûn vô. Ñoùn xuaân veà vôùi nöûa tuùi traêng thô, Chuùc baïn ñaïo nhaém vôi baàu röôïu cuùc,


Chuùc caâu haïnh phuùc, ñaïo ñöùc hanh thoâng. Gaàn saép tôùi giôø giao thöøa, chuùng Tieân Huynh xin taïm

bieät nôi ñaây ñeå caùc em veà hieán leã. Chuùng Tieân Huynh cuõng nhaéc nhôû söù maïng cuûa moãi ngöôøi Thieân aân höôùng ñaïo moãi nôi, nhaát laø Cô Quan Phoå Thoâng Giaùo Lyù.

Chuùng Tieân Huynh xin caûm ôn loøng haäu ñaõi cuûa caùc em, daàu men phaøm tuïc nhöng tình nghóa Tieân gia. Coøn bao nhieâu, caùc em haõy chia nhau maø höôûng hoàng aân Töø Phuï.

(...) Chuùng Tieân Huynh giaõ töø. Xin nhöôøng buùt. ____________

TÖÔÛNG NIEÄM COÂNG ÑÖÙC CUÛA

CHUÙA GIEÂ-SU KI-TOÂ

Haèng naêm, treân hoaøn caàu theá giôùi, phaàn ñoâng nhôn loaïi

ñeàu laøm ñaïi leã kyû nieäm Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ki-toâ giaùng traàn. Cao Ñaøi Giaùo cuõng xem ngaøy naøy thieâng lieâng nhö ngaøy leã

10 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 Phaät Ñaûn neân caùc thaùnh thaát, thaùnh tònh ñeàu laøm leã töôûng nieäm coâng ñöùc cuûa Ñaáng Chuùa Cöùu Theá, Ñaáng ñaõ hy sinh maïng soáng, chòu ñoå maùu ñeå chuoäc toäi cho thieân haï vaø chæ neûo veà nöôùc Thieân Ñaøng cho con ngöôøi ñöôïc soáng vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, töùc laø Ngoïc Hoaøng Thöôïng Ñeá taù danh Cao Ñaøi Tieân OÂng Ñaïi Boà Taùt Ma Ha Taùt trong Ñaïi Ñaïo Tam Kyø Phoå Ñoä naøy.

Khoâng nhöõng laøm ñaïi leã kyû nieäm maø chuùng ta coøn yù thöùc söù maïng cao quyù cuûa Ngaøi ñeå noi theo göông Ngaøi, laøm theo lôøi daïy cuûa Ngaøi trong tinh thaàn töï giaùc, giaùc tha. Thay vì meâ nguû trong ñeâm ñoâng laïnh giaù, chuùng ta haõy thöùc tænh taâm linh, tìm ñöôøng trôû veà cuøng Thöôïng Ñeá vaø haõy ñem hoät gioáng toát laønh cuûa Ñaïo gieo raûi khaép nôi haàu laøm troøn söù maïng cuûa moät daân toäc ñöôïc choïn trong thôøi kyø naøy.

Neáu chæ haønh leã kyû nieäm suoâng maø khoâng yù thöùc ñöôïc söù maïng Thöôïng Ñeá ñaõ giao cho daân toäc chuùng ta, laø chuùng ta laøm buoàn loøng Ngaøi cuõng nhö khoâng laøm ñeïp daï caùc ñaáng giaùo chuû, ñaïo toå moãi khi chuùng ta thieát leã kyû nieäm caùc ñaáng vaø nhaát laø ñoái vôùi nhöõng baäc Tieàn Khai Ñaïi Ñaïo trong Tam Kyø Phoå Ñoä:

“Ñaønh raèng ngöôøi tieáp noái ñi sau dó nhieân coù boån phaän laø nhaéc nhôû toân thôø. Ñieàu quan troïng ñeå nhôù ôn vaø theå hieän tinh thaàn. Ngöôøi tieáp noái phaûi laøm theá naøo ñeå ngöôøi ra ñi khoâng hôøn tuûi vì chöa ai bieát ñeán caùi kyø voïng ñeå ñaït ñeán tieâu ñeà thaâm dieäu cuûa taâm hoàn mình qua nhöõng vieäc ñaõ laøm luùc hieän tieàn. Ñoù môùi chính laø boån phaän cuûa nhöõng ai ñi sau.”1

Huoáng chi, ñoái vôùi moät Ñaáng Chuùa cöùu theá cuûa muoân loaøi, con moät Ñöùc Chuùa Trôøi maø söï hy sinh voâ tieàn khoaùng

1 Thaùnh thaát Nam Thaønh, 23-8 Canh Tuaát (22-9-1970).

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 11 haäu cuûa Ngaøi töï coå chí kim chöa heà thaáy ñaëng ngöôøi thöù hai, neáu chuùng ta voâ tình tröôùc söù maïng cao caû cuûa Ngaøi thaät laø moät ñieàu voâ yù thöùc vaäy.

Chuùa Gieâ-su Ki-toâ laø moät vì thieân söù cuõng nhö caùc haøng giaùo chuû, Tam Giaùo Ñaïo Toå ôû AÙ Ñoâng. Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni tröôùc Ngaøi 658 naêm, Ñöùc Laõo Töû tröôùc ngaøi 600 naêm vaø Ñöùc Khoång Töû tröôùc Ngaøi 551 naêm, ñeàu thöøa Thieân leänh cuûa Ñöùc Chí Toân Thöôïng Ñeá giaùng traàn khai caùc moái ñaïo Thích, Laõo, Nho ñeå giaùc ngoä ngöôøi ñôøi hoài ñaàu höôùng thieän maø trôû veà cuøng Thöôïng Ñeá Cha Trôøi.

Khaùc hôn caùc Ñaáng aáy, Chuùa Gieâ-su chòu hy sinh xuoáng theá trong gia caûnh ngheøo khoù, khoâng nhö thaùi töû Só Ñaït Ta2 sanh ra trong laàu son ñieän ngoïc cuûa haøng vöông giaû. Chuùa Gieâ-su chòu laøm con cuûa moät ngöôøi thôï moäc taàm thöôøng, khoâng danh voïng, khoâng quyeàn töôùc. Ngaøi laïi chòu sanh ra moät caùch cô cöïc naèm trong maùng coû ôû hang ñaù giöõa ñeâm ñoâng giaù laïnh luøng vì cha meï Ngaøi khoâng tìm ra ñöôïc nhaø troï. Luùc beù thô cha meï Ngaøi phaûi boàng Ngaøi ñi troán traùnh vì vua Heâ-roâ-ñeâ muoán tìm gieát Ngaøi. Ñeán tuoåi tröôûng thaønh ñi truyeàn ñaïo, phaûi chòu laém gian lao, voâ cuøng khoán khoå maø Ngaøi vaãn vöõng moät loøng thieát thaïch tin nôi söù maïng Chuùa Cha ñaõ giao phoù ñeå dìu daãn caùc baày chieân ñang laàm laïc. Cuoái cuøng, Ngaøi thoï naïn, chòu keû nghòch haønh haï cô theå ñau ñôùn maø vaãn khoâng reân sieát oaùn than, khoâng thuø nghòch loaøi ngöôøi baïc beõo vaø phaûn boäi.

Xoùt xa nhöùt laø chuùng xöû toäi moät Ñaáng Cöùu Theá baèng caùch heøn haï tuûi nhuïc nhaát chæ daønh cho nhöõng keû toäi ñoà troäm cöôùp, laø ñoùng ñinh Ngaøi treân thaäp töï giaù. Toäi gì? Chæ

2 Nhöng sau naøy thaùi töû Só Ñaït Ta laïi lìa boû ngoâi baùu, vaøo röøng tu khoå haïnh bieát bao gian khoå.

12 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 vì Ngaøi xöng mình laø con cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø truyeàn ra lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Hoûi vaäy, treân theá gian naøy töø coå chí kim, ñaõ thaáy ñöôïc ngöôøi thöù hai chöa? OÂi thaät laø cao caû thay cho ñöùc hy sinh cuøng toät! Thaät laø vinh quang hieån haùch cho Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ki-toâ. Caùi cheát cuûa Ngaøi laøm saùng danh Ngaøi ñôøi ñôøi kieáp kieáp. Taát caû nhôn loaïi treân theá gian, chí ñeán keû thuø Ngaøi, cuõng ñeàu khaâm phuïc vaø yeâu thöông kính troïng Ngaøi voâ bieân!

OÂN HOÏC KINH THAÙNH TAÂN ÖÔÙC 1. Cuûa caûi vaät chaát ôû theá gian phaûi hö hoaïi, khi cheát

boû laïi heát. (Khoâng khaùc thuyeát voâ thöôøng höõu hình höõu hoaïi cuûa Phaät Giaùo.)

“Anh em ñöøng tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng döôùi ñaát, nôi moái moït laøm hö naùt, nôi keû troäm khoeùt vaùch vaø laáy ñi. Nhöng haõy tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng treân trôøi, nôi moái moït khoâng laøm hö naùt, nôi troäm caép khoâng ñaøo ngaïch vaø laáy ñi ñöôïc. Vì kho taøng cuûa anh ôû ñaâu, thì loøng anh ôû ñoù.” (Maùt-theâu 6 : 19-20)

“Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû3, vì hoaëc seõ gheùt chuû naøy maø yeâu chuû kia, hoaëc seõ gaén boù vôùi chuû naøy maø khinh deå chuû noï. Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc.

“Vì vaäy Thaày baûo cho anh em bieát: Ñöøng lo cho maïng soáng laáy gì maø aên; cuõng ñöøng lo cho thaân theå laáy gì maø maëc. Maïng soáng chaúng troïng hôn cuûa aên, vaø thaân theå chaúng troïng hôn aùo maëc sao? Haõy xem chim trôøi, chuùng khoâng gieo, khoâng gaët, khoâng thu tích vaøo kho; theá maø Cha anh em treân trôøi vaãn nuoâi chuùng. Anh em laïi chaúng quyù giaù hôn

3 YÙ noùi phaûi laøm toâi moät mình Chuùa, coøn cuûa caûi thì duøng noù chöù ñöøng laøm toâi tôù noù.

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 13 chuùng sao? Hoûi coù ai trong anh em coù theå nhôø lo laéng maø keùo daøi ñôøi mình theâm ñöôïc duø chæ moät gang khoâng? Coøn veà aùo maëc cuõng theá, lo laéng laøm gì? Haõy ngaém xem hoa hueä ngoaøi ñoàng moïc leân theá naøo maø ruùt ra baøi hoïc, chuùng khoâng laøm luïng, khoâng keùo sôïi; theá maø, Thaày baûo cho anh em bieát, ngay caû vua Sa-loâ-moân, duø vinh hoa toät baäc, cuõng khoâng maëc ñeïp baèng moät boâng hoa aáy. Vaäy neáu hoa coû ngoaøi ñoàng, nay coøn, mai ñaõ quaúng vaøo loø, maø Thieân Chuùa coøn maëc ñeïp cho nhö theá, thì huoáng hoà laø anh em, oâi nhöõng keû keùm tin! Vì theá, anh em ñöøng lo laéng töï hoûi ta seõ aên gì, uoáng gì, hay maëc gì ñaây? […...] Cha anh em treân trôøi thöøa bieát anh em caàn taát caû nhöõng thöù ñoù. Tröôùc heát haõy tìm kieám nöôùc Thieân Chuùa vaø ñöùc coâng chính cuûa Ngöôøi, coøn taát caû nhöõng thöù kia, Ngöôøi seõ theâm cho. Vaäy, anh em ñöøng lo laéng veà ngaøy mai, ngaøy mai, cöù ñeå ngaøy mai lo. Ngaøy naøo coù caùi khoå cuûa ngaøy aáy.” (Maùt-theâu 6: 24-34)

“Thaày baûo thaät anh em, ngöôøi giaøu coù khoù vaøo nöôùc Trôøi. Thaày coøn noùi cho anh em bieát, con laïc ñaø chui qua loã kim coøn deã hôn ngöôøi giaøu vaøo nöôùc Thieân Chuùa.” (Maùt-theâu 19: 23-24)

“Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa, vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc.” (Lu-ca 16 : 13); “Vì neáu ngöôøi ta ñöôïc caû theá giôùi maø phaûi thieät maát maïng soáng, thì naøo coù lôïi gì?” (Maùt-theâu 16: 26)

Vaäy Chuùa daïy haõy laøm phuùc boá thí cho keû ngheøo, vì vieäc laønh laø cuûa ñôøi ñôøi, laø kho baùu treân trôøi (Lu-ca 11: 41; 12: 33), khoâng khaùc naøo Phaät daïy phaûi boá thí, hay Ñöùc Cao Ñaøi Thöôïng Ñeá daïy laøm coâng quaû laäp ñöùc vaäy. Chuùa laïi daïy caùch boá thí nhö sau:


“Coøn anh, khi boá thí, ñöøng cho tay traùi bieát vieäc tay phaûi laøm, ñeå vieäc anh boá thí ñöôïc kín ñaùo.” (Maùt-theâu 6: 3-4)

2. Veà söï thöông yeâu, khoan dung vaø tha thöù “Thaày ban cho anh em moät ñieàu raên môùi laø anh em haõy

yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông anh em. ÔÛ ñieåm naøy, moïi ngöôøi seõ nhaän bieát anh em laø moân ñeä cuûa Thaày, laø anh em coù loøng yeâu thöông nhau.” (Gioan 13: 31-35)

Ñöùc Chuùa Trôøi taù danh Cao Ñaøi Tieân OÂng Ñaïi Boà Taùt Ma Ha Taùt trong Tam Kyø Phoå Ñoä cuõng daïy: “Thaày laø Cha cuûa söï thöông yeâu.” Thaày coøn daïy: “Neáu caùc con khoâng ñuû söùc thöông yeâu thì ñöøng gheùt nhau, nghe aø!”

“Ñöøng bao giôø chua cay gaét goûng, noùng naûy giaän hôøn, hay la loái thoùa maï, vaø haõy loaïi tröø moïi haønh vi gian aùc. Traùi laïi, phaûi ñoái xöû toát vôùi nhau, phaûi coù loøng thöông xoùt vaø bieát tha thöù cho nhau, nhö Thieân Chuùa ñaõ tha thöù cho anh em trong Ñöùc Ki-toâ.” (EÂ-pheâ-xoâ 4: 31-32)

“Thaät vaäy, neáu anh em tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha anh em treân trôøi cuõng seõ tha thöù cho anh em. Nhöng neáu anh em khoâng tha thöù cho ngöôøi ta, thì Cha anh em cuõng seõ khoâng tha loãi cho anh em.” (Maùt-theâu 6: 14-15)

Chuùa khoâng chöùng söï cuùng kieán neáu chuùng ta coøn baát bình nhau:

“Vaäy, neáu khi anh saép daâng leã vaät tröôùc baøn thôø, maø söïc nhôù coù ngöôøi anh em ñang coù chuyeän baát bình vôùi anh, thì haõy ñeå cuûa leã laïi ñoù tröôùc baøn thôø, ñi laøm hoøa vôùi ngöôøi anh em aáy ñaõ, roài trôû laïi daâng leã vaät cuûa mình.” (Maùt-theâu 5: 23-24)

“Coøn Thaày, Thaày baûo anh em: Ñöøng choáng cöï ngöôøi aùc, traùi laïi, neáu bò ai vaû maù beân phaûi, thì haõy giô caû maù beân traùi nöõa. Neáu ai muoán kieän anh ñeå laáy aùo trong cuûa anh, thì

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 15 haõy ñeå cho noù laáy caû aùo ngoaøi. Neáu coù ngöôøi baét anh ñi moät daëm, thì haõy ñi vôùi ngöôøi aáy hai daëm. Ai xin, thì anh haõy cho; ai muoán vay möôïn, thì anh ñöøng ngoaûnh maët ñi.” (Maùt-theâu 5: 39-42)

“Neáu anh em chæ chaøo hoûi anh em mình thoâi, thì anh em coù laøm gì laï thöôøng ñaâu? [...] Vaäy anh em haõy neân hoaøn thieän, nhö Cha anh em treân trôøi laø Ñaáng hoaøn thieän.” (Maùt-theâu 5: 47-48)

3. Xeùt mình ñöøng xeùt ngöôøi “Anh em ñöøng xeùt ñoaùn, ñeå khoûi bò Thieân Chuùa xeùt

ñoaùn, vì anh em xeùt ñoaùn theá naøo, thì anh em cuõng seõ bò Thieân Chuùa xeùt ñoaùn nhö vaäy; vaø anh em ñong baèng ñaáu naøo, thì Thieân Chuùa cuõng seõ ñong cho anh em ñaáu aáy. Sao anh thaáy caùi raùc trong con maét cuûa ngöôøi anh em, maø caùi xaø trong con maét cuûa mình thì laïi khoâng ñeå yù tôùi? Sao anh laïi noùi vôùi ngöôøi anh em: ‘Haõy ñeå toâi laáy caùi raùc ra khoûi maét baïn’, trong khi coù caû moät caùi xaø trong con maét anh? Hôõi keû ñaïo ñöùc giaû! Laáy caùi xaø ra khoûi maét anh tröôùc ñaõ, roài anh seõ thaáy roõ, ñeå laáy caùi raùc ra khoûi maét ngöôøi anh em.” (Maùt-theâu 7: 1-5)

“Vaäy taát caû nhöõng gì anh em muoán ngöôøi ta laøm cho mình, thì chính anh em cuõng haõy laøm cho ngöôøi ta...” (Maùt-theâu 7: 12)

4. Ñöùc baùc aùi “Giaû nhö toâi coù noùi ñöôïc caùc thöù tieáng cuûa loaøi ngöôøi

vaø cuûa caùc thieân thaàn ñi nöõa, maø khoâng coù ñöùc meán, thì toâi cuõng chaúng khaùc gì thanh la pheøng pheøng, chuõm choïe xoang xoaûng. Giaû nhö toâi ñöôïc ôn noùi tieân tri, vaø ñöôïc bieát heát moïi ñieàu bí nhieäm, moïi leõ cao sieâu, hay coù ñöôïc taát caû ñöùc tin ñeán chuyeån nuùi dôøi non, maø khoâng coù ñöùc meán, thì toâi cuõng chaúng laø gì. Giaû nhö toâi coù ñem heát gia taøi cô

16 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 nghieäp maø boá thí, hay noäp caû thaân xaùc toâi ñeå chòu thieâu ñoát, maø khoâng coù ñöùc meán, thì cuõng chaúng ích gì cho toâi. Ñöùc meán thì nhaãn nhuïc, hieàn haäu, khoâng ghen töông, khoâng veânh vang, khoâng töï ñaéc, khoâng laøm ñieàu baát chính, khoâng tö lôïi, khoâng noùng giaän, khoâng nuoâi haän thuø, khoâng möøng khi thaáy söï gian aùc, nhöng vui khi thaáy ñieàu chaân thaät. Ñöùc meán tha thöù taát caû, tin töôûng taát caû, chòu ñöïng taát caû. Ñöùc meán khoâng bao giôø maát ñöôïc. Ôn noùi tieân tri ö? Cuõng chæ nhaát thôøi. Noùi caùc tieáng laï chaêng? Coù ngaøy seõ heát. Ôn hieåu bieát ö? Roài cuõng chaúng coøn. Vì chöng söï hieåu bieát thì coù ngaàn, ôn noùi tieân tri cuõng coù haïn. Khi caùi hoaøn haûo tôùi, thì caùi coù ngaàn coù haïn seõ bieán ñi. Cuõng nhö khi toâi coøn laø treû con, toâi noùi naêng nhö treû con, hieåu bieát nhö treû con, suy nghó nhö treû con; nhöng khi toâi ñaõ thaønh ngöôøi lôùn, thì toâi boû taát caû nhöõng gì laø treû con. Baây giôø chuùng ta thaáy lôø môø nhö trong moät taám göông, mai sau seõ ñöôïc maët giaùp maët. Baây giôø toâi bieát chæ coù ngaàn coù haïn, mai sau toâi seõ ñöôïc bieát heát, nhö Thieân Chuùa bieát toâi. Hieän nay ñöùc tin, ñöùc caäy, ñöùc meán, caû ba ñeàu toàn taïi, nhöng cao troïng hôn caû laø ñöùc meán.” (I Coâ-rin-toâ 13: 1-13)

* Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ki-toâ ñeán theá gian cuõng vì söù maïng,

laõnh lònh cuûa Ñöùc Chuùa Cha Trôøi, ñeå cöùu theá. Caùc baäc giaùo chuû, ñaïo toå ngaøy xöa giaùng traàn cuõng

thöøa thieân leänh, ñeå cöùu daân ñoä theá. Ngaøy nay, Ñöùc Chí Toân môû Ñaïo cuõng vì ñöùc haùo sanh

muoán taän ñoä chuùng sanh, choïn daân toäc Vieät Nam ñeå trao söù maïng Tam Kyø Phoå Ñoä maø Ñöùc Gieâ-su cho laø vinh haïnh lôùn lao, moät haõnh dieän to taùt. Chuùa daïy:

“Hôõi daân toäc ñöôïc choïn! Hôõi daân toäc ñöôïc thöông yeâu! Naøy chö hieàn, quoác gia naøy coøn tan taùc laø daân toäc naøy chöa

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 17 vöøa yù trong söù maïng cuûa Thöôïng Ñeá Chí Toân. Moät haân haïnh lôùn lao, moät haõnh dieän to taùt. Chö hieàn ñöôïc ñem ra töø moät daân toäc cuûa moät quoác gia trong muoân vaøn quoác gia maø Ñaïi Töø Phuï ñieåm nhuaän.

“Traùch vuï cam go chæ giao cho ngöôøi chí khí. Moïi thöû thaùch seõ ñònh giaù cho thaønh quaû cuûa söï vuï mai sau.

“Ta noùi vôùi chö hieàn: Chính söï giaøy voø cuûa taâm tö, söï nhoïc nhaèn cuûa theå xaùc, söï goø eùp, söï cheát choùc seõ ñieåm ñaïo cho haøng Thieân maïng.

(...) “Hôõi daân toäc ñöôïc hieán daâng! Ñöøng meâ nguû, ñöøng say ñaém, ñöøng mô maøng trong boùng toái ñeâm ñoâng. Haõy böøng tænh, haõy ñôïi chôø aùnh xuaân quang ñeán khi khoâng ai ngôø ñeán.”

(...) “Caùi laïnh luøng, noù ru nguû con ngöôøi trong meâ daïi ñeå roài ñi vaøo coõi cheát. Chæ coù nhöõng keû tænh môùi thoaùt khoûi quyeán ruõ cuûa giaù laïnh ñeâm ñoâng.”

(...) “Chö hieàn neân löu yù: Söù maïng vaãn laø söù maïng. Keû ñöôïc choïn vaãn laø keû ñöôïc choïn. Neân laáy quaù khöù ñeå laøm ñaø tieán, ñem hieän taïi ñeå laøm phöông tieän, laáy töông lai laøm cöùu caùnh. Caøng baõo toá phuõ phaøng caøng bieåu döông tinh thaàn cuûa keû vöõng leøo vöõng laùi. Söï nhöùt taâm trong söù maïng, söï ñoaøn keát trong thöïc haønh seõ giuùp chö hieàn vöôït qua muoân ngaøn thöû thaùch. Ñöøng daïi doät phaân tranh treân phi cô khi gioù loaïn. Ngoaïi caûnh phuõ phaøng, noäi boä ñieân nguy seõ ñua nhau nhaän chö hieàn ñaém chìm trong phong ñoâ hoûa nguïc.”

“Hôõi chö hieàn! Haõy thöông nhöõng ngöôøi ñi tröôùc chö hieàn, vì ñoù môùi coù veát chaân ñi tröôùc. Haõy thöông nhöõng baäc ñi sau chö hieàn, vì ñoù môùi coù veát chaân ñi sau. Nhaïc truøng döông khoâng bao giôø döùt, vì moïi laøn soùng cöù keá tuïc theo nhau ngaøy ñeâm chaúng caùch ngaên rôøi raïc.”


“Cuoái cuøng, Ta muoán noùi vôùi chö hieàn veà Thieân maïng vi nhôn laø haõy laøm con chieân khoân ngoan hôn laø ngöôøi chaên chieân u toái.”

“Giaù reùt naøo khoâng trôû laïi muøa Ñoâng, söù maïng naøo khoâng trao cho ngöôøi ñaõ choïn.”

“Vieät Nam ôi! Hoàng Laïc ôi! Ñaáng Thöôïng Ñeá, Ñöùc Cao Ñaøi ñang ngöï trò.”4

CHÍ TÍN Muøa Giaùng Sinh 1974

____________ Ñoàng thoaïi muøa xuaân

CHUÙ BEÙ NAÊM MÔÙI (Nguyeân taùc: The Little New Year cuûa Ellen Robena

Field. Phoùng taùc: Hueä Khaûi.) Maäu böøng tænh vaø baät daäy, ngoài treân giöôøng laéng nghe.

Caäu beù nghó raèng coù tieáng goõ treân cöûa soå phoøng nguû. Nhöng anh chaøng söông giaù ñang quaù baän bòu nhieäm vuï neân daãu traêng vaãn coøn saùng maø caäu khoâng sao nhìn xuyeân qua nhöõng taám kính cöûa soå bò queùt daøy maøu traéng söông giaù. Theá laø caäu boø xuoáng giöôøng, chöa heát ngaùi nguû, môû cöûa soå ra hoûi: “Ai ñoù?”

Moät gioïng thanh tao, trong treûo ñaùp laïi: “Laø em ñaây. Em laø chuù beù Naêm Môùi, hì hì! Em ñaõ höùa mang phöôùc laønh cho moïi ngöôøi. Nhöng em coøn beù quaù neân caàn coù ngöôøi giuùp em phaân phaùt haïnh phuùc. Anh ra ñaây giuùp em nheù?”

4 Thaùnh thaát Baøu Sen, 23-11 Ñinh Muøi (24-12-1967).


Maäu noùi: “OÂi, laïnh laém! Thaø quay trôû voâ giöôøng aám aùp coøn hôn.” Vaø caäu ruøng mình vì anh chaøng söông giaù vöøa ñi qua, tieän tay queät luoân moät nhaùt coï laïnh ngaét vaøo caèm caäu

Chuù beù Naêm Môùi naèng nì: “Ñöøng lo ngaïi trôøi laïnh. Giuùp em ñi maø.”

Theá laø Maäu haáp taáp maëc quaàn aùo, vaø leï laøng böôùc ra saân. Caäu thaáy moät chuù beù voùc daùng nhoû hôn caäu, ñoâi maù hoàng phuùng phính, keùo theo chieác xe ñaåy döôøng nhö chaát ñaày nhöõng ñieàu toát ñeïp. ÔÛ moät beân thaønh xe keõ hai chöõ “Thöông yeâu” baèng sôn. Phía beân kia laø hai chöõ “Töû teá”.

Vöøa nhìn thaáy Maäu chuù beù Naêm Môùi lieàn noùi: “Ñaây, haõy naém laáy choã naøy vaø keùo giuùp em vôùi.”

Caû hai eø aïch loâi chieác xe ra ñöôøng, leân doác xuoáng trieàn, cho tôùi khi baét gaëp moät tuùp leàu toài taøn.

Chuù beù Naêm Môùi noùi: “Mình gheù ñaây tröôùc ñaõ.” Maäu ngô ngaùc nhìn chuù beù: “Sao? ÔÛ ñaây chæ coù moät

oâng laõo. Ñaâu coù treû con.” Chuù beù Naêm Môùi noùi: “OÂng laõo caàn mình giuùp. Chaúng

khaùc treû con, ngöôøi lôùn cuõng thích ñöôïc quan taâm vaäy. Anh laáy xeûng doïn loái tôùi cöûa leàu, coøn em lo dôõ xuoáng moät ít ôn phöôùc.

Chuù beù Naêm Môùi thoaên thoaét laøm vieäc, hai baøn tay nhoû nhaén chaát thaønh ñoáng quaàn aùo aám, than cuûi, vaø thöùc aên ñeå möøng naêm môùi. Vöøa laøm chuù vöøa haùt:

Ta laø Naêm Môùi, ha ha. Tôùi ñaây töø moät phöông xa cuoái trôøi. Ñem vui söôùng taëng con ngöôøi, Mau mau môû cöûa ñeå môøi ta voâ.

Nghe oàn aøo, laõo Daâu böôùc ra vaø nhìn thaáy quaø taëng aêm aép ngoaøi cöûa leàu. Nöôùc maét vui söôùng tuoân daøi treân goø maù

20 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 nhaên nheo. Laõo chuyeån caùc thöù vaøo trong, mieäng thì thaàm: “Chuùa nhaân töø ñeâm nay ñaõ xuoáng traàn.”

Khi caû hai ñi xuoáng ñoài, Maäu hoûi: “Baây giôø mình gheù ñaâu?”

Chuù beù Naêm Môùi ñaùp: “Mang ít hoa cho coâ gaùi ñang ñau oám.”

Chaúng maáy choác tôùi moät maùi nhaø nhoû sôn traéng thì chuù beù Naêm Môùi döøng laïi. Maäu ngaïc nhieân: “Haû? Bích Ty soáng ôû ñaây maø. Tôù ñaâu deø coâ aáy beänh.”

Chuù beù Naêm Môùi noùi: “Nhìn kìa, cöûa soå heù môû. Mình leùn ñeå boù hoa hoàng naøy trong phoøng. Khi thöùc giaác, coâ aáy seõ vui ñöôïc nhieàu ngaøy.”

Caû hai voäi vaõ gheù nhieàu nôi khaùc, roài haáp taáp rôøi ñi, ñeå laïi phía sau nieàm vui cho ngöôøi khaùc.

Maäu noùi: “Xe naøy quaû thaàn kyø! Cho hoaøi maø khoâng thaáy caïn.”

“Anh noùi ñuùng. Thöông yeâu vaø töû teá thì khoâng bao giôø caïn. Chöøng naøo em coøn tìm thaáy ngöôøi ñeå baøy toû thöông yeâu vaø töû teá thì xe em vaãn coøn ñaày aép. Chæ khi naøo em khoâng coøn thaáy ai caàn giuùp ñôõ nöõa thì xe môùi heát saïch. Neáu anh baèng loøng ñi vôùi em moãi ngaøy vaø giuùp em phaân phaùt haïnh phuùc, anh seõ thaáy anh haïnh phuùc suoát caû naêm.”

“Chuùc möøng naêm môùi!” Ai ñoù reo to vaø Maäu choaøng tænh, thaáy mình vaãn naèm treân giöôøng. Chò caäu ñöùng ôû cöûa phoøng töôi cöôøi hoûi: “Em vöøa coù giaác mô ñeïp laém, phaûi khoâng cöng?”

“Chuù beù Naêm Môùi ñaâu roài? Chuù môùi ôû ñaây vôùi em.” “Em haõy vaøo phoøng meï xem chuù aáy mang cho em

nhöõng thöù gì.”


Trong chieác noâi traéng muoát, caäu thaáy moät beù trai xinh xaén, moùn quaø cuûa Naêm Môùi. Maäu vui söôùng laém. Caäu khoâng queân ñöôïc giaác mô, khoâng queân ñöôïc nhöõng moùn quaø caäu ñaõ cuøng chuù beù Naêm Môùi mang ñeán cho laõo Daâu vaø Bích Ty cuõng nhö nhieàu ngöôøi khaùc.

Töø ñoù Maäu luoân coá gaéng giuùp ích moïi ngöôøi, laøm cho moïi ngöôøi vui. Caäu nhôù chuù beù Naêm Môùi ñaõ baûo: “Thöông yeâu vaø töû teá thì khoâng bao giôø caïn.”

(Ñoâng Chí Maäu Tyù) ____________

TAM GIAÙO ÑOÀNG NGUYEÂN Toân chæ toái thöôïng cuûa ñaïo Cao Ñaøi laø “Tam Giaùo Qui

Nguyeân, Nguõ Chi Phuïc Nhöùt”. Tam Giaùo Qui Nguyeân töùc laø Huôøn Nguyeân (laø trôû veà nguoàn coäi)

Nho Thích Ñaïo laø ba toân giaùo coù moät toân chæ roäng vaø ñaõ ñöôïc Ñöùc Cao Ñaøi truyeàn daïy taïi Vieät Nam khoâng phaûi laø moät ñieàu laï, maø chính laø moät caên baûn vaên hoùa ñaõ ñöôïc daân toäc naøy haáp thuï töø boán ngaøn naêm maø di tích coøn troâng thaáy ôû Ñoâng Sôn vaø Baéc Ninh.

Ba toân giaùo vì gaàn guõi nhau, chung ñuïng nhau quaù laâu neân veà maët giaùo lyù cuûa toân giaùo naøy coù phaàn xen laãn giaùo lyù cuûa toân giaùo kia, cho neân coù theå ví Tam Giaùo nhö ba con soâng lôùn ñoàng cuøng nhau chaûy veà bieån caû thì laøm sao bieát ñöôïc nöôùc naøo thuoäc veà con soâng naøo.

Cho neân moãi toân giaùo, noùi veà luaän ñieäu thì coù khaùc nhau, nhöng neáu nhìn veà nguyeân lyù thì: Tam Giaùo ñeàu ñoàng quy veà moät caên baûn duy nhöùt vaø phoå bieán (Principe unique et universel). Vì sao?

- Thích giaùo goïi ngoâi duy nhöùt ñoù laø Phaät hay Phaùp, - Laõo giaùo goïi laø Ñaïo hay Ñöùc,


- Nho giaùo goïi laø Thieân hay Thöôïng Ñeá. Sôû dó coù ba toân giaùo laø vì taùnh tình moãi ngöôøi moãi khaùc

neân khoâng theå chæ coù moät toân giaùo cho caû nhôn loaïi hoaëc cho caû xaõ hoäi, vì moät toân giaùo coù theå haïp vôùi ngöôøi naøy maø khoâng haïp vôùi ngöôøi khaùc. Vì nhö vaäy neân môùi noùi “Ñoàng Qui” maø phaûi “Thuø Ñoà”.

Ngaøy nay, trong vieäc hoaèng döông ñaïo phaùp taïi haûi ngoaïi naày, khoâng phaûi traùch nhieäm chæ rieâng cuûa quí vò chöùc saéc thieân phong maø phaàn lôùn nhaèm vaøo baûn thaân cuûa moãi ngöôøi trong chuùng ta.

Vaäy ta phaûi laøm gì, vaø laøm nhö theá naøo? Nhìn vaøo lòch söû thì ñaïo Cao Ñaøi ñöôïc phoå hoùa roäng raõi

vaø coù taùnh caùch khoa hoïc qua muïc ñích “Tam Giaùo Qui Nguyeân” neân phaûi aùp duïng töøng böôùc cho phuø hôïp vôùi neàn vaên minh hieän ñaïi cuûa nhaân loaïi. Baøi “Khai Kinh” cuûa Ñaïo Cao Ñaøi coù ñoaïn:

“Trong Tam Giaùo coù lôøi khuyeán daïy, Goác bôûi loøng laøm phaûi laøm laønh; Trung Dung Khoång Thaùnh chæ raønh, Töø Bi Phaät daën: “Loøng thaønh loøng nhôn” Pheùp Tieân Ñaïo tu chôn döôõng taùnh, Moät coäi sanh ba nhaùnh in nhau; Laøm ngöôøi roõ thaáu lyù saâu, Söûa loøng trong saïch tuïng caàu Thaùnh Kinh.”

Ñònh nghóa chöõ Ñaïo vaø Toân Giaùo: Ñaïo vaø Toân giaùo thöôøng ñöôïc duøng laãn loän vôùi thôøi

gian chôû theo bieát bao laø yeáu toá phöùc taïp. Chöõ Ñaïo hay Ñöùc laáy töø nghóa “Ñeä Nhöùt”. Coù vò toå

trong Ñaïo giaùo, döïa caâu trong Ñaïo Ñöùc Kinh (ÑÑK) chöông 25 nhö sau:


“Höõu vaät tieân thieân ñòa, Voâ hình boån tòch lieâu; Naêng vi vaïn vaät chuû, Baát truïc töù thôøi ñieâu

Nghóa laø: “Coù moät vaät kia tröôùc ñaát trôøi, Khoâng hình, voán thieät baët taêm hôi; Caàm quyeàn chuû teå sanh muoân vaät, Taùm tieát trô trô chaúng ñoåi dôøi.”

Nhö vaäy, Ñaïo laø Nguyeân Lyù ñaàu tieân, laø Nguyeân Nhaân cuûa caùc nguyeân nhaân, laø lyù tuyeät ñoái voâ hình cao caû, laø nguoàn ñaàu cuûa trôøi ñaát (voâ danh thieân ñòa chi thæ) neân: Khoâng coù Ñaïo thì chaúng coù chi toàn taïi ñöôïc, neân Ñaïo laø goác cuûa söï soáng tieàm taøng trong moïi ngöôøi.

Coøn Toân Giaùo, Taây Phöông goïi laø Religion, phaùt nguyeân töø Lig, coù nghóa laø “Lieân quan giöõa ñaáng Thieâng Lieâng vaø con ngöôøi, ñoàng nghóa vôùi söï giao phoù ñöùc tin cuûa mình cho ñaáng Thieâng Lieâng toái thöôïng töùc laø ñaáng Giaùo Chuû taïo ra theá gian vaø taát caû vaïn vaät.”

Ngöôøi tín ñoà phaûi tuaân theo qui luaät töï mình phaùt nguyeän giao sinh maïng vaø haønh ñoäng mình cho vò giaùo chuû vaø theä nguyeän khoâng boû ñaïo.

Lyù do coù toân giaùo: Nguyeân nhaân phaùt sinh toân giaùo laø vì coù nhieàu ngöôøi coù

loøng tin, truyeàn tuïng thôø kính töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc. Söï toân suøng vaø thôø phöôïng aáy cuõng theo ñaø tieán hoùa cuûa loaøi ngöôøi maø thay ñoåi vaø chia ra laøm 5 giai ñoaïn:

1/ Giai ñoaïn thöù nhöùt: Chia ra laøm 4 thôøi kyø a/ Tin töôûng ôû thieân nhieân (Animatisme) b/ Tin töôûng ôû thaàn linh (Animisme)


c/ Tin töôûng ôû ña thaàn (Polytheùisme) d/ Tin töôûng duy nhöùt moät vò trong soá caùc thaàn linh

(Monotheùisme) a/ Tin töôûng ôû thieân nhieân: Luùc khôûi thuûy, loaøi ngöôøi bò hoaøn caûnh thieân nhieân chi

phoái nhö: thôøi tieát, gioù möa, saám seùt, noùng laïnh. ÔÛ thôøi thöôïng coå, con ngöôøi tin töôûng nôi thieân nhieân coù oai löïc voâ song vaø coù theå aûnh höôûng tôùi ngöôøi neân sanh loøng khieáp sôï, cung kính thôø phöôïng ñeå caàu xin ñöôïc an laønh.

b/ Tin töôûng thaàn linh: Laàn laàn con ngöôøi tin raèng thieân nhieân coù oai löïc laøm cho vaïn vaät bieán chuyeån vaø coù theå tröøng phaït hay ban thöôûng. Ñoù laø caùc vò thaàn linh goïi laø Spirit.

c/ Tin töôûng ña thaàn: Nhöng ngöôøi xöa tin nhieàu vò thaàn linh, neân veõ hình taïc töôïng toân thôø chung moät nôi.

d/ Toân thôø moät vò duy nhöùt trong soá caùc thaàn linh: Trong thôøi daân chuùng suøng baùi nhieàu vò thaàn, nhöng moãi vò coù quyeàn löïc pheùp maàu khaùc nhau. Nhö ôû AÁn Ñoä thuôû xöa, vò tuø tröôûng tin töôûng vò thaàn linh naøo thì ngöôøi trong boä laïc ñoù phaûi toân thôø vò thaàn ñoù. Vì theá môùi phaùt sinh theâm moät giaùo phaùi nöõa goïi laø Nhöùt Thaàn Giaùo (Monotheùisme) nghóa laø söï suøng baùi ñoäc nhöùt moät vò thaàn maø thoâi.

2/ Giai ñoaïn thöù hai: Söï cuùng teá: Thôøi xöa, ngöôøi gaëp nhöõng tai öông nhö baõo toá, ngaäp

luït, ñoäng ñaát, vaø cho ñoù laø söï tröøng phaït cuûa thaàn linh neân laäp ra söï cuùng teá thaàn linh.

3/ Giai ñoaïn thöù ba: Söï cuùng döôøng ngöôøi cheát: Ngöôøi thôøi xöa tin töôûng raèng, tuy ñaõ cheát nhöng tinh

thaàn khoâng tieâu tan maø vaãn coøn treân coõi theá naøy ñeå phuø hoä

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 25 con chaùu. Sau naøy linh hoàn ñoù coù theå trôû veà thi haøi neân môùi öôùp xaùc ñeå chôø linh hoàn trôû laïi ñeå nhaäp vaøo xaùc.

4/ Giai ñoaïn thöù tö: Thaàn thoaïi. Tröôùc ñaây, ngöôøi ta hay ñaët chuyeän thaàn thoaïi ñeå ca

tuïng moät vò thaàn linh maø hoï tin töôûng. Chuyeän thaàn thoaïi coù raát nhieàu ôû AÁn Ñoä vaø AÙ Raäp.

5/ Giai ñoaïn thöù naêm: Tìm hieåu veà thieân nhieân. Ñeán giai ñoaïn naøy, ngöôøi ñôøi ñaõ tieán hoùa vaø saùng suoát

hôn, tìm hieåu veà thieân nhieân vaø laàn laàn thaønh laäp nhöõng toân giaùo, hoïc thuyeát, trieát lyù hay chaân lyù haún hoøi. Vì nhôn sanh, Thöôïng Ñeá ñaõ phaûi ñeán traàn gian nhieàu laàn ñeå môû nhieàu toân giaùo, möôïn nhieàu hình theå, baøy nhieàu hình thöùc, xöng hoâ nhieàu danh töø khaùc nhau ñeå thích hôïp vôùi moïi hoaøn caûnh, moïi phong tuïc taäp quaùn, moïi ngoân ngöõ ñeå tuøy thôøi tuøy theá maø ñoä roãi nhôn sanh, caûi aùc tuøng thieän, xa laùnh neûo mò taø haàu trôû veà ñöôøng chaùnh giaùo. Ngöôøi thöùc thôøi hieåu ñaïo, nhìn qua caùc hình thöùc toân giaùo, söï haønh ñaïo, coù khaùc nhau nhöng khoâng laáy chi laøm laï. Thöông thay cho nhöõng ngöôøi oùc coøn neâ chaáp heïp hoøi, nhaän xeùt vôùi phaøm taâm phaøm yù, vôùi nhuïc nhaõn theá nhaân roài ñem ra baøi baùc chæ trích xuyeân taïc nhöõng hình thöùc haønh ñaïo khaùc vôùi taäp quaùn cuûa mình. Ñoù laø moät trôû ngaïi raát lôùn treân ñöôøng tu thaân laäp haïnh.

Ñònh nghóa Toân Giaùo Toân giaùo laø höôùng giaùo thuyeát ñeå daïy ñôøi nhìn thaáy

nhöõng gì thieâng lieâng cao caû, chaúng nhöõng ôû phaàn taâm linh toái thöôïng maø toân giaùo coøn daïy ngöôøi ñôøi xem nhau nhö tình ruoät thòt ñaïi ñoàng. Toân giaùo daïy ngöôøi phaûi laáy tình thöông yeâu hoøa aùi töø xaõ hoäi nhoû nhö: gia ñình, ñeán moät xaõ hoäi böïc trung laø: quoác gia daân toäc, ñeán ñaïi xaõ hoäi ñaïi ñoàng.

Saùch Trung Dung, môû ñaàu baèng moät caâu neàn taûng nhö sau:


“ Thieân Maïng chi vò Tính, suaát Tính chi vò Ñaïo, tu Ñaïo chi vò Giaùo.”

Tính chính laø Thieân Maïng, tuaân theo Tính goïi laø Ñaïo, söûa cho ngay caùi Ñaïo goïi laø Giaùo

Ñoái töôïng cuûa Ñaïo, ôû ñaây khoâng phaûi quyû thaàn hay Thöôïng Ñeá, nhöng chính laø Tính con ngöôøi.

Ñoái chieáu vôùi danh ngoân Taây Phöông: Car Dieu a creùe l’homme pour une vie eùternelle et l’a

fait aø l’image de sa propre nature (Livre de la Sagesse 2,23). Heureux l’homme qui prend son plaisir dans la loi de

Yahweh et meùdite sa joie nuit et jour (Psaume 1.2) (3) Car ton esprit incorruptible est dans tous les eâtres

(Livre de la Sagesse – 12,1) Hieän thöïc caùi tính baûn nhieân ñoù chính laø cöùu caùnh cuûa

ñôøi ngöôøi. Do ñoù Tính coøn ñöôïc duøng laøm tieâu chuaån ñeå phaân ñònh moïi giaù trò cao thaáp. Ñoù laø moät söï phaân bieät coát caùn caàn neâu ra luùc ñaàu. Cuõng caàn neân theâm raèng:

- Caùi ñoái töôïng cuûa Ñaïo, ôû ñaây khoâng heà kheùp kín hay voâ thaàn maø traùi laïi ñoù laø moät ñoái töôïng môû ra vaø höôùng thöôïng ñeå thoâng vôùi tuyeät ñoái theå baèng lôøi tuyeân boá coâng nhieân: “Thieân maïng chi vò Tính”, ñaây cuõng laø dòch baûn (version) cuûa caùi nguyeân lyù toång quaùt: “Vaïn vaät baûn hoà Thieân” – kinh Leã – (Caùi goác cuûa vaïn vaät phaùt xuaát töø Trôøi”).

- Tính cuõng laø Thieân Tính, Thieân Lyù, Thieân Maïng, Thieân Ñaïo

- Khi aùp duïng vaøo con ngöôøi thì goïi laø Tính (Thieân maïng chi vò Tính)


- Thieân maïng ôû ñaây coù theå dòch laø Mandat du Ciel (Maïng Lònh cuûa Trôøi). Ñoù laø nghóa ngoaïi, coøn theo nghóa noäi, Maïnh Töû ñaõ chuù thích: Tính meänh thieân tieân phi do ngoaïi thöôïc ngaõ daõ (Taùnh maïng laø thieân tieân (inneù) khoâng phaûi beân ngoaøi ñuùc ra ñeå chuïp vaøo ta ñaâu).

- Vaäy thieân tieân, theo nghóa noäi, laø moät tia saùng ñaõ phuù baåm nôi thaâm cung taâm hoàn con ngöôøi, cuõng goïi laø “Minh Ñöùc” tinh tuyeàn linh dieäu saùng laùng bao la, hôn nöõa, laø chính caùi taùnh baûn nhieân cuûa con ngöôøi, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø Thieân Lyù noäi khôûi (Thieân lyù taïi nhôn taâm) goïi taét laø “Taâm linh”. Taâm: chæ veà taâm taùnh, Linh chæ phaàn linh dieäu saùng laùng aên thoâng vôùi “Thieân Caùch Huyeàn Dieäu” maø Laõo Töû goïi laø Huyeàn Ñoàng. Vì theá ta caàn tìm hieåu theâm moät soá phaân bieät veà Ñaïo vaø Toân Giaùo.

ÑAÏO GIAÙO vaø TOÂN GIAÙO: Vôùi söï phaân bieät treân, ta thaáy söï khaùc bieät giöõa “Ñaïo

Giaùo” vôùi “Toân Giaùo” nhö sau: ÑAÏO GIAÙO laáy “Toàn Taâm Döôõng Taùnh” laøm ñoái

töôïng, coøn TOÂN GIAÙO laáy Thöôïng Ñeá laøm ñoái töôïng, vì chöõ

Religion goác töø Religo laø buoäc, töùc laø buoäc ngöôøi vôùi Thöôïng Ñeá. Ñeå traùnh moïi laàm laãn coù theå xaûy ra, ta neân chuù troïng ñeán ñaëc ñieåm cuûa toân giaùo nhö sau:

1/ Tröôùc heát, Toân Giaùo ñoøi hoûi phaûi “Tin” neân bao giôø cuõng coù nhöõng tín ñieàu (Dogmes) döïa treân Kinh Thaùnh, vì chöùa ñöïng nhöõng ñieàu ñöôïc tin laø do Thöôïng Ñeá maïc khaûi, nhö: Kinh Coran, Veda... Coøn ñaïo Cao Ñaøi coù quyeån Ñaïi Thöøa Chôn Giaùo, Thaùnh Ngoân Hieäp Tuyeån...

2/ Thöù hai laø: Nhöõng vieäc phaûi laøm, tuy nhöõng vieäc ñoù haàu heát laø noäi dung cuûa neàn luaân lyù cuûa nhôn loaïi, nhöng

28 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 ñöôïc ñoùng khung trong nhöõng luaät taéc, nhöõng tin töôûng nhöùt ñònh cuûa moãi toân giaùo.

3/ Thöù ba laø: Nhöõng nghi tieát leã nhaïc coù taùnh caùch teá töï vaø huyeàn bí. Cuõng theo quy taéc ñaõ ñöôïc thieát laäp theo thôøi haïn, nhö: Ngaøy soùc, voïng phaûi teá phaûi cuùng. Caên cöù vaøo nhöõng ñieåm neâu treân ñeå cöùu xeùt thì “Tam Giaùo khoâng coù tín ñieàu hay maïc khaûi”. Vì bôûi:

1/ Tam Giaùo nhaän coù Trôøi, nhöng Trôøi khoâng noùi gì caû “Thieân haø ngoân tai”. Vì theá neân ñeà cao caùi “Trí” vaø töï mình duøng Trí thoâng minh ñeå tìm ra chôn lyù naèm ngay trong noäi taâm cuûa mình. “Ñaïo taïi nhó, nhi caàu chö vieãn?” – Maïnh Töû (Ñaïo ôû trong mình, sao coøn ñi tìm ôû ñaâu?)

Tuy nhieân, ngöôøi ta thöôøng hay ñi tìm ôû xa xuoâi, vì Ñaïo ñoù maäp môø thaáy thoaùng (Ñaïo chi vi vaät hoaûng heà hoát heà – ÑÑK 21. Voâ thanh voâ xuù TD.35 neân khoâng coù tín ñieàu qui ñònh).

Tam Giaùo coù kinh ñieån, nghóa laø khoâng coù nhöõng lôøi buoäc phaûi tin maø chæ coù nhöõng lôøi cuûa caùc hieàn trieát truyeàn thaúng ñeán lyù trí hôn laø tình caûm, vôùi muïc ñích chuyeån laïi cho haäu theá moät ít kinh nghieäm höôùng daãn ôû böôùc ñaàu.

2/ Tuy coù nhöõng vieäc raát gioáng nhau vôùi moïi toân giaùo trong nhôn loaïi laø ñöøng saùt sanh, khoâng neân troäm caép v.v... nhöng xeùt ñeán lyù do thì caùc toân giaùo thöôøng döïa treân nhöõng lyù leõ rieâng bieät, nhö:

Phaûi thöông yeâu ngöôøi, vì hoï cuõng laø moät thaønh phaàn cuûa Thöôïng Ñeá, Allah, v.v.

Nho, Thích, Laõo cuõng ñeàu noùi phaûi thöông yeâu ngöôøi. 3/ Ñieåm thöù ba: Nghi leã, teá töï vôùi nhöõng pheùp maàu laø

ñaëc ñieåm rieâng cuûa caùc toân giaùo.


KEÁT LUAÄN Ñaïo naøo cuõng toát. Sôû dó noùi Ba Ñaïo (Tam Giaùo) ñeàu toát laø vì caû ba ñeàu laø

minh trieát, xaây döïng treân con ngöôøi, laáy minh taâm laøm ñöôøng ñi, laáy thaønh tín laøm choã ñeán.

Caû Ba ñeàu nhaän vuõ truï quan ñoàng vôùi nhöõng nguyeân lyù AÂm Döông bieán dòch taát caû ñeàu töông ñoái. Ñaõ laø AÂm Döông thì taát caû laø buø tröø hôn laø choáng ñoái. Laø ñaïi ñoàng maø tieåu dò. Ñoàng ôû caùi choã sieâu hình maø dò ôû phöông phaùp giaûi quyeát.

- Khoång, Laõo cho ñôøi laø cay ñaéng hay ngoït ngaøo. - Phaät, duø cho ñôøi laø baøo aûnh laø Baùt Khoå thì caû ba ñeàu

ñoàng yù cho ñôøi laø bieán dòch. - Ñaõ bieán dòch thì coù chi laø beàn vöõng tröôøng cöõu ñaâu?

Vaäy laøm chi phaûi nhoïc coâng binh vöïc laäp tröôøng? Cay ñaéng, ngoït buøi, maën laït. Duø sao ñi nöõa roài cuõng bieán thieân ñi heát. Laø vì bieán dòch neân “AÂm trung höõu Döông, Döông trung höõu AÂm”. Taát caû ñeàu laø töông ñoái, chæ tröø moät Tính dieäu huyeàn. Do ñoù maø moïi hieän töôïng, moïi aùp duïng chæ laø phöông tieän tuøy thaùi ñoä tröôùc ñôøi soáng, tuøy caên cô vaø sôû thích maø khaùc nhau. Con ñöôøng haïp vôùi ngöôøi naøy vò taát ñaõ hôïp vôùi ngöôøi kia? Neân ñeå tuøy nghi sôû thích neân Khoång Töû khuyeân moân ñeä raèng: “Coâng hoà dò ñoan tö haïi daõ dó” Luaän Ngöõ.II. 17 (Coâng kích nhöõng moái khôûi ñaàu khaùc, laø ñieàu coù haïi). Vì caùi moái ñoù coùù maâu thuaãn nhau ñaâu maø coâng, taát caû ñeàu laø buø tröø, laø boå tuùc cho nhau. Bôûi vaäy, ta coù theå coi Tam Giaùo laø ba moái ñaàu lôùn nhöùt.

Laõo Töû baøn veà con ngöôøi soáng trong thieân nhieân, coá hoøa mình vôùi vuõ truï bao la coù moät neàn sieâu hình veà nhaân sinh man maùc. Tuy vaäy caùi trieát lyù ñoù coøn ôû trong coõi soáng.

Thích Ca noái tieáp neàn sieâu hình ñoù vaø keùo daøi sang beân kia coõi soáng ñeå daãn ñeán Tuyeät Ñoái Theå goïi laø Nhö Lai,

30 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 baèng nhöõng phöông tieän raát tæ mæ döïa treân taâm lyù con ngöôøi. Ñöùng treân ñænh cao choùt voùt ñeå nhìn xuoáng ñaát thì deã ñem loøng coi nheï ñôøi soáng nhö nhöõng ñaùm maây huyeàn aûo.

Ñang khi toan xuaát theá voïng caûnh thì may maén ñaâu beân caïnh coù Khoång Töû thöïc teá chuù troïng ñeán con ngöôøi soáng trong xaõ hoäi, bò raøng buoäc bôûi nhöõng moái nhôn luaân phöùc taïp phoàn ba boù buoäc, phaûi coù moät neàn trieát lyù daán böôùc, xaên tay.

Toùm laïi: Ñöùng beân Laõo, hay xao laõng xaõ hoäi. Quaù ñeà cao caù

nhaân, coù theå daãn ñeán nguy cô voâ chaùnh quyeàn (anarchie) vaø Beân Phaät thì chuù troïng ñeán giaûi thoaùt, coù theå trôû neân bi

quan khaéc khoå vôùi hieän taïi. Coøn Khoång thì ñem laïi oùc yeâu ñôøi, daán thaân tích cöïc Ñoù laø 3 choã khôûi ñaàu cuûa Tam Giaùo maø coù theå coi nhö

3 caây ñaïi thoï moïc ôû ba nôi khaùc nhau: 1/ Caây Khoång thì moïc leân ôû “coõi ngöôøi ta” aên reã saâu

vaøo loøng ñaát: “An thoå ñoân hoà nhaân coá naêng aùi” 2/ Caây Laõo moïc treân nuùi cao choùt voùt ñeå: “Tieâu dao vôùi

tieân caûnh boàng lai” 3/ Caây Phaät moïc trong röøng raäm coá thoaùt ra khoûi choán

aâm u ñeå: “Vöôn mình leân tôùi coõi voâ löôïng quang, voâ löôïng thoï”.

Maëc duø 3 caây moïc ôû 3 nôi khaùc nhau, tuy moãi khôûi ñoan dò bieät, nhöng khi vöôn leân ñeán choùt ñænh thì gaëp nhau, hoøa hôïp nhau thaønh moät caùi taøn bao la ruõ boùng maùt che cho caùc daân toäc Vieãn Ñoâng, cho moïi khuynh höôùng, moïi sôû thích. Muoán cuï theå thöïc tieãn cuõng coù, maø muoán sieâu hình huyeàn nhieäm cuõng coù. Nhôø caùi choã buø tröø boå tuùc ñoù maø Tam Giaùo trôû thaønh moät neàn vaên hoùa nhaân baûn toaøn

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 31 dieän vaø saâu thaúm maø ngöôøi Cao Ñaøi noùi rieâng, ngöôøi Vieãn Ñoâng noùi chung traøn ngaäp loøng ngöôõng moä vaø noùi leân caâu “Vaïn Giaùo Nhaát Lyù”, noùi theo ngöôøi bình daân laø “Ñaïo naøo cuõng toát”. Vì vaäy trong phaïm vi trieát hoïc Ñoâng Phöông thì ñoù laø moät caâu ñaùng duy trì vaø môû roäng.

Vì Ñaïo coù nghóa laø “Ñöôøng” ñeå vöôn leân tôùi choã “Taùnh Maïng ñoàng nhieân”.

Neáu thaáu trieät chôn lyù cuûa caâu: “Ñaïo naøo cuõng toát” thì seõ duy trì ñöôïc caùi ñöùc Töông Dung.

Ñöùc Töông Dung laø gì? Laø neùt ñaëc saéc cuûa Tam Giaùo vaø ta coù theå goïi Cao Ñaøi

laø caùi vöôøn öông, caùi toång hôïp toân giaùo nôi ñoù. Nhôø toång hôïp caùc toân giaùo ñoù maø baàu khoâng khí töông dung môùi ñöôïc môû roäng töø trong moät gia ñình coù khi baø thì theo Laõo, meï theo Phaät, cha laïi theo Khoång maø khoâng coù moät söï va chaïm tö töôûng. Traùi laïi, vaãn moät nieàm hoøa nhaõ ñoùn nhaän moät söï hoøa ñoàng toân giaùo maø trong ñôøi soáng tröôùc maét chuùng ta coù bieát bao nhieâu tröôøng hôïp nhö theá. Ngoaøi Tam Giaùo, coøn moät vaøi nhoùm toân thôø Judeâu Islam, Kitoâ.

Beân Nhöït coù nhieàu mieáu thôø Baùt Thaùnh, töùc laø beân caïnh Tam Thaùnh coøn coù Jeùsus, Socrate, Mahomet, Kobo Daishi vaø Nhaät Lieân (Religion, Trends in Modern China, p.157, 178)

Beân Laøo, nhieàu thöøa sai Kitoâ giaùo muoán truyeàn ñaïo coù theå ñeán chuøa Phaät xin sö ni leân hieäu troáng hay chuoâng goïi daân tôùi nghe thuyeát veà Kitoâ giaùo

Hoaëc beân Nhaät Baûn, leã an taùng caùc sö cuûa Thaàn Ñaïo thöôøng ñöôïc caùc sö ni beân Phaät cöû haønh.

Nhôø oùc töông dung ñoù maø khu vöïc aûnh höôûng cuûa Tam Giaùo môû ra raáùt roäng lôùn.


Töø Tibet ñeán Tích Lan, töø soâng Gange ñeán Nhaät Baûn cuõng nhö soá ngöôøi haáp thuï Tam Giaùo raát ñoâng vöôït xa caùc toân giaùo khaùc vaø hieän nay Nho Thích ñöôïc keå laø hai ñaïo lôùn trong soá 5 toân giaùo lôùn cuûa nhaân loaïi (Glassenapp – Les cinq grandes religions du monde – Payot)

Theá cho neân, trong dó vaõng, Tam Giaùo laø moät söï kieän vaên hoùa coù moät thaønh tích thoáng nhöùt nhaân loaïi ñaùng keå vaø ñoù cuõng laø moät thöïc hieän lyù töôûng cho cuoäc chung soáng hoøa ñoàng vaø coù aûnh höôûng lôùn cho neàn vaên hoùa môùi:

Khoång Giaùo ñaõ ñöôïc aùp duïng vaøo cheá ñoä thi cöû ñeå tuyeån löïa nhaân taøi.

Laõo Giaùo qua quyeån Ñaïo Ñöùc Kinh ñaõ gaây tieáng vang trong giôùi trí thöùc nhaân loaïi.

(Zenker ñaõ vieát trong Histoire de la Philosophie chinoise nôi trang 108 raèng: “Lao Tsu a fait sur l’esprit europeùen deøs le premier moment une impression profonde et durable aø cause de son caracteøre intemporel et de son rigorisme eùthique. Nous voyons en lui un guide vers la renaissance morale qui doit preùceùder tout renouvellement social: il est la “vox clamantis in deserto”. Lao Tsu n’a pas veùcu seulement pour la Chine et pour son eùpoque, il est un des maitres les plus purs et les plus profonde de l’humaniteù”)

NGOÏC HUEÄ CHÔN


Coå tích Phaät giaùo

VI DIEÄU TYØ KHÖU NI Thuôû aáy ñöùc Phaät ôû nöôùc Xaù Veä taïi tònh xaù Kyø Vieân.

Sau khi vua Ba Tö Naëc baêng haø, thaùi töû Löu Ly chaáp chính baïo ngöôïc tham taøn, thaû voi ñaïp nhaân daân cheát voâ soá keå.

Luùc aáy coù raát ñoâng nhöõng coâ gaùi con nhaø giaøu coù sang troïng thaáy theá chaùn ñôøi, hoï ruû nhau boû söï vinh hoa sung söôùng xuaát gia tu ñaïo ñeå caàu giaûi thoaùt.

Moät hoâm, caùc coâ cuøng baøn vôùi nhau: “Chuùng ta tuy ñöôïc xuaát gia mang danh laø tyø khöu ni, song ñoái vôùi Phaät phaùp thì chöa hieåu bieát gì, chöa ñöôïc uoáng phaùp döôïc ñeå tieâu tröø caùc nghieäp chöôùng daâm, noä, si coù töø ñôøi voâ thuûy. Chuùng ta neân tìm ñeán tyø khöu ni Thaâu Lan Nan Ñaø ñeå hoïc hoûi theâm ñoàng thôøi nhôø baø chæ daïy vaø truyeàn phaùp Baùt Bình cho vaäy.”

Caùc coâ cuøng nhau ñeán ra maét tyø khöu ni Thaâu Lan Nan Ñaø vaø thöa raèng: “Kính thöa baø, chuùng con khoâng bieát coù phuùc duyeân gì maø ñöôïc truøng phuøng ngoâi Tam baûo, ñöôïc xuaát gia tu ñaïo, nhöng giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät cao sieâu maàu nhieäm quaù neân chuùng con chöa thaáu hieåu noåi. Hoâm nay chuùng con caû thaûy 500 ngöôøi ñeán gaëp baø caàu xin töø bi boá thí phaùp nhuõ cho chuùng con ñöôïc aân trieâm coâng ñöùc.”

Baø Thaâu Lan Nan Ñaø noùi: “Caùc coâ sinh tröôûng nhöõng nôi toân sang vinh hoa phuù quyù naøo coù thieáu chi, ñöông thôøi thanh xuaân tuoåi ngoïc, thoâi haõy ñem y baùt ñöa traû cho ta, trôû veà laáy choàng höôûng cuoäc ñôøi sung söôùng khoaùi laïc nôi khueâ caùc, toäi gì laøm tyø khöu ni nôi chuøa chieàn hiu quaïnh, choân vuøi cuoäc ñôøi nhö ñoáng tro taøn laïnh leõo!”

Caùc coâ nghe baø naøy noùi theá loøng daï hoang mang rôi leä, taï leã ra veà, vöøa ñi vöøa baûo nhau: “Chuùng ta muoán thoaùt

34 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 khoûi con ñöôøng tình aùi si meâ ngu muoäi cuûa theá gian môùi tìm gaëp baø, ñaõ khoâng khuyeân baûo giuùp ñôõ ñöôïc ñieàu gì, laïi coøn ñem nhöõng lôøi leõ loâi keùo chuùng ta vaøo hang huøm mieäng soùi truïy laïc ñôøi ñôøi. Vaäy chuùng ta haõy ñeán tyø khöu ni Vi Dieäu caàu xin baø teá ñoä xem sao.”

Caùc coâ laïi keùo nhau ñeán gaëp tyø khöu ni Vi Dieäu ñoàng quyø xuoáng leã saùt ñaát maø thöa raèng: “Kính thöa baø, chuùng con ôû taïi gia taäp tuïc meâ muoäi, tuy ñaõ xuaát gia nhöng taâm yù vaãn coøn tham aùi, loøng duïc vaãn thöôøng phaùt khôûi nhö löûa ñoát khoâng caùch gì ngaên caûn noåi, cuùi xin baø giaûng phaùp ñeå giaûi thoaùt ñieàu toái caàn aáy cho chuùng con.”

Baø Vi Dieäu ñaùp: “Trong ba ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vaø vò lai, caùc coâ muoán hoûi vieäc naøo?”

“Daï thöa baø, ñôøi quaù khöù vaø ñôøi vò lai coøn vieãn voâng vaø xa vôøi laém, chuùng con khoâng daùm hoûi. Chæ xin hoûi caùi toäi thaét chaët cuûa söï daâm duïc ôû ñôøi naøy toát hay xaáu, coù keát quaû vaø ñem ích lôïi gì cho töông lai cuûa mình hay khoâng?”

“Caùc coâ muoán bieát roõ haõy nghe ñaây: Caùc coâ neân bieát taát caû trôøi vaø ngöôøi cho ñeán vaïn vaät coù hình thöùc treân vuõ truï naøy, loaøi naøo cuõng do nghieäp aùi duïc maø sinh ra. Daâm duïc ví nhö moät ñaùm löûa chaùy döõ doäi, noù coù theå ñoát tieâu caû nuùi röøng cho ñeán vuõ truï bao la. Ngöôøi maéc vaøo voøng daâm duïc ví nhö bò giaëc vaøo phaù nhaø, keû ñoù seõ bò ñoïa xuoáng tam ñoà aùc ñaïo khoâng coù kyø heïn ñöôïc ra. Nhöõng ai luyeán gia nghieäp ñoù laø coøn ham thích söï sum hoïp aân aùi vui vaày, bôûi nhaân duyeân aáy neân phaûi bò sanh, laõo, beänh, töû, bieät ly, huyeãn quan xuùc naõo vì ñang yeâu nhau boãng bò bieät ly, thöông tieác khoùc than, luyeán aùi toån haïi ñeán taâm can ngaát ñi soáng laïi, taâm yù bò troùi buoäc nhö lao nguïc vaäy.

Ta voán con nhaø doøng Phaïm Chí, cha ta laø moät ngöôøi ñöôïc toân quyù ôû trong nöôùc. Khi aáy coù oâng tröôûng giaû cuõng

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 35 doøng Phaïm Chí coù ngöôøi con vöøa ñeïp trai laïi khoân ngoan, thaáy ta xinh ñeïp laïi quyù phaùi neân xin cöôùi ta veà cho con trai oâng. Chaúng bao laâu vôï choàng ta coù moät ñöùa con trai. Ñaõ laâu ngaøy xa caùch cha meï loøng ta luùc naøo cuõng nhôù thöông khoâng theå taû xieát. Giöõa luùc ta ñang mang thai ñöùa thöù hai vì sôï sinh töû voâ thöôøng neân ta xin pheùp nhaø choàng cho veà thaêm cha meï ruoät, nhaø choàng ta cuõng öng thuaän cho ñi.

Saùng hoâm sau, hai vôï choàng aüm con vaø mang haønh lyù ra ñi. Ñöôïc nöûa ñöôøng thì trôøi toái, caû nhaø cuøng nhau naèm nghæ döôùi moät goác caây to. Khoâng may giöõa luùc canh khuya ta chuyeån buïng sinh, maùu chaûy leânh laùng, loaøi raén ñoäc ngöûi thaáy muøi tanh tìm ñeán caén choàng ta cheát. Ñang luùc aáy ta goïi maõi khoâng thaáy choàng ta traû lôøi. Trôøi vöøa tang taûng saùng ta caàm tay keùo daäy, thaáy laïnh buoát cöùng ñô nhö khuùc goã, xem xeùt kyõ môùi bieát ñaõ bò raén caén cheát. Thöông quaù! Trôøi ôi, khoå chi ñeán theá naøy! Khi ñoù hoàn phi phaùch taùn ta ngaát ñi meâ meät, thaèng con ngoài beân khoùc goïi tæ teâ. Hoài laâu tænh daäy ta coõng thaèng con lôùn treân löng, tay aüm ñöùa beù môùi sanh vöøa ñi vöøa khoùc qua quaõng ñöôøng vaéng tôùi moät con soâng lôùn nöôùc khoâng saâu laém nhöng khoâng coù ñöôøng ñi qua. Ta phaûi ñeå thaèng con lôùn taïi ñoù, aüm ñöùa beù qua soâng. Sang bôø beân kia ñeå ñöùa beù xuoáng, laïi loäi trôû qua ñoùn thaèng lôùn, nhöng khoâng bieát noù teù xuoáng soâng töï luùc naøo! Ta laïi loäi sang bôø beân kia thì ñöùa beù môùi sinh cuõng khoâng coøn ôû ñoù, chæ thaáy nhöõng gioït maùu raûi raùc doïc daøi chaéc laø ñaõ bò hoå tha ñi roài! Ta buoàn khoå toät cuøng cheát ngaát ñi moät luùc laâu tænh laïi thaát theåu vöøa ñi vöøa thôû than saàu naõo. Ñöôïc vaøi daëm ñöôøng chôït gaëp baïn cuûa cha ta, oâng hoûi: “Chaùu sao theá, ñi ñaâu veà maø baùc troâng chaùu tieàu tuïy theá kia?”

“Daï thöa baùc, hoâm qua vôï choàng chaùu aüm con veà thaêm cha meï, nhöng ñeâm hoâm qua chaúng may choàng chaùu ñaõ bò raén caén cheát. Saùng hoâm nay laïi bò maát ñi hai ñöùa con, moät

36 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 ñöùa thì ngaõ xuoáng soâng, coøn ñöùa kia thì bò hoå tha. Thöïc laø ñau khoå cho chaùu quaù!”

“OÂi! Thöïc vaäy sao chaùu? Hoâm qua nhaø cha meï cuûa chaùu bò phaùt hoûa, caû nhaø ñeàu bò cheát chaùy, thöïc laø xui xeûo vaø ñau ñôùn cho chaùu quaù!”

Ta nghe xong nhö tieáng seùt ñaùnh beân tai, ngaõ laên ra baát tænh. Hoài laâu tænh laïi khoùc than thaûm thieát. Ngöôøi baïn cuûa cha ta laáy laøm thöông xoùt tình caûnh ñau khoå cuûa ta, ñem veà nhaø nuoâi naáng xem nhö con.

Qua moät thôøi gian khaù laâu, daàn daø ta nguoâi ngoai côn ñau khoå. Gaàn ñoù coù moät thanh nieân cuõng doøng Phaïm Chí, thaáy ta xinh ñeïp caäy ngöôøi mai moái ñeå cuøng ta keát duyeân tô toùc. Thoâi cuõng lieàu nhaém maét ñöa chaân, thöû xem con taïo xoay vaàn ñeán ñaâu.

Ta cuøng ngöôøi aáy keát duyeân thaám thoaùt ñaõ coù mang, maõn haïn thaùng tôùi moät ñeâm kia giöõa canh khuya ta ñau buïng sanh. Choàng ta ñi aên uoáng nhaäu nheït hay côø baïc ôû ñaâu veà goïi cöûa, giöõa giaây phuùt ta baän sanh con neân khoâng ra môû cöûa ñöôïc. OÂng aáy töùc giaän phaù cöûa vaøo ñaùnh ñaäp lieân hoài. Ta keâu van vaø noùi: “Thöa anh, em vì ñang ñau buïng sanh chöù khoâng phaûi löôøi bieáng hay khinh khi khoâng muoán ra môû cöûa cho anh.” Keû vuõ phu noåi giaän gieát cheát ñöùa con xong, baét ta phaûi aên soáng noù. Ta khoâng chòu nhöng bò ñaùnh ñau quaù ñaønh nhaém maét aên lieàu. Sau ñoù ta laáy laøm hoái haän töï nghó: “Ñôøi mình sao quaù baïc phöôùc neân gaëp phaûi keû baát nhaân!”

Saùng hoâm sau, ta boû nhaø ñi ñeán nöôùc Ba La Naïi, ngoài ôû ngoaøi thaønh chôït coù con oâng tröôûng giaû môùi cheát vôï, moãi ngaøy ra thaêm moä vôï ôû ngoaøi thaønh, thaáy ta anh hoûi: “Coâ ôû ñaâu tôùi, vì sao ngoài moät mình ôû ñaây?”


Luùc ñoù, ta keå heát nhöõng chuyeän ñaõ xaûy ra cho anh ta nghe.

Anh laïi noùi: “Xin môøi coâ cuøng toâi vaøo nôi vieân quaùn kia uoáng nöôùc coù ñöôïc khoâng?”

Khi ngoài chôi uoáng nöôùc chuyeän troø vui veû anh hoûi: “Neáu baây giôø coù ngöôøi muoán keát duyeân cuøng coâ thì coâ coù baèng loøng khoâng?”

“Thöa anh, em ngaùn laém. Vui chöa ñöôïc bao laâu maø söï ñau khoå ñöa ñeán doàn daäp. Keû hieàn löông khoâng gaëp maø laïi gaëp ngöôøi baát nhaân chæ chuoác theâm nhieàu ñau khoå...”

“Coâ ñònh ôû moät mình vaäy sao?” “Em ñònh theá, nhöng neáu gaëp ñöôïc ngöôøi hieàn ñöùc vaø

hoïc thöùc...” “Thöa coâ, noùi gaàn hay noùi xa chaúng qua noùi thaät, chính

laø toâi ñaây thaáy coâ hieàn haäu xinh ñeïp neân muoán keát baïn traêm naêm, coâ nghó sao?”

Ta thaáy anh coù veû hieàn hoøa vaø trí thöùc beøn nhaän lôøi keát duyeân vôùi anh ta. Nhöng cuõng khoâng may cho ta, soáng vôùi nhau chöa ñöôïc ba naêm anh ta maéc beänh roài cheát.

Thuôû aáy luaät leä baét buoäc neáu vôï cheát thì choàng coù quyeàn ñi laáy vôï khaùc, nhöng neáu choàng cheát thì vôï phaûi bò choân theo luoân, cho neân ta cuõng bò choân chung cuøng choàng moät huyeät. Nhöng soá ta chöa cheát vì toái hoâm ñoù coù moät boïn cöôùp ñaøo maõ laáy nöõ trang vaøng baïc, töôùng cöôùp thaáy ta xinh ñeïp neân baét veà laøm vôï. Chöa ñöôïc bao laâu teân giaëc naøy bò baét ñem xöû beâu ñaàu. Boïn boä haï cuûa anh ta cöôùp ñöôïc xaùc mang veà roài cuõng baét ta choân soáng cuøng teân giaëc aáy luoân. Cuõng may coù con hoå ñoùi bôùi maû ñònh aên thòt, gaëp luùc trôøi vöøa tang taûng saùng hoå thaáy ngöôøi ñi boä ñoâng neân sôï boû chaïy, nhôø theá ta thoaùt cheát.


Ta ngoài than thôû moät mình: Chaúng bieát kieáp tröôùc ta laøm toäi gì maø kieáp naøy gaëp phaûi nhieàu tai hoïa nhö vaày? Cheát ñi soáng laïi bao laàn, laøm thaân nöõ nhi thaät laø toäi nghieäp. Nhöõng baïn gaùi khaùc soáng trong caûnh phu töû thöïc khoâng khaùc gì döôùi aùch noâ leä; bôûi taâm hoàn ngu si meâ muoäi, khoâng bieát nhaän thöùc caùi haïnh phuùc trong saùng thanh cao, böôùc leân con ñöôøng chaân chính, tìm hieåu chaân lyù tu haønh ñeå thoaùt khoûi nôi phaøm tuïc ñaày ñau khoå, ñoù cuõng chæ vì nghieäp tham aùi bò caùi taâm voâ minh che toái, khi ñaõ bieát nhaän thöùc thì con ngöôøi ñaõ bò ngaám ngaàm trong ñaùy, loøng toan tính nhöõng ñöôøng nôï duyeân chòu cheát nôi saøo huyeät cuûa duïc voïng caùm doã, vì theá phaûi bò chìm ñaém trong bieån caû luaân hoài.

Luùc aáy ta boãng söïc nhôù tröôùc ñaây coù ngöôøi hoï Thích ñaõ xuaát gia tu ñaïo, hieän nay ñaõ thaønh Phaät, vaäy ta neân ñeán ñoù ñeå nöông thaân haàu thoaùt khoûi söï khoå. Nghó xong ta coá göôïng ñöùng leân böôùc ñi, thaân theå raõ rôøi ñau ñôùn, ñöôøng xa nhieàu hieåm trôû, vöøa ñi vöøa hoûi thaêm ñeán röøng Kyø Ñaø thì trôøi cuõng vöøa chaäp toái. Xa xa nhìn thaáy ñöùc Nhö Lai saùng röïc nhö quaû nuùi vaøng, oai phong laãm lieät, ñaày veû töø bi, thöïc laø moät ñaáng sieâu phaøm xuaát tuïc teá ñoä nhaân thieân. Ta sung söôùng quaù quyø xuoáng ñaát moät loøng thaønh kính höôùng veà Ngaøi tha thieát aân caàn caàu xin Ngaøi töø bi cöùu ñoä.

Ngaøi ñeán taän nôi, luùc ñoù thaân theå ta bò loõa loà baån thæu ngoài döôùi ñaát, quaù hoå theïn phaûi laáy tay che vuù. Phaät sai toân giaû A Nan mang ñeán cho ta moät taám aùo. Sau khi maëc xong ta tôùi tröôùc ñöùc Phaät cuùi ñaàu leã saùt ñaát toû baøy nhöõng noåi thoáng khoå vöøa qua vaø caàu xin Ngaøi cho thoï giôùi xuaát gia tu ñaïo. Ta ñöôïc ngöôøi nhaän lôøi.

Sau khi ñöôïc thoï giôùi laøm tyø khöu ni, ñöùc Phaät sai toân giaû A Nan ñem ta giao cho baø Ñaïi AÙi Ñaïo daïy baûo. Baø daïy cho ta bieát veà phaùp Töù Ñeá laø: khoå, taäp, dieät, ñaïo, voâ thöôøng vaø voâ ngaõ.


Ta chaêm chæ tu haønh chaúng bao laâu ñaõ chöùng ñöôïc quaû, hieåu bieát ñôøi quaù khöù vaø vò lai, thaáy nhöõng toäi phöôùc maø ta ñaõ taïo ra töø ñôøi quaù khöù neân nay phaûi chòu aùc baùo, quaû thöïc khoâng sai moät chuùt naøo!”

“Kính thöa baø, ñôøi quaù khöù baø ñaõ phaïm toäi gì ñeå cho ñôøi naøy phaûi bò quaû baùo nhö vaäy? Xin baø noùi cho chuùng con ñöôïc roõ.”

“Neáu muoán bieát, caùc coâ haõy ñeå yù nghe ñaây.” “Daï, chuùng con xin chuù yù nghe.” “Caùch ñaây ñaõ quaù laâu, thuôû ñoù coù oâng tröôûng giaû giaøu

coù nhöng khoâng coù con. Veà sau oâng laáy moät coâ vôï leû, vì coù saéc ñeïp neân oâng yeâu meán laém. Hai ngöôøi yeâu thöông khaén khít chaúng bao laâu sinh ñöôïc moät ñöùa con trai cho neân oâng laïi caøng ñaèm thaém maën maø hôn xöa.

Thaáy theá baø vôï caû thaàm nghó: “Coâng cuûa ta khoù nhoïc laøm aên chaét boùp môùi ñöôïc giaøu coù nhö vaày, neáu sau naøy con cuûa vôï leû noù chieám höôûng heát thöïc laø uoång coâng ta voâ ích, chi baèng ta gieát quaùch noù ñi laø yeân chuyeän.”

Ñònh keá nhö vaäy roài, baø laáy moät caây kim daøi chôø luùc vaéng ngöôøi caém ngaäp vaøo giöõa ñænh ñaàu ñöùa beù.

Ngaøy hoâm sau, ñöùa beù cheát. Vôï leû thöông con khoùc suoát ngaøy ñeâm khoâng ngôùt tieáng. Coâ thaàm nghó: “Con ta khoâng oám ñau chi, sao boãng nhieân laïi cheát, chaéc laø chò caû gieát noù chöù gì?”

Coâ vôï leû hoûi baø: “Con toâi coù toäi tình gì maø chò nôõ gieát noù?”

Vôï lôùn ñaùp: “OÂ hay! Sao coâ noùi quaøng noùi xieân nhö vaäy? Toâi theà raèng: Neáu toâi gieát noù thì ñôøi ñôøi choàng cuûa toâi seõ bò raén caén cheát, coù con thì bò nöôùc ngaäp, hoå tha, lang baét,

40 Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 coøn thaân toâi seõ bò choân soáng, vaø toâi töï aên thòt con toâi, cha meï vaø caû nhaø toâi seõ bò cheát chaùy trong ñoáng löûa.”

Caùc coâ neân bieát ngöôøi vôï lôùn cuûa oâng tröôûng giaû thuôû ñoù chính laø tieàn thaân cuûa ta, vì ta khoâng bieát tin toäi phuùc baùo öùng, ñaõ aùc taâm gieát ñöùa con cuûa ngöôøi vôï leû ngaøy ñoù laïi theà thoát nhö vaäy cho neân kieáp naøy phaûi nhaän chòu quaû baùo ñau khoå ñuùng nhö lôøi theà ngaøy xöa khoâng sai chaïy.”

“Kính thöa baø, nhôø tu coâng ñöùc gì maø kieáp naøy ñöôïc gaëp Phaät vaø ñaéc ñaïo giaûi thoaùt, xin baø noùi cho chuùng con ñöôïc bieát.”

“Caùc coâ haõy ñeå yù nghe. Ñôøi quaù khöù ñaõ xa xöa, ôû nöôùc Ba La Naïi, coù moät quaû nuùi lôùn goïi laø Tieân Sôn, trong nuùi coù nhieàu vò Bích Chi phaät, Thanh Vaên vaø ngoaïi ñaïo thaàn tieân.

Khi ñoù coù moät vò Duyeân Giaùc vaøo thaønh khaát thöïc, ñöôïc moät baø tröôûng giaû thaønh taâm hoan hyû cuùng döôøng. Ngaøi thoï thöïc xong bay leân hö khoâng hieän ra caùc pheùp thaàn bieán. Thaáy theá baø chaép tay höôùng leân Ngaøi vaø khaán raèng: “Kính laïy ñaïi ñöùc toân giaû, nguyeän xin cho con ñôøi sau cuõng ñöôïc ñaéc ñaïo nhö Ngaøi.”

Caùc coâ neân bieát baø tröôûng giaû ngaøy ñoù chính laø tieàn thaân cuûa ta; cuõng bôûi do loøng thaønh kính cuùng döôøng vò thaùnh taêng vaø phaùt nguyeän, neân ñôøi naøy ta ñöôïc gaëp Phaät, laïi lo tinh caàn tu taäp neân môùi ñaéc ñöôïc quaû vò A La Haùn, nhöng ta thöôøng hay bò ñau nhoùi moät caùi töø ñænh ñaàu xuoáng ñeán chaân, khoâng khaùc gì bò caây kim ñaâm ñau thaáu taän xöông, cho neân toäi baùo duø coù laâu kieáp ñeán ñaâu cuõng khoâng theå xoùa nhoøa ñöôïc.”

Naêm traêm ni coâ nghe keå lai lòch kieáp tieàn sinh cuûa baø nhö vaäy, trong loøng run sôï töï quaùn saùt caùi caên baûn cuûa söï daâm duïc ví nhö ñaùm löûa chaùy böøng, taâm tham duïc maát haún, xem nhöõng ñieàu ñau khoå cuûa theá gian coù khaùc chi trong

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 41 choán lao nguïc, traàn caáu töï nhieân tieâu heát, taâm yù saùng toû hieåu thaáu ñaïo maàu, thaân taâm thanh tònh, nhaäp ñònh dieät taän, thaønh ngoâi La Haùn.

Sau khi xuaát ñònh, caùc coâ thöa vôùi baø Vi Dieäu raèng: “Thöa baø, chuùng con bò trieàn mieân vôùi loøng daâm duïc khoâng gôõ noãi, hoâm nay nhôø ôn baø neân môùi ñöôïc giaûi thoaùt.”

Phaät khen baø Vi Dieäu raèng: “Quyù hoùa laém! Baø Vi Dieäu thuyeát phaùp lôïi ích cho ngöôøi ñôøi vaø cuõng cho chính mình. Nhö theá môùi ñuùng laø ñeä töû cuûa tam theá chö phaät vaäy!”

Caùc coâ vaø taát caû ñaïi chuùng cuøng nhaân daân döï thính ai naáy ñeàu hoan hyû taï leã ra veà.

(Trích trong “Truyeän coå tích Phaät giaùo”) ____________

PHÖÔNG THUOÁC TRÒ BÒNH TIEÅU ÑÖÔØNG (*)

HOA ÑAØ TIEÂN OÂNG Thôøi tieát thöôøng thöôøng thay ñoåi theo boán muøa, bònh lyù

cuõng phaûi phaân bieät theo boán muøa. Söï tuaàn hoaøn cuûa huyeát dòch trong cô theå cuõng tuøy theo boán muøa maø chuyeån dòch. Cho neân söï trò lieäu bònh taät cuõng phaûi phoái hôïp vôùi boán muøa thì môùi ñaït hieäu quaû toát. 1) MUØA XUAÂN

Baøi thuoác: Hoät ñu ñuû, 100 hoät Hoät long nhaõn, 50 hoät, giaõ naùt Hoät traùi vaûi, 50 hoät, giaõ naùt Caùch duøng: Cho taát caû vaøo noài vôùi 4 cheùn nöôùc vaø naáu leân cho soâi

trong 10 phuùt, theâm vaøo moät chuùt xíu muoái.


Thôøi gian uoáng ñöôïc qui ñònh: Chieàu 5 giôø uoáng 1 cheùn. Toái 11 giôø laïi uoáng theâm 1 cheùn nöõa.

Uoáng lieân tuïc trong 10 ngaøy, ñi bònh vieän khaùm laïi xem ñoä ñöôøng trong maùu coù giaûm khoâng? Neáu thaáy toát, ngöng 10 ngaøy, sau ñoù laïi tieáp tuïc uoáng theâm 10 ngaøy nöõa thì khoûi bònh. 2) MUØA HAÏ

Baøi thuoác: Hoät kheá, 30 hoät Hoät quít, 30 hoät Hoät traùi vaûi, 30 hoät, giaõ naùt Caùch duøng: Ba thöù hoät treân ñem giaõ naùt roài cho vaøo noài vôùi 4 cheùn

nöôùc vaø naáu leân cho soâi trong 10 phuùt, theâm vaøo moät chuùt muoái.

Thôøi gian uoáng: 4 giôø röôûi chieàu uoáng 1 cheùn. Toái 10 giôø uoáng 1 cheùn.

Uoáng lieân tuïc trong 10 ngaøy. Ngöng uoáng, ñi khaùm nghieäm xem coù bôùt khoâng? Neáu thaáy toát, nghæ 10 ngaøy, roài laïi tieáp tuïc uoáng theâm 10 ngaøy nöõa. 3) MUØA THU

Baøi thuoác: Voû quít, 3 caùi Caø roát, 3 cuû Hoät long nhaõn, 50 hoät, giaõ naùt Caùch duøng: Caø roát röûa saïch ñeå nguyeân voû, xaét laùt. Cho taát caû 3 thöù

vaøo noài vôùi 5 cheùn nöôùc vaø naáu soâi leân trong 10 phuùt, theâm vaøo moät chuùt muoái.


Thôøi gian uoáng: 5 giôø chieàu uoáng 1 cheùn. Toái 11 giôø uoáng 1 cheùn.

Uoáng lieân tuïc trong 10 ngaøy. Ngöng uoáng, ñi khaùm nghieäm laïi xem coù giaûm bònh khoâng? Neáu thaáy toát, ngöng 10 ngaøy, roài laïi tieáp tuïc uoáng theâm 10 ngaøy nöõa thì khoûi bònh. 4) MUØA ÑOÂNG

Baøi thuoác: Hoät khoå qua, 30 hoät Hoät quít, 30 hoät Hoät kheá, 30 hoät Caùch duøng: Ba thöù hoät ñem giaõ naùt, cho vaøo noài vôùi 4 cheùn nöôùc

roài naáu leân cho soâi leân trong 10 phuùt, theâm moät chuùt muoái. Thôøi gian uoáng: 5 giôø chieàu uoáng 1 cheùn. Toái 11 giôø

uoáng 1 cheùn. Uoáng lieân tuïc trong 10 ngaøy. Ngöng uoáng, ñi khaùm

nghieäm laïi xem coù giaûm bònh khoâng? Neáu thaáy giaûm, ngöng 10 ngaøy, roài laïi tieáp tuïc uoáng theâm 10 ngaøy nöõa thì seõ khoûi bònh.

Chuù yù: Ngöôøi bò bònh tieåu ñöôøng khoâng ñöôïc aên traùi leâ, traùi quít, traùi cam, traùi caø tomate vaø nhöõng gì coù chaát ñöôøng.

Chuù thích: (*) Phöông thuoác giaûn dò naøy do Ñöùc HOA ÑAØ TIEÂN

OÂNG giaùng cô taïi Thaùnh Hieàn Ñöôøng Ñaøi Loan ban cho, ñaõ ñöôïc chuyeån dòch qua tieáng Vieät vaø ñaêng trong cuoán “Dieäu Phöông Cöùu Ñôøi hay Pheùp Trò Lieäu Baèng Rau Quaû”.


GIA TRUYEÀN (A FAMILY’S LEGACY)

Daïy treû con veà loøng nhaân aùi neân nhö theá naøo? Nhaø moâ

phaïm ñöa ra moät baøi giaùo khoa veà luaân lyù, ñaïo ñöùc? Baäc tu haønh khuyeán thieän baèng caùch noùi veà phaàn thöôûng laø quaû laønh baùo öùng mai sau? Ai chuoäng ngöôøi thöïc vieäc thöïc thì tìm göông saùng trong söû saùch, trong ñôøi thöôøng vaø neâu ra laøm ñieån hình kieåu maãu?

Vôùi Linda Rivers baøi hoïc veà loøng nhaân aùi khoâng heà laø lyù thuyeát, giaùo ñieàu; cuõng khoâng heà laø moät caùi gì xa vôøi, naèm beân ngoaøi cuoäc soáng cuûa chò. Nhaân aùi chính laø moät phaàn thuoäc veà huyeát thoáng, maùu thòt cuûa chò. Töø taám beù, chò ñaõ laõnh hoäi ñöôïc baøi hoïc nhaân aùi töø cha, vaø sau naøy (khi con gaùi chò quyeát ñònh theo göông oâng ngoaïi) chò caøng yù thöùc troïn veïn caùi gia saûn tinh thaàn to taùt maø cha chò ñaõ ñeå laïi cho con chaùu.

* * * Toâi seõ khoâng bao giôø queân ñöôïc ngaøy heø naêm 1965 khi

maù ñoät ngoät qua ñôøi ôû tuoåi 36 vì caên beänh khoâng roõ. Chieàu

Giaùo lyù Ñaïi Ñaïo, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 45 hoâm aáy, moät vieân caûnh saùt gheù nhaø xin pheùp ba cho beänh vieän ñöôïc duøng van ñoäng maïch chuû (aorta valve) vaø caùc giaùc maïc (corneas) ôû maét cuûa maù. Toâi hoaøn toaøn söûng soát. Caùc baùc só muoán caét xeû maù ra ñem cho ngöôøi khaùc! Toâi nghó theá khi chaïy voâ nhaø, nöôùc maét ñaàm ñìa.

Möôøi boán tuoåi ñaàu, toâi hoaøn toaøn khoâng hieåu taïi sao ai ñoù laïi caét xeû ngöôøi maø toâi yeâu thöông. Vaäy maø ba ñaõ chaáp thuaän. Toâi gaøo leân: “Sao ba laïi ñeå hoï laøm theá vôùi maù! Maù ñeán coõi ñôøi naøy toaøn veïn hình haøi vaø maù cuõng phaûi ra ñi nguyeân veïn nhö vaäy.”

Ba quaøng tay oâm toâi, dòu daøng baûo: “Linda, taëng vaät to taùt nhaát maø con coù theå ñem cho laø moät phaàn cuûa chính con. Caùch nay laâu roài ba maù ñaõ quyeát ñònh raèng sau khi ba maù qua ñôøi neáu ba maù coøn coù theå thay ñoåi ñöôïc cuoäc soáng duø cuûa moät ngöôøi thoâi, thì caùi cheát cuûa ba maù cuõng seõ coù yù nghóa.” Ba tieáp tuïc giaûi thích laø ba maù ñeàu ñaõ quyeát ñònh laøm nhöõng ngöôøi hieán taëng caùc boä phaän cô theå.

Baøi hoïc ba daïy toâi ngaøy aáy ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng ñieàu quan troïng nhaát ñôøi toâi.

Naêm thaùng qua ñi, toâi laáy choàng vaø coù moät maùi gia ñình rieâng. Naêm 1980, ba ñau naëng vì bònh khí pheá thuõng (emphysema) vaø doïn veà ôû vôùi chuùng toâi. Trong saùu naêm sau ñoù, cha con toâi coù nhieàu thôøi gian chuyeän troø veà leõ soáng cheát.

Ba haân hoan baûo toâi raèng khi ba qua ñôøi, ba muoán hieán taëng baát kyø boä phaän naøo coøn toát cuûa cô theå, nhaát laø ñoâi maét. “Thò giaùc laø moät trong nhöõng taëng vaät to taùt nhaát maø moät ngöôøi coù theå trao cho.” Ba noùi vaäy, nhaán maïnh raèng seõ kyø dieäu bieát bao neáu coù theå cöùu giuùp moät em beù ñeå em nhìn ñöôïc vaø veõ ra nhöõng con ngöïa nhö chaùu Wendy con gaùi toâi ñaõ veõ.


Chaùu laâu nay vaãn veõ hoaøi nhöõng con ngöïa vaø ñaõ giaønh ñöôïc heát giaûi thöôûng naøy ñeán giaûi thöôûng khaùc. Ba noùi: “Thöû töôûng töôïng xem moät oâng boá hay baø meï naøo khaùc seõ haõnh dieän theá naøo neáu con gaùi hoï cuõng veõ ñöôïc nhö Wendy. Haõy nghó xem con seõ töï haøo xieát bao khi bieát raèng ñoâi maét cuûa ba seõ laøm cho vieäc aáy coù theå thöïc hieän ñöôïc.”

Toâi keå cho Wendy nghe nhöõng gì oâng ngoaïi baûo vaø chaùu ñaõ oâm chaàm laáy oâng thaät chaët, nöôùc maét ñoanh troøng. Chaùu môùi möôøi boán tuoåi - cuõng cuøng caùi tuoåi maø khi xöa toâi ñöôïc bieát ñeán chöông trình hieán taëng cô theå.

Ba maát ñi ngaøy 11 thaùng 4 naêm 1986, vaø chuùng toâi ñaõ hieán taëng ñoâi maét cuûa ba nhö yù ngöôøi muoán. Ba hoâm sau, Wendy noùi: “Maù ôi, con raát töï haøo veà vieäc maù ñaõ laøm cho ngoaïi.”

Toâi hoûi: “Vieäc ñoù khieán con töï haøo ö?” “Maù coù theå tin chaéc ñieàu aáy. Maù coù bao giôø nghó raèng

khoâng nhìn ñöôïc thì seõ nhö theá naøo chaêng? Khi con cheát, con muoán ñoâi maét con ñöôïc ñem hieán gioáng y nhö ngoaïi vaäy.”

Giaây phuùt aáy toâi nhaän ra ba ñaõ ñem taëng hieán nhieàu hôn ñoâi maét. Caùi maø ba löu truyeàn laïi ñaõ saùng leân trong maét con gaùi toâi - laø töï haøo.

Hoâm ñoù, khi oâm Wendy trong tay, coù ñieàu maø toâi khoâng sao bieát ñöôïc laø chæ hai tuaàn sau toâi seõ laïi theâm moät laàn kyù teân vaøo hoà sô daønh cho chöông trình hieán taëng cô theå.

Wendy taøi hoa, ñaùng yeâu cuûa toâi trong luùc côõi ngöïa doïc theo ven ñöôøng ñaõ bò xe taûi toâng thieät maïng. Khi toâi kyù teân vaøo caùc giaáy tôø, lôøi chaùu noùi vang vang beân tai toâi: Maù coù bao giôø nghó raèng khoâng nhìn ñöôïc thì seõ nhö theá naøo chaêng?


Ba tuaàn sau khi chaùu maát ñi, vôï choàng toâi nhaän ñöôïc thô cuûa Ngaân haøng Maét Lions bang Oregon:

Thöa OÂng Baø Rivers, Chuùng toâi muoán oâng baø bieát raèng vieäc gheùp giaùc maïc ñaõ

thaønh coâng, vaø giôø ñaây hai ngöôøi muø ñaõ tìm laïi ñöôïc aùnh saùng. Hoï töôïng tröng cho moät töôïng ñaøi soáng ñeå kyû nieäm con gaùi cuûa oâng baø; coâ laø ngöôøi raát coù loøng vôùi ñôøi ñeå seû chia san sôùt nhöõng caùi ñeïp cuûa ñôøi.

Neáu ñaâu ñoù treân queâ höông naøy, coù ngöôøi ñöôïc taëng maét khaùm phaù ra moät tình yeâu môùi meû daønh cho loaøi ngöïa vaø ngoài xuoáng veõ laáy moät chuù, thì toâi nghó toâi bieát roõ ai ñaõ taëng maét cho ngöôøi aáy. Moät beù gaùi maét xanh, toùc vaøng vaãn ñang ngoài veõ.

LINDA RIVERS Duõ Lan Leâ Anh Duõng dòch (01-6-1998)

____________


THOÂNG BAÏCH IN “QUAN AÂM PHOÅ CHIEÁU PHAÙP BAÛO TAÂM KINH”

Theo kinh Tam Nguôn Giaùc Theá (Chieáu Minh Ñaøn, Caàn Thô: Nhaø in Phöông Nam, do Tieàn boái Cao Trieàu Tröïc aán toáng), trong ñaøn cô ngaøy 02.11 Taân Muøi (thöù Naêm 10.12.1931), ñöùc Thaàn oai Vieãn traán Quan Thaùnh Ñeá Quaân giaùng daïy nhö sau (tr. 36):

“Phaøm ngöôøi tu haønh maø ñaët ñaëng moät boä kinh saùm maø khuyeân chuùng laøm laønh thì ngöôøi aáy ñaëng thaønh Tieân. Coøn ngöôøi vaên chöông quaân töû maø laøm ñaëng moät pho saùch daïy chuùng luaân thöôøng ñaïo lyù thì ngöôøi ñaëng thaønh Thaùnh.”

Lôøi daïy cuûa ñöùc Hieäp Thieân Ñaïi Ñeá Quan Thaùnh Ñeá Quaân soi roïi cho moïi ngöôøi thaáy raèng vieäc tieáp tay phoå truyeàn vaên hoùa ñaïo ñöùc cho saâu roäng trong xaõ hoäi nhaân sinh ñeå goùp phaàn xaây döïng cuoäc ñôøi trôû neân thuaàn löông thaùnh thieän laø moät vieäc raát quan troïng, raát cao quyù. Ñoù laø lyù do kinh saùch Tam giaùo xöa nay luoân ñeà cao vieäc phaùp thí. Tuy nhieân, moät vaøi ngöôøi maø muoán in caû ngaøn cuoán laø moät ñieàu khoù, nhöng neáu moãi ngöôøi moät ít cuøng nhau gieo caáy phöôùc ñieàn thì vieäc lôùn aét thaønh maø khoâng ai caûm thaáy quaù söùc.

Hieän nay, Thieân Lyù Böûu Toøa ñang chuaån bò taùi baûn (laàn thöù ba) quyeån “Quan AÂm Phoå Chieáu Phaùp Baûo Taâm Kinh” (goïi taét “Phaùp Baûo Taâm Kinh”).

Quyeån böûu kinh naøy do Ñöùc Quan Theá AÂm Boà taùt giaûng taû taïi Thieân Lyù Böûu Toøa giöõa naêm Bính Daàn (1986) vaø ñaõ ñöôïc in hai laàn. Kyø aán toáng tröôùc caùch nay ñaõ 10 naêm (1998).

Documents

, soá 11, Xuaân Kyû Söûu 2009 - tamgiaodongnguyen.com · quaû töû rieâng, Thaày seõ ban pheùp maàu roài chia ra moãi ñöùa moät quaû ñem veà hieán leã giao