126
LỚP CHÁNH KIẾN (LCK-003)

LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

  • Upload
    others

  • View
    18

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 1

LỚP CHÁNH KIẾN (LCK-003)

Page 2: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

2

Tö lieäu naøy chæ kính bieáu, khoâng baùn!

AÁn baûn ñieän töû ñöôïc ñaêng taïi trang web:

http://www.thuvienthaythonglac.net

Öôùc mong moïi ngöôøi soáng khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi vaø khoå chuùng sanh.

Page 3: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 3

TU VIEÄN CHÔN NHÖ

(4/11/2005)

GHI CHEÙP LÔØI THAÀY

TRÖÔÛNG LAÕO THÍCH THOÂNG LAÏC

Page 4: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

4

Page 5: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 5

Lôøi noùi ñaàu

Caùi muïc ñích Thaày muoán gôïi cho maáy con

thaáy ñoù laø nhaân quaû laø moät söï thaät, nghóa laø vaøo ñaàu thì nghe noùi hai chöõ nhaân quaû thì noù meânh moâng noù nhieàu laém, nhaân quaû cuûa vuõ truï, roài nhaân quaû cuûa caây coû, roài nhaân quaû cuûa thôøi tieát, roài nhaân quaû cuûa con ngöôøi. Cho neân nhaân quaû noù chi phoái toaøn boä söï soáng ôû treân haønh tinh naøy. Vì vaäy maø chuùng ta ñi vaøo nhaân quaû thì caùi gì cuï theå nhaát ñeå maø chuùng ta noùi roõ ra nhaân quaû.

Page 6: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

6

Chuùng ta muoán noùi nhaân quaû laø phaûi noùi söï thaät bôûi vì ñaïo Phaät laø chaân lyù, laø söï thaät cho neân muoán noùi moät caùi gì cuõng laø muoán noùi moät caùi söï thaät, khoâng ñöôïc noùi mô hoà, maø noùi caùi chuyeän mô hoà laø khoâng phaûi cuûa ñaïo Phaät.

Chuùng ta thaáy roõ raøng caùi baøi phaùp ñaàu tieân cuûa Ñöùc Phaät daïy cho naêm anh em Kieàu Traàn Nhö, caùi lôøi daïy ñaàu tieân cuûa cuoäc ñôøi Ñöùc Phaät khi maø tu chöùng laø Ngaøi daïy Boán Chaân Lyù, töùc laø Boán Söï Thaät. Vaø töø ñoù veà sau taát caû nhöõng baøi phaùp cuûa Phaät ñeàu laø söï thaät, noùi söï thaät duø laø phaùp tu, phaùp haønh ñeàu laø söï thaät chöù khoâng coù caùi söï mô hoà.

Chuùng ta thaáy roõ ñaïo Phaät laø ñaïo nhö thaät chöù khoâng phaûi noùi moät caùi gì tröøu töôïng, aûo töôûng, cho neân caùi nhaân quaû cuûa ñaïo Phaät cuõng phaûi laø noùi nhö thaät. Taïi sao Thaày khoâng ñöa caùi luaän nhaân quaû, tö duy nhaân quaû cuûa caùi baûn thaân cuûa con

Page 7: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 7

ngöôøi tröôùc? Bôûi vì caùi haønh ñoäng cuûa chuùng ta noùi moät lôøi noùi, nghó moät söï suy tö hoaëc laø thaân chuùng ta laøm moät ñieàu gì thì quaû noù cuõng tröøu töôïng.

Noùi nhaân con quaû ngöôøi ta thaáy nhö Thaày ñöa tay ñaùnh treân ñaàu ngöôøi khaùc moät caùi noù laø nhaân thì ngöôøi ta khoù töôûng, nhöng maø noùi caùi nhaân laø moät caùi haït thì sinh ra ñeå leân moät caùi caây, ñeå töø caùi caây ra quaû, ra traùi thì chuùng ta roõ raøng ngöôøi naøo cuõng nhaän ra ñöôïc caùi haït vaø caùi traùi caây.

Nhöng caùi muïc ñích chuùng ta muoán noùi nhaân quaû thaûo moäc laø chuùng ta muoán noùi ñeå laøm gì? Ñeå xaùc ñònh cho chuùng ta bieát laø moät haønh ñoäng laøm khoâng coù nghóa laø chuùng ta thoï coù moät söï ñau khoå, maø coù raát nhieàu söï ñau khoå.

Chuùng ta thaáy taïi sao muoán chöùng minh ñieàu naøy ñeå cuï theå? Baây giôø laøm sao caùc con coù ñoâi maét Tam Minh maø thaáy ñöôïc moät ngöôøi cheát maø sanh ra nhieàu ngöôøi; thaáy moät ngöôøi cheát maø sanh ra

Page 8: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

8

ñöôïc muoân con vaät, loaøi vaät, maáy con laøm sao thaáy ñöôïc, ñoâi maét phaøm phu chuùng ta laøm sao thaáy ñöôïc nhaân quaû naøy?

Nhöng chuùng ta nhìn qua caây xoaøi, caây mít. Moät caùi haït leân moät caùi caây noù khoâng phaûi ra coù moät traùi maø raát nhieàu traùi, coù phaûi khoâng? Nhaân quaû maø! Nhaân thì noù ra quaû, thay vì noù leân caây xoaøi noù phaûi cho moät caùi quaû thoâi, ñaèng naøy noù khoâng cho moät quaû. Thì chuùng ta nhìn caùi traùi mít, coù caùi hoät mít chuùng ta öôm, chuùng ta troàng traùi mít leân thaønh caây mít. Caây mít noù ñaâu coù cho moät quaû phaûi khoâng, maø noù cho nhieàu quaû. Vaø moãi quaû noù bao nhieâu caùi haït nhaân ôû trong ñoù, chuùng ta thaáy gheâ gôùm.

Nhìn qua caùi nhaân quaû cuûa thaûo moäc maø xeùt laïi caùi nhaân quaû cuûa con ngöôøi chuùng ta môùi giaät mình, moät haønh ñoäng laøm aùc noù ñaâu coù nghóa laø chuùng ta sinh ra laøm moät con ngöôøi hoaëc laø moät con

Page 9: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 9

vaät, maø moãi haønh ñoäng laøm aùc noù thaønh caùi moät töø tröôøng, ñeå roài noù trôû thaønh moät caùi nghieäp, caùi nghieäp ñoù ñi taùi sanh, cho neân noù sanh thaät laø nhieàu, nhieàu loaøi vaät.

Nhö vaäy, caùc con thaáy raèng hoïc nhaân quaû, suy luaän nhaân quaû, thaáu suoát nhaân quaû, thaáy nhö thaät ñeå cuoäc ñôøi chuùng ta bieát con ñöôøng ñeå thoaùt ra khoûi nhaân quaû. Vì chuùng ta töø trong nhaân quaû maø sanh ra, soáng trong caùi nhaân quaû, cheát veà nhaân quaû roài tieáp tuïc sanh töø nhaân quaû.

Ñöùc Phaät noùi con ngöôøi thöøa töï nhaân quaû, chuùng ta töø nhaân quaû sanh ra, vì vaäy maø laøm sao chaám döùt caùi quy luaät naøy, chaám döùt söï töø nhaân quaû sanh ra? Chæ duy nhaát trong cuoäc ñôøi chuùng ta coù ñaïo Phaät môùi coù con ñöôøng thoaùt ra khoûi nhaân quaû.

Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät

Page 10: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

10

caùch lô mô, thì chuùng ta chöa nhö thaät. Maø chöa nhö thaät thì chuùng ta vaãn coøn thaáy thöông tieác, vaãn coøn thaáy yeâu thích ñôøi soáng, vaãn coøn thaáy ñôøi ñeïp ñeõ, thaät söï chöa thaáy ñôøi thaät khoå, chæ thaáy hôi hôi maø thoâi.

Cho neân khi maø laøm nhöõng caùi baøi luaän naøy, vaø coøn phaûi thaám nhuaàn caùi lyù nhaân quaû raát laø saâu saéc. Ñôøi chuùng ta khoå, hieän giôø coù moät mình mình nhöng chuùng ta cheát ñi bao nhieâu ngöôøi seõ thay theá caùi khoå cuûa moät ngöôøi ñeå roài nhieàu ngöôøi khoå. Vaø tieáp tuïc nhöõng chuùng sanh maø chuùng ta ñaõ laøm aùc thì töø caùi nghieäp chuùng ta laïi sanh ra bao nhieâu loaøi vaät ñeå maø chòu khoå.

Khi chuùng ta caàm dao caét coå moät con gaø, khi chuùng ta caàm dao ñaäp ñaàu con caù roài laøm thöïc phaåm aên, nhöõng ñieàu naøy chuùng ta khoâng troán chaïy ñöôïc nhaân quaû. Haønh ñoäng ñoù khoâng bao giôø maát, chæ duy nhaát chuùng ta tu taäp Töù Nieäm Xöù chuyeån

Page 11: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 11

hoùa taát caû nhöõng nghieäp ñoù thì môùi heát. Ngoaøi Töù Nieäm Xöù chuùng ta khoâng laøm sao vöôït qua ñöôïc uy löïc cuûa nhaân quaû.

Nhö vaäy, hoâm nay chuùng ta muoán tu ñaït ñöôïc Töù Nieäm Xöù thì khoâng gì hôn laø chuùng ta phaûi tu Ñònh Voâ Laäu, maø tu Ñònh Voâ Laäu töùc laø trieån khai tri kieán cuûa chuùng ta. Nhöng trieån khai nhö theá naøo ñuùng, trieån khai nhö theá naøo nhö thaät, trieån khai nhö theá naøo ñeå thaám nhuaàn ñöôïc lyù nhaân quaû maø laøm cho chuùng ta thaáy roõ nhö thaät, ñeå chuùng ta coá gaéng duø trong moät phuùt, moät giaây, moät ngaøy, moät thaùng, moät naêm, chuùng ta phaûi coá gaéng heát mình ñeå maø thöïc hieän vöôït qua khoûi uy löïc cuûa nhaân quaû.

Bôûi vì chuùng ta ñang bò troùi buoäc, ñang bò sai söû cuûa nhaân quaû, chuùng ta laø moät ngöôøi noâ leä cho nhaân quaû, nhaân quaû muoán gì chuùng ta cöù laøm theo. Muoán nguû chuùng ta nguû, muoán aên chuùng ta aên, muoán chôi chuùng ta chôi, muoán noùi chuyeän chuùng ta noùi

Page 12: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

12

chuyeän. Ñoù laø nhaân quaû sai khieán chuùng ta, chöù chuùng ta chöa laøm chuû ñöôïc nhaân quaû.

Nhö hoài naõy Thaày ñaõ noùi, ñaïo Phaät laø ñaïo nhö thaät, baøi phaùp ñaàu tieân cuûa Ñöùc Phaät laø noùi söï thaät, Boán chaân lyù, Boán söï thaät. Cho neân caùc con thaáy ngaøy hoâm nay maø caùc con ngoài laïi ñaây tu ôû caùc lôùp naøy thì caùc con thaáy ñoù laø caùi Chöông Trình Giaùo Duïc Ñaøo Taïo. Noù laø caùi söï thaät, cho neân Ñaïo Ñeá laø moät caùi chaân lyù söï thaät chöù khoâng phaûi ngoài goõ moõ tuïng kinh mô hoà, tröøu töôïng; chöù khoâng phaûi caàu khaán; chöù khoâng phaûi ngoài thieàn moät caùch lô mô. Maø ñaây laø nhöõng caùi söï thaät reøn luyeän ñaøo taïo con ngöôøi ñeå thoâng suoát ñöôïc caùi lyù nhaân quaû. Ñeå thaáy roõ raøng chuùng ta laø nhöõng teân noâ leä cho nhaân quaû, laø nhöõng con ngöôøi ñang laøm tay sai cho nhaân quaû. Ñeå chuùng ta bieát, chuùng ta xaáu hoå, moät con ngöôøi nhö theá naøy maø bò ngöôøi khaùc sai maø khoâng bieát, caùc con hieåu chöa?

Page 13: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 13

Thì hoâm nay Thaày noùi cho caùc con bieát, nhaân quaû laø maët traän ñoái töôïng giaëc cöôùp nöôùc cuûa chuùng ta, laøm chuùng ta khoâng coøn laøm chuû söï soáng cheát cuûa chuùng ta ñöôïc, ñoù laø giaëc nhaân quaû. Nhö vaäy caùc con ñaõ hieåu ñöôïc ñoái phöông cuûa mình laø ai, maø töø laâu maáy con khoâng ngôø ñeå roài troâi laên trong söï sai khieán cuûa nhaân quaû, maõi maõi ñôøi naøy ñeán ñôøi khaùc.

Vaø vì vaäy ñaïo Phaät daïy ngaên aùc dieät aùc, sanh thieän taêng tröôûng thieän, töùc laø khoâng laøm theo nhaân quaû nöõa maø haõy laøm theo phöông phaùp cuûa Phaät daïy, töùc laø taùc yù. Khi maø nhaân quaû ñeán chuùng ta taùc yù. Muoán buoàn nguû: “Khoâng ñöôïc, giôø naøy khoâng ñöôïc nguû!”, ñoù laø chuùng ta laøm ngöôïc laïi uy löïc nhaân quaû. Nhaân quaû khoâng sai chuùng ta ñöôïc thì chuùng ta ñaõ thoaùt ra nhaân quaû. Chæ coù phaùp Phaät môùi coù phöông phaùp ñeå giuùp chuùng ta vöôït qua.

Page 14: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

14

Thì chuùng ta phaûi thaâm saâu caùi lyù nhaân quaû, cho neân ñaàu tieân chuùng ta phaûi nhìn thaáy nhaân quaû thaûo moäc vaø laøm sao chuùng ta noùi nhaân quaû maø ngöôøi ta thaáy nhö thaät chöù khoâng ñöôïc noùi tröøu töôïng, ñoù laø hieåu ñöôïc nhaân quaû.

(Giôùi thieäu toùm taét baøi giaûng Tröôûng laõo Thích Thoâng Laïc)

Page 15: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 15

Page 16: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

16

Buoåi thöù ba (nam):

NHÂN QUẢ THẢO MỘC

I- TÖ DUY NHAÂN QUAÛ

Hoâm nay, laø caùi buoåi hoïc thöù hai vaäy thì

Thaày seõ coá gaéng höôùng daãn cho maáy con veà

caùi caùi phöông phaùp tö duy nhaân quaû laøm sao

maø mình tö duy ñuùng, chöù khoâng kheùo thì

mình tö duy noù sai. Maëc duø mình cuõng noùi

nhaân quaû nhöng maø caùi nhaân quaû maø maáy

con vieát ôû trong caùi baøi maø luaän vöøa roài Thaày

thaáy nhieàu khi maáy con loän xoän quaù. Thaày

chöa noùi nhaân quaû cuûa thaân con ngöôøi thì

maáy con ñaõ noùi nhaân quaû thaân con ngöôøi,

Thaày noùi roõ raøng laø nhaân quaû thaûo moäc.

Caùi muïc ñích Thaày muoán gôïi cho maáy

con thaáy ñoù laø nhaân quaû laø moät söï thaät,

nghóa laø vaøo ñaàu thì nghe noùi hai chöõ nhaân

quaû thì noù meânh moâng noù nhieàu laém, nhaân

quaû cuûa vuõ truï, roài nhaân quaû cuûa caây coû, roài

nhaân quaû cuûa thôøi tieát, roài nhaân quaû cuûa con

ngöôøi. Cho neân nhaân quaû noù chi phoái toaøn boä

söï soáng ôû treân haønh tinh naøy. Vì vaäy maø

Page 17: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 17

chuùng ta ñi vaøo nhaân quaû thì caùi gì cuï theå

nhaát ñeå maø chuùng ta noùi roõ ra nhaân quaû.

Ñaàu tieân böôùc vaøo thì chuùng ta neân giôùi

thieäu hai chöõ nhaân quaû, giaûi thích cho ngöôøi

ta hieåu caùi nghóa cuûa nhaân quaû. Coù nhieàu khi

moät caùi ngöôøi toân giaùo khaùc hoï khoâng ôû

trong ñaïo Phaät, hoï ñoïc caùi baøi cuûa chuùng ta

khoâng bieát nhaân laø gì, maø quaû laø gì, bôûi vì ñoù

laø danh töø cuûa Haùn Vieät. Cho neân chuùng ta

môùi böôùc ñaàu vaøo thì chuùng ta giaûi thích hai

caùi töø naøy ra. Chöõ “Nhaân” laø gì, “Quaû” laø gì,

roài noù coù nghóa boùng vaø nghóa ñen cuûa noù chöù

khoâng phaûi laø noù khoâng coù, maø do ñoù chuùng

ta giaûi thích noù ra ñeå roài chuùng ta ñöa daàn ñi

vaøo caùi söï thaät ñeå cho ngöôøi ta nhaän ra cuï

theå, roõ raøng nhaân quaû raát khoa hoïc chöù

khoâng phaûi coù caùi söï mô hoà, tröøu töôïng.

Chuùng ta muoán noùi nhaân quaû laø phaûi

noùi söï thaät bôûi vì ñaïo Phaät laø chaân lyù, laø söï

thaät cho neân muoán noùi moät caùi gì cuõng laø

muoán noùi moät caùi söï thaät, khoâng ñöôïc noùi mô

hoà, maø noùi caùi chuyeän mô hoà laø khoâng phaûi

cuûa ñaïo Phaät.

Chuùng ta thaáy roõ raøng caùi baøi phaùp ñaàu

tieân cuûa Ñöùc Phaät daïy cho naêm anh em Kieàu

Traàn Nhö, caùi lôøi daïy ñaàu tieân cuûa cuoäc ñôøi

Page 18: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

18

Ñöùc Phaät khi maø tu chöùng laø Ngaøi daïy Boán

Chaân Lyù, töùc laø Boán Söï Thaät. Vaø töø ñoù veà

sau taát caû nhöõng baøi phaùp cuûa Phaät ñeàu laø söï

thaät, noùi söï thaät duø laø phaùp tu, phaùp haønh

ñeàu laø söï thaät chöù khoâng coù caùi söï mô hoà.

Chuùng ta thaáy roõ ñaïo Phaät laø ñaïo nhö

thaät chöù khoâng phaûi noùi moät caùi gì tröøu

töôïng, aûo töôûng, cho neân caùi nhaân quaû cuûa

ñaïo Phaät cuõng phaûi laø noùi nhö thaät. Taïi sao

Thaày khoâng ñöa caùi luaän nhaân quaû, tö duy

nhaân quaû cuûa baûn thaân con ngöôøi tröôùc? Bôûi

vì caùi haønh ñoäng cuûa chuùng ta noùi moät lôøi

noùi, nghó moät söï suy tö hoaëc laø thaân chuùng ta

laøm moät ñieàu gì thì quaû noù cuõng tröøu töôïng.

Noùi nhaân quaû, ngöôøi ta thaáy nhö Thaày

ñöa tay ñaùnh treân ñaàu ngöôøi khaùc moät caùi noù

laø nhaân thì ngöôøi ta khoù töôûng. Nhöng maø

noùi caùi nhaân laø moät caùi haït sinh ra ñeå leân

moät caùi caây, ñeå töø caùi caây ra quaû, traùi thì

chuùng ta roõ raøng ngöôøi naøo cuõng nhaän ra

ñöôïc caùi haït vaø caùi traùi caây. Cho neân chuùng

ta thí duï nhö vaøo ñieàu ñaàu tieân chuùng ta giaûi

thích nhöõng töø naøy ñi, roài chuùng ta ñi tôùi caùi

cuoái cuøng thì ñeå caùi baøi luaän naøy noù seõ coâ

ñoïng, ngaén goïn, khoâng noùi meânh moâng.

Page 19: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 19

Theá laàn löôït chuùng ta môùi noùi daàn tôùi

moät caùi nhaân quaû, moät caùi haønh ñoäng thieän

aùc cuûa chuùng ta. Caùi nhaân laø caùi haønh ñoäng

cuûa chuùng ta, thieän hay laø aùc. Roài töø ñoù

chuùng ta môùi giaûi thích caùi haønh ñoäng aùc thì

noù mang ñeán caùi söï khoå nhö theá naøo. Cuõng

nhö baây giôø chuùng ta chöûi moät ngöôøi khaùc,

thì caùi ngöôøi maø bò chöûi ñoù hoï seõ töùc giaän,

khoå ñau. Vì vaäy maø hoï phaûn öùng trôû laïi, hoï

chöûi, maéng laïi chuùng ta hoaëc laø hoï ñaùnh laïi

chuùng ta. Khi maø chuùng ta bò chöûi maéng, bò

ñaùnh laïi thì caùi quaû bò chöûi maéng ñoù laø caùi

quaû ñau khoå.

Chuùng ta noùi thì caùi nhaân quaû con ngöôøi

thì noù phaûi nhö vaäy. Bôûi vì ñöôøng ñi nhaân

quaû cuûa con ngöôøi laø Thaân - Khaåu - YÙ, caùi

haønh ñoäng cuûa thaân, caùi haønh ñoäng cuûa

mieäng, caùi haønh ñoäng cuûa yù. Coøn caùi ñöôøng

ñi cuûa nhaân quaû thaûo moäc thì caùi söï öôm, söï

chaêm soùc, söï boùn phaân, caùi söï nhoå coû, thì caùi

haït gioáng noù môùi leân ñöôïc, noù môùi thaønh

caây, noù môùi ra quaû do söï chaêm soùc cuûa chuùng

ta. Coøn neáu khoâng chaêm soùc, nhieàu khi môùi

coù caùi haït nhöng noù laïi bò khoâng ñuû nöôùc,

khoâng ñuû aåm, khoâng ñuû khoâng khí thì noù laïi

thoái ñi noù khoâng coù thaønh.

Page 20: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

20

Nhöng caùi muïc ñích chuùng ta muoán noùi

nhaân quaû thaûo moäc laø ñeå laøm gì? Ñeå xaùc

ñònh cho chuùng ta bieát laø moät haønh ñoäng laøm

khoâng coù nghóa laø chuùng ta thoï coù moät söï

ñau khoå, maø coù raát nhieàu söï ñau khoå.

Ví duï nhö moät lôøi noùi aùc ngay tröôùc maét

chuùng ta thaáy ñau khoå, töø tröôøng ñoù vaãn naèm

yeân ñoù ñeå sau naøy chuùng ta traû bao nhieâu

ñieàu aùc hôn. Cho neân, thöôøng Thaày nhaéc

maáy con moät mình chuùng ta laøm ñieàu aùc

nhöng maø sau khi thaân chuùng ta cheát thì noù

sanh ra nhieàu ngöôøi chòu thoï khoå vaø nhieàu

loaøi vaät ñeå chòu thoï khoå.

Chuùng ta thaáy taïi sao muoán chöùng minh

ñieàu naøy ñeå cuï theå? Baây giôø laøm sao caùc con

coù ñoâi maét Tam Minh maø thaáy ñöôïc moät

ngöôøi cheát maø sanh ra nhieàu ngöôøi; thaáy moät

ngöôøi cheát maø sanh ra ñöôïc muoân con vaät,

loaøi vaät? Maáy con laøm sao thaáy ñöôïc, ñoâi maét

phaøm phu chuùng ta laøm sao thaáy ñöôïc nhaân

quaû naøy?!

Nhöng chuùng ta nhìn qua caây xoaøi, caây

mít. Moät caùi haït leân moät caùi caây noù khoâng

phaûi ra coù moät traùi maø raát nhieàu traùi, coù

phaûi khoâng? Nhaân quaû maø! Nhaân thì noù ra

quaû, thay vì noù leân caây xoaøi noù phaûi cho moät

Page 21: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 21

caùi quaû thoâi, ñaèng naøy noù khoâng cho moät

quaû. Thì chuùng ta nhìn caùi traùi mít, coù caùi

hoät mít chuùng ta öôm, chuùng ta troàng leân

thaønh caây mít, caây mít noù ñaâu coù cho moät

quaû phaûi khoâng, maø noù cho nhieàu quaû. Vaø

moãi quaû noù bao nhieâu caùi haït nhaân ôû trong

ñoù, chuùng ta thaáy gheâ gôùm.

Nhìn qua caùi nhaân quaû cuûa thaûo moäc maø

xeùt laïi caùi nhaân quaû cuûa con ngöôøi chuùng ta

môùi giaät mình, moät haønh ñoäng laøm aùc noù ñaâu

coù nghóa laø chuùng ta sinh ra laøm moät con

ngöôøi hoaëc laø moät con vaät. Töø khi chuùng ta

sinh ra coù maët treân haønh tinh naøy baét ñaàu

moät kieáp naøy, chuùng ta khoâng noùi nhieàu

kieáp, roài chuùng ta lôùn leân, roài chuùng ta laøm

nhöõng ñieàu aùc, coäng laïi hieän giôø chuùng ta

bieát Phaät phaùp, bieát bao nhieâu ñieàu chuùng ta

ñaõ laøm aùc. Trong moät ñôøi nay thoâi, coøn

nhöõng ñôøi khaùc nöõa chuùng ta khoâng noùi, vì

baây giôø chuùng ta khoâng theå thaáy qua moät caùi

ñôøi khaùc, ñôøi quaù khöù ñöôïc. Maø chæ trong moät

ñôøi nay, töø khi chuùng ta ñöôïc cha meï sinh ra

roài lôùn leân chuùng ta laøm nhöõng ñieàu aùc, tính

laïi thì chuùng ta coù bieát bao nhieâu ñieàu laøm

aùc. Moãi haønh ñoäng laøm aùc noù thaønh moät caùi

töø tröôøng, ñeå roài noù trôû thaønh moät caùi

Page 22: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

22

nghieäp, caùi nghieäp ñoù ñi taùi sanh, cho neân noù

sanh thaät laø nhieàu, nhieàu loaøi vaät.

Moät con ngöôøi chuùng ta khoå, chuùng ta

muoán laøm sao cho mình heát khoå, chuùng ta

chöa thoûa caùi söï khoå ñoù sao maø chuùng ta laïi

muoán sanh nhieàu ngöôøi khoå? Chuùng ta coù

thích bao nhieâu ngöôøi khoå khoâng? - Khoâng!

Neáu thích bao nhieâu ngöôøi khoå thì chuùng ta,

moät mình chuùng ta sanh ra nhieàu ngöôøi khoå

nhö vaäy chuùng ta coù vui khoâng?

Nhö vaäy, caùc con thaáy raèng hoïc nhaân

quaû, suy luaän nhaân quaû, thaáu suoát nhaân quaû,

thaáy nhö thaät ñeå cuoäc ñôøi chuùng ta bieát con

ñöôøng thoaùt ra khoûi nhaân quaû. Vì chuùng ta töø

trong nhaân quaû maø sanh ra, soáng trong nhaân

quaû, cheát veà nhaân quaû, roài tieáp tuïc sanh töø

nhaân quaû.

Ñöùc Phaät noùi con ngöôøi thöøa töï nhaân

quaû, chuùng ta töø nhaân quaû sanh ra, vì vaäy

maø laøm sao chaám döùt caùi quy luaät naøy, chaám

döùt söï töø nhaân quaû sanh ra? Trong cuoäc ñôøi

chuùng ta, chæ duy nhaát coù ñaïo Phaät môùi coù

con ñöôøng thoaùt ra khoûi nhaân quaû.

Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät

maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn

côït, hieåu moät caùch lô mô, thì chuùng ta chöa

Page 23: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 23

nhö thaät. Maø chöa nhö thaät thì chuùng ta vaãn

coøn thaáy thöông tieác, vaãn coøn thaáy yeâu thích

ñôøi soáng, vaãn coøn thaáy ñôøi ñeïp ñeõ, thaät söï

chöa thaáy ñôøi thaät khoå, chæ thaáy hôi hôi maø

thoâi.

Cho neân khi maø laøm nhöõng caùi baøi luaän

naøy, vaø coøn phaûi thaám nhuaàn caùi lyù nhaân

quaû raát laø saâu saéc. Ñôøi chuùng ta khoå, hieän

giôø coù moät mình mình nhöng chuùng ta cheát

ñi bao nhieâu ngöôøi seõ thay theá caùi khoå cuûa

moät ngöôøi ñeå roài nhieàu ngöôøi khoå. Vaø tieáp

tuïc nhöõng chuùng sanh maø chuùng ta ñaõ laøm

aùc thì töø caùi nghieäp chuùng ta laïi sanh ra bao

nhieâu loaøi vaät ñeå maø chòu khoå.

Khi chuùng ta caàm dao caét coå moät con gaø,

khi chuùng ta caàm dao ñaäp ñaàu con caù roài laøm

thöïc phaåm aên, nhöõng ñieàu naøy chuùng ta

khoâng troán chaïy ñöôïc nhaân quaû. Haønh ñoäng

ñoù khoâng bao giôø maát, chæ duy nhaát chuùng ta

tu taäp Töù Nieäm Xöù chuyeån hoùa taát caû nhöõng

nghieäp ñoù thì noù môùi heát. Ngoaøi Töù Nieäm Xöù

chuùng ta khoâng laøm sao vöôït qua ñöôïc uy löïc

cuûa nhaân quaû.

Cho neân treân phöông phaùp tu taäp cuûa

ñaïo Phaät maø Ñöùc Phaät daïy Töù Nieäm Xöù chæ

coù baûy ngaøy, baûy thaùng, baûy naêm laø chöùng

Page 24: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

24

ñaïo. Xaùc ñònh ñöôïc thôøi gian cuûa chuùng ta tu,

cho neân phaûi noùi raèng Töù Nieäm Xöù laø phöông

phaùp duy nhaát giuùp chuùng ta ra khoûi uy löïc

cuûa nhaân quaû, khoâng coøn nhaân quaû chi phoái

chuùng ta.

Nhö vaäy, hoâm nay chuùng ta muoán tu ñaït

ñöôïc Töù Nieäm Xöù thì khoâng gì hôn laø chuùng

ta phaûi tu Ñònh Voâ Laäu, maø tu Ñònh Voâ Laäu

töùc laø trieån khai tri kieán cuûa chuùng ta.

Nhöng trieån khai nhö theá naøo ñuùng, trieån

khai nhö theá naøo nhö thaät, trieån khai nhö

theá naøo ñeå thaám nhuaàn ñöôïc lyù nhaân quaû maø

laøm cho chuùng ta thaáy roõ nhö thaät, ñeå chuùng

ta coá gaéng duø trong moät phuùt, moät giaây, moät

ngaøy, moät thaùng, moät naêm, chuùng ta phaûi coá

gaéng heát mình ñeå maø thöïc hieän vöôït qua

khoûi uy löïc cuûa nhaân quaû.

Bôûi vì chuùng ta ñang bò troùi buoäc, ñang

bò sai söû cuûa nhaân quaû, chuùng ta laø moät

ngöôøi noâ leä cho nhaân quaû, nhaân quaû muoán gì

chuùng ta cöù laøm theo. Muoán nguû chuùng ta

nguû, muoán aên chuùng ta aên, muoán chôi chuùng

ta chôi, muoán noùi chuyeän chuùng ta noùi

chuyeän. Ñoù laø nhaân quaû sai khieán chuùng ta,

chöù chuùng ta chöa laøm chuû ñöôïc nhaân quaû.

Page 25: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 25

Vaø vì vaäy ñaïo Phaät daïy ngaên aùc dieät aùc,

sanh thieän taêng tröôûng thieän, töùc laø khoâng

laøm theo nhaân quaû nöõa maø haõy laøm theo

phöông phaùp cuûa Phaät daïy, töùc laø taùc yù. Khi

maø nhaân quaû ñeán chuùng ta taùc yù. Muoán buoàn

nguû: “Khoâng ñöôïc, giôø naøy khoâng ñöôïc nguû!”,

ñoù laø chuùng ta laøm ngöôïc laïi uy löïc nhaân

quaû. Nhaân quaû khoâng sai chuùng ta ñöôïc thì

chuùng ta ñaõ thoaùt ra nhaân quaû. Chæ coù phaùp

Phaät môùi coù phöông phaùp ñeå giuùp chuùng ta

vöôït qua.

Thì chuùng ta phaûi thaâm saâu caùi lyù nhaân

quaû, cho neân ñaàu tieân chuùng ta phaûi nhìn

thaáy nhaân quaû thaûo moäc. Bôûi vì treân haønh

tinh naøy vaät maø sanh ra coù söï soáng tröôùc

tieân ñoù laø thaûo moäc, noù laø ñaøn anh cuûa chuùng

ta. Roài sau ñoù noù môùi söï tieáp tuïc sanh ra keá

tieáp ñoù laø maáy loaøi ñoäng vaät. Roài laàn löôït

môùi loaøi ñoäng vaät cao caáp nhö con ngöôøi, cho

neân khi maø con ngöôøi sanh ra laø phaûi ñuû caùi

thöïc phaåm, phaûi ñuû caùi chaát ñeå cho noù aên noù

soáng, noù môùi sanh ra. Chöù coøn neáu maø khoâng

coù ñuû chaát thì chaéc chaén con ngöôøi sanh ra

laøm sao coù söï soáng.

Cho neân söï soáng raát laø ñau khoå, söï soáng

cuûa chuùng ta raát ñau khoå, söï soáng cuûa loaøi

Page 26: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

26

vaät raát laø ñau khoå. Taïi sao? Chuùng ta soáng

chuùng ta phaûi dieät caùi söï soáng khaùc ñeå maø

chuùng ta soáng? Cho neân ñaïo Phaät daïy chuùng

ta traùnh aên thòt ñoäng vaät maø vaãn coøn aên thòt

söï soáng cuûa loaøi thaûo moäc, bôûi vì thaûo moäc coù

söï soáng maø, moâi tröôøng soáng laø noù nhö vaäy,

noù laø quy luaät cuûa nhaân quaû cho neân noù raát

aùc, noù khoâng coù thieän.

Moät vaät naøy muoán duy trì söï soáng thì

phaûi laøm haïi moät vaät khaùc maø soáng cho neân

chuùng ta phaûi hoaøn toaøn ra khoûi caùi moâi

tröôøng aùc naøy, khoâng theå! Baây giôø quyù vò

thaáy, nhö vaäy quyù vò töï töû cheát thì quyù vò

vaãn bò ôû trong quy luaät cuûa nhaân quaû tieáp tuïc

taùi sanh chöù quyù vò laøm sao, tröø ra quyù vò

phaûi coù ñaïo löïc, ñaïo löïc nhö theá naøo? Töù

Thaàn Tuùc, boán caùi löïc nhö thaàn thì quyù vò

môùi ra khoûi noù, coøn khoâng coù ñaïo löïc quyù vò

laøm sao ra khoûi? Thaày khoâng noùi thaàn thoâng

maø Thaày noùi phaûi coù moät caùi löïc, caùi löïc voâ

hình nhö theá naøo môùi laøm chuû ñöôïc nhaân

quaû.

Baây giôø thí duï, chaúng haïn baây giôø caùi

thaân naøy ñau, quyù vò muoán cho noù heát ñau

maø quyù vò khoâng coù löïc thì quyù vò laøm sao

maø ñaåy lui, thì chæ coøn coù ñi beänh vieän uoáng

Page 27: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 27

thuoác maø thoâi. Ñoù laø phaûi coù löïc, coøn neáu

khoâng coù löïc thì laøm sao? Duïc Nhö YÙ Tuùc,

muoán noù khoâng ñau laø phaûi khoâng ñau, nhö

vaäy laø caùi Töù Thaàn Tuùc cuõng phaûi coù Duïc

Nhö YÙ Tuùc, nhö yù mình muoán maø. Roài baây

giôø muoán cheát maø noù khoâng chòu cheát thì

mình laøm sao? Vaäy maø ngöôøi ta coù Duïc Nhö

YÙ Tuùc ngöôøi ta baûo hôi thôû tònh chæ ngöng laø

phaûi ngöng. Maø hôi thôû ngöng chuùng ta laïi ôû

trong moät traïng thaùi raát laø an laïc, haïnh

phuùc voâ cuøng, ñoù laø traïng thaùi Töù Thieàn

Thieân. Nhö vaäy laø chuùng ta phaûi coù ñònh, coù

Ñònh Nhö YÙ Tuùc. Ñònh Nhö YÙ Tuùc töùc laø caùi

thaàn löïc nhaäp caùc ñònh. Vaäy maø nhöõng ngöôøi

tu thieàn ñònh chöa coù Töù Thaàn Tuùc, chöa coù

Ñònh Nhö YÙ Tuùc maø taïi sao laïi nhaäp ñònh

ñöôïc, maáy ngöôøi chæ gaït ngöôøi ta thoâi. Maáy

ngöôøi doái ai ñöôïc, coù phaûi khoâng? Cho neân

muoán nhaäp caùc ñònh thì phaûi coù Ñònh Nhö YÙ

Tuùc; muoán coù Tueä Tam Minh thì phaûi coù Tueä

Nhö YÙ Tuùc, chöù neáu khoâng maø muoán bieát

nhieàu ñôøi nhieàu kieáp, muoán nhìn quan saùt

khoâng gian vuõ truï maø khoâng coù Tueä Nhö YÙ

Tuùc thì khoâng theå thaáy ñöôïc.

Cho neân, ôû ñaây söï tu taäp cuûa chuùng ta laø

chuùng ta ra khoûi nhaân quaû, maø baøi ñaàu tieân

maø Thaày cho maáy con tu hoïc quaùn xeùt ñoù laø

Page 28: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

28

nhaân quaû. Bôûi vì chuùng ta laø con ngöôøi ñang

ôû trong caùi löôùi cuûa nhaân quaû, ñang bò nhaân

quaû sai khieán töøng phuùt, töøng giaây töø caùi aên

caùi soáng, cho ñeán caùi ham muoán vui chôi, cho

ñeán nhöõng caùi khoå ñau ñeàu bò nhaân quaû sai

söû, nhaân quaû chuyeån, laøm cho chuùng ta maát

töï chuû.

Cho neân ôû ñaây phaûi raùng maáy con! Thaày

thaáy moät con ngöôøi chuùng ta caàn phaûi ra

khoûi quy luaät cuûa nhaân quaû, khoâng ñöôïc ñeå

nhaân quaû chi phoái, coù nghóa laø chuùng ta phaûi

laøm chuû nhaân quaû. Nghóa laø baây giôø thaân

Thaày ñau, maø Thaày ñuoåi noù ra khoûi thì nhaân

quaû coù laøm gì Thaày ñöôïc ñaâu. Noù khoâng sai

Thaày ñau ñöôïc ñaâu, thì caùi deã nhaát maø chuùng

ta thaáy chuùng ta laøm chuû, giôø naøy noù ñoùi

buïng muoán aên thì nhaát ñònh laø khoâng aên thì

noù laøm gì Thaày ñöôïc, phaûi khoâng? Thaày laøm

chuû nhaân quaû ñoù, nhö vaäy laø Thaày ra khoûi uy

löïc cuûa nhaân quaû chöù gì. Giôø naøy noù buoàn

nguû, Thaày khoâng nguû, Thaày ñi kinh haønh,

Thaày ñoäng thaân hoaøi, noù khoâng nguû ñöôïc töùc

laø Thaày laøm chuû noù chöù sao.

Caùch thöùc tu taäp cuï theå, roõ raøng, vaø

ñoàng thôøi Thaày coøn trieån khai tri kieán hieåu

bieát, Thaày bieát roõ raøng Thaày ñang bò noâ leä

Page 29: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 29

cho nhaân quaû, Thaày ñang bò nhaân quaû troùi

buoäc. Cho neân töø ñoù veà sau Thaày coù moät

nhieät taâm quyeát ñònh phaûi giaûi phoùng mình

ra khoûi uy löïc cuûa nhaân quaû, phaûi laøm chuû,

khoâng theå ñeå nhaân quaû sai chuùng ta nhö theá

naøy ñöôïc. Coøn maáy con thaáy buoàn nguû, cöù ñi

nguû, nhö vaäy laø maáy con bò nhaân quaû xoû muõi,

noù daét ñi. Giôø naøy chöa phaûi laø giôø aên, maø

baây giôø noù ñoùi buïng roài, ñi coi thöû coi coù ly

nöôùc, coù gì khoâng uoáng moät chuùt caùi ñeå coi

noù meät, ñoù laø caùc vò ñaõ bò nhaân quaû xoû muõi,

ñaõ bò nhaân quaû sai khieán.

Nhöõng caùi ñieàu naøy quaù deã roài maø

khoâng laøm ñöôïc thì thöû hoûi trong khi beänh

ñau cho cô theå chuùng ta, chuùng ta laøm gì cho

noù heát baây giôø? Caùi chuyeän deã maø chuùng ta

ngaên chaën khoâng ñöôïc thì caùi chuyeän lôùn

laøm sao ngaên chaën ñöôïc. Trong khi caùi cô theå

cuûa quyù vò maø bò beänh ñau nhöùc, khoå sôû, thì

quyù vò bieát raèng nhaân quaû laø moät maïng löôùi,

traøo daïo, troùi buoäc.

Bôûi vì chuùng ta bieát raèng caùi nhaân quaû

coi vaäy chöù noù khoâng phaûi deã, cho neân caàn

phaûi thoâng suoát, hoâm nay Thaày nhaéc cho

maáy con thaáy töøng caùi baøi hoïc maø maáy con

ghi cheùp buoäc loøng maáy con phaûi tö duy suy

Page 30: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

30

nghó. Nhöng Thaày bieát raèng maáy con seõ vieát

noù loän xoän, cuõng nhaân quaû nhöng noù chöa

ñuùng ñaâu, ñeå roài Thaày seõ goùp yù vaø höôùng daãn

maáy con nhö luùc naõy giôø ñeå cho maáy con

quaùn nhaân quaû töøng böôùc moät, ñi töø nhaân

quaû thaûo moäc, roài laàn löôït maáy con seõ tieán

tôùi nhaân quaû baûn thaân cuûa maáy con ñeå thaáy

ñöôïc nhöõng caùi haønh ñoäng nhaân quaû maø

chuùng ta ñang bò söï chi phoái, sai xöû cuûa nhaân

quaû.

Laøm sao chuùng ta noùi nhaân quaû maø

ngöôøi ta thaáy nhö thaät chöù khoâng ñöôïc noùi

tröøu töôïng, ñoù laø hieåu ñöôïc nhaân quaû.

Nhö hoài naõy Thaày ñaõ noùi, ñaïo Phaät laø

ñaïo nhö thaät, baøi phaùp ñaàu tieân cuûa Ñöùc

Phaät laø noùi söï thaät, boán chaân lyù, boán söï thaät.

Cho neân caùc con thaáy ngaøy hoâm nay maø caùc

con ngoài laïi ñaây tu ôû caùc lôùp naøy thì caùc con

thaáy ñoù laø caùi Chöông Trình Giaùo Duïc Ñaøo

Taïo. Noù laø caùi söï thaät, cho neân Ñaïo Ñeá laø

moät caùi chaân lyù söï thaät chöù khoâng phaûi ngoài

goõ moõ tuïng kinh mô hoà, tröøu töôïng; chöù

khoâng phaûi caàu khaán; chöù khoâng phaûi ngoài

thieàn moät caùch lô mô. Maø ñaây laø nhöõng caùi

söï thaät reøn luyeän ñaøo taïo con ngöôøi ñeå thoâng

suoát ñöôïc caùi lyù nhaân quaû. Ñeå thaáy roõ raøng

Page 31: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 31

chuùng ta laø nhöõng teân noâ leä cho nhaân quaû, laø

nhöõng con ngöôøi ñang laøm tay sai cho nhaân

quaû. Ñeå chuùng ta bieát, chuùng ta xaáu hoå, moät

con ngöôøi nhö theá naøy maø bò ngöôøi khaùc sai

maø khoâng bieát, caùc con hieåu chöa?

Cho neân neáu maø ñaát nöôùc chuùng ta bò

giaëc xaâm chieám, cai trò, muoán gieát daân toäc

chuùng ta, chuùng ta luùc naøo cuõng bieát nhöng

maø khoâng hieåu. Giaëc thì noùi raèng noù ñem laïi

haïnh phuùc, noù ñem laïi söï an oån, ñem laïi söï

vaên minh cho daân toäc chuùng ta. Chuùng ta bò

chuùng ru, cuõng nhö nhaân quaû ru chuùng ta

trong duïc laïc, chuùng ta töôûng haïnh phuùc laém

ñeå roài chuùng sai chuùng ta taát caû moïi söï vieäc,

chuùng ta coù thaáy giaëc nhaân quaû khoâng? Ñöùng

trong moät ñaát nöôùc maø ñaõ bò cai trò, bò giaëc

cai trò chuùng ta môùi thaáy caùi noãi ñau khoå cuûa

daân toäc ñoù.

Nhöõng ngöôøi maø ñöùng leân ñeå ñuoåi giaëc

ra khoûi ñaát nöôùc, ñem laïi söï ñoäc laäp cho daân

toäc ñoù, laø phaûi bieát bao nhieâu ngoøi buùt hoï

vieát ñeå maø hoï noùi leân söï ñaøn aùp, söï chaø ñaïp

cuûa moät daân toäc khaùc ñoái vôùi ñaát nöôùc chuùng

ta khoâng? Thì hoâm nay Thaày noùi cho caùc con

bieát, nhaân quaû laø maët traän ñoái töôïng giaëc

cöôùp nöôùc cuûa chuùng ta, laøm chuùng ta khoâng

Page 32: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

32

coøn laøm chuû söï soáng cheát cuûa chuùng ta ñöôïc,

ñoù laø giaëc nhaân quaû. Nhö vaäy caùc con ñaõ hieåu

ñöôïc ñoái phöông cuûa mình laø ai, maø töø laâu

maáy con khoâng ngôø ñeå roài troâi laên trong söï

sai khieán cuûa nhaân quaû, maõi maõi ñôøi naøy ñeán

ñôøi khaùc.

Ñôøi coù gì? Noù duï chuùng ta, cho chuùng ta

vui chôi ñeå chuùng ta töôûng ñoù laø haïnh phuùc. -

Khoâng! Chuùng ta chæ laø nhöõng ngöôøi noâ leä,

nhöõng ngöôøi tay sai cho nhaân quaû. Chuùng

baét chuùng ta ñau laø chuùng ta ñau, chuùng baét

chuùng ta cheát laø chuùng ta cheát, coù muoán soáng

theâm moät ngaøy noù cuõng khoâng cho. Noù ñoát

chuùng ta noùng nhö löûa chuùng ta chòu. Caùc con

coù thaáy nhöõng côn soát chöa? Ñoù laø nhaân quaû

ñoát chuùng ta, neùm chuùng ta vaøo ñoáng than,

neùm chuùng ta vaøo ñoáng löûa, noù ñoát chuùng ta

nhieàu laém.

Noù laøm chuùng ta ñau khoå laên loän treân

giöôøng beänh caùc con thaáy chöa? Noù baét

chuùng ta naèm taïi choã, chuùng ta naèm taïi choã

khoâng cuïc cöïa ñöôïc, caùc con thaáy nhöõng

ngöôøi baùn thaân chöa? Chaéc gì maáy con ngaøy

mai traùnh khoûi sao? Baây giôø ngoài ñaây nghe

Thaày noùi, ngaøy mai nhaân quaû baét maáy con

naèm treân giöôøng beänh maáy con coù bieát

Page 33: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 33

khoâng? Giaëc noù troùi noù boû tuø maáy con caùch

naøo thì maáy con cuõng chòu ôû ñoù maø thoâi.

Hoâm nay maáy con roõ ñöôïc nhaân quaû chöa?

Töø nay veà sau giôø giaác nghieâm chænh,

thôøi khoùa nghieâm chænh, giöõ haïnh ñoäc cö,

phoøng hoä maét tai muõi mieäng vì nhaân quaû

theo maét tai muõi mieäng caùc con maø vaøo, noù

cai trò ñaát nöôùc cuûa caùc con, noù sai söû caùc con

baèng maét, tai, muõi, mieäng. Cho neân maáy con

khoâng giöõ ñoäc cö thì ñöông nhieân laø maáy con

ñeå cho giaëc xaâm chieám vaøo caên cöù cuûa maáy

con. Cho neân Thaày ñaõ töøng noùi bí quyeát

thaønh coâng cuûa Thieàn Ñònh laø ñoäc cö. Nhöng

ôû ñaây Thaày thaáy maáy con noùi chuyeän nhieàu

quaù. Maáy con ñaõ môû bao caùi cöûa cho giaëc

nhaân quaû ñi vaøo thì laøm sao thaéng ñöôïc?

Möôøi naêm Thaày ñoùng thaát, soáng khoâng heà

moät lôøi noùi, chòu ñöïng, cam khoå trong söï tu

haønh cuûa mình, coâ ñôn moät boùng moät hình.

Thaày noùi ñoäc cö, ñoäc boä, ñoäc haønh chæ coù

moät mình mình. Khoâng coù moät ngöôøi naøo lai

vaõng, muoán vui cuõng khoâng ñöôïc, phaûi aâm

thaàm laëng leõ chieán ñaáu vôùi nhaân quaû. Cho

neân baây giôø maáy con kheùp vaøo cöûa thaát, maáy

con ñöøng noùi chuyeän vôùi nhau thì maáy con

môùi thaáy ñöôïc giaëc nhaân quaû. Noù ñeán taán

Page 34: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

34

coâng maáy con maõi, noù sai maáy con, noù ñaùnh

ñuû maët, duøng vuõ khí toái öu, duøng taâm lyù toái

öu, ñeå laøm cho taâm chuùng ta chuyeån. Cho

neân coù nhieàu ngöôøi ñöôïc nghe Thaày maø

khoâng noã löïc tu, coøn tha thieát gom chuyeän

ñôøi töùc laø bò nhaân quaû sai. Ñôøi coøn coù gì? Ñöùc

Phaät ñaõ chaúng khoâng xaùc ñònh caùc phaùp ñeàu

voâ thöôøng, coù phaùp naøo thöôøng ñaâu, vaäy maø

chuùng ta dính maéc laøm gì?

Ngaøy naøo caùc con quaùn nhaân quaû roài caùc

con seõ quaùn caùc phaùp voâ thöôøng. ÔÛ trong

nhöõng caùi baøi luaän veà nhaân quaû maáy con hay

laãn loän nhaân quaû vôùi caùc phaùp voâ thöôøng, bôûi

nhaân quaû laø nhaân quaû, coøn voâ thöôøng laø voâ

thöôøng. Vì theá maø khi chuùng ta suy tö chín

chaén, vieát cho ñuùng thì môùi laø thaám nhuaàn

ñöôïc lyù nhaân quaû khoâng laãn loän. Caùc con

quaùn nhaân quaû ñeå thaáy ñöôïc caùi teân giaëc,

quaùn voâ thöôøng ñeå thaáy ñöôïc taát caû nhöõng gì

maø mình bò caùm doã ñeàu khoâng thaät, vì vaäy

maø chuùng ta khoâng dính maéc, khoâng bò caùm

doã cuûa nhaân quaû.

Söï tu taäp noù khoâng khoù maáy con, chòu

khoù tö duy, suy nghó trieån khai tri kieán hieåu

bieát. Do söï hieåu bieát, cho neân taâm khôûi ham

muoán ñieàu gì ngaên chaën ngay lieàn, ñoù laø

Page 35: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 35

chaám döùt nhaân quaû. Chuùng ta khoâng chôi vôùi

nhaân quaû, chuùng ta chieán ñaáu baát baïo ñoäng,

nghóa laø nhaân quaû ñeán vôùi chuùng ta, chuùng

ta chæ im laëng nhö Thaùnh khoâng heà dao ñoäng

taâm laø ñöôïc. Khoâng laøm theo nhaân quaû laø

ñöôïc. Caùc con nghe ñaát nöôùc AÁn Ñoä, Thaùnh

Gandhi baát baïo ñoäng ñoái vôùi ñeá quoác Anh

trong luùc baáy giôø, ngaøi ñaõ thaønh coâng vôùi ñaát

nöôùc cuûa mình.

Trong cuoäc chieán ñaáu ñoái vôùi nhaân quaû

baát baïo ñoäng töùc laø thaéng. Taïi sao Thaày

muoán noùi baát baïo ñoäng maáy con? Nghóa laø

luoân luoân maáy con oâm phaùp, maáy con noã löïc

taäp luyeän, ñoù laø maáy con baïo ñoäng vaø maáy

con sôï cheát. Coøn baát baïo ñoäng maáy con

khoâng laøm, sai khoâng laøm, muoán gì khoâng

ñöôïc, coù vaäy thoâi.

Nghóa laø Thaày noùi nhö theá naøy, thöôøng

thöôøng maáy con coá gaéng maáy con taäp tu, ñem

heát söùc löïc cuûa mình tu ñoù laø ñoäng, chöù

khoâng phaûi baát baïo ñoäng. Khi coù giaëc hoân

traàm ñeán thì chuùng ta ñi kinh haønh, khoâng

coù giaëc thì chuùng ta taäp cho noù quen thoâi roài

chuùng ta ñöøng taäp nhieàu maø phí söùc.

Coøn trieån khai tri kieán ñeå hieåu bieát, ñeå

saùch taán, ñeå khích leä loøng chuùng ta luoân luoân

Page 36: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

36

caûnh giaùc chieán ñaáu vôùi giaëc, giaëc moïi maët

cuûa nhaân quaû ñang bao vaây chuùng ta. Neáu

chuùng ta khoâng hieåu thì chuùng ta laøm caùi

ñieàu ñoù. Maø coù söï hieåu thì giaëc khoâng theå

xaâm chieám chuùng ta, bôûi vì chuùng ta khoâng

chôi vôùi noù, bôûi vì chuùng ta hieåu noù roài cho

neân caùi gì noù duï chuùng ta cuõng khoâng ñöôïc.

Cho neân caùc con thaáy khi maø Thaùnh

Gandhi khoâng chôi vôùi ngöôøi Anh, khoâng

mua ñoà ngöôøi Anh, khoâng buoân baùn vôùi ngöôøi

Anh, khoâng lieân heä vôùi ngöôøi Anh, cuoái cuøng

thì ngöôøi Anh phaûi ruùt chöù sao. Vaø ñoàng thôøi

tröôùc nhöõng giôø phuùt maø baát baïo ñoäng ñeå

khoâng coù mua baùn giao thieäp vôùi ngöôøi Anh

thì ngöôøi Anh seõ taøn nhaãn duøng löïc löôïng

cuûa mình ñaùnh ñaäp ngöôøi AÁn. Trong khi ñoù

ngöôøi daân AÁn chæ aâm thaàm chòu ñöïng nhöõng

baùng suùng, nhöõng roi voït taát caû moïi söï taøn

aùc cuûa ngöôøi Anh, theá maø cuoái cuøng Thaùnh

Gandhi thaønh coâng, caùc con thaáy! Cho neân söï

thaønh coâng ôû trong söï tu taäp cuûa chuùng ta

treân Töù Nieäm Xöù, treân Töù Nieäm Xöù baát baïo

ñoäng, maø muoán baát baïo ñoäng thì chuùng ta

phaûi hieåu, khoâng laøm theo.

Chaúng haïn baây giôø chuùng ta treân Töù

Nieäm Xöù, maø chuùng ta coù ñuû löïc thì chuùng ta

Page 37: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 37

ñaåy lui, maø chuùng ta chöa ñuû löïc thì chuùng ta

gan daï, noù ñaùnh gì thì ñaùnh. Baây giôø ví duï

nhö Thaày nhöùc caùi ñaàu, Thaày noùi: “Thoï laø voâ

thöôøng, caùi nhöùc ñaàu naøy phaûi ñi!”, nhöng noù

khoâng ñi, phaûi khoâng? Nhöng noù khoâng ñi

cho neân duø vaäy Thaày chaúng sôï, Thaày im

laëng. Roài Thaày cuõng baûo maøy phaûi ñi, tao

nhaát ñònh laø khoâng ñaàu haøng maøy. Roài noù

nhöùc ñaàu thì mình cöù baát baïo ñoäng ngoài im

laëng, nhaát ñònh laø khoâng sôï. Coøn mình sôï laø

nhö theá naøo? Chaø nhöùc ñaàu quaù, coù leõ naøo bò

naõo boä gì ñaây, thoâi ñi coi baùc só xem noù bò hö

caùi ñaàu gì khoâng? Do ñoù laø maáy con ñaõ thua

roài, coøn ôû ñaây thì cheát. Môùi ñaây caùc con ñaõ

bieát caùc phaùp ñeàu voâ thöôøng, caùi thaân naøy

cuõng voâ thöôøng, coù gì maø quyù troïng ñaâu.

Caøng soáng treân theá gian naøy caøng khoå chöù

laøm gì, caøng bò nhaân quaû sai. Cuõng nhö baây

giôø chuùng ta soáng trong ñaát nöôùc naøy bò giaëc

cai trò, laø moät ngöôøi daân ôû trong nöôùc naøy bò

giaëc cai trò naøy, noù muoán baét chuùng ta gieát

hoài naøo thì gieát, noù muoán baét chuùng ta ñaùnh

ñaäp luùc naøo ñaùnh ñaäp, noù muoán baûo chuùng ta

laøm gì thì phaûi laøm, nhö vaäy chuùng ta coù

haïnh phuùc khoâng? Toát hôn laø chuùng ta ra

khoûi caùi ñaát nöôùc naøy ñi, sung söôùng gì?

Page 38: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

38

Ñoù, hoâm nay Thaày giaûng caùi baøi hoïc böõa

nay ñeå bieát caùi lôïi ích cuûa nhaân quaû. Cho neân

caùc con thaáy nhö nhöõng caùi baøi ca nhaïc,

nhöõng caùi baøi thô cuûa Toá Höõu, cuûa Löu Höõu

Phöôùc, saùch ñoäng tinh thaàn cuûa chuùng ta

chieán ñaáu giaëc. Cho neân nhö ngöôøi thanh

nieân trong caùi thôøi ñaïi ñaát nöôùc bò cai trò,

nhôø nhöõng caùi lôøi thô, nhôø nhöõng caùi baøi ca

saùch ñoäng tinh thaàn vì nöôùc, cho neân ngöôøi

thanh nieân khoâng heà sôï cheát. Hoâm nay Thaày

saùch ñoäng tinh thaàn cuûa maáy con chieán ñaáu

giaëc nhaân quaû. Nhöng Thaày bieát raèng trong

chuùng ta cuõng coù ngöôøi ñaõ hieåu, ñaõ bieát, ñaõ

quyeát taâm, ñaõ nhieät taâm chieán ñaáu taän cuøng

vôùi giaëc sinh töû, vôùi giaëc nhaân quaû. Nhöng coù

ngöôøi thì cuõng ñaàu haøng chöù khoâng phaûi

khoâng. Nhìn ñaát nöôùc cuûa chuùng ta trong

chieán tranh thì coù ngöôøi ñaàu haøng giaëc chöù,

nhöng maø cuõng coù ngöôøi nhaát ñònh cheát boû

ngöôøi ta cuõng ñeå chieán ñaáu taän cuøng vaø haêng

haùi leân ñöôøng ñeå baûo veä queâ höông. Thì

chuùng ta hoâm nay cuõng vaäy, haêng haùi leân

ñöôøng ñeå baûo veä söï sanh töû cuûa mình, ñeå baûo

veä söï soáng cuûa mình, ñeå laøm chuû söï soáng cuûa

mình, maø ñaây laø söï lôïi ích lôùn cho baûn thaân

cuûa caùc thaày, caùc coâ, cuûa quyù vò. Thaày laø con

ngöôøi ñaõ hoaøn toaøn ñöôïc ñoäc laäp, ñaát nöôùc

Page 39: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 39

Thaày thanh bình. Thaày muoán cheát laø cheát,

muoán soáng laø soáng, khoâng coù nhaân quaû naøo

sai Thaày ñöôïc.

Cho neân Thaày daùm tuyeân boá tröôùc

chuùng, khoùa naøy Thaày daïy maáy con maø tu

taäp khoâng ñöôïc Thaày seõ ra ñi vaø saùch vôû

Thaày ñoát saïch. Ñeå laïi cho ñôøi sau laøm gì?

Khoâng coù ngöôøi tu ñöôïc ñeå laïi cho ngöôøi ta

khoå, thì ngöôøi ta cuõng ñoïc thaáy hay ngöôøi ta

tu taäp nhö theá naøy thì ñöôïc nhöõng gì? Caùc

con thaáy, ñöôïc nhöõng gì ñaâu maø laøm cho

ngöôøi ta khoå. Thaày noùi ñaïo ñöùc khoâng laøm

khoå mình khoå ngöôøi maø mình chòu ñöïng

nhöõng ñau khoå, khi ngöôøi ta chöûi mình maø

mình cöù ñau khoå ñaây mình khoâng xaû ñöôïc thì

ñaïo ñöùc ñeå laøm gì, phaûi khoâng? Saùch cuûa

Thaày ñeå laøm gì maáy con? Coù ích lôïi gì cho

con ngöôøi ñaâu maø ñeå? Cho neân caùi khoùa naøy

Thaày ñaøo taïo maáy con tu maø khoâng ñöôïc,

Thaày ñoát saïch, khoâng ñeå moät caùi gì heát, ñeå

ñôøi sau khoå. Thaày ñi tìm nôi aån boùng, hoaëc

laø Thaày nhaäp dieät boû thaân, Thaày khoâng caàn

thieát. Ñôøi naøy khoâng coù danh coù lôïi gì heát

maáy con, toaøn laø ñau khoå, danh lôïi chæ laø aûo

töôûng ñeå laøm cho chuùng ta ñau khoå. Con

ngöôøi chaïy theo danh lôïi laø con ngöôøi ñau

Page 40: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

40

khoå. Thaày noùi thaät maáy con cöù suy tö ñi maáy

con thaáy, coù gì ñaâu!

II- XAÙC ÑÒNH THÔØI KHOÙA

Ñoù, thì hoâm nay laø nhöõng caùi ñieàu kieän

caàn thieát vaø ñoàng thôøi maáy con ghi laïi theâm

caùi thôøi khoùa cuûa maáy con tuøy theo caùi khaû

naêng. Ñöøng coù ghi quaù caùi söùc cuûa maáy con,

taïi sao caùi thôøi khoùa giôø giaác cuûa mình, mình

phaûi tu ñuùng giôø giaác, vaø chaáp nhaän giôø giaác

laø maáy con chaáp nhaän cuoäc chieán ñaáu. Baây

giôø thí duï nhö 7 giôø toái cho ñeán 10 giôø môùi ñi

nguû, trong khoaûng thôøi gian ñoù maø coù giaëc

nhaân quaû ruïc ròch ñeán ñaùnh maáy con laø

quyeát ñònh chieán ñaáu taän cuøng khoâng ñaàu

haøng. Nhìn ñuùng giôø laø ñi nguû maø khoâng

ñuùng giôø laø khoâng ñi nguû. Coøn caùi söùc maáy

con chöa ñuû thì Thaày khoâng baûo maáy con tôùi

10 giôø, maø 9 giôø, 7 giôø tôùi 9 giôø. Neáu caùi söùc

maáy con ñuû thì 2 giôø maáy con thöùc daäy, 2 giôø

khuya thöùc daäy tu ñeán 5 giôø. Maø söùc maáy con

khoâng ñuû, thì maáy con 3 giôø thöùc daäy, Thaày

khoâng eùp maáy con phaûi quaù söùc chieán ñaáu

cuûa mình.

Cuõng nhö baây giôø caùi löïc löôïng cuûa giaëc

nhaân quaû noù quaù maïnh maø caùi löïc löôïng cuûa

con quaù yeáu, maø ñaùnh hieän ñaïi vôùi noù thì caùc

Page 41: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 41

con coù chòu noåi khoâng? Cuõng nhö caùi löïc

löôïng cuûa mình coøn yeáu cho neân vì vaäy maø

Baùc Hoà cho laäp chieán khu treân röøng, coù phaûi

khoâng, ñaùnh du kích, ñaâu coù daùm ñaùnh hieän

ñaïi vôùi noù. Vì vaäy, Thaày noùi raèng maáy con

muoán chieán thaéng ñöôïc giaëc thì phaûi coù caùch

thöùc tröôøng kyø khaùng chieán löôïng söùc maø ñi.

Coøn baây giôø coù ngöôøi thöùc suoát ñeâm ñöôïc thì

ngöôøi ta seõ ñaùnh hieän ñaïi vôùi noù ñöôïc roài,

coøn maáy con chöa ñaùnh ñöôïc maø maáy con

muoán nhö nhöõng ngöôøi ñaùnh hieän ñaïi ñöôïc

sao?

Thí duï baây giôø ôû ñaây maáy con thaáy nhö

thaày Chôn Thaønh thaày thöùc suoát ñeâm, thaày

chæ nghæ buoåi tröa coù 30 phuùt maø thoâi. Maø

baây giôø baét maáy con theo thôøi khoùa ñoù maáy

con theo noåi khoâng? Hieän ñaïi vaäy thì chæ coøn

nöôùc maáy con cheát thoâi chöù laøm sao maáy con

soáng ñöôïc!

Cho neân Thaày baûo maáy con ghi theo

thôøi khoùa tuøy theo ñaëc töôùng cuûa mình, ñöøng

coù theo caùi trình ñoä cuûa ngöôøi khaùc, bôûi vì

moãi ngöôøi laø moät caùi ñaát nöôùc, moãi caùi thaân

cuûa maáy con laø moät caùi ñaát nöôùc cuûa maáy

con. Maáy con muoán ñöôïc caùi thaân hoøa bình,

muoán ñöôïc quyeàn laøm chuû caùi thaân cuûa maáy

Page 42: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

42

con thì ñoù laø cuoäc chieán ñaáu rieâng cuûa ñaát

nöôùc maáy con chöù khoâng theå hôn.

Baây giôø ñaát nöôùc ngöôøi ta coù quaân löïc

huøng maïnh roài thì ngöôøi ta phaûi ôû treân caùi

möùc ñoù ngöôøi ta hieän ñaïi ngöôøi ta ñaùnh noù,

coøn maáy con chöa ñuû caùi löïc hieän ñaïi thì coøn

du kích thoâi, vaøi ba caây suùng tröôøng nhö theá

naøy thì chæ coù baén taøo phaøo maø chaïy chöù ôû

ñoù maø ñaùnh hieän ñaïi thì chuùng gieát mình

cheát sao? Cho neân caùi thôøi khoùa raát laø quan

troïng. Bieát ñöôïc mình vaø bieát ñöôïc giaëc; bieát

ñöôïc giaëc nhaân quaû, bieát ñöôïc mình löïc löôïng

mình yeáu hay laø maïnh ñeå mình chieán ñaáu,

thì thaønh laäp caùi thôøi khoùa cho Thaày vaø

ñoàng thôøi döïa treân thôøi khoùa ñoù Thaày saép

cho maáy con vaøo caùi lôùp.

Thí duï nhö baây giôø lôùp töø 7 giôø toái maø 8

giôø caùc con ñi nguû, thì caùi lôùp ñoù phaûi tu taäp

nhö vaäy thoâi, noù phaûi vaøo caùi lôùp ñoù. Coøn caùi

lôùp 7 giôø ñeán 10 giôø ñi nguû thì Thaày seõ saép

lôùp cho maáy con vaøo caùi thôøi khoùa ñoù, cho

neân trong caùi lôùp cuûa maáy con, giôø ñoù ai cuõng

thöùc daäy heát cho neân noù khoâng coøn ñoäng taâm

maáy con. Coøn baây giôø, thí duï nhö coù moät caùi

ngöôøi maø ngöôøi ta thöùc suoát ñeâm ngöôøi ta tu

ñöôïc, ngöôøi ta khoâng coù buoàn nguû, thì hai

Page 43: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 43

ngöôøi, ba ngöôøi Thaày gheùp hoï vaøo trong moät

caùi lôùp, cho neân vì vaäy ñaây laø caùi lôùp cuûa

maáy oâng chöù khoâng phaûi caùi lôùp cuûa ngöôøi

khaùc.

Cho neân coù nhieàu ngöôøi nhìn vaøo caùi

trình ñoä maø maáy con thöùc nguû, thôøi khoùa cuûa

maáy con, ñeán khung giôø naøy ai cuõng daäy heát

maø sao caùi oâng naøy khoâng daäy, nhöng maø

khoâng ngôø caùi trình ñoä ngöôøi ta chöa coù ñöôïc

caùi möùc ñoä ñoù thì laøm sao ngöôøi ta daäy ñöôïc?

Do caùi choã tu taäp cuûa maáy con, maáy con vöøa

ghi caùi baøi naøy ñeå Thaày ñoïc vaø thaáy choã naøo

sai.

Thí duï nhö vaøo ñeà, mình laøm moät caùi

baøi luaän mình phaûi taäp luyeän nhö theá naøy

maáy con, chöù khoâng muoán noùi laø noùi ñaïi ñaâu.

III- TÖ DUY NHAÂN QUAÛ THAÛO MOÄC

Baây giôø Thaày cho moät caùi ñeà cuûa noù laø

nhaân quaû thaûo moäc thì vaøo ñeà phaûi giôùi

thieäu, bôûi vì mình taäp, ñaây laø taäp ñeå trôû

thaønh nhöõng caùi ngoøi buùt maáy con. Töø caùi söï

tö duy cuûa chuùng ta, noù phaûi ñi vaøo ñuùng. Maø

caùi chöông trình giaùo duïc ñaøo taïo cuûa moät

ngöôøi maø vieát vaên thì ngöôøi ta phaûi ñaøo taïo

cho mình vaøo ñeà, roài nhaäp ñeà, roài môùi keát

luaän. Moät baøi vaên naøo cuõng vaäy chöù, keát luaän

Page 44: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

44

ñeå noùi caùi gì? YÙ chuùng ta muoán ñöa caùi ñeà taøi

nhaân quaû laø chuùng ta muoán noùi caùi gì thì

chuùng ta keát luaän noù chöù, ñeå cho ngöôøi ta

naém roõ chöù.

Coøn vaøo ñeà laø chuùng ta phaûi noùi, ñöøng

coù noùi laïc ñeà maø phaûi noùi cho ñuùng ôû treân caùi

ñeà taøi cuûa chuùng ta ñaõ coù, giôùi thieäu mình

muoán noùi caùi gì ñeå cho ngöôøi ta bieát. Maáy

con thaáy khoâng, caùi ñoù laø caùi caùch thöùc maø

ñeå chuùng ta tö duy quaùn xeùt. Coøn baây giôø

maáy con quaùn xeùt, maáy con nghó nhaân quaû

roài nghó tuøm lum taø la, noù khoâng phaûi nhö

vaäy, cho neân noù khoâng thaám nhuaàn ñöôïc. Töø

laâu ñeán giôø maáy con khoâng caàm buùt maáy con

vieát ñöôïc laø taïi vì maáy con ñi ra ngoaøi caùi

söôøn cuûa moät caùi baøi vaên.

Hoâm nay, Thaày khoâng phaûi laø oâng thaày

giaùo nhöng vì noù laø caùi chöông trình giaùo duïc

ñaøo taïo cuûa moät caùi lôùp tu taäp, cho neân buoäc

loøng phaûi tö duy ñuùng caùch cuûa noù. Baét ñaàu

chuùng ta vaøo ñeà chuùng ta phaûi nghó nhaân quaû

thaûo moäc laø nhö vaäy, giôùi thieäu ngöôøi ta; roài

baét ñaàu vaøo thaân baøi giaûng roäng ra cho ñuùng

caùi ñeà taøi cuûa noù; cuoái cuøng keát luaän ñeå thaáy

caùi söï ích lôïi, caùi söï khoâng ích lôïi cuûa caùi ñeà

Page 45: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 45

taøi naøy. Ñoù, nhö vaäy môùi laø laøm caùi baøi luaän

chôù, caùc con hieåu khoâng?

Cho neân töø caùi choã maø hieän giôø maáy con

ngöôøi naøo cuõng coù bieát ñoïc, bieát vieát, bieát

naøy kia nhöng nhôù nhöõng lôøi Thaày daïy, khi

vaøo ñeà coù khi chuùng ta noùi moâng lung laém,

giôùi thieäu ñoù, noùi daøi doøng quaù, chuùng ta vaøo

ñeà tröïc khôûi ngay lieàn. AØ, noùi giôùi thieäu

ngöôøi ta, giôùi thieäu ngay lieàn nhaém caùi ñaàu

ñeà ñoù, ñöa caùi ñaàu ñeà ñoù giôùi thieäu voâ lieàn

töùc khaéc, roài baét ñaàu.

Cho neân ôû ñaây coù nhieàu ngöôøi caàm caây

buùt laøm vaên hay laém. Thaày tin raèng maáy con

seõ luaän raát ñuùng noù. Khi ñoïc caùi baøi chuùng ta

thaáy noù laøm cho chuùng ta thích thuù ngay

lieàn, laøm cho chuùng ta thaáy noù coù töøng phaàn

roõ raøng, noù laøm cho chuùng ta deã hieåu. Voâ ñoù

ngöôøi ñoù ñoïc baøi thaáy giôùi thieäu roõ raøng, roài

sau ñoù thaân baøi cuûa noù dieãn taû töøng caùi gaàn

cho ñeán caùi xa, cuoái cuøng noù keát luaän moät

caùch tuyeät vôøi, maø ngaén goïn khoâng daøi doøng.

Roài laàn löôït nhöõng caùi baøi khaùc chuùng

ta vieát veà nhaân quaû, noù keát hôïp, noù thaønh ra

caùi nhìn thaáu suoát lyù nhaân quaû cuûa chuùng ta.

Chöù khoâng phaûi trong moät caùi baøi naøy maø

chuùng ta goïi laø thaáu suoát nhaân quaû. Noù coøn

Page 46: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

46

nhieàu caùi baøi noùi veà nhaân quaû ñeå roài chuùng

ta hôïp noù laïi, nhöõng caùi baøi ñoù hôïp laïi thaønh

ra moät caùi ñaïo löïc, caùi uy löïc, caùi luaät cuûa

nhaân quaû, ñeå chuùng ta thaáy caùi ñöôøng ñi cuûa

nhaân quaû, ñeå chuùng ta thaáy roõ raøng nhaân

quaû laø moät söï thaät, noù khoâng coù mô hoà.

Ñaây laø nhöõng caùi baøi ñaàu tieân cuûa maáy

con vieát, do ñoù Thaày phaûi chòu cöïc khoå ñeå maø

giuùp ñôõ cho maáy con, roài nhöõng caùi laàn sau

thì maáy con seõ quen vaø seõ laøm ñuùng khoâng

coøn sai nöõa. Chöù nhieàu khi chuùng ta hieåu

nhieàu laém, roài baây giôø khi maø vieát coù bao

nhieâu chuùng ta tuoân ra chuùng ta vieát, nhöng

maø khoâng ngôø laïi vieát laïc ñeà. Cuõng nhaân

quaû, roài nhaân quaû noù baét dính beân ñaây naøo

laø nhaân quaû Thaäp nhò nhaân duyeân, roài naøo laø

nhaân quaû caùc phaùp voâ thöôøng, naøo laø nhaân

quaû kieát söû, noù tuøm lum ñuû thöù, noùi nhö vaäy

noù laïc ñeà maát ñi, chöù noù khoâng ñuùng caùch.

Ñoïc thì nghe noù cuõng coù lyù ñoù nhöng maø caùi

lyù ñoù noù khoâng phaûi. Cho neân noù phaûi ñi

xoaùy vaøo ñuùng caùi nhaân quaû cuûa thaûo moäc,

roài ñuùng nhaân quaû cuûa con ngöôøi, roài ñuùng

nhaân quaû cuûa vuõ truï thì noù môùi ñöôïc, môùi

ñuùng caùch. Roài töø ñoù, nhöõng caùi baøi ñoù, noù

keát hôïp môùi thaønh ra caùi baøi cuûa nhaân quaû

ñeå noù xaùc ñònh cho roõ raøng.

Page 47: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 47

Töø caùi baøi naøy noù coù söï lieân heä cho caùi

baøi nhaân quaû khaùc, ví nhö baây giôø nhaân quaû

thaûo moäc thì noù coù theå lieân heä ñeán caùi nhaân

quaû cuûa con ngöôøi. Baây giôø thí duï nhö mình

noùi nhaân laø caùi haït maø quaû laø caùi traùi ñeå chæ

cho ngöôøi ta thaáy caùi traùi caây, caùi haït cuûa

traùi caây, noù cuï theå roài, ñoù laø khoa hoïc roài

khoâng coøn noùi gì nöõa. Roài baét ñaàu baây giôø

noùi ñeán nhaân quaû con ngöôøi thì noù tröøu

töôïng hôn, trôû thaønh caùi haønh ñoäng roài.

Thaày noùi moät lôøi noùi aùc, Thaày noùi moät lôøi noùi

thieän thì caùi lôøi noùi aùc vaø lôøi noùi thieän noù

phaûi khaùc nhau chôù, nhöng maø ñeàu laø nhaân

heát ñoù maáy con. Thì nhö vaäy laø caùi traùi xoaøi,

traùi ôùt, traùi chanh noù phaûi khaùc chôù, noù ñaâu

phaûi gioáng nhau ñöôïc ñaâu, coù phaûi khoâng?

Roài töø ñoù maø chuùng ta suy ra nhaân quaû noù

nhö thaät, chöù khoâng kheùo chuùng ta môùi voâ

ñaàu lieàn noùi veà haønh ñoäng naøo thieän naøo aùc,

raát mô hoà, noù tröøu töôïng. Ngöôøi ta chöa coù

hieåu nhaân quaû nhö theá naøo, noù khoù, caùc con

hieåu chöa?

Cho neân, töø caùi choã maø chuùng ta chæ caùi

haït cuûa caùi caây, roài caùi traùi cuûa caùi caây, roài

moät caùi haït noù leân moät caùi caây, noù ra nhieàu

traùi ñeå chuùng ta xaùc ñònh laàn löôït moät caùi

haønh ñoäng cuûa chuùng ta noù seõ ra nhieàu caùi

Page 48: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

48

quaû cuûa noù chôù khoâng phaûi laø moät quaû. Vaø

trong caùi quaû ñoù noù coù nhaân cuûa noù ôû trong

ñoù, töùc laø caùi haït nöõa. Vaø vì vaäy khi boû caùi

thaân naøy thì noù laïi sanh ra bieát bao nhieâu

ngöôøi, bieát bao nhieâu loaøi vaät. Ñeå noù xaùc

ñònh cho thaáy raèng caùi hình aûnh cuûa caây traùi

laø ai cuõng thaáy: moät caùi haït noù leân moät caùi

caây, roài caùi caây ñoù noù ra moät caùi traùi, maø

khoâng nhöõng ra moät traùi maø nhieàu traùi, roài

trong nhieàu traùi noù coù nhieàu haït, roài moãi haït

leân moät caây. Coù phaûi khoâng, maáy con thaáy

khoâng?

Ñoù laø quy luaät cuûa nhaân quaû, chöù töø laâu

ñeán giôø ngöôøi ta cöù nghó mình cheát chæ sanh

ra coù moät ngöôøi hoaëc laø baây giôø toâi laøm haïi,

toâi gieát chuùng sanh thì toâi chæ sanh leân laøm

caù, laøm toâm, laøm naøy kia… Cöù toâi cheát toâi

sanh ra moät laàn, khoâng bao giôø laø nhaân quaû

coù caùi quy luaät kyø cuïc vaäy, noù khoâng sanh

nhö vaäy ñaâu. Coù bao giôø moät caây mít maø noù

chæ sanh ra moät traùi mít, roài traùi mít noù chæ

coù moät hoät mít ôû trong? Bao giôø coù chuyeän ñoù

ñaâu. Cuõng nhö baây giôø moät hoät xoaøi noù leân

caây xoaøi, bao giôø noù coù moät traùi xoaøi bao giôø

ñaâu, ít ra noù cuõng coù naêm traùi laø noù teä. Bôûi

vì khi maø noù ra boâng ra traùi thì caây xoaøi ñoù,

caây xoaøi naêm nay noù ruïng heát baây giôø noù coøn

Page 49: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 49

coù naêm traùi noù cuõng ra naêm traùi chöù laøm sao

coù moät traùi ñöôïc.

Caùc con thaáy caùi quy luaät nhaân quaû, vì

vaäy hieåu nhaân quaû, moät mình mình khoå chöa

ñuû ñaâu, maø mình laøm aùc laø seõ sau naøy coù bao

nhieâu ngöôøi khoå khoâng? Maø bao nhieâu ngöôøi

khoå mình sung söôùng khoâng? Maø chính haønh

ñoäng nhaân quaû cuûa mình maø ñeå laïi bao nhieâu

ngöôøi khoå. Cho neân töø caùi suy nghó, caùi khoå

thì thaáy nhöõng caùi khoå cuûa ngöôøi khaùc mình

laøm nôõ loøng naøo khoâng? Bieát ñaâu chöøng ñoù

moät caùi nhaân quaû ñoàng thôøi cuûa mình trong

moät kieáp tröôùc maø nhöõng ngöôøi ngoài xung

quanh ñaây khoå? Ñoù laø caùi chuøm nhaân quaû,

neáu khoâng nhaân quaû sao laïi hoâm nay gaëp

maët nhau? Caùc con nghó, neáu khoâng nhaân

quaû laøm sao chuùng ta gaëp maët ôû ñaây, maø moãi

ngöôøi ôû ñaây chuùng ta thaáy coù caùi taâm saân,

taâm si khoâng, coù taâm tham khoâng? Ngöôøi

naøo cuõng coù, maø coù thì ngöôøi naøo cuõng khoå

chôù? Baây giôø trong nhöõng ngöôøi chuùng ta ôû

ñaây, coù moät ngöôøi naøo chöûi mình mình coù töùc

giaän khoâng? Töùc giaän chôù, nhöng maø con töùc

giaän, Thaày coù thaáy Thaày giaän khoâng? Khoâng,

ngöôøi ta chöûi con, con giaän chôù Thaày coù giaän

ñaâu? Nhöng maø caùi giaän cuûa con coù gioáng caùi

giaän cuûa Thaày khoâng? Cuõng ñau khoå vaäy chôù!

Page 50: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

50

Nhöng maø taïi sao chuùng ta khoâng nghó nhö

vaäy maø chuùng ta khoâng thöông nhau.

Moät ngöôøi ñoù ngöôøi ta chöûi Thaày, ñoù laø

nhaân quaû roài, thì caùi ngöôøi maø chöûi Thaày hoï

ñang khoå maø, taïi sao Thaày khoâng thöông hoï

maø Thaày laïi giaän hoï? Maø Thaày thöông hoï laø

ñuùng, vì hoï ñang ôû trong nhaân quaû khoå thì

mình thöông hoï chôù sao! Maø nhaân quaû khoå

ñoù laø moät caùi chuøm nhaân quaû cuûa Thaày, cho

neân baây giôø môùi gaëp nhau ñeå chöûi loän. Taïi

sao chuùng ta khoâng thöông nhau? Moät chuøm

nhaân quaû cuûa mình maø.

Cuõng töø caùi choã nhaân quaû maø sanh ra ñeå

roài baây giôø chöûi nhau, ñeå maø giaän döõ nhau,

ñeå maø taïo khoå nöõa sao? Cho neân maáy con

phaûi hieåu nhaân quaû thaáu suoát nhö vaäy. Do ñoù

khi maø chuùng ta hieåu nhö vaäy thì ngöôøi khaùc

chöûi mình coù giaän khoâng? Ngöôøi ta laøm

phieàn mình coù giaän khoâng? Ngöôøi ta noùi xaáu

mình mình coù giaän khoâng? - Khoâng! Mình

phaûi hieåu, maø noù thaáu suoát nhö vaäy laø caùi tri

kieán giaûi thoaùt noù laøm cho maáy con khoâng

coøn buoàn phieàn ai nöõa heát. Thaäm chí nhö

maáy con thaáu suoát ñöôïc, baây giôø caùi thaân

maáy con ñau ñôùn naèm ñeán ñoä maø nhö saép

cheát, maáy con coù sôï khoâng? - Khoâng sôï, ñoù laø

Page 51: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 51

luaät nhaân quaû maø! Taïi sao caùi ñau ngöôøi ta

saép cheát maø maáy con thaûn nhieân ñöôïc, coøn

caùi ñau saép cheát cuûa maáy con thì maáy con laên

loän? Ñoù, thì Thaày noùi nhö vaäy ñeå thaáy ñöôïc

caùi nhaân quaû.

Ñoù, hoâm nay thì ôû ñaây Thaày nhaéc nhôû

vaø ñoàng thôøi caùc con coá gaéng ghi laïi caùi thôøi

khoùa cho Thaày, moãi ngöôøi ñeàu ghi caùi thôøi

khoùa. Tuøy caùi choã neáu maø maáy con laøm

nhöõng caùi baøi luaän naøy maø khoâng coù ñaït

ñöôïc, noùi noù khoâng ñuùng thì Thaày seõ saép xeáp

cho maáy con vaøo caùi lôùp ñeå ñöôïc giaûng daïy veà

nhaân quaû. Bôûi vì mình chöa hieåu, mình hieåu

moät caùch noù caïn côït, noù lung tung, noù chöa

coù ñöôïc, buoäc loøng Thaày saép xeáp cho maáy con

vaøo caùi lôùp ñeå ñöôïc giaûng daïy veà nhaân quaû.

Thì baét ñaàu Thaày giaûng cho maáy con nghe

nhöõng caùi baøi nhaân quaû, roài töø ñoù maáy con seõ

laøm caùi ñeà taøi veà nhaân quaû roài noäp laïi cho

Thaày. Ñeå töø ñoù maáy con phaûi ñoïc tôùi ñoïc lui

thaám nhuaàn ñöôïc caùi lyù nhaân quaû naøy.

IV- SAÉP LÔÙP

Coøn baây giôø laø Thaày ñang saép xeáp lôùp.

Saép xeáp lôùp thöù nhaát laø caùi lôùp Tri Kieán, saép

xeáp laøm sao maø caùi tri kieán cuûa maáy con noù

phaûi naèm trong ñuùng moät caùi lôùp ñeå höôùng

Page 52: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

52

daãn deã daøng. Roài saép xeáp caùi lôùp Chaùnh

Nieäm Tónh Giaùc ñeå xem xeùt caùi söï nhieáp taâm

vaø an truù taâm cuûa maáy con ôû möùc ñoä naøo, ñoù

laø hai caùi.

Vì vaäy cho neân saép xeáp ñöôïc caùi giôø giaác

tu taäp cuûa maáy con laø ôû choã chaùnh nieäm tónh

giaùc. Muïc ñích cuûa chaùnh nieäm tónh giaùc laø

phaù ñi caùi hoân traàm, thuøy mieân, caùi löôøi

bieáng cuûa maáy con. Cho neân vì vaäy maø saép

xeáp cho noù ñuùng caùch ñeå naâng ñôõ cho maáy

con, laàn löôït maáy con taäp caùi tónh giaùc caøng

luùc caøng cao hôn.

Thí duï nhö caùc con tónh giaùc ñöôïc

khoaûng ñoä hai tieáng, ba tieáng, roài taêng daàn

ñeán boán tieáng, naêm tieáng cho ñeán suoát ñeâm

maáy con tænh taùo khoâng bò buoàn nguû, hoân

traàm vaø trong caùi thôøi gian ñoù maáy con phaûi

tu taäp nhö theá naøo ñeå ñaït ñöôïc caùi chaát

löôïng tónh giaùc ñoù. Chöù khoâng kheùo mình

cuõng raùng coá gaéng maø mình thöùc ñeâm, thöùc

khuya, nhöng maø cuoái cuøng khoâng ñaït ñöôïc

chaát löôïng thì cuõng phí coâng cuûa mình.

Cho neân Thaày saép xeáp töøng caùi thôøi

gian, töøng caùi thôøi khoùa cho noù hôïp vôùi caùi

söï tu taäp cuûa maáy con. Maáy con ñöøng tu cao

maø maáy con haõy tu taäp thaáp, tu taäp ngaén, roài

Page 53: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 53

laàn ñi leân maáy con, quaù söùc maáy con khoâng

thaéng noåi nhaân quaû ñaâu, caùi löïc cuûa nhaân

quaû. Noùi caùi löïc cuûa nhaân quaû töùc laø noùi

nghieäp. Ngöôøi ta noùi nghieäp löïc, caùi nghieäp

cuûa mình laø caùi nghieäp si thì noù löôøi bieáng

gheâ gôùm laém. Caùi nghieäp si laø noù ueå oaûi, noù

meät moûi, noù laøm cho chuùng ta khoâng muoán

laøm gì chæ muoán naèm, ñoù laø caùi nghieäp si.

Cho neân trong taát caû nhöõng söï taäp tænh

thöùc cuûa maáy con, boán phaùp ñi kinh haønh

ñeàu laø muïc ñích phaù caùi si. Vôùi maáy con khi

maø laøm caùi baøi thì maáy con ñeà caùi teân hay

caùi phaùp danh cuûa mình ñeå Thaày bieát ñeå maø

Thaày saép xeáp cho maáy con ôû trong caùi lôùp

cho phuø hôïp. Chaúng haïn baây giôø trong caùi

lôùp cuûa chuùng ta baây giôø moät soá nam nhö theá

naøy maø saép xeáp ra, neáu maø caùi trình ñoä cuûa

maáy con cho hôïp nhau, neáu ñöôïc boán lôùp

Thaày phaûi saép boán lôùp, maø ba lôùp thì Thaày

saép ba lôùp. Maø neáu doàn laïi moät lôùp maø ñuùng

caùi trình ñoä vôùi nhau maø doàn laïi moät lôùp thì

Thaày raát nheï nhaøng, daïy raát deã. Coøn chia

hai lôùp laø Thaày phaûi cöïc, bôûi vì caû hai buoåi.

Hoaëc laø buoåi saùng Thaày daïy, buoåi chieàu Thaày

daïy. Buoåi saùng Thaày daïy lôùp 1, buoåi chieàu

Thaày daïy lôùp 2, Thaày cuõng phaûi hai lôùp raát

laø cöïc Thaày. Coøn neáu maø ñoàng ñeàu nhau thì

Page 54: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

54

Thaày khoûi lo ñieàu ñoù, chæ moät lôùp maø thoâi.

Bôûi vì voâ ñaây thì caùc con chung nhau veà laøm

moät lôùp, nhöng baây giôø phaûi phaân lôùp ra thì

ñeå trình ñoä maáy con coù thaáp coù cao vôùi nhau,

thì do ñoù chia ra. Neáu maø boán lôùp thì maáy

con thaáy Thaày phaûi daïy boán buoåi, coù phaûi

khoâng? Roài beân nöõ nöõa, nhö vaäy laø roõ raøng

Thaày phaûi vaát vaû nhieàu hôn, nhöng maø laøm

sao!? YÙ ñònh cuûa Thaày laø nhaän 20 ngöôøi, chia

laøm boán lôùp, 20 ngöôøi maø chia laøm boán lôùp,

nghóa laø laøm sao maø cho noù deã daøng cho

Thaày. Nhöng maø baây giôø noù khoâng phaûi 20

ngöôøi maø noù laø 40 maáy ngöôøi. Coù theå noùi

raèng khi maø ôû Haø Noäi vaøo ñaây ñuû maët heát

thì coù leõ laø 50 ngöôøi.

Vöøa roài thì 42 ngöôøi, theâm moät ngöôøi

nöõa laø 43 ngöôøi, roài laàn löôït ñaây ôû beân nöõ thì

nhö theâm moät, hai ngöôøi gì nöõa ñoù. Cho neân

vì vaäy maø caùi soá caøng taêng leân. Maø caøng

taêng leân thì Thaày saép xeáp lôùp, thí duï theo

Thaày ít thì noù cuõng laø bao nhieâu lôùp ñoù, maø

nhieàu thì noù cuõng bao nhieâu lôùp ñoù, nhöng

maø nhieàu thì noù vaát vaû. Bôûi vì moãi laàn laøm

baøi luaän Thaày phaûi ñoïc chöù ñaâu phaûi laø

khoâng ñoïc baøi luaän cuûa maáy con, thì laøm sao

bieát maáy con vieát ñuùng vieát sai. Cho neân noù

Page 55: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 55

phaûi ñoøi hoûi caùi thôøi gian Thaày laøm vieäc

nhieàu.

Vaäy thì caùc con bieát raèng caùi söï cöïc

nhoïc cuûa Thaày raát lôùn. Laø Thaày muoán cho

Phaät phaùp ñöôïc chaán chænh, neàn ñaïo ñöùc cuûa

Phaät giaùo phaûi ñöôïc löu haønh, phaûi ñöôïc daïy

khaép nôi, ñem laïi lôïi ích cho moïi ngöôøi, ñoù laø

caùi öôùc muoán cuûa Thaày.

Cho neân Thaày quyeát ñònh duø cöïc khoå,

gian lao nhö theá naøo Thaày cuõng phaûi ñaøo taïo,

trong caùc con phaûi ñöôïc moät, hai ngöôøi ñeå

chöùng minh raèng con ñöôøng cuûa ñaïo Phaät

thöïc hieän ñöôïc chöù khoâng phaûi rieâng coù

Thaày. Thì coù theå con ñöôøng cuûa ñaïo Phaät môùi

duy trì ñöôïc, coøn neáu khoâng thì khoâng duy trì

ñöôïc vaø ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo khoâng theå phoå

bieán ñöôïc. Coøn coù ngöôøi chöùng, coù ngöôøi tu

haún hoøi ñaøng hoaøng, thì chaéc chaén baûo ñaûm

laø neàn ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo xaây döïng ñöôïc

vaø nhöõng phöông phaùp tu taäp laøm chuû nhaân

quaû chuùng ta laøm ñöôïc. Cho neân, maáy con laø

nhöõng ngöôøi hoâm nay ñeán döï caùi lôùp hoïc naøy

laø maáy con boû heát cuoäc ñôøi maáy con roài, maáy

con môùi vaøo ñaây, maáy con phaûi raùng!

Page 56: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

56

V- CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO

ÔÛ ñaây laø nhöõng chöông trình giaùo duïc

haún hoøi maø Thaày ñaõ noùi ñaøo taïo. Tröôùc kia

Thaày coù noùi 8 caùi lôùp hoïc töø Chaùnh Kieán cho

ñeán Chaùnh Ñònh, Thaày coù phaân noù ra laøm ba

caáp Giôùi - Ñònh - Tueä. Nhöng hoâm nay maáy

con môùi thaáy ñaây laø söï ñaøo taïo thaät söï chöù

khoâng phaûi noùi suoâng ñaâu, nhöng caùi giaùo

trình soaïn thaûo ñeå hoïc töøng lôùp thì laàn löôït

Thaày seõ soaïn, coøn baây giôø Thaày chöa soaïn

nhöng maø Thaày vaãn daïy maáy con ñuùng töø

Chaùnh Kieán cho ñeán Chaùnh Ñònh. Thì trong

khoaûng thôøi gian neáu moät naêm maø Thaày

höôùng daãn maáy con ñaït ñeán Chaùnh Ñònh laøm

chuû ñöôïc söï soáng cheát cuûa maáy con, thì ñöông

nhieân maáy con seõ toát nghieäp xong.

Ñaïo Phaät thì Ñöùc Phaät ñaõ noùi baûy ngaøy,

baûy thaùng, baûy naêm. Baây giôø tôùi moät naêm

thì noù thuoäc veà baûy naêm roài, thì trong baûy

naêm khoâng coù nghóa laø phaûi ñuùng baûy naêm,

maø tuøy ñaëc caùch cuûa moãi ngöôøi maø trong moät

naêm ngöôøi ta ñaõ chöùng ñöôïc roài. Trong moät

caùi lôùp hoïc cuûa chuùng ta neáu maø coù moät

ngöôøi naøo tu coá gaéng quyeát lieät theo ñuùng lôøi

daïy cuûa Thaày thì teä nhaát laø moät naêm hoï

cuõng phaûi thaønh töïu chöù, coøn maø noùi baûy

Page 57: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 57

thaùng thì chaéc chaén laø raát khoù. Taïi sao raát

khoù maáy con? Chuùng ta ai cuõng hieåu, nhöng

caùi nghieäp chuùng ta naëng laém, ai cuõng bieát

ñôøi laø khoå, ai cuõng bieát buoâng boû. Maáy con boû

heát cuoäc ñôøi, maáy con vaøo ñaây laø boû heát chöù

gì? Nhöng maø caùi taâm noù vaãn khoâng chòu boû,

noù chöa coù rôøi ra ñöôïc. Cho neân chuùng ta

haèng ngaøy caùi phaùp taùc yù maøi duõa noù, moãi

laàn noù khôûi leân laø chuùng ta duõa noù, chöù ñöøng

coù ñeå laøm theo noù. Chaúng haïn noù khôûi muoán

aên thì daäp noù xuoáng, khoâng laøm theo noù; noù

khôûi muoán noùi chuyeän laø daäp noù xuoáng,

khoâng ñöôïc noùi chuyeän; maø noù khôûi muoán ñi

nguû laø daäp noù xuoáng, khoâng coù ñi nguû vaø cöù

nhö vaäy laø noù seõ maøi moøn vaø seõ tieâu dieät noù.

Coøn neáu noù muoán maø chuùng ta laøm theo noù

thì ñoù laø chuùng ta bò sai roài, vaø bò sai roài thì

giaëc nhaân quaû noù cai trò chuùng ta ñöôïc.

Cho neân ôû ñaây muïc ñích chuùng ta laø

ñem laïi söï hoøa bình cho ñaát nöôùc cuûa chuùng

ta, ñem laïi söï ñoäc laäp thaät söï cho baûn thaân

cuûa chuùng ta. Chuùng ta muoán cheát laø cheát,

muoán soáng laø soáng, muoán aên laø aên, caùi gì

chuùng ta muoán laø noù phaûi laøm theo chöù

khoâng ñöôïc traùi, ñoù laø chuùng ta ñem laïi söï

bình an cho thaân taâm cuûa chuùng ta. Cho neân

ôû ñaây phaûi raùng maáy con, noù ñaâu coù thôøi gian

Page 58: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

58

daøi ñaâu. Ñöùc Phaät noùi baûy ngaøy, baûy thaùng,

baûy naêm, nhöng maø trong baûy naêm chöa haún

phaûi ñuùng baûy naêm, caùi chöông trình hoïc

Phaät noù khoâng phaûi vaäy, noù khoâng phaûi nhö

caùi chöông trình giaùo duïc ñaøo taïo cuûa Nhaø

nöôùc, noùi baûy naêm laø phaûi baûy naêm môùi hoïc

heát chöông trình. Khoâng, ôû ñaây chuùng ta

thaáy chuùng ta caàn xaû ñöôïc, ly duïc ly aùc phaùp

ñöôïc laø ngay ñoù chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc. Chuùng

ta khoâng coøn tieác moät caùi gì treân cuoäc ñôøi

naøy heát, chuùng ta khoâng coøn thaáy danh, thaáy

lôïi gì heát thì ñoù laø chuùng ta ñaõ mau ñöôïc, chöù

khoâng phaûi ngoài thieàn 7 - 8 ngaøy, nhaäp ñònh

7 - 8 ngaøy, khoâng phaûi ñaâu!

Ngay caùi taâm cuûa maáy con maø loøng ham

muoán, tham saân si maáy con khoâng coù laø maáy

con chöùng ñaïo ngay ñoù lieàn. Thaày noùi thaúng,

noùi thaät ñeå cho maáy con bieát caùch ñeå maø tu.

Maø muoán ñöôïc vaäy thì maáy con phaûi coù ñuû

söùc tænh thöùc, phaûi coù ñuû caùi chaùnh kieán ñeå

khi moïi aùc phaùp ñeán laø maáy con bieát noù laø

nhaân quaû, noù laø giaëc sanh töû cuûa maáy con.

Phaûi thaáy ñöôïc noù, chöù coøn maáy con khoâng

thaáy ñöôïc noù töùc laø maáy con khoâng bieát. Cho

neân buoäc loøng caùi lôùp Chaùnh Kieán laø caùi lôùp

caên baûn nhaát cuûa ñaïo Phaät, caùi lôùp vaøo ñaàu

tieân.

Page 59: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 59

Cuõng nhö baây giôø caùi lôùp 1 cuûa Tieåu hoïc,

caùi lôùp vôõ loøng maø neáu caùc con khoâng hoïc

nhöõng chöõ, nhöõng soá thì caùc con khoâng raùp

vaàn laïi ñöôïc, khoâng ñoïc chöõ laïi ñöôïc, cho neân

lôùp caên baûn. Baây giôø ñöa maáy con leân lôùp ba,

lôùp boán hoaëc laø lôùp baûy, lôùp taùm, maø baây giôø

caùc con chöa ñoïc chöõ, chöa bieát ñöôïc caùi soá

thì caùc con leân ñoù laøm caùi gì?

Cho neân caùi lôùp Chaùnh Kieán laø caùi lôùp

raát laø quan troïng vaø chaùnh kieán laø ôû nhaân

quaû maáy con. Ñaây laø nhöõng caùi baøi nhaân quaû,

roài keá tieáp maáy con seõ coù nhöõng caùi baøi khaùc

ñeå maø noùi leân caùi caên baûn cuûa lôùp Chaùnh

Kieán.

Leõ ra trong lôùp Chaùnh Kieán ñaàu tieân

maáy con thaáy caùi lôùp Chaùnh Kieán thì noù phaûi

ñi vaøo nhö theá naøo? Nieäm Phaät, Nieäm Phaùp,

Nieäm Taêng, Nieäm Giôùi.

VI- NIEÄM PHAÄT, NIEÄM PHAÙP, NIEÄM

TAÊNG, NIEÄM GIÔÙI

1/ Nieäm Phaät, nieäm Phaùp

Nieäm Phaät töùc laø maáy con phaûi hieåu caùi

ñôøi soáng cuûa Ñöùc Phaät, roài nieäm Phaùp maáy

con phaûi hieåu Phaùp. Baây giôø Thaày khoâng cho

maáy con hieåu taïi vì noù chöa coù caùi chöông

Page 60: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

60

trình, noù chöa coù giaùo trình ñeå maø hoïc taäp,

cho neân thay vì nhöõng caùi lôùp ñaàu tieân maø

vaøo hoïc, nghóa laø ngöôøi ta chöa bieát ñaïo

Phaät, chöa bieát tu taäp gì heát, thì vaøo ñaây

Thaày seõ daïy noùi veà lòch söû, caùi ñôøi soáng cuûa

Ñöùc Phaät, ñôøi soáng tu haønh cuûa Ñöùc Phaät. Töø

khi tu cho ñeán khi chöùng ñaïo vaø ñoàng thôøi

trong thôøi gian chöùng ñaïo soáng ñeå höôùng daãn

chuùng, noù coù caùi lòch söû ñôøi soáng cuûa Ñöùc

Phaät. Thì ñoù laø caùi baøi phaùp ñaàu tieân veà

Chaùnh Kieán ñeå nhìn thaáy caùi göông haïnh

cuûa moät ngoïn ñuoác saùng soi giöõa theá gian

naøy, ñeå chuùng ta laáy ñoù maø laøm göông cho

chuùng ta, nhöng chuùng ta chöa ñöôïc hoïc laø

taïi sao, laø taïi vì chuùng ta tu lu buø ñaây roài.

Cho neân baây giôø daïy maáy con ñi vaøo caùi

Nieäm Phaùp. Ngay baây giôø maáy con quaùn

nhaân quaû laø maáy con Nieäm Phaùp roài ñoù, buoäc

loøng maáy con phaûi tö duy, suy nghó veà phaùp.

Coøn Thaày daïy maø veà Nieäm Phaät thì Thaày

daïy caùi ñôøi soáng cuûa Ñöùc Phaät, Thaày noùi caùi

ñöùc haïnh cuûa Ñöùc Phaät, Thaày noùi caùi söï soáng

cuûa Ñöùc Phaät qua caùi ñöùc haïnh cuûa Phaät, qua

caùi giôùi luaät. Thì töøng nhöõng caùi ñôøi soáng cuûa

Ñöùc Phaät nhö theá naøo, aên nhö theá naøo, nguû

nhö theá naøo, laøm nhö theá naøo, ñoù laø Nieäm

Phaät. Ñeå cho chuùng ta thoâng suoát ñöôïc caùi

Page 61: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 61

göông haïnh, moät caùi ngoïn ñuoác saùng ñang soi

ôû treân theá gian cuûa chuùng ta, ñoù laø veà haïnh

soáng cuûa Ñöùc Phaät. Nhöng baây giôø ñaâu coù caùi

giaùo trình ñoù, thaønh ra laáy ñaâu maø daïy maáy

con?

Thaày phaûi nghieân cöùu caû nhöõng caû baøi

kinh, duø laø moãi moät caùi baøi kinh noù noùi caùi

ñôøi soáng cuûa Ñöùc Phaät coù moät chuùt thoâi,

nhöng maø phaûi hieåu, vaø ñoàng thôøi muoán hieåu

saâu hôn laø phaûi duøng caùi trí tueä Tam Minh

cuûa mình quan saùt trong caùi thôøi ñieåm cuûa

Ñöùc Phaät, ñeå môùi ghi laïi caùi ñôøi soáng noù môùi

cuï theå hôn. Noù döïa vaøo caùi baøi kinh ñoù noùi

moät chuùt, ñeå noùi raèng Thaày khoâng noùi caùi mô

hoà, khoâng ñaët ñieàu. Neáu maø khoâng coù caùi baøi

kinh döïa ra thì ngöôøi ta noùi Thaày ñaët ñieàu

caùi vaán ñeà naøy, Phaät soáng nhö vaäy chôù

khoâng coù. Coøn coù caùi baøi kinh ñoù seõ nhaéc caùi

ñôøi soáng cuûa Ñöùc Phaät.

Thí duï nhö baây giôø coù caùi baøi kinh noùi

raèng vua A Xaø Theá ñöôïc höôùng daãn ñeán caùi

nôi cuûa Ñöùc Phaät, hoaøn toaøn 1.250 (moät ngaøn

hai traêm naêm chuïc vò Tyø kheo) maø im phaêng

phaéc. Coù caùi baøi kinh ñoù Thaày môùi noùi caùi

ñôøi soáng cuûa Ñöùc Phaät im laëng nhö vaäy ñoù,

coù ai daùm caõi Thaày khoâng? Roài caùi ñôøi soáng

Page 62: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

62

im laëng ñoù, trong caùi söï im laëng ñoù Thaày môùi

dieãn taû ra nhieàu thöù. Ñoù, maáy con thaáy chöù

khoâng theå mô hoà ñöôïc.

Vaäy thì ñeán ñaây maáy con ghi cho Thaày,

ngöôøi naøo khoâng coù taäp giaáy Thaày seõ cho taäp

giaáy ghi theâm veà caùi giôø giaác, maáy con seõ saép

xeáp caùi giôø giaác cuûa töï baûn thaân cuûa mình,

saép xeáp caùi thôøi khoùa. Caùc con cuõng ñaõ tu

ñuùng roài chôù gì, maáy con saép xeáp, maáy con seõ

naïp caùi thôøi khoùa ñoù cho Thaày. Giôø giaác cuûa

maáy con truøng vôùi ngöôøi naøo Thaày saép xeáp

cho caùi giôø ñoù thì maáy con seõ theo caùi lôùp ñoù.

Giôø giaác maáy con choïn thaáp thì Thaày saép

xeáp cho thaáp, coøn giôø giaác cao thì Thaày choïn

cao.

Coøn veà nhöõng baøi maáy con vieát veà nhaân

quaû, Thaày seõ ñoïc roài Thaày seõ saép xeáp cho

maáy con vaøo caùi lôùp ñeå maø hoïc nhaân quaû, töùc

laø lôùp Chaùnh Tri Kieán, laø chaùnh kieán cuûa

maáy con, nghóa laø maáy con phaûi coù caùi söï

trieån khai caùi tri kieán cuûa maáy con. Ñeå maáy

con hieåu thì caùi lôùp ñoù laø lôùp Ñònh Voâ Laäu.

Coøn caùi lôùp maø maáy con saép xeáp giôø

giaác, ñoù laø maáy con saép xeáp giôø giaác ñeå caên

cöù vaøo caùi Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc, caùi söùc

Page 63: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 63

maø phaù vôõ caùi hoân traàm, thuøy mieân cuûa maáy

con, taäp ñònh Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc.

2/ Tri kieán giaûi thoaùt vaø chaùnh nieäm

tónh giaùc

Noù coù hai phaàn, moät phaàn duøng tri kieán,

moät phaàn duøng caùi tónh giaùc, hai phaùp noù roõ

raøng vaø noù coù söï hoã trôï nhau treân caùi söï tu

taäp. Neáu moät ngöôøi maø duøng caùi Chaùnh

Nieäm Tónh Giaùc ñònh tónh maø khoâng duøng

Tri Kieán Giaûi Thoaùt thì vaãn nhö moät con

ngöôøi coù hai caùnh tay maø chæ coøn coù moät

caùnh tay, moät caùnh tay cuït. Cho neân chuùng

ta laøm vieäc cuõng khoâng baèng ai ñaâu, cho neân

chuùng ta cuõng khoâng ñi tôùi ñaâu. Cho neân

chuùng ta coù hai caùnh tay vì vaäy maø hai caùnh

tay chuùng ta söû duïng ñeå caùnh tay naøy töông

trôï cho caùnh tay kia.

Baây giôø caàm caùi cuoác thì caùi tay maët vaø

tay traùi ñeàu caàm caùi cuoác naâng leân, roài caùi

cuoác môùi cuoác ñaát hoaëc laø daãy coû raát laø deã

daøng. Coøn baây giôø chuùng ta coøn moät caùnh tay

maët hoaëc laø moät caùnh tay traùi maø chuùng ta

cuoác ñaát, daãy coû thì raát laø khoù khaên, khoâng

deã daøng. Ñoâi khi chuùng ta laøm khoâng ñöôïc,

coù phaûi khoâng?

Page 64: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

64

Cho neân vì vaäy Ñònh Voâ Laäu vaø Ñònh

Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc, hai thöù Ñònh naøy

raát caàn thieát ñeå chuùng ta keát hôïp laïi thaønh

Töù Nieäm Xöù. Caùc con thaáy chöa? Chuùng ta

phaûi ñi töøng caùi böôùc moät ñeå maø chuùng ta

vaøo. Ñoù laø caùi Nieäm Phaùp roài, chuùng ta phaûi

hieåu caùch thöùc cuûa noù, söï tu taäp. Töø laâu maáy

con thaáy naøo laø tu Ñònh Nieäm Hôi Thôû caùi

naøy, caùi kia ñuû thöù heát, nhöng maø söï thaät ra

baây giôø gom laïi chuùng ta, duø Ñònh Nieäm Hôi

Thôû cuõng laø moät caùi phöông phaùp tónh giaùc

keát hôïp vôùi Ñònh Voâ Laäu chöù gì. Baây giôø

thaân Thaày ñau, noù bò laäu hoaëc naøy, thì: “An

tònh thaân haønh toâi bieát toâi hít voâ, an tònh

thaân haønh toâi bieát toâi thôû ra”, thì hôi thôû noù

keát hôïp, töùc laø tónh giaùc ôû treân hôi thôû ñeå

keát hôïp vôùi voâ laäu chöù gì!? Laø an tònh thaân

haønh ñeå laøm cho caùi thaân chuùng ta khoâng

coøn laäu hoaëc nöõa chöù gì! Ñoù laø maáy con thaáy

hôi thôû, caùi Ñònh Nieäm Hôi Thôû noù keát hôïp

giöõa caùi Ñònh Voâ Laäu vaø caùi Ñònh Chaùnh

Nieäm Tónh Giaùc. Maø ñònh Chaùnh Nieäm Tónh

Giaùc maø chuùng ta ñöôïc phaân ra töø caùi caên

baûn roài chuùng ta tu seõ deã daøng vaø tieán boä, noù

khoâng bò öùc cheá maáy con, chöù khoâng kheùo

maáy con tu Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc seõ bò öùc

cheá. Caùi thôøi gian maø daøi quaù maáy con cuõng

Page 65: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 65

bò öùc cheá thaân taâm, vì raùng öùc cheá thaân taâm,

cho neân noù vöøa vôùi caùi thôøi gian.

Cho neân vì vaäy maø Thaày noùi maáy con

saép xeáp ñöôïc caùi thôøi gian ñuùng caùch thì

Thaày seõ daïy maáy con, laàn laàn maáy con tieán

leân deã daøng, coøn maáy con sai laø maáy con bò

öùc cheá. Vaø öùc cheá thì maáy con seõ thuït luøi. Caùi

hình thöùc maáy con thaáy maáy con ôû lôùp cao

chôù maø söï thaät maáy con ñang thuït luøi, khoâng

coù tieán boä. Vaø ñoàng thôøi caùi trình ñoä maø vieát

nhöõng caùi baøi luaän nhö theá naøy ñeå maø xeùt

laïi, ñeå maø bieát ñöôïc caùi khaû naêng quaùn xeùt,

ñeå trieån khai caùi tri kieán cuûa maáy con veà

Ñònh Voâ Laäu thì Thaày cuõng saép lôùp cuûa maáy

con töø thaáp ñeán cao. Caùi lôùp naøo caàn hoïc thì

Thaày cho vaøo caùi lôùp ñeå hoïc, coøn lôùp naøo maø

thaáy trieån khai ñaõ coù khaû naêng hieåu bieát thì

khoâng caàn hoïc, caùi lôùp ñoù ñeå töï trieån khai tri

kieán cuûa mình ra. Thaày cho nhöõng caùi ñeà taøi

khaùc töï mình khai trieån. Thaày thaáy caùi tri

kieán cuûa maáy con khaù vöõng vaøng, töï mình

trieån khai ñöôïc caùi ñoù noù môùi laø trieån khai

tri kieán cuûa mình thaät söï. Coøn nhöõng ngöôøi

yeáu quaù, ngöôøi ta khoâng ñuû söùc trieån khai ra

thì phaûi ñöôïc hoïc. Hoïc roài baét buoäc töø ñoù

ngöôøi ta nhôø caùi tieâu chuaån hieåu bieát ñoù,

ngöôøi ta döïa vaøo ngöôøi ta môùi trieån khai tri

Page 66: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

66

kieán cuûa ngöôøi ta ra ñöôïc. Baây giôø ngöôøi ta

chöa hieåu cho neân ngöôøi ta vieát loän xoän, noù

khoâng ñuùng ñaâu ñöôïc heát, noù khoâng coù chæ

ñònh cho roõ raøng, do ñoù haõy ñöa hoï vaøo caùi

lôùp hoïc, bôûi vì noù phaûi coù caên baûn.

Cho neân ôû ñaây thì chuùng ta thaáy roõ raøng

laø tu haønh chuùng ta coù tu gì ñaâu, nhöng maø

chính tu thaät tu ñoù maáy con. Moät khi maø

ngoài laïi tö duy vieát laø tu thaät tu. Bôûi vì mình

vieát caùi baøi ñoù ñeå giuùp cho mình coù söï hieåu

bieát Chaùnh Kieán chöù khoâng coù gì, noù laøm cho

chuùng ta khoâng coøn ñau khoå.

Coøn maø ñi kinh haønh mình taäp tænh

thöùc ñoù laø muïc ñích ñeå chuùng ta tónh giaùc,

chöù khoâng phaûi thieàn ñònh gì caû heát ñaâu, ñeå

ñaåy lui ba caùi hoân traàm, thuøy mieân, caùi buoàn

nguû cuûa chuùng ta. Caùi ñoù noù cuõng gheâ gôùm

laém, noù cuõng laøm cho chuùng ta môø mòt, laøm

chuùng ta khoâng thaáy ñöôïc caùi nhaân quaû. Taát

caû caùc phöông phaùp chuùng ta tu ñeàu laø chuùng

ta thaáy noù lôïi ích vaø noù thieát thöïc, noù cuï theå

vaø noù roõ raøng.

3/ Nieäm Taêng, nieäm Giôùi

Roài ñoàng thôøi taát caû nhöõng caùi ñieàu kieän

maø maáy con hoïc veà Nieäm Phaùp. Roài Nieäm

Taêng thì caùi göông haïnh cuûa Thaày soáng ôû

Page 67: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 67

ñaây laø caùi göông haïnh ñeå cho maáy con noi

theo, ñoù laø caùi nieäm Taêng. Caùc con bieát ñôøi

soáng cuûa Thaày nhö theá naøo vaø söï tu taäp cuûa

Thaày nhö theá naøo, moät ngöôøi quyeát taâm tu

nhö theá naøo, soáng cheát nhö theá naøo, thì maáy

con laáy caùi göông haïnh Thaày. Moãi laàn coù caùi

gì maø caùc con vöôït qua khoâng ñöôïc caùc con

nhôù ñeán Thaày, Thaày laøm ñöôïc, Phaät laøm

ñöôïc khoâng lyù naøo maø mình khoâng laøm ñöôïc,

nhaát ñònh cheát boû mình phaûi laøm ñöôïc, ñoù laø

Nieäm Taêng.

Coøn Nieäm Giôùi, töùc laø Thaày seõ daïy Giôùi

maáy con, daïy töøng oai nghi teá haïnh, daïy

töøng nhöõng caùi ñöùc giôùi. Caùc con thaáy Vaên

Hoùa Truyeàn Thoáng taäp 1 vaø taäp 2 ñeàu laø

Thaày daïy ñöùc giôùi raát nhieàu. Thì tieáp tuïc coøn

boán taäp Giôùi nöõa Thaày seõ coá gaéng soaïn thaûo,

maëc duø Thaày ñang ñöùng lôùp daïy maáy con

nhöng maø Thaày coá gaéng soaïn thaûo boán taäp

Giôùi nöõa ñeå coù moät caùi taäp ñeå daïy veà oai

nghi teá haïnh töøng caùi ñi, ñöùng, ngoài, naèm,

aên, uoáng, mang y maëc baùt, tieáp giao vôùi moïi

ngöôøi. Coù moät caùi boä giôùi luaät oai nghi teá

haïnh ñeå khi maø giao thieäp, ngöôøi tu só giao

thieäp vôùi ngöôøi cö só phaûi xöng hoâ nhö theá

naøo; roài ñeán nhaø ngöôøi cö só phaûi nhö theá

naøo, ñöùng nhö theá naøo, ñieàu ñoù laø coù nhöõng

Page 68: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

68

caùi giôùi luaät cuûa Phaät ñaõ daïy trong Nieäm

Giôùi. Cho neân vì vaäy maø Thaày seõ laàn löôït

höôùng daãn cho maáy con.

Hieän giôø laø maáy con coù nhöõng ngöôøi ôû

ñaây laø cö só, nhöng söï thaät maáy con phaûi coi

mình laø tu só, nghóa laø hoïc oai nghi. Chöù noùi

baây giôø toâi laø cö só toâi khoâng theå hoïc nhöõng

caùi Giôùi naøy ñöôïc, vì giôùi cuûa cö só chæ coù

naêm giôùi thoâi. Nhöng maø vaøo caùi lôùp naøy hoïc

laø lôùp ñaøo taïo A la haùn thì taát caû giôùi ñeàu

phaûi nghieâm chænh. Ngöôøi naøo cuõng phaûi oai

nghi teá haïnh, ñöøng noùi raèng toâi laø cö só, chæ

coù maáy con laø döï thính thì maáy con nghe roài

thoâi? Thì caùi ñoù laø caùc con hieåu, ñeå hieåu ñeå

bieát thoâi, Thaày khoâng chaám baøi, Thaày khoâng

coù söûa baøi maáy con, caùc con hieåu ñieàu ñoù.

Thaày khoâng coù laøm, bôûi vì Thaày khoâng coù ñuû

caùi söùc maø laøm. Maáy con coøn oâm aáp ñôøi,

Thaày chaám baøi, Thaày giuùp ñôõ cho maáy con tu

laø caùi ngöôøi boû heát ñôøi, coøn moät höôùng ñi vaøo

caùi con ñöôøng giaûi thoaùt maø thoâi, laøm chuû

ñöôïc söï soáng cheát maø thoâi. Chöù coøn baây giôø

ñôøi maáy con khoâng boû maø ñaïo maáy con muoán

theâm thì chaéc chaén Thaày coù daïy maáy con

cuõng cöïc Thaày, maát coâng. Bôûi vì ñoïc moät caùi

baøi luaän cuûa maáy con vieát laø Thaày cuõng maát

Page 69: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 69

coâng laém, maáy con hieåu khoâng? Bôûi vì maát

caùi thì giôø Thaày raát nhieàu.

Thay vì Thaày ngoài Thaày vieát caùi boä saùch

ñaïo ñöùc laøm ngöôøi coøn lôïi ích cho ngöôøi ta.

Ngöôøi ta bieát laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, ñaïo

ñöùc gia ñình, cha meï ñoái vôùi con caùi, con caùi

ñoái vôùi cha meï nhö theá naøo, vôï choàng ñoái xöû

vôùi nhau nhö theá naøo. Thì ñoïc caùi boä saùch

Thaày coøn lôïi ích cho gia ñình ngöôøi ta bieát

maáy. Coøn baây giôø ngoài ñaây maø Thaày daïy, maø

roát cuoäc roài thì ñoïc nhöõng caùi baøi cuûa con,

baét buoäc roài Thaày phaûi chaám baøi, cuoái cuøng

maáy con ñôøi khoâng boû maø ñaïo cuõng khoâng

xong thì maát caùi thì giôø Thaày quaù uoång. Vaø

ñoàng thôøi khi ñoù maáy con khoâng coù caùi boä

saùch Ñaïo Ñöùc Gia Ñình thì maáy con khoâng

bieát laøm sao maø ñoái xöû. Bao nhieâu ngöôøi hoï

ñang chôø ñôïi nhöõng caùi boä saùch ñoù, ñeå cho hoï

bieát caùch ñem laïi caùi söï haïnh phuùc gia ñình

cuûa hoï, khoâng laøm khoå mình khoå ngöôøi.

Trong khi ñoù Thaày phaûi laøm nhöõng coâng vieäc

phí maát thì giôø cuûa Thaày raát nhieàu, neáu

chaúng may cuoäc ñôøi Thaày ra ñi roài ai vieát

saùch ñaïo ñöùc naøy cho con ngöôøi, caùc con

hieåu?

Page 70: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

70

Cho neân Thaày öôùc mong raèng maáy con

haõy coá gaéng taäp. Vôùi caùi soá ngöôøi theo Thaày

maø quyeát ñònh laø boû heát thì theo, maø coøn oâm

aáp ñôøi thì thoâi maáy con ñöøng coù laøm cho

Thaày cöïc, maát thì giôø Thaày voâ ích. Thaø laø

Thaày coù naêm ngöôøi, ba ngöôøi thoâi, Thaày ñaøo

taïo naêm, ba ngöôøi cuõng ñöôïc. Moät soá löôïng

quaù ñoâng maø cuoái cuøng Thaày ñaøo taïo khoâng

ñöôïc ngöôøi naøo heát, laïi laõng phí caùi thôøi gian

cuûa Thaày quaù lôùn trong khi bao nhieâu ngöôøi

ñang chôø ñôïi caùi lôøi noùi cuûa Thaày, caùi söï

höôùng daãn cuûa Thaày treân ñaïo ñöùc cuûa hoï ñeå

hoï hieåu, hoï ñoái xöû vôùi nhau trong gia ñình,

trong xaõ hoäi, ngay caû baûn thaân hoï ñeå ñem laïi

söï an vui cho chính hoï qua caùi ñaïo ñöùc.

VII- TRIEÅN KHAI TRI KIEÁN

Cho neân ñeán ñaây thì Thaày mong maáy

con ngöôøi naøo chöa goùp baøi thì cöù goùp baøi. Vaø

tieáp tuïc thì maáy con seõ laøm nhö theá naøy raát

goïn, laø caùi trong caùi taäp giaáy cuûa maáy con

nhö theá naøy maáy con seõ xeù hai tôø hay laø moät

tôø tuøy theo caùi baøi luaän cuûa maáy con, thì maáy

con cöù xeù ra, maáy con laøm caùi baøi maáy con

gôûi cho Thaày vaø ñoàng thôøi maáy con ñeå teân.

Vaø khi moät caùi baøi thì maáy con neân chöøa moät

caùi leà cho noù roäng moät chuùt xíu, ñeå laøm gì

Page 71: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 71

maáy con bieát khoâng? Ñeå Thaày ghi nhöõng gì

maø caàn thieát ôû treân caùi leà ñoù, chôù noù heïp quaù

nhö theá naøy noù thieáu thì ghi khoù.

Thí duï nhö baây giôø voâ ñaàu vaày, Thaày

ñoïc Thaày thaáy voâ ñeà nhö vaäy laø sai, Thaày

baûo caùi naøy voâ ñeà sai phaûi söûa laïi. Roài caùi

thaân baøi naøy noù thöøa caùi choã naøo Thaày noùi

thöøa, caùi choã ñoaïn naøy ñöôïc, Thaày ñeå ñöôïc,

ñeå bieát caùi ñoaïn ñoù mình vieát ñuùng. Coøn choã

naøo khoâng ñöôïc Thaày ñeå caùi choã naøy sai

khoâng ñöôïc, choã naøy noù laïc ñeà. Ñoù, roài taát caû

nhöõng caùi caùi naøy maáy con chöøa noù roäng

roäng ra. Cuõng nhö caùi baøi luaän vaên ñeå caùi

khoaûng cho Giaùo sö ngöôøi ta pheâ bình, ngöôøi

ta duyeät. Thaäm chí nhö ôû treân caùi baøi luaän

vaên ngöôøi ta coøn coù caùi khoaûng ñeå troáng vaày

maáy con. Ñeå troáng moät khoaûng ñeå maø caùi lôøi

bình, caùi lôøi pheâ bình cuûa Thaày giaùo ñoù. Thì

ôû ñaây Thaày cuõng, ôø, baây giôø caùi baøi naøy laø

ñuùng, caùc con phaûi theo caùi baøi naøy maø nhaåm

ñi, nhaåm laïi cho noù thaám nhuaàn caùi lyù nhaân

quaû naøy thì caùi baøi ñoù ñuùng. Bôûi vì noù coù caùi

khoaûng ñeå troáng ñeå maø Thaày bình, Thaày pheâ

bình ôû ñoù Thaày nhaéc nhôû maáy con ôû choã ñoù.

Nhö caùi baøi luaän vaên, vì vaäy noù deã cho Thaày

laøm vieäc. Coøn maáy con chöøa heïp nhö theá naøy

thaáy Thaày vieát noù khoâng ñuû, vieát noù daøi daøi

Page 72: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

72

nhö theá naøy, bôûi vì noù khoâng coù ñoaïn ngaén.

Ñoù Thaày muoán noùi nhö vaäy ñeå caùc con thaáy

khi maø laøm moät caùi baøi luaän thì nhö laø ngöôøi

hoïc troø. Chöù khoâng phaûi ñeå vieát nhöõng caùi

baøi ñaâu, y nhö maáy con laø ngöôøi hoïc troø. Bôûi

vì giaùo duïc ñaøo taïo maø, maáy con nhôù!

Ñaây laø caùi chöông trình giaùo duïc ñaøo taïo

laøm cho caùi tri kieán cuûa maáy con phaûi trieån

khai, phaûi coù söï hieåu bieát thaät söï thaâm saâu

vaø ñuùng, khoâng bò sai, khoâng ñöôïc laïc ñeà khi

maáy con quaùn caùi gì, bôûi vì ñaïo Phaät ñaâu coù

baûo maáy con quaùn tuøm lum taø la ñaâu. Baây giôø

quaùn nhaân quaû thì phaûi nhaân quaû, maø quaùn

caùc phaùp voâ thöôøng laø phaûi voâ thöôøng, maø

quaùn Thaäp nhò nhaân duyeân laø phaûi ra Thaäp

nhò nhaân duyeân, caùc con hieåu choã ñoù, chôù ñaâu

coù phaûi laø phaùp naøy loän xoän qua phaùp kia

ñaâu maáy con? Quaùn nhö vaäy noù traät heát thì

sao, vaäy thì laøm sao coù phaùp nhaân duyeân,

laøm sao coù phaùp nhaân quaû, laøm sao coù caùi

phaùp nguõ uaån. Taát caû nhöõng phaùp ñoù ñeàu

phaûi vaïch cho roõ töøng caùi thôù thòt cuûa noù maø

khoâng loän vôùi caùi phaùp khaùc, maáy con hieåu

khoâng?

Ñoù, nhö vaäy thì caùi söï höôùng daãn cuûa

Thaày laøm cho maáy con ñi vaøo, xoaùy vaøo caùi

Page 73: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 73

söï tu taäp, laøm trieån khai caùi tri kieán cuûa con,

nhìn ñuùng söï thaät, chöù khoâng coù nhìn moâng

lung, nhìn bao la ñuû thöù. Töø caùi nhaân quaû

naøy noù laïc qua caùi voâ thöôøng roài, phaûi

khoâng? Caùc con thaáy noù loän xoän roài. Roài töø

caùi nhaân quaû naøy noù loït qua nguõ uaån roài, roài

töø caùi nhaân quaû naøy noù loït qua thaäp nhò

nhaân duyeân roài. Trôøi ñaát! Sao maø noù laï luøng

vaäy, maáy con sao maø moâng lung ñuû thöù phaùp

ôû trong naøy goàm noù nhö vaäy, laøm sao ñi

thaúng vaøo ñöôïc caùi söï hieåu bieát, xoaùy vaøo

ñöôïc caùi uy löïc cuûa nhaân quaû ñöôïc, caùc con

thaáy khoâng? Noù ñuïng ñaâu maáy con hieåu choã

naøo maáy con gheùp voâ choã naáy, hieåu choã naøo

gheùp voâ choã naáy thì noù khoâng ñuùng, phaùp

naøo noù ra phaùp naáy, phaûi quaùn ñuùng phaùp.

Ñoù, thì Thaày noùi nhö vaäy, vaø vì vaäy maø

chuùng ta laøm nhöõng ngöôøi hoïc troø, tu laø

ngöôøi hoïc troø chôù gì? Maø caùi chöông trình

giaùo duïc ñaøo taïo cuûa Ñöùc Phaät noù 8 lôùp nhö

vaäy thì mình phaûi laàn löôït maø ñi töø lôùp thaáp

ñeán lôùp cao, coi nhö ñaây laø lôùp vôõ loøng roài.

Caùc con thaáy chöa, mình phaûi hoïc, tu laø nhö

vaäy ñoù.

Laàn löôït roài Thaày maø daïy caùi lôùp naøy

moät naêm sau maáy con ñi ra ñi, ngöôøi ta chöûi

Page 74: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

74

khoâng giaän vaø caùi côn ñau cuûa caùc con nhö

saép cheát, ñau nhö ñöùt ruoät, ñöùt gan maáy con

vaãn bình tónh ngoài thaúng löng xöông soáng

maø maáy con khoâng bao giôø naèm ñaâu. Thaày

höôùng daãn caùi lôùp naøy sau moät naêm maáy con

hoïc taäp roài maáy con khoâng sôï haõi nhaân quaû

naøy ñaâu. Cheát boû chôù khoâng sôï! Maáy con

ngoài söøng söõng nhö thöôøng khoâng coù bao giôø

maáy con naèm xuoáng ñaâu, khoâng ñaàu haøng noù

ñaâu. Ñoù laø Thaày noùi thaät söï, coøn tröôùc aùc

phaùp maø taùc ñoäng noùi xaáu, noùi caâu gì thì noùi,

caùc con im laëng nhö Thaùnh, caùc con khoâng

buoàn moät chuùt naøo trong loøng, khoâng phieàn

naõo gì ñaâu, ai noùi gì caùc con vaãn bình thöôøng

khoâng heà haán gì caùi taâm maáy con.

Thaày baûo ñaûm maáy con hoïc moät naêm

maø kó löôõng ñöôïc nhö theá naøy caùi tri kieán

cuûa maáy con noù ñuû, noù ñuû laøm moät caùi töôøng

thaønh vaùch ñaù, vaùch saét, noù bao boïc maáy con

khoâng coù caùi phaùp aùc naøo taùc ñoäng voâ ñöôïc

caùi tri kieán cuûa noù. Ñoù laø caùi töôøng thaønh

kieân coá nhaát cuûa ñaïo Phaät, maø Ñònh Voâ Laäu

noù laø caùi phöông phaùp ñeå xaây döïng caùi töôøng

thaønh ñoù. Cho neân, khoâng aùc phaùp naøo taùc

ñoäng voâ taâm, taâm con luoân luoân baát ñoäng,

nhö vaäy noù môùi laø baûo veä chaân lyù cuûa noù, noù

môùi thanh thaûn, an laïc, voâ söï. Chöù caùi tri

Page 75: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 75

kieán cuûa maáy con yeáu ñuoái, noù ñuïng voâ thì

maáy con baät ngöûa ra lieàn, noù xaâm chieám voâ

maáy con, nghóa laø choïc luûng caùi phoøng tuyeán

cuûa maáy con lieàn töùc khaéc.

Nghóa laø aùc phaùp noù maïnh laém, khi maø

noù khoâng taán coâng thoâi, maø noù taán coâng voâ

thì caùi phoøng tuyeán cuûa maáy con bò loït töôûng

lieàn töùc khaéc, thì taâm maáy con phieàn naõo

ngay lieàn töùc khaéc, khoâng chaïy ñaâu cho

thoaùt. Maø caùi phoøng tuyeán cuûa maáy con, caùi

haøng raøo chieán ñaáu cuûa maáy con noù chaët chòa

roài, bao nhieâu caùi tri kieán cuûa maáy con chaët

chòa, bao nhieâu noù taùc ñoäng voâ khoâng ñöôïc.

Noù taùc ñoäng voâ maáy con hieåu quaù roài laøm sao

maø noù taùc ñoäng ñöôïc nöõa, cho neân noù ôû

ngoaøi, noù vaêng ra ngoaøi, noù khoâng laøm cho

taâm maáy con phieàn naõo ñöôïc. Ñoù laø maáy con

phaûi xaây döïng cho mình haøng raøo chieán

tuyeán ñoù, caùi phoøng tuyeán ñoù thì noù môùi baûo

veä ñöôïc taâm cuûa maáy con môùi baát ñoäng, ñeå

maáy con môùi hoä trì ñöôïc caùi chaân lyù cuûa maáy

con, maáy con môùi baûo veä ñöôïc chaân lyù cuûa

maáy con. Maáy con bieát caùi chaân lyù cuûa maáy

con laø taâm thanh thaûn, an laïc, voâ söï, maø

ñuïng vaøo noù maát an laïc, thanh thaûn laøm sao

maáy con goïi laø trong Töù Nieäm Xöù ñöôïc. Caùc

con thaáy khoâng? Maø tri kieán cuûa maáy con laø

Page 76: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

76

caùi haøng raøo chieán tuyeán cuûa caùi söï ñaùnh

giaëc cuûa nhaân quaû maø, caùc con hieåu ñieàu ñoù!

Cho neân vì vaäy maø treân con ñöôøng tu

phaûi bieát laøm caùi gì treân caùi cuoäc chieán ñaáu

naøy, mình phaûi coù ñuû chieán thuaät chieán löôïc,

mình phaûi coù ñuû baøi vôû hoïc taäp, xaây döïng

cho ngöôøi syõ quan trong tröôøng lôùp ñeå ra

chieán ñaáu. Ñaây laø Thaày daïy maáy con nhö laø

maáy con ñang ôû trong moät caùi Tröôøng Syõ

quan ñeå ñaøo taïo cho maáy con trôû thaønh

nhöõng ngöôøi syõ quan, nhö ngöôøi duõng só ñeå

maø chieán ñaáu treân caùi maët traän thaät söï cuûa

nhaân quaû. Maáy con seõ khoâng ñaàu haøng, maáy

con seõ laø nhöõng ngöôøi chieán thaéng chôù

khoâng phaûi laø ngöôøi chieán baïi. Maø neáu maáy

con khoâng chòu hoïc, maáy con khoâng chòu tö

duy, khoâng chòu quaùn xeùt thì maáy con khoâng

laøm cho mình thaønh moät caùi phoøng tuyeán

chaéc chaén baûo veä, khoâng thaønh moät caùi haøng

raøo chieán ñaáu thaät söï thì maáy con bò giaëc

xaâm chieám, thöôøng xuyeân xaâm chieám khoâng

theå naøo chaïy khoûi.

Ñoù laø nhöõng caùi ñieàu kieän caàn thieát maø

treân con ñöôøng tu taäp ñeå cho maáy con hieåu

bieát vaø nhôù kyõ laø giôø giaác phaûi nghieâm chænh

khi chuùng ta ñaët thôøi khoùa ñoù roài. Vaø ñoàng

Page 77: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 77

thôøi chuùng ta tu moät thaùng, hai thaùng chuùng

ta taêng leân, chöù khoâng ñöôïc naèm taïi choã ñaâu.

Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi chieán ñaáu chôù

khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi naèm troán ôû trong

chieán khu, khoâng ai troán ôû trong röøng khoâng

ra ngoaøi ñaâu, khoâng phaûi ñaâu, luoân luoân luùc

naøo chuùng ta phaûi coù maët hieän dieän tröôùc

giaëc chôù khoâng phaûi laø troán traùnh ñaâu.

Cho neân vì vaäy maø chuùng ta thaáy khi

maø chuùng ta thaáy caùi söùc cuûa chuùng ta taêng

leân ñöôïc lieàn thì chuùng ta taêng giôø giaác cuûa

chuùng ta leân lieàn, chieán ñaáu cho tôùi taän cuøng

hai möôi boán tieáng ñoàng hoà khoâng bao giôø

nguû. Caùc con nhôù ñieàu ñoù, maáy con seõ chieán

thaéng trong hai boán giôø khoâng coù nguû ñoù, luùc

baáy giôø maáy con môùi thaät söï laø chieán ñaáu

ñöôïc hoân traàm, thuøy mieân, giaëc si. Chôù coøn

maáy con coøn noùi thoâi ñi nguû cho coù söùc khoûe

thì maáy con ñi veà ñi, ôû ñaây khoâng coù söùc

khoûe nöõa maø coù ñi tìm caùi cheát thoâi. Moät laø

cheát, hai laø chöùng ñaïo, coù vaäy thoâi!

Maáy con gan ruoät thì ôû ñaây, maø khoâng

gan ruoät coøn ham soáng thì thoâi cöù veà, chôù

khoâng maát coâng Thaày laém. Ngöôøi naøo maø

quyeát cheát thì ôû ñaây vôùi Thaày maø cheát, thaät

söï maø! Thaày noùi ngaøy mai Thaày cheát, maáy

Page 78: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

78

con noùi böõa nay thoâi cho con ñi tröôùc, con

cheát tröôùc vaø Thaày cheát sau. Ñoù, nhö vaäy môùi

ñuùng laø Thaày troø. Thaày ñi ñaâu maáy con ñi

ñöôïc, coøn baây giôø Thaày ñi roài maáy con chæ

ngoài ñaây maø khoùc chôù khoâng laøm sao maáy

con ñi ñöôïc ñaâu. Coøn khoâng aáy, uoáng moät môù

thuoác ñoäc cho noù cheát theo chôù thaät ra maáy

con chöa ñi ñöôïc. Caùc con hieåu ñieàu ñoù!

Cho neân vì vaäy laøm sao maø Thaày noùi:

“ÔØ, ngaøy mai Thaày ñi, xin Thaày cho böõa nay

con ñi tröôùc thì vaäy môùi laø ñeä töû cuûa Thaày”.

Ñoù, phaûi noùi nhö vaäy. Maø toâi coù tieác gì thaân

naøy ñaâu, Thaày ñi toâi ñi chôù, coøn bao nhieâu

ngöôøi khaùc ngöôøi ta chöùng thì ngöôøi ta lo, toâi

khoâng coù nôï chuùng sanh nöõa, toâi aên cuûa ñaøn

na thí chuû toâi thaáy toâi tu taäp nhö vaäy laø toâi

ñaõ ñeàn ñaùp ñöôïc coâng ôn ñoù roài. Toâi ñi toâi

cuõng ñaõ ñeå laïi caùi hình aûnh töï taïi cuûa toâi, toâi

cuõng noùi tröôùc ñoù laø toâi traû ñöôïc caùi coâng ôn

ñaøn na thí chuû. Bôûi vì haønh ñoäng töï taïi cuûa

toâi, toâi thaép saùng cho maáy ngöôøi xem, toâi tu

taäp ñöôïc nhö vaäy, toâi giaûi thoaùt ñöôïc nhö vaäy

maáy ngöôøi coá gaéng, nhö vaäy laø toâi ñaõ ñeàn

ñaùp caùi coâng moà hoâi nöôùc maét cuûa quyù vò

haøng ngaøy cuùng döôøng toâi roài ñoù. Nghóa laø

toâi ngoài toâi tòch cho maáy ngöôøi bieát laø toâi ñaõ

ñeàn ñaùp coâng ôn roài, chôù khoâng phaûi toâi phaûi

Page 79: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 79

ñi daïy maáy ngöôøi ñaâu. Bôûi vì thaáy toâi cheát

thì maáy ngöôøi môùi ham tu, maø maáy ngöôøi

ham tu laø do thaáy toâi cheát töï taïi, coù phaûi

khoâng maáy con? Vì vaäy maø caùi töï taïi cuûa

maáy con cuõng laø caùi nhaéc nhôû cho ngöôøi ta

chöù, ñoù laø ñeàn ñaùp coâng ôn cuûa ngöôøi ta, töøng

baùt côm manh aùo cuûa ngöôøi ta cuùng döôøng

mình maø, nhöng maø mình laøm cho ngöôøi ta,

saùch ñoäng cho ngöôøi ta tu taäp ñoù laø caùi ñieàu

kieän quaù quyù roài coøn gì!

Cho neân, Thaày noùi ngaøy mai laø Thaày

tòch thì hieän giôø trong caùi soá ngöôøi naøy chæ

coøn moät ngöôøi ôû laïi thoâi, coøn bao nhieâu cöù

tòch ñi, ôû laïi ñeå lo coâng chuyeän noái tieáp, coøn

bao nhieâu cuõng ñi heát thì khoâng ñöôïc, phaûi

khoâng? Coøn bao nhieâu cöù cheát ñi, cheát chöù ñeå

laøm gì, soáng ôû ñaây cöïc, aên cuõng cöïc, nhai

nuoát cuõng cöïc coù gì ñaâu maø sung söôùng, ngon

gì ba caùi thöù ñoà baát tònh, coù phaûi khoâng maáy

con? Ñaâu coù sung söôùng gì ñaâu, danh lôïi laøm

gì maáy con, ôû ñaây ñeå noùi: “ÔØ oâng ñoù chöùng

quaû A La Haùn”. Trôøi ñaát ôi! OÂng töï taïi sanh

töû oâng nhaäp ñònh ba boán ngaøy, baûy taùm

ngaøy, moät thaùng laøm caùi gì, khoe caùi ñieàu ñoù

laøm gì, caàn gì!? Chæ baây giôø toâi chæ boû caùi

thaân naøy laø toâi thoaûi maùi nhaát, ñi vaøo Voâ Dö

Nieát Baøn chôù toâi ñaâu coù ôû Höõu Dö Nieát Baøn

Page 80: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

80

naøy nöõa. Laø vì coøn duyeân toâi môùi ôû ñaây thoâi,

chôù coøn heát duyeân toâi boû ñi lieàn, toâi khoâng coù

tha thieát gì caùi cuoäc ñôøi naøy ñaâu. Caùi cuoäc

ñôøi naøy ñang phuû truøm trong caùi uy löïc cuûa

nhaân quaû, toâi ôû ñaây laø toâi bò troùi buoäc chöù

laøm gì. Cho neân toâi ra ñi ñöôïc laø toâi ra ñi

lieàn, thì nhö vaäy maáy con phaûi quyeát ñònh,

ngöôøi naøo maø muoán soáng cheát ôû ñaây thì neân

ôû ñaây tu. Coøn ngöôøi naøo maø sôï cheát thì thoâi

cöù veà ôû nhaø aên uoáng roài duïc laïc cho noù ñaày

ñuû ñi, ñeå roài noù soáng ñeå maø noù höôûng, coøn ôû

ñaây khoâng coøn höôûng nöõa. AÊn nguû khoâng coù

höôûng ñaâu, ai cho gì aên naáy, phaûi khoâng?

VIII- KHAÁT THÖÏC

Baây giôø Thaày noùi veà vaán ñeà nöõa, veà vaán

ñeà maø khaát thöïc. Thaät söï ra thì Thaày ñang

nghó caùch thöùc nhö theá naøo ñeå ñuùng oai nghi

khaát thöïc cuûa chuùng ta, ñeå goïn gheõ, laøm sao

boû vaøo caùi baùt. Nhö hieän giôø maáy con cöù nghó

nhôù laø baây giôø mình chöa coù nhöõng caùi ñieàu

kieän ñeå maø Thaày tö duy ñeå giuùp cho chuùng ta

coù nhöõng caùi oai nghi teá haïnh cho noù toát.

Cho neân khi maø ôû nhaø beáp cuùng döôøng chuùng

ta caùi gì thì chuùng ta cöù oâm heát caùi naáy. AÊn

ñöôïc caùi gì thì aên, aên khoâng ñöôïc thì chuùng

ta boá thí chuùng sanh, chôù ñöøng boû laïi caùi gì

Page 81: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 81

heát. Vaø ñoàng thôøi chuùng ta neân nhôù raèng

chuùng ta oâm heát taát caû nhöõng caùi boïc, nhöõng

caùi hoäp maø ôû nhaø beáp ngöôøi ta boû thöïc phaåm

trong ñoù, chuùng ta oâm heát veà, roài chuùng ta

röûa, sau khi mình röûa maáy caùi hoäp ñoù roài

chuùng ta seõ boû vaøo laïi caùi boïc, roài chuùng ta

coät laïi. Tôùi chöøng laø chuùng ta ñem traû hoaëc

laø traû bình thuûy hoaëc laø traû nhöõng caùi boïc ñoù

laïi thì chuùng ta cuõng mang ra taïi choã chuùng

ta nhaän chuùng ta traû laïi.

Laø vì nhö theá naøo, caùc con bieát, khi maø

chuùng ta truùt nhöõng caùi ñoà aên chuùng ta vaøo

baùt roài maø chuùng ta ñeå laïi caùi hoäp thì toäi

nghieäp cho nhöõng ngöôøi nhaø beáp hoï phaûi

röûa. Moät ngöôøi thì chuùng ta coù maáy hoäp thoâi,

nhöng maø nhieàu ngöôøi nhö chuùng ta ñaây heát

thì ngöôøi ta röûa caû roå vaäy maáy con, cho neân

quaù cöïc khoå toäi nghieäp. Cho neân vì vaäy mình

phaûi bieát trong caùi giai ñoaïn naøy chöù khoâng

phaûi laø mình ñi khaát thöïc ôû ngoaøi, maø mình

khaát thöïc taïi nhaø beáp ôû trong chuøa, cho neân

mình cuõng traùnh ñi caùi söï cöïc khoå cuûa ngöôøi

khaùc, ñoù laø moät caùi tình thöông yeâu cuûa

mình, bôûi vì hoï quaù cöïc khoå vôùi mình.

Cho neân caùc con cöù xaùch heát, ñeå roài töøng

laàn löôït qua caùi söï nghieân cöùu, Thaày nghieân

Page 82: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

82

cöùu caùch naøo ñeå thuaän tieän. Cho neân coù

nhieàu chuøa thì ngöôøi ta naáu caùi noài ngöôøi ta

ñeå roài töï mình muùc, mình muùc mình sôùt

trong baùt cuûa mình, mình aên bao nhieâu thì

sôùt baáy nhieâu. Nhöng söï thaät ra noù coù nhieàu

ñieàu raát laø baát tieän. Caùi ngöôøi ñaàu tieân lôïi

nhaát, khoâng bieát mình muùc nhö theá naøy laùt

nöõa ôû sau khoâng coøn coù nöõa chaéc heát. Neáu

mình muùc vöøa mình aên thì mình cöù nghó

töøng naøy maø trong buïng cuûa mình, ôû sau naøy

khoâng bieát chöøng ai cuõng muùc nhö vaày moät

laùt nöõa coøn naêm, möôøi ngöôøi sau hoï khoâng coù

caùi naøy, cho neân mình muùc ít. Vaø cuoái cuøng

mình muùc ít, mình khoâng daùm muùc nhieàu thì

laïi caùi cuoái cuøng ñeå thöøa moät noài. Ngöôøi naøo

cuõng nghó nhö vaäy cho neân noù thöøa moät noài

raát laø khoù. Cho neân trong caùi vaán ñeà maø aên

uoáng noù cuõng laø caû moät caùi vaán ñeà khoù. Caùi

tu vieän maø toå chöùc caùi nhaø beáp thì raát khoù

maáy con, coøn chuùng ta ñi xin ra ngoaøi deã laém

maáy con, khoâng lo caùi vaán ñeà ñoù, maø toå chöùc

thì raát khoù.

Cho neân trong caùi vaán ñeà naøy thì Thaày

khuyeân maáy con, caùi luùc naøy laø luùc ñang

nghieân cöùu kyõ ñeå chuùng ta chuyeån thaønh sau

khi coù nhöõng caùi ñieàu kieän toát hôn, coù nhöõng

Trung taâm An Döôõng, coù nhöõng caùi nôi maø

Page 83: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 83

ñeå hoïc taäp sau naøy ruùt tæa töøng caùi lôùp cuûa

chuùng ta, do ñoù caùi söï oai nghi teá haïnh ñi xin

aên, ñi ñeán caâu laïc boä, ñi ñeán nôi naøo ñoù ñeå

ngöôøi ta cuùng döôøng mình ñeàu laø coù söï chuaån

bò, noù ngaén, noù goïn gaøng. Khi ñeán ñoù chuùng

ta nhaän thöïc phaåm noù raát laø ñuùng caùch, cho

neân ôû ñaây chuùng ta coøn nghieân cöùu trong vaán

ñeà ñoù.

Do nhö vaäy thì theo Thaày thieát nghó,

thay vì tröôùc kia chuùng ta beâ moät caùi maâm

roài chuùng ta veà chuùng ta aên, roài chuùng ta

röûa, roài chuùng ta ñem traû. Coøn baây giôø Thaày

cho nhöõng caùi hoäp thì chuùng ta xaùch nhöõng

caùi hoäp chuùng ta ñem veà roài chuùng ta aên, roài

chuùng ta röûa caùi hoäp, tuy raèng noù coù cöïc khoå

hôn chuùt, nhöng ñaây laø nhöõng caùi söï chuyeån

bieán thay ñoåi ñeå xem xeùt laïi, noù caùi naøo tieän

lôïi nhaát ñeå roài töø ñoù ruùt tæa qua caùi vaán ñeà

nhaø beáp ñeå roài Thaày coù caùi söï saép xeáp cho

maáy con. Laøm sao oâm bình baùt ñi khaát thöïc

maø trôû veà chæ oâm goïn trong caùi bình baùt maø

chuùng ta vöøa ñuû aên, khoâng thieáu, khoâng thöøa

trong ñoù. Ñoù laø coøn caùi söï nghieân cöùu ñeå giuùp

ñôõ cho maáy con ñuùng oai teá haïnh cuûa moät

ngöôøi maø ñaép y vaán nhö caùc con.

Page 84: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

84

Hoâm nay Thaày gôïi yù taát caû caùi ñieàu kieän

caàn thieát ñeå chuùng ta saép xeáp lôùp, ñeå roài

ñoàng thôøi Thaày thaáy böõa ñaàu thì nhö qua caùi

ngaøy ñaàu maø ñi khaát thöïc, chuyeån ra ngoaøi

kia khaát thöïc thì Thaày thaáy noù hôi loän xoän,

ngaøy thöù hai thì ñôõ hôn. Ngöôøi naøo ñi tröôùc

thì ñi tröôùc, ngöôøi naøo ñi sau thì ñi sau,

khoâng coù chôø ñôïi, khoâng coù chen chuùc, vaø

beân nöõ thì noù cuõng khoâng coù loän xoän qua beân

ñaây nhôø coâ UÙt phaân phoái thöïc phaåm ñöa qua

beân kia cho neân khoâng coù qua beân ñaây. Leõ ra

nam nöõ thì noù phaûi coù caùi khu vöïc rieâng ra,

nhö nhaø beáp, hoaëc caùi ñieàu kieän noù rieâng ra

thì noù raát deã. Coøn ñaèng naøy noù chæ chung, coù

moät caùi nhaø beáp maø caû nam laãn nöõ, do ñoù

neáu maø cho ñi moät caùi ñöôøng naøy maø ra maø

khaát thöïc thì noù loän xoän laém, ngöôøi ta thaáy

Taêng vôùi nöõ noù loän xoän ôû trong ñoù coi khoâng

ñöôïc. Cho neân noù caùi khoù khaên cuûa tu vieän,

caùi söï toå chöùc noù chöa coù oån ñònh ñöôïc, ñeå roài

saép xeáp ñeå cho noù ñöôïc oån ñònh, noù ñaøng

hoaøng hôn.

Thì hoâm nay, baét ñaàu thì maáy con trôû veà

ghi laïi caùi thôøi khoùa vaø ghi laïi nhöõng caùi

traïng thaùi. Nhôù caùi traïng thaùi cuûa mình

nhieáp taâm, an truù thì noù coù hyû laïc, noù coù caùi

gì thì ñoù maáy con ghi heát. Ghi thaät söï maáy

Page 85: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 85

con, ghi heát ñeå theo ñoù Thaày bieát caùi ngöôøi

naøy ñang tu ñöôïc nhöõng gì, ñang ñaït ñöôïc

nhöõng caùi gì, keát quaû cuûa söï nhieáp taâm an

truù nhö theá naøo?

IX- NHIEÁP TAÂM VAØ AN TRUÙ TAÂM

Noù coù hai phaàn, phaàn nhieáp taâm vaø

phaàn an truù. Nhö Thaày ñaõ noùi böõa ñoù roài.

Nhieáp taâm laø mình nhieáp taâm laøm cho mình

tænh thöùc ôû treân caùi böôùc ñi, treân caùi thaân

haønh cuûa mình, noäi hay ngoaïi, töùc laø hôi thôû

hay hoaëc laø thaân haønh ngoaïi, tay chaân co

duoãi, ñang böôùc ñi, ñoù laø caùi tænh thöùc ôû treân

ñoù. Maø caùi söï tænh thöùc ôû treân ñoù hoaøn toaøn

noù khoâng bò meâ, töùc laø duø coù moät caùi nieäm

naøo xeït voâ noù vaãn bieát caùi haønh ñoäng cuûa noù

ñang haønh ñoäng thì noù laø ñaït ñöôïc chaát

löôïng tænh thöùc. Coøn baây giôø nhieáp taâm ñeå

maø an truù, an truù cho ñöôïc thì noù hoaøn toaøn

khoâng nieäm.

Thí duï nhö baây giôø caùc con nhieáp taâm

ñöôïc 1 phuùt vaãn coøn coù moät nieäm xen voâ thì

caùc con seõ taäp nhieáp taâm cho ñöøng coù nieäm,

töùc laø töø caùi choã nhieáp taâm ñöôïc laø coù nieäm

vaãn bieát nieäm, noù khoâng meâ caùi nieäm voâ töùc

laø coøn coù tænh thöùc. Vaø baây giôø taäp nhieáp

taâm trong 1 phuùt ñoù ñeå an truù ñöøng coù nieäm

Page 86: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

86

trong 1 phuùt ñoù. Coøn maáy con noùi: baây giôø

toâi nhieáp taâm ñöôïc, tænh thöùc ñöôïc nhö vaäy

thoâi toâi taêng leân 2 phuùt, naêm phuùt, möôøi

phuùt nhöng maø vaãn coù nieäm ôû trong ñoù thì

maáy con an truù sao noåi? Bôûi vì noù taêng leân 2

phuùt, ba phuùt maø 1 phuùt noù chöa an truù ñöôïc

thì laøm sao 5, 10 phuùt maø maáy con an truù

ñöôïc? Caùc con hieåu!? Cho neân khi 1 phuùt maø

coøn coù nieäm töùc laø toâi nhieáp taâm ñöôïc, toâi

thaáy söùc tænh toâi coù. Laø vì toâi ñang bieát ñöôïc

caùi böôùc ñi maø toâi thaáy coù moät nieäm xeït voâ,

cho neân caùi nieäm xeït voâ ñoù toâi khoâng theo

caùi nieäm ñoù ñaâu, bôûi vì toâi khoâng meâ, cho

neân caùi nieäm ñoù noù lui ra maø toâi chæ coøn bieát

böôùc ñi, cho neân toâi nhieáp taâm ñöôïc. Ñieàu

naøy chaéc chaén laø caùc con seõ nhieáp taâm ñöôïc.

Coøn coù ngöôøi maø nhieáp khoâng ñöôïc laø

caùi nieäm xen voâ hoï meâ, hoï tö duy suy nghó

caùi nieäm ñoù, moät luùc hoï môùi chôït tænh, hoï

môùi thaáy mình theo voïng töôûng nhieàu quaù,

thì do ñoù laø hoï chöa nhieáp taâm ñöôïc. Maáy

con hieåu caùi choã naøy. Cho neân nhieáp taâm roài

thì ôû treân 1 phuùt ñoù phaûi an truù taâm mình ôû

treân caùi choã ñoù chôù khoâng phaûi nhieáp khoâng.

Chæ 1 phuùt thoâi, roài laàn löôït mình an truù

ñöôïc 1 phuùt ñoù roài baét ñaàu baây giôø mình môùi

nhieáp tôùi caùi phuùt thöù hai. Caùi phuùt thöù hai

Page 87: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 87

noù coù caên baûn cuûa caùi söï an truù naøy roài, cho

neân phuùt thöù hai noù coù nieäm noù khoâng loâi

maáy con ñaâu, noù khoâng loâi ñöôïc töùc laø noù

khoâng meâ ñaâu. Maø phuùt thöù hai mình thaáy

ñöôïc roài thì mình taäp cho ñöøng coù nieäm xen

voâ caùi phuùt thöù hai, vaø phuùt thöù hai khoâng

nieäm mình an truù ñöôïc 2 phuùt. Tu taäp caên

baûn nhö vaäy maø ñi daàn leân thì maáy con seõ

ñaït ñöôïc chaát löôïng tónh giaùc vaø laàn löôït ñaåy

lui ñöôïc caùi taâm si cuûa maáy con.

Nhö vaäy thì maáy con thaáy raèng tuøy theo

boán caùi phaùp kinh haønh thì ba caùi phaùp ñaàu

tieân Thaày daïy, coøn caùi phaùp Thaân Haønh

Nieäm Thaày khoâng daïy laø taïi vì caùi phaùp ñoù

noù sanh ra nhieàu caùi traïng thaùi cuûa töôûng,

cho neân Thaày khoâng muoán daïy maáy con sôï

noù coù loaïn thaàn kinh thì noù nguy hieåm, noù

maát coâng Thaày. Cho neân maáy con taäp töø caùi

choã maø maáy con keát hôïp maáy con ñi 10 böôùc,

ngoài xuoáng hít thôû 5 hôi thôû, roài ñöùng daäy ñi.

Coù nhö vaäy roài maáy con tieáp tuïc treân caùi thôøi

gian cuûa maáy con tu, töø 1 phuùt ñaït ñöôïc 1

phuùt, roài 2 phuùt; 2 phuùt ñaït ñöôïc, roài 3 phuùt.

Cöù heã nhieáp ñöôïc roài phaûi an truù cho ñöôïc,

an truù ñöôïc thì maáy con môùi taêng leân. Nhôù

kyõ ñieàu ñoù thì maáy con seõ tieán boä. Coøn maáy

con tu nhieàu quaù thì coi chöøng maáy con bò

Page 88: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

88

daäm chaân taïi choã, maáy con khoâng ñaït ñöôïc

chaát löôïng gì heát. Roài cuoái cuøng thì tu laø coù

tu chôù coøn hoaøn toaøn khoâng coù caùi keát quaû

cuûa noù.

Cho neân töø laâu ñeán giôø maáy con tu luùc

naøo, naêm naøo, thaùng naøo maáy con cuõng tu,

nhöng maø keát quaû khoâng coù cho neân tu 30

phuùt hay 1 giôø maáy con cuõng ñi kinh haønh,

nhöng maø coù caùi ñieàu kieän laø chaát löôïng cuûa

caùi söï nhieáp taâm maáy con khoâng coù, nghóa laø

nhieáp cuõng khoâng coù maø nhieàu khi an truù

cuõng khoâng coù, khoâng coù hai caùi phaàn ñoù.

Cho neân baây giôø xeùt laïi töøng phuùt, töøng phuùt

maáy con leân chöù ñöøng coù neân voäi vaøng. Ngöôøi

naøo phaûi nhieáp taâm ñöôïc 5 phuùt thì ghi vaøo

cho Thaày 5 phuùt; ngöôøi naøo nhieáp taâm 1 phuùt

thì ghi vaøo 1 phuùt; ngöôøi naøo nhieáp taâm chöa

ñöôïc 1 phuùt thì ghi vaøo nöûa phuùt. Tuøy theo

caùi khaû naêng maø nhieáp phuïc taâm mình trong

caùi thaân haønh thì ghi caùi naøy ñeå cho Thaày

bieát ñöôïc caùi phöông phaùp maø taäp Chaùnh

Nieäm Tónh Giaùc naøy cuûa maáy con ôû caùi möùc

ñoä naøo, ñeå maø Thaày saép thaønh caùi lôùp cuûa

maáy con, ñeå maáy con tu chung cho deã daøng.

Roài tu chung nhau moät thaùng, thí duï

nhö baây giôø coù naêm ngöôøi tu caùi lôùp ñoù, maø

Page 89: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 89

moãi ngöôøi ñeàu tu 1 phuùt, maø trong moät thaùng

coù ngöôøi tu ngöôøi ta nhieáp ñöôïc 2 phuùt roài

ngöôøi ñoù leân lôùp, Thaày cho leân lieàn töùc khaéc.

Roài ngöôøi ñoù nhieáp ñöôïc hôn nöõa laø cho leân.

Trong caùi lôùp naøy maø ngöôøi naøo tu maø cöù 1

phuùt chöa ñöôïc thì cöù ôû laïi hoaøi, ôû laïi cho tôùi

baûy naêm cuõng ñöôïc, hoaëc ôû laïi tu cho ñeán giaø

cheát cuõng xong, Thaày cuõng khoâng lo, Thaày cöù

cho côm maø ôû tu. Nghóa laø ôû hoaøi moät lôùp ñoù

cöù nhieáp 1 phuùt thoâi, coù gì ñaâu. Thì maáy con

muoán ôû laïi bao laâu cuõng ñöôïc heát, nhöng maø

ôû laïi bao laâu thì maáy con cöïc khoå, aên ngaøy

moät böõa coù soáng vui veû gì ñaâu. Ñaâu coù noùi

chuyeän vôùi ai ñaâu, thaønh ra toái ngaøy cöù luûi

thuûi ôû trong thaát cuûa mình caøng coâ ñôn caøng

khoå sôû hôn, coøn ngöôøi ta nhieáp ñöôïc, ngöôøi

ta an truù ñöôïc ngöôøi ta ñi tôùi thì ngöôøi ta coù

haïnh phuùc hôn, ngöôøi ta giaûi thoaùt thaät söï.

Bôûi vì caùi taâm maø khi nhieáp ñöôïc thì noù

phaûi an truù, an truù thì noù coù hyû laïc chôù. Caùc

con hieåu? Ñoù laø caùi ñem laïi caùi haïnh phuùc

thaät söï cho chuùng ta, cho neân ly duïc ly aùc

phaùp, maø ly duïc thì noù sanh hyû laïc, caùi hyû

laïc cuûa ly duïc chôù ñaâu phaûi. Cho neân caùc con

thaáy caùi duïc, chaïy theo caùi duïc noù coù caùi laïc

cuûa caùi duïc chôù, aên caùi baùnh thaáy caùi baùnh

ngon, caùi duïc cuûa baùnh chôù. Coøn caùi naøy

Page 90: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

90

Thaày ly caùi ly duïc naøy cho neân Thaày cuõng coù

caùi laïc cuûa ly duïc chôù. Maø noù ñaâu phaûi gioáng

nhö thaày aên caùi baùnh. Cho neân coù ngöôøi noùi

noù caûm giaùc noù nhö theá naøy theá kia laø maáy

ngöôøi hieåu sai, khoâng ñuùng! Caûm giaùc duïc laïc

cuûa maáy ngöôøi, cho nhö vaäy laø maáy ngöôøi bò

duïc laïc töôûng roài, chôù ñaâu phaûi laø duïc laïc.

Mình cöù nghieäm laïi ly duïc maø noù laïi theo

kieåu duïc laïc naøy thì noù traät, noù khoâng coù

ñuùng cho neân noù laø bò töôûng thoâi. Ñoù, treân

caùi ñöôøng tu laø nhö vaäy.

Cho neân hoâm nay thì Thaày seõ nhaän maáy

caùi taäp maø hoâm qua moät coïc nhö vaäy nöõa.

Baây giôø Thaày nhaän caùi soá naøy cuûa caùc con.

X- THÖA HOÛI CUOÁI GIÔØ

ÔÛ beân ñaây laø cuûa beân nöõ naïp theâm phaûi

khoâng con?

Tu sinh:

- Ñoù laø beân nöõ.

Thaày:

- Beân nöõ ñöa theâm ñaây phaûi khoâng?

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Kính thöa Tröôûng laõo, con coù yù kieán

chuyeän naøy. Ví duï nhö trong caùi thôøi gian

Page 91: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 91

maø buoåi saùng, buoåi chieàu, thôøi gian ñeå mình

laøm caùi baøi, laøm töø saùng cho ñeán tröa luoân,

heát buoåi chieàu luoân hay laø trong caùi giôø tu

Ñònh Voâ Laäu môùi laøm thoâi?

Thaày:

- AØ, baây giôø Thaày noùi nhö theá naøy naøy,

moät doøng tö töôûng cuûa chuùng ta tö duy ñeå

maø vieát ra thì coi nhö laø caùi buoåi saùng maø

con ñi kinh haønh trong thôøi ñaàu tieân chöù gì?

Baét ñaàu tôùi giôø Ñònh Voâ Laäu coù theå con ngoài

vieát baøi tôùi chieàu Thaày cuõng khoâng noùi nöõa.

Ñoù laø Ñònh Voâ Laäu con trieån khai tri kieán,

con ngoài con trieån khai hoaøi, bôûi vì noù lôïi ích

chôù maáy con, chôù khoâng phaûi laø caàn maáy con

phaûi tu taäp maáy caùi ñoù. Bôûi vì treân con

ñöôøng tu taäp naøy noù phaûi linh ñoäng vaø kheùo

leùo, thieän xaûo, khi thaáy caùi doøng tö töôûng cuûa

mình maø noù nhö vaäy thì maáy con ñöøng caét

ñöùt noù. Cho neân, aø baây giôø noù heát giôø roài

thoâi, tu Ñònh Voâ Laäu, baây giôø tôùi giôø ñi kinh

haønh thì coi nhö maáy con caét ñöùt caùi doøng tö

töôûng maáy con thì khoâng hay. Cho neân, caùi

doøng tö töôûng cuûa noù ôû Ñònh Voâ Laäu noù ñang

dieãn bieán ñeå mình vieát nhöõng caùi yù cuûa mình

ñoù nghó thaáy nhö vaäy, mình vieát ra. Baét ñaàu

baây giôø thay vì con tu Ñònh Voâ Laäu ba möôi

Page 92: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

92

phuùt, nhöng maø caùi söï dieãn bieán cuûa noù tôùi

moät giôø hoaëc hai giôø caùc con cöù tieáp tuïc, tieáp

tuïc caùi thôøi gian cuûa Ñònh Voâ Laäu cho heát thì

noù khoâng coù aûnh höôûng gì heát.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Con coù yù kieán thöù hai nöõa, thí duï con

coù caùi nhaän xeùt qua caùi baøi vieát cuûa con vôùi

nhöõng caùi gì maø Tröôûng laõo môùi vöøa noùi laïi,

thì con coù moät caùi nhaän xeùt haàu nhö taát caû

moïi ngöôøi laøm laïc ñeà baøi heát, cho neân haàu

nhö moïi ngöôøi vieát sai heát, chaéc coù leõ laø con

thaáy laø caàn cho ñeå moïi ngöôøi veà laøm laïi.

Thaày:

- AØ cuõng ñöôïc!

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Chôù khoâng coù laøm sai heát roài khoâng

coù ñuùng.

Thaày:

- Baây giôø thì coi nhö laø maáy con seõ laøm

laïi.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Tröôûng laõo coù kieåm soaùt laïi noù cuõng

toán thôøi gian.

Page 93: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 93

Thaày:

- Ñuùng roài, phaûi hieåu ñöôïc, naém vöõng

ñöôïc ñeå mình xoaùy vaøo caùi vaán ñeà cuûa caùi ñeà

taøi cuûa mình quaùn cho noù cuï theå, noù roõ raøng

töø nhaäp ñeà cho ñeán dieãn ñeà cho ñeán keát luaän,

noù phaûi ñaày ñuû caùi ñieàu ñoù maáy con. Bôûi vì

duø sao caùi trình ñoä hoïc thöùc maáy con ngoaøi

ñôøi veà chöông trình giaùo duïc ñaøo taïo vieát caùi

baøi luaän vaên thì maáy con ngöôøi naøo cuõng

naém vöõng ñieàu naøy heát roài. Do ñoù maáy con

bieát roài, vì vaäy baây giôø Thaày gôïi yù thì maáy

con bieát, ñaây laø caùi chöông trình giaùo duïc

ñaøo taïo ñeå mình khai trieån tri kieán mình

ñuùng caùch chôù, ñaâu phaûi noùi moâng lung, noùi

ñuû thöù. Nhieàu khi maáy con ñöa caùi baøi naøy,

baây giôø baét Thaày ñoïc maø noùi chuyeän, trôøi ñaát

ôi, noùi chuyeän treân trôøi döôùi ñaát cuõng xen

trong naøy quaù trôøi. Thaày maát coâng Thaày ñoïc

laïi maát thì giôø Thaày nöõa. Baây giôø maáy con

laøm laïi.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Baây giôø neáu maø laáy nhöõng caùi baøi

naøy maø saép lôùp thì con nghó laø saép cuõng

khoâng coù ñuùng ñöôïc.

Thaày:

Page 94: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

94

- Khoù laém chôù noù ñaâu phaûi deã!

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Khoâng coù ñuùng ñöôïc!

Thaày:

- Khoâng! Con hieåu nhö vaäy laø Thaày

thaáy ñuùng, bôûi vì Thaày coù ñoïc moät soá baøi cuûa

maáy ngöôøi beân nöõ roài maáy con. Thaày thaáy noù

nhieàu baøi, trôøi ñaát ôi, ñuïng ñaâu maø coi nhö

laø caùi aùo maø chaép vaù beân ñaây mieáng, beân kia

mieáng, naøo laø caùi choã naøy nhaân duyeân, naøo

laø choã kia laø phaùp voâ thöôøng, naøo laø coù khuùc

nhaân quaû. Roài noù chaép vaù noù tuøm lum vaäy

roài Thaày bieát töø caùi aùo naøy khoâng bieát laøm

sao ñeå maø söûa ñaây chôù. Coù ñeàu cuõng coù caâu

noùi ñuùng chôù khoâng phaûi khoâng, nhöng maø

noù ít laém, bôûi vì noù nhieàu thöù quaù. Cho neân

haàu heát laø nhöõng caùi baøi naøy ñeå baét ñaàu

Thaày höôùng daãn cho maáy con ñi vaøo caùi choã

quaùn.

Söï thaät ra, hoài naøo tôùi giôø noùi Ñònh Voâ

Laäu ngoài quaùn xeùt gì? Maø cöù ñeå maáy con

quaùn xeùt, Thaày noùi ñuùng laø maáy con moâng

lung thieät, quaùn moâng lung, quaùn ñuû loaïi.

Noùi nhaân quaû maø khoâng coù ñi vaøo nhaân quaû

maø noùi chuyeän treân trôøi, döôùi ñaát, ñuû thöù ñuû

Page 95: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 95

loaïi. Caùi ñaàu cuûa maáy con baây giôø noù taäp hôïp

ñuû caùch ôû trong naøy, noù huaân ñuû caùi thöù hieåu

bieát phaûi khoâng? Nhaân duyeân coù neø, Thaäp

nhò nhaân duyeân coù neø, Nguõ uaån coù neø, roài

kieát söû coù neø, roài nhaân quaû coù neø, moãi caùi

moät chuùt roài maáy con cöù coi nhö laø moät naém

xoâi maø boû muoái, boû ñöôøng, boû meø ñuû thöù ôû

trong naøy heát. Noù thaønh ra noù khoù cho Thaày

ñeå maø chaám. Nhöng maø Thaày cuõng vaãn bieát

laø nhöõng caâu naøy noù chöa ñöôïc thì Thaày

cuõng ghi noù vaäy, nhöng maø baét buoäc maáy con

phaûi laøm baøi môùi thoâi.

Cho neân con noùi Thaày thaáy ñoù laø caùi yù

kieán con raát hay. Caùc con, khi maø Thaày gôïi yù

roài maáy con veà laøm laïi, chòu khoù, hoïc taäp maø,

chôù ôû ñaây mình ñaâu coù laáy ñieåm maáy con.

Mình phaûi hoïc taäp ñeå trieån khai caùi tri kieán

cuûa mình maø, ñeå cho noù laøm ñuùng, noù laøm

ñuùng moät caùi höôùng ñuùng. Coøn neáu maø thaät

söï mình khoâng bieát laøm thì mình phaûi ñi vaøo

caùi lôùp ñeå phaûi ñöôïc hoïc taäp, phaûi ñöôïc

höôùng daãn hoïc taäp cho ñöôïc.

Tu sinh:

- Daï baïch Thaày! Cho con hoûi, thí duï

nhö giôø mình laøm tri kieán veà nhaân quaû thaûo

moäc coù vieát qua con ngöôøi khoâng?

Page 96: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

96

Thaày:

- Chöa con, hoång ñöôïc vieát qua con

ngöôøi. Bôûi vì chöøng naøo maø noùi nhaân quaû

cuûa con ngöôøi thì mình môùi vieát qua con

ngöôøi. Coøn mình caáu keát voâ vaäy noù noù laïc ñeà.

Muïc ñích cuûa caùi baøi nhaân quaû thaûo moäc laø

mình noùi laøm sao veà nhaân quaû cuûa thaûo moäc

cho noù cuï theå chöùng minh. Bôûi vì nhaân quaû

thaûo moäc noù coù hình aûnh cuï theå heát roài,

mình chæ noùi noù thoâi, roài mình keát luaän cuûa

noù laø caùi nhaân quaû ñoù. Thaày coù gôïi yù maø

maáy con, ñeå thaáy ñöôïc caùi nhaân quaû, moät caùi

haït noù neân moät caây, moät caùi caây noù khoâng coù

leân moät traùi ñaâu, ñeå mình xaùc ñònh, sau naøy

mình môùi daãn daét caùi baøi luaän veà nhaân quaû

thaûo moäc naøy, bôûi daãn daét vaøo caùi haønh ñoäng

thieän aùc cuûa chuùng ta. Caùi nhaân quaû con

ngöôøi, ñeå bieát raèng con ngöôøi chuùng ta, moät

haønh ñoäng cuûa chuùng ta khoâng phaûi sanh ra

laøm moät ngöôøi, noù thaønh caùi nghieäp. Cho

neân nghieäp ñi taùi sanh maø, noù khoâng sanh

moät ngöôøi maø noù sanh nhieàu loaøi ñoäng vaät,

sanh nhieàu ngöôøi chôù khoâng phaûi laø moät, noù

töông öng.

Thì do ñoù maø caùi baøi naøy noù laøm ñeå

chuùng ta sau naøy ñöa voâ trong caùi nhaân quaû

Page 97: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 97

cuûa con ngöôøi. Chuùng ta xaùc ñònh caùi haønh

ñoäng cuûa con ngöôøi laø nhaân quaû cuûa con

ngöôøi, maø nhaân quaû con ngöôøi thì noù cuõng laø

nhaân quaû cuûa thaûo moäc. Cho neân, moät caùi

haït thì noù phaûi coù moät caùi caây, caùi caây noù ra

nhieàu traùi khoâng phaûi moät traùi, thì chuùng ta

xaùc ñònh moät haønh ñoäng aùc cuûa chuùng ta

chöa haún ñaõ laø moät. Ñoù, ñeå cho chuùng ta coù

caùi choã maø chöùng cöù ñeå maø chuùng ta noùi noù

sanh nhieàu ngöôøi ñoù, ñeå noù môùi cuï theå hôn,

caùc con hieåu khoâng?

Tu sinh:

- Thöa Thaày, baøi luaän vaên con khoâng

coù laïc ñeà, Thaày coi laïi.

Thaày:

- Roài roài, ñeå Thaày coi laïi coi.

Tu sinh Phaùp Ngoä:

- Con xin baïch Thaày yù kieán nhö theá

naøy: Thì taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi laøm baøi

môùi, nhöng maø caùi baøi cuõ vaãn cöù ñeå.

Thaày:

- Roài ñöôïc roài.

Tu sinh:

Page 98: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

98

- Con nghó Thaày phaûi chòu khoù moät

chuùt. Thaày xem sô qua thoâi chôù khoâng caàn

phaûi söûa kyõ.

Thaày:

- Roài ñöôïc roài.

Tu sinh:

- Roài coi thöû caùi baøi môùi ngöôøi ta laøm

nhö theá naøo, maø sau khi Thaày gôïi yù ngöôøi ta

phaùt trieån nhö theá naøo.

Thaày:

- AØ, cuõng hay.

Tu sinh:

- Caùi gôïi yù cuûa Thaày thì Thaày seõ chaám

noù chính xaùc hôn. Baây giôø mang veà roài caùi

söûa laïi caùi noäp...

Thaày:

- Coi nhö boû.

Tu sinh:

- Daï boû. Theo con nghó thì Thaày cöù

chòu khoù moät chuùt xíu.

Thaày:

- Baét ñaàu Thaày...

Page 99: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 99

Tu sinh:

- Thaày xem qua thoâi, roài caùi baøi thöù

hai thì Thaày baét ñaàu Thaày chaám. Theo con

nghó hai baøi lieân tieáp nhö vaäy thì Thaày coi coù

ñaït tieâu chuaån.

Thaày:

- Chaéc Thaày phaûi ñoïc hai baøi. Thì

cuõng ñöôïc, bôûi vì daïy hoïc troø thì mình phaûi

chòu cöïc khoå chôù sao.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Kính thöa Tröôûng laõo, noù coù caùi yù

vaày, thí duï baây giôø con vieát, treân moät caùi baøi

con vieát noù coù moät caùi sai caùi ñuùng ôû trong

ñoù. Nhö vaäy neáu moät caùi baøi Tröôûng laõo giöõ

noù thì con khoâng coù naém ñöôïc nhöõng caùi ñoù,

baây giôø con môùi laáy noù veà ñeå con...

Thaày:

- AØ ñöôïc, ñöôïc, ñöôïc! Con xin caùi baøi

cuûa con veà coøn maáy ngöôøi kia thì ngöôøi ta

nhôù ñöôïc roài ngöôøi ta laøm thoâi. AØ caùi baøi cuûa

con. Ñeå Thaày coi caùi baøi cuûa con.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Thì trong ñoù coù taäp vôû nöõa, taäp vôû

con vieát…

Page 100: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

100

Thaày:

- Vaäy haû, caùi taäp vôû phaûi khoâng con? ÔÛ

ngoaøi coù ñeå teân khoâng con?

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Khoâng coù thöa Thaày. Con coù yù kieán

nhö vaäy.

Thaày:

- Ñöôïc chôù sao, khoâng coù sao! Ñeå mình

döïa vaøo caùi baøi ñoù mình vieát.

Ñaây, ñaây caùi taäp vôû cuûa con neø, phaûi

khoâng? Roài, Thaày traû laïi con.

Thoâi, ñeå ñoù ñi.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Thöa Thaày con ñeå trong caùi taäp vôû ôû

ngoaøi khoâng coù ñeà teân.

Thaày:

- Roài!

Tu sinh Chôn Nieäm:

- ÔÛ ngoaøi khoâng coù ñeå teân, nhöng

trong thì coù, trong baøi coù.

Thaày:

Page 101: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 101

- Trong baøi coù. Thaày maéc ñi luïc. Khi

naøo caùi taäp vôû, maáy con ñeà caùi teân, Thaày

thaáy caùi teân roài Thaày bieát caùi baøi ñoù cuûa ai.

ÔÛ trong naøy noù coù caùi teân.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- YÙ cuûa con laø con coù moät caùi yù kieán

nhö vaäy ñoù, thì luùc baáy giôø ñeå laïi, khi ñeå laïi

chuùng con khoâng ñeå teân.

Tu sinh Phaùp Ngoä:

- Baïch Thaày rieâng con thì con nghó

raèng duø dôû, duø hay gì thì ñoù laø caùi baøi ñaàu

tieân con vieát, cho neân con cuõng…

Thaày:

- Ñuùng roài. Caùi lôùp hoïc ñaàu tieân cuûa

baøi ñaàu tieân laø caùi kyû nieäm, caùi kyû nieäm vieát

sai vieát ñuùng, caùi kyû nieäm dôû, gioûi.

Tu sinh:

- Baïch Thaày, tuïi con coù yù kieán Thaày

noùi veà thaûo moäc, thì neáu maø luaän veà thaûo

moäc, baøn veà thaûo moäc thì baây giôø cuõng nhö

Thaày phaûi noùi, baây giôø khoâng cho luaän veà

nhaân quaû cuûa ngöôøi, ñoäng vaät vaøo trong ñoù

khoâng ñöôïc. Neáu noùi veà thaûo moäc maø baây giôø

nhö caùi caây naøy noù sanh vaøo caùi khoaûng ñaát

Page 102: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

102

naøo, caây naøy sanh thaáp, cao hay laø hoa laù gì

thì phaûi ñi saâu veà thaûo moäc khoâng, chôù

khoâng ñöôïc luaän veà vaán ñeà con ngöôøi voâ

trong ñoù nöõa?

Thaày:

- Caùi naøy Thaày ñaõ noùi roõ, caùi ñeà taøi

cho raát roõ con, Nhaân quaû thaûo moäc noù roõ

raøng, noù cuï theå, caùi ñeà taøi raát roõ. Coøn thí duï

nhö Thaày cho ñeà taøi Nhaân quaû con ngöôøi thì

maáy con seõ vieát veà nhaân quaû con ngöôøi, phaûi

khoâng? Maø Thaày cho caùi ñeà taøi Nhaân quaû vuõ

truï thì maáy con seõ vieát veà Nhaân quaû vuõ truï.

Maø Thaày cho caùi ñeà taøi Nhaân quaû thôøi tieát

thì maáy con vieát veà nhaân quaû thôøi tieát. Ñoù laø

caùi ñeà taøi noù coù caùi chöõ sau cuøng ñeå xaùc ñònh

ñöôïc caùi nhaân quaû ñoù. Taïi maáy con khoâng

löu yù, Nhaân quaû thaûo moäc maø maáy con vieát

con ngöôøi ôû trong ñoù, trôøi ñaát ôi! Thaày thaáy

noù loän xoän, phaûi khoâng, maáy con hieåu choã ñoù

chöa?

Cho neân caùi ñeà taøi ngöôøi ta cho roõ raøng,

cuï theå laém, ngöôøi ta chæ luaän veà nhaân quaû

thaûo moäc thoâi.

Coù moät ngöôøi vieát nhö theá naøy, Thaày

thaáy beân nöõ coù moät ngöôøi vieát theá naøy, hoï chæ

noùi haït vaø caùi traùi thoâi, hoï chæ coù hai caâu

Page 103: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 103

thoâi. Thaày noùi ngöôøi naøy vieát vaäy ngaén, goïn,

ñuû, ñeå roài keát luaän, ñeå thaáy raèng caùi nhaân

quaû cuûa thaûo moäc laø nhö vaäy, khoâng noùi phaûi

öôm troàng gì heát, taát caû khoâng noùi gì loøng

voøng, noùi haït vôùi traùi thoâi, ñuû roài. Caùi chua

caùi ñaéng cuûa noù ñöôïc roài, noù ñuû roài, ñeå maø

caùi yù cuûa chuùng ta ñeå sau naøy chuùng ta noùi

veà thieän vôùi aùc ñoù. Ñaéng roài chua, cay thì ñoù

laø aùc; maø ngoït, maø ngon ñoù laø thieän, coù vaäy

thoâi.

Nhöng maø ôû ñaây Thaày noùi ñaéng, cay vaø

ngoït, buøi, coù vaäy thoâi. Bôûi vì caùi quaû thì noù

coù caùi muøi vò noù nhö vaäy ñeå thaáy ñoù laø caùi

thieän, caùi aùc. Nhöng maø baây giôø mình ôû ñaây

mình khoâng noùi thieän aùc gì heát, coøn mình noùi

thieän aùc thì noù laïi laø traät ñi. Coøn caùi haønh

ñoäng con ngöôøi coù thieän coù aùc thì noù khaùc

roài, bôûi vì nhaân quaû cuûa con ngöôøi. Coøn caùi

naøy mình khoâng coù noùi gì thieän aùc heát, maø

noùi ôø caùi traùi naøy chua, traùi naøy cay, traùi naøy

ñaéng ngöôøi ta bieát ñoù laø aùc phaùp ñoù. Coøn

maáy con laïi dieãn taû naøo laø troàng, naøo laø öôm

naøy kia ñuû thöù, caùi coâng lao cuûa mình. Caùi

chuyeän ñoù laø phaûi troàng öôm thì noù môùi leân

chöù khoâng troàng öôm thì noù khoâng leân.

Page 104: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

104

Nhöng maø ngöôøi ta muoán noùi nhaân quaû:

nhaân laø caùi haït, quaû laø caùi traùi. Roài caùi traùi

ñoù cay ñaéng ngoït buøi nhö theá naøo thì noùi cho

bieát laø caùi traùi ñoù noù nhö vaäy. Thì khoâng theå

troàng traùi ñoù maø noù seõ thaønh ra traùi chua, noù

thaønh ra traùi ngoït, nhöng coù baøn tay kheùo leùo

chuùng ta lai gheùp, thì töø traùi chua noù seõ trôû

thaønh traùi ngoït. Phaûi khoâng, caùc con thaáy

khoâng? Ñoù laø coù caùi söï chuyeån bieán nhaân quaû

maø, töø caùi aùc phaùp chuùng ta chuyeån noù thaønh

traùi ngoït. Phaûi khoâng, caùc con hieåu choã ñoù!

Töùc laø nhaân quaû noù coù ñuû ôû trong ñoù chôù, caùc

con hieåu khoâng?

Baây giôø Thaày chuyeån caùi aùc phaùp cuûa

Thaày, Thaày ñaõ laøm noù lôõ caùi aùc phaùp roài, baây

giôø cuõng nhö lôõ coù caùi traùi chua roài chöù gì,

phaûi khoâng? Baây giôø Thaày bieát aên chua quaù

roài, baây giôø tìm caùch Thaày boû voâi hay hoaëc laø

tìm caùch lai gheùp noù laïi thaønh ra traùi cam

naøy trôû thaønh ngoït laïi, caùc con hieåu choã ñoù

khoâng? Töùc laø mình chuyeån nhaân quaû cuûa

moät caùi nghieäp cuûa mình trôû thaønh toát roài,

caùc con hieåu choã ñoù chöa? Bôûi vì caây thaûo

moäc, nhaân quaû thaûo moäc noù coù nhöõng caùi

ñieàu kieän caàn thieát ñeå chuùng ta noùi nhaân quaû

maø, chôù ñaâu phaûi. Vì vaäy maáy con noùi veà

thaûo moäc thì maáy con noùi noù coù söï chuyeån

Page 105: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 105

bieán nhöng maø caùc con ñöøng coù noùi qua con

ngöôøi, qua naøo thieän naøo aùc maáy con khoâng

noùi.

ÔØ, baây giôø traùi chanh naøy chua neø, baây

giôø toâi muoán noù laøm cho traùi chanh ngoït neø,

cho neân vì vaäy maø toâi phaûi lai gheùp nhö theá

naøo ñeå bieán daàn noù, caùi goác thì goác chanh

thieät maø noù laø traùi cam ngoït. Toâi cho hai traùi

toâi gheùp laïi toâi coù ñöôïc traùi cam ngoït maø laø

goác chanh, coù phaûi khoâng? Maáy con thaáy

ngöôøi ta lai gheùp ngöôøi ta laøm ñöôïc ñieàu ñoù

chôù?

Cuõng nhö coù moät traùi xoaøi chua maø caùi

caây xoaøi chua nhö xoaøi caø laêm noù chua gaàn

cheát aø, noù chín noù cuõng chua gaàn cheát aø, noù

khoâng coù ngoït. Nhöng baây giôø muoán cho traùi

xoaøi caø laêm naøy noù ngoït, toâi laáy goác caây xoaøi

caø laêm, nhöng maø toâi lai gheùp caây xoaøi khaùc

hay xoaøi gì ñoù, baét ñaàu baây giôø noù ra traùi, noù

ngoït hôn caùi traùi caø laêm roài. Ñoù laø chuyeån

nhaân quaû ñoù maáy con. Chuyeån töø aùc maø noù

ñeán thieän ñoù, caùc con thaáy chöa. Thì caùi

nhaân quaû cuûa caây traùi noù vaãn coù ñieàu ñoù chôù

ñaâu sai ñöôïc. Cho neân mình xoaùy noäi bao

nhieâu ñoù cuõng laø noùi nhieàu laém chöù ñaâu coù ít

ñöôïc, maø ñuùng noù khoâng laïc ñeà.

Page 106: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

106

Coøn maáy con noùi ôû trong naøy maáy con

noùi veà nhaân quaû, maáy con noùi öôm troàng naøy

kia thì caùi vaán ñeà ñoù, khi maø caùc con noùi noù

ñuùng chôù khoâng phaûi khoâng, noù phaûi coù coâng

lao cho con ngöôøi ôû trong ñoù chôù ñaâu phaûi

khoâng coù coâng lao. Nhöng maø caùi ñoù laø chæ

phuï ôû trong caùi ñeà taøi naøy maø thoâi. Cuõng

nhö mình noùi veà caùi vaán ñeà lai gheùp cuûa noù

ñeå maø chuyeån bieán töø caùi ñaéng cay trôû thaønh

ngoït ngon, thì ñoù laø caùi chuyeån bieán cuûa noù,

chuyeån bieán nhaân quaû. Chuyeån bieán töø caùi

gioáng noù ñaéng maø noù trôû thaønh ngoït thì ñoù

laø caùi söï chuyeån bieán cuûa nhaân quaû, mình

xoaùy vaøo caùi ñoù môùi ñuùng.

Thöù nhaát laø khi maø nhaân quaû thì maáy

con muoán vaøo ñeà thì maáy con phaûi giôùi thieäu

ñeå maø giaûi nghóa caùi chöõ nhaân quaû. Coù nhieàu

ngöôøi ngöôøi ta khoâng hieåu caùi chöõ nhaân quaû.

Caùc con laøm nhö hoï ai cuõng hieåu chöõ nhaân

quaû heát, cho neân voâ ñoù caùc con phaûi trieån

khai noùi veà nhaân quaû khoâng maø khoâng bieát

nhaân quaû laø caùi thöù gì. Cho neân ít ra thì

mình cuõng phaûi giaûi nghóa caùi töø ñoù, bôûi vì

caùi töø ñoù laø töø chöõ Haùn maø noù ñaõ Vieät hoùa.

Cho neân chuùng ta laø nhöõng ngöôøi hoïc Phaät

noù ñaõ ñöôïc chuyeån hoùa cho neân chuùng ta noùi

nhaân quaû chuùng ta hieåu. Coøn nhöõng ngöôøi

Page 107: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 107

thí duï nhö nhöõng ngöôøi khaùc, ngöôøi ta

khoâng hoïc kinh saùch, nghe noùi nhaân quaû

ngöôøi ta cuõng chöa bieát, ngöôøi ta khoâng bieát.

Ta phaûi hieåu, ta phaûi giaûi thích chöõ “nhaân

quaû”. Nhaân laø caùi hoät vaø quaû laø caùi traùi coù

vaäy thoâi. Taïi vì tieáng Vieät cuûa mình laø hoät

vôùi traùi. Thay vì danh töø nhaân quaû thì nghe

noù coù trí thöùc chuùt, chöù noùi hoät traùi nghe töø

bình daân quaù, phaûi khoâng maáy con? Nhöng

maø söï thaät laø noù laø tieáng Vieät cuûa chuùng ta

noù laø hoät traùi, noù cuï theå. Ñeå chuùng ta laàn

löôït töø caùi nhaân quaû cuûa thaûo moäc maø chuùng

ta laàn löôït bieán daàn tôùi nhöõng caùi haønh ñoäng

thieän aùc cuûa chuùng ta, töùc laø nhaân quaû thieän

aùc cuûa con ngöôøi. Roài chuùng ta seõ dieãn bieán

ñeán caùi quy luaät cuûa vuõ truï, caùi thieän aùc cuûa

vuõ truï.

Ñoù, chuùng ta môùi tìm ra, truy ra ôû trong

vuõ truï naøy noù ñang quay cuoàng ôû trong caùi

quy luaät cuûa nhaân quaû maø. Caùi quy luaät cuûa

nhaân quaû thì noù laáy caùi haønh cuûa noù laøm

chuaån, cho neân traùi ñaát maø chuùng ta ñang ôû

luoân luoân noù haønh chôù ñaâu phaûi ñöùng im.

Noù ñöùng im laø noù ñoå nhaøo xuoáng khoâng gian

roài chôù chöù noù ñaâu coù coøn ñaây. Cho neân, moïi

caùi haønh tinh cuûa chuùng ta noù ñang ñöôïc

hoaït ñoäng. Nhöng vöøa roài Thaày noùi maáy con

Page 108: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

108

noù laø caùi haønh tinh cheát, nhöng noù ñang

hoaït ñoäng thì moät ngaøy naøo ñoù, moät trieäu

naêm, moät vaïn naêm sau, haøng tæ tæ naêm sau

thì caùi haønh tinh ñoù noù seõ laø haønh tinh soáng,

bôûi vì noù ñang hoaït ñoäng thì noù coù caùi söï taïo

duyeân hôïp.

Coøn chuùng ta ngoài im lìm noù khoâng hoaït

ñoäng nöõa, töùc laø baát ñoäng thì noù khoâng coù

taïo duyeân hôïp nöõa. Cho neân khi maø noù hoaït

ñoäng laø noù ñang taïo duyeân hôïp, töø caùi duyeân

naøy noù taïo theâm nhöõng caùi duyeân khaùc, noù

hôïp nhau noù sanh khôûi, sanh khôûi cho ñeán

khi noù thaønh caùi moâi tröôøng soáng.

Cho neân trong vuõ truï chuùng ta ñang bò

quy luaät ñoù chi phoái cho neân noù sanh dieät,

sanh dieät, sanh dieät, noù do caùi haønh. Cho

neân caùc con thaáy Möôøi hai nhaân duyeân, ñöùc

Phaät xaùc ñònh roõ raøng, voâ minh sanh haønh.

Caùi söï hoaït ñoäng ñoù laø caùi söï hoaït ñoäng

trong caùi söï khoâng roõ raøng töùc laø khoâng

ñuùng, goïi laø voâ minh. Maø voâ minh sanh

haønh, cho neân vì vaäy maø noùi veà caùi con ngöôøi

thì do voâ minh chuùng ta môùi chaïy theo caùi

ham muoán, caùi aùc phaùp, chuùng ta ñau khoå coù

phaûi khoâng, noù veà voâ minh.

Page 109: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 109

Coøn traùi laïi vuõ truï thì chuùng ta thaáy caùi

söï hoaït ñoäng cuûa haønh tinh cuûa chuùng ta

ñang ñi treân caùi quyõ ñaïo nhö theá naøy thì

chuùng ta phaûi hieåu noù ñang haønh, maø ñang

haønh trong caùi söï voâ minh cuûa noù. Cuõng nhö

caùi côn baõo gioù, noù ñaâu coù nghó raèng baõo laø

noù ñoå caây, ñoå nhaø cöûa ngöôøi ta cheát, noù ñaâu

coù nghó ñaâu, cho neân noù voâ minh laém, noù

khoâng hieåu ñaâu. Nhöng maø baõo laø baõo, cho

neân cheát bao nhieâu keä noù chaúng caàn bieát, cho

neân noù laø voâ minh. Coøn chuùng ta baây giôø

chuùng ta laø con ngöôøi maø ñaõ hieåu bieát thì

chuùng ta laøm caùi haønh ñoäng ñoù coù nhieàu söï

ñau khoå chuùng ta khoâng? Coøn côn baõo noù

ñaâu coù nghó, neáu noù coù nghó ñau khoå thì noù

laø minh, coøn noù ñaâu coù nghó ñaâu. Cho neân vì

vaäy noù cöù thoåi, nhaø cöûa bay heát noù cöù thoåi,

chöøng noù khoâng chöøng maø heát baõo thì thoâi

chöù khoâng ai döøng noù, khoâng ai baûo noù döøng

ñöôïc.

Baây giôø thí duï nhö caùi côn baõo noù ñi

thaúng ngay ñöôøng vaày, nhöng maø tôùi ñoù noù

muoát taït ñi choã ñoù laø do caùi nhaân quaû cuûa soá

ngöôøi ôû ñoù noù khoâng bò baõo, noù ñi taït choã

khaùc. Caùc con thaáy ñoù laø caùi quy luaät cuûa

nhaân quaû maø, ñaâu coù ai caûn noù ñöôïc, noù ñi

thaúng, taïi sao noù khoâng ñi thaúng maø noù laïi

Page 110: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

110

ñi leäch caùi tænh khaùc, maø caùi tænh naøy choã ñoù

ngöôøi ta khoâng bò, phaûi khoâng? Caùc con thaáy,

ñaøi thieân vaên noù thaáy nhöõng caùi traän baõo, roõ

raøng noù ñi thaúng voâ ñoù, nhöng maø cuoái cuøng

caùi tænh ñoù laïi khoâng bò maø noù ñi qua ngoõ

khaùc, noù tôùi ñoù noù ñi ngoõ khaùc. Töùc laø caùi

nhaân quaû cuûa caùi vuøng ñoù ngöôøi ta khoâng bò

caùi ñoù. Cho neân taïi sao choã ñoù laïi bò? - Taïi vì

huaân nhöõng caùi ñieàu aùc ñuùng caùi nghieäp cuûa

noù thì noù phaûi hoaït ñoäng nhö vaäy, noù voâ tình

laém noù khoâng coù minh ñaâu.

Ñoù, cho neân vì vaäy maø töø choã suy luaän

nhaân quaû chuùng ta môùi thaáy ñöôïc moïi vaät ôû

trong vuõ truï naøy ñang bò caùi quy luaät nhaân

quaû ñieàu khieån raát laø coâng baèng, noù voâ minh

laø qua caùi haønh ñoäng voâ minh nhöng maø raát

coâng baèng. Haønh ñoäng chuùng ta laøm caùi ñieàu

kieän gì chuùng ta khoâng chaïy khoûi ñaâu, khoâng

troán ñaâu khoûi caùi quy luaät nhaân quaû, noù coâng

lyù vaø coâng baèng laém. Nghóa laø khoâng coù lo

loùt ñöôïc noù ñaâu. Baây giôø mình caàu Phaät

xuoáng, baûo oâng Phaät ngaên chaën noù, ngaên

chaën khoâng ñöôïc, oâng Phaät khoâng coù ngaên

chaën nhaân quaû ñöôïc. Chæ oâng Phaät ngaên

chaën ñöôïc nhaân quaû cuûa oâng Phaät thoâi chöù

oâng Phaät khoâng ngaên chaën caùi nhaân quaû cuûa

ngöôøi khaùc ñöôïc. Neáu maø ngaên chaën nhaân

Page 111: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 111

quaû cuûa ngöôøi khaùc thì theá gian naøy aên troäm

ñaày heát. Khoâng, thieät maø! Thaày noùi thaät söï

maø, neáu maø ngaên chaën toâi bò ôû tuø neø, maø toâi

do aên troäm, aên caép neø, thoâi ôû nhaø raùng voâ

chuøa cuùng Phaät, Phaät phuø hoä ñeå ngöôøi ta thaû

mình ra chöù gì? Thì ñoù laø ngaên chaën caùi

nhaân quaû chöù gì? Thì nhö vaäy laø oâng Phaät

ngaên chaën kieåu ñoù laø theá gian mình chaéc

chaén khoâng coù ai ngoài yeân ñöôïc heát. Coù oâng

Thaàn, oâng Thaùnh naøo phuø hoä kieåu ñoù thieân

haï ôû trong theá gian naøy chaéc cheát heát. Cho

neân hoaøn toaøn chuùng ta khoâng tin theo quy

luaät ñoù. Nghóa laø haønh ñoäng aùc anh laøm aên

troäm, aên caép thì Nhaø nöôùc baét boû tuø anh,

coâng an ñaùnh ñaäp anh. Anh chòu ñoøn, chòu

vaï laø taïi vì laø anh aên troäm aên caép thì anh

phaûi chòu, khoâng coù oâng Phaät naøo, baø Quan

AÂm naøo cöùu khoå anh chuyeän naøy ñöôïc heát,

coâng baèng cuûa noù laø nhö vaäy. Taïi haønh ñoäng

anh laøm ñieàu ñoù anh phaûi nhaän laáy caùi quaû

ñoù.

Thoâi baây giôø thì maáy con seõ nghæ vaø

ñoàng thôøi maáy con seõ laøm laïi, ngöôøi naøo

muoán nhaän baøi laïi thì Thaày giao laïi, coøn neáu

khoâng Thaày cuõng veà Thaày ñoïc roài Thaày seõ

ghi vaøi chöõ ôû treân ñoù ñeå thaáy ñöôïc caùi söï

quaùn xeùt cuûa maáy con. Thöôøng caùi baøi ñaàu

Page 112: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

112

thì ñoù laø caùi baøi maø maáy con chöa coù naém

vöõng treân caùi caùch thöùc tu Ñònh Voâ Laäu. Taïi

vì mình chöa bieát caùch quaùn, mình quaùn

nhieàu ñieàu chöù chöa phaûi laø quaùn. Caùi baøi

naøy töôïng tröng cho maáy con bieát raèng caùi söï

tö duy, quaùn xeùt goïi laø suy nghó ôû trong ñaàu

oùc cuûa maáy con, ñeå maáy con hieåu ñöôïc caùi

nhaân quaû. Roõ raøng laø maáy con chöa bieát caùch

quaùn. Chöù bieát caùch, Thaày noùi roài maáy con

quaùn thì maáy con seõ truùng ñeà taøi, hoång coù

traät, coù phaûi khoâng maáy con? Hoïc thì phaûi

haønh chöù, hoïc thì phaûi hieåu, maø khoâng hieåu

thì mình phaûi laøm traät chöù sao. Thì caùi ñoù

ñaâu coù phaûi gì laø xaáu hoå maáy con. Cho neân

vaán ñeà tu taäp laø caùi vaán ñeà hoïc taäp ñaâu noù ra

ñoù, cho neân sai thì mình söûa, chæ coù moãi

Thaày cöïc khoå vôùi maáy con thoâi chöù coøn rieâng

maáy con thì phaûi noã löïc ñeå thöïc hieän caùi söï

hieåu bieát cuûa mình ñeå giuùp cho mình thoaùt

khoå, ñoù laø caùi lôïi ích. Thoâi, roài maáy con coøn

thöa Thaày gì nöõa khoâng? Roài maáy con veà

naøy.

Tu sinh:

- Daï thöa Thaày con chöa coù saùch thöa

Thaày.

Thaày:

Page 113: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 113

- Roài, ai khoâng coù taäp vôû thì leân ñaây

Thaày seõ cho maáy con.

Tu sinh:

- Thaày cho con hai caây vieát, caây vieát

xanh, vieát ñoû Thaày.

Thaày:

- Roài, ñeå Thaày seõ cho. Thaày vöøa naõy

tính ñem vieát maø Thaày queân.

Tu sinh:

- Thaày cho con xin cuoán taäp.

Thaày:

- Roài con, roài! Con ñem caây vieát coi

maáy ngöôøi ñoù con, coi ai ñoù con phaùt giuøm

Thaày luoân, ngöôøi naøo coù roài thoâi, ngöôøi naøo

khoâng coù thì nhaän ñeå maø veà laøm baøi maáy

con. Roài coù gì khoâng con, con thöa gì Thaày

khoâng?

Roài maáy con veà, veà taäp tu, roài seõ laøm laïi.

Töùc laø caùi giôø maø tu Ñònh Voâ Laäu thì maáy

con laøm vaø ñoàng thôøi khi maø ñang quaùn xeùt

voâ laäu nhö hoài naõy sö Duyeân noùi thì caùc con

neân nhôù lieân tuïc trong caùi thôøi gian maø laøm

Ñònh Voâ Laäu, caùc con lieân tuïc ñöøng coù giaùn

ñoaïn. Chöøng naøo maø laøm thaáy caùi doøng tö

Page 114: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

114

töôûng cuûa mình heát roài thì mình xaû nghæ

mình ñi, ñi Chaùnh Nieäm Tónh Giaùc ñeå cho

mình thö giaõn, ñi thö giaõn tænh thöùc.

Roài, baây giôø maáy con coøn thöa gì nöõa

khoâng, roài maáy con veà. AØ coù vieát haû con, roài

con ñöa ñaây, con ñem laïi ñaây Thaày gôûi. Coi

nhö caùi thôøi gian maø gaëp laïi Thaày, ngaøy mai

laø beân nöõ gaëp Thaày, ngaøy moát maáy con seõ

gaëp Thaày ñeå maø noäp.

Tu sinh:

- Con hoûi choã ñaây, ví duï nhö sau khi

maø Tröôûng laõo xeùt heát nhöõng caùi baøi naøy roài

caùc baïn môùi laøm hay sao, hay giôø veà tieáp tuïc

laøm?

Thaày:

- AØ baây giôø maáy con tieáp tuïc laøm, roài

maáy con ngaøy moát maáy con ñeán gaëp Thaày ñeå

phaân lôùp, phaân lôùp roài sau ñoù Thaày cho

ngaøy, ngaøy naøo trong moät tuaàn leã hoïc.

Tu sinh:

- Tieáp tuïc nhöng maø baây giôø vôû ñang

giöõ ñaây roài.

Thaày:

- AØ, Thaày cho taäp vôû khaùc.

Page 115: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 115

Tu sinh:

- Vaäy laø mình coù theå giöõ theâm moät taäp

vôû khaùc nöõa?

Thaày:

- Ñöôïc con, ñaâu coù gì ñaâu. Bôûi vì ñaây

laø caùi lôùp hoïc maø con. Thaày seõ ñöa taäp vôû

khaùc.

Tu sinh:

- Döôùi ñoù con coù moät taäp vôû roài.

Thaày:

- Roài haû con, con coù roài.

Tu sinh:

- Con nghó laø caùi baøi Thaày pheâ trong

ñoù roài laáy ñoù maø vieát laïi.

Thaày:

- Ñöôïc roài.

Tu sinh:

- Roài ngaøy moát Thaày phaùt laïi môùi vieát

laïi. Roài chaäm chaäm chuùt xíu, sau khi Thaày

pheâ trong ñoù, laáy caùi yù ñoù maø ñeå laøm laïi thì

noù chuaån hôn.

Tröôûng laõo:

Page 116: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

116

- Noù chuaån hôn. Roài, ñöôïc roài, goïi laø

Thaày gôïi yù, gôïi yù caùi choã ñoù sai.

Tu sinh:

- Ngaøy moát roài môùi baét ñaàu?

Thaày:

- Roài, khi choïn giôø giaác roài thì maáy con

noã löïc thöïc hieän ñuùng giôø giaác cho Thaày,

khoâng sai. Tu taäp noù phaûi thöïc teá, noù ñi vaøo

thöïc teá, cuï theå roài.

Tu sinh Phöôùc Toàn:

- Thöa Thaày, trong thaát cuûa con nöôùc

nhö theá naøo maø noù khoâng chaûy ra? Treân boàn

thì con thaáy coù nöôùc nhöng noù khoâng chaûy

ra.

Thaày:

- AØ noù coù choã naøo ñoù caùi reã caây voâ

trong noù keït roài. Beân thaày Chôn Thaønh coù

nöôùc maø beân con khoâng coù nöôùc aø?

Tu sinh Phöôùc Toàn:

- Beân thaày Chôn Thaønh coù nöôùc.

Thaày:

- Thì coi nhö ôû khoaûng oáng ñoù noù bò reã

caây ñaâm voâ.

Page 117: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 117

Tu sinh Phöôùc Toàn:

- Con coi töø caùi khuùc vaøo thaày Chôn

Thaønh thì qua beân oáng con thì nöôùc chaûy raát

yeáu.

Thaày:

- Raát yeáu choã thaày Chôn Thaønh, vaäy

thì caùi choã maø…

Tu sinh:

- Chaéc choã khoaûng oáng cuûa thaày Chôn

Thaønh, maø con thì laøm sao maø…

Thaày:

- Ñöôïc roài Thaày seõ qua ñoù, ngöôøi naøo

ñeán ñoù giuùp giuøm cho.

Tu sinh:

- Nghóa laø caùi oáng töø bôø keânh cuûa thaày

Chôn Thaønh ñeán caùi oáng cuûa thaày Chôn

Thaønh.

Thaày:

- Nghóa laø choã naøy noù chaïy voâ phoøng

taém cuûa thaày Chôn Thaønh, thì choã ñoù seõ noái

caùi oáng ñi qua beân con. Thì choã naøy noù bò keït

choã con, coøn choã thaày Chôn Thaønh khoâng

keït, hieåu khoâng?

Page 118: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

118

Tu sinh Thieän Thaûo:

- Moâ Phaät, baïch Thaày! Caùi ñaàu con noù

nhö doøng nöôùc maùt laïnh laïnh hoaøi, ñoù laø

sao?

Thaày:

- AØ, caùi ñoù laø moät caùi traïng thaùi thaàn

kinh noù baét ñaàu bò khi maø con öùc cheá con tu

taäp noù hôi nhieàu chuùt ñoù, noù coù söï thay ñoåi

treân caùi traïng thaàn kinh cuûa con noù caûm

nhaän nhö vaäy. Ñoù thì noù laø caùi söï thay ñoåi,

cho neân vì vaäy maø löu yù veà caùi phaàn naøy ñeå

khoâng noù coù roái loaïn thaàn kinh ñoù con chöù

khoâng phaûi khoâng ñaâu. Ñeå xem coi, chaúng

haïn nhö mình lui bôùt laïi, ñöøng coù cho noù coù

hieän töôïng gì noù xaûy ra. Coøn noù coù nhöõng

hieän töôïng gì xaûy ra thì baùo caùo cho Thaày vaø

ñoàng thôøi con neân ghi laïi cho noù cuï theå, ñeå

roài Thaày bieát ñeå maø ngaên chaën hoaëc laø cho

tieán trieån tu taäp tieáp.

Tu sinh Thieän Thaûo:

- Khi con tu lieân tuïc keùo daøi, nhöng

maø tôùi saùng thì con thaáy hôi oaûi thì con naèm,

nhöng maø luùc naèm xuoáng thì aùc phaùp ñeán

con sôï, con khoâng naèm nöõa. Khi con thöùc

traéng ñeâm thì noù khoâng coù sao heát trôn. Maø

Page 119: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 119

luùc tôùi böõa 5 giôø con muoán naèm moät xíu thì

noù ñeán con khoâng naèm, thì con phaûi thöùc

suoát traéng ñeâm.

Thaày:

- Con phaûi töø töø thoâi. Bôûi vì thöùc suoát

nhö vaäy ñoù thì noù cuõng aûnh höôûng thaàn kinh

con, noù hôi caêng. Cho neân vì vaäy ñoù mình laàn

löôït mình cho noù thích nghi, roài mình taêng

giôø leân khoâng coù traûi qua nhöõng caùi traïng

thaùi ñoù. Noù raát bình thöôøng, bôûi vì ñaïo Phaät

noù xaùc ñònh caùi söï bình thöôøng laø baát ñoäng

taâm. Coøn caùi nhieáp taâm ñoù ñeå cho mình an

truù thoâi, trong caùi khoaûng thôøi gian an truù ñeå

ñaåy lui beänh thoâi, thì noù coù caùi thôøi gian

ngaén thoâi chöù noù khoâng keùo daøi quaù. Cho

neân Thaày cho noù laø 30 phuùt thoâi. Coøn mình

ñaåy lui nhöõng caùi hoân traàm thuøy mieân ñeå maø

phaù noù ñoù, Thaày thaáy söùc tænh cuûa mình thì

coù theå noù keùo daøi trong thôøi gian 12 tieáng

ñoàng hoà, Nhaát Daï Hieàn thoâi chôù ñaâu coù gì

nhieàu ñaâu, muïc ñích vaäy. Nhöng maø baây giôø

con thöùc suoát ñeâm maø thaáy noù khoâng vaäy, maø

noù caêng ñaàu thì lui laïi chuùt nöõa.

Tu sinh Thieän Thaûo:

- Chaúng nhöõng caêng maø trong ñaàu con

cuõng coù moät caùi luoàng qua vaäy, nhö nöôùc

Page 120: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

120

chaûy, luùc saùng thì con phaûi thöùc hoaøi luoân

chöù neáu con naèm thì noù thaáy, nhö luùc tröa

con naèm thì con khoâng thaáy. Luùc maø côõ 5 giôø

hoaëc 4 giôø con naèm xíu, naèm xuoáng laø côõ 40

phuùt thì noù thaáy kieåu nhö giaác moäng naøy kia,

thì con phaûi thöùc saùng, con sôï caùi ñoù, con

baïch Thaày neân tu laïi, coù neân nguû khoâng hay

laø…?

Thaày:

- Coi nhö laø theo Thaày thaáy baây giôø

con cöù phaân caùi giôø giaác cuûa con nhö theá

naøo, roài trong nhöõng caùi traïng thaùi maø thöùc

nhö theá naøo con ghi cho Thaày, roài ñaëng maø

Thaày xaùc ñònh cho caùi giôø giaác con tu taäp

môùi ñöôïc. Baây giôø con ghi, thí duï nhö thöùc

daäy thì con nhö naøo thì con ghi cho Thaày, roài

traïng thaùi noù hieän ra nhö theá naøo, noù bò

moäng nhö theá naøo trong nhöõng caùi aùc moäng

ñoù. Khi maø con naèm xuoáng noù rôùt trong

moäng con thaáy thôøi gian con tu 12 tieáng ñoàng

hoà con thöùc vaäy, con khoâng coù nguû, maø con

nguû thì bò gì ñoù thì con noùi cho Thaày bieát

heát. Do ñoù, con coá gaéng con thöùc thì con ghi

heát thì Thaày seõ xaùc ñònh cho con caùi thôøi

gian tu cho noù ñuùng vôùi con, ñeå khoâng con öùc

cheá noù nhieàu quaù ñi, noù loaïn thaàn kinh.

Page 121: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 121

- Coù gì khoâng con?

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Kính thöa Tröôûng laõo laø con coù beänh

töôûng noù cöù voøng tôùi voøng lui hoaøi. Con coá

gaéng laém chöù khoâng phaûi khoâng, baèng caùi

söùc nhieáp taâm, söùc con yeáu quaù. Con nhieáp

taâm con ñi kinh haønh thì thì caùi nhieáp taâm

töøng nieäm ñi voâ con bieát heát trôn chöù khoâng

phaûi khoâng. Nhöng maø an truù thì noù chöa coù

ñöôïc.

Thaày:

- Töùc laø nhieáp ñöôïc maø an truù khoâng

ñöôïc, bôûi vì Thaày noùi ñi töøng phuùt, mình

nhieáp ñöôïc, roài baét ñaàu mình nhieáp mình an

truù cho ñöôïc 1 phuùt, taêng daàn leân. Coøn neáu

maø mình daøi quaù, 5 - 10 phuùt mình nhieáp

ñöôïc nhöng maø an truù tôùi 5 - 10 phuùt thì an

truù khoâng noåi. Bôûi vì 1 phuùt coøn coù moät nieäm

khôûi maø an truù thì noù khoâng nieäm, maø baây

giôø 5 - 10 phuùt thì noù deã nieäm quaù, cho neân

phaûi nhieáp töøng phuùt, roài an truù töøng phuùt

noù môùi ñaït ñöôïc.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Nhieáp töøng phuùt…

Thaày:

Page 122: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

122

- Cöù baây giôø con thaáy nhö theá naøo, baây

giôø mình coù theå mình tu ñöôïc, tu cho tôùi

cuøng, maø thaáy mình noù coù nhöõng tö töôûng gì

ñoù thì thoâi, Thaày khuyeân veà mình soáng ñaïo

ñöùc. Cuõng nhö laø Thaày cho chuù Lónh vaäy ñoù.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Töùc laø con bò caùi töôûng chöù khoâng coù

gì heát trôn, con bò caùi töôûng maø Thaày.

Thaày:

- Thì chuù Lónh cuõng bò töôûng con. Chuù

Lónh cuõng bò töôûng. Cho neân Thaày cho chuù

Lónh veà ñoù. Chuù Lónh coù ôû ñaây, chuù Lónh

nghó meï chuù khoå quaù, chuù veà. Bôûi vì chuù

töôûng, chöù söï thaät laø baø khoâng coù khoå, baø

cuõng muoán chuù ñi tu thì cöù tu ñi, nhöng maø

chuù töôûng laø coù hai meï con ñi qua Myõ, maø

baây giôø chuù veà ôû ñaây thì moät mình baø buoàn

khoå. Nhöng maø söï thaät baø cuõng bieát ñi tu thì

baø cuõng khoâng coù noãi khoå nhö vaäy, nhöng

maø chuù nghó chuù phaûi ñöôïc ôû gaàn beân meï

chuù, chuù boû nhö theá naøy thì khoå quaù, toäi

nghieäp baø.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Chuù Lónh chính laø chuù Kim Quang?

Thaày:

Page 123: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 123

- Kim Quang ñoù, toäi laém ñoù, bò töôûng.

Trôøi ôi, tö töôûng gheâ laém!

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Coù töôûng nhö con khoâng?

Thaày:

- Noù töôûng haønh, töùc laø ngoài caùi noù

rung, ngoài maø im laëng nhieáp taâm laø baét ñaàu

noù giaät, noù rung, cöù lung lay hai caùi haøm

raêng ñöa qua, ñöa laïi nöõa. Ñaàu tieân hai caùi

ñaàu goái noù quaït leân, quaït xuoáng, roài noù rung

mình. Roài noù laéc, luùc laéc, noù laø caùi töôûng

haønh maø. Coá gaéng xaû heát caùi ñoù roài, baây giôø

noù coøn coù hai haøm raêng noù ñöa qua, ñöa laïi.

Töï ñoäng noù ñöa qua, ñöa laïi maø kìm giöõ

khoâng ñöôïc, sau ñoù Thaày baûo xaû, baét buoäc

xaû, xaû rieát, baây giôø noù heát roài, nhöng maø caùi

ñieàu kieän baây giôø noù ñaùnh veà caùi maët töôûng

laø töôûng meï mình buoàn khoå.

Tu sinh Chôn Nieäm:

- Baây giôø caùi giaác nguû cuûa con, coù theå

caùi thôøi khoùa con xin tôùi 11 giôø ñeâm, giaûm

bôùt caùi thôøi gian nguû. Thöïc ra thì con sôï

nhaát laø caùi luùc nguû, trong caùi giaác nguû thì noù

ñaùnh mình ñôõ khoâng ñöôïc.

Thaày:

Page 124: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

124

- Bôûi vì noù meâ, noù meâ mình ñôõ khoâng

ñöôïc, coøn mình tænh thì ñöôïc. Thoâi baây giôø

mình con cöù saép xeáp caùi thôøi gian nhö theá

naøo cho noù hôïp roài ñöa cho Thaày.

(Tham khaûo baøi giaûng:

https://www.youtube.com/watch?v=L4tyxcA7wg4)

--------

Page 125: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 125

MUÏC LUÏC

LÔØI NOÙI ÑAÀU ................................................... 5

I- TÖ DUY NHAÂN QUAÛ ................................. 16

II- XAÙC ÑÒNH THÔØI KHOÙA ............................ 40

III- TÖ DUY NHAÂN QUAÛ THAÛO MOÄC ............. 43

IV- SAÉP LÔÙP .................................................. 51

V- CHÖÔNG TRÌNH ÑAØO TAÏO ....................... 56

VI- NIEÄM PHAÄT, NIEÄM PHAÙP, NIEÄM TAÊNG,

NIEÄM GIÔÙI ..................................................... 59

1/ Nieäm Phaät, nieäm Phaùp ...................... 59

2/ Tri kieán giaûi thoaùt vaø chaùnh nieäm tónh

giaùc ........................................................... 63

3/ Nieäm Taêng, nieäm Giôùi ....................... 66

VII- TRIEÅN KHAI TRI KIEÁN .......................... 70

VIII- KHAÁT THÖÏC .......................................... 80

IX- NHIEÁP TAÂM VAØ AN TRUÙ TAÂM .................. 85

X- THÖA HOÛI CUOÁI GIÔØ ............................... 90

MUÏC LUÏC .................................................... 125

Page 126: LỚP CHÁNH KIẾN · Maø neáu chuùng ta tu haønh theo ñaïo Phaät maø khoâng hieåu nhaân quaû, hieåu moät caùch caïn côït, hieåu moät [LCK- 003] TƯ DUY NHÂN

[LCK- 003] TƯ DUY NHÂN QUẢ THẢO MỘC

126