1

นัตฏิยา ศรีสรุาช

นักเทคนคิการแพทยช์ านาญการ

โรงพยาบาลขอนแกน่

2 สิงหาคม 2559

ผลการใชว้ธิ ีXpert MTB/RIF

ในการคน้หาผูป้ว่ยวัณโรค

กลุ่มเสีย่ง จังหวดัขอนแกน่

Contents

ความรูท้ั่วไปของเชือ้วณัโรค และวณัโรค

ดื้อยา

การตรวจทางห้องปฏิบตักิารเพือ่วนิจิฉยั

วัณโรค: Molecular diagnosis rapid test

Genexpert : การคน้หาผูป้ว่ยวณัโรค ใน

กลุ่มเสีย่ง จ.ขอนแกน่

Mycobacterium

I Mycobacterium tuberculosis complex

• M.tuberculosis• M.bovis• M.bovis BCG• M.africanum type I• M.africanum type II• M.microti• M.canetti• M.caprae

II Mycobacterium leprae

III Non-tuberculous Mycobacterium (NTM)

~120 spp » 3 กลุ่ม

Two human pathogens

Environmental mycobacteria

เชื้อสาเหต ุ: Mycobacterium tuberculosis.

เกิดไดท้กุระบบของรา่งกาย

o Pulmonary TB (80%)

o Extrapulmonary TB

Inhalation :

Main infection route

of tuberculosis

droplet nuclei

size 0.1-5 micron

Lab. Detection & Identification of TB

Microscopic examination :

AFB , LED

Culture ± DST : Gold standard

- อาหารแขง็ (LJ-medium)

- อาหารเหลว (MGIT 960)

Rapid Molecular testing :

GeneXpert, LPA, RT-PCR

ตรวจหาสารพันธกุรรมของเชือ้ M. tuberculosisโดยท าการเพิม่ขยายจ านวน nucleic acid ท าให้

ตรวจพบไดง้่ายขึน้

Identification & DST for Mycobacteria spp.

ความไวและความจ าเพาะรอ้ยละ 80 และ 98-99

ตามล าดบั

TM

Molecular method

Line probe assay Anyplex II system Xpert MTB/RIF

WHO 2015

WHO recommend method of DST

Molecular method (NAAT)

- Xpert MTB/RIF

- Line probe assays

Culture based method for DST

- proportion method

Solid culture

Liquid culture

Test Advantages Disadvantages

Direct smear microscopy

(AFB) rapid (2 h)

cheap

non specific for TB

non DST

low sensitivity

(5,000-10,000 cell/ml)

non differentiate a live cell

and death cell TB

Culture: Solid &Liquid

media (LJ & MGIT960)

gold std.

differentiate a live cell

and death cell TB

Identify : MTB

high sensitivity

(100 -1,000 cell/ml)

expensive

Slow

Culture ~ 2 wks.

DST ~ 2-3 wks.

(LJ~2-3 m , Liquid ~1-3m)

Rapid molecular testing

(GeneXpert)

rapid (2 h.)

Identify : MTB

DST: RIF

high sensitivity

(150 cell/ml)

expensive

non differentiate a live cell

and death cell TB

10

150

cell/ml

การรายงานและการแปลผล

Xpert MTB/RIF

11

MTB NOT detected = ตรวจไมพ่บ M.tuberculosis อาจเปน็ NTM (smear+)

MTB detected = ตรวจพบ M.tuberculosis

Rif resistance DETECTED = เชื้อดือ้ตอ่ยา Rifampicin

Rif resistance NOT DETECTED = เชื้อไวตอ่ยา

Rifampicin

Rif resistance INDETERMINATE,Invalid/Error = แปลผล

ไม่ได ้

GeneXpert report & Guideline for management of Tuberculosis

12

ผลการใช้วธิ ีXpert MTB/RIF

การค้นหาผูป้่วยวณัโรค ในกลุ่มเสีย่ง จังหวัดขอนแกน่

13

(ตค. 2558 – มิย. 2559)

แผนยุทธศาสตร ์5 ปี (พ.ศ. 2558–2562)กรอบแนวคดิการด าเนนิงานควบคมุวณัโรคโดยใชห้ลกัการ R-R-T-T-R

ที่มา : โครงการยตุปิญัหาวณัโรค และโรคเอดส ์ด้วยชดุบรกิาร

ค้นให้พบ........จบดว้ยหาย

การตรวจคดักรอง เพื่อวินิจฉยัวณัโรคในกลุม่เสีย่ง

โดยเทคโนโลยทีี่รวดเรว็ ความไว และความจ าเพาะสงู

15

การตรวจคดักรอง เพื่อวินิจฉยัวณัโรคในกลุม่เสีย่ง

โดย GeneXpert (ตค. 2558 – มิย. 2559)

16

Type Total

Genexpert (N=188) AFB (N=188)

%

Detected

Not

detectedRIF-R %Positive Negative

HIV 38 23.7 (9) 29 0 2.6 (1) 37

DM 22 31.8 (7) 15 1 13.6 (3) 19

HHCM+ 15 73.3 (11) 4 1 20 (3) 12

HHCMDR 7 85.7 (6) 1 0 14.3 (1) 6

PRISONER 45 24.4 (11) 34 2 4.4 (2) 43

Elder 24 16.7 (4) 20 1 8.3 (2) 22

EP 15 20 (3) 12 1 6.7 (1) 14

Other 22 18.2 (4) 18 0 4.5 (1) 21

TOTAL 188 29.3 (55) 126 6 7.4 (14) 166

Exclusion criteria : Culture = NTM (6 sample) ; AFB + (3) , AFB – (3)

17

(53 /179)

(13 /179)

(7/29)

(0/29)

การตรวจคดักรอง เพื่อวินิจฉยัวณัโรคในกลุม่เสีย่ง

โดย GeneXpert (ตค. 2558 – มิย. 2559)

GeneXpert Performance in HIV infection(ตค. 2558 – มิย. 2559)

18

Culture Number

GeneXpert Smear

detectednot

detectedpositive negative

MTB 5 5 0 1 4

NTM 2 0 2 2 0

No growth 15 2 13 0 15

Contaminate 3 0 3 0 3

Not done 15 2 13 0 15

Total 40 9/38 (23.7%) 31 1/38(2.6%) 37

19

GeneXpert VS Abs. CD4 in HIV infection(ตค. 2558 – มิย. 2559)

GeneXpert

NTM

(N=2)Detected (N=9)not detected (N=31)

HIV TB/HIV

Abs. CD4 460.7 91.9 96.3 5

(cells/ml) (425-516) (2 - 490) (9 - 238) (4 - 6)

% Lymphocyte33.7 24.4 19.5 5.9

(27.4 - 42) (1.8 - 77) (9.7 - 30) (1.8 - 10)

PTB 7 - 4 0

EP 2 - 0 2

20

SMEAR

(AFB)

GeneXpert (N=188) RIF-resistant (N=53)

%

Detected

% Not

detectedDetected %

ALL

(n=188)29.3 (55) 70.7(133) 6 11.3

Positive

(n=14)100 (14) 0 2 3.7

Negative

(n=174)23.6 (41) 76.4(133) 4 7.5

21

• Xpert MTB/RIF ช่วยลดงบประมาณ และคา่ใชจ้า่ย

ในการรกัษาผูป้ว่ยวณัโรค

370

(37x10)

410

40(4x10)

740,000

(370x2,000)

8,740,000

8,000,000(40x200,000)

• Xpert MTB/RIF ช่วยค้นหาผูป้่วยวณัโรคได้

มากกว่าวธิตีรวจเสมยีรเ์กือบ 5 เท่า

• Xpert MTB/RIF : ท าให้ทราบวา่เป็นวณัโรค

และดือ้ตอ่ Rifampicin หรือไมใ่นเวลาแค ่2

ชม. ท าให้รกัษาผูป้ว่ยไดเ้รว็ ลดการแพรเ่ชือ้

SUMMARY

22

ผู้ป่วยHIV :

Rapid report (2 h)

รู้ว่าเปน็วณัโรค ทราบวา่ดือ้ตอ่ RIF?

รักษาไดเ้รว็

รักษาถกูตอ้ง

ลดการสูญเสีย

ลดการแพรก่ระจาย

23