МЭНДЧИЛГЭЭ

1

МӨС ХАГАЛАХ

2

МЭДЭЭЛЭЛ,

МЭДЛЭГ -

ХЭРЭГЛЭЭ

3

Их, дээд сургуулийн

орчинд биеэ зохистой авч

явах нь-1

Проф. Б.Батсэрээдэнэ

Докторант Б.Сосорбурам

4

Дүр төрх

Гадаад дүр төрх

Дотоод дүр төрх

Нийгмийн дүр төрх

5

Энэ мэдээлэл яагаад

танд хэрэгтэй вэ?

Мэргэжилтэн Сэхээтэн

6

Манлайлагч

Үлгэрлэгч

Удирдагч

Таны үнэлгээ:

Таньтай ярилцагч эхний

90 секунд (1,5 мин)-дТанд өгөх үнэлгээнийхээ

75%-ийг өгдөг.

7

Хувцаслалт:

Цэвэр, цэмцгэр, нягт нямбай хувцаслах

8

Хувцаслалт:

Цамцны ухлаадас эгмээр байх / суга, хүйс, энгэр цээжээ хэт ил гаргах нь тун зохисгүй, гүн ухлаадастай цамц өмсвөл дотуур нь эгэм хүрэх майк өмсөх /

9

Хувцаслалт:

Даашинз юм уу юбка нь өвдөгөөр, ташаа хавиараа хэт бариу биш, хэт богино биш байх

10

Хувцаслалт:

Өмд өмсдөг бол оймс нь шагайнаас дээш 4 хуруу орчим урттай, өмдтэй өнгө дагуу байх ѐстой (хар өмдөн дээр цагаан оймс өмсөх нь зохимжгүй).

11

Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ

зохистой авч явах нь:

Намхавтар өсгийтэй, зөөлөн ултай гутал өмсөх / хөлийн хуруу гарсан

сандаал, өндөр өсгийтэй туфль, загварын гутал ажил албаны байранд

өмсдөггүйг ямагт анхаарах/

12

Хэнд ч ил харагдахуйцаар өөрийн нэр, зурагтай энгэрийн

тэмдэг зүүх

Бусдад нээлттэй хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа

мэдэгдэж буй хэрэг.

Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ

зохистой авч явах нь:

13

Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ

зохистой авч явах нь:

14

Их, дээд сургуулийн орчинд биеэ

зохистой авч явах нь:

Үнэртэнг зохистой хэрэглэх /Жишээ нь: зарим эмнэлэг ажлын байрандаа үнэртэн огт хэрэглэхгүй байхыг гэрээндээ тусгадаг/

15

Үс гэзэг:

Урт үстэй бол үсээ ардаа боох эсвэл шуух хэрэгтэй /өөрийгөө болон бусдыг хүндэтгэдэг хэн боловч мөрнөөс доош урт үсийг цагаан халаадан дээр задгай тавьдаггүй/

16

Зүс царай:

Инээмсэглэ

“Нүүрэндээ инээмсэглэл тодруулж чадахгүй хүн дэлгүүр

нээгээд хэрэггүй.”

Хятад ардын зүйр үг

17

Ээмэг зүүлт:

Ээмэг, бөгж, чимэг зүүлт нь энгийн байх / унждаг ээмэг, том шигтгээтэй, хэт гялалзсан ээмэг, бөгжийг эмнэлгийн нөхцөлд зүүх нь зохисгүй/

18

Гарын ариун цэвэр:

Хумс цэвэр, богино зассан, будаггүй байх

19

Сэхээтэн хүний гар

цэвэрхэн байх ёстой.

20

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны

ажил хэрэгч байдалд тустай

Жинс, загварын болон спорт загварын хувцас, гутал

21

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Бариу эсвэл хүйс ил гарсан хувцас, доогуур суудалтай өмд

22

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Хэт их бичиг, зурагтай цамц, футболк

23

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Богино юбка, шорт, бие нэвт гэрэлтсэн нимгэн хувцас,

уранхай, цоорхой хувцас

24

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Содон өнгөөр үсээ будах, этгээд засалттай байх

25

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Хиймэл үс зүүх /эрүүл мэндийн шаардлагаас бусад

тохиолдолд/

26

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Том ээмэг, бөгж, гинж давхарлаж зүүх

27

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Биеийн ил харагдах хэсэг: хүзүү, гар, гарын сарвуунд

шивээс хийлгэх

28

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Дээд уруулаас давсан сахал

29

Дараах зүйлүүдээс татгалзах нь таны ажил хэрэгч

байдалд тустай

Хиймэл хумс

30

ХӨГЖИЛТЭЙ АГШИН

31

Хүний үнэр

Хүн бүр байгалиас заяасан өвөрмөц өөрийн

үнэртэй. Түүнээс гадна:

• Хөлс

• Хулмас

• Шивтэр

• Шинхэг

• Амны үнэр

• Хувцасны нэгшсэн үнэр

• Тамхичны үнэр

• Ажил мэргэжил, нөхцөл байдлын улмаас үүсэх үнэр

32

Үнэр, түүний менежмент

Гэр орон, ажил сургуульдаа эрүүл уур амьсгал бүрдүүлэх

Зөв хооллох

Өдөр бүр дасгал хийх

Сэтгэлийн тэнцвэрээ хадгалах

Тамхиа хаях

Аливаа өвчнөө цаг алдалгүй эмчлүүлэх

Өдөр бүр усанд орох

Зориулалтын саван, үнэртэн, эмийн ургамал хэрэглэх

33

Үнэр дарагч бүтээгдэхүүнүүд

34

Хлад

Ажлын

Хамгаалалтын

Гоѐлын хувцас

35

Хлад арчлах-1

Шалгах

Угаах

Цайруулах

Хатаах

Индүүдэх

Хатаах

Зөв эвхэх

36

Хлад арчлах-2

Өмсөх

Товчлох

Энгэрийн тэмдгээ зүүх

Урт үс шуух, боох

37

Хладанд тавигдах шаардлага

Урт ханцуйтай байх

Нэг өнгийн (өөр өнгийн

оруулгагүй) байх

Уужуухан байх

Загвар энгийн байх

2-3 ээлж байх

38

Хлад өмссөн үед хориглох зүйлс:

Хладан дотуур өмссөн хувцсыг ханцуйнаас

илүү гаргах

Хладны дотор хувцас давхарлаж өмсөх

Халаасандаа овор ихтэй зүйл хийх,

Халаасандаа гараа хийх

Бусдын нүдэн дээр хладны гаднаас өмдөө

татах болон хладны хормойг дээш сөхөх

Гадуур хувцсаа хладан дээрээ өмсөх

39

Хладны дотуур өмсөх хувцас:

Футболк

Нимгэн цамц

Эмнэлгийн цамц

40

Хладны дотуур өмсөхгүй хувцас:

Ноосон, зузаан цамц

Свитер

Биеийн тамирын хувцас

Торон бие гэрэлтдэг хувцас

Малгайтай цамц

41

АХЛАХ АНГИЙН

ОЮУТНУУДЫН

ҮЗҮҮЛБЭР

42

АСУУЛТ, ХАРИУЛТ

43

АНГЛИ ХЭЛНИЙ

ТҮВШИН ТОГТООХ

ШАЛГАЛТ

44

Мэндлэх, танилцах

инээмсэглэх багаар

ажиллах эхлэл мөн.

45

МЭНДЛЭХ-1

Мэндлэх нь эрт дээрээс уламжлалтай

хүмүүсийн хоорондын яриа хөөрөө, аливаа

харьцааг эхлүүлдэг ид шидтэй.

Мэндэлж байгаа хүмүүс бие биенийхээ нүд

рүү эгц харж, биеэ биеэ сайн танихгүй бол

төлөв даруу байдлаар мэндлэх ѐстой.

46

МЭНДЛЭХ-2

Хүн эхэлж мэндлэхийг хүлээх шаардлагагүй,

түрүүлж мэндлэх нь тухайн хүний соѐл,

хүмүүжлийг харуулдаг.

Мэндлэх хэлбэр нь улс үндэстэнүүдэд янз бүр

байдаг. Жишээлбэл:

• Шинэ Зеландад амьдардаг маоричууд бие биенийхээ

хамарт хамраа хүргэдэг,

• Төвдөд баруун гараараа малгайгаа аваад зүүн гараараа

чихээ таглаж, хэлээ гаргадаг,

• Японд харилцагч хүнээ хэр зэрэг хүндэтгэж байгаагаа

илэрхийлж гурван янзаар бөхийж мэндэлдэг байна.

47

ИНЭЭМСЭГЛЭХ-1

“Инээмсэглэл авч байгаа хүнээ баярлуулдаг

атлаа өгч байгаа хүнээ үгүйрүүлдэггүй”.

Аз жаргал инээмсэглэлээс эхэлдэг .

“Инээмсэглэж чаддаггүй бол лангуу нээх

хэрэггүй.” Хятадын зүйр үг

48

Сайн байна уу? Хоѐулаа танилцах уу?

Намайг ............... гэдэг. Би ...........

сургуулийг төгссөн. Одоо Этүгэн дээд

сургуулийн ........ Ангийн оюутан.

Тантай танилцсандаа баяртай байна.

49

ХӨГЖИЛТЭЙ АГШИН

50

Жижиг бүлгээр ажиллах сэдэв

“МИНИЙ ХОББИ”

51

БИЕ ДААЛТ-3

52

Лекц, семинар:

(хичээлээс олж авсан мэдээллээ мэдлэг

болгох, мэдлэгээ хэрэглээ болгох)

Энэ өдрийн хичээлээ (мэдээллээ) 5R-

ийн аргаар уншиж мэдлэг болгоно

Энэ хичээлээс юуг өөртөө

хэрэгжүүлэх вэ? Лекцийн дэвтрийн

1/3 зайд жагсааж бичих (хэрэглээ)

53

МЭДЭЭЛЭЛ – МЭДЛЭГ - ХЭРЭГЛЭЭ

Эссэ бичих:

(өөрийн бодол санаагаа бичгээр илэрхийлдэг

чадвар эзэмших)

Сэдэв: “Миний аав” (200 үгтэй)

Эссэ хэрхэн бичих тухай сургуулийн

вэб болон ѐс зүйн хичээлийн блогоос

сайтар уншиж, эссэгээ “Эссэ бичих

дэвтэр’’-тээ бичих

54

Унших материал:

(унших явцдаа өөртөө хэрэгтэй санааг олж

сонгох чадвар эзэмших)

“Ааваа уучлаарай” өгүүллэгийг анхаарлаа

төвлөрүүлж уншаад, өөрт хэрэгтэй санааг сонгоно

“Уншсан ном, үзсэн киноны тэмдэглэл” А4

дэвтэртээ

Номын зохиогчийн нэр

Номын нэр

Өөрийнхөө үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэхээр олж

авсан санааг жагсааж бичнэ.

55

Хуулан бичлэг:

(үг, үсгийн алдаагүй, утга найруулга сайтай,

цэвэр бичдэг чадвар эзэмших):

“Ааваа уучлаарай” өгүүллэгийг А4

хэмжээтэй “Хуулан бичлэгийн дэвтэр”-тээ

цэвэр, нямбай хуулж бичнэ.

Хуулан бичлэг хийх явцдаа бичгийн хэв, үг

үсгийн зөв бичгийн дүрэм, өгүүлбэрийн

найруулга, утгын илэрхийлэл зэрэгт онц

анхаарна.

56

Кино үзэх:

(үзсэн киноноосоо өөрт хэрэгтэй санааг олж

сонгох чадвар эзэмших):

Үзэх киноны нэр: “Life is beautiful”

Кино үзэж байхдаа үзэг, ноорог цаас бэлдэж, хэрэгтэй

гэж үзсэн санаа, сэдлийг тухай бүр нь тэмдэглэж авна.

Киноны дараа ноорог дээрх тэмдэглэлээ уншиж дахин

бодож,дүгнэж үзээд“Уншсан ном, үзсэн киноны

тэмдэглэлийн дэвтэр”-тээ

киноны найруулагч

киноны нэр

киноноос өөрийнхөө үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэхээр

сонгож авсан санааг жагсааж бичнэ.57

English:

(Англи хэлний мэдлэгээ сайжруулах):

Афоризм цээжлэх

Утга агуулгыг сайтар ойлгож , хэрэглэх

58

“Listening half

understanding quarter

telling double”

ДҮГНЭЛТ

59