12
ผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็กในโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล พ.บ., ว.ว. (กุมารเวชศาสตร์), ว.ว. (กุมารเวชศาสตร์ต่อมไร่ท่อและเมตาบอลิสม) Palinee Nantarakchaikul M.D., Department of Pediatrics Suratthani Hospital Suratthani Province 84000 วารสารวิชาการแพทย์ เขต 11 Reg 2 5 5 8 Med J 2015 ;29 : 353 - 364 Abstract Background : There is no data of characteristics and glycemic control of children with diabetes mellitus in Suratthani hospital, Suratthani Objectives : To describe the demographic characteristics, clinical presentation, laboratory data, current treatment regimens, glycemic control and comorbidities of children with diabetes mellitus Material and Methods : A retrospective analysis of 57 children with diabetes mellitus attending the pediatric endocrine clinic at Suratthani Hospital from October 2007 – September 2015. Results : There were 42 patients (73.7%) with type 1 diabetes mellitus (T1DM), 12 patients (21%) with type 2 diabetes mellitus (T2DM) and 3 patients (5.3%) with other types. Both T1DM and T2DM patients were increasing during the study period with no seasonal variation. Children with T1DM were younger, low body mass index Z-score, higher initial blood glucose, higher initial HbA1c, severe presenting symptoms (diabetic ketoacidosis) compared with T2DM patients. Islet autoantibody (anti-GAD/IA2) was found 70.7% of T1DM patients. Recent mean HbA1C in T1DM and T2DM patients were 8.8 ± 1.6 and 7.3 ±1.7% (p=0.006). Glycemic control in both T1DM and T2DM patients were no differences between different treatment regimens groups. Conclusion : The study reported an increasing number of children with T1DM and T2DM in Suratthani hospital. Onset characteristics, presenting symptom, initial laboratory data and islet autoantibody were helpful to diagnose and identify diabetes type. T2DM patients had better glycemic control than T1DM patients. The glycemic control, complication, and comorbidities in patients with T1DM and T2DM in this study were comparable to others in Thailand. Children with Diabetes Mellitus in Suratthani Hospital Keywords : Type 1 Diabetes Mellitus (T1DM), Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM), Glycemic control

1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธานปาลน นนทรกษชยกล พ.บ., ว.ว. (กมารเวชศาสตร), ว.ว. (กมารเวชศาสตรตอมไรทอและเมตาบอลสม)

Palinee Nantarakchaikul M.D.,

Department of Pediatrics

Suratthani Hospital

Suratthani Province 84000

วารสาร วชาการแพทยเขต 11Reg

2 5 5 8Med J 2015

;29

: 353 - 364

Abstract Background : There is no data of characteristics and glycemic control of children with diabetes mellitus in Suratthani hospital, Suratthani Objectives : To describe the demographic characteristics, clinical presentation, laboratory data, current treatment regimens, glycemic control and comorbidities of children with diabetes mellitus Material and Methods : A retrospective analysis of 57 children with diabetes mellitus attending the pediatric endocrine clinic at Suratthani Hospital from October 2007 – September 2015. Results : There were 42 patients (73.7%) with type 1 diabetes mellitus (T1DM), 12 patients (21%) with type 2 diabetes mellitus (T2DM) and 3 patients (5.3%) with other types. Both T1DM and T2DM patients were increasing during the study period with no seasonal variation. Children with T1DM were younger, low body mass index Z-score, higher initial blood glucose, higher initial HbA1c, severe presenting symptoms (diabetic ketoacidosis) compared with T2DM patients. Islet autoantibody (anti-GAD/IA2) was found 70.7% of T1DM patients. Recent mean HbA1C in T1DM and T2DM patients were 8.8 ± 1.6 and 7.3 ±1.7% (p=0.006). Glycemic control in both T1DM and T2DM patients were no differences between different treatment regimens groups. Conclusion : The study reported an increasing number of children with T1DM and T2DM in Suratthani hospital. Onset characteristics, presenting symptom, initial laboratory data and islet autoantibody were helpful to diagnose and identify diabetes type. T2DM patients had better glycemic control than T1DM patients. The glycemic control, complication, and comorbidities in patients with T1DM and T2DM in this study were comparable to others in Thailand.

Children with Diabetes Mellitus in Suratthani Hospital

Keywords : Type 1 Diabetes Mellitus (T1DM), Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM), Glycemic control

Page 2: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

354 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

บทคดยอ ทมา : ปจจบนยงไมมการศกษาขอมลเกยวกบลกษณะและผลการควบคมน�าตาลของผปวยโรคเบาหวานใน

เดกทรบการรกษาในโรงพยาบาลสราษฎรธาน

วตถประสงค : เพอศกษาลกษณะทวไป อาการน�า ผลการตรวจทางหองปฏบตการ วธการรกษา ผลการควบคม

น�าตาล ภาวะแทรกซอนและ โรครวมของผปวยโรคเบาหวานในเดก

วธการศกษา : ศกษาขอมลยอนหลงผปวยโรคเบาหวานในเดก 57 ราย ทรบการรกษาทคลนกตอมไรทอในเดก

โรงพยาบาลสราษฎรธาน ระหวาง 1 ตลาคม พ.ศ. 2550 ถง 30 กนยายน 2558

ผลการศกษา : พบวาผปวย 42 ราย (รอยละ 73.7) เปนเบาหวานชนดท 1 ผปวย 12 ราย (รอยละ 21) เปนเบา

หวานชนดท 2 และ 3 ราย (รอยละ 5.3) เปนเบาหวานชนดอนๆ โดยจ�านวนผปวยโรคเบาหวานในเดกมแนวโนมเพมมาก

ขนในชวงหลงของการศกษาโดยไมขนกบฤดกาล พบวาผปวยเบาหวานชนดท 1 อายนอยกวาม body mass index

Z-score นอยกวา น�าตาลในเลอดและ HbA1c เมอแรกวนจฉยสงกวา และพบอาการน�าเปนภาวะ diabetic ketoacido-

sis มากกวาผปวยเบาหวานชนดท 2 ตรวจพบ anti-GAD/IA2 เปนบวกรอยละ 70 ในผปวยเบาหวานชนดท 1 ผลการ

ควบคมน�าตาลโดยดจากผล HbA1C พบวาคาเฉลย HbA1C ในผปวยเบาหวานชนดท 1 มากกวาชนดท 2 โดยมคาเฉลย

HbA1C เทากบ 8.8 ± 1.6 และ 7.3 ±1.7% ตามล�าดบ (p=0.006)และไมพบความแตกตางเมอเปรยบเทยบระหวางกลม

ทใชวธการรกษาตางกน

สรป : การศกษานพบวาจ�านวนผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธานเพมมากขน ลกษณะ

อาการน�า ผลการตรวจทางหองปฏบตการแรกวนจฉย และผล anti-GAD/IA2 มสวนชวยในการวนจฉยและแยกชนดของ

เบาหวาน ผปวยเบาหวานชนดท 2 มผลการควบคมระดบน�าตาลดกวาผปวยเบาหวานชนดท 1 ผลการควบคมน�าตาล โรค

แทรกซอนและโรครวมในการศกษานใกลเคยงกบการศกษาอนๆในประเทศไทย

นพนธตนฉบบค�ารหส : เบาหวานชนดท 1, เบาหวานชนดท 2, ผลการควบคมน�าตาล

*กลมงานกมารเวชกรรม โรงพยาบาลสราษฎรธาน

บทน�า

เบาหวานเปนโรคเรอรงซงเปนปญหาสาธารณสข

ทส�าคญทวโลก เนองจากพบไดบอยและหากผลการรกษา

ไมไดตามเปาหมาย ระยะยาวจะน�าไปสภาวะแทรกซอน

ตางๆหลายระบบ โรคเบาหวานในเดกสวนใหญพบวาเปน

เบาหวานชนดท 1 (T1DM) มากกวาเบาหวานชนดท 2

(T2DM)โดยการศกษาทวโลกพบวาอบตการณของเบา

หวานชนดท 1 เพมขนรอยละ 2-5 ตอป1-3 ในปจจบนพบวา

เบาหวานชนดท 2 โดยเฉพาะในเดกและวยรนเพมขนเรอยๆ

เชนกน จากสถานการณภาวะโรคอวนทเพมขน4

ในประเทศไทยทผานมา ยงมขอมลโรคเบาหวาน

ในเดกไมมากนก จากขอมลทผานมาระหวางป 2534-2538

อบตการณการเกดเบาหวานชนดท 1 ในเดกไทย 0.3-0.5

ตอ 100,000 รายตอป5-6 ซงคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบ

กบประเทศตะวนตก1-3 และจากข อมลล าสดของ

ประเทศไทย ในป 25497 พบวาเบาหวานชนดท 1 ยงเปน

เบาหวานทพบมากทสดในเดกแตเนองจากปจจบนปญหา

โรคอวนมเพมขนทวโลก โดยเฉพาะในทวปเอเชย8 และใน

ประเทศไทย9 จงสงผลใหมโอกาสเกดเบาหวานชนดท 2 เพม

ขนดวยโดยเฉพาะในเดกและวยรน จากการศกษาลาสด10

ในป 2557 ในประเทศไทยพบวาเบาหวานทงสองชนดม

แนวโนมเพมขน และมสดสวนของเบาหวานชนดท 2 เพม

ขนเมอเปรยบเทยบกบการศกษากอนหนา

การวนจฉยโรคเบาหวานในเดก ตองอาศย

ประวตการตรวจรางกาย และการตรวจทางหองปฏบตการ

ซงผปวยมกมอาการของโรคเบาหวาน ไดแก ปสสาวะบอย

หวน�าบอย น�าหนกลด ออนเพลย ซงเปนอาการทไมชดเจน

และจ�าเพาะเจาะจง จงท�าใหผปวยเดกสวนหนงมกไดรบ

การวนจฉยเมอเกดภาวะ diabetes ketoacidosis (DKA)

Page 3: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธาน 355Reg 11 Med JVol. 29 No. 3

ซงมโอกาสเกดภาวะแทรกซอนทรนแรงไดโดยเฉพาะในเดก

อายนอย ปจจบนมการตรวจ antibody ตอ pancreatic

beta cell ซงมสวนชวยวนจฉยโรคเบาหวานชนดท 1 ทม

สาเหตเกดจากการท�าลายตบออนจากภมคมกนในรางกาย

ได ดงนนการซกประวต ตรวจรางกาย และการตรวจทาง

หองปฏบตการ จงมความส�าคญในการวนจฉยชนดของ

เบาหวานและน�าไปสการรกษาทถกตองเหมาะสม

การดแลรกษาผปวยเบาหวานในเดกและวยรน ม

ความแตกตางจากผใหญ เพราะเดกมการปรบตวตามวย ม

ขอจ�ากดในการดแลตวเอง ทงเรองการฉดอนซลน การเจาะ

น�าตาลปลายนว อาหาร กจวตรประจ�าวน จงตองใหการ

ดแลรกษาโดยทมสหสาขาวชาชพ สอนความรและทกษะ

เรองโรคเบาหวานในการดแลตวเอง และใหการดแลชวย

เหลอดานจตใจแกทงผปวยและครอบครวควบคกน11,12 โดย

มเปาหมายของการรกษาคอควบคมระดบน�าตาลในเลอด

และ HbA1c ตามวยของผปวย13,14 เพอปองกนและลดภาวะ

แทรกซอนทงเฉยบพลน อนไดแก น�าตาลในเลอดต�า ภาวะ

DKA และภาวะแทรกซอนเรอรงทง microvascular และ

macrovascular

โรงพยาบาลสราษฎรธาน เปนโรงพยาบาลศนย

ใหบรการดแลรกษาผปวยในพนทบรการเครอขายสขภาพ

ท 11 โดยดแลผปวยในจงหวดสราษฎรธาน และจงหวดใน

เขตภาคใตตอนบน ซงในแผนกกมารเวชกรรม มผปวยเดก

มารบบรการแบบผปวยนอกปละประมาณ 30,000 ราย และ

มการใหบรการคลนกตอมไรทอในเดกโดยกมารแพทยมา

ตลอด ตอมาในป 2555 มกมารแพทยเฉพาะทางตอมไรทอ

และเมตาบอลสมรวมทงมการจดตงทมสหสาขาวชาชพ

ใหบรการผปวยเบาหวานในเดกและวยรนอยางครบวงจร

มากขน ซงพบวาผเบาหวานในเดกทงชนดท 1 และชนดท

2 มจ�านวนเพมมากขนทงในจงหวด และรบสงตอมาจาก

จงหวดใกลเคยง ทผานมามการศกษาเกยวกบโรคเบาหวาน

ในเดกคอนขางนอย และยงไมเคยมขอมลในจงหวด

สราษฎรธานและภาคใตตอนบน ผวจยจงใหความส�าคญ

และสนใจศกษาระบาดวทยาและแนวโนมของเบาหวาน

ชนดตางๆ ขอมลทวไป อาการ อาการแสดง ของผปวย

เบาหวานเมอเรมใหการวนจฉย วธการรกษาและผลการ

รกษา เพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงพฒนาการดแล

รกษาผ ปวยเบาหวานในเดกใหมประสทธภาพเพมขน

ตอไป

วธการศกษา

ศกษาขอมลยอนหลงจากเวชระเบยนผปวยทได

รบการวนจฉยวาเปนโรคเบาหวานกอนอาย 15 ป ทเขารบ

การรกษาและตดตามในคลนกตอมไรทอเดก โรงพยาบาล

สราษฎรธาน ระหวาง 1 ตลาคม 2550 ถง 30 กนยายน 2558

รวม 8 ป โดยรวบรวมขอมลทวไปประกอบดวย อายทรบการ

วนจฉย เพศ วนทไดรบการวนจฉย อาการ อาการแสดงน�า

ผลตรวจทางหองปฏบตการ ชนดโรคเบาหวานทวนจฉย

วธการรกษา ภาวะแทรกซอนทเกดจากโรคเบาหวาน โรคท

เกดรวม และผลการรกษาโดยดจากระดบ HbA1C ลาสดท

มาตรวจ

นยาม การวนจฉยโรคเบาหวานและชนดของโรคเบาหวาน

อาศยเกณฑการวนจฉยตาม American Diabetes Asso-

ciation (ADA) 2013 classification15 โดยชนดของโรค

เบาหวานใหวนจฉยโดยกมารแพทยโรคตอมไรทอและเมตา

บอลสม โดยการวนจฉยแบงเปน เบาหวานชนดท 1 เบาหวาน

ชนดท 2 และ เบาหวานชนดอนๆ ไดแก neonatal diabetes

และโรคเบาหวานทเกดจากยา

การค�านวณ body mass index (BMI)ค�านวณ

จากสตร น�าหนก (กโลกรม)/ความสง (เมตร)2และการ

ค�านวณ BMI Z-score (BMI-SDS) เทยบตามมาตรฐานของ

World Health Organization (WHO)

ภาวะ diabetes ketoacidosis (DKA) วนจฉย

จากระดบน�าตาลในเลอดสง > 200 มลลกรม/เดซลตร ม

ภาวะเลอดเปนกรด (HCO3<15 มลลโมล/ลตร หรอ venous

pH < 7.3) และ ตรวจพบคโตนในเลอดหรอปสสาวะ

ภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวานและโรคทเกด

รวม ใหการวนจฉยโดย

1. Diabetes retinopathy วนจฉยโดยอาศยการ

ตรวจตาโดยจกษแพทย

2. Diabetes nephropathy วนจฉยจากการ

ตรวจพบ microalbuminuriaซงหมายถงการตรวจพบ urine

microalbumin/ urine creatinine > 30 ไมโครกรม/ มลลกรม

creatinine

3. Diabetes peripheral neuropathy วนจฉย

จากการตรวจรางกาย

Page 4: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

356 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

4. ความดนโลหตสง(hypertension) ไดแก

ระดบความดนโลหต (systolic หรอ diatolic) > 95th

percentile ตามอาย เพศ และความสง

5. Dyslipidemia วนจฉยจาก ระดบ LDL

cholesterol > 130 มลลกรม/เดซลตร หรอ ระดบ triglyceride

> 150 มลลกรม/เดซลตร

6. Autoimmune thyroid disease หมายถง

ตรวจพบ thyroid antibody ไดแก anti-TPO หรอ anti-

thyroglobulin

การตรวจทางหองปฏบตการ

Anti-Glutamic acid decarboxylase/tyrosine

phosphatase (Anti-GAD/IA2) ตรวจโดยImmunoglobulin

G (IgG) ดวยวธ ELISA (Euroimmun, AG, Deutschland)

สถตทใชในการวจย

วเคราะหขอมลทวไปโดยใชสถต ความถ รอยละ หรอ

mean±standard deviations (SD) เปรยบเทยบขอมล

ระหวางกลมใช chi-square, Student’st-test, Mann-

Whitney U test หรอ analysis of variance (ANOVA) โดย

สถตทงหมดค�านวณโดยใช SPSS version 18.0 (SPSS,

Chicago, IL) คา p-value <0.05 ถอวามนยส�าคญทางสถต

ผลการศกษา

ชนดของโรคเบาหวาน

ผปวยทไดรบการรกษาในคลนกตอมไรทอในเดก

โรงพยาบาลสราษฎรธาน ในระยะเวลาทศกษามจ�านวน

57 ราย พบวาเปนเบาหวานชนดท 1(T1DM) จ�านวน 42 ราย

(รอยละ 73.7) เบาหวานชนดท 2 (T2DM) จ�านวน 12 ราย

(รอยละ 21.1) และเบาหวานชนดอนๆ (other) 3 ราย (รอยละ

5.3) ดงรปภาพท 1. โดยผปวยเบาหวานชนดอนๆ 3 ราย

ไดแก neonatal diabetes 1 ราย เปนผปวยทไดรบมารกษา

ตอจากโรงเรยนแพทย อกสองรายเปนเบาหวานทเกด

จากยา โดยเปนผปวย acute lymphoblastic leukemia

(ALL) ทไดรบยา L- asparagenase 1 ราย และ systemic

lupus erythematosus (SLE) ทไดรบยาสเตยรอยดขนาด

สง 1 ราย

รปภาพท 1. แสดงชนดของผปวยเบาหวาน

(เบาหวานชนดท 1 (T1DM), เบาหวานชนดท 2

(T2DM), เบาหวานชนดอนๆ (others))

แนวโนมของเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2

พบวาจ�านวนผปวยทไดรบการวนจฉยวาเปน

เบาหวานชนดท 1 ในชวงป 2536-2550 มจ�านวนไมเกน

2 รายตอป หลงจากนนเพมขนเปนปละ 2-5 ราย ระหวางป

2551-2555 และเพมมากขนเปน 8-10 รายในป 2556-2557

โดยในป 2558 ถงเดอนกนยายน พบผปวย 2 ราย ส�าหรบ

เบาหวานชนดท 2 พบวากอนหนาป 2555 ไมมการวนจฉย

มากอน เรมมการวนจฉยในป 2555 จ�านวน 4 ราย ป 2556

จ�านวน 2 ราย ป 2557 จ�านวน 3 ราย และป 2558 ถงเดอน

กนยายน 3 รายรวมเปน 12 ราย จะเหนไดวาจ�านวนผปวย

เบาหวานทงสองชนดมแนวโนมเพมขนตามรปภาพท 2

รปภาพท 2. แผนภมแสดงจ�านวนผปวยเบาหวานชนดท

1 และ ชนดท 2 ทไดรบการวนจฉยในแตละป (ขอมลป 2558

ถง 30 กนยายน 2558)

พบวาจานวนผ ปวยทไดรบการวนจฉยวาเปนเบาหวานชนดท 1 ในชวงป 2536‐2550 มจานวนไมเกน 2 รายตอป หลงจากนนเพมขนเปนปละ 2‐5 ราย ระหวางป 2551‐2555 และเพมมากขนเปน 8‐10 รายในป 2556‐2557 โดยในป 2558 ถงเดอนกนยายน พบผ ปวย 2 ราย สาหรบเบาหวานชนดท 2 พบวากอนหนาป 2555 ไมมการวนจฉยมากอน เรมมการวนจฉยในป 2555 จานวน 4 ราย ป 2556 จานวน 2 ราย ป 2557 จานวน 3 ราย และป 2558 ถงเดอนกนยายน 3 รายรวมเปน 12 ราย จะเหนไดวาจานวนผ ปวยเบาหวานทงสองชนดมแนวโนมเพมขนตามรปภาพท 2 

รปภาพท 2. แผนภมแสดงจานวนผ ปวยเบาหวานชนดท 1 และ ชนดท 2 ทไดรบการวนจฉยในแตละป (ขอมลป 2558 ถง 30 กนยายน 2558)

 

 

ฤดกาลทวนจฉยโรคเบาหวานชนดท 1 

จากขอมลผ ปวยเบาหวานชนดท 1 (เฉพาะผ ปวยทมขอมลเดอนทไดรบการวนจฉย 41 ราย)พบวามการวนจฉยทกเดอน ดงรปภาพท 3. โดยเมอจาแนกตามฤดกาล พบวาในฤดหนาว (เดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธ) พบผ ปวย 12 ราย ในฤดรอน (เดอนมนาคมถงมถนายน) พบผ ปวย 14 ราย และในฤดฝน (เดอนกรกฎาคมถงตลาคม) พบผ ปวยมากทสดคอ 15 ราย  

 

 

รปภาพท 3. แผนภมแสดงจานวนผ ปวยเบาหวานชนดท 1 จาแนกตามเดอนทไดรบการวนจฉย (n=41) 

Page 5: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธาน 357Reg 11 Med JVol. 29 No. 3

ฤดกาลทวนจฉยโรคเบาหวานชนดท 1

จากขอมลผปวยเบาหวานชนดท 1 (เฉพาะผปวย

ทมขอมลเดอนทไดรบการวนจฉย 41 ราย) พบวามการ

วนจฉยทกเดอน ดงรปภาพท 3. โดยเมอจ�าแนกตามฤดกาล

พบวาในฤดหนาว (เดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธ) พบ

ผปวย 12 ราย ในฤดรอน (เดอนมนาคมถงมถนายน) พบ

ผปวย 14 ราย และในฤดฝน (เดอนกรกฎาคมถงตลาคม)

พบผปวยมากทสดคอ 15 ราย

รปภาพท 3. แผนภมแสดงจ�านวนผปวยเบาหวานชนดท 1

จ�าแนกตามเดอนทไดรบการวนจฉย (n=41)

ขอมลทวไปของผปวยเบาหวานเมอเรมใหการวนจฉย

ผปวยเบาหวานชนดท 1 พบวาเปนเพศชาย 20

ราย หญง 22 ราย ผปวยเบาหวานชนดท 2 เปนเพศชายและ

หญงเทากนคอจ�านวน 6 ราย อายทไดรบการวนจฉยพบวา

เบาหวานชนดท 1 ไดรบการวนจฉยทอายเฉลย 8.5±3 ป

(อายนอยทสด 2 ป และมากทสด 13.6 ป) สวนผปวย

เบาหวานชนดท 2 อายเฉลย 11.8±2 ป (อายนอยทสด 9.8 ป

และมากทสด 14.8 ป) ซงมความแตกตางกนอยางมนย

ส�าคญทางสถต (p =0.003)คา BMI พบวาผปวยเบาหวาน

ชนดท 1 มคาเฉลย BMI เทากบ18.0±4 kg/m2 นอยกวา

ผปวยเบาหวานชนดท 2 ทมคา 26.7± 4kg/m2 และคา BMI

Z-score กเปนไปในทศทางเดยวกน คอเบาหวานชนดท 1

เทากบ 0.05±1.5 และ เบาหวานชนดท 2 เทากบ 1.7±0.7

ซงแสดงถง ภาวะน�าหนกเกนและอวน ทพบรวมกบเบา

หวานชนดท 2 และนอกจากน พบวาผปวยเบาหวานชนดท

2 ทกราย ตรวจรางกายพบ acanthosis nigricans ซงบงบอก

ถงภาวะดอตออนซลน ซงในผปวยเบาหวานชนดท 1 พบได

นอยกวาโดยพบจ�านวน 7 ราย (รอยละ 16.7)ประวต

ครอบครวเปนเบาหวาน ในผปวยเบาหวานชนดท 1 พบ 9 ราย

(รอยละ 21) สวนเบาหวานชนดท 2 พบ 10 ราย (รอยละ

83.3) ซงเบาหวานชนดท 2 พบมากกวาอยางมนยส�าคญ

ทางสถต (p = 0.002)แสดงดงตารางท 1. 

ขอมลทวไปของผปวยเบาหวานเมอเรมใหการวนจฉย 

ผ ปวยเบาหวานชนดท 1 พบวาเปนเพศชาย 20 ราย หญง 22 ราย ผ ปวยเบาหวานชนดท 2 เปนเพศชายและหญงเทากนคอจานวน6 ราย อายทไดรบการวนจฉยพบวาเบาหวานชนดท 1 ไดรบการวนจฉยทอายเฉลย 8.5±3 ป (อายนอยทสด 2 ป และมากทสด 13.6 ป) สวนผ ปวยเบาหวานชนดท 2 อายเฉลย 11.8±2 ป (อายนอยทสด 9.8 ป และมากทสด 14.8 ป)ซงมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต(p =0.003)คา BMI พบวาผ ปวยเบาหวานชนดท 1 มคาเฉลย BMI

เทากบ18.0±4 kg/m2นอยกวาผ ปวยเบาหวานชนดท 2 ทมคา 26.7± 4kg/m2และคาBMI Z‐scoreกเปนไปในทศทางเดยวกน คอเบาหวานชนดท 1 เทากบ 0.05±1.5 และ เบาหวานชนดท 2 เทากบ 1.7±0.7 ซงแสดงถง ภาวะนาหนกเกนและอวน ทพบรวมกบเบาหวานชนดท 2 และนอกจากน พบวาผ ปวยเบาหวานชนดท 2 ทกราย ตรวจรางกายพบ acanthosisnigricansซงบงบอกถงภาวะดอตออนซลน ซงในผ ปวยเบาหวานชนดท 1 พบไดนอยกวาโดยพบจานวน 7 ราย (รอยละ 16.7)ประวตครอบครวเปนเบาหวาน ในผ ปวยเบาหวานชนดท 1 พบ 9 ราย (รอยละ 21) สวนเบาหวานชนดท 2 พบ 10 ราย (รอยละ 83.3) ซงเบาหวานชนดท 2 พบมากกวาอยางมนยสาคญทางสถต (p = 0.002)แสดงดงตารางท 1. 

ตารางท 1. แสดงขอมลทวไปเปรยบเทยบเบาหวานชนดท 1 และ ชนดท 2 

Parameter   T1DM (n=42)  T2DM (n=12)  P Female: male (n)  22:20  6:6  0.885 Mean age at diagnosis (y)  8.5±3  11.8±2  0.003 Mean BMI (kg/m2)  18.0±4  26.7±4  <0.001 Mean BMI Z‐score  0.05±1.5  1.7±0.7  <0.001 Acanthosisnigricans  7 (16.7%)  12 (100%)  <0.001 Family history of DM  9 (21.4%)  10 (83.3%)  0.002 Data are expressed as mean±SD or n (%). 

อาการนา(Presenting symptoms) 

ตารางท 1. แสดงขอมลทวไปเปรยบเทยบเบาหวานชนดท 1 และ ชนดท 2

Parameter T1DM (n=42) T2DM (n=12) P

Female: male (n) 22:20 6:6 0.885

Mean age at diagnosis (y) 8.5±3 11.8±2 0.003

Mean BMI (kg/m2) 18.0±4 26.7±4 <0.001

Mean BMI Z-score 0.05±1.5 1.7±0.7 <0.001

Acanthosis nigricans 7 (16.7%) 12 (100%) <0.001

Family history of DM 9 (21.4%) 10 (83.3%) 0.002

Data are expressed as mean±SD or n (%).

อาการน�า (Presenting symptoms)

พบวาผปวยเบาหวานชนดท 1 มอาการน�าคอ

DKA จ�านวน 29 ราย (รอยละ 69) diabetic ketosis จ�านวน

6 ราย (รอยละ14.3) และมอาการ classic symptoms ของ

โรคเบาหวาน ไดแก ปสสาวะบอย หวน�าบอย และน�าหนก

ลด 40 ราย (รอยละ 95.2) พบอาการปวดทอง 10 ราย

(รอยละ 23.8) ซงทงหมดพบในกลมผปวยทเปน DKA สวน

ผปวยเบาหวานชนดท 2 พบวามอาการน�าคอ DKA 4 ราย

(รอยละ33.3)ซงนอยกวาผปวยเบาหวานชนดท 1 อยางม

Page 6: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

358 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

นยส�าคญทางสถต (p=0.027) สวน diabetic ketosis พบ

3 ราย (รอยละ 25) อาการปสสาวะบอย หวน�าบอย พบ

10 ราย (รอยละ 91.7) น�าหนกลดพบ 10 ราย (รอยละ 83.3)

และพบอาการปวดทอง 1 ราย (รอยละ 8.3)ดงตารางท

2.นอกจากนในกลมเบาหวานชนดท 1 พบผปวยจ�านวน

2 ราย วนจฉยไดเนองจากมภาวะตดเชอเขารบการรกษาใน

โรงพยาบาล โดยเปน dengue fever 1 ราย และ viral

encephalitis 1 ราย สวนเบาหวานชนดทสอง พบวาวนจฉย

ไดจากการเขารกษาตวในโรงพยาบาลจากภาวะ dengue

hemorrhagic fever 1 ราย

ตารางท 2. อาการและอาการแสดงน�าเปรยบเทยบระหวางผปวยเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2

Presenting symptoms T1DM (n=42) T2DM (n=12) P

Diabetic ketoacidosis (DKA) 29 (69.0%) 4 (33.3%) 0.027

Diabetic ketosis (DK) 6 (14.3%) 3 (25.0%) 0.384

Polyuria and polydipsia 40 (95.2%) 11 (91.7%) 0.637

Weight loss 40 (95.2%) 10 (83.3%) 0.169

Abdominal pain 10 (23.8%) 1 (8.3%) 0.245

Data are expressed as n (%).

ผลตรวจทางหองปฏบตการ

ผลการตรวจทางหองปฏบตการเมอเรมใหการ

วนจฉยพบวา คาเฉลยระดบน�าตาลในเลอดในผปวยเบา

หวานชนดท 1 เทากบ 487.5±159 mg/dLมากกวาผปวย

เบาหวานชนดท 2 ซงเทากบ 396.9±273 mg/dL แตยง

ไมพบความแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถต ระดบ

HbA1C ในผปวยเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2 มคาเฉลย

เทากบ 12.1±2 % และ 11.3±2 %ตามล�าดบผลการตรวจ

autoantibodies ตอ islet cell ในตบออนไดแก anti-glu-

tamic acid decarboxylase/ tyrosine phosphatase

(Anti-GAD/IA2) ซงท�าการตรวจในเบาหวานชนดท 1

จ�านวน 41 ราย พบผลเปนบวก 29 ราย (รอยละ 70.7) สวน

ผปวยเบาหวานชนดท 2 ไมพบผปวยรายใดมผลตรวจ

Anti-GAD/IA2 เปนบวก (ตารางท 3.)

ตารางท 3. ผลตรวจทางหองปฏบตการเปรยบเทยบระหวางผปวยเบาหวานชนดท 1 และ ชนดท 2

Laboratory parameter T1DM (n=42) T2DM (n=12) P

Anti-GAD/IA2 positive* 29/41 (70.7%) 0/12 (0%) <0.001

Initial glucose (mg/dL) 487.5±159 396.9±273 0.321

Initial HbA1C (%total haemoglobin) 12.1±2 11.3±2 0.378

Data are expressed as mean±SD or n (%). *Anti GAD/IA2 data available for 41 patients with T1DM.

Page 7: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธาน 359Reg 11 Med JVol. 29 No. 3

วธการรกษาและผลการรกษา ขอมลกอนป 2555 พบวาผปวยทงหมดใหการ

รกษาโดยวธการใหอนซลน ชนด conventional premixed

แตภายหลงป 2555 ไดจดตงทมดแลผปวยโดยสหสาขา

วชาชพ และปรบเปลยนวธการรกษาเพอใหเหมาะกบโรค

เบาหวานในเดกดวยวธอนดงน ในผปวยเบาหวานชนดท

1จ�านวนทงหมด 42 รายใชวธ basal bolus insulin

มากทสด จ�านวน 20 ราย (รอยละ 48) รองลงมาคอ วธ

conventional NPH/RI จ�านวน 19 ราย (รอยละ 45) basal

bolus รวมกบยา metformin 2 ราย (รอยละ 5) และ

conventional NPH/RI รวมกบยา metformin 1 ราย

(รอยละ 2) ภายหลงใหการรกษา มผปวยขาดการรกษา และ

สงตอรกษาทอนเนองจากยายทอย จ�านวน 4 ราย เหลอ

ผปวยทยงคงตดตามใหการรกษา และมผลการรกษาลาสด

จ�านวน 38 ราย โดยดผลการรกษาจากระดบ HbA1c ของ

ผปวยเบาหวานชนดท 1 ทงหมดซงเทากบ 8.8 ± 1.6%และ

เมอจ�าแนกแตละวธทรกษาตางๆ ไมพบความแตกตางกน

อยางมนยส�าคญ ดงแสดงในตารางท 4.เมอจ�าแนกผปวย

เบาหวานชนดท 1 ตามเพศ พบวาเพศชายมระดบ HbA1c

เฉลย 8.7± 1.7% ซงต�ากวาเพศหญงทมระดบHbA1c

เฉลย9.1± 1.4% และเมอจ�าแนกตามกลมอาย พบวา กลม

อาย 0-5 ป ม HbA1c เฉลยต�าทสด และกลมอายท HbA1c

เฉลยสงทสดคอชวงอาย12-18 ป (ตารางท 5.)

ตารางท 4. วธการรกษาและผล HbA1c ในปจจบนของผปวยเบาหวานชนดท 1

Basal bolus insulin 20 (48) 17 (45) 8.8 ±1.6

Conventional NPH/RI 19 (45) 18 (47) 8.8 ± 1.4

Basal bolus insulin+ metformin 2 (5) 2 (5) 10.4±1.0

Conventional NPH/RI+ metformin 1 (2) 1 (3) 7.2

P = 0.370

All patients with T1DM 42 (100) 38 (100) 8.8±1.6

Treatment regimens of patients with T1DM Number of patients

n (%)

Number of patients

continue treatment

n (%)

Recent HbA1c (%)

Mean ± SD

(n=38)

ตารางท 5. ผล HbA1c ในปจจบนของผปวยเบาหวานชนดท 1 จ�าแนกตามเพศและอาย

Gender

Male 21 (55) 8.7±1.7

female 17 (45) 9.1±1.4

Age (years)

0-5 2 (6) 7.3±0.9

6-12 18 (47) 8.8±1.6

12-18 15 (39) 9.2±1.7

19+ 3(8) 8.8±0.8

CharacteristicsNumber of patients

n (%)

Recent HbA1c (%)

Mean ±SDP

0.385

0.456

Page 8: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

360 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

ในกลมผปวยเบาหวานชนดท 2 จ�านวน 12 ราย

จ�าแนกวธการใหการรกษาดงน วธรบประทานยา met-

formin เพยงอยางเดยว 2 ราย (รอยละ 17) วธ basal bolus

insulin รวมกบรบประทานยา metformin 6 ราย (รอยละ

55) วธ conventional NPH/RI รวมกบรบประทานยา

metformin 2 ราย (รอยละ 18) และมผปวย 1 รายเปน

โรคไตวายเรอรงและมการวนจฉยเบาหวานในภายหลง จง

ไมไดให metformin แตใหการรกษาดวยวธ conventional

NPH/RI เมอตดตามการรกษาไปพบวามผปวยขาดการ

รกษา จ�านวน 1 ราย เหลอผปวยทยงคงตดตามใหการรกษา

และมผลการรกษาลาสดจ�านวน 11 ราย โดยพบวาผลการ

รกษาซงดจากระดบ HbA1c ของผปวยเบาหวานชนดท 2

ทงหมดเทากบ 7.3±1.7%และเมอจ�าแนกแตละวธทรกษา

ตางๆ ไมพบความแตกตางกนอยางมนยส�าคญดงแสดงใน

ตารางท 6.หากเปรยบเทยบระดบ HbA1c ระหวางผปวย

เบาหวานชนดท 1 และชนดท 2 พบวา ผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 มระดบ HbA1c ต�ากวาอยางมนยส�าคญทางสถต

(p=0.006)

ตารางท 6. วธการรกษาและผล HbA1c ในปจจบนของผปวยเบาหวานชนดท 2

Metformin 2 (17) 2 (18) 5.6 ±0.3

Basal bolus insulin+ metformin 6 (50) 6 (55) 7.4 ±1.9

Conventional NPH/RI+ metformin 3 (25) 2 (18) 8.5 ±0.7

Conventional NPH/RI 1(8) 1 (9) 7.3

P = 0.432

All patients with T2DM 12 (100) 11 (100) 7.3 ±1.7

Treatment regimens of patients with

T2DM

Number of patients

n (%)

Number of patients

continue treatment

n (%)

Recent HbA1c (%)

Mean ± SD

(n=38)

ภาวะแทรกซอนและโรครวม

พบภาวะ microalbuminuria ในผปวยเบาหวาน

ชนดท 1 จ�านวน 4 ราย (รอยละ 10)และพบมากกวาใน

ผปวยเบาหวานชนดท 2 ซงพบจ�านวน 3 ราย (รอยละ 25)

ไมพบภาวะ retinopathy และ neuropathy ในทงสองกลม

ส�าหรบโรครวม พบความดนโลหตสงในผปวยเบาหวานชนด

ท 1 จ�านวน 3 ราย (รอยละ 7) และพบในผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 จ�านวน 5 ราย (รอยละ 41) ซงมากกวาชนดท 1

อยางมนยส�าคญทางสถต (p= 0.003) ภาวะ dyslipidemia

พบในเบาหวานชนดท 1 จ�านวน 7 ราย (รอยละ 17) และ

ชนดท 2 จ�านวน 3 ราย (รอยละ 25) นอกจากนยงพบ

autoimmune thyroiditis ในผปวยเบาหวานชนดท 1 จ�านวน

2 ราย (รอยละ 5) ดงตารางท 7.

ตารางท 7. ภาวะแทรกซอนและโรครวมในผปวยเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2

Microalbuminuria 4 (10%) 3 (25%) 0.163Retinopathy 0 0 Neuropathy 0 0 Hypertension 3 (7%) 5 (41%) 0.003Dyslipidemia 7 (17%) 3 (25%) 0.516Autoimmune thyroiditis 2 (5%) 0 0.445

Complications and ComorbiditiesT1DM

(n=42)

T2DM

(n=12)P

Page 9: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธาน 361Reg 11 Med JVol. 29 No. 3

วจารณ

จากการศกษานพบวาผปวยเบาหวานในเดกทมา

รบการรกษาในโรงพยาบาลสราษฎรธาน มจ�านวนมากขน

เรอยๆ โดยเพมขนทงเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2 ซงม

แนวโน มไปในทศทางเดยวกนกบการศกษาอนๆใน

ประชากรทวโลก16-18 ในทวปเอเชยแปซฟก19และใน

ประเทศไทย 5-7, 10 อตราสวนของเบาหวานชนดท 1 : ชนดท

2 : ชนดอนๆเทากบรอยละ 74:21:5 ซงเบาหวานชนดท 1

ยงพบจ�านวนมากทสด ใกลเคยงกบการศกษาทผานมาใน

ประเทศไทยในป 25497(78:18:4) และป 255710(70:23:7)

จากขอมลทพบวาเบาหวานเพมขนตามระบาดวทยาของ

ทวโลก และในชวงเวลาทศกษา พบวาเรมมการวนจฉย

เบาหวานชนดท 2 และชนดอนๆ ภายหลงป 2555 เนองจาก

มกมารแพทยตอมไรทอและเมตาบอลสมในโรงพยาบาล

และไดรบการสงตอผปวยมามากขน การศกษานไมพบ

ความสมพนธของการพบเบาหวานชนดท 1 ทมากขนในบาง

ฤดกาลตางกบการศกษาอนทผานมา6, 20

ผลการศกษาขอมลทวไปในขณะทเรมวนจฉยพบ

วา ผปวยเพศหญงและเพศชายมจ�านวนใกลเคยงกนเหมอน

กบการศกษากอนหนานในประเทศไทย7,10 แตแตกตางจาก

การศกษาในเขตภาคใตในป 25446 พบวาเพศหญง : ชาย

เทากบ 2.3:1 อายทไดรบการวนจฉยพบวาเบาหวานชนดท

1 อยระหวาง 2 - 13.6 ป สวนเบาหวานชนดท 2 พบในชวง

อายทมากกวา (9.8 – 14.8 ป)เบาหวานชนดท 1 มคาเฉลย

BMI และ BMI Z-score ทนอยกวาเบาหวานชนดท 2 ตาม

พยาธวทยาของโรคทเกดจาก autoimmune ตางกบเบาหวาน

ชนดท 2 ทเกดจากภาวะดออนซลนทสมพนธกบโรคอวนแต

ในการศกษานพบวากลมเบาหวานชนดท 2 มคาเฉลย BMI

Z-score เทากบ 1.7 ± 0.7 เมอเทยบขอมลในเดกไทยแลว

พบว าอ วนน อยกว าการศกษาล าสดท โรงพยาบาล

จฬาลงกรณ10ทกลมผปวยเบาหวานชนดท 2 มคาเฉลย

BMI Z-score เทากบ 2.7 ± 1.8 ซงผวจยสมมตฐานวาอาจ

จะเกดจากปจจยดานกรรมพนธของประชากรในภาคใตทม

ความเสยงตอการเกดเบาหวานชนดท 2 มากกวา หรออาจ

เกดจากการมาพบแพทย หรอวนจฉยลาชา ท�าใหน�าหนก

ลดลงไปมาก กอนจะไดรบการวนจฉย นอกจากน เนองจาก

ภาวะอวนในเดกในปจจบนเพมมากขน ในกลมเบาหวาน

ชนดท 1 พบวาม BMI Z-score มากกวา 2 ถง รอยละ 7

และตรวจรางกายพบ acanthosisnigricans ถงรอยละ 16.7

ดงนนจงท�าใหผ ปวยอวนเปนกลมทยากตอการวนจฉย

จ�าแนกชนดในการวนจฉยครงแรก เมอเปรยบเทยบอาการ

และอาการแสดงน�าเปรยบเทยบระหวางเบาหวานชนดท 1

และชนดท 2 พบวาอาการปสสาวะบอย หวน�าบอย น�าหนก

ลด พบมากทงสองชนด สวน DKA พบมากในผปวยเบา

หวานชนดท 1 ถง รอยละ 69 ซงใกลเคยงกบการศกษาท

ผานมาในประเทศไทย10 แตพบมากกวาการศกษาจาก

ประเทศจน21 ทพบรอยละ 49 และการศกษาจากประเทศ

ตรก22 ทพบรอยละ 48.5 ในการศกษานผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 พบภาวะ DKA รอยละ 33 และ diabetic ketosis

รอยละ 25 ซงมากกวาเมอการศกษาในโรงพยาบาล

จฬาลงกรณ10 ทพบเพยงรอยละ 10 อาจเปนไปไดวากลม

ประชากรทศกษาอยในเขตชนบท อาจขาดความรความ

เขาใจเกยวกบโรคเบาหวาน จงเกดความลาชาในการมารบ

การรกษาและใหการวนจฉย ผลตรวจทางหองปฏบตการ

พบวาผปวยเบาหวานชนดท 1 มแนวโนมคาเฉลยน�าตาล

ในเลอดเมอเรมวนจฉย และคาเฉลย HbA1C เมอเรม

วนจฉยสงกวาผปวยเบาหวานชนดท 2 ซงใกลเคยงกบการ

ศกษาทผานมาในประเทศไทย10

การตรวจ autoantibodies ตอ islet cell ทการ

ศกษานใชคอ Anti-GAD/IA2 ซงพบวาในจ�านวนผปวยเบา

หวานชนดท1 ทท�าการตรวจ 41 ราย พบผลเปนบวก 29 ราย

(รอยละ 70.7) ซงใกลเคยงกบการศกษาในประเทศไทย10, 23

ประเทศตะวนตกและญปน24, 25 แตพบมากกวาการศกษา

ในประเทศเกาหลและจน26, 27 ซงนาจะอธบายไดจากความ

ผนแปรในแตละเชอชาต ซงการตรวจ Anti-GAD/IA2 นม

สวนชวยสนบสนนการวนจฉยเบาหวานชนดท 1 และ ชนด

ท 2 กรณทวนจฉยยากหรอในกลมเดกอวน ซงการศกษาน

ไมพบผล Anti-GAD/IA2 เปนบวกในผปวยเบาหวานชนด

ท 2

ในโรงพยาบาลสราษฏรธานกอนหนาป 2555

พบวาผปวยเบาหวานชนดท 1 ทงหมดไดรบการรกษาดวย

วธ conventional premixed insulin ซงภายหลงไดมการ

จดตงทมดแลผปวยเบาหวานโดยสหสาขาวชาชพ สอน

ความรและทกษะเรองโรคเบาหวานในการดแลตวเอง ทง

เรองการฉดอนซลน การเจาะน�าตาลปลายนวดวยตวเองท

บาน การนบสวนคารโบไฮเดรต อาหารแลกเปลยน กจวตร

ประจ�าวนและการออกก�าลงกาย รวมกบปรบวธการรกษา

Page 10: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

362 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

ใหเหมาะกบโรคเบาหวานในเดกมากขน โดยเปลยนวธการ

ใหอนซลน เปนการรกษาแบบเขมงวด (intensive insulin

therapy)ดวย basal-bolus regimen ไดประมาณ รอยละ

53 ของผ ปวยเบาหวานชนดท 1 และทเหลอปรบเปน

conventional therapy ดวย NPH รวมกบ RI แทน pre-

mixed insulin ทพบปญหาควบคมระดบน�าตาลไดไมดนก

และมภาวะน�าตาลต�าไดบอย พบวาผลการรกษาโดยดจาก

HbA1c ลาสดในผปวยทยงตดตามรกษาตอเนองพบวา คา

เฉลย HbA1c เทากบ 8.8± 1.6% ซงใกลเคยงกบการศกษา

ของไทยในป 255023 และ 255710 (คาเฉลย HbA1c เทากบ

8.9% และ 9.6%) และการศกษาในหลายประเทศอนๆ28-30

(8.6% - 9.0%) จากผลการศกษานเปรยบเทยบวธรกษาดวย

การใหอนซลนทแตกตางกนพบวาคาเฉลย HbA1c ไมแตก

ตางกน ซงอธบายไดวาการดแลผปวยเบาหวานชนดท 1

นอกจากวธการใหอนซลนแลว ปจจยทเกยวของอนๆ ไดแก

ความรและทกษะการดแลตวเอง สภาพจตใจ ครอบครว

สงคม และเศรษฐานะ ตางสงผลตอผลการรกษาเชนกน พบ

วาเมอแยกตามกลมอาย กลมเดกเลก อาย 0-5 ป มคาเฉลย

HbA1c ดทสด และกลมวยรน อาย 12-18 ปมคาเฉลย

HbA1c สงทสด เชนเดยวกบการศกษาอนๆ10, 23, 27-30

จากการศกษานพบวาผปวยเบาหวานชนดท 2 ทก

รายไดรบการรกษาโดย life style modification ควบคม

อาหาร รวมกบยา metformin และใชยาอนซลนในบางราย

ผลการรกษาพบวามคาเฉลย HbA1c เทากบ 7.3% ซงด

กวาเบาหวานชนดท 1 ซงอธบายไดตามพยาธสภาพของ

โรคทควบคมระดบน�าตาลไดงายกวา

ภาวะแทรกซอนและโรครวมพบวาทงเบาหวาน

ชนดท 1และชนดท 2 ในการศกษานยงไมพบ diabetes

retinopathy และ neuropathy แตพบ microalbuminuria

ความดนโลหตสง และ dyslipidemiaในผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 มากกวา เชนเดยวกบการศกษาอนๆ10,19,31 ดงนน

การตรวจประเมนภาวะแทรกซอนและและโรครวมจงม

ความส�าคญทงเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2 โดยเฉพาะ

เบาหวานชนดท 2 ทมลกษณะการด�าเนนโรคมาเปนเวลา

นานกอนมอาการและไดรบการวนจฉย นอกจากนการคม

ระดบน�าตาลใหดใหอยในเปาหมายของการรกษา และลด

พฤตกรรมความเสยงตางๆ ตอภาวะรวมอนๆ ซงการตรวจ

พบภาวะแทรกซอนหรอโรครวมในระยะตน จะน�าไปสการ

รกษาและชะลอความรนแรงได

สรป

ผปวยเบาหวานชนดท 1 และ ชนดท 2 ในเดกพบ

จ�านวนเพมมากขนในโรงพยาบาลสราษฎรธาน โดยยงคง

พบผปวยเบาหวานชนดท 1 มากทสด แตเบาหวานชนดท

2พบวามแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ โดยพบวากลมผปวย

เบาหวานชนดท 1 มอายนอยกวา BMI Z-score นอยกวา

มาดวยอาการ DKA มากกวา ระดบน�าตาลในเลอดและ

HbA1c เมอเรมวนจฉยสงกวา และตรวจพบ anti-GAD/IA2

ไดประมาณ 70% ส�าหรบผปวยเบาหวานชนดท 2 พบวา

คาเฉลย BMI Z-score ไมมากเมอเทยบกบการศกษากอน

หนาในประเทศไทย ผลการรกษาโดยดจากการควบคม

ระดบน�าตาลของผปวยเบาหวานชนดท 1 ยงไมบรรลตาม

เปาหมาย โดยเฉพาะกลมวยรนซงปจจบนแมวามการปรบ

วธการรกษาและมจ�านวนผปวยทใชวธการรกษาทเขมงวด

มากขนแลว จงอาจตองมการศกษาและตดตามปจจยอนๆ

ทสงผลตอการควบคมระดบน�าตาลเพมเตมในอนาคต เพอ

ใหเกดแนวทางการรกษามประสทธภาพ ลดและชะลอ

โอกาสเกดภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวานตอไป

เอกสารอางอง

1. 0nkamo P, Vaananem S, Karvonen M, Tuomilehto

J. Worldwide increase in incidence of type 1

diabetes – the analysis of the data on published

incidence trends. Diabetologia 1999; 42:1395-403.

2. Gillespie KM, Bain SC, Barnett AH, Bingley PJ,

Christie MR, Gill GV, et al. The rising incidence of

childhood type 1 diabetes and reduced contribu-

tions of high-risk HLA haplotype. Lancet

2004;364:1699-700.

3. Gale EA. The rise of childhood type 1 diabetes in

the 20th century. Diabetes 2002; 51:3353-61.

4. Nadeau K, Dabelea D, Epidemiology of type 2

diabetes in children and adolecents. Endocr Res

2008;33:35-58.

5. Panamonta O, Laopaiboon m, Tuchinda C.

Incidence of childhood type 1 (insulin dependent)

diabetes mellitus in northeastern Thailand. J Med

Assoc Thai 2000; 83:821-4.

Page 11: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

ผปวยโรคเบาหวานในเดกในโรงพยาบาลสราษฎรธาน 363Reg 11 Med JVol. 29 No. 3

6. Patarakujvanich N, Tuchinda C. Incidence of dia-

betes mellitus type 1 in children of southern Thai-

land. J Med Assoc Thai 2001; 84:1071-4.

7. Likitmaskul S, Wacharasindhu S, Rawdaree P,

Ngarmukos C, Deerochanawong C, Suwanwalai-

korn S, et al. Thailand diabetes registry project:

type of diabetes, glycemic control and prevalence

of microvascular complications in children and

adolescents with diabetes. J Med Assoc Thai

2006;89 (Suppl 1):S10-6.

8. Yoon KH, Lee JH, Kim JW, Cho JH, Choi YH, Ko

SH, et al. Epidemic obesity and type 2 diabetes

in Asia. Lancet 2006; 368: 1681-8.

9. Jitnarin N, Kosulwat V, Rojroongwasinkul N, Boon-

prederm A, Haddock CK, Poston WS. Prevalence

of overweight and obesity in Thai population: re-

sults of National Thai Food ConsumtionSurway.

Eat Weight Disord 2011; 16: e242-9.

10. Trepachayakorn S, Supornsilchai V, Wachar-

asindhu S, Aroonparkmongkol S, Sahakitrungru-

ang T. Trends and characteristics of childhood

diabetes in a tertiary care center in Thailand. Asian

Biomedicine 2014; 8: 707-15.

11. International Diabetes Federation. International

standards for diabetes educator 3rd edition. 2009

12. Likitmaskul S, Wekawanich J, Wongarn R, Chai-

chanwatanakul K, Kiattisakthavee P, Nimkarn S,

et al. Intensive diabetes education program and

multidisciplinary team approach in management

of newly diagnosis type 1 diabetes mellitus: a

greater patient benefit, experience at Siriraj Hos-

pital. J Med Assoc Thai 2002; 85: (suppl 2):S488-

95.

13. American Diabetes Association. Standards of

medical care in diabetes-2014. Diabetes care

2014; 37 (suppl 1): S14-S80.

14. Chaing JL, Kirkman MS, Laffel MB, Peters AL. on

behalf of the Type 1 diabetes Source-book

Authors. Type 1 diabetes through the life span: a

Position Statement of the American Diabetes

Association. Diabetes Care 2014; 37: 2034-54.

15. American Diabetes Association. Standards of

medical care in diabetes 2013. Diabetes care

2013;36 (Suppl 1): S11-66.

16. Patterson CC, Dahlquist GG, Gyurus E, Green A,

Soltesz G, and the EURODIAB study group.

Incidence trends for childhood type 1 diabetes in

Europe during 1989-2003 and predicted new

cases 2005-2020: a multicentre prospective

registration study. Lancet 2009;373:2027-33.

17. Pinhas-Hamiel O, Zeitler P. The global spread of

type 2 diabetes mellitus in adolescent and

children. J Pediatr 2005;146:693-700.

18. DIAMOND Project Group. Incidence and trends

of childhood type 1 diabetes worldwide 1990-1999.

Diabet Med 2006;23:857-66.

19. Liu LL, Yi JP, Beyer J, Mayer-Davis EJ, Dolan ML,

Dabelea DM, et al. Type 1 and type 2 diabetes in

Asian and acific Islander U.S. youth: the SEARCH

for diabetes in the youth study. Diabetes care 2009;

32(suppl 2);S133-40.

20. Likitmaskul S, Angsusingha K, Morris S, Kiattisak-

thavee P, Chaichanwatanakul K, Tuchinda C. Type

1 Diabetes in Thai children Aged 0-14 years. J

Med Assoc Thai 1999; 82:826-32.

21. Xin Y, Yang M, Chen XJ, Tong YJ, Zhang LH.

Clinical features at the onset of childhood type 1

diabetes mellitus in Shenyang, Chaina. Actapae-

diatr Taiwan 2004;45(4):218-23.

22. Demir F, Gunoz H, Saka N, Darendeliler F, Bundak

R, Bas F, Neyzi O. Epidemiologic features of Type

1 Diabetic Patients between 0-18 years of Age in

Istanbul City. J Clin Res PediatrEndocrinol

2015;7(1):49-56.

23. Santiprabhop J, Weerakulwattana P, Nunloi S,

Kiattisakthavee P, Wonggarn R, Wekawanich J, et

al. Etiology and Glycemic control among Thai

children and adolescents with diabetes mellitus.

Page 12: 1. ปาลินี นันทรักษ์ชัยกุล · วิธีการศึกษา : ศึกษาข้อมูลย้อนหลังผู้ป่วยโรคเบาหวานในเด็ก

364 ปาลน นนทรกษชยกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 29 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2558

J Med Assoc Thai 2007; 90(8): 1608-15.

24. Libman IM, Pietropaolo M, Trucco M, Dorman JS,

Laporte RE, Becker D. Islet cell autoimmunity in

white and black children and adolescents with

IDDM. Diabetes Care 1998; 21: 1824-7.

25. Yokota I, Matsuda J, Naito E, Ito M, Shima K,

Kuroda Y. Comparison of GAD and ICA512/IA-2

antibodies at and after the onset of IDDM. Diabe-

tes Care 1998; 21: 49-52.

26. Tuomi T, Zimmet P, Rowley MJ, Min HK, Vitchay-

anrat A, Lee HK, et al. Differing frequency of au-

toantibodies to Glutamic acid decarboxylase

among Koreans, Thais, and Australians with dia-

betes mellitus. ClinImmunolImmunopathol 1995;

74: 202-6.

27. Thai AC, Ng WY, Loke KY, Lee WR, Lui KF, Cheah

JS. Anti-GAD antibodies in Chinese patients with

youth and adult-onset IDDM and NIDDM. Diabe-

tologia 1997; 40: 1425-30.

28. Rosilio M, Cotton JB, Wieliczko MC, Gendrault B,

Carel JC, Couvaras O, et al. Factors associated

with glycemic control. A cross-sectional nation-

wide study in 2,579 Frence children with type 1

diabetes. The French Pediatrics Diabetes Group.

Diabetes Care 1998; 21: 1146-53.

29. Cardwell CR, Patterson CC, Allen M, Carson DJ.

Diabetes care provision and glycaemic control in

Northern Ireland: a UK regional audit. Arch Dis

Child 2005; 90: 468-73.

30. Mortensen HB, Hougaard P. Comparison of meta-

bolic control in a cross-sectional study of 2,873

children and adolescents with IDDM from 18

countries. The Hvidore Study Group on childhood

Diabetes. Diabetes Care 1997; 20: 714-20.

31. Pinhas-Hamiel O, Zeitler P. Acute and chronic

complications of type 2 diabetes mellitus in

children and adolescents. Lancet 2007; 369:

1823-31.