10Kap.MekEfektT

7/31/2019 10Kap.MekEfektT

1/26

MEKANIZMAT VEPRUES(EFEKTOR) T IMUNITETIT

QELIZOR


2/26

CITOKINAT SHRBEJN SI MEDIATOR NDRQELIZOR.

Stimulimi, proliferimi dhe veprimi i Limfociteve T dhe B drejtohet nga njkaskade citokinash q ndrmjetsojn informacionin midis qelizave:

Citokinat: molekula q ndryshe emertohen dhe limfokina, monokina, interleukindhe interferone.

Citokinat: Proteina me peshe t vogel molekulare, 15-25 kDa, q ndrmjetsojnrritjen qelizore, inflamacionin, prgjigjen imunitare, diferencimin qelizor dhecikatrizimin indor.

Ato rregullojn amplituden dhe kohzgjatjen e prgjigjeve imune dheinflamatore.

Citokinat kan nj gjysmjet t shkurtr, por kan efekt t fuqishem pasiveprojn n prqendrime femtomolare (10-15 fentomol).

Ndryshe nga hormonet endokrine shumica e citokinave veprojn n afersi, nmnyr parakrine.

Disa citokina si psh. IL-2 kan veprim autokrin, d.m.th. ato veprojn dukestimuluar po ato qeliza q i kan prodhuar.

Disa prej tyre kan veprim endokrin (ne distanc si psh. IL-1).


3/26

Vetite e citokinave, llojet e tyre

Nj veti tjeter e citokinave sht efekti pleiotropiki tyre: dmth. atkan veprime t shumfishta e t njkohshme mbi rritjen dhediferencimin e nj sr qelizash t ndryshme dhe pr prodhimin enj sr molekulash efektore t ndryshme:

Prmendim rolin e tyre n gjenerimin e qelizave efektor T dheB, rregullimin e reaksioneve inflamatore kronike, kontrollin ehematopoiezes, veprimi mbi imunitetin e lindur (jo antigenspecifik).Diferencimi i qelizave baze burimoret palcs kockore drejtelementeve qelizore prbrs t gjakut nxitet nprmjet prodhimitt citokinavenga qelizat stromale t palcs kockore.Ktu prfshihet GM-CSF(granulocyte-macrophage- colonystimulating factor), G-CSF(granulocyte-colony stimulating factor),M-CSF(macrophage -colony stimulating factor), IL-6, IL-7dhe

LIF(leukemia inhibitory factor) si dhe faktor t tjer q prodhohennga limfocitet T dhe makrofagt.

N rastet e inflamacioneve kronikecitokinat e prodhuarastimulojn vazhdimisht prodhimin e prekursoreve t rinj qelizore npalcn kocore. IL-3vecanerisht duhet prmendur pr aftsine e s

t stimuloje qelizat prekursore hematopoietike n sinergji dhe meIL-6dhe G-CSF


4/26

Limfocitet T t aktivizuara proliferojn nn stimulimin ecitokinave.

Pas aktivizimit nga antigeni i limfociteve Tproliferimi i mtejshm i tyre sht n vartsi

t IL-2.

Kjo limfokine sht nj peptid me peshe

molekulare 15.5 kDa, e cila vepron vetm mbi

qelizat T q shprehin receptor me afinitet t

lart ndaj IL-2.

Kta receptor nuk jan t pranishem n

qelizat T n qetsi, por sintetizohen brnda

pak oresh pas aktivizimit.


5/26

Limfocitet T efektore t imunitetit me ndrmjetsi qelizore:

Limfokinat e prodhuara nga limfocitet T jangjithashtu prgjegjse pr gjenerimin e

reaksioneve inflamatore kronikeantigen-specifike t drejtuara ndaj mikroorganizmavebrndaqelizore.

Ngacmimi fillestar sht probabilisht njprgjigje inflamatore lokalendaj dmtimit indort shkaktuar nga agjenti infeksioz:

Kjo prgjigje stimulon sintezn e molekulave t

adezionit si VCAM-1 dhe ICAM-1 n siprfaqen eqelizave vaskulare endoteliale:

Kjo do t lejoje hyrjen e limfociteve T kujtes nvendin e infektuar nprmjet receptorve t tyret tipit "homing" VLA-4 dhe LFA-1.


6/26

Figure 10-14


7/26

LLOJET E NDRYSHME TE LIMFOCITEVE T CD4 PRODHOJNPROFILE T NDRYSHME CITOKINASH

Studimet e kryera n minjte me an t kulturave

afatgjat t limfociteve T in vitro kan vn ndukje 2 lloje limfocitesh T CD4 (+)q dallohen ngaprodhimi i citokinave t ndryshme: TH1 dhe TH2.

Kuptimi biologjik i ksaj ndarje sht q limfocitetTH1 nprmjet prodhimit t citokinave si IFN gamajan me tepr efektive kundr infeksioneveintraqelizore me viruse dhe mikroorganizma qrriten brnda makrofagve ndrsa Th2 janndihms t mir pr limfocitet B dhe duket se jan

prshtatur pr mbrojtjen kundr parazitve q jant ndjeshm ndaj prodhimit t IgE q nxiten ngaIL-4, eozinofileve q nxiten nga IL-5 dhemastociteve t stimuluara nga IL-3/4.

Pra makrofagt i paraqesin antigenin limfociteve

Th1 ndrsa limfocitet B atyre Th2.


8/26

Figure 8-24


9/26

Llojet ecitokinave

ne klonet E LIMFOCITEVE T

TH 1 TH 2 T citotoksik

IFN gama ++ - ++

IL-2 ++ - -

TNF beta ++ - +

TNF alfa ++ + +

GM-CSF ++ + ++

IL-3 ++ ++ +

Met. enkephalin + ++ +

IL-4 - ++ -IL-5 - ++ -

IL-6 - ++ -

IL-10 - ++ _


10/26

Figure 8-27


11/26

Figure 8-31


12/26

Figure 8-32


13/26


14/26

Figure 8-41


15/26

Figure 8-39


16/26

Figure 8-40


17/26

Figure 8-42


18/26


19/26

Figure 10-12


20/26

Prsa i prket infektimit t qelizave nga viruset strategjiambrojtse sht e ndryshme:

Prfshin fillimisht ndrhyrjen e imunitetit tlindur me an t interferonit gama si dhe tTNF alfa dhe beta t cilat mbrojn qelizatnga infektimi viral.

TNF gjithashtu ka aftsine t vrase qeliza tinfektuara nga virusi gje q ka efekt tdobishem pr pengimin e prhapjes sevirusit.

Duket se ka nj sinergjizem midis IFN gamadhe TNF beta n faktin se IFN gama nxitformimin e receptorve ndaj TNF n qelizat

e infektuara.


21/26


22/26

Figure 8-34


23/26

Limfocitet T vrasse (citotoksik) (LT ct):


24/26

Limfocitet T vrasse (citotoksik) (LT ct):

Ashtu si dhe limfociti B edhe LT citotoksik kanevoje pr ndihmn e limfociteve T helper, por me

mekanizma t ndryshme: Th dhe Tct prekursore bashkveprojn me t

njjten qeliz antigen-paraqitse e cila kaprpunuar antigenin viral dhe i paraqet peptidet

virale t lidhura me Antigent e klass II (prlimfocitin Th) dhe t klass I (pr qelizn Tcitotoksike prekursore).

Kjo qeliz mund t jet vet qeliza e infektuar ngavirusi.

Citokinat e cliruara nga limfociti T helper do tclirohen n afersi t limfocitit T citotoksikprekursor i cili ka bashkvepruar me kompleksinKMPI KL. I + antigen dhe do t stimulohet t

proliferoje dhe t diferencohet n limfocit Tcitotoksik nn influencn e IL-2 dhe IL-6.

P i l t l


25/26

Procesi letal:

Limfocitet T citotoksik jan CD8+ dhe lidhja e tyre meqelizn shnj nprmjet njohjes se Antigenit +KMPI klI nga TCR ndihmohet nga bashkveprimi midis CD8dhe Kl I e KMPI si dhe nga molekula t tjera aksesoresi CD2 dhe LFA-1.

Si pasoj e aktivizimit t qelizs vrasse shumica egranulave t citoplazms lokalizohen shpejt midisbrthames dhe qelizs shnj se bashku me proteinn

skeletale intraqelizore tailin e cila akumulohet nnmembrann e qelizs citotoksik mesa duket duke embrojtur at nga dmtimi gjat procesit vrass.

Kemi ekzocitoze t prmbajtjes se granulave qprmbajne perforone, granzime dhe TNF t cilat

shkaktojn lezione n membrann e qelizs shnj dhevdekje t saj nprmjet apoptozes. Pas "puthjes sevdekjes" limfociti T citotoksik clirohet nga qeliza evrare dhe dh krkon nj viktime t re.

Limfocitet T ct CD8(+) sintetizojn dhe citokina t tjera

si IFN gama, e cila ka gjithashtu nj potencial anti-viral.


26/26

Figure 8-38

Documents

10Kap.MekEfektT