7/21/2019 1203Dergi

1/52

MART 2012 Say: 519 Fiyat: 7 TL

BAILABAILAYICI SEVGYICI SEVGDNLER EVRM TEORS LE ELR M?

NSAN, GEREK NSAN OLACAKNSAN, GEREK NSAN OLACAK

NSANINNSANIN YENDENYENDEN AAYYARLANMASIARLANMASI

7/21/2019 1203Dergi

2/52

Aylk Kltrel veSiyasi Dergi

Onur Bakan:Dr. Refet Kayseriliolu

Sevgi Yaynlar Tic.Ltd.ti. adnaSahibi ve Genel Yayn Mdr:

Ayegl Kayseriliolu

Yaz leri Mdr:Gngr zyiit

Yayn Kurulu:Gngr zyiitNelda BayraktarHale rkmezgil

Haberlemeve Okur/Abone likileri:

P.K: 227 Beyolu/stanbul

Ynetim Yeri:Ceylan Sk. No: 9/bod.kat

Gzelyal, Pendik/st.

Bask:Hedef Dijital Bask

Taksim Cad. No: 19/ATaksim/stanbul

Fiyat: 7 TLYllk Abone: 75 TL

Yurt D: 90 TL

Cilt: 44 Say: 519 Mart 2012

NDEKLERnsan, Gerek nsanOlacak ................................................. 2Dr. Refet Kayseriliolu

Dinler, Evrim Teorisi ileeliir mi? ............................................ 6(Tanr Yanlgs - VII)Ahmet Kayseriliolu

Balayc Sevgi ............................... 12Gngr zyiit

Dinlerde Reenkarnasyona Bak ...... 16(Karma ve Reenkarnasyon - II)Derleyen: Zhal Voigt

Yunus Emre

Hayat ve Felsefesi - II....................... 23Derleyen: Nihal Grsoy

Din ve Ahlk likisi HakkndaDier Grler ................................... 28

Yaln Kaya

Zalimliin Koyu Karanlnda kenHayra Alan Kapy Grd .............. 32eviren ve Derleyen: Nelda Bayraktar

nsann Yeniden Ayarlanmas ............ 38(Canl Kryon Celsesi)

Dergimizin internet sitesiniwww.sevgidunyasidergisi.com, www.dostluk.org

adreslerinden ziyaret edebilirsiniz

7/21/2019 1203Dergi

3/52

1

Sevgili DostlarMart aynn nemli gnlerinden biri, belki de en nemlisi 8 Mart

Dnya Kadnlar Gndr. Aslnda Erkekler gn, nsanlar gn (nsan

Haklar Gnn ayr tutarak) nasl artc olabilecekse, Kadnlar

Gn de yle olmal idi, deil mi? Ama yle deil. Kadnlarn bir gn

verilerek hatrlanmas gereken bir cins olduu ou kiiye normal

grnmekte. Erkeklerin bir ksmnn da bu gn abes bulduklarn,

neden bir erkekler gn olmadn sorguladklarn, hatt aralarndan

kendi kendilerine espri olsun diye bir gn icat edenlerin ktn zamanzaman duyuyoruz. Ama yle bir dikkat edilse tm dnyada erkeklerin

nemli bir ksmnn sorunlar varsa, kadnlarn tmnn byk sorun-

lar var. stelik bu sorunlar kadnlara iin gerei ve normal gsteril-

mekte, evrenin kadn teslim ettii erkek tarafndan yeterince korunup

sayg grmemektedir. Bununla mcadele eden kadnlar ister istemez

kendi zelliklerini geri planda tutarak erkek gibi bir tarz ve sylem

gelitirmeyi yol edindiklerinden, hemcinslerinin bugnk kimi haklarkazanm durumunu salarken, kadnn erkek gibi olmasnn nn ala-

mamlardr. Yani kavga etmeyen, kavgay sevmeyen, yumuak,

balayc, her zaman sevmeye ve affetmeye hazr yanlarn, duygu-

larn glerek ve alayarak gstermekten ekinmeyen ve utanmayan,

bedeninden tiksinmeyen ve utanmayan, ahlkn ve zerafetin canl rnei,

sabrl, dayankl, farkedilmeyi bekleyen taraflarn, ok akll ve zeki

olduunu belli etmemeye alarak, ksaca gnmz dnyasnda

"zayflk" "gszlk" adna ne varsa aslnda stnlk olan tm zellik-

lerini, varolmak, tutunmak iin hep horlamlardr. Kadn gerek yerine

gelmedike, insann gerek insan olmasn beklemek bir hayal olsa

gerek. Biz de kadnlarn bu gnn, bu gzel zellikleri temsil etmesini

umarak ve bir gzel yz kapamza koyarak kutluyoruz.

SEVG DNYASI

En Derin Sevgilerimizle

SEVG DNYASI

7/21/2019 1203Dergi

4/52

7/21/2019 1203Dergi

5/52

Bugnk insanlar genellik-le gerek insanlktan okuzaktr. Her yerde iddet,

nefret, kin var. Dmanlk,zulm, ikence ve ktlksanki birer marifetmi gibifilmlerin, dizilerin, roman-larn en gzde konusu duru-munda. ocuk filmlerinde

bile ktlerin baarlar can-landrlmakta, ocuklar k-tlklere zendirilmektedir.

Ustaca yalanlarla insanlarnnasl kandrld, haklarnngizli ve ak yollarla naslgasp edildii gsteriliyor.Adam ldrmek, ikence et-mek, ihanete urad baha-nesiyle elerinin kulaklarn,

burunlarn, balarn keserekintikam almak olaan kar-

lanmaya balad. Yalan, dedi-kodu, gybet, iftira o dereceoald ki, bunlar artktoplumun tepkisini ekmezoldu. lkemizde ktlklerinmterileri hzla artyor.

Bu kr, bu feci gidii kimdurduracak? Dinler mi?

Onlar da blk blkayrlmlar, birbirlerine candman gibi bakyorlar.Mezhepler, tarikatlar birbir-lerini kfirlikle suluyorlar.Aslnda ou z kaybetmiekle balanm durumda.nanlarn ounluukorkuya dayal. Allah'n ceza-

snn ve belsnn geleceiendiesi iindeler. Bu korku-dan dolay, doru olmasa da

doal yasalara uymasa da,kiiler etraflarndaki skemberi kramamaktalar.

Dinler ktleri iyiletirecek,inanszlar inanca ekecek,yanl yolda gidenleri hayraekecek gc kaybetmidurumdalar. Gnn artlarnauyan ve gelitiren, ykselten,arndran ve olgunlatran"doru yaama bilgileri"nikim verecek insanlara?

Asrlar boyu ekilmi, kalp-lam, klielemi, yeni art-lara uymayan, insana yeni birdinamizm vermeyen kurallartekrar edip durmak nekazandracak insanlara?

Ve insanlar, bilhassa dagenler, neye inanacaklarn,

neyin yanl neyin doruolduunu gremez, ayrt ede-mez durumdadrlar. Bilim,tek ynl bir bakla btnmanevi deerleri ve bataYaradan' inkr ederek insan-lar yeni bir zmszle,

bilimsel tutuculua srkle-mekte ve insanlar bolukta

brakmaktadr. Her ey dn-yadan ve maddi deerlerdenibaretse, bir ruhsal ynmz,tekml eden, gelienynmz yoksa, dnyadakiskntlarn ne anlam var? yiyaayanlar iin hayat gzeldirde, srnenler, ezilenler iinyaamn anlam nedir?

Gereklerin apakgrlemedii byle dnem-

ler, vesvese verenin ve onakul olan ktlerin ok etkiliolduu karanlk, bulutlu

dnemlerdir. Ktlk tmdnyada bu yzden yaygn-layor. Ktler tm dnyada

bu sebepten gleniyor, ses-leri daha gr kyor. Gereigremeyen, iyiyi, doruyu vestn olan tanmayangenler, kt yne doruhzla ekiliyorlar. Tm

dnyada genler arasndauyuturucularn hzla yayl-mas, sapklklarn, fuhuunve su oranlarnn artmas;okuyanlarn, ykselenlerin veiyi yolda gidenlerin de azal-mas sebepsiz deildir.

Birbirini gerek sevgiyle

sevenlerin says ne kadaraz!.. Sevgi ounlukla biraldatmaca arac gibi grl-yor. Erkekler kadnlar,kadnlar erkekleri aldatyor"seviyorum" diyerek kendicinsel ihtiyalarn veyakarlarn salamaya al-yorlar. Sevgi bakasnn

sorumluluunu yklenmek,bakasna iyilik etmek,fedakrlk etmektir. Gerekseven, sevdiini kendindennce dnr. "nce sen"der, sevdiine hizmet iinseferber olur. Byle gereksevgi ne kadar az. Byle birortamda huzur olabilir mi,

mutluluk olabilir mi?Kavgalar, savalar, ldrme-ler, zulmler biter mi?

SEVG DNYASI3

7/21/2019 1203Dergi

6/52

NSANDZELEBLR M?

Bu artlarda insanlarndzelebilmesi ok zordur.Ama henz imknsz deildir.Bugnk kt gidiin sebep-leri gsterilebilirse, insancadavranmann ne kadar gereklive yararl olduu anlatla-

bilirse yava yava dzel-meler artacaktr. nsan yine

insann eliyle dzelecektir.Doru yolu grenler, iyilii

benimseyenler, insan karde-lerini gerekten sevenler,rendikleri doru yaama

bilgilerini bkmadan, usan-madan bildireceklerdir. Sonrada bilgileri uygulayarak

mutlu olduklarn gsterecek-lerdir. Doru davranlarbelli eden bilgileri her yolla,her arala duyurmak, ret-mek gerekmektedir. Buradaelbette yazl basndan, radyove televizyondan en iyi e-kilde faydalanmak gerekir..nsanlarn ktye kayverme-

si kolaydr, iyiye ekilmesizordur. Byk aba gerek-tirir, byk fedakrlk ister.Basn ve yayn kurulular,gazete, radyo ve TV halknhouna gidecek yaynlara,ncelikle elenceye, spora ve

politikaya ve dedikodu prog-ramlarna arlk veriyorlar.

nsanlar eitecek, bilgilendi-recek, doru yolu ve davra-nlar gsterecek yaynlara

hemen hi eilmiyorlar. Baz-lar sadece dini duygular ok-ayacak yayn yapyorlar. Bir

de ramazan aylarnda sahurve iftar programlaryla halkaho grnmeye alyorlar.

Bugn insann dnyayaam konusunda gerek,bilimsel bir eitime ihtiyacvardr. nsan dnyada niinyaamaktadr? Yaradan var

mdr? Varsa ve insan ya-ratp dnyaya gndermise,insandan istedii bir ey-lerin olmas gerekir. Heryerde ve her eyde bir dzenvardr, ki var phesiz. Herey birbirine bal olarak, bir-

birini destekleyerek iliyorsa,bu dzeni bu varolanlar

yaratan ve dzenle ileten birbyk g elbette var demek-tir. yleyse Yaradan dedi-imiz o byk gcn insan-dan istediklerini bilmemiz,onlar uygulayarak O'nunbekledii yere ve seviyeyegelmemiz gerekiyor. O yeregelmemiz "doru yaama bil-

gileri" dediimiz bilgilerleolacaktr. Doru yaama bil-gileri, Yaradan'n izniyle,

byk bilgi melei Cebrailaraclyla gelmi ve dinlerylece olumu, insanlaraasrlar boyu yol gster-milerdir. Dinlerden istifadeedenler bugn de var elbette.

Ama dinlere srtn dnm,bilimi din gibi benimsemiama doru yaama bilgilerini

alamam bir byk kitle devar. ou kltrl, toplumlaretkileyecek konumda olan bu

kardelerimize ulaacak bil-gilere ihtiya var. Bu bilgileryine Yaradan'n izniyle be-densiz varlklar araclyladnyann eitli yerlerinegnderilmektedir. HepimiziSevgisinden Yaratan, Varedensevgisinden yaratt bu aydnkullarn yalnz ve sahipsiz

brakacak deil elbette. Onla-rn anlayaca dilden, bilim-sel yolla yepyeni bilgiler gn-dermektedir. nk O'nun iz-ni ve onay olmadan hibirey olmaz.

Yaradan insann hangi yol-lardan geip tekml edecei-

ni belirleyendir. O abes iyapmaz ve O'nun hkm a-maz. O insann bilgiyle vesevgiyle gelimesini istemi-tir. Onun iin her eyi bilgiile, belli kanunlara balolarak yaratmtr. nsanlarO'nun varettii ve yerlerinekoyduu bilgileri bularak

akllarn gelitirmektedirler.O'nun zmze koyduusevgiyi de anne-baba, karde,e, evlat sevgileri ile gnlngelitirerek daha sonra arka-da, akraba ve insan sevgile-rine gemekte. Bu arada hay-vanlar, doay ve varolan hereyi sevmeye balamaktadr-

lar. Bilgide ve sevgide ilerigidenler, aslnda Yaradan'adoru ykselmektedirler.

SEVG DNYASI4

7/21/2019 1203Dergi

7/52

nk O, en byk bilgi vesevgi kaynadr. O'na yk-selmek iin iyilik ve doru-

lukla da donanmak, yalandan,ktlkten, hakszlktankanmak zorundadrlar.

nsan tekaml yolundaiyiye eken de, ktye ekende etkenler vardr. nsanakln kullanmay rendike,

bilgi ve tecrbeleri arttka

ktye eken etkenlere kardirenmesini renmekte,iyiye eken etkenlere aklylave isteiyle uymakta ve dahahzl gelimektedir. te bugerekler delilleriyle, d-nen insanlara gsterildike,her eit soru ve kukulargiderildike insanlarn dzel-

mesi hzlanacaktr. nsanlarndzelmesi hzlandka iyilik-ler, yardmlar, sevgiler arta-caktr. nsanlar birbirlerine eluzatacak, birlie doru gide-ceklerdir. yle bir birlie din,dil, rk, renk, millet ayrlklarengel olmayacaktr. Herkeskendi dilinde, dininde, mille-

tinde olacak ama btn insan-lar karde bilecek, kader bir-lii iinde olduu yoldaolarak grecek, gnl ve gaye

birlii iinde el ele verecektir.

Aslnda btn dinlerinsahibi Yaradan deil mi? Oistese tm insanlar bir tek

dinde toplayamaz myd?Btn milletlerin ve insan-larn sahibi de O deil mi?

O'nun byle ayr dinlerde,ayr milletlerde oluumuzaizin vermesi aslnda kendi

aklmzla onlara ramen birolmann yolunu bulmamzistemesindendir. Tekml,akl bilgilerle gelitirmedenve gnl artp, sevgilerledoldurmadan olamyor.

GEREK NSANOLABLMEK N

nce gerek insann tarifiniyapmamz gerekiyor. smiy-le, cismiyle ve tm davran-laryla gerek insan olmakiin, nce ykselmenin be

basaman kmak yaplma-mas gereken be yasaktansaknmak gerekir. Yani iyilik

yapmak, doru olmak, al-mak, bilgiyi artrmak hereyi, herkesi ve Yaradan' oksevmek gerekir. Sonra da kz-maktan, kinden, hakszlktan,gybetten saknmak gerekir.Gerek insan, insanlar karde

bilir, kendinden bir paraolarak grr, hatt z evlad

gibi benimser. Gnl insan-lara duyduu cokun sevgiyledolup tamakta, herkesehizmete, yardma hazr bekle-mektedir. Gerek insan iyidedoruda, sevgide ve doruyolda olanlara kucak atkadar, ktde, yanlta, sevgi-sizlik ve karanlk iinde olan-

lara da el uzatandr. Gerekinsanlar, insanlarn midi,sevin ve mutluluk kayna,

yollarnn aydnldr.Gerek insan olmak aslndaherkesin kaderinde vardr.

Herkes gerek insan olarakdnya okulunu bitirecek,sonra daha yksek okullaragidebilecektir. Gerek insankimseden nefret etmez, kim-seyi hor ve deersiz grmez.Sabretmesini, ho grmesinive affetmesini bilir. Gerekinsan, Yaradan'n yarattklar-

n sevmenin ve onlara hizmetetmenin en byk ibadetolduunu bilir. Gerek insanolabilmek iin grdmz,greceimiz gerek insanlarayakn olmaya almak, onlarrnek almak, onlara zenmek,gpta etmek, onlar kskan-madan benzemeye almak

ykselmeyi hzlandrr. nsan-larn grecei gzel rnekler,onlara mit ve cesaret verir.Gerek insanlarn ar tevazugstererek kendilerini gizle-memeleri, rneklik grevleri-ni iyi yapabilmek iin iyilik-lerini, stnlklerini ve g-zelliklerini gstermeleri gere-

kir. irkinliklerin, ktlkle-rin, dmanlklarn, sevgisiz-liklerin alabildiine sergilen-dii gnmzde yle gzel-liklere herkes o kadar hasretki. Gerek insanlar, Yaradan'-n gzellikleriyle bezenmeye

balam, herkese mit ola-cak, karanl aydnlatacak

klardr. Onlara deer verip,sahip kmak da hepimizingrevidir.

5SEVG DNYASI

7/21/2019 1203Dergi

8/52

SEVG DNYASI6

TANRI MI,DOAL SELM M?..

Richard Dawkins "Tanr Yanlgs"kitabnn drdnc blmnde"Tanr neredeyse kesin olarak nedenyoktur?" bal altnda inansz-lnn temel nedenleri zerindedurur. Canllarn akll bir tasarmlaTanr tarafndan yaratlmadn,Darwin teorisinin candamar olan

"Doal Seilim" ile hayatn kendili-inden olutuunu ve trden tregeerek insana kadar ulatn srarla tekrarlar.Gelecek yazlarmda bu konuda Dawkins'inkatldm ve katlmadm grleri zerindeuzunca duracam. imdilik kitabn o blmn-den bir paragraf almakla yetiniyorum..

"Doal seilim yalnzca hayatn btnn

aklamaz; ayrca dzenli bir karmakln,tasarmc bir klavuz olmadan basit balanglar-dan nasl doabileceinin aklamasn kavraya-

bilmemiz iin bilincimizi bilimin gc ynndearttrr. Doal seilimin btnyle kavranmas

bizi dier alanlara gz peke atlmamzkonusunda cesaretlendirir. Darwinizm bu dieralanlar da iine alarak, gemite biyolojiyi birkereliine tuzaa dren hatal alternatiflerhakkndaki kukumuzu ayaa kaldrr. Darwin'-

den nce, yusufcuk bcei kanad ya da bir kar-tal gz gibi hayli tasarlanm grnen bir orga-nn gerekten rastlantsal olmayan, bilkis kat-

Ahmet Kayseriliolu, Psikolog

Tanr Yanlgs - VII

Dinler, Evrim Teorisi ileeliir mi?

7/21/2019 1203Dergi

9/52

7SEVG DNYASI

ksz, doal sebeplerin uzun bir srecinin sonrn olduunu kim tahmin edebilirdi?" (S:113)

Darwin'den gnmze uzanan 150 yl boyuncaTanr inanc konusu neredeyse canllarn oluumuve gelimesine dmlenmi durumda. AncakDarwin'e gelinceye kadar gemi olan uzunyzyllarda da bu konu hep insanln gnde-mindeydi. Bu yazmda bunlara hzlca tekrar birgz atacak, Darwin-Wallace evrim teorisineksaca deinecek, sonra da bugn modern biyolo-

jinin bulgular ve yorumlarn hzlca gzdengeireceim. Ama dinlerin evrim teorisiyle

eliip elimedii bu yazmn ba konusu. Bunedenle Tevrat'n "Yaratl" blmnn ilk yet-lerini, evrim teorisi nda ksaca gzdengeireceim. Son olarak da slm diniyle evrimteorisinin eliip elimediini bu konudaki enyetkili kalemlerden biri olan Prof. Dr. SleymanAtein yazsndan ok ksa alntlar yaparakortaya koymaya alacam.

KRL AMAIRLARFARE DOURUYOR

Eskilerin ii daha kolayd. Meyvelerin iindenzaman zaman kurtuklar kmas, kirli amar-larda haarat olumas gibi gndelik gzlemleri,hayatn maddelerden kendiliinden oluabileceieklinde yorumluyorlard kolayndan. imdi biz-lerin abiyogenez diye adlandrdmz bufenomene olan inancn, sa'dan 350 yl nceyaam olan byk filozof Aristo kitabnda

baknz nasl dile getirmiti:

"Baz bcekler kendileriyle ayn cinsten olanbceklerden meydana gelirler. Dier bceklerise, canl ana babalardan deil, kendiliklerindenoluurlar. Bu ikinci yolla oalan bceklerden

bazlar, ya ve kuru kerestenin iinde oluurlar.Baz bcekler ise hayvanlarn kllar arasnda,

dier bazlar le ve dklarn zerinde meydanagelirler..."

Avrupa'da karanlk alarda ikinci sa yerinekonulan Aristo'nun bu szleri tartmasz kabuledildi. Rnesans dneminde bile aalardan can-llar oluaca dnldnden "kaz aala-rnn, kuzu aalarnn" varlna inanlyordu.16. yzyln nl doktoru Paracelsus, su, hava,saman ve rm odundan fare, kurbaa gibihayvanlarn olutuunu bizzat kendisiningzlemlediini sylyordu. 17. yzyln nl

bitki fizyolojisti Van Helmont da ondan gerikalmamt. Kirli amarlar iine konan budaytanelerinden 21 gn sonra farelerin olutuunu

bizzat grdn iddia ediyordu etrafndakilere.

talya Floransa'da Medici ailesinin doktoruFrancesco Redi (1626-1697) Aristo'nunhipotezinden kukulanmaya cesaret edebilenler-dendi. Evet rm etlerin zerinde kurtuklarnolutuunu o da biliyordu ama, bunlar acabasinek yumurtalarndan myd? Bir kavanoza hay-van etleri koydu, Aristo'nun "aktif z" kaynadiye vd havann iine girmesini engelle-

meyen ama sineklerden koruyan tel kafeslerleazn kapatt. Uzun sre bekledi ve grd ki,iinde ne sinek var ne de baka bir ey. Onunyolundan giden dier aratrclar da ayn sonucavardndan abiyogenez hipotezi zayflamt."Canllarn ancak dier bir canldan reyebile-cei"ni savunan biyogenez hipotezi yarmaykazanm grnyordu.

Ne var ki 17. yzylda mikroskobun icadylatartma bu defa mikro organizmalar alanndayeniden canland. Mikroplardan arndrlm veiyice kapatlarak iine hava girmesi kesinliklenlenmi ielerdeki hububatl veya samanlsularda hibir mikrobik canlnn olumaddeneylerle kantland. Ama buna ramen yine deitirazlar iddetliydi. Hava engellenerek, Aristo'-nun "aktif z"nden mahrum edildiinden can-llar olumad deniyordu bu defa. Dm nice

sonraki yllarda 1860'larda zen Fransz kimyave biyoloji bilgini Louis Pasteur (1822-1895)olmutu.

7/21/2019 1203Dergi

10/52

SEVG DNYASI8

Drt adet cam balonun azna iine hava gire-bilecek S harfi eklinde kvrk borular yerletir-miti. ine girebilecek mikrobik canllarn kvrkeperlere yapp kalacan dnyordu. Bunaramen ne olur ne olmaz diyerek, ieler mikrop-larn az olaca Alp dalar tepelerine gtrlpilerine hava girmesine izin verildi. Sonu okmuazzam. Komisyon nnde yaplan incelemedeielerde tek bir mikrobik canl bile grlmedi.Dahas da var. 150 yldr Pasteur Enstitsndesaklanan bu ielerde bugn bile tek mikropyok!.. Bylece mikrobik veya byk tm can-llarn ancak baka bir canldan treyebilecei

biyogenez hipotezi kesinlie kavumutu.

K KAFADAR DARWN VE WALLACEBOMBAYI PATLATIYOR

Pasteur biyogenezle urarken iki ngiliz doaaratrcs Charles Robert Darwin (1809-1882)ve Russel Wallace (1823-1913) ayn yllardaevrim teorilerini ortaya koymakta gecik-

memilerdi. Bltenler, kitaplar, tartmalarlaevrim teorisi dnrlerin temel bir konusuolarak gndemin ba sralarnda yerini almt.Bu teoride yaamn basit canllardan balayarakadm adm gelimilere doru yol ald iddiaediliyordu. Yaam savanda doal bir seilimleortama uyabilen varlklarn ayakta kald, dier-lerinin silinip gittii ifade ediliyordu. Bylecetrlerde gelime-nin saland,hatt trden tregeilerin bileolabilecei sy-lenmi oluyordu.Doaldr ki, bu-rada en merakedilen konu, bizinsanlarn naslortaya ktyd.

Maymundan de-ilse bile, onlarnda atalar olan

ortak bir canldan deiik dallanmalarla ilkinsann dnyaya geldii dnlyordu.Darwin'de btn bu gelimelerde bir hedef,madde tesi bir bilincin, bir ilhi dzenin varlsz konusu deildi. Bu durumda dinlerdekiyaratc Tanr ve topraktan varedilen dem-Havva retisiyle elitiinden Darwin teorisitm dindarlarn tenkid oklarnn hedefi olmutu.Ve hl da oluyor...

Halbuki bu teoriyi ortaya koyan dier kiiRussel Wallace, hayatnn ok uzun yllarnda

parapsikoloji ile de uratndan, canllarn olu-

mas ve gelimesinde ilhi lemin de etkisininolduuna inanyordu. Tanr'nn evrim kanununukullanarak, gelitire gelitire dnyay deiikcanllarla doldurduu kanaatindeydi. Ne var ki,19. yzyln ikinci yarsnda aydnlarn kafasndamateryalist dnce daha ok yer ettiinden,Darwin'in kendi kendine alan evrim dnce-si, bilimin temellerinde kendine kolayca yer bul-mutu. Ve imdi de yle. Aydn dindarlarn "ya o,

ya bu" yerine; Russel Wallace gibi "hem o, hembu" dncesiyle sentezlere varmas, bu krdvn sonlandrabilir diye dnyorum.

nk evrim teorisini destekleyen ok olgu varbugn bilimin envanterinde. Ama ilhi dzeninbilinli mdahalelerin mutlaka gerekli olduununda pek ok ipular var bilimde. leriki satrlarda

Tevrat yetlerive baz slmdnrleriningrleri n-da yaratl in-celediimizde;otomatik kendi-liinden al-mas hari evrimkuramn redde-den veya onunla

elien bir ye-tin varolmad-n da grmek-

Charles Darwin (1809-1882)Russel Wallace (1823-1913)

7/21/2019 1203Dergi

11/52

9SEVG DNYASI

teyiz. Trden tre kendiliinden deil, bilinlimdahalelerle geiin olabilecei bilimsel olgu-larla ortaya konabilse, hem din hem bilimadamlar ok rahatlayacak.

Bu durumda tek sorun insann varediliindedmlenecek. En gelimi insanmslarla insanarasndaki zincirin halkalarnda ok byk

boluklar var. ok aramamza ramen, arasafhalarda olmas gereken canllar hl bula-

bilmi deiliz. te atamz diyerek pek oklarnacan havliyle sarldk ama sonunda elimiz bokald. leriki yazlarmda evrimci biyolog olmas-

na ramen, insann atalarn bulamadmz itirafeden nl bilgin Louis Leakey'nin kitabndanalntlar yapacam. Bu durum da tamnetletiinde, kutsal kitaplardaki topraktanvaredilen dem- Havva retisiyle evrim teorisiarasnda tam bir mutabakat salanm olacaktr.

MODERN BYOLOJYE GRE LKCANLININ OLUMASI VE SONRASI

Biyogenez kazanmt ama yine de bir soru,Pasteur'n deneyinden 100 yla yakn zamangetii halde, cevaplandrlmadan ortada duru-yordu: Treyecei bir baka canl olmadan hayatdnyamzda nasl balamtr?

Dm zen 1953'deki Miller - Urey deneyioldu. Zamanmzdan 4,5-5 milyar yl nce birate topu iken baka yerlerden tanan sularlaadm adm souyan, etraf denizlerle kaplanan,srekli faaliyet halindeki yanardalarla kimyasgittike zenginleen bir dnyamz var. Henzoksijen ve dolaysyla ozon olumad iinkorunma kalkanndan mahrum durumdayz.Gneten gelen ykc ultraviyole ve uzaydansalnan kozmik nlarla srekli dvlyoruz.Ayrca pe pee akan imek ve yldrmlarnetkisi altndayz. Bylece 1,5 - 2 milyar yl

yeryznde en ufak bir yaam belirtisi olmadanzaman akp geiyor.

Bu olup bitenleri grp bildirenler mi oldu ki?Elbet byle birey yok!.. Her bilim dalndaki gz-lemlerimiz, deneylerimizle yaptmz akl yrt-melerle byle bir senaryoyu tahmin ediyoruz.

te 1953'de Miller - Urey byle bir senaryo ileyola koyuldular. Denizlerin ilkel orbasnda mev-cut olduunu tahmin ettikleri su, amonyak,metan, hidrojeni bir kap iinde, aadan birstc ve yukardan yksek elektrik voltajyla 24saat boyunca ilemden geirince 3 eit aminoa-sit meydana geldiini sevinle grdler. Doaldrki yksek voltajdan zarar grmesin diye aminoa-

sitleri sratle eriyikten ayrp izole etmeyi deihmal etmediler. Baka aratrmaclarn yapt

benzer deneylerden, pek ok organik molekln,bu arada klorofilin ilkel maddesi porfirin ve ener-ji deposu ATP'nin bile sentezlendii haberleribilim lemini cokuya bodu. En azndan can-llarn hem olumas hem de yaamalar iin mut-laka gerekli organik molekllerin dnyadakendiliinden ortaya kt, ortamn buna uygun

olduu deneylerle gzler nne serilmiti. Ozamanlar henz oksijen ve dolaysyla koruyucukalkan ozon olmasa da, dalgalarla denizlerin 15metre aasna bile ulasalar, bu organik mad-deler iddetli voltaj ve radyasyonlardan zarargrmeden varlklarn srdrebilirlerdi. Temelleratlm sra canllarn olumasna gelmiti. imdide ksaca modern biyolojinin bu konudasylediklerini dinleyelim:

Kendiliinden oluumda gen tayclar, yaniDNA'larn ve proteinlerin de deniz sularndaortaya kt tahmin edildiinden "ilkin hcre-ler" ( proteinoid) ile dnyamzda ilk canllk

balamt ve onlardan "ilkel hcreler" (prokar-yot) olutu. Yani ekirdei olmayan sadece hcrezar, sitoplazmas, ribozomlar ve dank haldeDNA'lar bulunan hcreler...

Bakteriler ve mavi-yeil algler bu ilkelhcrelerin rneklerindendir. Alglerdeki kloro-

plastlarn fotosentez yapmasyla atmosferimiz

7/21/2019 1203Dergi

12/52

SEVG DNYASI10

yava yava oksijenle ve koruyucu kalkanmzozon ile gnmze doru emeklemeye balyor-du artk. Bu ilkel hcrelerin varlnn kantlarn3 milyar yllk kayalardan reniyoruz. Ve negariptir ki, oluumdan itibaren 2 milyar yl

boyunca da dnyamzda sadece ve sadece buprokaryot ilkel hcreler vard. Bylecednyamzn canllar olumadan nceki 1,5 - 2milyar ylna, bu ilkel hcrelerin 2 milyar ylnda eklediimizde yaamn imdi grdmzeitliliine ulamas iin sadece 1 milyar yl gibi

bete birlik bir zaman kalmt. Dahas da var.600 milyon yl nceki kambriyen patlamasna

kadar da gelimi (karyot) hcrelerin izine rast-lanmadndan, ilkel hcreler neredeyse yaamtarihinin te ikisini hatt bu hesaba gre altda

belik blmn, dnyann tek sakinleri olarakhi deiiklie uramadan doya doya yaadlar.Ve bugn bizlerle hl da aynsyla varlar.

Ne olduysa her ey 600 milyon yl nceki kam-briyen patlamasyla balad. Hem de bu dnemin

10 - 20 milyon yl arasndaki 10 milyonluk,jeoloji tarihine gre ok ok ksa bir dnemde...Dnyamz birdenbire patlama eklinde, aradagei safhalar olmadan gelimi (karyot)hcreler, organize ok hcreli varlklar vegelimi organizmalarla dolarak ilkel hcrelerin

biriciklii sona erdi. Ve bylece 600 milyon ylboyunca gelie gelie, eitlene eitlenednyamz canllarla doldu tat. Nihayet 100.000yl kadar nce biz insanlarn ilk atalaryladnyamzda akll canllarn saltanat balad.

KUTSAL KTAP TEVRAT'TACANLILARIN SIRALI OLUUMU

Aadaki Tevrat yetlerini incelediimizdeevrim teorisindeki basitten gelimie doruilerleyen yaamn bir rneini grmekteyiz: "VeAllah dedi: Sular canl mahlklarn srleriyle

kaynasn ve yerin stnde, gkler kubbesininyznde kular usunlar. Ve Allah byk denizcanavarlarn ve sularn kendileriyle kaynat

cinslerine gre hareket eden her canl mahlku vecinsine gre her kanatl kuu yaratt. Ve Allah iyiolduunu grd... Ve akam oldu ve sabah oldu

beinci gn.

"Ve Allah dedi: Yer cinslerine gre canlmahlklar, srlar ve srnen eyleri ve cins-lerine gre yerin hayvanlarn karsn ve byleoldu. Ve Allah yerin hayvanlarn cinslerine gre,srlar cinslerine gre, toprakta srnen her eyicinsine gre yapt ve iyi olduunu grd. VeAllah dedi: Suretimizde, benzeyiimize greinsan yapalm. Ve denizin balklarna, gklerin

kularna srlara, btn yeryzne, yerde sr-nen her eye hkim olsun. Ve Allah insan kendisuretinde yaratt. Onlar erkek ve dii olarakyaratp mbarek kld..... Ve akam oldu ve sabaholdu altnc gn." (Yaratl 1/20-31)

SLM BLGNLERNE GRECANLILARIN EVRM

Eski diyanet ileri bakanlarndan profesrSleyman Atein lhiyat Fakltesi Dergisinde1974 ylnda yaynlad "Kuran Kerime greevrim teorisi" balkl yazsndan ksa bir alnt:

"Evrim teorisini Mslmanlar ilemi vegelitirmilerdir. lk defa Chiz (. 255/868),glerin ve genel olarak evrenin, kularn haya-tnda yapt deiiklie dikkati ekmitir. Dahasonra Brn'nin ada bn Miskeveyh (.421/1030), el-Favzu'l-Asgar adl eserinde buevrim grne daha belirgin bir ekil vermitir:

bn Miskeveyh'e gre: "Yksek lemden inennefs, yani ruh, eitli dny varlklarnda kendinigstermi ve tekml ederek insanlk mertebe-sine gelmitir. Bu yce hayat eserini kabul edenilk varlk bitkidir. Aa dzeyinde bitki, tohum-

suz rer. Otlar gibi. Bunlar minerallerden, azckhareket yeteneiyle ayrlrlar. Hayat eseri nefs,

bitkilerde glenmeye devam eder, geliir,

7/21/2019 1203Dergi

13/52

11SEVG DNYASI

tohumla reyen bitkiler meydana gelir.Bunlardan sonra kkl, yaprakl ve meyveliaalar trer. Aalarn da ilk mertebesi dalarda,llerde, adalarda kendi kendine bitenlerdir.Bunlar trlerini tohumla srdrmekle beraberar hareketlidirler. Sonra zeytin, nar, elma, incirve benzeri gibi gzel topraa, tatl suya, lmlhavaya ihtiyac olan aalar rer.

"Nihayet evrim, zm ve hurma aacna varr.Bitki, hurma ile tekmln son snrna varm,hurmada artk hayvan zellii belirmee

balamtr. Hurma ile hayvan arasnda ok ben-

zerlik vardr. Hurmann erkei, diisi vardr.Meyve vermesi iin tpk hayvanlardaki birle-meye benzer biimde tozlanmas gerekir. Kk vedamarlarndan ayr olarak hurmada temel birorgan daha vardr ki buna bir ey oldu mu hurmalr. Bu organ, topran iindeki batr. Bu ba,hayvan beyni gibi grev yapar. Bu, topraktakaldka hurmann hayat srer. Hurma, bitkininson ve hayvann ilk derecesindedir.

"Bundan sonra azck hareket yeteneine sahip,kksz yaayabilir, yalnz dokunma duyusu bulu-nan hayvanlar meydana gelir. Irmak ve denizkylarnda bulunan sedef ve salyangoz gibi.Evrim devam eder, kurtlarda, kelebeklerdeolduu gibi duyu gc artar. Hayat eseri nefs,evrimle glenir, kstebek ve benzeri gibi drtduyu sahibi hayvanlara, oradan da karnca, ar vegzleri boncua benzeyen, gz kapaklarolmayan hayvanlara varr. Bunlarda henz grmeduyusu zayftr. Daha sonra be duyu sahibi hay-vanlar trer. Bunlar da derece derecedir. Kimiaptaldr, hisleri cevvl deildir; kimi zekdir, his-leri latftir, eitilebilir, emir ve yasa kabul eder,szden anlar, ayrm yeteneine sahiptir:Hayvanlardan at, kulardan doan gibi.

"Nihayet evrim insan snrna yaklamtr.

Hayvanlk mertebesinin sonu, insanlk merte-besinin banda maymunlar ve benzeri hayvanlar

vardr. Bunlarla insan arasnda azck bir mesafekalmtr. Buras atlannca nefs, insan olur. Bunoktaya gelince nefsin boyu dzelir, azck ay-rm gc, bilgi kazanma yetenei oluur. "Dahada evrimleen orta kuaktaki insanlar, ite grd-n bu zek, bilgi, beceri dzeyine gelmilerdir."

Evrim Teorisinin kurucusu olan Darwin(1809-1882)'den ok nce Erzurumlu brahmHakk (1703-1772) Mslmanlarn gelitirdii

bu evrim tezini nl Ma'rifetnme'sindezetlemitir. Vahdet-i Vcd sistemini bilgilerinetemel yapan mutasavvf filozoflarn grne

gre varlk, Hakk'n isim ve sfatlarnn iniindenve evrimleerek insn- kmil mertebesine dnptekrar Hakk'a ykseliinden ibrettir. Bu esasa

bal kalarak evrimi izah eden brhm Hakk dazetle der ki:

"Varn yok olmas, yokun var olmas mmkndeildir. Var dima var, yok da dim yoktur.Fakat var, bir mertebeden dier mertebeye, bir

halden dier hale geebilir. Allah'n emriylefelekler ve yldzlar hareket edip drt elemanevrim ile birbirine karm, elemanlarnkarmndan nce madenler, ondan bitkiler,ondan hayvanlar vcuda gelmi ve hayvan datekaml ederek insan meydana gelmitir.Madenlerle bitkiler arasnda ara varlk mer-cn'dr; bitkilerle hayvanlar arasnda ara varlkhurma'dr; hayvanlarla insanlar arasnda ara var-lk maymun'dur. Zir tm organlar, kl ve kuyrukhari insana benzer.

"te insan dzeyinde iken ahlken ykselipTanr huylaryla bezenen kii, stn insan olgun-luuna ulap btnsel akla sahip olur. O artk birkmil insandr."

(Bu konuda daha geni bilgi edinmek isteyen-ler Prof. Mehmet Bayraktar'n, nsan

Yaynlarndan kan "slm'da Evrimci YaratlTeorisi" kitabna bavurabilirler.)

7/21/2019 1203Dergi

14/52

SEVG DNYASI12

Buda aydnlanm olmay yalnzca kendinednk bencil bir ey olmaktan karr. Aydnlanmkiiden, bakalarn da aydnlatmasn isteyerek onu

bir sosyal sorumlulua dntrr. nk herinsann zndeki gzelliin, tanrsalln iekamas dnyay bir iek bahesine evireceinden,mutluluu olabildiine arttrr. Ancak aydnlatmak

iin, nce aydnlanmak gerek.

Kendini aydnlanm sanan biri Buda'ya gelir ve"nsanlara nasl yardm edebilirim? " diye sorar.Buda adam yle bir szdkten sonra " Seninyznde gayreti iyide ve doruda olanlarn nuruyok. O nedenle sen nce kendi iini gerein ile aydnlat. O k iinden dna yzne, gzne,szne yanssn. Sen henz kendine yardm ede-

memiken bakasna nasl yardm edebilirsin? Budurumda sen olsa olsa kendini usta yerine koyupseni izleyenleri rak konumuna indirgersin. Yani

egonu iirmek iin onlar kullanrsn. Sen nceegonun glgesini zerinden kaldr. indeki kda vursun. Varln tanrsal kla parlasn. Ozaman aydnlatma senin doal halin olur ve ne yap-san yardm yerine geer.

KOMUNU KENDN GB SEV

Yine bir gn kendini Buda retisine adamakzere biri gelir ve kendine gre hayli cmerte bir

bildiride bulunur: "Maddi-manevi tm hazinelerimidnyaya vermeye sz veriyorum. Ancak birkomum hari. Onu hi sevmiyorum. Buda nceglmser ve yle der: " Sen imdilik btndnyay unut ve sadece komuna odaklan, ona ver."Adamn akl karr, baklar donuklar ve Buda

neden yle yapmas gerektiini aklar: " indebirine kar biriktirdiin kzgnlk ve kin dierlerinisevmeni engeller, iindeki kini balayarak

Balayc SevgiGngr zyiit, Psikolog

Resim: Balama Thomas Faed, 1874

7/21/2019 1203Dergi

15/52

SEVG DNYASI13

sevgiye dntrmen ise en bata seni zgrletirir.te o zaman gerek anlamda herkesi sevebilir vegnlden verebilirsin. Ve yine o zaman vereceinher ey gnlden gelecei iin gerek dev olur."

SEVG DILAMAZ

in'de de buna benzer bir olay yaanr.Bodhidharma in'e gittiinde bir adam ona gelir vesorununu dile getirir: "Sizin retilerinizi izledim.Zamanmn byk bir blmn meditasyonlageirdim. Ve sonuta iimde sadece insanlara deil,hayvanlara , bitkilere, talara, nehirlere, tm evrene

kar byk bir efkat hissettim. Ancak yle birproblemim var: "Ne yapp etsem de bir komumaefkat duyamyorum. Btn varoluu iime alsamda o komumu darda brakabilir miyim? nkonu sevmem ok zor, neredeyse imknsz gibi birey"

Bodhidharma yaraya tuz basarak yle syler:"O zaman meditasyonu brak. Sevgiden sz etmeyi

de bir yana at. nk btn varoluu kucakla-mayan, birini bile darda brakan sevgi, sevgideildir. nk gerek sevgi ayrt edici deildir.Kimseyi dlamaz. Seven bir gnl kimseye kap-larn kapamaz. Zira sevgi bizi herkese ve her eyeaar. Sevgi, kollarn kucaklamaya hep ak olma-sdr. Sevgi iinde balayclk gibi tanrsal bir ztar ve karlk beklemeden koulsuz olarak verir"

Balayclk Tanr'nn bize ulaan en ycemirasdr. Ve insan Tanr'ya en ok benzeten zel-lii ve gzelliidir. Byle dntrc bir sevgininsimyas zerine Zerdt unlar syler. "Aslayeryzne ihanet etme; o senin annendir. Ve insan-lar sakn unutma. Onlarn engelleri olabilir, onlarsenin dmanlarn olabilir. Onlar seni pek ok e-kilde mahvetmeye alm olabilir. Onlar seni ar-mha germi olabilir. Seni lmne taa tutmu yada hapsetmi olabilirler. Sen yine de onlar gnln-

den karma. Onlar ne yaptlarsa bilinsiz olduklariin yaptlar. Sen onlar affetmezsen kim affede-cek?! Ve affetmenin yceliini Tanrsal hazzn

nasl deneyimleyeceksin? Senin onlar affedipbalaman seni tahmin bile edemeyecein ekildezgrletirip isel olarak zenginletirecektir."

GLYZL NERS

"Bizim Celselerimiz'de anlatld gibi dineinananlarn artt bir dnemde bir glyzl, ona enyakn olan birine sorar: "Balamay rendinmi?" Ona en yakn olan da "phesiz yleyim"der. Glyzl ise ona unu syler: "Ama benimdi senin evrendekilerinden gayr hi kim-seye el verip hatr sorduunu grmyorum."

Bunun zerine glyzl'nn yanndaki:"Balamakla, hatr sormann o kadar yaknilgisi var mdr?" diye sorar. Glyzl cevaplar:"El verip hatr sormayp, gnl almadan hitanmadn kiiyi bilesin ki balamaya frsatolmaz. Sen herkese el verip herkesin hatrnsormalsn. Biz yle yapmalyz yle oal-malyz."

Gerekten de insan sadece sevdiini balaya-bilir. Sevgi ise bir yerde emektir. Gerek sevgi;sevgi pratikleri yaparak, tokalaarak, hatr sorarak,o kii ile ilgilenerek ona gnlmzde yer vererekgerekleir. O nedenle insan sevdii zaman, sevdiiiin, sevdii birini rahata affedip balayabilir. Vesadece sevginin scakl insana bunu yaptrabilir.O yzden sevgiyi szde brakmamak, gnlkyaammzda eylemlerimize ve deneyimlerimizegeirmek gerekir.

NC IK

sa, nehrin kenarndaki kumsalda oturmaktadr.Kalabalk bir insan topluluu,nlerine zina ilemi

bir kadn katm olarak, onun yanna gelirler.Kadnn iledii gnah syledikten sonra "Nediyorsun?" diye sa'ya sorarlar. Asl amalar onusnamak ve keye sktrmaktr. Eski kutsal

metne, Tevrat'a gre kadnn talanarak recmedil-mesi gerekmektedir. Onlara gre sa'nn ikiseenei vardr. Eer "Affedin" derse, o zaman ona

7/21/2019 1203Dergi

16/52

SEVG DNYASI14

unu sorcaklar: "Sen kutsal yasalara kar msn?Hani sen kutsal metinleri yerine getirmek iin gel-dim, ykmak iin deil" diyordun. Ya da "Tevrat'nkurallarna gre yarglayn" dese bu defa "Seninsevgin, efkatin, balaycln nerede kald?"diyecekler.

Onlara gre sa bu ikilem iinde skp kalacakve bir k yolu bulamayacaktr. Oysa EduardoBono'nun "po" dedii nc bir seenek vardr.Bu ne evet demektir ne de hayr. Tamamen farklnc bir yol nermektedir. Buna gre sa tarihteilk kez po diyen kiidir. Beklenmedik bir hamle ile

karsndakilere ah diyerek onlar mat eder. Gzdnm kalabala ban evirip bakarak bir yan-dan da parmayla kuma ekiller izerek ylesyler: "Hi gnah olmayan ilk ta atsn."Kalabalktan her biri kumda izilen ekillerdegnahlarn grerek ve sylenen szn etkisiylearplm olarak ellerindeki talar yere brakrlarve geri ekilirler. Derken kalabalk kaybolur sadecekadn sa'nn yannda kalr. Ayaklarna kapanarak

"Ben bir gnah iledim kt kadnm. Beni ceza-landrabilir misiniz?" der. sa kadn elinden tutupkaldrarak ve gzlerinin iine bakarak sevgiyasasn dile getirir: "Ben kimim ki yarglayaym.Bu seninle Tanr arasndadr. Eer yanl olduunufarkedip, bir daha yapmazsan balanrsn." Kadnsa'nn yannda kalr ve onun en yaknlarndan biriolur. te sevginin dntrc kimyas budur: "Birhayat kadnn amurundan bir azizenin heykelinikarr!.."

Gerek sevgi; sayg, emek, sabr, affedicilik,vericilik, hogr, fedkarlk gibi erdemleri barn-da tar. Sevginin alm btn bu deerleri degndeme getirir. In yedi renk iinde belirmesigibi, sevgi de yedi ayr erdem iinde kendi gzelyzlerini gsterir. Sevginin her grnts, Gnemisali insann iini str ve aydnlatr. Dahas,iimizdeki tanrsal teli titretirir.

20. yzyln ortalarnda, Anadolu'nun ortayerinde kendi hallerinde bir kar koca yaamak-

tadrlar. Adam grme engellidir. Ama bundan hiyaknmaz. Sazyla, szyle avutur kendini. Elininerdii her yere de aa dikerek topra yeillendirirve glendirir. Kars ve ocuklar ile geinip git-mektedirler. Derken gnlerden bir gn kars baka

bir adama gnln kaptrr, sevdalanr. Koca bunugrmez, ama hisseder. Eine hissettiini bellietmez. Kadn bir gece sevdii adama kamayakarar verir. Yavuklusu onu bir aacn veya 'oaacn' altnda beklemektedir. Birlikte kap, kim-senin onlar gremeyecei bir yerde yeni bir yaamkuracaklardr. Kadn gecenin ortasnda, kocasnnuyuduuna iyice emin olduunda, usulca yataktan

kalkar. En yeni elbisesini ve ayakkablarn giyer.Sessizce evden kar, a ile buluur ve nefesnefese kamaya koyulurlar. Biraz soluklanmak iinmola verdiklerinde, kadn ayan skan ayakkabykarr, eliyle iini yoklar. Bir de ne grsn?Ayakkabnn tabanndaki derinin altnda bir tomarkat para vardr. Kadn bu parann buraya neredengelebileceini dnr ve gzleri yaarr.

Evde kalan kocas, karsnn onu terk edeceininfarkndadr. Bundan dolay egosuna uyarak kzpkprmez. Yzne vurup utandrmaya da yana-maz. Karsn zgr brakarak yle dnr: "Bukadn yllarca bana hizmet etti. Yemeimi piirdi,amarlarm ykad, ocuklarm bytt. Benimkadnm, gzm, hayat arkadam oldu. Ksacas

bana ok emei ve hakk geti. Bugne dek birik-tirdiim parann bir ksmn onun ayakkabsnniine yerletireyim de, gidecei yerde, yaban eldenamerde muhta olmasn."

Bu gzel dncesini uygulayarak bir insanlkrnei verir.Anadolu'da yetien, o kltrle yorulan

bu adam kim? Hepimizin tand, bildii, sazyla,szyle, tertemiz zyle k Veysel!

Her ay drt be kadnn ei veya ailesi tarafndanldrld lkemizde k Veysel bir ant gibi

karmzda duruyor ve gnl gzyle bizlere bak-yor. Ve onun ahsnda gerek sevgi, balayc,verici, feda edici yzyle bizlere glmsyor

7/21/2019 1203Dergi

17/52

Nilgn Sarar'dan bugne kadarki en etkili enerji ifa sistemi

TUNE (Ayar), dnya ile ayn anda Trkiye'de!

Ailenize, arkadalarnza ve evrenize ifa m vermek istiyorsunuz?

Yaamnz gelitirmek ve iyiletirmek mi istiyorsunuz?

Hastalk ve rahatszlklarnzdan arnmak m istiyorsunuz?

Daha fazla bir eyler olmas gerekli diyor ve yeni deneyimlere

aksanz

TUNE seminerinekatlmanzn tam zaman!

TUNE- Ayar seminerleri, enerji ile ifalandrma konusundabugne kadar okuduunuz, uyguladnz, bildiiniz, ve grdnz

ok eyin tesinde gerekleen, inanlmaz etkisiyle artacak ve

ifa konusunda size bambaka bir kapy aacak.

TUNE Nedir?Doadaki en mkemmel organizma, insandr. Ancak zamanla

ve yaamn getirdikleriyle, bu mkemmel mekanizmann ayar

bozulabilir... TUNE(Ayar), evrenin sonsuz enerjisi ile insan bedeninin

mkemmel uyumunu standart hale getirmeyi salayan benzersiz bir

ifa sistemidir.

Vcudumuzda bulunan ve bizi evrenin tm enerjisine balayan

-insanln yaradl ve evriminden buyana geen binlerce yllksrete koptuumuz- aksiatonal hatlar (meridyen hatlar da denir)

kusursuz bir biimde onarr.

ifa srecinde salad titreim dzeylerini ve frekanslarn

ayarlayarak yeni hatlar devreye sokar.. Enerji ileten bu hatlar, daha

nce saladklar balantlara ek olarak , bilgiyi ve sesi de tar.

TUNE mevcut hatlarda ayarlama yaparak aktive ettii evren-insan

btnlemesi yannda yeni oluturduu enerji hatlaryla, enerji,

luminal k be bilginin alveriine olanak tanr. TUNE ifa sistemi

ile yeniden ayarlanan DNA kodlar, hcreler, organlar ve kemikler

asl sonsuz kaynakla iletiime geer ve evrendeki hatlar, bedendeki

hatlara uyumlar. Liflerle yeniden birleimi gerekleir. Bu, yenilenme

ve iyileme demektir.

TUNE SeminerleriSize ne yarar salar?TUNE'un temel hedefi, bedeninizi ve ruhunuzu glendirerek, yaama

kar olabilecek en gl ekilde durmanz salamaktr.

TUNE seminerine katlm ve bilgi iin :

Glbeyaz Altun 0533 360 90 76 - 0212 287 70 83info@tunetolife.com www.tunetolife.comTUNE seminerine katln enerjinin tesinde bir iyileme yaayn !

Seminer katlmc says snrldr.

Nilgn Sarar Kimdir?

"TUNE (Ayar) Seminerlerini Trkiye'yetayan Nilgn Sarar, 25 yldr enerji,ifa ve aydnlanma zerine almalaryapmaktadr. Enerji almalarna 1987'deBerlin'de "Maharashi TransandantalMeditasyon" ile balad. 1992 ylndaReiki usta eitmeni oldu. 2000 ylndaAlmanya-Berlin'de Clinic HypnosisPractitioner (Klinik Hipnoz

Uygulaycl) ve Amerika BirleikDevletleri - New Hamphire eyaletindeKRYON ekibinden Peggy PhnixDubro'dan EMF Balancing Technique(Elektro Manyetik Alan DengelemeTeknii) usta eitmeni, 2001'de AmerikaBirleik Devletleri -Hartford eyaletindeVieanna Stibal'dan Theta Healing & DNAActivation (Teta ifas ve DNAAktivasyonu) eitmeni, 2002 ylndaFransa-Paris'te Eric Pearl'denThe Reconnection (Tekrar Balant)ortak eitmeni, 2005 ylnda da Richard

Bandler'dan Neuro LinguisticProgramming NLP (Nro LinguistikProgramlama) lisansl eitmensertifikalarn ald. The Reconnection(Tekrar Balant) ile ulusal ve uluslararas

platformda yzlerce kiiye eitmenlik veseans yaparak ifa datan Nilgn Sarar,uzun yllar bu seminerlerin Trkiyetemsilciliini baaryla yrttkten sonra2011 yl sonlarnda, edindii byk bilgi

birikimini yanstarak gelitirdii vebugne kadarki en etkili ifa yntemiolarak tanmlad TUNE - Ayar

seminerlerini dnya ile ayn andaTrkiye'de hayata geirdi. Almanya-Berlin'de ikamet eden Nilgn SARAR,TUNE Seminerlerini Trke, ngilizce veAlmanca dillerinde gerekletirmektedir.

7/21/2019 1203Dergi

18/52

SEVG DNYASI16

Reenkarnasyon dncesinin, eitli zaman-larda, yer yer btn dinlerde ve eitli dnceakmlarnda ortaya ktndan geen saymzdasz etmitik.

Dnyaya defalarca gelip gitme inannngemiine bakacak olursak, bu konunun yazlkaytlarda ilk ortaya knn, sa'dan 800 il

600 yl ncesinde, Hindistan'da Hinduizm'in eneski belgelerinden "Upaniad"larda olduunugrrz.

Hinduizm dncesine gre, kendisi lmszolan insan ruhu, bedenin lmnden sonrayeniden doarak baka bir insan veya hayvan

bedeninde yeniden yaar. Bunun nasl bir yaamolacan, bir nceki yaamnda yaptklar, yani"karma"s tayin eder. lmsz olan ruhu Atman,insan varlnn zn tekil eden Jiva ile birlik-te, hep yeniden, yeni yaamlara enkarne olurlar.

yi bir karma ile teki leme geen ruh, cennetgibi tarif edilen yerlerde, kt bir karma ile lenise, cehennem misali katmanlarda, kt karmas

Karma ve Reenkarnasyon - II

DinlerdeReenkarnasyona BakDerleyen: Zhal Voigt

7/21/2019 1203Dergi

19/52

SEVG DNYASI17

tkeninceye kadar kalrlar, sonunda yenidendomak iin. Bu zincirin krlmas, ancak ruhunevrensel ruh iinde, yani "Brahman" da tabiricaizse erimesiyle mmkndr. Bunun iin, yaniSamsara denilen dou-lm-yeniden douhalkasn krabilmek iin, eitli Hinduistgrler, eitli yollar ileri srerler. Bilgi yolu,davran yolu, sevgi yolu gibi. eitli yogaalmalar ve meditasyon da bu yollardandr.Dua ve Tanr'nn merhametine bina eden Hindugrleri de vardr.

Budizm de reenkarnasyon ve karma retileri

zerine kurulu olduu halde, birka noktadaHinduizm'den farkllklar gsterir. Bunlarn ennemlisi, insan ruhunun konumu zerinedir.Hinduizm bir bedenden dierine seyahat eden vedevamllk arz eden lmsz bir ruhu kabul ederama Budizm'de, her insann ruhunun bamsz-l ve bireysellii n plandadr. Budizm'e gre,reenkarnasyonlar boyunca devam eden deimez

bir ruh yoktur, ancak fiziki ve ruhsal birimlerden

oluan deiken bir "ben" vardr. O zaman "biryaamdan dierine seyahat eden nedir?" eklin-deki bir sorunun cevabn da Budizm yleverir: Bu karmann nabz atlardr, birtakmdnce yaplardr, bunlar birbiri ardndangelen yaamlar birbirlerine balarlar. Budnce yle bir misalle de aklanr: Benliiyanan bir mum olarak tasavvur edin. Bu mumtam sonuna kadar eridiinde ve alev snmeyeyz tuttuunda, bu alevle yeni bir mum yaklr.Alev kalcdr, yeni mum ise yeni bir insandr.

Budizm ve Hinduizm'i bu yazda yalnzcareenkarnasyon asndan incelediimizden, dahaderine inmeden, bu alandaki birka farklldaha sralayarak, reenkarnasyonun gemiikonusuna devam edeceiz.

Hinduizmin reenkarnasyon hedefinde

Brahman'a ulamak ve onunla bir olmak vardr.Brahman her eyi var etmi olan ve herey olanevrensel ruhtur. Budizm ise yeniden doular

zincirini krarak "aydnlanma"nn, yani"Nirvana" ya varmann "hi"lie erimekolduunu kabul eder. Bir baka farkllk da Tanrkavramndadr. Hinduizm eitli tanrlar kabuleder. Budizm'in kurucusu Buda ise, retilerini

bir Tanr'dan aldn hibir zaman ilerisrmemitir ve aydnlanmaya meditasyon vedoa yoluyla ulatnn altn izmitir. Budizmmutlak otoriteyi reddeder ve insann kendisorumluluunu ne karr. Her iki din arasn-daki mhim farkllklardan biri de Hinduizminkast sistemini kabul etmesi, Budizm'de byle bireyin olmamasdr. Hinduizm'de reenkarnasyon

yoluyla, kast sisteminin kesin snrlar alabiliryani bir baka hayatta daha st veya daha alt birkast iinde domak olana vardr.

Yahudilik'te reenkarnasyon dncesi,gemii M.S. 1 yzylda yaam olan hahamJochanan ben Sakkai'ye kadar uzanan mistik birYahudi gelenei olan "Kabala" da grlyor."Gilgul" ad verilen yeniden dou konusu

"Sefer ha-Bahir" (Aydnlanma Kitab) deanlatlyor. Ayrca muhafakazar Yahudi toplu-luu Hasidikler (Chassidim) de reenkarnasyonainanyorlar ve dua kitaplar olan "Siddur" da,gemi yaamlarnda iledikleri gnahlarn

balanmasn isteyen dualar var.

Hristiyanlk reenkarnasyonu resmen kabuletmiyor ama ilk Hristiyanlarda bu dnceninhi de yabanc olmad biliniyor. Biroklarnagre, ilk Hristiyanlarca kabul edilen reenkar-nasyon ve karma dncesi, kilise ileri gelenle-rince sonradan dinin kapsam dna itilmi. lkHristiyanlardan olan ve reenkarnasyona inananGnostisizm ( Bilenler) tarikat M.S. 325'deznik'te toplanan Konsil'de kilise ileri gelenleritarafndan dlanm ve yine iddialara gre, bukonuyla ilgili blmler de o zaman ncil'denkarlm. sveli reenkarnasyon terapisti Jan

Erik Sigdell "Reenkarnasyon, Hristiyanlk veDoma" adl eserinde bu konuyu etraflca elealyor. Burada anlatldna gre, kilise ileri

7/21/2019 1203Dergi

20/52

SEVG DNYASI18

gelenleri, reenkarnasyon dncesini, insanlarnkyamet gnnde bedenleriyle dirilecei dog-masna aykr bulduklar iin dini kaytlardantamamen yokediyorlar. Gnostisizm buna ramenyaamaya devam ediyor ve daha sonra Fransa'daCatharism olarak ortaya kyor. Hristiyanlnilk esaslarna gre yaayan bu insanlar, kendi-lerini "Gerek Hristiyanlar" olarak tanmlyor-lar. Zamanla halk iindeki poplerlii artan venfuzu kuvvetlenen Catharistler, kilise tarafn-dan rakip olarak grlmeye balanyor. 13.yzylda, o zamanlarn birbiri ardndan tahtakan Fransa Krallar ve ardarda gelen Papalarn

ibirliiyle ve Engizisyonun yardmyla, kairolduklar gerekesiyle yllarca takibata uruyorve sonunda byk bir hal seferi dzenlenerektek tek takip ediliyor, ldrlyor, yaklyor veyok ediliyorlar.

slm dini de, Hristiyanlk gibi, resmi olarakreenkarnasyonu reddeder. Defalarca dnyayagelip gitme dncesi, kyamet gnnde dirilme

dncesine aykrdr. Ama slm iinde de,eitli akmlarda reenkarnasyonun izlerine rast-lanr. slm dini snrlar iinde reenkarnasyon-dan sz edildiini syleyenler, bu dncelerinigenelde, Bakara Suresi 29. ayete ve Al-i mranSuresi, 28. ayete dayandrrlar.

Bakara Suresi: " (Ey insanlar) Siz Allah'n(dediklerini) nasl inkr edersiniz ki, siz l idi-niz, O sizi diriltti, sonra sizi ldrecek , sonrasizi tekrar diriltecek ve sonunda O'na dndrle-ceksiniz. "

Al- mran Suresi: (Allah' kastederek)"Geceyi gndze, gndz geceye geirirsin,diriyi lden, ly diriden karrsn.Dilediine hesapsz rzk verirsin."

slm'da Tasavvuf, bir anlatma gre, insan

aklyla eriilemeyen gereklere sezgi yoluylaulamaya almak eklinde tantlmaktadr.Tasavvuf'ta yeniden dnyaya gelme olayna

iaret edenler iinde en bilineni de Mevlna' dr.rnein aadaki iirinde Mevlna'nn, ruhunseyahatini aka ve anlalr biimde dilegetirdiini gryoruz.

"Ben cemadattan idim, ldm,yetien, gelien bir varlk, nebat oldum

Nebat iken ldm, hayvan suretinde zuhurettim

Hayvanlktan da getim. Hayvanken de ldmde insan oldum.

Artk lp de yok olmaktan niin korkaym?Bir hamle daha edeyim,

nsan iken de leyim de melekler leminegeip, kol kanat aaym."

Yine slm dinine bal olan, smaililer,Drziler, Nusayriler, ran'da baz ii frkalar,Alevi ve Bektailer gibi baka inan ve tarikat-larda da tenash ad verilen reenkarnasyondncesinin yaad ileri srlr.

Antik adan Gnmze Reenkarnasyon

Dnya yzndeki byk dinlerin reenkarnas-yona bakna ksaca gz attktan sonra, bir deiinde reenkarnasyonu barndran dnce akm-larndan bazlarna yine ksaca deinelim:

Tarihte yazl ilk kaytlara M.. 476'da,Yunanl air Pindar'n eserlerinde rastlanyor. 6.yzylda yaam olan Pitagor da, bu dncenin

babas olarak bilinir. Aslnda reenkarnasyondncesi herhalde daha da eskidir ve yazlkaytlara gemeden nce uzun zamanlar kulak-tan kulaa aktarlan bir bilgi olarak dolamtr.Yine Yunan filozoflarndan Empedokles veEflatun da reenkarnasyona retilerinde yer ver-milerdir. Yunan filozoflarnn konuya dou din-lerinden farkl olarak baknda, hedefin yaam-daki kt davranlarn iyiliklere dntrlmesi

yer alr. "lahi Komedi"nin yazar Romal airVirgil de eserlerinde konuya deinir.

7/21/2019 1203Dergi

21/52

SEVG DNYASI19

Kuzey Avrupa'da yaam olan Keltler'in deruhlarn bedenden bedene geiine inandklarn-dan, Roma mparatoru Jl Sezar "GalyaSavalar" adl eserinde bahseder.

Bizans mparatorluu'nun son zamanlarndayaam olan Filozof Plethon da dnyayadefalarca gelip gitmeye inanyor ve bunusavunuyordu. Bu konudaki kaytlar lmndensonra yakld.

1600 senesinde Roma'da Engizisyon tarafn-dan kafir olduu gerekesiyle yaklan papaz ve

filozof Giordano Bruno da reenkarnasyondncesine inananlardan biriydi.

18.yzylda yaam olan Alman air ve yazarGotthold Epfraim Lessing reenkarnasyon dn-cesini doru bulduunu akladnda byk ilgiekti. Dnyaya geli gidilerin insan bedenindeolduunu ve insan cinsinin eitimi iin olduu-nu savunuyor ama hayvan olarak dnyaya

gelmeyi reddediyordu. Konu 19. yzylda da,Reenkarnasyona inananlar kervanna Goethe,Hebbel , Heinrich Heine, George Sand gibi nlisimleri de katarak tartlmaya devam etti.

Reenkarnasyon dncesine, yine 19. yzyl-da yaam olan Alman Filozof ArthurSchopenhauer yazd eserler ve Kant veEflatun'un grlerini Hinduizm ve Budizm'leharmanlayarak ortaya koyduu grleri ile

byk apta destek oldu. Ona gre yenidendoan ey, bireyin uur altndaki iradesidir ve buunsur her yeni yaamda yeni bir akl edinir.

Bugn, gnmzde bat dnyasnda bilinen,deneyli Reenkarnasyon anlaynn babasolarak, 1857'de "Ruhlar Kitab" adl eseri ilkdefa yaymlanm olan, Fransz doktor vespiritalisti Allan Kardec gsterilmektedir.

Reenkarnasyon dncesini gelitiren vesalamlatran bir baka akm da, 1857'de kurul-mu olan Teozofi Cemiyeti olmutur.

Kurucularndan Helene Petrovna Blavatsky,yazd kitaplarda konuyu ilemi, dnyaya geligidilerin amac olarak "Nirvana" deil, eitli

bedenlenmeler iinde insan ruhunun gelimesinigstermitir. Teozofi daha sonra, tm Avrupa'dageni yank uyandran bir baka akm,Avusturya'l filozof Rudolf Steiner tarafndankurulmu olan ve bugn de genileyerek var-ln devam ettiren Anthroposophie(Antropozoflar) hareketini dourmutur.

Bylece 19. yzylda, zellikle ABD'de bykbir ivme kazanan Reenkarnasyon konusunu,

1953'de balatt aratrmalarla daha byk birkitleye tayan da Kanada'l Psikiyatr IanStevenson olmutur. Ian Stevenson, zelliklegemi hayatlarn hatrlayan ocuklar zerindeyapt aratrmalarla tannr. Bu ocuklarn

bedenlerinde, gemi yaamlarnda geirdiklerieitli deneyimlerin, hastalk veya kazalarnizlerinin bulunmas da, olaylara olan ilgiyi dahada arttrmtr.

Reenkarnasyonu kabul eden akm ve gr-lerde de eitli farkllklar bulunur. Bazlar bitkiseviyesinden balayarak, hayvan ve sonra insanevresine geildiini dnr, bazlar ncekievreleri reddeder. Bazlar bu silsilenin yalnzcatek ynl olduu kansndayken, bazlar da, birsafhadan bir dier safhaya geiin her zamanmmkn olduunu kabul eder. Szn burasnda,"gerek"le ilgili olarak anlatlagelen, grmeyen-lerle filin yksn anmsamamak olanaksz.Hani yaamlarnda hi fil grmemi birka kii,gzleri balanarak bir filin yanna getirilmilerve sonra elleriyle dokunduklar eyi anlatmalaristenmi. Hortumu tutan, fil uzun yuvarlak borugibi bir eydir; kuyruu tutan, kk hareketli

bir eydir; dileri tutan, sert kocaman, uzun,kvrk bir eydir demi. Dokunduklar ey aynivarlk olduu halde, her biri filin baka bir

yerine dokunduundan ve kendi asndan tarifettiinden, tarifler birbirinden tamamen farklkm sonuta.

7/21/2019 1203Dergi

22/52

SEVG DNYASI20

Gerein ok ynl ve ok byk olduunu,bizim ise insan olarak aklmzn veanlaymzn snrlar bulunduunu gz nndetutmay yelersek, reenkarnasyon gibi, kapsamok geni ve derin olan bir konuda daha ziyadeesnek kalmann, kendimize duvarlar ve engellerkoymadan dnmeye almann faydas ola-ca aktr. Tabii ki bunu yaparken de, fantezidnyasna kaymamaya, ayaklarmzn altndakizemini de kaybetmemeye almalyz. Bu birdenge meselesidir. Her insan da kendi dengesinikorumaktan kendisi sorumludur. Gereini,gerei kaybetmeden gitgide geniletebilen, k-

t ebedi ve ezeli rencilik yolunda mutlakakazanl olacaktr.

Reenkarnasyon ile Terapi

19. yzylda patlama yapan Reenkarnasyondncesi, dnyann hemen her kesinde bukonuyla ilgilenen aratrmaclarn artmasyla,deneysel bir aratrma ekline dnt. Geen

saymzda yaamndan ve yaptklarndan ksacasz ettiimiz Alman aratrmac ThorwaldDethlefsen'in (1946-2010) yapt hipnotizma ileekminezi (ruhsal geri gtrme) deneylerindenikisinin protokollerinden bir ksmn, hemdefalarca dnyaya gelip gitmeyi, hem de gemihayatlara yaplan ruhsal yolculuun nasl birtedavi arac olabileceini gstermesi asndanaaya alyoruz.

lk Deney

Dethlefsen'in ilk deneydeki hastas,Nurnberg'li 28 yandaki Bayan nge.Depresyonlar, sebepsiz korkular var. Yalnzevden kamyor, karsa eve dnemiyor, sokak-ta herkesten korkuyor. zellikle kadnlara karnefret hissediyor. Hamile kadnlar dvmekistiyor ve onlarn katil olduunu dnyor.

Aynaya bakamyor, yllardr berbere gitmiyor.Neden olduunu bilmeden, yakalanmaktankorkuyor, gnahtan sz ediyor.

(Bu oturumda nge, Hristiyanlarn takibataurad ilk yllarda, Roma'da Hristiyanlkabul etmi bir ailenin gen kz olarak yaadzamana gitmi durumda.)

"Dethlefsen- ok rahat ve sakinsin. Anlatneler oluyor.

nge- Korkuyorum.D-imdi hibir ey hissetmeyeceksin.

Yalnzca seyrediyorsun. Derin nefes al ve banagrdklerini anlat.

-imdi odun topluyorlar ve yerletiriyorlar.Hemen yakmyorlar, beklememiz gerek, gk

kzllancaya kadar. Ama bana artk etki etmi-yor, nk....

D- Devam et... - Ben gidiyorum... kendimden

gidiyorum...uzaklayorum...D - Kendinden mi uzaklayorsun? - Evet... uzaklayorum..D - Baka bir ey gryor musun? - Bilmem, hayr...Ama gzel...Evet, nk

bedenlerimizi gryorum...hepsini..Artk hibirey ac vermiyor...ve gzel...D - imdi ne hissediyorsun? - Kayar gibi...hep daha uzaa... Bu ses...

dnyay saryor...Bu zgrlk..Farkediyorum..Her ey ve hibir ey oluyorum...buradaym...

D -Ne dedin? - Buradaym ve oradaym..Ben, kendimden

dar kam bir eyim..imdi gerek ve terte-mizim..imdi "ben"im...Muazzam bir ey..Evet"ben"im..Ama grlr, duyulur, hissedilir birey deil..ama "ben"im.. imdi geri ekiyorumkendimi..

D -Nereye? - Bilmiyorum.. Her ey mzik..Bilmiyorum,

bir ad yok...ama gzel..Bekliyorum..Bir eyibekliyorum.. bir eyin katlatn hissediyo-rum.. helezoni...

D - Peki.. Ama imdi zamanda daha ileriye

gidiyoruz. Hep ileri.. Yzyllar birbirini takipediyor. 900 senesine geliyoruz.

- Evet, imdi bir bedene giriyorum. O kadar

7/21/2019 1203Dergi

23/52

SEVG DNYASI21

ok dnemeleri var ki..ieride oluncaya kadar..Yaam kaar gibi.. acaba yaam kayor mu?Bilmem.. Hava..

D- Hayr hava gitmiyor... Douyorsun.. - Evet, bu ho... imdi biliyorum...D -Ne biliyorsun? - nsan olacam...Biliyorum... imdi insan

olmak balyor...D - Derin bir huzur iini kaplyor..

Korkmuyorsun.. - Evet, yle, biliyorum...D -Ne hissediyorsun? - Huzur... huzur...Okyanuslar gibi, dnyay

kaplyor..yle bir his..Anlatlmaz..gerektengzel...(glyor)"

(Bu oturumda , yaklma olayn yenidenyaayan nge'nin, buraya yer meselesindendolay alamadmz daha nceki ve sonrakioturumlarda, erkek kardeini zehirleyerekldrd ve bu yzden bir mahkeme tarafndanmahkum edilerek yakld ortaya kar. Bunu

bir Roma'l askerin kendisini kandrmas sonucu,

erkek kardeinin, Hristiyan olduklarn ihbareden kii olduuna inandndan yapmtr. Buyzden annesi ve babas Romallar tarafndansrklenip ldrlmtr. nge yaptnn yan-lln son anda anlar ama baka kadnlarla bir-likte yaklmaktan kurtulamaz. Gemiindeki buolay, depresyonlarnn, korkularnn, gnah veyakalanma dncelerinin, kadnlardan ve zel-likle kendisinden nefret etmesinin sebebidir.)

kinci Deney

(Bu deneydeki kii, Reenkarnasyon olaynmerak eden ve kendisinde ilemeyeceineinanan bir gazeteci hanm. Geriyegtrldnde ortaya kan ilk gemiyaamnda, Neuenbrook isimli bir kydeyaayan bir kz ocuudur.)

Dethlefsen - Adn ne?

Person: Anna.D - Baka?P - Schwenzer

D - Heceleyebilir misin?P - Tabii. Yoksa babam da kzar. Babam

retmen.D - Bu kyde mi?P - Evet.D - Babann ad ne?P - Schwenzer.D - Baka?P - Johann.D - Ve annenin?P - Anna.D - Ve senin de adn Anna?P - Hmm.

D -Ne olacaksn byynce?P - retmen.D - imdi ka yandasn?P - On rt.D -Ne zaman dodun?P - lkbaharda.D - Tam bilmiyor musun?P - Biliyorum. 17 Nisan'da.D - Hangi senede?

P - 1832."(Anna isimli kz zamanda bir yl daha ileriyegtrldnde u konumalar geiyor) :

D -Ne yapyorsun?P - ok ktym.D -Neden?P - Nereye gideceimi bilmiyorum.D -Neden?P - Aryorum.D -Ne aryorsun, yeni bir i mi? (Anna o

zamana kadar bir evde temizlikte almakta)P - Hayr, nereye gidebileceimi. Orada bir ev

var.D - Annenle babann yanna gidemez misin?P - Bilmemeleri gerek.D -Neyi?P - ocuum olacak.D -Neden eski iinde kalmadn?P - Beni orada istemediler.

D - Nerede uyuyorsun imdi?P - Sokakta.D - ocuk kimden?

7/21/2019 1203Dergi

24/52

SEVG DNYASI22

P - Syleyemem.D -Neden syleyemezsin?P - O kimseye syleme dedi, artk istemiyo-

rum.D -Ne istemiyorsun?P - (Derin i ekmeler) Str'e gideceim.

(Str dedii bir nehir)D - Ne yapmak istiyorsun?P - Nehire gireceim.D - Hangi senedeyiz?P - 1849.D - Hangi ayda?P - Zannederim Mays, 14. Mays.

D - Ka aylk hamilesin?P - Bilmiyorum."(Daha sonraki konumalar da yle):D - Akam m, sabah m?P - Sabah.D- Sonra?P - Nehre giriyorum.D -Ne hissediyorsun?P - Huzur...

D - Korkmuyor musun?P - Hayr, sadece huzur istiyorum.D- imdi ne hissediyorsun?P - Gzel...hafif.....D -Neredesin?P - Evde.D -Nerede?P - Her zaman oturduum evde. Ama onlar

beni gremiyorlar.D -Ne gryorsun?P - Her eyi.. Annem "Ne ayp, ne ayp" diye

syleniyor.D - Anneni grp duyarken ne hissediyorsun?P - Hmm, biraz zgnm.D - Baban ne diyor?P - Hibir ey.. zgn...D - ldn biliyorlar m?P - Ama ben lmedim ki.D - Peki ne oldun?

P - Ben hl buradaym."( Anna'nn, bedenini terkettii halde kendisini

yaam dolu hissetmesi ve lm szn kendi-

sine yaktramamas, br leme yeni gemibir varln ruh halini aksettiriyor.)

Gazeteci hanmla baka gnlerde yaplan otu-rumlarda da, Anna yine ayn tarihler ve aynolaylarla ortaya kyor. ntihar olayn, dahance de olduu gibi yine aynen yayor. Yanimspet ilimin artlarndan olan tekrarlanandeneylerde ayn sonularn ortaya kmas, budeneylerde de gerekleiyor. ThorwaldDethlefsen, reenkarnasyonu terapi iin nasl kul-landn yle anlatyor:

"Terapiye balarken, hastaln veya arzannbelirtilerini ne ekip, hastann hipnoz iinde bubelirtilerdeki duygusal ierii yaamasn sala-rm. Ortaya kan duygu, bir eit krmz hatolarak bana klavuz olur. Hastann zaman iinde

bu duygu boyunca geriye gitmesini ve bu duy-gunun ortaya kt yerlerde durmasn isterim.Bu ekilde hasta, gemiinde hep bu duygununortaya kt olaylar bana gsterir." Dethlfsen,

insanlarn kendilerine travma yapm olan olay-larn kendisini unutabileceini veya bastrabile-ceini, ama o travmann yaratt duygulardankurtulamayacan sylyor:

"Bir olayn ans bastrlabilir ama o olayn hisyn ortadan kaldrlamaz. Bu duygu, olaynhafzadan silinmesinden sonra bile, serbestolarak varolmaya devam eder ve daha sonraki

bir frsatta, bastrlm olaya benzeyen baka birolaya ve duruma aksettirilir. Bylece belirtihalinde ortaya kar. Terapinin amac, bu gidiigeri evirmektir. Yani unutulmu veya bast-rlm olay tekrar bilince getirmektir. Bundamuvaffak olunursa, belirti ortadan kaybolur.nk hasta, belirtinin aslnda oktan gemi

bir olaya ait olduunun bilincine varacak veonun baka yeni bir olayda olan aksini yok ede-cektir. Psikanaliz metodlarnn da yapt budur.

Bu metodlar, krmz hat olarak benzer kavram-lar veya ryalar kullanmak eklinde olabilir."

Gelecek saymzda konuya devam edeceiz.

7/21/2019 1203Dergi

25/52

23SEVG DNYASI

Trk Edebiyat tarihinde Yunus Emre'yi cid-

diyetle aratrarak "Trk Edebiyatnda lkMutasavvflar, st. 1918" adl almasyla tan-tan Ord. Prof. Fuat Kprl olmutur.

Kprl'nn at yol onun rencilerinden

olan Abdlkadir nan ve Abdlbaki Glpnarlile devam etmitir. Yunus Emre Trk dili ileeserler veren tasavvuf edebiyatnn ilk byk

Yunus EmreHayat ve Felsefesi -IIDerleyen: Nihal Grsoy

Geen saymzda hayatna vefelsefesine dair baz grlerine yerverdiimiz Yunus Emre, slm-tasavvuf

gelenei iinde yetimi ve onun enyksek seviyelerine erimi bir velidir.

oumuz Yunus'u bir ozan olarak tanrve severiz, oysa ki onunlmezliini salayan en byk unsur,

felsefesi ve varla bakdr.

Biz burada onun asrlar aandncelerinin bir ksmna ksacadeinebileceiz. Onu daha iyianlayabilmek iin, iinde yetitiitasavvuf gelenei ve kklerinden deilgili balklar altnda ksaca szedeceiz. zellikle varlk, varolu,

birlik, bilgi kuram, zgrlk ve insanndeeri konularnda kendine zggrlerini ifade etmeye alacaz.

7/21/2019 1203Dergi

26/52

SEVG

24

airidir. iirleri sehl-i mmteni denilen, herkesinsyleyemeyecei bir aklk ve kolaylkla dilegetirilmitir. slam tasavvufu Yunus'un btniirlerini kapsayan dnce ve yaama biimidirYunus'un eserlerinden onun mmi olmadnaksine edebi bilgilere, Hint-ran-Yunan mitoloji-lerine, Kuran- Kerim, hadis ve dier slamilimlere sahip bulunduunu gryoruz.

slam tasavvufu edebiyatnn en nemli zel-liklerinden biri iirler yoluyla slam retisinihalka ulatrm ve paylam olmasdr. YunusEmre'nin dizelerindeki aklk, sadelik, dile

hakimiyet, samimiyet, lirizmle btnleerekalara damgasn vurmu, sonraki yllardayetien tm tasavvuf ve tarikat airleri onunetkisinde kalmlar, fikri ve edebi ahsiyetlerinionun dnceleri ve iirleriyle yourarak biim-lendirmilerdir. iirlerinde o kadar yaln vesamimi bir biimde Hak'ka ve hakikateynelmitir ki, gnller byle bir ifadeye ilgisizkalamamlardr. stelik halkn z dilini ve halk

iirinin lsn kullanm olmas dizelerininAnadolu'yu kolayca Yunus'un rengine boya-masn salamtr.

YUNUS EMRE FELSEFESNDETASAVVUF

Tasavvuf ve Tasavvuf kltr yle kolayca veksaca anlatlabilecek bir mistik kuram deildir.Kendine zg bir dnce biimi ve slbuvardr. Bu nedenle ou zaman tasavvuf ehliinsanlar zamanlarnn elit ortamlarndan k-mlardr. Temellerinin Eflatun'da (Platon) aran-mas gereken Tasavvuf felsefesine gre evrentek bir varlktr. Tasavvuf, Tanr'nn birliini veevrenin oluunu "Varlk Birlii" (Vahdet-iVcut) anlayyla aklayan dini ve felsefigrtr. Yaratlan, Yaratcdan meydanagelmitir. Kaynak ve z Yaratan'dr. kisi birdir

bir anlamda. Yunus Emre'nin iirlerinde budnce biiminin derin izlerini grmekmmkndr.

On sekiz bin alemin cm-lesi Bir iinde

Kimse yok Bir'den ayruk,sylenir Bir iinde...

Cmle bir onu Birler, cmle onagiderler

Cmle dil onu syler, her birdeiim iinde...

Tasavvuf ayrca insann Tanr ile, insannbaka insanlarla, insann kendisiyle ilikilerinide bir btn iinde grm ve aklamtr.Giderek, toplum hayatyla kaynam, bir duyu,

dn ve inan sistemi olarak kuram-latrlmtr. slamiyet'ten sonra VII. yzyldaAraplar tarafndan kurulan ilk tekkeyle birlikte,ran'l ve Trk dnrler tarafndan gelitir-ilmitir. "Allah' nasl bilebiliriz? nsan nedir?Yaratl nasl gereklemitir? nsann dnyada-ki yaamnn anlam ve amac nedir? Varln

balangc ve sonu nedir?" gibi fizik tesi soru-lara cevap arayan Tasavvuf Felsefesi slam'n

kabulnden sonra Kuran'n altnda hzla yolalmaya balam, Hallac- Mansur, Senai, Attar,Cneyd-i Badad-i gibi byk stadlarn al-malaryla yeni dnce ve grlerle beslen-mitir. Mevlna Celalleddin-i Rumi, tasavvufdncesiyle tarikat anlayn birletirmi,Mevlevilik tarikatnn temellerini atmtr. XII.Yzyln ortalarna kadar sren ve yava gelientekkelerle onlara bal kurumlar bu yzylnortalarna doru hzla bymeye balam,Anadolu'da Hac Bekta- Veli, Bektaitarikatnn kurucusu olmu, giderek drt yzkadar tarikat kurulmu, bylece tasavvuf, tekkeretisi nitelii kazanmtr. Byk Tasavvufdnrlerinin duygu, dnce ve inanlarntekkelerde daha ok iirle dile getirmeleri yoluy-la etkin ve youn bir tasavvuf edebiyat olu-mutur. Tasavvuf felsefesi slam lkelerinde

bilim, edebiyat, mzik ve dans zerinde ok

etkili olu bu ilim ve sanat dallar Allah'a ula-mann baka bir yolu olarak kullanlmtr.

7/21/2019 1203Dergi

27/52

25SEVG DNYASI

Tasavvuf ehline greTanr, kendi vasflarndan

olan ak ve sevgiyle evrenimeydana getirmitir. Onun iin

ak, Tanr'ya has bir niteliktir. Ak,Tanr'nn simgesidir, srrdr. O nedenleTanr'ya korku duyarak veya faydaumarak deil sevgiyle akla yaklal-maldr. Tasavvuf dncesinin en

gl ve en etkin taraf da budur.

Yunus Emre de kendisini bu ak ile O'naadam, dnyann ve ahiretin beklentilerinden

arnm tm varln akla yourmutur.

Aadaki satrlarda bu arayn ve adan-mln youn duygularla dile getirildiinigryoruz.

Ne varla sevinrem ne yoklua yirinremAkn ile avunuram bana seni gerek seniAkn aklar ldrr ak denizine daldurur

Tecelliyile doldurur bana seni gerek seniAkn arabndan iem Mecnun olup daadem

Sensin dn- gn endiem bana seni gerekseni

Sufilere sohbet gerek ahilere ahret gerekMecnunlara Leyla gerek bana seni gerek seniEer beni ldreler klm ge savuralarTopram anda ara bana seni gerek seniCennet cennet dedikleri bir ka kkle bir ka

huristeyene ver onlar bana seni gerek seniYunus durur benm adum, gn geldke artar

odumki cihanda maksudum bana seni gerek seni...

Yunus Emre'nin anlatmaya alt aka(Tanrsal Ak) ulamak ve o duygular alglamakiin byk bir kararllk, stn bir aba, yakc,

iten bir arzu duymak gerekir. Yunus, bu yolagirenlere yle seslenir:

Cann ak yoluna vermeyen ak mdr?Cehd eyleyp ol dosta ermeyen ak mdr?

Nefs arzusundan gep, ak kadehinden ip,Sohbetlerde ba atup durmayan ak mdr?Yunus imdi ol dostun cefasna sabreyle,Yreine ak odun urmayan ak mdr?

Yunus Emre dergah ve tarikat sahibi bir eyhdeildi. Onun dergah btn Anadolu idi. yleki, Anadolu halknn szlne, iman, ak-mmin, ak eri olarak gemi ve Allah akYunus'la birlikte tm bilinen aklarn zerinekmtr. Tasavvuf felsefesindeki tecelli

anlayna gre evrendeki tm gzellikler ve iyi-likler Tanr'nn varlnn eseridir. Bunun kartolan ktlk ve irkinlikler ise dualite gereivardr ve grevleri Tanr'nn bilinmesine,gerein ve hakikatin ortaya kmasna yardmcolmaktr: "Ktlk olmazsa, iyiliin deeri bi-linmez" gibi. yleyse, eksikli olarak fakat O'na

benzemek, O'na dnmek iin yaratlan insan,nefsiyle mcadele ederek insan tabiatn yen-

meli, Tanrsal zelliklerle donanmal, O'na ben-zemelidir. nsann dnyada olgunlamas bylegerekleir. Tasavvuf inancnda, insann nefsiniyenerek mutlak varla ulamasna "Fenafillh"denir. Buraya gelinceye kadar insan eitli aa-malardan geer. (eriat-tarikat-hakikat-marifet).

Nihayet nsan- Kmil yani olgun insan durumu-na geldiine "fenfillh" sonrasnda da"Bekabillh"n eiine varm demektir.

Tasavvufta "Nefsinden fani olann Hakk ilebaki olmas" demek olan fenafillah-bekabillahseviyeleri en son aama, insann ruhunda bulu-nan tanrsal yaptayla bulumas, aydnlan-masdr. Yunus'un kendisinin de bu yollardangetiini u msralarndan anlamak mmkndr:

Ala gzm ala glmezem gayriGnl dosta gider gelmezem gayri

Ne gam bunda bana bin kez lsemOrda lm olmaz lmezem gayri...Yansn canm yansn akn oduna

7/21/2019 1203Dergi

28/52

SEVG DNYASI

26

Aksn kanl yam silmezem gayri...Varlm yoklua deimiem ben

Bu gn cana baa kalmazam gayri...Fendan bakye g eder oldukYneldim sol yola dnmezem gayri

Yunus, manevi sarholuk anlarnda sylediiiirlerinde, Tanr'da yok olduunu, O'nungzyle grdn, diliyle konutuunu,Tanr'nn varlyla dolduunu dndrenifadeler de kullanmtr.

Hem batnem, hem zahirem, hem evvelem,

hem ahremBu cmlesini yaratp, tertip eden Yezdan

benimYoktur anda tercman, andaki i bana ayn

Bin bir ad vardr Yunus, ol sahib-i Kur'anbenem.

Tasavvuf tarihinde Enel-hak (Ben Tanr'ym)szn ilk Hallac- Mansur sylemi, bu szleri

ve takn ifadeleri nedeniyle medrese bilgin-lerinden bazlar ldrlmesini uygun gr-mlerdir. Daha sonra Bayezit-i Bestami"Cbbemin altnda Tanr'dan baka bir ey yok-tur" sznden dolay ok skntlar ekmitir.Muhyiddin-i Arabi'de, Mevlna Celalledin-iRumi'de de buna benzer takn szler vardr.Medrese ehlinin bir ksm bu tip szlerinkarsnda olmu, syleyenleri sapknlklasulamlardr. Mutasavvflar ise medreseehlinin bu kesimini Tanr akyla sylenmi,grndnden te anlamlar ieren bu szlerianlamamakla eletirmilerdir.

Yunus Emre elbette ki slam lhiyatn da okiyi biliyordu. Tam bir Mslman'd, yce birimana ve inanca sahipti. Tanr'ya son derecesayglyd. O'nu her an ycelten, O'ndan yardmdileyen pek ok iir sylemitir. Bu iirleri

okuyan birinin Yunus'un benlik iddiasndan nekadar uzak olduunu anlamamasna imkn yok-tur.

Hak alabm, Hak ala-bm, sencileyin yok alabm

Gnahlarmz yarla, eyrahmeti ok alabm

Kullar senin, sen kullarn, gnahlarok bunlarn

Umana koy bunlar, binsinlerBurak alabm

Yunus n eyle belay,Yr maksudun dilei

Hem inleyi, hem alayYalvar kul, Allah'a yalvar

Yunus, katlklarn ve taassubun insandeildir. Balca zellii olan Tanr'ya duyduuak gayet ak ve samimi bir ekilde ifadeetmi, O'na ulama arzusunu ve zlemini iir-lerinde ska dile getirmitir. Yaama amacn vegayesini bulduu, gnlne smayan, varln-dan taan aktan szetmeden yapamaz, kabnasamaz. Aadaki iirine kulak verelim.

Akm galip geldi, yreim harlarAk olan ar- namusu neylerBehey Yunus sana syleme derlerYa ben leyim mi sylemeyince...

YUNUS EMRE FELSEFESNDEDN VE PEYGAMBERLK

phesiz ki Yunus tam bir Mslman'dr; an-cak bir din adam olmamtr. Ona gre btnkutsal kitaplarn hepsi tek anlamldr. Dinlerininamacnn ve anlamnn insann ycelmesinehizmet etmek olduunu grm, dindeki biim-sel davranlara taklp kalmann insanlar iler-letmek yerine zden uzaklatrdna inanmtr.Tanr'ya giden yolun tm insanl bir gzle gr-mek, sevmek, saymaktan getiini sylemitir.

Sen sana ne sanrsan

Ayra da onu sanDrt kitabn manasBudur eer var ise...

7/21/2019 1203Dergi

29/52

27SEVG DNYASI

Btn dinlerin asln idraketmi ve onlarn zerine

karak Allah', Allah'n yarat-t insan ve her eyi sevmi

Tanrsal birlii mjdelemitir.

Drt kitabn manisin okudum haslettimAka gelincek grdm bir uzun hece

imi...

Evren, Tanr'nn eseridir ve dnya geici birintihan yeridir. Herkes lm er ge tadacaktr.

Dnyada bulunmann gayesi benlikten kurtul-mak, nefsi terbiye etmek, Yaratcnn gzelvasflarn rnek alarak O'na benzemeye al-maktr. nsan ancak bu yolla O'na yaklaabilir.

stemegil Hakk' rak,Gnldedir Hakk'a durakSen senlii elden brakTenden ieri candadr...

Yunus Emre, slam'n temel prensiplerinegnlden baldr. Kuran- Kerim'in en derinanlamlarna ulaabilen ender erenlerden biri-sidir. Sufidir yani tasavvuf ehlidir, ayn zamandatasavvuf staddr ve slam filezofudur.Olgunlama dneminde pek ok yeri gezmi,halka dncelerini, iir ve szlerini aracszulatrmtr.

Gelmi gemi tm peygamberleri sevgi vesaygyla anar. Peygamberlerin Allah'n rzasylageldiklerini ve grevlendirildiklerini insanlarayol gstermekle ykml olduklarn, her biningzel zelliklerini baz iirlerinde anm,Hz.Muhammed'e duyduu zlemi bir iirindeyle dile getirmitir:

Aray aray bulsam izini

zinin tozuna srsem yzmHak nasip eylese grsem yznYa Muhammed canm arzular seni

Yunus Emre'ye gre tm mezhep ve tarikat-larn hatt dinlerin zerine kmak gerekir.iirlerinde tm insanla da bu ary yapm,

bu gr, cesareti ve duyuu istemitir. nsanlktahini ynlendiren en byk inan sistemi olandinlerin banazlktan, ekilcilikten, kendini bil-mezlerin elinde kar arac olarak kullanlmak-tan kurtulmas gerektiini aksi taktirde grev-lerini yapamayacaklarn aka dile getirmitir.

Hakikatin manisin erh ile bilmedilerErenler bu dirlii riya dirilmediler...Hakikat bir denizdir, eriattr gemisi

oklar gemiden kp denize dalmadlar...Bunlar gelip kapya eriatta durdulareri giribeni ne vardr bilmediler...Drt kitab erh eden, asidir hakikatteZira tefsir okuyup, manisin bilmediler...Yunus adn sadktr, bu yola geldin ise

Adn deirmeyenler, bu yola gelmediler...

Her devrin kendi artlar, toplumsal ihtiyalar

dorultusunda ayn esaslar ieren emirleri, bil-gilendirmeleri, dl ve cezalar, ibadete dairdzenlemelerini kapsayan dinler, insanlargnn artlar ve imknlar iinde doru yolaynlendirmeye alan bir btnlktr. Bugerei kavram olan Yunus Emre farklsylemleri, inanc, sevgisi, hogrs nedeniylezaman zaman onu baka kaynaklara, bakaakmlara balamak isteyenlere yle seslenir.

Bana namaz klmaz diyenBen klarm namazmKlarsam klmazsamOl hak bilir niyazm

Gelecek Ay: Konumuza kaldmz yerdendevam edeceiz.

Kaynaklar: Yunus Emre, Btn iirleri-Cahitztelli; Yunus Emre'nin Felsefesi-Prof.Dr.

brahim Agh ubuku, Yunus Emre-HenriBenazus; Yunus Emre ve Tasavvuf-AbdlbakiGlpnarl

7/21/2019 1203Dergi

30/52

SEVG DNYASI28

Buna lml gr de diyebiliriz. Bu tr grler

iin "inancn zendirici rol" bal da kullanlr.Gnmzde, dini ve ahlk "olduu gibi" kabulederek her iki alan arasnda bir diyalogun bulun-duunu kabul etmek yaygn bir gr olarak nemkazanmaya balamtr. Burada artk din, ahlksalkavramlarn belirlenmesinde ya da tanmlanmasndai gren bir e deil, tevik edici (zendirici), bir-letirici bir e olmaktadr. Bu dnce yapsnsavunan ngiliz asll Amerikal filozof Stephen

Toulmin'e (1922-2009) gre: "Ahlk ilkeleridoruyu nasl seeceimizi gsterir; din inan dabu doruya btn kalbimizle sarlmamz iin bize

yardmc olur. Herhangi bir dineinanmad halde ahlk ilkelerineuyan bir insann, dinin ahlk iinyararsz olduunu iddia etmesidoru deildir. Belki yle kiilervardr ki hibir yardma gereksi-nim duymakszn kendi ahlk

problemlerini byk bir kolaylkla zebilirler; amabyle insanlarn varl, ahlksal yaammzdabizim bir takm yardm ve zendirmelere, rneindine gereksinme duymamz gereksiz klmaz."

Dinbilimcilere gre yaamn belli ilkeler ndadzene koyan bir insann yaamnda az ok bir b-tnlk olumutur. Eer o insan Tanr'nn varlnainanyorsa, bu inanla o kiinin ahlksal grleri

yan yana deil i iedir. Szgelimi ahlk bize adamldrmenin kt olduunu retir. nan ise bylebir eylemin hem kt olduundan hem de yaamn

Ahlk le Din ArasndaBaka Tr likiler Olduunune Sren Grler

Yaln Kaya

Ahlk - X

7/21/2019 1203Dergi

31/52

29SEVG DNYASI

kutsallndan sz eder ve inan sahibi kiinin ldr-menin ktl yannda yaamn kutsallkavramlarn inanma yardmyla birletirdiinisyler.

Kimi kutsal kitaplarda yer alan, inan tamayankiileri ldrmenin hi de gnah saylmayacansyleyen yetleri grmezden gelmek kouluyla busylemlere gvenebiliriz.

Burada akla yle bir soru geliyor: Tanr'ya inan-mayan bir kii rnein bir ateist de benzer biimdeadam ldrmenin kt oluu yannda yaamn kut-

salln -belki de o bu szck yerine yaamnycelii deyimini yeleyecektir- birletiremez mi?

Sorulacak bir baka soru da u olabilir: Teistikdinler iin bu denli kutsal olan yaam, nasl olmuda yzyllarca sren, halen de srmekte olan dinsavalar ile sndrlm? nsanlar akla gelmedikikencelerle ezen, onlar salt dndklerinisylediler diye odun atelerinde yakanlar da ayn

ahlksal kantlara dayanmyorlar myd?

nan sahibi kiinin ahlksal ynne inan boyu-tunu ekleyerek daha st bir dzeye ulamas sav

bir bakma doyurucu kantlara dayanmyor. Tanradna birok ktlklerin ilendiini syleyenateistlerin bu savna kar: "yi ama tanrszlk yada bir baka ideoloji iin de bir dolu ktlklerileniyor" karln vermek, teistik ahlkn temel-leri asndan doyurucu bir kant deildir. Ateistler,agnostikler ve ideolojik banazlar her trl ahlksalktlkleri yapabilirler ama teistler bunlar yapa-mazlar demek ayr, yapmlardr ama u u neden-lerle demek apayr bir savunma yoludur.

Ahlk her eyden nce gnlk yaammzda birtakm tercihlerin (semece) dile getirildii, nesrld ve tartma konusu edildii bir alandr.Din inanta ise saygyla ve isteyerek balanlan bir

otoritenin varl, kutsall n plana kar. Bu ikisiarasnda ok kolay bir biimde iliki kurulabile-ceini teologlar ne sryorlar. Onlara gre bu

ilikide dua ve tapnmalarmzn nesnesi olan Tanr,ahlksal seimlerimizde de gzetilmesi gereken birkutsal otorite olacaktr.

Bu durumda din inanlarmz, ahlksal deerle-rimizi ya dorudan etkileyecek ya da kendilerineuygun den seimleri destekleyecektir. Teologlarndediine baklrsa bu durum din ve ahlksal duy-gunun ayr ayr deil el ele vererek gelimesinisalayacaktr.

Teologlar daha da ileri giderek unlar sylyor-lar: "Ahlksal bir ykmlln yerine getirilmesi,

kiiyi bir takm basklarla ve zorlamalarla karkarya brakabilir, bir insan birden ok ykm-lln kendisini zorladn hissedebilir. teTanr'nn varlna inanma, bu gibi durumlardagvenilir bir yardm kayna olabilir."

Teologlara gre din olmayan bir ahlkanlaynn en byk eksii tapnlacak derecedesayg ve sevgiyle balanlan bir otoritenin

olmaydr. stelik Tanr buyruklarna uymannyalnzca ahlksal nedenleri deil bunun yanndabaka nedenleri de vardr. Bu ikincil nedenler inan-mayanlara kapaldr. Pek de doyurucu olmayan buyaklamda en byk eksik "insann kendisiniyarglama yetisi" diye tanmlanan vicdan kavramn-dan sz edilmemi olmasdr.

Din bir inan sahibi olmayan kiinin ktlkyapma durumunda hesap verecei -toplumsalyasalar dnda- bir otorite olabilecei, bunun daonun vicdan olduu rahatlkla ne srlebilir.Kutsal Kitaplar ve Tanr, hrszl yasaklamtrama hrszln ne olduu konusunda bir tanm dagetirmemitir. Kutsal Kitaplar eer Antik a'da,Helen Yarmadas'nn Sparta kentinde dnyayainseydi bu defa tam tersi yazlacakt. nk eskiSpartallarda hrszlk bir erdemdi. Bunun yanndaalk ve susuzluktan lmekte olan ocuu iin

hrszlk yapan bir kiiyi hrsz diye sulayp ceza-landrabilir miyiz? Ksacas ahlk ilkelerine sahipolmak ayr bir ey, bu ilkelerle somut olaylar

7/21/2019 1203Dergi

32/52

SEVG DNYASI30

arasndaki ilikiyi grmek ise ayr bir eydir.

Saltk ahlkn yeterli olabileceini, bunun inanile balantsn kurmann yanlln vurgulayanateist dnrler, din ahlkn bir tedbir (nlem)ahlk (prudential morality) olduunu, teizmin onusalt "ie yarad iin" benimsediini sylyorlar.Tedbir ahlk denilen ahlkn genel anlayyledir: "Tanr'nn buyruklarna uymalym, nk

bunu yaparsam Tanr beni dllendirir, yapmazsamcezalandrr."

Kimi teologlara gre inanan bir kiinin Tanr

buyruklarna uymas sadece byle bir anlayadayanyorsa onun bu tutumunu ahlksal diye nite-lendirmek doru olmaz, o zaman da ateistlerineletirileri hakldr. Oysa dindar, eer inancnda

bilinli ise, iyilik yapt kiiden herhangi birkarlk beklemez, salt "Tanr iin yapyorsa" slmdeyimle "Allah rzas iin" yapyorsa bir kazandnmyor demektir. Tanr onun bu tutumunueer dllendirecekse, onun bu davran ahlksal

adan bir eksiklik tamamaktadr.

Gene baz teologlara gre; eer baz dinler,Cennet dln ve Cehennem cezasn daha ahlkl

bir birey veya toplum yaratmak amacyla kullan-yorlarsa bu tutuma ahlk d bir anlam vermekyanl olur. Korku zoruyla da olsa kiiyi ahlklolmaya ynlendirmenin neresi yanl?

Teologlarn dnce sistematiine gre insan,Tanr'nn kendisini cezalandracan varsayarakktlk yapmaktan vazgeerek iyi olmann zevkinevaracak, sonunda cezay aklna bile getirmeden iyiolma yolunu da tutacaktr. Eer dinin ne srd

biimiyle tedbirli gr, ahlksal yetkinlik iin bazkiilere bu olana salyor ise, dinleri ahlkalannn dna itmek, hele zararl grmek hi deaklc deildir.

Gene teologlara gre tedbirli bir ateist ile tedbirlibir teist arasnda u fark vardr: Tedbirli ateist, saltyasalardan ve toplumun deer yarglarndan

ekindii iin ktlk yapmaktan kanyorsa,yasalarn ve toplumun elinin yetimedii yerde iste-diini yapmakta bir saknca grmez. (Gerekte busavn ierii de tartmaya aktr). Oysa teist, iin-den geirdii en gizli niyetleri bilen bir Tanr'nnvarlna inanmaktadr. Eer o, bu inancyla tutarl

bir yaam srdrecekse, hibir zaman "imdi iste-diimi yapabilirim" demeyecektir.

Korku ve umut dzeyinde kalan davranlarnahlksal olmadklar Antik a'dan bu yana Platonve Aristoteles tarafndan sylenmitir. rneinAristoteles isteklerini, tutkularn dizginleyen

insanla erdemli insan arasnda bir ayrm yapmtr.Davran dzeyinde bunlarn her ikisi de birbirle-rine benzerler. Her ikisi de kt eylemlerde bulun-mazlar, fakat tutkularn dizginleyen insan, yaptiyi eylemlerden haz duyamaz. nk onun yaptk-laryla arzular-tutkular arasnda bir atma vardr.te yandan erdemli insann tutkularyla-arzularylaeylemleri arasnda tam bir uyum (harmonia)olduundan yapt iyi eylemlerden haz duyar ve

bu konuda kendini zorlamaz.

Aristoteles'in bu ayrm ahlk tarihinde sonderece etkili olmutur. Byk Trk-slm filozofuFarb, Aristoteles'ten ald bu ayrm zbit (arzu-larn dizginleyen-zapteden) ve fdl (erdemli) ter-imleriyle dile getirmitir. Birincinin ahlkndakorku ve mit egemen olduu halde ikincininkindeiyiye, salt iyi olduu iin balanma vardr. Her eyekarn arzularn dizginlenmesinin -olumsuz tutku-larn yok edilmesinin- erdemli bir yaam iin ba-lang olabileceini de gz ard etmemek gereklidir.

Din nan ve AhlknYararllk Asndan ncelenmesi

Dinbilimcilere gre aa yukar her gerek din-dar kii, din inancn yararl olduunu kabul eder.stelik o kii dinin hem yararl hem de doru ve

iyi olduunu birlikte kabullenir. Dindar kii -gerekbir dindar kii- bir inan dizgesini salt yararllk(utilitarist ve pragmatik) adan deerlendirme

7/21/2019 1203Dergi

33/52

31SEVG DNYASI

yoluna gitmez.nan dizgesinisalt yarar asn-dan ele alanlarve din inancsalt pragmatikadan savunan-lar ateist-agnos-tik bir dnrolan Russell id-detle eletirir:"Ben, dinindoru olduunu

ve dolaysylaona inanmann gerekli olduunu ne sren birinsana sayg duyarm. Fakat salt ie yarad iindine inanlmas gerektiini syleyen ve onun doruolup olmadn sormann bir zaman kaybolduunu iddia edenlerin tutumunu, ahlk asndanson derece irkin bulurum."

Benzer biimde, bir baka ateist dnr R.

Robertson yle der: "Din ya dorudur, bu durum-da onun retilmesi ve yaanmas gerekir; ya dadoru deildir bu durumda ondan vazgemekdnsel ve ahlksal bir drstlk olur. "Ben asln-da dinin doruluuna inanmam, fakat o, baz insan-larn ahlkl olmalarna yararl olmaktadr; bundandolay da onun devam etmesini istemekteyim" bii-minde zetlenen bir tutum tam anlamyla yzkaras bir tutumdur."

Yararclk felsefesi (utilitarisme) genellikle bizebtn sonular dikkate almamz syler, yle ki busonular Tanr'nn varl konusunu da iine alyor-sa, onun da dikkate alnmas gerekir. rnein birateist ya da rasyonalist kii Tanr dncesi iin"teekkr ederim ben kullanmyorum" dese de biryararc gerek grrse -gerekte varlna inanmasa

bile- Tanr dncesini ba tac edebilir. Bir bakadefasnda, gerek grrse o dnceyi kolayca yad-

syabilir yeter ki yararszlna inansn. Teoloji ileyararcln uzlaabileceini kabul eden bu trgrlere "theological utilitarisme" ad veriliyor. Bu

felsefenin kurucusu saylan Stuart Mill yledemektedir: "nsann, kendisine nasl davranlmasistiyorsa bakalarna da ayn biimde davranmas,kendisini ne kadar seviyorsa komusunu da o kadarsevmesi faydac ahlk anlaynn ideal bir ilkesinioluturur."

Mill, yararcln tanrsz bir ahlk retisiolduuna kar kar ama te yandan da dinin ahlkiin vazgeilmez bir ilke oluunu kabul etmez.Ahlk dine dayandrmann tehlikeli olduunu,nk byle yaplnca ahlk konularn bir tartmave eletiri konusu olmaktan karmak gerektiini,

bunun ise yanl olduunu ne srer.

Sonu: Teizmin ahlk anlayna yneltilensulamalarn nemli bir ksm, dorudan doruyateizmi ilgilendirmekten ok teist olduklarn nesrenlerin tutum ve davranlaryla ilgilidir. Bueletirilerde gerek paynn hayli yksek olduunukabul etmek gerekir. Tanr'ya inandn ve onun

buyruklarn yerine getirdiini sanan birok kiinin

ahlk ilkelerini hie sayd az grlen olaylardandeildir.

Zamanla bir alkanlk haline getirilen dingrevlerin yerine getirilmesi ile ahlksal duyar-szlk, yan yana ve belki de psikolojik hibir rahat-szla neden olmadan yan yana yryebilmektedir.Teologlara gre byle bir yaam sren kii iin"inancna gre yaayan tutarl bir dindar" demekolanakl deildir.

"Dindar bir kii eer davranlarnda ahlkldeilse ya sahtekrdr, ya da batl bir dine inanmak-tadr. Bir insan, iyi bir filozof olduu halde ahlkl

bir kii olmayabilir. Ahlksz filozof olur, fakatahlksz dindar olamaz. Dindarlk, ierii nedeniyledindarca yani ahlkl olarak yaamay gerektirir.Gerek dindar kii inancn tm boyutlar ileyaamnn her alannda duyar ve uygular. Bu yle-

sine bir boyut kazanr ki o, bakalarnn ahlksaldedikleri eyi, iman yaamnn ayrlmaz bir parasolarak grr, takdir eder ve yaar."

7/21/2019 1203Dergi

34/52

SEVG DNYASI32

Sizce insan zalimliinin en koyu karanln-dayken hayra ve sevgiye alan kapy grebilir mi?Veya insan yle bir varlktr ki, alnndaki k asln-da gnlne damlamaktadr da, kritik ktleyi olutu-ran o an geldiinde gerei grebilir, nk BiziSevgisinden Varedenimiz doru ile yanl arasnaset koymamtr ve insan yanltan doruya doru(veya tam tersi de mmkn olabilir) adm atabilir

mi demeliyiz? Silinmesine imkn olmayan kop-koyu bir leke olan ktln silebilir mi insan?Bir insann bu denli kkl deiim gstere-

bilmesinde, ilhi bilgilerin ve retilerin etkisi vekatks ne derece olmaktadr?

Aada Hindistan'daki Maurya Hanedanmparatoru Ashoka'nn ilgin hayat hikyesiniokurken onun gerei ve hayr bulmak iin nedenzalimliin koyu karanlna girmek zorunda ol-duunu sorgulayacaksnz. nk Ashoka hayrn ve

sevginin kapsnn bir kez ardna getiinde artkhi bir eyin eskisi gibi olamayaca bir yere admatm oluyor. Ve artk ruhu kendini adeta sevgiden

Zalimliin Koyu Karanlnda ken

Hayra Alan Kapy GrdNelda Bayraktar

Zulm,adaleti kuanan varlnonu kaybetmesi midir

yoksa henzbulmam hali midir?

7/21/2019 1203Dergi

35/52

33SEVG DNYASI

ve hayrdan alkoyamayacak biimde muhteem birdnm gerekletiriyor. Bu artc hikye isteristemez yukardaki sorular sormanza neden olacakve muhtemeldir ki, cevap bulma ihtiyac iine gire-ceksiniz.

Ashoka Maurya ya da sadece Ashoka (M. 304-232) herkes tarafndan Byk Ashoka diye bilinenMaurya Hanedannn Hint imparatoruydu. Hindis-tan yarmadasnn neredeyse tamamna M.. 269ila 232 yllar arasnda hkmetmiti. Hindistan'n en

byk imparatorlarndan birisi olan Ashoka yaptaskeri seferler sayesinde Hindistan' bugnk snr-

larna ulatran kii olmu, atalarnn fethetmektebaarsz olduu Kalinga Krall'n da ele geir-miti.

sminin anlam ise, z annesi sonunda bir erkekocuk dnyaya getirebildii ve "Artk acsz vekedersizim" dedii iin Sanstrite'de: "acsz vekedersiz" anlamna geliyordu. Ama aslnda okirkin bulunduu iin babas tarafndan uzun yllar

yzne baklmam, kucaa bile alnmamt. Tmbunlara ramen Ashoka korkusuz bir avcyd ve birefsaneye gre bir aslan sadece tahta bir ubuklaldrmt. Maceray ok severdi ve iyi eitilmi

bir savayd. ok iyi kl kullanrd. Bu nedenleherkes ondan korkar ve onu kalpsiz birisi olarakgrrd. Bu zellikleriyle Ashoka tahta kmayanamzet gsterilen kiilerin arasna girmiti bile.

Ashoka tahta geebilmek iin kendisine engelgrd hanedan mensuplarn (ki bunlar arasndakardeleri de vard) ii yanan kmrlerle dolu olanukurlarda canl canl yaktrd. Bu ekilde 99 tanekardeini, en kk kardei muaf olmak zereldrtt.

ok kt, zalim, sinirli ve fkeli birisi olaraknam salan Ashoka tahta getikten sonra, emrindeki-leri bir sadakat testine tabi tutmu, bu snav gee-

meyen 500'n ldrtmt. Ashoka'nn 500 kadn-dan oluan bir haremi vard. Bu kadnlardan birka onu aalayacak bir cmle sarfedecek olsa

pek ounu gzn bile krpmadan atee atabiliyor-du. Ayrca korkun bir ikence hcresi ina ettirmi,iine daima cehennem gibi yanan ate koydurmu-tu. Bu nedenle ona "Zalim ve Azgn Ashoka" ismiverilmiti.

Ashoka bu zellikleriyle tahta getii ilk sekizyl