Pozycja: 013 Kategoria: Film kryminalny Rok produkcji (premiery): 1917 (film niemy z napisami) JUDEXtytu oryginau: Judexreyseria: Louis Feuilladescenariusz: Louis Feuillade, Arthur Bernede W filmie wystpuj: Ren Crest (Henri de Tremeuse/Judex), Louis Leubas (Favraux), Yvette Andreyor (Jacqueline), Musidora (Diana Monti/Marie Verdiet), Bout-de-Zan (Rglisse), Juliette Clarens (Giselle), Marcel Lvesque (Cocantin), douard Math (Roger de Tremeuse), Andr Brunelle (Dr Howey), Juana Borguese (Baronowa dApremont), Yvonne Dario, Georgette De Nerys, Olinda Mano i inniPo sukcesie filmw z Fantomasem i Wampirami, mimo cikich czasw (I wojna wiatowa) Louis Feuillade kontynuowa seri filmw kryminalnych. Pamitamy e bya to era filmu niemego. Poniewa we Francji nasiliy si protesty (gwnie ze strony policji), e bohaterami jego filmw s przestpcy, reyser postanowi ugloryfikowa sprawiedliwo i stworzy tym razem bohatera pozytywnego, ktry walczy z przestpcami w imi sprawiedliwoci, ktrej zawsze musi sta si zado. Tak powstaa nowa seria filmw kryminalnych o wsplnym tytule JUDEX.Inspiracj dziaa tajemniczego mciciela jest ch pomszczenia swego ojca, ktry popeni samobjstwo w wyniku oszukaczych intryg bankiera Favraux. JUDEX czyli Sdzia (ac.) postanawia walczy ze zem i doprowadzi do tego, by przestpcy zawsze ponosili zasuon i nieuchronn kar. Dziaa wic w przebraniu. Pojawia si ucharakteryzowany, w ciemnych ubraniu, w czarnej pelerynie, wyposaony w nowoczesne a nawet nieznane dotd rodki techniczne i staje w obronie pokrzywdzonych niczym redniowieczny rycerz sprawiedliwoci. Spraw komplikuje pikna i niewinna crka Favraux Jacqueline, ktra staje si obiektem uczu mciciela. Na niekorzy Jacqueline dziaa za i przebiega guwernantka Diana Monti, ktra wraz ze swym kochankiem pragnie przej naleny Jacqueline majtek. Prbuje usidli Favraux by poprzez maestwo z nim przej po nim spadek. Wtedy pojawia si Tajemniczy Cie Judex. Pojawia si i znika niczym duch!Akcja filmw dzieje si w realistycznych warunkach spoeczno-obyczajowych w autentycznym miejskim plenerze, wyposaonym w znamienne i nieco dziwne elementy plastyczne. Fantastyka miesza si z realizmem, nie brakuje poezji i magicznych skojarze. W obrazie dominuje czer i biel na zasadzie kontrastowego zestawienia postaci, ktre s albo dobre albo ze. Mimo szlachetnej misji Judexa atmosfera filmu jest zdecydowanie zowroga co wynika gwnie z jednoznacznego przedstawienia postaci negatywnych i czarnych charakterw. Oni nie maj prawa wyj cao z opresji. W taki czy inny sposb musz zosta ukarani. Serial skada si z prologu i dwunastu epizodw o rnym czasie trwania. Zawiera rwnie 5-ciominutowy Epilog. Kady z filmw trwa przecitnie okoo 20 minut.Judexa zagra wczesny idol francuskich kinomanw Ren Crest; natomiast w posta przywdczyni przestpczego gangu Dian Monti wcielia si Musidora, znana jako Irma Vep z serialu Wampiry.Do stworzenia przygd Judexa, Feuillade zatrudni pisarza Arthura Berndea specjalist od fascynujcych postaci, powieci i nowel kryminalnych. Arthur Bernede (1871-1937) oprcz Judexa by take twrc postaci Fantomasa, Vidocqa oraz synnego upiora Luwru Belphegora. Tym razem stworzy tajemniczego mciciela w czarnym kapeluszu i obszernej skrzydlatej, rwnie czarnej, pelerynie, ktr podobno osobicie zaprojektowa Feuillade. Seria filmw z Judexem zapocztkowana zostaa ju w 1914 roku ale z uwagi na wybuch wojny jej premiera odbya si dopiero w 1916 i bya kontynuowana w latach 1917 1918.Louis Feuillade (1873 1925) nakrci ponad 600 filmw. By niezwykym innowatorem, ktry jako pierwszy wprowadzi technik penej gbi ostroci, stosowan pniej przez Jeana Renoira i Orsona Wellesa, a jego metody pracy z kamer stosowali m. in. Alfred Hitchcock i Fritz Lang. Karier filmow rozpocz w 1906 roku jako scenarzysta. Rok pniej zosta szefem produkcji w studio Gaumont, realizujc rwnoczenie wasne projekty. W cigu 20 lat, wyreyserowa i napisa scenariusze do ponad 800 filmw w rnych gatunkach (ponad 350 przed 1924 rokiem). Ogromn popularno przyniosy mu przede wszystkim filmy kryminalno-fantastyczne tworzone jako serie. Uwaany jest za ojca seriali, twrc suspensu i ekspresjonizmu w filmie.Podobnie jak w przypadku Fantomasa i Wampirw, powodzenie Judexa przewyszyo poprzednie serie, wic reyser zdecydowa si na kolejn 12-odcinkow seri Nowa Misja Judexa (Les Nouveaux Exploits de Judex 1918) oraz Ostatnie wcielenie Judexa (La Dernire Incarnation de Judex 1925). W 1934 roku Judexa zrealizowa Maurice Champreux zi Louisa Feuilladea. Bya to wierna kopia wersji zrealizowanej przez jego tecia, w ktrej w roli Judexa wystapi Rene Ferte. W 1963 roku powsta niemniej znany film nakrcony przez Georgesa Franju (przy udziale syna Mauricea Champreauxa Jacquesa) JUDEX czyli zbrodnia ukarana. Film wywietlany by w polskich kinach i cieszy si duym zainteresowaniem. Ukazywa on spojrzenie czowieka wspczesnego na realia sprzed p wieku odtwarzajc realistyczny obraz tamtej epoki, co przynioso mu nagrod woskiej krytyki na festiwalu w San Sebastian w 1964 roku. Posta Judexa pojawiaa si take w innych serialach oraz wydawnictwach broszurowych i nawizywaa do legendarnej postaci stworzonej przez Feuilladea i Bernedea. Jedn z najnowszych adaptacji przygd Judexa jest opublikowany w 2013 roku przez Black Coat Press scenariusz napisany przez Roberta L. Robinsona Jr.

JUDEX skadaj si z CZTERNASTU filmw:

PROLOG (Prologue)1. TAJEMNICZY CIE (L'ombre mystrieuse)2. POKUTA (L'expiation)3. FANTASTYCZNA PSIA SFORA (La meute fantastique)4. ZAGADKA GROBOWCA (Le secret de la tombe)5. TRAGICZNY MYN (Le moulin tragique)6. MAY LUKRECJUSZ (Le mme rglisse)7. KOBIETA W CZERNI (La femme en noir)8. PODZIEMIA ZAMKU CHATEAU-ROUGE (Les souterrains du Chteau-Rouge)9. KIEDY ZJAWIA SI DZIECKO (L'orsque l'enfant parut)10. SERCE JACQUELINE (Le coeur de Jacqueline)11. WODNA BOGINI (L'Ondine)12. MIO WYBACZA (Le pardon d'amour)EPILOG (Epilogue) Opracowanie edytorskie: Jawa48

Materiay rdowe: Literatura filmowa, opisy dystrybucyjne, materiay encyklopedyczne, drukowane i internetowe, Wikipedia, Filmweb, Chomikuj, badania i materiay wasne.FILMY KRYMINALNE Alicja Helman, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.

Indeks: 013/FK