15 Vjet Ne Zemer Te Reformave

7/31/2019 15 Vjet Ne Zemer Te Reformave

1/129

15 vjetn zemr t reformave

Ky bo u nancua nga buxh i shtt n dispozicion t DAP. Pgatja dh pkthii

i atialv u nancua nga pojk Suppot to th Albanian Dpatnt of Public

Adinistaon IPA 2008, zbatua nga GTZ


2/129

Nj d v dd gj pv Dp AdP, c p d p y d v

d p. Fd p j!

Rustan Petrela, Gazmend Haxhia, Laura Pustina, Armand Sharra,Ramiz Balla, Blendi Klosi, Meli Idrizi, Migen Xhelili, Enton Lita,

Nuri Kerani, Luljeta Shtino, Kreshnik Karalliu, Agron Lame,Elona Konomi, Rezarta Abdiu, Aleksandra Stavro, Filloreta Kodra,

Arben Qesku, Zhani Shapo, Altin Shumeli, Altin Prifti,

Gentjana Tabaku, Alda Xhaxhiu, Andi Tugu, Nora Zela, Guxim Lohja,Eris Kasmi, Valbona Nazarko, Blerta Selenica, Enkela Dudushi,Suzana Kosta, Irena Ymeraj, Marjel Mejdini, Denada Kakeli,Ira Papagjika, Rovena Goreja, Altin Sallaku, Ermir Kapllani,

Sulejman Vezi, Bledar Lahi, Migena Pata, Irena Bano, Dhimitr Gjika,Entela Paluka, Ansi Shundi, Ledio Nuraj, Kliti Mita, Erion Shehi,

Valbona Shegani, Margarita Duka, Edlira Kasaj, Eltin Qerazi,Elton Ropi, Edi Spaho, Jalldyz Dhaskali, Silvana Alla,

Shqipe Sinoimeri, Erjona Rusmali, Jola Lezhja, etina Kuuku.

Prgatiti pr botim:Ev AkA, MANZEA, MA

Arti grak:kdMAkA

DEPAAMEN ADMNA PbkEMNA bENDME

dj, N 3, ; k p . 1751: +355 4 235937; /Fx: +355 4 251241


3/129

1 5 v j e T n Z e m r T r e f o r m A v e

3

Kapitulli 1

DAP N 15 VJETOR

k q v p15 vj Dp AdP, j d d d p. T j y v y p d j d p p p c,p d p p dv g

vd!

Ad j p v vd pv p d c, pgjgj, dd dj p, d p p j. P y dv j p j, q d p,c, d pc. Vp d v vdj v qv qp, p j qv vdj j d p , pgjgj d p, j qvjj d. N 15 vj dj p, Dp Ad P, dd v p d d p, d ppj q d j gjc gjj d v, jp j pd, p gj d c cv, p j pcv pv d p, pj p d qv- dj p. cqp j ppjj vd p y, p d


4/129


4

j c d j pv d, v v j ppj. Gjj p d

y v gj g d, p d q jp y vd p qv qp, pgv p.

P dj pgv, j pcv pv d p pj j y, p p p gjc d p, j, q d g yc p qv qp, d

p. k y d p cv d p, d p Dp Ad P, j pgjgj p v, d qyj pvqv cv. Z gj p Ad P2009- 2013, j vd, j pg d gj vp gjc cv, gj q g d p d , dv p pv j pcdv, ppjj qv qp, d p d d v

d p.

M pgjgj p c y v, p dj Dp Ad P, vd d p p dc, d vdj gj j vj qv, p d j d p. DAP- pj jvv gj d pg qv p v d p!

ulzim bashaM bd


5/129


5

Dp Ad P (DAP) j Vd k Mv, N. 443, d 05.09.1994, j j d ky, c ppj pg qv, d yd, pjgj d pj gj p , dy d d p.

Gj j pd, Dp Ad P cpgjgj p p pgj , dpc (pv) pv d p. M P, Egc Pj c, d M

Fcv, DAP j pgjgj j d- pgv d pv p d p d cp j qdd d c p d p.

P, DAP d d p gj v gv d p, j vg gv1.

1 Dj Dp Ad P, k Dj Dp Ad P, , pc, d .


6/129


6

Ppjj p d j cv qp, gj N. 8095, d 21.03.1996, P cv p

qp, y p d d p d, dg j cv . Nj, j j dj v p d y - p, p c dj . M j gj, q d VdN. 657, d 16.09.1996, P g cv, q c y pj cv qp, d c dj p dj j, d pc g jj pv qpj cv. Ng j, g vdj d p

, d y gjdj j, d p.M j gj, v Dp Ad P,

pp vj p d j q p ppgjgj d dy gj. Gj pd 1996- 1999, ddy gj d gj, c y gj cv. k, vd k Mv p, dp, d d j d gj gjp cv, y p p j v

v j, d c Dp AdP. Dp Ad P, cp v j qd d d, p c j p d- p dy: c, cp, j.DAP y Gp Nd Mx P, Ogd v2, c j dj p d vd pv p. Gj, j d jp j, d pc dj pv, pc dyv d pgjgjv p

d pc q d pcdv , d pc v v q d p p pc3.P j p pg d g g y

d p (b Evp

2 ky gp, p g dj djv p- g d v.3 VkM N.100, d 04.02.1998, P pcd Og kv ddv

p p cv d g p d pjj j p d .


7/129


7

d b b), kvd gj N. 8549, d 11.11.1999 Np Cv. M yj q j gj 27 j v

2000, j d p p j dy, x v j c dqd, qd pv d j p vd ( dqq). gj N. 8549 d 11.11.1999 Np Cv, d c c d qy cv, d d pc v d gj, c p p. k Dp Ad P, c q d k Mv (pj

p ky) d k Cv, g dv pv4. j j d k Mv, Dp

Ad P pp dy y q d d qyj d p d g qv, d gj j d pj j. Pv Dp pj qv d d qy gj c qd pv d qq, q , p dpv gj p c,

q gj d pv j.gj v 1999, vj g DAP-, dy

: Zv Ogv, F d Pgvd Ad d kd Pjv, gjj 17 p cv. gj Np Cv, pcq dj d dy Dp Ad P5, dpc gp 6:

4 Dp Ad P pq qv p cv,d kC jp j dv p cv d pv cv.

5 N 4/ p 4 gj N. 8549, d 11.11.1999, Np Cv.6 a) Kompetenca te prgjithshme:

i) Zv, d qy pv qv cv dj j dj p;) Pg j p vj pgj cv d pq kM.) d pc j p, q j d p gj cv d qd.


8/129


8

A d v gj;1-

A d x v j c 2-d qd;

A d g pgv p c 3-d p.

Nj vd k Mv, c p gjd gj, q d pc c, p pcdv cv,: , pv, g, v

) kpc v:) Pg p k Mv gj pgj p cv, d .) Jp d p gj pjv gj, pp g .) Pg p kM d v vdv p d dy , pp p c d M Fcv.v) Pg d p d pgj, pcd, d p:P, , d v pcv p p p cv;- , , gj dy, vj p, dp d

v v p pv cv.v) d pg q j cc cv.v) p p d p p p cv, c d qd .v) p pcdv p vj p d gj dy c d qd .v) Pg p k Mv p j (v) d (v) p 4 j .x) d p pg pgj j p cv .x) Mqy gjc cv c d qd.x) Pg p k Mv, pp cv d qd

d M Fcv, p d gj p p.x) pq ky, pp cv d qd, d g y, ppj dp gj g p x.x) E p cv c d qd vp, ppj N 13 j gj.xv) Pq k Mv d M Fcv gcv d pq cv.xv) M d d gj Qd P.xv) M M Fcv pg pgv p pj d p qd d vd.


9/129


9

v vj, jj dv p dj p, j.Q pj v 1998, Dp Ad P gd

, g 4 18 pj. kj j , q d j c p d p dyv gj p d, c pgv qvv v.

V 2002 q v d pc Pgj , pc dj v p d j x, c j pcv gj, p p v vj p dgjgj d j pc, px, d d p p v dy

x p d d p. N g d Pgj, j vdj v dpgv p pc, vv d, p v dy. Gj pgj M p Pgj7, j j d pcvp pc, d pcd, x v j, x v c, pj, j, j. F pc Pgj, d p Dp Ad P d v j, d x

j p p gjdj pv x vj.

Gj, pg d M M, p ppj dv qp, y dj j d c d p v qp8.Gj j v, Dp Ad P gj d j c d d gj j, q q pv x v j. M gj p

j d p DAP, p p gj d d p.

7 b j M d g k Ep d pg p qvqp d Dp Ad P, g . G .M, P d P d gj, 2002.

8 b j M d g k Ep d pg p qvqp d Dp Ad P, g . Ad D, Pd P d gj, Q 2003.


10/129


1 0

P gj k q pj v 2001, d gj v2003, Dp Ad P y d p

c dv p d c j. pgv pj d ppj gj x (MF). D q vj j pd py dv d dj pcv pc, p p pgv Dp Ad P d p pg pcv p, d pc y, :p p, d d pc p d d d pc d v d

p, d pc pqdj p d v.N v 20049, v qp pg p v, d j cv d p pc d gj. P pp dv p gj cv, c pj p v d jj pv cv d d p, gj p p gj d qvj vd d p g p p p gj, Dp Ad P dd p p p pc pv cv.

Aj q j vd d v p d j p ad hoc q q dyj p...N pv cv j g j Ad P (PA) d v....

D q p Dp j d q c j pcv x, d p dg pgjgjv,gj q v pv j dp , d pcv d : v, pc

v pgv, p p, v pc, pv cv, j. N pcv v, gj v2004, Dp Ad P j v qyj gjc cv, d dj p pyj v d p. p pcdv p cv, p pcdv

9 p d Ac p v 2004, p qp


11/129


1 1

p d p, v p pv cv, c gc p d jj p

cv, d j v j p p cvd d p . Nj j j p Dp Ad P d d v j, p j : dj jd, , x v j, j, gj q d d pv p p pc jj. Nj v dgj j pd d d - cv, c yj v, d v

gj cv v k Mv, v v j, d c pv. ky v y gp Dp Ad P d v v q y p pj bb d d gj cv v, d j vdj - y, d v vdjv d d dyv c, d cv d g pv.

N p b Ep p v 2004, p qp, v

gj pd q p p, j d pp d p, p vj d ppjj qd.M gj pv yv p 2003, kd E, j g Dp Ad P(DAP) pc p c pgv d p, qq gj p pv. p y dj p d pgv, d dy g g Ad P (AP) j gj

pv. Mgj, ppjj j j vj gj q q gj d d j jvv ppj y y d...J p gj vp gj Cv (C), q j jd gj pgj, c pj p p p gjp cv....k Cv (kC) , p d j ppjj j q gj q gj dy j p g gj d. Ndj Dp


12/129


1 2

Ad P (DAP) d kC-, vd j dj q pgjgj d j p ....

N jvv j, Dp Ad Pvd pj j d gj c j d p, d p qv, x v j, d p jvv pgv d c c. Gj, Dp

Ad P p c d gj vp j, p c c d j c, g c d

pc p pj d g Dp. Q j j, Dp Ad P v, d pg PAE, pgv dy bb, Pg Cd 2003, Pg Cd 2004, j, p jvv pc p , d gj.

N v 2005, pg qv, v Dp Ad P dy. k g ky, M bd, y qd qvj d Dp p c d

. Gj j v, pv x pd cv, d p p j gv- cv d p. ky , y c v,d v p p d c d j p j d j c . kj cv p dy qv d v pg Qv, p j v d p d j cv vg,v d d. D v y,

qv d j vp p y, q gv- cv. Nj pc q pv p p pc p d j j j, d p p , pjc Dp Ad P d p d.

Dp Ad P q j pgv, j p d d


13/129


14/129


1 4

xv djv v j cv, pd d, pvj d,

vd gj qp d p j10.

k, pg qv, Dp AdP q p dyj pgv pv d p. pgv p jv y j:

kj j pg d p dp, p j pgv pv cv,

gj c d p;g pgv, pv d v pc pv. Pc p pgv p , pg Pd.

Mx bv Nj, j g pj d, p vdj Dp Ad P, q v p j p x c d

j, gj d p. Gj v 2006,Dp Ad P p p j j ,p c d d d p d c.gj Qd P, d j p d x v j, g v c, d pd p dy p pcdv q d x v j.

V gjc cv, gj Dp Ad P gj vp gj

Np Cv, j v pcd , v p v vjv p j, pd d c pv, p

10 ky Dp Ad P, g p p gj GOPA, d pj P Fv P cv Qd, g b b, 2006. Pj p gj j.


15/129


16/129


1 6

d xv pc v d gv, j dyv , Dp Ad P,

pg j j p cv14.V 2008, q j v p d cvv

d v d p. P 14 vjpc cv, Dp Ad P jv q gj. gj Nd

Ad P (NAP), d gj k p Zvd g (kZ), Gp g p q d M bd, y g Dp Ad P

d j GMA d dv b (b), Mvj p T j AdP, PA15, p k Cv16, djj Dp Ad P dj d. Gj jpd p Pj b G, y qj d p pv, c pd d /

14 Gj pgj j , Dp Ad P g j, d pj P d

cv d qd, c g b b.15 bp pj j Ad P (PA), j

cv y 2 j v 2006, p k Evp P bp p kj j AdP (F 1), g pq vdv j, p: p qp, bj d cgv, p kc, p Jgv Mqd, b d M Z, p M Z d p , d M Ad P kv b kv, (NMk) q vp kv, pj k g kv b.

16 k Cv, c q qy j p gj c p vp gj; Dp AdP, c q x pcd pc gjc cv p ky d p v j d dq d p, d; j p cv pv. Gj v2008, d k Cv d M bd (Dp Ad P), j vj p, c y y p d y dy cv, y g gjc cv. Mvj p gj, d c vj d dy cv, p v vpj.


17/129


1 7

d j vd d q j y qp pd 30 q 200717.

N pgjgjv d d dp, DAP g j dp dj: Dj Zv d Mx bv Nj, Dj ZvOgv, F d Pv Pgv d Dj Ad P. Nj d d d dq p,p w- DAP18, d p,

jp c p, , d x cvd v (p vj, d j, p, j.). N

dv, j vdj v, Dp Ad P d y vd c d p, p dv q j vjj d dc p j. k g, dp j d vj. Gj, vj cvv d, q pj j 2008, pv cv/ pv pv, gd d j c, j dj p j p p, Dp Ad P19 pp / c, p

p / p, dj p. p pgp 2008 p qp, pc Dp AdP cv dj j p d , d c j...Pg p k 2008. Qv vd jj dp qp v j, yj cv. P j p cv q vjv ....

, Dp Ad P p p vd p

p gjc cv, d pc

17 Dp Ad P p d pc p g ypj, v j d qpv q jj j vd, p y qp d p d d pc y d pqp.

18 www.pd.gv.19 p d N. 1, d 18.04.2008, P g p p

, DAP p M A d c d M Fcv.


18/129


1 8

q y j, q d : gj Nd Ad P20, gj vp gj

Np Cv21; d p p pgv pjv , cv d p;j pgv y dc, p pv pc;p pc pv cv22, p d p d g p , v pv p d p yj dyv;j pcv v j pj j, j.

Gzuar 15 vjetorin DAP! Pun t mbar!

20 N d gj k p Zv d g.21 pj , cv v c j j j

vp.22 p d qj v p, d jj

jv pc . Gj, y j v pcd , pj g v v d dy y p vdv , g g , q Dp Ad P.


19/129


1 9

DREJTORT N VITE

BlERTA SElENIcAMaster n Administrim Publik, n Universiten e Tirans, sht diplomuarpr Drejtsi, n vin 1998. Q prej diplomimit, sht angazhuar n projektet ndryshme t shoqris civile, si Avokate, Koordinatore Projek dhe Lektoredhe prej vit 2000, mban tullin Avokate. M 2004 2007, ka punuarsi Menaxhere e Trajnimeve pr shtjet Ligjore, n Instun e Trajnimitt Administrats Publike. Prej 2007, znj. Selenica, drejton DAP dhe shtantare e Bordit Drejtues t ReSPA-s pr Shqiprin, si dhe pjesmarrseakve n konferenca t ndryshme, ku ka prezantuar shtje t reformave pradministratn publike. Pedagoge e jashtme n Fakulten e Drejtsis dhe tEkonomis dhe n disa universitete private, znj. Selenica, sht bashkautore ciklit t leksioneve Grupet Jomprurs t Interesit, 2008, si dhe ka

prkthyer teksn Administrimi Publik orienm pr veprim, me autor R. Denhardt dhe J. Grubbs , 2007.

V 2009 p DAP j v 15 vj j, p d 10vj gj P p cv gj v j. Nd v q j y DAP,

j j p j j c, p d AdP (AP) qp pgj.M dy dj DAP, p dj d

ky p gj Nd Ad P (NAP), d gj k pZv d g 2007-2013. Nd pvgj q q dqj p p gj, p j j, c d j d y p p DAP v vd.

DAP p NAP d gj d gj g pj gjc cv, c g b b (2008).

P d p gj, d gy cv, d ky d 18 2007, dy v j d ky, p pd j DAP g cv. N jj , DAP pdyj c, q c gjc cv. Q pj 2007, DAP


20/129


2 0

v dj pj pqv jv x v j j, p d v

d p d p y.P pgjgj v dyv gj, 2008,

DAP, c y dj, p v pq, p v q c j: p v,pgv, pv d v dvd; x v jd ; d gj c. j j , dy pcv pgjgj p p p, d.

N c dj DAP, q pj v cv p j j Ad P (PA) d pq qp k Dj , j g pgjdj ddv pp p pj j PA-. V pd qp vd p j q vjp c j .

D g J 2008, d cv qvqp p q d j AP dd , DAP p MA d M Fcv, pcd p

pg, p j gd c, p pj v j, kM d cv v y.

Nj g j y dj c q d c v DAP, p p, pg c v, p v 2009,d j d p vdj v d yj pv. N pg, pv pv pv d pgv,DAP dpc j d p jj D Mx bv Nj (M), d p v AP,

dy c, d j. kj v d v d d j, j v j p d p d v d d p, p d p pc p v d. P y jq, j 2009 DAP pc kd k, pgjgj p d p p v, p dp j c g p, d jvd. DAP vj p, c AP qp


21/129


2 1

(kC, DkP j), p d v p pv (v, v M b, j.) d g dy

jp.DAP vd j qd vdj p dv,

c dj gj NAP d vd pj . A, DAP p p pj c g PA 2008 d GZ, Fc kpcv DAP, d d d p dy pj cg P Fd: Pgj vv p j M dgj j AP 2010-2015. Pj g dj

pvj d p DAP, gj d , p y v. gj j j d j j v p

p DAP d p gj c AP, dj j d v djj v cv AP, v pgj kM d v j.

y gj, p d gj pj APd y v DAP, c p d v,j d d j cv y.

D pj yj, d c j pj dv d v j AP, Dd, p c Mv q dq dp, d p gjdj pv c,pv vv d d dv qvj, p p y p. p y v p yp d d gjj q pj c j .


22/129


2 2

ENkElA DuDuShI

Drejtor i Drejtoris s Zhvillimit Organizav, Funksional dhe Polikave t PagaveDepartamen i Administrats Publike, Ministria e Brendshme

Nj d pc y p Dp Ad

P dqj pgv. pgv q pc M P,jv c d v b, p dy gjcq g , pc DAP, c d v 2003, p p pgj j d pgv, qpd q v 2004 d p:

v gjc g pgv, p gj c- d p, d gj , d pc dyjv gjv vj;

d gj v dy pgv p pj -

d p, vv d dvv p c, dv x v j; dv j pgv p p cv,-p p p, pj d cv dp.

Pd j d, p j j, p pg p

gj dyj p pgv d pqp d j, j p c pgv. b d j d, d . 154, d01.09.2004, ky, j Gp P p Pgv d pv c Ad P, p c p q :


23/129


2 3

kj j d pgv;-j pgv ( cv), -

gj j, gj c d p;j j p pg;-j j pg, v v vd -p, p d x p p pg, (q d ( d p p pc d pc p, p p j q d v pgv), d v dv g p d p;

j j pg, q dj jj -

pv p;j v pgv, ppj p qv, p - pj p c d p, d p j d v .

y vv pgv, p jv y j:

kj j pgv d pv d1-

p, pj j pgv pv cv, gj c d p. pgv d j y dy dj:

- n strukturn dhe nivelet e pagave. pg pv c v k Mv/ky d v j, j jj pgv pv cv. Pv j

d v pgv, j d j, pgv p j p pcv, d g pgj pcv p c d p. P, pgv, y d p v, d pgv, p j pv cv (pj gp p/pj) d jj d d pc pjv.


24/129


2 4

Miratimi i shtess pr kualikime pasuniversitare, grada e titujb-shkencore, ppj p pc p,

y qj d jj d p pcv j vd d d y pv.

g pgv, pv d v p c 2-pv. k, gj N. 9584, d 17/07/2006, g:

a- Fusha e pagave dhe shprblimeve:

N d g p p, pg pc gj g d cv pv j gj,pj pg v v (p. ), p dj pc pg jpj /g dj cv, gj p:

Pg v , pc p pg1-

Pd p, pg d p;pg v d, pv/pv cv d pjv2- j cv pv, pc g k Mv, d pgv y gv kyd j;p v gv dj y cv 3- j p, pc gj, pqdj pg ky p g dj, pqdj pg dj

v c, d y p.

b- Kompetenca e miratimit t strukturs, organiks dhe emrtesave:

P , g d dj djpdj pg, gj pc q:


25/129


2 5

d g cv pv j -gj, vd kvd qp ( c

DAP d M Fcv), gj vj x , p c c; d, dy -d d j , pj k Pdd ky kvd. k j d vPd d ky kvd; p pc pv cv (p d pcv- gjc cv) j pc jj gj.

Pv , v vd y:

pd pgv d p pj-;pc dv p - pv d p, j j p j p v pg, p d p x j pc d v p;

yj dv pd pgv, ppj -

pg d pv, v x v j, y pv vd ;j g vdv p, p pd g- gj pcv p, d p.


26/129


2 6

EDI SPAhOMaster n Ekonomi (Busines Administrimi), pr t Drejtn Tregtare dhe

Civile, Universite i Wakayames, Japoni, sht diplomuar pr Drejtsi,n Universiten e Tirans, n vin 1993. Pedagog i s Drejts Tregtare,n Fakulten e Drejtsis, gjat periudhs 1993- 2006, si dhe Antar iDhoms s Avokatve, Tiran, q prej vit 1994, ai ka shrbyer si KshilltarJuridik n disa projekte e kompani, si dhe pedagog part me n Shkollne Magjistraturs. Z. Spaho, ka drejtuar Departamenn e AdministratsPublike n vitet 2006- 2007 dhe aktualisht sht Avokat i Prokurimeve.Ai sht autor/ bashkautor i disa bomeve n fushn juridike.

Zoti Spaho, si ishte dita e par n Departamentin e AdministratnPublike?Pas nj eksperience t gjat n ushn juridike, n vitin 2006, u emrovaDrejtor i Departamentit t Administrats Publike. Dita e par n DAP nisi meprezantimin tim dhe t stat, tek i cili mbshteta punn time t mvonshme.Aty bashkpunimi yn u zhvillua natyrshm, pasi punonjsit kishin vite qushtronin ekspertiz, n prole te ndryshme t puns s tyre.

Pavarsisht nga kjo, duhet t jeni ndeshur me probleme apo jo?

Drejtimi i nj njsie t till si Departamenti i Administrats Publike nuk shti leht. Legjislacioni i shrbimit civil, e prcakton at si nj njsi mbikqyrsee politikave qeveritare n shrbimin civil dhe kjo do t thot se DAP shtpromotori i reormave n administratn publike. Njri nga problemet q sbashku me stan kemi zgjidhur p.sh. ishte ai i emrimeve t prkohshme.Numri i ktyre emrimeve u ul ndjeshm dhe u aplikua vetm pr arsye t cilatu lidhn me pezullimet, trajnimet, apo lejet shndetsore. Nj shqetsim tjetrt puns son, mund t prmend vshtirsit gjat procesit t ristrukturimit, kuvetm pas nj pune proesionale, arritm t bashkpunonim me ministrit elinjs, pr t minimizuar n maksimum kalimet n listn e pritjes, apo ankesatpr lvizjet q bheshin t nevojshme n kuadr t ristrukturimit.

Cilat mund t jen disa nga sukseset e puns suaj?Vet zgjidhja e problemeve. Gjithashtu, rritjen e bashkpunimit meinstitucionet shtetrore mund ta konsideroj sukses dhe ktu mund t prmendinteresin pr bashkpunim edhe nga institucionet e pavarura. Pavarsishtse kto institucione ligjrisht prgjigjen vet pr zbatimin e procedurave t


27/129


2 7

shrbimit civil prmes njsive t tyre t personelit, ekspertiza e oruar ngaDAP, sht konsideruar e vleshme pr shkak t nj orientimi m t sakt ligjor.

Ndarja e eksperiencs s prbashkt n zbatimin e ligjit, sjell shum prparsidhe mendoj se ky bashkpunim ka ndikuar mjat pozitivisht edhe n rritjene imazhit t DAP. Gjithashtu, nj vmendje t veant gjat periudhs sdrejtimit t ktij institucioni i kam kushtuar edhe zbatimit t vendimevegjyqsore, t cilat ishin kthyer n tituj ekzekutiv. Programi i kontrolleve tushtruara n zbatim t Urdhrit Kryeministrit, mendoj se ndikoi n rritjene rolit mbikqyrs Departamentit t Administrats Publike, si dhe inicioi njpraktik administrative pr raportimin mujor t ministrive t linjs, lidhurme zbatimin e legjislacionit t shrbimit civil. Miratimi i disa vendimeve t

pagave gjat ksaj periudhe, bri t mundur edhe realizimin e prtimit t njshprblimi pr kualikimet pasuniversitare.

Ju drejtuat DAP pr nj vit e disa muaj dhe m pas mort nga Kuvendii Shqipris, mandatin e Avokatit t Prokurimeve. Si e vlersoni tardhmen e DAP, tani pas 15 vjetve eksperienc?Emrimi si Avokat i Prokurimeve, m dha mundsin t njihem me mnyrne unksionimit t institucioneve t pavarura, si dhe t zbatimit korrekt tparimeve administrative, n mbrojtje t t drejtave t oertuesve dhe eksperienca

n drejtimin e nj institucioni t rndsishm si sht DAP, m ka ndihmuarti kushtoj vmendjen e duhur problematikave t ndryshme, pasi gama eprocedurave t puns n DAP sht shum e gjer, aq sa m duhet t them se aty,dokush mson do dit. E pata t vshtir t ndahesha me stan dhe ky shtnj nga momentet q e kujtoj si shum preks. Pas 15 vjetsh eksperienc, besojse DAP ndihet i uqishm pr tu prballur me sdat n ushn e reormaven administratn publike, pasi mirunksionimi i institucioneve shtetrore, nprputhje me misionin pr t cilin jan krijuar, do t konsolidohet prderisaekziston vullneti dhe dshira e t gjithve. N kt kuptim, DAP dispononkapacitete t mjatueshme pr tia dal mban, ndaj mendoj se s shpejti, kydepartament do t ket nj konceptim t ri t rolit t tij, lidhur me reormate ndrmarra nga qeveria shqiptare, drejt prmbushjes s standardeve dhekritereve t nevojshme pr integrimin e vendit n BE. DAP-it i uroj shumesuksese dhe pun t mbar n rrugn e gjat t reormave! Gzuar 15 vjetorin!


28/129


2 8

ANSI ShuNDIEkspert i pavarur (HRM)

Ju keni nj eksperienc disavjeare t puns n DAP, n nivelet ndryshme. Pr nj koh t caktuar keni qen edhe drejtues i tij.mendoni pr kt prvoj t tuar? punosh n DAP sht eksperienc e veant, pasi t jep mundsin tvshtrosh t gjith strukturn e administrats publike nga lart, n nj pamje tplot. Puna sht shum interesante dhe impenjative, gjithmon je n qendrt evenimenteve dhe iniciativave m t rndsishme t ndrmarra nga qeveria.DAP sht nj institucion vigjilues i sistemit, n emr t qeveris. Pr ktarsye, nuk sht shum i dashur pr institucionet e tjera dhe kolegt n ministrit ndryshme, pasi pr vet natyrn e tij ligjore, Departamenti n m t shumtne rasteve thot Jo! pr propozimet e marra nga ministrit. Departamentisht konservator n rritjen e numrit t punonjsve, n rritjen e pagave,ndryshimet e klasikimeve dhe t strukturave, por t gjitha kto, bhen nemr t stabilitetit dhe kontrollit t sistemit n trsi. N und, gjithmon kemiqen t knaqur pr punn e br, pr m tepr q t gjitha institucionet,e respektojn punn e DAP-it, pasi e shohin si rregullatorin e sistemit, nushtrim t detyrave t prcaktuara me ligj. Roli i DAP sht qendror lidhur mehartimin e politikave qeveritare n ushn e shrbimit civil, si dhe pr zbatimine procedurave ligjore, si: rekrutimi, promovimi, masat disiplinore, etj. Ndaj e

them me plot bindjen se nse DAP do t kishte nj rol m t kuzuar dhe mt zbeht, ather sukseset e arritura deri m tani, nuk do t kishin qen tmundura n kt nivel q kan arritur. Kjo sht lehtsisht e verikueshme,nse e krahasojm DAP me institucione t ngjashme n vende te tjera, por qkan nj numr m t kuzuar kompetencash. DAP ka gjithmon nevoj tshihet si partner nga qeveria dhe t mbshtetet me t gjitha mnyrat, pasi shtstruktura pr t ciln t gjitha qeverit kan nevoj. Pa nj mbshtetje politikeaktive, puna e DAP nuk mund t ket eektet e pritura.


29/129


2 9

Flitet shum pr rritjen e atsive proesionale t npunsve civil. Nusha mendoni se sht e nevojshme pr tu trainuar npunsi yn civil?

Mendoj se trainimet e nevojshme mund t okusohen n ushn e menaxhimitn prgjithsi, n hartimin dhe koordinimin e politikave dhe n prgatitjen eprojekteve, prshir edhe menaxhimin e ciklit t projekteve. Kjo pasi, n t ardhmen,n marrdhniet m t shumta me BE-n, t gjitha nancimet jan n ormn eprojekteve dhe nse nuk ke projekte t mira, nuk mund t prtosh onde.

Ju jeni n dijeni pr rishikimin e legjislacionit t shrbimit civil, gj qpritet t sjell ndryshime rrnjsore n skemn aktuale t shrbimit civil.

A ka ardhur koha pr ndryshime t tilla dhe si mund t ndikojn ato?

Ndryshimet e legjislacionit jan nj proces normal, i cili tregon pr evolucioninn prgjithsi t shrbimit civil dhe t sistemeve t menaxhimit t tij. Ndryshimetsynojn nj prsosje t procedurave dhe implementim n vazhdimsi tparimeve t shrbimit civil, pasi vijn si rrjedhoj e nj periudhe 10 vjeare timplementimit t ligjit aktual dhe synojn korrigjimin e aktorve negativ tvn re n praktikn e gjith ksaj kohe. Dhe, nse ndryshimet do t ndikojnpr mir, vetm praktika do ta vrtetoj.N kt event t rndsishm pr punn e ktij departamenti, jam i lumtur tuuroj npunsve aktual, suksese n punn e tyre t prkushtuar, pr realizimin

e reormave t nisura! E ardhmja varet nga ajo ar bjm sot, ndaj respekt prinstitucionin dhe prkushtim pr punn!


30/129


3 0

ZhANI ShAPOMaster ne Studimet Europiane, n Universiten e Tirans, sht diplomuar

pr Drejtsi, n Universiten e Bukuresht, si dhe pr Financ, n Universitene Tirans. Q prej vit 1998, ka dhn eksperzn e j ligjore n nivele tndryshme, n Departamenn e Administrats Publike, si dhe ka shrbyersi Drejtor Kabine i Ministrit t Shtet, gjat vit 2002- 2003. Z. Shapo, kadrejtuar Departamenn e Administrats Publike nga vi 2003- 2005 dhe shtangazhuar si pedagog i jashtm n Universiten e Tirans, n lndn e sDrejts Civile. M pas ka ofruar eksperz n fushn e reformave ligjore ndisa instucione shqiptare, si dhe ka drejtuar disa projekte, si prfaqsues idisa organizmave kombtare dhe ndrkombtare. Aktualisht sht Zv/ Drejtori Projekt Support to the Civil Service/ Department of Public Administraon.

Dp Ad P pgj d vp p cv pd 1999-2000. ky d j p OECD/GMA, j g c pgj c p dv p.Mgj d pv d, d q c j , Nj vj d d pqp. j gjc, dj

g d d j, j jv j, p j j p cv p d qd, p y p. jj dj, djd , vdj d , pv jv gj j gjc.

g, p j pd g 10 vj q pj gj cv, p d dv vg j, p, j vpyj: A g y gjc gj j, gjdj

p j jv ppd? g pgjgj j j. M dj q d g gjdj y : dj q v p g cv, p cv vpj , gjdj qd dy, j., j gjdj d, g c d g. P g j, d , p j pg, pj p, d g gjdj j, gc g. k gj p cv, p dj pcd d d g


31/129


3 1

g, q g j , g d pj pp gd pcdv (p.. v dy,

v dy jv, d gj dy,j), pj v gj d g j, p x, j y x vd , p p g vv d . N dj, dj vj j dyj d gj, q , p d g x v, p jj v j (d d) d p cv.g j dyj d j jd, d d d

dy , d gj, . dy, gjdj p d p,

p p v j ( cj j v j v, p d j y), gjdj d,p gj j d d dj j v , q dd p j gjv . N v 2004, Dp

Ad j ppjj p j j komponentine dyt d p, c-,

pj j cv p d pj g v, ppjj q d , p q yj. Gj, j jj pd, DAP dp , dj j komponenti t tret j, pcdv d pcv d p(p.. v pv, pcd dv, pd gjv c vp dv, v, j), yg v, , d . Nd p p

j v, dp p, q .Mgj v v d, gj , g q j dj, j v d, p d dd. gjj , p g g vp(vd c p pj j d p gjc vp d j), vdj dj d p, d j j p d vd vd. Ng j, y vdjj, c DAP.


32/129


3 2

j dp d c p p j p d p (p v j- p

cv, p - d p pcdvd pcv dv, p d v q

jp d), p q jp c j j d pj . N j p, dp d q, jv j q v p p qv qp, p jj j q dqj dgj d q pc p qv. V j j d j d q q vj p d v , pj dd

gjdjv , y q g qd v,p , d d jvv, p c .g q gj j, d j g p p d

gj, p.. j p g d d p,pcd dv (kd Pcd Adv), pc v pv v ( v p pv d v gj), j gv p (c) v d y d. E gj j, dq pc q p DAP, q d dj j yj

dyj: v x d c. Ng j,c pcv dp, gjj p ,q d vdj j jd d c vd.

d, g dj d p ( gj dpc vdv j bE, p d vdv j), j g gj, q jd d gj vd. P d j gj, c g pc v, vd, x, p p d g d p c

d pjv p d ( j ), qd d, d j vdj.


33/129


34/129


3 4

pr koordinimin e tyre), DAP-i i vitit 1998, nuk kishte as autoritetin ligjor,as kapacitetet e nevojshme, pr t udhhequr reormn n administrat, si dhe

pr t kryer detyrat elementare t nj institucioni publik. N vitin 1998,pas ngjarjeve q kan ndar dy epoka t historis moderne t Shqipris, kurkishte lluar puna pr rimkmbjen e institucioneve e unksioneve t shtetit,pati gjithashtu nj interes t veant nga donatort q vepronin n Shqipri,pr t investuar n rimkmbjen e shtetit dhe ndrtimin e nj administrate tat t prballej me sdat e integrimit, por edhe me modernizimin e vetvetesnjkohsisht. N kt kuptim un, si drejtuese e departamentit i kisha duarte lira t krkoja ardolloj mbshtetjeje, mjat ta krkoja. Dhe besoj se e kam

prdorur mir lirin time, sepse brenda dy vjetsh, Departamenti u kthyerealisht n nj kantier ndrtimi, apo m mire, n nj institucion q u bshtysa e reormimit e modernizimit t administrats brenda vendit dhe njmodel pr tu ndjekur n rajon e m gjer. Si proesioniste, un u angazhovaplotsisht n realizimin e nj detyre pr t ciln punoja me dshir, e cila, paprkrahjen dhe nxitjen e kryeministrit t asaj kohe dhe vullnetin politik t tij,un nuk do t kisha mundur t arrija asnj prej objektivave (t prcaktuaraedhe si usha prioritare t mbshtetjes nga donatort), q i kisha vn vetes einstitucionit q drejtoja.

Cilat ishin sdat e para me t cilat u prballt pr reormimin eadministrats?Kan qen shum, po prmend disa prej tyre, s pari krijimin e perceptimit dhe trealitetit, se npunsit e administrats jan n shrbim t shtetit e jo t pushtetit.Lexuesit e ksaj interviste, mund t thon se edhe sot kjo mbetet prsri nj sd.Un mund t them vetm se po nuk u krijua e prjetua nj eksperienc vendase,sht e pamundur t krijohet tradita e t ndjehet nevoja e nj aktiviteti apo

institucioni. Pr m tepr, n Shqipri nuk ka ekzistuar nj tradit e till dhesht merit e puns s prbashkt me shum koleg t mi n ato vite, q tashm nShqipri, ekziston nj praktik edhe gjyqsore, pr raste t tuara apo t humburareciprokisht nga shteti apo npunsit civil. Shqipria si shtet mbush 100 vjetn 2012, sht nj shtet i ri dhe si i till, i duhet t krijoj traditn e vet- atshqiptare. sht e vrtet gjithashtu se ne mund t msojm nga t tjert, poreksperienca vendase sht e domosdoshme dhe e pazvendsueshme. Edhe shtetetkan periudhn e tyre minore dhe si mijt, kan nevoj t msojn pr llogarit tyre. Dhe kjo gj ndodhi me administratn, n ato katr vjet- n administrat


35/129


3 5

u arrit t krijohej perceptimi se njerzit q punsoheshin, ishin aty pr gjithjetn. Edhe pse kjo nuk u respektua m von, prsri mbetet nj eksperienc,

q edhe pse e shkurtr, duhet studiuar, nxjerr konkluzione e reektuar pr tuprmirsuar, nse sht e nevojshme dhe pse jo pr tu zbatuar, nse vlersohet sesht nj prvoj pozitive, q duhet vazhduar pr t mirn e t gjith vendit.Sd tjetr ishte shndrrimi i departamentit, n njsin baz qendrore tmenaxhimit t burimeve njerzore, n nivel qendror dhe qendra e prpunimit ehartimit t politikave n kt ush, pr t,u zbatuar n t gjith vendin. Reormae sistemit t pagave t administrats publike ishte nj drejtim tjetr ku u punuame intensitet dhe si rezultat i s cils, u ngrit dhe u zbatua struktura e re e pagave

te administrats publike q sht n unksionim edhe sot, por q pr at t keq,nuk sht uar ende deri n und. Gjithmon kam besuar dhe vazhdoj t besoj,se puna e nderon njeriun, prandaj edhe nuk dyshoj se kur et pr punn e br,askush nuk t gjykon se po lavdron vetveten. Pr her t par n historin eadministrats, u arrit q qeveria t koordinonte donatort dhe nn drejtimin esaj (qeveris), t prcaktoheshin prioritetet dhe nevojat pr nancime e onde,eksperienc q lloi nga Departamenti e vazhdon edhe sot e ksaj dite. Si njsiabaz e menaxhimit t administrats publike, departamenti hartoi bazn ligjore ebri t mundur llimin e unksionimit t Institutit t trajnimit t Administrats

Publike, si institucioni publik pr trajnimin e punonjsve t rinj dhe ritrainimine rritjen proesionale t npunsve ekzistues, duke e lidhur kt rritje proesionaleme rritjen e t ardhurave dhe ngritjen n karrier t npunsve t administratspublike. Dhe gjith kjo pun sht br brenda dy vjetve; 1999- 2001, kur pashartimit t ligjit e akteve nnligjor prkats, lloi edhe zbatimi e vnia n jete tyre. Sda jo t vogla q u prballuan me sukses dhe ktu me duhet t theksojse, vrtet isha un q drejtoja, por kisha tashm edhe nj ekip prej 16 vetsh, tcilat m ndiqnin e vazhdonin dit pas dite, at q ishte krijuar e shtohej do

dit. Prsri m duhet t theksoj se kjo nuk ishte nj pun e leht, kishte pengesa eprobleme, duke lluar nga kundrshtimet pr ndrhyrje kompetenca, por kishtegjithashtu edhe knaqsin e prkrahjes, nga ata q ndjenin prdit ndryshimindhe q e pritn dhe e nxitn me entuziazm kt ndryshim.

A mund t na prmendni disa nga sukseset e puns tuaj disa vjearen DAP?N radh t par, konsideroj sukses t puns time, krijimin e besimit se nShqipri legjislacioni hartohet, por ka sht m e rndsishme, zbatohet e sjell


36/129


3 6

prmirsime n gjendjen e secilit n veanti dhe t vendit n prgjithsi- kjo prmua sht arritja m madhore n punn time disa vjeare; S dyti nj arritje

tjetr e rndsishme, sht krijimi i bindjes tek npunsit dhe n prgjithsi nopinionin publik, se zbatimi i ligjit sht jo vetm nj detyrim, por edhe nje drejt, q t krijon edhe mundsi pr mbrojtje si person dhe si institucion. gjitha kto arritje, jan rezultat i nj pune proesionale, kmbngulse e tdedikuar, q megjithse me ngurim, u pritn shum mire, s pari nga ata qligji mbronte. E meta e vetme, pr t ciln un besoj se duhet t kisha br mshum, sht bashkpunimi me median e shkruar dhe vizive, pr t patur njkomunikim t drejtprdrejt me npunsit dhe opinionin publik, por ndoshtan ato vite edhe media ishte n hapat e para dhe nuk kishte prshirjen dhe

gamn e aktiviteteve q ka sot.Duke e par at periudh nga sot, un kujtoj entuziazmin me t cilin punonim,besimin q krijuam tek njerzit, por dhe kohn e munguar pr mijt dheamiljen, pr t realizuar detyrimet.

Kjo revist botohet n nderim t puns 15 vjeare t DAP q prejkrijimit. Si e vlersoni rolin e sotm t tij? urim mund t drejtoni,pr kt ngjarje t rndsishme t jets DAP-it?DAP sot sht nj institucion qendror q duket se ka krijuar prolin e vet n

administratn shqiptare, por q i duhet akoma pun pr t luajtur rolin q itakon, si pr menaxhimin e burimeve njerzore, ashtu edhe pr ristrukturimine strukturimin e administrats publike. Nuk m vjen mir kur dgjoj tthuhet se me kalimin nga vartsia e kryeministrit, n strukturn e Ministriss Brendshme, DAP ka humbur uqin e vet. Departamenti i AdministratsPublike sht nj institucion ky pr menaxhimin e burimeve njerzore dherndsia e tij nuk prcaktohet nga vendi (zik) ku ndodhet, por nga uqia eligjit q sht i autorizuar t zbatoj. Konstatoj se nuk sht vazhduar traditae botimit t gazets s administrats publike (ndaj m vjen mir pr punnq po bni me botimin e ksaj reviste), po ashtu edhe Instituti i rajnimit tAdministrats Publike, kuzohet ende vetm me prgatitjen dhe dhnien ekurseve hyrse pr npunsit e rinj. Kushtet n t cilat ndodhet vendi yn,n prag t marrjes s tess pr antarsim n BE diktojn nevojn e rritjes eprshpejtimit t ritmeve t puns n t gjith institucionet shqiptar, dhe e nveanti n DAP, q sht edhe qendra e krijimit, menaxhimit dhe ruajtjes skapaciteteve administrative, aq t nevojshme e shum shpesh t krkuara, pradministratn shqiptare. Uroj q DAP t rimarr ritmin e t jet n udhheqjet rritjes e uqizimit proesional t administrats shqiptare n nivel qendror, sidhe shembull pr tu ndjekur n nivel vendor!


37/129


3 7

AgRON lAmAJDiplomuar pr Drejtsi n vin 1976, n Universiten e Tirans. N

vin 1996, mori gradn Doktor i Shkencave Juridike n Universiten eKostancs, Gjermani. Z. Lamaj, ka shrbyer si Kshilltar Juridik n Gjykatne Rrethit Lushnj gjat periudhs 1976-1981 dhe m pas Gjykats nGjykatn e Rrethit Tiran, gjat viteve 1981-1985. Ai ka kryesuar KshillinLigjor, n Kshillin e Ministrave nga 1985-1990. M pas shrbeu n fushnjuridike dhe n vitet 1996-1997, u emrua antar i Dhoms s Avokatve tTirans. Gjat vit 1998- 1999, ka drejtuar Departamenn e AdministratsPublike. Me Dekret t President t Republiks, u emrua Antar i Gjykatss Lart t Shqipris. Aktualisht sht pedagog i jashtm i s Drejts Civiledhe asaj Tregtare, n Universiten privat Jusniani.

Dj Dp Ad P q jdy, c y gj j pd q , dj p y DAP j pc d , j qv qp d cvd.

P j p 23, qv qp p j, d q dgd vj d ppv

cv, c j d j p p cv qp, d Pg p Zv Ppv Cv. P j pc gj d, d j qd d p cv d c d g y, d g pq d, j pjvd, c j. N pjvd, pv jv yq d d p cv, j d jj y, p p. N p, pj g p, pj dgv, v, pc d .

Gj, j d v q d j dj gv, g j p p, d j gv dj c . kj j, d d v d d gj djv d dyv p cv, gj N. 8549, d11.11.1999, Np Cv.

23 d bg & P


38/129


3 8

Nj y j d gj pd 1998- 1999, q d j j cv, y :

j ;1-Pgj p dgv d v;2-F pgj pc (j p p, p d3- pgj p p)

Ed y pjvd, j. Dp AdP q j j vg, , -, dv j d v j, p pv

j , dj gj pd c, c p p j j cv qd. Dp Ad P pp j d- v d p, dj j d p , pj y yv!


39/129


40/129


41/129


4 1

v dv, d c p qd. dj q p q d yj v d ,

d pdj d d j d v j cv, d p q j pj, dc dj p.

M p p p p Dp. p c y d j q, pv p q p j g gj jv g pc. Pg d p , j q j v j jj p,p d j q pdy dj , p vdj

gv p d j cv p d jd p d. j j j d y j j ky M gv Dp d v, d gv v d p j d y p p.

D y, dj j djv d pjv Dp Ad P, p y p d j d p d j cv p d vd!


42/129


4 2

Kapitulli 3

BAShkPuNImI mE DAP-IN NDR VITE

gJERgJ lEZhJASekretar i PrgjithshmKshilli i Ministrave

pp d p j g p d.

A NAO d pg vd dj g b

Ep dy d pp d p dp, c y y v.

Mgj, j c pv vp 15 vj, x dv p d d: bE. P Qvqp q, vd p

p b Ep,p d v pcv d p pc d pj c b Ep.N j vdj p d d q p pg dq c, d p g pc x d

dv d, q

Ad pj d qv, qv vp. kj pd v b

A Wdw W,p d c p d qp vv dc, d vp d p j qyv.

D p pv c d p gj y 15vjv, j q j

d p d p c p pv cv. N c d, Dp

Ad P d j Ad P, qj d j p d c d p.N j gjc ppd , gj p

cv, jj j vd


43/129


4 3

gj v dgj p (cq c).

N d, Qv qp g vjj j d p p j j j c v d, d d dg d d j.

c q p

dv g vd dpgj p bE. Nc p qd pp gj jj d pvcv, p gj d j pv v. d gj4 vjv d p p j j d qd, p dj gj d dj v p qy, p cv d v p d p yj dyv dvd. J dy d d, d p d j c.

P p d p j dqg v p p j d p, p, d j cv . M v dd gj j p j d p, c p d q

d

j pgj p pdj d g.

P pd vj, pd jv q p d, Qv qp qd qd vdj, gj pcv p j d g p, v MA-, d p d c c b Ep

d PdPA. D vdv, v v qd v pj dy gjc p, d pcy d q. D x x g , p v v d p p

d. Nd, d pp cv, pg d d v pgj dd j vd, d d x j pjv d d pv.P d g d Ad

Ad P.N j g p y d p, p

j vd p c qyv, dj j d j, d gj j qv vp, gc p pj g bE.


44/129


45/129


4 5

d dyp vd dj pv, gj p

d p,p gj p dyp d j j p v d

dv p p j gjc cv

y d qdp g j cvp, pv, pp, p d p.

gENcI TAFAJSekretar i PrgjithshmKomisioni i Shrbimit Civil

Komisioni i Shrbimit Civil n baz t legjislacionit t ShrbimitCivil, sht institucion i pavarur, i ngarkuar edhe me mbikqyrjen e

menaxhimit t shrbimit civil n t gjitha institucionet q prshihenn ushn e veprimit t ktij ligji. Por si menaxhohet shrbimi civilbrenda vet KSHC-s?Komisioni i Shrbimit Civil si institucion i pavarur, i cili merret me shqyrtimin eankesave dhe mbikqyrjen e shrbimit civil pr administratn qendrore, vendoredhe te pavarur, ka nj prgjegjsi m t madhe pr menaxhimin e burimevenjerzore, pr shkak se menaxhimi i burimeve njerzore t vetes kthehet n njzbatim strikt t legjislacionit prkats, pa gabimin m t vogl, pr t dhn

shembullin e etalonit n zbatimin e tij, si dhe duke qen se po KSHC, qmbikqyr menaxhimin e shrbimit civil n t gjitha institucionet q prshihenn ushn e veprimit t ktij ligji, rritet m tepr prgjegjsia n zbatimin eprocedurave t menaxhimit t burimeve njerzore t Sekretariatit eknik tKSHC-s. Nga eksperienca shum vjeare n punn ton n menaxhimin eshrbimit civil brenda Sekretariatit eknik t KSHC-s dua t prmend sekemi prdorur t gjitha institutet e prshira n ligjin Statusi i NpunsitCivil si konkurimet e hapura, lvizjen paralele, ngritjen n detyr dhe masatdisiplinore t parashikuara n ligj. Po kshtu mund t themi se nj rndsi t


46/129


4 6

veant i kemi dhn vlersimit t perormancs s do npunsi civil qotn periudh prove apo n vlersimin vjetor, gjithashtu rritjes s kapaciteteve

proesionale t Sekretariatit eknik nprmjet trajnimeve t ndryshme torganizuara jasht vendit.

Ne e kemi orientuar eksperiencn ton n disa drejtime:Komunikimi me npunsit e tjer t shrbimit civil, prmes trajtimit t1-ankesave t tyre, pasi sht Sekretariati eknik q merret me plotsimin e tgjith dokumentacionit pr trajtimin e ktyre ankesave;Mbikqyrja e menaxhimit t shrbimit civil, prmes programeve t ndryshme2-

t kontrollit dhe ushtrimin e mbikqyrjes n administratn qendrore, vendoredhe t pavarur;Organizimi i seminareve/ trajnimeve t administrats vendore.3-Ky shkmbim eksperience ka dhn rezultate mjat t mira, sidomos n uljene numrit t ankesave, si dhe n rritjen cilsore t menaxhimin e shrbimitcivil n administratn vendore.Gjat gjith ktyre viteve, ne kemi bashkpunim t vazhdueshm meDepartamentin e Administrats Publike.

Sipas legjislacionit t shrbimit civil, bashkpunimin tuaj ndrinsti-tucional, mund ta mendojm n ormn e nj trekndshi n kulmet et cilit qndrojn: Komisioni i Shrbimit Civil, Institucioni qendror/

vendor/i pavarur dhe n kulmin tjetr Departamenti i AdministratsPublike. Si zhvillohet kjo marrdhnie?Ky raport mes tri aktorve t shrbimit civil do t thoja se sht prmirsuar. NShtator t vitit 2008, kemi nnshkruar Memorandumin e ri t Bashkpunimit,n t cilin sht prcaktuar dhe prmirsuar m tej bashkpunimi me DAP.

Nga mbikqyrjet me institucionet qendrore, ku DAP sht menaxhuesi ishrbimit civil, KSHC ka konstatuar nj pun m t mir lidhur me zbatimine legjislacionit t shrbimit civil dhe kjo sht reektuar edhe n konkluzionet embikqyrjes me kt institucion, apo n prmbledhjet e raporteve n vite.Me DAP kemi pasur nj bashkpunim konstant dhe t rytshm sidomos ndiskutimin dhe shkmbimin e ideve n lidhje me strukturn e re t KSHC-s gjat vitit 2008 deri n miratimin e saj pran Komisionit Parlamentar.Bashkpunimi m i ngusht sht edhe praqsimi i DAP, n t gjitha seancatdgjimore pr trajtimin e ankesave. Gjithashtu Kolegjet e Bashkuara t


47/129


4 7

Gjykats s Lart prmes nj vendimi kan vendosur q KSHC-ja, si nj quasigjykat, nuk do t praqsohet m si pal n shkall t ndryshme. Ajo ka

ndodh m pas sht q krkesave t gjykats s shkalls s par, ose apelit, ne uprgjigjemi n koh, prmes dorzimit dosjes s plot t ankess s do npunsi.Nga statistikat tona rezulton se gjat trajtimit t vendimeve t KSHC-s ngaGjykata e Apelit, 95 % e tyre sht ln n uqi vendimi i KSHC-s, gj qtregon cilsi t vendimmarrjes s KSHC-s. Po kshtu edhe cilsia e prgatitjess dosjeve t ankesave pr shqyrtim, plotsimit t dosjeve me prova ngainspektort e Sekretariatit eknik, sht shum m e mir dhe kjo reektohet nvendimmarrjen e gjykats.

vlersim keni pr bashkpunimin me DAP n t ardhmen?Nga mbikqyrjet e deritanishme, kemi vn re se n disa institucione nkundrshtim me vet urdhrin e Kryeministrit Nr. 41, dat 29.01.2004, Prndrprerjen e menjhershme t kontratave t puns n pozicionet e shrbimitcivil..., jan emruar npuns me kontrat. N pak raste, kto kontrata janpranuar edhe nga DAP. N rastet e marrjes n pun t npunsve civil mekontrat sht tejkaluar prmbajtja e urdhrit q n akt ka karakter ndaluese prjashtimisht lejues, i cili nnkupton emrimin e prkohshm, vetm pas

plotsimit t nj sr kriteresh dhe vetm pr ato pozicione pr t cilat shte nevojshme, pr nj koh jo m shum se gjasht muaj. Rritja e nivelit tbashkpunimit me DAP, pritet t sjell edhe minimizimin e prdorimitt ktyre praktikave t marrjes n pun, pr t cilat Komisioni i ShrbimitCivil, sht kategorik pr mos lejimin e tyre. N t gjitha rastet KSHC-ja karekomanduar plotsimin e nevojave emergjente pr npuns brenda institucionitme akt komandimi t prkohshm, deri n plotsimin e vendit t lire, nprputhje me procedurat e prcaktuara n legjislacionin e shrbimit civil. Pra,

bashkpunimi yn me DAP, pritet t jet reciprok n unksion t krkesaveligjore pr menaxhimin e shrbimit civil. Duke punuar s bashku pr orcimine bashkpunimit institucional midis dy institucioneve tona, shpreh bindjen prsuksesin n realizimin e misionit t DAP, lidhur me orcimin e menaxhimit tshrbimit civil, t administrats qendrore.

Gzuar estn!


48/129


4 8

AlBERT gAJOIsh zv/ Ministr i Integrimit Europian

Departamenti i Administrats Publike bn 15 vje. Cila sht lidhjajuaj me kt departament?Me llimin e puns s qeveris s re n vitin 1992, UNDP kontaktoi meZyrn e Kryeministrit pr iniciimin e reormave administrative. Si kshilltariekonomik i Kryeministrit n at periudh mu la si detyr t mbaja kontaktetme institucionet q ishin t interesuara pr t mbshtetur llimin e reormaven administratn publike. Kshtu n at periudh lluan kontaktet e para me

Komisionin Europian dhe donator t ndryshm. Disa ishin prioritet kryesoret qeveris, gjat ksaj periudhe:

Decentralizimi i pushtetit vendor;1-reormat strukturore (okusuar m tepr n ushn e privatizimeve);2-zhvillimin e kapaciteteve institucionale pr zhvillimin e politikave ekonomike;3-reorma n shrbimin civil kryesisht ajo e lidhur me pagat e npunsve.4-

N mars t vitit 1993, u zhvillua edhe seminari i par pr reormn nAdministratn Publike, i cili u okusua n prioritet e msiprme. N ktperiudh u siguruan kontakte me Programin e OECD/BE, SIGMA-s,pr reormn administrative, i cili sapo kishte lluar pun. Me ndihmne ktij programi, zhvilluam vizita studimore (n Austri dhe Franc), ku unjohm me mnyra t ndryshme t drejtimit dhe koordinimit t reormaveadministrative dhe politikave ekonomike. Pr rrjedhoj, n vern e vitit 1993, ipropozuam Kryeministrit, modelin e Kancelaris Austriake, ku pran Kshillitt Ministrave, krijohen struktura t uqishme. N kt kuadr, u propozuangritja e dy departamenteve: Departamentit t Administrats Publike dhe atijt Koordinimit t Ndihms s Huaj, q n at periudh u quajt Departamenti

pr Investimet Publike dhe Koordinimin e Donatorve. Fillimisht nga ana eKryeministrit Meksi ngritja e ktyre Departamenteve n mesin e viteve 93,u konsiderua se ishte ende hert, pasi unksionimi i tyre i plot nuk mund tllonte pa prcaktuar m par misionin dhe objektivat e tyre. Ndaj, pr disamuaj, u kooptua nj Kshilltar i veant pr Administratn Publike, z. AlbertBrojka. Hapi i dyt, ishte ai i krijimit t nj baze ligjore pr vnien n jett ksaj strukture, q oi n miratimin e Vendimit t Kshillit t Ministrave,Nr. 443, dat 05.09.1994, Pr krijimin e Departamentit t Administrats


49/129


4 9

Publike. Krahas ksaj, srish me nj vendim t Kshillit t Ministrave,u krijuaedhe Departamenti i Investimeve Publike dhe Koordinimit t Donatorve.

Por le t prqendrohemi tek Departamenti i Administrats Publike. PrmesProgramit PHARE, Departamenti i Administrats Publike gjat ksaj periudheprtoi asistenc nga nj projekt, i cili pati n okus krijimin dhe orcimin ekapaciteteve t DAP. Nj vmendje t veant mori edhe zhvillimi i sektoritt I-s n departament. Gjithashtu, gjat ksaj periudhe okusi i puns sKryeministrit, si dhe Departamentit t Administrats Publike, u prqendruatek piramida e pagave. Filloi puna pr hartimin e legjislacionit t shrbimitcivil, me mbshtetjen ndrkombtare, proces n t cilin kam qen i prshir,

pr shkak se vazhdoja t isha koordinator i SIGMA-s. Pr rrjedhoj, u miratuaLigji Nr. 8095, dat 21.03.1996, Pr shrbimin civil n Republikn eShqipris, i cili u shoqrua edhe me miratimin e disa akteve nnligjore, si aipr koniktin e interesit, pr etikn, krijimin e Komisionit t Shrbimit Civil,etj. Pavarsisht miratimit t ktyre akteve nnligjore, mendoj se ato patn njdeekt, e cila lidhej me mungesn e orcs shtrnguese q normalisht duhet tken kto akte.

Cili sht vlersimi juaj pr ligjin e vitit 1996?

Ligji i vitit 1996, ka t mirat, si mund t ket edhe deektet e tij. Por ajoq mendoj sht se, nga viti 1996, deri n miratimin e Ligjit Nr. 8549, dat11.11.1999, Statusi i Npunsit Civil, u krijua nj boshllk ligjor rreth dyvjear, i cili ka ndikuar negativisht pr mnyrn e rekrutimit dhe unksionimitt administrats publike, duke qen se ligji ekzistues u anashkalua. Ndoshtado t ishte m mir t punohej mbi amendimin e ligjit t vjetr, duke ruajturrregullat dhe parimet e tij, deri n zbatimin e ligjit t ri pr shrbimin civil.

Nse do t shikonim vendimin e krijimit, por edhe akte t tjera nnligjoret viteve 93- 94, DAP e shohim si nj struktur bashkrenduese epuns pr reormat n administratn publike, ndrkoh q procesii rekrutimit iu njoh si e drejt Komisionit t Shrbimit Civil. Si egjykoni ju kt rol t tijin gjat ksaj periudhe? Po tani si e gjykonirolin e DAP?Kishte disa modele mbi t cilat DAP mund t zhvillohej. Por kompetenca embikqyrjes, kontrollit t procedurave, ndrkoh q sht prgjegjs hartimin epolitikave qeveritare pr shrbimin civil dhe administratn publike n trsi,


50/129


5 0

pr mbarvajtjen e procedurave t rekrutimeve (nj antar i komitetit ad hocsht praqsues i DAP), etj, mendoj se sht ndar qart, me kalimin e s

drejts s shqyrtimit t ankimimit administrativ, tek Komisioni i ShrbimitCivil. Ajo q un nuk mendoj se u zgjidh mir me ligjin aktual t shrbimitcivil, sht heqja e komisionit disiplinor brenda institucionit, si nj hallkparaprake shqyrtuese, para drejtimit n Komisionit t Shrbimit Civil. Kalimii mvonshm i DAP nga Kryeministria n varsi t Ministrit t Brendshm,mendoj se e ka dobsuar deri diku rolin mbikqyrs t tij.

Bashkpunimi juaj me DAP ka vazhduar edhe m tej. N cilat usha u

zhvillua ky bashkpunim?Gjat viteve 2005- 2009, koh kur kam shrbyer si Zv/ Ministr i Integrimit,okusi i puns ka qen ngritja dhe orcimi i kapaciteteve n plan horizontal(t prgjithshm) pr administratn publike. Pr ta br kt, nevojitej njstrategji, pasi alokimi i ondeve krkonte nj vlersim t veant t situats nadministratn publike. Ndaj dy projektet e para, u okusuan n misionin eDepartamentit t Administrats Publike, mbi nevojat e administrats publikepr ngritjen e kapaciteteve pr integrimin europian. M tej si az e dyt, u punuame hartimin e nj plani t qart nevojash, n t cilat u prshin institucionet

ekzistuese (p.sh. DAP si struktur prgjegjse pr reormat n administratnpublike, IAP lidhur me trajnimet, etj). Bashkpunimi rezultoi rytdhns.Nse do t m pyesnit pr rolin e mtejshm t DAP, un e mendoj at jo sinj njsi koordinuese tashm, por si nj struktur q mund t jet n varsi tnj Sekretari Shteti/ Ministri Shteti, realisht n rolin e nj njsie hartuese dhezbatuese politikash, ose si nj ministri e veant/ institucion i pavarur (quasiministri). Gjithsesi, roli i DAP n t ardhmen, pa dyshim n kuadr edhe treormave n administrats publike, pritet t jet i rndsishm.


51/129


5 1

FATOS hODAJ

Drejtor EkzekuvShoqata e Bashkive t Shqipris

Ju i prkisni grupit t npunsve t par civil n Shqipri. Si e vlersonishrbimin civil t asaj kohe? A mund t asim pr nj shrbim civil t

strukturuar, sipas parimeve t administrats publike?Ndiej nostalgji kur kujtoj kohn kur kam punuar n Ministrin e Puns, kohgjat s cils nj administrat krejtsisht e re, diti t prballoj me sukses sdate atyre viteve. Suksesi ishte menaxhimi me proesionalizm nga Ministri, z.Shehi, i cili me menurin e tij n motivimin e punonjsve, krijoi nj elitdrejtuesish, ku komunikimi, transparenca dhe debati, ishin tiparet kryesore,pavarsisht mosekzistencs s nj ligji t posam pr shrbimin civil, i ciliu hartua jo shum koh m pas, si nj domosdoshmri e kohs. Un kamdrejtuar Inspektoratin e Puns, i cili si nj nga organizmat m t rinj tMinistris n at periudh, q n vitin 95, megjithse pa detyrim ligjor,arriti t organizonte testimin e par t t gjith inspektorve, sipas sistemitamerikan t vlersimit.

M pas keni kaluar n nj ush tjetr t ekspertizs suaj, si drejtuesi Shoqats s Bashkive t Shqipris (SHBSH). ar ndryshoi tek juemrimi n kt post?M tepr pavarsi n hartimin e programeve n organizimin e aktiviteteve

dhe n emrimin e administrats. N shoqatn ton nuk kemi asnj llojmbshtetjeje nanciare nga qeveria, por vetm me kuota antarsie t bashkive,t cilat matin aktivitetet tona nga produktet dhe rezultatet dhe jo nga prodhimii letrave. Kjo na bn t jemi eksibl ndaj krkesave t bashkive, por edhe trrisim pareshtur proesionalizmin ton.


52/129


5 2

N nivel mund ti prshkruani marrdhniet me DAP? Si konkretizohetkjo marrdhnie? N cilat shtje/ usha?

SHBSH dhe DAP kan marrdhnie t mira bashkpunimi, t cilat jankonkretizuar n takime t prbashkta pune, trainime, seminare dheworkshope. Ne si shoqat, e vlersojm aktin q tesat drejtuar praqsuesvet DAP, pr dhnie ekspertize n trajnimet apo seminaret e zhvilluaranga ana jon, n ushn e menaxhimit t burimeve njerzore n pushtetinvendor, kan marr prgjigje pozitive. Shkmbimi i prvojs sht tepri rndsishm, pasi mendojm se 15 vjet eksperienc t zbatimit t ligjitnga ana e DAP, jan mse t mjatueshme pr t ndikuar pozitivisht

edhe mbi njsit vendore, pr mirzbatimin e legjislacionit t shrbimitcivil. E vlersoj jashtzakonisht punn e br nga DAP-i, n hartimin ekuadrit t plot ligjor, me synimin pr t krijuar nj administrat publiket qndrueshme, q pavarsisht aktit nse sht qendrore apo vendore, tndihet njsoj e detyruar dhe e motivuar pr ta zbatuar at. Nisur nga disaprobleme konkrete, mendoj se do t ishte e dobishme q n bashkpunim menjri- tjetrin, t kryenim nj studim pr vlersimin e gjendjes s zbatimitt Ligjit pr Npunsin Civil n qeverisjen vendore. Pas njohjes s gjendjesaktuale, mund t dalim edhe n rekomandime, lidhur me zbatimin e ktij

ligji, n qeverisjen vendore. Fakti q n nj t ardhme t art, administratavendore do t`ia kaloj n numr administrats qendrore, mendoj se e bnedhe m t domosdoshm kt studim.S undmi, i uroj DAP-it n 15 vjetorin e tij, t rris proesionalizmin dheshkalln e pavarsis dhe te jet sa m korrekt n zbatimin e Ligjit t Npunsitt Shrbimit Civil!


53/129


5 3

DIANA mETOhu

Eksperte e fushs s pagave,Ministria e Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta

Q pj v 1972, p pv pgv,d v 2000, d p.Mgj d p j pd,j. M p vj j,

g k J d Mv P. E cj g p pg qp j d p c d g dy, d ppjj p p pgv.

N v 1992, Pgv g M E dFcv, M P,Egc, Pj c d Pdjv P. pjg j j, cp j p, p p pgv d dv, j d j v j . N , v 1995, M P, p PND- dOg Nd P,p pj M pd v pv Pgv.ky pj d yj vv

d dycv d dy vP d Zv P Pgv qp d pd , q v

j v, vdj j , p pv qp pgv,. Gj, pjd p j p p j gp p p pgv, pq g, pd d p,

c j j v d d , p pgj k k P d v k Pgv.

M p, gjc cv, d dy q p gj N. 8487,d 13.05.1999, P kpcp c pgv p,pc pv pgv p x, Dp Ad P, d M Fcv, pg pgvp pj d pqd d vd. Nd,


54/129


5 4

pc p pc pg vd, d

pc d pgv pjv x,vd j pj p M P, jv cd v b, c c p g pd d p, p y pcv.

d v , j. M p:

M vj q p gv pgv, vd y jj p! j DAP- p j p d cv,p vd jj d pgv dp!


55/129


56/129


5 6

j . V pgjgj,vdj d,

d dp gj v pc d yj dyv, j dd pv, j pd p. M gj j , p d p q vv d v c

g d y p, jj. j pgjgj p

d pvqv cv,

DAP vd j j qd j dv qp.

M q y c j pv c dvd cvv j d j, dj y d p j dj g, g d v, d c j.

M 15 vj dj DAP-, gj v, j

d q j! Nj dp gj q d p, q DAP - jc j d d v!

VITORI kRISTO

Drejtor n Drejtorin e Shrbimeve MbshtetseAutorite i Konkurrencs

Mx vj, j vd v j dj, j d, j v p q d d p,

p p gj , d gjv d qv. dy p d j p p, gj dd pjgj P Np cv, p d vd pd: g j pg,

p c gvq j ,p p vd vd p d g j, gjj g g, q d jp p gj p

p cv. gj q v

d cv gjj pd, jj gjd q ppj vj d,p p vv g vd. G pvj y


57/129


5 7

j pdpv p dv g d j vd,

j j dj ,pc j, d v d. N qd d p, pdy Dp AdP, c p d gj, j vp j, p d p

c d pv, q v dy d. P dv, q dj q pj v j pj j d p, d dj p p c v v pdjv j p, gj

q p d d p j j dv pvcv, M pvd v p, q djd g d dvp.

Epc j p

p v, p p, d pj, d d . Nj v pc, v DAP-

j v d , p cv

p v ad hoc,p pgjdj ddv .

Ac DAP q p gj j x vj , p vj y v, gjp A kc.C v q jp gj

djv v j pcv pv, d d DAP d c, pgjgj, p d, pgjgj y v, p dj g, p d g qpc p cv.Ed gj p p A

kc, vp pc pc qp, j j p DAP, gj q j jd v j,gj j c.

D pvj d p j d,

d d j dj DAPp j vd q d p cv qyv d j c v j d p!


58/129


5 8

Prof. Dr. SkNDER kAuPIDekan i Fakulte t Drejtsis

Universite i Tirans

10 vj p p j jd p ,p, p, j dd p j djd v d p,

c pdy F Dj, v , dj vdj, j vp v ,p d p p g g cv.

ky y p q

j y Dp Ad P. p, d d c F Dj d y E Dj

Adv, pqd j v ggj cv. kj pq d dj v gj vv F Dj, p vdj p cv, pqj g gj vdv j, y bE-, pd vc pv gjv dj. k,p p dyv , d

p c, qj g.

dy, p , j v pj v d- c vF Dj, p d

p v dyvgj dj gjc cv. Pdgg F Dj, q v j v p jp pv cv d g y d c d

cv, d djpdj d gjc cv vd . kj y pv dj d p y, dj j d,p djpdj vvpv vd.

d F Dj, p q ddj p vj jp, p F y pj d j,d vdj j p pv yd pvd d c .


59/129


5 9

Prof. Dr. VASIlIkA kumEDrejtuese Ekzekuve e Programit MasterFakulte EkonomikUniversite i Tirans

J d j 15 vj,Dp AdP- j g c d x cv. Pdj

vj j j pd gj,p dq j p d j c d. qp j g qj pc v v d jj d vp jc p d d.

k 15 vj, dj p j , p d jd d. M j j p p d d, q p d y d j y Ad P qp.P p pj j

d p d p, ad-hoc p p cv. P j p pg, pvjv, d d

g p.Nd pvgj q

jp d p d pp p Dp

Ad P, pcp v pcv c, p F E, p d

M Ad P. kypg d j d p v pgj pcv Ad P. Dj pd d p v AP-, p j pjv cv. p d ppjjv pp j , y

D Dp Ad P g 15

vj d v jc, j d vc

p, j v j

cv v d dp pgj!


60/129


6 0

p dj d y j j v x

pjv d p. Ad

P d q , pj pc d,p d j dgjgj p c p d. Njpg q , p

d p p d. V q p, q v jv ddv j. k v, p jj, p pj v j d, pj c j d .

V q vj j d j. dj v p

d dvj p q j Evp. Nj pc p v , d j p p, q p qv d j, d ppjj, p pj d p

d c. v j p p d j j g py. gj p p dv !

Jet t gjat dhe vetm suksese!

Prof. Asso. Dr. ANDRI kOxhAJPrgjegjs i Departament t MenaxhimitFakulte Ekonomik, Universite i Tirans

Nd p jpj j gp dp Dp

Ad P p gj v.bp y

Dp AdP (DAP) gj dv. p, pjj v ad hocp pv cv, g, j ppj p

d p , v vd v v.Mgj, d gpgjgj DAP-,d pcd p cv. Gj g p, pypj pjv DAP, d d p j ygj, p gj v


61/129


6 1

ad hocd pgjdj ddv pc . dy,

j j , j jv d gj, p y q cp. pj dp, d c d v pj DAP, pj dp pg M, v pj vj, Dp y

Mx, y. Ng j, p pdggv F , jv, p, p j

Ad P (AP), jj j pj pv d p.

Nj p j

d g vv d p, p d v Dp

Ad P, g- p d c, g c, d c p Pg M, y , j vj

p. N p, p q dj, p

pgj d v py d d

p d p cv, q d j pj d gj vd v q y pdggj, d v g DAP, j dd d d.Gj, v j p

vd p pd v p - pgj dv j p, ppv c

j d p vj. d gjv j p , c v d dv y, gj j

p dp, p , p d p pg p d y.

N pd, 15 vj d c, j j DAP j gj, p d j dyv v, p pj

d, q dp q !Shum suksese!


62/129


6 2

Gj y 15 vv Dp Ad P

p c d gj vp j, p c c d j c g cd pc p pj d g Dp, d d cv d v d p. DAP v g d dy d pgPAE, Pg Cd 2002, Pg Cd 2003, PgCd 2004, GMA, NDP, pgv dy bb, Fdc OO j p jvv pc p , d gj. Gj, y, Dp Ad P vd pj c M j d j Ad P p ppc jvv d pv p.

J p p dy v, d

p y Dp Ad P:

NA kEllyIsh drejtuese e programit pr reformn n administratn publikeDelegacioni i Komisionit Evropian n Shqipri

Pgj p p b Evp (bE)

pj pc vdv dd dvdv d dd.k kpg p p bE vj vj p cv, d gj, d p pp dy

. k v Mdd j q vd j vj p gp pj v y dv. Gj, v dd ppj gjc kEvp gjc vdpj v p


63/129


6 3

dv d gjyq. gj p d p j

cv d, p, d qd.

Dp AdP (DAP) g pc q g gj yP p cv v 1999, d v gj. Ppj, j j pc

g j, d qy d pv p cv, g j p,g vdv p, v,x, v , gg p, d p d j gj d, v qd d v vd.P, DAP p d p

v j c g j d jj j cv p, , d qd.

Ng pd pp v 1991,DAP j g q g y c j dy d . d j

pqy pc dp d k Mv, pc p j p d gj p. Pdj, c bE- pDAP- q d jq d ydv p p

k kpg, d Mdd, d p vdj

j v qy pp dd bE-.

Oj gj c d j p pdj v pqy j vpv q p. Npg PAE pjj 600 yv qp

p j bE- d j j q dj . N d c v p d dDAP-, c dpjj gj ,d pj j dp p. Mj j, q d p pg CADgj qd dy,

pqd , : d pp p j pgv, pd dd pv p, d pcdp x pcd p j d .k Cv, g

gjd g kvd qp pj v dv, q gj p j bE- p DAP-.

Pg Mj p p qvj d x (GMA) j p bE- dOg p bp Ed Zv (OECD) y


64/129


6 4

gj pj, gjv, p, ,

gjv d d d p gj q p qp.

Pv c p cv, j jvy p g qd p j j Ad P

(AP). N c bE- p AP- pj p gj, pgv, dd pc d pjjv. Pvj, p q c j y p jj qd gj, pp d p j jv.

Gj q dj c bE- p DAP- d p, p jv q p cv dd bE-. DAP dj d, g j p d dy gjv d v

v gj, d qyj v v v, q gj P .Pv g dy ddv d j pgj vv d, DAP vd

j j g d p d pv cv v qd d vd.

d p gjj j p q pp

d j p d vd p p, p p dyv p,dv d c. D j q q j ppjj q d d v d d pq, d c g

d p jp d p p q d j,d dy c jd p. Gj q j c, d y p g vd, d d j d qvjj. p pvgj d q, gj

q qd , gjp y p, d d d d c pp, j p d dj d y DAP-. Pj kv kpg d y Mdd y vd

d c pv j jv v c DAP d dj v dj. Mj pvj 15- v j j, j dp g y q pg j c, d p bE- dd j . Gpvj!


65/129


66/129


6 6

k d q d xj, : d dj

vd g p vd.Aj g d p j d gjqd. Nj j d pcp j dd vd p p d j pv. dq, d

dd q y vd ppqj j d, p gj vv p jgj . P d vjj j p d d gjyj p j q pj ,

dd, d d dd. Nd, d

j p q v qp j gjdj j.

Dj vj p j Dp Ad P(DAP), d v p qpd dd j d q j

, d j d pp qyv j dpv j d vp.Nd d p d j ppjj p j cv qd. Gpvj!

EVIS SulkOEksperte e Sektorit PublikZyra e Banks Botrore n Tiran.

Pj d g b b Dp AdP

Ad P . Pj v 1999 d y v 2006. F y pj gj Cv, j pv cv, j j dv pjv d qd,d j j

. Ed p pd jpj, b b, d d d p d j j y p c v vd j j pj pv j. Npj pj d dvj, b p DAP- p p Zv b dv p Cv d j Ad


67/129


6 7

P p gj j p pd 2010 - 2012

d p p ppj vj pc g.

M p, v gj 3 vv d DAP- q pj pd p b b. Dp j c q g

15 v j d j, p v j d pj c d p p dj d dj. Vjpv p d gj djv j cp d

gj cv.Pd p , p

pd c pv q dj pj d p d,p y jv j. D dj Dp d p p . P dj q p qd v j g j M p g

kM. J d q j c,d j j j. N pd, 15 vj d c, dj jDAP j gj, p d j dyv v!

Shum suksese!

BERNARD ZENElIDrejtues i Programit Brain Gain UNDP

Programi Brain Gainsht nj nism e Qeveris s Shqipris q mbshtetetnga UNDP, q nga llimi i ktij programi n korrik t vitit 2006. Bashkpunimi

me DAP ka qen tepr i ngusht q nga llimi i Programit Brain Gain, s parime ndryshimin e disa VKM-ve n lidhje me bonuset nanciare pr npunsitadministrativ q zotronin grada pasuniversitare dhe m tej, me integrimine proceseve Brain Gain n administrat. M pas ky bashkpunim vazhdoi mebashkrendimin e politikave pr t kthyerit nga jasht, si me shkmbimet einormacionit, pr vende pune q lidhen drejtprsdrejti me natyrn e programitBrain Gain.


68/129


6 8

A mund t prmendni ndonj vshtirsi/sukses n punn tuaj?Nuk ka qen aspak e leht t bindje drejtues t ndryshm n administrat pr

prtimet q kan nga punsimi i individve q vijn nga jasht e q mund tprtojn nga Programi Brain Gain. Po ashtu ndryshimet q ne donim t bnimpr t rritur prurjet cilsore nga Diaspora krkojn edhe ndryshimin e ligjit tShrbimit Civil, gj e cila duket e vshtir pr momentin sepse sht ligj q krkon3/5 vot mbshtetse n parlament. Suksesi m i madh ka t bj me aktin sen saj t bashkrendimit t puns me DAP, ky program ka tuar njohje dhepopullaritet n mbar administratn publike duke lehtsuar shum prhapjen epolitikave Brain Gain n t.

Si e mendoni t ardhmen e bashkpunimit me DAP?Bashkpunimi besoj se do t jet shum i mir n t ardhmen n procesin eaplikimit pr vende pune on line, gj q aktualisht ende nuk sht e mundur.Kjo do t rris si ekasitetin e programit Brain Gain, ashtu edhe ekasitetine bashkpunimit pr integrimin e mtejshm t diaspors n administratnpublike. N prundim, n kt 15 vjetor t rndsishm celebrimi, dshiroj tiuroj DAP-it jet t gjat, pun t mbar dhe suksese t mtejshme n realizimine detyrave t veta n vitet n vijim!

Shum suksese!

EDlIRA EPANIRrje i Studentve Shqiptar n Bot, AS@N

j A@N, j

j gj p jv qp q dj p

j dp j vd, j q c d pj, cj v d jv qp qp pp qp y dd.

N pj d pj

jvv y A@N, jd pj v, p DAP, d cv p xj p jv d g y g p qp p d Pp v d (2006-2009),y p


69/129


6 9

P jv, dc dd, j. N gj cv,

Dp Ad P, q j g y,d d y . DAP y vd cvp , jvd dp j vd qp d g jv

y jv d vd, d j j p 1200 j q y p pp v d cv j p DAP-A@N, d d d g g p jv qppj y cvv. F

j DAP, p 4 v,qd d dp, p d d p d

j pc p d q vp djpdj

p d p.k DAP cv pj v p, p p y pd gj jvqp q dj j dp v pg qp, q j d.

F j p qy d dj DAP, d , j p d pp gjv p d v pj j , pj c d jp yd d p gj j p d q dd,

d p j pc vy g p d d q d v v vd.

Gzuar dhe ju aleminderit!


70/129


7 0

ARBEN RAmAShe i Sektorit t Programeve pr Qeverisjen Demokrake pran UNDP

Diplomuar pr Shkenca Polike dhe Marrdhnie Ndrkombtare, z. Ramapr 8 vjet, ka shrbyer si npuns i shrbimit diplomak t Ministris sJashtme t Shqipris. M pas ka punuar si Konsulent i Programit t Reformss Administrats Publike t Komisionit Evropian n Shqipri pr 2 vjet(1994-1995). Q prej vit 1996, sht prgjegjs i programeve t QeverisjesDemokrake dhe Reforms s Administrats Publike t UNDP.

Ad P q gj j p p NDP, d p p. Ppjj g gj 10 vjv p p dyv q d, p vp q p p pd qd. k p jc p j p

d p; p p p qv 10 vj p dyv d, d c j d p 97d j kv 98.

Pj j d p

p pv gj p cv v 1999. NDP pj gj pcv cvqd d vd qp, d pp j pv cv pj j j Ad

P.Pc j d d

AP- d d p dvd v dv qp.Dgc bE- p y p ppjjd p q dp j, GMA/OECD,DA, OO24, j.

F, pj p

d q gj pgv NDP,d pj y pg gj p p , d p dp pj-pcjj.

24 Mj p vd p j

AP, Qv qp VdN. 316, d 23.06.2000 M Pjvj p j j Ad P cg Pg Zv kv b NDP. M 22.11.2000 j vj djDp Ad P dFdc q p p qpOO, v .


71/129


7 1

P d qv qp pj g

d pgjgj d p x . NDP vd d p dvj AP- c d d d j jp d. EPA dc j j v pj p

j . q AP- j v j c qd j d pqp gj v, p d y j p d pc p gjj qp. AP- j

p p d j p d j vd p c vc j

j j d gj.Nj j d p

d p qp pv gQv gj k d- , djp j v vc p pgj dj pjv cv, d p d, AP- d

j p j p d d jc pv cv qp p p gdyj p, djv, pj c p, pc dj p,gd, d p,d q cv

d j g p qp.

Prof. Ass. Dr. RAImONDA DukAUniversite i TiransFakulte EkonomikDepartamen i Ekonomiks-it

Pv dv dvv c p, , q dj pcv p

Ad P, jj p c pdy, j d c d dvd,

d p q,d d p d, d : d d j d q jc.

j d p d p yj q


72/129


7 2

gjc p cv. Ndvj p j d,

pc j ,p jdj, jv d pv j, vg. N j pv DAP d Fdc q p p qp(Fdc ), d dyj p d

p d vd q gj p Cv d j Pv P.kj j j p pj, y dd.

Nd j p q d j d q AP. d d p, p

v 2000, vj vd qv d dy p q d p y. Ngjd AP, y d p dj DAP-, dj j p DAP-, PND- d Fdc, d j j

c p AP-, jq v j c.Mj q Fdc dAP-, d vj, j dy d p d j, p vd j cdj j. Q g v 2000, AP- d p pgj

j g gj d jp pj cv,

c v vjv p j pjv cv p. dv j g d, Fdc d gj j q. bp djdy cv d

j, d j pcv p j pvd. N g jc p p j d vd, DAP- dAP- pp j pv cv dvd. N j j j vd, d

v j x pv, cv, v c, qvj pjj j. k pj j gj Qd jv p PVd (j g qd j AP).

k p pdvd p 6vj DAP d AP, pc kd Pgv

Ad P Fdc, d p pdpc q pj v2005 AP. Ec pv ddv vj jv p


73/129


7 3

gj g pv cv,d j ,

d jv p g Ad P, d p g q cv, y j y jv d p

pv cv g DAPd AP. Ndj, p p

vd p Dp AdP, d j dg pvj pdj!

ThIlO mllER

Drejtues i ProjektMbshtetja pr Departamenn e Administrats Publike, IPA 2008

qp g j jv p vd dd p b Evp. P pcp j d p P-P (PA) bEvp. pv, q

j p PA-, pjj gj, q cy x vjgj d c. Ng q j xj d d p p bE,

p gj gjc j y pc. ky j v d p j, q q j d pc vj dp qp. A yp jv p j

x vj d p qp DAP. kj yjp DAP pc py p c g PA-p j pj q jv p qvj p. Pj, q g GZ-j, y dj pyj dyv dgjv d j pcv DAP-. Pj 2009d j gjj pj 18 j.

Dj Ep j pj,

d pvgj q pj pj g Dp AdP. M p q j gj vp p, q q vp DAP- p, d jpc p x v


74/129


7 4

j d p . Gj dj vv d,

q g pjq c bE-j p j cv vd, c pc p bE. Pvdy q y kEvp b, pgj Dgc bE- v, d kv. Pvj

gj bE- g q

d p d vd p pc

g vp. Nd j gj d p , p gj , d, gj ppjj vj!P y, dj d q pj g gj pj DAP- q j p q

d. G pvj!

JAN REckmANNDrejtues i ProjektMbshtetja pr Ministrin Shqiptare t Integrimit Evropian

A mund t prezantoheni dhe cilat jan marrdhniet tuaja me DAP/

IAP-in?Hern e par q erdha n iran, InWEnt gjerman InternationaleWeiterbildung und Entwicklung (Krijimi i Kapaciteteve n Bot, Gjermani),organizat motr e GZ-s, m kishte ngarkuar t prcaktoja partnert eprshtatshm n administratn shqiptare me t cilt mund t vendosnimbashkpunim pr t realizuar nj Program t gjer njvjear pr rajnimin erajnerve n kuadrin e Programimit dhe Menaxhimit t IPA-s. N at koh,punoja si Menaxher i Lart Projekti n Institut r Europische Politik (IEP)

(Institutin pr Politikn Evropiane) n Berlin. S bashku me InWEnt-in,planikonim q t krijonim n administratn publike nj Grup trajnersh prIPA-n, pr t cilin kishte shum nevoj, dhe i cili, pas nj vit trajnimi intensiv,t ishte n dispozicion t Ministris s Integrimit Evropian, Ministrive t linjs,dhe veanrisht, t IAP-it pr veprimtari trajnimi q lidheshin me IPA-n(Kuadri IPA, PCM etj.).

A mund t prmendni disa vshtirsi/suksese t ktij bashkpunimi?Me ndihmn dhe mbshtetjen e DAP-it, ishte e leht q t gjendeshin lidhjet


75/129


7 5

e nevojshme institucionale pr kt Grup trajnersh pr IPA-n, i cili ishteparakusht pr suksesin dhe qndrueshmrin e ktij programi. IAP u tregua

i gatshm q jo vetm t oronte mjediset e nevojshme pr trajnim, por, pr mtepr, t shkmbente prvojn e vet n menaxhimin e trajnimeve me partnert eprojektit. N kt koh, ne arritm t prcaktonim dhe t przgjidhnim nj grupt mir kandidatsh t talentuar dhe t prkushtuar pr trajner, t cilt ishint gatshm ti nnshtroheshin nj programi njvjear trajnimi krahas puns qkryenin rregullisht do dit. Dhe, prundimisht, IAP, me mbshtetjen e DAP-it, u angazhua vet pr ta prdorur kt Grup rajnersh n t ardhmen q,n akt, e ka angazhuar! (Duke lluar nga shtatori 2009, IAP ka organizuar

nj numr trajnimesh pr programimin e IPA-s dhe Menaxhimin e Cikleve tProjekteve t BE-s, duke angazhuar rajnert e liensuar pr IPA-n.)

Si e shihni t ardhmen e DAP/IAP-it?Kur InWEnt-it iu desh q t merrte nj vendim pr zgjatjen e mundshmet programit, ishte pikrisht mbshtetja e qndrueshme dhe bashkpunimi isigurt dhe i besueshm me DAP-in dhe IAP-in q isnin qart n avort vazhdimsis. Prandaj, vendimi pozitiv q erdhi nga pala gjermane, nukshkaktoi habi. InWEnt sht i bindur se investimi pr kapacitetet e administrats

publike t Shqipris pr menaxhimin e projekteve sht nj nevoj urgjente.Dhe kjo arrihet m s miri duke u mbshtetur te bashkpunimi i drejtprdrejtme DAP-in dhe IPA-n. Pas 15 vitesh ekzistence, DAP, nga ana tjetr, shtmaturuar n mnyr t ndjeshme. DAP ka krijuar nj histori mbreslnsebashkpunimesh ndrkombtare. Gzuar prvjetorin!


76/129


7 6

Kapitulli 4

ADmINISTRATA DhE SFIDAT E SAJ

ARTAN hOxhADrejtor EkzekuvInstu pr Studimet Bashkkohore

ADMINISTRATA E MERITS-SFIDA PR SHTETINDEMOKRATIK, LIGJOR DHE EUROPIAN

P dy dd vdj

dc, gj d g gjd d v v pv j dv q pcj dc dc, gjd g qp. N dv p d

d p d j d q:dp, c, pc,d, j d p p j p j c, d dj vdj d/ v p.

A y g

dy ,

jp v y jpvd j p j y dv. k dj pg pv j gd vv, d q gjj y g vp d q. N y

d g gp vvp jv j.V gjd dj q vdj pv j p . P j , d p vp , , d d j y. d,


77/129


7 7

, vd v pv.

D j, d vd gv vv. M j, pd q pg, pv j gd d vv.

P j v jpv,p j j d pyj ,

p g j j jp d p q:d p j j j pdpj dy dd q p p d v j, j pd . d p dy dd q q

? A j q d d, pj y dy ddv p? d p v cv jj? Pp pc ? A j j

? P dq p y j d? A dy v p v, qd d vd pc q dd / dy d v p? pjg j dv , dj

j ? pjg gj p d

v d pj c, v gj d, p p? P yj pv p y ? pjg q Gjy k p g gj d vd xcv d? A

j d j d j gjd qd jvj cv?

N d p cp p d b b g Qvj pyj p pgjgj pv. Gj g j p: ) dj d

pgjgj ) pd g d ) v qv v) c gv v) c gj v) p; c dj pv v p v d d j j. Pgjgj pv pyjv

p d g p j, pcy ,p Pg k Ep,k Ep, d p p j p g d d/ p.

Ndq d q gj p d g p d j


78/129


7 8

v d p.P jdj q j

dj -pj v vc- d jj j dj -pj d p vv. d jp p qd p. A dj, c cv, d d j c,

p vdj, pq d y jj d y. P.. g p gj one-stop-shop cv, v q q j v j j, p dc, p d 100 y g gj ,

6 j pc p v,dy jj pdj j q d, d g j jj d/ j jj d . E p d d p d d .

Gj v d d d j g g pc d , g q p g qjp cv. P g j gj g c dpd d d vc d dj v p dj j cv,

d p v pc d

d jv p dv.k dj p j dg dv dp ggjc , p j dv q j pg d d jj pg yj j .N g pv

cv p , p v p,dd v v d pc cvp p. jj d c, vd, p g, j d p p v p.

Mgj pg dd p. pd d pv j g, d p g j c p j.Ng j j djv d p g. g pg

j dcv qd d d vd. Ed d vd cv qd, pg c, pv.bd v pg d g g, c/x


79/129


7 9

p j gv pd p j

p.P q c j , d

d d ppv p, d q vj pg, gd Dp

Ad P (DAP) d j Ad

P (AP), dy pc p d,yj d d p d g v cv j. Ay dy c pc, pg d.kj j dj . N 15v j j, DAP p

d d d j d j v d v

j qp: vd vg, p d dv-cv, p d p d gv. DAP d djd ppj p, j

gv d p jj gv p. DAP d pdd y d , d d .DAP p j, p p . Ed q . j c

d, p v, g cv d p, d pj

d p pb Ep. kj d jj j d. Pc gp pj j d pg pj p .Ndq, d dd p d j g cv j p yj j

d p. j p j dv c vdj dv, d d p p g pjdg p d p p d jvd dp.

gj Ad P dp j vp d v 2013,

jp q d j d jd d j. DAP qy, y d d. DAP pc d dqpc j gj.P y, d jj

d j, q j d pp d p gjd, p d c d p, gj g , d . Aq q gj pj p j d p j,q d ...


80/129


8 0

NORA ZElA, mA

VLERSIMI I NDIKIMIT N FUNKSIONT PERFORMANcS ADMINISTRATIVE

Ej d !, pj q p dj p j gp p, c p

d d d q p pgjgj d, v dy q yj. T yj, d d p d gj dy, p c v dy p? Fqvdj dgjj

d q j , p j, !, d d p, j c gv, j j g ,d d jp p, j , pc d v j, p d vpj y? A d j j p, c p d p p d, j , pv j gj?.N j! N d, p p p? Ayj pd j vdj p d vdj d p x, dj

j d dv V Nd g, c vj, d y d dy gj, gj vd q

pq pc.Nj v Nd g

j A25, jd pp j pj, p p d pj q d j pj g, c c d

y y pc. Nvj p A, pj q pj j pj dj, pj q p j v p p, p jd dj d p gp . P, vdp v, p d dq y gj v dg, j g q dg ppj c, j jp d . Pp g c, V Nd g q dy ,d p p,

25 A- gy pc A


81/129


8 1

d . A- v vd, pv q,

pjj, d c y pj. N , A- j j v dj pjv d j pj , p p d j p j q p c . A- p, jc qj

pc A

26

, gd k, bA, v 1978. k p A gjgj d g, dp d -p.Gj, p dv, A v d A, v 1985.Ng vv 90, p 12vd OECD

A d gj vd OECD pd A. Gj,b b pv q A p j, gj q j vdvq pd A. V dp dyj gjv, kd p p p,

v 1999. A d pV Nd p Ndyjgjv, d d pPc gjv. N bE, kEp p v d 2002, c p

26 V d c

ppv j , j pc q d j

d pv.N M b,A p

v q j j y pp c pjvd d v pvj . A- jv g dp qv v qd, d pd

d pg g v p, qv. Nd j 2007, p j A, q pd p 2007, j V Nd(A), p qv , vd c p, j gj

p gjv,p dv, p.. d p, p p, p d pc, d cv, gj vj p v.V d d jvdj p v p, d j

d dj vdj, pj j vd j. v d y d, vd p. Md pc v d g v d dv j, c y pd d j:


82/129


8 2

AvAntAzhet:Aj q c d q

d jd (p d pgjgj gjd c q c d gp ,gj pc jpj);gj jj p( p v

p/ );pj pc ,d x c; j pc q y gp p p; d dv, c j dp v d j p pj pp,

cv p gv pd j pj; j j v ppj v d j j vd p vd q pj , dgjdj p, p

p vd vv p;p p pc,d x p,p pj gpv , d p c,v d ; d dy , c

ppq vj pd q d j

cv dy gj.

DisAvAntAzhet:Md jj pp d pgp ; y d, d j pj pp, d

gj ppg p/c pgjgj;d j g pj jj j, p d j pc pvd qpd p g , y p j gj/ gj.

V Nd gd pd j j d pjv dy. P pv pc d pgjgj,V Nd g d dj gj d gj gjc j

. d j pc, p, p j p d j, j d p.Nd q p.. p A Jg,V Nd g, cp , ppv jj d pv. A d j pg Dp P


83/129


8 3

d Ad, c Ngashiriti i kuq, n shiritin e reormave27,

d y dj q p. M Fcv j vd p p

27 k, F d p p, j cp Ad P, p c j q- (p v d c),

p v d qyv vd OECD. Ndj p g ,qv j ppjj p dd j pcd dv , p.. -p p ( qd d ), j pcdvp j d cc, gjjp vdj, d j jvdv, c p qyjg djv vg d

d j gjdjv gj c( p.. p , gj gj v, j). P.. qp, j d(-p p) d pcd ,p d pj, Qd k cc (Qk), y dj dv dj , p pc c

d vgj p p ,d p dj p vd. M pcd d dp gj vd, j d p cc, d j j q pp Qd k gj(Qk). P p, www.q.gv..

j pj p p jv d g d

pcd qv.V v d p

p d gj p pgjj p, d qvd p d pp g gjj v d. kj d jdy j d p DAP-. Nd

d j p dyj j pc, gj pc d v cv . Ejppjj p j gj ,d v d p p v, p jj vdj jd, p j dp dp

v djv, gv dpv d v, v dp. P j, d j d j p p vgj, cd pj y d- q p. V d

d c dj- p dv ... d p y j d d- v p q j p p y, dd c d d pc d qp!


84/129


8 4

ORJANA ARAPIKoordinator

Departamen i Bashkrendimit t Strategjive dhe Koordinimit t Ndihms s HuajKshilli i Ministrave

SISTEMI I PLANIFIKIMIT T INTEGRUARPJES E qENSISHME E REFORMS N

ADMINISTRATN PUBLIKE

Ec d pgj pd c g j p dv ppd. k

j j y - x p d . O qp g p, dvj p p j d p. kj DAP pj j dygj d. Md cv d v qv, j c pj, j x

cv p j d dy , c pj, q qd vdj Qv qp. kyd v 2005, p j , d g p p, d pv:

P g(P). N j dj gj kp Zv d g (kZ) x cv d vvp. kZ j d 21 gjv d 17gjv d, gjd d p j vd d. c j p pdj v, d gj v qd dv j y, p j Dp bd gjv d kd Nd j (DEbAkON). Nd

y j dj q v pg pv, xd pv j. T j, d p d cv qd:DEbAkON, M Fcvd M g, d


85/129


8 5

q DAP d dyv vj

d cv. V p V p Pv d j jd p j d d d p pj. ky pc d j

g d p j v qd d d

pj P, d qdj d pv, gjcd x. Ngj pcvdv p pc,d j d d p c P-.

ElONA hAlASpecialiste, analiste puneDrejtoria e Prgjithshme e Shrbimeve Mbshtetse, KM

Dg g -p dp dc, pj dy p pv gv, dj d p

y pv, j d d x v j, j g d dj j c, y v p k Mv (kM).g p kM, py j g v, q pv, gjv d jvv, pgp qv d dy. P kM vp pp j d j dv,

jd, p, j vp kM.

Mx bv

Nj, pj p Dj Pgj bv Nj ky, j p vp d

Documents

15 Vjet Ne Zemer Te Reformave