1

Do: Државните и приватните средни училишта вклучени во Програмата

Predmet: Aktivnosti od programata „Mladi reporteri za `ivotnata sredina", Izbor na najdobra

novinarska statija, fotografija i video

18.12.2015

1. Za Programata „Mladi reporteri za `ivotnata sredina”

Programata „Mladi reporteri za `ivotnata sredina” е интернационална програма во сопственост на

Фондацијата за еколошка едукација (FEE) која се спорведува како sostaven del od Programata „Integracija na ekolo{kata edukacija vo makedonskiot obrazoven sistem” i e nameneta za srednite u~ili{ta. Taa e dizajnirana i prilagodena na vozrasta, interesite i intelektualnite potrebi na u~enicite i nastavnata programa za srednoto obrazovanie.

II. Povik za prijavuvawe

Kako del od nacionalnata i internacionalnata mre`a na Mladi reporteri, a so cel da se zaokru`at aktivnostite na mladite reporteri, proektnata kancelarija na Programata raspi{uva konkurs za izbor na najdobrite novinarski statii, fotografii i videa.

II. Za kakov konkurs stanuva zbor

1. U~enici i profesori na terenski proekt

Konkursot go raspi{uva Zdru`enieto za edukacija, komunikacija i konsalting OHO, kako implementator na Programata i na nego mo`e da u~estvuvaat sredno{kolci, zdru`eni vo timovi ili individualno, pod mentorstvo na nastavnicite od svoite u~ili{ta.

Sekoj tim ili u~enik mora da odredi svoj proekt za istra`uvawe vo koj }e istra`uva odreden problem od `ivotnata sredina (mora da se odredi tema koja }e se istra`uva, aktivnosti koi }e se sprovedat, kakva

novinarska produkcija }e se koristi). Оваа учебна година фокусот е ставен на 3 glavni temi za istra`uvawe: мојот зелен град

123, национален и локален биодиверзитет

4 56

и одржлив транспорт7 .

1 http://ec.europa.eu/environment/europeangreencapital/index_en.htm

2 http://klimatskipromeni.mk/

3 http://www.earthday.org/greencities/cities-of-the-future/

4 http://www.moepp.gov.mk/?page_id=3283

5 http://pelagonijaregion.mk/portal/index1.php?page=info&cat1=11&cat2=43&jazik=

6 http://www.bregalnica-ncp.mk/

7 http://www.mobilityweek.eu/

Канцеларија на Програмата „Интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем“ Адреса: Мито Хаџивасилев-Јасмин бб, 1000 Скопје Тел: 02/3222-816

e-mail: eko-mreza@mon.gov.mk

2

2. Koj mo`e da u~estvuva

Konkursot e namenet za site ученици од sredniте u~ili{ta od Republika Makedonija.

3. Kako mo`ete da se prijavite na konkursot

Za da se u~estvuva vo ovoj natprevar, Va{eto u~ili{te treba da go sledi slednive ~ekori:

^ekor 1: Pod mentorstvo na nastavnik od Va{eto u~ili{te, formirajte eden ili pove}e timovi od nekolku u~enika ili nastapete individualno.

^ekor 2: Odberete odredena tema од погоре наведените i sprovedete novinarsko istra`uvawe za nekoj problem od oblasta na `ivotnata sredina vo Va{ata lokalna sredina ili po{iroko. Pri istra`uvaweto na lokalen problem ili pra{awe od `ivotnata sredina koristete go pristapot

„problem-re{enie” и sozdadete odreden novinarski proizvod koj potoa }e go spodelite so javnosta.

^ekor 3: Sozdadete ja Va{ata novinarska statija, fotografija ili video zapis, koristej}i gi nasokite

od наведени подолу во повикот i objavete gi vo nekoj medium (lokalen ili nacionalen vesnik, veb-portal,

u~ili{en vesnik itn).

Za uspe{no istra`uvawe i sproveduvawe na istoto, Ve ohrabruvame da sorabotuvate so novinarskite sekcii od Va{ite u~ili{ta kako i so novinari od lokalni ili nacionalni mediumi.

^ekor 4: So cel da u~estvuvate na nacionalniot i internacionalniot konkurs od Programata, ispratete gi Va{ata statija, fotografija ili video na: http://oxo.mk/index.php?module=answers&action=mailink&contact_id=9ED945CA-D9DB-4CDF-91C2-

604DA17BF262&questionary_id=6115BC02-C118-44F4-A60D-DC6B2C68F533 najdocna do 30. 03.2016 godina.

III.Насоки за создавање на новинарските дела

Насоки за новинарска статија:

Новинарската статија не смее да содржи повеќе од 1000 зборови. Статијата може да содржи илустрации и

фотографии. Изворот на сите не оригинални илустрации/фотографии потребно е да биде наведен. Се препорачува

насловот да не содржи повеќе од 100 карактери. Статијата мора да биде доставена во Microsoft Word формат и да

биде придружена со фотографиите согласно насоките да фотографија наведени подолу. Оригиналните

фотографии потребно е да се достават одделно (видете насоки за форматот подолу во текстот).Може да се

достават најмногу три фотографии со легенда од најмногу 20 збора од фотографија.

Насоки за фотографија:

На натпреварот може да учествувате со една фотографија. Фотографиите мора да раскажат одредена приказна

или пак доколку станува збор за рефлективна фотографија, ќе биде потребно да имате краток опис кој ќе содржи

не повеќе од 150 збора со кој ќе се објасни врската со еколошката одржливост и/или решението на проблемот.

Фотографијата мора да има наслов (не повеќе од 140 карактери). Фотографиите потребно е да бидат испратени во

формат .jpg, со резолуција од не помалку 150-300 dpi.

3

Насоки за видео:

Видеото не смее да биде подолго од 3 минути. Се препорачува при создавањето на видеото да се користи

документарен стил или интервју. Форматот на видеото мора да биде компатибилен со YouTube, на пр.:

• WebM Files-Vp8 видео кодек и Vorbis Audio видео кодек

• MPEG4, 3GPP и MOV files- Обично поддржува х264, MPEG 4 видео кодеци, и AAC аудио кодеци

• .AVI – многу камери го поддржуваат овој формат- најчесто видео кодекот е MJPEG, додека аудио кодекот е

PCM

• .MPEGPS – поддржува MPEG2 видео кодек и MP2 аудио

• .WMV

• .FLV – Adobe-FLV1 видео кодек, MP3 аудио

На следниот линк ќе ги најдете интернационалните прирачници од програмата, како и повеќе материјали и

насоки кои ќе ви помогнат при создавањето на вашите новинарски дела:

http://www.yre.global/our-resources/

IV. Национални и интернационални критериуми

Композиција на делото (форма, структура, квалитет)

Новинарските дела треба да бидат добро структуирани и да одговорат на прашањата: кој, што, каде,

зошто, кога и како;

Статијата или видеото мора да има почеток, средина и крај;

Во случај на фотографија или видео, тие мора да бидат технички и уметнички добро изработени .

Правично, избалансирано и објективно известување

Новинарското дело мора да биде фер и избалансирано во смисла на претставување на различни страни и

гледишта на/за проблемот пред да биде понудено конкретено предлог- решение за проблемот;

Искористените цитати мора да бидат од реален, веродостоен извор.

Научното или статистичкото известување мора да бидат точно, прецизно и поддржано со извор на

податоци/фусноти;

Фотографијата или видеото создаваат реална претстава на темата и немаат за цел да изманипулираат

одредена публика. Уреднички корекции на фотографиите и видеата (на пр. боја, контраст, дефициција,

сенки, кропирање, истакнување итн) се дозволени, се додека истите не ја менуваат реалноста на темата

или објектот на фотографијата/видоето.

Информативни и темелно истражени

Делата треба да покријат релевантни историски, економски, општествени и/или политички импликации и

можни последици.

Новинарското дело мора да опфаќа поголема глобална слика.

Презентираното решение треба да биде темелно објаснето, аргументирано и оправдано.

Употребата на илустрации, фотографии, пропратни параграфи, поднаслови итн. треба да биде добро

смислена.

Оригиналност, стил, и независност

Делото е оригинално во својот делокруг или стил односно учесникот на натпреварот има направено избор

на тема што е актуелна и предизвикува внимание или има создадено иновативно дело.

За да го создаде своето дело учесникот се вклучил во теренска работа и интервјуа и неговото дело не е

сведено само на извори кои може да се најдат на интернет.

4

Дисеминација на новинарското дела

За потребите на натпреварот ќе биде потребно да го објавите вашето новинарско дела во најмалку три

медими, вклучувајќи ги и внатрешните училишни канали

Учесниците ќе биде потребно да го наведат видот на медиумска дисеминација која ја направиле за

промовирање на своето дело

Линк од интернационалните критериуми: http://www.yre.global/judging-criteria/

Правни прашања

Овие прашања се од голема важност во општеството во кое живееме, особено во областа на медиумите. Кога

работите на создавање на вашето новинарско дело, ваша одговорност е да бидете свесни за правилата и

прописите кои важат во оваа област. Сите пријавени дела за кои ОХО и ФЕЕ имаат правен сомнеж, ќе бидат

неподобни за учество во националниот и интернационалниот натпревар од програмата.

Користење на музика при создавање на видео.

Нелегално е да ги копирате или на било каков начин да ги прекршувате авторските права на одредено музичко

дело, без писмена согласност од носителот на авторските права. Добивањето на дозвола за користење на

материјал заштитен со авторски права, дури и кога станува збор за видео создадено за непрофитни цели, може да

претставува проблем и поради тоа се препорачува да не се користи музика во вашето видео која е заштитена со

авторски права.

Имајте предвид дека голем број платформи на кои можете да го поставите вашето видео, користат систем за

проверка на авторски заштитената работа, со што нема да бидете во можност да го поставите вашето видео на

самата платформа.

Поради тоа, ви препорачуваме при создавањето на вашето видео да користите YouTube Audio Library8 или

Creative Commons9, каде можете да најдете музички дела достапни за користење за каква било непрофитна

креативна цел. И најважно од сè е дека не се бара од вас да поседувате писмена дозвола од носителот на

авторските права! Имајте предвид дека за музиката преземена од погоре наведените извори постојат одредени

услови, и поради тоа внимателно разгледајте ги и осигурајте се дека со вашето видео не прекршувате одредени

авторски права.

Ве замолуваме, при создавањето на вашето новинарско дело да ги имате предвид насоките поврзани со

интелектуалната сопственост, кои ќе ги најдете на наведениот линк под точка бр.8.:

http://static1.squarespace.com/static/552e4b07e4b0d43bb9fe3f42/t/55f9709ce4b00938c0262499/1442410652603/FEE+-

+YRE+Competition+T+and+Cs+11+03+15_web+updated+for+2015-16.pdf

4. Izbor na novinarski statii, fotografii i videa

Najdobrite novinarski dela }e bidat izbrani vo slednive kategorii:

- Novinarska statija

- Fotografija

8 https://www.youtube.com/user/AudioLibraryEN/playlists?view=1&shelf_id=1&sort=dd

9 http://creativecommons.org/#

5

- Video

Najdobrite statii, fotografii i videa }e bidat izbrani od strana na komisija koja }e bide sostavena od profesionalni novinari i pretstavnici na OHO. Новинарските дела ке бидат разгледувани од страна на

комисијата врз основа на национални и интернационални критериуми, кои ви ги посочуваме во овој повик.

Statiite, fotografiite i videata koi }e pobedat na nacionalno nivo (prvo mesto vo site tri kategorii) }e bidat isprateni na internacionalniot konkurs od programata Mladi reporteri za

`ivotnata sredina.

Rezultatite od konkursot }e bidat objaveni najdocna do 20. 04.2016 godina.

Statiite i fotografiite koi }e bidat izbrani kako najdobri i }e u~estvuvaat na internacionalniot natprevar od programata Mladi reporteri za `ivotnata sredina, treba da bidat prevedeni i na angliski

jazik od strana na u~enicite.

5. Сертификати

Site u~enici i nastavnici koi }e zemat u~estvo vo natprevarot, kako i pobednicite na nacionalniot natprevar, }e dobijat elektronski sertifikat za u~estvo.

6. Blog Mladi reporteri za `ivotnata sredina

Za celite na Programata kako i za konkursot, so cel da se olesni komunikacijata so u~enicite, otvoren e blog Mladi reporteri za `ivotnata sredina. Na ovoj blog }e mo`ete da gi postavuvate site Va{i pra{awa povrzani so konkursot i Programata, a tuka }e bidat objaveni i pobedni~kite statii, fotografii i videa.

Blogot mo`e da Vi poslu`i i kako platforma na koja }e komunicirate i sorabotuvate so u~enici i

nastavnici od cela Makedonija i }e imate mo`nost da rabotite na zaedni~ki proekti. Istovremeno tuka mo`ete da najdete mnogu informacii koi mo`at da Vi poslu`at kako osnova za sozdavawe i sproveduvawe na Va{iot istra`uva~ki novinarski proekt.

ЛИНК од блогот: http://mladireporteri.wordpress.com/

ЛИНК од Facebook fan page: http://www.facebook.com/pages/Млади-репортери-за-животната-средина.

Линк од интернационалната веб-страница на програмата: http://www.yre.global/

So po~it,

Programa „ Integracija na ekolo{kata

edukacija vo makedonskiot obrazoven sistem “