2. Graditeljsko Nasledje II-tehnoloska Terminologija-ocuvanost

8/12/2019 2. Graditeljsko Nasledje II-tehnoloska Terminologija-ocuvanost

1/28

TEHNOLOKA TERMINOLOGIJA

Fizika briga zagraditeljsko naslee obuhvatanekoliko faza rada. Prvo se moraju uoiti idefinisati faktori koji imajune ativan utica na o stanak

graevine. Faktori su raznovrsni imogu se podeliti u nekoliko

uticajnih grupa:1. Dejstva iz prirodnogokruenja:

a. Atmosferske padavine (kia,

sneg, grad)


2/28

b.Temperaturne pojave(mraz, vlaga)

Posledice ove dve pojave

, ,

zidova, ispiranje spojnica i

krunjenje materijala


3/28

c. Erozija vodena:

morska odnoenjematerijala

rena razaranje

spiranjem

Erozija eolskazasipanje i krunjenje

materijala


4/28

d. Vegetacija razaratemelje, usisava vlagu,odlubljuje delove

graevine


5/28

e. Vulkansko,zemljotresnopoarnopoplavno

dejstvo posledice suuglavnom

katastrofalne


6/28

f. Delovanje ivotinja, ptica, insekata zagaivanje i razaranje materijala


7/28

2. DRUTVENE POJAVE:Ratovi i revolucije ruenje, odnoenje materijala i namerne

teteb. Ideoloke borbe

unitavanje i razaranje

graevine zbogiskljuivosti


8/28


9/28

c. Raznoenje materijala sa

spomenika i pogrenaupotreba spomenika ugradnja u okolne objekte,poploavanje nadgrobnim

ploama, unitavanje fresakai drugih oblika zidnihpovrina paljenjem svea

d. Praznoverje oteenja

graevine ili skulptura,isceliteljska mo oijusvetaca, urezivanje iliobijanje tekstova

e. Novi pronalasci u ratnojtehnici potpuna destrukcijagraevina

f. Prirodni razvoj civilizacija i

njihovih smena


10/28

3. Eksploatacija prirodnih bogatstavaa. Otvaranje rudokopa,

kamenoloma, naftnih nalazita zagaenost, promena pejsaa,sleganje tla, rastreenostkonstrukcije usled vibracija,

promena reima podzemnih vodab. Poljoprivreda najeeunitavanje arheolokih nalaza

4. Savremena industri alizaci a

a. Izgradnja velikih industrijskihpostrojenjab. Hidrogradnja i irigacioni sistemic. Izgradnja telekomunikacionih i

elektrinih postrojenjaU svim sluajevima naruavanjeokruenja, rastreenost konstrukcija iopta degradacija naslea


11/28

5. Savremena urbanizacija:

a. Poguavanje objekatab. Ruenje starih objekatac. Urbanizacija sela

d. Ruralizacija grada

6. Uzroci propadanja koji senalaze u samim

spomenicima:a. Vrsta i performanse

materijala od kojeg jegraevina napravljena

b. Tehnika graenja izborkonstruktivnog sistema,izbor temelja, izbor iobrada materijala


12/28

FIZIKI ASPEKT GRADITELJSKOG NASLEDJA GRADJEVINE I DRUGI OBLICI SPOMENIKA

KULTURE MOGU BITI U RAZLIITOM FIZIKOMSTANJU:

- ..................... U izmenjenom stanju ............... neoteeni-aktivni U izvornom stanju ......................... oteeni-aktivni U izmenjenom stanju .....................oteeni-aktivni

Naputeni ...... uglavnom razliiti stepeni oteenja


13/28

KLASIFIKACIJA KULTURNIH DOBARA PREMA VRSTI I OUVANOSTI

Arheoloka nalazita:

Po definiciji se nalaze ispod

razliitog sloja zemlje

Kulturni sloj onaj u kojem senalaze materijalni ostaci ivota

Sterilni sloj onaj u kojem nema

materijalnih ostataka ivotaPrema vrsti nalaza dele se na:

- Praistorijska

- Klasina

- Ranosrednjovekovna

- Srednjovekovna


14/28


Praistorijska nalazitaesto se vizuelnoprepoznaju po oblikuhumke-tumula.

Materijalni ostaci su, popravilu, veoma oteeni;

u o o su o zem edrveta, tada se obinokonstatuju samo otisci ilitragovi.

Svi nalazi, a naroito oniod drveta moraju se odmahpo otkrivanju zatiti, jer seu dodiru sa vazduhom

raspadaju.


15/28


Klasina isrednjovekovna nalazitamogu biti:

- ispod izgraenih celina- van izgraenih celina

Mogu biti u obliku ostataka:

- pojedinanih graevinaNalazi su obino graevine

poruene do temelja ili sa

malim ostacima zidova,Mogu biti ouvani podovi

(mozaici, zemljani pod),

Najei materijali su kameni opeka.


16/28


Materijalni ostaci mogu seotkopati:- in situ na mestu na kojem

se nalazio prilikom ruenja

- razneen (razvuen)- udaljenod mesta ugradnjeMaterijal zidova moe biti sa

malterom koji je istrulio, a i sammaterijal moe biti truo.Prilikom otkopavanjaraspadanje je rapidno, naroito

kod gornjih slojeva koji gubevlagu koju su imali podzemljom.Zatitne mere se rade odmahpo otkopavanju.


17/28


Utvreni gradovi i utvreni

zamkovi mogu biti:

a. za borbu hladnim orujemb. za borbu vatrenim orujem

c. slojeviti ili kombinovani

. ,

na teko pristupanim

mestima, imaju visoke kule i

debele zidove od lomljenog ili

pritesanog kamena (izmeuispuna od trpanca)


18/28


Stanje ouvanosti: Od potpuno poruenih dosauvanih sa oteenjimasamo u gornjim zonama;zidna lica opala i velikepukotine idu u dubinu zida,kule poruene i nagnute,

zatrpane naslagama uta,sve obraslo vegetacijom. Kada su pojedini burgoviprerasli u utvrenja feudalnih

zamkova onda u njima postojemonumentalne graevine ukojima se stanovalo.

Takvi primeri su esto ouvani,jer su bili dugo nastanjeni


19/28


b. Utvreni gradovi za borbu

vatrenim orujem:zauzimaju velike povrine,imaju debele zemljane bedeme

sa spo a n om unu ra n omoblogom od kamena ili opeke. Najee su poruene ilioteene unutranje graevine,

razvuena obloga, dubokaoteenja od vegetacije.


20/28


Utvrena naselja (antika,srednjovekovna i poznija

naselja opasana utvrenjem odbedema i kula); u nas ih imanajvie na Primorju; velikaz usnutost raevina unutar

zidina naselja (Stari Bar, UlcinjDubrovnik,..)Polunaputena naselja: starestilske zgrade se adaptiraju naprimitivan nainIzumrla naselja: zgradeporuene, zidovi bez

meuspratne konstrukcije


21/28


Monumentalni spomenicisakralne i profane arhitektureGraevine kvalitetno zidanespecijalnim tehnikama zidanja isa dobrom obradom gradiva.este svodne konstrukcije, kodveine rvo ro ada krovni

pokriva, pa se uruavajusvodovi i zidovi, najee suDo dve treine poruene.Obino su ih okruivaleekonomske I druge graevineod loijeg materijala, koje suvremenom nestale.


22/28


Tokom vremena na ovim

zgradama su raene popravke

tako da su mnoge izgubile

svoja stilska obeleja,prvobitnu namenu, opustele su,

urasle u so stvene ruevine i

vegetaciju, dobile su dodatkebez stilskih obeleja ili sa

novim stilskim obelejima.

Primenjuju se sve poznatetehnike mere zatite


23/28


Graevine istorijskih stilova

XIX i XX veka su specifinooteene, izgubile su stilske

karakteristike raznim

, ,

unutranju prostornukoncepciju i delove

konstrukcije promenama

namene i novim materijalima.


24/28


25/28


Mostovi, akvaduktiPoseduju vie svojstava,ukljuujui i ambijentalne

vrednosti. Najee su raeniod kamena, mnogi i danasslue svojoj nameni, antiki i

nas. Najee su oteenipodlokavanjem stubova koji serue. Mnogi su, zbog promenetoka reke, ostali na suvom, a

nekima u naseljima novomregulacijom su zatrpane donjezone.


26/28


Seoska arhitektura i ruralne

sredine

Preteno je graena slabim,

tronim materijalima, pa su

izvornim materijalima i uizvornom obliku, ali i novim

materijalima i u neizvornom

obliku.Uz njih se esto grade

nove zgrade koje naruavaju

ambijentalnu vrednost


27/28


Memorijalne graevine iznamenita mesta

Graevine mogu biti bez

stilskih i arhitektonskih

vrednost.Obino su im bitno

izmenjena stilska svojstva

adaptacijama. Povremeno serue, pa se ponovo obnavljaju.


28/28


Stara groblja, steci ispomenici

Mogu biti i kao arheoloka

nalazita.Srednjovekovna groblja imaju

grobnice sa ravnim ploama ili

sa stecima u bogatoj plastici.Krajputai su kenotafi onoga

koji je umro u tuini.

Najvie stradaju urbanizacijom

ili naputanjem naselja.

Documents

2. Graditeljsko Nasledje II-tehnoloska Terminologija-ocuvanost