NIDAlcjournal.nida.ac.th/main/public/jn_pdf/journal-dark-red.pdf · 2018. 8. 15. · มีผลในการเพิ่มอรรถรสใน ... ในภาษาเยอรมัน

Volume 20 Issue 26 September - December 2015

NIDANational Institute of Development Administration

NIDA Journal of Language and Communication

http://lc.nida.ac.thISSN : 1513-4164

วารสารนดาภาษาและการสอสาร

การพฒนาฉลากยารปภาพสำหรบผปวยตางชาตในโรงพยาบาลนพรตนราชธานDevelopment of Pictorial Medication Labels for Foreign Patients in Nopparat Rajathanee Hospital

การพรรณนาภาษาเหมาหนานในประเทศสาธารณรฐประชาชนจนA Description of Maonan Language in China

การวเคราะหถอยคำอปลกษณ (Metaphor Analysis) ของคานยมไทย

โครงสรางภาษาของถอยคำทใชเปนสำนวนในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวน

คำซำในภาษาไทยกบคำเทยบเคยงในภาษาเยอรมนReduplicatives in Thai and Their Equivalents in German

วธน เกตพก, ปญญาภรณ ทรงสนทรวงศ, ศศธร มามชย, ศภานนท ปงเจรญกจกล,

กนกกช บศยนำเพชร, อรรถยา เปลงสงวน

เมชฌ สอดสองกฤษ

ภควฒน บญญฤทธ, รจระ โรจนประภายนต

กาญจนา ตนโพธ

กรกช อตตวรยะนภาพ

บทวจารณหนงสอ “Language and the Market Society: Critical Reflections

ชนกพร องศวรยะ

1

24

53

74

110

134

ซงแฝงอยในงานวรรณกรรมของสนทรภ ทคดสรรโดยราชบณฑตยสถานThe Metaphor Analysis of the Thai Values Embedded in the Poems ofSoontornpu’s Literatures Selected by the Royal Institute

The Language Structure of Idiomatic Expressions in the Editorials of Daily Newspapers

on Discourse and Dominance”

บทบรรณาธการ

วารสาร NIDA Journal of Language and Communication เปนวารสารทมผประเมนบทความ (peer review) ของคณะภาษาและการสอสาร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร จดพมพขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพรความรและผลการศกษาการคนควาใหมๆ ทฤษฎ การวจย วธวทยา และแนวคดในศาสตรของภาษา การสอสาร และสหสาขาวชาทเกยวของ วารสารภาษาและการสอสารฉบบภาษาไทยเปนเวทหนง สาหรบการแลกเปลยน เรยนร เพอตอยอดชดความร ใหแกบคคลากรในวงวชาการ ทง คร อาจารย และ นกวชาการภายในประเทศ และนานาชาต

เมอเดอนพฤษภาคม 2558 วารสาร NIDA Journal of Language and Communication ไดรบการ

ประเมนคณภาพโดยศนยดชนการอางองวารสารไทย (ศนย TCI) ซงไดรบการสนบสนนจากสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) วารสาร NIDA Journal of Language and Communication ไดรบการจดลาดบใหอยใน วารสารกลมท 1 : วารสารทผานการรบรองคณภาพของ TCI (รบรองจนถง 31 ธนวาคม 2562) และใหจดอยในฐานขอมล TCI และจะถกคดเลอกเขาสฐานขอมล ASEAN Citation Index (ACI) ในขนตอไป

วารสารฉบบนทางกองบรรณาธการไดรบบทความทประยกตศาสตรทงทางดานภาษาและการสอสารท

นาสนใจ รวม หาบทความ ดงน บทความแรก คณะผวจย ประกอบดวย 1) วธน เกตพก, 2) ปญญาภรณ ทรงสนทรวงศ, 3) ศศธร มามฃย, 4) ศภานนท ปงเจรญกจกล, 5) กนกกช บศยนาเพชร และ 6) อรรถยา เปลงสงวน ศกษาประโยชนของการพฒนาฉลากยารปภาพสาหรบใชสอขอมลและการใหคาแนะนาวธการบรหารยาใหกบผปวยตางชาตในโรงพยาบาลรฐทใชภาษาไทย คณะผวจยไดประเมนความเขาใจคาสงการบรหารยาจากฉลากยารปภาพทพฒนาขนมา จานวน 9 รปแบบ โดยเกบขอมลในผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการโรงพยาบาลนพรตนราชธาน กรงเทพฯ ในชวงเดอนเมษายนถงมถนายน พ.ศ. 2557 จานวน 402 คน คณะผวจยพบวา ฉลากยารปภาพทพฒนาขนยงไมผานเกณฑของ ANSI จงตองการพฒนาเพมเตม แตฉลากยารปภาพนบวามประโยชนในการชวยสอความหมายไดดใหกบผปวยทมปญหาเรองภาษาเมอใชรวมกบคาอธบายดวยวาจา ทาทาง หรอ ตวอยางยาจรง และมประโยชนในการชวยเตอนความจาทาใหผปวยระลกไดเมอเหนรปภาพ

บทความทสอง เมชฌ สอดสองกฤษ นาเสนอขอมลทางภาษาศาสตรของภาษาของชนกลมนอยเผาเหมาหนานในประเทศจน โดยการสงเคราะหขอมลจากผลงานของนกวชาการจน โดยแบงออกเปน 2 ดาน กลาวคอ ขอมลสงเขปเกยวกบกลมชาตพนธเหมาหนาน และ การพรรณนาทางภาษาศาสตร ซงประกอบดวย การจดแบงตระกลภาษา, ระบบเสยง, ระบบคา และ ระบบไวยากรณ ผวจยพบวาระบบคาและระบบไวยากรณ ของภาษาเหมาหนานกาลงอยในภาวะทถกภาษาจนแทรกซมเชนเดยวกนกบภาษาของชนกลมนอยอนๆ ไมโดยดจากการวางตาแหนงของคามสองแบบใชควบคกนไป คอ แบบภาษาเหมาหนานและแบบภาษาจน ทาใหพบเหนลกษณะทางไวยากรณทยมทงคาทางไวยากรณและโครงสรางทางไวยากรณมาจาก

ภาษาจน หรอการใช โครงสรางทางไวยากรณภาษาเหมาหนานแตใชคาภาษาจน หรอไมกใชรปแบบภาษาจนแตใชคาภาษาเหมา หนาน ปรากฏการณเชนนทาใหไวยากรณภาษาเหมาหนานไมเปนระบบระเบยบทชดเจน และสรางความสบสน ใหกบผทจะศกษาภาษาเหมาหนานเปนอยางมาก

บทความทสาม การวเคราะหถอยคาอปลกษณของคานยมไทยซงแฝงอยในงานวรรณกรรมของสนทรภ ทคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน โดย ภควฒน บญญฤทธ และ รจระ โรจนประภายนต เนนศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทยจากการวเคราะหถอยคาอปลกษณ ในงานเขยนของสนทรภจากหนงสอวรรคทองในวรรณคดไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ป พ.ศ. 2554 รวม 252 วรรคทอง โดยใชกรอบและทฤษฎการวเคราะหถอยคาอปลกษณของ George Lakoff และ Mark Johnson (1980) บทความศกษาวา 1) ถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน มลกษณะอยางไร และ 2) ความหมายเชงลกทเกดจากการใชถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถานสะทอนคานยมไทยแบบใด โดยจากการศกษาพบวาสามารถวเคราะหประเภทถอยคาอปลกษณทได 18 กลม และสามารถสะทอนชดคานยมไทยทราชบณฑตยสถานยงคงหยบมาตอกยาได 5 ชด คอ 1) คานยมศาสนาและธรรมชาต 2) คานยมอานาจนยม 3) คานยมบรโภคนยม 4) คานยมสนกสนาน และ 5) คานยมรกษาความสมพนธ

บทความทส ของ กาญจนา ตนโพธ เรอง โครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวน ศกษาโครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนทตพมพเผยแพรระหวางวนท 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2556 จากหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ กรงเทพธรกจ ไทยรฐและมตชน พบวาโครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนม 3 ประเภท คอ ประเภททเปนคา ประเภททเปนวล ประเภททเปนประโยค ซงในการใชถอยคาสานวนทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาๆหนง และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว ทงนถอยคาเหลานทไมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร แตใหความหมายเปนในเชงเปรยบเทยบ มชนเชงความหมายทตางไปจากความหมายเดม โดยถอยคาทใชเปนสานวนทปรากฏมทงถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทเปลยนบรบทการใช ถอยคาสานวนทสรางขนใหม ลกษณะตางๆ นนบเปนลกษณะเดนของการใชถอยคาสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนทมผลในการเพมอรรถรสในการอานและสรางจนตภาพของผอานใหชดเจนยงขน

บทความทหา เรอง คาซาในภาษาไทยกบคาเทยบเคยงในภาษาเยอรมน โดย กรกช อตตวรยะนภาพ นาเสนอการวเคราะหหนาทของคาซาในภาษาไทยกบคาเทยบเคยงทปรากฏในภาษาเยอรมน การใชคาซาในภาษาเยอรมนมเพยงจานวนนอย และมกคาเลยนเสยงธรรมชาตเปนสวนใหญ ในขณะทคาซาในภาษาไทยนนสามารถทาหนาททางไวยากรณและเพมความหมายตางๆ ใหแกคาเดมอยางหลากหลาย ผวจยวเคราะหคลงขอมลทผวจยรวบรวมขนเอง อนประกอบดวยเรองสนภาษาไทยและเรองสนภาษาเยอรมนพรอมกบบทแปลเปนภาษาเยอรมนและภาษาไทยของเรองสน พบวาคาซาในภาษาไทยนนสามารถสอความหมายพหพจน

http://www.amazon.com/George-Lakoff/e/B000APCCII/ref=ntt_athr_dp_pel_1

http://www.amazon.com/Mark-Johnson/e/B000APJ51K/ref=ntt_athr_dp_pel_2

การแยกเปนสวนๆ การลดและเพมนาหนกของความหมาย ตลอดจนสอมโนทศนทเกยวของกบการณลกษณะและทศนภาวะดวย ซงความหมายตางๆ เหลานไมอาจสอไดดวยกระบวนการซาคาในภาษาเยอรมน แตกลบตรงกบวธการอนๆ ในการสรางคาใหมในภาษาเยอรมน ไมวาจะเปนการผนคา การใชคาชนดตางๆ การใชโครงสรางซงมลกษณะคลายการซาคาแตเปนการซาในระดบวากยสมพนธ ในทางตรงกนขาม ภาษาเยอรมนกลบสอความหมายของคาซาในภาษาไทยดวยรปแบบการสรางคาแบบอน โดยเฉพาะอยางยง การใชหนวยคาเตมหรอวภตปจจย ซงเปนสงทแทบไมปรากฏในภาษาคาโดดอยางภาษาไทย

วารสารฉบบนยงไดรบเกยรตจาก ชนกพร องศวรยะ ทนาเสนอบทวจารณหนงสอ Language and the Market Society: Critical Reflections on Discourse and Dominance แตงโดย Gerlinde Mautner บทวจารณนทาใหเหนความนาสนใจของหนงสอเลมน ทสามารถประยกตทฤษฎและการยกตวอยางการวเคราะหจากภาพโฆษณาทางการตลาดตางๆ ซงอาจเปนแรงบนดาลใจใหกบผอานสามารถคนพบพบประเดนวจยอนๆ รวมทงประเดนทเกยวของในประเทศไทย

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวาวารสารเลมนจะเปนประโยชนแกผอานทงในทางวชาการและในเชงประยกตขอขอบคณผเขยนทกทานทแบงปนงานอนมคณคาของทาน ขอขอบคณกองบรรณาธการ รวมถงทานผอานทกทาน หากมขอผดพลาดประการใด บรรณาธการขอนอมรบและจะปรบปรงใหดยงขนในโอกาสตอไป

บรรณาธการบรหาร ผชวยศาสตราจารย ดร.จเร สงหโกวนท

สารบญ

การพฒนาฉลากยารปภาพสาหรบผปวยตางชาตในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน Development of Pictorial Medication Labels for Foreign Patients in Nopparat Rajathanee Hospital วธน เกตพก, ปญญาภรณ ทรงสนทรวงศ, ศศธร มามฃย, ศภานนท ปงเจรญกจกล กนกกช บศยนาเพชร, อรรถยา เปลงสงวน……………………………….…………….…………………..………………. 1 การพรรณนาภาษาเหมาหนานในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน A Description of Maonan Language in China เมชฌ สอดสองกฤษ……………………………….…………….………………………………..………………..………………. 24 การวเคราะหถอยคาอปลกษณ(Metaphor Analysis) ของคานยมไทยซงแฝงอยในงานวรรณกรรมของสนทรภ ทคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน The Metaphor Analysis of the Thai Values Embedded in the Poems of Soontornpu’s Literatures Selected by the Royal Institute ภควฒน บญญฤทธ, รจระ โรจนประภายนต…………………….…….……….………….….……………………………. 53 โครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวน

The Language Structure of Idiomatic Expressions in the Editorials of Daily Newspapers กาญจนา ตนโพธ ……………………………………………………………..….……………………….……………….…..……. 74 คาซาในภาษาไทยกบคาเทยบเคยงในภาษาเยอรมน Reduplicatives in Thai and Their Equivalents in German กรกช อตตวรยะนภาพ……………………….………………..…….……………………..………………….….…..…………. 110 บทวจารณหนงสอ “Language and the Market Society: Critical Reflections on Discourse and Dominance” ชนกพร องศวรยะ……………………….………………..…….………….……………………..……………….…...…………. 134 รายนามผเขยน………………………………………….….………..……………………………..……………..…...…..……… 140

P a g e | 1

Volume 20 | Issue 26 September –December 2015

การพฒนาฉลากยารปภาพส าหรบผปวยตางชาตในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน

DEVELOPMENT OF PICTORIAL MEDICATION LABELS FOR FOREIGN PATIENTS IN NOPPARAT RAJATHANEE HOSPITAL

วธน เกตพก, ปญญาภรณ ทรงสนทรวงศ ศศธร มามฃย, ศภานนท ปงเจรญกจกล

กนกกช บศยน าเพชร, อรรถยา เปลงสงวน

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคเพอพฒนาฉลากยารปภาพสาหรบใชสอขอมลใหคาแนะนาวธการบรหารยาใหกบผปวยตางชาต และประเมนความเขาใจคาสงการบรหารยาจากฉลากยารปภาพ เกบขอมลในผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ในชวงเดอนเมษายนถงมถนายน พ.ศ. 2557 จานวน 402 คน โดยการศกษาแบงเปน 2 ขนตอน คอ ขนตอนการพฒนาฉลากยารปภาพและขนตอนการประเมนฉลากยารปภาพ มการพฒนาฉลากยารปภาพจานวน 9 รปแบบ ดงน รบประทานครงละ เศษหนงสวนสเมด วนละ 1 ครง หลงอาหารเชา , รบประทานครงละ ครง เมด วนละ 1 ครง กอนอาหารเชา , รบประทานครงละ 2 เมด วนละ 2 ครง หลงอาหารเชา-เยน, รบประทานครงละ 1 เมด วนละ 2 ครง กอนอาหารเชา-เยน, รบประทานครงละ 1 เมด วนละ 3 ครง หลงอาหารเชา-กลางวน-เยน, รบประทานครงละ 1 เมด วนละ 3 ครง กอนอาหารเชา-กลางวน-เยน, รบประทานครงละ 1 เมด วนละ 4 ครง หลงอาหารเชา -กลางวน-เยน-กอนนอน, รบประทานครงละ 1 เมด วนละ 4 ครง กอนอาหารเชา-กลางวน-เยน-กอนนอน และ รบประทานครงละ 2 เมด กอนนอน

ผลการประเมนฉลากยารปภาพ โดยการคดเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ เพศหญงมากกวาเพศชาย (77.86% และ 22.14%) มากกวาครงมอายอยในชวง 21-30 ป (56.00%) และประกอบอาชพรบจางมากทสด (84.00%) พกอาศยอยในประเทศไทยเปนระยะเวลาตงแต 1 ป–5 ป เปนสวนมาก (42.30%) และสวนใหญอาศยอยกบคนไทย (69.40%) พบวาฉลากยารปภาพแบบท 9 คอ ครงละ 2 เมด กอนนอน เปนฉลากทกลมตวอยางตอบถกทกหวขอในแตละแบบคาสงมากทสด ใกลเคยงกบฉลากแบบท 5 คอ ครงละ 1 เมด วนละ 3 ครง หลงอาหารเชา กลางวน เยน (73.4% และ 72.9%) แตเมอพจารณาในแตละหวขอยอยรวมในทกแบบของฉลากยารปภาพ พบวากลมตวอยางสวนใหญตอบถกในหวขอจานวนครงหรอมอทตองรบประทานยา (เฉลย 85.96%) รองลงมาคอจานวนเมดยา (เฉลย 84.82%) เวลาทรบประทานยา เชน เชา กลางวน เยน กอนนอน ตอบถกเฉลย 80.82% สวนการทานยากอนหรอหลงอาหารตอบถกนอยทสด (เฉลย 68.56%)

2 | P a g e

Volume 20 | Issue 26 September – December 2015

โดยสรปฉลากยารปภาพทพฒนาขนยงไมผานเกณฑของ ANSI จงอาจตองทาการพฒนาเพมเตม แตทงนฉลากยารปภาพดงกลาวนาจะมประโยชนในการชวยสอความหมายไดดใหกบผปวยทมปญหาเรองภาษาเมอใชรวมกบคาอธบายดวยวาจา ทาทาง หรอ ตวอยางยาจรง และมประโยชนในการชวยเตอนความจา ทาใหผปวยระลกไดเมอเหนรปภาพอกครง

ค าส าคญ ฉลากยารปภาพ ผปวยตางชาต

ABSTRACT

Aim of this research is to develop pictorial medication labels for conveying medical instructions to foreign patients and to evaluate understanding of medical administration from the pictorial labels. Data were collected by interview 402 foreign patients and their relatives at Nopparatrajathanee Hospital during April to June 2014. The study was divided in two phases i.e. the development of instruments and assessing of pictorial labels understanding. There were 9 pictorial labels: 1/4 tablet after breakfast once a day, ½ tablet after breakfast once a day, 2 tablets twice daily after breakfast and dinner, 1 tablet twice daily before breakfast and dinner, 1 tablet 3 times a day after breakfast-lunch-dinner, 1 tablet 3 times a day before breakfast-lunch-dinner, 1 tablet 4 times a day after breakfast-lunch-dinner and at bed time, 1 tablet 4 times a day before breakfast-lunch-dinner and at bed time, and 2 tablets at bedtime once daily.

As result of random sampling with more females than males (77.86% and 22.14%), the study found that more than half of them are 21-30 years old (56.00%). Most of them work as employee (84.00%) and 42.30% has been in Thailand for 1-5 years, 69.40% lives with Thai people. The study was found that the ninth pictorial label (2 tablets at bedtime once daily) was the most correct answers in every parts (73.4%), similar to the fifth pictorial label (1 tablet 3 times a day after breakfast-lunch-dinner) which was 72.9%.

However, once considering each parts of all pictorial labels, number of time to take medicine (once a day, twice a day, 3 times a day, and 4 times a day) was the most correct answer (85.96% on average) following by number of tablet to take in each time (84.82% on average) and time to take medicine (morning, noon, evening, and bedtime) was 80.82% on average. Time to take medicine related to meals (before or after meal) was the least correct answers (68.56% on average).

P a g e | 3


In summary, these developed pictorial labels were not accomplished in accordance with ANSI so improvement might be needed. Nevertheless, these labels may be useful for medical instructions communication with patients, together with verbal explanation, non-verbal explanation and/or medical samples. This will help the patients to recall meaning when they see these pictorial labels of their medical administration.

Key words: pictorial medication labels, foreign patients

ความเปนมาของปญหา

เภสชกรเปนผทมบทบาทในการดแลผปวยในดานการรกษาดวยยา ตามกฎหมายและจรรยาบรรณวชาชพ(สภาเภสชกรรม,2545) มหนาทใหขอมลสาคญเกยวกบวธการใชยาเพอใหผปวยสามารถบรหารยาดวยตวเองไดอยางถกตอง เพอใหไดผลการรกษาทมประสทธภาพและปลอดภย (อภฤดและคณะ, 2543)แตการแนะนาดวยวาจามขอจากดในเรองความจา จงจาเปนตองใหขอมลทเปนตวอกษรรวมดวย ไดแก การมฉลากยาและเอกสารกากบยา (Ngoh, 1997) โดยฉลากยาถอเปนแหลงขอมลทสาคญชวยใหผปวยสามารถใชยาไดอยางถกตอง (Katz, 2006)การใชยาอยางถกตองมผลตอประสทธภาพในการรกษาโดยเฉพาะอยางยงในกรณของผปวยนอกทใชยาดวยตนเองทบาน (Ngoh, 1997)แตความไมรหนงสอถอเปนปญหาสาคญของผปวยทปดกนการเขาถงขอมลทจาเปนในการใชยา ผปวยทไมรหนงสอจงเปนกลมทตองไดรบการเอาใจใสเปนพเศษเพราะผปวยตองจาคาอธบายจากบคลากรทางการแพทยเพอนาไปปฏบตทาใหเกดความคลาดเคลอนในการใชยาไดสง(Houts, 2006)นอกจากนนการไมรหนงสอยงลดทอนความสามารถในการเขาใจคดวเคราะหและสงเคราะหขอมลดานสขภาพสงผลใหการปฏบตตามคาแนะนาของบคลากรทางการแพทยและการใชยาอยางเหมาะสมลดลง (Doak, 1985)

การประยกตใชรปภาพในการสอขอมลทางสขภาพอาจเปนหนทางหนงในการแกปญหาดงกลาวโดยมหลายงานวจยทงในและตางประเทศทเสนอวา รปภาพชวยเพมความเขาใจในการใชยาของผปวยได การประยกตใชฉลากยารปภาพรวมกบการใหคาแนะนาดวยวาจาจะชวยเพมความเขาใจและความสามารถในการจดจาขอมลในฉลากยา (Katz, 2006และHouts et al., 2006) แตการรบรและเขาใจความหมายของรปภาพยงขนกบพนฐานทางการศกษา ความเชอ และวถชวตความเปนอย สงแวดลอม และวฒนธรรมของผใชประโยชนจากฉลากยารปภาพนนดวย (กมลชนกและคณะ, 2546)

โรงพยาบาลนพรตนราชธานเปนโรงพยาบาลรฐบาลระดบตตยภมขนาด 561 เตยง ในสงกดกรมการแพทย มสถานทตงอยชานเมอง ใกลนคมอตสาหกรรมบางชน แวดลอมดวยโรงงานและสถานประกอบการหลายแหง อกทงโรงพยาบาลเขารวมโครงการระบบประกนสขภาพของผปวยทเปนชาวตางชาต จงมผปวยท

4 | P a g e


เปนชาวตางชาตมาใชบรการเปนจานวนมาก (รอยละ 38) ซงเปนขอมลจากหนวยงานเวชสถตป 2557ของโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ผปวยสวนใหญมาจากประเทศเพอนบาน ไดแก กมพชา พมา และชนกลมนอยในพมา ลาว เวยดนาม ซงมทงทขนทะเบยนและไมไดขนทะเบยนตามกฎหมาย และคาดวานาจะเพมจานวนขนอกเมอมการเขาส AEC หรอการรวมกลมของประชาคมอาเซยนในป 2558 ปจจบนกลมงานเภสชกรรมมการใหขอมลวธการบรหารยาแกผปวยโดยใชฉลากตวอกษร 2 ภาษา คอ ฉลากยาภาษาไทยและภาษาองกฤษ แตพบวาผปวยตางชาตทมารบบรการสวนใหญไมสามารถอานภาษาไทยได และการสอสารดวยภาษาองกฤษกไมสามารถใชสอสารกบผปวยกลมนได

วตถประสงคของงานวจย

1. เพอพฒนาฉลากยารปภาพสาหรบใชสอขอมลใหคาแนะนาวธการบรหารยาใหกบผปวยทมปญหาเรองภาษา

2. เพอประเมนความเขาใจคาสงการบรหารยาจากฉลากยารปภาพ

นยามศพทเฉพาะ

ฉลากยารปภาพ หมายถง เอกสารทใชสาหรบสอขอมลวธการบรหารยาชนดรบประทาน ประกอบดวย จานวนเมด จานวนครงทตองรบประทานกอนหรอหลงอาหาร ชวงเวลาทรบประทาน เชา กลางวน เยน และกอนนอน โดยประยกตใชรปภาพในการสอความหมายแทนตวอกษร

ผปวยตางชาต หมายถง ผปวยและญาตทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลนพรตนราชธานทงในแผนกผปวยนอก และแผนกผปวยใน ไมถอสญชาตไทยไมมถนทอยถาวรในประเทศไทยสามารถสอสารดวยภาษาไทยหรอภาษาองกฤษได และไมสามารถอานภาษาไทยได

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

ฉลากยาเปนแหลงขอมลสาคญสาหรบผปวยชวยใหสามารถใชยาไดอยางถกตอง โดยทวไปฉลากยาจะมเฉพาะตวอกษรและตวเลข จงมขอจากดความเขาใจเฉพาะผทใชภาษาเดยวกน มหลายการศกษาทมการประยกตใชฉลากภาพเพอสอขอมลทางสขภาพพบวาสามารถเพมความเขาใจการจดจาขอมลในฉลากและเพมความรวมมอในการใชยาได (Ngoh, 1997, Katz, 2006และ Houts et al., 2006) เนองจากรปภาพไมมขอจากดดานภาษาและยงพบวารปภาพชวยเพมความจามากกวาขอความอกษรโดยเรยกปรากฏการณนวา “Picture superiority effect” (Sansgiry et al., 1997)

United State Pharmacopoeia-Dispensing Information (USP-DI) ไดพฒนารปภาพเพอใชสาหรบการสอขอมลเกยวกบการใชยาระหวางผปวยและผใหบรการทางดานสขภาพโดยไดกาหนดสญลกษณตางๆเพอใชสอความหมายใหเปนสากลดงน (United States Pharmacopoeia Convention, 2011)

P a g e | 5


รปราง(Shapes)

1. รปวงกลมและมเสนพาดทแยงหมายถงหาม

2. รปสามเหลยมหมายถงขอควรระวง

3. รปสเหลยมหมายถงขอมลเกยวกบการใชยา

Do not Precaution How to

ถาตองการสอขอมลทเกยวของกบการรบประทานยาจะใชรปภาพมอกาลงนายาเขาปากซงมขนาดเลกแทรกอยตรงหวมมภาพใหญ และหากตองการสอขอมลทเกยวของกบยาจะใชรปของภาชนะบรรจทมสญลกษณ Rx

Take with meal Do not take with meals Store in refrigerator

ใน USP-DI ยงมภาพทแสดงชวงเวลาในการรบประทานยาดงน

Take 2 times a day Take 3 times a day Take 4 times a day

มหลายงานวจยในตางประเทศทศกษาเรองการใชฉลากยารปภาพ ไดแก การศกษาของ Dowse and Ehlers (2001) เสนอแนวทางในการออกแบบฉลากยารปภาพทสามารถสอความหมายไดดไวดงน

6 | P a g e


1) พฒนาใหสอดคลองกบความรความเชอทศนคตและความคาดหวงของกลมเปาหมายโดยเนนการมสวนรวม

2) ใชวตถหรอสญลกษณทกลมเปาหมายคนเคย 3) ออกแบบใหงายใชภาพเหมอนจรง 4) ใชรปภาพทประกอบดวยตวคนทงหมดเนองจากถาแยกเปนแตละอวยวะจะทาใหสบสนได 5) ระมดระวงการใชรปภาพทแสดงหลายขนตอน 6) ระมดระวงการใชสญลกษณทแสดงอารมณ 7) เลอกใชพนหลงใหเหมาะสม 8) ถาใชรปสควรใชสเหมอนจรงใหมากทสด 9) เลอกใชขนาดใหเหมาะสม 10) มการทดลองใชรปภาพในกลมเปาหมายกอนทจะนาไปใชจรง

Dowse and Ehlers (2003) ทาการศกษาผลการประเมนความเขาใจฉลากรปภาพในกลมผหญงทดอยการศกษาในแอฟรกาใต ผเขารวมการศกษาเปนผทไดรบการศกษาในโรงเรยนนอยกวา 7 ปจานวน 46 คนทดสอบโดยใชฉลากยารปภาพของ USP-DI จานวน 23 รปและฉลากรปภาพทไดจากการพฒนาจานวน 23 รป ทาการประเมน 2 ครง หางกน 3 สปดาห โดยจะมการอธบายความหมายทถกตองของฉลากรปภาพหลงการประเมนครงแรก ผลการศกษาพบฉลากรปภาพทผานเกณฑของ ANSI มากกวารอยละ 85 คอ ฉลากทไดจากการพฒนาจานวน 20 รป และฉลากรปภาพของ USP-DI จานวน 11 รป สรปไดวาผเขารวมการศกษาชอบฉลากรปภาพทไดจากการพฒนามากกวาฉลากรปภาพของ USP-DI

Dowse and Ehlers (2004) ยงไดทาการศกษาเปรยบเทยบความเขาใจและการใชยาตามสงในกลมผหญงทดอยการศกษาในแอฟรกาใต ผเขารวมการศกษาเปนผทไดรบการศกษาในโรงเรยนนอยกวา 10 ป เกบขอมลในผปวยทไดรบการรกษาดวยยาปฏชวนะคอรสสนๆ และมารบบรการในแผนกผปวยนอกจานวน 87 คนแบงผปวยโดยการสมเปน 2 กลม คอ กลมทไดรบฉลากทเปนตวอกษรอยางเดยวจานวน 41 คน (กลมควบคม) และกลมทไดฉลากทเปนตวอกษรและรปภาพจานวน 46 คน(กลมทดลอง) ทาการประเมนความเขาใจดวยแบบสมภาษณและประเมนการใชยาตามสงโดยการนบเมดยาทเหลอหลงจากไดรบยาไป 3-5 วน การประเมนความเขาใจพบคาเฉลยคะแนนความเขาใจของกลมควบคมรอยละ 70 และกลมทดลองรอยละ 95 คาเฉลยความรวมมอในการใชยาของกลมควบคมรอยละ 72 และกลมทดลองรอยละ 90 จากการศกษาพบวาฉลากรปภาพสามารถเพมความเขาใจในการใชยาและชวยใหผปวยใชยาตามสงไดมากกวาฉลากตวอกษร

Dowse and Ehlers (2005) ศกษาผลของรปภาพตอความเขาใจเอกสารกากบยาและฉลากยาในประชากรทดอยการศกษาในแอฟรกาใต จานวน 60 คนทไดรบการศกษาในโรงเรยนนอยกวา 7 ปแบงผปวยเปน 2 กลมโดยการสม กลมควบคม คอ ผปวยทไดรบเอกสารกากบยาและฉลากยาทเปนตวอกษรเพยงอยางเดยว และกลมทดลอง คอ ผปวยทไดรบเอกสารกากบยาและฉลากยาทเปนตวอกษรและรปภาพ จากการศกษา

P a g e | 7


พบวากลมทไดรบเอกสารกากบยาและฉลากยาทเปนตวอกษรและรปภาพจะเขาใจขอมลทมความซบซอนมากกวากลมทไดรบเอกสารกากบยาและฉลากยาทเปนตวอกษรเพยงอยางเดยว นอกจากนยงมงานวจยอนๆอก เชน

Morrow, Hier and Menard (1998) ทาการศกษาผลของการใชขอความตวอกษรรวมกบรปภาพเวลา (daily pictorial timeline) ในกลมผใหญ (อาย 20-30 ป) และผสงอาย (อาย 64-90ป) ในประเทศสหรฐอเมรกาประเมนโดยใชแบบสอบถามและมการทดสอบการระลกไดหลงจบการศกษา ผลการศกษาพบวาการใชขอความตวอกษรรวมกบรปภาพเวลาจะเพมความเรวและความถกตองในการตอบคาถามเกยวกบขนาดยาและเวลาในการรบประทานยา (p<0.05) และมแนวโนมทจะเพมความจาเมอเปรยบเทยบกบการไดรบขอมลทเปนตวอกษรเพยงอยางเดยว

Sata, Ishida andMotoya (2003) ทาการศกษาเกยวกบผลของเอกสารกากบยาทเปนรปภาพตอความเขาใจขอมลยาในผสงอายชาวญปนจานวน 60 คนโดยแบงเปน 3 กลมดงนกลมท 1 ไดรบคาแนะนาดวยวาจาเพยงอยางเดยวกลมท 2 ไดรบคาแนะนาดวยวาจาและไดรบเอกสารกากบยาทเปนตวอกษรและกลมท 3 ไดรบคาแนะนาดวยวาจาและเอกสารกากบยาทเปนรปภาพผลการศกษาพบวากลมทไดรบคาแนะนาดวยวาจาและเอกสารกากบยาทเปนรปภาพมความเขาใจในการใชยามากกวากลมอน (p<0.05) นอกจากนนยงพบวาเมอระยะเวลาผานไป 6 เดอนกลมทไดรบคาแนะนาดวยวาจาและเอกสารกากบยาทเปนรปภาพยงมความเขาใจในการใชยามากกวากลมอนอกดวย (p<0.05)

Shalini et al. (2011) ไดทาการศกษาเกยวกบการรบรและความเขาใจฉลากรปภาพของนกศกษาเภสชศาสตรและนกศกษาภาคอนๆ มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบผลการรบรและความพงพอใจของนกศกษาภาคอนๆ ทมใชนกศกษาเภสชศาสตรทมตอฉลากรปภาพของ USP-DI เทยบกบฉลากทไดจากการพฒนา โดยใชฉลากทไดจากการพฒนากบฉลากของ USP-DI อยางละ 20 รป ผเขารบการประเมนจะไดรบการอธบายความหมายทถกตองและประเมนความพงพอใจในตอนจบการศกษา ทาการศกษาจากกลมตวอยางจานวน 324 ราย ผลการประเมนพบวานกศกษาสามารถตความไดถก 16-20 รปรอยละ 34 และนกศกษาทสามารถตความไดถก 20 รปมจานวน 6 ราย การประเมนความพงพอใจพบวานกศกษาชอบฉลากรปภาพทไดจากการพฒนามากกวาฉลากของ USP-DI รอยละ 52 และพบนกศกษาจานวน 1 รายทมความพงพอใจในฉลากทไดจากการพฒนาทง 20 รป จากการศกษานยงพบวาฉลากรปภาพทไดจากการพฒนาทาใหนกศกษาเกดความเขาใจไดมากกวาฉลากของ USP-DI ดวย

สาหรบงานวจยในประเทศไทย กมหลายการศกษาเชนกน ไดแกการศกษาของศโรบลและโสมทต(2548)ทศกษาเรองความเขาใจของผปวยนอกตอฉลากยารปภาพ ณ โรงพยาบาลศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร จงหวดนครนายก ศกษาความเขาใจของผปวยตอความหมายของฉลากรปภาพจาก USP DI : ADVICE FOR THE PATIENT DRUG INFORMATION IN LAY LANGUAG 2003

8 | P a g e


และศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลของผปวยและความเขาใจความหมายของฉลากรปภาพ ตความหมายของฉลากรปภาพ ผลทไดจากการศกษาทาใหทราบวาฉลากรปภาพทนามาศกษานนยงไมคอยเปนประโยชนในการนามาใชกบผปวยไทย จงควรมการพฒนาฉลากรปภาพใหมความสอดคลองกบวถชวต และความตองการของผปวยในสงคมไทย

อจฉนาถ เมองเจรญ (2550) ทาการศกษาเกยวกบการพฒนาและประเมนฉลากยารปภาพในชาวไทยภเขาเผาปกาเกอะญอ อาเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน มวตถประสงคเพอพฒนารปแบบฉลากยารปภาพสาหรบชาวไทยภเขาเผาปกาเกอะญอ ในเขตรบผดชอบของโรงพยาบาลสบเมยอาเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน และประเมนการสอความหมายของฉลากยารปภาพทพฒนาขน พบวากลมตวอยางทไมไดรบการศกษาและกลมทเรยนชนประถมศกษาสอความหมายของฉลากยารปภาพไดถกตองไมแตกตางกนสวนการสอความหมายของฉลากยาขอความอกษรพบวากลมทไดรบการศกษาในระดบประถมศกษาสามารถใหความหมายของฉลากยาขอความอกษรไดถกตองมากกวากลมทไมไดรบการศกษานอกจากนกลมตวอยางมความเหนวาฉลากยารปภาพมประโยชนในการสงเสรมการใชยาอยางถกตอง

กลธดา ไชยจนดา (2551) ทาการศกษาเกยวกบการพฒนาและประเมนระบบฉลากยาทเปนรปภาพสาหรบผปวยไทยในภาคเหนอทมทกษะการรหนงสอนอย วตถประสงคเพอพฒนาฉลากยารปภาพใหเหมาะสมกบวฒนธรรมของผปวยไทยในภาคเหนอทรหนงสอนอย และประเมนผลสมฤทธของการใชฉลากยารปภาพทสรางขน ทงดานความเขาใจวธการใชยา ความรวมมอในการใชยา และความพงพอใจตอระบบฉลากยารปภาพ โดยใชฉลากยารปภาพจาก USP DI เปนแนวทางในการพฒนา แลวปรบใหสอดคลองกบวฒนธรรมทางภาคเหนอของประเทศไทย ผลการศกษาพบวาคาเฉลยของคะแนนความเขาใจวธการใชยาในผปวยทไดรบฉลากยารปภาพ (100.00±0.00) สงกวาผปวยทไดรบฉลากยาขอความ (95.86±7.40) อยางมนยสาคญทางสถต (p=0.002) และผปวยมคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจตอระบบฉลากยารปภาพ (151.65±8.99) มากกวาระบบฉลากยาขอความ (143±11.78) อยางมนยสาคญทางสถต (p=0.001) สาหรบคาเฉลยของระดบความรวมมอในการใชยาของทง 2 กลม พบวาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p=0.294) อยางไรกตามคาเฉลยของระดบความรวมมอในการใชยาของกลมผปวยทไดรบฉลากยารปภาพ (74.29±20.33) มแนวโนมมากกวากลมทไดรบฉลากยาขอความ (68.88±22.08)

ศภกานตและคณะ(2553) ทาการศกษาเกยวกบการพฒนาและประเมนความเขาใจเบองตนในการใชสอรปภาพเกยวกบการใชยาในผปวยทมปญหาในการอานและเขยนหนงส อ ณ โรงพยาบาลบางบอ มวตถประสงคเพอพฒนา ออกแบบและประเมนการใชสอรปภาพการใชยาในผปวยนอกทมปญหาเกยวกบการไมรหนงสอหรอสามารถอานออกเขยนไดนอย ผลการศกษาพบวาผปวยสามารถเขาใจความหมายและแปลคาสงการใชยาจากสอรปภาพแตละแบบไดแตกตางกน และผปวยมความพงพอใจในสอรปภาพฉลากยาไมแตกตางจากฉลากปกตชนดตวอกษร อยางไรกตามเมอวเคราะหผลของกลมยอยซงเปนผปวยทไมมความสามารถในการอานออกเขยนได พบวาผปวยมความพงพอใจในฉลากรปภาพคาสงการใชยามากกวาฉลากปกตชนดตวอกษร

P a g e | 9


(p<0.05) นอกจากนผปวยสวนใหญจะมความพงพอใจฉลากชวยชนดรปภาพมากกวาชนดรปแบบตวอกษร (p<0.05) และพบวาเพศ อาย และระดบการศกษาไมมผลตอความพงพอใจของผปวยตอฉลากยาหรอฉลากชวยชนดรปภาพ

วระพลและคณะ(2557) ไดทาการศกษาเพอพฒนาและประเมนระบบฉลากยารปภาพสาหรบผปวยโรคเรอรงเปนการศกษาแบบ Quasi-experimental study มวตถประสงคเพอพฒนาและประเมนฉลากยารปภาพใหเหมาะสมกบผปวยโรคเรอรงสงอายในจงหวดมหาสารคาม กลมตวอยางในการศกษาคอผปวยโรคเรอรงสงอาย ณ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลขามเรยง จงหวดมหาสารคาม มผปวยเขารวมการศกษาจานวน 87 คน แบงเปนกลมควบคมคอผปวยทไดรบฉลากขอความตวอกษรจานวน 44 ราย และกลมทดลองคอผปวยทไดรบฉลากยารปภาพรวมกบฉลากขอความตวอกษรจานวน 43 ราย เกบขอมลในระหวางเดอนมถนายนถงพฤศจกายน พ.ศ.2555 พบวากลมทดลองมคะแนนความเขาใจในการใชยาสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต (p=0.027) และมคะแนนความถกตองในการใชยาสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต (p=0.025) เชนเดยวกน นอกจากนยงพบวากลมทดลองมความรวมมอในการใชยาสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต (p=0.002)จากการศกษานพบวาฉลากยารปภาพอาจเปนอกทางเลอกหนงเพอเพมประสทธภาพในการใชยาของผสงอายทมโรคเรอรง

บวรรตนและสงวน(2557)ไดทาการศกษาเกยวกบการพฒนาฉลากภาพสาหรบผปวยทไมรหนงสอ ตอนท 1: วธการรบประทานยาเมด โดยการศกษานเปนสวนหนงของการวจยเพอพฒนาฉลากภาพแสดงวธการรบประทานยาเมดและคาแนะนาในการใชยาสาหรบผปวยทไมรหนงสอ และ ตอนท 2: คาแนะนาการใชยา ซงเปนการศกษาสวนทสองของการวจยเพอพฒนาฉลากภาพแสดงวธใชยาเมดชนดรบประทานและคาแนะนาในการใชยา (ฉลากชวย) สาหรบผปวยทไมรหนงสอ การวจยนไดพฒนาฉลากภาพแสดงคาแนะนาการใชยาทพบบอย 4 ลาดบแรกคอรบประทานยานหลงอาหารทนท รบประทานยานแลวอาจทาใหงวงนอน รบประทานยานแลวดมนาตามมากๆ และรบประทานยานตดตอกนตามวธทระบไวทกวนจนยาหมด ฉลากชวยทง 4 แบบครอบคลมรายการยาทตองมฉลากชวยรอยละ 93.22 การทดสอบความเขาใจในผปวยพบวาตวอยางรอยละ 88.57-93.33 เขาใจความหมายของฉลากชวยทง 4 ฉลากภาพไดถกตองผลการประเมนผานเกณฑความเขาใจตอฉลากภาพของ American National Standards Institute (ANSI) ทกาหนดไวทรอยละ 85 จากการศกษานพบวาเภสชกรสามารถประยกตใชฉลากภาพกบผปวยซงไมรหนงสอทมบรบททางวฒนธรรมคลายกน

จากการทบทวนวรรณกรรมทงในและตางประเทศพบวาการใชฉลากรปภาพรวมกบการใชขอความตวอกษรจะเพมความเรวและความถกตองในการตอบคาถามเกยวกบขนาดยาและเวลาในการรบประทานยาและมแนวโนมทจะเพมความจาเมอเปรยบเทยบกบการไดรบขอมลทเปนตวอกษรเพยงอยางเดยว (Morrow, 1998 และSata, 2003) สามารถเพมความเขาใจในการใชยาและชวยใหผปวยใชยาตามสงไดมากกวาฉลากตวอกษร (Dowse, 2004) แมแตขอมลทซบซอน เชน ขอมลในเอกสารกากบยา การใชฉลากรปภาพยงสามารถเพมความเขาใจในการใชยาและชวยใหผปวยใชยาตามสงไดมากกวาฉลากตวอกษรเชนกน (Dowse, 2005 และ

10 | P a g e


บวรรตนและสงวน, 2557) ฉลากรปภาพเปนประโยชนในผปวยทกกลมโดยไมจากดอาย แมในผปวยสงอาย หรอผทมปญหาอานหนงสอไมได มการพฒนาสรางฉลากภาพมาตรฐาน 91 รป โดย United States Pharmacopeia (USP) ซงครอบคลมวธการใชยาและขอควรระวงทหลากหลายแตเมอนาฉลากภาพ USP-DI ไปใชกบผปวยทมพนฐานทางสงคมวฒนธรรมและการดารงชวตทแตกตางออกไปจากวถชวตทางตะวนตกพบวาผปวยจานวนมากไมเขาใจความหมายของฉลากภาพ (Shalini, 2011 และ ศโรบลและโสมทต, 2548) ขอจากดทสาคญประการหนงของรปภาพคอมความเปนไปไดทแตละบคคลจะแปลความหมายของภาพแตกตางจากจดมงหมายของภาพดงนนจงตองมการอธบายความหมายของภาพใหผปวยเขาใจดวยการเลอกใชรปภาพทสอดคลองกบความเชอทางสงคมและวฒนธรรมของกลมเปาหมายจะทาใหสามารถสอความหมายไดถกตองมากขน (Dowse, 2004, Shalini, 2011)

วธการศกษา

การศกษานเปนการวจยเชงพฒนา (Research and Development) เพอพฒนาฉลากยารปภาพใชสาหรบสอขอมลวธการบรหารยาชนดรบประทานใหผปวย และประเมนความสามารถในการสอความหมายของฉลากยารปภาพทพฒนาขน

กลมตวอยางทศกษาในครงนคอ ผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน เฉพาะในวนและเวลาราชการ เกบขอมลในชวงวนท 1 เมษายน 2557 ถง 30 มถนายน2557 ใชเกณฑการคดเลอกเขารวมการศกษา และเกณฑการคดเลอกออกจากการศกษา ดงน

เกณฑการคดเลอกเขารวมการศกษา (inclusion criteria) คอ ผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธานและสามารถสอสารกบผวจยไดพรอมทงยนยอมเขารวมงานวจย

เกณฑการคดเลอกออกจากการศกษา (exclusion criteria) คอ ผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมปญหาในการสอสารและไมสามารถอานภาษาไทยได

คานวณจานวนกลมตวอยางจากตารางสาเรจรปของเครซและมอรแกนทระดบความเชอมน95% ไดตวอยางจานวน 381 คนและคาดวาการศกษานอาจมผทยตการเขารวมการศกษา (drop out) รอยละ 5 ดงนนจงเกบขอมลจากกลมตวอยางอยางนอย 400 คนและใชวธการคดเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling)

P a g e | 11


ขนตอนท 1การเตรยมการกอนการด าเนนการและพฒนาฉลากยารปภาพ

ทบทวนและรวบรวมวรรณกรรม นามาประชมรวมกนในทมผวจยเพอพฒนาฉลากยาทใชบอยในแบบรปภาพ โดยปรบใหสอดคลองกบสถานการณจรงในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ในการพฒนาฉลากยารปภาพผศกษาไดดาเนนการดงน

1.1 ออกแบบฉลากยารปภาพ 1.2 ปรบปรงฉลากยารปภาพ 1.3 สรปแบบฉลากยารปภาพ

1.1ออกแบบฉลากยารปภาพ

1.1.1 รวบรวมขอมลคาสงใชยาสาหรบผปวยทบรหารยาเมดทมการสงใชบอยในประเดนจานวนเมดยาทรบประทานแตละครง การรบประทานทานยากอน -หลงอาหาร จานวนครงทตองรบประทานตอวน และชวงเวลาทรบประทานยาพบวา จานวนเมดยาทรบประทานแตละครงมตงแตหนงสวนสเมดถงสองเมด การรบประทานมทงกอนอาหารและหลงอาหาร จานวนครงทรบประทานตอวนไดแกวนละ 1 ครงเชาวนละ 2 ครงเชาและเยนวนละ 3 ครงเชากลางวนเยนและวนละ 4 ครงเชากลางวนเยนและกอนนอน

1.1.2 ผวจยไดรวบรวมรปภาพทใชสอความหมายในการใชยาทมทงในและตางประเทศโดยเนนรปภาพทสอความหมายเกยวกบจานวนเมดยาทรบประทานในแตละครง การรบประทานทานยากอน -หลงอาหาร จานวนครงทรบประทานตอวน และชวงเวลาทรบประทานยา และไดคดเลอกฉลากยารปภาพของงานวจยของกลธดา ไชยจนดา มาเปนตนแบบในการพฒนา

1.1.3 นาขอมลทไดมาออกแบบฉลากยารปภาพ

1.1.4 นาฉลากยารปภาพทพฒนามาทดสอบการสอความหมายในกลมตวอยาง30 คน โดยใชแบบสอบถามความเขาใจในผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมารบบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน หากสามารถตอบไดถกตองมากกวารอยละ 85ขนไป ถอวาผานเกณฑ 85% ของ ANSI สามารถนาฉลากยารปภาพนไปใชในการวจยได แตถาฉลากรปภาพทพฒนานยงไมสามารถสอความหมายใหผปวยตางชาตเขาใจและตอบไดถกตองนอยกวารอยละ 85 กจะนาไปปรบปรงฉลากยารปภาพตอไป

1.2 ปรบปรงฉลากยารปภาพ

หากฉลากยารปภาพทพฒนาไมผานเกณฑ 85% ของ ANSI ตองนามาปรบปรงฉลากโดยการจดสนทนากลมประเดนการสนทนาประกอบดวยความหมายของรปภาพบนฉลากยา ความเหมาะสมของรปภาพกบ

12 | P a g e


ชวงเวลา ความเหมาะสมของฉลากยาเชนตาแหนงของรปภาพ การใชส ความชดเจนของรปภาพ และสงทควรปรบปรง

1.3 สรปการออกแบบฉลากยารปภาพ

สนทนากลมโดยผวจยเพอรวบรวมความคดเหนการออกแบบฉลากยารปภาพทผานการปรบปรงตามความคดเหนทไดจากการสนทนากลมเพอปรบปรงฉลากยารปภาพครงท2 สรปผลการออกแบบฉลากรปภาพ ประเดนการสนทนาประกอบดวยจานวนเมดยาทตองรบประทาน การรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร และเวลาทตองรบประทานยาเชนเชากลางวนเยน กอนนอน

ขนตอนท 2การทดลองใชฉลากยารปภาพทพฒนาขนและตรวจสอบคณภาพเครองมอ

1. ทดลองใชและเกบขอมลในกลมตวอยางประมาณ 30 คน และนาผลมาปรบปรง

2. ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา (content validity) โดยนาแบบสมภาษณใหผทรงคณวฒ 3 ทาน พจารณาตรวจสอบความถกตอง ความเหมาะสมและความชดเจนในเนอหา

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ 1) ฉลากยารปภาพทพฒนาขนมา และ2) แบบสมภาษณเพอประเมนความเขาใจฉลากยารปภาพสาหรบผปวยตางชาตในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ซงแบงเปน 2 สวน ประกอบดวย

สวนท 1แบบสมภาษณขอมลทวไปเกยวกบผปวย

สวนท 2 แบบประเมนความเขาใจวธการบรหารยาโดยใชฉลากยารปภาพ

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

1. แบบสมภาษณและแบบประเมนความเขาใจทนามาใชในการวจยในครงนไดผานการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจยทางดานความตรงเชงเนอหา (content validity) ตรวจความถกตองของเนอหาและภาษาทใช โดยผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ซงประกอบดวยเภสชกรโรงพยาบาลทมประสบการณในการทางานเกยวกบการจายยาแกผปวยตางชาตเปนระยะเวลา 3 ปขนไป จานวน 3ทาน

P a g e | 13


2. นาแบบสมภาษณและทไดรบความเหนชอบจากผเชยวชาญแลว มาทดลองใช (try out) กบกลมตวอยาง 30 คน เพอตรวจสอบความชดเจน และความเขาใจในขอคาถาม รวมทงภาษาทใชในแบบประเมนความเขาใจวธการบรหารยาโดยใชฉลากยารปภาพ

3. นาผลจากการทดลองใชเครองมอไปปรบปรงขอคาถามใหมความสมบรณเหมาะสมกอนนาไปใชเกบขอมลกบกลมตวอยางจรง

การวเคราะหขอมลและสถตทใช

1. การอธบายขอมลทวไปไดแกเพศ เชอชาต ระดบการศกษา อาชพ การพกอาศยอยรวมกบคนไทย ใชสถตเชงพรรณนาไดแก รอยละ สวนขอมล อาย ระยะเวลาทอาศยอยในประเทศไทยใชคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน

2. การประเมนความเขาใจวธการบรหารยาโดยใชฉลากยารปภาพ คาตอบคอเขาใจถกหรอเขาใจผด ใชสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ และความถ

ผลการศกษา

เกบขอมลจากผปวยและญาตผปวยทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธานทงในแผนกผปวยนอกและผปวยใน จานวน 402 คน ผลการศกษาแบงออกเปน 2 สวน ดงน

สวนท 1 ขนตอนการพฒนาฉลากยารปภาพ

1.1 การเลอกคาสงการบรหารยา ไดคดเลอกจากคาสงทมการสงใชบอยในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน จานวน 9 แบบดงน

แบบท 1 ครงละ เศษหนงสวนสเมด วนละ 1 ครง หลงอาหาร เชา แบบท 2 ครงละ ครง เมด วนละ 1 ครง กอนอาหาร เชา แบบท 3 ครงละ สอง เมด วนละ 2 ครง หลงอาหาร เชา เยน แบบท 4 ครงละ หนง เมด วนละ 2 ครง กอนอาหาร เชา เยน แบบท 5 ครงละ หนง เมด วนละ 3 ครง หลงอาหาร เชา กลางวน เยน แบบท 6 ครงละ หนง เมด วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน แบบท 7 ครงละ หนง เมด วนละ 4 ครง หลงอาหาร เชา กลางวน เยน กอนนอน

14 | P a g e


แบบท 8 ครงละ หนง เมด วนละ 4 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน กอนนอน แบบท 9 ครงละ สอง เมด วนละ 1 ครง กอนนอน

1.2 การออกแบบฉลากรปภาพ 9 แบบ ใหสอดคลองกบคาสงการบรหารยาทเลอกไว พฒนามาจากการศกษาของกลธดา ไชยจนดา(2551) โดยคณะผวจยไดปรบใหสอดคลองกบสถานการณจรงในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน โดยฉลากยาจะสอความหมายเกยวกบจานวนเมดยาทรบประทานในแตละครง การรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร จานวนครงในการรบประทานยาตอวน และชวงเวลาในการรบประทานยาเมอนาภาพมาประกอบกนจะไดฉลากยารปภาพจานวน 9 แบบ และไดนาไปทดลองใชกอนนามาใชเกบขอมลจรงโดยเกบขอมลในกลมตวอยาง 30 คน และพบวากลมตวอยางสามารถเขาใจความหมายคาสงการบรหารยาจากฉลากยารปภาพ โดยตอบถกรอยละ 86.66

ตาราง 1 แสดงรปภาพและความหมายของภาพทสอถงจานวนเมดยา การรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร และชวงเวลาในการรบประทาน

ขอมลบนฉลากยา รปภาพ ความหมายของภาพ

จานวนเมดยาทรบประทาน เศษหนงสวนสเมด

ครงเมด

หนงเมด

สองเมด

การรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร

รบประทานยากอนอาหาร

รบประทานยาหลงอาหาร

ชวงเวลาในการรบประทาน รบประทานยาตอนเชา

P a g e | 15


ขอมลบนฉลากยา รปภาพ ความหมายของภาพ

รบประทานยาตอนกลางวน

รบประทานยาตอนเยน

รบประทานยาตอนกอนนอน

ตาราง 2 แสดงฉลากยารปภาพและความหมายทตองการสอ 9 แบบ

ฉลากยา แบบท 1 แบบท 2 แบบท 3

ฉลากยารปภาพ

ความหมายของภาพ ครงละ เศษหนงสวนสเมด หลงอาหาร วนละ 1 ครง เชา

ครงละ ครงเมด กอนอาหาร วนละ 1 ครง เชา

ครงละ สอง เมด หลงอาหาร วนละ 2 ครง เชา เยน

16 | P a g e


ฉลากยา แบบท 4 แบบท 5 แบบท 6 ฉลากยารปภาพ

ความหมายของภาพ ครงละ หนง เมด กอนอาหาร วนละ 2 ครง เชา เยน

ครงละ หนง เมด หลงอาหาร วนละ 3 ครง เชา กลางวน เยน

ครงละ หนง เมด กอนอาหาร วนละ 3 ครง เชา กลางวน เยน

ฉลากยา แบบท 7 แบบท 8 แบบท 9

ฉลากยารปภาพ

ความหมายของภาพ ครงละ หนง เมด หลงอาหาร วนละ 4 ครง เชา กลางวน เยน กอนนอน

ครงละ หนง เมด กอนอาหาร วนละ 4 ครง เชา กลางวน เยน กอนนอน

ครงละ สอง เมด วนละ 1 ครง กอนนอน

สวนท 2 ขนตอนในการประเมนฉลากยารปภาพ

2.1 ขอมลทวไปของผปวยและญาตผปวยชาวตางชาต

กลมตวอยางในการประเมนการสอความหมายของฉลากยารปภาพไดแก ผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ทงในแผนกผปวยนอกและผปวยใน ทาการคดเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) จานวน 402 คน พบเพศหญง 313 ราย (รอยละ 77.86) เพศชาย 89 ราย (รอยละ 22.14) อายของผปวยและญาตชาวตางชาตมอายอยระหวาง 11-60 ป อายเฉลย 28.81±7.59ป เมอแบงผปวยตามชวงอายพบวามอายอยระหวาง 21-30 ปมากทสดจานวน 225 ราย (รอยละ 56) รองลงมาอายอยระหวาง 31-40 ป จานวน 116 ราย (รอยละ 28.9) และอายระหวาง 11-20 ป จานวน 33 ราย (รอยละ 8.2) ใกลเคยงกบชวงอายระหวาง 41-50 ป จานวน 23 ราย (รอยละ 5.7) มผปวยและญาตผปวยทอายมากกวา 50 ปขนไปจานวน 5 ราย (รอยละ 1.2) สวนใหญมเชอชาตพมา 313 ราย (รอยละ 77.8) รองลงมากมพชา ลาว เวยดนาม รอยละ 13.2 ,6.5,1.7 ตามลาดบ ผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตจบการศกษาสงสดในระดบประถมศกษามากทสด 177 ราย (รอยละ 44.00) รองลงมาระดบมธยมศกษา 95 ราย

P a g e | 17


(รอยละ 23.6) และระดบปรญญาตร 5 ราย (รอยละ 1.2) ไมไดรบการศกษา 131 ราย (รอยละ 31.1) การประกอบอาชพสวนใหญประกอบอาชพรบจาง 338 ราย (รอยละ 84) รองลงมาคอ คาขาย 24 ราย (รอยละ 6) และ ไมไดประกอบอาชพ 40 ราย (รอยละ 10) ระยะเวลาทพกอาศยอยในประเทศไทยอยระหวาง 1 เดอน จนถง 53 ป เมอแบงผปวยตามระยะเวลาทพกอาศยอยในประเทศไทยพบ ชวง 1–5 ปมากทสด 170 ราย (รอยละ 42.30) รองลงมาชวง 5-10 ป 137 ราย (รอยละ 34.1) และอยมานอยกวา 1 ป 46 ราย(รอยละ 16.4) มผปวยและญาตทอยมานานกวา 10 ปขนไป 39 ราย (รอยละ 9.7) มากกวาครงอาศยอยกบคนไทย จานวน 279 ราย (รอยละ 69.4)

2.2 ผลการประเมนความหมายของฉลากยารปภาพ

จากตารางท 3 พบวากลมตวอยางสวนใหญสามารถเขาใจในภาพจานวนครงในการรบประทานยาไดดทสดเฉลยรอยละ 85.96 รองลงมา คอ จานวนเมดยาเฉลยรอยละ 84.82 ยกเวนภาพจานวนเมดยาเศษหนงสวนสเมดเขาใจรอยละ 42.50 และครงเมดซงเขาใจรอยละ 62.19 รวมทงสามารถเขาใจเวลาทรบประทานยาไดคอนขางดเฉลยรอยละ 80.82 แตคอนขางเขาใจการรบประทานยากอนหรอหลงอาหารไดนอย เฉลยรอยละ 68.56

ตารางท 3 แสดงผลการประเมนความเขาใจตอฉลากรปภาพในเรอง จานวนเมดยา จานวนครงในการรบประทานยา การรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร และเวลาทรบประทานยา (N=402)

แบบท 1

แบบท 2

แบบท 3

แบบท 4

แบบท 5

แบบท 6

แบบท 7

แบบท 8

แบบท 9

คาเฉลย

สวนท 1 ผลการประเมนการสอความหมายถกตองแบบแยกสวน

จานวนเมดยา 42.5 62.19 84.83 97.76 95.77 97.26 96.02 96.27 90.80 84.82

จานวนครงในการรบประทานยา

82.6 84.33 89.55 84.83 86.07 87.31 80.85 84.58 93.53 85.96

รบประทานยากอนหรอหลงอาหาร

11.4 69.90 86.07 66.67 87.06 70.15 86.82 70.4 - 68.56

เวลาทรบประทานยา 83.1 81.60 80.85 82.84 83.33 80.60 77.61 80.10 77.36 80.82

สวนท 2 ผลการประเมนการสอความหมายไดถกตองทงฉลาก

31.8 43.8 64.7 59.2 72.9 63.9 67.7 62.2 73.4 -

18 | P a g e


สรปและอภปรายผลการวจย

การศกษานเปนการพฒนาฉลากยาโดยการประยกตใชรปภาพในการสอขอมลและชวยเพมเขาใจของผปวยทมปญหาเรองภาษาในการใชยาใหถกตองตรงตามคาสงแพทย ดาเนนการเกบขอมลจากผปวยและญาตผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธานโดยแบงเปน 2 ขนตอน ไดแก ขนตอนการพฒนาฉลากยารปภาพและขนตอนในการประเมนฉลากยารปภาพ ขนตอนการพฒนาฉลากยารปภาพเรมจากการทบทวนวรรณกรรมงานวจยทเกยวของทงในและตางประเทศ นามาประชมรวมกนในคณะผวจย จากนนเลอกคาสงแพทยทมการสงใชบอยในโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ออกแบบฉลากเปนรปภาพแนะนาวธการใชยาสาหรบคาสงนนๆ โดยปรบใหสอดคลองกบบรบทของวถชวตของผทอยอาศยในแถบโรงพยาบาลนพรตนราชธาน ผลการประเมนความเขาใจฉลากยารปภาพทง 9 แบบ พบวาการตอบถกทกหวขอในแตละแบบคาสง ยงไมถงเกณฑ 85% ของ ANSI จากตารางท 3ฉลากรปภาพแบบท 9คอครงละ 2เมด วนละ 1ครง กอนนอน เปนฉลากทกลมตวอยางตอบถกมากทสด ใกลเคยงกบฉลากแบบท5คอครงละ 1 เมด วนละ 3 ครง หลงอาหาร เชา กลางวน เยน (73.4% และ 72.9% ตามลาดบ) แตเมอพจารณาในแตละหวขอยอยรวมในทกแบบของฉลากยารปภาพตามตารางท 3 พบวา กลมตวอยางสวนใหญตอบถกในหวขอจานวนครงหรอมอทตองรบประทานยา (เฉลย 85.96%) รองลงมาคอจานวนเมดยา (เฉลย 84.82%) เวลาทรบประทานยา เชน เชา กลางวน เยน กอนนอน ตอบถกเฉลย 80.82% สวนการทานยากอนหรอหลงอาหารตอบถกนอยทสด (เฉลย 68.56%) และเมอพจารณาการตอบถกในแตละหวขอยอยเหลานในแตละแบบ พอสรปและอภปรายผลในภาพกวางๆ ไดดงน

1. กลมตวอยางสวนใหญตอบถกเรองจานวนครงในการรบประทานยา ซงอาจเปนเพราะเขาใจไดงายจากจานวนรปภาพทแสดง

2. รปภาพจานวนเมดยาทเปนจานวนเตม ไดแก หนง หรอ สองเมด คนสวนใหญเขาใจไดงาย แตรปภาพจานวนเมดยาทเปนเศษสวนไมเตมเมดคนสวนใหญยงเขาใจไดคอนขางนอย อาจแกไขโดยใชเมดยาจรง และ อธบายวธการแบงครงประกอบไปดวย

3. เวลาทรบประทานยา ซงมรปภาพดวงอาทตย และดวงจนทร รวมกบ รปนาฬกา นาจะสอความหมายได เนองจากโดยปกตคนทวไปใชนาฬกาเปนภาษาสากลในการสอเวลา

4. รปทจะสอเรองการรบประทานยากอนหรอหลงอาหาร ยงยากตอการทาความเขาใจ ซงอาจแกไขไดดวยการอธบายดวยวาจา ทาทาง รวมดวย

นอกเหนอจากนซงอาจไมมคาทางสถตแสดงปจจยทมความสมพนธกบความเขาใจฉลากยารปภาพ เชน เพศ เชอชาต อาย ระดบการศกษา อาชพ ระยะเวลาทอาศยในประเทศไทยและ การพกอาศยอยรวมกบคนไทย เนองจากเปนการเกบขอมลตามจรงโดยไมมการกาหนดกลมควบคมสาหรบใชหาปจจย (Factors) แตในภาพรวมพบวาสวนใหญประกอบอาชพรบจาง การศกษาอยในระดบการศกษาขนพนฐาน และมเชอชาต

P a g e | 19


หลากหลายไดแก พมา ลาว กมพชา และชนกลมนอยเผาตางๆ จงมพนฐานวถชวต และวฒนธรรมทแตกตางกน เหลานลวนสงผลตอความสามารถในการรบความหมายจากรปภาพ ดงจะเหนไดจากการมงานศกษาวจยหลายเรองทเกยวกบการพฒนาฉลากยารปภาพในกลมประชากรตางๆ เชน การศกษาของ Dowse andEhlers (2004) ทศกษาในกลมผหญงดอยการศกษาในแอฟรกาใต เปรยบเทยบความเขาใจระหวางฉลากรปภาพของ USP-DI กบฉลากรปภาพทพฒนาขน การศกษาของ Shaliniet al.(2011) ทศกษาเปรยบเทยบความเขาใจฉลากรปภาพของ USP-DI กบฉลากรปภาพทพฒนาขนเชนกนในกลมนกศกษาเภสชศาสตรและนกศกษาภาคอนๆ รวมทงในประเทศไทยกมงานวจยเรองนหลายฉบบททาในกลมประชากรทอยในพนทตางๆ กน ไดแก งานวจยของศโรบลและโสมทต (2548) ศกษาทจงหวดนครนายก งานวจยของกลธดา ไชยจนดา (2551) ศกษาในผปวยไทยภาคเหนอ งานวจยของอจฉนาถ เมองเจรญ (2550) ศกษาเรองนในชาวไทยภเขาเผาปกาเกอะญอ อาเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอนศภกานตและคณะ (2553) ศกษาในผปวยทมปญหาในการอานและเขยนหนงสอทโรงพยาบาลบางบอ วระพลและคณะ (2557) ทาการศกษาทจงหวดมหาสารคาม และยงมอกหลายการศกษา ซงลวนแตเสนอวาการพฒนาฉลากรปภาพชวยสงเสรมความเขาใจ และการเตอนใหระลกไดในการใชยาของผปวย แตทงนตองพฒนาปรบปรงใหเหมาะกบบรบทวถชวตความเปนอย และวฒนธรรมของประชากรในแตละทองถน

โดยภาพรวมฉลากยารปภาพนาจะมประโยชนในการชวยสอความหมายไดดเมอรวมกบคาอธบายดวยวาจา ทาทาง หรอ ตวอยางยาจรง และมประโยชนในการชวยเตอนความจา ทาใหผปวยระลกไดเมอเหนรปภาพอกครง

ขอจ ากดทางการศกษา

1. ผปวยชาวตางชาตทมาใชบรการทโรงพยาบาลนพรตนราชธาน สวนใหญเปนประเทศเพอนบาน ไดแก กมพชา พมา และชนกลมนอยในพมา ลาว เวยดนาม เปนตน จงมภาษาและวฒนธรรมทแตกตางกน ทาใหยากตอการพฒนารปภาพทจะสอความหมายกลาง

2. การมระดบความเขาใจภาษาจากการฟงของกลมตวอยางทแตกตางกน เนองจากการคดเลอกกลมตวอยางเนนเฉพาะทอานภาไทยไมได ดงนนการสอสารผานลามชวยแปลภาษา อาจมผลตอการรบร ความเขาใจของกลมตวอยางได

3. ในการเกบขอมลเครองมอทใชเปนรปในแผนกระดาษเพยงอยางเดยว และเปนเหตการณสมมต ซงอาจทาใหยากตอความเขาใจ

20 | P a g e


ขอเสนอแนะ

1. ในการนาไปใชจรงจะตองมการพดคยทาความเขาใจดวยวาจา ทาทาง รวมดวยเสมอและควรมการทดสอบความเขาใจของผปวยรวมดวยทกครง เชน การใหผปวยทวนคาสงใชยาใหฟง

2. อาจใชฉลากรปภาพรวมกบสออน เชน เมดยาทผปวยไดรบจรงในวนนน พรอมคาอธบาย จะชวยเสรมความเขาใจไดดขน

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลนพรตนราชธานทใหการสนบสนนอนมตเงนงบประมาณประจาป 2557 เปนเงนทนสาหรบงานวจยน และเภสชกรหญงวนดา พรพฒนโภคน หวหนากลมงานเภสชกรรม โรงพยาบาลนพรตนราชธานและเภสชกรทกทานของโรงพยาบาลทสนบสนนและใหความรวมมอในการเกบขอมลจนงานวจยสาเรจลลวงไปดวยด

P a g e | 21


บรรณานกรม

Doak, C.C., Doak, L.G., & Root, J.H. (1985).Teaching patients with low literacy skills.Philadelphia:J.B. Lippincott company.

Dowse, R. and Ehlers, M.S. (2001). The evaluation of pharmaceutical pictograms in a lowliterate South African population.Patient EducCouns, 45, 87-99.

Dowse, R., and Ehlers, M.S. (2003). Effect of pictograms on readability of patient information materials.Ann Pharmacother,37, 1003-9.

Dowse, R. and Ehlers, M.S. (2004). Design and evaluation of a new pharmaceutical pictogram sequence to convey medicine usage. Ergonomics SA, 2, 29-41.

Dowse, R. and Ehlers, M.S. (2005). Medicine labels incorporating pictograms: do they Influence understanding and adherence. Patient EducCouns, 58, 63-70.

Houts, P.S., Doak, C.C., Doak, L.G., &Loscalzo, M.J. (2006).The role of pictures in improving health communication: a review of research on attention, comprehension, recall, and adherence. Patient EducCouns, 61, 173-90.

Katz, M.G., Kripalani, S. & Weiss, B.D. (2006).Use of pictorial aids in medication instructions: a review of the literature. Am J Health-Syst Pharm, 63, 2391-97.

Morrow, D.G., Hier, C.M., & Menard, W.E. (1998).Icons improve older and younger adults’comprehension of medication information. J Gerontol B PsycholSciSocSc, 53B, 240-54.

Ngoh, L.N. and Shephred, M.D. (1997).Design, development, and evaluation of visual aids for communicating prescription drug instructions to nonliterate patients in rural Cameroon. Patient EducCouns, 30, 245-61.

Sansgiry, S.S., Cady, P.S., &Adamcik, B.A. (1997).Consumer comprehension of information on over-the-counter medication labels: effects of picture superiority and individual differences based on age. J Pharm Mark Manage, 11, 63-76.

22 | P a g e


Sata, T., Ishida, K., &Motoya, T. (2003).Usefulness of drug information leaflets with pictures to improve understanding by elderly patients of their medicines. J ApplTher Res, 4, 40-5.

Shalini, K., Ruby, G., Neha, M., Pratusht,i M. &Sachdev, Y. (2011). Comparative analysis of awareness and understanding of pictograms in pharmacy and non-pharmacy students.Pharmacologyonline,3, 886-891.

United States Pharmacopoeia Convention.(2011).USP Pictograms.Retrieved Jan 6, 2014, from http://www.usp.org/usp-healthcare-professionals/related-topics-resources/usppictograms/download-pictograms

กลธดา ไชยจนดา. (2551). การพฒนาและประเมนระบบฉลากยาทเปนรปภาพส าหรบผปวยไทยในภาคเหนอทมท กษะการร หน งส อน อย . ว ทยานพนธ ว ทยาศาสตรดษฎบณฑต คณะเภส ชศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

บวรรตน องศวฒนากล, และสงวน ลอเกยรตบณฑต. (2557). การพฒนาฉลากภาพสาหรบผปวยทไมรหนงสอ ตอนท 1: วธการรบประทานยาเมด. วารสารเภสชกรรมไทย,6, 41-59.

บวรรตน องศวฒนากล, และสงวน ลอเกยรตบณฑต. (2557). การพฒนาฉลากภาพสาหรบผปวยทไมรหนงสอ ตอนท 2: คาแนะนาการใชยา. วารสารเภสชกรรมไทย,6, 61-74.

วระพล ภมาลย, ภทรพล เพยรชนะ, รวอร รงสงเนน, ลขต ฤทธยา, และวภาดา ภทรดลพทกษ. (2557). การพฒนาและประเมนระบบฉลากยารปภาพสาหรบผปวยโรคเรอรง. วารสารเภสชอสาน, 9, 109-15.

ศโรบล นอยพรหม, และโสมทต ศรชชวาล. (2548). ความเขาใจของผปวยนอกตอฉลากรปภาพ USP DI ณ โรงพยาบาลศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร จงหวดนครนายก. วารสารไทยเภสชศาสตรและวทยาการสขภาพ, 1, 270-1.

ศภกานต กอนสนทต, อาธกา อนตะปญญา, และกนกวรรณ ฐตรฐอมรกจ. (2553). การพฒนาและประเมนความเขาใจเบองตนในการใชสอรปภาพเกยวกบการใชยาในผปวยทมปญหาในการอานและเขยนหนงสอ ณ โรงพยาบาลบางบอ.รายงานปญหาพเศษ, คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต.

สภาเภสชกรรม. (2545). เกณฑมาตรฐานผประกอบวชาชพเภสชกรรมของสภาเภสชกรรม พ.ศ.2545.หนวยงานเวชสถต เทคโนโลยสารสนเทศ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน.

P a g e | 23


อภฤด เหมะจฑา, นารต เกษตรทต, และสธาทพย พชญไพบลย. (2543). คมอการจายยาของเภสชกร. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด จนทรมวงการพมพ.

อจฉนาถ เมองเจรญ. (2550). การพฒนาและประเมนฉลากยารปภาพในชาวไทยภเขา เผาปกาเกอะญอ อ าเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสาธารณสขศาสตร คณะสาธารณสข มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

24 | P a g e


การพรรณนาภาษาเหมาหนานในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน

A DESCRIPTION OF MAONAN LANGUAGE IN CHINA

เมชฌ สอดสองกฤษ

บทคดยอ

เหมาหนาน เปนชอภาษาของชนกลมนอยชาวเหมาหนานในประเทศจน นกวชาการจนจดภาษาเหมาหนานไวในตระกลภาษาใหญจน-ทเบต สาขาจวง-ตง แขนงตง-สย บทความนนาเสนอขอมลทางภาษาศาสตรของชนกลมนอยเผาเหมาหนานในประเทศจน โดยการสงเคราะหขอมลจากผลงานของนกวชากา รจน มประเดนสาคญสองเรอง คอ 1.ขอมลสงเขปเกยวกบกลมชาตพนธเหมาหนาน และ 2.การพรรณนาทางภาษาศาสตร ซงประกอบดวย (1) การจดแบงตระกลภาษา (2) ระบบเสยง (3) ระบบคา และ (4) ระบบไวยากรณ จากการศกษาพบวามมมองการวเคราะหภาษาเหมาหนานของนกวชาการตางชาตกบนกวชาการจนยงมขอแตกตางกนอย ทผานมานกวชาการไทยมสวนใหญศกษาขอมลภาษาเหมานานจากผลงานของนกภาษาศาสตรตะวนตกและจากนกภาษาศาสตรไทยบาง แตยงขาดการศกษาจากนกวชาการจนผซงเปนพลเมองประเทศเดยวกนกบชาวเหมาหนาน บทความนไดนาเสนอขอมลภาษาเหมาหนานจากมมมองของนกวชาการชาวจน

ค าส าคญ : เหมาหนาน กม-สย ภาษาตระกลจน-ทเบต ภาษาตระกลไท ภาษาไทในประเทศจน

Abstract

Maonan is a language spoken by Maonan ethnic group in China. Chinese scholars have classified Maonan language in Sino – Tibetan language family, Zhuang-Dong branch, Dong-Sui group. This article is a linguistic description of Maonan language. The data are mainly based on Chinese scholars’ research. The article presents two main issues: 1) Maonan ethnic information and 2) Maonan linguistic description including (1) language family classification (2) phonological system (3) word system (4) grammar and (5) examples of vocabulary. From the investigation, it is revealed that there are different point of view on language descriptions from the foreign and Chinese linguistics. Most Thai researchers learned

P a g e | 25


some linguistic information of Maonan language only from works of western and some Thai scholars. Without studying from Chinese scholars who are live in the same country with Maonan people. This article provides information about Maonan language from Chinese scholars perspective.

Keywords: Maonan, Kam-Sui, Sino-Tibetan language family, Tai language family, Tai language in China

บทน า : ขอมลสงเขปเกยวกบกลมชาตพนธเหมาหนาน

ในหนงสอชอ สารานกรมชนกลมนอยในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน (เมชฌ,2554,หนา185-190) มขอมลเกยวกบชาวเหมาหนานวา ชาวเหมาหนาน เปนกลมชาตพนธสวนนอยของจน ถนฐานปจจบนของชาวเหมาหนานทอาศยรวมตวกนมากทสดและเปนทยอมรบของทางการคอ บรเวณเขตปกครองตนเองชาว

จวง อาเภอหวนเจยง มณฑลกวางซ (广西壮族自治区环江县Guǎngxī Zhuàngzú zìzhìqū

Huán jiāng xiàn) ซงแบงเขตยอยออกเปนเขตใตตอนบน เขตใตตอนกลาง และเขตใตตอนลาง (上南

Shàng nán，中南Zhōngnán下南, Xià nán) ยงมสวนนอยทอาศยอยในอาเภอขางเคยง เชน เหอฉอ

(河池Héchí) อซาน(宜山Yíshān) หนานตาน(南丹Nán dān) และตอาน(都安Dū’ān) ซงเปนพนทในปกครองของอาเภอปกครองตนเองชาวเหยา(瑶族自治县Yáozú zìzhìxiàn)

ภาพท1 การตงถนฐานของชนกลมนอยในประเทศจน บรเวณทลกศรชคอพนททชาวเหมาหนานตงถนฐานอย สบคนจากเวบไซดคณะกรรมการสมาคมอนรกษมรดกทางประวตศาสตรและวฒนธรรมจน (Wenbao,2015)

26 | P a g e


“เหมาหนาน” เปนชอททางการจนเรยกกลมชาตพนธน เดมทใชอกษรภาษาจนวา 毛难 (Máo nán) ตอมาชวงป ค.ศ. 1980 ชาวเหมาหนานขอเปลยนอกษรมาเปน 毛南 ซงออกเสยงเหมอนกน เนองจากเหนวาอกษร 难nán แปลวา ความทกขยากลาบาก แตอกษร 南nán แปลวา ทศใต ซงมความสอดคลองกบประวตศาสตรของกลมชาตพนธมากกวา สาหรบนกวชาการทรภาษาจน หากจะสบคนหาขอมลของภาษาเหมาหนานสามารถใชคาคนสองคา คอ毛难หรอ 毛南ชาวเหมาหนานพฒนาแตกสาขามาจากชนรอยเผาท

ชอวา ปายเยว (百越Bǎiyuè) ยคกอนสมยถงคอกลมชนชอ เหลยว(僚Liáo) ในสมยซง หยวน และหมง

เรยกชอวา หลง (伶 Línɡ) ชนเผาเหลานคอบรรพบรษยคแรกๆ ของชาวเหมาหนาน

ปจจบนชอเรยกชาวเหมาหนานมสองชอ คอ “อาหนาน” เปนชอทเรยกตนเอง และ “เหมาหนาน”เปนชอทผอนเรยก มรายละเอยดดงน

ชอทชาวเหมาหนานเรยกตวเอง เรยกวา “อาหนาน” (阿难 Ā’nán) หรอ “อายหนาน” /ai1 na:n6/ (艾南Ài nán) คาพยางคแรกแปลวา “คน” สวนพยางคทสองเปนชอเฉพาะสาหรบเรยกกลมชาตพนธและใชเปนชอภาษา พจารณาจากการตงถนฐานจะเหนวาศนยกลางทมชนเผาเหมาหนานอาศยอยคอ

ภเขาเหมาหนาน(茅难山Máonán shān) ตงอยทางใตของอาเภอหวนเจยง (环江Huánjiānɡ)

พงศาวดารภาษาจนทบนทกไวในสมยซงระบวา พนทปจจบนของอาเภอหวนเจยง(环江Huán jiānɡ)

มณฑลกวางซ (广西Guǎnɡxī) มชอเรยกหมบานทออกเสยงใกลเคยงกบชอชนเผาเหมาหนาน เชน เหมา

ทาน (茆滩，茅滩 Máotān，Máotān) เมาหนาน (冒南Màonán) (Liang Min,1980) เมอพจารณาจากชอชนเผาตางๆในสมยโบราณ กจะพบวามคาเรยกชอชนเผาเปนชอเดยวกนกบชอถนทอยอาศย จงสนนษฐานวา ชอ “หนาน” เปนคาทไดมาจากถนทอย สวน “อาย” แปลวาคน คาเรยกทชาวเหมาหนานเรยกตวเองวา“อายหนาน” จงหมายถง “คนหนาน” นอกจากนยงพบอกวาคาทชาวเหมาหนานเรยกกลมชาตพนธอนจะขนตนดวย “อาย” เชนกน เชนเรยกชาวจวงวา “อายอ” เรยกชาวจนกจะเรยกวา “อายจน” เปนตน1

ชอทชาวฮนเรยก คอ เหมาหนาน ชาวฮนเรยกตามเสยงทไดยนโดยใชอกษรจนเขยนวา 毛难หรอ 毛南อกษรสองตวนออกเสยงเหมอนกนวา Máo nán สวนชอทชาวจวงเรยกคอ ปหนาน ชอนมนยสาคญคอ การเรยกชอชนเผาของชาวจวงจะมคาวา “ป” นาหนา จากการพจารณาระบบเสยงจะเหนวา ภาษาจวงสวนใหญเปนภาษาไทกลมเสยง /p/ (มบางสาเนยงภาษาถนทเปนกลมเสยง /ph/) เมอเทยบกบภาษาไทกลมเสยง /ph/ กจะตรงกบคาวา “ผ” ซงหมายถง “คน” ดงนนคาเรยกชอทมคาวา “ป” นาหนานน สนนษฐานวาเปน

1 คานนาสนใจ เนองจากมคาเรยกชอภาษาตระกลไทหรอชนเผาไท มคาเรยกวา /ai/ นาหนา เชน อายตน (ภาษาตระกลไทในอนเดย) อายจาม (ภาษาตระกลไทในประเทศจน) รวมไปถงชอเรยกอาณาจกร “อายลาว” และ “อายไต” ซงเปนชอของอาณาจกรไทเดมทปรากฏในประวตศาสตรชนชาตไทดวย นอกจากนเมอเทยบกบคาวา “อนหนาน” หรอ Annam ซง “เปนชอเรยกดนแดนของชาวเวยดทแพรขยายออกมาจากบรเวณเดมแถบลมแมนาแดงและแมนาดา ซงเคยถกปกครองในฐานะมณฑลหนงของจน” (สพรรณ,2539,หนา 179 – 183.) อาจจะเปนชอทพองกนโดยบงเอญ หรอมความเกยวของกน กเปนเรองทนาสนใจทจะศกษาตอไป

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%87

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%94%E0%B8%B3&action=edit&redlink=1

P a g e | 27


คาเรยกทชาวจวงหมายถง “ผ” ทตงถนฐานอยในแตละพนทนนเอง กลบมาพจารณาภาษาเหมาหนาน คาทตรงกบคาวา “ผ” ในภาษาเหมาหนานออกเสยงวา “เหมา” ดงนน ปหนาน และ เหมาหนาน กหมายถง “คนหนาน” นนเอง

มอกกลมชาตพนธหนงทอาศยอยในมณฑลกยโจว คอชาวหยางหวง(佯僙Yánghuáng) รฐบาลมณฑลกยโจวประกาศอยางเปนทางการในเอกสารราชการลงวนท 27 เดอนกรกฎาคม พ.ศ.2523 วากลมชาต

พนธหยางหวงทอาศยอยในอาเภอตซาน(独山Dú shān) อาเภอฮยสย(惠水Huì shuǐ) อาเภอผงถาง(平塘Píngtáng) เปนสมาชกของชนกลมนอยเผา “เหมาหนาน” (อางใน Liu Shibin,2009,p.33-36) แตนนเปนเพยงการจดระเบยบการปกครองชนกลมนอยของทางราชการเทานน ในความเปนจรงแลวหากพจารณาในทางภาษาศาสตรจะเหนวา แมวาภาษาเหมาหนานกบภาษาหยางหวงจะจดเปนภาษาในแขนงตง-สยเหมอนกน แตเมอเปรยบเทยบรายละเอยดกนแลวกลบมความแตกตางกนมาก อาจจะมากเสยยงกวาความแตกตางของภาษาจวงกบภาษาเหมาหนานเสยอก จงมความจาเปนทนกภาษาศาสตรตองแยกภาษาหยางหวง ออกมาจากภาษาเหมาหนาน ในชวงป 1965 เปนตนมา ดวยเหตทภาษาหยางหวงมจานวนผพดนอยมากเพยงสองสามหมบานเทานน ซงอยในภาวะใกลจะสญหาย จงมนกภาษาศาสตรเขยนรายงานภาษานออกมาใหไดทราบ เชน Li Fanggui(1966) เรยกชอภาษานวา T’en สวนโอดกรต (Haudricourt,A.G.1967,อางใน สรยา รตนกล,2548,หนา126-130) เรยกวา Then สรยา รตนกล(2548,หนา126-130) เรยกวา เทน ซงเปนชอทชาวหยาง

หวงเรยกตวเอง ในขณะทเอกสารภาษาจนรายงานวาชนกลมนเรยกตวเองวา /ai raːu /2 แปลวา “หมคน

พวกเรา” หรอ “คนพนถน” ยงมชาวหยางหวงบางสวนทเรยกตวเองวา /ai tʰən / แปลวา “คนถน”

ชาวปอเรยกวา /pu roŋ/ ชาวอเรยกวา /ja lai/3 ตอมาวงการวชาการภาษาศาสตรของจนกมการศกษาภาษาหยางหวงมากขน และมผลงานรายงานใหกบวงวชาการของจนจานวนนบสบเรอง ทสาคญคองานวจยของโปเหวนเจอ เรอง “การศกษาวจยภาษาหยางหวง” (Bo Wenze,1997)

รายงานเมอป 1980 มประชากรชาวเหมาหนาน 3 หมนกวาคน(Liang Min,1980,p.1) และการสารวจจานวนประชากรครงท 5 ของจนในป 2000 (เมชฌ,2554,หนา 186) มชนกลมนอยเผาเหมาหนานจานวน 7.5 หมนคน มถนฐานอยในมณฑลกวางซ รวมกบชาวหยางหวงในมณฑลกยโจว อก 2 หมนกวาคน ปจจบนชนกลมนอยเผาเหมาหนาน มจานวนประชากรรวมทงสนราวแสนกวาคน

2 จะเหนวาชอเรยกของชาวหยางหวงกมคาวา “อาย” นาหนาเหมอนกนกบชาวเหมาหนาน ทนาสนใจคอมคาวา / / ซงพองกบคาเรยกชออาณาจกร “อายลาว” เปนประเดนทนกประวตศาสตรนาจะไดศกษาตอไป 3 ผเขยนขอบนทกไวเปนขอสงเกตเพอเปนหวขอในการศกษาตอไปวา ชาวหยางหวงทชาวอเรยกวา /ja lai/ น จะเกยวของกบกลมชนทพดภาษา “จาราย” ซงเปนกลมชาตพนธสวนนอยกลมใหญในภาคกลางของเวยดนามหรอไม เนองจากภาษาจารายจดอยคนละตระกลกบภาษาหยางหวง คอ จดอยในภาษากลมมาลาโย-โพลเนเซย แตเมอพจารณาตอไปอกถงชอเรยก “อนหนาน หรอ อนนม” ซงเปนชอเรยกดนแดนภาคกลางของเวยดนาม กเปนชอเดยวกนกบทชาวเหมาหนาน-หยางหวงเรยกตวเอง จงนาสนใจวาอาจจะมความเกยวของกนอย

28 | P a g e


เนองจากชาวเหมาหนานอาศยอยรวมกนเปนหลกแหลงแนนอนไมกระจดกระจายมาก ทาใหภาษาพดมความเปนเอกภาพ ไมมภาษาถน ไมมตวอกษร แตดวยเหตทอาศยอยในแวดลอมของกลมชนทมประชากรมากกวาอยางชาวจวงและชาวฮน ชาวเหมาหนานปจจบนจงพดภาษาจวงและภาษาฮนได และใชภาษาดงกลาวเปนภาษากลางในการตดตอสอสารในชวตประจาวนกบชนเผาอน ในทางกลบกนชาวฮนและชนเผาอนทอาศยอยในชมชนเหมาหนานกสามารถพดภาษาเหมาหนานได และใชเปนภาษากลางตดตอ สอสารกบชาวเหมาหนานเชนกน สถานการณทางภาษาเชนนทาใหเกดการสมผสภาษาอยางตอเนอง ภาษาเหมาหนานจงไดรบอทธพลจากภาษาฮนและจวงมาก

การพรรณนาภาษาเหมาหนานในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน

นบตงแตป ค.ศ.1980 ทมรายงานพรรณนาภาษาเหมาหนานชอ《毛难语简志Máonán yǔ

jiǎn zhì》“ปรทรรศนภาษาเหมาหนาน” ผเขยนชอเหลยงหมน (Liang Min.1980) ออกมาใหนกภาษาศาสตรไดอานแลว กมผลงานของ Jerold A. Edmonson และ Yang Quan (1988,pp.143-166) อกหนงเรอง จากนนมาจนถงป ค.ศ.2006 จงไดมผลงานเกยวกบภาษาเหมาหนานเรองหนงคอ 《毛南

语动词研究Máonán yǔ dòngcí yánjiū》“การศกษาวจยคากรยาภาษาเหมาหนาน” ผเขยนชอ จางจงหน (Zhang Ningni,2006) ตอมามนกวชาการชาวจนคอ ศาสตราจารยลเทยนเฉยว (陆天桥Lù

Tiānqiáo) มโอกาสไปศกษาปรญญาเอกทมหาวทยาลยเมลเบรน และระดบหลงปรญญาเอกทมหาวทยาลยเจมสคก(James Cook University) ปจจบนเปนศาสตราจารยประจามหาวทยาลยครศาสตรเจยงซ นกวจยทานนไดเดนทางไปอยในชมชนชาวเหมาหนานเปนเวลากวาหนงปเพอเกบขอมลทางภาษา มผลงานเกยวกบภาษาตระกลกม-ไต รวมทงภาษาเหมาหนานหลายเรอง ทสาคญคอ A Grammar of Maonan (Tian Qiao Lu.2008a.) เขยนเปนภาษาองกฤษ ตพมพโดย Universal Publishers ทาใหวงการภาษาศาสตรไดมขอมลศกษาเพมเตมเกยวกบภาษาเหมาหนาน นอกจากนแหลงสบคนขอมลภาษาเหมาหนานอกทหนงคอ เวบไซตชอ Maonan Space เปนเวบไซตทรวบรวมขอมลเกยวกบภาษาและกลมชาตพนธเหมาหนานทครบถวน โดยเฉพาะดานภาษา มการบนทกเสยงคาภาษาเหมาหนาน สามารถเปดฟงเสยงพดได มคาอธบายสองภาษาคอภาษาองกฤษและภาษาจน เขาถงไดทาง http://maonan.org/index.asp (Tian Qiao Lu,2008b.) Webmaster กคอ ศาสตราจารยลเทยนเฉยวทกลาวถงขางตน ผเขยนจะดาเนนการเรยบเรยงบทความฉบบนโดยการสงเคราะหขอมลจากรายการทไดกลาวถงขางตนนเปนหลก ในลาดบตอไป จะไดอธบายรายละเอยดของภาษาเหมาหนาน เรอง การจดแบงตระกลภาษา ระบบเสยง ระบบคาและระบบไวยากรณ ดงตอไปน

1. การจดแบงตระกลภาษา

จากการเปรยบเทยบลกษณะทางภาษาพบวา ลกษณะบางประการ เชน ระบบเสยง คา ไวยากรณของภาษาเหมาหนานสอดคลองกบภาษาตงและภาษาสย แตกมลกษณะบางประการทสอดคลองกบภาษาจวงและภาษาปอ ทาใหความสมพนธของลกษณะทางภาษาของภาษาเหมาหนานกบสมาชกในภาษาแขนงตางๆ

P a g e | 29


คอนขางซบซอนและสบสน แตหากยดเกณฑวงคาศพทเปนหลก จะพบวาภาษาเหมาหนานใกลชดกบแขนงตง-สยมากทสด นกวชาการจนแตเดม เชน Yu Cuirong and Luo Meizhen.(1979), Wei Qingwen and Tan Guosheng.(1980), Yu Cuirong(1980) Liang Min.(1979), Zhang Junru.(1980) ,Liang Min.(1980) ,Wang Jun and Zheng Guoqiao.(1979), Ou Yang Jueya and Zheng Yiqing.(1979) จงจดภาษาเหมาหนานไวในภาษาตระกลจน-ทเบต สาขาภาษาจวง-ตง (ภาษาจนเรยกอกชอหนงวา ตง-ไท) แขนงตง-สย ในขณะทปจจบนแนวคดเรองภาษากม-สยเปนทยอมรบมากขน ผลงานระยะหลงของจนจงมบางชนทจดภาษาเหมาหนานไวในตระกลกม-ไท(ตรงกบทภาษาจนเรยกวา จวง-ตง หรอ ตง-ไท) สาขากม-สย เกยวกบชอเรยกเหลาน ความจรงแลวกเปนเรองเดยวกน เพราะ “กม” กคอ “ตง” สาขาตง-สยทจนจดไวแตดงเดมคอ กม-สย และตง-ไท ทจนพดถง คอ กม-ไท เพอไมใหสบสน ในทนจะเรยกตามภาษาจน กม-ไท = ตง-ไท(侗台Dòng

tái) / กม –สย = ตง-สย (侗水Dòng shuǐ) ดงแผนภมตอไปน

แผนภมท 1 การจดแบงตระกลภาษาตามทศนะของนกวชาการจน(ผเขยนสรางขนจากค าอธบายการจดแบงตระกลภาษาของ LiangMin and Zhang Junru: 1996)

ลกษณะเดนทภาษาเหมาหนานสอดคลองกบภาษาอนๆทเปนสมาชกในสาขาตง-สย มดงน

1. มระบบเสยงสอดคลองกบภาษาในตระกลเดยวกน และมเสยงพยญชนะจานวนมาก 2. มระบบเสยงวรรณยกต ซงเสยงวรรณยกตสมพนธกบเสยงสระสน-ยาว และการมหรอไมมพยญชนะ

ทายเปนลกษณะสาคญของภาษา

ตระกลภาษา

จน-ทเบต

ภาษาจน ทเบตพมา เยา จวง-ตง

จวง-ไต

ไต

จวง

ป อ

ตง-สย

ตง

สย

มหลาว

เหมาหนาน

หล

30 | P a g e


3. มหางสระ4 ทงทเปนอฒสระและพยญชนะ ไดแก /i,u,m,n,ŋ,p,t,k/ 4. มคาศพทรวมเชอสายกบภาษาตระกลเดยวกน มวธการประสมคา การใชคาลกษณนามและคาทาง

ไวยากรณตางๆสอดคลองกบภาษาในตระกลเดยวกน 5. การเรยงลาดบทางไวยากรณเปนแบบ [S.V.O] การขยายความวางสวนขยายตอจากคาหลกไปขาง

หลงเหมอนกบภาษาในตระกลเดยวกน

ในการพรรณนาภาษาในบทความน เนองจากคาภาษาเหมาหนานมทงคาเฉพาะเผาพนธ คารวมเชอสายในตระกลไท มบางคาพองกบภาษาไทยถนตางๆ และคาพองทคลายกบภาษาจน ตลอดทงบทความนหากพบคาประเภทนจะไดทาอรรถาธบายไว โดยใชรปแบบดงน ภาษาจน (จ.= คาจน พนอน,ความหมาย) ภาษาไทย(ท.=คา, ความหมาย) ภาษาไทยถนอสาน (อ.=คา, ความหมาย) ภาษาไทยถนเหนอ (น.=คา, ความหมาย) ซงในการระบความหมายของคานน หากมความหมายตางกนจะระบความหมายของภาษาทนามาเปรยบเทยบ หากมความหมายเหมอนกนกจะไมระบความหมาย

2.ระบบเสยง

ในหนงสอ “ปรทรรศนภาษาเหมาหนาน” (Liang Min,1980,p.4 – 13) รายงานการวเคราะหระบบเสยงภาษา เหมาหนานดงน

2.1 พยญชนะ ระบบเสยงของภาษาเหมาหนานสอดคลองและใกลเคยงกบภาษาตงมากทสด มลกษณะเดนดงน

(1) มการเปรยบตางของพยญชนะเสยงไมกองกบเสยงกองชดเจน เขน /s-z, w-v, t-d, p-b/ ขณะเดยวกน ในกลมพยญชนะเสยงกองกยงมการเปรยบตางกนเองอกสองชด ระหวางพยญชนะเสยงกองปกต กบพยญชนะเสยงกองทมเสยงกองอนนาอกชนหนง คอ ชดเสยงกกทม

เสยงนาสกนา ไดแก /ᵐb,ⁿd,ᶯȡ , ᵑɡ/ (เปนลกษณะทมในภาษาสย) และชดเสยงทนาดวยเสยง

กกทเสนเสยง ไดแก /ˀb, ˀd/ (เปนลกษณะทมในภาษาจวง ปอและสย) ทาใหพยญชนะทเกดจากฐานกรณเดยวกนในภาษาเหมาหนานมไดมากทสด 4 เสยง คอ เสยงไมกอง เสยงกองปกต และ

เสยงกองทมเสยงอนนา 2 แบบ เชน /p,b,ᵐb,ˀb/ , /t , d , ⁿd , ˀd / (ดคาอธบายเพมเตมทายตารางพยญชนะ และบทสรปเกยวกบความสมบรณของระบบเสยงกองภาษาเหมาหนานเปรยบเทยบกบภาษาในสาขาตง-สย ตอนทายบทความ)

4 เกยวกบคาศพทน มความจาเปนตองอธบายดงน ตามหลกทางภาษาศาสตรจน สวนทอยถดจากพยญชนะตนนบเปนเสยงสระทงหมด เชน คาวา

tian เสยง /t/ เปนพยญชนะตน เสยงสระทงหมดของคานคอ /iian/ ในสระทงหมดของคาๆน เสยง /i/ เปนหวสระ(韵头yùntóu) เสยง /a/

เปนทองสระ (韵腹yùn fù) และเสยง /n/ เปนหางสระ (韵尾yùnwě ) เพอใหผอานไดทราบแนวคดการวเคราะหตามแนวทางภาษาศาสตรจน จงจะเรยกตามทนกวชาการจนใช

P a g e | 31


(2) มเสยงพยญชนะนาสกสองชด คอ ชดเสยงนาสกปกต ไดแก /m,n,ȵ,ŋ/ สอดคลอง

กบภาษาจวงและ ปอและชดเสยงนาสกทมเสยงกกนา /ˀm, ˀn, ˀȵ, ˀŋ/ สอดคลองกบภาษาสย

(3) มเสยงพยญชนะทใชลนสวนหนาไดแก /c,ch, ȵ,ɕ/ สอดคลองกบเสยงพยญชนะ

/ȶ,ȶh, ȵ,ɕ / ในภาษาสย (4) มการเปรยบตางของชดพยญชนะเสยงพนลมกบเสยงไมพนลม /p ph, t th, c ch,

k kh/ (5) มเสยงพยญชนะเปลยนเปนรมฝปาก5 ภาษาจนเรยกวา 唇化声母Chún huà

shēngmǔ ไดแกพยญชนะทมการออกเสยงฐานกรณของพยญชนะเดมแลวเลอนไปรมฝปาก คลายกบพยญชนะควบกลา /kw-,khw/ ในภาษาไทย

(6) มเสยงพยญชนะเปลยนเปนเพดาน ภาษาจนเร ยกวา 腭化声母È huà

shēngmǔ ไดแกพยญชนะทมการออกเสยงฐานกรณของพยญชนะเดมแลวเลอนไปเพดาน เสยงชนดนคลายกบการออกเสยงภาษาไทย /phj,sj/

ภาษาเหมาหนานมเสยงพยญชนะตน 66 เสยง แบงเปน 1. เสยงพยญชนะเดยว 37 เสยง 2. เสยงพยญชนะเปลยนเปนเพดาน 16 เสยง และ 3. เสยงพยญชนะเปลยนเปนรมฝปาก 13 เสยง ดงขอมลในตารางตอไปน

พยญชนะเดยว

p ph ᵐb b m ˀm f v w ˀw

t th ⁿd d ts tsh n ˀn l s z

c ch ᶯȡ ȵ ˀȵ ɕ j ˀj

k kh ᵑɡ ŋ ˀŋ

Ɂ h ɦ

พยญชนะเปลยนเปนเพดาน

pj phj ᵐbj bj mj fj vj

tj thj ⁿdj dj tsj tshj nj lj zj

5 เสยงพยญชนะแบบนในหนงสอ “นานาภาษาในเอเชยอาคเนย : ภาษาตระกลไท” (สรยา,2548,หนา134) เรยกวา “เสยงรอง” (secondary articulations) เปนลกษณะของการออกเสยงรองเสรมกบการออกเสยงหลก เสยงทภาษาจนเรยกวาพยญชนะชดเปลยนเปนรมฝปาก คอ labialization เปนการออกเสยงแบบหอปากไปพรอมกน และ เสยงทภาษาจนเรยกวาพยญชนะชดเปลยนเปนเพดาน คอ palatalization เปนการออกเสยงแบบยกลนสวนหนาไปพรอมกน

32 | P a g e


พยญชนะเปลยนเปนรมฝปาก

tw dw tsw tshw lw sw

cw ɕw jw

kw khw ᵑɡw ŋw

ตารางท 1 เสยงพยญชนะภาษาเหมาหนาน

ลกษณะเฉพาะของเสยงพยญชนะ

1. พยญชนะเสยงกอง /ˀb, ˀd/ แมจะมบางคาทออกเสยงแบบม /ˀ/ นาหนากตาม แตกไมคอยชดเจนมากนก มกพบในกลมผสงอายและเปนเพยงบางคน บางคาเทานน ทสาคญคอไมมการ

เปรยบตางทางความหมายกบ /ᵐb, ⁿd / และไมเปรยบตางกบ /b,d/ ดวยเชนกน นอกจากนใน

กลมเสยงกองอน คอ /ᶯȡ , ᵑɡ/ กไมปรากฏวามเสยง / ˀȡ , ˀɡ/ จงวเคราะหให /ˀb, ˀd/ เปนเสยงกองปกต /b,d/ 2. มเสยงบางเสยงเปนเสยงทพบเฉพาะในคายมจากภาษาจนเทานน ไดแก พยญชนะเปลยนเปน

รมฝปาก /khw,tsw,tshw, ɕw / และพยญชนะเปลยนเปนเพดาน /tshj/

3. เสยง /h,ɦ/ หากพจารณาคาศพทเฉพาะเผาพนธ พบวาเปนเพยงเสยงแปรเทานน ไมเปรยบตางทางความหมาย แตหากพจารณาคายมจากภาษาจนเกดการเปรยบตางจงตดสนใหมเสยง/h,

ɦ/ เชนคาวา / ɦe2/ “ฉน” /hɔ3/ “ไฟ”( คายมจากภาษาจน 火huǒ)

2.2 เสยงสระ ภาษาเหมาหนานมสระเดยว และสระประสม ซงสระประสมแบงไดสามแบบคอ สระ

ประสมกบหางสระทเปนอฒสระ สระประสมกบหางสระทเปนพยญชนะนาสก /m,n,ŋ/ และสระประสมกบหางสระทเปนพยญชนะเสยงกก/p,t,k/ นอกจากนมหางสระนาสกทเกดเปนพยางคไดดวย

ตวเองอก 1 เสยง คอ /ŋ/ รวมทงสนมเสยงสระจานวน 86 เสยง ดงน

สระเดยว หางสระ

สระเดยว สระเดยว อฒสระ นาสก เสยงกกไมระเบด

a a:i a:u a:m a:n a:ŋ a:p a:t a:k

aɯ ai au am an aŋ ap at ak

ɛ ɛu ɛn ɛŋ ɛp ɛk

e eu em en eŋ ep et ek

P a g e | 33


i i:u i:m i:n i:ŋ i:p i:t i:k

im in iŋ ip it ik

ɔ ɔ ɔ:m ɔ:n ɔ:ŋ ɔ:p ɔ:t ɔ:k

ɔŋ ɔk

o oi om on oŋ op ot ok

u u:i u:m u:n u:t

un uŋ ut uk

ǝ ǝ:ŋ ǝ:t

ǝm ǝn ǝŋ ǝp ǝt ǝk

y

ɿ

ɯ

ŋ

ตารางท 2 เสยงสระภาษาเหมาหนาน ลกษณะเฉพาะของเสยงสระ

1. สระเดยวบางครงออกเสยงสน บางครงออกเสยงยาว แตไมมการเปรยบตางทางความหมาย การออกเสยงคาหนงคาทเปนสระเดยว ออกเสยงสนกไดเสยงยาวกได ความหมายไมเปลยนแปลง

2. มสระบางเสยงจะออกเสยงยาวเมอเกดกบหางสระ แตกไมเปรยบตางกบสระเสยงสน เชน

/ i:u,u:i, ɔ:m / ไมมคเปรยบตางกบสระเสยงสน / iu,ui,ɔm /

3. สระ /ɛ,e,o,ǝ/ เมอเกดกบหางสระ ไมมสระเสยงยาว มเพยงเสยงสน 4. สระ /a/ เมอมหางสระ(ใชสญลกษณ+) จะมการเปรยบตางของเสยงสนและเสยงยาวครบ

ทงชด คอสระประสม /a:+,i:+/ มคเปรยบตางกบสระเสยงยาว /a+,i+/

5. สระทกเสยง ยกเวน /y, ɿ, ɯ, ŋ/ เกดกบหางสระได แตกไมครบทงชดหางสระ มเพยงเสยง /a/ เทานนทสามารถเกดกบหางสระไดครบชด

6. เสยงสระ /y, ɿ, ɯ, ŋ/ มเพยงสระเดยว ไมมหางสระ ในจานวนน สระ /ɯ/ เปนหาง

สระของสระ /a/ ไดเสยงเดยว สวนเสยงสระ /y, ɿ / เปนสระทปรากฏเฉพาะในคายมภาษาจน

34 | P a g e


2.3 เสยงวรรณยกต ตามหลกภาษาศาสตรจนแบงวรรณยกตเปนสองแบบคอ วรรณยกตในคาสระเปด6 คอ คาทมสระเดยว คาทมหางสระเปนอฒสระ และคาทมหางสระเปนเสยงนาสก กบอกประเภทหนงคอ วรรณยกตในคาสระปด ไดแก คาทมหางสระเปนเสยงกก /p,t,k/ จากหลกเกณฑดงกลาวสามารถแบงเสยงวรรณยกตในภาษาเหมาหนานได 8 เสยง แบงเปนวรรณยกตสระเปด 6 เสยง และวรรณยกตสระปด 2 เสยง นอกจากนในกลมวรรณยกตสระปด ยงมความแตกตางของความสนยาวของเสยงสระอกดวย ดงรายละเอยดตอไปน

เลขกากบเสยง เสยงสระ ระดบเสยง ตวอยางคาศพท เสยงท 1 42 ma1 หมา เสยงท 2 231 ma2 ลน เสยงท 3 51 ˀma3 ออน

เสยงท 4 24 la:k8 ma4 ลกกระสน (ลกหมาก) เสยงท 5 44 ˀma5 หลง

เสยงท 6 213 ma6 ปอน เสยงท 7 สระสน 55 pak7 ทศเหนอ

สระยาว 44 pa:k7 ปาก เสยงท 8 สระสน 23 la:k8 pak8 หวผกกาด

สระยาว 24 la:k8 pa:k8 ลกเหบ

ตารางท 3 เสยงวรรณยกตในภาษาเหมาหนาน

ลกษณะเดนของเสยงวรรณยกต

1. จากตารางเสยงวรรณยกต จะเหนวามเสยงวรรณยกตซากนอยสองค คอ เสยงท 4 ซากบเสยงท 8 สระยาว คอ /24/ และเสยงท 5 ซากบเสยงท 7 สระยาว

2. เสยงวรรณยกตท 7 สระสน /55/ และสระยาว /44/ ใกลเคยงกนมาก ในขณะทวรรณยกตท 8 สระสน/23/ สระยาว/24/ กใกลเคยงกนมาก จงตดสนใชเลขวรรณยกตกากบเปนเสยงเดยวกนคอ7 และ 8

3. พบลกษณะของวรรณยกตสนธ (Tone sandhi) คอ

- เมอมวรรณยกตเสยงท 5 /44/ อานตอกนสองคา พยางคทหนงจะเปลยนเปนเสยงกลาง

ระดบ/33/ ตวอยางคาเชน /ta44 ˀȵam44/ “กลางคน” ออกเสยงเปน [ta33 ˀȵam44]

6 ตามหลกภาษาศาสตรไทย เรยกพยางคทมสระเดยว มหางสระเปนอฒสระ และมหางสระเปนเสยงนาสกวา “พยางคเปน” สวน พยางคทมหางสระเปนเสยงกก เรยกวา “พยางคตาย” เพอใหเขาใจแนวคดการวเคราะหตามหลกภาษาศาสตรจน จงจะเรยกตามทนกวชาการจนใช

P a g e | 35


- เมอคาทมเสยงวรรณยกตเสยงท 6 /213/ เกดหนาคาอน จะเปลยนเปนเสยงตาตก /51/

ตวอยางคาเชน /tsǝm213 ka44/ “ทนน” จะออกเสยงเปน [tsǝm51 ka44]

- ในคาสองพยางค พยางคทหนงจะออกเสยงเบา ไมเนนเสยงวรรณยกตประจาคา ในบทความนจะใชสญลกษณ / °/ ตวอยางคาเชน /tu6 ma:i6/ “อยางน” จะออกเสยงเปน [tu° ma:i6] คา

วา /tsi6 kɔ5/ “ก” จะออกเสยงเปน [tsi° kɔ5]

- คาลงทายประเภทแสดงอารมณความรสก กจะออกเสยงเปนเสยงเบา ไมเนนวรรณยกตประจาคา เชน /la°/ “ละ” /pa°/ “เถอะ” เปนตน

4. เมอเปรยบเทยบกบระบบเสยงวรรณยกตในภาษาไทอนๆ พบวาระบบเสยงภาษาเหมาหนานคลายคลงกบภาษาจวงเหนอสาเนยงกยเปย ซงเปนประเดนทนาสนใจวาภาษาเหมาหนานไดรบอทธพลเสยงวรรณยกตมาจากภาษาจวง ลกษณะเชนนพบไดในภาษาชนกลมนอยหลายภาษาในประเทศจนซงไดรบอทธพลระบบเสยงวรรณยกตมาจากภาษาฮนเชนเดยวกน

2.4 โครงสรางพยางค (C=Consonant ,V=vowel) นกวชาการจนตดสนใหพยญชนะชดเปลยนเปนรมฝปาก/w/ กบพยญชนะชดเปลยนเปนเพดาน /j/ เปนพยญชนะตนเดยว เพราะมองวาเปนการออกเสยงของฐานกรณเดมแลวเปลยนไปเปนฐานกรณอนเทานน แตฐานกรณของเสยงพยญชนะทแทจรงยงคงตดสนวาเปนพยญชนะเดมอย ดงนนพยญชนะตนในภาษาเหมาหนานจงมเพยงเสยงเดยวคอ /C/ สวนเสยงสระมสระเดยวกบสระประสม โดยมองวาสระมหวสระ ทองสระและหางสระ จะเหนวาสวนทเปนหวสระคอ /V/ สวนทเปนทองสระคอ /V/ แตสวนทเปนหางสระอาจจะเปนสระ/V/ เชน /au/ หรอเปนพยญชนะ /C/ เชน /am/ กได ดงขอมลตอไปน

C V

ᵐbɛ1 แพะ

nɔ3 หน(rat)

mu5 หม C V V

C+หวสระ+หางสระ

ȵa:u6 เนา (อย)

pa:i1 ไป

ⁿda:u1 เรา

C V C

C+หวสระ+หางสระ

tsa:p8 สบ vin3 บน

swa:ŋ3 เยนสบาย (อ.=สวง,โลงสบาย)

(จ.=爽shuǎng,โลงสบาย)

36 | P a g e


3 ระบบค า

คาในภาษาเหมาหนานมคาทพองกบภาษาในสาขาและแขนงเดยวกนเชน สย ตง จวง ไต หล เปนตน นอกจากคาศพทรวมเชอสายแลว ยงมคาศพทเฉพาะเผาพนธภาษาเหมาหนานทไมพองกบภาษาอนๆ คาศพทสวนใหญเปนคาโดดพยางคเดยวและมคาสองพยางคบางแตไมมาก มคาประสมสองพยางคทเกดจากการประสมคาของคาโดด และมคายมจากภาษาจนทงทเปนคาสงสยวารวมเชอสาย คายมเกาและคายมใหม ดงรายละเอยดตอไปน

3.1 ค าโดด แบงไดดงน

(1) คาโดดพยางคเดยว เปนคาหนงพยางคทมความหมายในตวเอง สามารถใชโดยอสระได ตวอยางคาตอไปนเทยบกบภาษาทใกลชดกนสามแขนงคอ แขนงจวง-ไต ไดแก ภาษาไต คดมาจาก “ปรทรรศนภาษาไต” (Yu Cuirong,Luo Meizhen,1979) ภาษาจวงคดมาจาก “ปรทรรศนภาษาจวง”(Wei Qingwen and Tan Guosheng,1980) ภาษาปอคดมาจาก “ปรทรรศนภาษาปอ” (Yu Cuirong,1980) แขนงตง-สย ไดแก ภาษาตงคดมาจาก “ปรทรรศนภาษาตง” (Liang Min,1979) ภาษาสยคดมาจาก “ปรทรรศนภาษาสย” (Zhang Junru,1980) ภาษาเหมาหนานคดมาจาก “ปรทรรศนภาษาเหมาหนาน” (Liang Min,1980) ภาษาม หลาวคดมาจาก “ปรทรรศนภาษามหลาว” (Wang Jun and Zheng Guoqiao,1979) และแขนงภาษาหล ไดแก ภาษาหล คดมาจาก “ปรทรรศนภาษาหล” (Ou Yang Jueya and Zheng Yiqing,1979) ผเขยนไดเนนอกษรตวหนาเพอชใหเหนความสมพนธวาคาศพทภาษาเหมาหนานใกลชดกบภาษาใด ซงจากการเนนคาศพทจะเหนวาภาษาเหมาหนานใกล ชดกบภาษาแขนงตง-สย และบางคากคลายกบภาษาในแขนงจวงไต สวนภาษาหลแยกกมรองรอยความสมพนธอย แตไมมาก จงแยกออกไปเปนภาษาไทรอบนอก

ค าศพทรวมเชอสาย จวง-ไต

ไทย วน เดอน ฝน นา ไฟ ไก นอง ลก มด ไต van2 dǝn1 fun1 nam4 fai2 kai5 nɔŋ4 luk8 mot8

จวง ŋon2 dɯn1 fɯn1 nam4 fei2 kai5 nu:

ŋ4 lɯk8 mot8

ปอ ŋon2 dɯ:n1 vɯn1 zam4 vi2 kai5 nuaŋ4 lɯɁ8 mat8

ตง-สย

ตง man1 ȵa:n1 pjǝn1 nam4 pui1 a:i5 noŋ4 la:k10 mǝt8 สย van1 njen2 fǝn1 nam3 vi1 qa:i5 nu4 la:k8 mǝt8

P a g e | 37


เหมาหนาน

van1 njen2 fin1 nam3 vi1 ka:i5 nuŋ4 la:k8 mǝt8

มหลาว fan1 njen2 kwǝn1 nǝm4 fi1 ci1 nuŋ4 la:k8 mƔǝt8 หล หล van1 ȵa:n1 fun1 nam3 fei1 khai1 gu:ŋ4 ɬɯ:Ɂ7 put8

ค าศพทเฉพาะเผาพนธภาษาเหมาหนาน

มอ si:m3 ให ˀna:k7 กวาง ba6 เสอ mǝm4 โตะ ceŋ6 ลม cham5 พด la4 ถนน khun4

กน na4 ดา nak5 เตยง poŋ3 ขาว ǝm3

(2) ค าโดดสองพยางค แตละพยางคหรอสวนใดสวนหนงของพยางคไมสามารถแยกออกจากกนและมความหมายโดยอสระได ไมใชลกษณะของการเตมหนวยคาเตมเพอใหมความหมายทางไวยากรณ และไมใชคาประสม นอกจากนยงพบวาคาสวนใหญพยางคหนาและพยางคหลงเปนพยญชนะเดยวกน สวนมากพบวาเปนคาเรยกสตวจาพวกแมลง ตวอยางคาเชน

ค า ความหมาย ค า ความหมาย ค า ความหมาย

tǝm2 tǝŋ2 แมลงสาบ ɔŋ5 i:t7 จกจน ta1 chap7 ตะขาบ

buŋ6 ba4 ผเสอ tuŋ6 tin6 แมลงปอ kuŋ6 ᶯȡu1 แมงมม

3.2 ค าทมการเตมค าอน มสามแบบคอ

3.2.1 ค าเตมหนา มทงแบบทเตมแลวไมมผลตอการเปลยนแปลงทางความหมาย และแบบทเตมแลวทาใหเกดการเปลยนแปลงทางความหมาย แบงไดดงน

หนวยค าเตมหนา ค าหลก เปลยนเปน ตวอยางค า /tsi6/ ไมมความหมายในตวเอง เมอเตมแลวจะทาใหคากรยาเปลยนเปนคานาม

กรยา นาม vjen1 ฝน tsi6 vjen1

ความฝน

pjen4

(จ.=辫biàn)

เปยผม tsi6 pjen4

ผมเปย

38 | P a g e


/ tsi6/ เมอเตมหนาคากรยาแลว

จะทาใหเปลยนเปนคาคณศพทมความหมายวา “นา”

กรยา คณศพท khu1 กลว tsi6 khu1 นากลว cu1 หวเราะ tsi6 cu1 นาขน (ตลก)

/ta5/ ความหมายเดมแปลวา “ตรงกลาง” ใชเตมหนาคานาม เมอเตมแลวสอความหมายถง “กลาง”

นาม นาม van1 วน ta5 van1 กลางวน

ˀȵam5 คน ta5

ˀȵam5

กลางคน

/ni4/ ความหมายเดมแปลวา “แม” ใชเตมหนาคานาม เมอเตมแลวสอความหมายถง“ผหญง”หรอ "ใหญ”

นาม นาม zi4 กญแจ ni4 zi4 แมกญแจ si:m3 นว ni4 si:m3 นวหวแมมอ

/tu3/ เตมหนาคากรยา เพอใหกรยานนกระทารวมกนสองฝาย คลายกบ “กน” ในภาษาไทย

กรยา กรยา can4 ต tu3 can4 ตกน ta:u3

(จ.= 斗

dòu )

ตอ (ส) tu3 ta:u3 ตอสกน

/la:k8/ ความหมายเดมแปลวา “ ล ก ” เ ต ม ห น า ค า น า ม บ อ กลกษณะเปนลก เปนกอน เปนผล

นาม นาม ma4 กระสน la:k8 ma4

ลกกระสน

pǝn2 จาน la:k8 pon2

ลกคด

3.2.2 ค าเสรมสรอย ทเรยกวาคาเสรมสรอยเพราะวาสวนทเสรมเขามาขางหลงคาแทนนไมไดเปนคาทมความหมายในตวเอง และไมไดเปนหนวยคาทเตมเพอใหเกดเปนความหมายใหม หรอมหนาททางไวยากรณเปลยนไปแตอยางใด แตเปนลกษณะของคาเสรมสรอยเปนเสยงตอทายเทานน หร อเพอเพมความหมายของคาใหกวางขน เขมขนขน ชดเจนขน ซงในภาษาเหมาหนานมวธการสรางคาเสรมสรอยหลายแบบ ไดแก

(1) ค าซ าเพอเสยง เปนลกษณะของการซาคา โดยทเสยงทซาในพยางคทสอง

เปนการซาพยญชนะของพยางคแรก แตเปลยนสระเปน /-ɔk7/ เมอซาคาแลวมการแปรทางความหมายวา “คอยๆ ทาไปเรอยๆ” หรอ “ทาไดงายๆ” ตวอยางคาเชน

P a g e | 39


คาเดม ความหมาย /-ɔk7/ ความหมาย

vǝt7 ทง vǝt7 vɔk7 ทงไปเรอย / ทงไปงายๆ

ma:k7 ผา ma:k7 mɔk7 ฟนไปเรอยๆ / ผาออกไดงายๆ

pjan2 ฝน (ลบ/บด) pjan2 pjɔk7 ฝนไปเรอยๆ / ฝนไดงายๆ

(2) การเตมหนวยค าซ าแลวซ าค า จากคาศพทหนงพยางค A เตมหนวยคาซาเพอเสยงเปนสองพยางค AB โดยคาทซานมเสยงพยญชนะตนเหมอนกน แตเปลยนสระกบพยญชนะทาย เมอซาเปนสองพยางคแลว กซาคาสองพยางคนนอกชนหนงเปน ABAB หรอ ABAC แตความหมายทแทจรงยงคงอยทพยางคแรก ตวอยางคาเชน

คาเดม ความหมาย AB ความหมาย ABAB หรอ ABAC ความหมาย ba6 กวาง ba6 bǝt8 กวางๆ ba6 bǝt8 ba6 bǝt8 กวาง (ใหญไพศาล)

tuŋ5 ขน tuŋ5 tut7 ขนๆ tuŋ5 tut7 tuŋ5 tɯ1 ขน (คลกๆ)

(3) การเตมพยางคเสรมสรอย เปนการเตมพยางคทไมเกยวของกบพยางคแรก พยางคทเตมเขามานไมมความหมายในตวเอง และไมเปนระบบระเบยบ แตการเตมนนมผลตอความหมายทเขมขนขน 7 ตวอยางคาเชน

kwa3 kwa3 swan1 kwa3 swa:ŋ1 swan1 Ɂwǝn1 ขาว ขาว (มาก) ขาว (มากขน) ขาว (ขาวสะอาดหมดจด) la:n3 caŋ8 la:n3 lin6 lin6 la:n3 zɯ5 zɯt7 แดง แดง (เถอก) แดง (เรอๆ) แดง (แจดๆ) pi1 pi1 ǝ:n1 ǝ:n1 pi1 u:t7 u:t7 pi1 ǝ3 nǝ3 a:u3 na:u4 โยก โยก (เยก) โยก (เยกไปมา) โยก (ไปเยกมา)

3.3 ค าประสม คอการนาคาโดดทมความหมายในตวเองมาประสมกน แลวเกดเปนคาทมความหมายทใกลเคยงกบรากคาเดม หรอเกดความหมายใหม มหลายวธไดแก 1.แบบรวมค า คอการนาคาโดด

7 ลกษณะเชนนคลายกบวธการใชคาเสรมสรอยเพอขยายคานามหรอคาคณศพทในภาษาไทยถนอสาน เชน แจง / ร / ขนาด มคาเสรมสรอยวา จงปง (เลกนอย) จางปาง (ใหญมากขน) แจงแปง (มากกวาจางปาง) โจงโปง (ใหญทสด) ดเรองคาเสรมรอยในภาษาไทยถนอสานในบทความเรอง “การศกษาทางภาษาศาสตรเชงประวตศาสตรเรองความสมพนธของคาเสรมสรอยสองพยางคในภาษาไทยถนอสานกบภาษาจน” (เมชฌ,2552,หนา 9-42)

40 | P a g e


สองคาทมความหมายในตวเองมาประสมกน เมอประสมกนแลวคาทงสองตางแสดงความหมายเทาๆกน ความหมายใหมทเกดขนใกลเคยงหรอเกยวของกบคาเดมทงสองคา 2.แบบขยายความ คอการนาคาสองคามาเรยงตอกน คาหนาทาหนาทบอกความหมายหลก คาหลงทาหนาทขยายความหมายของคาหนาใหชดเจนขน 3. แบบกรยากรรม คอ คาประสมทคาหนาเปนคากรยาและคาทตามมาเปนกรรมทรบการกระทาของกรยาขางหนานน เมอประสมแลวเกดเปนความหมายใหมทแปรมาจากความหมายเดมของคาทงสอง 4. แบบประธานกรยา คอ คาประสมทคาหนาทาหนาทเปนประธาน คาทตามมาเปนภาคแสดงบอกลกษณะหรอการกระทาของประธานขางหนานน 5. แบบเสรมความ คอ คาประสมทคาขางหนาเปนคาทแสดงความหมายหลกสวนคาทตามมาทาหนาทเสรมความหมายของคาขางหนาใหชดเจนขนแตไมใชการขยายความ ดงตวอยางคาตอไปน

รปแบบค าประสม ตวอยางค า แบบรวมค า vɔk7 ci:t7 “ปวดบวม”

บวม ปวด

ti:n1 si:m3 “ฝมอ”

ตน มอ

va:i1 nuŋ4 “พนอง”

พ นอง แบบขยายความ moi2 ⁿda1 “ขนตา”

ขน ตา

ᵐbɛ1 na3 “ปหนา”

ป หนา

nɔk8 ɛp7 “เปดปา”

นก เปด แบบกรยากรรม tɔ:i5 na3 “ตอหนา”

ตอ หนา

ti:ŋ3 sa1 “เปนไข”

โดน ไข (จ.= 痧shā ไข)

tɔk7 lǝn2 “ลาหลง”

ตก หลง

แบบประธานกรยา lɔŋ2 li1 “เปนหวง”

ทอง ผ/เปอย

dɔ6 la:u4 “ใจกลา”

ความกลา ใหญ

ko3 ci:t7 “ปวดหว”

หว ปวด

แบบเสรมความ bi:k8 lɔŋ2 “หว”

หว ทอง

la:n3 la:k8 kɯ2 “สมวง”

แดง ลก (มะ)เขอ

cau1 tjaŋ1 “อายยน”

ชวต ยาว(จ.=长cháng)

3.4 ค ายมจากภาษาจน จากการตรวจสอบขอมลคาศพทพบวาภาษาเหมาหนานมคาทสมพนธกบภาษาจนจานวนมาก แบงเปนกลมใหญๆ ไดดงน

(1) ค าศพทรวมเชอสายกบค าศพทยมเกา ในแวดวงนกวชาการจนตดสนวาคาศพทในภาษาของชนกลมนอยทพองกนกบภาษาจนนนเปนคาทยมมาจากภาษาจน แบงเปนสองชดคาคอ กลมหนงเปนคาศพททยมมาตงแตอดตเรยกวา “คายมเกา” เปนคาศพททยมมาจากภาษาจนยคกลาง

P a g e | 41


ประวตศาสตร8 และอกกลมหนงเปนคาทยมมาภายหลงการปฏวตวฒนธรรมจน ค.ศ.1949 เรยกวา “คายมใหม” แตขณะเดยวกน ในแวดวงนกวชาการทศกษาภาษาไท-จน กมผลงานการศกษาสวนหนงทพยายามพดถงคาศพทรวมเชอสายไท-จน ซงกมความเหนวามคาศพทในภาษาไทหลายๆภาษากบคาศพทภาษาจนเปนคาศพททเคยใชรวมกนในอดต คาศพทกลมนสวนมากเปนคาโดดหนงพยางค ซงสามารถหาคาทพองกนไดในภาษาอนๆ ทเกยวของกบตระกลไท ดงตวอยางตอไปน (รายการคาศพทนคดมาจากหนงสอปรทรรศนภาษาตางๆ ดงทไดชแจงรายชออางองไวในหวขอ 3.1)

จวง-ไต ไทย คา(ทอง) ท เงน เปลยน ถอย ถาน นก ชาง ไต xam2 ti6 ŋǝn2 pin1 thɔi1 tha:n5 nok8 tsa:ŋ4 จวง kim1 ti6 ŋǝn2 pi:n5 thoi5 tha:n5 ɣok8 ɕa:ŋ4 ปอ tɕim1 zi6 ŋan2 pi:n5 tui1 tan5 zok8 tsa:ŋ4

ตง-สย เหมาหนาน cim1 ti6 ȵan2 pjen5 thɔ:i5 tha:n5 nɔk8 tsa:ŋ4 ตง ȶǝm1 ti6 ȵan2 pjin5 thoi5+ tha:n5 mok8 ɕa:ŋ5+ สย ȶum1 ti6 ȵan3 pjen5 ⁿdut7 tha:n5 nok8 tsa:ŋ4 มหลาว cǝm1 ti6 ȵan2 pjen5 thoi5 tha:n5 nɔk8 tja:ŋ4

หล หล kim3 ti:Ɂ8 kan1 ɬaɯ2 thui3 tsaɯ1 taȶ7 ไมมคาเรยก

จน 金jīn9 地dì 银yín 变biàn 退tuì 炭tàn 鸟niǎo 象xiàng

(2) ค ายมใหม ภายหลงการปฏวตวฒนธรรม รฐบาลจนปกครองและดแลความเปนอยของประชาชนในประเทศอยางทวถง ทาใหคาศพทเกยวกบการเมองการปกครอง การศกษา วทยาการตางๆ หลงไหลเขาสภาษาของชนกลมนอยเปนจานวนมากและตอเนอง โดยทชนกลมนอยตางๆยมคาศพทภาษาจนมาจากภาษาจนสาเนยงทองถนทใกลเคยง ดงตวอยางตอไปน

ค าภาษาจน ค าอานภาษาจนกลาง ค าภาษามหลาว ความหมาย

共产党 gòngchǎndǎng kuŋ4 tsha:n3 ta:ŋ3 พรรคคอมมวนสต

工厂 gōngchǎng kuŋ5 tsha:ŋ3 โรงงาน

国家 guójiā kwo6 ca5 ประเทศ

革命 gémìng kǝ6 min4 ปฏวต

发展 fāzhǎn fa6 tsjen3 พฒนา

8 การแบงประวตศาสตรเสยงภาษาจนโบราณมสองยคคอ ภาษาจนยคกอนประวตศาสตร (หมายถงชวงเวลานบตงแต 1046 - 256 ปกอนครสตกาล ) ภาษาจนยคกลางประวตศาสตร(หมายถงชวงเวลา ค.ศ. 420 - 927 ) 9 ภาษาจนโบราณออกเสยงวา [krim] ภาษาจนถนกวางโจว [kam1] ภาษาถนหมนหนาน [gim1] ภาษาถนแคะ [gim1] ขอมลนสบคนจากเวบไซต

ชอ 汉语方言发音字典Hànyǔ fāngyán fāyīn zìd ǎn “พจนานกรมเสยงภาษาถนจน” เขาถงไดทาง http://cn.voicedic.com/

http://cn.voicedic.com/

42 | P a g e


4. ระบบไวยากรณ

ภาษาเหมาหนานเปนภาษาคาโดด คาแตละคามความหมายในตวเองและใชไดโดยอสระ ไมมการเตมหนวยคาลงในคาเพอเปลยนแปลงหนาทหรอลกษณะทางไวยากรณ รปแบบการประกอบคาและประโยคเปนการนาคามาเรยงตอๆกนตามลาดบและโครงสรางทางไวยากรณ โดยมรปแบบไวยากรณทสาคญๆ ดงน

4.1 โครงสรางประโยคความเดยวพนฐาน คอ [ S.V.O ] ตวอยางประโยคเชน

ɦe2 tɔ3 ᵐbjai3

ฉน ตก ปลา

ฉนตกปลา ɦe2 ɕi4 ai1 na:n6

ฉน เปน คนหนาน

ฉนเปนชาวเหมาหนาน

(จ.= 是shì, เปน/คอ)

ⁿde1 za:ŋ4 mu5

เรา เลยง หม

เราเลยงหม

(จ.= 养yǎng, เลยง)

man2 kwai1 ˀja5

มน ไถ นา

เขาไถนา

4.2 การใชค าลกษณนาม คาลกษณนามของภาษาเหมาหนาน แบงเปนคาลกษณนามสาหรบคานามและลกษณนามสาหรบคากรยา โครงสรางการใชคาลกษณนามของคาทงสองไมเหมอนกน คอ โครงสรางคาลกษณนามสาหรบคานามเปน [ตวเลข+ลกษณนาม+คานาม] สวนโครงสรางคาลกษณนามสาหรบคากรยาเปน [คากรยา+ ตวเลข + ลกษณนาม]

ค าลกษณนามและตวเลขปกต ค าลกษณนามของค านาม

[ตวเลข+ลกษณนาม+คานาม]

si5 tɔ2 kwi2

ส ตว ควาย

ควายสตว ɕit7 tɔ2 nɔk8

เจด ตว นก

นกเจดตว

ค าลกษณนามของค ากรยา

[คากรยา+ตวเลข+ลกษณนาม]

pa:i1 si5 ca:u1

ไป ส คราว

ไปสครง kau5 pja:t7 ca:u1

ด แปด คราว

ดแปดครง

แตถาเปนตวเลข “1” คอคาวา /dɛu2/ จะมรปแบบไมเหมอนเดม รปแบบลกษณนามสาหรบคานามเปน

[ลกษณนาม + นาม + / dɛu2/ ] สวนรปแบบลกษณนามสาหรบคากรยาเปน [กรยา + ลกษณนาม + /

dɛu2/ ] ดงตวอยางตอไปน

P a g e | 43


ค าลกษณนามของเลข 1 / dɛu2/ ค าลกษณนามของค านาม

[ลกษณนาม+นาม+/dɛu2/]

tɔ2 kwi2 dɛu2

ตว ควาย เดยว

ควายตวเดยว dat8 ˀwon dɛu2

อน ถวย เดยว

(จ.= 碗wǎ ถวย )

ถวยใบเดยว

ค าลกษณนามของค ากรยา

[กรยา+ลกษณนาม+ dɛu2 ]

ˀȵa1 ˀȵa1 dɛu2

จบ จบ เดยว

จบครงเดยว kau5 ca:u1 dɛu2

ด คราว เดยว

ดครงเดยว

นอกจากน การซาคาลกษณนามจะแสดงความเปนพหพจนวา “ทก~” หรอ “แตละ~” ดงตวอยางตอไปน

การซ าค าลกษณนามและค านามเพอแสดงความหมายเปนพหพจน dat8 dat8 tu1 fa:n1

อน อน ลวน หวาน

“ทกอนหวาน” (หวานหมดทกอน)

ai1 ai pa:i1 ju:n3 dai4

คน คน ไป ก ได

“ใครๆไปกได” (คนไหนไปกได)

ceŋ6 ceŋ6 mɛ2 kha:u3

โตะ โตะ ม เหลา

“ทกโตะมเหลา” (มเหลาทกโตะ)

4.3 รปแบบการใชค าบงช คาสรรพนามประเภทบงชในภาษาเหมาหนานจะวางไวตาแหนงทายสด คอวางไวตอจากสวนทตองการบงช หากใชบงชคากวางไวหลงคา ใชบงชวลกวางไวหลงวล โครงสรางคอ [สวนทตองการบงช + คาบงช ] ดงตวอยางตอไปน

tɔ2 la:k8ce3 na:i6

คน ลกชาย น

ลกชายคนน ja1 tɔ2 kwi2 la:u4 ka5

สอง ตว ควาย ใหญ นน

ควายใหญสองตวนน

tɔ2 pɔ4 ka5

ตว วว นน

ววตวนน tsɔŋ2 kuk7 la:n3 dɛu2 na:i6

ตว เสอ แดง เดยว น

เสอสแดงตวเดยวน

ba:n4 ka5

บาน นน

หมบานนน ai1 nau1

อน ไหน

อนไหน

44 | P a g e


ในเรองของคาบงช พบลกษณะพเศษในภาษาเหมาหนานคอ มลกษณะของการหลอมคา10ของคาบงชกบคานามทถกบงชเปนคาเดยวกน ดงตวอยางตอไปน

นาม+บงช

หลอมคา

ความหมาย นาม+บงช

หลอมคา

ความหมาย นาม+ปจฉา

หลอมคา

ความหมาย

ci5 na:i6 ท น

ca:i6 ทน jaŋ6 na:i6 อยาง น

ja:i6 อยางน ci6

ȵau1 ท ไหน

cau1 ทไหน

ci5 ka5 ท นน

ca5 ทนน jaŋ6 ka5 อยาง นน

ja5 อยางนน jaŋ6

ȵau1 อยาง ไหน

jau1 อยางไหน

4.4 การขยายความ การขยายความในทนคอการวางตาแหนงของคาหลกทถกขยายและตาแหนงของคาททาหนาทขยายคาอน มรปแบบ ดงน

การขยายคานาม คาคณศพทททาหนาทขยายคานามมทศทางการขยายไปขางหลง โดยวางสวนทขยายตอจากคานามหลก รปแบบคอ [คาหลก + คาขยาย] ตวอยางประโยคเชน

ตวอยาง ความหมาย ตวอยาง ความหมาย ai1 la:u4

คน แก

คนแก

(จ.=老lǎo,แก)

kun1 ja:p7

ถนน แคบ

ทางแคบ

nam3 lɔ:t7

นา รอน

นารอน kuk7 mai5/ka:u5

เสอ ใหม /เกา

เสอใหม/เกา

การขยายคาคณศพทและคากรยา คาวเศษณททาหนาทขยายคาคณศพทและคากรยาเพอบอกระดบ บอกเวลา บอกขอบเขต บอกความตอเนองและปฏเสธ ลวนวางไวหนาคาคณศพททตองการขยายทงสน (ยกเวนเมอขยายคากรยาเพอบอกระดบจะวางไวหลงคากรยา) และเนองจากคาสวนใหญเปนคายมมาจากภาษาจน ลกษณะทางไวยากรณจงเปนแบบภาษาจนดวยเชนกน แตกมบางคาทเปนคาภาษาเหมาหนาน และมบางคาทพอจะมองเหนรองรอยรวมเชอสายกบตระกลไทอย ตวอยางคาเชน

10 การหลอมคาในทนคอ ใชพยญชนะตนของคาแรก ผสมกบสระและวรรณยกตของคาทสอง หลอมใหคาสองคาเปนคาเดยวกน แตยงคงความหมายของคาทหนงและคาทสอง

P a g e | 45


บอกระดบ เมอขยายคาคณศพทจะวางคาวเศษณไวหนาคาคณศพท

kǝp8 ma:i4 na:i6 kǝp8 voŋ1 ตนไม น มาก สง

ตนไมนสงมาก

hǝn3

(จ.=很hěn,มาก)

man2 hǝn3 da:i2 มน มาก ด

เขาดมาก

tswai4

(จ.=最zuì, ทสด)

man2 tswai4 da:i2 มน ทสด ด

เขาดทสด

tsin1 (จ.=真zhēn, จรง) (ท.=จรง)

tɔ2 ŋa:n6 na:i6 tsin1 la:u4 ตว หาน น จรง ใหญ

หานตวนใหญจรงๆ

บอกระดบ เมอขยายคากรยาจะวางคาวเศษณไวหลงคากรยา

jin1

(จ.=真zhēn, จรง) (ท.=จรง)

ɦe2 pa:i1 jin1 ฉน ไป จรง

ฉนไปจรง (จรงๆ)

hǝn3

(จ.=很hěn,มาก)

ɦe2 ko3 ci:t7 hǝn3 ฉน หว เจบ มาก

ฉนปวดหวมาก

บอกเวลา ja:p7 man2 ja:p7 pa:i1 มน เพง ไป

เขาเพงไป

si:n1

(จ.=先xiān, กอน)

ŋ 2 si:n1 pa:i1 เธอ กอน ไป

เธอไปกอน

ˀnaŋ1 man2 ˀnaŋ1 kam3 pa:i1 มน ยง ไม ไป

เขายงไมไป

บอกขอบเขต kɔ3 ɦe2 kɔ3 mɛ2 tɔ2 kwi2 dɛu2 ฉน แค ม ตว ควาย เดยว

ฉนมควายแคตวเดยว

ju:n3

(จ.=均jūn,ทงหมด)

ⁿda:u1 ju:n3 pa:i1 เรา ลวน ไป

เราลวนไปกนทกคน

บอกความตอเนอง tsu6

(จ.=就jiù,ก)

man2 taŋ1 ŋ 2 tsu6 pa:i1 มน มา เธอ ก ไป

เขามาเธอกไป

ปฏเสธ kam3 kam3 da:i2 ไม ด

ไมด

jɔŋ6 jɔŋ6 dǝ:t8 อยา ดง

อยาสงเสยงดง

46 | P a g e


การขยายนามวล มทศทางการขยายไปขางหนา โดยวางคานามหลกไวหลงสด แลววางสวนขยายไวหนา โดยมคาวา /ti°/11 เปนคาเชอมระหวางทงสองสวน ลกษณะเชนนเปนแบบเดยวกนกบไวยากรณภาษาจน ซงคาวา /ti°/ คอคาวา 的 de ซงเปนคายมมาจากภาษาจนเชนกน ตวอยางประโยคเชน

ɕit7 zǝp8 ᵐbɛ1 ti° ai1 la:u4

เจด สบ ป ท คน แก

คนแกทอาย 70 ป

ᵐbɛ1 kun5 ɕu1 dai4 ti° ɦu4

ป กอน เกบเกยว ได ท ขาว

ขาวทเกบเกยวไดเมอปกอน

4.5 การแสดงความเปนเจาของ รปประโยคของการแสดงความเปนเจาของในภาษาเหมาหนานมสามแบบ คอ (1) รปแบบของภาษาเหมาหนาน คอ [+สวนทถกเปนเจาของ ±/ tu6/+เจาของ] (2) แบบทยมคาแสดงความเปนเจาของมาจากภาษาจน /ti°/ มโครงสรางแบบภาษาจน คอ [+เจาของ ±คาแสดงความเปนเจาของ/ti°/ +สวนทถกเปนเจาของ] และ (3) หากมสวนประกอบหนาและหลงครบทงสองสวน คาแสดงความเปนเจาของสามารถละไดทงสองรปแบบ แตหากมสวนใดสวนหนง หรออยในรปแบบทมคาวา “เปนของ” คาแสดงความเปนเจาของจะบงคบปรากฏ รปแบบ [+สวนทถกเปนเจาของ ±/tu6/+เจาของ] ดงตวอยางตอไปน

รปแบบ +คาแสดงความเปนเจาของ

-คาแสดงความเปนเจาของ

ความหมาย

1.รปแบบภาษาเหมาหนาน [+สวนทถกเปนเจาของ ±/tu6/+เจาของ]

ja:n1 tu6 ɦe2 บาน ของ ฉน

ja:n1 ɦe2 บาน ฉน

บานของฉน / บานฉน

2.รปแบบภาษาจน [+เจาของ ±/ti°/ +สวนทถกเปนเจาของ]

te1 ti° mu5 พวกเขา ของ หม

te1 mu5 พวกเขา หม

หมของพวกเขา/ หมพวกเขา

3.แบบบงคบปรากฏ [ กรรม+เปน/tu6/+เจาของ]

na:i6 ɕi4 tu6 ɦe2 น เปน ของ ฉน

ไมสามารถละได นเปนของฉน

11 คาวา 的de ในภาษาจนเปนคาชวยโครงสราง ใชในโครงสรางทางไวยากรณไดหลายอยาง ไดแก แสดงความเปนเจาของ ขยายความ ยกตวอยาง แบงแยก และบอกผกระทา เมอภาษาเหมาหนานยมคานมาใช กปรากฏวานามาใชทงคาและรปแบบไวยากรณ ดรายละเอยดไวยากรณภาษาจนเรองนไดใน หนงสอชอไวยากรณจนระดบตน (เมชฌ,2558,หนา 93-96)

P a g e | 47


4.6 ประโยคเปรยบเทยบ ภาษาเหมาหนานมโครงสรางประโยคเปรยบเทยบสองแบบ คอ (1) รปแบบภาษาเหมาหนาน คาแสดงการเปรยบเทยบคอ /ta6/ “กวา” รปแบบ [A +คณศพท

+/ta6/ +B] และแบบท (2) ยมคาและรปแบบไวยากรณมาจากภาษาจน คอ /pi3/ “กวา”( 比bǐ ) รปแบบประโยคคอ [A /pi3/ B+ คณศพท] ดงตวอยางตอไปน

1.รปแบบภาษาเหมาหนาน

ŋ2 ce5 ta6 ɦe2

เธอ แก กวา ฉน

เธอแกกวาฉน

ŋ2 voŋ1 ta6 ɦe2

เธอ สง กวา ฉน

เธอสงกวาฉน

2.รปแบบภาษาจน ŋ2 pi3 ɦe2 ce5

เธอ กวา ฉน แก

เธอแกกวาฉน

ŋ2 pi3 ɦe2

voŋ1

เธอ กวา ฉน สง

เธอสงกวาฉน

4.6 การบอกต าแหนง โครงสรางของคาบอกตาแหนง เชน บน ลาง หนา หลง ซาย ขวา คาเหลานจะวางไวหนาคานามหรอสรรพนาม รปแบบคอ [คาบอกตาแหนง + คานาม/สรรพนาม] ดงตวอยางตอไปน

ȵa:u6 na3 ɦe2

เนา(อย) หนา ฉน

อยหนาฉน ȵa:u6 ˀju1 pja1

อย บน ภ(เขา)

อยบนภเขา

ȵa:u6 ja:u3 ja:n1

อย ใน บาน

อยในบาน ja:n1 ɦe2 ȵa:u6 ˀju1 pja1

บาน ฉน อย บน ภ(เขา)

บานฉนอยบนภเขา

4.7 ค ากรยาทตองการกรรมสองตว ในทนคอคาวา /ˀna:k7/ “ให” มโครงสรางตางจากภาษาไท แตเปนแบบเดยวกนกบภาษาจน คอ [ประธาน +ให + กรรมรอง(ผรบ) + กรรมตรง(ของ)] แตอยางไรกตามกยงพบวามภาษาเหมาหนานถนใตใชรปแบบตางกน คอ [ประธาน +ให + กรรมตรง(ของ) +กรรมรอง(ผรบ)] ซงเปนรปแบบอยางภาษาตระกลไท ดงตวอยางตอไปน

ภาษาเหมาหนานเขตกลาง ɦe2 ˀna:k7 man2 zjen2(จ.=钱qián)

ฉน ให มน เงน

ฉนใหเงนเขา

ภาษาเหมาหนานเขตใต ɦe2 ˀna:k7 zjen2 man2

ฉน ให เงน มน

ฉนใหเงนเขา

48 | P a g e


บทสรป

บทความนเปนบทความเชงพรรณนาลกษณะของภาษาเหมาหนาน ซงเปนภาษาของกลมชาตพนธสวนนอยทมถนฐานอยในบรเวณเขตปกครองตนเองชาวจวง อาเภอหวนเจยง มณฑลกวางซ ประเทศจน แมปจจบนนกภาศาสตรไดแยกภาษาตระกลไทออกมาจากตระกลจน -ทเบตแลว แตแนวคดการจดภาษาตระกลจน–ทเบตแบบเดมกยงคงอย ดงจะเหนวานกวชาการจนยงจดภาษาเหมาหนานไวในตระกลจนทเบต สาขาจวง-ตง แขนงตง-สย ในขณะทนกภาษาศาสตรปจจบนแยกภาษาตระกลไทออกมาจากตระกลใหญจน -ทเบต ซงภายในตระกลไทแบงเปนภาษาไทแท ภาษาทใกลชดกบภาษาไทและภาษาทเกยวของกบตระกลไท ภาษาเหมาหนานทกลาวถงในบทความนจดเปนภาษาทใกลชดกบตระกลไท เปนระดบความสมพนธแบบลกพลกนองกบภาษาไทแท นกภาษาศาสตรเรยกชอวา ตระกลกม-สย คาวา “กม” มทมาจากชอเรยกอกชอหนงของภาษาตง ซงในการจดแขนงภาษาของนกวชาการจน กมแขนงตง-สย ซงกตรงกบตระกลกม-สยนนเอง

จากทไดพรรณนามาขางตนจะเหนวา จดทนาสนใจในภาษาเหมาหนานกคอ มระบบเสยงกองทครบทสดในบรรดาภาษาแขนงเดยวกน คอ

ตง -สย ตง m l p t สย ʔb ʔd b ⁿd

เหมาหนาน ʔb ʔd b ⁿd ᶯȡ ᵑɡ มหลาว m l p t

ระบบเสยงกองเหลาน ในบางภาษายงมอยแตไมครบ เชน ในภาษาสย แตบางภาษายงพอมรองรอย

ในคาบางคา หรอในผสงอายบางถนเทานน เชนภาษาตงสาเนยงหรงสย (融水Róng shuǐ) ออกเสยงแบบมเสยงกองนาหนา เชน /dja1/ “ตา(eye)” /djam1/ “บอนา” ในขณะทภาษามหลาวไมหลงเหลอเสยงเหลานแลว แตดวยหลกฐานพยญชนะตนของคาศพทรวมเชอสายเปนเสยงปฏภาคกน จงสามารถเทยบเสยงพยญชนะดงตารางขางตนนได เมอเปนดงนนกภาษาศาสตรทศกษาภาษาตระกลไท จาเปนตองใชภาษาเหมาหนานเปนภาษาตนแบบในการสบสรางคาศพทในแขนงตง-สย

สงทนาสนใจอกประการหนงกคอระบบคาและระบบไวยากรณ จากทไดอธบายมาขางตนจะเหนวาภาษาเหมาหนานกาลงอยในภาวะทถกภาษาจนแทรกซมเชนเดยวกนกบภาษาของชนกลมนอยอนๆ ไมวาจะเปนระบบคาหรอระบบไวยากรณ ดงจะเหนวาลาดบการวางตาแหนงของคามสองแบบใชควบคกนไป คอ แบบภาษาเหมาหนานและแบบภาษาจน ทาใหพบเหนลกษณะทางไวยากรณทยมทงคาทางไวยากรณและโครงสรางทางไวยากรณมาจากภาษาจน หรอการใชโครงสรางทางไวยากรณภาษาเหมาหนานแตใชคาภาษาจน หรอไมกใชรปแบบภาษาจนแตใชคาภาษาเหมาหนาน ปรากฏการณเชนนทาใหไวยากรณภาษาเหมาหนานไมเปนระบบ

P a g e | 49


ระเบยบทชดเจน และสรางความสบสนใหกบผทจะศกษาภาษาเหมาหนานเปนอยางมาก ดงนนนกวจยทจะศกษาภาษานจาเปนตองรภาษาจนดวยจะไดเขาใจไดวา ไวยากรณทสลบสบสนไปมานนแทจรงแลวสวนหนงเปนไวยากรณของภาษาเหมาหนานแทๆ(ซงพองกบภาษาในตระกลไท) และอกสวนหนงเปนไวยากรณทยมมาจากภาษาจน(ซงแตกตางไปจากภาษาตระกลไท)

50 | P a g e



เมชฌ สอดสองกฤษ (2552,มกราคม - เมษายน). การศกษาทางภาษาศาสตรเชงประวตศาสตรเรองความสมพนธของ คาเสรมสรอยสองพยางคในภาษาไทยถนอสานกบภาษาจน. วารสารมนษยศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร. 9(1) : 9-42.

____________. (2554) สารานกรมชนกลมนอยในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน.อบลราชธาน:โรงพมพมหาวทยาลยอบลราชธาน.

____________.(2558).ไวยากรณจนระดบตน. กรงเทพฯ:ภาษาและวฒนธรรม สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน.

สพรรณ กาญจนษฐต.(2539) .“อนนม” ใน สารานกรมประวตศาสตรสากลสมยใหม: เอเชย เลม 1 อกษรA-B ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ:ราชบณฑตยสถาน.179 – 183.

สรยา รตนกล.(2548). นานาภาษาในเอเชยอาคเนย : ภาษาตระกลไท.กรงเทพฯ:สหธรรมก.

薄文泽. (1997).《佯僙语研究》上海：上海远东出版社. (Bo Wenze.(1997) การศกษาวจยภาษาหยางหวง.เซยงไฮ:สานกพมพหยวนตงเซยงไฮ.)

梁敏.(1979).《侗语简志》北京：民族出版社. (Liang Min.1979. ปรทรรศนภาษาตง.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

梁敏.(1980).《毛难语简志》北京：民族出版社.(Liang Min.1980.ปรทรรศนภาษาเหมาหนาน.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

梁敏，张均如.(1996) 《侗台语族概论》北京：社会科学出版社. (Liang Min, Zhang Junru.(1996) ปรทรรศนภาษาตง-ไท.ปกกง:สานกพมพสงคมวทยา.)

刘世彬.(2009).“ 贵州毛南族(佯僙人)族源探析” 黔南民族师范学院学报. 第2期

，33-36.(Liu Shibin.(2009) “การสบสาวทมาของกลมชาตพนธเหมาหนาน หยางหวง ในมณฑลกยโจว”. วารสารวชาการมหาวทยาลยครศาสตรกลมชาตพนธเฉยนหนาน.2009 (2) :33 – 36.)

欧阳觉亚，郑贻青.(1980).《黎语简志》民族出版社，北京. (Ou Yang Jueya and Zheng Yiqing. (1979). ปรทรรศนภาษาหล.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

P a g e | 51


喻翠容，罗美珍(1979).《傣语简志》北京：民族出版社. (Yu Cuirong and Luo Meizhen.(1979) .ปรทรรศนภาษาไต.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

喻翠容. (1980).《布依语简志》北京：民族出版社. (Yu Cuirong. (1980).ปรทรรศนภาษาปอ.ปกกง : สานกพมพชนชาต.)

王均，郑国乔.(1979).《仫佬语简志》北京：民族出版社. (Wang Jun and Zheng Guoqiao.(1979). ปรทรรศนภาษามหลาว.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

韦庆稳，覃国生.(1980).《壮语简志》北京：民族出版社. (Wei Qingwen and Tan Guosheng.(1980). ปรทรรศนภาษาจวง.ปกกง:สานกพมพชาตพนธ.)

张景霓.(2006).《毛南语动词研究》北京：中央民族大学出版社. (Zhang Jingni.(2006). การศกษาวจยค ากรยาในภาษาเหมาหนาน.ปกกง: สานกพมพมหาวทยาลยชาตพนธสวนกลาง.)

张均如.(1980).《水语简志》北京：民族出版社. (Zhang Junru.(1980).ปรทรรศนภาษาสย.ปกกง: สานกพมพชาตพนธ.)

Edmondson, Jerold A. and Yang, Quan. (1988). Word initial preconsonants and the history of Kam-Sui resonant initials and tones. In Edmondson, Jerold A. and Solnit, David B. (eds.), Comparative Kadai: Linguistic Studies Beyond Tai, 143-166. The Summer Institute of Linguistics and the University of Texas at Arlington.

Li Fanggui.(1966). “Notes on the T’en (Yanghuang) lamguage I: Intoduction and Phonology,” in Academia Sinica/BHIP 36.2:419-26.

Tian Qiao Lu. (2008a.). A Grammar of Maonan. Boca Raton (USA): Universal Publishers.

___________. (2008b.). Maonan space.สบคนเมอ 5 มถนายน 2558. [Website] http://maonan.org/index.asp.

新浪微博.(2015).汉语方言发音字典 . 搜索日期:2015年5月26日,[Website]http://cn.voicedic.com/. (Xinlang Weibo.(2015). พจนานกรมเสยงภาษาถนจน. สบคนเมอ 26 พฤษภาคม 2558 , [Website] http://cn.voicedic.com/

http://maonan.org/index.asp

http://cn.voicedic.com/

52 | P a g e


中国历史文化遗产保护网委员会.(2015) 中国少数民族分布图.搜索日期:2015年

9月16日，网站http://www.wenbao.net/ (Wenbao.(2015) คณะกรรมการสมาคมอนรกษมรดกทางประวตศาสตรและวฒนธรรมจน.ภาพการตงถนฐานของชนกลมนอยในประเทศจน.สบคนเมอ 26 กนยายน 2015, ,[Website]http://www.wenbao.net/)

http://www.wenbao.net/

http://www.wenbao.net/

P a g e | 53


การวเคราะหถอยค าอปลกษณ(Metaphor Analysis) ของคานยมไทยซงแฝงอยในงานวรรณกรรมของสนทรภ ทคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน

THE METAPHOR ANALYSIS OF THE THAI VALUES EMBEDDED IN THE POEMS OF SOONTORNPU’S LITERATURES SELECTED BY THE ROYAL

INSTITUTE

ภควฒน บญญฤทธ รจระ โรจนประภายนต

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทยอนเกดจากการวเคราะหถอยคาอปลกษณ (Metaphor Analysis) ในวรรณกรรมของสนทรภจากหนงสอวรรคทองในวรรณคดไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ป พ.ศ. 2554 ซงมทงหมด 13 เรอง มวรรคทองทตองศกษาทงสน 252 วรรคทอง โดยใชกรอบและทฤษฎการวเคราะหถอยคาอปลกษณของ George Lakoff และ Mark Johnson (1980)

งานวจยฉบบนมคาถามนาวจย 2 ประเดน ไดแก 1) ถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน มลกษณะอยางไร และ 2) ความหมายเชงลกทเกดจากการใชถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน สะทอนคานยมไทยอะไรบาง

ผลการวจยพบ ประเภทถอยคาอปลกษณทวเคราะหออกมาได 18 กลม และสามารถสะทอนชดคานยมไทยทราชบณฑตยสถานยงคงหยบมาตอกยาได 5 ชด คอ 1)คานยมศาสนาและธรรมชาต 2)คานยมอานาจนยม 3)คานยมบรโภคนยม 4)คานยมสนกสนาน และ 5)คานยมรกษาความสมพนธ

ค าส าคญ อปลกษณ ความหมายเชงลกหรออปลกษณเชงมโนทศน และ คานยม

Abstract

Based on Lakoff and Johnson’s metaphor analysis (1980), this study aims at investigating the Thai values embedded in metaphorical expressions in Soontornpu’s poems



54 | P a g e


selected by the Royal Thai Institute (2011). Thirteen literatures consisting of 252 work pieces were qualified for analysis.

Two research questions are (1) What are the characteristics of the metaphors in the poems of Soontornpu’s literatures selected by the Royal Institute? (2) What are the Thai values reflected by the conceptual meanings of the metaphors in the poems of Soontornpu’s literatures selected by the Royal Institute?

Findings reveal that the metaphorical expressions were categorized into 18 groups and Thai values embedded in the metaphorical expressions were found and classified into five groups: (1) values on religions and nature, (2) values on authoritarianism, (3) values on consumerism, (4) values on enjoyment , and (5) values on human relations.

Key words: Metaphor, Conceptual Metaphor ,(Values

บทน า

จากคาชแจงบางสวนเกยวกบวตถประสงคของหนงสอวรรคทองในวรรณคดฉบบราชบณฑตยสถาน พบวาเปนไปเพอรวบรวมและคดเลอกวรรคทองในวรรณคดไทยจากวรรณคดสาคญๆ 89เรอง โดยยดเกณฑเรองความงดงามทางภาษา อรรถรสไพเราะ ใหความรในดานตางๆ อาท สถาปตยกรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวต การศกษา การแพทย การคมนาคมสมยโบราณ รวมทงเสนอแนวทางประพฤตปฏบต คณโทษของการดาเนนชวต ความงดงามของธรรมชาต และแสดงความรในดานสถาบนพระมหากษตรย ความรกของแม ขนบธรรมเนยม คตของหญง ศกดศรของชาย ความด ความชว คตธรรมตางๆ ฯลฯ (ราชบณฑตยสถาน, 2554) จากวตถประสงคขางตนทาใหผวจยสนใจสถานะของราชบณฑตยสถานทอาจสมพนธกบการตความและสรางซาคานยมบางประการของสงคมไทย ซงการศกษาครงนจะกระทาผานการวเคราะหถอยคาอปลกษณจากวรรคทองในวรรณคดไทยซงไดรบการคดเลอกมาแลวโดยราชบณฑตยสถาน หรอผทไดชอวา ภมปญญาแหงแผนดน (ราชบณฑตยสถาน, 2547, น. 5)

ผวจยคดเลอกวรรณกรรมของสนทรภเปนกรณศกษา ดวยพจารณาแลววาเปนวรรณกรรม

ทมกถกนามาสรางซาและเผยแพรมายาวนาน เนองดวยความทมใชกวราชสานกอยางสมบรณแบบของตวสนทรภเอง โดยเฉพาะอยางยงเมอเขาสสมยของรชกาลท 3 ซงสนทรภตกอบในชวตราชการอยางมาก สงผลใหงานเขยนของสนทรภมไดเปนงานในพระบรมราชปถมภอกตอไป ถงแมงานบางชนจะเขยนขนตามรบสงของเจานายทอปถมภสนทรภอยบางแตสนทรภกยงมอสระทจะแตงไดตามใจของตนมากกวาการแตงบทละคร

http://dict.longdo.com/search/amusement

P a g e | 55


พระราชนพนธ สงผลใหวรรณกรรมประเภทนราศกลายเปนงานเขยนทสนทรภตอบสนองผอานในวงกวางไดอยางมาก ทาใหเขาแตกตางจากกวรวมสมยคนอนๆตรงทตองสานกถงใจผอานทเปนสามญชนในวงกวางมากกวากวราชสานก

ลกษณะบทประพนธของสนทรภถกถายทอดออกมาโดยมไดประกอบดวยโคลงฉนททใชศพทระดบสงหรออดแนนเนอความไวในบทประพนธสนๆเพอใหเกดความรสกสะเทอนอารมณ เพราะวถชวตของคนทชนชอบงานของสนทรภนน(ชนชนกระฎมพ) แตกตางจากเจาศกดนาของอยธยา เนองดวยพวกเขาตองการความบนเทงรอบตวทไมซบซอนลกซงมากนก สงทกลมเปาหมายของสนทรภชนชมในวรรณกรรมมอย 3 ประการ คอ 1)สนก ตนเตน ผจญภย ชงรกหกสวาท 2) การเดนทางทองเทยวไปในดนแดนใหม และ 3) คาสงสอนพนฐานเกยวกบคตธรรม ความด คานยมทเขาถงไดงาย ซงผลงานของสนทรภกสามารถถายทอดสภาพสงคมยคนนและตอบสนองกลมเปาหมายไดเปนอยางด ดวยเหตนสนทรภจงเปนกวทคนนยมอยางแพรหลายตงแตในสมยยคของเขาจวบจนปจจบน (นธ เอยวศรวงศ, 2555, น. 212 – 215)

ผวจยเลอกใชการวเคราะหถอยคาอปลกษณ ( Metaphor Analysis) มาวเคราะหถอยคาในวรรคทองซงถกคดเลอกมาแลวจากราชบณฑตยสถาน เนองดวยพจารณาวาภาษาเปนเครองมอสาคญทสามารถถายทอดระบบความคดและความรสกของมนษยใหกบผอนไดรบร อกทงการศกษาถอยคาอปลกษณ (Metaphor) ตามทฤษฎของ Lakoff and Johnson(1980) นนยงทาใหผวจยพบวาคาอปลกษณมไดถกใชเปนเพยงแคคาเปรยบในเชงวรรณกรรมเทานน แตยงฟงกระจายไปในระบบความคดและการกระทาในชวตประจาวนของเราอกดวย (ณฐพร พานโพธทอง, 2556, น.102) ดงนนการศกษาระบบความคดของมนษยจงควรเรมตนจากการศกษาภาษา เพราะภาษาจะเปนรองรอยสาคญทบงชไดวาระบบความคดของมนษยมความซบซอนและมการถายโยงกน

วตถประสงค

1. เพอศกษาถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน 2. เพอศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทย ซงเกดจากการใชถอยคาอปลกษณใน

วรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน

ค าถามน าวจย 1. ถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรรโดยราชบณฑตยสถาน มลกษณะ

อยางไร 2. ความหมายเชงลกทเกดจากการใชถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมของสนทรภทถกคดสรร

โดยราชบณฑตยสถาน สะทอนคานยมไทยอะไรบาง

56 | P a g e


การทบทวนวรรณกรรม

การทบทวนวรรณกรรมแบงเปน 3 หวขอหลก กลาวคอ 1. แนวคดเกยวกบถอยคาอปลกษณและความหมายเชงลก 2. แนวคดเกยวกบชดคานยมในสงคมไทย และ 3. แนวคดเกยวกบคานยมผานวรรณกรรมของสนทรภ (ยครตนโกสนทรตอนตน)

1. แนวคดเกยวกบถอยคาอปลกษณและความหมายเชงลก

ภาษาเปนภาพสะทอนของระบบความคดมนษยทไดรบอทธพลมาจากประสบการณในการรบรและเขาใจเกยวกบสงตางๆในโลก หรอกลาวอกนยหนง มนษยสามารถถายทอดความคดและความรสกของตนไดโดยผานการใชภาษา(มรนดา บรรงโรจน, 2548) ดงนนไมวาจะเรมกลาวจากทางใดกสามารถสรปไดวาภาษากบระบบความคดเปนสงทสะทอนกนและกนเสมอ

หนงในรปแบบภาษาทสะทอนระบบความคดของมนษยไดอยางนาสนใจ คอ “การอปลกษณ” (Metaphor) เพราะเปนสงทพบไดทวไปจากการสอสารในชวตประจาวนทไมใชเฉพาะจากภาษาทใช แตยงฟงกระจายไปในระบบความคดและการกระทาของมนษยทกระทาตอสงนนๆอกดวย (Lakoff and Johnson, 1980, p. 3) เกดเปนความสมพนธแบบวภาษวธ(Dialectic) ทมโนทศนหรอความหมายเชงลก (Conceptual System) กลาวคอ ระบบความคดรวบยอดเกยวกบสงใดสงหนงตามประสบการณหรอการรบร(Perceive) การคด(Think) และ การกระทา(Doing) ของแตละคนไปมอทธพลตอการเลอกใชภาษาจนออกมาในรปถอยคาอปลกษณ(Metaphor)ในขณะเดยวกนการเลอกใชภาษาอปลกษณกสงผลใหเกดกระบวนการการสรางความจรงทางสงคม (consensual social realities) (Koch and Deetz, 1981) เพอกลบไปตอกยามโนทศนหรอความหมายเชงลก บรรทดฐาน คานยม และ ความจรง ใหผรบสารรบร คด และ กระทา ไปในแนวทางทสงคมยอมรบตอไป ซงหนงสอวรรคทองในวรรณคดฉบบราชบณฑตยสถานกไดกระทาหนาทกบผอานในลกษณะเชนนน ดงการแสดงความสมพนธในภาพท1

P a g e | 57


จากภาพดงกลาว ผวจยเหนสอดคลองกบแนวคดทมอง ”ตวภาษา” (characteristic of language) มไดมความเปนกลางอยางทดเหมอนจะเปน แตกลบมกระบวนการทางสงคมหรอการครอบงาบางประการท “เลอก” รปภาษาเพอสอความหมายตามทตองการ ดงนนการวเคราะหอปลกษณจงสามารถเผยใหเราเหนมโนทศนหรอความหมายเชงลกทแฝงอยภายใตตวบทไดเปนอยางด (ณฐพร พานโพธทอง, 2556, น. 111)

การเขาใจถงการอปลกษณคาและใหความหมายเชงลกนน ปจจยหลกของการศกษาอยทกระบวนการการถายโยงความหมาย (Mappings) ระหวางสงเหมอนกน 2 สง ซงทง 2 สงจะตองเปนสมาชกจากตางกลมความหมายกน โดยสงทนามาเปนแบบในการเปรยบเทยบ เรยกวา “แบบเปรยบ” หรอ วงความหมายตนทาง (Source Domain) ซงมความหมายแบบรปธรรม และ เปาหมายทเราตองการกลาวถง เรยกวา “สงทถกเปรยบ” หรอ วงความหมายปลายทาง (Target Domain) ซงมความหมายแบบนามธรรม (ณฐพร พานโพธทอง, 2556, น. 99) โดยจะพจารณาจากรปภาษาทใชในการเปรยบเทยบทงทอาศยโครงสรางทางภาษาทมคาเชอมและไมมตวเชอม ดงนนจงตองอาศยกระบวนการถายโยงความหมายเขามาชวยในการอธบายและตดสนใจวาถอยคานนเปนอปลกษณหรอไม โดยอางองจากฐานความคดวามนษยจะสามารถทาความเขาใจความหมายทเปนนามธรรมไดดจากการนาไปเปรยบกบความหมายทเปนรปธรรม ซงผวจยเหนวาการศกษาถอยคา อปลกษณและความหมายเชงลกผ านการถายโยงความหมายนนจะทาให ว เคราะห ไดว าราชบณฑตยสถานในฐานะผสงสาร (sender) มระบบความคดรวบยอดในแบบแผนการกระทาและการใชภาษาอยางไรในการนามาใชเลอกสรรวรรณกรรมเพอกลบมาตอกยา สรางความจรงทางสงคม วฒนธรรม และคานยมไทย สบไป

2. แนวคดเกยวกบชดคานยมในสงคมไทย ผวจยแบงหวขอการศกษาออกปน 3 หวขอยอย คอ 2.1 ความหมายและกรอบแนวความคดเรองคานยม 2.2 ชดคานยมไทย และ 2.3 แนวคดคานยมกบการเปนตนแบบของการเกดมโนทศน

2.1 ความหมายและกรอบแนวความคดเรองคานยม

คานยม ทาหนาทเปนเกณฑ (Criteria) หรอ มาตรฐาน (Standards) ทใชสาหรบประเมนสงตางๆ และในฐานะททาหนาทเปนเกณฑน คานยมจงถอวามประโยชนอยางมากสาหรบการวเคราะหเพอหากฎเกณฑทคอนขางชดเจนของสงคมนนๆ (สนทร โกมน และสนท สมครการ , 2522, น. 11) แนวคดคานยมทกลาวถง “คานยมในฐานะทเปนเกณฑ” นนสอดคลองกบแนวคดทกลาวถงคานยมในฐานะ “ตวกาหนดพฤตกรรม” (ไพฑรย เครอแกวฯ, 2518, น. 87)ทแตละบคคลไดรบการอบรมจากสถาบนของสงคมทงทางตรงและทางออม โดยไดกาหนดแบบฉบบพฤตกรรมไววาควรจะเปนเชนไรเมอบคคลตองเผชญกบสถานการณทคลายๆกน อนมผลใหทาใหพฤตกรรมทแสดงออกมาคอนขางสมาเสมอและไปในแนวทางเดยวกน ตวกาหนดแบบฉบบพฤตกรรมของบคคลทกลาวมาน ภาษาสงคมวทยาเรยกวา “คานยม (Value)” ดงนนคานยมของสงคมจงหมายถงสงทคนสนใจ ปรารถนาทจะได ปรารถนาทจะเปน หรอ ปรารถนาทกลายเปน สงทคนถอวาเปน

58 | P a g e


ขอบงคบทตองปฏบตตาม เปนสงทคนยกยองและมความสขทไดเหนไดฟงหรอไดเปนเจาของ คานยมทางสงคมจงเปน “วถของการจดรปแบบความประพฤต” ทมความหมายตอบคคลและเปนแบบฉบบทางความคดทฝงแนนสาหรบใชยดถอในการปฏบตตนในสงคม นอกจากนคานยมยงรวมไปถง “จดมงหมายหรอความตองการในชวต(Goals)” และสงทบคคลปรารถนา (Choice / Preference) ซงสอดคลองกบแนวคด “คานยมจดหมายปลายทาง(Terminal Value)” ซงเปนคานยมตามหลกของโรคช “Rokeach Value Survey” หรอ “RVS” (สนทร โกมน และสนท สมครการ, 2522, น. 17) จงเปนทมาของความหมายของคานยม กลาวคอ วธทางในการประพฤตปฏบตทนาพงปรารถนา (Mode of conduct) และ จดหมายปลายทางชวตทพงปรารถนา (End-state of existence)

ยงมแนวคดของนกทฤษฎรายอนๆทพยายามสรางเกณฑหรอประเภทคานยมเพอใชอธบายสงคมหรอวฒนธรรมขนมา อาท Hofstede Model ทกลาวถงคานยมและพฤตกรรมทแตกตางกนระหวางโลกตะวนตกและโลกตะวนออก 5 มต 1)มตความแตกตางในเรองของอานาจ 2)มตความแตกตางในเรองความเปนปจเจกหรอรวมหม 3)มตความแตกตางในเรองการแบงแยกชายหญง 4)มตความแตกตางในเรองของการหลกเลยงความเสยง 5)มตการกาหนดแผนระยะสน-ระยะยาวในอนาคต ซงมงานวจยบางสวนวพากษถงความสะดวกเกนไปในการจดกลมลกษณะน เพราะในแตละประเทศมคานยมทซบซอนมากเกนกวาทจะใชเกณฑเพยงแค 5 มตในการประเมนคานยมอยางเหมารวม (Niffenegger, Kulviwat, Engchanil, 2007, p. 405)

ในขณะทยงมการถกเถยงความชดเจนในมตความเปนปจเจกนยมหรอรวมหม ( individualism / collectivism) ของ Hofstede Model นน นกมนษยวทยา เอดเวรด ท ฮอลล (Edward T.Hall) ทมแนวคดวาการสอสารขามวฒนธรรมแบงออกเปน 2 ลกษณะยอย คอ การสอสารดวยภาษาทพงพาบรบทสง (High context language) และการสอสารดวยภาษาทพงพาบรบทตา (Low context language) นนไดถกโยงใหเขากบแนวคดความเปนปจเจกนยมหรอรวมหม ( individualism / collectivism) ของ Hofstede ดวย กลาวคอ คานยมใดท Hall เหนวาพงพาบรบทตากมกจะเปนคณลกษณะคานยมของพวกปจเจกนยมรวมดวย เชน คานยมของคนอเมรกาทมกเนนความเปนปจเจกหรอความเปนตวเอง สงผลใหการสอสารของพวกเขาตรงไปตรงมาไมตองอาศยบรบทมากในการตความ ในทางกลบกน คานยมใดท Hall เหนวาพงพาบรบทสงกมกจะเปนคณลกษณะคานยมของพวกรวมหมดวย เชน คานยมของคนไทยทเนนความเปนพวกพองจงสงผลใหการสอสารบางครงเนนสมพนธภาพทราบรน ประนประนอม ออมคอม ซงจาเปนตองใชบรบทมาชวยตความในการทาความเขาใจอยางมาก เปนตน (Knutson, 1994, p. 23) ในความเปนจรงแลวอาจมไดเปนไปตามการจบคคานยมของนกวชาการทง 2 ไปทงหมด ดงสงเกตไดจากวรรคทองในวรรณคดเรองพระอภยมณของสนทรภจะพบคากลาวทวา “รรกษาตวรอดเปนยอดด” ซงคากลาวนแสดงใหเหนถงความเปนปจเจกนยม (individualism) ในสงคมไทยไดอยางชดเจน

P a g e | 59


2.2 ชดคานยมไทย

ชดคานยมสงคมไทยเปนสงทประกอบไปดวยบรบททางสงคมสงมาก จากการอธบายคานยมของไทยไปในลกษณะตางๆตามกรอบนกคดจากตางประเทศทถงแมจะใหโครงสรางหรอกรอบความคดแตกยงมใชคาตอบทายทสดเสยทเดยว ผวจยจงศกษาคานยมไทยจากนกวชาการไทยตามบรบทสงคมไทย ซงพบวามการสรปลกษณะคานยมไทยออกมาหลายประเดน แตกมไดเปนประเดนทแตกตางกนมากนก อาท ชดคานยมไทย 9 ประการ (สนทร โกมน และสนท สมครการ, 2522) 1)คานยมความเปนตวตน 2)คานยมความกตญ 3)คานยมรกษาความสมพนธระหวางบคคลใหเปนไปอยางราบรน 4)คานยมความยดหยนและการปรบตว 5)คานยมดานจตวทยาและศาสนา 6)คานยมดานการศกษาและความสามารถ 7)คานยมการพงพาอาศยซงกนและกน 8)คานยมความสนกสนานและความพงพอใจ และ 9)คานยมมงความสาเรจในงาน ดงนนเมอผวจยสงเคราะหคานยมของสงคมไทยจากนกวชาการ จงพบวามรปแบบคานยมบางประการทนาจะอยในขอบขายเดยวกน จงทาการจดกลมอกครงเพอใชตอบคาถามนาวจย ดงน

2.2.1 คานยมอานาจนยม ประกอบดวยคานยมยอย ดงน การมชนชน สงคมชายเปนใหญ ยกยองการศกษาและความสามารถ ยกยองความมงคงรารวย ยกยองอานาจ ยกยองนกปราชญ(ความรคออานาจ) ระบบอปถมภ ยกยองจตใจนกเลง ยกยองเกยรตยศศกดศร ยดผลประโยชนสวนตน ยดตวบคคลเปนหลก ยดความสมพนธสวนตว รกษาความรสกของผอน (เกรงใจ/ไมเปนไร) และ ไมแยกหนาทออกจากเรองสวนตว 2.2.2 คานยมรกษาความสมพนธ ประกอบดวยคานยมยอย ดงน ความยดหยนและการปรบตว รกษาความสมพนธระหวางบคคล พงพาอาศยซงกนและกน สงคมรวมกลม (collectivism) และ รกษาความสมพนธระยะยาว (Long term orientation) 2.2.3 คานยมศาสนาและธรรมชาต ประกอบดวยคานยมยอย ดงน กตญรคณ เขาใจและปรบตนเองใหเขากบธรรมชาต นยมทางสายกลาง เวลาเปนวงกลมหรอเปนวฎจกร เลยงความเสยง (high uncertainty avoidance) และ นยมเศรษฐกจพอเพยง 2.2.4 คานยมความสนกสนาน

2.3 แนวคดคานยมกบการเปนตนแบบการเกดมโนทศน

คานยมเปนสงสาคญและมอทธพลอยางมากตอการเกด พฤตกรรม ฐานความคด และมโนทศนของคนในสงคม ซงเมอพจารณาแลวจะเหนถงสมพนธภาพทคานยมมตอการเกดมโนทศนอยางนาสนใจ กลาวคอ “มโนทศน” (Concept) หมายถง ภาพในความคดทเปรยบเสมอน “ภาพตวแทน” หมวดหมของวตถสงของ แนวคด ปรากฏการณ หรอ คานยม ฯลฯ ซงมลกษณะทวไปคลายคลงกน (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2546, น. 2) สมองจะสรางมโนทศนดวยการเปรยบเทยบขอมลทมอยเดม หรอ “ขอมลตนแบบ” หรอ “กรอบมโนทศนตนแบบ” กบขอมลใหมทไดรบ จากนนจงจดหมวดหมของสงทมลกษณะทวไปคลายๆกนรวมเขาไวเปน

60 | P a g e


หมวดหมเดยวกนและเกบไวเปนความทรงจาระยะยาวในลกษณะความคดรวบยอดหรอความรสกนกคดตอสงหนงสงใดตามความเขาใจ ดงนนคานยมจงสามารถเปนตนแบบการเกดมโนทศนไดในขณะทมโนทศนเองกสามารถกาหนดการรบรคานยมในครงตอๆไปไดดวยเชนกน ดงภาพความสมพนธท เกดขนระหวาง ประสบการณ การรบร ความเชอ ทศนคต คานยม วฒนธรรม และมโนทศน ตางกมนยสาคญและดารงตนเปนทงตวแปรตนและตวแปรตามภายในตวเองดวยกนทงสน ดงรปภาพท 2

ภาพท 2 ความสมพนธแบบวภาษวธแสดงลาดบการเกดพฤตกรรมและความคดตอโลกผานคานยมและมโนทศน

3. แนวคดเกยวกบคานยมผานวรรณกรรมของสนทรภ (ยครตนโกสนทรตอนตน)

วรรณกรรมมกเกดขนทามกลางสภาวะแวดลอมของสงคมนนๆ ซงอาจรวมถงระบบคานยมทแฝงเรนอยในวรรณกรรมผานมมมองของกวดวย ดงนนกวทอยภายใตสภาวการณของเศรษฐกจ สงคม และ การเมองในยคสมยของตนและเขยนงานวรรณกรรมโดยบรรจวธการมองโลกในแบบฉบบของตนลงไปจนไดรบความนยมจากผอานจานวนมากนนกยอมทาใหความคดความอานของกวผนนมอทธพลตอสงคมโดยรวมไดมากยงขนดวยเหตผลทวาทศนะของกวมกเปนตวทใชควบคมวรรณกรรม แตในขณะเดยวกนหากงานเขยนของกวใดทมงแสดงบคลกลกษณะของผแตงเพยงอยางเดยวกจะไมเปนทนยมของผอานเชนกน เพราะผอานไมสามารถชนชอบความคดความเหนซงไมมสวนคลายคลงกนกบของตนได เพราะวรรณกรรมไมใชการแสดงบคลกลกษณะอยางเดยว แตเปนการตดตอถายเทความคด ความเหน ความรสก ระหวางกวกบผอานดวย ดวยเหตนกวจงจาเปนตองใชภาษาหรอถอยคาสานวนทผอานเขาใจไดงายไมลกลบซบซอนจนเกนไป และไมอยเหนอกรอบของเหตและผลจนเกนรบได ดวยเหตนเองการศกษาวธการมองโลก (World View) ซงรวมถงคานยมในสงคมตามแบบฉบบของกวทไดรบความนยมตลอดกาลอยางสนทรภจงมคณคาใกลเคยงกบการศกษามโนทศนและคานยมของทงสงคมไทยในยครตนโกสนทรตอนตนไปดวย (สมบต จนทรวงศ, 2537, น. 2-3)

สวนสาคญททาใหวรรณกรรมของสนทรภเปนทแพรหลายคอกลมคนกลมหนงและคานยมของพวกเขาทเรยกวา “ชนชนกระฎมพ” ซงเปนชนชนทเกดขนมาใหมในยคตนรตนโกสนทร เปนผลขางเคยงมาจากเศรษฐกจและการคาขายทรงเรองอยางมาก ซงแตกตางจากสงคมในสมยอยธยาทมชนชนสงและตาแบงแยกกน

P a g e | 61


อยางชดเจนแค 2 ชนชนหลก ดงนนชนชนกระฎมพนจงเปนชนชนกงกลางทคอนไปทางชนชนสง หรอ “กงราชสานก” อกทงยงถอวาเปนผทมอทธพลตอ สงคม เศรษฐกจ การเมอง ของรตนโกสนทรตอนตนอยางมาก โดยมกลมบคคลดงน 1)กษตรยและพระราชวงศ 2)ขนนาง 3)คนจน นอกจากน จากการทบทวนวรรณกรรมทาใหพบวาคานยมของชนชนกระฎมพทปรากฎในวรรณกรรมของสนทรภ ประกอบดวย 1) คานยมความเปนเมอง 2)คานยมความมงคง 3)คานยมการเดนเรอทะเล 4)คานยมสจนยม 5)คานยมมนษยนยม 6)คานยมความสนก 7)คานยมความเสมอภาค 8)คานยมความรก และ 9)คานยมเนนการอาน

ระเบยบวธวจย

ระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative data analysis) ไดถกนามาใชโดยเนนศกษาทเนอสาร (Message) ผานวธการวเคราะหถอยคาอปลกษณ (Metaphor Analysis) ของ George Lakoff และ Mark Johnson (1980) ซงเปนการเรยนรความหมายทมไดเปนไปตามรปคาทปรากฏ แตผรบสารตองอาศยการตความความหมายเชงลกตามประสบการณเพอใหเขาใจตรงตามทผใชคาอปลกษณตองการสอ การตความนจาเปนจะตองอาศยมโนทศนในการเปรยบเทยบความเหมอนกนของ 2 สงดวยการถายโยงความหมาย (Mappings) โดยของทง 2 สงตองเปนสมาชกจากตางกลมความหมายกน กลาวคอ สงรปธรรมทนามาเปน “แบบเปรยบ” (Source Domain / Vehicle) และสงนามธรรม หรอ “สงทถกเปรยบ” (Target Domain / Tenor) (ณฐพร พานโพธทอง, 2556, น. 99) เนองดวยมนษยจะทาความเขาใจสงทเปนนามธรรมหรอไมคนเคยผานสงทเปนรปธรรมหรอสงใกลตวมากกวา จงสงผลใหการใชภาษาของมนษยเปนไปในลกษณะอปลกษณดวย Lakoff and Johnson (1980) เรยกอปลกษณทปรากฏในภาษาวา “ถอยคาอปลกษณหรอรปภาษาแสดงอปลกษณ” (Metaphor Expression) และเรยกอปลกษณในระบบความคดของเราวา “มโนอปลกษณ หรอ อปลกษณเชงมโนทศน (Conceptual metaphor)” ซงในงานวจยนขอใชคาวา “ความหมายเชงลก”

กลมตวอยางเนอสารทใชในการวจยครงน คอ วรรคทองจากหนงสอวรรคทองในวรรณดคไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ป พ.ศ.2554 ในสวนทสนทรภเปนผประพนธ มทงหมด 13 เรอง ประกอบดวย กาพยพระไชยสรยา โคบตร จนทโครพ พระอภยมณ ลกษณวงศ นราศอเหนา นราศพระบาท นราศพระประธม นราศภเขาทอง นราศเมองแกลง นราศเมองเพชร นราศวดเจาฟา และ นราศสพรรณคาโคลง รวมเปน 252 วรรคทอง

ผวจยขอยกตวอยางกระบวนการวเคราะหถอยคาอปลกษณและการตความหมายเชงลก จากตวอยางบทประพนธเรองพระอภยมณของสนทรภ โดยกลาวถงตวละครทชอนางละเวง พรอมแสดงภาพการถายโยงความหมายเพอใหผอานเกดมโนทศนและความเขาใจ ดงภาพท 3




62 | P a g e


แมเหมอนเพชรเมดเทาเขาคร แมนไมมเรอนทองกหมองนวล

(พระอภยมณ)

จากบทกลอนขางตนผวจยสามารถวเคราะหถอยคาอปลกษณไดวา “การเปนสตรไรคเปรยบดงเพชรทปราศจากเรอนทองมารองรบ” เปนการตความและถายโยงความหมายเชงลกของผประพนธทตองการอธบายถงนางละเวงทถงแมจะงามพรอม หรอ อยในสถานะทางสงคมสงเพยงใด(ในบทประพนธเปรยบดงเพชรเมดเทาภเขา) กยงมคณคาไมเทยบเทากบผหญงทมคครองหรอออกเรอนไปกบบรษเพศได หรอกลาวอกนยหนง เมดเพชรเพยงอยางเดยวคงไมงามเทากบเพชรทอยบนตวเรอนทองคา ซงจะทาใหเพชรกลายเปนเครองประดบทมคณคา มราคา และ เปนทนาชนชมของคนทวไป ความหมายเชงลกนสะทอนคานยมสงคมไทยในเรองอานาจนยมทใหผชายเปนใหญ เพราะผหญงจะมคาและไดรบการยอมรบกตอเมอแตงงานหรอมคครองเทานน มใชมคาจากตวเอง

ผลการวจย

จากจานวนวรรคทองทงสน 252 วรรค ผวจยไดจาแนกประเภทตามวงความหมายตนทางของอปลกษณ (Source Domain) พบวามถอยคาอปลกษณทงสน 210 อปลกษณ โดยแยกถอยคาอปลกษณไดทงหมด 18 ประเภท คอ ชายเปนใหญ การมชนชน มนษยนยม ความรคอความผยองทะนง ตวตนเปนศนยกลาง ความมงคง การศกษาและความสามารถ อานาจบพการ ใชธรรมชาตชวงอธบาย คาสอน ความเชอเรองเทพยดา ความเชอเรองเวลาเปนวฏจกร พนทศกดสทธ จตเปนรปธรรม ความกตญกตเวท การรกษาความสมพนธ ความสนกสนานและความพงพอใจ และ บรโภคนยม

Source Domain (แบบเปรยบ)

ความหมายตนทางทเปนรปธรรม

“เพชรทปราศจากเรอนทองรองรบ”

Target Domain (สงทถกเปรยบ)

ความหมายปลายทางทเปนนามธรรม

“การเปนสตรไรค ”

Mapping Scope

Mapping

ภาพท 3 การถายโยงความหมายของถอยค าอปลกษณ เพชรทปราศจากเรอนทองมารองรบดงการเปนสตรทไรค

P a g e | 63


เมออางถงแนวคดเกยวกบชดคานยมสงคมไทยทผวจยจดกลมไว 4 ชด เพอประกอบการใชวเคราะหตวบทวรรคทอง กลาวคอ คานยมอานาจนยม คานยมรกษาความสมพนธ คานยมศาสนาและธรรมชาต และคานยมความสนกสนาน ปรากฎวาเมอผวจยไดวเคราะหตวบททงหมดแลว พบว ามคานยมเรอง “บรโภคนยม” ปรากฏเพมอก 1 รายการ ทาใหการศกษาตวบทวรรณกรรมทง 13 เรองน ผวจยพบวาสามารถสะทอนชดคานยมไดถง 5 ชดซงประกอบไปดวยประเภทถอยคาอปลกษณทง 18 ประเภท ซงผวจยจดสรรกลมใหม ดงน

1. คานยมอ านาจนยม ประกอบดวยประเภทถอยคาอปลกษณ ดงน 1.1 ชายเปนใหญ 1.5 ตวตนเปนศนยกลาง 1.2 การมชนชน 1.6 ความมงคง 1.3 มนษยนยม 1.7 การศกษาและความสามารถ 1.4 ความรคอความผยองทะนง 1.8 อานาจบพการทมเหนอบตร 2. คานยมรกษาความสมพนธ

3. คานยมศาสนาและธรรมชาต ประกอบดวยประเภทถอยคาอปลกษณ ดงน 3.1 คานยมยอยใชธรรมชาตชวยอธบาย 1) ใชธรรมชาตอธบายธรรมชาตดวยกนเอง 2) ใชธรรมชาตอธบายเรองเพศสภาพและการมเพศสมพนธ 3) ใชธรรมชาตอธบายชวต 3.2 คานยมยอยศาสนาและคาสอน 1) คาสอน 2) ความเชอเรองเทพยดา 3) ความเชอเรองเวลาเปนวฏจกร

4) พนทศกดสทธ 5) จตเปนรปธรรม 6) ความกตญกตเวท

4. คานยมความสนกสนาน 5. คานยมบรโภคนยม

ทงนเมอแสดงรายละเอยดขอมลชดคานยมทง 5 ทคนพบจากการวเคราะหประเภทถอยคาอปลกษณในวรรณกรรมทง 13 เรอง จาก 252 วรรคทองแลว สามารถอธบายเปนรายวรรณกรรม ไดดงน

กาพยพระไชยสรยา มจานวนวรรคทองทงหมด 17 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 12 อปลกษณ โดยแบงเปน 5 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมซงคดเปน 42% และ 7 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตคดเปน 58% ถอเปนคานยมอนดบ 1

64 | P a g e


โคบตร มจานวนวรรคทองทงหมด 6 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 5 อปลกษณ โดยแบงเปน 2 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมซงคดเปน 40% และ 3 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตคดเปน 60% ถอเปนคานยมอนดบ 1

จนโครบ มจานวนวรรคทองทงหมด 5 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 4 อปลกษณ โดยแบงเปน 1 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตคดเปน 25% และ 3 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 75% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศพระบาท มจานวนวรรคทองทงหมด 13 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 17 อปลกษณ โดยแบงเปน 6 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตซงคดเปน 15% และ 11 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 85% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศพระประธม มจานวนวรรคทองทงหมด 12 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 11 อปลกษณ โดยแบงเปน 5 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตซงคดเปน 45% และ 6 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 55% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศภเขาทอง มจานวนวรรคทองทงหมด 14 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 19 อปลกษณ โดยแบงเปน 1 อปลกษณทสะทอนคานยมรกษาความสมพนธคดเปน 5% 2 อปลกษณสะทอนคานยมสนกสนานคดเปน 10% 2 อปลกษณสะทอนคานยมบรโภคนยมคดเปน 11% 4 อปลกษณสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 21% และ 10 อปลกษณทสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตคดเปน 53% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศเมองแกลง มจานวนวรรคทองทงหมด 5 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 3 อปลกษณ โดยทง 3 อปลกษณสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตซงคดเปน 100% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศเมองเพชร มจานวนวรรคทองทงหมด 14 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 10 อปลกษณ โดยแบงเปน 5 อปลกษณทสะทอนคานยมเรองศาสนาและธรรมชาตซงคดเปน 50% และ 5 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 50% ถอเปนคานยมอนดบทเทากน

นราศวดเจาฟา มจานวนวรรคทองทงหมด 9 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 10 อปลกษณ โดยแบงเปน 2 อปลกษณทสะทอนคานยมคานยมอานาจนยมซงคดเปน 20% และ 8 อปลกษณทสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตเปน 80% ถอเปนคานยมอนดบ 1

นราศสพรรณค าโคลง มจานวนวรรคทองทงหมด 8 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 3 อปลกษณ โดยแบงเปน 1อปลกษณทสะทอนคานยมคานยมอานาจนยมซงคดเปน 33% และ 2 อปลกษณทสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตเปน 67% ถอเปนคานยมอนดบ 1

อเหนา มจานวนวรรคทองทงหมด 6 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 6 อปลกษณ โดยแบงเปน 2 อปลกษณทสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตคดเปน 33% และ 4 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 67% ถอเปนคานยมอนดบ 1 สาหรบวรรณกรรมเรองน

พระอภยมณ มจานวนวรรคทองทงหมด 129 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 108 อปลกษณ โดยแบงเปน 4 อปลกษณทสะทอนคานยมรกษาความสมพนธคดเปน 4% 3 อปลกษณสะทอนคานยมสนกสนาน

P a g e | 65


คดเปน 3% 7 อปลกษณสะทอนคานยมบรโภคนยมคดเปน 6% 43 อปลกษณสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตคดเปน 41% และ 51 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 46% ถอเปนคานยมอนดบ 1

ลกษณวงศ มจานวนวรรคทองทงหมด 14 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 9 อปลกษณ โดยแบงเปน 1 อปลกษณทสะทอนคาบรโภคนยมคดเปน 11% 3 อปลกษณสะทอนนยมศาสนาและธรรมชาตคดเปน 33% และ 5 อปลกษณทสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 56% ถอเปนคานยมอนดบ 1

จากจานวนวรรคทองทงหมด 252 วรรค พบคาอปลกษณทงหมด 210 อปลกษณ โดยแบงเปน 5อปลกษณทสะทอนคานยมรกษาความสมพนธคดเปน 2% 5อปลกษณสะทอนคานยมสนกสนานคดเปน 2% 10อปลกษณสะทอนคานยมบรโภคนยมคดเปน 5% 87อปลกษณสะทอนคานยมอานาจนยมคดเปน 43% และ 103อปลกษณทสะทอนคานยมศาสนาและธรรมชาตคดเปน 48% ถอเปนคานยมอนดบ 1 สาหรบทง 13 วรรณกรรมวรรคทองในสวนของสนทรภ ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554

จากการวเคราะหรายละเอยดนน ขอมลคานยมหลก 2 รายการทพบมากทสด คอ คานยมศาสนาและธรรมชาต และ คานยมอานาจนยม อนประกอบดวยกลมประเภทถอยคาอปลกษณตามตาราง ดงน

ตารางท 1 แสดงประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมศาสนาและธรรมชาต

คานยมศาสนาและธรรมชาต จานวนอปลกษณ คดเปน คานยมยอยใชธรรมชาตชวยอธบาย 75 73% คานยมยอยศาสนาและคาสอน 28 27%

รวม 103 100%

ตวอยางคาอปลกษณแสดงคานยมยอยใชธรรมชาตชวยอธบาย

วไสยญาตพลาดพลงเหมอนอยางแผล มยาแกแผลกจะกลบสนท

คนอนนนครนประมาทจงขาดมตร ตอไมตดแตกหางอยางศลา


ตวอยางวรรคทองในเรองพระอภยมณบทน มการใชถอยคาอปลกษณเปรยบหนแตก คอ ความขดแยงกบบคคลภายนอก(มใชในหมเครอญาต) ซงยากแกการประสานรอยราวใหกลบเปนเหมอนเดมได เพราะคนอนทมใชญาตอาจมไดมความผกพนทลกซงเหมอนคนทมาจากตนตระกลเดยวกน ดงนนเมอทะเลาะแตกคอกนจงประสานรอยราวไดยาก

66 | P a g e


ตวอยางคาอปลกษณแสดงคานยมยอยศาสนาและคาสอน

ถงโรงเหลาเตากลนควนโขมง มคนโพงผกสายไวปลายเสา โอบาปกรรมน านรกเจยวอกเรา ใหมวเมาเหมอนหนงบาเปนนาอาย

ตวอยางวรรคทองในเรองนราศภเขาทองบทน มการใชถอยคาอปลกษณเปรยบเหลา เปนนานรก เพอปลกฝงเรองโทษของการดมสราเพราะเมอดมแลวจะทาใหยากแกการควบคมดแลตวเองและอาจนาไปสการสญเสยทงชวตและทรพยสน เหมอนตกนรกทงเปน ซงอยในศล 5 ทพงปฏบต

ในแตละคานยมยอยในชดคานยมศาสนาและธรรมชาต สามารถแบงขอมลประเภทคาอปลกษณออกมาได ตามตารางท 1.1 และ 1.2 ดงน

ตารางท 1.1 แสดงประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมยอยใชธรรมชาตชวยอธบาย

ประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมยอยใชธรรมชาตชวยอธบาย จานวนอปลกษณ คดเปน ใชธรรมชาตอธบายชวต 58 77% ใชธรรมชาตอธบายเรองเพศสภาพและการมเพศสมพนธ 10 13% ใชธรรมชาตอธบายธรรมชาตดวยกนเอง 7 10%

รวม 75 100%

ตารางท 1.2 แสดงประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมยอยศาสนาและคาสอน

ประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมยอยศาสนาและคาสอน

จานวนอปลกษณ คดเปน

คาสอน 9 32%

ความเชอเรองเวลาเปนวฏจกร 5 18% ความเชอเรองเทพยดา 5 18%

พนทศกดสทธ 4 14%

จตเปนรปธรรม 4 14%

ความกตญกตเวท 1 4% รวม 28 100%

(นราศภเขาทอง)

P a g e | 67


ตารางท 2 แสดงประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมอานาจนยม

ประเภทถอยคาอปลกษณในชดคานยมอานาจนยม จานวนอปลกษณ คดเปน ชายเปนใหญ 60 69% การมชนชน 12 14% มนษยนยม 6 7% ความรคอความผยองทะนง 3 4% ตวตนเปนศนยกลาง 3 3% ความมงคง 1 1% ดานการศกษาและความสามารถ 1 1% อานาจบพการทมเหนอบตร 1 1%

รวม 87 100%

ตวอยางถอยคาอปลกษณในชดชายเปนใหญซงมมากทสดเปนอนดบ 1 ของคานยมอานาจนยม

จะจาไกลไปอยดวยคครอง อยาใหของเคองอชฌาพระสาม อยาถอองคนงลกษณวาอคเรศ แมดวงเนตรนกวาเปนทาส


ตวอยางวรรคทองในเรองพระอภยมณบทน มการใชถอยคาอปลกษณเปรยบ ภรรยา เปนทาส เพอสะทอนใหเหนวาผหญงตองเปนฝายปรนนบตรบใชสามเมอยามทออกเรอนไปแลว ถอเปนการตอกยาสถานะเพศหญงใหอยในฐานะทตากวาเพศชาย

อภปรายผลการวจย

คาถามนาวจยขอท 1 “ถอยคาอปลกษณ (Metaphorical expression) ในวรรณกรรมของสนทรภ มลกษณะอยางไร” จากการวเคราะหถอยคาอปลกษณพบวา ลกษณะถอยคาอปลกษณซงผานการคดเลอกโดยราชบณฑตยสถาน ในสวนวรรณกรรมของสนทรภ สามารถแบงเปนประเภทถอยคาอปลกษณไดทงหมด 18 ประเภทดงภาพแสดงคาความถการใชคาอปลกษณในประเภทตางๆ ในภาพท 4 ดงน

68 | P a g e


ภาพท 4 การจาแนกและแสดงความถของประเภทถอยคาอปลกษณ

ผวจยพบวาม 3 อนดบสงสดของประเภทคาอปลกษณจากทงหมด 18 ประเภททมการตอกยามากทสดจากราชบณฑตยสถาน คอ อนดบ 1 คาอปลกษณประเภทใชธรรมชาตชวยอธบาย อนดบท 2 คอคาอปลกษณประเภทชายเปนใหญ และอนดบท 3 คอคาอปลกษณประเภทการมชนชน เหตผลททาใหคา อปลกษณประเภทใชธรรมชาตชวยอธบายไดรบการตอกยาสงสดนน เปนเพราะวรรณกรรมของสนทรภทราชบณฑตยสถานนามาคดเลอกใหเปนวรรคทองนนสวนใหญเปนวรรณกรรมประเภทนราศ ซงมอยถง 8 เรองจากวรรณกรรมทวเคราะหทงหมด 13 เรอง อกทงรปแบบของวรรณกรรมนราศในแบบสนทรภนยงใหความสาคญกบความจรงเชงประสบการณมากกวาวรรณกรรมประเภทนราศแบบศกดนาของยคสมยอยธยาซงมงแสดงกวโวหารเปนหลก จงตอบสนองกลมเปาหมายทเปนนกเดนทางและพอคาเรอสมทรอยางพวกกระฎมพมากกวา (นธ เอยวศรวงศ, 2555, น. 259) และยงสอดคลองกบแนวคดของคลกฮอรน และ สตรอดเบค (Kluckhohn and Strodbeck) ในมตธรรมชาตกบมนษย ซงสงคมไทยมคานยมเนนการเขาใจธรรมชาตและพยายามปรบตนเองใหเขากบธรรมชาตมากกวาทจะเอาชนะหรอเขาควบคมธรรมชาตเหมอนดงทโลกตะวนตกนยมกน (Knutson, 1994, p. 6-7)

อางถงภาพท 4 ซงแสดงความถของถอยคาอปลกษณ ทมถอยคาอปลกษณประเภทชายเปนใหญอยถง 60 อปลกษณจากคาอปลกษณทงหมด 210 อปลกษณ ถอเปนประเภทถอยคา อปลกษณทถกตอกยาโดย

จ านวน(อปลกษณ), การมชนชน, 12

จ านวน(อปลกษณ), ความมงคง, 1

จ านวน(อปลกษณ), ชายเปนใหญ, 60

จ านวน(อปลกษณ), มนษยนยม, 6

จ านวน(อปลกษณ), ยกยองนกปราชญ, 3

จ านวน(อปลกษณ), ดานการศกษาและความสามารถ,

1

จ านวน(อปลกษณ), อ านาจบพการทมเหนอบตร, 1

จ านวน(อปลกษณ), ความเปนตวตน, 3

จ านวน(อปลกษณ), ความกตญญกตเวท, 1

จ านวน(อปลกษณ), ความเชอเรองเทพยดา, 5

จ านวน(อปลกษณ), ความเชอเรองเวลาเปนวฏจกร, 5

จ านวน(อปลกษณ), พนทศกดสทธ, 4

จ านวน(อปลกษณ), จตเปนรปธรรม, 4

จ านวน(อปลกษณ), ค าสอน, 9

จ านวน(อปลกษณ), ใชธรรมชาตอธบาย, 75

จ านวน(อปลกษณ), รกษาความสมพนธ , 5

จ านวน(อปลกษณ), สนกสนาน, 5

จ านวน(อปลกษณ), บรโภคนยม, 10 การมชนชน

ความมงคง

ชายเปนใหญ

มนษยนยม

ยกยองนกปราชญ

ดานการศกษาและความสามารถ

อ านาจบพการทมเหนอบตร

ความเปนตวตน

ความกตญญกตเวท

ความเชอเรองเทพยดา

ความเชอเรองเวลาเปนวฏจกร

พนทศกดสทธ

จตเปนรปธรรม

ค าสอน

ใชธรรมชาตอธบาย

รกษาความสมพนธ

ประเภท

ถอยค

าอปล

กษณ

ความรคอความผยองทะนง

ตวตนเปนศนยกลาง

P a g e | 69


ราชบณฑตยสถานมากเปนอนดบ 2 และมากกวาคาอปลกษณประเภทการมชนชนซงอยในอนดบท 3 อยางมนยสาคญ เนองดวยวรรณกรรมของสนทรภเปนวรรณกรรมของชนชนกระฎมพ ซงเปนกลมคนชนชนกลางคอนไปทางระดบสงทถงแมจะมความเปนศกดนาอยบางแตกยงปนไปดวยความเปนชาวบานอยมากเช นกน ดงนนเรองจงถกถายทอดมาจากมมมองของประชาชนมากกวาศกดนา และเมอเรองถกถายทอดจาก “ความเปนชาวบาน” ทาใหประเดนเรองชาย-หญง หรอ ชายเปนใหญ ชดเจนกวาประเดนเรองชนชนวรรณะตามแบบศกดนา จนเปนผลใหความถของประเภทถอยคาอปลกษณในกลมชายเปนใหญมมากกวากลมการมชนชนอยางชดเจน อกทงผเขยนหรอผประพนธกเปนเพศชาย กลาวคอ สนทรภ ซงอยในยครตนโกสนทรตอนตนทคานยมความเสมอภาคของเพศชายและหญงยงมไมมากพอ ดงนนเมอวรรณกรรมถกถายทอดจากเพศชาย(ซงรวมถงราชบณฑตยสถานดวย) จงสงผลใหมโนทศนและภาพลกษณของผหญงยงอยในวงแคบและยากแกการปรบใหเทยบเทากบเพศชาย อกทงยงพบวาถอยคาอปลกษณประเภทชายเปนใหญนยงสามารถครอบคลมการกาหนดกรอบและสถานะใหกบเพศหญงไดอยางชดเจน ทงในมตความจรง(ภาพลกษณ) มตความด(ศลธรรมจรรยา) และ มตความงามของผหญง ประเดนเหลานจงเปนสงทนาสนใจสาหรบผวจยเปนอยางยงทราชบณฑตยสถานยงพจารณาวาสาระเหลานเปนวรรคทองและคดลอกออกมาตอกยาสงคมในปพ.ศ. 2554 อกครง

นอกจากนยงมอนดบท 4 ซงมคาความถอยางมนยสาคญ (ในวงกลมเสนประ) คอ คาอปลกษณประเภทบรโภคนยมซงมความถอยท 10 อปลกษณกแสดงใหเหนวาการบรโภคเปนของคกนกบสงคมไทย เนองจากสงคมไทยมกอยรวมกนเปนครอบครวใหญดงนนเรองอาหารจงเปนเรองสาคญสาหรบทกครวเรอน ดงนนจงนาอปลกษณอาหารและอปลกษณรสชาตอาหารมาเปนตวอธบายชวตเพอชวยใหสามารถเชอมโยงกบรสชาตอาหารแลวเกดภาพความเขาใจทชดมากขน

คาถามนาวจยขอท 2 “ความหมายเชงลกทเกดจากการใชคาอปลกษณ ในวรรณกรรมของสนทรภทคดมา มคานยมไทยทแฝงอยอะไรบาง” อางถงแนวคดเกยวกบชดคานยมสงคมไทยในการรวบรวมวรรณกรรมทผวจยจดกลมคานยมเพอใชวเคราะหตวบทวรรคทองไวได 4 ชดคานยม กลาวคอ คานยมอานาจนยม คานยมรกษาความสมพนธ คานยมศาสนาและธรรมชาต และคานยมความสนกสนาน แตเม อผวจยไดวเคราะหตวบทและศกษาความหมายเชงลกจากการวเคราะหคาอปลกษณทงหมดแลวกลบพบวามคานยมเรอง “บรโภคนยม” ปรากฏขนมาจากขอมลเพมอก 1 คานยม ทาใหการศกษาตวบทวรรณกรรมทง 13 เรองน ผวจยพบวาสามารถสะทอนชดคานยมไดถง 5 ชด จากประเภทถอยคาอปลกษณทง 18 ประเภท ดงขอมลในตารางท 3

70 | P a g e


ตารางท 3 แสดงชดคานยมสงคมไทยทไดจากการวจย

คานยม จานวนอปลกษณ คดเปน คานยมศาสนาและธรรมชาต 103 48% คานยมอานาจนยม 87 43% คานยมบรโภคนยม 10 5% คานยมสนกสนาน 5 2% คานยมรกษาความสมพนธ 5 2%

รวม 210 100%

จากขอมลตารางท 3 พบวาคานยมทไดรบการตอกยาสงสด 3 คานยม อนดบท 1 คอ คานยมศาสนาและธรรมชาต อนดบท 2 คอ คานยมอานาจนยม และ อนดบท 3 คานยมบรโภคนยม สอดคลองกบประเภทถอยคาอปลกษณ 3 อนดบสงสดทมการตอกยาจากราชบณฑตยสถานซงเปนคาตอบของคาถามนาวจยขอท 1 อยางมนยสาคญ

จากการอภปรายผลการวจยตามคาถามนาวจยทง 2 ขอ ผวจยยงพบบรบทเพมเตมทเกยวกบ “สถาบนราชบณฑตยสถาน” ซงมบทบาทสาคญในการใหความหมายและตอกยาคานยมในสงคมไทยมาอยางยาวนานไมวาการปกครองของประเทศจะเปลยนไปเปนระบอบใด เพราะราชบณฑตยสถานจะอยคกบชนชนปกครองหรอผมอานาจอยเสมอ ตามหลกการในเรองความรคออานาจเพอประกอบสรางเปนความจรงทางสงคมอนนามาสการอานวยความสะดวกใหกบชนชนปกครอง เพราะหากสงคมมแนวคดหรอความเชอและแนวทางปฏบตไปในทศทางเดยวกนผานคานยมของสงคมแลว กยอมเปนการไดเปรยบของชนชนปกครองทจะนาพาสมาชกของประเทศใหไปในทศทางทตนเหนสมควร

ภาพท 5 ภาพความสมพนธแบบวภาษวธระหวางสถาบนพระมหากษตรย รฐบาล ราชบณฑตยสถาน และ สงคมไทย

สมบรณาญาสทธราชย

ประชาธปไตย

ราชบณฑตยสถา

น

ใหก าเนดผานกระบวนการ

แตงตงราชบณฑต

ธ ารงรกษาผานการท างานวชาการ

ตามประสงคและค าแนะน า

สงคมไท

ย

ธ ารงรกษาผานการใชเปนแหลงอางองทางวชาการ

สรางกรอบความรและคานยม

ในฐานะทเปนเครอขายทางปญญา

แหงชาต

P a g e | 71


จากภาพท 5 สามารถสะทอนไดวาแมฐานอานาจของประเทศจะเคลอนไหวไปในรปแบบสมบรณาญาสทธราชหรอประชาธปไตย การกาหนดวาสงใดเปน ความร ความจรง ความด ความงาม ค านยมทพงกระทา หรอ จารตทพงกระทานน กยงเปนหนาทของ “ชนชนปกครอง” ทจะประกอบสรางและสรางซาองคความรเหลานใหเปนเครองมอทางการสอสารประเภทหนงผานองคกรอยางราชบณฑตยสถานเพอใชจรรโลงสงคมตอไป อกทงยงมขอสงเกตวาตลอดระยะเวลาในอดตจนถงปจจบนอานาจทมาพรอมกบความรในรปแบบราชบณฑตยสถานจะไมปรากฏการเปลยนแปลงแบบขามชนชนจากชนชนปกครองลงมาสชนชนรากหญา(กาญจนา, 2553 : 138) หากแตจะเปนการถายโอนอานาจกนเองระหวางกลมชนชนนาหรอกลมชนชนปกครองเทานน อาจกลาวไดวานคอความตอเนองและความชอบธรรมของราชบณฑตยสถานทใชตอกยาคานยมไทยผานวรรณกรรมตงแตอดตจนถงปจจบน

ขอเสนอแนะการวจย

จากงานวจยเรอง “ความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทยอนเกดจากการวเคราะหถอยคาอปลกษณ (Metaphor Analysis) ในหนงสอวรรคทองในวรรณคดไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ในสวนวรรณกรรมของสนทรภ น ผวจยพบวายงมประเดนอนทนาศกษา ดงตอไปน

1. ควรศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทย อนเกดจากการใชคาอปลกษณในวรรณกรรมทเปนวรรคทองจากบทพระราชนพนธ ซงตอกยาผานราชบณฑตยสถาน

2. ควรศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทย อนเกดจากการใชคาอปลกษณในวรรณกรรมทผหญงเปนผประพนธ

3. ควรศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมไทย อนเกดจากการใชคาอปลกษณในวรรณกรรมสมยปจจบน อาท นวนยาย หรอ บทเพลง เปนตน

4. ควรศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยมแบบเปรยบเทยบอนเกดจากการใชคาอปลกษณในวรรณกรรมขามวฒนธรรม อาท วรรณกรรมตะวนออก กบ วรรณกรรมตะวนตก

5. ควรศกษาความหมายเชงลกทสะทอนคานยม อนเกดจากการใชคาอปลกษณในสอรปแบบอนๆ เชน โทรทศน อนเตอรเนต เปนตน

72 | P a g e



ภาษาองกฤษ

Knutson, T. J. (1994). Comparison of Thai and U.S. American cultural values: “MAI PEN

RAI” versus “JUST DO IT”. ABAC Journal. 14. 1-38.

Koch, S. and Deetz, S. (1981). Metaphor analyst of social reality in organizations. Journal

Of Applied Communication Research, 9(1), 1-15.

Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago and London: The

University of Chicago Press.

Niffenegger, P., Kulviwat, S., Engchanil, N. (2007). Confliction cultural imperatives in

Modern Thailand: Global Perspective. Asia Pacific Business Review. 12:4.

403-420.

ภาษาไทย

กาญจนา แกวเทพ. (2551). สายธารแหงนกคดทฤษฎเศรษฐศาสตรการเมองกบสอสารศกษา.

กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจากด ภาพพมพ.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2546). การคดเชงมโนทศน. กรงเทพมหานคร: บรษท ซคเซส มเดย

จากด.

ดร.ไพฑรย เครอแกวฯ. (2518). ลกษณะสงคมไทย. (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: บพธ.

ณฐพร พานโพธทอง. (2556). วาทกรรมวเคราะหเชงวพากษตามแนวภาษาศาสตร: แนวคด

และการน ามาศกษาวาทกรรมในภาษาไทย. (พมพครงท2). โครงการเผยแพรผลงาน

P a g e | 73


วชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นธ เอยวศรวงศ. (2555). ปากและใบเรอ: รวมความเรยงวาดวยวรรณกรรมและประวตศาสตรตน

รตนโกสนทร. (พมพครงท 4). นนทบร : สานกพมพฟาเดยวกน.

มรนดา บรรงโรจน. (2548). อปลกษณเชงมโนทศนเกยวกบผหญงในบทเพลงลกทงไทย.

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ราชบณฑตยสถาน. (2547). 70 ป ราชบณฑตยสถานใตรมพระบารม 3 รชกาล. กรงเทพมหานคร:

สานกพมพราชบณฑตยสถาน.

ราชบณฑตยสถาน. (2554). วรรคทองในวรรณคดไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. (พมพครงท1).

กรงเทพมหานคร: สานกพมพราชบณฑตยสถาน.

สมบต จนทรวงศ. (2537). โลกทศนของสนทรภ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพมตชน

สนทร โกมน และ สนท สมครการ. (2522). คานยมและระบบคานยมไทย: เครองมอในการส ารวจ

วด. รายงานการวจยของสานกวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

74 | P a g e


โครงสรางภาษาของถอยค าทใชเปนส านวนในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวน

THE LANGUAGE STRUCTURE OF IDIOMATIC EXPRESSIONS IN THE EDITORIALS OF DAILY NEWSPAPERS

กาญจนา ตนโพธ

บทคดยอ

การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอศกษาโครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนทตพมพเผยแพรระหวางวนท 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2556 ซงผวจยเกบขอมลจากหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ กรงเทพธรกจ ไทยรฐและมตชน ผลการศกษาพบวา โครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนม 3 ประเภท คอ ประเภททเปนคา ประเภททเปนวล ประเภททเปนประโยค ซงในการใชถอยคาสานวนเหลานจะทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาคาหนง และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว ถอยคาเหลานทไมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร แตใหความหมายเปนในเชงเปรยบเทยบ มชนเชงความหมายทตางไปจากความหมายเดม โดยถอยคาทใชเปนสานวนทปรากฏมทงถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทเปลยนบรบทการใช ถอยคาสานวนทสรางขนใหม ลกษณะตางๆ นเปนลกษณะเดนของการใชถอยคาสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนทมผลในการเพมอารมณ ความรสก และทาใหผอานเกดจนตภาพทชดเจนยงขน

ค าสาคญ: โครงสรางภาษา, ถอยคาทใชเปนสานวน, บทบรรณาธการหนงสอพมพรายวน

Abstract

This research aims to study the language structure of idiomatic expressions in the editorials of daily newspapers that were published and circulated from January 1, 2013 to December 31, 2013. The researcher collected the data from three newspapers: Krungthep Thurakij, Thai Rath and Matichon. The study found that there are three types of language structure of the Idiomatic expressions in the editorials, namely words, phrases and sentences. These expressions function as a unit which is equivalent to one word and it

P a g e | 75


means only one thing in particular. These expressions do not have direct or word-for-word meanings, but their meanings are given by means of comparison, whose connotative meanings differ from that of the originals. The idiomatic expressions found in the newspapers consist of (a) old expressions, (b) expressions that were adapted from old expressions, (c) expressions that modify the context of usage, and (d) newly coined expressions. All these are distinctive characteristics of the use of expressions in the editorials of the daily newspapers, which arouse emotions and feelings and enable reader to vividly imagine the ideas.

Keywords: Language Structure, Idiomatic Expression, Editorials of Daily Newspapers

บทน า

บทบรรณาธการมลกษณะเปนคอลมนประเภทหนงทปรากฏในหนาบรรณาธการของหนงสอพมพแตละฉบบ ทาหนาทในการนาเสนอขอคดเหน ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาตาง ๆทเกดขนในสงคมเปนแหลงรวบรวมขอมลทประกอบไปดวยขอมลทเปนเหตผล ขอเทจจรงมความถกตองและเทยงตรง (ดรณ หรญรกษ, 2529, หนา 60) หากพจารณาลกษณะการใชภาษาในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวนจะพบวาปจจบนมการใชถอยคาทใชเปนสานวนเสรมลงไปในเนอหาไดอยางนาสนใจ ซงถอยคาทเปนสานวนทปรากฏนนมทงสานวนเกาทมโครงสรางภาษาแบบเดมและมความหมายคงเดม หรออาจเปนสานวนเกาทมโครงสรางภาษาแบบเดม แตมความหมายใหม หรออาจเปนสานวนทเกดขนใหม มโครงสรางภาษาสรางใหมและเกดขนตามยคสมยอกดวย โดยซงสานวนเหลานสะทอนภาพเรองราว เหตการณของสงคมในชวงการตพมพ อกทงยงสะทอนใหเหนความรสกนกคดของคนในสงคมขณะนน

การใชสานวนเปนวฒนธรรมทางภาษาและเปนภมปญญาอนลาคาของคนไทย สานวนไทยเปนถอยคาทปรากฏอยในสงคมไทยมาชานาน ไมวาจะเปนดานการพดหรอการเขยนซงมกปรากฏใหเหนอยเสมอ การใชสานวนถอเปนการใชภาษาเพอใหมความกระชบ เพอเปรยบเทยบและแสดงใหเหนภาพโดยนย เพอเปนการเลนคาใหไพเราะ รนห และคมคาย และมกเปนขอความทเปนคตสอนใจ (อญชล สงหนอย, 2545, หนา 76)

จงเหนไดวาถอยคาสานวนนนถอเปนลกษณะสาคญทางภาษาทสาคญประการหนง และการเปลยนแปลงถอยคาสานวนทงในดานโครงสรางภาษา หรอบรบททางความหมายนนลวนเปนสงทนาสนใจศกษา เนองจากถอยคาทเปนสานวนตางๆ มกเกดขนจากเรองราว เหตการณในสงคม และหากถอยคาสานวนมการเปลยนแปลงกถอเปนสงสะทอนเรองราวทางสงคมผานรปแบบของภาษาไดเปนอยางด และจะเหนไดวาบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนกเปนขอเขยนทสะทอนเรองราวตางๆ ในสงคมทชดเจน ดงนนการใช

76 | P a g e


ถอยคาสานวนในบทบรรณาธการกจะตองสอดคลอง เชอมโยงและสามารถสะทอนเหตการณในสงคมตามยคสมยนนๆ ไดเปนอยางด ดวยความนาสนใจดงกลาวเหลาน ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาในเรองการใชถอยคาทเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวน โดยมงเนนทประเดนดานโครงสรางภาษาเพอใหเหนการสรางถอยคาสานวนภาษาไทยทปรากฏใชในบรรณาธการหนงสอพมพรายวนวามลกษณะอยางไร และมการเปลยนแปลงอยางไร

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาโครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวน

ทบทวนวรรณกรรม

เอกสารทเกยวกบถอยค าทใชเปนส านวน

ค าจ ากดความของถอยค าทใชเปนส านวน

ไขสร ปราโมช ณ อยธยา (2539, หนา 4 ) ไดใหความหมายวา หมายถง ถอยคาทมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร หรอแปลตามรากศพท แตเปนถอยคาทมความหมายเปนอยางอน คอ เปนชนเชงชวนใหคดซงอาจจะเปนในเชงเปรยบเทยบ หรอ

วนเนาว ยเดน (2540, หนา 3) กลาววา คอ ถอยคาหรอสานวนพด หรอเขยนทมความหมายไมตรงกบรากศพทหรอตรงไปตรงมาตามพจนานกรม แตเปนถอยคาทมความหมายเปนอยางอน ขนอยกบเรองทกลาวถง โดยมชนเชงของถอยคาชวนใหคดหรอตความจงถอวาเปนภาษาทมความลกซงซบซอนถอเปนความสามารถอยางหนงในการใชภาษา

จงสรปไดวาถอยคาทใชเปนสานวน คอ ถอยคาทมชนเชง ซงไมมความหมายตรงตามตวอกษรหรอแปลตามศพทปกต เปนถอยคาทมความหมายเชงเปรยบเทยบทตองคดพจารณาจงเขาใจ อาจมลกษณะเปนคา กลมคาหรอประโยค

จากคาจากดความของถอยคาทใชเปนสานวนพบวาประเดนสาคญทควรพจารณามากทสด คอ เรองของความหมาย เพราะจะเหนไดวาถอยคาทใชเปนสานวนนนจะมความหมายเชงเปรยบเทยบไมตรงตามตวอกษร โดย บปผา บญทพย (2555, หนา 91) ไดกลาวถงความหมายของคาในภาษาไทยวาม 3 ประเภทดงน

1. ความหมายตรง (Denotation meaning) หมายถง ความหมายตามอกขระของคานนๆ เชน คาวา แมงดา หมายถง ชอสตวทะเลชนดหนงรปรางคลายจานควา หางยาวเปนแทง เปนตน โดยความหมายประเภท

P a g e | 77


นจะแสดงความสมพนธระหวางรปภาษากบสรรพสงหรอปรากฏการณตางๆ ในโลกภายนอก จดวาเปนความหมายหลกหรอความหมายแกนของคาศพท เปนความหมายทเจาของภาษารและใชกนโดยทวไป

2. ความหมายโดยนยหรอความหมายแฝง (Connotation meaning) หมายถง คาทมความหมายสมพนธกบคาความหมายตรงโดยการเปรยบเทยบ เชน คาวา แมงดา ความหมายโดยนยหรอความหมายแฝง หมายถง ผชายทเอาเปรยบผหญง ใหผหญงหาเลยงหรอรดไถเงนจากผหญง คาวา แมงดา ทเปนความหมายโดยนยสมพนธกบความหมายตรง คอ แมงดาทะเลเพศผเกาะหลงแมงดาเพศเมยใหเพศเมยวายนาไป เปนตน ความหมายนยโดยหรอความหมายแฝงนจะครอบคลมดานตางๆ เชน อารมณ ความรสก ทศนคตทผใชภาษามตอคาหรอวลนนๆ ดวย

3. ความหมายตามปรบท (Contextual meaning) หมายถง ความหมายของคาทมความสมพนธกบคาแวดลอม หากพจารณาคาหรอขอความแวดลอมอนๆ จงจะชวยใหเขาใจความหมายของคาไดมากขน เชน คาวา ขน หมายถง ไปสเบองบน เบองสง เพม เกด ม ฯลฯ คาวาขนนจะทราบวามความหมายอยางไร จะตองมคาบรบทแวดลอมบงบอกความหมาย เชนประโยคทวา เมลดถวเพาะขนแลว คาวา ขน ในประโยคนหมายถง งอก หรอ เหลกขนสนม คาวาขน หมายถง เกดม เปนตน จากความร เ ก ยวกบคว ามหมายของค า ในภาษาไทยขางตนแสดงใหเหนวาถอยคาทใชเปนสานวนจดเปนคาทมความหมายโดยนยหรอความหมายแฝง โดยความหมายทปรากฏจะไมตรงตามรปภาษาหรอไมตรงตามความหมายพนฐานของรปคา ทงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบและมงนาเสนอการสอความทลกซง แยบคาย สรางเกดอรรถรสทางภาษามากยงขน

โครงสรางภาษาของถอยค าทใชเปนส านวน

นภาลย สวรรณธาดา (2528, หนา 872-874) ไดแบงรปแบบโครงสรางของสานวน ดงน

1. ประเภททไมมสมผส แบงออกเปน 3 ลกษณะ

1.1 สานวนทเปนคาเดยว เชน คาวา ทง หมายความวาสนใจ เชน ฉนรสกทงเขามาก คาวา กง หมายความวา ดมสรา เชน นงกงกนแตเชาเชยวนะ

1.2 สานวนทเปนกลมคา เชน กลมคา ลกไกในกามอ หมายความวา อยในอานาจ เชน เวลานทานถกเราจบไดชวตของทานกเหมอนลกไกในกามอจะบบกตายจะคลายกรอด กลมคา ชมลาง หมายความวา ทดลองดลาดเลาวาเปนอยางไร เชน เขาสงใหผมมาชมลางดกอนวาจะไดผลแคไหน

1.3 สานวนทเปนประโยค เชน ประโยค กางขวางคอ หมายความวา ใครคนหนงปรากฏตวเปนอปสรรคของอกคนหนง ไมใหทาการใด ๆ ไดถนด ประโยค มอดกดไม หมายความวา บนออดแอดไมรหยด

78 | P a g e


2. ประเภททมสมผส แบงออกเปน 2 ลกษณะ

2.1 สานวนทมวรรคเดยว แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ

- สมผสชดระหวางคาท 2 และท 3 เชน ชายจรงหญงแท ตกลองปลองชน

- สมผสชดระหวางคาท 3 และท 4 เชน สามะเลเทเมา อพยพหลบหน

- สมผสขามระหวางคาท 2 และท 4 เชน ครบถวนกระบวนความ จบดา-ถลาแดง

2.2 สานวนทมหลายวรรค เชน มดมใหไต ไรมใหตอม ปลาผลก ปลกผนง

วนเนาว ยเดน (2521, หนา 5-49) ไดอธบายถงลกษณะโครงสรางของสานวน โดยแบงตามเสยงของคาทนามาซอน แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ กลมคาทมเสยงสมผสคกลาง เชน ดดสตเปาตมยาทาแกง ตนกอนนอนหลง กลมคาทมเสยงซาในค เชน ผดฝาผดตว มอหางตนหาง นงกนนอนกน และกลมคาทไมมเสยงสมผส เชน ใชหนงเปนสอง รวมหอลงโรง ตนถบปากกด

ประเทอง คลายสบรรณ (2534, หนา 12-14) ไดแบงลกษณะโครงสรางของสานวนไทยในเรองของการสมผส โดยกลาววา การใชถอยคาในสานวนไทยมกใชถอยคาสละสลวย มสมผสคลองจองเนนการเลนเสยงสมผสสระ สมผสอกษร ใหเสยงกระทบกระทงกนเกดความไพเราะนาฟงทงสมผสภายในวรรคและระหวางวรรค มการจดจงหวะคาหลายรปแบบ เชน เปนกลมคาซอน 4 คา เชน กอกรรมทาเขญ กอรางสรางตว คผวตวเมย คาซอน 6 คา เชน ขงกราขากแรง ยใหราตาใหรว และคาซอน 8 คาหรอมากกวา เชน ไกงามเพราะขนคนงามเพราะแตง กนอยกบปากอยากอยกบทอง

เอกสารทเกยวกบบทบรรณาธการ

ความหมายและความส าคญของบทบรรณาธการ

มาล บญศรพนธ (2525, หนา 211) กลาวถงความหมายของบทบรรณาธการวา เปนคอลมนหนงทปรากฎในหนาบทบรรณาธการเพอสนองตอบหนาทดานการแสดงทรรศนะ ความคดเหนของหนงสอพมพ ทาหนาทโดยตรงในดานการใหขาวสารความคดเหนขอเสนอแนะเกยวกบปญหาตาง ๆ ทเกดขนในสงคม นอกจากน มาล บญศรพนธ (2527, หนา 661) กยงไดกลาวถงความสาคญของบทบรรณาธการอกวา บทบรรณาธการมบทบาทอยางมากในฐานะเปนสอกระตนใหเกดความคดและปญญาในกลมผอานโดยเสนอขอเทจจรงจากหลาย ๆ ดานประกอบการตดสนใจในสงทเกยวของ สรปไดวาบทบาทและหนาทของบทบรรณาธการควรจะมดงน

P a g e | 79


1) เปนแหลงแสดงความคดเหน สะทอนนโยบายและจดยนของหนงสอพมพฉบบนนตอเหตการณสาคญตางๆ ทเกดขน

2) สอแสดงออกซงความเปนอนหนงอนเดยวกบประชาชนในสงคมชมชนทหนงสอพมพสงกดอย

3) ผนาทางความคด ทรรศนะ ในชมชน สงคม

ดรณ หรญรกษ (2529, หนา 61) กลาววา บทบรรณาธการเปนแหลงรวบรวมขอมลทประกอบดวยขอมลทเปนเหตผล ขอเทจจรง มความถกตองและเทยงตรงเปนหลกสาคญ การเขยนบทบรรณาธการผเขยนจะตองพยายามรวบรวมขอมลขาวสารและขอเทจจรงใหมากทสด กอนการนาเสนอใหผอานทราบ การเขยนจงตองเปนไปอยางรอบคอบ ยตธรรม และปราศจากอคต

จงสรปไดวา บทบรรณาธการ หมายถง ขอเขยนแสดงความคดเหนซงไดรบการพจารณากลนกรองแลว เปนขอเขยนเกยวกบปญหาสาธารณะปญหาใดปญหาหนงทจะมผลกระทบตอความเปนอยของสาธรณชนผอาน และความคดเหนทแสดงออกเปนบทบรรณาธการน ถอวาเปนเสยงซงแถลงใหผอานทราบถงจดยน หรอนโยบายของหนงสอทมตอปญหาทเกดขน

งานวจยทเกยวของ

นาเพชร สายบญเรอน (2543) ศกษาเรอง "ลกษณะของถอยคาสานวนใหมในหนงสอพมพรายวนภาษาไทย" พบวา ถอยคาสานวนใหมมลกษณะตางๆ 4 ลกษณะ คอ ถอยคาสานวนสรางขนใหม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากเดม ถอยคาทเปลยนบรบทการใช และถอยคาสานวนทมาจากภาษาตางประเทศ

รชน วงศปยนนทกล (2541) ศกษาเรอง “เนอหา โครงสราง รปแบบและบทบาทหนาทของหนาบรรณาธการในหนงสอพมพรายวน” กลาววา หนงสอพมพแนวคณภาพไดใหความสาคญกบหนาบรรณาธการมากกวาหนงสอพมพแนวปรมาณ โดยพจารณาจาก โครงสรางรปแบบของหนาบรรณาธการ เนอหาของหนาบรรณาธการ การใหความสาคญในหนาบรรณาธการและบทบาทหนาทของหนาบรรณาธการ

จากการศกษาเอกสารและงานวจยขางตนจะเหนวาในสวนทเกยวกบบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวนนนมการศกษาเชงเปรยบเทยบจานวนเนอหาของบทบรรณาธการของหนงสอพมพ ระดบความยากงายตอการอานหนงสอพมพ ฯลฯ แตยงไมมผใดศกษาถงการใชถอยคาทเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวน ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาในเรองการใชถอยคาทเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวน โดยมงเนนทประเดนดานโครงสรางภาษาเพอใหเหนการสรางถอยคาสานวนภาษาไทยทปรากฏใชในบรรณาธการหนงสอพมพรายวนวามลกษณะอยางไร อกทงเชอมโยงกบเหตการณและเรองราวทถอยคาสานวนนนปรากฏใชขนในสงคมไทย

80 | P a g e


วธด าเนนการวจย

งานวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ ผวจยศกษาและรวบรวมขอมลจากเอกสารวชาการตางๆ และประมวลเปนกรอบแนวคดและทฤษฎความรอนเปนประโยชนในการศกษา โดยผวจยศกษาวเคราะหถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนไทยทตพมพออกเผยแพรระหวางวนท 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2556 ซงรวบรวมจากหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ กรงเทพธรกจ ไทยรฐและมตชน รวมทงสนเปน 919 ฉบบ ไดสานวนทงสน 939 สานวน จากนนผวจยวเคราะหและสรปผลการศกษา แลวนาเสนอผลในลกษณะการพรรณนาวเคราะห

ผลการวจยและอภปรายผล

จากการศกษาโครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนไทยทตพมพออกเผยแพรระหวางวนท 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2556 ซงรวบรวมจากหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ กรงเทพธรกจ ไทยรฐและมตชน พบวาสามารถแบงตามลกษณะโครงสรางสาคญๆ ไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ ประเภททเปนคา ประเภททเปนวล ประเภททเปนประโยค

1. ประเภททเปนคา

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคา หมายถง คาทไมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร แตใหความหมายเปนในเชงเปรยบเทยบ มชนเชงความหมายทตางไปจากความหมายเดม ซงจากการศกษาพบวา ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคา แบงเปน 2 ประเภท คอ คาเดยว กบ คาประกอบ ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 คาเดยว

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาเดยว หมายถง ถอยคาสานวนทประกอบดวยหนวยคาเพยงหนวยเดยว อาจมพยางคเดยวหรอหลายพยางคกได ใชในเชงเปรยบเทยบ มชนเชงความหมายทตางไปจากความหมายเดม จากการศกษาพบถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาเดยว 3 ประเภท ไดแก คาเดยวทเปนคานาม คาเดยวทเปนคากรยาและคาเดยวทเปนคาวเศษณ ดงรายละเอยดตอไปน

1.1.1 คาเดยวทเปนคานาม หมายถง สานวนทเปนคาเดยวทาหนาทเปนคานาม ใชเรยกสงตางๆ ซงคานามนอาจทาหนาทเปนหนวยประธาน หนวยกรรมตรง หนวยกรรมรองหรอหนวยนามเดยวในประโยคกได ดงตวอยางตอไปน

P a g e | 81


...ถาคนๆเดยวหรอกลมเดยวคมทง 3 อานาจ เสรภาพประชาชนจะไมเหลอ ถาอานาจบรหารอยในมอคนเดยวหรอกลมเดยว...

(ไทยรฐ, วนพธ ท 27 พฤศจกายน 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "มอ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคานาม ในทนหมายถง การควบคมดแล การบรหาร ซงคอการทอานาจการปกครองตองตกอยในการควบคมดแลและกาหนดความเปนไปจากคนๆเดยวหรอกลมเดยว คาวา "มอ" ตามพจนานกรมหมายถง อวยวะสวนหนงของรางกายอยตอจากปลายแขนประกอบดวยฝามอและนวมอ สาหรบจบ

หวงวารฐบาลจะรบฟงเสยงทวงตงจากป.ป.ช.อนเปนผลจากการศกษาของนกวชาการจากมหาวทยาลยตางๆ และหวงวาจะไมมองเปนเพยงขยะ...

(ไทยรฐ, วนพธ ท 22 พฤษภาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "ขยะ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคานาม ในบรบทขางตน "ขยะ" หมายถง สงไรประโยชน ไมมคณคาแกความสนใจ ซงในทนหมายถง ขอทวงตงตางๆ ทรฐบาลอาจไมสนใจรบฟง เพราะเหนวาไมมคณคา เปนตน ความหมายตามพจนานกรม "ขยะ" คอ หยากเยอ , มลฝอย

1.1.2 คาเดยวทเปนคากรยา หมายถง สานวนทเปนคาเดยวทาหนาทเปนคากรยา ซงแสดงอาการหรอสภาพเหตการณตางๆ ซงจากการศกษา แบงเปน 2 ประเภท คอ คากรยาสกรรม และคากรยาอกรรม ดงรายละเอยดตอไปน

...ตารวจไทยจานวนหนงไดยกยอกหรอ "อม" ของกลางอนเปนเครองเพชร อญมณมคามหาศาลนเอาไว

(มตชน, วนจนทร ท 18 มนาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "อม" เปนถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคากรยาสกรรมทมกรรมรบขางทาย โดยปกต "อม" หมายถง เอาสงของใสปากแลวหบปากไวไมกลนลงไป ในทน "อม" หมายถง การแอบยกยอก การลกลอบนาของสงไปมาใชเอง โดยเปรยบกบลกษณะอาการอมสงของเขาปากไมใหผอนเหน ดงนน ""อม" ของกลาง"ในขอความตวอยางจง หมายถง การยกยอกหรอแอบนาของกลางไปใชหาประโยชนสวนตนเองของตารวจไทยทประพฤตผด

82 | P a g e


ระดบอภมหาโครงการของรฐบาลมอนตองเดยงตามโครงการรบจานาขาวไปอกหนง

(ไทยรฐ, วนจนทร ท 1 กรกฏาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยางน "เดยง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคากรยาอกรรม ซง "เดยง" ในทนหมายถง ประสบปญหา ไดรบผลกระทบบางอยางจนไมสามารถดาเนนการได จากตวอยางเปนการกลาวถงโครงการของรฐบาลทประสบปญหาบางประการ โดย "เดยง" มกใชกบรางกายคน อาการบาดเจบทางรางกาย แตในทนนามาใชในบรบทของการดาเนนงาน

1.1.3 คาเดยวทเปนคาวเศษณ หมายถง สานวนทเปนคาเดยวทาหนาทเปนคาวเศษณ เปนคาทใชขยายความคาอนเพอใหเนอความชดเจนยงขน ไดแก ขยายความเพอบอกลกษณะ คณภาพ ปรมาณ เวลา สถานท อารมณความรสก เปนตน จากการศกษาพบดงตวอยางตอไปน

ความขดแยงทางการเมองในชวงสปดาหทผานมา ถอวาเปนชวงทมความเสยงมากทสด แตกปรากฏวาในชวงไมกวนกอนสนสดสปดาหสถานการณความขดแยงดเหมอนวาจะเรม เยน" ลง

(กรงเทพธรกจ, วนเสาร ท 14 ธนวาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "เยน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคาวเศษณ มความหมายตามพจนานกรมวา มความรสกตามผวหนงเหมอนถกนาแขงเปนตน, หนาว, หายรอน, ตรงขามกบ รอน ซงจากตวอยางน "เยน" หมายถง เบา ผอนคลาย คลายความนากลว ในทนหมายถงความขดแยงทางการเมองในบางชวงไดเบาลงไมนากลวหรอรนแรงกวาทเคยเปน

รฐธรรมนญสวนใหญมาจากคณะรฐประหาร ฉบบทสบทอดอานาจคณะรฐประหารมกจะอยไดนาน แตฉบบทเปนประชาธปไตยจา มกจะมอายสน

(ไทยรฐ, วนองคาร ท 10 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "จา" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมโครงสรางเปนคาเดยวทาหนาทเปนคาวเศษณ หมายถง ชดเจน มากๆ เปนอยางมาก ซงในบรบทตวอยาง รฐธรรมนญฉบบทเปนประชาธปไตยจา คอ รฐธรรมนญทมลกษณะเปนประชาธปไตยชดเจนและตรงตามหลกมากทสด ซงคาวา "จา" ตามพจนานกรมนนเปนคาขานรบ คาลงทายคารองเรยก

จะเหนไดวาถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาเดยวทง 3 ประเภท ไดแก คาเดยวทเปนคานาม คาเดยวทเปนคากรยาและคาเดยวทเปนคาวเศษณ จะประกอบดวยหนวยคาเพยงหนวยเดยว อาจม

P a g e | 83


พยางคเดยวหรอหลายพยางคกได มกใชในเชงเปรยบเทยบ สวนใหญจะเปนคาทม ใชอยเดมในภาษา แลวนามาใชในบรบทใหมหรอความหมายทตางไปจากความหมายเดม

1.2 คาประกอบ

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาประกอบ หมายถง ถอยคาสานวนทเกดจากหนวยคาตงแต 2 หนวยคาขนไปมาประกอบเขาดวยกนเพอสรางคาใหม ทมความหมายใหม หรอคงเคาความหมายเดม สวนมากสรางจากคาเดมทมอยแลว ซงมอย 3 แบบดวยกน คอ คาประสม คาซอน คาซา (บรรจบ พนธเมธา, 2549, หนา 61) จากการศกษาพบถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาประกอบแบงเปนประเภท 3 ประเภท คอ คาประกอบทเปนคาประสม คาประกอบทเปนคาซอน และคาประกอบทเปนคาซา ดงรายละเอยดตอไปน

1.2.1 คาประกอบทเปนคาประสม หมายถง คาทประกอบดวยหนวยคาตงแต 2 หนวยคามาประสมกนเขาเปนคาใหมอกคาหนง คาทประสมเปนคาใหมน ความหมายสาคญอยทคาตน สวนคาตามมาเปนสวนขยาย เจตนาในการสรางคาประสมเพอใหไดมคาใหมใชในภาษา (บรรจบ พนธเมธา, 2549, หนา 80) จากการศกษาถอยคาทใชเปนสานวนทมลกษณะเปนคาประสมมโครงสรางตางๆ ดงน

ก. นาม+นาม หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคานามกบคานาม ดงตวอยางตอไปน

การสารวจความเหนของประชาชนหรอโพลไดมบทบาทมากขน สานกโพลตางแขงขนสารวจและเผยแพรผลโพลอยางถยบ จนกลายเปนการตอสกนใน "สงครามโพล"

(ไทยรฐ, วนพฤหสบด ท 21 กมภาพนธ 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "สงครามโพล" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคานาม "สงคราม" รวมกบ คานาม "โพล" โดยมความหมาย คอ การแขงขนเอาชนะกนของหนวยงานททาการสารวจความคดเหนของประชาชน ซงหากหนวยงานใดไดผลสารวจถกตองจะไดรบความเชอถอ ซงเปนการเปรยบเทยบวาแขงขนกนมากดงกบการทาสงคราม เปนถอยคาสานวนทเกดใหมและสะทอนใหเหนเรองราวในสงคมไทยทมการสารวจความคด หรอขอความคดเหนในเรองราวตางๆ มากขน

ข. นาม+กรยา หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคานามกบคากรยา ดงตวอยางตอไปน

84 | P a g e


กอนหนานกมปญหายอยดกบการปรบลดราคาแพคเกจ 3 จเดมลง 15% ทชวงตนๆ โอเปอเรเตอรทกคายกพยายามมลกเลนตางๆ นานา...

(กรงเทพธรกจ, วนองคาร ท 28 พฤษภาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ลกเลน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคานาม "ลก" รวมกบ คากรยา "เลน" โดยมความหมาย คอ ชนเชง เลหเหลยม กลเมดในการทาสงตางๆ

ค. นาม+วเศษณ หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคานามกบคาวเศษณ ดงตวอยางตอไปน

...นโยบายหลกและเปนพนธกจเรงดวนอนดบแรกของรฐบาลพรรคเพอไทย เชนเดยวกบการออกกฏหมายลบลาง ความผด "นายใหญ" และถกตอตานทงในและนอกสภาทงสองเรอง

(ไทยรฐ, วนพธ ท 4 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "นายใหญ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคานาม "นาย" รวมกบ คาวเศษณ "ใหญ" โดยมความหมาย คอ หวหนาใหญ ผกมอานาจ ผมอานาจเหนอคนอน ซงในทน หมายถง พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร ซงถอเปนผมอานาจและถอเปนหวหนาของพรรคเพอไทยนนเอง

ง. นาม+บพบท หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคานามกบคาบพบท ดงตวอยางตอไปน

แมวา ทางกลม กปปส. ยงยนยนจดยนเดมทไมเปลยนแปลงไปจากเดม โดยการเรยกรองใหนายกรฐมนตรลาออก จากนนจะเปดทางใหมการใชมาตรา 7 เพอแตงตง นายกรฐมนตรคนกลางขนมารกษาการ

(กรงเทพธรกจ, วนเสาร ท 14 ธนวาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "คนกลาง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคานาม "คน" รวมกบ คาวเศษณ "กลาง" โดยมความหมาย คอ ผทไมฝกใฝฝายใด ผทวางตวเปนกลางหรอผทเปนคนประสานสมพนธระหวางกลมคนสองฝาย

จ. นาม+คาบอกลาดบ หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคานามกบคาบอกลาดบ ดงตวอยางตอไปน

http://www.bangkokbiznews.com/home/search/?cx=009233870810540600983%3Ahkyg0dlysoo&cof=FORID%3A9&ie=windows-874&q=กปปส.

P a g e | 85


...แตบางพวกกเหนชอบวา ควรรบมอไวใหเตมทเพอปองกนสถานการณอนไมคาดคด หรอเกรงวาจะบานปลายจากมอทสอง มอทสาม

(กรงเทพธรกจ, วนพฤหสบด ท 8 สงหาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสม คอ "มอทสอง" "มอทสาม" ทเกดจากคานาม "มอ" รวมกบ คาบอกลาดบ "ทสอง" และ "ทสาม" โดยมความหมาย คอ บคคลอนซงมใชคกรณ แตสอดเขามาเกยวของในกจกรรมหรอชวตของผอน มกจะเขามายแหยใหเกดความแตกแยกหรอบอนทาลายผทเขามาแทรกแซง

ฉ. กรยา+นาม หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคากรยากบคานาม ดงตวอยางตอไปน

...แตหวใจการฟนฟบรรยากาศลงทน ไมไดอยทอปสรรคหรอปญหาในปจจบนทเผชญอย แตคอ "อนาคต" ทรฐบาลตองวาดภาพใหไดวา รฐบาลไทยจะหาทางรอดจากเฟด ลดขนาดการอดฉดเงน หรอ ควอ อยางไร …

(กรงเทพธรกจ, วนศกร ท 6 กนยายน 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "วาดภาพ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคากรยา "วาด" รวมกบ คานาม "ภาพ" มความหมาย คอ นกถง นกภาพหรอคาดเดาถงลกษณะทยงไมเหน ในทนหมายถง การวางแผนงาน การเตรยมแผนงานในอนาคตไวลวงหนา

ช. กรยา+กรยา หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคากรยากบคากรยา ดงตวอยางตอไปน

...นโยบายหาเสยงของพรรคเพอไทยทสญญาวาจะขนคาแรงขนตาแบบกาวกระโดดเปน 300 บาทพรอมกนทว ประเทศเพอเกทบพรรคประชาธปตยซงสญญาวาจะขนคาแรง 25% ภายใน2 ปแบบคอยเปนคอยไป

(ไทยรฐ, วนเสาร ท 5 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสม คอ "กาวกระโดด" และ "เกทบ" ซง "กาวกระโดด" เกดจากคากรยา "กาว" รวมกบ คากรยา "กระโดด" มความหมายวา ดาเนนไปอยางรวดเรว กาวหนาอยางรวดเรว ในทนกลาวถงเงนคาแรงขนตาทเพมสงขนทนททนใดเปรยบดงกบ

86 | P a g e


กาวกระโดด และ "เกทบ" ทเกดจากคากรยา "เก" รวมกบ คากรยา "ทบ" โดยมความหมายวา ทาสงใดสงหนงเหนอกวาคแขงขนเพอแสดงวาตนมสงทดกวา

ซ. กรยา+วเศษณ หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคากรยากบคาวเศษณ ดงตวอยาง

กลมส.ส. แกนนา นปช.และกลมนตราษฎรเหนวาควรออกเปนพระราชกาหนดหรอพ.ร.ก. แตมเสยงคดคานวาจะเปนการหกดบ ปดปากปดตาสมาชกรฐสภามากเกนไป...

(ไทยรฐ, วนศกร ท 8 กมภาพนธ 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "หกดบ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคากรยา "หก" รวมกบ คาวเศษณ "ดบ" โดยมความหมายวา การบงคบใหกระทาบางสงอยางเฉยบพลน การหยดอยางเฉยบพลน

ฌ. วเศษณ+นาม หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคาวเศษณกบคานาม ดงตวอยางตอไปน

อธบดกรมสอบสวนคดพเศษ กลาววา รฐประหาร 2549 เปนการสรางตนไมพษออกเปนพษ และแตกกงสาขาไปเรอยๆ จงตองนรโทษกรรมทงหมด แตถาใหสดซอยและลบลางผลพวงของรฐประหารใหหมดจรงๆ จะตองลบลางรฐสภาและรฐบาลปจจบนดวย...

(ไทยรฐ, วนศกร ท 25 ตลาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "สดซอย" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคาวเศษณ "สด" รวมกบ คานาม "ซอย" โดยมความหมายวา ถงทสด เตมททสด ในทน "สดซอย" ถกนามาใชในทางการเมองโดยกลาวถง "นรโทษกรรมสดซอย" คอ การนรโทษกรรมทครอบคลมทงแกนนา ผสงการ ผทไดรบผลจากการปฎวต ใหพนผดโดยสนเชง

ญ. บพบท + นาม หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคาบพบทกบคานาม ดงตวอยางตอไปน

สงคมทอยในบรรยากาศความเกลยดชงทกวนน เปนผลมาจากความขดแยงแตกแยกอยางรนแรง แบงเปนฝกฝาย มการตอสทางการเมองทกรปแบบทงบนดนและใตดน...

(มตชน, วนพธ ท 31 กรกฏาคม 2556, หนา 2)

http://th.wiktionary.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD

P a g e | 87


จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสม คอ "บนดน" และ "ใตดน" ซง "บนดน" เกดจากคาบพบท "บน" รวมกบคานาม "ดน" มความหมายวา เปดเผยชดเจน ตรงไปตรงมา ถกตองตามกฎหมาย

และ "ใตดน" เกดจากคาบพบท "ใต" รวมกบคานาม "ดน" มความหมายวา ไมเปดเผยใหผอนร ไมถกตองตามกฎหมาย

ฎ. วเศษณ+วเศษณ หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคาวเศษณกบคาวเศษณ ดงตวอยางตอไปน

…กรณของเอสเอมอแบงกกาลงจะซารอยธนาคารรฐอนๆในอดต กลาวคอ มความไมโปรงใสในการปลอยก…

(กรงเทพธรกจ, วนพธ ท 6 กมภาพนธ 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "โปรงใส" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคาวเศษณ "โปรง" รวมกบ คาวเศษณ "ใส" โดยมความหมายวา ถกตอง บรสทธ ไมมการทจรต สามารถตรวจสอบได "โปรงใส" เดมหมายถง มคณสมบตทแสงผานได ในทนนามาใชในความหมายใหม

ฏ. จานวนนบ + นาม หมายถง คาประสมทมโครงสรางประกอบดวยคากรยากบคาจานวนนบ ดงตวอยางตอไปน

...การมอบหมายให " 11 อรหนต" ซงสวนใหญเปนขาราชการ เปนผสรรหาสมาชกสภาปฏรปกทาใหขาดความเชอถอ

(ไทยรฐ, วนเสาร ท 28 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "11 อรหนต" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบประเภทคาประสมทเกดจากคาจานวนนบ "11" รวมกบ คานาม "อรหนต" โดยความหมายคอ คณะกรรมการสภาปฏรปประเทศทรฐบาลนายกยงลกษณ ชนวตรไดจดตงขน ซ งในทนเปนการกลาวเปรยบวา เปนคณะกรรมการทเกงกาจ มความสามารถมากและมคณธรรมความดดงกบพระอรหนต

1.2.2 คาประกอบทเปนคาซอน หมายถง คาทประกอบดวยหนวยคาตงแต 2 หนวยคาทมความหมายหรอเสยงคลายกนใกลเคยงกน หรอเปนไปในทานองเดยวกน ซอนเขาคกน เมอซอนแลวจะมความหมายใหมเกดขนแมวาบางคาความหมายจะไมแปลกไปกวาความหมายเดมมากนก แตกตองมความหมายและทใชตางออกไปบาง (บรรจบ พนธเมธา , 2549, หนา 62) จากการศกษาถอยคาทใชเปนสานวนทม

88 | P a g e


โครงสรางเปนคาประกอบทเปนคาซอนพบวาสานวนเหลานสวนหนงแสดงความหมายทมเคาเดมและบางสานวนแสดงความหมายใหมในเชงเปรยบเทยบ จากการศกษาพบวามโครงสราง 2 ลกษณะ คอ คาซอน 2 พยางค และ คาซอน 4 พยางค ดงรายละเอยดตอไปน

ก. คาซอน 2 พยางค คอ การนาคาหรอพยางค 2 พยางคทมความหมายใกลเคยงกนหรอเปนไปในทานองเดยวกน มาเรยงซอนเขาคกน เปนการชวยใหเกดการเพมนาหนกใหกบความหมายของคาใหชดเจนมากขน ดงตวอยางตอไปน

ขอวพากษวจารณหรอความหวงใยของฝายคาน พงเปาไปทความเสยงดานตางๆ โดยระบว าการออกเปน พระราชบญญตตางหาก ไมเปนไปตามวธปฏบตเดม จะมปญหาการตรวจสอบ และยงหวงใยวาจะเกดการทจรตคอรรปชน การรวไหล ส.ส.ฝายคานจานวนมากโจมตวาเปนการกอหนกอนใหญทจะเปนภาระกบคนทงประเทศ...

(มตชน, วนจนทร ท 1 เมษายน 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "รวไหล" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซอน 2 พยางค ทเกดจากคากรยา "รว" รวมกบ คากรยา "ไหล" ซง "รวไหล" นนยงถอวาใหความหมายทยงคงเคาเดมอย นนกคอ การไหลออก การรกษาไมได เพยงแตนามาใชในบรบททตางออกไป โดย ในทนหมายถง การโกงกนเงนของประเทศชาต การถกเบยดบงเอาไป หายไปดวยการโกงกน

การทรฐธรรมนญ 2550 เพมเขยวเลบใหศาลรฐธรรมนญมอานาจเพกถอนสทธกรรมการพรรคทถกยบ กเพอเอาใหอย

(ไทยรฐ, วนเสาร ท 27 เมษายน 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "เขยวเลบ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซอน 2 พยางค เกดจากคานาม "เขยว" รวมกบคานาม "เลบ" ซงทงสองคานเปนอวยวะของรางกายทถอวาใชสาหรบการปองกนตนเองหรอใชทารายคตอสได สานวน "เขยวเลบ" จงถอวาใหความหมายทมเคาเดมในแงของการปองกนตนหรอความรายกาจเฉพาะตน แตในทนใชเชงเปรยบเทยบและใชในบรบทใหมวาเปนความรายกาจของรฐธรรมนญ

ข. คาซอน 4 พยางค คอ การนาคา 4 คาหรอ 4 พยางค นามาเรยงรอยตอเนองกน โดยมความหมายไปในทางเดยวกนหรอมความหมายตางกนแตทาใหเหนวามความตอเนอง โดยคาหลงจะบอกเนนถงสงทผประพนธตองการนาเสนอ พ. นววรรณ (2520, หนา 70-78) คาซอน 4 พยางคนเปนการนาคามาซอนกนในลกษณะนทาใหเกดสมผสและจงหวะของคา ดงท กาญจนา นาคสกล (2540, หนา 19) เรยกคากลมนวา คาขยายค หมายถง คาทมเสยงของคาเปน 4 จงหวะ เปนคาทขยายหรอเพมจงหวะเปน 4 จากเดม 2 หรอ 3 ม

P a g e | 89


ลกษณะเปนคาค คอ ม 2 สวน ทนามาเขาคกนกเพราะความสมพนธทางความหมายหรอเสยงหรอทง 2 อยาง ในงานวจยนพบถอยคาทใชเปนสานวนทเปนคาซอน 4 พยางคมโครงสรางเปน คาซอนสมผส และคาซอนซา ดงรายละเอยดตอไปน

1) คาซอนสมผส หมายถง คาซอนทมสมผสกลางคา คอ พยางคท 2 สมผสกบพยางคท 3 ซงสวนทสมผสกนนนจะเหนไดชดวาเพอประโยชนทางเสยงโดยแท เพราะความหมายไมไดปรากฏทนน ความหมายของทงคาปรากฏทคาตนกบคาทายบาง หรอปรากฏทคาขางหนา 2 คาบาง สวนคาขางทาย 2 คาไมปรากฏความหมายบาง (บรรจบ พนธเมธา, 2549, หนา 74) ดงตวอยางตอไปน

หลายฝายสงสยวาการระบายขาวของรฐบาลจะมการเลนแรแปรธาตซอขายกนเองตามทมการกลาวหาหรอไม? (ไทยรฐ, วนพฤหสบด ท 18 กรกฎาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "เลนแรแปรธาต" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซอนสมผส 4 พยางค โดยม "แร" สมผสกบ "แปร" ซงมความหมายวา การไมซอตรง การคดโกง การสบเปลยนของทมราคาใหเปนของทมราคาตากวา โดยมทมาจาก การพยายามทาโลหะทมคาตาเชน ตะกวใหกลายเปนทองคาตามความเชอแตโบราณ จงเปนการนามาเปรยบเทยบพฤตกรรมของคนคดโกง

ภาพแหงความเปนเมองแหงรอยยม และสนตสขของประเทศไทย ยงฝงอยในความทรงจาของหลายๆ คน และยงหวงวาความสขเชนนนจะยงคงอย ไมตองคอยอกสนขวญแขวนทกคนทกวนวาเหตการณจะสงบทเลาเปนการชวคราว แลวขยายใหญไปมากมายกวาเดมในวนใดวนหนง...

(กรงเทพธรกจ, วนพฤหสบด ท 19 ธนวาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "อกสนขวญแขวน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซอนสมผส 4 พยางค โดยม "สน" สมผสกบ "ขวญ" ซงมความหมายวา ตกใจสดขด ตกใจกลวมาก

2) คาซอนซา คอ คาซอนทมพยางคทหนงกบพยางคทสามเปนคาเดยวกนหรอการซากน และพยางคทสองกบพยางคทสเปนคาทมความหมายใกลเคยงกนหรอตรงขามกนซอนกนอย ความหมายเดนของคาซอนนอาจปรากฏทคาขางหนาหรอคาขางทาย (บรรจบ พนธเมธา, 2549, หนา 75) คาประเภทนบางคนจดเปนคาซอน เพราะเอาคามาซอนกน บางคนอาจจดเปนคาซาชนดซอน และบางคนอาจจดเปน คาซอนชนดซา (พ.นววรรณ, 2520, หนา 76) ในทนผวจยขอจดอยในประเภท คาซอนซา ดงตวอยางตอไปน

...แนวทางปฎรปเพอแกปญหาคอรรปชน ถอเปนอกแนวทางหลกทเชอวาทกสทกอดมการณทางการเมอง เหนตรงกน...

(กรงเทพธรกจ, วนองคาร ท 17 ธนวาคม 2556, หนา 2)

90 | P a g e


จากตวอยาง "ทกสทกอดมการณ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซอนซา มความหมายวา ชาวไทยทกคน ประชาชนชาวไทยทกคน โดยม "ทก" ปรากฏซาสลบกนและรวมกบ คาวา “ส” กบ “อดมการณ” ทมความหมายใกลเคยงกน กลาวคอ เหตการณในยคปจจบนของสงคมไทย คาวา "ส" เปนการเรยกกลมคนทมอดมการณหนงๆ เชน สแดง คอ กลมคนทสนบสนนพ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร กบ สเหลอง คอ กลมทมแนวคดตรงขามกบกลมคนสแดง ดงนน "ส" กบ "อดมการณ" ในตวอยางขางตนจงถอวามความหมายคลายกน

...ใครกตามทเกยวของตองถกลงโทษโดยไมมการละเวน อยาจบแตปลาซวปลาสรอยแคนอมน หลบเลยงไมสาวถงตวการใหญ ปลอยผกระทาผดลอยนวล เปนอภสทธชนทแมแตกฏหมายกเออมไปเอาผดไมถง

(มตชน, วนพธ ท 5 มถนายน 2556, หนา 2)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนมโครงสรางเปนคาประกอบทเปนคาซอนซา คอ "ปลาซวปลาสรอย" ซงมความหมายวา คนทไมมความสาคญหรอสงทเลกๆ นอยๆ โดยม "ปลา" ปรากฏซาสลบกนและรวมกบ คาวา “ซว” กบ “สรอย” เหตทใชเปรยบนเพราะปลา"ซว" กบ "สรอย" นนจดเปนปลาจาพวกปลาขนาดเลกพบไดทวไป หางายนนเอง

1.2.3 คาประกอบทเปนคาซา หมายถง คาคาเดยวกนนามากลาว 2 ครง มความหมายเนนหนกหรอบางทตางกนไปกบคาเดยวเพยงคาเดยว จงถอวาเปนคาสรางใหม มความหมายใหมทานองเดยวกบคาซอน ตางกนกแตเพยงคาซาใชคาคาเดยวกนซอนกนเทานน และเพอใหรวาคาทกลาวซากน 2 ครงนนเปนคาซา ไมใชคาเดยวๆ เรยงกน จงตองคดเครองหมายกากบไว ในภาษาไทยใชไมยมก (ๆ) แทนคาทายทซากบคาตน หากไมใชไมยมกจะทาใหสงเกตยากวา คาใดเปนคาเดยว คาใดเปนคาซา (บรรจบ พนธเมธา, 2549, หนา 76) จากการศกษาถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาประกอบทเปนคาซามลกษณะดงตอไปน

...นบตงแตประกาศใชรฐธรรมนญ 2540 เปนตนมา วฒสภาไมเคยถอดถอนนกการเมองระดบบกๆ แมแตคนเดยว...

(ไทยรฐ, วนพธ ท 18 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "บกๆ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซา มความหมายวา ยงใหญ มอานาจมาก ซง "บกๆ" เปนคาภาษาองกฤษ เมอนามาใชในตวอยางนหมายถง นกการเมองคนสาคญ หรอ คนทมอานาจมากๆ

P a g e | 91


ราง พ.ร.บ.ปรองดองแหงชาตของ ร.ต.อ.เฉลม อยบารง รองนายกรฐมนตร ทหมายมนปนมอเปดทางให พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร อดตนายกรฐมนตร กลบบานอยางเทๆกไดรบการบรรจเขาสระเบยบวาระของสภาผแทนราษฎรเปนทเรยบรอยแลว

(ไทยรฐ, วนพฤหสบด ท 30 พฤษภาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "เทๆ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซา มความหมายวา สงางาม สวยงาม โกเก ซง "เทๆ" เปนการนาคาภาษาพดมาใชเปรยบความสงางาม

...พรรคประชาธปตยนาจะรณรงคใหประชาชนใชสทธเลอกตง แต "ไมเลอกพรรคหรอผสมคร" ใดๆ เพอใหแฟนๆของพรรคประชาธปตยไดมทางเลอก

(ไทยรฐ, วนองคาร ท 24 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "แฟนๆ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนคาประกอบทเปนคาซา มความหมายวา ผนยมชมชอบ ผทรกใครชนชม หรอผสนบสนน ซงในทน "แฟนๆของพรรคประชาธปตย" หมายถง คนไทยกลมทสนบสนนพรรคประชาธปตย

จะเหนไดวาถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนคาประกอบทง 3 ประเภท คอ คาประกอบทเปนคาประสม คาประกอบทเปนคาซอน และคาประกอบทเปนคาซา นนเกดจากการรวมกนของหนวยคาตงแต 2 หนวยคาซงเมอรวมกนเปนถอยคาสานวนแลวจะทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาคาหนงหรอสานวนหนงสานวน และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว มกใชในเชงเปรยบเทยบ สวนใหญจะพบวาเปนถอยคาสานวนทมใชอยเดมในภาษา แลวนามาใชในบรบทใหมหรอความหมายทตางไปจากความหมายเดม หรออาจมบางสานวนทเกดใหมตามสภาพเหตการณสงคมปจจบน

2. ประเภททเปนวล

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนวล หมายถง ถอยคาทมสวนประกอบเปนคาหลกกบสวนขยายของ ซงเมอวเคราะหสวนประกอบตามหลกไวยากรณโครงสรางของ วจนตน ภานพงศ (2536, หนา 81-96) สามารถแบงถอยคาทเปนสานวนทมโครงสรางเปนวลได 3 ประเภท คอ นามวล กรยาวล วเศษณวล

2.1 นามวล

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนนามวล หมายถง ถอยคาสานวนทประกอบดวยคานามกบสวนขยาย แบงตามสวนประกอบภายในแตกตางกนดงน

2.1.1 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลก (ล)

92 | P a g e


2.1.2 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยคณศพท (ล ค)

2.1.3 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ)

2.1.4 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและอนพากยคณศพท (ล อค)

2.1.5 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยขยายเสรม (ล ขส)

2.1.1 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลก (ล) หมายถง นามวลทประกอบดวยคานามเรยงกนตงแต 2 คาขนไป ดงตวอยางตอไปน

…มการกาหนดยทธศาสตรรวมกน และลงพนทรบฟงเสยงสะทอน ระหวางนนรฐบาลได อนมตงบประมาณเยยวยาเหยอความรนแรงในพนทเปนระยะ...

(มตชน, วนพฤหสบด ท 10 มกราคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "เหยอความรนแรง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลก (ล) คอ คานามเรยงกน 2 คา คอ คานาม"เหยอ" กบ คานาม "ความรนแรง" โดยมความหมายคอ บคคลทไดรบผลกระทบของความขดแยงทางการเมอง

อยางไรกตาม ลกษณะของโลกในยคไซเบอร เปนทรบรกนทวไปวาเปนอาณาบรเวณ ท อ ย เ ห น อการควบคมของอานาจรฐไดอยางเดดขาด กลาวคอ เปนอาณาบรเวณพนทสเทา ทอานาจรฐสามารถเขาไปควบคมไดบางสวน...

(กรงเทพธรกจ, วนพธ ท 8 พฤษภาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "พนทสเทา" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลก (ล) คอ คานามเรยงกน 2 คา คอ คานาม"พนท" กบ คานาม "สเทา" โดยมความหมายคอ พนททมความเสยงจะเกดความรนแรง แตยงอยในการควบคมดแลไดพอสมควร

2.1.2 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยคณศพท (ล ค) หมายถง นามวลทประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานามและหนวยขยายซงเปนหนวยคณศพท ดงตวอยางตอไปน

P a g e | 93


การทนายกรฐมนตรเรยกรองใหแขงขนกนดวยนโยบายและหลกเลยงการโจมตกนและกน นบเปนการเรมตนทดในการสราง "การเมองน าด" และขจด "การเมองน าเนา"

(ไทยรฐ, วนพฤหสบด ท 24 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยคณศพท (ล ค) คอ "การเมองนาด" และ "การเมองนาเนา" โดย "การเมองนาด" มหนวยหลก คอ คานาม "การเมอง" สวนขยาย คอ หนวยคณศพท "นาด" โดยมความหมายคอ การเมองทด เกดการบรหารงานอยางมคณภาพ และ "การเมองนาเนา" มหนวยหลก คอ คานาม "การเมอง" สวนขยาย คอ หนวยคณศพท "นาเนา" หมายถง การเมองทไมด ไมมประสทธภาพ บรหารไมประสบความสาเรจ

ปญหาทนาเปนหวงกคอรฐบาลไทยเคยผดพลาดรายแรงมาแลวในการแกปญหาความไมสงบในภาคใตเนองจาก รฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร มองวาเปนฝมอของ "โจรกระจอก" เปนมมมองแบบตารวจ...

(ไทยรฐ, วนเสาร ท 9 กมภาพนธ 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "โจรกระจอก" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยคณศพท (ล ค) โดยหนวยหลก คอ คานาม "โจร" สวนขยาย คอ หนวยคณศพท "กระจอก" โดยในทนมความหมายคอ กลมคนเพยงเลกนอยหรอกลมชาวบานทไมมอานาจหรอไมมความนาเกรงกลวใดๆ ไมสนบสนน พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร ซงเปนเหตการณปลนปนทภาคใต

2.1.3 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) หมายถง นามวลทประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานาม และสวนขยาย คอ หนวยจานวน ซงหนวยจานวนนประกอบดวย คาลกษณนาม คาบอกจานวน คาบอกลาดบท คาหนาจานวน คาหลงจานวน (วจนตน ภานพงศ, 2536 หนา 86) ซงจากการศกษาพบโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานามและสวนขยาย คอ หนวยจานวน 2 ลกษณะ ดงน หนวยจานวนทเปนคาบอกจานวนและคานามหรอคาลกษณนาม กบ หนวยจานวนทเปนคาลกษณนามและคาบอกจานวนหรอคาบอกลาดบท ดงตวอยางตอไปน

ก. หนวยจานวนทเปนคาบอกจานวนและคานามหรอคาลกษณนาม

...ศ.นพ.ประเวศ วะส เปรยบเทยบวาสถานการณปจจบนคลายกบทางสองแพรง ทางหนงอาจนาไปสความรนแรงขนมคสญญ อกทางหนงอาจนาไปสความรวมมอปฏรปประเทศ

(ไทยรฐ, วนจนทร ท 2 ธนวาคม 2556, หนา 3)

94 | P a g e


จากตวอยาง "ทางสองแพรง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) โดยหนวยหลก คอ คานาม "ทาง" สวนขยาย คอ หนวยจานวน "สองแพรง" ทเปน คาบอกจานวน "สอง" และคานาม "แพรง" โดยมความหมายคอ เรองราวหรอความแตกตางหรอคดเหนทตางกนสองประการอยางชดเจน

สวนในประเทศเผดจการเตมใบ รฐบาลเปนเจาของสอตางๆ เสยเอง และใชสอเปนกระบอกเสยง

(ไทยรฐ, วนองคาร ท 8 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "เผดจการเตมใบ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) โดยหนวยหลก คอ คานาม "เผดจการ" สวนขยาย คอ หนวยจานวน "เตมใบ" ทเปนคาบอกจานวน "เตม" ทหมายถง "หนง" และ คาลกษณนาม "ใบ" โดยความหมายคอ การปกครองโดยวธเผดจการเตมรปแบบ ชดเจน

ข. หนวยจานวนทเปนคาลกษณนามและคาบอกจานวนหรอคาบอกลาดบท

ผบ.ทบ.ยงกลาวถงความเหนทวาไทยเสยดนแดนวา เมอศาลยงไมไดบอกกยงไมเสย พรอมกบเตอนวาการวเคราะหวจารณทาได แตอยาทาใหเปนน าผงหยดเดยวกลายเปนสงครามขนมา...

(มตชน, วนศกร ท 15 พฤศจกายน 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "นาผงหยดเดยว" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) โดยหนวยหลก คอ คานาม "นาผง" สวนขยาย คอ หนวยจานวน "หยดเดยว" ทเปน คาลกษณนาม "หยด" และคาบอกจานวน "เดยว" ซงกคอ "หนง" โดยมความหมายคอ เรองเลกๆ กทาใหมนเปนเรองใหญได ซงในทนหมายถงการวพากษวจารณเรองราวทอาจนามาสปญหารนแรงได

ขอสงเกตจาก พล.ท.ภราดร ภายหลงการลงนาม กคอ ถอเปนกญแจดอกแรกทจะนาไปสการแกไขปญหา 3 จงหวดชายแดนภาคใต…

(มตชน, วนจนทร ท 4 มนาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "กญแจดอกแรก" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) โดยหนวยหลก คอ คานาม "กญแจ" สวนขยาย คอ หนวยจานวน "ดอกแรก" ทเปน คาลกษณนาม "ดอก" และคาบอกลาดบท "แรก" โดยมความหมายคอ สงสาคญ ตวชวยสาคญทชวยแกไขปญหา

P a g e | 95


2.1.4 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและอนพากยคณศพท (ล อค) หมายถง นามวลทประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานาม และสวนขยายซงเปนอนพากยคณศพท โดยอนพากยคณศพท ไดแก อนพากยททาหนาทเปนสวนขยายหนวยหลกในนามวล และนามวลนนอาจจะทาหนาทเปนหนวยประธาน หนวยกรรมตรง หนวยกรรมรองหรอหนวยนามเดยวกได (วจนตน ภานพงศ, 2536 หนา 98) ดงตวอยางตอไปน

...ชอง 3 อาจเกรงกลวอานาจของมอทมองไมเหนหรออทธพลทางการเมองทกมชะตาชวตสมปทานภายใตการกากบ ของรฐบาลทคมอสมท...

(ไทยรฐ, วนองคาร ท 8 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "มอทมองไมเหน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและอนพากยคณศพท (ล อค) โดยหนวยหลก คอ คานาม "มอ" สวนขยาย คอ อนพากยคณศพท "ทมองไมเหน" โดยมความหมายคอ คนทคดจะทาราย แตใชวธการสมหรอแอบทารายโดยทมองไมเหน

...บรษทไปรษณยไทย จากด ในยคทตองปรบตวแยกออกการสอสารแหงประเทศไทย ไปทาธรกจแขงขนสง และยงเปนกจการทตะวนใกลตกดน คอ กจการไปรษณย แตมบคลากรทรวมมอรวมใจกนตงแตระดบบนถงระดบลาง กจการไดฟนตวขนเปนลาดบจนกระทงมรายไดเลยงตวและองคกรได ทงยงพยายามหาผลตภณฑเสรมรายไดเพมอยางตอเนอง


จากตวอยาง "กจการทตะวนใกลตกดน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและอนพากยคณศพท (ล อค) โดยหนวยหลก คอ คานาม "กจการ" สวนขยาย คอ อนพากยคณศพท "ทตะวนใกลตกดน" โดยมความหมายคอ กจการหรอองคกรทใกลจะปดลง ใกลจะยกเลก ซงในทน หมายถง บรษทไปรษณยไทย จากด

2.1.5 นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยขยายเสรม (ล ขส) หมายถง นามวลทประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานาม และหนวยขยายเสรม ซงประกอบดวยวลลดฐานะ คอ พเศษวลลดฐานะ สถานวลลดฐานะ หรอกาลวลลดฐานะ (วจนตน ภานพงศ, 2536 หนา 86) จากการศกษาพบถอยคาทใชเปนสานวนทเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกซงเปนคานามกบหนวยขยายเสรมซงเปนสถานวลลดฐานะ ดงตวอยางตอไปน

96 | P a g e


นอกจากการแกไขรฐธรรมนญ ซงเปนการเมองในสภาและการชมนมประทวงรฐบาลซงเปนการเมองขางถนนแลว ยงจะมการสรรหาและเลอกกรรมการองคกรอสระ...


จากตวอยาง "การเมองขางถนน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยขยายเสรม (ล ขส) โดยหนวยหลก คอ คานาม "การเมอง" สวนขยายเสรม คอ สถานวลลดฐานะ "ขางถนน" โดยมความหมายคอ การออกมาชมนมประทวงรฐบาล โดยในทนหมายถง การทพรรคประชาธปตยออกมาปราศรยและโจมตรฐบาลดวยการชมนมประทวง

...ขณะทพลงทางสงคมอนๆ อาท นกศกษาทเคยมบทบาทกเปลยนไป เพราะมหาวทยาลยถกแทรงแซงจนกลายเปน "โรงเลยงเดกของชนชนกลาง"

(มตชน, วนพฤหสบด ท 17 ตลาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "โรงเลยงเดกของชนชนกลาง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนนามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยขยายเสรม (ล ขส) โดยหนวยหลก คอ คานาม "โรงเลยงเดก" สวนขยายเสรม คอ สถานวลลดฐานะ "ของชนชนกลาง" โดยมความหมายคอ คาเปรยบเทยบตเตยนการอบรมสงสอนใหความรของมหาวทยาลยของประเทศไทย

2.2 กรยาวล

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนกรยาวล หมายถง ถอยคาสานวนทประกอบดวยคากรยากบสวนขยาย แบงตามสวนประกอบภายในแตกตางกนดงน

2.1.1 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกน (ก)

2.1.2 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยขยาย (ก ข)

2.1.3 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยจานวน (ก จ)

2.1.4 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและอนพากยวเศษณ (ก อว)

2.1.1 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกน (ก) หมายถง กรยาวลทประกอบดวยหนวยคากรยาตงแต 2 คาเรยงกน ดงตวอยางตอไปน

P a g e | 97


เรองทเหมอนกนอกอยางหนง ของการลกขนตอสทงสองครง คอรฐบาลตางกประเมนพลงประชาชนตาเกนไป คราวนปรามาสวามอบตอตานรฐบาล “จดไมตด” แตความเปนจรง ไดพสจนวาไมใชแค “จดตด” แตกลายเปนไฟลามทงลามปา จนฝายรฐบาลตงตวแทบไมตด ตองถอยกรดไมเปนขบวน นคอบทเรยน

(ไทยรฐ, วนจนทร ท 11 พฤศจกายน 2556, หนา 3)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกน (ก) คอ "จดไมตด" กบ "จดตด" ซง "จดไมตด" เกดจากคากรยา "จด" และคาชวยกรยาหนาหนวยแกน "ไม" และคากรยา "ตด" ซงมความหมายวา ปลกระดม หรอกระตนไมสาเรจและ "จดตด" เกดจากคากรยาเรยงกน 2 คา คอ คากรยา "จด" กบ คากรยา "ตด" หมายถง ปลกระดมหรอกระตนสาเรจ

2.1.2 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยขยาย (ก ข) หมายถง กรยาวลทประกอบดวยหนวยแกน ซงเปนคากรยา และหนวยขยายซงอาจจะเปนคากรยาวเศษณ หรอวลลดฐานะชนดใดชนดหนง คอ สถานวลลดฐานะและกาลวลลดฐานะ (วจนตน ภานพงศ, 2536 หนา89) จากการศกษาพบโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนทเปนคากรยากบหนวยขยายทตางกน 2 ลกษณะ คอ หนวยขยายทเปนคากรยาวเศษณ กบ หนวยขยายเสรมทเปนสถานวลลดฐานะ ดงตวอยางตอไปน

ก. หนวยขยายทเปนคากรยาวเศษณ

การปฏเสธไมยอมรบความจรง คอ การโกหก รองนายกรฐมนตรทานหนงอางวาบางครงจาเปนตอง “โกหก” ประชาชน เพอใหสบายใจ แตเปนการ “โกหกสขาว” ไมวาจะโกหกสขาวหรอสด า กเปนการโกหกเหมอนกน อาจทาใหกลมผทสนบสนนรฐบาลบางสวนเชอ แคคนสวนใหญซงไมไดสงกดกลมใดๆ จะขาดความเชอถอตอรฐบาล (ไทยรฐ, วนพธ ท 10 กรกฎาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยางพบถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยขยาย (ก ข) คอ "โกหกสขาว" "โกหกสดา" โดยหนวยแกน คอ คากรยา "โกหก" กบหนวยขยาย คอ คากรยาวเศษณ "สขาว" และ "สดา" โดยมความหมายดงน "โกหกสขาว" คอ การโกหกทไมมเจตนาราย แตตองการรกษานาใจผอน และ "โกหกสดา" คอ การโกหกทเกดจากเจตนาราย มงทารายผอนอยางชดเจน

ข. หนวยขยายเสรมทเปนสถานวลลดฐานะ

...ความลมเหลวของการปฏรปการเมองทผานๆมา เพราะเนนการจดทารฐธรรมนญทดเปนหลก เปนแตเพยงการปฏรปบนแผนกระดาษ แตไมไดปฏรปตนตอของปญหาทแทจรง

(ไทยรฐ, วนองคาร ท 6 สงหาคม 2556, หนา 3)

98 | P a g e


จากตวอยาง "ปฏรปบนแผนกระดาษ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยขยาย (ก ข) โดยหนวยแกน คอ คากรยา "ปฏรป" กบหนวยขยาย ซงเปนหนวยขยายเสรม คอ สถานวลลดฐานะ "บนแผนกระดาษ" โดยมความหมายคอ การปฏรปทไดแตเพยงบนทกเปนลายลกษณอกษร กลาวคอ การยดเพยงหลกการทฤษฏ แตไมสามารถปฏบตจรงไดสมฤทธผล

2.1.3 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยจานวน (ก จ) หมายถง กรยาวลทประกอบดวยหนวยแกนซงเปนคากรยา และสวนขยายซงเปนหนวยจานวน และหนวยจานวนทพบประกอบดวยคาบอกจานวน และคาลกษณนาม ดงตวอยางตอไปน

...คนกทม.สงสญญาณถงรฐบาลใหบรหารประเทศดวยความระมดระวง ไมลแกอานาจ ไมยางสามขมผลกดนการนรโทษกรรมการจดทารฐธรรมนญฉบบใหม

(ไทยรฐ, วนพธ ท 6 มนาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "ยางสามขม" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยจานวน (ก จ) โดยหนวยแกน คอ คากรยา "ยาง" และสวนขยาย คอ หนวยจานวน "สามขม" ทเปน คาบอกจานวน "สอง" และคาลกษณนาม "ขม" โดยมความหมายในทนคอ มงตรงทา หรอ ตงใจทาอยางไมไตรตรองใหรอบคอบ

...การกลาวโทษกลมคนทไมพอใจเพยงอยางเดยวนนกเปนการมองเพยงดานเดยว...

(กรงเทพธรกจ, วนเสาร ท 13 กรกฏาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "มองเพยงดานเดยว" เปนถอยคาท ใช เปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยจานวน (ก จ) โดยหนวยแกน คอ คากรยา "มอง" ม "เพยง" เปนคาชวยหลงกรยา และสวนขยาย คอ หนวยจานวน "ดานเดยว" ทเปนคาลกษณนาม "ดาน" และคาบอกจานวน "เดยว" ซงกคอ "หนง" โดยมความหมายในทนคอ ไมรอบคอบ ไมไตรตรองใหรอบดาน หรออคต ลาเอยงเขาขางใดขางหนง

2.1.4 กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและอนพากยวเศษณ (ก อว) หมายถง กรยาวลทประกอบดวยหนวยแกนซงเปนคากรยา และสวนขยายซงเปนอนพากยวเศษณ โดยอนพากยวเศษณ ไดแก อนพากยททาหนาทเปนสวนขยายหนวยแกนในกรยาวล และกรยาวลนนอาจจะทาหนาทเปนหนวยอกรรม หนวยสกรรม หรอหนวยทวกรรมกได (วจนตน ภานพงศ, 2536 หนา 98) ดงตวอยางตอไปน

P a g e | 99


การลมเลกผลกดนราง พ.ร.บ.นรโทษกรรม ถอเปนความพยายามแกไขปญหา ปลดลอกการชมนมตอตานทมขอเรยกรองใหควาราง พ.ร.บ.นรโทษกรรมเปนเงอนไขหลก ทาทการถอยรนอยางไมเปนขบวนน เปรยบไมไดกบ ครงการผลกดนรางกฏหมายฉบบสดซอยอยางสดลมทมประต...

(มตชน, วนเสาร ท 9 พฤศจกายน 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ถอยรนอยางไมเปนขบวน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและอนพากยวเศษณ (ก อว) โดยหนวยแกน คอ คากรยา "ถอยรน" และสวนขยาย คอ อนพากยวเศษณ "อยางไมเปนขบวน" โดยมความหมายคอ ถอยหนจากเรองราวแบบตงตวไมทน หรอ คาดการณผดจนเกดความเสยหาย

...ทางทถกทควรรฐมนตรตางประเทศจะตองเปนผนาในการตอสคดในศาลโลกอยางเตมความสามารถเพอปกปอง ผลประโยชนของชาต ไมใชถอดใจยอมแพ หรอตอสแบบซงกะตาย...

(ไทยรฐ, วนจนทร ท 7 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "ตอสแบบซงกะตาย" เปนถอยคาท ใชเปนสานวนซงเปนกรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและอนพากยวเศษณ (ก อว) โดยหนวยแกน คอ คากรยา "ตอส" และสวนขยาย คอ อนพากยวเศษณ "แบบซงกะตาย" โดยมความหมายคอ การตอสทไมมแรงพลง ไมสดชน ไมมชวตชวา

2.3 วเศษณวล

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนวเศษณวล คอ ถอยคาสานวนทประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและสวนขยายเปนคานามหรอนามวล กรยาหรอกรยาวล จากการศกษาวเศษณวลทพบในขอมลมโครงสราง 2 ลกษณะดงน

2.3.1 วเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคานามหรอนามวล

2.3.2 วเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนหนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคากรยาหรอกรยาวล

2.3.1 วเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคานามหรอนามวล หมายถง ถอยคาสานวนทประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและสวนขยายเปนอาจคานามเดยวหรอนามวล ดงตวอยางตอไปน

100 | P a g e


นบตงแตรฐบาลปจจบนเขารบหนาท มเหตการณทวงการสอถอวากระทบหรอเปนการขมขและคกคามเสรภาพ สอมวลชนหลายครง ตวอยางเชน การถอดรายการละครเรอง "เหนอเมฆ 2 " งดออกอากาศอยางกะทนหน

แบบเหนอเมฆ โดยไมมคาชแจงจากผเกยวขออยางเปนทนาพอใจ...

(ไทยรฐ, วนพธ ท 30 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "เหนอเมฆ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนวเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณ คอ "เหนอ" และหนวยขยายเปนคานาม "เมฆ" ซงสานวน "เหนอเมฆ" นมกใชวา "มาเหนอเมฆ" หมายถง มาหรอมขน หรอเกดขน หรอปรากฏขนอยางทไมไดคาดหมาย ซงมความหมายเทากบวาเหาะมาเหนอกอนเมฆ ไมมใครร ไมมใครเหนเลย อะไรทจๆ กเกดขนอยางทไมไดคาดหมายหรอนกฝน อาจกลาวไดวาการเมองไทยในขณะนอยในยคแหงการคาความระหวางนกการเมองดวยกนและขาราชการผเกยวของ ผทโดนเลนงานจนงอมพระรามไปกอน ไดแก นายอภสทธ เวชชาชวะ...

(ไทยรฐ, วนเสาร ท 19 มกราคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "งอมพระราม" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนวเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณ คอ "งอม" และหนวยขยายเปนคานาม "พระราม" ซงมความหมายคอ มความทกขยากลาบากเตมท ถกกระทาอยางหนกหนวงรนแรง ซงในทนไดกลาวถง นายอภสทธ เวชชาชวะ ผซงไดรบผลกระทบทางการเมองอยางหนก อนมสาเหตจากภาวะการเมองทขดแยงกนของกลมนกการเมองกบกลมขาราชการในสงคมไทย

2.3.2 วเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคากรยาหรอกรยาวล หมายถง ถอยคาสานวนทประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและสวนขยายอาจเปนคากรยาเดยวหรอกรยาวล ดงตวอยางตอไปน

...เพอเปดทางใหผมความรความสามารถเขามาทางานแทน เพราะไมวาใครจะเขามานงเกาอรอนน หากตงใจทางานจรงจง แตคนในองคกรทาตวยากเกนเยยวยา บรรยากาศภายในไมเออหนน กลาออกไปทาอยางอนทมคณคาแกชวตดกวา นงหายใจทงไปวนๆ


จากตวอยาง "เกนเยยวยา" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงเปนวเศษณวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณ คอ "เกน" และหนวยขยายเปนคากรยา "เยยวยา" ซงมความหมายคอ เกนความสามารถทจะแกไข ยากเกนไปทแกไข

P a g e | 101


จะเหนไดวาถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนวลจะมโครงสรางทแตกตางกนออกไป ซงพบทงสน 3 ประเภท คอ นามวล กรยาวล และ วเศษณวล ซงแตละประเภทกประกอบไปดวยโครงสรางวลทแตกตางกน แตจะพบวาแมถอยคาสานวนจะมโครงสรางเปนวลชนดใดกตามนน ถอยคาสานวนเหล านจะทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาคาหนง และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว ถอยคาเหลานไมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร แตใหความหมายเปนในเชงเปรยบเทยบ มชนเชงความหมายทตางไปจากความหมายเดม โดยถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนวลมทงถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทเปลยนบรบทการใช ถอยคาสานวนทสรางขนใหม

3. ประเภททเปนประโยค

ถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนประโยค ผจยยดเกณฑการวเคราะหประโยคตามหลกไวยากรณโครงสรางของ วจนตน ภานพงศ (2536 หนา 20-23) ทไดกลาวถงประโยคโดยสรปไววา

ประโยคแบงเปน 2 แบบ คอ ประโยคเรมและประโยคไมเรม ประโยคเรมมความหมายซงผฟงเขาใจทนท สวน ประโยคไมเรมจะมความหมายซงผฟงจะไมเขาใจ ทนท ประโยคเรมจะตองมสวนมลฐานอยางนอย 1 สวน สวนมล ฐานของประโยคซงเปนหนาทของคานาม ไดแก หนวยประธาน หนวยกรรมตรง หนวยกรรมรอง และหนวยนาม เดยว สวนมลฐานของประโยคซงเปนหนาทของคากรยา ไดแก หนวยอกรรม หนวยสกรรมและหนวยทวกรรม

จากการศกษาพบถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนประโยค สามารถแบงโครงสรางได 3 ลกษณะ คอ ประโยคทมโครงสรางประกอบดวย หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง ประโยคทมโครงสรางประกอบดวย หนวยประธานและหนวยอกรรม และประโยคทมโครงสรางประกอบดวย หนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง ดงรายละเอยดตอไปน

3.1 ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง

ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง หมายถง ถอยคาทใชเปนสานวนทมลกษณะเปนภาคแสดงของประโยคทประกอบดวยคากรยาสกรรม 1 คา เปนหนวยสกรรมและคานามหรอนามวลทาหนาทเปนหนวยกรรมตรงของประโยค ดงตวอยางตอไปน

...เจาคณะจงหวดศรสะเกษ (ฝายธรรมยต) ตงคณะกรรมการสอบสวน แตเมอไมมพระวรพลใหสอบกตองถอย และ ทาทาจะโยนเผอกรอนไปใหจงหวดอบลราชธานทเปนตนสงกด

(ไทยรฐ, วนพฤหสบด ท 11 กรกฎาคม 2556, หนา 3)

102 | P a g e


จากตวอยาง "โยนเผอกรอน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยค กลาวคอ เปนสวนประกอบของประโยคทเปนภาคแสดง ประกอบดวยหนวยสกรรม คอ คากรยา "โยน" และหนวยกรรมตรง คอ นามวล "เผอกรอน" ซงมความหมายวา โยนปญหาให สงความเดอดรอนมาให สานวน "โยนเผอกรอน" เปนสานวนทมอยเดมในภาษา

ผลจากการทพมาปดแหลงกาซในชวงเดอนเมษายน สงผลใหประเทศไทยตองเตรยมรบสถานการณอยางเขมขน... ทาใหระยะนเกดสภาพคลายกบการฉายภาพยนตรมวนเกาทเคยออกฉายเมอหลายปกอน...

(มตชน, วนพฤหสบด ท 7 มนาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ฉายภาพยนตรมวนเกา" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยค กลาวคอ เปนสวนประกอบของประโยคทเปนภาคแสดง ประกอบดวยหนวยสกรรม คอ คากรยา "ฉาย" และหนวยกรรมตรง คอ นามวล "ภาพยนตรมวนเกา" ซงมความหมายวา เกดเรองราวซาเดม มเหตการณซาเดม

...นกวชาการเชอวาผไดรบประโยชนไดแก ชาวนารวยสวนหนง แตเงนกอนใหญไหลเขากระเปาคนทไมใชชาวนา แตท านาบนหลงคน

(ไทยรฐ, วนจนทร ท 16 ธนวาคม 2556, หนา 3)

จากตวอยาง "ทานาบนหลงคน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยค กลาวคอ เปนสวนประกอบของประโยคทเปนภาคแสดง ประกอบดวยหนวยสกรรม คอ คากรยา "ทา" และหนวยกรรมตรง คอ นามวล "นาบนหลงคน" ซงมความหมายวา คนทคดหาผลกาไรหรอหาผลประโยชนใสตน ดวยวธเบยดเบยน หรอรดนาทาเรนเอาจากนาพกนาแรงของผอน โดยขาดความเมตตา ซงในทน หมายถง การเบยดเบยนชาวนาไดทกขยากนนเอง

3.2 ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธานและหนวยอกรรม

ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธานและหนวยอกรรม หมายถง ถอยคาทใชเปนสานวนทลกษณะสวนประกอบของประโยคประกอบดวยหนวยประธานซงเปนคานามหรอนามวล และหนวยอกรรมซงเปนคากรยาหรอกรยาวล ดงตวอยางตอไปน

...พระราชบญญตการจดตงทตราไวเนนนานไมไดแกไขใหสอดคลองเปนปจจบนหรอใหสทธไปดาเนนการแลวคอยรบ สวนแบงรายไดเปน "เสอนอนกน" ซงการตองใหสทธเอกชนดาเนนการเพราะลาพงรฐวสาหกจเหลานนไมสามารถ ดาเนนงานใหเหนผล...


P a g e | 103


จากตวอยาง "เสอนอนกน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ คานาม "เสอ" และหนวยอกรรม คอ กรยาวล "นอนกน" ซงมความหมายวา ผทคอยรบผลประโยชนจากผอนโดยทตนเองไมไดลงทนลงแรงหรอทาสงใดเลย

อนทจรง การซอขายในตลาดหลกทรพยนนถอวามลกษณะตาดได ตารายเสย เพราะการซอการขายขนกบความ พงพอใจของผซอผขาย...

(กรงเทพธรกจ, วนเสาร ท 23 มนาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ตาดได ตารายเสย" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยค โดย "ตาดได" ประกอบดวยหนวยประธาน คอ นามวล "ตาด" และหนวยอกรรม คอ คากรยา "ได" และ "ตารายเสย" ประกอบดวยหนวยประธาน คอ นามวล "ตาราย" และหนวยอกรรม คอ คากรยา "เสย" ซ งมความหมายถง โอกาสหรอจงหวะทเกดจากโชคชะตาหรอเหตการณทเกดขนอนเปนผลจากโชคชะตา

...พล.อ.ประยทธตอบแบบแบงรบแบงสวา ประตปฏวตไมมปดไมมเปด จนถกนาไปตความวาไทยมโอกาสเกดการปฏวตอกครง...

(มตชน, วนองคาร ท 31 ธนวาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ประตปฏวตไมมปดไมมเปด" เปนถอยคาทใชเปนสานวนมลกษณะเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ นามวล "ประตปฏวต" และหนวยอกรรม คอ กรยาวล "ไมมปดไมมเปด" ซงมความหมายวา การไมสามารถบอกไดชดเจนวาการปฏวตจะเกดหรอไมเกดขน

3.3 ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง

ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง หมายถง ถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธานซงเปนคานามหรอนามวล หนวยสกรรมซงเปนคากรยาหรอกรยาวล และหนวยกรรมตรงซงเปนคานามหรอนามวล ดงตวอยางตอไปน

...หากสงคมเขาใจผด มดบอดในขอมลขาสาร คงไมตางอะไรกบสภาพทเรยกวาตาบอดคล าชาง ถกเถยงเผชญหนาไมสนสด

(มตชน, วนเสาร ท 14 ธนวาคม 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "ตาบอดคลาชาง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ นามวล "ตาบอด" หนวยสกรรม คอ คากรยา "คลา" และหนวยกรรมตรง คอ

http://www.bangkokbiznews.com/home/search/?cx=009233870810540600983%3Ahkyg0dlysoo&cof=FORID%3A9&ie=windows-874&q=ตลาดหลกทรพย

104 | P a g e


คานาม "ชาง" ซงมความหมายวา คนทรอะไรเพยงดานเดยว หรอรเพยงสวนใดสวนหนง ไมรความจรงถองแท แตเขาใจวาสงทตนเองรนนถกตองทสด ของคนอนไมจรง ไมถกตอง

อาจกลาวไดวาการพดจาระหวางสองฝาย เขาลกษณะหลงชนก าแพง จะเดนหนาตอไปกไมได จะถอยหลงกไมได


จากตวอยาง "หลงชนกาแพง" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ คานาม "หลง" หนวยสกรรม คอ คากรยา "ชน" และหนวยกรรมตรง คอ คานาม "กาแพง" ซงมความหมายวา หมดหนทางส สนหนทางส มความหมายคลายสานวน "จนตรอก"

...พากนรมเขามาแกไขตามทตางฝายตางคดวาตวเองถกตอง กจะกลายเปนลงแกแห ยงแกยงพนกนยงเหยง ผลท เกดยอมไมสวยงามอยางทคาดหวง มแตจะพงกนทกฝาย...


จากตวอยาง "ลงแกแห" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ คานาม "ลง" หนวยสกรรม คอ คากรยา "แก" และหนวยกรรมตรง คอ คานาม "แห" ซงมความหมายวา แกไขปญหาจนกลายเปนยงเหยง

นายจรญ ภกดธนากล ตลาการศาลรฐธรรมนญ แสดงความคดเหนตอการชมนมเรยกรองใหตลาการยตการปฏบต หนาท อนเปนผลสบเนองจากกรณ ส.ส. ส.ว.ทรวมลงชอเสนอรางแกไขรฐธรรมนญตอรฐสภา ออกแถลงการณไม ยอมรบศาล...ตลาการศาลรฐธรรมนญผนกลาวตดพอวา ไมรวาเกดอะไรขนกบบานเมองปจจบนนเหมอนนกมวยไลตอยกรรมการ

(มตชน, วนเสาร ท 27 เมษายน 2556, หนา 2)

จากตวอยาง "นกมวยไลตอยกรรมการ" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ คานาม "นกมวย" หนวยสกรรม คอ กรยาวล "ไลตอย" และหนวยกรรมตรง คอ คานาม "กรรมการ" ซงมความหมายวา ผออกกฏเกณฑหรอกฏหมายถกผทตองใชกฏเกณฑหรอกฏหมายนนทาราย ในทนหมายถง การไมยอมรบ ไมเชอฟง หรอการไมเคารพกฏกตกานนเอง

...ประเทศไทยขณะนมการสมคบกนแยงทงประเทศ ทโบราณเรยกวา "ฝงแรงสมจรฝงแรงดวยกน" สมหวกนโกงกน ประเทศอยางไมเลอกสถานทและเวลา...

(ไทยรฐ, วนศกร ท 13 ธนวาคม 2556, หนา 3)

P a g e | 105


จากตวอยาง "ฝงแรงสมจรฝงแรงดวยกน" เปนถอยคาทใชเปนสานวนซงมลกษณะโครงสรางเปนประโยคประกอบดวยหนวยประธาน คอ คานาม "ฝงแรง" หนวยสกรรม คอ กรยาวล "สมจร" และหนวยกรรมตรง คอ นามวล "ฝงแรงดวยกน" ซงมความหมายวา กลมคนชวรวมสมคบกนทาลาย คดโกงประเทศชาต

จะเหนไดวาถอยคาทใชเปนสานวนทมโครงสรางเปนประโยคทง 3 ลกษณะ คอ ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง, ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธานและหนวยอกรรม, ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง แมจะมโครงสรางหรอจานวนคาทยาว แตถอยคาสานวนเหลานจะทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาคาหนง และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว โดยถอยคาทใชเปนสานวนทปรากฏมทงถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทเปลยนบรบทการใช ถอยคาสานวนทสรางขนใหม ทใชเพอเปรยบเทยบและเพมอารมณ ความรสก และทาใหผอานเกดจนตภาพทชดเจน

สรปผลและขอเสนอแนะ

สรปผล

จากการศกษาถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการหนงสอพมพรายวนทตพมพเผยแพรระหวางวนท 1 มกราคม 2556 ถง 31 ธนวาคม 2556 ขอมลจากหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ กรงเทพธรกจ ไทยรฐและมตชน ผลการศกษาพบวา โครงสรางภาษาของถอยคาทใชเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนม 3 ประเภท คอ ประเภททเปนคา ประเภททเปนวล ประเภททเปนประโยค

ประเภททเปนคา พบโครงสรางทเปนคาเดยวและคาประกอบ โดยคาเดยวม 3 ลกษณะ ไดแก คาเดยวทเปนคานาม คาเดยวทเปนคากรยาและคาเดยวทเปนคาวเศษณ ซงคาเดยวเหลานประกอบดวยหนวยคาเพยงหนวยเดยว อาจมพยางคเดยวหรอหลายพยางคกได มกใชในเชงเปรยบเทยบ สวนโครงสรางคาประกอบม 3 ลกษณะ คอ คาประกอบทเปนคาประสมทเกดจากหนวยคาตงแต 2 หนวยคามาประสมกนเขาเปนคาใหมอกคาหนง

คาประกอบทเปนคาซอนเกดจากหนวยคาตงแต 2 หนวยคาทมความหมายหรอเสยงคลายกนใกลเคยงกนหรอเปนไปในทานองเดยวกน ซอนเขาคกน เมอซอนแลวจะมความหมายใหมเกดขนแมวาบางคาความหมายจะไมแปลกไปกวาความหมายเดมมากนก พบโครงสราง คอ คาซอน 2 พยางค และ คาซอน 4 พยางค ทเปนคาซอนสมผส และคาซอนซา

106 | P a g e


และคาประกอบทเปนคาซาเกดจากการนาคาคาเดยวกนนามากลาว 2 ครง มความหมายเนนหนกหรอบางทตางกนไปกบคาเดยวเพยงคาเดยว จงถอวาเปนคาสรางใหม มความหมายใหมทานองเดยวกบคาซอน และมเครองหมายไมยมก (ๆ) แทนคาทายทซากบคาตน เชน หลวมๆ แฟนๆ หยาบๆ เปนตน

ประเภททเปนวล พบโครงสราง 3 ลกษณะ คอ นามวล กรยาวล และ วเศษณวล โดยถอยคาสานวนทเปนนามวลประกอบดวยคานามกบสวนขยายแบงตามสวนประกอบภายในแตกตางกน คอ นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลก (ล), นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยคณศพท (ล ค), นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยจานวน (ล จ) โดยหนวยจานวนซงเปนสวนขยายม 2 แบบ คอ หนวยจานวนทเปนคาบอกจานวนและคานามหรอคาลกษณนาม กบหนวยจานวนทเปนคาลกษณนามและคาบอกจานวนหรอคาบอกลาดบท, นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและอนพากยคณศพท (ล อค), นามวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยหลกและหนวยขยายเสรม (ล ขส)

ถอยคาสานวนทเปนกรยาวลประกอบดวยคากรยากบสวนขยาย แบงตามสวนประกอบภายในแตกตางกน คอ กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกน (ก), กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยขยาย (ก ข) โดยมหนวยขยายทตางกน 2 ลกษณะ คอ หนวยขยายทเปนคากรยาวเศษณกบหนวยขยายเสรมทเปนสถานวลลดฐานะ, กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและหนวยจานวน (ก จ), กรยาวลทมโครงสรางประกอบดวยหนวยแกนและอนพากยวเศษณ (ก อว)

ถอยคาสานวนทเปนวเศษณวลประกอบดวยหนวยหลกเปนคาวเศษณและสวนขยาย แบงตามสวนประกอบภายในแตกตางกน คอ หนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคานามหรอนามวล, หนวยหลกเปนคาวเศษณและหนวยขยายเปนคากรยาหรอกรยาวล

ประเภททเปนประโยคพบโครงสราง 3 ลกษณะ คอ ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง, ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธานและหนวยอกรรม, ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรง โดยประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยสกรรมและหนวยกรรมตรงนนจะมลกษณะเปนภาคแสดงของประโยคทประกอบดวยคากรยาสกรรม 1 คา เปนหนวยสกรรมและคานามหรอนามวลทาหนาทเปนหนวยกรรมตรงของประโยค, ประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธานและหนวยอกรรมจะมหนวยประธานเปนคานามหรอนามวล และหนวยอกรรมเปนคากรยาหรอกรยาวล และประโยคทมโครงสรางประกอบดวยหนวยประธาน หนวยสกรรมและหนวยกรรมตรงจะมหนวยประธานเปนคานามหรอนามวล หนวยสกรรมเปนคากรยาหรอกรยาวล และหนวยกรรมตรงเปนคานามหรอนามวล

จะเหนไดวาถอยคาสานวนทงหมดทปรากฏแมจะมโครงสรางภาษาในรปลกษณะทแตกตางกนไป แตทกสานวนจะทาหนาทเปนหนวยทมฐานะเทาคาคาหนง และสอความหมายถงสงใดสงหนงเพยงสงเดยว ถอยคาเหลานไมไดมความหมายตรงไปตรงมาตามตวอกษร แตใหความหมายเปนในเชงเปรยบเทยบ มชนเชง

P a g e | 107


ความหมายทตางไปจากความหมายเดม โดยถอยคาทใชเปนสานวนทปรากฏมทงถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทดดแปลงจากถอยคาสานวนเดม ถอยคาสานวนทเปลยนบรบทการใช ถอยคาสานวนทสรางขนใหม ลกษณะตางๆ นเปนลกษณะเดนของการใชถอยคาสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวนทมผลในการเพมอารมณ ความรสก และทาใหผอานเกดจนตภาพทชดเจนยงขน

ขอเสนอแนะ

1. งานวจยนมงศกษาโครงสรางภาษาของถอยคาทเปนสานวนในบทบรรณาธการของหนงสอพมพรายวน ควรมการศกษาจากแหลงขอมลอน หรอสอสงพมพชนดอนๆ เชน นตยสาร วารสาร เปนตน เพอใหเหนถงความเหมอนหรอแตกตางกนวามลกษณะอยางไรบาง

2. การศกษาถอยคาทใชเปนสานวนควรมการศกษาเพมเตมในเรองของคาศพทหรอสานวนเฉพาะวงการ เชน วงการแพทย วงการกฬา วงการบนเทง วงการศกษา เปนตน เพอใหเหนวามลกษณะอยางไรบาง

108 | P a g e



กาญจนา นาคสกลและคณะ. (2540). การใชภาษา. กรงเทพมหานคร: เคลดไทย.

ไขสร ปราโมช ณ อยธยา. (2539). การเปลยนแปลงถอยค าและความหมายของส านวนไทย. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดรณ หรญรกษ. (2529). การหนงสอพมพเบองตน. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นภาลย สวรรณธาดา. (2528). “ภาษตและสานวน”, ใน เอกสารการสอนชดวชาภาษาไทย 8 (คตชนวทยาส าหรบคร) หนวยท 11. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นาเพชร สายบญเรอน. (2543). ถอยค าส านวนใหมในหนงสอพมพรายวนภาษาไทยระหวางป พ.ศ. 2537-2541. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บรรจบ พนธเมธา. (2549). ลกษณะภาษาไทย. พมพครงท 15. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคาแหง.

บปผา บญทพย. (2555). “คากบความหมาย”, ใน คมอการศกษาชดวชาภาษาไทยเพอการสอสาร หนวยท 1-7. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ประเทอง คลายสบรรณ. (2534). ส านวนไทย. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: สทธสารการพมพ.

พ. นววรรณ. (2520). การใชภาษา. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: สตรสาร.

มาล บญศรพนธ. (2525). ความรทวไปเกยวกบการท าหนงสอพมพ. กรงเทพมหานคร: เจรญผล.

______. (2527). การเขยนบทบรรณาธการในหนงสอพมพภาษาไทยรายวน. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

รชน วงศปยนนทกล. (2541). เนอหา โครงสรางรปแบบและบทบาทหนาทของหนาบรรณาธการในหนงสอพมพรายวนภาษาไทย. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2556). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช 2554. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร:นานมบคพบลเคชนส จากด.

วนเนาว ยเดน. (2521). สนกกบภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: กรมฝกหดคร.

P a g e | 109


______. (2540). ส านวนในภาษาไทย. ปตตาน: คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

วจตรมาตรา (สงา กาญจนาคพนธ), ขน. (2541). ส านวนไทย. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

วจนตน ภาณพงศ. (2536). โครงสรางภาษาไทย. พมพครงท 14. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคาแหง.

110 | P a g e


ค าซ าในภาษาไทยกบค าเทยบเคยงในภาษาเยอรมน

REDUPLICATIVES IN THAI AND THEIR EQUIVALENTS IN GERMAN

กรกช อตตวรยะนภาพ

บทคดยอ

บทความนนาเสนอการวเคราะหหนาทของคาซาในภาษาไทยกบคาเทยบเคยงทปรากฏในภาษา เยอรมน แมวาในภาษาเยอรมนจะมคาซาเชนเดยวกน แตมเพยงจานวนนอย และสวนใหญเปนคาเลยนเสยงธรรมชาต ในขณะทคาซาในภาษานนสามารถทาหนาททางไวยากรณและเพมความหมายตางๆ ใหแกคาเดมอยางหลากหลาย จากการวเคราะหคลงขอมลทผวจยรวบรวมขนเอง อนประกอบดวยเรองสนภาษาไทยและเรองสนภาษาเยอรมนพรอมกบบทแปลเปนภาษาเยอรมนและภาษาไทยของเรองสน พบวาคาซาในภาษาไทยนนสามารถสอความหมายพหพจน การแยกเปนสวนๆ การลดและเพมนาหนกของความหมาย ตลอดจนสอมโนทศนทเกยวของกบการณลกษณะและทศนภาวะดวย ซงความหมายตางๆ เหลานไมอาจสอไดดวยกระบวนการซาคาในภาษาเยอรมน แตกลบพองกบวธการอนๆ ในการสรางคาใหมในภาษาเยอรมน ไมวาจะเปนการผนคา การใชคาชนดตางๆ การใชโครงสรางซงมลกษณะคลายการซาคาแตเปนการซาในระดบวากยสมพนธ ในทางตรงกนขาม ภาษาเยอรมนกลบสอความหมายของคาซาในภาษาไทยดวยรปแบบการสรางคาแบบอน โดยเฉพาะอยางยง การใชหนวยคาเตมหรอวภตปจจย ซงเปนสงทแทบไมปรากฏในภาษาคาโดดอยางภาษาไทย

ค าส าคญ: คาซา, คาเทยบเคยง, ภาษาไทย, ภาษาเยอรมน

Abstract

This paper focuses on the analysis of the functions of reduplicatives in Thai and their German equivalents. Although German also has reduplicatives, there is only a limited number of them and their functions are restricted mostly to onomatopoeia. In contrast, reduplication in Thai can perform various grammatical functions and add meanings to their base terms. Using a self-compiled bidirectional parallel corpus consisting of Thai and German short stories as well as their translations into the other language, it has been discovered that

P a g e | 111


reduplicative constructions in Thai show different functions such as pluralization, distribution, attenuation and intensification, as well as influences on aspectuality and modality; however, most of these cannot be expressed through reduplication in German. Usually they are marked by inflection, different parts of speech, syntactic reduplication, and word formation processes. In particular, derivation morphemes, which can rarely be found in an isolating language like Thai, show similar functions to Thai reduplicatives.

Keywords: reduplicatives, equivalents, Thai, German

บทน า

การซาคา (Reduplication) จดเปนวธการสรางคาแบบหนงทเปนสากล เนองจากโครงสรางคาซานน สามารถพบไดในภาษาตางๆ ซงมาจากแบบลกษณตางๆ กน ไมจากดอยในกลมภาษาแบบใด (Wiltshine/Marantz 2000, p. 560) ทงกลมภาษาทมวภตปจจย (เชน กรก ละตน), ภาษาคาโดด (เชน ไทย จน) และภาษาปะตอ (เชน ตรก, ยอรบา) รปแบบของคาซาเกดขนเมอในกระบวนการสรางคาใหมในภาษา มการนาเอาคาเดมมาซาอก ทงน อาจเปนการซาเตมรป (total reduplication) คอ ซาคาเดมเตมรปทงคา เชน เดกๆ หรอซาเพยงบางสวน (partical reduplication) คอ ซาเฉพาะเสยงพยญชนะ เสยงสระ หรอเพยงบางพยางคของคาเดมกได เชน เกาเกา โดยคาซาทเกดขนใหมจะตองมความสมพนธกบคาเดม คอ ทาใหเกดผลทางความหมายดวย การซาคาเปนวธสรางคาทสาคญวธหนงในภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงภาษาไทย

แมวาการคาซาจะเปนกระบวนการสรางคาทปรากฏทงในภาษาเยอรมนและภาษาไทย แตมความแตกตางเปนอนมาก โดยเฉพาะอยางยง ในเรองของจานวน ศกยภาพในการสรางคาซาขนใหมไดเรอยๆ ตลอดจนหนาทและความหมายทเพมขนในคาซา (reduplicatives) ในภาษาเยอรมนสามารถสรางคาซาขนโดยการซาหนวยคาพนฐาน หรอหนวยคาเดม (base morpheme) ซงสวนใหญมกเปนการซาคาเพยงบางสวน โดยเปลยนสระจาก i เปน a เชน Mischmasch และสวนนอยเปนการสรางคาดวยการสมผสเสยงสระ เชน Schickimicki ในขณะทคาซาเตมรปอยางเชน blabla มจานวนนอยมาก และเกอบทงหมดเปนเพยงคาเลยนเสยงธรรมชาต คาซาในภาษาเยอรมนมอยเพยงแคประมาณ 100 รป และสวนใหญปรากฏเฉพาะในภาษาพด (Schindler 1991, p 597; Schümann 2010, p. 394) จงมบทบาทนอยมากในระบบภาษาเยอรมน ไมถอเปนวธการสรางคาทสรางขนใหมไดเรอยๆ และพบวามกปรากฏเฉพาะในคานามและคาคณศพทในภาษาของเดก (Lohde 2006, p. 43) จงไมคอยมงานวจยเกยวกบคาซาในภาษาเยอรมน และถงกบมขอขดแยงในประเดนทวาควรจดวาคาเหลานในภาษาเยอรมนเปนคาซาหรอไม (Schindler 1991)

112 | P a g e


ในทางตรงกนขาม การซาคามบทบาทสาคญในภาษาไทย รวมไปถงการใชสญลกษณไมยมก (ๆ) แทนการซาคาดวย เนองจากสวนใหญเปนการซาเตมรป อยางไรกด คาซาในภาษาไทยอาจมการเปลยนแปลงเสยงวรรณยกตในพยางคทซาหรอเปลยนแปลงความสนยาวของเสยงสระ และทาใหเกดความหมายแตกตางกนออกไปกได เชน ดด หมายความวา ‘ดมากเปนพเศษ’ ในขณะท บงบาง หมายความวา ‘คอนขางบาง ไมคอยบางเทาไรนก’ เปนตน ในไวยากรณและงานวจยเกยวกบภาษาไทยจงมกบรรยายเกยวกบคาซา ทงในแงของรปแบบและความหมายหรอหนาทไวโดยละเอยด แมอาจมการจดแบงประเภทและการอธบายไมเหมอนกนไปหมด (สนนท อญชลนกล 2542; Iwasaki/Ingkaphirom 2005; Chakshuraksha 1994) ซงในงานทเกยวของเหลานพบวา กระบวนการสรางคาซาในภาษาไทยสามารถเกดขนไดกบคาชนดตางๆ ไมวาจะเปนคานาม คาสรรพนาม คากรยา คาบพบท คาลกษณนาม คาบอกจานวน คาคณศพท คากรยาวเศษณ และคาอทาน (ฟ เจงใหยว 2546: 2) และสามารถทาหนาทในการสอความหมายไดหลายอยาง คอ พหพจน (เชน ลกๆ) การทาซาหรอตอเนองกน (เชน เขยนๆ) การแยกเปนสวนๆ (เชน เปนคนๆ ไป) การเนนนาหนกความหมาย (เชน ทาสใหด าๆ หนอย) การเพมนาหนกความหมายเปนพเศษ เชน เกาเกา) การบอกความหมายทไมเจาะจงแนนอน (เชน แถวกลางๆ) การสรางคาทมความหมายใหม (เชน งๆ ปลาๆ) การสอความหมายในเชงลบ (เชน ดแด) เปนตน ทงนยงมผลในทางวากยสมพนธ คอ ทาหนาทเปลยนชนดของคาดวย

หนาทและความหมายตางๆ ของคาซาทพบในภาษาไทยนนถอวาสอดคลองกบทปรากฏในภาษาอนๆ เปนสวนใหญ โดยเฉพาะบทบาทในการเพมนาหนกความหมาย (intensification) และการลดนาหนกหรอความเขมขนทางความหมายลง (attenuation) อาจกลาวไดวา เปนการเพม-ลดปรมาณและคณภาพของคาเดมนนลง (Elsen 2014, p. 66; Kajitani 2005, p. 100) เชนเดยวกบการทาหนาทเปลยนชนดของคากพบในภาษาอนๆ12

งานวจยครงนมไดมวตถประสงคทจะเปรยบเทยบคาซาในภาษาไทยกบคาซาในภาษาเยอรมน เนองจากหากมงพจารณาโดยใชรปแบบ (form) เปนเกณฑ อาจไมพบประเดนอะไรนาสนใจนก เนองจากไมสามารถเปรยบเทยบกนไดตรงๆ ดวยเหตน จงมวตถประสงคทจะมงวเคราะหวาการสอหนาทและความหมายตางๆ ผานกระบวนการสรางคาซาในภาษาไทยนน ปรากฏเปนรปใดบางในภาษาเยอรมน ทงน เปนการบรรยายปรากฏการณทเกดขนในภาษาไทยจากมมมองของเยอรมน และวเคราะหกระบวนการสรางคาในภาษาเยอรมนจากมมมองของภาษาไทยไปพรอมกน โดยมวตถประสงคหลก ดงน

1) เพอศกษาวาคาซาในภาษาไทยมหนาทสอความหมายอยางไรบาง

2) เพอศกษาวาหนวยตางๆ ในภาษาเยอรมนทปรากฏเปนคาเทยบเคยงของคาซาในภาษาไทยมรปแบบอยางไรบาง

12 ตวอยางเชน ในภาษาอนโดนเซย คาวา pagi (‘เวลาเชา’) เปนคานาม จะกลายเปนคากรยาวเศษณบอกเวลาแมอยในรปคาซา pagi-pagi (Rubino 2005, p. 21) เปนตน

P a g e | 113


วธการด าเนนการวจยและขอมลทวเคราะห

การวจยครงนดาเนนตามขนตอนดงน

1) คนหาคาซาในคลงขอมลภาษาไทย จากนนนามาจดหมวดหมของหนาทและความหมายนนๆ

2) คนหาคาเทยบเคยงในภาษาเยอรมนของคาซาภาษาไทยทพบ จากนนนามาวเคราะหจดหมวดหมตามรปแบบและความหมายทปรากฏ

3) ศกษาวาในกระบวนการสรางคาในภาษาเยอรมน สวนใดบางททาหนาทเดยวกบคาซาในภาษาไทย

การวจยครงนใชคลงขอมลสองภาษาสองทศทางตามแนวทางของโจฮนสสน (Johansson 2003, p. 39) ซงผวจยเปนผจดรวบรวมขอมล อนประกอบไปดวยเรองสนภาษาไทยพรอมบทแปลเปนภาษาเยอรมนจานวน 15 เรอง และเรองตนภาษาเยอรมนพรอมบทแปลเปนภาษาไทยจานวน 13 เรอง ทงน ตวอยางทยกมานาเสนอและอภปรายในบทความนจะกากบแหลงขอมลไวดวย อกษรยอจากชอผเขยน การระบเลขทคาซาภาษาไทยและคาเทยบเคยงภาษาเยอรมนทปรากฏในคลงขอมล และระบวาขอมลทยกมาเปนภาษาตนทาง (O) หรอภาษาปลายทาง (Ü) ดงรายละเอยดเกยวกบเรองสนในคลงขอมลทแสดงไวในภาคผนวก

ผลการวจย

ในคลงขอมลทศกษาซงประกอบดวยคาภาษาไทยประมาณ 141,150 คา มจานวนคาซาปรากฏรวมทงหมด 1,562 คา (tokens) โดยมจานวนรปคาศพท (types) ปรากฏรวม 334 รป ซงเมอนามาวเคราะหและจดหมวดหมแลว พบวามหนาทและสอความหมายตางๆ ดงจะนาเสนอในลาดบตอไปน

หนาทของค าซ าในภาษาไทยและค าเทยบเคยงภาษาเยอรมนทพบในคลงขอมล

ผลการวเคราะหพบวา คาซาในภาษาไทยทปรากฏในคลงขอมล แสดงหนาทหรอความหมายดงตอไปน คอ

1. การเปลยนความหมายไปจากค าเดม

คาซาสามารถเปนคาใหมทมความหมายไมเหมอนกบคาเดมหรอคามลเลย เชน หยกๆ จะเหนไดวา คาวา "หยก" เปนคานามทหมายถงหนสชนดหนง และไมสามารถนาไปใชขยายความคากรยาได แตเมอเปนคาซา

114 | P a g e


กลบสามารถใชเนนความหมายของคาวา "เพง" หรอ "เพงจะ" ได โดยมความหมายวา "ไมนานกอนหนานน" ซงมความหมายแตกตางไปจากคาเดมโดยสนเชง

(1) พอเพงซอหมอมาหยกๆ [WL_O-8]

เลกไปหาหลอนเสยเฉยๆ [HK_Ü-25]

2. การเปลยนชนดของค า

หนาทหนงของคาซาคอ การเปลยนชนดของคาจากชนดหนงไปเปนอกชนดหนง (transposition) หรอทาใหคานนเปนคาชนดอนไดดวย เชน รอบ เปนคาบพบท แต รอบๆ สามารถใชเปนคาวเศษณไดโดยไมตองใชนาหนาคานามกได ลวก เปนคากรยา ลวกๆ เปนคาวเศษณ เปนตน

(2) ขณะทตวตลกดงปายโชวรอบๆ [UP_Ü-57]

กระดาษหอตดไวดวยแถบกาวอยางลวกๆ [JH_Ü-3]

3. การแสดงรปพหพจน และการแยกความหมายของค านามเปนสวนๆ

ทงสองหนาทนมความสมพนธกน กลาวคอ มกหมายถงคานามนบไดทมจานวนมากกวาหนง แตในกรณของรปพหพจน จะหมายความถงคานามเปนกลมกอน เปนภาพรวม ซงในภาษาไทย สามารถใชคาซาเพอแสดงความหมายเชนนได เชน เพอน อาจมจานวนกคนกได แตเมอใชรปคาซา คอ เพอนๆ จะไมสามารถหมายถง ‘เพอนหนงคน’ ไดอก นอกจากน การซาคาคณศพทหรอคาบอกลาดบทกสามารถถบอกคารปพหพจนไดเชนกน เชน แรก เมอใชขยายคานามจะเปนคานามเอกพจน แต แรกๆ จะขยายคานามแลวแสดงความหมายเปนพหพจน

(3) ยงไดหวเราะ รองไห ไดวงเลนกบเพอนๆ [PB_O-3]

หนาทของคาซาซงมความสมพนธกบการสรางรปพหพจน แตเปนการสอมมมองทเปนภาพกระจาย (distribution) ซงสอดคลองกบความหมายท ฟ เจงโหยว (2549, หนา 226) เรยกวา “การสอความหมายทละ

P a g e | 115


อยางหรอคราวละอยาง” และสนนท อญชลนกล (2552: 31) เรยกวา “แยกความหมายเปนสวนๆ”13 ทงน นยมใชกบคาบอกเวลา เชน เปนวนๆ เปนชวโมงๆ

(4) ท าไปวนๆ [NP_O-10]

4. การเพมน าหนกความหมายของค าเดม

หนาทหนงของคาซาทพบบอย คอ การเพมความเขมขนหรอเพมนาหนกความหมาย (intensification) นอกจากทพบในภาษาอนๆ (ดเปรยบเทยบไดท Müller 2003; Elsen 2014: 66; Raciene 2013) ในภาษาไทยกเปนหนาทสาคญอยางหนงของคาซาเชนกน อยางไรกตาม การจะเขาใจความหมายทถกตองได จะตองพจารณาจากเกณฑทางเสยงประกอบดวย ซงจากคลงขอมลทวเคราะหซงเปนภาษาเขยน สวนใหญเปนการซาคาโดยใชไมยมก และไมแสดงเสยงทแทจรงออกมา กรณทถอวาแสดงการเพมนาหนกไวชดเจน จงอาจถอวาเปนการเพมนาหนกเปนพเศษตามคาจากดความของ Chakshuraksha (1994) และ Iwasaki/Ingkaphirom (2005) เชน คาวา เชยเฉย ในขณะทการใชคาซาเพอเพมนาหนกความหมายในกรณอนๆ งานวจยนใชวเคราะหและตความจากความหมายของคาคณศพทเอง เชน เรวๆ เปนการเพมนาหนกความหมายของ เรว, เรอยๆ เปนการเพมนาหนกของคาวา เรอย เปนตน

(5) เมอกสวนกบแมกท าหนาเชยเฉย [An_O-71]

บอกใหออกไปเรวๆ [PT_O-16]

นสยใจคอทางดานนของเขากผดชดขนมาเรอยๆ [An_O-75]

5. การลดน าหนกความหมายของค าเดมและการท าใหเกดความหมายไมจ ากดแนนอน

การทคาซาทาหนาทตรงขามกนได คอ ทงเพมนาหนกความหมาย และลดนาหนกของความหมาย ถอเปนปรากฏการณทปรากฏในหลายภาษาเชนกน (Rubino 2008) ในภาษาไทยนน คาซาสามารถลดนาหนกความหมายของคาเดม และทาใหเกดความหมายไมจากดแนนอนได อยางไรกตาม ในเรองนพบการแยกประเภทของความหมายไมตรงกนอยบาง แตผวจยเหนวา สองหนาทนมความเกยวของสมพนธกน จงนามา

13 ในทางภาษาศาสตร มการกลาวถงความหมายพหพจนในสองมต คอ เปนภาพกลม (collective) หรอเปนภาพกระจายแยกสวน (distributive) ซงคโยม (Kiyomi 1995, p. 1154) พบวามภาษาจานวนมากทใชคาซาในความหมายทเปนพหพจนแบบทวไป และสอความหมายแบบกระจายสวนไดดวย

116 | P a g e


วเคราะหไวดวยกน14 ตวอยางของคาซาทพบวาความหมายมนาหนกเบาลงกวาคาเดม คอ การซาคาวา เลก นอย เบา ซงแมจะซาโดยมไดระบเสยงกากบ แตกใหความรสกวามความหมายออนลง และหลายครงพบวาตรงกบการทาใหมความหมายเลกลง (diminution) ในภาษาอนๆ รวมทงภาษาเยอรมนดวย15

(6) มจดเลกๆ สขาวผดขนมา [JF_Ü-49]

ลม...พดเชยผามานโบกไหวเบาๆ [WL_O-3]

กรณของการทาใหเกดความหมายไมจากดแนนอน จะเหนไดชดจากตวอยางคาวา รอบๆ จะเหนไดวาปกต คาบพบท รอบ จะระบบรเวณชดเจน คอ วงลอมนามวลทตามมา โดยสอความวาอยใกลตาแหนงของคานามหลก แตเมอทาเปนคาซากบ รอบๆ จะเปนการขยายอาณาบรเวณมากขน ถอเปนการลดระดบความชเฉพาะเจาะจง (definition level) ซงเมอเทยบกบภาษาเยอรมน อาจเปนการใชเปนบพบทนาหนาคานามพหพจน หรอเสรมดวยคากรยาวเศษณเพมใหเกดความหมายไมชเฉพาะเจาะจง เชนเดยวกนกบในภาษาไทย เมอเปนคาซา กอาจไมจาเปนตองใชเปนคาบพบทอกตอไป แตใชเปนคาวเศษณ โดยไมตองระบนามวลตามเลย

(7) นกทองเทยวของเธอจะนงรอบๆ กระโจม [Jlt_Ü-164]

พอมองไปรอบ ๆ [HK-23]

6. การสอการณลกษณะหรอเปลยนการณลกษณะของค าเดม

(8) แลวจงลงมอกระทงๆ ไปตามกงกานล า [An_O-171]

ตอมา อยๆ กไดกนแตชาเขยว [RR_Ü-22]

จากตวอยางท (8) จะเหนไดวาในประโยคแรก การซาคา “ลาก” “กระทง” ใหกลายเปน “กระทงๆ” เปนการแสดงภาพการกระทาทเกดขนซาๆ กน ซงการณลกษณะ “การเกดขนซา” (iterative) ถอเปนมโนทศน

14 สนนท อญชลนกล (2542, หนา 30-31) อธบายความหมายของคาซาในภาษาไทยแยกกนระหวาง “ลดนาหนกความหมายของคาเดม” กบ ทาใหเกดความหมายไมจากดแนนอน ในขณะทฟ เจงโหยว (2549, หนา 226) และมลเลอร (Müller 2003, p. 17) ระบเพยงหนาทเดยว ซงถอเปนการรวมสองความหมายนไวดวยกน ใหคาจากดความวา “ไมเจาะจงเทาคาเดม” กบ “ลดความแนนอนเจาะจงทางความหมาย” ตามลาดบ 15 ภาษาเยอรมนมกสรางรป diminutive โดยเตม -chen หลงคานาม ซงในคลงขอมลพบวา คาเหลานมกปรากฏเปนคาเทยบเคยงของคาซาทมการลดนาหนกความหมายของคาเดม

P a g e | 117


ของการณลกษณะทเกดขน และในทางภาษาศาสตรเองกจดวาเปนการณลกษณะทมความหมายใกลเคยงกบคาซามากทสดและเปนรปธรรมทสด (Bybee et al. 1994, p. 125)16

แตในตวอยางประโยคถดมา ถอวาเปนการเปลยนการณลกษณะโดยทเปนการณลกษณะทแตกตางไปจากการณลกษณะของคากรยาเดมโดยสนเชง เนองจากมการเปลยนหนาทของชนดของคาและทาใหเกดความหมายใหมไปพรอมกนดวย กลาวคอ คาวา อย ซงเปนคามลนนเปนคากรยาทมการณลกษณะประจาคาเปนการกนระยะเวลา (durative) และไมเสรจสนสมบรณ (imperfective) แตเมออยในคาซา กลบสามารถทาหนาทเปนหนวยวเศษณ และขยายภาคแสดงใหเกดเปนการณลกษณะแบบเกดขนและเสรจสน ณ จดเดยว (punctual)

7. การสอมโนทศนเกยวกบทศนภาวะและสออารมณความรสก

บางครงคาซาในภาษาไทยสอมโนทศนเกยวกบทศนภาวะไดคลายกบคาอนภาคแสดงทศนะในภาษาเยอรมน เชน แนๆ ดอๆ นอกจากน ในบางครงการซาคาคณศพทหรอคาวเศษณยงสามารถทาใหสรางรปประโยคคาสงไดดวย ซงหากไมใชคาซา ประโยคอาจผดไวยากรณทนท หากไมใชคาแสดงรปคาสง คอ อนภาคแสดงทศนะคาอนๆ เขามากากบ

(9) ยาตองรอยแลวแนๆ [JE_Ü-25]

เลกไปหาหลอนเสยดอๆ [HK_Ü-16]

ดแลตวเองดๆ ละ17 [AG_Ü-5]

นอกจากนคาซายงสามารถสอความรสกทเปนอตวสยของผพดออกมาไดดวย ซงปรากฏการณดงกลาวมปรากฏในหลายภาคเชนกน เชน ในภาษาจน การซาคาคณศพทพยางคเดยวบางคา สามารถสอความหมายทแสดงวาผพดเหนวา ‘นารก’ หรอในทางตรงกนขาม สะทอนความไมรสกแยแสของผพด (Yang 2001, p. 123) ปรากฏการณดงกลาวยงสอดคลองกบท อลวา (Alieva 1998, p. 413) บรรยายไววา การซาคาในภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใตนนไมไดจากดอยแคระดบคาศพท ไวยากรณ ความหมาย และวจนปฏบตเทานน แตยงเปน

16 ในตาราภาษาศาสตรภาษาเยอรมน บางคากากบเรยกการสรางคาซา โดยใชคาคนทเดยวกนกบ “การทาใหเกดซา” (iteration) เลยทเดยว (Donalies 2011, p. 68) 17 หากไมใชคาซา คอใชแค ดแลตวเองดละ ประโยคนจะไมสามารถสอความได เวนแตตองเตมคาอนๆ เขาไปชวยสรางใหเปนมาลาประโยคคาสง เชน จงดแลตวเองใหด หรอ ดแลตวเองใหดละ

118 | P a g e


เครองมอสะทอนอารมณความรสกดวย เปนตนวา หากใชคาวา เลกๆ กอาจรสกวานารก ในขณะท เฉยๆ สามารถสอความหมายในเชงลบได ดงตวอยางตอไปนทพบในคลงขอมล

(10) แมทแรกเปนเพยงดมแคเพยงแกวเลกๆ เพอใหมนเทานน [JE_Ü-30]

คณพดเพอเอาใจผมเฉยๆ [SS_Ü-53]

ค าเทยบเคยงภาษาเยอรมนของค าซ าในภาษาไทยทปรากฏในคลงขอมล

ในการวเคราะหขอมลสองภาษาสองทศทางในครงน ไมพบวามคาซาภาษาเยอรมนปรากฏเปนคาเทยบเคยงของคาซาในภาษาไทยเลย แตผลทปรากฏ คอ คาเทยบเคยงภาษาเยอรมนททาหนาทเดยวกบคาซาทปรากฏในภาษาไทยนนสามารถจดแบงได 4 ประเภท ไดแก การใชคาชนดตางๆ ใหสอดคลองกบหนาทในทางวากยสมพนธ การผนคาเพอสอความหมายทางไวยากรณ การใชโครงสรางซงมลกษณะคลายการซาคา และการใชกระบวนการสรางคาใหมรปแบบตางๆ ดงสรปในตารางท 1 โดยหนาทหรอความหมายของคาซาและคาเทยบเคยงแสดงโดยรปยอตอไปน คอ การแปลงชนดของคา (transposition = TRANS) การแสดงรปพหพจน (pluralization = PL), การแยกความหมายของคานามเปนสวนๆ (distribution = DISTR), การเพมนาหนกความหมาย (intensification = INTENS) การลดนาหนกความหมาย (attenuation = ATTEN) การสอความหมายไมจากดแนนอน (indefiniteness = INDEF) การสอการณลกษณะ (Aspectuality = ASP) และการสอทศนภาวะ (modality = MODAL) ทงน มไดนบรวมคาซาททาใหเกดความหมายใหมโดยสนเชง เนองจากไมสามารถระบคาเทยบเคยงภาษาเยอรมนททาหนาทเดยวกบการซาคาได นอกจากน งานวจยนมไดมงเนนการหานยสาคญทางสถต จงไมมการแจกแจงความถของคาซาทแสดงความหมายหรอหนาทในแตละประเภท

ตารางท 1 รปแบบของค าค าเทยบเคยงภาษาเยอรมนของค าซ าภาษาไทย

TRANS PL DISTR INTENS ATTEN INDEF ASP MODAL ชนดของค า อนยมสรรพนาม อนภาคเนนความหมาย อนภาคแสดงทศนภาวะ คาแสดงทศนภาวะ กรยาชวยสอทศนภาวะ ประเภททางไวยากรณ พจน

P a g e | 119


TRANS PL DISTR INTENS ATTEN INDEF ASP MODAL การสรางรปคากรยา Partizip I, II มาลา (คาสง) การเปรยบเทยบขนกวาและขนสด โครงสรางคลายค าซ า Nx Präp.Nx x und x von Nx zu Nx um N herum การสรางค าใหม การประสมคา การแปลงคา

1. การใชค าชนดตางๆ ใหสอดคลองกบหนาททางวากยสมพนธ

ภาษาเยอรมนสามารถใชคาชนดตางๆ แทนการใชคาซาในภาษาไทยได ตวอยางเชน อนยมสรรพนาม man (‘one’) หรอ jeder (‘everyone’) สามารถใชแสดงความหมายทไมแนนอนได ตรงกบคาซาในภาษาไทยวา ใครๆ ทกๆคน ภาษาเยอรมนมคาอนภาคเพมนาหนก (intensive particle) เชนคาวา sehr (‘มาก’) ซงเมอใชประกอบคาคณศพทกจะเพมนาหนก เชน sehr simple (‘งายมาก’) ปรากฏเปนคาเทยบเคยงของคาซา อยางงายๆ สวนในการสอมโนทศนทศนภาวะนน ภาษาเยอรมนสามารถใชคาไดหลายประเภท อนไดแก คาแสดงทศนภาวะ (modal word) เชน sicher (‘แนนอน’) เปนคาเทยบเคยงของคาซา แนๆ หรอใชอนภาคแสดงทศนภาวะ (modal particle) กรยาชวยสอทศนภาวะ (modal verb) กได

(11) ใครๆ เขากตองท างาน [Sri_O-13]

Jeder muss doch arbeiten. [Sri_Ü-13]

มองโลกอยางงายๆ [WL_O-76]

… betrachtete die Welt auf einer sehr simplen Weise [WL_Ü_76]

พอซงเปนลกคงอานไปแลวแนๆ [JE_Ü-16]

… hätte er, der Sohn, sie sicher gelesen [JE_O-16]

120 | P a g e


2. การผนค าเพอสอความหมายทางไวยากรณ

เนองจากภาษาไทยเปนภาษาคาโดด จงไมมการผนคา หนาทในการแสดงรปพหพจนทปรากฏเปนคาเทยบเคยง ซงเปนการใชหนวยคาผนคา (inflectional morpheme) เพอสอประเภททางไวยากรณ “พจน” เชน Kind (‘เดก’) มความหมายเปนเอกพจนในภาษาเยอรมน แตเมอเตมหนวยคาผน -er เขาไป กจะกลายเปนคานามพหพจน ซงเปนคาเทยบเคยงของคาซา เดกๆ ในภาษาไทย เชนเดยวกน การทจะเหนนาหนกความหมาย ภาษาเยอรมนอาจใชรปการผนคาคณศพทใหเปนขนกวา (comparative) หรอขนสงสด (superlative) เพอสอความหมายดงกลาว ในขณะทหากจะสรางประโยคคาสง กสามารถใชรปมาลาคาสง (imperative) ผนคากรยา กรณเดยวกนกบภาษาไทยสามารถทาคาวเศษณใหเปนคาซาเพอสอมาลานได นอกจากน ในสวนของคากรยา พบวาคาเทยบเคยงภาษาเยอรมนทปรากฏเปนรปกรยา Partizip I และ Partizip II (present and past participles) เชน schweigen (‘เงยบ, ไมพด’) สรางรป Partizip I เปน schweigend กรยา verschwimmen (‘เบลอ, ไมชดเจน’) สรางรป Partizip II เปน verschwommen เปนตน รปคากรยาทสรางขนเชนนสามารถสอความหมายตรงกบคาซาในภาษาไทยไดเชนเดยวกน โดยเฉพาะในการสอการณลกษณะ ดงตวอยางตอไปน

(12) ถงบดนขาพเจาไมมความแปลกใจใดๆ [KS_O-20]

bin ich nicht im Geringsten18 darüber erstaunt. [KS_Ü-20]

ตางหนหนาหาเขาอยางเงยบๆ [DK_Ü_54]

Sie wandten sich ihm zu, schweigend [DK_O_54]

เหนตวลกรวๆ รางๆ [AN_O_151]

...kann sie die Kinder verschwommen erkennen [AN_Ü_151]

3. การใชโครงสรางซงมลกษณะคลายการซาคา

แมวาจะไมปรากฏคาซาภาษาเยอรมนเปนคาเทยบเคยงของคาซาภาษาไทย แตในคลงขอมลทวเคราะหในครงน พบวาสวนหนาของคาเทยบเคยงภาษาเยอรมนทปรากฏ มรปแบบเปนวลทมลกษณะคลายคาซาในภาษาไทย กลาวคอ มคาๆ เดยวกนปรากฏในวลหนงถง 2 ครง โดยอาจเรยกรปแบบโครงสรางนวาเปน

18 เปนรปขนสด (superlative) ของคาคณศพท gering (‘นอย’) ซงในทนซอความตรงกบการเนนหรอเพมนาหนกความหมายโดยการใชคาวา ใดๆ ซงอาจกลาวอกอยางหนงไดวา "ไมมความแปลกใจใดๆ แมแตนอย"

P a g e | 121


“การซาระดบวากยสมพนธ” (syntactical reduplication ตามนยามของ Travis 2001) ทงน โครงสรางทปรากฏในคลงขอมล อาจแยกประเภทไดเปน 4 รปแบบ คอ

- Nx Präp Nx คอบพบทวลทคาบพบทอยตรงกลาง เชอมคานามเดยวกน 2 ครง ทงนคาสรรพนามทปรากฏบอยในคลงขอมลคอ für (‘สาหรบ’) แตในภาษาเยอรมน สามารถสรางรปโครงสรางนไดหลากหลายทเดยว และความหมายของโครงสรางไมจาเปนตองสมพนธกบความหมายของคาบพบท เชน Tag für Tag ซงเปนการใชโครงสราง คานาม ‘วน’ + คาบพบท ‘สาหรบ’ + คานาม ‘วน’ เพอสอความหมายวา ‘วนแลววนเลา’ ตรงกบคาซา วนๆ - X und X คาเทยบเคยงทปรากฏ มโครงสรางเปนคาบพบทหรอคาวเศษณคาเดยวกนทเชอมดวยคาสนธาน und (‘และ’) สวนใหญเปนรปทใชบอย จนอาจถอวาเปนสานวนภาษาเยอรมนทมความหมายเฉพาะ และไมจาเปนตองมความสมพนธกบคาเดม เชน nach und nach ซงเปนการใชโครงสราง คาบพบท ‘หลง’ + คาสนธาน ‘และ’ + คาบพบท ‘หลง’ เพอสอความหมายวา ‘ทละนอย’ ตรงกบคาซา คอยๆ - von Nx zu Nx เปนการใชคาบพบท von (‘จาก’) และ zu (‘ถง’) เชอมระหวางคานามเดยวกนสองครง - um N herum เปนการใชคาบพบท um (‘รอบ’) ตามดวยคานาม แลวปดทายดวยคาวเศษณ herum (‘รอบๆ’)

(13) ท าไปวนๆ [NP_O-10]

Tag für Tag arbeiten [NP_Ü-10]

ความรสกจบใจตนเตน […] จงคอยๆ บรรเทาลง [AN2_O-106]

Nach und Nach fiel die Aufregung von ihr ab. [AN2_Ü-106]

ลากรางหลอนถลถกงระพนฝาบานหมนตวไปรอบๆ [JE_Ü-36]

wie sie ... beim Schopf nahm, von Wand zu Wand wirbelte [JE_O-36]

ความรบผดชอบตอสงทกาลงเกดขนรอบๆ ตวของเรา [VN_O-48]

Verantwortung gegenüber den Dingen, die rund um uns herum passieren [VN_Ü-48]

122 | P a g e


สาหรบใน 2 กรณหลงนน มกมความหมายเปนการขยายขอบเขตหรอบรเวณ การใชบพบทวล von Nx zu Nx เปนการแสดงจานวนพหพจนอยางหนง ซงโครงสรางเชนนปรากฏในภาษาองกฤษเชนกน (เชน from time to time) ในขณะทบพบทวล um ... herum นน มโครงสรางแตกตางจากกอนหนานทง 3 แบบ เพราะมไดเปนการซาคาทมความหมายทางคาศพท แตการใสคาวา herum เหมอนเปนการปดวงเลบวลดวยคาทมความหมายคลายกน แตทาหนาทแตกตางกน19

ผลการวเคราะหคาซาภาษาไทยและคาเทยบเคยงภาษาเยอรมนทปรากฏในคลงขอมลแสดงใหเหนวา หนาทและความหมายทหลากหลายของคาซาในภาษาไทยนนสามารถแสดงไดโดยกลวธการสรางคาใหมในภาษาเยอรมนไดครบถวน หากแตวาไมไดแสดงดวยคาซาแบบเดยวกบในภาษาไทยเทานน แสดงใหเหนถงความเหมอนและความแตกตางของระบบการสรางคาใหมของสองภาษานอยางชดเจน ในงานวจยนจงแยกหวขอการสรางคาใหมในภาษาเยอรมนทเปนคาเทยบเคยงของคาซาในภาษาไทยมาแยกบรรยายตางหากจาก 3 ลกษณะทเคยบรรยายไวแลว

วธการสรางค าใหมในภาษาเยอรมนทเทยบเคยงไดกบการสรางค าซ าในภาษาไทย

ในกระบวนการสรางคาใหมของเยอรมนมสวนททาหนาทเดยวกนกบคาซาในภาษาไทยแยกออกเปน 2 ประเภทหลก คอ การสรางคาประสม (composition) และการแปลงคา (derivation)

1 การสรางค าประสม

อนทจรงในตาราไวยากรณเยอรมนเองกมกจดวาคาซาเปนกลมแบงของคาประสม (Donalies 2011, p. 37) อยางไรกตาม คาเทยบเคยงภาษาเยอรมนทปรากฏในคลงขอมลไมใชคาประสมในรปแบบคาซา หากแตเปนการสรางคาประสมเพอสอความหมายตางๆ ตรงกบทปรากฏในคาซาภาษาไทยนนเอง ซงพบวาคาประสมเหลานอาจทาหนาทและสอความหมายตางๆ ดงน คอ การเปลยนชนดของคา การสรางรปพหพจน การเพมนาหนกความหมาย การลดนาหนกความหมายและแสดงความไมแนนอน ดงตวอยางทแสดงในตารางตอไปน

19 บอพส (Bopst 1989, p59) บรรยายวา โครงสรางเชนนเปนโครงสรางแบบปดวงเลบ ซงเปนโครงสรางทปรากฏบอยในภาษาเยอรมน ซงอนทจรงจะสามารถละคาวา herum ได โดยความหมายไมตางกนมากนก ถอวาเปน “การยาใหเหนวาวลนทาหนาทเปนหนวยวเศษณ ซงอาจพบไดกบคาบพบทอนๆ ในภาษาเยอรมนไดเชนกน เชน aus ... heraus (‘ออกจาก’ … ‘ออกมาจากจดนน’) เนนความหมาย ‘ออกมาจาก’

P a g e | 123


ตารางท 2 ค าประสมทปรากฏเปนค าเทยบเคยงของค าซ าในภาษาไทย

ค าซ า (ไทย) เทยบกบค าประสม (เยอรมน) ความหมาย/หนาท เลยงหมาตวนนเหาอยใกลๆ [DK_Ü-7]

Nebenan bellte der Hund [DK_O-7]

เปลยนชนดของคา

neben ‘ใกล’ an ‘ท’ เปนคาบพบท แต nebenan ‘ใกลๆ’ เปนคาวเศษณ

ท าอยางกบวาลสตนนบนทกไวแตเรองดๆ [AG_Ü-17]

... als ginge es um Gutpunkte [AG_O-17]

แสดงความหมายพหพจน

สรางคาประสมระหวางคาวเศษณ gut ‘ด’ กบคานาม Punkt ‘จด’ แลวสรางรปพหพจนทคานามเปน Gutpunkte

เอ คทธาไมใชชอสตวเลยงลกดวยนมทตาโตๆ ... หรอกร [MB_Ü-15]

Kata, sind das nicht Säugetiere mit riesengroßen Augen ...? [MB_O-15]

เพมนาหนกความหมาย

เนนความหมายของคาวา groß ‘ใหญ’ โดยเมอรวมกบคาวา Riesen ‘ยกษ’ กลายเปนคาวเศษณใหมทมความหมายเนนความ “ใหญ” มากยงขน

กอนจะทนแสดงกรยาใดๆ โตตอบ [KS_O-18]

Bevor ich jedoch irgendeine Reaktion zeigen konnte. [KS_Ü-18]

การแสดงความไมแนนอน

สรางคาประสมโดยการเตม irgend- เขาไปขางหนาคาสรรพนามหรอคานาหนานามภาษาเยอรมน จะเปนการสรางรปของ อนยมสรรพนาม (indefinte prounoun) แบบหนง จงแสดงความหมายทไมเฉพาะเจาะจง หรอบอกความหมายทไมแนนอน

จากตารางขางตนจงเหนไดวา ในขณะทภาษาไทยใชรปคาเดม คอ ซาคาเดมทมอยเพอสอความหมายตางๆ จนทาใหคาซาดเหมอนเปนกลไกในการสรางคาทมความสมาเสมอคลายเปนไวยากรณ ในภาษาเยอรมนกลบใชกระบวนการประสมคาในเชงคาศพทเพอสอความหมายน อยางไรกตาม หนาทและความหมายทปรากฏยงไมครอบคลมเทากบการแปลงคา แมรปแบบของการประสมคาโดยพนฐานจะมความคลายคลงกบการซาคาในภาษาไทยมากกวา เพราะเปนการสรางคาใหมอนเกดจากการใชหนวยคาอสระ (free morpheme) เปนหลก

124 | P a g e


2. การแปลงค า

การแปลงคาเปนกระบวนการสรางคาใหมทแตกตางจากการประสมคา คอจะเปนการเตมหนวยคาตางๆ (affix) ไปประกอบหนาหรอหลงคาเดมเพอสรางคาใหม20 อกทงยงเปนการเปลยนชนดของคาจากคาเดมไปเปนคาชนดใหมทมความหมายเกยวพนกบคาเดมไดดวย หนวยคาเตมเหลานจงจดวาเปนหนวยคาไมอสระ (bound morpheme) การแปลงคาแทบไมปรากฏในภาษาไทยซงเปนภาษาคาโดดเลย แตเปนกลไกการสรางคาใหมทสาคญมากในภาษาเยอรมน และในงานวจยนเปนคาเทยบเคยงทสาคญทสดของคาซาภาษาไทย ดงตวอยางของคาแปลง (derivate) ทแสดงในตารางตอไปน

ตารางท 3 ค าแปลงทปรากฏเปนค าเปรยบเทยบของค าซ าในภาษาเยอรมน

รปหนวยค าเตม ค าซ า (ไทย) เทยบกบค าแปลง (เยอรมน) ความหมาย/หนาท an- จ านวนของเครองส าอางจงเพมพนขนมาเรอยๆ [JF_Ü-6]

... haben sich eine ganze Menge Stifte angesammelt [JF_O-6]


-chen มจดเลกๆ [JF_Ü-49]

... zeichnen sich weiße Pünktchen an [JF_O-49]

ลดนาหนกความหมาย (ทาใหมความหมายเลกลง)

durch- ... มาพลกๆ [An_O-98]

... und blätterte sie durch [An_Ü-98]

สอการณลกษณะ/เพมนาหนกความหมาย

ein- แลวจงลงมอกระทงๆ ใบตามกงกานล าไม [An_O-171]

… und schlägt auf die Äste des Baumes ein [An_Ü-171]

สอการณลกษณะ/เพมนาหนกความหมาย

ge-...-e ตามดวยเดกสองคนทก าลงกรดๆ [An_O-125]

… gefolgt von lautem Geschrei und Getobe [An_Ü-125]

สอการณลกษณะ

สออารมณความรสก herum- เขาหมนบนเอวไปรอบๆ [SS_Ü-11]

Er rollte mit den Kugelgelenken herum [SS_O-11]

แสดงความไมแนนอน

20 ตามปกตในตาราไวยากรณเยอรมนจะแยกหนวยคาเตมเหลานออกเปนประเภทตางๆ อก เชน หนวยคาเตมหนา (prefix) หนวยคาเตมทาย (suffix) หนวยคาเตมครอม (circumfix) ในตารางนไมไดนาเสนอขอมลแยกตามประเภทหนวยคาเตม แตแสดงใหเหนดวยการใสเครองหมาย - โดยแสดงใหเหนตาแหนงทหนวยคาเตมเหลานจะไปปรากฏ นอกจากนไมมการแยกระหวางหนวยคาเตมแบบทแยกไดกบแยกไมไดทประกอบหนาคากรยา ซงในบางครงจะเรยกชอคากรยาทนาหนาดวยหนวยคาเตมหนาเหลานตางกนดวยเปน Partikelverb (particle verb) และ Präfixverb (prefix verb) ตามลาดบ

P a g e | 125


รปหนวยค าเตม ค าซ า (ไทย) เทยบกบค าแปลง (เยอรมน) ความหมาย/หนาท um- ขอใหทานมองไปรอบๆ โดยไมตองรสกเขนอาย [UP_Ü-101]

... sehen Sie sich ohne Hemmungen um [UP_O-101]

สอการณลกษณะ

ver- เมอไหรจะไปใหพนๆ [An_O-106]

Wann werden sie endlich verschwinden [An_Ü-106]


-haft ยนมอแบแบงกใหอยางขลาดๆ [KS_O-17]

… streckte zaghaft die Hand ... aus [KS_Ü-17]

สอทศนภาวะ

-heit ท าใหคดถงความหลงสมยเดกๆ [WL_O-62]

und an meine Kindheit zurückdenken [WL_Ü-62]

รปพหพจน (แบบรวมกลม)

-ig หรอเดนงกๆ เงนๆ จนถกรถชนเอา [SP_O-10]

… oder so zittrig auf den Beinen, dass ein Unfall passiert war [SP_Ü-10]


-lich หลอนออมๆ แอมๆ [AN_O-72]

… brahcte sie zögerlich hervor [An_Ü-72]


มขนกขาวๆ ตดอยเตมไปหมด [RR_Ü-5]

überall klebt weißlicher Kot [RR_O-5]

ลดนาหนกความหมาย

-s เขาไมชอบพดตอนเชาๆ [JH_Ü-151]

dass er morgens eigentlich nicht spricht [JH_O-151]

เปลยนชนดของคา

-sam พอโอบรางหนเบาๆ [PB_O-22]

Mein Vater nahm mich behutsam in seinen Arm [PB_Ü-22]


-weise ซงเดนเขามาจบกนเปนกลมๆ [UP_Ü-67]

die grüppchenweise herumziehen [UP_O-67]

สอความหมายแยกเปนสวนๆ

จากขอมลในตารางท 3 จะเหนไดวาเมอนาหนวยคาเตมหนา an-, durch-, ein- และ ver- มาเตมหนาคากรยา จะสามารถสอความหมายตรงกบหนาทหนงของคาซาในภาษาไทย คอ “การเพมนาหนกความหมายของคา” (intensification) ตวอยางเชน an- เปนหนวยคาเตมหนาทมความหมายเพมจานวน การเตม durch- หนาคากรยาในภาษาเยอรมนจะสอความหมายวา ‘ไมมการหยดพก’ ซงเปนการเพมนาหนกความหมายวธหนง

126 | P a g e


สวนคานาหนากรยา ein- ทเตมหนาคากรยา schlagen ซงมความหมายวา ‘ต’ ในตวอยาง [An_Ü-171] เปนการแสดงความหมายวาเกดการกระทาเชนนนซาๆ กนหลายครง เชนเดยวกบ ver- ทเพมนาหนกความหมาย

หนวยคาเตมทาย -lich ใชประกอบคากรยาทมลกษณะบอกลกษณะบางอยาง โดยเกยวของกบ “ระดบ” กลาวคอ เมอเตมหนวยคา -lich แลวจะสอความหมายแคใกลเคยง เชน weißlich ในตวอยาง [RR_O-5] จะมความหมายวา ‘ออกสขาว’ แตไมไดเปน ‘สขาว’ เตมท การลดนาหนกความหมายหรอการแสดงคณสมบตของคาคณศพทในลกษณะน อาจถอวาเปนอกรปแบบหนงของ “การทาให เลกลง” (diminution) ทเกดกบคาคณศพทกได ดวยเหตน ในตารางท 3 จงไดนาเอา -chen ซงเปนหนวยคาเตมทายคานามเพอแสดงรปวา “เลก” มารวมไวดวย โดยแนวคดเกยวกบความเหมอนระหวางคณสมบตของการเตม -lich ทคาคณศพท และเตม -chen ทคานามน ปรากฏในงานของ ไฟลเชอร และบารซ Fleischer/Barz 2012, p. 232) ผซงคนควาวจยเกยวกบการสรางคาใหมในระบบภาษาเยอรมนไวอยางละเอยด21

ในสวนของคาเตมทสอมโนทศนเกยวกบทศนภาวะทผวจยระบไวในตารางท 3 นน อาจตองถอวาเปนการแสดงความหมายทเกยวของกบการสอทศนภาวะแบบกวาง เนองจากหนวยคาเตมเหลาน จดวาเปนหนวยคาทมความหมาย “active-modal” ในภาษาเยอรมน (เรองเดยวกน, p. 306] หมายความวา เมอนา -haft, -ig, -sam และ -lich ไปเตมทายคาใดแลว จะสอความหมายทบอกลกษณะอาการหรอภาวะ โดยทคานามทคาคณศพทเหลานไปขยายความจะเปนผกระทา หรอมภาวะอาการเชนนนเอง มไดถกกระทาใหเปนเชนนน

เนองจากการแสดงความหมาย “พหพจน” ในภาษาเยอรมนจะแสดงดวยการผนคา (inflection) คอการเตมหนวยคาทางไวยากรณทแสดงรปพหพจน (plural morpheme) เปนหลก จงไมใชหนาททพบไดงายนกในสวนของการแปลงคา อยางไรกด หนวยคาเตมทาย -heit มความหมายทแสดงจานวนในลกษณะทเปนภาพรวมไดเชนกน ซงกมปรากฏในคลงขอมลดวย กลาวคอ Kindheit เปนคาเทยบเคยงของคาวา ‘ตอนเดกๆ’ ซงในทนแทไมไดเปนการบอกจานวนของเดก แตกเปนการแสดงภาพรวมของชวงเวลาในขณะทเปนเดกนนเอง หนวยเตมทายอกคาทสอความหมายเกยวของกบพหพจน คอ -weise เนองจากสามารถใชประกอบคานามทอยในรปพหพจนแลวสอความหมายของการมจานวนมากแตกระจายหรอแยกเปนสวนๆ ได คลายกบการใชโครงสราง เปน ตามดวยการซาคาลกษณะนามในภาษาไทย

หนวยคาเตม herum- และ um- สามารถใชเตมหนาคากรยาเพอความชดเจนแนนอนของการระบตาแหนงหรอสถานทได โดยอาจเปนการแสดงการกระทาท ไรจดหมายชดเจน ดงทปรากฏในคาวา herumzappen ในตวอยาง [SS_O-40] ซงเมอแปลความหมายของคานจากภาษาเยอรมนเปนภาษาไทยจะ

21 คนโฮลท และคณะ (Kühnhold et al. 1978, p. 412) เคยบรรยายหนวยคาเตมทาย -lich ไวใกลเคยงกนวา แสดงถง “การเขาใกลคณสมบตของคามล แตยงไมเพยงพอ” หรอ “ออกจะเปนเชนนน” ทนาสนใจคอ คณสมบตดงกลาวตรงกนกบหนาทในการลดนาหนกความหมายของคาซาในไทย

P a g e | 127


หมายถง ‘การเปลยนชองทวไปๆ มาๆ’ คลายกบการเปดปดสวตซททาซาๆ นนเอง จงเทยบเคยงไดกบการไมระบจดหมายหรอพนทชดเจน ในทางไวยากรณคากรยาทมหนวยคา herum- เตมขางหนาจงมกไมตองมกรรม คากรยาทมหนวยคาเตมหนา um- นานนกสอความหมายในลกษณะใกลเคยงกน แตตางกนตรงทจะตองมกรรมตรงมารองรบ ยกเวนแตวาอยในรปกรยาสะทอนกลบ (reflexive verb) กจะไมตองมกรรม และสอความหมายของการไมระบสถานทหรอตาแหนงชดเจนดวยเชนกน

การเปลยนชนดของคานามนน อนทจรงถอเปนหนาทหลกทหนวยคาเตมทาย (suffix) ตางๆ ในภาษาเยอรมนสามารถทาไดอยแลว เชน เมอเตม -heit กจะทาใหเกดคานาม โดยทคาเดมอาจเปนคาชนดอนๆ กได เชน คาคณศพท จากตวอยางในตารางท 3 จะเหนไดวามการเตมหนวยคาเตมทาย -s ไวทายคานาม เพอสรางรปเปนคาวเศษณบอกเวลาแทน คอ จาก Morgen (‘เวลาเชา’) เปน morgens (‘เชาๆ’) ซงสอความหมายตรงกบคาซาในภาษาไทยเมอใชกบคานามทเปนคาบอกเวลาในแตละชวงของวน เชน บายๆ เยนๆ ค าๆ เปนตน

หนวยคาเตมครอม ge-...-e หรอ ge-...-ei นน ในภาษาเยอรมนปกตใชประกอบคากรยาเพอสรางเปนคานาม โดยคาทสรางขนใหมนนมกจะสอความหมายของการณลกษณะ iterative คอ การทาซาๆ นอกจากนยงสอความหมายถงสงทไมพงประสงค (Fleischer/Barz 2012, p. 266) จงเปนการสอความหมายแฝงทมตอการกระทาของคากรยาทเปนคามลไปพรอมกนดวย การเกดขนซาๆ กนนนอาจไมพงประสงคจนทาใหผพดใชคาศพทเปนคานามทครอมดวยหนวยคาเตมนเพอแสดงอารมณความรสกในเชงลบไปพรอมกนดวย

ผลสรปและขอเสนอแนะ

ผลจากการศกษาคาซาในภาษาไทยและคาเทยบเคยงในภาษาเยอรมนโดยอาศยการวเคราะหขอมลในคลงขอมลสองภาษาสองทศทางทาใหเหนวาคาซาในภาษาไทยนนมหนาทและความหมายหลากหลาย ซงไมปรากฏวามคาซาในภาษาเยอรมนเปนคาเทยบเคยงไดตรงๆ หากแตในภาษาเยอรมนจะสอความหมายเหลานดวยกลวธตางๆ ผสมกน ทงทอยในระดบของการใชคาชนดตางๆ ใหสอดคลองกบหนาทและความหมายนนๆ ไปเลย การผนรปคา การซาคาในระดบวากยสมพนธ โดยเฉพาะอยางยง หากจะพจารณาวาการซาคาเปนกระบวนการสรางคาใหมในระดบคากอาจสรปไดวากลวธการสรางคาใหมในภาษาเยอรมนทเทยบเคยงไดตรงกบคาซาในภาษาไทยมากทสด คอ การเตมหนวยคาแปลง (derivation) นนเอง

การศกษาในครงนนาไปสขอสรปทวาการซาคาในภาษาไทย ซงเปนกลไกสาคญในการสรางคาใหมในระบบคาภาษาไทยมทงความเหมอนและความตางกบกลไกการสรางคาใหมในภาษาเยอรมน กลาวคอ สองภาษานใชวธแตกตางกนในสรางคาใหมทสอความหมายตางๆ โดยภาษาไทยใชวธการสรางคาซา สวนภาษาเยอรมนใชวธการแปลงคา ซงวธทใชในภาษาเยอรมนนนเปนกระบวนการทแทบไมปรากฏในภาษาไทย

128 | P a g e


แตอนทจรงกสอความหมาย หนาท และมโนทศนตางๆ ทผพดภาษาไทยสามารถเขาใจไดเชนกน เนองจากความหมายเหลานสวนมากปรากฏในคาซา ซงเปนสงทผพดภาษาไทยคนเคย แตเปนกระบวนการทไมสาคญในภาษาเยอรมน องคความรนจงอาจนาไปใชในการสอนภาษาเยอรมนสาหรบผเรยนชาวไทยตอไป

ผลการวจยแสดงใหเหนวา หนาทหลกประการหนงทสาคญของคาซาในภาษาไทยและหนวยคาเตมตางๆ ในภาษาเยอรมน คอ การเพมหรอลดระดบความเขมขนของความหมาย ประเดนดงกลาวยงอาจขยายความนาสนใจไปสการศกษาเปรยบเทยบวธการเพมและลดนาหนกความหมาย (intensification and attenuation) ระหวางภาษาเยอรมนกบภาษาไทยได โดยอาจศกษาวาในแตละภาษาใชกลไกอะไรบางเพอทาหนาทน ซงคงไมสามารถตอบไดในงานวจยน แตเปนประเดนทอาจศกษาวจยตอยอดออกไปจากงานวจยน

รปแบบของคาเทยบเคยงในภาษาเยอรมนทปรากฏเปนคาซาในภาษาไทยนน ยงมขอนาสงเกตอกประการหนง คอ มการใชรปคาซากนในบพบทวล เชน Tag für Tag (‘ไปวนๆ’) ซงโครงสรางเชนนพบในภาษาองกฤษเชนกน เชน flower to flower, plate after plate, mugs upon mugs ซงในภาษาเยอรมนเองกสามารถใชคาบพบทและคานามทหลากหลาย มทงรปเอกพจนและพหพจนมาทาเปนโครงสรางแบบเดยวกนได โดยอาจมความหมายเหมอนหรอไมเหมอนคาซาในภาษาไทยกได เชน Hand in Hand (‘(เดน) จงมอกนไป’) Stück um Stück (‘ทละชนๆ’) Menschen über Menschen (‘คนจานวนมากมาย’) Ellbogen an Ellbogen (‘ศอกชนกน’) จงนาศกษาตอไปวาโครงสรางทเปนการซาคาในระดบวากยสมพนธ (syntactical reduplication) เชนน ในภาษาเยอรมนมจานวนมากนอยเพยงใด และสามารถสรางขนใหมไดโดยมขอจากดหรอไม มากนอยเพยงใด โดยตองอาศยคลงขอมลภาษาเยอรมนทมขนาดใหญและครอบคลมตวบทประเภทตางๆ มากขน

P a g e | 129



ภาษาไทย

ฟ เจงใหยว. (2549). ค าซ าในภาษาจนและภาษาไทย การศกษาเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สนนท อญชลนกล. (2542). ระบบค าภาษาไทย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาษาตางประเทศ

Alieva, Natalia. (1998). Reduplication in Southeast Asian languages: Differences in word structures. In Mark Janse, (Ed.): Productivity and Creativity. Studies in General and Descriptive Linguistics in Honour of E.M. Uhlenbeck (pp 413-419). Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

Bopst, Hans-Joachim. (1989). UM und HERUM. Eine syntaktisch-semantische Untersuchung zur deutschen Gegenwartssprache. München: iudicium.

Bybee, Joan/Perkins, Revere/Pagliuca, William. (1994). The Evolution of Grammar. Tense, aspect and modality in the languages of the world. Chicago/London: The University of Chicago Press.

Chakshuraksha, Nuttathida (1994). Prosodic structure and reduplication in Thai. Working Papers of the Linguistics Circle 12, 27-38.

Donalies, Elke. (2011). Basiswissen Deutsche Wortbildung. 2., überarb. Auflage. Tübingen/Basel: A. Francke.

Elsen, Hilke. (2014). Grundzüge der Morphologie des Deutschen. Berlin/Boston: Walter de Gruyter.

Fleischer, Wolfgang/Barz, Irmhild. (2012). Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. 4., völlig neu bearb. Aufl. Berlin/Boston: de Gruyter.

130 | P a g e


Iwasaki, Shoichi/Ingkaphirom, Preeya. (2005). A Reference Grammar of Thai. Cambridge etc.: Cambridge University Press.

Johansson, Stig. (2003). Contrastive lingusitics and corpora. In Sylviane Granger et al. (Eds.). Contrastive Linguistics and Translation Studies (pp.31-44). Amsterdam/New York: Rapodi.

Kajitani, Motomi. (2005). Semantic Properties of Reduplication among the World's Languages. LSO Working Papers in Linguistics 5: Proceedings of WIGL (2005), 93-106.

Kiyomi, Setsuko. (1995). A new approach to reduplication: a semantic study of noun and verb reduplication in the Malayo-Polynesian languages. Linguistics 33, 1145-1167.

Kühnhold, Ingeborg/Putzer, Oskar/Wellmann, Hans. (1978). Deutsche Wortbildung. Typen und Tendenzen in der Gegenwartssprache. Eine Bestandsaufnahme des Instituts für deutsche Sprache. Forschungsstelle Innsbruck. Dritter Hauptteil :Das Adjektiv. Düsseldorf: Pädagogischer Verlag Schwann.

Lohde, Michael. (2006). Wortbildung des modernen Deutsches. Ein Lehr- und Übungsbuch. Tübingen: Narr.

Müller, Hans-Georg. (2003). Reduplikationen im Türkischen. Dissertation Universität Tübingen.

Raciene, Ernesta. (2013). Zu sprachlichen Ausdrucksmitteln der Intensivierung von Eigenschaften im Deutsch-litauischen Vergleich. SANTALKA Filologija; Edukologija 2013, t. 21, nr. 2: 123-134. (www.cpe.vgtu.lt/index.php/cpe/article/viewFile/cpe.2013.../325) (30/05/2014).

Rubino, Carl. (2005). Reduplication. Form, function and distribution. In Bernhard Hurch (Ed.) Studies on Reduplication (pp. 11-29). Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

Rubino, Carl. (2008). Reduplication.. In Martin Haspelmath,/ Mattew Dryer/ David Gil / Bernard Comrie (Eds.) The World Atlas of Language Structures Online. München: Max Planck Digital Library (http://www.info/feature/27) (10/07/2014).

P a g e | 131


Schindler, Wolfgang. (1991). Reduplizierende Wortbildung im Deutschen. Zeitschrift für Phonetik, Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung 44(1991) 5, 597-613.

Schümann, Michael. (2010). Wortbildung. In Elke Hentschel (Ed.). Deutsche Morphologie (pp. 390-395). Berlin/New York: de Gruyter.

Travis, Lisa de Mena. (2001). The syntax of reduplication. Proceedings of Northeast Linguistics Society (NELS) 31, GLSA, 454-469. (http://people.linguistics.mcgill.ca/~lisa.travis/papers/NELS32paper.pdf) (10/07/2014).

Wiltshine, Caroline/Marantz, Alec. (2000). Reduplication. In Geert Booij / Christian Lehmann / Joachim Mugdan (Eds.). Morphologie. Ein internationales Handbuch zur Flexion und Wortbildung. 1. Halbband (pp. 557-567). Berlin/New York: Walter de Gruyter.

Yang, Chaiquin. (2001). Interjektionen und Onomatopoetika im Sprachvergleich: Deutsch versus Chinesisch. Dissertation. Albert-Ludwigs-Universität zu Freiburg i. Breisgau.

ภาคผนวก

รายละเอยดเกยวกบขอมลทนามาวเคราะห

ชอเรองตนฉบบ ผเขยน ผแปล ปทพมพ (ตนฉบบ)

ปทพมพ (บทแปล)

ครอบครวกลางถนน [SK] ศลา โคมฉาย Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2536 2549

คนบนสะพาน [PT] ไพฑรย ธญญา Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2530 2549

กระถางชะเนยงรมหนาตาง [WL]

วนทร เลยววารณ Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2539 2549

โลกใบเลกของซลมาน [KS] กนกพงศ สงสมพนธ Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2534 2549

132 | P a g e




หมอทขดไมออก [An] อญชน Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2533 2549

พลเมองด [SP] เสกสรร ประเสรฐกล Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2523 2549

มทร [Sri] ศรดาวเรอง Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2528 2549

ซมใบ [PS] ประภสสร เสวกล Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2527 2549

ผาตกรรม [WC] วาณช จรงกจอนนต Kirsten Ritscher & Heike Werner

2527 2549

ขอทาน [An2] อญชน Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2533 2549

บนทองนาเมอยามคา [AT] อศศร ธรรมโชต Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2524 2549

ธลประดบดน [PB] ปรชาพล บญชวย Kirsten Ritscher &

Heike Werner

2523 2549

นางรา [AT2] อศศร ธรรมโชต Klaus Rosenberg 2523 2535 พอรองไหครงแรก [VN] วสรรชนย นาคร Klaus Rosenberg 2526 2535 ชวตสดาของแพร [NP] นรมล พฤฒาธร Klaus Rosenberg 2526 2535 Abschied von Berlin ("อาลาเบอรลน") [AG]

Arno Geiger อญชล โตพงพงศ 2550 2551

Sony Center ("โซน เซนเตอร") [UP]

Ulrich Pelzer กรกช อตตวรยะนภาพ 2548 2551

Die Umgebung von Blitzen ("ประกายสายฟา") [SS]

Silke Scheuermann

เจนจรา เสรโยธน 2548 2551

Sibirien ("ไซบเรย") [JE] Jenny Erpenbeck พรสรรค วฒนางกร 2544 2551 Neues vom Norbert Helmut Krauser ผสด ศรเขยว 2533 2551

P a g e | 133




("ขาวลาจากนอรแบรต") [HK] Am See ("ณ รมทะเลสาบ") [FH]

Felicitas Hoppe อาภา โอตระกล 2539 2551

Töten ("ฆา") [DK] Daniel Kehlmann อรญญา โรเซน-เบรก พรหมนอก

2543 2551

Zugfahrt ("ขบวนสดทายทปลายฟา") [JF]

Julia Franck วรางคณา ศรวานนท 2543 2551

Erleuchtung durch Fußball ("บทเรยนจากฟตบอล") [RR]

Ralf Rothmann นฤมล งาวสวรรณ 2544 2551

Gestalten ("ผลงานออกแบบ") [MB]

Marcel Beyer อาจณา เซาเรอร 2544 2551

Die Freundin meines Freunds ("บคคลทสาม") [NE]

Nadja Einzmann สทธชล โพธรงษ 2544 2551

Unter Zeiten ("คตสจจะ") [KV]

Kevin Vennemann

บศรนทร อสรชย 2545 2551

Kaltblau ("ครามเยน") [JH]

Judith Hermann เฉดฉว แสงจนทร 2546 2551

134 | P a g e


บทวจารณหนงสอ ชอเรอง: Language and the Market Society: Critical Reflections on Discourse and Dominance ผแตง: Gerlinde Mautner จดพมพโดย: Routledge ISBN10: 0-415-99814-X (hbk) จานวนหนา: 215 ราคา: 2,700 บาท โดย: ชนกพร องศวรยะ

ปจจบนแนวทางการศกษาวาทกรรมในไทยมแนวโนมของการศกษาเพมขนเรอยๆ ดงนน หนงสอเกยวกบวาทกรรมกสามารถหาอานศกษาไดทวไป และหนงสอทมในระยะหลงกมประเดนการศกษาวาทกรรมทนาสนใจในการกลาวถงในลกษณะวเคราะห วพากษทเลอกเปนบางประเดน เช น หนงสอของ Gerlinde Mautner เรอง Language and the Market Society :Critical Reflections on Discourse and Dominance แปลเปนไทยวา ภาษาและสงคมการตลาด การสะทอนเชงวพากษดานวาทกรรมและการครอบงา ซงผเขยนเปนอาจารยสอนภาษาศาสตรภาษาองกฤษท Institute for English Business Communication WU Vienna ประเทศออสเตรย ซงเธอสนใจสหสาขาวชา ( interdisciplinary) โดยเฉพาะการวเคราะหวาทกรรมเชงวพากษ (Critical Discourse Analysis) และการศกษาการจดการเชงวพากษ (Critical Management Studies) และสองแนวคดสาคญนกมาปรากฏอยในหนงสอเลมนดวยเชนกน

เนอหาในหนงสอผเขยนไดแบงเปนสามสวนใหญ คอสวนท 1 กรอบความคด (Conceptual Groundwork) สวนท 2 การประยกต (Applications) และสวนท 3 ทศนคต (Perspectives) ซงการแบงเนอหาเปนสวนนทาใหงายกบผอาน การแบงกรอบลาดบความคดกชดเจนวาจะกลาวถงทฤษฎกอนแลวจงกลาวถงกรณศกษาวเคราะหสดทายจงเปนการวพากษของผเขยน และหนงสอกมโครงสรางเนอหาดงน

สวนนาของหนงสอคอบททหนง เรมตนดวยการบอกวตถประสงคของหนงสอวา ผเขยนตองการใหเหนผลกระทบ จากสงคมการตลาดดวยภาษา ความสมพนธจากภาษาไปสพนฐานทางสงคมการเมอง สงทวพากษจากหนงสอเลมนจะทาใหคนตระหนกในวาทกรรมการตลาดททาใหเหนในเรองการขายวา อานาจของภาษาจะทาใหเหนโครงสรางทางสงคมและความสมพนธทงสถาบนและสงคมขนาดใหญ ผ เขยนวพากษสงคมการตลาดจากการจบจายใชสอย ใน “University of Economics and Business” ผเขยนไมไดตอตานการทาธรกจ แตตองการจดการขอบเขตหรอมองภาพการทาธรกจใหม การจดการวเคราะหตวอยางกเอามาจากประสบการณผเขยนโดยใช CDA (Critical Discourse Analysis)และ CMS (Critical Management Studies) ในรป Interdisciplinary ในแตละบทจะแบงเปน 3 สวน คอ Data Panorama section ซงเปนการตงคาถาม

P a g e | 135


เกยวกบสงคม Background section ซงเกยวกบสภาพสงคมการเมอง (วาทกรรม) Data Close-up section ซงจะวเคราะหวพากษแบบมรายละเอยด จากนนกเปนเนอหาโดยเรยงตามโครงสรางหนงสอ ไดแก

สวนแรกของหนงสอคอกรอบความคด โดยเรมตนทบททสอง คอ Invited Invaders? The Market Society and Discourse เรมตนดวยการใหความหมายของคาวาสงคมการตลาด ซงคาวา การตลาดคอหว ใจสาคญของหนงสอเลมน คาวา “Marketisation” ความหมายอยางสนคอกระบวนทางกฎหมายทเกยวกบการตลาดในชวตประจาวน การสอผานนจะเกยวกบปฏบตการทางสงคมและวาทกรรม ในระดบวาทกรรมคอคาวา วาทกรรมการตลาด นกภาษาจะสนใจการตลาดดวยการวจยหวขอและกจกรรมตางๆตงแตกอนป 1990 บทนจงมประเดนทเกยวกบบรบททางการเมอง คาสาคญ และความคดรวบยอด เชน คาวาการตลาด สงคมการตลาด กลไกการตลาด และวาทกรรมการตลาด ตามดวยการใหขอสรปถงเปาหมายของหนงสอทเนนการใชทฤษฎวพากษ โครงสรางและระบบ จะมกระบวนการ รวมถงวธใหมผานเรองของอานาจไปสสงคมการตลาดหรอวาทกรรมการตลาด โดยจะกลาวถงทฤษฎวพากษในบทตอไป

บททสาม คอ In Praise of Doubt : The Theoretical Framework เปนบททเกยวกบกรอบทฤษฎ ไดแก CDA จะสนใจวาทกรรมจากสถาบนทางสงคม ความสมพนธของอานาจและการทางานของอดมการณ (Fairclough and Wodak, 1997) ในการศกษานยทางภาษาของประสบการณลาดบชนทหลากหลายและผลกระทบทางสงคมกบสงคมการตลาด นอกจากนผเขยนกยงใช CMS ดวยเชนกน ในขณะท CDA จะเกยวกบธรกจหรอปรากฏการณทสมพนธกบธรกจ CMS จะใชทฤษฎการวพากษ “การศกษาการจดการกระแสหลกทมจดตรงขามทางความรทเกยวกบโครงสรางเชงวพากษ” (Alvesson and Willmott, 1992b: 9) จดเดนของทงสองทฤษฎน คอ CMS จะเนนการศกษาภาษาอยางเปนเหตเปนผล ขณะท CDA จะเนนชดเครองมอระเบยบวธวจยในการปฏบต ทฤษฎวพากษทงสองมมมองนสามารถคนหาสนบสนนการตงคาถามของสมมตฐานทเกยวกบความจรงในสงคมปจจบน และความพงพอใจของมนษยในสงคมทนนยม เปาหมายสาคญคอการเปดเผยและลดสงทถกทาใหดเปนธรรมชาตในโครงสรางสงคม โดยเฉพาะความสมพนธของอานาจเปนหลกการสาคญของการวพากษ

สวนของการประยกตใชจะแบงออกเปนสบท เรมจากบททส คอ Delivering Government : Marketisation in Public-Sector Admistration เปนการอภปรายการตลาดในการจดการภาคสาธารณะ วเคราะหหนวยตางๆ ของรฐบาล หนวยงานบรการ เจาหนาททองถนวามการสอสารอยางไรทจะเผยแพรออกไป บทนจงมตวอยางการวเคราะหภาพประกอบทเปนตราสญลกษณของหนวยงานรฐบาลและศาลรฐธรรม และการเลอกใชคาศพท (lexical choice) ทเปนตวบท รวมทงภาพโฆษณาจากงานขนสง เชน รถไฟฟา รถบส หรอสถานรถไฟ รวมถงภาพโฆษณางานในหนงสอสมาชกสภาทองถน เปนตน วาทกรรมทถกกาหนดดวยการตลาดกบคาวา “การปรบตวของผบรโภค” “บรการสงถงท” และ “การจดการ” ขอมลทซอนไวจะอาศยการทางานของการโฆษณา

136 | P a g e


บททหา คอ Learn How to Make Money : Marketisation in Higher Education เปนการตลาดในการศกษาระดบสง โดยใชกรณศกษาจากการตลาดมหาวทยาลยในสหรฐ องกฤษ ออสเตรเลยและแคนาดา ศกษากลวธการสอสาร ดงตวอยาง

- Advancing Knowledge. Transforming Lives (Michigan State University) - Shaped by the past, creating the future (Durham University, United Kingdom) - Canada’s answers to the world’s questions. (University of Toronto, Canada) - Excellence Innovation Diversity (University of Wollongong, Australia) - Think. Change. Do. (University of Technology, Sydney)

การสอสารทมหลกการธรกจ ตางกแสดงความยอดเยยมของในแตละท นอกจากนกยงมรายละเอยดของการวเคราะหการเลอกใชคาศพทหรออปลกษณจากตวบทรวมถงภมหลงของแตละมหาวทยาลย Flexner (1930: 3) ไดใหขอสงเกตเกยวกบมหาวทยาลยวา

“ a university, like all other human institutions…is not outside, but inside the general social fabric of a given era. It is not something apart, something historic, something that yields as little as possible to forces and influences that are more or less new. It is, on the contrary – so I shall assume – an expression of age, as well as an influence operating upon both present and future.”

การพฒนาเมอไมนานนมการเปลยนแปลงในสงคมการตลาด แนวโนมทวไป เชน การลดกฎเกณฑ การแบงปน การนาบางสวนของรฐออกมา การเพมขนอยกบการใชเงนสวนตวถกกระทบโดยตรงไปทมหาวทยาลย ตวกระตนการเปลยนแปลงทางสงคม-วฒนธรรมแพรหลายและลงลก บทนจะทดสอบภาษาทแสดงออกมาในกระบวนการน ตวอยางจะนาเสนอปฏบตการทางวาทกรรมกบความคดของทนนยมวชาการ (academic entrepreneurialism) (Mautner, 2005a) หรอ “entrepreneurial university” โดย Kirp (2003: 144-145) ไดตงคาถามวา

P a g e | 137


“Can a university maintain the intellectual world that Thomas Jefferson sought to represent in his design of the Lawn – professors and students with diverse academic interests coming together in a single open space to pursue and create knowledge - if learning becomes just another consumer good?

บททหก คอ Shop ‘n’ Play : Marketisation in Religion บทนแสดงใหเหนความสมพนธระหวางสงคมการตลาดกบศาสนา โดยเนนไปทความจรงทางการตลาดในกลมตางๆ และสอทางศาสนา การตลาดในโบสถครสต เชน มคากลาววา “For-profit organization are useful models for the church” และ “Applying market tools to churches is simply a modern way of getting an unchanged message across” ขอมลจากประเภทและสอตางๆ แสดงวาทกรรมทางศาสนา นอกจากนบทนยงอธบายถงเบองหลงความสมพนธของศาสนากบสงคมการตลาด ปจจบนความศกดสทธ (sacred) และไมศกดสทธ (profane) กลายเปนถกผสม (blended) และถกทาใหพรามว(blurred) บทนมพนททผสมระหวาง church

cafe (ททความไมศกดสทธสรางอาณานคมความศกดสทธ) ซงมรานคาตางๆ มาทาการคาในสงคมทนนยม

และ cafe church (ททความศกดสทธสรางอาณานคมความไมศกดสทธ) เปนภาพสะทอน church cafe ใหเหนการบรโภคผานพนทศกดสทธ

บททเจด คอ How YOUtm are like shampoo : Marketisation in the Personal Sphere เกยวกบการตลาดของแตละคน มาจากชอหนงสอ How YOUtm are like shampoo (Bence, 2008) บทนแสดงการเปนเจาของสนคาของตวเอง การสรางตราสนคาดวยตวเองและจาหนายผานเวบไซตตางๆ การสรางผลประโยชนทสมพนธกนระหวางบคคลในสงคมการตลาด ทซมลกไปในจตวทยาสงคมและอาณาเขตสวนตวผานวาทกรรมทรวมการเปลยนแปลงตางๆ ไว (Giddens, 1991: 198) และเปลยนจากผคาขายใหอสระ ผลผลตทถกออกแบบใหมมลคาทางการตลาดสงสดคนจะนยมผสมการเปลยนแปลง (Commodification) ทสรางชอใหตวเอง บทนกจะแสดงการเลอกขอมลทซอนไว โดยมเปาหมายหลก คอองคประกอบจากขอบเขตสวนบคคลไปสขอบเขตธรกจผานรปแบบหลากหลาย เชนอปลกษณผลตภณฑสวนบคคล ตราสนคาสวนบคคลถกออกแบบใหตอบสนองอานาจทางการตลาด แตละบคคลมอานาจในการควบคมโครงการตราสนคาของแตละคนเองไดวาจะประสบความสาเรจหรอลมเหลวกอยในความรบผดชอบของตวเองประกอบกบอทธพลทางสงคมการเมองและแรงกดดนตางๆ สดทายคอตราสนคาแตละคนจะอยรอดไดหรออยรอดไมไดอยทการสรางสงแวดลอมของตวเอง

สวนทสามเกยวกบทศนะตางๆ เรมจากบททแปด คอ Pick Holes : Critiquing the Critical Approach ซงวธการวพากษกคอ CDA และ CDS การวจยทขอมลและบรบท การคนหาคาถามดวยวธการวจยและการวเคราะห การศกษาความสมพนธระหวางการวเคราะหและเปาหมายไวทดสอบแผนการและความลาเอยง ชองวางและจดทซอนไวกจะสะทอนสงทปกปดไวในการเคราะหวพากษในหนงสอเลมน การศกษาบรบททใกลเคยงจากตวบทหรอบางสวนของตวบทหรอบรบททไกลออกไปเปนเบองหลงของหนงสอน การเกบ

138 | P a g e


ขอมล วธการศกษาสงทลาเอยงและชองวางเปนการตงคาถามความเปนไปไดมากวาจะหาคาตอบ บทนเปนการใหความหมายความสาคญของการวพากษ แตเทคนคการวพากษตามกฎ CDA และ CDS วจยสะทอนตวเอง หรอพสจนสงทซอนอยกระตนใหตงคาถามหรอหาคาตอบทนอกเหนอจากนได

บททเกา คอ From Lament to Agenda : Critical Resistance to Marketisation เปนบททใหความสาคญในการตอตานวาทกรรมการตลาด เปนการนาเสนอแบบมองไปขางหนาแทนจะมองยอนไปขางหลง และมองในแงมมทดมากกวาความลมเหลว โดยผเขยนนาเสนอการรอสรางในรปแบบทสะทอนใหเหนจากการตวภาษาวายงไมมากพอจะทาใหเหนแบบแผน คานยม และความสมพนธของคณลกษณะทไมเกยวกบการคา และการตอตานวาทกรรมการตลาดกไมไดทาใหหยดพนทสวนตวหรอสาธารณะในการคาขายได สงททาไดคอแสดงใหเหนบทบาททไมเทาเทยมกน การสะทอนเชงวพากษลกษณะสงคมและวาทกรรมการตลาด ซงมสวนสนบสนนใหปลดเปลองและใหอานาจระเบยบทางสงคมไดอยางไรกเปนคาถามนาสนใจ อกทงบทนมเนอหาเกยวกบการศกษาการจดการเชงวพากษ หรอ CME (Critical Management Education) ซงเปนผลจาก CMS ทง CME และ CMS จงมความสมพนธเกยวของกบการจดการศกษา สงทสะทอนจาก CME เชน การตอตานอานาจ อดมการณภายในโครงสราง กระบวนการ และการปฏบตของสถาบนในสงคมททาใหเกดความไมเทาเทยม ทงชนชน อายและเพศ ทายทสดนกเรยนอาจจะวพากษมตตางๆ เชน จารตประเพณหรออานาจทชอบธรรม ในธรกจการศกษาพนทใจกลางสาคญและชมชนใหญเปนพเศษ โดยเฉพาะถาชนชนทางสงคมทเตมไปดวยอานาจซอไปสการตอตานการตลาดนบเปนความทาทายทนาสนใจ บทนยงตงคาถามและการลดความเปนธรรมชาตทสะทอนจากการวพากษทง CDA และCMS ทจะเปลยนสงคมไปสทางสวางและมสตการดวยการทาสงคมการตลาดในทกพนททมนษยอยแบบไมตองยดตดกบเรองของการตลาด

บททสบซงเปนบทสรป Saving the Frog from Boiling : Concluding Remarks ผเขยนไดนาเรองนของกบทกาลงจะถกตมมาเลาในเชงเปรยบเทยบวา ถาเราเปนกบทอยในหมอนาทกาลงเดอดกบจะพยายามปนออกทนท แตถากบอยในอณหภมหองกบกจะอยอยางนนโดยไมกลว ทงทอณหภมเพมขนเรอยๆ กบกไมทาอะไร อณหภมทเพมขนทาใหกบมนงงจนไมสามารถปนออกจากหมอตมไดอก ทงนเพราะกบจะมสญชาตญาณเอาตวรอดทนททมการเปลยนแปลงในสงแวดลอมรอบตวแบบกะทนหนไมใชการเปลยนแปลงแบบชาๆ หรอคอยเปนคอยไป (senge, 1990: 22) ดงนนขอความสดทายของผเขยนในบทน คอ “If awareness is raised that the water is indeed on the point of boiling, the frog may yet be saved.” หนงสอเลมนพยายามตงเปาหมายการวเคราะหในทางวชาการโดยใหความสาคญกบผกระทาทางสงคม การตงคาถามและตอตานการกลายเปนธรกจของวาทกรรมตางๆ ภาษาคอสวนหนงททาใหเหนโครงสรางทางสงคม กระบวนการ สมพนธภาพและผลประโยชนนาไปสการเปลยนแปลงทดขนตอไป

หนงสอภาษาและสงคมการตลาดเลมนมสวนชวยใหผอานรแนวทางการศกษาทตองใชทฤษฎทเนนการวพากษกบกรณศกษาทางสงคมทนาสนใจ ซงอาจเปนแนวทางใหนกภาษาทสนใจศกษาวาทกรรมวเคราะหเชงวพากษไดศกษาเพมเตม นอกจากวาทกรรมการตลาดทเปนวตถประสงคหลกของผเขยนแลว ยงมหนงสอวาท

P a g e | 139


กรรมธรกจ (Bargiela-Chiappini, Nickerson and Planken, 2007) ซงหากจะดจากชอหนงสอเหมอนจะใกลเคยงกบวาทกรรมการตลาดเลมน แตหนงสอวาทกรรมธรกจมโครงสรางของเนอหาทละเอยดกวาม การตงคาถามและตอบคาถามในแตละบทรวมถงการสรปและอางองในตวบททชดเจน และเนอหากเนนการศกษาวจยทมากกวาเลมน ซงดฉนเหนวาเปนเรองทนาสนใจในการศกษาประเดนใกลเคยงกน แตวาทกรรมการตลาดเลมนกมความนาสนใจในการประยกตทฤษฎดวยการยกตวอยางการวเคราะหจากภาพโฆษณาทางการตลาดตางๆ อาท ภาพโฆษณาจากรถบส รถไฟใตดน หรอภาพการโฆษณางานในหนงสอสมาชกสภาทองถน ตวอยางทนาสนใจเหลานอาจทาใหผอานคนพบประเดนวจยอนๆ ได เชนการศกษาวาทกรรมตลาดจากโฆษณารถโดยสารในประเทศไทยกนาสนใจมากเชนกน

รายการอางอง

Bargiela-Chiappin, F., Nickerson, C., and Planken, B. (2007). Business discourse. New York: Palgrave Macmillan.

Mautner, G. (2010). Language and the Market Society Critical Reflections on Discourse and Dominance. New York and London: Routledge Taylor & Francis Group.

140 | P a g e


รายนามผเขยน

วธน เกตพก เภสชกรชานาญการพเศษ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภบ.มอ. /วทม.(โภชนศาสตร)ม.มหดล /ศศม.(ภาษาและการสอสาร)NIDA

อเมล: [email protected]

ศศธร มามชย เภสชกรชานาญการ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภม. สาขา Pharmacology. จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปญญาภรณ ทรงสนทรวงศ เภสชปฏบตการ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภบ. ม.รงสต

ศภานนท ปงเจรญกจกล เภสชปฏบตการ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภบ. pharmD ม.เชยงใหม

กนกกช บศยนาเพชร เภสชกรชานาญการ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภม.สาขาเภสชกรรมชมชน ม.นเรศวร

อรรถยา เปลงสงวน เภสชกรชานาญการ โรงพยาบาลนพรตนราชธาน

การศกษา: ภม.สาขาเภสชกรรมชมชน ม.นเรศวร

mailto:[email protected]

P a g e | 141


รองศาสตราจารย ดร. เมชฌ สอดสองกฤษ สาขาภาษาและวรรณคดตะวนออก

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

การศกษา: Ph.D. Chinese Linguistics and Philology Nanjing Normal University, China


ภควฒน บญญฤทธ

การศกษา: ปรญญาโท คณะภาษาและการสอสาร สาขาการสอสารประยกต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร เกยรตนยมอนดบ 1

สาขาความสนใจ:: Metaphor Analysis , Political Economy, Semiotic


ผชวยศาสตราจารย ดร. รจระ โรจนประภายนต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสาตร

การศกษา: ดษฎบณฑต - Doctor of Philosophy (Communication), Purdue University

สาขาความสนใจ: สงคมและพฤตกรรมศาสตร (Social and Behavioural Science),

ภาษาตางประเทศและวฒนธรรม (Foreign Languages and Cultures)




142 | P a g e


กาญจนา ตนโพธ อาจารย สานกนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศกษา: ปรชญาดษฎบณฑต(ภาษาไทย) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ความเชยวชาญ: ภาษาไทยเพอการสอสาร, การใชภาษาไทย, ววฒนาการภาษาไทย,

การพดในทสาธารณะ, ภาษาศาสตร


รองศาสตราจารย ดร. กรกช อตตวรยะนภาพ ภาควชาภาษาเยอรมน คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

การศกษา: ปรญญาเอก สาขาวชาภาษาศาสตรภาษาเยอรมน จากมหาวทยาลยเบรน ประเทศสมาพนธรฐสวส

ความเชยวชาญ: ดานไวยากรณเยอรมน การศกษาเปรยบตางระหวางภาษาเยอรมนกบภาษาไทย การเรยนการสอนภาษาเยอรมนในฐานะภาษาตางประเทศ


ดร.ชนกพร องศวรยะ ภาควชาสารตถศกษา คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ

การศกษา: อ.ด. (ภาษาไทย), จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สาขาความสนใจ: ศกษาวจยดานภาษาถนใต อรรถศาสตรชาตพนธ ภาษาศาสตรสงคม ปรจเฉทและวาทกรรม อดมการณ



P a g e | 143


ประกาศเชญชวนสงบทความ

วารสาร NIDA Journal of Language and Communication เปนวารสารทมผประเมนบทความ (peer

review) ของคณะภาษาและการสอสาร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร จดพมพขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพร

ความรและผลการศกษาการคนควาใหมๆ ทฤษฎ การวจย วธวทยา และแนวคดในศาสตรของภาษา การสอสาร

และสหสาขาวชาทเกยวของ วารสารภาษาและการสอสารฉบบภาษาไทยเปนเวทหนง สาหรบการแลกเปลยน เรยนร

เพอตอยอดชดความร ใหแกบคคลากรในวงวชาการ ทง คร อาจารย และ นกวชาการภายในประเทศ และนานาชาต

วารสาร NIDA Journal of Language and Communication กาหนดออกปละ 3 ฉบบ โดยออกเปนภาษาองกฤษ 2 ฉบบ คอ ฉบบเดอนเมษายน และเดอนสงหาคม และฉบบภาษาไทย 1 ฉบบ กาหนดอออกในเดอนธนวาคม ประเภทบทความทรบพจารณา

บทความทางวชาการ (academic article)

บทความวจย (research article)

บทความปรทศน (review article)

บทวจารณหนงสอ (book review) สาขาวชาบทความทรบพจารณา

อกษรศาสตร ศลปศาสตร มนษยศาสตร

สงคมศาสตร

สหสาขาวชาทเกยวของ ***บทความทสงเพอพจารณาควรมความเกยวของกบภาษาและการสอสารในมตใดมตหนง***

การตดตอ ผสนใจสามารถตดตอกองบรรณาธการไดท คณจรพร แกวสขศร ผประสานงานวารสาร อเมล [email protected] หรอ โทร 02-727-3152 โทรสาร 02-377-7892 (ในเวลาราชการ) คณะภาษาและการสอสาร ชน 12A อาคารสยามบรมราชกมาร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 118 ถนน เสรไทย แขวงคลองจน เขตบางกะป กรงเทพมหานคร 10240


144 | P a g e


ค าแนะน าการเตรยมบทความ

จดพมพโดยโปรแกรม Microsoft Word ความยาวไมควรเกน 30 หนากระดาษ A4 (ยงไมรวม เอกสารอางอง) พมพบนหนากระดาษเดยว ตงคาหนากระดาษโดยเวนขอบดานบน 1 นวครง ดานลาง 1 นว ขอบซายและขวา 1 นว ใสเลขหนากากบทกหนา ยกเวนหนาแรก โดยวางอยขอบบนขวา โดยกาหนดระยะหางระหวางบรรทดแบบ double- spaced บทความทเขยนดวยภาษาไทย ใชตวอกษร TH SarabunPS ขนาด 14 พอยต สวนบทความภาษาองกฤษใชตวอกษร Times New Roman ขนาด 12 พอยต

หวขอตางๆ ในบทความใหใชตวหนา วางตาแหนงกลางหนากระดาษ หวขอยอยใชตวเอยง วางตาแหนง ซายสดของหนากระดาษ แตทงหมดไมตองใสตวเลขเพอแสดงการเรยงลาดบ

ผเขยนบทความควรใชรปแบบการเขยนบทความและสานวนภาษาทเหมาะสมกบลกษณะของบทความ ทางวชาการซงเปนทยอมรบทวไป มการตรวจทานตนฉบบแลวเปนอยางดทงรปแบบและการสะกดคา

ใชคาศพทหรอคาตามพจนานกรมฉบบบณฑตยสถาน และ/หรอ พจนานกรมทไดรบการยอมรบในสาขานนๆ

การใชศพทบญญตทางวชาการทยงไมรจกแพรหลาย ควรใชควบคกบศพทภาษาองกฤษ เชน ใสวงเลบภาษาองกฤษ

การเขยนชอเฉพาะ หรอคาแปลจากภาษาตางประเทศทปรากฏเปนครงแรกในบทความ หากจาเปนกพมพภาษาเดมของชอนนๆ กากบไวในวงเลบ เชนไทรบร (Kedah) เคปคอรด (Cape Cord) เปนตน

ไมควรใชภาษาตางประเทศในกรณทมคาไทยใชแพรหลายอยแลว

รกษาความสมาเสมอในการใชคาศพท การใชตวยอตลอดทงบทความ ***กรณสงบทความเปนภาษาองกฤษ หากผเขยนไมใชผใชภาษาองกฤษเปนภาษาแม จาเปนตองสงบทความใหเจาของภาษาพจารณาและปรบแกบทความ กอนสงบทความเพอการพจารณา***

การอางอง แหลงขอมลทงหมดทอางองในบทความตองปรากฏตามลาดบตวอกษรในรายการเอกสารอางองทายบทความโดยใชระบบนาม-ป หรอระบบ APA ทงเรอง ผเขยนบทความตองรบผดชอบความถกตองของเอกสารทนามาอางองทงหมด ตวอยางเชน ในเนอเรอง เอกสารอางองภาษาไทยใชชอขนตน หรอทงชอตนและชอสกล สวนเอกสารอางองภาษาองกฤษใชเฉพาะชอสกล

1. ศรญยและรตนา (2552, หนา 25) แสดงความวตกกงวลกบการดาเนนกจกรรม CSR ของธรกจวายงขาดความเขาใจตอความคดพนฐานหรอแรงจงใจทแทจรง (ถาผเขยนเกน 2 คน ใชเฉพาะชอแรกแลวตอดวย และคณะ สาหรบภาษาองกฤษในกรณนใช et al.)

2. กจกรรมดานวฒนธรรมทรเรมและดาเนนการโดยสลกษณ ศวรกษไดบมเพาะความคดสมยใหมใหแกนกศกษาหลายสถาบน (สรณฐ ไตลงคะ, 2550, หนา 63)

3. อาฟเตอรอเมจคอการสนสะเทอนของอดตทพยายามบกรกเขามาในหวงเวลาปจจบน (Doane, 2003, p. 58)

P a g e | 145


ทายบท 1. วารสารทางวชาการ

ชศกด ภทรกลวณชย. (2550). ความหลากหลายทางวฒนธรรม จากหลอมรวมเปนหนงสการผสมพนทาง. วารสารอกษรศาสตร, 37(1), 16-36.

Williams, J. & Severino, C. (2004). The writing center and second language writers. Journal of Second Language Writing, 13(3), 165-172.

2. หนงสอทเขยนโดยผเขยนคนเดยวกนทงเลม สวไล เปรมศรรตน. (2549). ความหลากหลายของภาษาและชาตพนธในประเทศไทย. นครปฐม: สถาบนวจยภาษาและ

วฒนธรรม เพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล. 3. บทความหรอบทในหนงสอรวมเลม

Bamlund, D. C. (1997). Communication in a global village. In L. A. Samovar & R. E. Porter (Eds.) Intercultural communication: A reader (pp. 27-36). Belmont, CA: Wadsworth.

4. วทยานพนธทไมไดตพมพ ปารชาต กณฑาทรพย. (2545). การวเคราะหแนวคดเกยวกบบทบาทสตรในเรองสนพมา.

วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. บทความวจยควรเรยงลาดบตามองคประกอบดงน (บทความวชาการใชเฉพาะขอ 1-4 และ 6 โดยเนอเรองใชรปแบบทางวชาการทเหนสมควร)

1. ชอเรอง (Title) ทงชอภาษาไทยและภาษาองกฤษ (ตวหนา) 2. ชอผเขยน (Authors) ครบทกคน พรอมวฒการศกษาสงสดและสถานททางาน (ระบเฉพาะในจดหมายนา) 3. บทคดยอ (Abstract) ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ มความยาวไมเกน 250 คา 4. คาสาคญ (Keywords) ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ไมเกน 9 คา 5. เนอเรอง (Main Body) ประกอบดวยหวขอดงน

5.1 บทนา (Introduction) บอกความสาคญหรอทมาของปญหา วตถประสงคของการวจยและอาจรวมกบการทบทวนวรรณกรรม (Review of Literature) 5.2 วธกาเนนการ/ระเบยบวธวจย (Methodology) 5.3 ผลการวจย (Results or Findings) 5.4 อภปรายผล (Discussion) *5.3 และ 5.4 อาจเขยนรวมกนได 5.5 ผลสรปและขอเสนอแนะ (Conclusion and Recommendations)

เอกสารอางอง (References) ใชระบบ APA Style สาหรบรายการอางองภาษาไทย ตองแปลเปนภาษาองกฤษ และเพมขอความ [in Thai] ททายรายการอางองนนๆ

146 | P a g e


การสงบทความ ผเขยนบทความทไดรบการตรวจทานแลว ใหสงบทความทางระบบสงบทความอตโนมตบนเวบไซตของวารสาร

โดยกรอก ขอมลและรายละเอยดเกยวกบผเขยน กดปม browse เลอกไฟลบทความทเปน Microsoft Word หรอ สกล .doc/docx เทานน และกดปม upload เพอสงบทความ ไมรบพจารณาไฟล .pdf โดยเดดขาด

ไมตองระบชอผเขยนและสถานททางานในตวตนฉบบโดยเดดขาด ในหนาแรกใหมแคชอบทความและบทคดยอเทานน

เพอปองกนความผดพลาดทางเทคนค ผเขยนควรสงอเมลอกครงมาท [email protected] โดยสงจดหมาย นา และแนบไฟลบทความ ในจดหมายนา ใหผเขยนระบ ชอ-สกล ตาแหนงทางวชาการ สถานททางาน คณวฒการศกษา (ใหระบชอปรญญาและสถาบน) สถานทตดตอ เบอรโทรศพท อเมล และใหแนบประวตโดยยอ

กรณทมผเขยนมากกวา 1 คน ใหระบผรบผดชอบบทความ (corresponding author) ดวย ซงอาจไมใชชอแรก ในจดหมายนา ใหระบวา ยนดใหเผยแพรในวารสาร และในกรณไดรบใหตพมพ ใหสงขอความแนะนาผเขยน

(Notes on Contributors) มาดวย ผเขยนควรสงตนฉบบพมพทางไปรษณยอกทางหนงเพอปองกนการสญหาย หรอความผดพลาดทางเทคนค ขอก าหนดลขสทธ บทความทตพมพในวารสาร NIDA Journal of Language and Communication ถอเปนลขสทธของผเขยน

บทความ กบคณะภาษาและการสอสารเฉพาะในการตพมพครงแรกน หลงจากนน ถอเปนสทธของผเขยนเทานน ผใดตองการ ตพมพซา ตองไดรบอนญาตจากผเขยนกอน

กองบรรณาธการจะสงวารสารทมบทความของผเขยนตพมพใหแกผเขยนจานวน 2 ฉบบ หากผเขยนขอรบวารสารทมบทความทตพมพเพมเตม สามารถสงคาขอมายงบรรณาธการ

เงอนไขการรบบทความ บทความจดทาขนโดยใชภาษาไทยหรอภาษาองกฤษเทานนโดยมเนอหาสอดคลองกบนโยบายของวารสาร และ

ผานการ ตรวจขอผดพลาดดานไวยากรณหรอตวสะกดในขอความและจากการพมพ บทความทไดรบการตอบรบเพอตพมพในวารสารนแลว จะตองไมปรากฏในสงพมพอนใดกอนจะปรากฏในวารสาร

NIDA Journal of Language and Communication หรออยในระหวางพจารณาตพมพของวารสารอน กรณทบทความเคยนาเสนอในการประชมวชาการ เปนสวนหนงการศกษา เชน สารนพนธ หรอพมพเผยแพรใน

ภาษาอนๆ ตองมการแจงไวอยางชดเจน นอกจากนกองบรรณาธการขอสงวนสทธทจะปฏเสธการตพมพหากพบวาบทความไดรบการ ตพมพในวารสารอนมากอนแลว

กองบรรณาธการจะแจงผลการพจารณาใหผเขยนทราบภายในเวลา 8 สปดาห นบจากวนทสงบทความ กองบรรณาธการไมรบผดชอบในขอผดพลาดในบทความ ทเกดจากความผดพลาดของผเขยน ความเหนใดๆ ท

ปรากฏใน บทความเปนของผเขยน มใชของกองบรรณาธการและคณะภาษาและการสอสาร กองบรรณาธการขอสงวนสทธตรวจแกไขตนฉบบในดานรปแบบและรายละเอยดของบทความทสงมาพจารณา

ตามแตจะเหนสมควร ถาการแกไขเกยวของกบเนอหา จะขอความเหนชอบของผเขยน


P a g e | 147


กระบวนการคดเลอกบทความโดยใชวธการประเมนแบบ Blind Review วารสาร NIDA Journal of Language and Communication จดใหมกระบวนการในการคดเลอกบทความทม

คณภาพตามวธ Blind Review ซงมกระบวนการดงตอไปน บทความทสงเขามาจะไดรบการนาเสนอตอผชานาญการในสาขาวชานนๆ เพอเปนผอานประเมนบทความ (Peer

Review) อยางนอยจานวน 2 คน ทงในและนอกสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ยกเวนบทความพเศษทถอเปนบทความเทยบเชญประจาฉบบซงจะขามขนตอนนไป

ผอานประเมนบทความจะเปนผใหความเหนและขอแนะนาวาบทความนนๆ จะไดรบการยอมรบโดยไมมเงอนไข หรอ ยอมรบโดยมเงอนไขใหแกไข ซงจะตองสงบทความอกครงหลงจากแกไข หรอ เสนอใหปฏเสธการตพมพเผยแพร

ในกรณบทความผานการแกไขแลว ผอานประเมนบทความจะตองพจารณาอกครงหนงวาบทความทแกไขแลวดงกลาวเปนทยอมรบเพอการตพมพได

Documents

NIDAlcjournal.nida.ac.th/main/public/jn_pdf/journal-dark-red.pdf · 2018. 8. 15. · มีผลในการเพิ่มอรรถรสใน ... ในภาษาเยอรมัน