32
2 3 2019 2022 VisitScotland Gaelic Language Plan Plana Gàidhlig VisitScotland

2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

2 3

2019 2022

VisitScotland Gaelic Language Plan

Plana Gàidhlig VisitScotland

Page 2: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

4 5

Chaidh am plana seo ullachadh fo earrann 3 de dh’Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019.

Tha am plana seo na phlana trì bliadhna airson 2019-22.

This plan has been prepared under Section 3 of the Gaelic Language (Scotland) Act 2005 and was approved by Bòrd na Gàidhlig on 16 July 2019.

The plan is a three-year plan covering the period 2019-22.

Facal-toisich

Geàrr-chunntas

Structar a’ Phlana Ghàidhlig

Caibideil 1 | Ro-ràdh• A’ stèidheachadh a’ cho-theacsa• Tar-sealladh air obair VisitScotland • Gàidhlig ann an Alba• Gàidhlig taobh a-staigh VisitScotland

Caibideal 2 | Bun-dhleastanasan 2019 - 2022

Caibideal 3 | Buaidhean Poileasaidh air a’ Ghàidhlig: A’ cur a’ Phlana Cànain Nàiseanta Gàidhlig an gnìomh • A’ cleachdadh na Gàidhlig• Ag ionnsachadh na Gàidhlig• A’ brosnachadh na Gàidhlig• Coitcheann

Caibideal 4 | Buileachadh agus Sgrùdadh

Fios conaltraidh

Eàrr-ràdh 1 | Poileasaidhean mun Ghàidhlig taobh a-staigh VisitScotland

Eàrr-ràdh 2 | Geàrr-chunntas de ghnìomhachdan bho 2012-2018

Clàr-innse

Foreword

Summary

Structure of the Gaelic Language Plan

Chapter 1 | Introduction• Setting the context• Overview of the functions of VisitScotland• Gaelic in Scotland• Gaelic within VisitScotland

Chapter 2 | Core Commitments 2019 - 2022

Chapter 3 | Policy Implications for Gaelic: Implementing the National Gaelic Language Plan • Using Gaelic • Learning Gaelic• Promoting Gaelic• General

Chapter 4 | Implementation and Monitoring

Contact Details

Appendix 1 | Policies on Gaelic within VisitScotland

Appendix 2 | Summary of 2012-2018 Activities

Contents

Page 3: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

6 7

“Gaelic is a fundamental part of Scottish culture and the wider visitor economy and we at VisitScotland are keen to support its promotion and recognition, not only as an important part of our country’s heritage, but also as a living language.

Our Gaelic Language Plan sets out to fulfil our duty to help deliver the objectives of Bòrd na Gàidhlig, the National Gaelic Language Plan and to meet the duties laid out in the Gaelic Language (Scotland) Act 2005.

Through this Plan, we therefore aim to support the use and learning of Gaelic within VisitScotland, to promote it further through our interaction with visitors, tourism businesses and our stakeholders across Scotland and throughout the world.

VisitScotland believes that Gaelic has both a historical and mod-ern relevance in today’s society. We look forward to playing our part in supporting its revival and growth in the years to come.”

Malcolm C Roughead, OBEChief ExecutiveJune 2019

“Tha a’ Ghàidhlig na pàirt bhunaiteach de chultar na h-Alba agus de dh’eaconamaidh an luchd-tadhail agus tha sinne aig VisitScotland gu mòr airson taic a chumail ri brosnachadh agus aithneachadh na cànain, chan ann a-mhàin mar phàirt chudromach de dhualchas na dùthcha againn, ach cuideachd mar chànan beò.

Tha am Plana Gàidhlig againn ag amas air ar dleastanas a choileanadh gus cuideachadh le bhith a’ lìbhrigeadh amasan Bhòrd na Gàidhlig agus a’ Phlana Cànain Nàiseanta agus gus na dleastanasan a tha air an comharrachadh ann an Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 a choileanadh.

Mar sin, tron Phlana seo, tha sinn ag amas air taic a thoirt do chleachdadh agus ionnsachadh na Gàidhlig taobh a-staigh VisitScotland, agus gus a brosnachadh taobh a-muigh na buidhne tron eadar-obrachadh againn le luchd-tadhail, gnìomhachasan turasachd agus leis an luchd-ùidh againn air feadh na h-Alba agus air feadh an t-saoghail.

Tha VisitScotland den bheachd gu bheil a’ Ghàidhlig cudromach dhan t-sòisealtas, an dà chuid gu h-eachdraidheil agus san latha an-diugh. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ cumail taic ri a h-ath-bheothachadh agus ri a fàs sna bliadhnaichean ri tighinn.”

Malcolm C Roughead, OBEChief ExecutiveDecember 2018

Facal-toisich Foreword

Page 4: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

8 9

Tha VisitScotland ag aithneachadh gu bheil a’ Ghàidhlig na pàirt bhunaiteach de dhualchas, aithne nàiseanta agus beatha chultarach na h-Alba agus tha sinn ag aithneachadh gu bheil prìomh dhleastanas againn airson a bhith a’ leasachadh agus a’ bhrosnachadh a’ chànain mar stòras eaconomach is sòisealta taobh a-staigh nan roinnean turasachd Albannach is eadar-nàiseanta.

Tha VisitScotland ag aithneachadh gu bheil suidheachadh na Gàidhlig anabarrach cugallach agus ag aithneachadh ma tha Gàidhlig gu bhith air a h-ath-bheothachadh mar chànan beò ann an Alba, gu bheil feum air oidhirp cho-phàirteach aig an riaghaltas, na roinnean poblach is prìobhaideach, buidhnean coimhearsnachd agus luchd-labhairt fa leth gus:

• Cuir ri cleachdadh na Gàidhlig;

• Cuir ri ionnsachadh na Gàidhlig;

• Ìomhaigh fhàbharach a bhrosnachadh dhan Ghàidhlig

Is e an sgrìobhainn seo an treas tionndadh de Phlana Gàidhlig VisitScotland a chaidh a dheasachadh taobh a-staigh frèam Achd na Gàidhlig (Alba) 2005. Tha e a’ cur an cèill mar a chleachdas sinn Gàidhlig san obair againn agus mar a nì sinn cleachdadh na Gàidhlig comasach nuair a bhios sinn a’ conaltradh ris a’ phoball is ris na prìomh chom-pàirtichean againn, agus mar a bhrosnaicheas agus a leasaicheas sinn a’ Ghàidhlig.

Chaidh Plana Gàidhlig VisitScotland a chur ri chèile a rèir nan slatan-tomhais reachdail ann an Achd 2005, le mothachadh air Plana Cànain Nàiseanta na Gàidhlig 2018-2022 is air an Stiùireadh air Deasachadh Phlanaichean Gàidhlig.

Tha am plana a’ dèanamh gealltanas soilleir a bhith a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla a thaobh seirbheisean is goireasan dà-chànanach.

Tha am plana a’ dèanamh gealltanas soilleir a bhith a’ tairgse nan seirbheisean dà-chànanach gu gnìomhach agus a bhith gam brosnachadh, agus gun tèid brosnachadh a dhèanamh gu sònraichte air seirbheisean far a bheil iarrtas nas lugha na bha sinn an dùil.

Nì sinn cinnteach gum bi fios aig an luchd-obrach uile aig VisitScotland mun phlana seo agus mun àite a th’ aca ann an lìbhrigeadh nan gnìomhan ann. Thèid seo a dhèanamh tro chonaltradh cunbhalach tro fharsaingeachd de sheanailean, gu sònraichte tron t-seanail as cudromaiche, eadra-lìon an luchd-obrach againn: “The Hub”.

Mu dheireadh, mar a thathar a’ cur an cèill ann an Eàrr-ràdh II, tha sinn air aontachadh na geallaidhean uile againn bho na tionndaidhean mu dheireadh den Phlana Ghàidhlig againn a thoirt air adhart agus a lìbhrigeadh.

Geàrr-chunntas

VisitScotland recognises that Gaelic is an integral part of Scotland’s heritage, national identity and cultural life and we recognise our central role in actively developing and promoting the language as an economic and social asset within the Scottish and international tourism sectors.

VisitScotland recognises that the position of Gaelic is extremely fragile and if Gaelic is to be revitalised as a living language in Scotland, a concerted effort on the part of government, the public and private sectors, community organisations and individual speakers is required to:

• Increase the use of Gaelic;

• Increase the learning of Gaelic;

• Promote a positive image of Gaelic;

This document is VisitScotland’s third iteration of its Gaelic Language Plan prepared within the framework of the Gaelic Language (Scotland) Act 2005. It sets out how we will use Gaelic in the operation of our func-tions, how we will enable the use of Gaelic when communicating with the public and our key partners, and how we will promote and develop Gaelic.

VisitScotland’s Gaelic Language Plan has been prepared in accordance with statutory criteria set out in the 2005 Act, and having regard to the National Gaelic Language Plan, 2018 - 2022 and the Guidance on the Development of Gaelic Language Plans.

The plan makes a clear commitment to demonstrate equal respect for Gaelic and English with regard to bilingual services and resources.

The plan makes a clear commitment to actively offer and promote the services that we offer bilingually, and that promotion will be tailored to focus attention on services where uptake is lower than anticipated.

We will ensure that all staff employed by VisitScotland are made aware of this plan and the role they play in helping to deliver its actions. This will be achieved through regular communications via a range of chan-nels, the most important of which is our staff intranet “The Hub”.

Finally, as outlined in Appendix II we are committed to carrying forward and delivering all commitments from previous editions of our Gaelic Language Plans.

Summary

Page 5: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

10 11

The key components of our Gaelic Language Plan are:

CHAPTER 1 - INTRODUCTION

This chapter provides the background and context relating to the preparation of Gaelic Language Plans under the 2005 Act and the structure of VisitScotland’s main areas of operation. It also provides a summary of the demography of the Gaelic language.

CHAPTER 2 - CORE COMMITMENTS 2019 - 2022

This chapter sets out in the form of an action plan the Gaelic language provision to which we are commit-ted to providing in the lifetime of the Plan.

CHAPTER 3 – POLICY IMPLICATIONS FOR GAELIC: IMPLEMENTING THE NATIONAL GAELIC LANGUAGE PLAN 2018 - 2023

This chapter sets out how VisitScotland will support the implementation of The National Gaelic Language Plan 2018 - 2023. It also shows how we intend to promote the use of Gaelic in service planning and delivery. This chapter also considers how we will take account of Gaelic and our Gaelic Language Plan when drafting new policies and considering new strategies.

CHAPTER 4 – IMPLEMENTATION AND MONITORING

This chapter sets out how the implementation of our Gaelic Language Plan will be taken forward, and how implementation and outcomes will be monitored.

All Gaelic services and resources will demonstrate equal respect for Gaelic and English.

There will be an active offer and promotion of all Gaelic services and facilities.

We will monitor the uptake and promotion of Gaelic facilities and services and where need be we will increase promotion.

’S iad seo na prìomh eileamaidean anns a’ Phlana Ghàidhlig againn:CAIBIDEIL 1 - RO-RÀDH

Tha a’ chaibideil seo a’ mìneachadh cùl-fhiosrachadh agus co-theacsa co-cheangailte ri deasachadh a’ Phlana Ghàidhlig againn fo Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 agus mu structar prìomh raointean obrach VisitScotland. Tha e cuideachd a’ toirt seachad geàrr-chunntas air deamografaidh na Gàidhlig.

CAIBIDEIL 2 - BUN-DHLEASTANASAN 2019 - 2022

Tha a’ chaibideil seo a’ mìneachadh ann an cruth plana gnìomha na tha sinn a’ gealltainn a thoirt seachad ann am beatha a’ Phlana.

CAIBIDEIL 3 - BUAIDHEAN POILEASAIDH AIR A’ GHÀIDHLIG: A’ CUR PLANA CÀNAIN NÀISEANTA GÀIDHLIG 2018 - 2023 AN GNÌOMH

Tha a’ chaibideil seo a’ cur an cèill mar a bheir VisitScotland taic ri cur an gnìomh Plana Cànan Nàiseanta na Gàidhlig. Tha e cuideachd a’ sealltainn mar a tha sinn an dùil Gàidhlig a bhrosnachadh ann am planadh agus lìbhrigeadh sheirbheisean. Tha a’ chaibideil seo cuideachd a’ coimhead air mar a bheir sinn feart air a’ Ghàidhlig agus air a’ Phlana Gàidhlig againn nuair a bhios sinn a’ dealbhadh phoileasaidhean ùra agus a’ beachdachadh air ro-innleachdan ùra.

CAIBIDEAL 4 - BUILEACHADH AGUS SGRÙDADH

Tha a’ chaibideil seo a’ mìneachadh mar a thèid am plana Gàidhlig againn a chur an gnìomh, agus mar a thèid sgrùdadh a dhèanamh air buileachadh agus toraidhean.

Bidh na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla.

Bidh tairgse ghnìomhach agus brosnachadh ann airson nan seirbheisean agus goireasan Gàidhlig uile againn.

Cumaidh sinn sùil air ìre cleachdaidh agus brosnachadh nan seirbheisean agus goireasan Gàidhlig agus nì sinn obair brosnachaidh nuair a bhios sin a dhìth.

Structure of the Gaelic Language Plan

Structar a’ Phlana Ghàidhlig

Page 6: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

12 13

Setting the Context for Developing Gaelic Language PlansTHE GAELIC LANGUAGE (SCOTLAND) ACT 2005 AND THE ISSUING OF A NOTICE:

The Gaelic Language (Scotland) Act 2005 was passed by the Scottish Parliament with a view to securing the status of the Gael-ic language as an official language of Scotland commanding equal respect to the English language.

One of the key features of the 2005 Act is the provision enabling Bòrd na Gàidhlig to require public bodies to prepare Gaelic Language Plans. This provision was designed to ensure that the public sector in Scotland plays its part in creating a sustaina-ble future for Gaelic by raising its status and profile and creating practical opportunities for its use.

CONSULTATION ON A DRAFT GAELIC PLAN:

The 2005 Act requires public bodies to bring the preparation of its Gaelic Language Plan to the attention of all interested parties. VisitScotland has consulted publicly on the draft of its Gaelic Language Plan, placing a copy on its corporate website, advising stakeholders through its electronic newsletter, issuing a press release and sending copies to a range of Gaelic organi-sations. A report on the consultation will be submitted to Bòrd na Gàidhlig.

APPROVAL OF VISITSCOTLAND’S GAELIC LANGUAGE PLAN:

VisitScotland’s Gaelic Plan was approved by Bòrd na Gàidhlig on 16 July 2019.

A’ stèidheachadh Co-theacsa airson Deasachadh Phlanaichean GàidhligACHD NA GÀIDHLIG (ALBA) 2005 AGUS LÌBHRIGEADH FIOS GUM FEUMAR PLANA GÀIDHLIG A DHEASACHADH:

Chaidh Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 aontachadh le Pàrlamaid na h-Alba gus inbhe na Gàidhlig a dhaingneachadh mar chànain oifigeil ann an Alba aig a bheil spèis cho-ionann ris a’ Bheurla.

Is e aon de na prìomh fheartan ann an Achd 2005 gu bheil ullachadh ann a tha a’ toirt comas do Bhòrd na Gàidhlig toirt air buidhnean poblach Planaichean Gàidhlig a dheasachadh. Chaidh an t-ullachadh seo a chur ann gus dèanamh cinnteach gun dèan an roinn phoblach ann an Alba oidhirp gus an seas a’ Ghàidhlig, le bhith a’ togail na h-inbhe is na h-ìomhaigh aice agus le bhith a’ cruthachadh chothroman practaigeach gus a cleachdadh.

CO-CHOMHAIRLEACHADH AIR DREACHD PLANA GÀIDHLIG:

Tha Achd 2005 ag ràdh gum feum buidhnean poblach deasachadh a’ Phlana Ghàidhlig aca a thoirt gu aire a h-uile duine/buidheann aig am biodh ùidh sa chùis. Tha VisitScotland air co-chomhairle phoblach a dhèanamh air a’ Phlana Ghàidhlig aige. Chuir e lethbhreac air an làraich-lìn chorporra, chuir e fios do luchd-ùidh tron chuairt-litir D aige, sgaoil e fios naidheachd mu dheidhinn agus chuir e lethbhreacan gu diofar bhuidhnean Gàidhlig. Thèid lethbhreac den aithisg a rinneadh air toraidhean na co-chomhairle a chur gu Bòrd na Gàidhlig.

AONTA DO PHLANA GÀIDHLIG VISITSCOTLAND:

Chaidh am Plan aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchar 2019.

Chapter 1 Introduction

Caibideil 1 Ro-ràdh

Page 7: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

14 15

Overview of the functions of VisitScotland

Tar-sealladh air obair VisitScotland

VisitScotland’s Purpose and ObjectivesVisitScotland is the National Tourism Organisation for Scotland and has a crucial role to play in helping to deliver the Scottish Government’s core purpose of creating a more successful country, with opportunities for all of Scotland to flourish, through increasing sustainable economic growth. As the lead delivery agency for the visitor economy, VisitScotland focuses its resources on marketing Scotland as a tourism destination and the perfect stage for events, with the aim of attracting domestic and international visitors.

In so doing, we are ambitious and collaborate with a broad range of stakeholders and innovators to identify opportunities to accelerate growth, increase quality and service, encourage innovation and position Scotland on the global stage in a consist-ent and appealing manner. In particular, we work closely with the Scottish Tourism Alliance to contribute to the delivery of the national tourism strategy Tourism Scotland 2020.

As a Non-Departmental Public Body, we also act as advisor to Scottish Ministers on tourism matters and policy affecting tour-ism and businesses which are part of the visitor economy.

Our VisionA visit to Scotland is just the start of our job, the start of a life-long relationship that that benefits the whole of Scotland. Tourism presents a unique opportunity to learn from others, build communities, share ideas, embrace cultural differences and build a vibrant and dynamic economy.

Our vision is therefore for every visit to enrich Scotland and the people we welcome. In delivering this vision VisitScotland will ensure its activities are aligned to the two key pillars of Scotland’s Economic Strategy, namely increasing competitive-ness and tackling inequality.

Core PurposeVisitScotland’s core purpose is to deliver sustainable and inclusive economic growth throughout Scotland. In so doing, we play a key role in delivering against the shared industry ambition as set out in Tourism Scotland 2020 of growing tourism revenues by £1bn by 2020 from a baseline of £4.5bn.

Adhbhar agus amasan VisitScotland’S e VisitScotland buidheann turasachd nàiseanta na h-Alba agus tha àite ro-chudromach aige ann an lìbhrigeadh prìomh adhbhar Riaghaltas na h-Alba gus dùthaich nas soirbheachaile a chruthachadh, le cothroman do dh’Alba air fad soirbheachadh, tro bhith a’ cur ri fàs eaconamach seasmhach. Mar a’ phrìomh bhuidheann lìbhrigidh airson eaconamaidh an luchd-tadhail, bidh VisitScotland a’ cur fòcas air margaideachd Alba mar àite airson luchd-turais agus mar an t-àite as fheàrr airson tachartasan, leis an amas barrachd luchd-tadhail a thàladh às an dùthaich seo agus à thall thairis.

Le bhith a’ dèanamh seo, tha sinn àrd-amasach agus bidh sinn a’ co-obrachadh le raon farsaing de luchd-ùidh agus ùr-ghnàthadairean gus cothroman a chomharrachadh gus fàs nas luaithe, càileachd agus ìrean seirbheis àrdachadh, tionnsgalachd a bhrosnachadh agus àite na h-Alba aige ìre na cruinne a chur air adhart ann an dòigh chunbhalach agus tarraingeach. Gu sònraichte, bidh sinn ag obair gu dlùth ri Caidreachas Turasachd na h-Alba gus cur ri lìbhrigeadh na ro-innleachd turasachd nàiseanta Turasachd Alba 2020.

Mar Bhuidhinn Phoblach Neo-roinneil, tha sinn cuideachd nar comhairlichean do Mhinistearan na h-Alba air cùisean turasachd agus air poileasaidh a tha a’ toirt buaidh air turasachd agus air gnìomhachasan a tha mar phàirt de dh’eaconamaidh an luchd-tadhail.

Ar Lèirsinn againnChan eil ann an turas do dh’Alba ach toiseach ar cuid obrach, toiseach dàimh fad-bheatha a tha a toirt buannachd do dh’Alba gu lèir. Tha turasachd a’ cruthachadh cothrom air leth gus ionnsachadh bho chàch, a bhith a’ togail choimhears-nachdan, a bhith a’ co-roinn bheachdan, a bhith a’ gabhail ri eadar-dhealachaidhean cultarail agus a bhith a’ cruthachadh eaconamaidh beòthail.

Mar sin, ’s e an lèirsinn a th’ againn dèanamh cinnteach gun cuir gach turas rudeigin ri Alba agus ris na daoine air an cuir sinn fàilte. Nuair a bhios e a’ lìbhrigeadh na lèirsinn seo nì VisitScotland cinnteach gu bheil na gnìomhan aige co-chòrdail ris an dà phrìomh eileamaid ann an Ro-innleachd Eaconamach na h-Alba, ’s e sin a bhith a’ cur ri farpaiseachd agus a’ cur an aghaidh neo-ionannachd.

Prìomh Adhbhar’S e prìomh adhbhar VisitScotland a bhith a’ lìbhrigeadh fàs seasmhach is in-ghabhalach air feadh na h-Alba. Ann a bhith a’ dèanamh seo, tha pàirt chudromach againn ann a bhith a’ lìbhrigeadh àrd-amas coitcheann a’ ghnìomhachais mar a tha air a mhìneachadh ann an Turasachd Alba 2020 de bhith a’ fàs teachd-a-steach na turasachd le £1bn ro 2020 bho bhun-loidhne de £ 4.5bn.

Page 8: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

16 17

Our StrategiesTo deliver our vision and our core purpose VisitScotland will focus its activities across the following three strategic pillars:

BUILDING A VISITOR-SHAPED DESTINATION BRAND

• Build long-term relationships with potential visitors and, by extension, influence investors, students and migrants; actively managing their lifetime worth to the country.

• Build a national brand whose attributes will build awareness and propensity with target audiences and grow our long-term, national reputation.

• Develop our own digital channels and work with indirect partners to grow the contribution of the visitor economy to the overall Scottish economy.

• Work with regional organisations and sector partners to stimulate regional and temporal spread of visitor spend.

• Mobilise information and advice to enhance the visitor experience and encourage visitors to spend more time and money across Scotland.

• Deliver unique and memorable sporting, cultural and business events which showcase our talents and enhance our global reputation as the perfect stage.

INVESTING IN SCOTLAND’S TOURISM AND EVENTS COMMUNITIES

• Draw together enterprise investment that will enable destinations, product owners and sector specialists to invest in internationalisation.

• Work with industry partners to build the reputation of the tourism and events industry as a valuable contributor to the Scottish economy, a place to work and a platform which enriches our own culture.

• Lead industry efforts to create a quality, end to end, measurable customer experience that attracts the most valuable visitors.

• Work with industry partners to distribute the economic and social benefits of tourism and events across all of Scotland.

• Provide information, at the point of need, through our Visitor Information Centres, VIP’s and digital assets.

• Provide leadership and support to the industry in key strategic areas: insight, customer experience, events, marketing, and digital.

• Support industry upskilling and digital adoption.

FACILITATING COLLABORATION AND EMBRACING CHANGE IN A GLOBAL DIGITAL ECONOMY

• Collaborate and empower industry innovators to bring technology and new ideas to market that will enhance people’s real life experiences.

• Draw together data sources to build a development framework that the whole industry and govern-ment can leverage to make investment and policy decisions.

• Digitally enable the people and businesses within the industry to improve top and bottom line posi-tions and invest in growth.

• Provide the intelligence and insight that enables strategic decision making.

• Provide tools, platforms and talent that empowers every DMO, local authority, event organiser and sector specialist to market and sell their own product.

• Collaborate with destinations and key industry partners to develop products that will dynamically evolve our offer.

Na Ro-innleachdan againnGus an lèirsinn agus am prìomh adhbhar againn a lìbhrigeadh, cuiridh VisitScotland fòcas air na trì bunaitean ro-innleachdail a leanas:

A’ TOGAIL BRANND DHAN ÀITE A BHIOS A RÈIR MIANNAN AN LUCHD-TADHAIL

• Tog dàimhean fad-ùine le daoine a dh’fhaodadh a bhith nan luchd-tadhail agus, tro bhith a’ dèanamh seo, thoir buaidh air luchd-tasgaidh, oileanaich agus imrichean; a’ stiùireadh an luach a bhios aca dhan dùthaich fad am beatha.

• Tog brannd nàiseanta a bhios a’ togail aire agus togarrachd am measg nan daoine air a bheil sinn ag amas agus thoir fàs air ar cliù nàiseanta san ùine fhada.

• Cruthaich na seanailean didseatach againn fhèin agus obraich le com-pàirtichean neo-dhìreach gus fàs a thoirt air na tha eaconamaidh an luchd-tadhail a’ cur ri eaconamaidh na h-Alba san fharsaingeachd.

• Obraich còmhla ri buidhnean sgìreil agus com-pàirtichean san roinn turasachd gus cosg airgid a bhrosnachadh air feadh na dùthcha agus tron bhliadhna air fad.

• Cuir fiosrachadh is comhairle air dòigh gus cur ri càileachd turas an luchd-tadhail agus gus luchd-tadhail a bhrosnachadh gus barrachd tìde a chur seachad agus barrachd airgid a chosg air feadh na h-Alba.

• Thoir seachad tachartasan spòrs, cultarach agus tachartasan gnìomhachais a tha a’ taisbeanadh nan tàlantan againn agus a’ cur ris a’ chliù againn mar an t-àrd-ùrlar as fheàrr airson tachartasan.

A’ TASGADH ANN AN COIMHEARSNACHDAN TURASACHD AGUS TACHARTASAN NA H-ALBA

• Thoir inbheisteadh iomairt còmhla a bheir cothrom do dh’àiteachan, daoine a tha a’ reic bathair is seirbheisean agus speisealaichean san roinn a bhith a’ tasgadh ann an eadar-nàiseantachadh.

• Obraich còmhla ri com-pàirtichean sa ghnìomhachais gus cliù gnìomhachas na turasachd agus nan tachartasan a thogail mar ghnìomhachas a tha a’ cur gu mòr ri eaconamaidh na h-Alba, àite airson a bhith ag obair agus àrd-ùrlar a tha a’ cur ris a’ chultar againn fhèin.

• Stiùir oidhirpean aig a’ ghnìomhachas gus am bi tursan aig custamairean le deagh chàileachd bho thùs gu èis a bhios a’ tarraing an luchd-tadhail as luachmhoire agus a ghabhas a thomhas.

• Obraich le com-pàirtichean sa ghnìomhachas gus buannachdan eaconamach agus sòisealta na turas-achd is nan tachartasan a sgaoileadh air feadh na h-Alba.

• Thoir seachad fiosrachadh, far a bheil e a dhìth, tro na h-iCentres aig VisitScotland, tro Chom-pàirti-chean Fiosrachaidh Luchd-tadhail aig VisitScotland agus tro stòrasan didseatach.

• Thoir seachad ceannas is taic dhan ghnìomhachas ann am prìomh raointean ro-innleachdail: lèirsinn, eòlas a’ chustamair, tachartasan, margaideachd, agus didseatach.

• Cùm taic ri àrdachadh sgilean agus ris an ìre-chleachdaidh airson teicneòlas didseatach.

A’ FURASTACHADH CO-OBRACHADH AGUS A’ GABHAIL RI ATHARRACHADH ANN AN EACONA-MAIDH DIDSEATACH EADAR-NÀISEANTA

• Co-obraich le agus thoir cumhachd do dhaoine tionnsgalach sa gnìomhachas gus teicneòlas agus beachdan ùra a thoirt dhan mhargaid a chuidicheas beatha dhaoine.

• Thoir tùsan dàta còmhla gus frèam leasachaidh a thogail as urrainn dhan ghnìomhachas air fad agus dhan riaghaltas cleachdadh gus co-dhùnaidhean tasgaidh is poileasaidh a dhèanamh.

• Thoir comas didseatach do na daoine agus gnothachasan taobh a-staigh a’ ghnìomhachais gus piseach a thoirt air a’ bhàrr-loidhne agus bun-loidhne aca agus gus tasgadh ann am fàs.

• Thoir seachad am fiosrachadh agus lèirsinn a tha a’ cuideachadh gus co-dhùnaidhean ro-innleachdail a dhèanamh.

• Thoir seachad innealan, àrd-ùrlaran agus tàlant a bheir cumhachd do gach Buidheann Ceann-uidhe, ùghdarras ionadail, neach-eagrachaidh thachartasan agus speisealach san roinn, gus am bathar aca a mhargaideachd is a reic.

• Co-obraich le àiteachan/ionadan agus prìomh chom-pàirtichean sa gnìomhachas gus bathair a chruthachadh a bhios a’ cur ris an tairgse againn ann an dòigh bheòthail.

Page 9: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

18 19

Key EnablersTo drive our activity we will invest in talent and technology, with the following key enablers central to all that we do:

• Investing in technology that makes people’s real life visitor experiences better.

• Developing and supporting flexibile, specialist and passionate people who embrace change.

• Developing and enhancing strategic partnerships as our most potent differentiator.

Our ValuesUnderpinning all that we do are VisitScotland’s values are:

• PEOPLE-ORIENTATED: open; honest; cooperative; flexible; trusted; respectful; empowered; supportive; valued; respectful.

• INNOVATIVE: bold; fast paced; proactive; persistent; persuasive; inspiring.

• COLLABORATIVE: sharing ideas and information; transparent; understanding; aware; team spirit; common goals / purpose.

• OUTWARD-LOOKING; open minded; proud; aware; clear about purpose; open to change.

• AMBITIOUS: constantly striving to be the best; challenging the status quo; taking the initiative; results driven.

All Gaelic services and resources will demonstrate equal respect for Gaelic and English.

There will be a continuous offer for all Gaelic services and facilities.

The uptake of Gaelic facilities and services will be monitored, and promotion increased where this is low.

We will ensure that all staff employed by VisitScotland are made aware of this plan and the role they play in helping to deliver its actions. This will be achieved through regular communications via a range of channels, the most important of which is our staff intranet “The Hub”.

Gàidhlig ann an AlbaSheall Cunntas-sluaigh 2011 gun robh sgilean Gàidhlig aig mu 87,000 duine ann an Alba (mu 1.7% den t-sluagh).

Chaidh àireamh an luchd-labhairt ro aois 25 am meud airson a’ chiad turais riamh ann an 2011, agus ged a chaidh an àireamh iomlan de luchd na Gàidhlig sìos, tha an ìre crìonaidh air a dhol sìos gu mòr bho 2001.

Tha an àireamh de dhaoine òga le Gàidhlig a’ fàs agus tha e cud-romach airson seasmhachd a’ chànain a bhith dèanamh cinnteach gun tèid taic a chumail riutha gus cumail orra le bhith a’ cleach-dadh a’ chànain agus gus a thoirt air adhart dhan ath-ghinealach.

Tha far a bheil luchd-labhairt na Gàidhlig a’ fuireach cudromach cuideachd. Sheall an Cunntas-sluaigh cuideachd gu bheil luchd-labhairt na Gàidhlig a’ fuireach anns a’ mhòr-chuid de choimhearsnachdan air feadh na h-Alba, le mu 50% a’ fuireach air a’ Ghàidhealtachd agus sna na h-Eileanan, agus mu 50% thairis air a’ chòrr den dùthaich.

A thaobh foghlaim Gàidhlig, tha an dàta àrd-ìre a leanas a’ seall-tainn dhuinn an ìre ’s gu bheil Gàidhlig ri faighinn agus ga teagasg air feadh na h-Alba:

• Aois 0-3: Tha foghlam Gàidhlig ri fhaighinn ann an 64 àiteachan air feadh na h-Alba le 1,242 a’ frithealadh seo gu cunbhalach

• Sgoiltean-àraich (foghlam reachdail airson clann aois 4 is 5): 54 buidhnean air feadh na h-Alba le 1,078 òigridh a’ dol ann

• Foghlam tro Mheadhan na Gàidhlig sa bhun-sgoil: 3,278 sgoile-aran ann an 58 àiteachan air feadh na h-Alba. Treand fàis làidir anns na h-àireamhan a tha a’ dol a-staigh gu Clas 1 thairis air na beagan bhliadhnaichean mu dheireadh agus iarrtas a’ fàs am measg phàrantan.

• Foghlam tro Meadhan na Gàidhlig san àrd-sgoil: 1,251 sgoilearan ann an 31 àiteachan air feadh na h-Alba.

• Luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig sa bhun-sgoil: 194 sgoiltean an sàs air feadh na h-Alba

• Luchd-ionnsachaidh san àrd-sgoil: 3,033 sgoilearan ann an 31 sgoil

Tha a’ Ghàidhlig agus Alba do-sgaradh. Thàinig mòran de dh’ìomhaighean a tha aithnichte gu h-eadar-nàiseanta, leithid am fèileadh, uisge-beatha, breacan agus a’ phìob bho chultar na Gàidhlig aig a bheil a sgeulachd fhèin ri innse mu na rudan seo, mu ar dualchas agus tòrr a bharrachd.

Gaelic in ScotlandThe 2011 Census showed that around 87,000 people in Scotland (around 1.7% of the population) have some Gaelic language skills.

For the first time in 2011, there was an increase in the number of speakers under 25, and although there was a fall in the overall number of Gaelic speakers, the rate of decline has slowed signifi-cantly since 2001.

Ensuring that the growing population of young Gaelic speakers is supported to continue using the language, and to pass it on to the next generation, is critical to the maintenanceof Gaelic as a living language.

The location of Gaelic speakers is also important. The Census also showed that Gaelic speakers live in most communities across Scotland, with approximately 50% living in the Highlands and Islands, and 50% across the rest of the country.

In relation to Gaelic education the following high level data shows the extent to which Gaelic is provided and taught throughout Scotland:

• Age 0-3: Gaelic provision available in 64 locations across Scot-land with 1,242 young people attending regularly

• Nursery schools (Statutory provision for 4 and 5 year olds): 54 groups across Scotland with 1,078 young people attending

• Gaelic medium education in primary schools: 3,278 pupils in 58 locations across Scotland. Strong growth trend entering Prima-ry 1 over the last few years as demand from parents grows.

• Gaelic medium education in secondary schools:1,251 pupils in 31 locations across Scotland

• Gaelic learners education in primary schools: 194 schools involved across Scotland

• Gaelic learner in secondary schools: 3,033 pupils in 31 schools

Gaelic and Scotland are inseparable. Many internationally recognised icons, such as the kilt, whisky, tartan and bagpipes, have come from Gaelic culture which has its own, authentic story to tell about these, our heritage and much more.

Prìomh chomasaicheanGus an obair againn a thoirt air adhart, bidh sinn a’ tasgadh ann an tàlant agus teicneòlas, leis na prìomh chomasaichean a leanas aig cridhe a h-uile rud a nì sin:

• A’ tasgadh ann an teicneòlas a tha a’ dèanamh cinnteach gum faigh luchd-tadhail barrachd càileachd bho na tursan aca.

• A’ cruthachadh agus a’ cumail taic ri daoine a tha sùbailte, speisealach agus dealasach agus a tha deiseil gabhail ri atharrachadh.

• A’ cruthachadh agus a’ leasachadh chom-pàirteachasan ro-innleachdail mar an rud as cudromaiche a tha gar chomharrachadh.

Ar LuachanTha na luachan aig VisitScotland na bhunait aig a h-uile rud a nì sinn:

• STÈIDHICHTE AIR DAOINE: ffosgailte; onarach; co-obra-chail; sùbailte; earbsach; suimeil; taiceil; cumhachdaichte; taiceil; agus le suim aig daoine ann

• TIONNSGALACH: dàna; luath; for-ghnìomhach; daingeann; ìmpidheach; brosnachail

• CO-OBRACHAIL: a’ co-roinn bheachdan agus fiosrachadh; trìd-shoilleir; tuigseach; mothachail; spioraid sgioba; adhbhar / amas aontaichte

• SEALLADH A-MACH; fosgailte nad inntinn; pròiseil; mothachail; soilleir mun adhbhar; fosgailte airson atharrachadh

• ÀRD-AMASACH: daonnan ag obair airson a bhith air thoiseach air càch; a’ cur an aghaidh an status quo; for-ghnìomhach; air brosnachadh le toraidhean

Bidh na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla.

Bidh tairgse leantainneach de na seirbheisean agus goireasan Gàidhlig uile againn.

Thèid sùil a chumail air ìre cleachdaidh nan seirbheisean is goireasan Gàidhlig agus thèid barrachd obair brosnachaidh a dhèanamh far a bheil sin a dhìth.

Nì sinn cinnteach gum bi fios aig an luchd-obrach uile aig VisitScotland mun phlana seo agus mun àite a th’ aca ann an lìbhrigeadh nan gnìomhan ann. Thèid seo a dhèanamh tro chonaltradh cunbhalach tro fharsaingeachd de sheanailean, gu sònraichte tron t-seanail as cudromaiche, “The Hub”, eadra-lìon an luchd-obrach againn.

Page 10: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

20 21

Gaelic is also embedded in our world-famous landscape and cities with instant recognition for the likes of Loch Ness (Loch Nis), Culloden (Cùil Lodair), Glenfinnan (Gleann Fhionnainn), Glasgow (Glaschu) and Dundee (Dùn Dè) whose names in English remain close to their original Gaelic. Here, too, there is a unique story to tell. To add to this there is a dynamic, contemporary Gaelic cultural scene spanning music, festivals such as Celtic Connections and Fèisean, regional and national Mòds, literature, drama, media, food and drink and sport. For visitors, the language can provide a way to get deeper into experiencing Scotland, to engage and return to discover more. Indeed, a VisitScotland visitor survey* http://www.visitscotland.org/research_and_statistics/visitor_research/all_mar-kets/scotland_visitor_survey.aspx 2016

In 2016 found that, with no prior promotion, 34% of respondents felt that Gaelic, as a national language of Scotland, enhanced their visit and they would like to find out more about it. Of these, interest was primarily amongst overseas and first time visitors.

In an increasingly competitive, global market it is vital that Scotland is able to offer a memorable and unique visitor experience. Gaelic has significant potential to contribute to this as a key but – so far - under used ingredient in the Scottish cultural offer. It also resonates with other visitor interest in sectors such as food and drink, nature-based and ancestral tourism.

Gaelic in the United KingdomGaelic is one of a number of indigenous minority languages which are actively used by hundreds of thousands of people in the UK. They all add to the richness of UK culture and contribute to the country’s diversity. Some, such as Welsh, have a stronger legal status than Gaelic and some less so.

International ContextScottish Gaelic is recognised as an indigenous language in the European Charter for Regional or Minority Languages, a European Council treaty, which the UK has ratified. As part of its role in moni-toring languages, UNESCO has identified Gaelic as in the “definitely endangered” category based on the reduction of learning Gaelic in the home as a mother tongue.

Gaelic is used frequently by speakers in many parts of the world, including those brought up speaking the language and significant numbers of learners. Nova Scotia, Canada, is home to a vibrant community of Gaelic speakers.

Gaelic in the EconomyLanguage and culture create self-esteem, nurture self-confidence, define identity, improve quality of life, encourage self-reliance and promote engagement in dialogue. They preserve our heritage, help us make sense of our future, and are empowering. These are essential instigators and pre-requisites of economic development and growth which creates jobs, improves lives and is inclusive of others.

It is well recognised that Gaelic contributes powerfully in this way and our knowledge of the important role that Gaelic plays in the Scottish econo-my continues to develop. The Ar Stòras Gàidhlig research undertaken by Highlands and Islands Enterprise in 2014 showed the potential value of Gaelic as an asset could be up to £149 million. Link to research below.http://www.hie.co.uk/community-support/support-for-gaelic-development/gaelic-research.html

Similarly, the impact of MG ALBA was demonstrated in 2015 to create good quality employment, particularly in areas of low population, and add value to the economy.

It is clear that Gaelic plays an important part in increasing employability and providing employment, and that it is generating wealth for Scotland, well in excess of the level of public investment. Put simply, Gaelic contrib-utes and adds value to the Scottish economy. Connected to this is the fact that a healthy economy, particularly in island and rural Gaelic-speaking communities, is vital to the future of Gaelic.

Gaelic MediaGaelic broadcasting has played an increasingly important role in Gaelic development in recent years. The Gaelic digital television channel, BBC ALBA, serves a wide audience of Gaelic speakers and learners, and a wider Scottish audience. Continued support of Gaelic television, radio, pub-lishing and online presence is essential to promoting positive attitudes to the language across Scotland. They also provide resources for Gaelic speakers and learners and promote the increased use of Gaelic.

MG ALBA/BBC ALBA make a unique contribution to a number of other important areas of Gaelic development such as Gaelic adult education, school education, initiatives for young people, Gaelic in the home and community in employment, skills, training, creative industries, sports, arts and traditional music.

Gàidhlig san eaconamaidhBidh cànan is cultar a’ cruthachadh fèin-spèis, ag àrach fèin-mhisneachd, aig cridhe dearbh-aithne, a’ cur ri càileachd beatha, a’ brosnachadh fèin-seasmhachd agus a’ brosnachadh conaltradh. Tha iad a’ glèidheadh an dualchais againn, gar cuideachadh gus an àm ri teachd a thuigsinn, agus tha iad gar cumhachdachadh. Tha na factaran seo riatanach agus feumaidh iad a bhith ann ro-làimh airson leasachadh agus fàs eacona-mach a tha a’ cruthachadh obraichean, a’ leasachadh bheathannan agus a tha in-ghabhaltach airson daoine eile.

Tha e aithnichte gum bi a’ Ghàidhlig a’ cur gu mòr ris an eaconamaidh san dòigh seo agus tha an tuigse againn air an dòigh anns am bi Gàidhlig a’ cur ri eaconomaidh na h-Alba fhathast a’ fàs. Sheall an rannsachadh Ar Stòras Gàidhlig a rinn Iomairt na Gàidhealtachd is nan Eilean ann an 2014 gum faodadh luach eaconamach suas ri £149 millean a bhith aig a’ Ghàidhlig. Tha ceangal ris an rannsachadh gu h-ìosal.http://www.hie.co.uk/community-support/support-for-gaelic-development/gaelic-research.html

Mar an ceudna, ann an 2015 chaidh a’ bhuaidh aig MG ALBA a dhearbhadh ann a bhith a’ cruthachadh deagh chosnadh, gu h-àraid ann an àiteachan le sluagh beag, agus ann a bhith a’ cur luach ris an eaconamaidh.

Tha e soilleir gu bheil pàirt chudromach aig a’ Ghàidhlig ann a bhith a’ meudachadh chothroman obrach agus a’ toirt cothrom cosnaidh do dhaoine, agus gu bheil i a’ cruthachadh beairteas do dh’Alba, fada a bharrachd air an ìre de dh’airgead poblach a thathar a’ cosg orra. Gu sìmplidh, tha Gàidhlig a cur ris an eaconamaidh agus a’ cur ri luach an eaconamaidh. Agus tha eaconamaidh fhallain, gu sònraichte ann an co-imhearsnachdan eileanach, agus coimhearsnachdan Gàidhlig dùthchail, deatamach airson seasmhachd na Gàidhlig san àm ri teachd.

Na Meadhanan GàidhligTha pàirt nas cudromaiche air a bhith aig craoladh Gàidhlig ann an leasachadh Gàidhlig sna beagan bhliadhnaichean mu dheireadh. Tha an seanail didseatach Gàidhlig BBC ALBA a’ frithealadh luchd-amhairc farsaing de luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig, agus do luchd-amhairc Albannach nas fharsainge. Tha taic leantainneach ri telebhisean, rèidio, foillseachadh agus ri làithreachd air-loidhne Gàidhlig ro-chudromach gus beachdan fàbharach a bhrosnachadh mun chànan air feadh na h-Alba. Tha iad cuideachd nan goireasan airson luchd-lab-hairt agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus bi iad a’ brosnachadh barrachd cleachdadh den Ghàidhlig.

Tha MG ALBA/BBC ALBA a’ cur gu sònraichte ri grunn raointean cud-romach eile de leasachadh Gàidhlig leithid foghlam inbheach Gàidhlig, foghlam sgoile, iomairtean airson daoine òga, Gàidhlig san dachaigh agus anns a’ choimhearsnachd ann an cosnadh, sgilean, trèanadh, gnìomha-chasan cruthachail, spòrs, ealainean agus ceòl traidiseanta.

Gàidhlig san Rìoghachd AonaichteTha a’ Ghàidhlig air aon de ghrunn chànanan dùthchasach a tha gan cleachdadh leis na ceudan de mhìltean dhaoine san RA. Tha iad uile a’ cur ri beartas cultar na RA agus a’ cur ri iomadachd na dùthcha. Tha inbhe laghail nas treasa aig cuid, mar eisimpleir, a’ Chuimris, agus tha inbhe laghail nas laige aig cuid eile.

An Co-theacsa eadar-nàiseantaTha Gàidhlig na h-Alba air a h-aithneachadh mar chànan dùthchasach ann an Cairt Eòrpach nam Mion-Chànanan, cairt aig Comhairle na h-Eòrpa a tha Riaghaltas na RA air daingneachadh. Mar phàirt den obair sgrùdaidh aige air cànanan, tha UNESCO air Gàidhlig a chomharrachadh mar chànan a tha “ann an cunnart gun teagamh” mar thoradh air an lùghdachadh ann an ionnsachadh na Gàidhlig mar chànan màthaireil.

Tha a’ Ghàidhlig ga cleachdadh gu cunbhalach le luchd-labhairt ann an diofar àiteachan, a’ gabhail a-steach daoine a chaidh a thogail leis a’ chànan agus àireamh shusbainteach de luchd-ionnsachaidh. Tha coimhearsnachd Ghàidhlig bheòthail ann an Alba Nuadh, Canada.

Tha a’ Ghàidhlig fighte a-steach dhan chruth-tìre agus do na bailte-an-mòra againn a tha a tha ainmeil air feadh an t-saoghail le aithne sa bhad airson ainmean leithid Loch Nis, Cùil Lodair, Gleann Fhionnainn, Glaschu agus Dùn Dè - ainmean bhon Ghàidhlig far a bheil na h-ainmean Beurla aca faisg air nan ainmean tùsail Gàidhlig aca. Tha sgeulachd gun samhail ri innse seo cuideachd. A bharrachd air seo, tha saoghal beòthail an latha an-diugh aig cultar na Gàidhlig, a’ gabhail a-steach ceòl, fèisean, mar eisimpleir Celtic Connections agus Fèisean nan Gàidheal, Mòdan ion-adail agus nàiseanta, litreachas, drama, meadhanan, biadh is deoch agus spòrs. Airson luchd-tadhail, is urrainn dhan chànan a bhith na dhòigh airson tuigse nas doimhne fhaighinn air Alba, gus pàirt a ghabhail innte agus gus barrachd a lorg. Gu dearbha, fhuair suirbhidh luchd-tadhail aig VisitScotland a-mach* http://www.visitscotland.org/research_and_statis-tics/visitor_research/all_markets/scotland_visitor_survey.aspx 2016ann an 2016, gun obair bhrosnachaidh ro làimh, gun robh 34% den luchd-freagairt den bheachd gun robh a’ Ghàidhlig, mar chànan nàiseanta na h-Alba, a’ cur ris an turas aca agus gun robh iad ag iarraidh barrachd ionnsachadh ma deidhinn. A-mach às na daoine sin, bha an ùidh as motha aig daoine à thall thairis agus daoine a bha a’ tadhal air Alba airson a’ chiad turais.

Ann am margaid eadar-nàiseanta a tha a’ sìor-fhàs nas fharpaisiche, tha e ro-chudromach gun urrainn do dh’Alba turas air leth a thoirt dhan luchd-tadhail as fhiach a chumail air chuimhne. Dh’fhaodadh Gàidhlig cur gu mòr ri seo mar phrìomh eileamaid ann an tairgse chultarach na h-Alba - ach cha deach gu leòr a dhèanamh de seo gu ruige seo. Tha e a’ dol gu math cuideachd le ùidh an luchd-tadhail ann an raointean leithid biadh is deoch, turasachd nàdair agus turasachd sinnsearachd.

Page 11: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

22 23

Gàidhlig anns na h-ealainean agus sna gnìomhachasan cruthachailTha buaidh mhòr aig na h-ealainean Gàidhlig an dà chuid air coimhears-nachd a’ chànain agus gu nàiseanta. Tha comas aig na h-ealainean Gàidhlig a bhith a’ brosnachadh dlùth-cheangal agus dìlseachd cànain. Tha na h-ealainean a’ cruthachadh chothroman airson leasachadh sgilean agus airson am faireachdainn a chur an cèill, airson ruigsinneachd agus com-pàirteachadh agus airson sàr-mhathas. Tro seo uile, thèid pròifil agus tarraing na Gàidhlig àrdachadh ann an Alba agus taobh a-muigh na dùthcha, thèid cleachdadh a’ chànain a neart-achadh, agus thathar a’ cur deagh bhuannachdan eaconamach agus sòisealta ris a’ bheatha chultaraich.

Tha an ceangal eadar a’ Ghàidhlig agus ealain agus cultar na Gàidhlig na phàirt chudromach an dà chuid de dh’eachdraidh na Gàidhlig agus de shuideachadh na Gàidhlig san latha an-diugh. Tha buidhnean turasachd agus dualchais cudromach ann an seo cuideachd. Tha an taic airson prìomh bhuidheann ro-chudromach, ach tha tachartasan agus fèisean mòra anns a bheil luchd-ealain agus sgrìobhadairean Gàidhlig a’ gabhail pàirt ro-chudromach cuideachd.

Gàidhlig agus TurasachdSheall rannsachadh VisitScotland ann an 2016 gun robh ùidh no ùidh mhòr aig luchd-tadhail à thall thairis anns a’ Ghàidhlig. Sheall sgrùdadh air na duilleagan coinsiumair VisitScotland www.visitscotland.com gu bheil luchd-tadhail nach eil san RA a dhà uimhir cho dualtach ri luchd-tadhail san RA a bhith a’ coimhead air duilleagan Gàidhlig agus gum bi iad a’ coimhead orra airson ùine nas fhaide. Tha an ùidh chuibheasach as motha anns a’ Ghearmailt, anns an Spàin agus san Eadailt.

Anns a’ Phlana Ghàidhlig mu dheireadh aig VisitScotland (2015 – 2018), bha prìomh ghealltanas a bhith a’ cruthachadh a’ chiad Ro-innleachd ri-amh airson Turasachd na Gàidhlig airson Alba. Chaidh seo fhoillseachadh anns an t-Sultain 2018 agus tha plana gnìomh againn a tha a’ cruth-achadh gnìomhan agus gnìomhachdan practaigeach bho na h-amasan ro-innleachdail againn.

Tha Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig www.visitscotland.org/news/2018/gaelic-tourism-strategy a’ tarraing air susbaint an dà chuid bho ro-innleachd nàiseanta na turasachd TS2020 agus Plana Nàisean-ta na Gàidhlig gus na cothroman a tha air an comharrachadh san dà sgrìobhainn a chur an gnìomh. ’S e amas farsaing na ro-innleachd a bhith a’ cumail taic ri fàs eaconamaidh turasachd na h-Alba tro bhith a’ toirt cothrom do bharrachd luchd-tadhail faighinn a-mach mu dheidhinn agus a’ faighinn eòlas air a’ Ghàidhlig agus a cultar air leth.

Gaelic in the Arts and Creative IndustriesThe impact of the Gaelic arts is immense both for the language community and nationally. The Gaelic arts have the potential to promote language attachment and loyalty. The arts provide opportunities for expression and skills development, for access and participationand for engagement and pursuing excellence. In all of this, the appeal and profile of Gaelic is raised in Scotland and beyond, language use is strengthened, and cultural life enhanced with welcome economic and social benefits.

The link between the Gaelic language and Gaelic arts and culture is an important part both of Gaelic’s history and the place of Gaelic today. Tourism agencies and heritage groups also play a pivotal role in this development. The support for key groups is critically important, but so also, are larger events and festivals where Gaelic artists and writers are included.

Gaelic and TourismVisitScotland’s 2016 Visitor Survey shows that over 34% of overseas visitors are either fairly or very interested in the Gaelic language. An analysis of Gaelic pages on VisitScotland’s consumer website www.visitscotland.com shows that non-UK visitors are twice as likely as UK visitors to view Gaelic pages and for longer. Highest average interest comes from Germany, Spain, France and Italy.

A key strand of the previous VisitScotland Gaelic Language Plan (2015 – 2018), was the development of a first ever Gaelic Tourism Strategy for Scotland. This was published in September 2018 and includes a detailed action plan which converts strategic intent into a series of practical actions and activities.

The Gaelic Tourism Strategy www.visitscotland.org/news/2018/gaelic-tour-ism-strategy draws on the content of both the national tourism strategy TS2020 and the National Gaelic Language Plan to turn opportunities iden-tified in both documents into real action. The overall mission of the strat-egy is to support the growth of the Scottish tourism economy through engaging more visitors in discovering and experiencing the unique Gaelic language and its associated culture.

Using GaelicIncreasing the use of Gaelic in homes and communities is vital to the future of the language.

Creating greater links between Gaelic and the economy can support those communities which have high levels of Gaelic usage to be more sustaina-ble. There are two aspects to this – the economy created by investment in Gaelic and the wider economy to which Gaelic speakers contribute.

During the period of this Plan, we aim to bring a stronger and more coher-ent focus to the Gaelic arts on account of the essential contribution the arts makes to increasing the use of Gaelic, particularly within the tourism and visitor economies.

We also see potential in our international links and we will look very closely at how these can be enhanced for the benefit of Gaelic both here in Scotland and in other places.

A ‘cleachdadh na GàidhligTha e deatamach airson na Gàidhlig san àm ri teachd gun tèid cur ri cleachdadh na Gàidhlig ann an dachaighean is coimhearsnachdan.

Ma nithear ceanglaichean nas motha eadar Gàidhlig agus an eacona-maidh, is urrainn seo cuideachadh a thoirt do na coimhearsnachdan anns a bheil ìre àrd de chleachdadh na Gàidhlig gus fàs nas seasmhaiche. Tha dà thaobh ri seo - an eaconamaidh air a chruthachadh le inbheisteadh anns a’ Ghàidhlig agus an eaconamaidh san fharsaingeachd ris am bi luchd-labhairt na Gàidhlig a’ cur.

Tro àm a’ Phlana seo, tha sinn airson cuideam nas treasa agus nas cunbhalaiche a chur air na h-ealainean Gàidhlig a chionn ’s gu bheil iad ro-chudromach ann a bhith a’ cur ri cleachdadh na Gàidhlig, gu sònra-ichte ann an eaconamaidh na turasachd agus an luchd-tadhail.

Tha sinn a’ faicinn chothroman cuideachd anns na ceanglaichean eadar-nàiseanta againn agus bheir sinn sùil dhlùth air mar a ghabhas iad seo a leasachadh airson maith na Gàidhlig an dà chid ann an Alba agus ann an àiteachan eile.

Nì e seo tro bhith a’ cur fòcas air na prìomhachasan ro-innleachdail a leanas:

• A’ cur ri mothachadh a’ ghnìomhachais air na cothroman.

• A’ toirt cothrom nas fheàrr do ghnìomhachas na turasachd air goireasan, sgilean agus trèanadh.

• A’ soillearachadh agus a’ brosnachadh na tairgse Gàidhlig do luchd-tadhail.

• A’ leasachaidh conaltradh agus a’ co-roinn eòlais air feadh a’ ghnìomhachais.

• A’ cruthachadh fianais agus rannsachadh.

Thèid amasan na ro-innleachd a choileanadh tro bhith a’ buileachadh plana gnìomh, a thèid a lìbhrigeadh, ann an com-pàirteachas agus a bhios air a stiùireadh le Buidheann Buileachaidh Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig.

It plans to do this by focussing on the following strategic priorities:

• Increase industry awareness of the opportunity.

• mprove access for the tourism industry to resources, skills and training.

• Clarify and promote the Gaelic offer to visitors.

• Improve communication and knowledge sharing across the industry.

• Develop evidence and research.

The aims of the strategy will be realised through the implementations of an action plan, which will be delivered, in partnership and overseen by a Gaelic Tourism Strategy Implementation Group.

Page 12: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

24 25

Learning of GaelicIn education, there has been growth and progress. There is also a clear consensus that Gaelic education is central to the ambition of Gaelic growth and for this reason education and learning will remain central to this Plan, as they were to the previous Plan, and be included in relevant priority areas and key commitmentsto ensure further growth and improvement.

Our clear view is that Gaelic education makes an important contribu-tion to the aim of increasing the numbers of those speaking, using and learning the language. Gaelic education also contributes to other areas of Gaelic activity and interest, such as the arts and the economy. We are, therefore, clear that with Gaelic education the momentum needs to bemaintained and increased.

Status of GaelicIn recent years there has been a significant improvement in the status of Gaelic in Scotland.

The Scottish Government has made progress with a number of Gaelic priorities recently; there has been consistent support from the Scottish Parliament and a number of authorities have demonstrated important support for Gaelic. Bòrd na Gàidhlig’s work with Gaelic Language Plans has contributed to the increased status of Gaelic across Scotland.

An important part of securing the place of Gaelic in Scotland today is en-suring that attitudes towards Gaelic among non-speakers are positive. In 2011 and 2013 there were surveys of attitudes and these clearly indicated that a majority of people in Scotland are both

aware of Gaelic and supportive. These surveys also indicated that BBC ALBA was having a positive effect on attitudes to Gaelic in Scotland.

Surveys of attitudes towards Gaelic among non speakers links below:

http://www.gaidhlig.scot/wp-content/uploads/2016/12/West-Graham-2011-Beachd-a-phobail-CR11-01-Public-attitudes.pdf

http://www.ssa.natcen.ac.uk/read-the-reports/scottish-social-atti-tudes-2012/attitudes-to-gaelic.aspx

https://gtr.ukri.org/projects?ref=ES%2FJ003352%2F1

https://www.abdn.ac.uk/pfrlsu/documents/MacKinnon,%20Public%20Atti-tudes%20to%20Gaelic.pdf

Ag ionnsachadh na GàidhligTha fàs agus adhartas air a bhith ann am foghlam. Tha aonta farsaing ann gu bheil foghlam Gàidhlig aig cridhe an amais gum fàs a’ Ghàidhlig agus mar sin bi foghlam agus ionnsachadh aig cridhe a’ Phlana seo, mar a bha iad anns a’ Phlana mu dheireadh, agus bi iad mar phàirt de na raointean prìomhachais agus anns na prìomh ghealltanasan.

Tha sinn gu làidir den bheachd gu bheil foghlam Gàidhlig a’ cur gu mòr ris an amas a bhith a’ cur ri àireamhan nan daoine a tha a’ bruidhinn, a’ cleachdadh agus ag ionnsachadh a’ chànain. Bidh foghlam Gàidhlig cuideachd a’ cur ri raointean gnìomhachd is ùidhe Gàidhlig eile, mar eisimpleir na h-ealainean agus an eaconomaidh. Mar sin, tha sinn cinnteach gum feum am fàs ann am foghlam Gàidhlig leantainn is leudachadh.

Inbhe na GàidhligBha leasachadh nach bu bheag air inbhe na Gàidhlig ann an Alba sna beagan bliadhnaichean mu dheireadh.

Tha Riaghaltas na h-Alba air adhartas a dhèanamh le grunn diofar phrìomhachasan bho chionn goirid; tha taic chunbhalach air a bhith ann bho Phàrlamaid na h-Alba, agus tha grunn ùghdarrasan air taic chud-romach a nochdadh dhan Ghàidhlig. Tha an obair aig Bòrd na Gàidhlig le planaichean Gàidhlig air cur ris an inbhe nas àirde aig a’ Ghàidhlig air feadh na h-Alba.

’S e pàirt chudromach de bhith a’ daingneachadh àite na Gàidhlig ann an Alba san latha an-diugh a bhith a’ dèanamh cinnteach gu bheil beachdan fàbharach a thaobh Gàidhlig aig daoine aig nach eil Gàidhlig. Chaidh suirbhidhean bheachdan a chumail ann an 2011 agus 2013 a nochd gun robh a’ mhòr-chuid de dhaoine an dà chuid mothachail air agus taiceil dhan Ghàidhlig.

Sheall na suirbhidhean seo cuideachd gun robh BBC ALBA air deagh bhuaidh a thoirt air beachdan mun Ghàidhlig ann an Alba.

Ceanglaichean ri suirbhidhean mu bheachdan a thaobh na Gàidhlig aig daoine gun Ghàidhlig gu h-ìosal:

http://www.gaidhlig.scot/wp-content/uploads/2016/12/West-Graham-2011-Beachd-a-phobail-CR11-01-Public-attitudes.pdf

http://www.ssa.natcen.ac.uk/read-the-reports/scottish-social-atti-tudes-2012/attitudes-to-gaelic.aspx

https://gtr.ukri.org/projects?ref=ES%2FJ003352%2F1

https://www.abdn.ac.uk/pfrlsu/documents/MacKinnon,%20Public%20Atti-tudes%20to%20Gaelic.pdf

Page 13: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

26 27

Gàidhlig taobh a-staigh VisitScotlandSheall sgrùdadh a rinneadh anns an Lùnastal, nuair a bha 880 duine air am fastadh le VisitScotland (755 FTE), na toraidhean a leanas:

Bha 305 freagairt ann:Bha triùir luchd-freagairt fileanta anns gach comas anns a’ GhàidhligBha triùir luchd-freagairt fileanta ann an labhairt agus adhartach ann an tuigsinn - le leughadh is sgrìobhadh aig ìre bhunaiteachBha 14 luchd-freagairt comasach air Gàidhlig a thuigsinn, a bhruidhinn, a leughadh agus a sgrìobhadh aig ìre bhunaiteachBha 6 luchd-freagairt comasach air Gàidhlig a thuigsinn, a bhruidhinn agus a leughadh aig ìre bhunaiteach Bha 7 comasach air Gàidhlig a thuigsinn agus a bhruidhinn aig ìre bhunaiteach Bha 1 comasach air Gàidhlig a thuigsinn agus a leughadh aig ìre bhunaiteachBha 1 neach-freagairt comasach air Gàidhlig a thuigsinn aig ìre bhunaiteachBha 2 luchd-freagairt comasach air Gàidhlig a thuigsinn aig ìre adhartach agus air Gàidhlig a bhruidhinn agus a leughadh aig ìre bhunaiteach

Tha 6 luchd-labhairt fileanta na Gàidhlig anns a’ bhuidhinn a rèir toraidhean na suirbhidh seoBha 27 daoine ann le Gàidhlig aig a bheil comasan labhairt bunaiteachLuchd-labhairt na Gàidhlig uile 33

Tha 37 luchd-freagairt ann a tha comasach air Gàidhlig a thuigsinn agus tha comasach adhartach aig 8 dhiubh

Tha 27 luchd-freagairt ann a tha comasach air Gàidhlig a leughadh agus tha comasan adhartach aig 6 dhiubh

Tha 20 daoine comasach aig Gàidhlig a sgrìobhadh, 6 dhiubh aig ìre adhartach

A-mach às an 175 luchd-freagairt a thug seachad freagairt fhàbharach anns an sgrùdadh, thuirt 164 gun rachadh iad gu cùrsa. A-mach às na daoine seo, bha 26 airson fàs fileanta leis a’ chòrr (139) toilichte cùrsa bunaiteach a dhèanamh.

Bho chaidh an t-suirbhidh fhoillseachadh ann an 2012, tha sinn air:

• 16 cùrsaichean ½ latha Gàidhlig do ghnìomhachas a dhèanamh le 104 an làthair uile gu lèir

• 1 chùrsa Gàidhlig ½ latha do ghnìomhachas a dhèanamh le buill Bhòrd VisitScotland

• Phàigh sinn dithis luchd-obrach gus teisteanasan Gàidhlig fhaighinn tro chùrsa ann an colaiste ionadail

Tha VisitScotland air aontachadh an sgrùdadh seo ùrachadh aig ìre thràth anns a’ phlana ùr seo agus foillsichidh e toradh an sgrùdaidh seo air na h-earrainnean Gàidhlig den eadra-lìon agus den làraich-lìn chorporra aige.

Aig an àm seo, chan eil dreuchd sam bith taobh a-staigh na buidhne far a bheil cleachdadh na Gàidhlig mar dhleastanas ain-michte no mar riatanas. Tha grunn dreuchdan taobh a-staigh lìonra nan ionadan fiosrachaidh luchd-tadhail aig luchd-obrach aig a bheil Gàidhlig agus tha iad sin air an comharrachadh le baidse “Tha Gàidhlig agam”.

Airson dreuchdan stèidhichte ann an àiteachan far a bheil Gàidhlig na phàirt bhunaiteach den choimhearsnachd ionadail m.e. na h-Eileanan Siar, nì sinn cinnteach gun tèid an dealbh-obrach atharrachadh gus sealltainn gu bheil “Gàidhlig ga bruidhinn” no “eòlas air a’ Ghàidhlig” na eileamaid a bhiodh na buannachd.

Bidh na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla.

Bidh tairgse leantainneach de na seirbheisean agus goireasan Gàidhlig uile againn.

Thèid sùil a chumail air ìre cleachdaidh nan seirbheisean is goireasan Gàidhlig agus thèid barrachd obair brosnachaidh a dhèan-amh far a bheil sin a dhìth.

Nì sinn cinnteach gum bi fios aig an luchd-obrach uile aig VisitScotland mun phlana seo agus mun àite a th’ aca ann an lìbhrige-adh nan gnìomhan ann. Thèid seo a dhèanamh tro chonaltradh cunbhalach tro fharsaingeachd de sheanailean, gu sònraichte tron t-seanail as cudromaiche, eadra-lìon an luchd-obrach againn: “The Hub”.

Gaelic within VisitScotlandAn audit carried out in August 2012, at which time there were 880 people (755 FTE) employed by VisitScotland, showed the following:

There were 305 responses:3 respondents are fluent in all aspects of Gaelic3 respondents are fluent is speaking and advanced in understanding - reading and writing basic level14 respondents can understand, speak, read and write Gaelic to a basic level6 respondents can understand, speak and read Gaelic to a basic level 7 respondents can understand and speak Gaelic to a basic level 1 respondent can understand and read Gaelic to a basic level1 respondent can understand Gaelic to a basic level2 respondents can understand Gaelic to an advanced level and speak and read Gaelic to a basic level

There are 6 fluent Gaelic Speakers in the organisation on the basis of this auditThere are 27 Gaelic Speakers who claim basic levelTotal Gaelic speakers 33

There are 37 respondents who understand Gaelic, 8 of which are advanced

There are 27 respondents who can read Gaelic, of which 6 are advanced

20 persons can write Gaelic, 6 of those to an advanced standard

Of the 175 respondents who gave a positive response to the audit, 164 would attend a course. Of these, 26 would like to be-come fluent with the remainder (138) happy to attend basic level course.

Since publication of the survey in 2012 we have:

• Run a total of 16 Gaelic Language for Business ½ day courses with a total attendance of 104 delegates

• Run one Gaelic Language for Business ½ day course with the VisitScotland Board members

• Paid for two members of staff to become qualified in Gaelic language through local college course

VisitScotland is committed to updating this audit in the early stages of this new plan and will publish the results of this audit in the Gaelic sections of its intranet and corporate website.

Currently there are no roles within the organisation where the use of Gaelic is a designated responsibility or essential require-ment. A number of posts within our visitor information centre network benefit from having Gaelic language speakers and these are appropriately designated by a “Gaelic Spoken” badge.

For roles based in locations where Gaelic is an integral part of the local community e.g. Outer Hebrides, we will ensure the job specification is adjusted to show “Gaelic spoken” or “knowledge of the Gaelic language” is a desirable element.

All Gaelic services and resources will demonstrate equal respect for Gaelic and English.

There will be a continuous offer for all Gaelic services and facilities.

The uptake of Gaelic facilities and services will be monitored, and promotion increased where this is low.

We will ensure that all staff employed by VisitScotland are made aware of this plan and the role they play in helping to deliver its actions. This will be achieved through regular communications via a range of channels, the most important of which is our staff intranet “The Hub”.

Page 14: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

28 29

Caibideil 2 Bun-dhleastanasan 2019 - 2022

Tha a’ chaibideil seo a’ mìneachadh na tha sinn air gealltainn a thaobh na Gàidhlig anns an tionndadh seo den Phlana airson 2019 - 2022.

Tha gach gealladh air a liostadh a thaobh na Buidhne-stiùiridh air a bheil uallach airson a bhith ga lìbhrigeadh agus tha e air a thaisbean-adh ann an cruth plana gnìomh a tha a’ comharrachadh na bliadhna lìbhrigidh agus a’ phrìomh sgioba le uallach airson a chur an gnìomh.

Tha tòrr air atharrachadh a thaobh structair, phoileasaidhean agus dhòighean-obrach VisitScotland bho chaidh a’ chiad phlana Ghàidhlig a sgrìobhadh agus aontachadh sa Ghearran 2012.Rinneadh adhartas ann an grunn diofar raointean gus bun-stèidh làidir a chruthachadh airson barrachd obair leasachaidh is brosnachaidh airson na Gàidhlig agus airson seirbheisean Gàidhlig taobh a-staigh agus le VisitScotland.

Thathar ag aithneachadh, gu tà, gum feumar barrachd a dhèanamh gus Gàidhlig a leabachadh anns gach pàirt den bhuidhinn gus am bi i na phàirt bhunaiteach den smaoineachadh ro-innleachdail, de bhith a’ dèanamh cho-dhùnaidhean agus de phlanaichean lìbhrigidh.Tha Bòrd na Gàidhlig air sreath de ghealltanasan àrd-ìre a chomharrachadh a tha e air iarraidh air Vis-itScotland cur dhan phlana ùr seo.

A bharrachd air seo, tha gnìomhan anns a’ phlana ghnìomh airson na Ro-innleachd Turasachd Gàidhlig ùr a bhios air an stiùireadh le VisitScotland. Tha iad seo anns a’ phlana seo a-nis.

A’ cleachdadh nan dràibhearan uile gu h-àrd, thèid sreath de ghnìomhan ùra a chur an gnìomh a thèid a lìbhrigeadh thairis air an ath 3 bliadhna agus tha cunntas air seo gu h-ìosal.

Gus taic leantainneach a bhrosnachadh bho air feadh na buidhne a thaobh lìbhrigeadh seirbheisean is goireasan a’ phlana, chaidh am plana seo a stèidheachadh air na còig prìomh bhuidhnean-stiùiridh ann an VisitScotland. Mar thoradh air seo, tha ceangal nas dìriche aige ri prìomh amasan agus ro-innleachdan na buidhne, mar a tha air a chur an cèill ann an Caibideil 1.

Tha na prìomh bhun-dhleastanasan fo na cinn dearbh-aithne, conaltradh, foillseachaidhean agus luchd-obrach uile air am filleadh a-steach dhan dòigh-obrach ùir seo.

Bidh na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla.

Bidh tairgse leantainneach de na seirbheisean agus goireasan Gàidhlig uile againn.

Nì sinn cinnteach gum bi fios aig an luchd-obrach uile aig VisitScotland mun phlana seo agus mun àite a th’ aca ann an lìbhrigeadh nan gnìomhan ann. Thèid seo a dhèanamh tro chonaltradh cunbhalach tro fharsaingeachd de sheanailean, gu sònraichte tron t-seanail as cudromaiche, eadra-lìon an luchd-obrach againn: “The Hub”.

Thèid sùil a chumail air an ìre cleachdaidh de sheirbheisean is goireasan Gàidhlig agus thèid barrachd obair brosnachaidh a dhèanamh far a bheil sin a dhìth.

PRÌOMH DHRÀIBHEARAN

PLANA ÙR

Chapter 2 Core Commitments 2019 - 2022

This chapter sets out the Gaelic language provision which we are committed to providing in this iteration of the Plan 2019 - 2022.

Each commitment is listed by the Directorate responsible for its delivery and is presented in the form of an action plan that identi-fies the year of delivery and the lead team responsible for its implementation.

Much has changed in the structure, policies and approach of VisitScotland since the first Gaelic Language Plan was written and approved in February 2012.Progress has been made on a number of fronts to establish a strong foundation for the further development and promotion of Gaelic and Gaelic services within and by VisitScotland.

It is recognised, however, that more needs to be done to fully embed Gaelic into all parts of the organisation in a way that it becomes an integral part of all our strategic thinking, decision making and delivery plans.Bòrd na Gàidhlig has identified a series of high level aims which it has asked VisitScotland to include in this new plan.

In addition, the new Gaelic Tourism Strategy action plan published in September 2018 includes a series of actions to be led by VisitScotland. These are now included in this plan.

Using each of the above drivers a series of new actions, to be delivered over the next 3 years, is outlined below.

To encourage continued organisation wide buy-in and collaboration in relation to the delivery of Gaelic services and resources, this plan has been structured around the 5 main functional directo-rates of VisitScotland. As a result, it links much more directly to the organisation’s core objectives and strategies, outlined in Chapter 1.

All of the previous core commitments ordered under identity, communications, publications and staffing are fully covered and integrated within this new approach.

All Gaelic services and resources will demonstrate equal respect for Gaelic and English.

There will be a continuous offer for all Gaelic services and facilities.

We will ensure that all staff employed by VisitScotland are made aware of this plan and the role they play in helping to deliver its actions. This will be achieved through regular communications via a range of channels, the most important of which is our staff intranet “The Hub”.

The uptake of Gaelic facilities and services will be monitored, and promotion increase where this is.

KEY DRIVERS

NEW PLAN

Page 15: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

30 31

ACTION PLAN 2019 - 2022

PLANA GNÌOMH 2019 - 2022

NO ACTION

CHIEF EXECUTIVE’S OFFICE 2019 2020 2021 LEAD TEAM

1. We will deliver a Gaelic Awareness programme for new Board members CHECK CHECK CHECKChief Executive / Chairman’s Office

2.We will maintain close links with the nominated VisitScotland Board member, “Gaelic Ambassador”, to ensure this iteration of our plan is fully delivered CHECK CHECK CHECK Chief Executive / Chairman’s Office

3. We will translate in full our Corporate Plan and Annual reports published on our corporate web site, www.visitscotland.org CHECK CHECK CHECK Corporate Communications

4.

We will continue to enhance the promotion of Gaelic in our corporate press and PR activity by ensuring that Gaelic translations are pro-vided on request in all press material. Priority will be given to providing a selection of high profile national press releases bilingually. In addition, stories that focus on communication where Gaelic is spoken by 20% + of the population or that have a particular emphasis on Gaelic related activity will automatically be translated

CHECK CHECK CHECK Corporate Press Team

5.We will increase the Gaelic language content on our corporate web site, www.visitscotland.org demonstrating equal respect for Gaelic and English CHECK CHECK CHECK Industry Communications

6.We will commit to the use of a bilingual logo and corporate identity as part of any future rebranding, demonstrating equal respect for Gaelic and English on a new or renewal basis, with the aim of strengthening the visibility of Gaelic CHECK CHECK CHECK Marketing (Content Team)

7.We will further develop our existing policy, see Appendix I of this document and implement an action plan in relation to the content of business / stakeholder facing exhibition, event and outreach material CHECK CHECK CHECK Communications / Events Development / Business Events

ÀIR GNÌOMH

OIFIS AN ÀRD-OIFIGEIR 2019 2020 2021 PRÌOMH SGIOBA

1. Bheir sinn seachad prògram Trèanadh Mothachaidh Gàidhlig ùr airson buill ùr a’ Bhùird CHECK CHECK CHECKOifis an Àrd-oifigeir / Cathraiche

2.Cumaidh sinn ceanglaichean làidir ris a’ bhall bhùird ainmichte, an “tosgaire Gàidhlig”, gus dèanamh cinnteach gun tèid an tionndadh seo den phlana a chur an gnìomh gu h-iomlan CHECK CHECK CHECK Oifis an Àrd-oifigeir / Cathraiche

3.Nì sinn làn eadar-theangachadh den Phlana Chorporra agus de na h-Aithisgean Bliadhnail againn air an làraich-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org CHECK CHECK CHECK Conaltradh Corporra

4.

Cumaidh sinn oirnn le brosnachadh na Gàidhlig ann an obair nam meadhanan agus obair PR corporra againn le bhith a’ dèanamh cinnteach gun tèid eadar-theangachaidhean Gàidhlig a thoirt seachad de rud sam bith a nì sinn do na meadhanan ma thèid seo iarraidh. Cuiridh sinn prìomhachas air lìbhrigeadh roghainn de dh’fhiosan naidheachd nàiseanta le ìomhaigh àrd gu dà-chànanach. A bharrachd air seo, thèid sgeulachdan a tha a’ coimhead air coimhearsnachdan far a bheil Gàidhlig aig 20% + den t-sluagh no aig a bheil ceangal sònraichte ri gnìomhachdan Gàidhlig eadar-theangachadh gu fèin-obrachail

CHECK CHECK CHECK Sgioba Corporra nam Meadhanan

5.Cuiridh sinn ris an t-susbaint Ghàidhlig air an làraich-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Gàidhlig agus dhan Bheurla CHECK CHECK CHECK Conaltradh Gnìomhachais

6.Geallaidh sinn gun cleachdar suaicheantas agus dearbh-aithne chorporra dà-chànanach mar phàirt de dh’ath-bhranndadh sam bith san àm ri teachd, a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla nuair a thèid ath-nuadhachaidh no nuair a thèid brannd ùr a chruthachadh, leis an amas faicsinneachd na Gàidhlig a neartachadh

CHECK CHECK CHECK Margaidheachd (Sgioba susbaint)

7.Nì sinn leasachadh a bharrachd air a’ phoileasaidh làithreach againn, faic Eàrr-ràdh I den sgrìobhainn seo, agus cuiridh sinn plana gnìomh an sàs a thaobh susbaint ann an taisbeanaidhean, tachartasan agus ruigsinneachd do ghnìomhachas / luchd-ùidh CHECK CHECK CHECK Conaltradh / Leasachadh thachartasan /

Tachartasan do ghnìomhachas

Page 16: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

32 33

NO ACTION

HUMAN RESOURCES / PEOPLE 2019 2020 2021 LEAD TEAM

8.We will carry out an audit of our staff to update our records in relation to knowledge of the Gaelic language and standard of ability and collect information on Gaelic language skills training for staff. This will be captured in our new dynamic Oracle HR and Finance system CHECK CHECK HR / Insight

9. We will deliver an ongoing programme of Gaelic awareness and Gaelic language training for all staff CHECK CHECK CHECK HR / Information & Engagement

10. We will support staff who wish to learn Gaelic, we will ensure there are simple procedures in place linked to their personal development and business needs CHECK CHECK HR

11.Seasonal employees will be encouraged to take part in training and informed about the VisitScotland Gaelic Language Plan as part of their induction CHECK CHECK CHECK HR

12.Gaelic language skills will be included as desirable in job descriptions which support the implementation of the plan and in communities with higher concentrations of Gaelic speakers CHECK CHECK CHECK HR

13.We will increase staff capacity to deliver our Gaelic language plan commitments through recruitment of people with Gaelic and English skills, training and work force planning CHECK CHECK CHECK HR

ÀIR GNÌOMH

GHOIREASAN DAONNA / DAOINE 2019 2020 2021 PRÌOMH SGIOBA

8.Nì sinn sgrùdadh air an luchd-obrach againn gus na clàraidhean againn ùrachadh a thaobh eòlas air/ìre comais anns a’ Ghàidhlig agus cruthaichidh sinn fiosrachadh air trèanadh ann an sgilean Gàidhlig airson luchd-obrach. Thèid seo a chlàradh anns an t-siostam HR agus Ionmhais daineamaig ùr againn Oracle

CHECK CHECK HR / Lèirsinn

9. Lìbhrigidh sinn prògram leantainneach de thrèanadh mothachaidh Gàidhlig agus trèanadh Gàidhlig airson an luchd-obrach air fad CHECK CHECK CHECK HR / Fiosrachadh agus Com-pàirteachadh

10. Bheir sinn taic do luchd-obrach a tha ag iarraidh Gàidhlig ionnsachadh, nì sinn cinnteach gu bheil dòighean-obrach sìmplidh an sàs a tha co-cheangailte ris an leasachadh phearsanta aca agus ri feumalachdan gnìomhachais. CHECK CHECK HR

11.Bithear a’ brosnachadh luchd-obrach ràitheil gus pàirt a ghabhail ann an trèanadh agus thèid innse dhaibh mu Phlana Gàidhlig VisitScot-land mar phàirt den phrògram inntrigidh aca CHECK CHECK CHECK HR

12.Bidh sgilean Gàidhlig air an comharrachadh mar sgilean a bhiodh nam buannachd ann an dealbhan-obrach a tha a’ cumail taic ri cur an gnìomh a’ phlana agus ann an coimhearsnachdan le àireamhan nas àirde de luchd-labhairt na Gàidhlig CHECK CHECK CHECK HR

13.Cuiridh sinn ri comas an luchd-obrach againn gealltanasan a’ phlana a lìbhrigeadh tro bhith a’ fastadh daoine le sgilean Gàidhlig agus Beurla, tro thrèanadh agus tro phlanadh luchd-obrach CHECK CHECK CHECK

Page 17: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

34 35

NO ACTION

INDUSTRY AND DESTINATION DEVELOPMENT 2019 2020 2021 LEAD TEAM

14. We will review, enhance and promote a revised version of our Experiencing Gaelic scheme CHECK Industry and Destination Development / Engagement

15.We will enhance the promotion of Gaelic awareness/training provision for businesses via our advisory and business engagement teams and on iCentreswww.visitscotland.org CHECK CHECK CHECK

Industry and Destination Development / Engagement and Business Communications

All the points below (16 – 21) link directly to the actions allocated to VisitScotland within the Gaelic Tourism Strategy and will be imple-mented in line with the specific requirements of the strategy action plan and reported to the GTS Implementation Group

16. We will continue to coordinate and encourage delivery of the action plan, linked to the Gaelic Tourism Strategy 2018-23, amongst the various bodies and agencies identified with the plan. VisitScotland will lead on the actions in points 17 – 21 below as part of the strategy CHECK CHECK CHECK Industry and Destination Development

17. We will increase the presence and usage of Gaelic (visible and audible) in VisitScotland iCentres and visitor outreach activity CHECK CHECK CHECK Industry and Destination Development / Information

18.Working with partners, we will develop and implement a campaign that makes tourism businesses more aware of the opportunities to use Gaelic and its associated culture in their marketing and promotional activities CHECK Industry and Destination Development /

Industry Communications

19. Working with partners, we will clarify and more effectively promote the Gaelic offer to visitors CHECK Industry and Destination Development

20.Working with partners, we will develop and implement a more effective communication and coordinating mechanism across the tourism sector to promote Gaelic tourism opportunities CHECK Industry and Destination Development /

Industry Communications

21.We will develop and implement a data collection plan to evidence visitor and business needs, and to measure progress of Gaelic tourism developments CHECK Industry and Destination Development / Insight

ÀIR GNÌOMH

LEASACHADH GNÌOMHACHAS IS CINN-ÙIDHE 2019 2020 2021 PRÌOMH SGIOBA

14. Nì sinn ath-sgrùdadh air, nì sinn leasachaidh air agus brosnaichidh sinn tionndadh ùr den sgeama ‘Experiencing Gaelic’ againn CHECKLeasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe / Com-pàirteachadh

15.Cuiridh sinn ris a’ bhrosnachadh againn de thrèanadh Gàidhlig/trèanadh mothachaidh Gàidhlig airson gnìomhachasan tro na sgiobaid-hean comhairleachaidh agus com-pàirteachaidh gnìomhachais agus tro iCentreswww.visitscotland.org CHECK CHECK CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe / Com-pàirteachadh

agus Conaltradh Gnìomhachais

Cumaidh sinn oirnn le co-òrdanachadh, agus le bhith a’ brosnachadh lìbhrigeadh a’ phlana ghnìomh, co-cheangailte ri Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig 2018-23, am measg nan diofar bhuidhnean air an comharrachadh taobh a-staigh a’ phlana. Bidh VisitScotland a’ stiùireadh nan gnìomhan air puingean 17 - 21 gu h-ìosal mar phàirt den ro-innleachd.

16. Cumaidh sinn oirnn le co-òrdanachadh, agus le bhith a’ brosnachadh lìbhrigeadh a’ phlana ghnìomh, co-cheangailte ri Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig 2018-23, am measg nan diofar bhuidhnean air an comharrachadh taobh a-staigh a’ phlana. Bidh VisitScotland a’ stiùireadh nan gnìomhan air puingean 17 - 21 gu h-ìosal mar phàirt den ro-innleachd

CHECK CHECK CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe

17.Cuiridh sinn ri làthaireachd agus cleachdadh na Gàidhlig (faicsinneachd agus cluinntinneachd) ann an iCentres VisitScotland agus ann an obair ruigsinneachd luchd-tadhail CHECK CHECK CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe / Fiosrachadh

18.Ag obair le com-pàirtichean, cruthachaidh sinn agus cuiridh sinn an gnìomh iomairt gus mothachadh a bhrosnachadh am measg gnìomhachasan turasachd mu na cothroman Gàidhlig agus a cultar a chleachdadh anns na stuthan margaideachd is brosnachaidh aca CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe /

Conaltradh Gnìomhachais

19. Ag obair le com-pàirtichean, soilleirichidh sinn agus nì sinn tairgse Ghàidhlig nas èifeachdaiche do luchd-tadhail CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe

20.Ag obair le com-pàirtichean, cruthachaidh, agus cuiridh sinn an gnìomh, dòigh-obrach conaltraidh agus co-òrdanachaidh nas fheàrr air feadh gnìomhachas na turasachd gus cothroman turasachd Gàidhlig a bhrosnachadh CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe /

Conaltradh Gnìomhachais

21.Cruthachaidh agus cuiridh sinn an gnìomh plana cruinnichidh dàta gus fianais mu fheumalachdan luchd-tadhail agus luchd-gnìom-hachais a thional, agus gus an t-adhartas air leasachaidhean turasachd Gàidhlig a thomhas CHECK Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe / Lèirsinn

Page 18: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

36 37

NO ACTION

EVENTS 2019 2020 2021 LEAD TEAM

22.We aim to provide support to the Royal National Mòd to assist with the PR and Marketing of this important event, broadening its reach and attendance CHECK CHECK CHECK Events

23. We will work in partnership with Bòrd na Gàidhlig to maximise the opportunity of future Themed Years CHECK CHECK CHECK Events

24. We will encourage events supported by the National Events Programme to use and promote Gaelic CHECK CHECK CHECK Events

25. We will work collaboratively with Bòrd na Gàidhlig and Creative Scotland to enhance Gaelic Arts and Culture within the tourism sector CHECK CHECK CHECK Events

MARKETING

26.

Working closely with colleagues in partner agencies and Gaelic language organisations we will enhance the promotion of Scotland’s Gaelic heritage, language and vibrant culture in all our consumer facing marketing activity notably: -

Increased published content on our www.visitscotland.com web site and via social media through the medium of Gaelic and about Gaelic as an official language of Scotland (specifics will include increased promotion of events, traditional music, Royal National Mòd a new Guide to Gaelic video and expansion of our image library)

The Scotland is Now campaign is led by Scottish Government in partnership with Scottish Enterprise and Visit Scotland will recommend that consideration is given to developing Gaelic content within it

CHECK CHECK CHECK Marketing

ÀIR GNÌOMH

TACHARTASAN 2019 2020 2021 PRÌOMH SGIOBA

22.Tha e na amas dhuinn taic a chumail ris a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail gus cuideachadh le PR agus Margaidheachd an tachartais chudromaich seo, a’ cur ri farsaingeachd a ruigsinneachd agus àireamh an luchd-frithealaidh CHECK CHECK CHECK

Tachartasan

23. Obraichidh sinn ann an com-pàirteachas le Bòrd na Gàidhlig gus cur ris na cothroman bho Bhliadhnaichean Cuspaireil san àm ri teachd CHECK CHECK CHECK Tachartasan

24. Brosnachaidh sinn tachartasan le taic bho Phrògram Nàiseanta nan Tachartasan gus Gàidhlig a chleachdadh is a bhrosnachadh CHECK CHECK CHECK Tachartasan

25.Co-obrachaidh sinn le Bòrd na Gàidhlig agus Alba Chruthachail gus cur ris na h-ealainean agus cultar na Gàidhlig ann an roinn na turasachd CHECK CHECK CHECK Tachartasan

MARGAIDEACHD

26.

Le bhith ag obair gu dlùth le co-obraichean ann am buidhnean com-pàirteachais agus buidhnean Gàidhlig, cuiridh sinn ri brosnachadh Gàidhlig na h-Alba, a dualchas, agus a cultar beòthail anns a h-uile gnìomh margaidheachd againn a tha ag amas air a’ phoball, gu sònra-ichte: -

Barrachd susbaint air a foillseachadh air an làraich-lìn againn www.visitscotland.com agus tro na meadhanan sòisealta tro mheadhan na Gàidhlig agus mun Ghàidhlig mar chànan oifigeil na h-Alba (am measg nan nithean sònraichte a nì sin, bidh barrachd obair brosnachaidh airson tachartasan, ceòl traidiseanta, am Mòd Nàiseanta Rìoghail, iùl ùr mu bhideo Gàidhlig agus barrachd dealbhan ann an leabharlann nan dealbhan againn)

Tha an iomairt Scotland is Now, a tha air a stiùireadh le Riaghaltas na h-Alba ann an com-pàirteachas le Iomairt na h-Alba, agus molaidh VisitScotland gum bu chòir beachdachadh air susbaint Gàidhlig dèanamh mar phàirt de seo

CHECK CHECK CHECK Margaideachd

Page 19: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

38 39

NO ACTION

ORGANISATION WIDE 2019 2020 2021 LEAD TEAM

27.Working with the Scottish Tourism Alliance and the Tourism Strategy Steering Group, we will engage and ensure an early focus on Gaelic within the developing national tourism strategy covering the period beyond 2020 CHECK CHECK CHECK

Chief Executive / Chairman’s Office / Industry and Destination Development

28. Within the work that we do with schools and communities, we include promotion and awareness of the Gaelic language CHECK CHECK CHECKCorporate Communications / Industry and Destination Development

29.

Any outreach activity, both industry and consumer facing, will, where appropriate, include promotion and awareness of the Gaelic language

Schools delivering Gaelic education will be included in any outreach activity. VisitScotland will work on this via Springboard, who co-ordinate careers related activity for the tourism and hospitality industry CHECK CHECK CHECK

Marketing, Events, Industry and Destination Development and Corporate Communications

30.Within the Gaelic Tourism Strategy action plan we will encourage delivery by partners of the Gaelic skills and careers opportunities within the tourism sector CHECK CHECK CHECK IDD

31. We will continuously publicise this plan within and out with the organisation CHECK CHECK CHECK Corporate Communications / Gaelic Team

32.We will continue to work with Gaelic ambassadors in each Directorate who will represent the interests of their Directorate in a Gaelic Language Plan Implementation team, chaired by the Director of Industry and Destination Development CHECK CHECK CHECK Gaelic Team

ÀIR GNÌOMH

AIR FEADH NA BUIDHNE 2019 2020 2021 PRÌOMH SGIOBA

27. Ag obair le Caidreachas Turasachd na h-Alba agus Buidheann Stiùiridh Ro-innleachd na Turasachd, bidh sinn a’ com-pàirteachadh agus a’ dèanamh cinnteach gum bi fòcas tràth air a’ Ghàidhlig taobh a-staigh na ro-innleachd turasachd nàiseanta às dèidh 2020 CHECK CHECK CHECK Oifis an Àrd-oifigeir / Cathraiche /

Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe

28. Bidh brosnachadh agus mothachadh Gàidhlig mar phàirt den obair a nì sinn le sgoiltean is coimhearsnachdan CHECK CHECK CHECK Conaltradh Corporra / Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe

29.

Bidh obair ruigsinn sam bith a nì sinn, an dàrna cuid dhan ghnìomhachas no do choinsiumairean, a’ gabhail a-steach brosnachadh agus mothachadh air a’ Ghàidhlig far a bheil sin iomchaidh.

Bidh sgoiltean a bhios a’ toirt seachad foghlam Gàidhlig mar phàirt de dh’obair com-pàirteachaidh sam bith. Obraichidh VisitScotland air seo tro Springboard, a bhios a’ co-òrdanachadh obair a thaobh dreuchdan airson gnìomhachas na turasachd agus na h-ostaireachd

CHECK CHECK CHECK Margaideachd, Tachartasan, Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe agus Conaltradh Corporra

30.Taobh a-staigh plana gnìomh Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig bidh sinn a’ brosnachadh chom-pàirtichean gus na cothroman a thao-bh sgilean agus dreuchdan Gàidhlig a lìbhrigeadh CHECK CHECK CHECK IDD

31. Brosnaichidh sinn am plana seo fad an t-siubhail an dà chuid taobh a-muigh agus taobh a-staigh na buidhne CHECK CHECK CHECK Conaltradh Corporra / Sgioba na Gàidhlig

32.Leanaidh sinn oirnn a bhith ag obair le tosgairean na Gàidhlig anns gach Buidheann-stiùiridh a bhios a’ riochdachadh leas na Buidhne-stiùiridh aca ann am Sgioba Buileachaidh a’ Phlana Ghàidhlig, leis an Stiùiriche Leasachadh Gnìomhachas is Cinn-ùidhe anns a’ chathair

CHECK CHECK CHECK Sgioba Gàidhlig

Page 20: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

40 41

Caibideil 3 Buaidhean poileasaidh air a’ Ghàidhlig: A’ cur a’ Phlana Cànain Nàiseanta Gàidhlig an Gnìomh

Buaidhean poileasaidh air a’ GhàidhligTha VisitScotland ag aithneachadh gum bi na diofar raointean prìomhachais a tha comharraichte ann am Plana Cànain Nàiseanta na Gàidhlig air am buileachadh gu ìre mhòr tron Phlana Ghàidhlig againn, ach gum bi cothroman ag èirigh gus an cànan adhart-achadh agus a leasachadh tro phoileasaidhean eile. Nì VisitScotland sgrùdadh air na gealltanasan poileasaidh làithreach againn gus cothroman a lorg annta gus a’ Ghàidhlig a chur air adhart gu for-ghnìomhach agus gus prìomhachasan Plana Cànain Nàiseanta na Gàidhlig a chur air adhart ann an dòighean eile. Tha sinn den bheachd gu bheil seo a rèir prionnsapal an àbhaisteachaidh a tha ag amas air Gàidhlig a bhith mar phàirt làitheil de bheatha na h-Alba.

Aonta ri amasan Plana Cànain Nàiseanta na GàidhligTha e na rùn aig VisitScotland dèanamh cinnteach gun tèid Plana Cànain Nàiseanta na Gàidhlig a chur an gnìomh. Anns an earrainn seo, tha sinn a’ mìneachadh mar a choileanas sinn an t-amas sin.

1. A’ CLEACHDADH NA GÀIDHLIG - A’ CUR RI CLEACHDADH NA GÀIDHLIG

Tha VisitScotland ag aithneachadh gum feum luchd-labhairt is luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig an cànan a chleachdadh barrachd ma tha i gu bhith seasmhach san àm ri teachd. Mar phàirt de seo, feumar barrachd suidheachaidhean a thogail far an gabh Gàidhlig a chleachdadh. Mar phàirt de seo, feumar Gàidhlig a chleachdadh ann an suidheachaidhean far nach deach a cleachdadh roimhe agus feumar a’ Ghàidhlig a chleachdadh barrachd sa bheatha làitheil.

Ma thèid Gàidhlig a chleachdadh barrachd, cuiridh seo ri coimhearsnachd an luchd-obrach agus cuiridh e ri a misneachd. Tha seo a’ cur ri cothroman airson na Gàidhlig agus airson luchd-cleachdaidh na Gàidhlig, agus mar sin, tha e a’ cur ri mothachadh agus ri pròifil a’ chànain.

Thèid leudachadh ann an cleachdadh na Gàidhlig a chur air adhart agus thèid taic a chumail ri seo tro phlana ghnìomh a’ phlana seo agus sinn a’ co-obrachadh le prìomh chom-pàirtichean agus solaraichean agus tro iomairtean agus prògraman Bhòrd na Gàidhlig a tha air an comharrachadh tro Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig.

2. AG IONNSACHADH NA GÀIDHLIG - A’ CUR RI IONNSACHADH NA GÀIDHLIG

Tha VisitScotland ag aithneachadh gum feumar ionnsachadh Gàidhlig a bhrosnachadh agus a leudachadh agus gum bu chòir taic a chumail rithe aig gach ìre agus anns gach raon ma tha i gu bhith seasmhach san àm ri teachd. Tha na buannachdan bho seo soilleir: nuair a nithear adhartas le seo, cuiridh e ri àireamhan nan daoine a thuigeas, a bhruidhneas, a leughas agus a sgrìobhas Gàidhlig agus ris a’ chomas aca Gàidhlig a chleachdadh gu misneachail.

Tha ionnsachadh na Gàidhlig ro-chudromach airson maith a’ chànain san àm ri teachd.

Thèid leudachadh ann an ionnsachadh na Gàidhlig a bhrosnachadh, agus thèid taic a chumail ris, tro earrann leasachadh sgilean agus ionnsachaidh ann an Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig agus ann an earrann HR a’ phlana ghnìomh againn.

Bidh seo a’ gabhail a-steach an dà chuid daoine a tha ag iarraidh beagan Gàidhlig ionnsachadh às dèidh dhaibh a bhith air turas a dh’Alba, agus an fheadhainn a tha a tighinn a dh’Alba gu sònraichte gus Gàidhlig ionnsachadh, m.e. aig Sabhal Mòr Ostaig agus Ceòlas.

Chapter 3 Policy Implications for Gaelic: Implementation of The National Gaelic Language Plan

Policy implications for GaelicVisitScotland recognises that the various priority areas identified in The National Gaelic Language Plan will be primarily implemented through our Gaelic Language Plan but that opportunities will arise from time to time to promote and develop the language through other policy measures. VisitScotland will examine its current policy commitments to identify areas where Gaelic can be pro-actively incorporated and the priorities of The National Gaelic Language Plan initiated through additional methods. We see this development as corresponding to the normalisation principle which aims to include Gaelic as an everyday part of life in Scotland.

Commitment to the Objectives of The National Gaelic Language PlanVisitScotland is committed to ensuring that The National Gaelic Language Plan is implemented, and in this section, we set out how we will achieve that aim.

1. USING GAELIC – INCREASING THE USE OF GAELIC

VisitScotland recognises that creating a sustainable future for Gaelic requires speakers and learners to increase their use of the language. It involves developing more situations where Gaelic can be used. It involves using Gaelic in situations where it has not been used previously and the increased use of Gaelic in daily life.

The increased use of Gaelic strengthens the community of speakers and contributes to its confidence. This expands opportunities for Gaelic and Gaelic users, thus increasing awareness and the profile of the language.

An increase in the use of Gaelic will be promoted and supported by means of the action plan sections of this plan in collaboration with key partners and providers and through Bòrd na Gàidhlig initiatives and programmes identified within the Gaelic Tourism Strategy.

2. LEARNING GAELIC – INCREASING THE LEARNING OF GAELIC

VisitScotland recognises that creating a sustainable future for Gaelic requires promoting, supporting and expanding Gaelic learning at all levels and in all sectors. The benefits from this are clear: as progress is made with this, it will increase the number of those who understand, speak, read, and write Gaelic, and their ability to use Gaelic with confidence.

Gaelic learning is of critical importance for the future of the language.

An increase in the learning of Gaelic will be promoted and supported by means of the skills and learning development section of the Gaelic Tourism Strategy and HR section of our action plan.

This will cover both people, who as a result of a visit to Scotland then want to learn some Gaelic and those who specifically come to Scotland to learn Gaelic e.g at Sabhal Mòr Ostaig and Ceòlas

Page 21: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

42 43

3. A’ BROSNACHADH NA GÀIDHLIG - A’ BROSNACHADH ÌOMHAIGH FHÀBHARACH DHAN GHÀIDHLIG

Tha VisitScotland ag aithneachadh ma tha a’ Ghàidhlig gu bhith seasmhach san àm ri teachd gum feum ìomhaigh na Gàidhlig a chur air adhart agus a neartachadh tro ghrunn iomairtean. Cuideachd, feumar dèanamh cinnteach gun tèid luach a chur sa Ghàidhlig agus gum bi i air a h-aithneachadh mar chànan a chuireas gu mòr ri saoghal sòisealta, cultarach agus eaconamach na dùthcha.

Tha a bhith a’ brosnachadh ìomhaigh fhàbharach dhan Ghàidhlig ro-chudromach airson a bhith a’ cur ri inbhe agus tarraing na Gàidhlig an dà chuid ann an Alba agus thall thairis. Tha seo a’ crochadh an dà chuid air daoine aig a bheil Gàidhlig agus daoine aig nach eil i.

Thèid seo a bhrosnachadh agus thèid taic a chumail ri seo le Caibideil nam Bun-dhleastanasan agus leis a’ phlana gnìomh ann an Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig.

COITCHEANN

• Bidh na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla.

• Thèid na seirbheisean is goireasan Gàidhlig uile a bhrosnachadh is thairgse gu gnìomhach.

• Thèid sùil a chumail air ìre cleachdaidh nan seirbheisean is goireasan Gàidhlig agus thèid barrachd obair brosnachaidh a dhèanamh far a bheil sin a dhìth.

Nì sinn cinnteach gum bi fios aig an luchd-obrach uile aig VisitScotland mun phlana seo agus mun àite a th’ aca ann an lìbhrigeadh nan gnìomhan ann. Thèid seo a dhèanamh tro chonaltradh cunbhalach tro fharsaingeachd de sheanailean, gu sònraichte tron t-seanail as cudromaiche, eadra-lìon an luchd-obrach againn: “The Hub”.

3. PROMOTING GAELIC – PROMOTING A POSITIVE IMAGE OF GAELIC

VisitScotland recognises that creating a sustainable future for Gaelic requires ensuring that a positive image of Gaelic is promoted and strengthened depends on a number of initiatives. It also includes ensuring that Gaelic is valued and that its important contri-bution to the social, cultural and economic life of the nation is recognised.

The promotion of a positive image of Gaelic is critical to strengthening the appeal and status of Gaelic in Scotland and abroad. This depends on users and nonusers alike.

This will be promoted and supported by Core Commitments Chapter of this plan and the action plan of the Gaelic Tourism Strategy.

GENERAL

• All Gaelic services and resources will demonstrate equal respect for Gaelic and English.

• All Gaelic services and facilities will be actively offered and promoted.

• The uptake of Gaelic facilities and services will be monitored, and promotion increased where this is low.

We will ensure that all staff employed by VisitScotland are made aware of this plan and the role they play in helping to deliver its actions. This will be achieved through regular communications via a range of channels, the most important of which is our staff intranet “The Hub”.

Page 22: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

44 45

Caibideil 4 Buileachadh agus Sgrùdadh

Clàr-amaBidh am Plana Gàidhlig seo an gnìomh gu foirmeil airson 3 bliadhna bhon cheann-latha seo gus an cuirear plana ùr an gnìomh. Ann an Caibideil 2, tha sinn air cinn-latha a chomharrachadh airson cuine a tha sinn an dùil gealltanasan sònraichte a chur an gnìomh.

Sanasachd airson a’ PhlanaThèid Plana Gàidhlig VisitScotland fhoillseachadh gu dà-chànanach air làrach-lìn chorporra VisitScotland, www.visitscotland.org

A bharrachd air seo, nì sinn na rudan a leanas:

• Cuiridh sinn fios naidheachd a-mach mu fhoillseachadh a’ phlana;

• Bidh lethbhreacan den phlana rim faighinn san ionad-fàilte san aon oifis rianachd againn, a tha ann an Ocean Point, Dùn Èideann;

• Sgaoilidh sinn fios dhan luchd-obrach againn tro eadra-lìon an luchd-obrach againn, the Hub;

• Sgaoilidh sinn lethbhreacan den phlana gu dealanach do NDPBan, com-pàirtichean agus luchd-ùidh;

• Sgaoilidh sinn lethbhreacan den Phlana do bhuidhnean Gàidhlig,

• Sgaoilidh sinn lethbhreacan den phlana do bhuidhnean eile agus do dhaoine fa leth aig a bheil ùidh anns a’ chùis;

Ullachaidhean Rianachd air Buileachadh a’ Phlana Ghàidhlig Tha am plana seo na phoileasaidh aig VisitScotland agus tha e air aontachadh leis an àrd-sgioba stiùiridh agus le buill a’ Bhùird.

UALLACH IOMLAN:Bidh an t-Àrd-oifigeir agus na buill thaghte cunntachail aig a’ cheann mu dheireadh airson dèanamh cinnteach gun coilean VisitScotland na gealltanasan a tha air am mìneachadh sa Phlana seo.

LUCHD-OBRACH FA LETH::Sgaoilidh VisitScotland fios dhan luchd-obrach mu shusbaint a’ phlana agus air a’ bhuaidh a bheir seo air an obair làitheil aca tron eadra-lìon agus tro sheanailean conaltraidh eile. A bharrachd air sin, thèid conaltradh a lìbhrigeadh aig coinneamhan roinneil agus thèid fios a’ sgaoileadh leis na modhan sgaoilidh àbhaisteach tron an Àrd-sgioba stiùiridh.

SEIRBHEISEAN AIR AN LÌBHRIGEADH LE TREAS PHÀRTAIDHEAN:Tha notaichean stiùiridh aig VisitScotland mu na dleastanasan aige fon Phlana Cànain Gàidhlig airson an fheadhainn a tha a ‘lìbhrigeadh sheirbheisean às a leth.

Bheir VisitScotland fios do a com-pàirtichean, do luchd-cleachdaidh agus do sholaraichean tro na teirmean is na cumhaichean aca agus tro làrach-lìn corporra a ‘Phlana agus an uairsin brosnaichidh sinn iad a bhith ag obair ann an spiorad nan gnìomhan a chaidh a mhìneachadh.

GOIREASACHADH A’ PHLANATha nòtaichean stiùiridh aig VisitScotland air na dleastanasan aige fon Phlana Ghàidhlig airson a h-uile duine a tha a’ lìbhrigeadh seirbheisean às a leth.

Bheir VisitScotland fios mu na planaichean do na com-pàirtichean, custamairean agus luchd-solair aca tro na teirmichean is cumhaichean aige agus tron earrainn chorporra agus an uair sin, brosnachaidh sinn iad gus obrachadh ann an spiorad nan gnìomhan a tha air an cur an cèill.

SGRÙDADH BUILEACHADH A’ PHLANACuiridh VisitScotland aithisg sgrùdaidh bhliadhnail do Bhòrd na Gàidhlig air a’ cheann-latha air an deach am plana aontachadh leis a’ Bhòrd.

Chapter 4 Implementation and Monitoring

TimetableThis Gaelic Language Plan will formally remain in force for a period of 3 years from this date or until a new plan has been put in place. In Chapter 2 we have set out the timetable for when we expect to implement specific commitments.

Publicising the PlanVisitScotland’s Gaelic Language Plan will be published bilingually on VisitScotland’s corporate website, www.visitscotland.org

In addition, we shall:

• • Issue a bilingual press release announcing the plan;

• • Make copies of the plan available in the reception area of our only public administrative office at Ocean Point, Edinburgh;

• Make the plan known to employees via our staff Intranet, the Hub;

• Distribute copies electronically of the plan to other Non-Departmental Public Bodies, Partners and Stakeholders;

• Distribute copies of the Plan to Gaelic organisations;

• Distribute on request copies of the plan to other interested bodies and individuals;

Administrative Arrangements for Implementing the Gaelic Language Plan This plan is the policy of VisitScotland and has been endorsed both by our Leadership Group and Board members.

OVERALL RESPONSIBILITY:

The Chief Executive will be responsible ultimately for ensuring that VisitScotland delivers on the commitments set out in this Plan.

INDIVIDUAL STAFF MEMBERS:

VisitScotland will advise staff of the content of the plan and the implications of this to their daily activity through its intranet and other communications channels. In addition, communication will be delivered at departmental meetings and will be cascaded using the nor-mal cascade procedures through the Leadership Group.

SERVICES DELIVERED BY THIRD PARTIES:

VisitScotland has guidance notes on its obligations under the Gaelic Language Plan for all those delivering services on its behalf.

VisitScotland will inform its partners, customers and suppliers through its terms and conditions and through its corporate website of the Plan and then we will encourage them to operate in the spirit of the activities outlined.

RESOURCING THE PLAN

We will continue to use a cross Directorate Gaelic Language Plan Implementation Team to oversee the coordination and delivery of all the actions contained in this plan.

MONITORING THE IMPLEMENTATION OF THE PLAN

VisitScotland will send Bòrd na Gàidhlig a yearly monitoring report on the date on which the plan was approved by the Bòrd.

Page 23: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

46 47

Fios conaltraidh ’S e an t-oifigear le uallach a bhith a’ stiùireadh deasachadh, lìbhrigeadh, sgrùdadh agus obrachadh làitheil Plana Gàidhlig VisitScotland:

Riddell GrahamSTIÙIRICHE LEASACHADH GNÌOMHACHAS IS CINN-ÙIDHE

VisitScotlandOcean Point One94 Ocean DriveEdinburghEH6 6JH

0131 472 [email protected]

Contact details The officer with responsibility for overseeing the preparation, delivery, monitoring and day to day operation of VisitScotland’s Gaelic Language Plan is:

Riddell GrahamDIRECTOR OF INDUSTRY AND DESTINATION DEVELOPMENT

VisitScotlandOcean Point One94 Ocean DriveEdinburghEH6 6JH

0131 472 [email protected]

Page 24: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

48 49

Earr-ràdh 1Poileasaidhean mun Ghàidhlig taobh a-staigh VisitScotland

Aithris ChoitcheannTha sinn ag ùrachadh nam poileasaidhean againn gu gnìomhach gus taic a chumail ri prionnsabalan na spèis co-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla agus prionnsabal na tairgse gnìomhaich. Foillsichidh sinn na poileasaidhean ùraichte seo nuair a bhios iad deiseil. Tha na poileasaidhean sin nam bunaitean aig Plana Gàidhlig VisitScotland agus tha iad ro-chudromach airson buileachadh èifeachdach a’ Phlana.

Conaltradh

’S e am poileasaidh aig VisitScotland gum bi sinn a’ dèanamh conaltradh cunbhalach leis an luchd-obrach againn tron ead-ra-lìon, the Hub, tron phost-d fiosrachaidh mìosail, VSTV agus tro Yammer, gus cumail nan cuimhne mun àrd-amas againn a bhith a’ brosnachadh na Gàidhlig. Tha lethbhreacan den phlana daonnan rim faighinn air eadra-lìon an luchd-obrach againn, mar phàirt den earrainn againn mu Fhiosrachadh Chorporra a ruigear bhon phrìomh dhuilleig.

’S e am poileasaidh aig VisitScotland gum faigh com-pàirtichean agus luchd-ùidh air an taobh a-muigh cothrom air a’ phlana Ghàidhlig againn tro earrann shònraichte air an làraich-lìn chorporra againn aig, www.visitscotland.org Gheibhear lethbhrea-can clò-bhuailte ann an ionad-fàilte na prìomh oifis againn ann an Ocean Point, Dùn Èideann. Gheibhear lethbhreacan a bharrachd le bhith a’ cur post-d gu Susan Duffie, [email protected]

’S e am poileasaidh aig VisitScotland gun deach lethbhreacan den phlana againn a sgaoileadh gu h-eileagtronaigeach gu prìomh bhuidhnean Gàidhlig, do chom-pàirtichean nàiseanta agus do na meadhanan. Nuair a thèid am plana ùr aontachadh, thèid am plana sgaoilidh air fad, a tha air taobh-duilleig 25, a chur an gnìomh.

Aithne Chorporra - PoileasaidhChruthaich sinn suaicheantas corporra ùr ann an 2013 leis an eadar-theangachadh Gàidhlig mar phàirt dheth agus tha e na phoileasaidh againn a bhith a’ cur sinn a-steach do na rudan a leanas mar phàirt den chuairt-ghnìomhachais againn: foill-seachaidhean, làraichean-lìn, stuthan taisbeanaidh, agus pàipearan. A bharrachd air seo, bidh baidse ‘Tha Gàidhlig agam’ air luchd-obrach air a bheil eòlas air choireigin air a’ Ghàidhlig (faic an stiùireadh mun t-suaicheantas Ghàidhlig an cois seo).

Soidhnichean - PoileasaidhTha còrr is 36 làraichean againn air feadh na h-Alba, measgachadh de dh’iCentres aig VisitScotland agus oifisean. ’S e am poileasaidh againn an suaicheantas corporra ùr againn a chur ann nuair a bhios sinn iomchaidh, mar phrògram lean-tainneach, nuair a thathar a’ cur soidhnichean ùra an àite seann shoidhnichean. A bharrachd air sin, chaidh plàc no vinyl fàilteachaidh Gàidhlig a thoirt do na h-iCentres VisitScotland uile againn. Iarraidh sinn comhairle air ainmean-àite bho Ainmean-àite na h-Alba.

Appendix 1Policies on Gaelic within VisitScotland

General statementWe are actively revising our policies in line with our commitment to support the principles of equal re-spect for Gaelic and English and on active offer for services. We will publish the revised version of these policies alongside the plan once they have been finalised. These policies underpin and are key to the effective implementation of VisitScotland’s Gaelic Language Plan.

Communication

It is VisitScotland’s policy that we communicate regularly with our staff through our intranet, the Hub, monthly email digest, VSTV and Yammer to remind them of our ambition to promote Gaelic. Copies of our Gaelic Language Plan are permanently hosted on our staff intranet as part of our Corporate Informa-tion section accessed from the front page.

It is VisitScotland’s policy that external partners and stakeholders are able to access our Gaelic Language Plan via a dedicated section on our corporate web site, www.visitscotland.org Printed copies of the plan are available in our main office reception at Ocean Point, Edinburgh. Additional copies can be made available by an email request to Susan Duffie, [email protected]

It is VisitScotland’s policy that copies of our plan have been distributed electronically to key Gaelic language bodies and agencies, national partners and the media. Once the new plan is approved the distribution plan outlined on page 25 will be implemented in full.

Corporate Identity - PolicyWe created a new corporate logo incorporating a Gaelic translation in 2013 and it is our policy to integrate this, as part of our business cycle, into the following applications: publications, websites, exhibition materials, and stationery. In addition, those staff who have some knowledge of Gaelic wear a ‘Gaelic speaker’ badge, (see Gaelic logo guidelines attached).

Signage – PolicyWe occupy over 36 sites across Scotland, a mix of offices and VisitScotland iCentres. It is our policy to add the new corporate logo, where appropriate, as a rolling programme, as and when signage requires to be replaced. In addition, all our VisitScotland iCentres have been issued with a Gaelic language wel-come plaque or vinyl. We will consult Ainmean Àite na h-Alba for place name advice.

Page 25: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

50 51

Gnìomhan Luchd-ceannachd – PoileasaidhTha e na phoileasaidh againn suaicheantas corporra VisitScotland a chleachdadh ann an seanailean agus stuthan luchd-cleachdaidh. Tha sinn air fàilte Gàidhlig a chur anns na h-iCentres VisitScotland againn, air bileag mothachaidh Gàidh-lig a chruthachadh airson a chleachdadh anns na h-iCentres agus oifisean aig VisitScotland, agus tha abairtean Gàidhlig mar phàirt de na bileagan iùil Explore againn ann an clò agus air-loidhne: Na h-Eileanan an Iar, Taobh-tuath na Gàidhealtachd, Inbhir Nis, Inbhir Narann agus Loch Nis, An t-Eilean Sgitheanach agus Loch Aillse, Pàirce Nàiseanta a’ Mhonaidh Ruaidh. Tha na tiotalan Gàidhlig air na h-iùilean seo agus cuideachd air - Mòr-roinn Ghlaschu is Gleann Chluaidh, Earra-Ghàidheal is na h-Eileanan agus Moireibh Taobh Spè, an dà chuid air-loidhne agus ann an clò. Bidh sinn cuideachd ag eadar-theangachadh agus a’ brosnachadh phròiseactan, mar eisimpleir, na Bliadhnaichean Cuspaireil. ’S e am prìomhachas a th’ againn a bhith a’ leantainn oirnn le bhith a’ brosnachadh na Gàidhlig agus a cultar taobh a-staigh na margaideachd againn do chonsiumairean agus gus dèanamh cinnteach gu bheil gu leòr fiosrachaidh le ceanglaichean iomchaidh air www.visitscotland.com gus an urrainn dhan luchd-obrach againn barrachd fiosrachaidh fhaighinn.

Aithris-àichidh puist-dTha e na phoileasaidh againn gu bheil an aithris-àichidh puist-d làithreach againn sa Ghàidhlig.

Conaltradh sgrìobhte - Poileasaidh ’S e am poileasaidh a th’ againn gabhail ri conaltradh sgrìobhte anns a’ Ghàidhlig (tro litir no post-d) agus thèid freagairt a chur taobh a-staigh 5 - 20 latha obrach, tha seo gu tur a rèir a’ phoileasaidh againn airson na Beurla agus tha e a rèir na dòigh-obrach gum bi spèis cho-ionann againn air a’ Ghàidhlig agus a’ Bheurla. Thathar a’ cuimhneachadh do luchd-obrach mun phròiseas seo tro chonaltradh chunbhalach (agus cuideachd ann an earrann poileasaidh eadra-lìon an luchd-obrach againn) mu na bu chòir dhaibh dèanamh ma gheibh iad conaltradh sa Ghàidhlig agus mar a gheibh iad eadar-theangachadh den chonaltradh.

Litrichean (Foirmean) - PoileasaidhIs e am poileasaidh againn gabhail ris a bhith a ‘lìonadh foirm ann an Gàidhlig a dh’fhaodar a chleachdadh airson conaltradh le VisitScotland air cuspair sam bith. Tha an goireas seo ga leasachadh anns an earrann Ghàidhlig den làrach-lìn chorporra ùr againn (www.VisitScotland.org).

Dàimh Poblach agus na Meadhanan - PoileasaidhTha e na phoileasaidh againn a bhith a’ brosnachadh an dà sgioba PR againn (corporra agus coinsiumair) gus cothroman a lorg gus sanasachd a dhèanamh airson tachartasan ann am prìomh sgìrean far a bheilear a’ bruidhinn na Gàidhlig no airson pròiseactan le ceangal ris a’ Ghàidhlig. Cuiridh sinn Gàidhlig air an fhiosrachadh, no bidh sinn a’ tairgse agallamh do na meadhanan, no ga phostadh tro na seanailean againn, mar a bhios iomchaidh.

Consumer Activities – PolicyIt is our policy to use the VisitScotland corporate logo in consumer channels and materials. We have incorporated a Gaelic welcome in our VisitScotland iCentres, created a Gaelic awareness leaflet for use in our VisitScotland iCentres and offices, Gaelic phrases included in our Explore guides in print and online: Outer Hebrides, North Highlands, Inverness, Nairn and Loch Ness, Skye & Lochalsh, Cairngorms National Park. All of these guides plus – Glasgow & Clyde Valley, Argyll & the Isles and Moray Speyside have titles translated into Gaelic in print and online. We will also translate and promote projects, for example, the Themed Years. Our priority is to continue to promote Gaelic culture and language within our consumer marketing and to ensure that www.visitscotland.com contains a good level of information with relevant links so that our visitors can find out more.

Email Disclaimer PolicyIt is our policy to translate our current email disclaimer into Gaelic.

Correspondence – Policy It is our policy to accept correspondence in Gaelic (by letter or email) and a response will be issued with-in 5 - 20 working days, this is entirely in-line with our English language policy and reflects our approach of equal respect for Gaelic and English). Staff are reminded of this process by regular communications (and also in the policy section on our staff intranet) on what to do if they receive Gaelic correspondence and how they should go about having correspondence translated.

Correspondence (Forms) - PolicyIt is our policy to accept the completion of a form in Gaelic which could be used to communicate with VisitScotland on any topic. This facility is being developed in the Gaelic section of our new corporate website (www.visitscotland.org).

Public Relations and the Media – PolicyIt is our policy to encourage our two PR teams (corporate and consumer) to look for opportunities to highlight activities from the key Gaelic speaking areas of Scotland or projects with a Gaelic element. We have the information translated, or offer a media interview, or post it via our channels, as appropriate.

Page 26: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

52 53

Stuthan Clò-bhuailte Tha e na phoileasaidh againn gum bi Gàidhlig mar phàirt de na stuthan clò-bhuailte againn airson nam foillseachaidhean corporra uile againn.

Faic am poileasaidh againn air Gnìomhan Luchd-ceannachd gu h-àrd.

Bidh am Manaidsear Clò-bhualaidh agus Foillseachaidh againn ag obair le sgiobaidhean air feadh na buidhne gus na cothro-man sin a stiùireadh.

Trèanadh Cànain do luchd-obrach VS’S e am poileasaidh againn, a rèir an ro-innleachd ionnsachaidh Gàidhlig againn, a bhith a’ tairgse trèanadh mothachaidh Gàidhlig agus trèanadh Gàidhlig dhan luchd-obrach uile againn. Thèid taic a chumail ri seo tro chonaltraidhean HR cun-bhalach tro eadra-lìon an luchd-obrach againn.

Làraichean-lìn - eadra-lìon an luchd-obrach’S e am poileasaidh againn a bhith a’ brosnachadh nan gnìomhan Gàidhlig uile againn, a’ gabhail a-steach ceanglaichean ris a’ phlana againn, cothroman dhan luchd-obrach gus Gàidhlig ionnsachadh, agus sgeulachdan mun Ghàidhlig air eadra-lìon an luchd-obrach againn, the Hub. Tha na poileasaidhean agus gealltanasan poileasaidh againn uile air am foillseachadh agus rim faighinn dhan luchd-obrach air fad air an làraich seo.

Taisbeanaidhean - Poileasaidh’S e am poileasaidh againn a bhith a’ cleachdadh stuthan (pop-ups no soidhnichean agus a’ bhileag Ghàidhlig againn) aig prò-gram nan tachartasan gnìomhachais againn. Bidh sinn cuideachd a’ cur eadar-mhìneachair Gàidhlig air dòigh nuair a thèid seo iarraidh gu sònraichte ron tachartas tro phròiseas clàraidh nan tachartasan againn.

GearananTha poileasaidh gearain luchd-cleachdaidh againn mar-thà, a tha air a mhìneachadh air an làrach-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org

Tha poileasaidh againn (a tha a’ sealltainn spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla) a bhith a’ gabhail ri gearanan mar seo anns a’ Ghàidhlig, thathar a’ soillseachadh seo air duilleag Gearanan nan Custamairean aig http://www.visitscotland.org/about_us/our_policies/complaints_and_feedback.aspx

Print - Policy It is our policy to incorporate Gaelic, in our printed material for all corporate publications.

See our Consumer Activities policy above.

The Print and Publishing Manager works with teams across the business to manage these opportunities

Language Training to VS StaffIt is our policy, in-line with our Gaelic learning strategy, to offer Gaelic awareness and Gaelic language training to all our staff. This is supported by regular HR communications activity via our staff intranet.

Web sites – staff intranetIt is our policy to promote all our Gaelic activity, including links to our plan, training opportunities for staff to learn Gaelic and stories related to Gaelic on our staff intranet, the Hub. All policy and policy commitments are published and readily accessible to all staff on this site.

Exhibitions - PolicyIt is our policy to use material (pop-ups or signage and our Gaelic leaflet) at our industry events pro-gramme. We also offer the services of a Gaelic translator at an event or exhibition, when this is specifi-cally requested in advance of the event through our event booking process.

ComplaintsWe have an existing customer complaints policy which is outlined on our corporate web site, www.visitscotland.org

We have a policy (showing equal respect to Gaelic and English) of accepting such complaints in Gaelic, this is highlighted in the Customer Complaints Policy page of http://www.visitscotland.org/about_us/our_policies/complaints_and_feedback.aspx

Page 27: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

54 55

Corporate DocumentsWe have a policy of translating our two key corporate documents – our Corporate Plan and Annual Report into Gaelic. Versions are published on our corporate web site, www.visitscotland.org Our 2018 - 21 Corporate Plan has only just been approved by Minsters and is currently being translated in full into Gaelic. As soon as this is available it will be published alongside the English translation, which currently appears on the site.

When undertaking any English to Gaelic translations we will adhere to the current Gaelic Orthographic Conventions.

When undertaking any English to Gaelic translations we will adhere to the current Gaelic Orthographic Conventions.

Human Resources (HR)It is our policy for roles based in locations where Gaelic is an integral part of the local community e.g. Outer Hebrides, we will ensure the job specification is adjusted to show “Gaelic spoken” or “knowledge of the Gaelic language” is a desirable element.

Freedom of InformationIn-line with the Freedom of Information (Scotland) Act 2002, we have a policy for dealing with FOI requests. Details of this are published on our corporate web site, www.visitscotland.orgOur policy, showing equal respect for Gaelic and English, is to accept FOI requests in Gaelic.

Sgrìobhainnean CorporraTha poileasaidh againn gum bi sinn a’ cur Gàidhlig air an dà prìomh sgrìobhainn chorporra againn - am Plana Corporra agus an Aithisg Bhliadhnail. Bidh iad gam foillseachadh air an làraich-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org Chaidh am plana corporra againn airson 2018 - 21 aontachadh le Ministearan bho chionn goirid agus thathar a’ cur Gàidhlig air an-dràsta. Thèid seo fhoillseachadh ri taobh an tionndaidh Beurla a tha air an làraich-lìn mar-thà.

Nuair a nì sinn eadar-theangachadh bho Bheurla gu Gàidhlig, leanaidh sinn an tionndadh as ùire de Ghnàthachas Litreachadh na Gàidhlig (GOC).

Goireasan Daonna (HR)’S e am poileasaidh a th’ againn airson dreuchdan stèidhichte ann an àiteachan far a bheil Gàidhlig na phàirt bhunaiteach den choimhearsnachd ionadail m.e. na h-Eileanan Siar, nì sinn cinnteach gun tèid an dealbh-obrach atharrachadh gus sealltainn gu bheil “Gàidhlig ga bruidhinn” no gu bheil “eòlas air a’ Gàidhlig” na eileamaid a bhiodh na buannachd.

Saorsa FiosrachaidhTha poileasaidh againn a bhith a’ dèiligeadh ri iarrtasan saorsa fiosrachaidh a rèir Achd Saorsa an Fiosrachaidh (Alba) 2002. Tha fiosrachadh mu dheidhinn seo ri fhaighinn air an làraich-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org’S e am poileasaidh a th’ againn, a bhios a’ sealltainn spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig is dhan Bheurla, a bhith a’ gabhail ri iarrtasan saorsa fiosrachaidh sa Ghàidhlig.

Page 28: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

56 57

Pàipear-taice 2Gèarr-chunntasan de ghnìomhan bho 2012 - 2018

Tha an t-eàrr-ràdh seo a’ cur an cèill mar a tha VisitScotland air Gàidhlig a chleachdadh, agus air cleach-dadh na Gàidhlig a chur an comas, a thaobh prìomh obraichean a’ ghnìomhachais againn tro bheatha an dà phlana mu dheireadh againn (an Gearran 2012- an Dùbhlachd 2018). Tha i a’ coimhead air prìomh rao-intean obrach mar dhearbh-aithne chorporra, soidhnichean, conaltradh leis a’ phoball agus cleachdadh na Gàidhlig air na làraichean-lìn againn. Tha na diofar phoileasaidhean air an comharrachadh le * anns a’ phlana mar eàrr-ràdhan a bharrachd agus tha iad air a bhith nam pàirtean bunaiteach de na h-aithisgean adhartais cunbhalach do Bhòrd na Gàidhlig thairis air na 6 bliadhna mu dheireadh.

Coileanaidhean - 2012 - 2018

Aithne chorporra• Tha poileasaidh* againn a-nis a thaobh cleachdadh na Gàidhlig san aithne chorporra againn

• Tha suaicheantas corporra dà chànanach againn a tha air a chleachdadh air feadh na buidhne ann an soidhnichean, taisbeanaidhean agus pàipearachd

• Chaidh baidse “Tha Gàidhlig agam” a thoirt dhan luchd-obrach uile againn aig a bheil Gàidhlig agus thathar gam brosnachadh gus a cur orra

Soidhnichean• Tha poileasaidh* aontaiche againn a-nis airson cleachdadh na Gàidhlig ann an soidhnichean

• Rinn sinn sgrùdadh air na soidhnichean air taobh a-muigh agus air an t-slighe a-steach do gach togalach aig VisitScotland a thaobh cleachdadh na Gàidhlig

• Mar phàirt den phròiseas ùrachaidh is ath-nuadhachaidh againn tha sinn air soidhnichean dà-chànanach a thoirt a-steach aig gach iCentre VisitScotland a chaidh ath-nuadhachadh anns na 6 bliadhnaichean mu dheireadh

• Chaidh soidhnichean Welcome/Faicte a thoirt a-steach dhan lìonra iCentre VisitScotland againn

• Bha stiùireadh mu shoidhnichean agus brosnachadh Gàidhlig anns na toolkits airson com-pàirtichean iKnow aig VisitScotland

DEARBH-AITHNE

Appendix 2Summary of 2012 - 2018 Activities

This appendix sets out how VisitScotland has used, and enabled the use of, Gaelic in relation to our main business functions during the lifetime of our two previous plans (February 2012 – December 2018). It covers key areas of operation such as corporate identity, signage, communication with the public and the use of Gaelic on our websites. The various policies identified with * are included as further appendix and have formed an integral part of our regular update submissions to Bòrd na Gàidhlig over the past 6 years.

Achievements – 2012 - 2018

Corporate identity• We now have a policy* for the use of Gaelic in our corporate identity

• We have a bilingual corporate logo used across the whole organisation in signage, presentations, and stationery

• All our Gaelic speaking staff have been issued with and are actively encouraged to wear a “Gaelic Speaker” designator badge

Signage• We now have an agreed policy* for the use of Gaelic in signage

• We carried out an audit of all external and entrance signage on VisitScotland buildings for the use of Gaelic

• As part of our normal replacement and upgrading process we have introduced bilingual signage at all VisitScotland iCentres, that have been refurbished over the past 6 years

• Welcome/Failte signage has been introduced to our VisitScotland iCentre network

• Toolkits for VisitScotland iKnow Partners have included guidance on signage and Gaelic promotion

IDENTITY

Page 29: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

58 59

Ionad-fàilte• Tha sinn air ullachadh a dhèanamh airson na Gàidhlig anns an ionad-fàilte anns a’ phrìomh oifis againn ann an Dùn

Èideann agus tha sinn air stiùireadh a thoirt do luchd-obrach mu bhith a’ dèiligeadh ri ceistean anns a’ Ghàidhlig, a’ gabhail a-steach an àrd-sgioba agus buill a’ Bhùird

• Chuir sinn trèanadh mothachaidh Gàidhlig air dòigh airson ar luchd-obrach

• Chaidh baidsean “tha Gàidhlig agam” a thoirt do dhaoine le Gàidhlig a tha ag obair anns an lìonra iCentre aig VisitScotland

• Tha sinn air an luchd-obrach uile againn aig a bheil Gàidhlig a chomharrachadh agus tha sinn air liosta le fios conal-traidh air an son a thoirt dhan luchd-obrach fàilteachaidh againn

Fòn• Tha sinn air modhan-obrach a chur air dòigh airson a bhith a’ làimhseachadh gairmean fòn sa Ghàidhlig

• Tha sinn air roghainn a chur air an switchboard fhèin-obrachail againn gum faod daoine teachdaireachdan fhàgail sa Ghàidhlig agus gun cuir sinn fòn air ais thuca sa Ghàidhlig

• Tha sinn air sgioba de dhaoine a chomharrachadh a tha comasach air dèiligeadh ri gairmean-fòn sa Ghàidhlig

• Tha luchd-obrach a bhios a’ freagairt a’ fòn air trèanadh mothachaidh Gàidhlig fhaighinn agus tha fios aca dè nì iad nuair a gheibh iad gairmean fòn sa Ghàidhlig

Post agus post-dealain• Tha sinn air poileasaidh* aontachadh air mar a bhios sinn a’ dèiligeadh ri post agus post-d sa Ghàidhlig

• Tha gealltanas anns a’ phoileasaidh againn gun gabh sinn ri post/post-d sa Ghàidhlig

• Tha gealltanas againn a bhith a’ freagairt conaltradh sgrìobhte sa Ghàidhlig taobh a-staigh an aon chlàr-ama ri conaltradh sgrìobhte sa Bheurla

• Tha am poileasaidh againn a’ gabhail a-steach gealltanas a bhith a’ cur a-steach susbaint a tha air a dèanamh gu fèin-obrachail anns a’ Ghàidhlig

• Chaidh an aithris-àichidh eadar-theangachadh dhan Ghàidhlig

Foirmean• Tha poileasaidh* againn a thaobh cleachdadh na Gàidhlig ann am foirmean

• Tha gealltanas anns a’ phoileasaidh seo gun gabh sinn ri foirmean a chaidh a lìonadh sa Ghàidhlig

Coinneamhan poblach• Tha modh-obrach againn an gnìomh a-nis airson na Gàidhlig ann an coinneamhan poblach

• Ann an cuiridhean airson coinneamhan, thathar a’ faighneachd a bheil daoine ag iarraidh Gàidhlig a chleachdadh, agus ma tha, cuiridh sinn neach-obrach le Gàidhlig no eadar-mhìneachair air dòigh aig coinneamhan poblach

• Tha sinn air siostam a thoirt a-steach mar phàirt den t-siostam clàraidh airson coinneamhan poblach, gum bithear ag faighneachd am bi feum air cuideigin le Gàidhlig aig coinneamhan iomchaidh

• Nuair nach eil neach-labhairt na Gàidhlig ri fhaighinn, tha sinn air gealltanas a dhèanamh gum freagair sinn ceist sam bith a gheibh sinn anns a’ Ghàidhlig anns a’ Ghàidhlig

Dòigh-obrach nan gearanan• Tha modh-obrach againn an gnìomh a-nis airson na Gàidhlig ann an modh-dèiligidh nan gearanan

• Tha sinn air Gàidhlig a chur air modh-dèiligidh nan gearanan againn, agus tha seo ri fhaighinn, agus air a bhrosnachadh, air an làraich-lìn chorporra againn,www.visitscotland.org

• Tha sinn air aontachadh freagairt a thoirt sa Ghàidhlig do gach gearan a gheibhear sa Ghàidhlig

CONALTRADH Reception• We have made provision for Gaelic in the reception area of our main office in Edinburgh and

guidance to staff on dealing with enquiries in Gaelic, including the senior team and Board members

• We have provided Gaelic awareness training for staff

• Gaelic speakers in our VisitScotland iCentre network have been provided with designator badges

• Gaelic speaking staff across the network have been identified and a list with contact details has been provide to our front of house staff

Telephone• We have made provision for handling calls in Gaelic

• We have introduced on our automated switchboard an offering of messages being left in Gaelic with a commitment to return the call in Gaelic

• A team of people who can take calls in Gaelic has been identified

• Staff answering calls have received Gaelic awareness training and know where to assign Gaelic calls

Mail and email• We have introduced an agreed policy* on how to respond to Gaelic mail and email

• Our policy included a commitment to accept correspondence in Gaelic

• Our policy includes a commitment to reply to Gaelic correspondence within same timescales as English

• Our policy includes a provision to include appropriate automatically generated content in Gaelic

• Disclaimer translated in Gaelic

Forms• We have a policy* for the use of Gaelic in forms

• This policy includes a commitment that we will accept the completion of forms in Gaelic

Public meetings• We now have in place a provision for Gaelic in public meetings

• In the invitation to attend meetings there is a prompt for those requiring Gaelic and in those cases we will provide a Gaelic speaking member of staff or translator at public meetings

• We have introduced a system, at the point of booking for public meetings, prompting a request in advance for the presence of a Gaelic speaker at appropriate meetings

• Where no Gaelic speaker is available we have given a commitment to respond in Gaelic to any questions raised

Complaints procedure• We have in place a provision for including Gaelic in our complaints procedures

• We have translated our complaints procedures into Gaelic, this is promoted on our corporate website, www.visitscotland.org

• We have committed to responding in Gaelic to all complaints received in Gaelic

COMMUNICATIONS

Page 30: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

60 61

Dàimh phoblach agus na meadhanan• Tha poileasaidh* againn a-nis mu bhith a’ dèiligeadh ri Gàidhlig a thaobh nan gnothaichean PR agus meadhanan againn

• Tha luchd-labhairt na Gàidhlig rim faighinn airson agallamhan airson TBh agus rèidio Gàidhlig

• Tha na notaichean againn do luchd-deasachaidh ag innse gu soilleir gu bheil cuideigin le Gàidhlig ri fhaighinn airson agallamhan rèidio is TBh

• Tha sinn air stiùireadh a chruthachadh do luchd-obrach mu cuine a bu chòir fiosan naidheachd Gàidhlig no dà-chànanach a dhèanamh

• Tha sinn air àite a chur air dòigh air meanbh-làrach ionad nam meadhanan againn; www.mediacentre.visitscotland.org, airson a bhith a’ cumail fiosan naidheachd Gàidhlig

Stuth Clò-bhuailte• Tha poileasaidh* aontaichte againn airson cleachdadh na Gàidhlig anns na stuthan clò-bhuailte againn. Tha seo a’

gabhail a-steach stiùireadh airson a bhith a’ dèanamh foillseachaidhean sa Ghàidhlig agus sa Bheurla, an dà chuid aig ìre chorporra agus aig ìre nan coinsiumairean

• Tha sinn air Gàidhlig a chur air tiotalan, cinn agus fo-chinn anns na foillseachaidhean corporra agus foillseachaidhean luchd-cleachdaidh againn a’ nochdadh spèis cho-ionann dhan Ghàidhlig agus dhan Bheurla

• Tha panail sònraichte le ceithir abairtean Gàidhlig anns na leabhranan-iùil Explore a leanas, an dà chuid an clò agus air-loidhne:

― Na h-Eileanan an Iar

― Taobh-tuath na Gàidhealtachd

― Inbhir Nis, Inbhir Narann agus Loch Nis

― An t-Eilean Sgitheanach agus Loch Aillse

― Pàirce Nàiseanta a’ Mhonaidh Ruaidh

Tha tiotalan Gàidhlig air na leabhranan-iùil sin agus air na leabhranan-iùil a leanas ann an clò agus air-loidhne:

― Mòr-roinn Ghlaschu agus Gleann Chluaidh

― Earra-Ghàidheal agus na h-Eileanan

― Moireibh Taobh Spè

• Tha sinn air foillseachadh (dà-chànanach) an-asgaidh a dhèanamh airson luchd-tadhail, a’ brosnachadh eachdraidh, dualchas agus cultar na Gàidhlig. Chaidh seo a sgaoileadh tro lìonra nan iCentre VisitScotland againn

FOILLSEACHAIDHEAN Public relations and media• We now have in place a policy* for dealing with Gaelic as it relates to our PR and media activity

• Gaelic speakers are available to give interviews for Gaelic medium radio and TV

• Our notes to editors on press releases make it clear that a Gaelic speaker will be available for radio and TV interviews

• We have developed guidance for staff on the circumstances in which it is appropriate to produce a Gaelic or bilingual press release

• We have established an area on our media centre microsite; www.mediacentre.visitscotland.org, for storing Gaelic news releases

Printed material• We now have in place an agreed policy* for the use of Gaelic in our printed material, this includes guide-

lines for the production of publications in Gaelic and English, both at corporate and consumer level

• We have translated titles, headings and sub headings into Gaelic in our corporate and consumer publica-tions demonstrating equal respect for Gaelic and English

• Specifically dedicated panel with four Gaelic phrases included in the Explore guides in print and online:

― Outer Hebrides

― North Highlands

― Inverness, Nairn and Loch Ness

― Skye & Lochalsh

― Cairngorms National Park

The above guides, plus the following guides, all have titles translated into Gaelic in print and online:

― Glasgow & Clyde Valley

― Argyll & The Isles

― Moray Speyside

• We have produced a free printed (bilingual) publication for visitors promoting the history, heritage and cultural associations of Gaelic. This has been distributed via our network of VisitScotland iCentres

PUBLICATIONS

Page 31: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

62 63

Làraichean-lìn• Tha sinn air cur ri susbaint agus farsaingeachd na Gàidhlig air an làraich-lìn againn do choinsiumairean,

www.visitscotland.com air an làraich-lìn chorporra againn, www.visitscotland.org agus air eadra-lìon an luchd-obrach: againn, the Hub

• Tha sinn air cur ris an earrainn sa Ghàidhlig air www.visitscotland.com mar a leanas:

― Duilleag mun Ghàidhlig agus a h-eachdraidh air www.visitscotland.com

― A’ coimhead air cò às a thàinig i, càite a bheilear ga bruidhinn, air a dualchas agus a dìleab. Tha an duilleag cuideachd a’ brosnachadh Mòd Nàiseanta Rìoghail na bliadhna ann an Dùn Omhain, agus tha ceangal ann ri LearnGaelic airson goireasan ionnsachaidh

― Ath-dhealbhadh air an stiùireadh againn air geamannan Gàidhealach le structar mìosail ùr agus mapaichean de na tachartasan uile

― Duilleag ùr mu fhèisean ciùil agus cuirmean-ciùil traidiseanta a’ coimhead air tachartasan a’ gabhail a-steach TradFest ann an Dùn Èideann, Ceòlas anns na h-Eileanan Siar agus Fèis na Mara ann am Malaig

― Mìosachan airson tachartasan ùra a tha a’ gabhail a-steach tachartasan mar gheamannan Gàidhealach agus am Mòd Nàiseanta Rìoghail

― Duilleag mun phìob mhòir, ceòl traidiseanta agus cèilidhean, a’ gabhail a-steach am Mòd Nàiseanta Rìoghail

― Fios mu dheidhinn sloinnidhean a tha a’ tighinn bhon Ghàidhlig air an duilleig “Learn about your Scottish surname ancestry”

― Iomradh air cultar Gàidhlig air an duilleig mu Leòdhas, Na Hearadh agus Steòrnabhagh

― Fiosrachadh Gàidhlig air duilleag nam fèilidhean agus breacan

• Tha sinn air earrann shònraichte a chruthachadh mun phlana Ghàidhlig againn air an làraich-lìn chorporra againn, an dà chuid sa Ghàidhlig agus sa Bheurla, www.visitscotland.org

• Thèid comhairle a chaidh a thoirt seachad le buidhnean treas pàrtaidh a tha ri faighinn air an làraich-lìn chorporra againnw ww.visitscotland.org eadar-theangachadh ma thèid seo iarraidh

• Tha earrann mhionaideach air leth mun Ghàidhlig air eadra-lìon an luchd-obrach againn, an Hub

Taisbeanaidhean• Tha sinn air ullachadh a dhèanamh airson na Gàidhlig tro bhith a’ cur Gàidhlig air tiotalan agus tron t-suaicheantas

chorporra dà-chànanach againn anns na stuthan sanasachd againn airson taisbeanaidhean. Gu sònraichte, tha suaicheantas agus stuthan margaideachd Bliadhna na h-Òigridh air nochdadh ann an cruth dà-chànanach

Trèanadh• Tha sinn air prògram mu thrèanadh air cùisean Gàidhlig a chruthachadh is a chur an gnìomh airson luchd-obrach

• Tha sinn air dà sgrùdadh eadar-dhealaichte a chur air dòigh leis an luchd-obrach aig VisitScotland gus faighinn a-mach dè an ìre de mhothachadh a th’ ann air a’ Ghàidhlig

• Chuir sinn trèanadh mothachaidh Gàidhlig air dòigh airson gnìomh airson ar luchd-obrach

• Thug an sgrùdaidh seo slat-tomhais tòiseachail dhuinn airson gus prògram trèanaidh a chur ri chèile

• Mar phàirt den ghoireas ionnsachaidh air-loidhne againn air eadra-lìon an luchd-obrach againn, tha sinn air stuth mothachadh Gàidhlig a chruthachadh a tha ri fhaighinn dhan luchd-obrach uile

• Tha sinn air nòtaichean stiùiridh a dhèanamh air a’ Phlana Ghàidhlig againn agus tha sinn air poileasaidhean is dòighean-obrach ùra a chruthachadh agus bidh sinn a’ sgaoileadh fios mu dheidhinn seo tro phost-d agus cuairlitrichean dhan luchd-obrach againn

• Tha an earrann “all things Gaelic” air eadra-lìon an luchd-obrach: againn - the Hub, anns a bheil sreath de dh’artaigealan mun obair againn co-cheangailte ris a’ Ghàidhlig

LUCHD-OBRACH

Web sites• We have increased the content and coverage of the Gaelic language on our consumer facing web site,

www.visitscotland.com our corporate web site, www.visitscotland.org and our internal staff intranet site, the Hub.

• We have enhanced the Gaelic section on www.visitscotland.com as follows:

― Gaelic language and history page on www.visitscotland.com covering origins, where it’s spoken, heritage and legacy. The page also promotes this year’s Royal National Mòd in Dunoon, and links out to LearnGaelic for resources to learn

― Redesign of our Highland games guide with a new monthly structure and maps of the location of all events

― New traditional music festival and gigs page covering a variety of events including TradFest in Edinburgh, Ceòlas in Outer Hebrides and Feis na Mara in Mallaig

― New events calendar page which includes Highland games events and Royal National Mòd

― Bagpipes, traditional music and ceilidhs page which includes Royal National Mòd

― Discussion about surnames that derive from Gaelic on the Learn about your Scottish surname ancestry page

― Reference to Gaelic culture on Lewis, Harris and Stornoway page

― Gaelic facts included on the kilts and tartan page

• We have created a dedicated Gaelic plan section, in both English and Gaelic, demonstrating equal respect for both languages, on our corporate website, www.visitscotland.org

• Advice provided by third party organisation’s which is published on our corporate web site, www.visitscotland.org will be translated into Gaelic on demand

• There is a separate and detailed section on Gaelic in our staff intranet, the Hub

Exhibitions• We have made provision in form of translated titles and our corporate logo within our exhibition promotional material.

Most notably the Year of Young People logo and promotional material has appeared in bilingual format

Trainning• We have introduced and implemented a programme of training on Gaelic issues for staff

• We have conducted two separate audits of all staff employed by VisitScotland to identify existing levels of Gaelic awareness

• We have provided a series of Gaelic awareness training for staff

• The audit provided an initial benchmark for the development of a training programme

• As part of our on-line learning resource, on our staff intranet, we have made available Gaelic awareness material for all staff

• We have developed and promoted via emails and staff updates, guidance notes on our Gaelic language Plan and new policies and procedures

• The “all things Gaelic” section of our staff intranet – The Hub, includes a series of articles on our activity relating to the Gaelic language

PUBLICATIONS

STAFFING

FOILLSEACHAIDHEAN

Page 32: 2019 2022 Plana Gàidhlig VisitScotland · 2019-11-06 · Gàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh aontachadh le Bòrd na Gàidhlig air 16 Iuchair 2019. Tha am plana seo na phlana trì bliadhna

64 65

Cànan is ionnsachadh• Tha sinn air poileasaidh* a stèidheachadh gus trèanadh Gàidhlig a thairgse do luchd-obrach

• Thug na sgrùdaidhean againn air sgilean agus mothachadh Gàidhlig slat-tomhais againn airson obair leasachaidh air a’ phrògram trèanaidh againn san àm ri teachd

• Chaidh trèanadh Gàidhlig a thoirt seachad mar phàirt den ro-innleachd ionnsachaidh is leasachaidh againn

• Mar phàirt den phrògram ionnsachaidh is leasachaidh againn tha sinn air cothroman a thoirt do luchd-obrach aig a bheil comasan anns a’ Ghàidhlig gus na sgilean aca a thoirt air adhart

Fastadh• Far a bheil feum air ìre shònraichte de sgilean Gàidhlig airson dreuchd, tha seo air a chomharrachadh

ann an stuthan fastaidh

Sanasachd• Far a bheil ìre shònraichte de sgilean Gàidhlig mar phàirt de thuairisgeul obrach, thèid seo a shanasachd gu dà-chànanach

LUCHD-OBRACH

Gnìomhan a tha fhathast a’ dol air adhart

Aithne chorporra• Brosnachadh nas fheàrr air an sgeama “Experiencing Gàidhlig” - a tha a-nis na phàirt de Phlana

Gnìomh Ro-innleachd Turasachd na Gàidhlig

DEARBH-AITHNE

Taisbeanaidhean agus Tachartasan Gnìomhachais• A’ cur susbaint Ghàidhlig anns na stuthan againn airson tachartasan ruigsinneachd

• A’ dèanamh obair-leasachaidh a bharrachd air a’ phoileasaidh* againn a thaobh susbaint Ghàidhlig anns na stuthan againn airson taisbeanaidhean is tachartasan a tha ag amas an dà chuid air coinsiumairean agus air a’ ghnìomhachas

Trèanadh• Tha comas aig 3s pàrtaidhean daoine a stiùireadh gu cùrsaichean mothachaidh Gàidhlig/cùrsaichean Gàidhlig a

tha ag amas air gnìomhachasan turasachd air an làraich-lìn chorporra, www.visitscotland.org tro mhìosachan nan tachartasan dhan ghnìomhachas

FOILLSEACHAIDHEAN

LUCHD-OBRACH

Language and Learning• We have introduced a policy* to offer Gaelic language training to staff

• The audits of staff Gaelic skills and awareness provided us with a benchmark for the future training programme development

• Gaelic language training has been provided as part of our learning and development strategy

• As part of our learning and development programme we have provided opportunities to staff who already have a knowledge of Gaelic to further develop their skills

Recruitment• Where a certain level of Gaelic skills is required for a post this has been specified in recruitment material

Advertising• Where a certain level of Gaelic skills is part of a job description this is advertised bilingually

STAFFING

Actions which are still “work in progress”

Corporate identity• Enhanced promotion of the “Experiencing Gaelic” scheme – now part of the Gaelic Tourism

Strategy Action Plan

IDENTITY

Exhibitions and Industry Events• The incorporation of Gaelic language content in outreach events equipment

• Further development of our policy* in relation to Gaelic content in our consumer and industry facing exhibition and events materials

Training• 3rd parties have the ability to signpost to Gaelic awareness/Gaelic language courses aimed at tourism

businesses on our corporate web site, www.visitscotland.org through our industry Event calendar

PUBLICATIONS

STAFF