21243 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 · เล่มที่ 1 เครื่องมือสําหรับการออกแบบโปรแกรมคอมพ

เลมท 1 เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร . แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1 .

เลมท 1

แบบฝกทกษะ การออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1

เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบ โปรแกรมคอมพวเตอร

นางสาวพทธวด สขสนธารานนท

โรงเรยนกาแพงเพชรพทยาคม อาเภอเมอง จงหวดกาแพงเพชร สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 41

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

เขยนโปรแกรม

ออกแบบ

วเคราะห


คานา

แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร เปนนวตกรรมทจดทาขนเพอใชพฒนาทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ประกอบดวย คาชแจง คาแนะนาการใชสาหรบนกเรยน สาระสาคญ ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยน เนอหาเกยวกบเครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร แบบฝกทกษะ 10 แบบฝกทกษะ แบบทดสอบหลงเรยน กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบฝกทกษะ แบบบนทกคะแนนแบบฝกทกษะ และบรรณานกรม

กจกรรมในแบบฝกทกษะ จะเรยงลาดบจากเนอหาทงายไปหายาก นกเรยนจะไดฝกทกษะ การออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอรอยางเปนขนตอน

หวงวาแบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร จะชวยพฒนาทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร สงเสรมการเขยนโปรแกรม และการประยกตใชในการพฒนาโปรแกรมไดเปนอยางด

ขอขอบคณผทใหความชวยเหลอทกทานทไดกรณาแนะนาชแนะแนวทางการปรบปรง จนแบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอรนสาเรจ ลลวงมประสทธภาพเปนอยางด

พทธวด สขสนธารานนท

ก


สารบญ

หนา คานา ก คาชแจง 1 คาแนะนาการใชสาหรบนกเรยน 3 สาระสาคญ ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร 4 แบบทดสอบกอนเรยน 5 กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน 7 ผงงาน 9

ความหมายและประโยชนของผงงาน 11 ประเภทของผงงานคอมพวเตอร 12 สญลกษณของผงงานคอมพวเตอร 15 หลกเกณฑการเขยนผงงานคอมพวเตอร 18 โครงสรางการเขยนผงงานคอมพวเตอร 20

แบบฝกทกษะ แบบฝกทกษะท 1 ความหมาย ประโยชน และประเภทของผงงาน 24 แบบฝกทกษะท 2 จากนไดบ 25 แบบฝกทกษะท 3 จาได ใชเปน 26 แบบฝกทกษะท 4 จะไปทางไหนด 27 แบบฝกทกษะท 5 พวกเดยวกน 28 แบบฝกทกษะท 6 ขนตอนการทาไขเจยว 29 แบบฝกทกษะท 7 มาวางแผนการซกผาวนหยดกนเถอะ 30 แบบฝกทกษะท 8 พนทสามเหลยม 31 แบบฝกทกษะท 9 คานวณหาคา y จากสมการ 32 แบบฝกทกษะท 10 ใชหรอไม 33 เฉลยแบบฝกทกษะ 34 แบบทดสอบหลงเรยน 45 กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน 47 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 48

ข


สารบญ (ตอ)

หนา เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 49 แบบบนทกคะแนนแบบฝกทกษะ 50 บรรณานกรม 51

ค


คาชแจง

1. แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร ใชพฒนาทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร ประกอบดวย คาชแจง คาแนะนาการใชสาหรบนกเรยน สาระสาคญ ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยน เนอหาเกยวกบเครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร แบบฝกทกษะ เฉลยแบบฝกทกษะ แบบทดสอบหลงเรยน กระดาษ คาตอบแบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบ กอนเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน แบบบนทกคะแนนแบบฝกทกษะ และบรรณานกรม

2. นกเรยนควรศกษาเนอหาใหเขาใจกอนการทาแบบฝกทกษะ และการทาแบบฝกทกษะ นกเรยนตองปฏบตตามคาชแจง ทระบไวตามลาดบใหครบทกแบบฝกทกษะ โดยแบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร เลมนม 10 แบบฝกทกษะ ดงน

แบบฝกทกษะท 1 ความหมาย ประโยชน และประเภทของผงงาน แบบฝกทกษะท 2 จากนไดบ แบบฝกทกษะท 3 จาได ใชเปน แบบฝกทกษะท 4 จะไปทางไหนด แบบฝกทกษะท 5 พวกเดยวกน

แบบฝกทกษะท 6 ขนตอนการทาไขเจยว แบบฝกทกษะท 7 มาวางแผนการซกผาวนหยดกนเถอะ แบบฝกทกษะท 8 พนทสามเหลยม แบบฝกทกษะท 9 คานวณหาคา y จากสมการ แบบฝกทกษะท 10 ใชหรอไม 3. ในการทาแบบฝกทกษะ นกเรยนจะตองใชความรเกยวกบการวเคราะหโจทยปญหาซงนกเรยนไดเรยนมาแลว การวเคราะหโจทยปญหาทถกตองจะสงผลไปถงการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอรไดอยางถกตองดวย 4. หากนกเรยนยงไมเขาใจในเนอหาสวนใดใหกลบไปศกษาอกครง หรอขอคาแนะนาจากครเพอใหเกดความเขาใจมากยงขน

1


คาชแจง (ตอ)

5. แบบฝกทกษะฉบบนใชเวลาในการศกษาและทาแบบฝกทกษะ 2 ชวโมง 6. ในการศกษาและทาแบบฝกทกษะใหนกเรยนทาดวยความตงใจและมความซอสตยตอตนเองโดยไมเปดดเฉลยกอน 7. นกเรยนสามารถประเมนตนเองดวยการตรวจเฉลยและศกษาแนวคาตอบในเลมเพอดการพฒนาตนเอง

2


คาแนะนาการใชสาหรบนกเรยน

1.• ศกษาสาระสาคญ ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร

2

• ทาแบบทดสอบกอนเรยน จานวน 10 ขอ ลงในกระดาษคาตอบ• ตรวจคาตอบแบบทดสอบกอนเรยน จากเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

3• ศกษาความหมาย เนอหา เรองเครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

ใหเขาใจ

4

• ทาแบบฝกทกษะท 1 ถงแบบฝกทกษะท 10 ตามลาดบ• ตรวจแบบฝกทกษะ โดยศกษาแนวการตอบจากเฉลยแบบฝกทกษะ

5

• ทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน 10 ขอ ลงในกระดาษคาตอบ• ตรวจคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน จากเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

6• บนทกคะแนนลงในแบบบนทกคะแนนแบบฝกทกษะ

7• นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเอง ไมเปดเฉลยดกอน

แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร เปนแบบฝกทกษะทจดทาขนเพอใหนกเรยนมความร ความเขาใจ

เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร นกเรยนควรปฏบตดงน

3


เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

การเขยนผงงานเปนการถายทอดความเขาใจทไดจากขนตอนการวเคราะหงานใหอยในรปภาพหรอสญลกษณ ผทเขยนโปรแกรมจะสามารถเขาใจลาดบ ขนตอนการเขยนโปรแกรมไดอยางรวดเรวและงายขน ผงงานยงชวยใหงายตอการตรวจสอบความถกตองของลาดบขนตอนในวธการประมวลผล

สาระสาคญ

ออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอรดวยผงงานได

1. บอกความหมายและประโยชนของผงงานคอมพวเตอรได 2. จาแนกประเภทของผงงานคอมพวเตอรได 3. บอกความหมายของสญลกษณทใชในผงงานคอมพวเตอรได 4. นาสญลกษณไปใชไดอยางถกตองตามหลกเกณฑการเขยนผงงาน คอมพวเตอรได 5. บอกลกษณะของโครงสรางในการเขยนผงงานคอมพวเตอรได

จดประสงคการเรยนร

ผลการเรยนร

1. ความหมายและประโยชนของผงงานคอมพวเตอร 2. ประเภทของผงงานคอมพวเตอร 3. ความหมายของสญลกษณทใชในผงงานคอมพวเตอร 4. หลกเกณฑการเขยนผงงานคอมพวเตอร 5. ลกษณะของโครงสรางในการเขยนผงงานคอมพวเตอร

สาระ การเรยนร

4


คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย

กากบาท () ลงในกระดาษคาตอบ

1. เครองมอในขอใด ไม เกยวของกบผงงานคอมพวเตอร ก. เครองมอสาหรบแสดงขนตอนการทางานของระบบงานคอมพวเตอร ข. เครองมอสาหรบการวางระบบการทางานของคอมพวเตอร ค. เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร ง. เครองมอสาหรบสรางโปรแกรมคอมพวเตอร

2. ขอใด ไมใช ประโยชนของผงงานคอมพวเตอร ก. ใชเปนเครองมอในการปฏบตขอตกลงรวมกนไมสามารถเปลยนแปลงแกไขในระหวางการทางาน ข. ถายทอดแนวความคด ดวยสญลกษณ เพอใชในการประกอบการเขยนโปรแกรม ค. เปนสอกลางในการตดตอประสานความคดระหวางผใชกบผเขยนโปรแกรม ง. ใชสาหรบทบทวนขนตอนการทางานเพอหาขอผดพลาดของการทางาน

3. ขอใดเปนความหมายของผงงานระบบ ก. ผงงานแสดงขนตอนการทางานของระบบคอมพวเตอรทงหมด ใหเหนภาพรวมของการทางาน ข. ผงงานแสดงรายละเอยดของขนตอนการทางานใดๆ อยางละเอยด ค. ผงงานทสามารถนาไปใชในการเขยนโปรแกรมไดทนท ง. ผงงานแสดงขนตอนการจดกจกรรม ใหกบนกเรยน

4. ขอใดเปนความหมายของผงงานโปรแกรม ก. ผงงานแสดงขนตอนการทางานของระบบคอมพวเตอรทงหมด ใหเหนภาพรวมของการทางาน ข. ผงงานแสดงรายละเอยดของขนตอนการทางานใดๆ อยางละเอยด ค. ผงงานทสามารถนาไปใชในการเขยนโปรแกรมไดทนท ง. ผงงานแสดงขนตอนการจดกจกรรม ใหกบนกเรยน

5

แบบทดสอบกอนเรยน


5. สญลกษณในขอใดใชแทนจดเรมตนหรอจดสนสด ก. ข. ค. ง.

6. ขอใดตอไปน จดกลมไมถกตอง ก. ข. ค. ง. 7. ขอใดตอไปนใชลกศรแสดงทศทางไมถกตอง ก. ข. ค. ง. 8. ขอใดเรยงลาดบขนตอนการบวกเลข 2 จานวนไดถกตอง (1) รบคาตวเลข 2 จานวน เกบไวในตวแปร A และ B (2) เปรยบเทยบตวเลขทเกบไวในตวแปร A และ B (3) บวกคาทอยในตวแปร A และ B เกบคาไวในตวแปร C (4) แสดงขอมลในตวแปร C ก. (1) (2) (3) ข. (1) (2) (4) ค. (2) (3) (4) ง. (1) (3) (4) 9. ขอใดไมใชหลกเกณฑการเขยนผงงานคอมพวเตอร ก. สญลกษณจดเรมตน จดตอ จดสนสด และทางเลอกในการตดสนใจ มทศทางเขาและ ออกเพยงหนงแหงเทานน ข. การเขยนคาอธบายภายในผงงานควรเขยนดวยขอความทสนๆ และเขาใจงาย ค. เสนเชอมโยงระหวางสญลกษณตองมทศทาง ง. หนงสญลกษณแทน 1 คาสง 10. ขอใด ไมใช ลกษณะของโครงสรางผงงานคอมพวเตอร ก. โครงสรางแบบทาซา ข. โครงสรางแบบลาดบ ค. โครงสรางแบบอตโนมต ง. โครงสรางแบบทางเลอก

6


กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยน แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1

ชอ-สกล...................................................................เลขท...............ชน...............

คาชแจง 1. แบบทดสอบชดนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ 10 คะแนน

2. จงเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย ลงในกระดาษคาตอบ

ขอ คาตอบ 1. (ก) (ข) (ค) (ง) 2. (ก) (ข) (ค) (ง) 3. (ก) (ข) (ค) (ง) 4. (ก) (ข) (ค) (ง) 5. (ก) (ข) (ค) (ง) 6. (ก) (ข) (ค) (ง) 7. (ก) (ข) (ค) (ง) 8. (ก) (ข) (ค) (ง) 9. (ก) (ข) (ค) (ง) 10. (ก) (ข) (ค) (ง)

คะแนนรวม

7

เวลา 10 นาท


การเขยนผงงานเปนการถายทอดความเขาใจทไดจากขนตอนการวเคราะหงานใหอยในรปภาพหรอสญลกษณ ผทเขยนโปรแกรมจะสามารถเขาใจลาดบขนตอนการเขยนโปรแกรมไดอยางรวดเรวและงายขน ผงงานยงชวยใหงายตอการตรวจสอบความถกตองของลาดบขนตอนในวธการประมวลผลดวย

สาระสาคญ


รปท 1 ผงงานการใชตโทรศพทสาธารณะ

เรมตน

1) ยกหโทรศพท

2) หยอดเหรยญ

3) กดเบอรโทรศพท

4) สนทนา

5) สญญาณรองเตอน

6) ตรวจสอบวา ตองการสนทนาตอหรอไม

จรง หยอดเหรยญเพม แลวไปทาซาขอ (4) เทจ วางหโทรศพท จบการทางาน

เปนวธการออกแบบโปรแกรมทเกาแกและรจกกน แพรหลาย ปกตนกเขยนโปรแกรมจะใชผงงานเพอการ

ออกแบบโปรแกรม หรอนามาใชเพอชวยในการเขยนโปรแกรม และมความจาเปนมากสาหรบผทเรมศกษาเกยวกบการเขยนโปรแกรม ผงงานไมไดใชเฉพาะกบงานเขยนโปรแกรมเทานนแตจะนามาใชกบการทางานในรปแบบทมการกาหนดลาดบขนตอนในแตละกจกรรมทมความชดเจนแนนอน สามารถนา ผงงานไปประยกตใชไดทงสน รวมถงกจกรรมทเกยวของ กบการดาเนนชวตประจาวนของเรา

ผงงาน (Flowchart)

จรง

เทจ

ตวอยางผงงานการใชงานตโทรศพทสาธารณะ

9

คาอธบาย


รปท 2 ผงงานการจบไมสนไมยาว 3 ครง ถาไดไมยาวไดปากกา

ถาไดไมสนไดดนสอ

ตวอยางผงงานการจบไมสนไมยาว 3 ครง

10

เรมตน

1) เลอกจบไม

2) ตรวจสอบผลการจบไม

ไมสน ไดดนสอ

ไมยาว ไดปากกา

3) ตรวจสอบ ถาจบครบ 3 ครง

ไมครบ กลบไปทาซาขอ(1) ครบ จบการทางาน

คาอธบาย


เปนแผนภาพทแสดงลาดบขนตอนการทางานของโปรแกรม ตงแต จดเรมตนจนถงจดสนสด ดวยการนาเสนอผานสญลกษณ ทเปนมาตรฐานเพอใหสอความหมายเขาใจตรงกน ผงงานเปน ตวแทน แนวความคด เพอแสดงลาดบขนตอนการทางาน ในแตละกจกรรม ใหมความเปนรปธรรมมากขน ทาใหเขาใจงาย

ผงงาน

นามาใชเปนสอกลางในการตดตอ การประสานความคดระหวางผใชกบ ผเขยนโปรแกรม หรอผเขยนโปรแกรม กบนกวเคราะหระบบงายและสะดวก ยงขน

2

นามาใชเพอถายทอดแนวความคด ความเขาใจทไดจากการวเคราะหงาน ดวยการใชสญลกษณทมความเปนสากลและ สอความหมายไดด ทาใหเขาใจลาดบขนตอนการทางาน รวมถงความสมพนธระหวางขนตอนปฏบตตางๆ เพอใหผเขยนโปรแกรมสามารถนาไปประกอบการเขยนโปรแกรมได

1

นามาใชเพอการทดสอบหรอทบทวนขนตอนการทางานเพอหาขอผดพลาดในขนตอนการทดสอบ รวมถงนามาเปนเอกสารประกอบโปรแกรมเพองานบารงรกษาและในกรณทโปรแกรมมความจาเปน ตองปรบปรงเปลยนแปลงผเขยนโปรแกรมทเขามารบงานตอจากผเขยนโปรแกรมเดมสามารถนาผงงานทมอยเดมมาใชเพอการปรบปรงแกไขโปรแกรมได

3 ประโยชนของผงงาน

ผงงานหมายถง

11


ผงงานสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ผงงานระบบ (System Flowchart) และ ผงงานโปรแกรม (Program Flowchart)

ผงงานระบบ (System Flowchart)

ผงงานโปรแกรม (Program Flowchart)

ประเภทของผงงาน

เปนผงงานทนามาใชเพอแสดงขนตอนการทางานของระบบทงหมดในลกษณะแบบกวางๆ ดวยการแสดงเฉพาะตวชนงานของระบบ วาตองทาอะไรบาง โดยไมตองแสดงรายละเอยด วางานนนๆ ตองทาอยางไร ซง ผงงานระบบโดยปกตจะเกยวของกบงานในภาพรวมทงหมด ไมวาจะเปนสออปกรณ เครองมอ คอมพวเตอร และบคคล

ผงงานประเภทน จะแสดงรายละเอยดขนตอน การประมวลผลในคอมพวเตอร โดยจะมการลาดบขนตอนการทางานอยางละเอยด และผเขยนโปรแกรมสามารถนาไปใชประกอบการเขยนโปรแกรมตอไป

12


รปท 3 ผงงานระบบเกยวกบการจดการขอมลทางการเงน

ตวอยางผงงานระบบ

13

เรมตน

1) นาเขาขอมลทรานแซกชน

2) ตรวจสอบรายการ

กรณมปญหา แสดงรายงานขอผดพลาด

3) เพมขอมลทรานแซกชนทตรวจสอบแลว

4) จดเรยงขอมล

5) เพมขอมลทรานแซกชนทตรวจสอบแลว

6) อบเดตขอมล

นาแฟมขอมลหลก อบเดตขอมล

แสดงรายงานทางการเงน

จบการทางาน

ลาดบขนตอนการทางาน


รปท 4 ผงงานแสดงการตรวจสอบคะแนน เมอรบคะแนนเขามานามาตรวจสอบ ถาคะแนนมากกวาหรอเทากบ 50 ใหแสดงขอความทางจอภาพวา “ผาน” ถาไดนอยกวา 50 ใหแสดงขอความทางจอภาพวา “ไมผาน” จากนนตรวจสอบวาตองการทาตอหรอไม ถาตองการทาตอให ไปรบคะแนน เขามาตรวจสอบอกครง ถาไมกใหจบการทางาน

ตวอยางผงงานโปรแกรม

14

เรมตน

1) รบคะแนน

2) ตรวจสอบ ถาคะแนนมากกวาหรอเทากบ 50

จรง แสดงขอความวา “ผาน”

เทจ แสดงขอความวา “ไมผาน”

3) ตรวจสอบ ถาตองการทางานตอ

จรง ทาซาขอ (1) เทจ ทาขนตอนตอไป




ตวอยางสญลกษณทใชสาหรบการออกแบบผงงาน

สาหรบการออกแบบจะเขยนสญลกษณ จากบนลงลาง มการวางลาดบขนตอนทถกตอง และสามารถสอสารเขาใจตรงกน สญลกษณทนามาใชในการออกแบบโปรแกรมพนฐานมดงน

ผงงานจดเปนเครองมอทไดรบความนยม ในการนามาใชออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร เพอทราบถงขนตอนการประมวลผล การเขยนผงงานจาเปนตองเรยนรเกยวกบภาพสญลกษณ โดยสญลกษณแตละสญลกษณจะมความหมายและการใชงานเฉพาะ เมอตองการเขยนผงงาน กสามารถทาไดดวยการนาสญลกษณเหลานนมาเรยงลาดบเปนขนตอนการทางานโดยมลกศรเปนตวเชอมระหวางสญลกษณ

สญลกษณของผงงานคอมพวเตอร

15


สญลกษณ

ชอ คาอธบาย ตวอยางทศทางการใชงาน

Terminal

สญลกษณใชบอกการเรมตนและการสนสดการทางานของโปรแกรม

Flow line

ลกศรแสดงทศทางการทางานของโปรแกรมและการไหลของขอมล

Process

สญลกษณแสดงการทางานหรอประมวลผลการทางาน

Decision

สญลกษณแสดงการตดสนใจโดยเขยนนพจนทศทางออกจากสญลกษณมสองทางคอ จรง (True) และเทจ (False)

(ใชกบโครงสราง ทางเลอกแบบ case)

Display

แสดงผลออกทางจอภาพ

การเขยนผงงานจะตองใชภาพสญลกษณตางๆ นามาเรยงตอกนเพอแสดงลาดบการทางาน สญลกษณมาตรฐาน เปนสญลกษณท

ไดรบรองตามมาตรฐาน ANSI (American National Standards Institute) สญลกษณทควรทราบมดงน

สญลกษณสาหรบการใชงานพนฐาน (Basic Symbols)

16

Start

End

T F

“ขอความ”


สญลกษณ

ชอ คาอธบาย ตวอยางทศทางการใฃงาน

Connect จดเชอมตอภายใน

Sub Process

หรอ Module

สญลกษณแสดงโปรแกรมยอย หรอการทางานยอย

Document

สญลกษณแสดงผลลพธออกทางเครองพมพ

Input / Output

สญลกษณแสดงการนาเขาหรอแสดงผล

Off-page

connector

สญลกษณจดเชอมตอหนาไปหนาอน

Manual Input

สญลกษณรบขอมลทางแปนพมพ

Comment

หรอ Remark

เปนสญลกษณของ หมายเหต ใชอธบายสวนของผงงานเพมเตม

17

ตาแหนง ใชเขยนคาอธบาย


เพอใหเปนมาตรฐานเดยวกน การเขยนผงงานควรมลกษณะดงน

ยงมตอ...

หลกเกณฑการเขยนผงงานคอมพวเตอร

จะตองเขยนโดยใชสญลกษณตางๆ ทถกตองตามมาตรฐานทกาหนดไว

2. สญลกษณหรอภาพหนงจะตองแทนหนงคาสง หรอแทนการสงงานในลกษณะเดยวกน

3. ควรเขยนผงงานใหจบภายในหนาเดยว ถาเขยนมากกวาหนงหนาตองใชสญลกษณในการเชอมตอจดระหวางหนา

5. การใชสญลกษณจดเรมตนและจดสนสด จะตองมเพยงอยางละหนงแหงเทานน ยกเวนการเขยนในลกษณะเพมเตมทเปนโมดล (Module) หรอโปรแกรมยอย (Sub Process) ซงเปนสวนหนงของผงงาน จงจะสามารถสรางขนมาใหมเพอเปนจดบอกการเรมตนและสนสดของโมดลหรอโปรแกรมยอยนนๆ

4. ทกสญลกษณทเขยนจะตองมทศทางเขาและออกเพยงหนงแหงเทานน ยกเวนสญลกษณ จดเรมตน จดตอ จดสนสด และทางเลอกในการตดสนใจ

6. การเขยนอธบายขนตอนการทางานโดยเรยงลาดบกอนหลง ดงน (1) กาหนดคาเรมตนใหกบตวแปร (2) Input คอ การรบขอมลเขา (3) Process คอ ขนตอนการประมวลผลหรอคานวณ (4) Output คอ การแสดงผลลพธหรอคาตวแปรทได

1. 2.

3.

4.

5.

6.

18


7. ทศทางการเขยนผงงาน ควรเรยงลาดบจากบนลงลางหรอจากซายไปขวาเทานน

8. ไมควรเขยนขนตอนการทางานแบบขามลาดบ สลบไปมาแบบยงยาก และไมมเสนทศทางโยงไปมาตดกน

9. ควรมการทดสอบผงงานกอนทจะนาไปเขยนโปรแกรม

11. ไมควรปลอยทงเสนการไหลของขอมล (Flow Line) เอาไวเฉยๆ โดยไมไดมการเชอมตอระหวางขนตอนหนงไปสอกขนตอนหนง

10. ควรเขยนหวลกศรกากบทศทางการไหลของขอมลเสมอ

12. คาอธบายภายในผงงานควรเขยนดวยขอความทสนๆ และเขาใจงาย

13. ในบางกรณอาจใชสญลกษณหมายเหต (Remark) เพออธบายสวนของผงงานเพมเตม เพอความเขาใจ และอธบายกระบวนการตางๆ ของอลกอรทมทไดออกแบบเอาไว

14. ควรเขยนชอผงงาน ชอผเขยน วนทเขยน และหมายเลขหนา รวมทงเขยนผงงานใหสะอาด เรยบรอย

7. 8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

หลกเกณฑการเขยนผงงานคอมพวเตอร (ตอ)

19


ลกษณะของผงงานคอมพวเตอรมธรรมชาตของการทางานตามโครงสราง 3 ลกษณะคอ

โครงสรางการทางานของผงงานคอมพวเตอร

โครงสรางลาดบ โครงสรางทางเลอก โครงสรางทาซา

มรปแบบใหเลอกใชดงน ทางเลอกทางเดยว ทางเลอกสองทาง ทางเลอกหลายทาง แบบ if-else-if ทางเลอกหลายทาง แบบ case

มรปแบบใหเลอกใชดงน ทาซาแบบ for ทาซาแบบ while ทาซาแบบ do..while

20


รปท 5 ผงงานโปรแกรมรบขอมลตวเกบไวในตวแปร A และ B นาตวแปร A และ B มาบวกแลวเกบไวในตวแปร C จากนนนาตวแปร C แสดงทางจอภาพ

เรมตน 1.รบคา A, B 2.ประมวลผล A+B เกบไวในตวแปร C 3.แสดงคา C ออกทางหนาจอ จบการทางาน


ตวอยางผงงานโครงสรางลาดบ

ถาหากเราตองการใหคอมพวเตอรทางานเปนเครองคดเลข โดยรบขอมล A และ B เขาไปจากนนแสดงผลบวกออกมาซงสามารถเขยนเปนผงงานไดดงน

21


รปท 6 ผงงานโปรแกรมแสดงการจบไมสนไมยาว ถาไดไมยาวจะไดปากกา ถาไดไมสนจะไดดนสอ โดยจบได 3 ครง

เรมตน 1.เลอกจบไม 2.ตรวจสอบ ถาจบไดไมสน จรง ไดดนสอ เทจ ไดปากกา 3. ตรวจสอบ ถาเลนครบ 3 ครง เทจ กลบไปทาซาขอ 1 จรง จบการทางาน

คาอธบายผงงาน

ตวอยางผงงานโครงสรางทางเลอกและโครงสรางทาซา ผงงานในการจบไมสนไมยาวสามครง

ถาไดไมยาวจะไดปากกา ถาไดไมสน จะไดดนสอ สามารถเขยนขนตอน การทางานไดดงน

22


แบบฝกทกษะ


คาชแจง

1. แผนภาพทแสดงลาดบขนตอนการทางานของโปรแกรม ตงแต จดเรมตนจนถงจดสนสด ดวยการนาเสนอผานสญลกษณมมาตรฐานเขาใจตรงกน .........................

2. นาผงงานมาใชทดสอบทบทวนขนตอนการทางาน ......................... 3. ผงงานระบบ (System Flowchart) เปนผงงานในภาพรวมของงาน ......................... 4. นาผงงานมาใชถายทอดแนวความคด ลาดบขนตอนการทางาน ......................... 5. นาผงงานมาใชเปนสอกลางในการตดตอประสานความคดระหวางผใชกบผเขยนโปรแกรม

......................... 6. เปนตวแทน แนวคด ใชแสดงลาดบขนตอนการทางานในแตละกจกรรม ......................... 7. ผงงานโปรแกรม (Program Flowchart) เปนผงงานแสดงขนตอนการทางานของ

โปรแกรมคอมพวเตอร .........................

ผงงานประโยชน

ความหมาย

ประเภท

ความหมาย ประโยชนและประเภท

ของผงงาน

ใหนกเรยนระบวาขอความตอไปนตรงกบ ความหมาย ประโยชน และประเภทของผงงาน ใหถกตอง

แบบฝกทกษะท 1

24

คะแนนรวม 7 คะแนน


คาชแจง

จากนไดบ

ใหนกเรยนเตมตวอกษรแทนชอเครองมอผงงานใหถกตองตามปายทกาหนดให


D

F

C

H

G

I

B

J

A

25

จดเรมตน/จดสนสด Terminal

การประมวลผล Process

ตดสนใจ Decision

แสดงผลจอภาพ Display

จดเชอมตอภายใน Connection

โปรแกรมยอย Module

รบ / แสดงผล Input / Output

รบขอมลทางแปนพมพ Manual Input

A

B

E

C

D

F

G

H

จดเชอมตอระหวางหนา Off-page Connector

I

แสดงผลทางเครองพมพ Document

J



คาชแจง

........ 1.วนนฝนตกหรอไม

........ 2.เดนไปโรงเรยน

........ 3.แสดงคาตวแปร a ออกทางจอภาพ

........ 4.รบขอมลตวอกษร เกบไวในตวแปร

........ 5.แสดงชอออกทางกระดาษ

........ 6.พนทสามเหลยม= 0.5 X สง X ฐาน

........ 7.โปรแกรมยอยสาหรบการหาจานวนเฉพาะ

........ 8.รบคาตวเลขทางแปนพมพ จดเกบในตวแปร a

........ 9.กาหนดให a มคาเทากบ 10

........ 10. คะแนนมากกวา 30 ใชหรอไม

ก ข ค ง

ช จ ซ ฉ

จาได ใชเปน

จบคขอความตอไปนใหตรงกบสญลกษณของผงงาน (Flowchart) โดยนาตวอกษรทอยในสญลกษณไปวางไวหนาขอความ

พวกเรารคะวา คณทาไดอยแลว .....


26



คาชแจง

(1)................ (2)................ (3)................. (4)................

(5)................. (6).................. (7)................. (8).................

(9) ................. (10).................. (11)................ (12)................

(13).............. (14)................ (15)............... (16)..............

จะไปทางไหนด

ขอใดตอไปนใชลกศรไดถกตอง ใหนกเรยนใสเครองหมายถก () และถาผดใหใสเครองหมายกากบาท ()


27



คาชแจง

พวกเดยวกน

ใหนกเรยนจดกลมเครองมอสาหรบการออกแบบตอไปน โดยแบงออกเปน กลมรบขอมล กลมแสดงผล กลมประมวลผล และกลมอนๆ


รบขอมล แสดงผล

ประมวลผล อนๆ

28



คาชแจง

ขนตอนการทาไขเจยว

ใหนกเรยนเรยงลาดบขนตอนการทางานตอไปนใหถกตอง โดยนาขอความทอยดานซายมอ ใสในผงงานขวามอ


29

ใสไขทปรงแลวลงในนามน

ตอกไขใสถวยใสเครองปรง

จดเตรยมวสดอปกรณ

ตใหเขากน

กลบดานรอจนกวาไขจะสกแลวยกขนใสจาน

ใสนามนลงกระทะ ตงไฟใหนามนรอน

เรมตน




คาชแจง

มาวางแผนการซกผาวนหยดกนเถอะ

ใหนกเรยนเรยงลาดบขนตอนการทางานตอไปนใหถกตอง โดยนาขอความทอยดานซายมอ ใสในผงงานทอยดานขวามอ


30

ฝนไมตก

เทจ

ซกผา ตากผา

รอจนกวาผาจะแหงแลวเกบผา

นอนอานหนงสอ

ตรวจสภาพอากาศ

เรมตน


.......... ..........

จรง



คาชแจง

เขยนลาดบขนตอนการทางาน และผงงานโปรแกรม แสดงการคานวณหาพนทรปสามเหลยม โดยมสตรการคานวณดงน

พนทรปสามเหลยม = 0.5 * ความสง * ความยาวฐาน

(กาหนดสญลกษณ * แทนสญลกษณการคณ)

เขยนลาดบขนตอนการทางานไดดงน เขยนผงงานโปรแกรมไดดงน

พนทรปสามเหลยม

ใหนกเรยนเขยนลาดบขนตอนการทางาน และ ผงงานตอไปนใหถกตอง


31


นยามตวแปร area คอตวแปรแทนพนทรปสามเหลยม High คอตวแปรแทนความสง base คอตวแปรแทนความยาวฐาน

เรมตน ............................................................. ............................................................ ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... จบการทางาน


คาชแจง

เขยนลาดบขนตอนการทางาน และ ผงงานโปรแกรม แสดงการคานวณหาคา y โดยมสมการคานวณดงน

y = (2 * x * x) + (2 * x) + 3

(กาหนดสญลกษณ * แทนสญลกษณการคณ)

เขยนลาดบขนตอนการทางานไดดงน เขยนผงงานโปรแกรมไดดงน

คานวณหาคา y จากสมการ

ใหนกเรยนเขยนลาดบขนตอนการทางาน และ เขยนผงงานโปรแกรมตอไปนใหถกตอง


32


เรมตน ............................................................. ............................................................ ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... จบการทางาน


คาชแจง

.................1. การเขยนผงงานจะตองเขยนโดยใชสญลกษณตางๆ ทถกตองตามมาตรฐานทกาหนดไว เทานน .................2. อาจใชสญลกษณหนงสญลกษณ แทนคาสงหลายๆ คาสงได .................3. ถาเขยนผงงานไมจบภายในหนาเดยว ตองใชสญลกษณในการเชอมตอจดระหวางหนา .................4. การใชสญลกษณจดเรมตนและจดสนสด จะตองมเพยง 1 สญลกษณเทานน .................5. ทกสญลกษณทเขยนจะตองมทศทางเขาและออกเพยงหนงแหงเทานน ยกเวนสญลกษณ จดเรมตน จดตอ จดสนสด และทางเลอกในการตดสนใจ .................6. การเขยนอธบายขนตอนการทางานโดยเรยงลาดบกอนหลง ดงน (1) กาหนดคาเรมตน ใหกบตวแปร (2) Input คอ การรบขอมลเขา (3) Process คอ ขนตอนการประมวลผลหรอ คานวณ (4) Output คอ การแสดงผลลพธหรอคาตวแปรทไดจากการประมวลผล .................7. ทศทางการเขยนผงงาน จะเขยนอยางไรกไดไมจากดทศทาง ขอใหอานแลวเขาใจกพอ .................8. ไมควรเขยนขนตอนการทางานแบบขามลาดบ สลบไปมาแบบยงยาก และไมมเสนทศทาง โยงไปมาตดกน .................9. ควรทดสอบผงงานกอนทจะนาไปเขยนโปรแกรม .................10. ตองเขยนหวลกศรกากบทศทางการไหลของขอมลเสมอ .................11. ไมควรปลอยทงเสนการไหลของขอมล (Flow line) เอาไวเฉยๆ โดยไมไดมการเชอมตอ ระหวางขนตอนหนงไปสอกขนตอนหนง .................12. คาอธบายภายในผงงานควรเขยนดวยขอความทสนๆ และเขาใจงาย .................13. การอธบายสวนของผงงานเพมเตมเพอความเขาใจ ใหใชสญลกษณหมายเหต (Remark) .................14. ควรเขยนชอผงงาน ชอผเขยน วนทเขยน และหมายเลขหนา รวมทงเขยนผงงานใหสะอาด เรยบรอย

ใชหรอไม

ใหนกเรยนใสเครองหมายถก ( ) หนาขอทเปนไปตามกฎเกณฑการเขยนผงงาน และใสเครองหมายผด ( ) หนาขอทไมเปนไปตามกฎเกณฑการเขยนผงงาน


33



กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน แบบฝกทกษะการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร วชาหลกการเขยนโปรแกรมเบองตน ง 21243 ชนมธยมศกษาปท 1

ชอ-สกล...................................................................เลขท...............ชน...............

คาชแจง 1. แบบทดสอบชดนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ 10 คะแนน

2. จงเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย ลงในกระดาษคาตอบ

ขอ คาตอบ

1. (ก) (ข) (ค) (ง) 2. (ก) (ข) (ค) (ง) 3. (ก) (ข) (ค) (ง) 4. (ก) (ข) (ค) (ง) 5. (ก) (ข) (ค) (ง) 6. (ก) (ข) (ค) (ง) 7. (ก) (ข) (ค) (ง) 8. (ก) (ข) (ค) (ง) 9. (ก) (ข) (ค) (ง) 10. (ก) (ข) (ค) (ง)

47

เวลา 10 นาท

คะแนนรวม

35


แบบบนทกคะแนนแบบฝกทกษะ เรอง เครองมอสาหรบการออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร

ชอ-สกล...................................................................เลขท...............ชน...............

แบบทดสอบ นาหนกคะแนน คะแนนทได หมายเหต

แบบทดสอบกอนเรยน 10 แบบทดสอบหลงเรยน 10

คะแนนความกาวหนา (หลงเรยน-กอนเรยน)

แบบฝกทกษะท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม นาหนกคะแนน 7 10 10 16 8 6 7 8 8 14 94 คะแนนทได รอยละของคะแนนรวม = (คะแนนทไดรวม X 100)/94 = (……………… X 100)/94 =………………

ระดบคณภาพของผลงาน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

เกณฑการใหคะแนนจากการทาแบบฝกทกษะ

4 ระดบดมาก หมายถง ไดคะแนนคดเปนรอยละ 80 ขนไป 3 ระดบด หมายถง ไดคะแนนคดเปนรอยละ 60 – 79 2 ระดบพอใช หมายถง ไดคะแนนคดเปนรอยละ 40 – 59 1 ระดบตองปรบปรง หมายถง ไดคะแนนคดเปนรอยละตากวา 40

ลงชอ................................................ผบนทก วนท ........./........../...........

เลม 150


บรรณานกรม

จฬาลกษณ ถาไชยลา. การเขยนโปรแกรมบนระบบGUI. [ออนไลน]. สบคนวนท 21 เมษายน 2556. จากเวบไซต URL : http://www.sttc.ac.th/~computerbc/backup/elearning/ GUI/mat.html. ธนาวฒ ประกอบผล. (2554) การเขยนโปรแกรมเบองตนดวยภาษา C. กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย. ธรวฒน ประกอบผล. (2550) การเขยนโปรแกรมบนระบบปฏบตการเทกโหมด (ภาษาซ). กรงเทพฯ : บรษทซคเซสมเดย. ฝายตาราวชาการคอมพวเตอร. (2555). หลกการออกแบบและเขยนโปรแกรมเบองตน. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. ปญญาพล หอระตะ. (2545) หลกการเขยนโปรแกรมภาษา C. ขอนแกน : คลงนานาวทยา. พฒพงษ อมรวงศ. (2554) หนงสอเรยนคอมพวเตอร การเขยนโปรแกรมภาษาซ. ปทมธาน : มเดยอนเทลลเจนซ เทคโนโลย. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2554) หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพฯ : สกสค. เอกพนธ คาปญญโญ. (2549) หลกการออกแบบและพฒนาโปรแกรม. กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย.

Documents

21243 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 · เล่มที่ 1 เครื่องมือสําหรับการออกแบบโปรแกรมคอมพ