23 nisan - TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ · standard 4 nisan 2015 v D=>ANHAN Enerji Verimli Ürün Etiketi Tanıtım Toplantısı Enerji VerimliliO i DerneO i (ENVERDER) Genel Merkezi

ISSN: 1300-8366 54 629 Nisan 2015

0312 592 50 86 0312 592 50 91

0312 592 50 11

0312 229 18 81

Yerel Süreli

23 nisan,hep neseyle doluyor insan...

.

standard nisan 2015 1

Doç. Dr. M. Fahrettin Önder TSE Ba kan Vekili

Merhaba de erli okuyucularTürk Standardları Enstitüsü önümüzdeki günlerde ülkemiz ekono-misi açısından oldukça önem arzeden projelerde faaliyet ve hizmet vermeye ba layacak. Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki ah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki di er sahalarda üretilen do al gazı öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya ta ıyacak Trans Anadolu Do al Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) ana hattında kul-lanılacak bin 850 kilometrelik çelik boruların yüzde 45’inin kaplama-sının test ve muayenesini TSE yapacak.Geçti imiz günlerde projeyi yürüten konsorsiyum ile bu konuda bir i birli i protokolü imzaladık. Bu protokolle TANAP’ta kullanılacak çe-lik boruların kaplamalarında kullanılan polietilen ve epoksi gibi yapı -tırıcı ham maddelerin standartlara uygunlu unu laboratuvarlarımız-da test edece iz ve belgelendirece iz.Öte yandan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Fikri I ık’ın ka-muoyuna duyurmu oldu u ‘E de er Parça’ uygulamasına 1 Haziran 2015 tarihi itibariyle ba lıyoruz. Otomotiv sanayisinde yerli üretimi artırma amacını ta ıyan bu faaliyet alanında tüm e de er parçaların uluslararası standartlara uygunlu unu denetleme, test edecek tek-nik altyapıyı kurma ve belgelendirme hizmetlerini ilk iki yıl Türk Stan-dardları Enstitüsü verecek. E de er parça uygulaması, yerli üretimi artırmasının yanı sıra üretilen yedek parça standardını yükseltecek, yatırımları ve istihdam artıracak, ithalattan do an ekonomik kayıpları azaltacak, bakım-onarım masraflarını tüketici lehine dü ürecek ve si-gortada olu acak tüketici ma duriyetini engelleyecek.

standard nisan 20152

46

72

26


Ekonomik ve Teknik DergiStandard

12

18 24 30 36 38 40 50 54 60 64 32

68


Enerji Verimli Ürün Etiketi Tanıtım ToplantısıEnerji Verimlili i Derne i (ENVERDER) Genel Merkezi açılı ı ve “Enerji Verimli Ürün Etiketi” tanıtım toplantısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın katılımıyla yapıldı.

Toplantıda konu an Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, enerji verimlili i ürün etiketinin özellikleri hakkında bilgi verdi. Yıldız: “Bir vatanda bir ürün alıp TSE’nin enerji verimlili iyle ilgili etiketini gördü ünde, bunun ciddi bir akreditasyon ve mutlaka de eri görülecek bir kıymet oldu unu bilecektir” diye konu tu.

Yıldız, projeyle enerji tasarrufu sa lanaca ını anlattı: “Biz yalnızca enerji tasarrufuyla istedi imiz noktaya 2023 yılında ula arak, üç tane Bo az Köprüsü'nün yalnızca finansmanını enerji tasarrufundan sa layabilece iz. Yıllık 15 milyar TL’lik bir rakamdan bahsediyoruz. Bunun kar ılık geldi i pek çok yükü enerji tasarrufu ve verimlili iyle azaltabiliriz.”

TSE Ba kanvekili Doç. Dr. Mehmet Fahrettin Önder ise, Enstitü olarak Türkiye firmalarının artan rekabetçi ortamda öne geçmelerine katkı sa lamayı hedeflediklerini belirtti.

Önder, TSE olarak ENVERDER’in ba lattı ı “Enerji Verimli Ürün Etiketi” projesine destek verdiklerini anlattı: “Özel sektördeki ortaklarımız ve ENVERDER ile beraber, tüketicinin hak ve menfaatlerini korumak ve Türkiye özel sektörüne dünyada rekabet avantajı kazandırmak için bu projeye destek vermekten mutluluk duyuyoruz. Etiketleme i in sonuç kısmıdır. Sonuca giden yolda en önemli husus bu enerji verimlili i kriterlerinin standartlara uygunlu unun belirlenmesi ve onaylanmasıdır. TSE Markası bu anlamda bir garanti i aretidir” dedi.


13 i letmeye Ye il Kurulu Sertifikası verildiSivil Havacılık Genel Müdürlü ü (SHGM) tarafından, Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile i birli i içinde yürütülen proje kapsamında, farklı havaalanlarında hizmet sunan 13 i letmeye ‘Ye il Kurulu Sertifi-kası’ verildi.Sivil Havacılık Genel Müdürü Bilal Ek i, projenin SHGM tarafından 2009’da hayata geçirildi ini söyledi. TSE Ba kan Vekili Mehmet Fahrettin Ön-der, Ye il Kurulu Belgesi'nin çevreye uyum anlamına geldi ini, iki yıldır bu bel-ge için kriterleri belirleme yönünde çalı -malarını sürdürdüklerini kaydetti.Konu maların ardından Ye il Havaalanı Projesi Uygulama Esaslarında belirtilen ge-reklilikleri sa ladıklarını TSE’ye ba vurarak belgelendiren ve SHGM’nin de erlendir-mesinden geçen 13 kurulu a farklı hava-alanlarındaki faaliyetleri kapsamında 72 adet ‘Ye il Kurulu Sertifikası’ verildi. Proje-nin gerekliliklerini yerine getiren i letmeler ‘Ye il Kurulu ’ unvanı alarak SHGM’ye öde-yecekleri yetki belgesi, ruhsat, sertifika gibi izin belgelerinin temdit ücretlerinde yüzde 20 indirim hakkı kazanıyor. Havaalanındaki tüm havacılık i letmelerinin ‘Ye il Kurulu ’ unvanı alması halinde ise o havaalanı “Ye-il Havaalanı” ilan ediliyor ve temdit ücret-lerinde indirim yüzde 50’ye çıkıyor.Ye il Kurulu Sertifikası almaya hak kaza-nan i letmeler öyle:“DHM , THY Opet Havacılık Yakıtları A , TGS Yer Hizmetleri A , Havaalanları Yer Hizmetleri A , Çelebi Hava Servisi A , Pe-gasus Hava Ta ımacılı ı A , TAV stanbul Terminal letmecili i A , IC çta , stanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Ya-tırım Yapım ve l. A , ATM Havalimanı Ya-tırım Yapım ve letme A , Güne Ekspres Havacılık A .”

Kayseri’deki 42 firmaya TSE belgesiKayseri Organize Sanayi Bölgesi Konferans Salonunda, 42 firmaya kalite belgesi verilmesi dolayısıyla düzenle-nen törene katılan TSE Genel Sekreteri Üzeyir Karagöz, Kayseri’de 3-4 yılda yakla ık 10 milyon dolarlık laboratu-var yatırımı gerçekle tirdiklerini söyledi.

Türkiye’deki ilk yangına dayanım laboratuvarını Kayse-ri’ye kurduklarını anımsatan Karagöz, bunun yanında kapı, pencere ve akustik sistemleri analiz edecek tekno-lojiyle donattıkları yüksek teknoloji laboratuvarının çok iyi de erlendirilmesi gerekti ini kaydetti.

Karagöz, firmalara kaliteli üretim yapmalarını söylerken, kendi yatırım ve hizmetlerinin de uluslararası nitelikte ol-ması gerekti inin farkında olduklarını belirterek, “Dünya-da kapı pencere sistemlerinde otorite kabul edilen Alman Rosenheim Enstitüsü ile protokol imzalamı tık. Belgelen-dirmelerde Almanya’da yapacakları tüm deneyler artık Kayseri’deki laboratuvarımızda yapılacak. stanbul Tuzla ve di er laboratuvarlarımıza, Fransa’dan, Ukrayna’dan, Belçika’dan ve ba ka yerlerden belgelendirme talepleri geliyor” diye konu tu.

Kulaklar 4G’de, akıllar 5G’de olacakElektronik haberle mede 4G’ye geçmeye hazırlanan Tür-kiye’de, bir yandan da 5G teknolojisi için Ar-Ge ve standart çalı malarına ba lanacak.

Kalkınma Bakanlı ı koordinasyonunda hazırlanan 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planına göre, elekt-ronik haberle medeki geli meler yakından takip edilecek. Bu amaçla söz konusu dönemde 5G Ar-Ge ve standart ça-lı malarına ba lanacak. 5G mobil geni bant internet için kullanılacak elektronik haberle me ekipmanlarının Ar-Ge çalı maları yürütülürken 5G için uygulanacak standartların geli mesi sürecine katılım sa lanacak.

Ar-Ge ve standart çalı malarında Ula tırma, Denizcilik ve Haberle me Bakanlı ı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlı ı, Bilgi Teknolojileri ve leti im Kurumu, TÜB TAK, TSE ve sivil toplum kurulu ları i birli i içinde çalı acak.


E de er parça uygulamasını hayata geçiriyoruzBilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlı ı ile Türkiye Oda-lar ve Borsalar Birli i (TOBB), Bursa Ticaret Sanayi Odası (BTSO) ev sahipli inde, ‘Yerli Malı Belgesinin Düzenlenmesine li kin Uygulama Esasları’ konulu toplantı düzenlendi.

Toplantıya katılan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri I ık, 1 Haziran 2015 tarihi itibariyle yürürlü e gi-recek E de er Parça uygulamasında TSE’nin önemli bir görev üstlendi ine dikkat çekti.

Bakan I ık: “Artık e de er parça uygulamasını hayata geçiriyoruz. Bunun anlamı u; u anda orijinal parça-ları ancak yetkilendirilmi firmalar satabiliyor ve bu e de erine göre Türkiye’de be kat fiyat farkı olu tu-ruyor. Avrupa’da bu fiyat farkı üç kat iken Türkiye’de be kat. imdi bu e de er parça uygulamasıyla Bur-sa’daki bir yan sanayi firması çok bilinen bir marka-nın parçasını zaten üretiyor. Ona veriyor ama çok uygun fiyatlarla veriyor. Aynı firma, Bursa’daki yetkili satıcısına bunu gönderdi i zaman fiyat 5 kat. imdi bu yaptı ımız yeni düzenlemeyle Türk Standardları Enstitüsü (TSE) buna e de er parça onayı belgesini verdi i anda firma bunu aynı orijinal parça olarak sa-tacak” diye konu tu.

Atıkların thalat Denetimi Tebli iEkonomi Bakanlı ının “Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların thalat Denetimi Tebli-i” Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlü e girdi.

Buna göre uygunluk denetimi kapsamında Serbest Dola ıma Giri Rejimi kapsamında gerçekle en ithalata ili -kin çevresel kontroller, Çevre ve ehircilik Bakanlı ı tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yapı-lacak.

Tebli le “Dahilde leme Rejimi Kararı kapsamında ithal edilen ürünlerden elde edilen ikincil i lem görmü ürünlerin ithali uygunluk denetime tabi atıklar ve ithali yasak atıklar listelerinde yer alması halinde bu ürünlerin ithalatında tebli in hükümlerinin uygulanmayaca ına” dair madde yürürlükten kaldırıldı.

lgili gümrük idarelerince üretici belgesi ve analiz sertifikası ile birlikte ithalatçı bilgileri aylık olarak Çevre ve ehircilik Bakanlı ına gönderilecek. Di er gümrük rejimleri kapsamındaki ba vurularda, ilgili gümrük idareleri tarafından üretici belgesi ve analiz sertifikası aranmayacak.


Gümrük Yönetmeli i’nde de i iklikGümrük ve Ticaret Bakanlı ının “Gümrük Yönetmeli i'nde De i iklik Yapılmasına Dair Yö-netmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlü e girdi.

Buna göre, laboratuvar tahlillerinin gümrük laboratuvarında yapılması esas olmakla bir-likte gümrük laboratuvarları dı ındaki akredite laboratuvarlarda da tahlil yaptırılabilecek.

Tahlilin yaptırılaca ı akredite laboratuvarın tespitinde e yanın özelliklerine göre istenilen tahlili yapabilecek sırasıyla en yakın üniversite, ilgili bilimsel kurulu , uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarları, özel laboratuvarlar dikkate alınacak.

Akredite laboratuvarlarca düzenlenecek tahlil raporları do rudan gümrük beyanname-sinin tescil edildi i gümrük müdürlü üne gönderilecek. Muayene ile görevli memur ta-rafından e yanın tarife tespitinin yapılamaması durumunda, tahlil sonuçları tarife tespiti amacıyla en yakın gümrük laboratuvarına yollanacak. Tahlil masrafları yükümlü tarafından kar ılanacak.

Dünya Tüketici HaklarıGünüGümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Dünya Tüketici Hakları Günü dolayısıyla yayımladı ı me-sajında, günümüzde geli mi ekonomilerin en te-mel nitelikleri arasında tüketici haklarına gösterilen saygı ve duyarlılı ın yer aldı ını belirtti.

Bakan Canikli, denetimini yaptıkları 715 binin üze-rindeki ürün içerisinde oyuncaklara ayrı bir önem vererek çocukların sa lıklı oyuncaklarla oynayabil-mesi için büyük çaba harcadıklarını bildirdi.

Canikli, hem iç piyasadaki hem de ithalat a ama-sındaki tüm tüketici ürünlerinin insan sa lı ı, can ve mal güvenli i ile tüketicinin korunması açısın-dan yüzde 100 güvenli olmasını sa lamak hede-fine ula mak için Gümrük ve Ticaret denetmenle-rinin yo un denetimleri sonucunda 2011 yılında yüzde 38,64 olan tüm ürünlerdeki güvensizlik oranının, yıllar içinde dü erek geçen yıl yüzde 6,4’e kadar geriledi ini aktardı.

Türkiye’de tüketiciler bilinçleniyorTüketiciler Derne i (TÜDER) Genel Ba kanı Levent Küçük, Türkiye’de 2014’te Tüketici Hakem Heyet-lerine ba vuruların arttı ını belirterek, en yüksek ikâyetin 1 milyon 972 bin 901’le bankacılık sektö-rüne ili kin oldu unu, bunun da ikâyetlerin yüzde 90’ını olu turdu unu açıkladı. Ayıplı mal ve hizmet için 187 bin 254, mesafeli sözle me, abonelik söz-le meleri için 30 bin 13, kampanyalı satı lar için 10 bin 259 ikayet alındı ını dile getiren Küçük, “Tür-kiye’de 2014 yılında Tüketici Hakem Heyetlerine toplam 2 milyon 201 bin 660 ki i çe itli konular-da ba vuru yaptı. Bu sayı Türkiye’deki tüketicilerin gün geçtikçe bilinçlendi ini gösteriyor” ifadesini kullandı.

Levent Küçük, bu ikâyetlerin 1 milyon 998 bin 668’inin tüketici lehine, 127 bin 115’inin tüketici aleyhine sonuçlandı ını, 48 bin 635’inin bilirki i in-celemesine ve 27 bin 242’sinin de ba ka kurumlara sevk edildi ini bildirdi.


Avrupa’da yenilenebilir enerjinin payı artıyorAvrupa Birli i’nin (AB) toplam enerji tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı yüzde 15’e ula tı.

Avrupa statistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, AB’nin toplam enerji tüketiminde yeni-lenebilir kaynakların kullanımı 2004 yılında yüzde 8,3 iken 2013 yılında yüzde 15’e çıktı.

Yenilenebilir enerji kaynaklarını en fazla kullanan ülke sveç, en az kullanan ülke ise Lük-semburg oldu.

Toplam enerji tüketiminde yenilenebilirin payı sveç’te yüzde 52,1, Letonya’da yüzde 37,1, Finlandiya’da yüzde 36,8 ve Avusturya’da yüzde 32,6 olarak hesaplandı. Bu oran Lüksemburg’ta yüzde 3,6, Malta’da yüzde 3,8 ve Hollanda’da yüzde 4,5 seviyelerinde kal-dı.

AB’nin belirledi i yenilenebilir hedefine 28 üye ülkeden sadece Bulgaristan, Estonya ve sveç ula tı.

Avrupa enerji stratejisine göre, 2020 yılına kadar bölgede toplam tüketimin en az yüzde 20’si yenilenebilir kaynaklardan sa lanacak.

Co rafi i aret için gönüllü a ıMKÜ Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisli i Bö-lüm Ba kanı Prof. Dr. Yahya Kemal Av ar, Ak-deniz Üniversitesi i birli iyle Yöresel Ürünler ve Co rafi aretler Türkiye Ara tırma A ı (YÜ-C TA) adında ortak bir ara tırma a ı kurdukla-rını belirtti.

Bu a ın içerisinde moleküler uzmanının, antro-polo un, sosyolo un, iktisatçının ve ziraat mü-hendisinin yer aldı ını vurgulayan Av ar, “Tür-kiye’de 2 binin üzerinde co rafi i aretlemeye de er görülen ürün var. Bunlar; Manisa mesir macunu, Aydın inciri, Erzincan tulumu, Kars tu-lumu, Giresun tombul fındı ı, Malatya kayısısı, Ni de patatesi, Mersin cezeryesi, Finike portaka-lı gibi ürünler. Amacımız co rafi i aretlerin önce bölgemizde sonra tüm ülke çapında bir envan-terini çıkartarak devletin gözetiminde ulusal ve uluslararası pazara sunabilmek. Bunlar ekono-mik de eri en yüksek olan ürünler. Ekolojik ve kültürel potansiyelimiz var. Bunu uluslararası pa-zara çıkaracak politikamızın olması lazım” dedi.


Yoksul ailelere ücretsiz internetEri im fiyatlarının görece yüksekli i, farkındalık eksikli i gibi nedenlerle internet eri imine sahip olmayan yoksul aileler tespit edilerek kotalı ve ücretsiz internet eri imi hizmeti sunulacak.

Kalkınma Bakanlı ı koordinasyonunda hazırlanan 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı'na göre, internet eri iminin yaygınla tırılmasına yönelik bir dizi çalı ma yapılacak.

Bu kapsamda, yoksul ailelere belirli kısıtlarla internet eri imi sa lanacak.

Eri im fiyatlarının görece yüksekli i, farkındalık eksikli i ve benzeri nedenlerle internet eri imine sahip olma-yan yoksul aileler tespit edilecek. E itim gören çocu un yer aldı ı aileler öncelikli olarak de erlendirilecek. Bu ailelere, kamu kaynakları kullanılarak belirli bir kotada internet eri im hizmeti sunumu sa lanacak.

Türkiye statistik Kurumu Hanehalkı Bili im Teknolojileri Kullanım Ara tırması sonuçlarına göre, internet eri i-mine sahip olmama nedenleri arasında internet ba lantı ücretinin yüksek olması yüzde 31,9 ile ikinci sırada yer alıyor.

Benzer ara tırmalarda hanelerin ekonomik durumunun yetersizli inin internete eri imde önemli bir sınırlılık yarattı ı ortaya konuluyor.

Türkiye’de 2014 yılı itibariyle, yakla ık 17 milyon hanenin yüzde 60,8’inde internet eri imi bulunuyor.

KOB ’ler buluta çıkacakKalkınma Bakanlı ı koordinasyonunda hazırla-nan 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planına göre, söz konusu dönemde KOB ’ler için “bulut programı” geli tirilmesine yönelik çalı -malar yapılacak.

Bu kapsamda, ba ta KOB ’ler olmak üzere i letme-lerin i verimlili inin artırılmasında bilgi teknolo-jilerinden yararlanılacak. Bunun için bulut bili im hizmetlerinin kullanımı desteklenecek. Bulut bili-im hizmetlerinin geli ebilmesi ve yaygınla ması için gerekli yasal ve idari düzenlemeler yapılacak.

Bu çerçevede yapılacak çalı malar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlı ı, Türk Standardları Ensti-tüsü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i, Küçük ve Orta Ölçekli letmeleri Geli tirme daresi Ba kan-lı ı ve sivil toplum kurulu larının i birli inde yü-rütülecek.

Bulut bili im kullandıkça ve kullandı ın kadar öde prensibiyle KOB ’lerin bilgi i lem maliyetle-rinde esneklik ve tasarruf imkânı tanıyor. Ara tır-malara göre, bulut bili im hizmeti alan bir firma yüzde 22’ler seviyesinde tasarruf sa layabiliyor.

Türkiye’nin en az ya ı alan yeri güne tarlalarına dönü ecekKonya’nın Karapınar ilçesinde yer yer kumullarla kaplı, verimsiz ancak bol güne alan geni düzlük-ler, elektrik üreten güne tarlalarına dönü üyor.

Karapınar, yılda metrekareye 285,6 milimetre ile Türkiye’de yıllık ortalama ya ı ın en az görüldü ü yer. Ya ı azlı ı nedeniyle geçmi te tümüyle çöl olma tehlikesiyle kar ı kar ıya kalan ilçede yürütü-len erozyonla mücadele çalı maları ba arıya ula -tı, bölge çöl olmaktan kurtuldu.

Ya ı azlı ına ba lı olarak yakla ık bin rakımlı bölgede yer yer kumullarla kaplı, tarıma elveri -li olmayan araziler mevcut. Bölge, ya ı durumu ansızlı ına ra men güne enerjisinden elektrik üretimi açısından büyük avantaja sahip.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlı ı tarafından Ka-rapınar, Enerji htisas Endüstri Bölgesi ilan edildik-ten sonra lisans ihaleleri de yapılan yakla ık bin 500 kilometrekarelik alanda, güne tarlaları kurul-ması için çalı malar devam ediyor.



■ CE i areti, Avrupa Birli i’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsedi i Yeni Yakla ım Politikası kapsamında hazırlanan bir kısım Yeni Yakla ım Direktifleri kapsamında yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerindeki asgari güvenlik gereklerini ihtiva eden temel gereklere uygun oldu unu ve gerekli bütün uygunluk de erlendirme (belgelendirme) faaliyetlerinden geçti ini gösteren bir i arettir.

■ CE areti, tüketiciye bir kalite ve performans güvencesi sa lamaz, yalnızca ürünün asgari güvenlik ko ullarına sahip oldu unu gösterir.

■ Türkiye ile Avrupa Birli i arasında imzalanan 6 Mart 1995 tarihli Ortaklık Konseyi Kararı ile Türkiye’nin ticarette teknik engellerin kaldırılması konusuna ili kin AB mevzuatını ve buna ba lı di er teknik düzenlemelerin kendi iç mevzuatına dahil etmesi öngörülmü tür. Uyumla tırma çalı malarının çerçevesini olu turan 4703 sayılı “Ürünlere li kin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun” 11 Temmuz 2001 tarih ve 24459 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 11 Ocak 2002 tarihi itibariyle yürürlü e girmi tir.

■ CE areti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli oldu u bilgisini verirken, di er taraftan ticari açıdan ürünlerin bir üye ülkeden di erine dola ımı sırasında bir çe it pasaport i levi görmektedir.

■ Onaylanmı Kurulu (Notified Body): Avrupa Birli i mevzuatı, CE areti ta ıması gereken ürünlerden yüksek risk ta ıyan ürünlerin, piyasaya arz edilmeden önce konusunda uzman, üçüncü bir taraf olan ve AT Resmi Gazetesi’nde yayımlanmı kurulu lar tarafından uygunluk de erlendirmesine tabi tutulmasını art ko maktadır. Bu ürünlerin test, muayene ve/veya belgelendirmesini yapmak üzere üye ülkeler tarafından altyapısı yeterli görülen test, muayene ve/veya belgelendirme kurulu ları arasından seçilerek AT Resmi Gazetesi’nde yayımlanan kurulu lar Onaylanmı Kurulu (bazı direktiflerde farklı terimler kullanılabilse de genel olarak “Notified Body” ifadesi kullanılmaktadır) statüsünü almaktadır.


Ekonomide 2015 ilk çeyre inde dünyada ya anan geli meler neticesinde ülke ekonomileri, planlanan ve gerçekle en rakamlar arasındaki farklılıklarla mücadele etmeye devam ediyor. Dolardaki yükseli e kar ılık dü en petrol fiyatlarının Yemen’de ba layan askeri operasyon etkisiyle artı a geçmesi, bunun sonucunda yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri altına yönelmesi, Amerika Birle ik Devletleri Merkez Bankası'nın (FED) para ve faiz politikalarındaki geli meler, Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) parasal geni leme programına geçmesine kar ın eurodaki dü ü ün sürmesi, Asya’daki yeni finansal olu um olan Asya Altyapı Yatırım Bankası, bölgesel geli meler, Türkiye’nin enflasyon, faiz ve büyüme rakamları, gündemimizdeki yerini koruyan ba lıca konulardır.

Ekonomide 2015 ilk çeyregi ve gelecek perspektifi


Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 2014 yılı 4. çeyrek bü-yüme rakamları açıklandı ve beklentilerin 2,4 olduğu halde gerçekleşen büyümenin 2,2’de kalması tahminlerin revize edilmesi yönünde işaret verdi. FED Mart ayı ortalarında yaptığı toplantıda önümüzdeki iki yıl için ABD ekonomik büyüme ve enflasyon tahminlerini düşürerek dolardaki yükselişin faiz ar-tırım planlarını yavaşlattığı mesajını verdi. Bu durum, doların hızlı yükselişini durdurdu, ancak Amerikan Doları'nın son bir yılda yüzde 22 oranında değer kazanması öncelikle çok uluslu şirketleri olumsuz yönde etkiliyor. Şöyle ki; yabancı piyasalar-dan elde edilen gelirlerin değerleri düşerken, aynı zamanda diğer para birimlerindeki düşüş yüzünden ABD ürünlerinin rekabeti azalıyor ve bu durum yurt dışında büyük operasyon-ları olan IBM, Intel, Michael Kors gibi ABD’li şirketler için çifte sorun oluşturuyor.

ABD ekonomisinde önemli yere sahip olan petrol üretimi konusunda, sondaj kulelerindeki gözle görülür azalma takip edilmeye başlandı. Son bir yılda toplamda yaklaşık bine yakın sayıda karada, iç ve açık sularda bulunan petrol ve doğal gaz sondaj kulesi faaliyetlerini durdurdu. Kule sayısı 2014 Ekim ayından bu yana petrol fiyatlarındaki düşüşün üretimdeki kârlılığı azaltması sonucu, yüzde 49'luk düşüşle görülmemiş bir gerileme kaydetti. Ancak yetkililer üretimde bir azalma olmadığını, kule sayısındaki azalmanın yanıltıcı olacağını söylüyorlar. Energy Information Administration'ın verilerine göre, ABD'de bu yıl günde 9,73 milyon varil petrol pompa-lanacak. Bu rakam dört yılın en düşük kule sayısına rağmen 1972'den bu yana en yüksek seviyeye işaret ediyor.

FED’in 2013’e göre yüzde 30 artışla 101,3 milyar dolar olan 2014 net geliri, bir rekor olarak belirlendi. FED’den beklenen faiz artışı haberlerine yanıt olacak şekilde bir konuşmayı ise Başkan Janet Yellen, Mart ayı sonlarında gerçekleştirdi. Yellen, FED faiz artışı-nın kademeli olarak gerçekleştirileceğini, bunun için ekonomi-deki iyileşmeyi takip ettiklerini, yüzde 2 enflasyon hedefi ve tam istihdamı beklemenin gerekmediğini, uzun süre boyunca düşük seyreden faiz oranlarının yatırımcıların riskini artırdığını söyledi. Yellen, ücretlerdeki artış ve enflasyon göstergelerinde zayıflama olursa, o zaman faiz artırımından rahatsız olunacağına değindi.

Dolarpetrol ve faiz haberleri


AB’de yaşanan sıkıntılara karşın olumlu veriler gelmeye devam ediyor. Euro Bölgesi’nde işsizlik oranı Ocak ayındaki yüzde 11,4 seviyesinden Şubat ayında yüzde 11,3’e inerek 2012 yılının Mayıs ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi. AB Euro Bölgesi ve özellikle Almanya’dan imalat sanayi verileri beklentilerin üzerinde geldi. Ancak Mart ayında euro, ABD Doları karşısında 1,05 ile son 12 yılın en düşük seviyesini gördü. Euro-nun değer kaybetmesinin nedeni olarak birçok yatırımcının, FED’in faiz artırımı yönünde verdiği sinyaller neticesinde ABD Doları'na yönelmesi gösteriliyor. Avrupa Merkez Bankası (ABM) faizleri sabit tutarken FED’in faizleri sonbaharda yükselteceğini öngören büyük yatırımcılar, yönlerini doğal olarak Amerika’ya çevirdiler.

İngiltere Şubat ayı enflasyon verilerine göre, ülke tarihinde ilk kez yıllık enflasyon sıfıra geriledi. Bir önceki ay yüzde 0,3 olan enflasyondaki sert düşüşün ardından İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, rekor seviyede düşük enflasyona rağmen bankanın bir sonraki adımının faiz artışı yönünde olacağını söyledi. Bu açıklama, 2009’dan bu yana tüm zamanların en düşük seviyesinde tutulan yüzde 0,5 olan faizin artırılması yönünde adım atılacağını teyit etmiş oldu.

Yunanistan ekonomisi seçimlerin ardından oluşan yeni kabinesi ile dar boğazdan çıkmaya çalışıyor. Ancak bu pek de kolay görünmüyor. Hükü-metin Avrupa Finansal İstikrar Fonu’ndan (EFSF) talep ettiği 1,2 milyar euronun Euro Working Group tarafından engellenmesi neticesinde 9 Nisan’da Uluslararası Para Fonu’na (IMF) yapılacak 465 milyon euroluk ödemeyi nasıl yapacağı merak konusu. Troyka ile yaşadığı problemler nedeniyle daha önce umut bağladığı 7,2 milyar euroluk kredi dilimini de alamamasına kesin gözüyle bakılan Yunanistan’ın 20 Nisan’a kadar elin-deki nakit kaynağının tükenmesi bekleniyor. Bu da Euro Bölgesi’nden ayrılma sinyallerini güçlendiriyor.

ekonomisi toparlanmaya çalı ırken

sürüyor AB


* ‘ABD’nin Asya’daki ekonomik etkisi azalacak’, Anadolu Ajansı, 26.03.2015** Brent Tipi Petrol: Dünyadaki en kaliteli petrol çeşidi olan Teksas ham petrolünden sonraki en yüksek kaliteye sahip petrol çeşidi Brent petrolüdür. İngiltere ve Norveç arasında yer alan Kuzey Denizinden çıkarılan Brent petrolü İskoçya’da Sullom Voe terminalinde işlenmektedir. Brent petrol, kalitesi sebebiyle uluslararası standart olarak kabul edilmektedir. Uluslararası petrol piyasasının oluş-turulmasında ve petrol fiyatlarının belirlenmesinde önemli bir yere sahip olan Brent petrol, altın fiyatlarını da en çok etkileyen yatırım aracıdır.

usya ekonomik krizle mücadele ederken uzay çalışmalarına ağırlık ver-meye çalışıyor. ABD’nin önüne geçmek üzere uzay çalışmalarını artıran Rusya, Sibirya bölgesinin Çin sınırı yakınlarında 5 milyar 225 milyon do-larlık “Vostochny Kozmodrom” projesine hız verdi. Proje hakkında Siberian Times’a açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ‘Mars Proje-si Rusya’nın sahip olduğu yüksek bilimsel ve teknolojik durumunu tasdik edici olmalı” dedi Ancak çalışanların maaşlarının ödenmemesi sonucu uzay çalışmalarında aksama olduğu belirtiliyor. Buna rağmen Putin, 2018 Aralık ayında “Angara 5” adlı roketi Mars’a göndereceklerini belirtiyor.

İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri olan; ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin ile Almanya’dan oluşan P5+1 grubu arasında yürütülen nük-leer müzakereler devam ediyor. Buna karşılık İran da, ABD, AB ve BM’nin uy-guladığı yaptırımların tamamen kaldırılmasını istiyor. İran Petrol Bakanı Bi-jan Namdar Zanganeh, uygulanan yaptırımların kaldırılması halinde, İran’da günlük petrol üretiminin, birkaç ay içinde 1 milyon varil artırılabileceğini ve ülkenin en büyük ikinci OPEC üreticisi olabileceklerini söylüyor.

Asya Altyapı Yatırım Bankası bölgesel bir oluşum olarak dikkat çekiyor. 2015 yılı sonlarında faaliyete geçmesi beklenen bankaya kurucu üye olmak üzere müracaatların Mart ayı sonunda tamamlanması bekleniyor. Banka, batılı bankacılık sektörüne alternatif bir oluşum olarak ABD’nin bölgedeki eko-nomik etkisini azaltmayı hedefliyor. Bu yıl yüzde 7 oranında büyümesi ön-görülen Çin, bu bankanın kuruluşuna öncülük ederek özellikle dolar, euro ve New York bankacılık sektörünün etkisini azaltarak kendi para birimi olan yuanın kullanımda olduğunu göstermeye çalışıyor.

Asya Altyapı Yatırım Bankası'na üye olan ve üyelik başvurusunda bulunan ülke sayısı, 26 Mart itibariyle 33’ü buldu. Çin’in öncülüğünde kurulacak bankaya; Bangladeş, Burma, Kamboçya, Hindistan, Endonezya, Kazakistan, Kuveyt, Malezya, Maldivler, Moğolistan, Myanmar, Nepal, Yeni Zelanda, Um-man, Pakistan, Filipinler, Tayland, Suudi Arabistan, Singapur, Sri Lanka, Taci-kistan, Özbekistan, Vietnam, Katar ve Ürdün üye oldu.

Avrupa’dan üyelik başvurusunda bulunan ülkeler arasında İngiltere, Alman-ya, Fransa, İtalya, İsviçre ve Lüksemburg yer aldı. Türkiye de bankanın kuru-cu sekretaryasına üye olma niyetini bildirdi.*

Mart ayı içerisinde bölgesel görünmesine rağmen ekonomiyi de etkileyen gelişmelerden bir tanesi Yemen’de başlayan askeri operasyondur. Suudi Arabistan, müttefik Arap ülkeleriyle birlikte, Yemen’de İran’ın desteklediği ve Aden kentini kuşatan güçleri hedef alan askeri bir operasyon başlattı. Mart ayı sonlarında başlayan bu askeri operasyonun etkisiyle, Türkiye’nin de akaryakıt fiyatlarını belirlemede temel aldığı Brent tipi petrolün** varil fiyatı, yaklaşık 5 dolar sıçramayla 59,71 dolara tırmandı. ABD hafif ham pet-rolünün fiyatı da yeniden 50 doları aşarak 51,98 dolara kadar çıktı.

bölg

esel


ilk çeyrekte

ekonomisi


Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre Ocak ayında yüzde 7,24 olan yıllık enflasyon, Şubat ayında yüzde 7,55’e yükseldi. Merkez Bankası, iktisadi göstergelerin 2015 yılının ilk çeyreğinde, ekonomide bir canlanmaya işaret etmediğinin altını çizdi. Buradan hareketle Türkiye ekonomisi, 2015 yılı büyüme rakamlarında aşağı yönde hareketlerle bu yılın geçmişe oranla zorlu geçeceğine dair ilk işaretleri vermiş oluyor.

Her ne kadar 2014 yılı büyüme rakamları 4. çeyrek için yüzde 2,6, 2014 yılının ta-mamı için ise yüzde 2,9 ile beklentilerin biraz üzerinde gelse de, kaliteli büyüme sanayi büyümesi ile mümkün oluyor. Zaten sanayi üretimde ve ihracattaki dü-şüş rakamları, kapasite kullanımında azalış gibi göstergeler önümüzdeki aylar için daha dikkatli adımlar atmamız gerektiğini gösteriyor. Küresel piyasalardaki belirsizlikler ve gıda fiyatlarındaki artış, para politikasındaki temkinli yaklaşımın sürdürülmesini gerektiriyor. Bu doğrultuda Merkez Bankası Para Politikası Kuru-lu, faiz oranlarının sabit tutulmasına karar vermiş görünüyor.

Citibank ve HSBC gibi dünya devlerinin birer birer ülkemizden çıkış kararları, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından Türk Bankacılık Sistemi’ne gelen farklı değerlendirmelere neden oluyor. Bunlar arasında Moody’s, bir yandan resmi internet sitesinde, “Moody’s Yatırımcı Servisi bankaların büyüme fırsatlarını azaltacak ve borçlananların ödeme gücünü zayıflatacak olan ekono-mik büyümedeki yavaşlama ve kurdaki oynaklık sebebiyle, Türkiye bankacılık sisteminin görünümünün negatif olduğunu belirtmektedir” sözleri ile olumsuz bir tablo yaratıyor. Fakat aynı zamanda Türk Bankacılık Sistemi için çoklu senar-yolara sahip stres testleri yapıldığı ve Türkiye’nin bu testleri başarı ile geçtiğini belirterek tersi yönde açıklamalarda bulunuyor.

Türkiye ekonomisinde, yavaşlayan büyüme rakamları sonucu, kredilere olan taleplerin azalması, kredi geri ödemelerinde yaşanacak güçlüklerin ve bunun sonucu olarak da sorunlu kredilerde yaşanması muhtemel artış, ekonomi yetki-lilerince bir an önce gerekli önlemlerin alınmasını gerektiriyor.

Yemen’de başlayan askeri operasyon, Türk ihracatçısını endişelendiriyor. Türki-ye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye’nin önemli oranda dış ticaret fazla-sı verdiği ülkeler arasında yer alan Yemen’e ihracat, 2009-2014 yılları arasında yüzde 70 artış göstererek 379 milyon dolardan 643 milyon dolara yükselmişti. İhracatın 374 milyon dolarlık kısmı demir-çelik sektörü tarafından yapıldı. Sek-tör olarak zaten sıkıntı yaşan demir-çelik üreticileri, bölgede yaşanan son geliş-meleri dikkatle takip ediyorlar.

Başta da söylediğimiz gibi, dünya ekonomisi global ve bölgesel gelişmeler doğ-rultusunda beklenen ve gerçekleşen rakamlarını sürekli revize etmeye zorlanı-yor. Bu durumda tahminler oldukça güçleşiyor. Dolar, euro, FED faiz beklentileri ve petrol fiyatlarındaki belirsizlikler, yatırımcıların hangi yöne doğru hareket et-meleri gerektiği yönünde güçlü sinyaller vermiyor. Türkiye ise hem dünyadaki hem de bölgesel gelişmeler yönünde hareket planı oluştururken, bir yandan da yapısal ekonomik reform çalışmaları ile gelişmelerden en az şekilde etkilenme doğrultusunda yoluna devam etmeye çalışıyor.

standard nisan 201518 ststststststttstttttstttttttttttttttstaaanananaaanaa dadadaaadadadddaa ddddddddddrdddrdrdd iiiiiniiinininissssasaaaaaaaaassssaaaaassaaaasaaasaaaaaaasaaasaaassassassaassasssssasassassasssssssssssssssssssss nnnnnnnnnnnnnnn 20202202202000022020202020200202020002 1515155555151555151515151515151151111181818188888888888888888811

röportaj

Ülkemizde piyasa gözetim ve denetiminde koordinatörlük görevini Ekonomi Bakanlı ı yerine getiriyor.

Bakanlı ın bu konudaki faaliyetlerini Ürün Güvenli i ve Denetimi Genel Müdürlü ü, Kalite Altyapısı ve Piyasa Gözetimi Dairesi

Ba kanı Devran Ayık ile konu tuk.


Kaynak: ADR

Öncelikle piyasa gözetimi ve denetiminin ne anlama geldiğini kısaca tanımlaya-

rak kurumunuzun bu alanda hangi görevleri yerine getirdiğini anlatabilir misiniz?

Piyasaya arz edilecek her ürünün insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlaması, diğer bir deyişle güvenli olması gerekmektedir.

Piyasa gözetimi ve denetimini (PGD) ise ürünlere dair mevzuatı hazırlamaya ve yürütme-ye yetkili bulunan kamu kuruluşlarının, ürünün piyasaya arzı veya dağıtım aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemesi veya denetlettirmesi faaliyetleri olarak tanımlaya-biliriz.

Bu çerçevede ülkemizde hâlihazırda yedi bakanlık ve üç kurum kendi görev alanlarına giren ürün grupları itibarıyla PGD yapmaktadır.

Bu yapılanma, kuruluşlar arasında bilgi ve tecrübe paylaşımının sağlanarak uygulamala-rın yeknesaklaştırılması ve bu şekilde PGD’nin farklı kuruluşlarca aynı hedefe yönelik ve aynı anlayışla yapılması ihtiyacını doğurmaktadır. Bu noktada, kuruluşlar arasında ulusal düzeyde etkin bir iş birliği ve koordinasyon sağlanması bir gereklilik olarak ortaya çık-maktadır. Bu görev de Bakanlığımızca yürütülmektedir.

PGD’de ulusal koordinatör olarak Bakanlığımızca yürütülen çalışmalar iki ana başlıkta toplanabilmektedir: Bunlardan ilki raporlamadır. On farklı kuruluş tarafından yürütülen denetimler sayısal olarak Bakanlığımızca hazırlanan ve kamuoyuyla da paylaşılan yıllık ra-porlarda ortaya konulmaktadır. Bu raporlarda aynı zamanda sistemin sorunları ve çözüm önerileri de yer almaktadır.

İkinci çalışmamız ise raporlarda ortaya çıkan sorunların çözümünü de içerecek şekilde, on farklı kuruluşça yürütülen denetimlerin ortak bir hedefe yönelik ve aynı anlayışla ya-pılması için stratejiler hazırlanmasıdır. Bu amaçla hâlihazırda Bakanlığımız koordinasyo-nunda hazırlanan Ulusal PGD Stratejisi (2015-2017) kapsamındaki çalışmalara devam edilmektedir. İnternet denetimlerinin güçlendirilmesi, ürünlerdeki tehlikeli kimyasalla-rın önümüzdeki dönemde denetimlere daha fazla konu olmasına yönelik mevzuat çalış-malarına başlanması vb. yeni stratejide yer alan hedeflerden birkaçıdır.

Hazırlanan stratejiler Ekonomi Bakanı'nın koordinatörlüğünde toplanan ve kamu kuru-luşlarının en üst düzeyde temsil edildiği PGD ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kuru-lunda karara bağlanmakta ve yine bu Kurul tarafından takip edilmektedir. Stratejinin alt çalışmalarının takibi ise yine Bakanlığımızca başkanlığı ve sekretaryası yürütülen PGD Koordinasyon Kurulu’nda yapılmaktadır. Her iki Kurul da PGD konusunda yaşanan ortak sorunlara çözüm önerileri getirmek ve PGD kuruluşlarının uygulamalarını yeknesaklaş-tırmak bakımından önemli bir iletişim ve iş birliği platformudur.

Ekonomi Bakanlığı’nın PGD ile ilgili diğer faaliyetleri; PGD kuruluşlarınca alınan önlemlerin ulusal bildirim merkezi olmak, ulusal PGD programlarını hazırlamak, AB’de PGD alanında yaşanan gelişmeleri ve uygulamaları takip ederek PGD kuruluşlarına bildirmek ve PGD alanında ihtiyaç duyulan çerçeve mevzuat çalışmalarını yürütmek şeklinde özetlenebilir.


2014 yılı denetim sonuçlarını genel hatlarıyla özetleyebilir misiniz?

PGD sonuçları Bakanlığımızca kurulan Ulusal PGD Bilgi Sistemine (PGD-BİS), PGD kuruluşlarınca girilmektedir. PGDBİS, temel olarak PGD kuruluş-larının yürüttükleri denetimlere ve sonuçlarına ilişkin istatistiki bilgilerin toplandığı bir veri havuzudur. Burada temel amaç, kuruluşlarca yürütülen denetim sonuçlarının diğer kuruluşların bilgisine ve kullanımına açılarak denetimlerin programlanması ve önceliklendirilmesinde kuruluşlara des-tek olmaktır.

Bu manada, PGDBİS’te bir yandan kuruluşların güvensizlik ve uygunsuz-luk tespit ettiği ürünlere dair detaylı bilgiler yer alırken, bir yandan da dönemsel ve yıllık denetim verileri bulunmaktadır.

PGDBİS’e kaydedilen verilerden yola çıkılarak Bakanlığımızca her yıl, bir önceki yıla ilişkin ulusal PGD raporu hazırlanmaktadır. PGDBİS’in mev-zuat altyapısını oluşturan “Piyasa Gözetimi ve Denetimi Sonuç ve Ön-lemlerinin Kaydı ve Bildirimi Yönetmeliği” uyarınca yıllık verilerin takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar sisteme kaydedilmesi gerekmektedir. Kuruluşlarca kayıt işlemleri tamamlanan verilerle ilgili 2014 yılı raporu-nun hazırlık çalışmalarına şu anda devam etmekteyiz.

Bununla birlikte 2013 yılı verilerine göz attığımızda, yedi kuruluşumuz (Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (yasal metroloji hariç), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı (kozmetikler ve tıbbi cihazlar), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (yapı malze-meleri), Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Bilgi Teknolo-jileri İletişim Kurumu) tarafından denetlenen ürün parti sayısının 2012 yılına göre %52,7 artış göstererek, 118.724 olduğu görülmektedir. Bu ürünler içerisinde ise 14.134 parti ürün (%11,9) uygunsuz/güvensiz bu-lunmuştur. Denetlenen ürünler içerisinde ithal ürünlerin payı ise %37’dir (44.091).

Yapılan denetimlerde güvensiz olduğu tespit edilen ürünlere piyasaya arzı yasaklama, toplatma, bertaraf etme veya düzeltici önlem uygulan-dığı görülmektedir. Önlem uygulanan bu ürünler arasında; tıbbi cihaz-lar, kozmetikler, gıda ürünleri, elektrikli ürünler, kırtasiye ürünleri, kişisel koruyucu donanımlar gibi ürünler yer almaktadır.

Tüm bu sayılar önceki yıllara kıyasla denetlenen ve önlem uygulanan ürün parti sayılarında artış olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Ancak denetimlerin sadece sayısal anlamda değil niteliksel olarak da ge-liştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

CE İşareti’nin ülkemizdeki durumunu tarihsel boyutuyla anlatabilir

misiniz?

Ülkemiz, AB ile 1995 yılında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması çerçeve-sinde AB’nin ürünlere ilişkin teknik mevzuatını iç mevzuat haline getirme-yi taahhüt etmiştir. Bu taahhüt ile ülkemiz 2000’li yılların başından itibaren hızlı bir şekilde AB’nin mevzuatını uyumlaştırmaya başladı. Bu mevzuatın bir kısmı birtakım ürünlere CE işareti iliştirilmesini zorunlu kılıyor.

CE i areti, AB mevzuat uyumu ile birlikte ülkemizde bazı ürün gruplarının zorunlu olarak ta ıması gereken bir i aret. Bu ürün gruplarına örnek olarak tıbbi cihazlar, asansörler, yapı malzemeleri, oyuncaklar, ki isel koruyucu donanımlar sayılabilir.


Yani CE işareti, AB mevzuat uyumu ile birlikte ülkemizde bazı ürün gruplarının zorunlu olarak taşıması gereken bir işaret. Bu ürün gruplarına örnek olarak tıbbi cihazlar, asansörler, yapı malzemeleri, oyuncaklar, kişisel koruyu-cu donanımlar sayılabilir.

AB mevzuat uyumu çalışmalarının sonucunda, CE işareti için teknik mevzuatın gerekli kıldığı bazı ürünlerde test ve belgelendirme yapacak onaylanmış kuruluşlar da ülke-miz tarafından atanmaya başlamış ve bu kuruluşlarımızın düzenlemiş olduğu belgeler AB nezdinde tanınmıştır.

Ürün güvenliği ve denetiminde, standardizasyon ve

uygunluk değerlendirme kuruluşlarının rolü nedir?

Bir ürünün teknik mevzuatına uygun olarak piyasaya arz edilmesi gerekir. Bunun sağlanmasındaki en önemli aşamayı uygunluk değerlendirme prosedürü oluşturur. Ürünün risk durumuna göre, uygunluk değerlendirmesi üretici firma tarafından veya üçüncü taraf bir uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından yerine getirilir. İşte, ilgili teknik mevzuatın yüksek riskli olarak belirlediği ürünlerde zorunlu olarak, düşük riskli olarak belirlediği ürünlerde ise üreticinin tercihi doğrultusunda ihtiyari olarak yer alan üçüncü taraf uygunluk değerlendirme kuruluşları, çok önemli bir fonksiyonu yerine getirir. Çünkü uygunluk değerlendirmesi, üründe meydana ge-lebilecek herhangi bir mevzuata aykırılık durumunun ve bundan kaynaklanması muhtemel olan insan sağlığı ile can ve mal güvenliğini tehlikeye atabilecek sonuçların önlenmesi noktasında hayati öneme sahiptir. Bu neden-le, ürün için gerekli testler eksiksiz yapılmalıdır.

Halihazırda ülkemizde çok sayıda uygunluk değerlen-dirme kuruluşu farklı sektörlerde test ve belgelendirme faaliyeti yürütmektedir. Sektörün ülkemizde gelişimini ve tanıtımını desteklemek, uygunluk değerlendirmesi faaliyetlerinin bölgesel ve uluslararası düzeyde tanınma-sı için çalışmalar yapmak, bu alanda kamu ve özel sektör kuruluşları, ticaret ve meslek odaları ve diğer sivil toplum kuruluşları arasındaki koordinasyonu sağlamak amacıyla 2006 yılında Bakanlığımız öncülüğünde Uygunluk Değer-lendirmesi Derneği kurulmuştur.

Uygunluk değerlendirme kuruluşlarının özel bir alt küme-sini oluşturan onaylanmış kuruluşlar da ürünlere CE işare-ti iliştirilmesi için gerekli olan üçüncü taraf bağımsız test ve belgelendirme hizmetlerini vermektedir.

Uygunluk değerlendirme işlemlerinde temel referans kuşkusuz ki standartlardır. Uyumu yapılan AB mevzuatı-

nın büyük bir kısmı da bu standartlara atıf yapmaktadır. Bu nedenle standartlar ve standardizasyon faaliyeti bü-tün bu sürecin temelini oluşturmaktadır.

Türk Standardları Enstitüsü ülkemizin tek standardizas-yon kuruluşudur ve 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Avrupa standardizasyon kuruluşları CEN ve CENELEC’in de tam üyesi olmuştur. Bu gelişme, ülkemizin Avrupa standartlarının hazırlanmasında söz sahibi olması bakımından çok önemli bir dönemeçtir.

Dolayısıyla standardizasyonun öneminin gerek sektör gerekse tüketiciler tarafından idrak edilmesi ve bu çev-relerce standart hazırlama çalışmalarına gerekli katkının sağlanması önemlidir.

Geçtiğimiz günlerde basında ‘Sahte CE İşareti’ ko-

nulu haberler yer aldı. Bu konuda kurumunuzun ne

gibi önlemleri ve yaptırımları var?

CE işaretinin mevzuatta belirtilen doğru belgelerle desteklenmesi yasal bir zorunluluktur. Burada piyasa gözetimi ve denetimi yapan kuruluşlarımızın önem-li bir misyonu var. Çünkü CE İşaretiyle ilgili suistimaller PGD uygulamaları kapsamında yetkili kuruluşlarımızın denetlediği bir alan ve usulsüz belgelendirme yaptığı tespit edilen firmalara bu kuruluşlarca müeyyideler de uygulanmaktadır. Son yıllarda iç piyasadaki denetimler-de sayısal anlamda ciddi artışlar sağlandığından bah-setmiştim. Bu noktada, üründeki CE İşaretinin sahteliği hakkındaki şüphelerin ilgili yetkili kuruluşlara ivedilikle iletilmesi önem taşımaktadır.

Röportaj için şahsınızda TSE’ye teşekkürlerimi iletmek isterim. Ancak bitirmeden önce birkaç hususun daha altını çizmekte fayda olacağını düşünüyorum. Ülkemiz-de akreditasyon, uygunluk değerlendirmesi, standar-dizasyon ve metroloji alanlarında gelişmiş ülkelerdeki muadilleri seviyesinde faaliyet gösteren kuruluşlarımız var. TÜRKAK, TSE, UME gibi kuruluşların bugün geldik-leri seviye gerçekten kayda değerdir. Bununla birlikte, üretim yapımızın gelişmiş ülkeler seviyesine çıkarılma-sı ve ürünlerimizin daha güvenli olması noktasında bu kuruluşlarımıza ilave olarak imalatçılarımıza, ithalatçıla-rımıza ve denetim yapan tüm kuruluşlarımıza da önemli sorumluluklar düşmektedir. Bundan sonraki dönemde uygulamaya ve denetimlere daha fazla ağırlık vermek, piyasanın kurallara uyması ile üretimde ve ithalatta ürün güvenliği bakış açısının daha da güçlendirilmesi bakı-mından elzemdir.


TSE

1 2 3Kâ ıt LaboratuvarıKâ ıt, karton, oluklu mukavva gibi her türlü kâ ıt esaslı ambalaj malzemesi ve ambalajlar 23 ± 1 ºC sıcaklık ve 50 ± 2 RH nem ko ullarında kondisyonlandıktan sonra yine aynı ko ullarda; • Gramaj • Kalınlık • Su emme yetene i• Patlama dayanımı• Kopma mukavemeti ve uzama yüzdesi• Katlama dayanımı • Yırtılma dayanımı • Taber bükülme dayanımı• Yüzey düzgünlü ü• Opaklık ve beyazlık testleri gerçekle tirilmektedir. Ayrıca oluklu mukavva malzeme-lerde; • Delinme dayanımı • Kenar ezilme dayanımı• Yüzey ezilme dayanımı • Oluk tabakası dayanım testleri (CMT, CCT, RCT) yapılmaktadır.

Da ıtım Ambalajları LaboratuvarıBu bölümde kara, hava, deniz ve demir yollarında veya bu ula ım yollarından bir kaçının bir ara-da oldu u da ıtım sisteminde kullanılan ta ıma ambalajlarının performans deney programları hazırlanmakta ve uygulanmak-tadır. Bu amaçla; • Basma dayanımı• Titre im testleri• E ik düzlem çarpma dayanımı• Dü ürme testleri gerçekle tiril-mektedir. Ayrıca, ambalajların de i ik art-lardaki performans deneyleri için iklimlendirme kabini, derin don-durucu, korozyon, sızdırmazlık, hidrolik (iç basınç) dayanım test cihazları da bulunmaktadır.

Cam ve Plastik LaboratuvarıCam i e, kavanoz, ilaç i eleri gibi ambalaj malzemeleri üzerin-de; • Boyut • ç basınç dayanımı • Dü ey yük dayanımı• Tav derecesi • Darbe dayanımı• Eksen kaçıklı ı• Kalınlık da ılımı• Sıcaklık de i imine dayanım testleri yapılmaktadır. Plastik esaslı ambalaj malzemele-rinde ise; • Erime akı indisi• Isıl yapı ma dayanımı• Darbe dayanımı• UV I ı ına dayanım• Patlama dayanımı testleri gerçekle tirilmektedir.


4Kimya LaboratuvarıMetallerde; • Kalay, krom ve lak kaplama a ırlı ı• Yüzeysel sertlik tayini• Kalınlık• Sızdırmazlık testleri• Metal levhalarda 1,5 mm’ye kadar Akma/%0,2 kalıcı gerilme (Rp) ve çekme dayanımı (Rm) • Plastik filmlerde çekme mukavemeti ve kopma anındaki uzamaAyrıca;• Cam ambalaj malzemeleri • Plastik ambalaj malzemeleri • Kauçuk tıpalarilgili cihazlar ile ulusal veya uluslararası standartlara göre yapılmaktadır.

5Gıda Ambalajları Laboratuvarı Bu bölümde;• Gaz kromatografi-alev iyonizasyon dedektörü (GC-FID)• Gaz kromatografi-kütle seçici dedektörü (GC-MSD) • Oksijen geçirgenlik cihazı• Su buharı geçirgenlik cihazı• Infrared spektrofotometre• UV spektrofotometre bulunmaktadır. Gıda ambalajlarında kullanılan plastik malzemelerde toplam migrasyon, spesifik migrasyon ve MPPO ile toplam migrasyon (TE-NAX), solvent kalıntısı, malzeme tayini ve gıdaların raf ömrünün saptanmasında büyük önem ta-ıyan su buharı ve oksijen geçir-genlik analizleri ve gıda ile temas eden ka ıtlarda formaldehit ana-lizleri yapılmaktadır.


CE İşareti nedir? Özellikle TSE Markası ile sıklıkla karış-

tırıldığı değerlendirmesinden yola çıkarak CE tanımını

yapabilir misiniz?

CE İşareti, Avrupa Birliği'nin teknik mevzuat uyumu çerçe-vesinde 1985 yılında kabul ettiği Yeni Yaklaşım Politikasıyla hazırlanan bir kısım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan ürün grupları için hazırlanmıştır. Ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerindeki temel güvenlik gereklerini ihtiva eden asgari gereklere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme (muayene, test, belgelendirme) faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir işarettir.

Yeni Yaklaşım Politikasıyla getirilen sisteme genel olarak bakıldığında, ürünlerin karşılamak zorunda olduğu temel gereklerin direktiflerde belirlendiği, uyumlaştırılmış stan-dartlara atıfta bulunularak bu standartlara uygun ürünlerin direktifteki temel gerekleri karşıladığını göstermektedir. Uyumlaştırılmış standartlar ise Avrupa Komisyonu'nun gö-revlendirmesiyle Avrupa Standardizasyon Kuruluşları olan CEN, CENELEC ve ETSI tarafından yerine getirilmektedir.

CE İşareti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli olduğu bilgisini verirken, diğer taraftan, ticari açıdan ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir.

Türk Standardları Enstitüsü için önemli bir konu CE aretlemesi. TSE Markası ile sık sık karı tırılan bir belgelendirme çalı ması. Di er yandan Enstitü, Türkiye’nin bu alanda ilk Onaylanmı Kurulu u statüsüne haiz ve TSE aynı zamanda bu alanda en geni faaliyet kapsamına sahip olması ile de dikkat çekiyor. lk Onaylanmı Kurulu olan TSE’nin çalı -malarını Direktifler Müdürü Sezai Do an anlattı.

röportaj


CE İşareti, tüketiciye bir kalite ve performans güvence-si sağlamaz; yalnızca ürünün asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösterir. Bir ürünün kalite ve performans özellikleri TSE ve TSEK gibi ürün belgelerinde garanti edilir.

Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamındaki bir ürünün, bir Av-rupa Birliği ülkesine girişi için, üzerinde CE işareti bulunma-sı zorunludur.

Onaylanmış Kuruluş nedir? Nasıl ve neden onaylanmış

kuruluş olunur?

Onaylanmış Kuruluşlar Yeni Yaklaşım Direktiflerinin en te-mel yapılanmalarından biridir. Kamu adına görev yaparlar. Bu kuruluşlar, ürünlerin test, muayene ve/veya belgelen-dirmesini yapmak üzere üye ülkeler veya AB mevzuatını olduğu gibi uygulamak isteyen AB ile ortaklık anlaşması imzalamış olan ülkeler tarafından altyapısı yeterli görülen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları arasın-dan seçilir. Kuruluşlar AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak Onaylanmış Kuruluş (Notified Body) statüsünü almaktadır.

Onaylanmış Kuruluş olabilmek için belgelendirme kurulu-şunun öncelikle Yetkili Kuruluş (ülkemizde ilgili bakanlık-lar) tarafından atanması, AB Komisyonunca bu atamanın kabul görmesi, ardından Komisyonun vereceği bir kimlik kayıt numarası ile AB Resmi Gazetesi’nde atamanın duyu-rulması gerekmektedir.

Onaylanmış Kuruluş statüsünü kazanmak için tarafsız, ye-terli, güvenilir olduğunun uluslararası kabul görmüş so-mut kriterlerle (akreditasyon vb.) değerlendirilmiş olması gerekmektedir.

Türk Standardları Enstitüsü CE konusunda ne gibi gö-

revler üstlendi?

TSE, konunun ülkemiz açısından önemi sebebiyle geliş-meleri başından beri dikkatle takip etmiştir. Onaylanmış Kuruluş statüsü kazanılmasının son derece önemli olması bilinciyle gerekli altyapı çalışmalarını yürüterek 2003 yılı içerisinde toplam 12 yeni yaklaşım yönetmeliği kapsamın-da Onaylanmış Kuruluş olarak görevlendirilmek üzere ilgili Bakanlıklara gerekli başvuruları yapmıştır.

AB Komisyonu; Türk Standardları Enstitüsünün AB’de Onaylamış Kuruluş statüsüne sahip olan kuruluşlarla aynı seviyede olup olmadığı konusunda inceleme yapma göre-vini CEN’e vermiştir.

Ülkemizde yerleşik onaylanmış kuruluş adaylarının yeter-liliklerinin değerlendirilmesine ilişkin Avrupa Standardi-zasyon Komitesi (CEN) tarafından hazırlanan raporlar Ko-misyon tarafından geçersiz sayılmış ve adayların yeniden ve yerinde değerlendirilmesi görevi Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) uzmanlarına verilmişti. EA uzmanları Mayıs 2006 içinde incelemelerini tamamlamış olup dört direktif için in-celeme gerçekleşmiştir.

Yapılan inceleme sonucunda TSE’nin Onaylanmış Kuruluş olma gerekliliklerini yerine getirdiği tespit edildiğinden Av-rupa Birliği Komisyonu TSE’nin “Onaylanmış Kuruluş“ olarak atanması için gerekli prosedürü işletmeye başlamıştır.

16.11.2006 tarihi itibariyle TSE’nin Onaylanmış Kuruluş nu-marası 1783 olarak ilan edilmiş ve Enstitü ülkemizin ilk ulusal Onaylanmış Kuruluşu olarak atanmıştır. Bugün itibariyle Asansör, Basınçlı Ekipmanlar, Gaz Yakan Cihazlar, Yeni Sıcak Su Kazanları, Yapı Malzemeleri, Otomatik Olmayan Tartı Aletleri, Ölçü Aletleri, Tıbbi Cihazlar, In Vıtro Tıbbi Tanı Cihaz-ları, Kişisel Koruyucu Donanımlar ve ATEX yönetmeliklerinde Onaylanmış Kuruluş olarak faaliyet göstermektedir.

CE Belgesi için firmalar neden TSE’ye yönelsinler? TSE

bu konuda nasıl bir hizmet veriyor?

TSE olarak ülkemizin ilk yerel Onaylanmış Kuruluşu olmamı-zın yanında en geniş faaliyet kapsamına sahip belgelendir-me kuruluşuyuz. Yaklaşık 50 yıllık ürün ve sistem belgelen-dirme tecrübesine sahip olmamız dolayısıyla altyapımızla bu tecrübemizi CE İşareti uygunluk değerlendirme işlemle-rinde kullanmaktayız. Tüm teşkilatımızla beraber firmaları-mıza yerinde hizmet verebiliyor olmamız, onlar için önemli bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Herhangi bir ticari kaygı duymadan en uygun fiyatlarla, hızlı bir şekilde bu hizmeti sunmaktayız.

Enstitü olarak bu konuda ne gibi sorunlar yaşıyorsu-

nuz?

Ülkemizde birçok ulusal Onaylanmış Kuruluşun yanında uluslararası kuruluşların Türkiye ofisleri vasıtasıyla da bu faaliyetler yürütülmekte. Bununla birlikte bu sektörde çok acımasız rekabet şartlarının hüküm sürdüğü de bir gerçek. Bu ortamda özellikle sektörde çantacı olarak ifade edilen, belgelendirme süreçlerine riayet etmeyen kuruluşlarla re-kabette sıkıntılar yaşamaktayız. Bu kuruluşların ülkemizde yetkili otoriteler tarafından etkin bir şekilde denetlenmesi gerekmekte.

Bu alanda eklemek istediğiniz bir konu var mı?

Türk Standardları Enstitüsünün Onaylanmış Kuruluş olarak faaliyete başlamasından sonra ülkemizde CE İşareti ile ilgili maliyetler önemli ölçüde düşmüştür. TSE’nin kâr amaçlı ol-mayan hizmet odaklı politikaları bunda büyük rol oynamış-tır. Sanayicilerimiz, CE İşareti ile ilgili belgelendirme başvu-rularını www.tse.org.tr internet adresinde bulunan başvuru formlarını ve başvuru konusu direktif ile ilgili bilgi formunu doldurarak yapabilirler. TSE Direktifler Müdürlüğü, sanayicile-rimizin CE İşareti ile ilgili her tür sorusuna cevap vermektedir.

Sanayicilerimizin imalatçı olarak CE İşareti konusunda bü-yük sorumlulukları vardır. Bundan dolayı Onaylanmış Ku-ruluş seçimlerini bu sorumluluğun bilinci ile yapmaları ve milli belgelendirme kuruluşu olan TSE’yi seçmeleri her şey-den önce kendileri için büyük önem taşımaktadır.


l


Bu ağrılar pek çok iş istasyonunda oluşabilir. Genellikle asıl sebep pek netlikle bilinmese de aşağıdaki iş noktalarında bu sorunlara daha sık rastlanır:

Ağır sanayide elle yapılan işler,

Dağıtım işi gibi uygun olmayan pozisyonlarda elle kaldırma işleri (kargo vb.),

Sürekli tekrar eden işler (ürünlerin elle paketlenme noktaları gibi),

Ergonomik bir yapıda olmayan masa, sandalye vb. malzemenin bu-lunduğu koşullarda uzun süreli oturma (bilgisayar başında oturma vb.),

Uzun mesafelerde ve bilhassa kötü yol koşullarında araç kullanma (özellikle aracın koltuğunun sırt kısmının yataylığı veya koltuk yük-sekliği ayarlanamıyorsa),

Zorlu inşaat koşullarında kullanılan iş makinelerini uzun süreli kul-lanma,

Dik ve düzgün postürde bulunmama, kambur durma,

Aşırı güç sarfiyatı gerektiren yükleri çekme, itme ve sürükleme,

Özellikle fiziksel olarak yorgun durumdayken dinlenmeden yapılan fiziksel zorlayıcı işler,

Sürekli esneme, sağa sola dönme ve bir noktaya uzanarak ulaşmayı gerektiren işler.

Çalışanları korumak için işverenler neler yapabilir?

Elle kavrama, kaldırma, eğilme, ağır araç kullanma gibi durumlar yeni bir sakatlığı oluşturabilir veya var olanı tetikleyebilir.

Bu konu ile ilgili bir kontrol sağlamak için aşağıdaki unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Bir işin nasıl daha kolay bir hale getirilebileceği düşünülmelidir. (Ör-neğin yükleri el arabası veya forklift ile taşımak, yüklerin daha rahat kavranmasını sağlayacak tutma yerleri yapmak, işin yapıldığı tezga-hın boyunu kişilerin daha rahat çalışabilmeleri için ayarlamak vb.)

Çalışanların sağlığını sürekli takip edin, kendileri ile görüşün. Bu sa-yede gelişen rahatsızlıkları ve endişe yaratacak durumları fark edebi-lirsiniz.

Herhangi bir çalışan sırt veya bel ağrısı şikâyetinde bulunuyorsa, buna diğer çalışanları da kapsayacak şekilde gecikmeksizin bir önlem alın.

Risk analizlerinde bu durumu da göz önünde mutlaka bulundurun ve gerektiğinde işyerinde değişiklik yapın.

Sırt ve bel a rıları oldukça yaygındır ve çok acı verici olabilirler. Bu a rılarla ya amak oldukça zor olabilir. Ancak i verenin ve i çinin, i yerinde bu a rıların etkisini azaltabilecek ve di er kas ve iskelet sistemi rahatsızlıklarının ortaya çıkmasını veya nüksetmesini engelleyecek nitelikte bazı önlemler alması mümkündür. Bu sayede ki iler a rısız bir ekilde i lerine devam edebilir veya tedaviden olması gerekenden daha erken dönebilirler.

l


Peki çalışanların üstüne ne görevler düşüyor?

Herkes kendisinin sağlık ve güvenliğini gözetmek durumundadır. Bu durum el-bette bel ve boyun bölgemiz için de geçerlidir.

Yapmamız gerekenler:

Çalışırken birkaç dakika süreli düzenli aralar verin,

Ayağa kalkın ve esneyin,

Arka desteği olan ve rahat bir koltuğu tercih edin,

Bilgisayar ile çalışmalarda, koltuğunuzun doğru yükseklik ayarında bulunduğu-na, kolunuzun ön bölümünün masanın üstünde rahat pozisyonda, serili olduğu-na ve dirseklerinizin yaklaşık dik açıda olduğuna, bileklerinizin de sürekli bükülü durumda olmadığına emin olun.

Yaptığınız işleri çeşitlendirin; örneğin aynı hareketi, uzun süre, aynı şekilde ve bedeninizin aynı noktalarını kullanarak uzun süreler boyunca yapmaktan çekinin.

İşvereninizin riskleri azaltmak için yaptığı düzenlemelere adapte olmaya gayret gösterin. Bu yalnızca sağlanan cihaz, aparat ve benzeri malzemeyi kullanmakla değil, ayrıca kazaları, ramak kala durumları ve şikâyetleri işverene rapor etmek şeklinde de olmalıdır.


Sağlık Taraması

Elbette ki tüm Kas-İskelet Sistemi rahatsızlıklarını engellemek mümkün değil, ancak yine de hâlihazırda olan rahatsızlıkların daha kötüye gitmesini önlemek için yapabileceğiniz şeyler mevcut. Sağlık taraması bunlardan biri ve erken tanı için en önemlisidir. Böyle bir iş sağlığı yöntemi, işverene işin yarattığı sağlık sorunları konusunda bir farkındalık yaratırken oluşan sağlık sorunlarının çok daha ciddi hale gelmeden çözümüne olanak sağlar, dahası sorunu yaratan aktivitelerin gözden geçi-rilmesi hususunda da yol gösterici olur.

Bu konu ile ilgili yönetmelikler ne diyor?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında elle kal-dırma ve taşıma işlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, elle kaldırma ve taşımanın sıklıkla yapıldığı işyerlerinde nelere dikkat edilmesi gerektiği hususunda önemli detaylar vermek-tedir. Tüm iş sahalarında çalışanların ve işverenlerin bu Yönet-meliğe göz atmalarını önemle tavsiye ederim. Kendi işyerinize uygulayabileceğiniz detayları mutlaka bulacaksınız. Ayrıca, bu konu ile ilgili işyeri risk analizinizde de ilgili detayların bulundu-ğundan emin olunuz.

Unutmayalım ki; bel ve sırt rahatsızlıkları uzun sürelerde orta-ya çıkabileceği gibi; bir anda, yanlış bir hareket ile de oluşabilir. Ayrıca bu sadece işyerinde değil, gündelik hayatımızda da söz konusu olabilir. Bütün bunların yanı sıra tedavisi ve sonrası çok sancılı ve uzun süreli seyredebilir. Bu sebeplerle, sırt ve bel ağrı-ları ciddi şekilde ele alınmalı ve işyerinde gerekli düzenlemeler mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca çalışanlar bu konuda mutlaka bil-gilendirilmeli, işyerinde bu konu ile ilgili çalışmalara katılımları sağlanmalıdır.

Nice sağlıklı ve kazasız günler diliyorum.

Referanslar

1. http://www.hse.gov.uk/msd/backpain/index.htm2. Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği (ÇSGB)


Avrupa Birliği'nin 1990 yılının başında yürürlüğe koymuş olduğu ‘’89/686/EEC Personel Protective Equipment’’ Di-rektifi, ülkemizde 29 Kasım 2006 tarih ve 26361 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak Kişisel Koruyucu Dona-nım Yönetmeliği olarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik,

Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) imalatı, ithalatı, piyasaya arzı, hizmete sunumu ve denetimi ile

ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerçek ve tüzel kişilerin uyması

gereken usul ve esasları kapsa-maktadır.

Piyasaya arz edilen bir kişisel koruyucu donanım, Yönetme-likte belirtilen temel sağlık ve güvenlik gereklerini karşılamalı ve amacı doğrultusunda kulla-nıldığında; kullanıcıların, diğer

bireylerin, hayvanların ve eşyala-rın sağlığını ve güvenliğini tehlike-

ye atmamalıdır.

Yönetmelik kapsamındaki kişisel koruyucu donanımlara ilişkin ürünle-

re ait uyumlaştırılmış ulusal standartlar Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Üreticiler

bu standartları ve Yönetmelik şartlarını refe-rans alarak CE İşareti ile ilgili işlemlerini yürüte-

bilecektir.

kisisel koruyucu

donanim

yönetmeligi

.)


Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamın-

da değerlendirilen her KKD, CE uygunluk işaretini

taşımak durumundadır.

İmalatçı, Yönetmelik kapsamına girdiğini düşündüğü ürünleri için;

İlgili Yönetmelik ve standartları incelemeli, ürünü ile ilgili yerli yabacı tebliğleri vs. takip etmeli,

Yönetmelikte belirtilen teknik belgeleri hazırlamalı,

Ürünün piyasaya arzından önce belgelendirme işlem-leri ile ilgili bir Onaylanmış Kuruluş seçmeli ve işlemleri-ni bu kuruluşla yürütmelidir.

Üretici, dikiş yüksüğü, mevsimlik elbiseler gibi fark edilebilir derecede düşük düzeydeki risklere karşı ko-ruma sağlayan basit yapıdaki bir KKD için, Yönetmelik gereklerini sağlayarak Onaylanmış Kuruluşa gitmeden uygunluk beyanı ile CE İşaretini kullanabilir.

Basit yapıdaki bir KKD dışında kalan KKD’ler için seri üretimine başlamadan önce, KKD’nin bir modelini AT tip incelemesi için Onaylanmış Kuruluşa göndermeli, CE işaretlemesi ile ilgili işlemleri başlatmalıdır.

Üretici, etkisi 100°C veya daha fazla olan hava sıcaklı-ğı ile kıyaslanabilen, kızıl ötesi ışın yayılması, alev veya büyük miktarda ergimiş materyalin varlığı ile karakteri-

ze edilebilen veya edilemeyen, yüksek sıcaklıktaki or-tamlarda kullanılacak acil durum ekipmanları gibi risk düzeyi yüksek ortamlarda, ani olarak ortaya çıkabilecek tehlikeleri kullanıcının zamanında fark edemeyeceği düşünülen durumlarda ve hayati tehlike oluşturarak sağlığa ciddi ve geriye dönüşü mümkün olmayan yük-sek risklere karşı koruma sağlayan ürünleri için Yönet-meliğin belirtilen prosedürlerine/modüllerine göre bir Onaylanmış Kuruluş seçerek işlemlerini yürütmeli, ürü-nün piyasaya arzını gerçekleştirmelidir.

Piyasa gözetimi ve denetimi

Bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu sağlamak ve kullanıcıyı korumak amacıyla, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik esaslarına göre, KKD’lerin piyasa gözetimi ve denetimi işlemleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba-kanlığı tarafından yürütülür.

İmalatçının Sorumluluğu

İmalatçı, KKD’nin en son kontrol ve testleri de dahil ol-mak üzere, üretim prosesinin onaylanmış AT tip ince-leme belgesinde belirtilenlere, bu Yönetmeliğin ilgili maddelerinde sözü edilen temel gereklere uygun ol-masını ve homojen bir üretimin sağlanması için gerekli bütün önlemleri almaktan sorumludur.

Ürün, Ürün grubu /Kullanım Amacı Prosedürler/Modüller Yönetmelik/(Direktif)

Göğüs ve kasık bölgesi koruyucular AT Üretim Kalite Kontrol Sistemi Bölüm 7 (Art.11B)Göz koruyucular AT Nihai Ürün Kalite Kontrolü Sistemi Bölüm 6 (Art.11A)Yüzü kısmen veya tamamen koruyucularAyak ve bacak koruyucular AT Tip İncelemesi Bölüm 5 (Art.10)

AT üretim kalite kontrol sistemi Bölüm 7 (Art.11B)AT nihai ürün kalite kontrolü sistemi Bölüm 6 (Art.11A)

Koruyucu giysiler AT Üretim Kalite Kontrol Sistemi Bölüm 7 (Art.11B)El ve kol koruyucular AT Nihai Ürün Kalite Kontrolü Sistemi Bölüm 6 ( Art.11A)Baş koruyucular İşitmeyi koruyucularSolunum koruyucular

Belgelendirme

Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamında Avrupa Birliği Direktifine/Yönetmeliklere göre faaliyet gösteren Onaylanmış Kuruluşlar arasında yer alan TSE, tablodaki ürünler kapsamında CE İşareti hizmeti vermektedir.


malzeme-lerinde


Türkiye ekonomisinin en büyük lokomotifi inşaat ve yapı sektörüdür. Bu sebeple yapı malzemeleri hem Türkiye içi kullanım hem de ihracat bakımından ülkemiz için büyük önem taşımaktadır.

CE İşareti yapı malzemeleri ürünlerinin hem Türkiye’de hem de önemli ihracat alanımızı oluşturan Avrupa Birliği ülkelerinde ürünlerin piyasada bulundurul-ması için pasaport görevi görmektedir. CE İşareti Avrupa Birliği yönetmelikleri kapsamında bir işaretleme olup, ilgili mevzuat olan Yapı Malzemeleri Yönetme-liği’nin uygulanması ile taraf ülkelerde serbest dolaşımın sağlanması hedeflen-miştir.

Türkiye, Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları çerçevesinde Yapı Malzemeleri Yö-netmeliği'ni kendi mevzuatına uyumlaştırmış olduğundan, Yönetmelik kapsa-mındaki ürünler için CE İşareti sadece Avrupa’daki serbest dolaşım için değil Tür-kiye’de iç piyasaya arz edilen ürünlerin serbest dolaşımı için de gereklidir.

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında 500’ü aşkın ürün için uyumlaştırılmış standart mevcuttur ve bu kapsamda piyasaya sürülen ürünlerin CE İşareti taşı-ması zorunludur.

Türkiye’de yapı malzemelerinde CE İşaretlemesi zorunluluğu 2007 yılı itibariyle 89/106 Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesi ile başlamıştır. 2011 yılında Avrupa Komisyonu’nun bu Yönetmelik yerine 2013 yılı itibariyle geçecek olan 305/2011 Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’ni (Construction Products Regula-tion-CPR) yayınlamıştır. Türkiye’de bu yeni Yönetmelik, 10 Temmuz 2013 tarihi itibariyle yayınlanmıştır. Bu tarih itibariyle Türkiye’de yapı malzemelerinin CE işa-retlemesi için en güncel mevzuatı olan 305/2011 Yapı Malzemeleri Yönetmeliği uygulanmaktadır.

Yapı Malzemeleri Yönetmeli i kapsamında 500’ü a kın ürün için uyumla tırılmı standart mevcuttur ve bu kapsamda piyasaya sürülen ürünlerin CE areti ta ıması zorunludur.


Yapı Malzemeleri Üreticileri Ne Yapmalı?

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin uygulamasından şüphesiz en çok yapı malze-meleri üreticileri etkilenmektedir. Üreticilerin Yönetmelik kapsamındaki ürünleri piyasa sunarken CE işaretlemesi yapması zorunludur. Bunun için üreticilerin Yö-netmelikte belirtilen uygunluk değerlendirme yöntemlerini izlemeleri ve üreti-len ürünlerin Yönetmelik’te belirtilen temel gerekleri sağlaması gerekir.

Ürüne Ait Uyumlaştırılmış Standardın Tespiti

Yapı malzemeleri üreticisinin öncelikli tespit etmesi gereken husus, üretilen ürüne ait Yönetmelik kapsamında uyumlaştırılmış standardın olup olmadığı-dır. Ürün ile Yönetmelik arasındaki ilişki, uyumlaştırılmış standartların EK ZA kısmında verilmiş olup; yönetmelik kapsamında yerine getirilmesi gereken şartlar (ürüne uygulanması gereken deneyler, üreticinin görevleri vs.) burada belirtilmiştir.

TSE ‘nin web sayfasından “Standart Arama” kısmından veya Avrupa Komisyo-nu'nun resmi web sitesi NANDO’dan (http://ec.europa.eu/enterprise/newap-proach/nando/) standart araştırması yapılabilir.

Uygulanacak PDDD Sisteminin Belirlenmesi

Ürünlerin yapıda taşıdığı risk derecesi birbirinden farklı olduğundan her ürün için aynı uygunluk değerlendirme yöntemi uygulanamamaktadır. Bu sebeple farklı risk gruplarındaki ürünlere uygulanmak üzere, Yapı Malzemeleri Yönet-meliği’nde Performans Değişmezliğinin Değerlendirilmesi ve Doğrulanması (PDDD) sistemi olarak beş tane sistem tanımlanmıştır. PDDD sistemlerinde; risk derecesi yüksek olan ürünler için üreticilerin gerçekleştirildiği faaliyetlerin değerlendirmesi ve/veya testlerin yapılması için bir Onaylanmış Kuruluş gerek-mektedir. Bu Onaylanmış Kuruluşlar Türkiye’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ta-rafından atanmış ve Avrupa Birliği’nde resmi olarak tanınan kuruluşlardır. Risk derecesi az olan ürünler için ise üreticiler Yönetmeliğin gereklerine uygunluğu sağlayarak, Onaylanmış Kuruluşa başvurmaksızın CE işaretlemesi yapabilir.

Üreticilerin izleyeceği uygunluk değerlendirme yöntemi olan PDDD sistemi, üretilen ürüne ait uyumlaştırılmış standartların EK ZA kısmında Çizelge ZA.2’de tanımlanmaktadır.

Fabrika Üretim Kontrol Sisteminin Kurulması

Fabrika üretim kontrolü; piyasaya sürülen ürünün tabii olduğu standarda ve üretici tarafından beyan edilen değerlere uygun olduğunu garanti altına al-mak üzere, ürünün dahili/iç kontrol işlemlerini kapsayan bir sistemdir. Üretici-nin fabrika üretim kontrolü için gerekli dokümantasyonu oluşturması, dona-nım ve personel ihtiyacını sağlaması ve sistemi yürütmesi gerekmektedir.

Ürüne ait belirlenmiş PDDD sistemi her ne olursa olsun, üreticinin fabrika üre-tim kontrol sistemini kurması şarttır.


Başlangıç Tip Deneylerinin Yapılması/Yaptırılması

Başlangıç tip deneyleri; yeni bir ürün geliştirildiğinde ürünün mev-cut özelliklerinin ilgili standartta belirtilen özellikleri ve üretici tara-fından beyan edilen değerleri sağladığını doğrulamak üzere, ürün piyasaya arz edilmeden önce yapılan deneylerlerdir. Ürün için belir-lenmiş PDDD sistemine göre bu tip deneylerinin Onaylanmış Kuru-luş ve/veya üretici tarafından yapılması/yaptırılması gerekir.

Teknik Dosya Oluşturma

Üretici, Yönetmelikte belirtilen şartları sağladıktan sonra tip deney sonuçlarına göre CE İşaretini hazırlamalı ve Yönetmelikte örneği verilen formata göre Performans Beyanını düzenlemelidir. Bunun yanında üreticinin ürünün ilgili teknik düzenlemenin gereklerine uygun olarak üretildiğini gösteren rapor ve belgelerin bulunduğu, ürünün tasarım, üretim ve çalışması veyahut hepsi ile ilgili bilgileri ihtiva eden bir Teknik Dosyayı hazırlaması gerekmektedir. Teknik Dosyada; Performans Beyanı, CE işaretleme örnekleri, başlangıç tip deneyi sonuçları, fabrika üretim kontrol dokümantasyonu (İmalat kontrol el kitabı, organizasyon şeması, görev tanımları, prosedürler, muayene ve deney planı, firma tarafından gerçekleştirilen deney kayıtları, kalibrasyon planı, deney talimatları ve diğer sistem dokü-manlarının listesi), varsa tasarıma ait teknik çizimler ve dokümanlar bulunmalıdır. Bunun yanında Onaylanmış Kuruluş gerektiren sis-temler için Onaylanmış Kuruluştan alınmış Performans Değişmezlik Belgesi veya Fabrika Üretim Kontrolü Uygunluk Belgesi veya Onay-lanmış Kuruluş Deney Raporlarının da dosyada bulunması gerekir.

Üreticiler ürünlerine ait teknik dosyalarını muhafaza etmek ve ge-rek görülmesi durumunda piyasa gözetimi yapan kurumlara ve yet-kili makamlara sunmakla yükümlüdür.

CE İşaretlemesinin Yapılması

CE İşareti ürün piyasaya arz edilirken görünür, okunaklı ve silinmez bir biçimde arz edilen ürüne, bunun mümkün olmaması halinde ürün üzerine veya ambalajına yapıştırılan bir etiketle veya ürün ile birlikte verilen ticari doküman ile verilmelidir.

Yapı malzemeleri üreticisinin öncelikli tespit etmesi gereken husus, üretilen ürüne ait Yönetmelik kapsamında uyumla tırılmı

standardın olup olmadı ıdır.


. .

“Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi” Cihan Padi ahı Sultan Süleyman’ın bu ünlü sözleri sa lı a verilen önemi vurgular niteliktedir. Yüce Peygamberimiz de “ man müstesna, hiçbir ki iye sıhhatten daha hayırlı bir nimet verilmemi tir” diye buyurmu tur. Her birimizin, bazen do um gibi hayırlı bir i , bazen de hastalıklar nedeniyle hastanelere yolumuz dü er. Doktorlar, hem ireler ve onların kullandı ı cihazlar arasında geçen süreçte sa lı ımıza kavu ma ümidi ile yol alırız. Hastanede gördü ümüz, kimi zaman evlerimizde kullandı ımız tıbbi cihazlar tüketiciye ula madan önce oldukça güç bir süreçten geçerek belgelenmelidir.


Tıbbi cihazların ülkemizde ve tüm Avrupa Birliği coğrafya-sında, hastalarda kullanımı için asgari düzeyde güvenlik şartlarını taşıdığını gösteren CE işareti taşıması gerekmek-tedir. Avrupa Birliği ve ülkemizde tıbbi cihazların piyasaya arzı için gerekli olan CE işareti ile ilgili üç temel yönetmelik bulunmaktadır:

Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği

Tıbbi Cihaz Yönetmeliği

Vücut Dışında Kullanılan (In Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yö-netmeliği

Üç yönetmelikten en geniş kapsamda ürün çeşidi içeren Tıbbi Cihaz Yönetmeliği, bir yara bandı gibi oldukça basit bir ürüne uygulandığı gibi tomografi cihazı gibi oldukça karmaşık bir ürüne de uygulanabilmektedir. Tıbbi cihaz, insanda kullanıldıklarında asli fonksiyonunu farmakolojik, immünolojik veya metabolik etkiler ile sağlamayan fakat fonksiyonunu yerine getirirken bu etkiler tarafından des-teklenebilen ve insan üzerinde;

1) Hastalığın tanısı, önlenmesi, izlenmesi, tedavisi veya ha-fifletilmesi ya da

2) Yaralanma veya sakatlığın tanısı, izlenmesi, tedavisi, ha-fifletilmesi veya mağduriyetin giderilmesi ya da

3) Anatomik veya fizyolojik bir işlevin araştırılması, değişti-rilmesi veya yerine başka bir şey konulması veyahut

4) Doğum kontrolü

amacıyla kullanılmak üzere imal edilmiş, tek başına veya birlikte kullanılabilen, imalatçısı tarafından özellikle tanı ve/veya tedavi amaçlı kullanılmak üzere imal edilmiş ve tıbbi cihazın amaçlanan işlevini yerine getirebilmesi için gerekli olan yazılımlar da dahil her türlü araç, alet, teçhi-zat, yazılım, aksesuar veya diğer malzemeler olarak tanım-lanabilir.

Tıbbi cihazların CE İşareti taşımak üzere gerçekleştirilen uygunluk değerlendirme işlemleri, söz konusu cihazların fonksiyonunu yerine getirememesi durumunda hastada oluşabilecek riskler dahilinde sınıflandırmasına bağlı ola-rak değişmektedir. En yüksek risk grubunda yer alan ci-

hazlar Sınıf III, en düşük risk grubunda yer alan cihazlar ise Sınıf I olarak sınıflandırılmaktadır. Tüm cihazların CE İşareti taşıyabilmesi için, üreticisi tarafından cihazın Yönetmelikte belirtilen temel gerekleri karşıladığını gösteren bir teknik dosya hazırlanmalıdır. Üreticiler, cihaz sınıfına bağlı olarak teknik dosya hazırlandıktan sonra, bu dosyanın ve gerekti-ğinde üretim yerinin Yönetmeliğe uygunluğu ile ilgili ola-rak bir Onaylanmış Kuruluşa başvurarak belge almalıdır. Onaylanmış Kuruluşlar, Avrupa Komisyonu tarafından yet-kili otorite olarak adlandırılan ve Yönetmeliği üye ülkede uygulamaktan sorumlu kamu kurumu aracılığıyla ağır bir denetim sürecinden geçerek yetkilendirilmektedir. Ülke-mizde tıbbi cihazlar ile ilgili yetkili otorite Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'dur.

CE İşareti ile ilgili olarak üreticilerin izlemesi gereken yol-lar, ilgili Yönetmeliğin ekinde açıklanmaktadır.

Türk Standardları Enstitüsü, ülkemizde Tıbbi Cihaz Yönet-meliği konusunda en geniş kapsamda hizmet veren Onay-lanmış Kuruluştur. Ayrıca vücut dışında kullanılan (In Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yönetmeliği kapsamında hizmet veren ilk ve tek ulusal Onaylanmış Kuruluştur.

Tıbbi cihaz, ülkemizin önemli derecede dışa bağımlı oldu-ğu bir sektör olup, ülkemizde yerli üretici sayısını artırmak yönünde son yıllarda önemli adımlar atılmıştır. Tıbbi cihaz, dünyanın katma değer sağlayan 13. sektörüdür. Başka bir deyişle bir metali tıbbi cihaz haline getirmek, ekonomiye çok ciddi anlamda katma değer sağlamaktadır. Ülkemizin dışa bağımlı olduğu bu sektörde dışa bağımlılığı azaltmak ülkemizin ana hedefleri arasındadır. Bu nedenle gerek TÜ-BİTAK gerekse Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafın-dan sektördeki yatırımlar desteklenmektedir. Yerli üretici-nin korunması için ihale destekleri verilmektedir.

Sağlığımıza kavuşmak için kullandığımız cihazlar, bizlere klinik değerlendirmeler, risk analizi, biyouyumluluk testle-ri gibi aşamalardan geçerek ve tüm bu aşamalar uzmanlar tarafından onaylanarak ulaşmaz ise sağlımızı daha da kö-tüye götürebilir. Bu nedenle, tüm tüketiciler kullanılan ci-hazların hastada kullanımı için asgari güvenlik özelliklerini taşıdığını gösteren CE İşaretini aramalıdır.


pasif içici olarak

içicisine oranla

4 KAT FAZLA

GAZI, 50 KAT FAZLA

AMONYAK


Dumansız hava sahası politikaları, tütün ve tütün ürünleri tüketiminin belirli yerler-de yasaklanmasıdır. Bu politikalar, uyum sağlamayanlara getirilen cezalarla birlikte yasa ile desteklenmektedir. Kapsamlı dumansız hava sahası politikalarının sigara içmeyi yasakladığı alanlar; iş yerleri, kamu binaları, toplu taşıma araçları, barlar ve lokantalardır. Eğer sigara içme odalarına izin verilirse bu politikaların etkisi azalır.

Dumansız hava sahasına olan ihtiyaç, pasif içiciliğe maruz kalmaya mani olma dü-şüncesinden çıkmıştır. İkinci el dumanın olduğu ortamlarda insanlar önemli seviye-de karbonmonoksit içeren hava kirliliğine maruz kalmaktadırlar. Çalışmalara göre sigara içilen kapalı alanlardaki hava kirliliğinin işlek yollardakinden ve kapalı motor garajlarındakinden daha fazla olduğu bilimsel araştırmalarla ortaya konmuştur.

Pasif içicilik, akciğer kanseri, koroner kalp hastalıkları gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Çocuklarda ise Ani Çocuk Ölümleri Sendromuna, orta kulak enfeksi-yonlarına, akut solunum yolu enfeksiyonlarına ve şiddetli astıma neden olur. Pasif içiciliğe maruz kalma oranı ne kadar yüksek olursa hastalıklara yakalanma oranı da o kadar yüksek olur.

Türkiye’de 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre; iş yerlerinde sigara içmediği halde sigara dumanına maruz kalarak pasif içici konumunda olan yaklaşık 5 mil-yon insan vardır. Bunların 1 milyonu kadın, 4 milyonu erkektir. Pasif içici olarak sigara içtiğiniz zaman normal bir sigara içicisine oranla 4 kat fazla karbonmo-noksit gazı, 50 kat fazla amonyak ve daha bir sürü zehirli maddeyi kat kat faz-la almaktasınız. Öncelikle solunum yolları hastalıkları olmak üzere, kalp damar hastalıkları ve sinir sistemi rahatsızlıklarının doğrudan hedefi durumundasınız. Sigara içen kişilerin yakalandığı tüm hastalıkların, sigara içmediğiniz halde sizin de başınıza gelme riski çok fazla olmaktadır.

Pasif içicilik herkesi tehdit eden bir düşmandır. Ama özellikle anne karnındaki be-bekler, bebekler ve çocuklar risk altındadırlar. Bebekler, dünyaya geldikten sonra akciğerler ve beyin gibi bazı organlar gelişimine devam ederler. Sigara dumanı bu gelişime büyük zarar verir. Ülkemizdeki çocukların %55’i maalesef pasif içiciliğe ai-lesi tarafından maruz bırakılmaktadır. Bu durum da gelecekte sağlıklı bireyler ola-rak yetişme şansını azaltmaktadır. Günde 10 adet sigara içilen bir evdeki çocuğun, hiç içilmeyen bir evdeki çocuğa göre solunum yolu rahatsızlığı yaşama riski iki kat daha fazladır. Bu da pasif içiciliğin ne kadar etkili ve önemli olduğunu gösterir.

Akciğer kanserinin en önemli nedeni %90 ile sigaradır. Fakat sigara içmeyen ki-şiler de akciğer kanserine yakalanmaktadır. Akciğer kanseri nedenleri arasında %8-%10 arasında çevresel faktörler yani pasif içicilik ve hava kirliliği gösterilmek-tedir. Sigara dumanına maruz kalan birinde akciğer kanseri olma riski vardır. Bu yüzden pasif içiciliğe dikkat etmemiz gerekmektedir.

%100 DUMANSIZ HAVA SAHASI

Dünya nüfusunun yakla ık %40’ı, okullarda çocukları pasif içicilikten koruyamamaktadırlar. Dünya genelinin yarısından fazlasında kamu alanlarında, i yerlerinde ve kapalı alanlarda sigara içilmesine izin verilmektedir. Dü ük ve orta gelirli ülkelerin sadece %9’unda dumansız hava sahası olu turulmu restoranlar vardır. Dünya nüfusunun sadece %5’i kapsamlı dumansız hava sahası yasalarıyla korunmaktadır.

ölcü Ölçüm ve ölçü aletleri, günümüz dünyasının önemli vazgeçilmezlerindendir. Farklı yollarla, do rudan veya dolaylı günlük ya antımızın ayrılmaz bir parçası olarak yerini alırken, ulusal ve uluslararası ticaretteki teknik engelleri kaldıran önemli bir araçtır. nsanlı ın varolu undan bu yana ölçmenin hayatımızın her alanında varlı ını hissettirdi i ve anlam kazandı ı artık üphe duymadı ımız bir gerçektir. Ölçüm bilimi, insanlık tarihinin geli imini, ba ka deyi le medeniyetin ve kaliteli ya amın geli imini gösteren farklı bir araç olarak olmazsa olmaz unsurlardan biri olarak yer almaktadır.



Yönetmelik

Avrupa Birliği tarafından yayımlanan Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT), 2008 yılın-da Resmi Gazete’de yayımlanarak ülkemizde zorunlu olarak uygulamaya konulmuştur.

Yönetmelik; Su Sayaçları (MI-001), Gaz Sayaçları ve Hacim Dönüştürme Cihazları (MI-002), Aktif Enerji Sayaçları (MI-003), Isı Sayaçları (MI-004), Su Haricindeki Sıvıların Mik-tarlarını Sürekli ve Dinamik Ölçen Ölçme Sistemleri (MI-005), Otomatik Tartı Aletleri (MI-006), Taksimetreler (MI-007), Malzeme Ölçerler (MI-008), Boyutsal Ölçüm Cihazları (MI-009) ve Egzoz Gazı Analiz Cihazları (MI-010) ile ilgili olarak bu Yönetmeliğin cihaza özgü eklerinde tanımlanan ölçüm fonksiyonu olan cihazları ve sistemleri kapsar.

Yönetmelik kapsamında izin verilen uygunluk değerlendirme modülleri ve bunların kısaca açıklaması ise;

Modül A: İç Üretim Kontrolünü Esas Alan Uygunluk Beyanı; Onaylanmış kuruluşun ro-lünü kapsamamaktadır. Sadece çok basit ürünlerle ilgilidir.

Modül A1: İç Üretim Kontrolünü ve Onaylanmış Kuruluş Tarafından yapılan Ürün Testini Esas Alan Uygunluk Beyanı; basit ürünlerle ilgilidir.

Modül B: Tip İncelemesi; tasarım aşamasını kapsar ve üretim aşamasında bir değerlen-dirme yapılmasını sağlayan bir modülü gerektirir.

Modül C: İç Üretim Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk Beyanı; iç üretim kontrolü va-sıtasıyla Tip Onayı Belgesinde uygunluğun gösterildiği bir süreçtir.

Modül C1: İç Üretim Kontrolü ve Onaylanmış Kuruluş Tarafından Yapılan Ürün Testini Esas Alan Tipe Uygunluk Beyanı; iç üretim kontrolü vasıtasıyla Tip Onayı Belgesinde uygunluğun gösterildiği bir süreçtir.

aletleri


Modül D: Üretim Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uy-gunluk Beyanı; Modül B ile birlikte kullanılmayı gerekti-rir. İmalatçı kalite sisteminin değerlendirilmesi amacıyla Onaylanmış Kuruluşa başvurur.

Modül D1: Üretim Kalite Güvencesini Esas Alan Uygunluk Beyanı; bu beyanda tipe uygunluk yoktur ve basit ölçü aletleri içindir.

Modül E/E1: Nihai Ürünün Muayene ve Testine Dair Kalite Güvence Sistemini Esas Alan Tipe Uygunluk Beyanı; ürün kalitesinin güvencesini esas alan tipe uygunluk.

Modül F/F1: Ürün Doğrulamasını Esas Alan Tipe Uygun-luk Beyanı; ürünün üçüncü taraf tarafından doğrulaması-nı gerektirir. F1, tip onayı olmaksızın basit ölçü aletlerinin doğrulama işlemlerinin yapılmasıdır.

Modül G: Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Beya-nı; komplike cihazların Onaylanmış Kuruluşlar tarafından uygunluk değerlendirmesinin yapılmasıdır.

Modül H: Tam Kalite Güvencesinin Esas Alan Uygunluk Beyanı

Modül H1: Tam Kalite Güvencesini ve Tasarım İncelemesi-ni Esas Alan Uygunluk Beyanı

Yönetmelik kapsamındaki ürün grupları ve uygunluk değerlendirme modülleri;

Ürün Grubu Modül

MID MI-001 Su Sayaçları

MID MI-002 Gaz Sayaçları ve Hacim Dönüştürme Cihazları

MID MI-003 Aktif Elektrik Enerji Sayaçları

Modül B: AT Tip İncelemesi

Modül D: Üretim Kalite Güvencesi

Modül F: Ürün Kalite Doğrulaması

Modül H1: Tam Kalite Güvencesi

Türk Standardları Enstitüsü, 1783

Onaylanmı Kurulu numarası ile Ölçü

Aletleri Yönetmeli inde Türkiye’deki ilk ve belirtilen

kapsama göre de tek onaylanmı kurulu tur.



Teknik dokümantasyon; bir ölçü aletinin tasarım, üretim ve çalışmasını an-laşılır ve Yönetmeliğin gereklerine uygunluğunun değerlendirilmesini sağ-lar şekilde düzenlenir.

Teknik dokümantasyon, belirtilen hususları sağlayacak şekilde detaylandı-rılmak zorundadır.

Teknik dokümantasyonun mümkün olduğunca ölçü aletinin tipi ve/veya ta-nımı ile uygunluk değerlendirmesi için belirtilen hususları içermesi gerekir.

Metrolojik karakteristiklerin tanımlanması,

Ölçü aletinin genel tanımı,

Tasarım hesaplamaları ve muayenelerinin sonuçları,

Uygun üretimi sağlamak için imalat prosedürleri,

Ölçü aletinin doğruluğu.

Uygun yöntemler kullanılarak doğru ayarlandığında üretilen ölçü aletlerinin metrolojik performansının yeniden üretilebilirliği,

Tasarım ve imalat çizimleri, bileşenler, alt montaj cihazları ve elektrik devreleri gibi unsurların planları,

Ölçü aletinin çalışmasını da içeren gerekli tanımlamaları ve açıklamaları,

Tamamen veya kısmen uygulanan standart ve/veya norm dokümanların listesi,

Uygulanabildiği durumlarda, elektronik cihazların özelliklerini ve çalışmasını açıklamak üzere; çizim, diyagram, mantık akış diyagramı ve genel yazılım bilgilerini içeren tanımı,

Gerekmesi halinde tip ve/veya ölçü aletlerinin nominal çalışma şartları ve belirlenmiş çevresel bozukluklar altında bu Yönetmeliğin gerekleri ile gaz, su, ısı ve su haricindeki sıvı sayaçlarının dayanıklılık özelliklerini karşıladığını gösteren test sonuçları,

Standartların ve/veya norm dokümanların uygulanmadığı durumlarda, temel gereklerinin karşılanması için benimsenen çözümlerin açıklamaları,

Tasarımdakiler ile benzer olan parçalar içeren ölçü aletleri ile ilgili AT Tip İnceleme Sertifikaları ya da AT Tasarım İnceleme Sertifikaları.

a

a

g

c

cb

b

de

ç

h

f

Üreticilerin Sorumlulukları

Ölçü Aletleri Yönetmeliği’nin uygulamasında en büyük gö-rev direktif kapsamında ürünleri üreten kuruluşlara düşmektedir. Üreticilerin Yönetmelik kapsa-mındaki ürünleri piyasa sunar-ken CE işaretlemesi yapması zo-runludur. Bunun için üreticilerin Yönetmelikte belirtilen uygun-luk değerlendirme yöntemlerini izlemeleri ve üretilen ürünlerin Yönetmelikte belirtilen temel gerekleri ve ilgili ölçü aletine özgü gerekleri karşılaması ge-rekmektedir.

İmalatçı tarafından mühürlerin ve işaretlerin yerleri belirtilir.

İmalatçı, gerekmesi halinde ölçü aletinin arabirimlere ve alt mon-taj cihazlarına uygunluk şartları-nı göstermek zorundadır.

Üreticiler, ürünlerine ait teknik dosyalarını muhafaza etmek ve gerek görülmesi durumunda pi-yasa gözetimi yapan kurumlara ve yetkili makamlara sunmakla yükümlüdür.


TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgesi

TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgesi, TSE Uygunluk Belgesine sahip kuruluşların ürünlerinin uygulanabilirliklerine göre TSE tarafından yayınlanan TSE Yıl-dız/Çift Yıldız Kriterlerini sağlayabilmesi halinde verilebilen belgedir.

TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgelendirmesi ile;

Türk Standartlarında belirtilen şartların üzerinde özelliklere sahip ürün-lerin farklılığını ortaya çıkarmak,

Standartlarda belirtilen asgari şartlarla sınırlı kalmayan sanayicimizi AR-GE faaliyetlerine teşvik etmek,

Ürün kalitesi yönüyle rekabet eden sanayicimizin farkını ortaya koya-bilmek,

Standardın üzerinde özellikleri yönünden öne çıkan ürünlerin tüketici-lere ulaşmasını sağlamak amaçlanmaktadır.


TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgelendirme Kriterlerinin Hazırlanma ve

Yayınlanma Süreci

Yıldız belgelendirme çalışmaları yürürlükte bulunan Türk Standartları kapsamında yürütülmektedir. Türk Standardı bulunmayan konularda, TSE tarafından hazırlanan TSEK Belgelendirme Kriterleri bu çalışmanın dışındadır. Üretici talepleri de dikkate alınarak, yürürlükte bulunan Türk Standardı kapsamındaki para-metreler kalite, performans, güvenlik vb. hususlar yönüyle değerlendirilerek TSE Yıldız/Çift Yıldız Belge-lendirme Kriteri oluşturulur.

TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgelendirme Kriteri; ilgili ürün standardında belirtilen asgari şartlarının karşılanması-nın yanı sıra ürünün standartta belirlenen bir veya birkaç parametresinin daha üst seviyede karşılanmasını istemektedir.

Başvuru Şartı ve Geçerlilik Süresi

TSE Uygunluk Belgesi veya TSE Uygunluk Belgesi başvurusu olmayan kuruluşların TSE Yıldız Belgelendir-mesi için başvuruları kabul edilmez. TSE Yıldız/Çift Yıldız Belgesinin geçerlilik süresi, ilgili standartta TSE Uygunluk Belgesinin geçerlilik süresi ile aynıdır.

Başvuru sahibi, belgeyi almaya hak kazanmasının ardından sözleşme yapılmasını takiben TSE Yıldız/Çift Yıldız markalarından birini kullanmaya hak kazanır.


Mağara Pırlantası


Pırlanta sever misiniz? Bildiğim kadarı ile bütün kadınlar sever. Erkekler de severler. Erkekler ederini, kadınlar pırıltısını ve üzerlerinde taşımayı sever. Bizim görüp şaşırdığımız, şaşırıp hayran kaldığımız Yeni Dünyanın Mücevherleri, gözlerimizden ruhumuza sızıp bizi bu dünyadan kopardı. Kendimizi bir uzay gemisinde, uzayın karanlık ve ıssız boşluğunda yıldızları izlerken bulduk.

Sözünü ettiğim canlı mücevherler Glowwormlar ve yeri de Yeni Zelanda'nın Waitomo denilen bölgesindeki bazı mağaralar. Glowwormlar, bu mağara-ların tavanında pırıltılı ışıklar saçarak yaşayan kurtçuklar.

“30 milyon yıl önce okyanus tabanında oluşan kireçtaşı çökeltiler, 24 mil-yon yıl önce başlayan depremler ve volkanik etkinliklerle, deniz canlılarının fosillerini de içlerine alarak yükselirken” diye anlatıyordu rehberimiz, "aman Tanrım, dünya değiştirmek buna benzer bir şey olmalı!” diye düşünmek-ten kendimi alamadım. Çökelti katmanları yeraltı suları ile oyularak şekil-lendirildiğinde bu yörede çok güzel bembeyaz kalsiyum karbonat sarkıt (stalactites) ve dikitlerle (stalagmites) süslü pek çok mağara oluşmuş. Bu harika oluşumlar kayalardan sızan su damlalarındaki kalsiyum karbonatın çökelmesi ile her 100 yılda bir santimetreküp hızında şekillenmiş. Hani bu güzellikleri Doğa Ana dantel gibi işlemiş demeye bile dilim varmıyor. Hiçbir sanat eserinin yaratılması bu kadar sürede ve bu kadar emek ile olmamıştır sanırım.

En önemli iki adedi ile birlikte bilinen 30 civarında mağarada da endemik Glowworm kurtçuklarının yaşadığı, çok eski tarihlerden beri bu ülkenin sa-kinleri Mauriler tarafından bilinmekte idi. Maurilerden Tainui Kabilesi ge-leneksel kanoları Kawhia ile MS. 1250’de çok uzun ve zorlu bir yolculuk-tan sonra Hawaiki’den geldiler. Hawaiki, Maurilerin kutsal anavatanlarına verdikleri isimdir. Kuzey adanın batı kıyılarına çıkan Tainui Kabilesi, su ve yiyecek bulduktan sonra ada içlerine doğru ilerleyip Waitangi’ye yerleştiler.

Glowworm Kurtçuklarının yaşadıkları ve tüm güzellikleri ile ışıldadıkları ma-ğaraların gerçek anlamda keşfedilerek ziyarete açılması, İngiliz yerleşimci-lerin gelmesinden sonra oldu. 1887 yılında Mauro Şefi Tane Tinorau ile İn-giliz araştırmacı Fred Mace tarafından gerçekleştirildi. Gaz lambaları ile ve zor koşullarda yapılan keşif ve düzenleme çalışmaları sonunda iki yıl sonra 1889’da mağara ziyarete açıldı. 1901 yılında Mauri Şefi Tane Tinorau’nun da katıldığı bir tören yapılarak bu olağanüstü keşif kutlandı.


Gelelim bizim Mağara Pırlantalarına. Tabii bu benim onlara verdiğim isim. Bilim dünya-sında adı Arachnocampa Luminosa olan Glowwormlar, örümcek benzeri-ışık üreten larvalar olarak adlandırılan milimetrik kurtçuklar. Hikâyeleri uçan bir böceğin dişile-rinin mağara tavanına yapışık duran 120 kadar yumurta yumurtlamaları ile başlıyor.

20 gün sonra (karanlık mağarada 20 günü nasıl saydıkları da bilinmezlerden bir bi-linmez) yavrular yumurtadan çıkıyorlar. Mağara tavanı evlerine yapışan mini mini larvalarımız aşağıya doğru yaklaşık 30 cm kadar şeffaf ve yapışkan bir uzantı ile bes-leniyorlar. Hava akımlarının mağaranın tabanında akan serin nehir sularının minik ol-talarına taktıkları onların nevaleleri. 3 mm’lik boylarına bakmadan böcek, sinek Allah ne verdiyse hazmederek günlerini gün ediyorlar. En fazla bir kibrit çöpü boyutuna ka-dar büyüyecekleri bu güvenli ve lüks yaşam tam 9 ay sürüyor. İşte bu süreçte kendi ışıklarını kendileri üreterek tam bir yeşil davranış sergiliyorlar. Aslında ürettikleri ışık zavallı avlarını kendilerine çekmek için kullandıkları bir av araç gereci. Ama bir de ma-ğara içinde onları seyreden biz insanoğluna sorun!

Waitomo Glowworm Mağarasına girip 100 metre kadar bembeyaz sarkıt ve dikitlerin oluşturduğu büyülü dünyada yürüdükten sonra, Catedral adı verilen geniş mekânda akustik denilen ses mucizesine bir kez daha şapka çıkartılıyor.

Genç bir Mauri kızı olan rehberimiz ricamızı kırmadı. Bize ilginç bir aşk hikâyesini an-latan harika bir aşk şarkısı söyledi. Yumuşak sesi Catedralin beyaz labirentlerinde dal-galandı, çağladı. Anlamadığımız sözler müziğin içinde yüreklerimize sızarak bizi duy-gulandırdı. Sonrasında öğrendik ki bu mutlu biten ama zorlu yollar katedilen bir aşkın hikâyesi imiş. Eski zamanlarda sevdiği ile birlikte olmak için Waitomo gölünün karan-lık sularına çıplak olarak atlayan ve adadaki sevgilisine kavuşan genç bir Mauri kızının öyküsü.

Glowwormların yaşam öyküsüne tekrar odaklanmamız bir kaç dakika aldı bu güzel nağmelerden sonra. Glowwormlar, pupa dönemi denilen krizalit döneminde kelebek-lere benzer bir evre geçirirlermiş. 13 günlük bu evre sonunda erişkin sinekler olarak yaşamlarının üçüncü bölümüne başlıyorlarmış. Bir sivrisinekten az büyük olan bu ina-nılmaz sinekler sadece bir kaç gün ömrü olan ağızsız ve midesiz oluşumlarmış. Tüm çabaları, neslin devamı için bir kaç gün içinde eşlerini bulup çiftleşip yumurtalarını mağara tavanına yapıştırmakmış. Sonra ölüyorlarmış. Böylelikle yaşam döngüleri ta-mamlanıyor ve hayata veda ediyorlarmış.

Mağaranın içinde 50 metre kadar daha ilerledikten sonra yeraltı suyuna ulaştık. Bu bölüm tamamen karanlıktı. Rehberimiz karanlık yeraltı nehrinde gezinti yapacağımız sandala bindirmeden önce sessiz olmamızı ve karanlıklar içinde mağara tavanına doğru bakmamızı işaret etti. Bir kaç saniye karanlıklara doğru hiç bir şey görmeden baktık. Sonra karanlıkta mavi ışıltılar saçarak parlayan yıldızları fark ettik. Rehberimiz bizi yeraltı nehrinin kıyısına yanaştırılmış tekneye dikkatli bir şekilde tek tek ve sıra ile oturttu. Kendisi başta ayakta durarak ve karanlık mağaraya gerilmiş ipi tutarak tek-nemizi kıyıdan ayırdı. Hepimiz başlarımızı gökyüzüne, pardon mağara tavanına kal-dırmış olarak sessizliğin ve karanlığın içinde usulca kaydık. Neredeyse kalplerimizin vuruşu duyulacaktı. İlk hissettiğim, sanki karanlık uzay boşluğunda oksijen soluyarak seyahat ediyorduk ve büyülenmiş bir şekilde yıldızları seyrediyorduk.


Sanki yüz metrelik bir yeraltı mağarası bir Stargate idi. İçinden geçince başka zaman, başka mekân bizleri kucaklıyordu. Birkaç dakika nefesimiz kesildi. Hayranlık ile şaşkınlık mucize kıvamın-da sardı yanımızı yöremizi. Rüya ortamına uymayan, hayal me-yal hissettiğimiz rehberimizin hareket eden kolları ve altımızda hışırtısını duyduğumuz su idi. Yok, uzayda değildik, ama neydi bu soğuk buz mavisi ışık denizi, bu binlerce pırlanta pırıltısı? Dünyamız tersine dönmüştü de simsiyah ipek kadife örtüyü tavana sermişlerdi. Yaradan ışıklarını da kapatmıştı. Sonra bir kamyon dolusu pırlantayı boşaltıvermişti üstüne. “Aman Tan-rım!” diye düşündüm, bunlar Mağara Pırlantası. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ünlü pırlantaları, Bostvana’nın filmlere konu olmuş pırlantaları, Rusya’nın zengin pırlanta yatakları, dünya-nın en büyüğü Hollanda’nın De Beers firmasının efsanevi de-polarında saklanan pırlantaları, Avustralya’nın çok az bulunan pembe elması, ama ille de Yeni Dünya Yeni Zelanda’nın içinde can da taşıyan Mağara Mücevherleri Glowwormlar. Mutlaka görmeli, hissetmeli, bu rüyayı yaşamalısınız.

Bu ay mücevherden açıldı şansımız. Gelecek ay dünyamızın başka, bambaşka bir mucizesinde buluşmak üzere hoşçakalın, sevgiyle kalın Sevgili Dostlar.

Bilim Dünyasındaadı Arachnocampa Luminosa olan Glowwormlar, örümcek benzeri-ı ık üreten larvalar olarak adlandırılan milimetrik kurtçuklar. Hikâyeleri uçan bir böce in di ilerinin, ma ara tavanına yapı ık duran 120 kadar yumurta yumurtlamaları ile ba lıyor.


Kullanıcı ve kullanıldığı çevre için risk ihtiva eden ürün-lerin bu risklere karşı haiz olmaları gereken emniyet şartlarını belirleyen 21 Yeni Yaklaşım Direktifi bulun-maktadır. Bu direktiflere uygun olan ürünlere CE İşareti iliştirilmekte ve bu işaret ürünlerin kapsamına girdiği tüm direktiflerdeki emniyet şartlarını yerine getirdiğini göstermektedir. Yeni Yaklaşım Direktiflerine uygunluk için en kolay ve güvenli yol, ilgili Avrupa Birliği Harmo-nize Standartlara (ilgili EN Standartları) uymaktır. Çün-kü Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde ilgili direktifler altında yayınlanan bu standartlara uygun olan ürünler, söz konusu direktiflere uygun kabul edilmektedir.

Avrupa Birliği üye ülkeleri içerisinde güvenilir tek pa-zar amacına yönelik benimsenmiş olan Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren yasal düzenlemelerden bir tanesi de 97/23/AT sayılı Basınçlı Ekipmanlar Yönetme-liği’dir. Tüm Yeni Yaklaşım Direktiflerinde olduğu gibi üzerine CE İşareti iliştirilmiş olan basınçlı ekipmanın da öncelikle insana, insanın içerisinde bulunduğu çevresi-ne ve birlikte yaşamakta olduğu diğer canlılara herhan-gi bir zararının olmadığının bir teminatıdır.

CE işaretlemesi, sadece Avrupa Birliği üyesi olan ülke-lerde üretim yapmakta olan üreticiler için değil aynı zamanda bu ülkelerde mallarını serbestçe piyasaya arz etmek isteyen tüm dünyadaki üreticilerin de uyması gereken bir zorunluluktur.

2

0

3

4

11


Basınçlı Ekipmanların Genel Sınıflandırılması

Basınçlı Ekipmanları; kapsamına girdiği Standart ve Direktiflerin uygulanmasını, bu uygulamaları içeren belgelendirme usullerini ve Onaylanmış Kuruluş olarak yapılması gerekenleri daha iyi anlamak için öncelikle kullanım amacı, kullanım yeri ve genel özelliklerine bağlı olarak genel bir sınıflandırmaya tabi tutmak fay-dalı olacaktır.

Basınçlı ekipmanlar, artan tehlike seviyesine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma-ya göre ekipmanların ihtiva ettiği akışkanların özelliklerine göre aşağıdaki şekil-de iki gruba ayrılır.

a) Birinci grup, tehlikeli akışkanlardan oluşur. Tehlikeli akışkan; tehlikeli madde ve müstahzarların sınıflandırılması, paketlenmesi ve etiketlenmesi ile ilgili olarak 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Kimya-sallar Yönetmeliği” tarafından kapsanan madde ve müstahzarlardır. Birinci grup tehlikeli akışkanlar; patlayıcı, kolay alevlenir, çok kolay alevlenir, alevlenir (maksi-mum izin verilen sıcaklık değeri parlama noktasının üstünde), çok toksik, toksik ve oksitleyici olarak tanımlanan madde ve müstahzarları kapsar.

b) İkinci grup ise (a) bendinde bahsedilmeyen bütün diğer akışkanları kapsar.

Bir kabın birden çok haznesi varsa, her bir hazne için uygulanabilir kategoriler-den en yüksek olanı ile sınıflandırılır. Bir haznede birden çok akışkan varsa en yüksek kategorideki akışkan esas alınarak sınıflandırma yapılır.

İmalatçı basınçlı ekipmanı piyasaya sürmeden önce, ekipmanın her bir elemanı-nı, uygunluk değerlendirmesi işlemlerinden birine tabi tutar.

Basınçlı ekipmanın herhangi bir elemanına, CE uygunluk işareti iliştirilmek ama-cıyla uygulanacak uygunluk değerlendirme işlemleri, ekipmanın sınıflandırıldığı kategori ile belirlenir.

Çeşitli kategoriler için uygulanacak uygunluk değerlendirme işlemleri aşağıdaki gibidir:

Kategori I en düşük, Kategori IV en yüksek risk grubunda bulunan ürünleri göster-mektedir.

Basınçlı ekipmanlar, sınıflandırıldıkları kategori için listelenen uygunluk değerlen-dirme işlemlerinden, imalatçı tarafından seçilen birisine tabi tutulur. İmalatçı eğer mümkünse bir üst seviyedeki kategoriye uygulanan işlemlerden birini seçebilir.

Kategori I Kategori II Kategori III Kategori IV

Modül A Modül A1 Modül B1 + D Modül B + D

Modül D1 Modül B1 + F Modül B + F

Modül E1 Modül B + E Modül G

Modül B + C1 Modül H1

Modül H


Uygunluk Değerlendirme Prosedürü

Modüller: Uygunluk değerlendirmesi, mümkün olan en geniş

ürün yelpazesi için uygulanabilecek sınırlı sayıda farklı prosedürleri kapsayan modüllere ayrılır. Modüller ürünlerin tasarım aşaması ile üretim aşaması

ile veya her ikisi ile ilgilidir. Sekiz tane temel modül ve bunların sekiz tane varyantı bütün bir uygunluk değer-lendirme prosedürü oluşturabilmek amacıyla çeşitli şe-killerde birbiriyle kombinasyonlar oluşturabilir.

Genel bir kural olarak bir ürün, tasarım ve üretim aşa-maları boyunca bir modüle göre uygunluk değerlendir-mesine tabi tutulur. Her Yeni Yaklaşım Direktifi uygulanabilecek olan ve

gerekli koruma düzeyini sağlayacağı kabul edilen uy-gunluk değerlendirme prosedürlerinin çeşidini ve muhtevasını belirtir. Direktifler aynı zamanda, şayet bir-den fazla seçenek sağlanmışsa imalatçının tercih yap-masını belirleyen şartları tayin eder.

İç Üretim Kontrolü İç tasarım ve üretim kontrolünden oluşur. Bu modül bir Onaylanmış Kuruluş gerektirmez.

AT Tip İncelemesi Tasarım aşamasını kapsar ve üretim aşamasını değerlendiren bir modülle birlikte kullanılmalıdır. AT Tip İncelemesi Belgesi bir Onaylanmış Kuruluş tarafından düzenlenir.

Tipe Uygunluk Üretim aşamasını kapsar ve B modülünü takiben kullanılır. Modül B'ye göre düzenlenen AT Tip İncelemesi Belgesinde tanımlanan tipe uygunluğu sağlar. Bu modül bir Onaylanmış Kuruluş gerektirmez.

Üretim Kalite Güvencesi

Üretim aşamasını kapsar ve B modülünü takiben kullanılır. EN ISO 9002 Standardı kalite güvencesi temellidir. Üretici tarafından gerçekleştirilen nihai ürün muayenesi ve testler için olan kalite sisteminin kontrolü ve onaylanmasından sorumlu bir Onaylanmış Kuruluş tarafından düzenlenir.

Ürün Kalite Güvencesi

Üretim aşamasını kapsar ve B modülünü takiben kullanılır. EN ISO 9003 Standardı kalite güvencesi temellidir. Üretici tarafından gerçekleştirilen nihai ürün muayenesi ve testler için olan kalite sisteminin kontrolü ve onaylanmasından sorumlu bir Onaylanmış Kuruluş tarafından düzenlenir.

Ürün DoğrulamasıÜretim aşamasını kapsar ve B modülünü takiben kullanılır. Bir onaylanmış kuruluş Modül B'ye göre düzenlenen AT Tip İncelemesi Belgesinde tanımlanan tipe uygunluğu kontrol eder ve bir uygunluk belgesi düzenler.

Birim Doğrulaması Tasarım ve üretim aşamalarını kapsar. Her ürün bir uygunluk belgesi düzenleyecek olan bir Onaylanmış Kuruluş tarafından ayrı ayrı incelenir.

Tam Kalite GüvencesiTasarım ve üretim aşamalarını kapsar. EN ISO 9001 Standardı kalite güvencesi temellidir. Üretici tarafından gerçekleştirilen nihai ürün tasarımı, üretimi, muayenesi ve testler için olan kalite sisteminin kontrolü ve onaylanmasından sorumlu bir Onaylanmış Kuruluş tarafından düzenlenir.

Tasarım İnceleme Dahil Tam Kalite Güvencesi

Modül H’den farklı olarak ürünün tasarımının incelenmesi ve doğrulanması bir Onaylanmış Kuruluş tarafından yapılır.

Teknik Dosyanın Hazırlanması

Teknik dosya, basınçlı ekipmanın Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği gereklerine uygunluğunu ortaya koyacak şekilde hazırlanır. Teknik dosya, bu tür değerlendirme için basınçlı ekipmanın tasarımını, üretimini ve işleyişini kapsamalı ve aşağıdakileri içermelidir:

Tipin genel bir tanımı, Kavramsal tasarım ve imalat çizimleri, parçaların alt

parçalarının, devrelerin vb. şemaları, Bahsedilen çizimlerin, şemaların ve basınçlı ekipma-

nın çalışmasının anlaşılması için gerekli tanımlamalar ve açıklamalar, Bu Yönetmeliğin 8’inci maddesinde belirtilen tama-

men veya kısmen uygulanmış standartların listesi ve bu standartların uygulanmadığı durumlarda, bu Yönet-meliğin temel gereklerini karşılaması için benimsenen çözümlerin açıklamaları, Yapılan tasarım hesaplarının ve muayenelerin sonuç-

ları,

Deney raporları,

Üretimde yapılan testler hakkında bilgi.


Uygunluk Beyanın Hazırlanması

AT uygunluk beyanı aşağıdaki hususları içermelidir:

İmalatçının veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi-nin adı ve adresi, Basınçlı ekipmanın veya donanımın tanımlaması, İzlenen uygunluk değerlendirme yöntemi, Donanımlarda, donanımı oluşturan basınçlı ekipma-

nın tanımlaması ve izlenilen uygunluk değerlendirme yöntemi, Denetimi yapan Onaylanmış Kuruluşun adı ve adresi, Duruma göre, AT Tip İnceleme Sertifikasına, AT Tasa-

rım İnceleme Sertifikasına veya AT Uygunluk Sertifika-sına atıflar, İmalatçının kalite güvence sistemini izleyen Onaylan-

mış Kuruluşun adı ve adresi, Uygulanan uyumlaştırılmış standartlara atıflar, Kullanılan diğer teknik standart ve ayrıntılar, İmalatçının veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi-

nin yasal bağlayıcı imza yetkilisinin ayrıntıları.

Onaylanmış Kuruluş Olarak TSE

TSE, Onaylanmış Kuruluş olarak 16.11.2006 tarihinde Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği’nde atanarak bu konu-daki hizmetlerini yürütmeye başlamıştır.

Onaylanmış Kuruluş olarak başvurduğumuz ve yetki-lendirildiğimiz uygunluk değerlendirme prosedürleri-nin (modüllerin) kalite sistem modülleri (D, D1, E, E1, H, H1) ağırlıklı olması göz önünde bulundurularak; bir Onaylanmış Kuruluş olarak basınçlı ekipmanlara ilişkin söz konusu prosedürler (modüller) için aşağıdakileri gerçekleştirmekteyiz:

Başvurunun incelenmesi ve ekipmanların kapsamına girdiği direktiflerin belirlenmesi Başvuruda gerekli olan deklarasyon, çizim vb. dokü-

manların tamam olduğunun tespit edilmesi Kalite sistem dokümantasyonunun temin edilmesi ve

üretilen ekipmanların ilgili direktiflerin temel gereklerine uygunluğu sürdürdüğünü belirlemek için incelenmesi Kalite planlarının; üretilen ekipmanların ilgili direk-

tiflerin temel gereklerine sürekli olarak uygunluğunu güvence altına alan muayene ve deneylerin yerine ge-tirildiğinin belirlenmesi için incelenmesi

Kalite kayıtlarının; gerekli ürün kalitesine erişildiğinin izlenmesi ve kalite sisteminin etkin kullanımı ile temel gereklere uygunluğun devamının sağlandığının des-tekleyici bir ispatı olarak incelenmesi Üretimin ilgili direktiflerin temel gereklerine uygunlu-

ğu sürdürdüğünün önemli göstergelerinden biri olan ekipmanlara ilişkin kritik ölçüm noktalarının ilgili per-sonel tarafından anlaşıldığı ve bu noktalarda yönelik muayene ve deneylerin bilinçli ve hassas bir şekilde yü-rütüldüğünün tespiti.

CE İşaretlemesinin Yapılması:

CE uygunluk işareti, 97/23/AT Basınçlı Ekipmanlar Yö-netmeliği EK-VI’te belirtilen şekilde ve ölçülerde “CE” harflerinden oluşmaktadır.

CE uygunluk işaretinde yer alan tüm yazılar, 5 mm’den kü-çük olmamak üzere aynı düşey boyutlarda olmalıdır.

CE Uygunluk İşaretinin Uygunsuz İliştirilmesi

CE uygunluk işaretinin uygunsuz iliştirilmesi durumun-da aşağıdaki hükümler uygulanır.

a) Şayet Bakanlık, CE uygunluk işaretinin uygunsuz iliş-tirildiğini tespit ederse, imalatçı veya Türkiye’de yerle-şik yetkili temsilcisi ürünü, CE uygunluk işareti ile ilgili koşullara uygun hale getirilmesi ve Bakanlık tarafından bildirilen hususlar dahilinde ihlalin sona erdirilmesi ile yükümlüdür.

b) Uygunsuzluk devam edecek olursa Bakanlık söz ko-nusu ürünün piyasaya arzının durdurulması veya kısıt-lanması veya bu Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde be-lirtilen yöntemlere uygun olarak piyasadan toplatılması için kanunlarla verilen yetkiler çerçevesinde gerekli bü-tün tedbirleri alır.

c) CE İşareti uygunsuz kullanıldığı takdirde 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.

Kaynaklar

1- The ‘Blue Guide’ on the implementation of EU product rules 20142- 97/23/AT Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği


İnsanlık bir arada yaşamaya başladıktan sonra etkileşim ve ileti-şimin bir başka sonucu olarak kendi emekleriyle elde ettikleri ürünlerini başka insanların emekleriyle elde ettikleri ürünlerle değiştirmesi gerektiğini öğrenmişti.

Antik Çağlardan Rönesans’a kadar bütün eski dünya halkları ağırlık ölçümünde bir standardı yaka-

layamamıştı. Hammurabi’den İncil’e kadar yazılmış bütün kutsal metinlerde pazarda-ki ağırlık ölçülerinin ahlakından bahsedili-

yordu. Türklerdeki Ahilik geleneğini de pazar ahlakının sağlaması üzerinde

yükseliyordu. Ayıplı mal üretmek kadar aldığı ücretin karşılığında ek-sik mal vermek de Ahiler açısından ayıplanmak demekti. Böylece ada-letin pazardan çıktığını söylemek yanlış olmayacaktır. Adalet kavramı-nın ölçmek eylemi ve terazi aletiyle olan simgeleşmesi de bu yüzdendir. Doğru tartmak, adaletli olmakla aynı anlama geliyordu.

otomatik olmayan


İnsanlık bir arada yaşamaya başimin bir başka sonucu olaraürünlerini başka insanların emdeğiştirmesi gerektiğini öğren

Antik Çağlardan Rhalkları ağırl

layamamışyazılmış bki ağırlık

yordu.paza

yükasikayletyanınolaDoanl


1700’lü yılların sonuna doğru Fransız Bilimler Akademisi’nin çatı-sı altında kurulan bir komite ile ölçü birimlerinin standartlaştırıl-ması çalışmaları başlar. Yapılan çalışmalar neticesinde ağrılık ölçü biriminin belirli bir hacimdeki suyun ağırlığına eşit olması öngö-rülüyordu. Buna göre bir santimetreküp saf suyun ağırlığı gram olarak ilan ediliyordu. Latincedeki en küçük ağırlık anlamına gelen kelime, yeni ölçü sisteminin temel birimi olacaktı. Gram belirlen-dikten sonra ticari hayatta kullanılmak üzere daha büyük kütleleri ölçmek için bir üst birime gerek vardı. “Kilogram” gramın bin misli olarak hesaplanacaktı. Yunanca “bin” anlamına gelen takıya “en küçük ağırlık” anlamındaki gram eklenerek yeni bir ad üretilecekti. Kilogram da suya bağlı tanımlanacak ve bir desimetreküp suyun ağırlığına eşitlenecekti.

Ölçü birimlerinin standartlaşması ve genel kullanıma başlanması-nın ardından söz konusu birimler ile işlem yapmak üzere cihazla-rın gelişim süreci hız kazandı. Gerçi en eski ölçü aletlerinden biri olan terazinin MÖ. 5000 yılları dolaylarında Mısırlılar veya Babilliler tarafından bulunduğu sanılmaktadır. Günümüzde terazi vb. cihaz-ların temel çalışma prensibi cismin üzerindeki yerçekimi etkisin-den yararlanılarak cismin kütlesinin belirlenmesidir.

Yönetmelik

Avrupa Birliği tarafından yayınlanan Otomatik Olmayan Tartı Alet-leri Yönetmeliği (90/384/AT) 2007 yılında Resmi Gazete’de yayım-lanarak ülkemizde zorunlu olarak uygulamaya konulmuştur. Söz konusu Yönetmelik 2009 yılında değişikliğe uğramış ve günümüz-de uygulanmakta olan 2009/23/AT Otomatik Olmayan Tartı Alet-leri Yönetmeliği adını almıştır.

Otomatik olmayan tartı aleti, yükün yük taşıyıcısı üzerine konul-ması, kaldırılması ve tartım sonucunun alınması gibi tartım işlem-leri süresince bir kullanıcının müdahalesine ihtiyaç duyulan tartı aletini ifade eder. Bu tanımdan hareketle, market-bakkal terazileri, laboratuvar terazileri, bebek tartım terazileri, mutfakta kullandığı-mız teraziler otomatik olmayan tartı aletleridir.

Ahilikte do ru tartmak, adaletli olmakla aynı anlama geliyordu. Adalet kavramının ölçmek eylemi ve terazi aletiyle olan simgele mesi de bu yüzdendir.


Yönetmelik tartı aletlerini iki kategoriye ayırmaktadır.

Birinci kategori; (CE İşareti taşıması zorunlu olan ve uygunluk değerlendirmesine tabi ürünler)

1) Ticari işlemler için kütle tespiti, (market, bakkal, pazar, hububat kantarları vb. ticari el de-ğiştirmelerde kullanılan tartı aletleri)

2) Köprü veya yol geçiş ücreti, tarife, vergi, ceza, ikramiye, tazminat ya da benzer tip ödeme-lerin hesaplanması amacıyla kütle tespiti (postane terazileri, çamaşırhane veya havaalanla-rında kullanılan tarifeli teraziler, kargo şirketlerinin kullandığı teraziler gibi ödenecek ücretin, cezanın, verginin, ikramiyenin, tazminatın belirlenmesinde kullanılan tartı aletleri)

3) Kanunların veya tüzüklerin uygulanması, mahkeme tutanaklarında verilen bilirkişi görüşü için kütle tespiti (hangi tartı aleti olursa olsun mahkeme bilirkişilerinin kararına esas teşkil edecek tartım işleminin yapıldığı tartı aletleri)

4) Tıbbi amaçlı izleme, teşhis ve tedavi maksadıyla hastaların tartılması suretiyle kütle tespiti (tıp personelinin tarttığı, hastanın izlenmesi, muayenesi ve tıbbi uygulamalar için kullanılan tartı aletleri)

5) Reçetede yer alan ilaçların eczanede hazırlanması amaçlı kütle tespiti ile tıp ve ilaç labora-tuvarlarında yürütülen analizlerde kütle tespiti

6) Halka açık satış yerlerinde tüketiciye doğrudan satışların ve ön ambalajlı ürünlerin fiyat tespiti

İkinci kategori; yukarıda sayılanların dışında kalan tüm işlemler için kütle tespiti (CE İşareti ve uygunluk değerlendirmesi gerektirmeyen ürünler)

Evlerde (mutfakta, banyoda vb) kullanılanlar

Jeolojik araştırmalarda kullanılanlar

Veteriner ilaçlar için kullanılanlar

Üretim girdi kontrolü amacıyla kullanılanlar

Müşteriyi bilgilendirme amacıyla yapılan tartımlarda kullanılan te-raziler, örneğin almayı planladığımız portakalın yaklaşık kaç kilo olduğunu tespit için markette kullandığımız terazi (son kütle-nin tespiti için kullanılanlar değil).

Birinci kategori harici yapılan tüm ödeme esaslı kütle tespitleri (örneğin, demir para atarak çalışan ve ağırlığımızı tespit eden tartı aletleri. Bu tartı aletinin evde kullandığımız baskülden farkı yoktur. Sadece katma değeri karşılığında para ödememiz gerekir)

Üreticiler Ne Yapmalı?

Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Yönetmeliği’nin uygulamasından en büyük görev, söz konu-su kapsamda ürünleri üreten kuruluşlara düşmektedir. Üreticilerin Yönetmelik kapsamındaki ürünleri piyasa sunarken CE işaretlemesi yapması zorunludur. Bunun için üreticilerin Yönet-melikte belirtilen uygunluk değerlendirme yöntemlerini izlemeleri ve üretilen ürünlerin Yö-netmelikte belirtilen temel gerekleri sağlaması gerekir.



Üreticinin ürünün ilgili teknik düzenlemenin gereklerine uygun olarak üretildiğini gösteren rapor ve belgelerin bu-lunduğu, ürünün tasarım, üretim ve çalışması veyahut hep-si ile ilgili bilgileri ihtiva eden bir teknik dosyayı hazırlaması gerekmektedir.

Teknik dosyası, tartı aletinin tasarımını, imalatını ve işleyişi-ni açıkça göstermeli ve Yönetmelik hükümlerine uygunlu-ğunun değerlendirilmesine imkân sağlayacak muhteviyat-ta olmalıdır.

Teknik dosya, tartı aletinin özelliklerine göre şunları içerme-lidir;

Tipin genel tanımı,

Planlanan tasarımlar ve bileşenlerin imalat çizimleri ve planları, montaj parçaları, devreler vb.

Yukarıdakilerin ve tartı aletinin işleyişinin kolaylıkla anla-şılmasını teminen gerekli tanımlama ve açıklamalar,

Yönetmelikte belirtilen tam veya kısmen uygulanan stan-dartların listesi ve standartlar uygulanmamışsa temel ge-rekleri sağlamak üzere benimsenen çözümlerin tanımı,

Yapılan tasarım hesaplamalarının ve deneylerin sonuçları,

Deney raporları,

AT Tip Onayı Belgeleri ve tasarımda kullanılanlara benzer parçaları içeren cihazlar üzerinde yapılan ilgili deney so-nuçları.

Üreticiler ürünlerine ait teknik dosyalarını muhafaza etmek ve gerek görülmesi durumunda piyasa gözetimi yapan ku-rumlara ve yetkili makamlara sunmakla yükümlüdür.

Otomatik olmayan tartı aleti, yükün yük ta ıyıcısı üzerine konulması, kaldırılması ve tartım sonucunun alınması gibi tartım i lemleri süresince bir kullanıcının müdahalesine ihtiyaç duyulan tartı aletini ifade eder.


küresel pazarlarda standartlara n üret z r nl l

l slararas reka ette a ar l olmak isteyen aktörleri standart yapma sürecinde etkin rol almaya

yöneltmektedir. Çünkü pazarlardaki reka ette kazananlar standartlara

yanlar de il standartlar ol t ranlard r.elin ep irlikte standardizasyon sürecine

kat lal m. yelik i in ttps int e .tse.or .tr etki o in o in.asp r m adresini ziyaret ediniz.

yna omite al malar na kat l m e detayl il i i in .tse.or .tr adresine

er türlü sor e örü leriniz i in sm tse.or .tr posta adresine a ra ilirsiniz.

pro ram na la m i in ttps int e .tse.or .tr tandardersiyon s ro rami.asp

''''


Mevzuatlar ve Standartlar

Standartların mevzuatlar açısından önemini ve gerek-liliğini anlamak için öncelikle kamu otoritelerinin mev-zuatları belirlerken ele aldıkları önemli faktörlere değin-mek gerekir.

Uluslararası bir standardın mecburi veya ihtiyari uygu-lamaya konulması için bir seçim yapma:

Bu referans standart sadece tek çözüm mü veya muhte-mel bir çözüm mü sağlayacak?

Seçilen uluslararası standardın mevzuata ilişkin amaç-lara uyacağından emin olma:

Standardın kullanıma uygun olduğu ve ihtiyaçları kar-şıladığından emin olmak için nasıl bir kontrol mekaniz-masının ortaya konulması gerekir?

Uluslararası bir standardın nasıl bir referans olacağına karar verme:

Doğrudan mı yoksa bazı maddeleri ve alt maddeleri mi referans olacak?

IEC ve ISO’nun telif haklarının korunmasından emin olma.

Uluslararası referans standardın güncellenmesi:

Eğer uluslararası standartlar revize edilirse, mevzuat güncelliğini nasıl muhafaza edecek?

Eğer varsa uygunluk değerlendirme sonuçlarının be-lirlenmesi: Söz konusu mevzuat uygunluk değerlendir-me sonuçlarını içerecek mi?

Politika girişimlerini desteklemek için seçilen ulus-

lararası standartların avantajları ve faydaları

Uluslararası standartlar, bir çözüm veya belli bir konu üzerinde küresel fikir birliğini temsil eder. Bu standartlar; maliyetleri azaltmak, verimliliği artırmak, yeni pazarlara girmek ve aynı zamanda küresel ticareti daha serbest olacak şekilde kolaylaştırmak için iş dünyasına stratejik yanıtlar sunar. Mevzuat oluşturan kamu otoritelerinin kamuyu ilgilendiren bir konuyu çözmede birçok seçe-nekleri bulunmaktadır. Uluslararası standartları kullanma seçimi, kendilerine birçok önemli avantaj ve fayda sağlar.

Politika geliştirme uygulamaları ile tutarlılık

Uluslararası bir standardın geliştirilmesindeki temel ilkeler; açıklık, şeffaflık, etkinlik, uyumluluk, ilgili tarafların katılımı ve fikir birliği gibi unsurlardır. Bu unsurlar, iyi yönetim ve politika geliştirme uygulamalarını tanımlamaktadır.

Maliyet tasarrufu

Kamu otoritelerinin kendi kurum içi çözümlerini ge-liştirmek için bir seçeneği vardır. Ancak, bu seçenek zaman, para ve uzmanlık açısından çok pahalı olabilir.

Uluslararası standartların kullanımı zaman, para ve gös-terilen gayret konularında tasarruf sağlayabilir.

Ticaretteki teknik engelleri azaltmak için DTÖ üye-

lerinin yükümlülüklerini karşılama

Standartların en önemli faydalarından biri, ticareti ko-laylaştırmasıdır. Uluslararası standartları, DTÖ Ticaretteki Teknik Engeller Komitesinin üzerinde mutabık kaldığı prensiplere göre geliştirilmektedir. Bu yüzden kamu oto-riteleri, uluslararası standartların kullanımının DTÖ yü-kümlülüklerini yerine getirdiğinden ve uluslararası tica-rete gereksiz engeller yaratmadığından emin olabilirler.

İlgili tarafların ortaklığı

Uluslararası standartlar, sosyal ve ekonomik çıkarlar da-hil geniş çaplı teknik görüşlerin temsil edildiği çok ka-tılımlı bir ortamda geliştirilir. Bu yüzden bu standartlar birçok ilgili tarafın katılımını içerir ve politikalar ve yasal konularda yüksek düzeyde bir kabulün garanti edilme-sine yardımcı olabilir.

Küresel katılım ve uygulanabilirlik

IEC ve ISO üyelerinin nüfusu, dünya nüfusunun %97’si oranındadır ve bu iki kuruluş tarafından geliştirilen ulus-lararası standartlar çok geniş bir coğrafyaya ulaşabilmek-tedirler. IEC ve ISO üyelerinin kendi ulusal çıkarları bazın-da katılmak istediği komiteleri seçme hakkı vardır. IEC ve ISO üyeleri, kapasitenin artırılması için gelişmekte olan ülkelerin de aktif katılımlarını teşvik etmektedirler.

Uluslararası standartlar kamu politikasını destekle-

mede nasıl kullanılabilir?

IEC ve ISO tarafından geliştirilen uluslararası standartlar ihtiyaridir ve kamu politikası, mevzuat, sosyal veya poli-tik gündemler gibi konularla uğraşmazlar. Bu standart-lar kamu politikasının yürütülmesine kesinlikle değerli katkılar sağlayabilir. Aşağıda verilen tabloda, bir ulusla-rarası standardın yasal ve yasal olmayan faaliyet tiple-rine sağlayabileceği destekler örnek olarak verilmiştir.

Uluslararası standart geliştirme proseslerine katılım

IEC ve ISO; kamuda çalışan politikacıların entegrasyonu-nun artırılmasından ve kendi geliştirdikleri uluslararası standartların, politikacıların ihtiyaçlarına ve endişelerine hitabet edeceğinden emin olmak isterler. Uluslararası standart geliştirme prosesleri ile entegrasyon; politikacı-lara devam eden uluslararası standardizasyon çalışmaları hakkında bilgi sahibi olma imkânı sağlamakta ve politik hedeflerin desteklenmesine yardımcı olmaktadır.Kaynakça

www.iec.ch/perspectives/govermentwww.iso.org/policy


Yürürlükten kaldırılmış olan 90/396/EC Direktifinin kodifiye bir sürümü olan Gaz Yakan Cihazlar (Güvenlik) Mevzuatı 1995 (S.I. 1995/1629), 2009/142/EC sayılı Gaz Yakan Cihazlara Dair Konsey Direktifini uygulamaktadır.

Mevzuatın Amacı

Ticarette teknik engelleri ortadan kaldırmak

Güvenli gaz yakan cihazların dolaştığı bir tek pazar oluşturmak

Tüketiciler için üst düzey bir koruma sağlamak.

Yürürlüğe Giriş

Avrupa Birliği

Gaz Yakan Cihazlar Direktifi (Gas Appliances Directive – 90/396/EC) ilk olarak 1990 yılında yürürlüğe sokulmuş, ancak 1993 yılında 93/68/EEC-CE İşareti Direktifi (CE Marking Directive) ile CE İşaretinin kullanımı için gerekenleri ve onaylama modüllerini diğer CE İşareti Direktifleri ile daha uyumlu hale getirmek için ta-dil edilmiştir. Direktif 1 Ocak 1992’den itibaren uygulamaya konmuş ve 1 Ocak 1996’dan itibaren zorunlu hale gelmiştir.

2009 yılı sonlarında Avrupa Komisyonu, esas 90/396/EC metnini ve tadillerini tek bir doküman halinde bir araya getiren 2009/142/EC Direktifini ortaya koymuş ve bu yeni direktif 5 Ocak 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Türkiye

Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (90/396/AT) 01.04.2002 tarih ve 24713 sayılı Res-mi Gazete’de yayımlanarak ilk yürürlüğe giriş tarihi 01.04.2003 olarak öngörül-müş, ancak 19.03.2003 tarih ve 25053 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geçici Madde ile Yönetmeliğin zorunlu uygulaması 01.01.2004 tarihine ertelenmiştir.

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik, AB Komisyonundan gelen görüşler doğ-rultusunda yeniden hazırlanarak 30 Aralık 2006 tarihinde 26392 sayılı Resmi Ga-zete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

2009/142/AT Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik, 1 Nisan 2011 tarih ve 27892 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


AMAÇ Can ve Mal Güvenli i

Gaz yakan cihazların ve donanımların normal olarak kullanıldı ında insanların, evcil hayvanların ve e yaların güvenli ini tehlikeye atmayacak ekilde piyasaya arz edilmesini ve/veya hizmete alınmasını sa lamaktır.

Enerjinin Rasyonel KullanımıCihazların yapısı, güncel teknolojik bilgi seviyesi ve

emniyet unsurları göz önüne alınarak enerjinin rasyonel kullanımı temin edilecek ekilde yapılmalıdır.


Kapsam

Gaz Yakan Cihazlar Direktifi (Yönetmeliği) aşağıda be-lirtilen ürün gruplarının ticaretteki teknik engelleri or-tadan kaldırarak serbest dolaşımını sağlamak amacıyla yayımlanmış bir Yeni Yaklaşım Direktifidir.

a) Gaz yakıtlı;

Yemek pişirme cihazları

Isıtma cihazları

Sıcak su elde etme cihazları

Soğutma cihazları

Aydınlatma cihazları

Yıkama cihazları

Normal su sıcaklığı 105°C’yi aşmayan su elde etmek gibi amaçlarla kullanılan cihazlar

Cebri üflemeli brülörler ve bu brülörler ile teçhiz edi-len ısıtma elemanları

b) Donanımlar: Cebri üflemeli brülörler ve bu tür brü-lörler ile teçhiz edilen ısıtma elemanları dışında kalan, ticari amaçlarla kendi başına pazarlanan, gaz yakan ci-hazlara takılmak üzere tasarımlanan veya monte edildi-ğinde böyle bir cihaz meydana getiren emniyet, kont-rol ve ayarlama teçhizatı ve bunların kısmi montajları

Kapsam Dışı

a) Özellikle endüstriyel tesislerdeki endüstriyel süreçler için tasarlanan cihazlar direktif kapsamı dışındadır. Örne-ğin; cihaz boyutu ne olursa olsun, direktif, insanların daha rahat bir şekilde çalışmaları amacıyla bir oda veya mekânı ısıtmak için kullanılan her cihaza uygulanır. Ancak, parça veya montajların, üretimlerinin bir kısmı olarak ısıtıldığı endüstriyel ısıtma süreçleri hariç tutulmaktadır.

b) İkinci el cihazlar CE İşareti, tip testi ve üretim kont-rolü gereksinmez. Ancak, yine de bu cihazlar direktifin temel gereklerine uygun olmalıdır.

c) Direktif normal su sıcaklığı 105˚C'yi aşan cihazlara uygulanmaz.


Direktife Uygunluk

Temel Gerekler

Gaz Yakan Cihazlar Direktifi EK-1’de 3 ana başlık altında toplam 33 adet temel gerek bulunmaktadır. Ana başlıklar şunlardır:

1. Genel Şartlar

Bu başlık altında genel güvenlik gerekleri, teknik talimatlar, cihaz ve ambalaj üzerinde bulunması ge-reken uyarı bilgileri, baca tipleri, ilgili ısıtma elemanları ve bunların montajlarına yönelik listeler öngö-rülmektedir.

2. Malzemeler

Bu başlık altında cihazı oluşturacak malzemelerin kullanım amacına uygunluğu ve bu malzemelere ait uygunluk dokümanlarının (sertifika vb.) cihazın üreticisi veya tedarikçisi tarafından temin edilmesi ön-görülmektedir.

3. Tasarım ve Konstrüksiyon

Bu başlık altında, ayrıntıları ilgili alt maddelerde açıklandığı gibi aşağıdaki hususların sağlanması öngö-rülmektedir:

Sorumlular ve Yükümlülükleri

Üretici

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT) Madde 3’te de belirtildiği gibi; “Bu Yönetmelik; 29/6/2001 tarih ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’a (Çerçeve Kanun) dayanılarak hazırlanmıştır.” “Üretici” kavramının Gaz Yakan Cihazlar Direktifi (Yönetmeliği) açısından anlaşılabilmesi de 4703 sayılı Çerçeve Kanun’daki tanımlamasıyla mümkündür.

“Üretici: Bir ürünü üreten, imal eden, ıslah eden veya ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işa-retini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.”

Burada tanımlanan “Üretici” ifadesi genel anlamda olup, ürün sorumluluğunu üstlenen gerçek veya tü-zel kişiyi göstermektedir. Üretici, Türkiye’de ise imalatçı, imalatçının Türkiye dışında olması durumunda ise Türkiye’deki yetkili temsilcisi veya ithalatçı anlamına gelmektedir.

İmalatçı veya Türkiye’deki Yetkili Temsilcisinin Yükümlülükleri

Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği CE İşareti sürecinde imalatçı veya onun Türkiye’deki yetkili temsilcisi:

Genel

i. Ürününe uygulanabilir tüm direktifleri belirlemek

ii. Her direktifte ayrıntısı verilen prosedürleri takip etmek.

iii. Her direktifin gereklerine uygunluk sağlamak.


Türkiye’de tıbbi cihazlar alanındaki onaylanmı kurulu lar ile ilgili süreçlerde Türkiye laç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun rolü

2011 yılında 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulan Türkiye laç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilaç, tıbbi cihaz ve kozmetik ürünlerine yönelik düzenleyici, denetleyici, yönlendirici politikalar geli tirerek ve uygulayarak insan sa lı ına hizmet eder.


Kurumun tıbbi cihaz alanındaki görevleri; tıbbi cihazla ilgili mevzuatı oluştur-mak, tıbbi cihaz firmalarının, ürünlerin ve belgelerinin kaydını yapmak; tıbbi cihaz satış yerleri ile ilgili düzenlemeleri yapmak, tıbbi cihaz klinik araştırmala-rıyla ilgili düzenlemeleri yapmak, araştırmalara izin vermek ve denetlemek, tıbbi cihaz alanında çalışacak Onaylanmış Kuruluşları atamak, denetimlerini yapmak ve gerektiğinde yaptırım uygulamak, tıbbi cihazda uyarı sistemini kurmak, işlet-mek, piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, gerektiğinde toplatmak, imha et-mek, piyasadaki ürünler için güvenlilik bildirim yöntemlerini belirlemek, gerekli bildirimleri yapmak, laboratuvar analizlerini yapmak veya yaptırmaktır.

Onaylanmış Kuruluşlar ile ilgili hususlar Avrupa Birliği (AB) tarafından yürür-lüğe konan 14.06.1993 tarihli 93/42/EEC Direktifi Ek 11 ile düzenlenmiştir. Bu direktif ülkemizde Tıbbi Cihaz Yönetmeliği olarak ilk defa 13.03.2002 tarihinde

yayınlanmış olup AB’de yapılan revizyonlar nedeniyle sırasıyla 09.01.2007 ve 07.06.2011 tarihlerinde güncellenmiştir. Türkiye’de tıbbi ci-

haz alanında ilk Onaylanmış Kuruluş 2009 yılında atanmış olmakla birlikte sonrasında 2010 yılında iki, 2011 yılında bir ve 2012 yılında

iki adet kuruluş daha atanmıştır. Bu kuruluşlardan bir tanesinin faaliyeti 2013 yılında sonlandırılmış olup şu anda beş adet Onaylanmış Kuruluş faaliyetlerini sürdürmektedir.

2012 yılına kadar Onaylanmış Kuruluşların denetim faaliyetleri, Bakanlığımız ile yapılan protokole istinaden Bakanlık gözetiminde Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından yürütülmekteydi. Bu yıldan itibaren Onaylanmış Kuruluş-ların ilk ataması, atamanın periyodik yenilenmesi ve gözetim değerlendirmesi süreçleri Kurumumuz tarafından yürütülmeye başlanmıştır. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’un 14’üncü maddesine dayalı olarak hazırlanan 23.02.2012 tarihli Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği, uygunluk değerlendirme ku-ruluşları için Onaylanmış Kuruluş başvurusu, değerlendirme, yükümlülükler ve yaptırımlar konusunda gerekli düzenlemeleri içermektedir.

Serian Doma


Atama süreci, öncelikle Uygunluk Değerlendirme Kuruluşunun (UDK) bu Yönetmeliğe uy-gun olarak evraklarını başvuru dosyası halinde Kuruma teslimi ile başlamaktadır. Dosya ön incelemeden geçirildikten sonra eksiklikler ile ilgili kuruluşa bildirim yapılmaktadır. Kuruluş dosyadaki eksiklikleri tamamladıktan sonra dosya üzerinde nihai inceleme sonuçlandırılır. Başvuru dosyası uygun bulunduğu takdirde hem tanık denetim yapılmakta hem de kuru-luşun tesisine yerinde değerlendirme yürütülmektedir. Bu değerlendirmede tespit edilen uygunsuzluklar için Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönet-meliği’ne göre 20 iş gününden az, 60 iş gününden fazla olmayacak şekilde düzeltici ve önle-yici faaliyet süresi tanınmaktadır. UDK tarafından gerçekleştirilen düzeltici ve önleyici faali-yetler değerlendirilir. Eksiklikler ya da uygun bulunmayan hususlar varsa UDK bilgilendirilir ve tekrar bu hususlar gözden geçirilir. Bütün uygunsuzluklar uygun bir şekilde kapatıldıysa kuruluşun ataması ile ilgili karar Ekonomi Bakanlığı aracılığıyla AB Komisyonu'na bildirilir. Komisyon Onaylanmış Kuruluşu (OK) dört haneli tanımlayıcı kimlik kayıt numarası ve atama kapsamı ile birlikte NANDO Bilgi Sisteminde yayınladıktan hemen sonra atama Tebliğ ola-rak Resmi Gazete’de yayımlanır. OK olarak faaliyetine başlayan kuruluşların periyodik ola-rak yılda en az bir kez gözetim değerlendirmesi gerçekleştirilmektedir. Gözetim değerlen-dirmelerinde; kuruluşun atamasıyla ilgili kriterler gözden geçirilmekte, varsa değişiklikler detaylı olarak incelenmekte ve aynı zamanda kuruluşun bir yıl içerisinde gerçekleştirdiği belgelendirme faaliyetleri değerlendirilmektedir. Gözetim değerlendirmeleri kapsamında gerçekleştirilen tanık denetimlerinde ise kuruluş bünyesinde görev alan denetçi/teknik uz-manlarının performansları sahada izlenmektedir.

Kuruluşlar yasal olarak gerçekleştirdikleri tüm belgelendirme faaliyetlerini (belge düzenle-me, askı, iptal, revizyon, başvuru reddi) ve kuruluşun uygunluk değerlendirme faaliyetlerini etkileyebilecek önemli değişiklikleri (personel değişikliği, kalite yönetim sistemi değişikliği, tesis değişikliği, taşeron değişikliği vb.) tarafımıza bildirmekle yükümlü olup belgelendirme faaliyetleri için bildirim süresi üç iş günü olarak sınırlandırılmıştır.

2010 yılında Fransız firması olan PIP'in (Poly Implant Prothese) silikon meme implantlarının diğer implantlara göre iki kat daha hızlı yıpranma oranına sahip olduğu, implantların vü-cut içinde güvenli kullanımlarını sağlamak için tıbbi güvenlik seviyelerine sahip malzeme-lerden yapılması gerekirken, bu implantların sanayi tipi silikondan üretildiği tespit edilmiş ve implantlar yasaklanmıştır. Bu durumdan 65 ülkede yaklaşık 300 bin kadın etkilenmiştir. Firmanın ürününü belgelendiren Alman Onaylanmış Kuruluşu ise implantı kullanmış ka-dınlara geri ödeme yapmıştır. Bu durum AB’yi harekete geçirmiş ve gerekli önlemleri almak için çalışmalar başlatılmıştır. Bu doğrultuda AB ve üye devletler 2012’de PIP Ortak Aksiyon Planı başlatmıştır. Birçok ülkede atama otoritelerinin aynı şekilde değerlendirme yapabil-mesini sağlamak, tecrübe/bilgi paylaşımı ile atama otoritelerinin güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmek amacıyla AB Komisyonu müfettişlerinin ve üye devlet temsilcilerinin (iki üye ülke) katılımıyla gönüllü ortak değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. 25.09.2013 tarihli ve 920/2013 sayılı AB Regülasyonu, yayımından 25 gün sonrası başlayan yürürlük tarihi itiba-riyle Onaylanmış Kuruluşların ortak değerlendirme yoluyla yapılması zorunlu atama pro-seslerini yasal olarak düzenlemiştir. Bu regülasyonun yayımlanmasından sonra OK’ların ilk atama, atamanın yenilenmesi ve kapsam genişletmeleri zorunlu ortak değerlendirmelerle yürütülmeye başlanmıştır. Ülkemizde 2013 yılında bir adet gönüllü, 2014 yılı içerisinde ise üç adet zorunlu ortak değerlendirme gerçekleştirilmiş olup 2015 yılı için iki OK’un atama yenilemesi gerçekleştirilecektir. Regülasyon, bazı ek hükümlerle birlikte uyumlaştırılarak 12 Mart 2015 tarihinde “Tıbbi Cihazlar Alanında Faaliyet Gösterecek Onaylanmış Kuruluşlara Dair Tebliğ” olarak yayımlanmıştır.


Yeni regülasyonun kapsamında yapılacak değerlendirmeler için yıllık değerlendirme tarihleri Komisyona bildirilir. Değerlendirme tarihinin NANDO bildirim tarihinden yaklaşık altı ay önce olması sürecin yeterli değerlendirilmesi için önemlidir. Belirlenen denetim tarihinden iki ay önce de kuruluş Regülasyonun Ek 2’sinde verilen başvuru dokümanlarını içeren dosya ile Kuruma başvurur. Komis-yon tarafından belirlenen ortak değerlendirme ekibinin inceleye-bilmesi için dokümanlar aynı zamanda İngilizce olarak da sunul-mak zorundadır. Dokümanlar gerek ortak değerlendirme ekibi gerekse Kurum tarafından eksikliklerin ve uygunsuzlukların tespiti yönünden incelemeye tabi tutulur. Dokümanlar değerlendirilir ve eksiklikler kuruluşa bildirilir. Kuruluş eksiklikleri tekrar Kuruma su-nar ve değerlendirme sonuçlanınca Kurum kuruluşu bilgilendirir. Önceden belirlenmiş denetim tarihinde Kurum (Atama Otoritesi) değerlendirme ekibi, Ortak Değerlendirme Ekibinin de (ODE) ka-tılımıyla beş gün boyunca kuruluşun yerinde değerlendirmesini gerçekleştirir. Ortak olarak tespit edilen tüm uygunsuzlukların ka-patılması için 20 iş gününden az olmayacak 60 iş gününden fazla olmayacak şekilde süre verilir. Değerlendirme sonrasında 45 gün içerisinde ODE raporunu hazırlar ve Kuruma gözden geçirmek üze-re iletir. Kurum gözden geçirmede ilave edilecek ya da düzeltilecek hususlar varsa Komisyona resmi yazı ile dönüş sağlar. Böylece ODE raporu bir mutabakat halinde kesinlik kazanır. Kurum değerlen-dirme raporunu tüm uygunsuzlukların kapatılmasından sonra ta-mamlayarak Komisyona iletir. Her iki rapor da AB Komisyonu Bilgi Sisteminde paylaşılır; böylelikle Komisyon ve diğer üye devletlerin de görüşüne açılır. Komisyon ve diğer üye devletler raporların ya-yımlanmasını takiben bir ay içerisinde değerlendirmeyle ilgili bilgi ve belge talebinde bulunabilir, yorum yapabilir ve öneride buluna-bilir. Tüm bu taleplere Kurum dört hafta içinde yanıt verir ve karşılık olarak diğer üye devletler veya Komisyon dört hafta içinde tavsiye-lerini Kuruma iletir. Kurum bu tavsiyeleri dikkate alır, almazsa ka-rarından sonraki iki hafta içinde bunun nedenini Komisyona iletir. Tüm bu sürecin olumlu sonuçlanması halinde onaylanmış kuruluş-lar en fazla beş yıllığına atanır. Atandıkları süre boyunca her yıl bir kez gözetim değerlendirmeleri yapılır.

Kurum olarak Onaylanmış Kuruluşların ilk atama, gözetim, kapsam genişletme ve atamanın yenilenmesi süreçlerinde uyumlaştırılmış olup olmamasına bakılmaksızın AB kılavuzları ve uluslararası stan-dartlar dikkate alınmakta olup bu durum kuruluşların sözleşme-lerinde düzenlenmiştir. Kurum olarak kuruluşlarımızın kılavuzlar ve standartlara uyumlu çalışması sonucu yapılan uygunluk de-ğerlendirmelerinin güvenilirliğinin kanıtlanabilir olması, teknik düzeyde bilgi seviyesinin ve kuruluşlarımıza olan itibarın artması, sonuç olarak da ülkemizin insan sağlığını direkt ilgilendiren konu-lardaki hassasiyetinin AB ve diğer ülkeler düzeyinde tam olarak anlaşılması hedeflenmektedir.

Onaylanmı Kurulu lar ile ilgili AB Regülasyonu, ülkemizde bazı ek hükümlerle birlikte uyumla tırılarak 12 Mart 2015 tarihinde “Tıbbi Cihazlar Alanında Faaliyet Gösterecek Onaylanmı Kurulu lara Dair Tebli ” olarak yayımlanmı tır.


Görme gücünüzü gelistirir igerlere f yd l d r Doga ile iletisimi saglar Egzersizdir osyallesmeye yard mc ol r tres atmay saglar

( (

(

(


Uçurtmanın

Tarihçesi Uçurtmanın, her ülkenin kendi dilinde bir adı olmasına rağ-

men (uçurtma, drachen, vlager, vau) genelde bilinen adı, “ki-te”dir. Bu da İngilizce’de adı “kite” olan zarif bir yırtıcı kuştan (Çaylak) gelmektedir.

Bir ipe bağlı olarak uçurulan uçurtma; üstü kâğıt, naylon ya da ipekle kaplı tahta bir iskeletle bunun ucunda dengeyi sağ-layan bir kâğıt kuyruktan oluşur. Ancak denge düzeneği uy-gun düzenlenmişse kuyruksuz da uçabilir.

Eşkenar üçgen, altıgen, dörtgen gibi geometrik şekillerde ya da balık, kuş, yılan, ejderha, kelebek, lamba veya yöresel şekil-lerde yapılabilir.

Uçurtma rüzgârda havalanır. Yönünü, rüzgâr ve uçurtmanın ipini elinde bulunduran kişi ayarlar. Yapacağı hız, varacağı yük-seklik, havada çizeceği şekiller, düşmesi, kalkması onu idare edenin yeteneğine ve uçurtmanın yapılış şekline bağlıdır.

Uçurtmanın ilk yapılış tarihi olarak çeşitli kayıtlar MÖ. 300 yıl-larını gösteriyor.

Uçurtmanın anavatanının Çin olduğu ve Çin’in Weifang şeh-rinin uçurtmacıların başkenti olduğu çeşitli belgelerde ifade ediliyor.

Dünyanın en büyük uçurtma müzesi Weifang şehrinde “Dün-ya Uçurtma Meydanı”nda bulunmaktadır.

Uçurtma özellikle Uzakdoğu’da Çin, Japonya, Tayvan ve En-donezya’da halkın en eski yöresel eğlencelerinden biri olmuş-tur. Uçurtmanın Uzakdoğu tarihinde çok önemli bir yeri oldu-ğu şüphesizdir.


Çeşitli savaşlarda haberleşme, düşmanı korkutma ve gövde gösterisi yapma aracı

Köylülerin hasat mevsiminde eğlence ve bolluk olması için tanrılarına yakarış aracı

Yeni doğan bebeklerin üzerinden kötü ruhları kovma aracı

Karada otururken dev balıkları havadan yakalama aracı

Hırsızlar için dev uçurtmalarla çatılara çıkıp hırsızlık yapma aracı gibi pek çok etkinlikte kullanılmıştır.

Çin’de doğup Uzakdoğu’da hızla yayılan uçurtma, ünlü gezgin Marco Polo tarafından 1295 yılında Malaya Adaları’ndan satın alınarak Hollanda’ya götürülmüş ve bu şekilde Avrupa ülkeleri uçurtmayı tanımıştır.

1572’de Benjamin Franklin’in şimşeğin elektriksel yapısını uçurtma marifetiyle bulması çok bilinen bir örnektir.

1884’te Guglielmo Marconi, Atlas Okyanusu’nun bir kıyısından diğerine yaptığı radyo yayınlarında uçurtmayı anten yükseltmede kullanmıştır.

1906’da San Francisco depreminin sonuçlarının fotoğraflanmasında uçurtma kullanılmıştır.

Niagara Şelalesi’nin üzerindeki ilk köprünün halatlarının karşıdan karşıya geçirilmesi, yine bir çocu-ğun uçurtması marifetiyle olmuştur.


Türkiye’nin ilk uluslararası uçurtma festivali olan ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 1997 yılında gerçekleştirilen “1. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali”ne Hollanda, Malezya, Danimarka ve Avusturya’dan toplam 9 profesyonel uçurtmacı ve uluslararası uçurtma hakemi katıldı.

Türkiye’nin ilk uçurtmacılar derneği ise 1980 yılından beri uçurtmacılık konusunda sürekli ve etkili çalışmalar yapan Mehmet Naci Aköz tarafından, ‘Eyüp Kardeş Uçurt-macılar Derneği’ adıyla 1997 yılında kuruldu.

Dernek 2005 yılında isim değişikliğine giderek “İstanbul Uçurtmacılar Derneği” adını aldı.

Türkiye’nin ilk ve halen aktif tek uçurtma atölyesi 2000 yılında kuruldu

Türkiye’nin ilk ve halen tek uçurtma müzesi, 2005 yılında ‘Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi’ adıyla kuruldu. Müze, 2011 yılında ‘Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi’ adını aldı.

Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesinde 21 ülkeden toplanmış 2000 ürünlük bir koleksiyon bulunmaktadır. Müzede 2 ayrı müze salonu, 3 uçurtma atölyesi, 1 okuma salonu, 1 film kulübü bulunmakta ve müze yıl boyu resmi tatil günleri dışında ücretsiz olarak ziyarete açıktır.

Uçurtmanın tarihi ilginçliklerle doludur;

Dünyanın uçabilen en küçük uçurtmasının yüksekliği 5 milimetredir.

Dünyanın en uzun uçurtması 1034 metredir.

Dünyanın en büyük uçurtmasının boyutu 55x22 metredir.

Kaydedilen en yüksek uçurtma hızı saatte 193 kilometre olarak gerçekleşmiştir.

En uzun uçurtma uçurma süresi 180 saattir.

Tayland’da uçurtma uçurmanın 78 adet kuralı vardır.

Japonya’da 1760 yılında uçurtma uçurma yasaklandı. Çünkü pek çok insan uçurt-ma uçurduğu için işler aksıyordu.

Doğu Almanya’da, Berlin duvarının üzerinden insanları kaldırma olasılığı yüzün-den, ülkede büyük uçurtma uçurulmasına yasak getirildi.

Ortaçağ’da düşmanı korkutmak için bazı ordular ejderha şeklinde uçurtmalar kul-lanmıştı.

Bazı Japon uçurtmaları 2 tondan fazla ağırlığı kaldırma yeteneğine sahiptir.

Japonya’da büyük bina ve tapınakların inşaatında, yüksekteki işçilere malzemeler uçurtmalarla taşınırdı.

1826 yılında Londra ve Bristol arasında, atların taşınması için uçurtmalar kullanıl-mıştır.

Telefonun mucidi Graham Bell, insanları taşıyabilen dev bir uçurtma da geliştir-miştir.

ABD’de her yıl en az 50 milyon adetin üzerinde uçurtma satılır.

Bilgiler için Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi'ne teşekkür ederiz.


Amy Cuddy’nin “Beden Diliniz Kim Olduğunuzu Belirler” adlı TED konuşması You-tube kanalında toplam 4.800.000 kez izlenmiştir ve en popüler TED konuşmaları arasında sayılmaktadır.* Ne diyordu bu konuşmasında Cuddy? Ruhsal durumu-nuz beden dilinizi etkiler. Bu bilinen bir şey. Peki, beden diliniz ya da duruşunuz da ruhsal durumunuzu etkiler mi? Buna cevabı kesin bir “evet”tir.

Bu konuşmanın neden bu kadar popüler olduğu sorusunun cevabı, muhtemelen beden dili konusunun popüler olmasından kaynaklanmaktadır. Hem de nere-deyse 50 yıldır bu konudaki merak devam etmektedir. Bu merakın altında yatan sebepler çok farklılaşmakla birlikte, bana kalırsa en başta gelen sebebi modern çağın kolaycılık kültüründen kaynaklanmaktadır. Karnıma bir bant yapıştırayım ya da iki hap içeyim de hiç zorlanmadan kiloları vereyim yaklaşımı, beden dili için de geçerliliğini korumaktadır. Aslında karmaşık bir iletişim biçimi olan beden dili, insanın biricikliği hesaba katılmadan genelleştirilerek istenilen kişisel hedeflere kestirmeden ulaşma yolu olarak gösterilmektedir.

“Elini üstten sık, dominant ol, senden çekinsin. Saçını karıştır, karşındaki senden hoşlansın. Aynı şekilde bacak bacak üstüne at, senden etkilensin.”

Oysa durum, popüler kitapların anlattığından ve bizlere dayatmaya çalıştığından bir hayli karmaşık yapıdadır. Beyaz bir levha olarak geldiğimiz hayatta üzerimize yazılan her kelime bizi farklılaştırdığı için bu durum, ister istemez beden diline de yansımaktadır.

* http://www.youtube.com/watch?v=Ks-_Mh1QhMc

vestandartnsano lu biriciktir ve genellenmesi zordur. Ancak beynimiz ke fedildikçe ortaya çıkan birtakım gerçekler bizlere bu konuda yolumuzu bulabilmek, insan denen karma ık labirentin içerisinde kılavuzluk yapmak için yardımcı olmaktadır.E er sözsüz dili yani beden dilini bilir, etkili bir biçimde okur ve kullanırsa, daha zengin bir ileti ime sahip olur, çevresinde istenen, be enilen ve saygı gören bireyler halini alırız.


Popülerlikten bahsetmişken, beden dili kavramı da aslında popüler bir isim-den gelmektedir. Beden dili kavramı ile bahsedilen, iletişim bilimlerinde ve sosyal psikolojide iletişimin ana dallarından birisi olan “sözsüz iletişim”dir. Sözsüz iletişim, kelimelerin dışarıda kaldığı iletişim biçimlerinin tamamı olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdan hareket ettiğimizde, kendimizin ve karşımızdakinin yaptığı ya da yapmadığı her türlü sözsüz mesajın karşı ta-rafa ve kendimize bir etkisi söz konusudur. Bu müthiş bir saptamadır, çünkü sözsüz iletişimin gücünü gözler önüne sermektedir. Sözlü iletişim ya da ya-zılı iletişimde, yaptığınız edimin mesaj değeri vardır. Bir sözü söylüyorsanız bu karşı tarafa ya da kendinize mesaj olarak geçer. Eğer söylemezseniz bu tamamen sizde kalır. “Dilimin ucuna kadar geldi de söyleyemedim” durumu ortaya çıkar. Keza yazmak da konuşmanın görsel halidir. Yazmadığınız bir şeyden dolayı kimse sizi suçlayamaz, herhangi bir mesajı size mal edemez. Ancak konu sözsüz iletişime yani beden diline geldiğinde işler değişir. Be-denimiz hiç susmaz, uykuda bile mesaj yaymaktadır. Çoğunlukla susmanız ve tepki vermemeniz daha fazla şey ifade eder. İnsanlar bunlardan kendile-rine göre pek çok anlam çıkartırlar. Üstelik bu mesajlara sözlü mesajlardan daha fazla itimat ederler. Yapılan pek çok araştırma, insanların yalan tespi-tinde sözsüz işaretlere daha fazla güvendiklerini ortaya koymuştur.

Bizler beden dilinden bir takım anlamlar çıkarmak için normal ile normal ol-mayanı ya da normalden sapma olarak kabul ettiğimiz şeyleri karşılaştırırız. Zihnimizde pek çok konuda normal kabul edilebilecek standartlar vardır ve bunlar hayat boyu beynimizin hard diskine yerleştirilmiştir. Gün boyunca pek çok normali ve normalden sapmayı karşılaştırır ve durumumuzu buna göre belirleriz. Kabul edilebilir bir içme suyu sıcaklığımız vardır, eğer soğuk-sa hastalanacağımızdan korkar ve bunu içmeyiz. Sokak köpeğinin normal kabul ettiğimiz bir duruşu vardır. Belli durumlarda tedirgin olur, ısırabilece-ğinden endişelenir ve uzaklaşırız. Yani normalden sapmaların tespiti, hayat-ta kalmamız (survival) için oldukça önemlidir.

Sosyal hayatımızda da normalden sapmaların tespit edilmesi ve fark edil-mesi son derece önemlidir. Çocuğumuzun davranışlarındaki anormallikler, gözlem yapabilen ve farkında olabilen aileler için son derece önemlidir. Yetişkinler zaman geçtikçe kendi bedenlerine hakim olabilme konusunda önemli bir yol kat ederler. Sözsüz sızıntılar haricinde istemedikleri duyguları ve durumları sezdirmeyebilirler. Örneğin gülümsemek bu amaçla en fazla kullanılan maskemizdir. Ancak çocuklar ve gençler bedenlerine henüz biz yetişkinler kadar hakim değillerdir. Bu nedenle örneğin kendilerine yöne-lik bir taciz ya da kabadayılık gibi hareketler sonucunda beden duruşlarını küçültme, göz kaçırma, konuşma oranında azalma, yalnız kalmaya çalışma gibi birtakım değişiklikler görülebilir ve birtakım şeyleri işaret edebilir. Ba-kışlarda donuklaşma (bakışlar da elbette beden dilinin önemli bir unsuru-dur), bedeni küçültme, sakarlık, dilde sürçme, yalan söylemede artış, uyuş-turucu kullanımına işaret edebilir.

Bedenimiz hiç susmaz, uykuda bile mesaj yaymaktadır. Ço unlukla susmanız ve tepki vermemeniz daha fazla ey ifade eder. nsanlar bunlardan kendilerine göre pek çok anlam çıkartırlar. Üstelik bu mesajlara sözlü mesajlardan daha fazla itimat ederler.


İlişkilerimizde de sözsüz işaretlerin takibi hayati öneme sahiptir. Çoğunlukla gün-lük hayatımızı ve ilişkilerimizi bu işaretlere göre düzenleriz. Kişilerin normal dav-ranışlarına göre zihnimizdeki beden dili kataloğunu kendiliğinden kullanıma açar, buna göre hareket ederiz. Gece yarısı metro istasyonunda sizinle birlikte bekleyen kişinin bakışları, duruşu, başının öne eğik oluşu, ayaklarının açıklığı birden tehdit sinyali verir ve oradan uzaklaşma ihtiyacı duyarız. Eşimizin ya da arkadaşımızın davranışlarında ya da mesafesindeki uzaklık dikkatimizi çeker, bir problem oldu-ğunu anlarız. “Nen var senin?” şeklinde uzayıp giden monologlar bir türlü bitmek bilmez. İşte tam da bu yüzden “Hiçbir şey yok” cevabını asla kabul etmeyiz. Bir şey vardır ve beden dili bunu inkârı imkânsız bir şekilde ortaya koymaktadır.

Benim akademik anlamda üzerinde en fazla çalıştığım konu olan “yalan tespi-ti”nde de normalden sapmalar yakalanarak bir sonuca varılmaya çalışılır. Çevre-mizdeki insanların normal davranışları, yine bilinçaltımızdaki kataloglarda kayıt-lıdır. Normalini bildiğimiz insanların birtakım davranış değişiklikleri bize yalanı, değilse bile en azından stres durumunu işaret eder. Bu işaretleri yazının konusu olmadığı için detaylı olarak aktarmayacağım. Şu kadarını söyleyebilirim ki, kar-şısındakini görmeye başlayan kişide bu durum bir yerden sonra alışkanlık halini almakta ve yalanı kendiliğinden yakalamaya başlamaktadır. Üstelik söz konusu işaretler yalnızca sözsüz dile değil, sözlü ifadeler için de geçerlidir. Kişinin normal konuşmasından sapmalar, gereksiz tekrarlar, istenmeyen yeminler, konuşma bo-zuklukları da benzer şekilde yalanı ifade edebilir.

Buraya kadar normal ve normalden sapmalardan bahsettik, ancak normalin neye göre belirleneceğinden bahsetmedik. Normal ve anormal psikolojide son derece önemlidir, ancak kimin normal, kimin anormal olduğunu belirlemek zor bir iştir. Genel olarak çoğunluğun normal olduğu, sürüden ayrılanın anormal ol-duğu varsayılır.

Psikoloji bilimi, insanı biricik kabul etmektedir. Genetikten kaynaklanan pek çok karakter ve huy özelliğimizi doğuştan getirdiğimiz gibi, anne karnından itibaren dış dünyaya ait pek çok etki bizi şekillendiriyor. Annemizin nasıl bir hamilelik dönemi geçirdiği, nasıl bir ortamda çalıştığından, doğumdan sonra nasıl bakıldı-ğımız, kucağa alınıp alınmadığımız, dokunulup dokunulmadığımız gibi pek çok faktör ilk bir buçuk senelik gelişimi boyunca limbik beynimizi etkiler ve karakte-rimiz şekillenir. Aile, eğitim, meslek ve alışkanlıklar derken insanın biricik olma hali ortaya çıkar. Biricik olan hiçbir şeyin standardından bahsedemeyiz.

İnsanın biricik olma halini kabul ettiğimizde başka bir problem ortaya çıkmakta-dır, çünkü bu durumda herkese uyacak genel geçer beden dili kuralları, işaretleri ya da yalan tespit işaretlerinden bahsedemeyiz. Beden dili kitaplarının genel so-runu da buradan başlamaktadır. Bu tür “kişisel gelişim” kitapları insanı genelleş-tirmeye çalışmakta ve herkese uyabilecek türden hareketler belirlemektedirler. Böylece bilime uygun olmayan bir genelleme ortaya çıkmaktadır.

Bir başka yanılgı da yalan tespitinde söz konusudur. Yalanı tespit etmek hayli zor bir çabadır. Çünkü yalan tespit etmek bir yerde zihin okumaktır. İnsan yine biri-ciktir ve herkese uyan yalan sinyalleri söz konusu değildir. Yalan tespitinde bir “Pinokyo etkisi”nden söz etmek de mümkün değildir. Bunu yapmak bu nedenle zordur. Ancak yine benzer “how to…” tarzı kitaplar herkese uyabilecek yalan işa-retleri verme iddiasındadır.


Aile, e itim, meslek ve alı kanlıklar derken insanın biricik olma hali ortaya çıkar. Biricik olan hiçbir eyin standardından bahsedemeyiz.


Tabii bu kitapların ortaya çıkışı, “kolaylıklar çağı”nın “post-modern” insanına özgü bir yaklaşımdan kaynakla-nır. Günümüzde kitleler kolaycılığa alıştırılmış, her konu-da basit bir yöntemle başarıya ulaşabileceklerine inan-dırılmışlardır. ‘Bir hap yut, hiç emek harcamadan zayıfla; şu kremi yüzüne sür, anında on yaş gençleş’ gibi iddialar buna örnek olarak verilebilir. Benzer şekilde kişisel ge-lişim kitapları da aynı iddiaları tekrarlar: “Yedi adımda ilişki kur. Karşınızdakini on saniyede ikna edin. Yönetim-de beş maymun” gibi. Aynı yaklaşımı bu nedenle beden dili ve yalan tespiti kitaplarında da görmek mümkündür. Uzun yıllar üzerinde çalışılmış ve pek çok önemli sonuç-lara ulaşmış olan bir bilim dalı basitleştirilmeye ve po-pülerize edilmeye çalışılmış, üstelik bu konuda oldukça başarı sağlanmıştır. Tam da bu yüzden beden dilini oku-yacağım diye karşısındakini durmadan süzen, dominant el sıkacağım diye nezaketsizlik yapan, yalan tespit ede-ceğim diye “gözlerimin içine bak” şeklinde karşısındakini sıkıştıran tiplere rastlamak mümkündür.

Tabii burada “Eğer hiçbir konuda kesinlik yoksa sen ne ile uğraşıyorsun, bu bilim dalı ne elde etti?” şeklinde sorular gündeme gelebilir ki son derece haklıdır. İnsanoğlu biri-ciktir ve genellenmesi zordur. Ancak beynimiz keşfedil-dikçe ortaya çıkan bir takım gerçekler bizlere bu konuda yolumuzu bulabilmek, insan denen karmaşık labirentin içerisinde kılavuzluk yapmak için yardımcı olmaktadır.

İnsan beyni üç bölümden oluşmuştur. Üstelik bu olu-şum, tüm canlılar aleminin gelişimi üzerine bina edil-miştir ve birikimsel bir bilgidir.

Beynin en basit ve en alt düzeydeki kısmı beyin sapı-dır. Biz buna sürüngen beyni adını veriyoruz. Sürüngen beyni diyoruz, çünkü bu beyin sürüngenler dahil en alt düzeydeki canlıların tamamında vardır. Sürüngen bey-ni bizim hayatta kalmamız için en temel bilgiye sahiptir ve anne karnında oluşarak hayata tutunmamızı sağlar.

İkinci yani ortada kalan kısma limbik beyin adını veri-yoruz. Limbik beyin, memeli beyni olarak bilinir, çünkü tüm memelilerde var olan ortak beyindir. Çeşitli duygu-larımızın merkezindedir. Korkunun da, mutluluğun da, sevincin de merkezinde limbik beyin varır.

En üstte kalan ve bizi diğer canlılardan ayıran ise dü-şünen beyin yani neo kortekstir. Düşünen beyin yavaş olan beyindir. Kendiliğinden çalışmaz, değerlendirmeler yaparak planlı ve istemli çalışır. Medeniyetimizi şu anki durumuna getiren de yine düşünen, insan beynimizdir. Amaç doğrultusunda istemli hareket eder. Varlığından rahatsız olduğumuz patronumuzu gördüğümüzde mi-demizi kaldıran, burnumuzun üstünü kırıştırarak tik-

sinme hareketini ortaya çıkartan limbik beynimizdir ve istem dışı hareket etmektedir. Öte yandan bu duyguyu karşı tarafa hissettirmemek için bir gülümseme maskesi taktıran, bedeni küçülterek kendisini tehditkâr görüntü-den uzaklaştıran düşünen insan beynidir. Yani çoğun-lukla bilinçli davranışlarımızın merkezinde düşünen beynimiz, bilinçdışı, kendiliğinden ve istemsiz hareket-lerimizin merkezinde ise limbik beynimiz yer alır.

Peki, bu bilginin bize faydası nedir? Biz bunu iletişimin hangi boyutunda kullanacağız?

Yukarıda da belirtildiği üzere, insanoğlunun davra-nışlarının pek çoğu standartlardan uzaktadır. Örneğin yapılan araştırmalar göstermiştir ki, kişinin bir diğerini selamlamak amaçlı kaşlarını anlık bir biçimde kaldırıp indirerek yaptığı selamlama hareketi haricinde evrensel kabul edilebilecek bir beden dili hareketi yoktur. Ancak limbik beynin neden olduğu istem dışı davranışlardan bazıları doğru bir biçimde gözlemlenerek ortak davra-nış biçimlerine ulaşılabilir. Bunlardan en önemlisi ve bi-lineni yedi ortak duygu ifadesidir.

Ünlü araştırmacı ve psikolog, "Lie to Me" dizisinin ya-ratıcısı ve ilham kaynağı Paul Ekman, yıllar önce elde ettiği tesadüfi bir araştırma bursu neticesinde kendisini Amerika'nın balta girmemiş ormanlarında yaşayan ilkel kabilelerin arasında bulur. Araştırmanın amacı, Charles Darwin'in "İnsanlarda ve Hayvanlarda Duyguların İfa-desi" adlı kitabında yer alan, insanlarda ve hayvanlarda ortak ve evrensel duygu ifadelerinin varlığına ait iddia-sının araştırılmasıydı. Ekman kendisi de pek inanmadığı bu araştırmaya başladıktan bir süre sonra, iddialarda doğruluk payının olduğunu şaşkınlıkla fark etti. Batılı kişilerin çeşitli duyguları ifade eden mimiklerin, mede-niyete yolları hiç düşmemiş olan; bırakın televizyonu, aynaları dahi olmayan ilkel toplumlar tarafından tanın-dığına ve doğru bir biçimde tanımlandığına şahit oldu. Yani bir Amerikalı mutlu olduğunda ya da öfkelendiğin-de yüzü nasıl bir ifade alıyorsa, uzak ilkel kabilenin bir üyesi de aynı yüz ifadesini alıyordu. Araştırma uzun bir süre devam etti ve pek çok farklı kültürü içine alacak şekilde genişletildi. Görüldü ki insanlığın paylaştığı yedi adet ortak duygu ifadesi söz konusudur. Bunlar: mutlu-luk, üzüntü, öfke, korku, şaşkınlık, tiksinme ve küçüm-semedir. İnsanlar, yüz kasları sayesinde binlerce yüz ifa-desini gerçekleştirebilirler, ancak evrensel olarak kabul edilen yalnızca yukarıda sayılan yedi ifade biçimidir. Bu ifadelerin anlık bir biçimde yüze yansımaları (mikro ifa-deler) tespit edilebildiği takdirde kişinin maskelemeye ve saklamaya çalıştığı gerçek duyguları yakalanabilir.


İstemli ve istemsiz beden dili davranışları iki şekilde incelenmelidir:

İstemli beden dili, bizim başkaları ile iletişim kurma biçimimizi belirler. Bu davra-nışlar inceliklidir; öğrenilebilir ve alışkanlık haline getirilebilir. Bir kişi doğru bir bi-çimde el sıkma alışkanlığı geliştirerek ikili ilişkilerde dokunmaya dayalı iletişimini zenginleştirebilir ve daha anlamlı bir iletişim kurabilir. Bakış konusunda kendini geliştirebilir. Uzaklaşma ve yaklaşma hareketleri ile yakınlık kurabilir. Karşısındaki-nin davranışlarını taklit ederek daha kolay iletişime geçerek ikna edebilir. Bunların her biri bilinçli bir yaklaşımla kolayca benimsenebilir davranış kalıplarıdır. Beden dilinin öğrenilebilir kısmı budur.

İstemsiz beden dili ise bizim başkalarını gözlemleme ve okuma biçimlerimizi belir-ler. Kişinin davranışları gözlemlenir ve ilgi-ilgisizlik, stres-rahatlık, şaşkınlık-olağan karşılama gibi pek çok ruh hali fark edilebilir. Kişinin yalan söylediğine dair ipuçları yakalanabilir. Sunum yaptığımız kişinin sıkıldığı ve uzaklaşmak istediği anlaşılabilir, bu sayede iletişim daha kısa sürede kesilerek nazik bir insan olduğumuz belli olabi-lir. Tanıtımı yapılan bir ürüne karşı kişinin ilgi hali gözlemlenerek satışa yönelik yak-laşımlar geliştirilebilir. Duygusal ilişkiler buna göre ayarlanabilir. Kısacası görmeyi bilen eğitimli bir göz bu sayede karşısındakini bir kitap gibi okuyabilir.

Son olarak standardı olmayan insanın normal davranışlarının nasıl değerlendirilebi-leceğine dair birkaç ipucu vermek istiyorum. Çevremizdeki insanların normal davra-nışlarını biliriz, bundan daha önce bahsettim. Ancak daha önce hiç görmediğimiz ki-şilerin normal ya da baz davranışlarını nasıl tespit edeceğiz? Örneğin bir iş görüşmesi için karşınıza gelen kişiyi nasıl okuyacağız? Kişinin davranış değişikliklerini görmek gerekir ki onun stres durumunu ya da yalan söyleme ihtimalini değerlendirebilelim. Bunun için kişi ile yakın ilişki kurmak gereklidir. Karşımıza gelen kişi ile öncelikle nor-mal ya da onun ilgisini çekebilecek konular üzerinde konuşmak, yakınlık kurmanın anahtarlarından birisidir. Örneğin kişinin memleketi, aldığı eğitim, ailesi, hobileri, yaşam felsefesi, en son yaptığı tatil, hatta görüşmeye gelirken katlanmak zorunda kaldığı trafik çilesi iyi birer yakınlık kurma konularıdır. Bunlar üzerinden kişinin ilgisini çekebilecek konular yakalandığı takdirde kişi kendisini daha yakın hissederek nor-mal davranışlar sergileyecektir. Keza taklitçilik, yakınlık kurmanın yollarından birisi olarak kabul edilir. Taklit etmek, kişinin davranışlarını, örneğin bacak bacak üstüne atma, yakınlık mesafesi, nefes alma ritmi ya da konuşurken tonlaması gibi husus-lar kişiye fark ettirilmeden taklit edilebilir. Taklit edilmenin kişi üzerinde son derece olumlu etkileri olduğu ve bu sayede daha kolay ikna edilebildiği bilimsel olarak orta-ya konulmuştur. Bu yöntemler ile kişinin normal davranışları, bir başka deyişle kişisel standartları tespit edilebilir. Bundan sonra yapılacak olan iş, mülakatı ya da mesleki görüşmede kişiye sorulacak olan bazı önemli ya da hassas sorular karşısında verdiği cevaplardaki normalden sapmalar yakalanabilir ve bunun üzerine gidilerek kişi hak-kında gerçek bilgiler elde edilebilir.

Sonuç olarak bizler iletişim kurarken yalnızca konuşarak yani sözlü iletişim ile duygu ve düşüncelerimizi aktarmayız. Konuşurken aynı zamanda ve daha da yoğun olarak sözsüz dilimiz ile mesajlarımızı aktarırız. Eğer sözsüz dili yani beden dilini bilir ve et-kili bir biçimde okur ve kullanırsak, daha zengin bir iletişime sahip olur, çevresinde istenen, beğenilen ve saygı gören bireyler halini alırız. Bunun için etkin ve bilimsel kitapları okumalı ve kişiyi okumanın alışkanlık haline gelmesini sağlayacak kadar uygulama yapmalıyız. Sözsüz iletişimin “Çoğunlukla farkında olmayan bir kaynak ile çoğunlukla farkında olan bir alıcı arasında geçtiğini” de unutmamalıyız.


Dünyada her yıl milyonlarca ki i i kazası veya meslek hastalı ı sebebiyle hayatını kaybediyor. Amacımız, bu e itimin sonunda kamu çalı anlarının bu bilince vakıf olmalarını ve i sa lı ı ve güvenli i konusunda planlı, sistemli, bilinçli çalı malar yürütmelerini sa lamak, ayrıca 6331 sayılı Sa lı ı ve Güvenli i Kanunu çerçevesinde zorunluluk arz eden uygulamalara ı ık tutmak ve zemin hazırlamaktır.

E itim çeri i: ▪ sa lı ı ve güvenli i ile ilgili temel kavramlar, tanımlar▪ TS 18001 Standardı artları▪ 6331 Sayılı Kanun ve mevzuat hakkında bilgi▪ Kamuda i sa lı ı ve güvenli i kapsamı▪ Kamuya yönelik i sa lı ı ve güvenli i ile ilgili genel hükümler▪ SG Politikası ▪ Kamuya yönelik planlama, uygulama, kontrol ve önlemlerE itim Süresi: 2 gün

Kamuda Sa lı ı ve Güvenli i Yönetim Sistemi Temel E itimi


Güvenlik kültürü ile i güvenli i farkındalı ının önemi-ni anlamak, bakı açımızı de i tirmek, fark ve farkında-lık yaratmak amaçlanmaktadır.

E itim çeri i: Benliğimizi tanıma, önemseme

Farkındalık ile ilgili temel kavramlar, tanımlar

Farkındalığın önemi

İş sağlığı ve güvenliği farkındalığının önemi

6331 Sayılı Kanun ve mevzuat hakkında kısa bilgi

Ülkemizden ve dünyadan örnekler

İSG ve güvenlik kültürünün kazanımları ve önemi

E itim Süresi: 1 gün

Sa lı ı ve Güvenli i Farkındalık ve Güvenlik Kültürü E itimi

TS EN 12810-1 Ön Yapımlı Bile enlerden Olu an Cephe skeleleri Belgelendirmesi & Statik Olarak De erlendirmesi E itimiBu eğitimin amacı iskele ekipmanlarının ve kurulumunun tanımlanmasını, ilgili mevzu-at gerekliliklerini ve TS EN 12810-1 konu-sunda belgelendirme faaliyetlerinin anlaşıl-masını sağlamaktır.

Eğitim İçeriği:

İskele ekipmanlarının tanıtımı

İskele konfigürasyonlarının tanımı

TS EN 12810-1 Belgelendirmesi

İskele statik değerlendirmesi

İlgili mevzuat

Saha uygulamaları denetimleri

Eğitim Süresi: 2 gün

0312 416 63 28

[email protected]


Mayıs 2015 Eğitim Programı

Ayrıntılı bilgi için: 0312 416 63 28

Eğitimin Konusu Eğitim Yeri Eğitim Tarihi*

TS EN ISO 9001 KYS Temel EğitimiAnkaraİstanbulİzmir

4-5 Mayıs 201511-12 Mayıs 20157-8 Mayıs 2015

TS EN ISO 9001 KYS Dokümantasyon Eğitimi Ankaraİstanbul

6 Mayıs 201513 Mayıs 2015

TS EN ISO 9001 KYS İç Tetkik Eğitimi Ankaraİstanbul

7-8 Mayıs 201514-15 Mayıs 2015

Proseslerin Yönetimi Etkileşimi ve İyileştirme Teknikleri Ankaraİstanbulİzmir


TS EN ISO 14001 ÇYS Temel EğitimiİstanbulİzmirAntalya


TS EN ISO 14001 ÇYS Dokümantasyon Eğitimi İstanbul 6 Mayıs 2015

TS EN ISO 14001 ÇYS İç Tetkik Eğitimi İstanbul 7-8 Mayıs 2015

TS ISO/IEC 27001 BGYS Temel Eğitimi İstanbulKonya

25-26 Mayıs 201521-22 Mayıs 2015

TS ISO/IEC 27001 BGYS Dokümantasyon Eğitimi İstanbul 27 Mayıs 2015

TS ISO/IEC 27001 BGYS İç Tetkik Eğitimi İstanbul 28-29 Mayıs 2015

TS EN ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti Eğitimi Ankara 21-22 Mayıs 2015

TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Temel EğitimiBursaKayseriAdana


TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Dokümantasyon Eğitimi Kayseri 13 Mayıs 2015

TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi İç Tetkik Eğitimi Kayseri 14-15 Mayıs 2015

TS ISO 22301 İş Sürekliliği Yön.Sis.Temel Eğt. Ankara 11-13 Mayıs 2015

KYS Tetkik/Baştetkik Görevlisi EğitimiAnkaraİstanbulİzmir


İSG Tetkik/Baştetkik Görevlisi Eğitimi Ankara 25-28 Mayıs 2015

* Planlı eğitim programları ve sınavlar başvuru sayısına göre açılmakta olup, detaylı bilgi için iletişim bilgilerimize başvurulması önerilmektedir.

Documents

23 nisan - TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ · standard 4 nisan 2015 v D=>ANHAN Enerji Verimli Ürün Etiketi Tanıtım Toplantısı Enerji VerimliliO i DerneO i (ENVERDER) Genel Merkezi