2019.06.21, баасан ~ №118 (1170) YнЭ: 1000₮~ соёлт хүний өглөө сонин уншихаас ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Дэлхийтэй хөл нийлүүлсэн монгол технологи

Пүүз яг марк шиг, хуучны бас ховор бол илүү үнэтэй

Барилгын салбарын өсөлт их наядаар тооцогдож байна

Монгол эрдэмтний бүтээл таван жилд 876 сая сингапур долларын ашиг олно.

Пүүз машины дайтай үнэлэг дэж байгаа өнөө цагийн гол хэрэглэгч нь залуучууд

Шаардлага хангахгүй 3000 барил гыг шинэчилнэ.

онцлох

улс төрЕрөнхийлөгчийн зарлигаар ОБЕГ-ыг Цэргийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнав. Монгол Улсыг нҮБ-ын Аюул-гүйн зөвлөлийн гишүүн болохыг Унгар улс дэмжинэ гэв. ЕАБхАБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Монгол Улсад айлчилж байна. Засгийн газрын зарим сайдыг огцруулах жагсаал Төрийн ордны гадаа болов.

эдийн засагИнфляцын түвшин ирэх улиралд 7-8 хувьд хэлбэлзэнэ хэмээн төв банк таамаглав. “Ард даатгал” хувьцаа эзэмшигчиддээ ногдол ашиг тарааж эхэлжээ.БнСУ-ын тогтвортой санхүүжилтэд чиглэсэн бонд энэ онд хоёр дахин өслөө. Топ 20 индекс 0.35 хувиар өсөж, 19581.61 нэгжид хүрсэн байна.

Топ 20 индекс(нэгжээр)

19581.6110,000

15,000

20,000

25,000

30,000

нийгэмШинэ цэвэрлэх байгуулам -жийн ажлын гүйцэтгэгч компанитай гэрээ байгуулжээ. АТГ-ын судалгаагаар улсын сургуулиудад багш нар ном шахдаг зөрчил ихээр илэрчээ.хулгайгаар хайрга, дайрга олборлож буй компаниудын зөвшөөрлийг сунгахгүй. хар тамхи Монголын хилээр нэвтрүүлэх оролдлогын 70 орчим хувь нь илгээмж ашигладаг.

дэлхийхолбооны нөөцийн хүү танах бодлогыг дагаад алтны үнэ таван жилийн дээд хэмжээнд ирэв. Энэтхэг улс орлогын албан татвараа дээшлүүлэх арга хэмжээ авахаар төлөвлөжээ.Британийн эрх баригч намын даргын сунгаанд Гадаад хэргийн сайд асан Б.Жонсон тэргүүлж явна. АнУ-ын Сенат Саудын Арабт зэвсэг худалдахыг хориглох асуудлаар санал хураана. Blackstone санг үндэслэгч С.Шварцман Оксфордын их сур-гуульд 150 сая паунд хандивлав.

Хаяанаасаа холдож үзээгүй хүний бодол нь босгоо давдаггүй

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7> 11> 6> 4

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2,656.18 388.06 41.94

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД ХУРАЛДАй БОНД

110.700.12%

98.7000.13%

5,918.000.52%

ГЭРЭГЭ БОНД

99.3300.12%

1,380.931.51%

Монгол ардын сургаал үг

С.Батсайхан/ ЗГМ©Ямаа ашиг шим, үр өгөөж ихтэй ч тоо толгой нь олшроод ирвэл байгаль экологид халтай. Түүний талхалсан бэлчээрийг барагцаагаар 3-4 жил хашиж, хамгаалж байж нөхөн сэргээдэг тул манай улсын бэлчээрийн даац хэтэрсний гол буруутан болоод байна. 5

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 1 7 0

улаанБаатар2018.06.21

ҮҮлшинэ

32° 17°

ЦАГ АГААР

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

ЭДИйН ЗАСАГ

Төв банкууд харзнасан болон зөөллөх бодлогыг сонгов

олон улсын зах зээл нэг өдөр, ганцхан цагийн зайтай шил шилээ даран гарсан мөнгөний бодлогын шийдвэрээр дүүрэн долоо хоногийг үдэх гэж байна. дэлхийн мөнгөний авдрыг манаж, жолоог нь атгадаг бодлого боловсруулагчид олон улсын санхүүгийн зах зээлд ирэх намар хүртэл баримтлах үндсэн зураглалаа энэ өдрүүдэд танилцууллаа.

Хойд, өмнөд

Хөршхойд хөршийн төв банк

одоогоос долоо хоногийн өмнө бодлогын хүүгээ 0.25 нэгжээр бууруулж, 7.5 хувьд хүргэв. тус улсын днб-ий өсөлт саарч, инфляцын түвшин удааширсан тул макро эдийн засгийн ерөн-хий тэнхлэгийн эрчмийг нэмж, бизнесийн идэвхжилийг сэргээхийн тулд мөнгөний бодлогоо зөөллөсөн хэмээн оху-ын төв банкны удирдлагууд мэдээлж байна.

Мөнгөний бодлогоо суллах энэ хандлага урд хөршид ч ажиглагдах төлөвтэй. худал-дааны дайн болон бусад хүчин зүйлийн улмаас бнхау-ын эдийн засгийн өсөлт ч саарч буй.

Г.Байгал@baigalZGM

12

бичжээ. үнэндээ гадаадынхан, эсвэл

өөр оронд амьдарч байгаа хүмүүсийн хувьд өнөөгийн Монголд өдөр тутам тохиолддог зүйлс цочирдом мэдээ болж байгаа л даа. бид л дөжирчихөөд байгаа болохоос.

хамгийн сүүлд өнгөрсөн лхагва гарагийн шөнө нэгэн гэр бүлийн зургаан хүн байшинтайгаа шатаж, амиа алдсан харамсалтай хэрэг гарав. тэдний дөрөв нь хүүхэд байжээ.

буй төрийн айлчлал юм. Энэ нь солонгосын дайны үед америкийн эсрэг хамт тулалдаж байсан хөрш хоёр улсын найрсаг харилцаагаа сэргээж буй тэмдэг болох учиртай. түүнчлэн Японы осакад болох их 20-ийн чуулганы үеэр ану-ын Ерөнхийлөгчтэй уулзахын өмнө трампад хятадын нөлөөний хүрээг харуулах далд санаа агуулах магадлалтай.

НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН ДЭЛХИй

Сэтгэлийн зовиуртай Монгол Трампад хууртагдсан Ши, Ким нар Их 20-ийн өмнө уулзлаа

“би шведэд хоёр жил амь-дарч байна. Энэ хугацаанд хэдэн хүүхэд ууланд төөрч, эрэл хайгуул болсноос өөр сэтгэл зовоосон ноцтой асуу дал сонсоогүй. амар тайван орон гэдэг үнэхээр сайхан юм байна. гэтэл Мон голын хоо мэдээлэл унших гээд интернэтэд орохоор өдөр бүр санаа зовоосон мэ дээ дуулдах юм. хэцүү ч юм даа” хэмээн нэгэн бүсгүй facebook-тээ

Дандан Лихятадын ши Жиньпин,

хойд солонгосын Ким Жон ун нарын хэн хэн нь Ерөнхийлөгч трампын хэлэлцээрээ гэнэт орхидог зуршлаас нь болж хохирсон хүмүүс. харин одоо тэр хоёрыг хаалганы цаана юу ярьсан бол хэмээн түгших трампын ээлж ирлээ.

ноён ши пүрэв гарагт Пхеньянд ирсэн нь хятадын удирдагчдын сүүлийн 14 жилд хойд солонгост хийж

Г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

3 9

1. Англи

6. Араб 8. Бенгал

10. Индонез

3. хинди

2. хятад5. Франц

7. орос

4. Испани 9. Португал

хАМГИйн олон хҮн ярьДАГ ТоП 10 хЭл

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

1.121 тэрбум хүн

284.9 сая хүн1.107 тэрбум хүн

265 сая хүн

261.8 сая хүн

198.4 сая хүн

534.2 сая хүн

236.5 сая хүн

273.9 сая хүн

512.9 сая хүн

babbel.com©

Янгирын удмыг ад үзэх шалтгаан

2 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Улс төрБАйР СУУРЬ

Б.Энхжаргал @enkhjrglZGM

Нутгийн удирдлагын асуудлыг орвонгоор нь өөрчлөх гэж байна

унгар улсын гадаад хэрэг, худалдааны сайд Петер сияяарто Монгол улсад айлчилж байна.

тэрбээр өчигдөр гхЯ-нд эхэлсэн “терроризмд турхирч, хүчирхийлэл дагуулж буй экстремизм, радикалчлалаас урьдчилан сэргийлж тэмцэхэд (ттхдЭруст) бүх нийгмийг хандуулах сэдэвт бүс нутгийн бага хурал”-д оролцсон юм.

дараа нь гадаад харилцааны сайд д.Цогтбаатартай өргөтгөсөн уулзалт хийв. уулзалтаар биокомбинатыг шинэчлэх төсөл болон хөдөө аж ахуйн салбарт хамтран ажиллах боломжийн талаар ярилцсан гэдгийг хоёр орны гадаад харилцааны сайд нар мэдээлэв.

гадаад харилцааны сайд д.Цогтбаатар “...өнгөрсөн хугацаанд хоёр орон олон төсөл хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүлж байсан. тухайлбал, биокомбинатын технологийг шинэчлэх, бүтээгдэхүүнийг сайжруулахад зориулж унгар улс 57 сая ам.долларын зээл олгох асуудал яригдаж байгаа. үүнийг унгар улс дэмжсэн. өнөөдрийн уулзалтаар Монгол улсын экспортыг нэмэхийн тулд унгар улстай хамтран ажиллах талаар ярилцлаа. унгарт хүнс, хөдөө аж ахуйн технологи өндөр хөгжсөн. тэгэхээр тус улстай хөдөө аж ахуйн салбарт хамтран ажилласнаар Монголд ажлын байр бий болгож, экспортыг төрөлжүүлж, уул уурхайгаас хэт хараат байдлаас салах боломж бүрдэх юм” гэлээ.

түүнчлэн уулзалтаар боловс-рол, соёл, урлагийн салбарын хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх талаар санал солилцсон байна. унгар улсын Засгийн газрын тэтгэлгээр жил бүр Монголын 200 оюутан тус улсад суралцдаг. Энэхүү тэтгэлгээ цаашид тогтмол үргэлжлүүлнэ гэдэгт итгэж буйгаа гадаад харилцааны

сайд д.Цогтбаатар илэрхийлэв. тэрбээр “Жижиг орнуудын иргэдийг хил дамнасан хууль бус наймаанд татан оролцуулдаг гэмт хэргийн бүлэглэл бий. үүнтэй нэг улс дангаараа тэмцэх боломжгүй. Эдгээр бүлгийг гишгэх газаргүй болгоход Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагатай хамтран ажиллах болно. Энэ чиглэлд унгар улстай хамтран ажиллах талаар өнөөдөр мөн ярилцлаа” хэмээв.

унгар улсын гадаад хэрэг, худалдааны сайд Петер сияяарто “Монгол улсыг 2023 онд нүб-ын аюулгүйн зөвлөлийн гишүүнээр элсэхэд дэмжих болно. түүнчлэн Монгол улстай эдийн засгийн харилцаагаа өргөжүүлэхэд хамтран ажиллахад бид бэлэн байгаа. үүний нэг жишээ нь биокомбинатыг шинэчлэхэд зориулж манай улсын 57 сая ам.долларын нэн хөнгөлөлттэй зээл олгох болсон явдал. одоо Монгол улсын их хурал зээлийн асуудлыг соёрхон баталсан тохиолдолд төсөл хэрэгжих боломжтой. Жил бүр 200 оюутан тэтгэлгээр сургах ажил цаашид тогтвортой үргэлжлэх болно” гэсэн юм.

Огноо: 2019.06.19

“Эрдэнэс Монгол” ХХК нь 2017, 2018 онуудын нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд аудит хийлгэх зорилгоор аудитын тусгай зөвшөөрөлтэй, олон улсын эрх бүхий хараат бус хуулийн этгээдийг сонгон шалгаруулалтад оролцохыг урьж байна.

Энэхүү зөвлөх үйлчилгээ нь “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн 2017, 2018 оны нэгтгэсэн санхүүгийн тайланг эхний болон эцсийн үлдэгдлийг үнэн зөв тооцсон эсэх, цэвэрлэх гүйлгээг хийсэн эсэх, үйл ажиллагааны үр ашиг, хөрөнгийн зөв зарцуулалт, нягтлан бодох бүртгэлийн болон санхүүгийн мэдээллийн ил тод байдлыг шалган баталгаажуулахад чиглэгдэнэ.

Сонгон шалгаруулалтад оролцох зөвлөх нь уг үйлчилгээг гүйцэтгэх чадвартайг нотлох мэдээллийг ирүүлнэ. Үүнд:

Компанийн гэрчилгээний хуулбар Аудитын үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрөл; Олон улсын эрх бүхийг нотлох гэрээ болон тухайн сүлжээний

гишүүний татвар төлсөн баримт, Ижил төрлийн ажлын туршлагын талаарх мэдээлэл /ажлын хугацаа,

байршил заасан жагсаалт, гэрээ, ажлын чанарын талаар өмнөх 2 үйлчлүүлэгчдийн тодорхойлолт/,

Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын тодорхойлолт, Шүүхийн төрөлжсөн архивын тодорхойлолт, Татварын тодорхойлолт, Нийгмийн даатгалын тодорхойлолт/албан бичгээр/, 2017, 2018 оны аудитлагдсан санхүүгийн тайлан, 2017, 2018 оны борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт өртгийн

90%-аас багагүй байх, Тухайн багт орох удирдах, хяналт тавих, тодорхой ажил, үйлчилгээг

гүйцэтгэх ажилтан, ажилчдын боловсрол, мэргэжлийн ур чадварын мэдээлэл, сүүлийн 3 жилийн хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн ижил төрлийн ажлын туршлага,

Компанитай холбоотой асуудлаар холбогдох байгууллагууд /татвар, нийгмийн даатгал, харилцагч банк, хуулийн этгээд/-ээс лавлагаа авахад татгалзах зүйлгүй гэсэн албан мэдэгдэл.

Чадварыг нэмэгдүүлж сайжруулах зорилгоор зөвлөхүүд түншлэлийн хэлбэрээр оролцуулахгүй.

Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2019 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдөр хүртэл 14.00-17.30 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ дор дурдсан хаягаар 2019 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдөр 14 цагаас өмнө цахим хэлбэрээр ирүүлнэ үү.

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, 1 дүгээр хорооМоннис цамхаг, 15 давхар, “Эрдэнэс Монгол” ххК,

мэргэжилтэн л.Болд, Утас: 75553399

ЗӨВлӨх ҮйлЧИлГЭЭнИйТУхАй ЗАрлАл

Үндсэн хууль ба хуульчдын байр суурь

уих энэ хаврын чуулган эс багтавч ээлжит бус чуулган зарлаж, үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах нь тодорхой болсон. одоогоор уих-ын дарга г.Занданшатарын захирамжаар гишүүд үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд ард түмний саналыг сонсохоор тус тусын тойрогт ажиллаж буй.

тэгвэл үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг парламентаар хэлэлцэж буйтай холбогдуулан хуульчид нэгдэж ажиллахаар болсон. тэд хуулийн төслийн хүрээнд байр суурь, санал шүүмжлэлээ илэрхийлж, нэгдэж ажиллахаа мэдэгдсэн.

үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд хийсэн анхны уулзалтын үеэр тэдний байр суурийг сонирхсон юм.

ЕрөнХий сайдад дэвшүүлэХ эрХийг

19 гишүүнд өгч болоХгүй

Хуульч Б.Энхбаяр -Ерөнхий сайдыг огцруулахдаа

хүрвэл дараагийн Ерөнхий сайдын нэрийг хамт өргөн мэдүүлдэг байх зарчим зөв байх. гэхдэээ Ерөнхий сайдад нэр дэвшүүлэх эрхийг 19 гишүүнд өгч болохгүй. өөрөөр хэлбэл, парламентын 76 гишүүний дөрөвний нэг нь Ерөнхий сайдад нэр дэвшүүлэх эрхийг эдэлнэ гэсэн үг. хэрэв ингэвэл уих-д хамгийн олон суудал авсан нам Ерөнхий сайдад хүнээ дэвшүүлдэг үндсэн хуулийн өнөөгийн концепци алдагдана.

ПарламЕнтын засаглалтай орнуудад

байдаг шиг эрХ мэдлийг зг-т өгөХ гэж

оролдлоо

Хуульч О.Мөнхсайхан -нийгэм, эдийн засгийн

асуудлаа шийдэж чаддаг төр буюу Засгийн газраа тогтвортой болгоё гэж байна. Энэ хүрээнд Монгол шиг парламентын тогтолцоотой оронд байдаг эрх мэдлийг Засгийн газартаа өгье. үүний тулд Ерөнхий сайдыг амархан огцруулдаг байдлыг өөрчилье гэсэн. Ерөнхийлөгчийн насыг 55-аар тогтоож, хугацааг нь зургаан жилээр нэг удаа болгож байгаа нь парламентын засаглалтай оронд байдаг шиг Ерөнхийлөгч рүү ойртуулах гэсэн оролдлого болсон.

зг-ын бүтэц, бүрэлдэХүүнээ

ЕрөнХий сайд өөрөө шийдэХ нь эрсдэлтэй

Хуульч Б.Гүнбилэг -үндсэн хуулийн нэмэлт,

өөрчлөлтөд анхаарах нэг зүйл бий. тодруулбал, Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүнээ Ерөнхий сайд өөрөө аваад орох нь эрсдэлтэй. Ерөнхий сайдаар уул уурхай, зам барилгын компанийн төлөөлөл ороод ирсэн байхад танхимынхаа бүтэц, бүрэлдэхүүнийг өөртөө ашигтайгаар бүрдүүлж магадгүй. үндсэн хуулийн эдийн засаг, эрхэд суурилсан эдийн засаг гэдэг ойлголт бий.

нутгийн өөрөө удирдаХ байгууллагаар

оролдоХ Хэрэггүй

Хуульч Ж.Сүхбаатар -нутгийн удирдлагын асуудлыг

үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр орвонгоор нь өөрчлөх гэж байна.

Энэ төслөөр баг, хорооны иргэдийн нийтийн хурал нь хуульд заасан чиг үүргийг гүйцэтгэдэг байгууллага болох гээд байгаа юм. гэтэл иргэдийн нийтийн хурал гэдэг нутгийн өөрөө удирдах байгууллага. тиймээс засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн асуудлыг оролдохгүй байсан нь дээр.

жам ёсны эрХ, үүсмэл эрХийн ойлголтоо

цэгцэлж аваХ Хэрэгтэй

Хуульч Х.Тэмүүжин -Монгол улсад үндсэн хуулийн

эдийн засаг гэдэг ойлголт бараг байхгүй. тиймээс хувийн өмчтэй ижил төрийн өмч гэдэг ойлголт бий болчихсон. гэтэл төрийн өмчийн ард нэг албан тушаалтан хувийн эрх ашгаа хангуулаад сууж байгаа. тэгэхээр үндсэн хуулийнхаа хүрээнд хувийн өмч, нийтийн өмч хоёрын аль нь илүү ач холбогдолтой гэдгээ цэгцлэх ёстой. хоёрдугаарт, төр нийтийн өмч дээр түшиглэн эргээд хүмүүст үйлчлэх ёстой. тэгэхээр татвараа төлж, эрхээ шилжүүлсэн иргэдийн жам ёсны эрхийг үгүйсгэгч нь төрийн өмч байж болохгүй. тиймээс үндсэн хуулийн хүрээнд аль нь жам ёсны эрх, аль нь үүсмэл эрх вэ гэдгээ цэгцэлж авах хэрэгтэй.

ХАРИЛЦАА

Монголыг НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн гишүүнээр элсэхийг Унгар улс дэмжинэ

Б.Сэлэнгэ ЗГМ

Жил бүр 200 оюутан сургах ажил цаашид үргэлжилнэ

өдөр бүр “элэг эмтэрсээр” байвал цаашдаа юу болох бол. Ямар ч байсан сайн юманд хүргэхгүй. угаас сэтгэлийн шаналал, зовиур хэрээс хэтэрвэл хүнийг эрт хөгшрүүлэхээс гадна ходоодны шархлаа тай, хавдартай болгодгийг эрдэмтэд аль дээр тогтоочихсон. Магадгүй монголчууд өвчин зовлонд их өртөж, богино наслаад байдгийн нэг шалтгаан ч энэ байж мэднэ.

угаас хар бараан мэдээлэл дунд живж, уурлаж бухимдаж байхад улстөрчид нь элдэв янзын сенсаац зориуд дэлгэж,

нэрмээс болох юм. Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сангаас уих-ын гишүүд, сайд дарга нар бөөнөөрөө зээл авсан нь илэрч, нийтээрээ шуугиад эхлэнгүүт хөгжлийн банкны хэрэг гээчийг сөргүүлэн тавьж, анхаарлыг өөр тийш хандуулахыг оролдсон нь саяхан. Энэ хэрэгт холбоотой гишүүдийг бүрэн эрхээс нь түдгэлзүүлэх санал уих-д оруулсан ерөнхий прокурорын эсрэг сөрөг пиар тун хүчтэй өрнөснийг анзаараагүй хүн олон байж мэднэ.

ЗгхЭг-ын дарга хоолны хордлого авч, бнсу-д эмчилгээ хийлгэхээр явсны дараа “Монголынхоо эмнэлгүүдэд итгэдэггүй, сайд нь ийм байхад бусад нь яах юм” гэж ирээд л бас шүүмжилсэн. гэтэл тэр даруйд “сайдыг хордуулсан байжээ” гэх өөр нэг мэдээлэл цацагдсан нь сенсаацыг сенсаацаар дарах аргын нэг жишээ. олон нийт ч зориуд цацсан энэ мэт мэдээллийг нэг хэсэг даган

нийтлэлчийн булан

3Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Монголчууд өвчинд их өртөж, богино насалдгийн нэг шалтгаан ч энэ

байж мэднэ

Хэт их хар бараан мэдээлэл дунд амь­дарч байгаа хүмүүс яаж ч шаналахгүй байх билээ

1үүнээс хоёр хоногийн өмнө

архангайгаас улаанбаатар руу явж байсан “ланд Круизер” маркийн машин замын хажуу руу унаж, дөрвөн том хүн, нэг хүүхэд газар дээрээ нас барьж, 11 настай хүүхэд эмнэлэгт хүргэгдэв. Энэ мэтээр өглөө босоод л гадаад ертөнцтэй холбогдоход иймэрхүү хар бараан мэдээлэл угтах юм. хэзээ ч дуусдаггүй зовлон, ба раг-дашгүй их сэтгэлийн шаналал, яагаад ч сайжирдаггүй үүрэг хариуцлага дунд амьдарсаар байгаа бид сүүлдээ түүндээ дө жирч, баргийн юмыг тоохоо болих шинжтэй.

ганц хүчтэй салхилахад за-мын хашлагууд нь нурж унаад машин дарчихна. нэг удаагийн аадар борооноор зам нь хэдэн км-аар хуурч, хүн, малгүй зутарна. сүүлдээ бороо орох сургаар айх ч шиг. уг нь дэлхий нийтээрээ орж л байдаг жирийн нэг бороо хэдий ч Монголд л гамшиг дагуулна.

онгоцны ослоор 200 гаруй хүн нас барлаа гэсэн мэдээ гармагц дэлхий даяараа цочирдож, харамсан халагладаг. гэтэл Монголд зөвхөн автын ослоос болж жил бүр 500 гаруй хүн амиа алддаг байдал өөрчлөгдөөгүйгээр үл барам улам нэмэгдэх шинж тэй. ганцхан жилд 160 гаруй хүүхэд гэнэтийн ослын улмаас амиа алдсан гэх тоо нийгмийг нэг хэсэг цочроосон ч удалгүй мартагдсан. үүнээс гадна гэнэтийн осол сүйрэл, хариуцлагагүй байдлын золиос болгоныг бичээд байвал сүүлдээ галзуурч мэднэ.

Монголчууд бид “элэг эмтрэх” гэж ярьдаг. Мэдээж баярлаж хөөрсөн үед энэ үгийг хэрэглэхгүй. харин сэтгэл өвдөх, өрөвдөн шаналах гэдэг утгаар хэрэглэгдэнэ. тэгвэл яг одоо монголчуудын элэг эмтэрч байна. ийм их хар бараан мэдээлэл, стресс бухимдал дунд амьдарч байгаа хүмүүс яаж ч шаналахгүй байх билээ. Энэ нь яваандаа бусдын зовлонг тоодоггүй, хатуу сэтгэлтэй үеийнхнийг бий болгож байгаа юм биш биз.

С.ЦОГТБАЯР ЗУРж БАйНА

Сэтгэлийн зовиуртай Монголшуугиж байгаад мартаж орхино. үүнийг дагаад үндсэн асуудал мартагддаг нь гэм биш зан болжээ.

аль нэг дарга суудал нь дэн-жиг нээд эхэлмэгц өөрийг нь огц-руу лахыг завдсан бүлэг лэлийн эсрэг сөрөг мэдээлэл, сенсаац зориуд тараадаг нь анхаар лыг өөр тийш хандуулах, арьсаа хамгаалах тактикаас өөр юу ч биш. харамсалтай нь улс төрч -дийн зориудаар шидсэн хэрүү-лийн алимыг нийт масс шүүрч аваад, хоорондоо талцаж муу-далцах нь энгийн үзэгдэл.

хариуцлагагүй, хэнэггүй байдлаас үүдэлтэй гэнэтийн ослын хар бараан мэдээнд живж ядаж байхад улстөрчдийн зориуд сэвсэн элдэв сенсаац бүр туйлдуулж гүйцлээ. бага насны хүүхэд хүчирхийлэлд өртсөн мэдээ бараг л өдөр бүр сонсогддог болж. харин бид энэ мэдээг байдаг л нэг зүйл мэт хүлээн авдаг болсон нь хамгийн эмгэнэлтэй.

үнэнийг хэлэхэд аз жар-галтай, амар тайван улс

оронд амьдарч буй хүмүүст атаархах сэтгэл төрж байна. ажлаа хийгээд, авсан цалин нь амьдралд нь хангалттай хүрэлцээд, үр хүүхдээ асарч хүмүүжүүлээд, элдэв юманд санаа зовохгүй, стресстэхгүй амьдрах ямар сайхан бол. Мундаг удирдагчид бол ийм орчин нөхцөлийг бүрдүүлж, ард иргэдээ жаргаадаг юм байна. үүнийг бид аз жаргалын индексээр дэлхийд тэргүүлж буй скандинавын орнуудын жишээнээс харж болно. гэтэл манай хэдэн унхиагүй түшээд, дарга нар сандал суудал булаалдаж, улсын мөнгөнөөс яаж ийгээд цохихоос өөрийг бодох сөхөө алга. тэгээд хийсэн гэм нь илрэнгүүт нийгмийн анхаарлыг өөр тийш хандуулах гэж элдэв сенсаацаар нулимдаг арга барилдаа үнэхээр гаршжээ.

бид энэ байдлаараа цааш яваад байвал юунд хүрэх бол. Ямар ирээдүй бидний хойч ирээдүйг хүлээж байна вэ гэж бодохоос дотор харанхуйлдаг боллоо.

• Улстөрчдийн зориудаар шидсэн хэрүүлийн алимыг нийт масс шүүрч аваад, хоорондоо талцаж муудалцах нь энгийн үзэгдэл болов.

• Бид хар бараан мэдээг байдаг л нэг зүйл мэт хүлээн авдаг болсон нь хамгийн эмгэнэлтэй.

• Монголчууд энэ байдлаараа цааш яваад байвал юунд хүрэх бол.

С.Батсайхан / ЗГМ©

нийгэм

4 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

ЗГМ ТОвЧХОН » хӨрӨнГӨ орУУлАлТМонгол банк 95 жилийн ойдоо зориулж “Сайн үйлсийн аян”-г зохион байгуулан, Монголын Уран зургийн галерейд хуучны бүтээлүүдийн хадгалалт, хамгаалалтыг сайжруулахаар 24 сая төгрөг хандивлалаа.

» цАГ ҮЕ“Терроризмд турхирч буй хүчирхийлэл дагуулсан экстремизм, радикалчлалаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэхэд бүх нийгмийг хандуулах" дээд хэмжээний бага хурал Улаанбаатар хотноо эхэллээ. » БАйГАль орЧИн“Шарилжгүй Улаанбаатар” аян эхэлж байна. Шарилж, лууль, хөл газрын ургамлын ургалтыг зогсоодог БНСУ-д үйлдвэрлэсэн био бэлдмэлийг туршиж эхэлсэн нь энэ жилийн онцлог юм. » БҮТЭЭн БАйГУУлАлТЛантуун дохио ТББ “Ид шидийн орон-2” хүүхэд хамгаалал, хөгжлийн төвийг байгуулах хүрээнд 5000 модыг суулгаж байна. » хЭлЭлцҮҮлЭГ“Соёлын өв-Архитектурын дурсгалыг гамшиг, эрсдэлээс хамгаалах нь” сэдвээр БНСУ-ын Соёлын өвийн судалгааны үндэсний хүрээлэнгийн мэргэжилтнүүд өөрийн улсын соёлын өвийн гамшгаас хамгаалах аюулгүй ажиллагаа, туршлагаа танилцуулав. » МЭнДЧИлГЭЭБүгд Найрамдах Өмнөд Судан улсад явагдаж буй НҮБ-ын мандаттай Энхийг сахиулах ажиллагааны VIII ээлжинд үүрэг гүйцэтгэж байгаа Онцгой байдлын алба хаагчид түүхт 15 жилийн ойн баярын мэндчилгээ ирүүлжээ. » ЭрҮҮл МЭнДУлсын бүртгэлд бүртгэгдээгүй болон бүртгэлийн загвараас зөрүүтэй 163 нэрийн 2225 ширхэг эм, эмнэлгийн хэрэгсэл, биологийн идэвхт бүтээгдэхүүн илэрснийг устгалд орууллаа.

Энэ жил барилгын салбарт улсын төсвөөс 1.9 их наяд төг-рөгийн хөрөнгө оруулалттай 989 төсөл, арга хэмжээ хэрэгжиж байна. үүнээс барилга, хот байгуулалтын сайдын багцын хүрээнд 322,7 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй 157 төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр тусгажээ.

Монгол улсын барилгын сал барын үйл ажиллагаа зах зээлийн давалгаа, эдийн засгийн хямралын үед хангалтгүй хэмжээнд байсан. харин эдийн засаг сэргэж, дэвшихийн хэрээр барилгын салбарын үйл ажиллагаа өргөжин тэлж нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд нөлөөлөн, бүтээн байгуулалтын гол үндэс болов. тухайлбал, днб-д оруулсан хувь хэмжээ

Барилгын салбарын өсөлт их наядаар тооцогдож байна

Б.Өлзийхишиг ЗГМ

Шаардлага хангахгүй 3000 барил гыг шинэчилнэ

орны уур амьсгалд тохирсон, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан, инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууцыг хэрэгцээнд гаргахаар төлөвлөж байна. Энэ нь 2019-2023 онд хэрэгжих “150 мянган айл-орон сууц” үндэсний хөтөлбөр юм. хөтөлбөрийг Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсаны дагуу боловсруулж, хуралдаанаар хэлэлцүүлэн баталсан. хөтөлбөрийн хүрээнд 45 мянган гэр хорооллыг дахин төлөвлөж, 10 мянган амины орон сууц байгуулахаар тусгасан байна. Цаашлаад ашиглалтын

МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛХЯНАЛТ, ШАЛГАЛТ

17 мянган хүний амь нас аварч, ₮300 тэрбумын хөрөнгө хамгаалав

Монгол улсад онцгой байдлын ерөнхий газар байгуулагдсаны 15 жилийн ой тохиож байна. өнгөрсөн хугацаанд онцгой байдлын байгууллага, түүний харьяа анги, салбарыг олон улсын байгууллагын жишигт ойртуулж, орчин үеийн мэргэжлийн

байгууллага болгон хөгжүүлэх эхлэлийг тавьжээ. гамшгийн эрсдэлийг бууруулах, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлд Монгол улсын ололт амжилтыг азийн улс орнуудад таниулах зорилгоор 60 гаруй орны 3000-аад төлөөллийг оролцуулсан “азийн сайд нарын бага хурал”-ыг зохион байгуулжээ. Мөн 2011 онд Япон улсад нүүрлэсэн цунамигийн гамшгийн аврах

ажиллагаанд анх удаа оролцсон зэргээр манай “онцгойгийнхон” олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөх болжээ. байгуулагдсан цагаасаа хойш хүн ардынхаа амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө болон хүрээлэн буй орчноо гамшиг ослоос хамгаалж, нийт алба хаагчид 17 мянган эрдэнэт хүний амь нас, 300 гаруй тэрбум төгрөгтэй дүйцэх эд хөрөнгийг хохирлоос хамгаалсан байна.

Хар тамхины хэрэг хөдөө орон нутаг руу хүрээгээ тэлжээ

Ц.МажигсүрэнЗГМ

Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодистой холбоотой гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлж, тэмцэхээр хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээгээ ЦЕг-ын хар тамхитай тэмцэх газрын дарга, цагдаагийн хурандаа Ж.Эрд энэболд өчигдөр мэдээллээ.

улсын хэмжээнд өмнөх онд 199 гэмт хэрэгт 402 хүн холбогдон шалгагджээ. харин энэ оны

эхний хагаст 89 гэмт хэрэгт 186 хүн холбогджээ. үүнээс худалдаалах зорилгогүйгээр хадгалсан, бэлтгэсэн, бусдад өгсөн 65, худалдаалах зорилгоор олж авсан, хадгалсан 24, худалдсан 16 хүн байгаа аж.

хэрэгт холбогдсон хүмүүсийн 87,2 хувь буюу 164 нь эрэгтэй, 13,8 хувь болох 24 нь эмэгтэй юм. Мөн 86 хувь нь 19-35 насны залуус, 4,7 хувь буюу ес нь насанд хүрээгүй хүн байжээ.

хар тамхины хэрэг зөвхөн нийслэл хотод бус, хөдөө орон нутагт бүртгэгдэж, хүрээгээ улам

тэлж байгаа нь сэтгэл түгшээсэн мэдээлэл байв. тухайлбал, энэ сард 12 хэрэг бүртгэгдсэнээс орхон аймагт долоо, сэлэнгэ, булган, төв, дорнод, өмнөговь аймагт тус бүр нэг хэрэг гарчээ. түүнчлэн гадаад улсын долоон иргэн хэрэгт холбогдсон гэж мэдээллээ.

иймээс нМхг-тай хамтран эм ханган нийлүүлдэг 62 эмийн санд гэнэтийн шалгалт хийж бүртгэлгүй, хуурамч эмийн жороор худалдсан 76 хэргийг шалгаж байгаа аж.

Б.ӨлзийхишигЗГМ

Бакалаврын зэрэггүй хүнд магистрын боловсрол олгох гэж байжээ

Д.ЭрдэнэсувдЗГМ

Шалгалтаар нийт 381 зөрчил илэрч, 30 орчим хувийг арилгуулаад байна

Жилээс жилд их дээд сургуулиудын тоо нэмэгдэж байгаа ч чанарын шаардлага хангасан нь багассаар байна. нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас 15 их дээд сургууль, 10 Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвийн (Мсүт)үйл ажиллагааг “хяналтын хуудас”-аар үнэлжээ. үнэлгээний дүнд долоон их сургууль эрсдэл багатай, мөн долоо нь дунд зэрэг, нэг нь эрсдэлтэй гэж гарсан байна. харин Мсүт-ийн гурав нь эрсдэл багатай, зургаа нь

дунд зэрэг, нэг нь их эрсдэлтэй гэж үнэлэгджээ. хамрагдсан их дээд сургуулиудын эрсдэл үүсэх магадлал дунджаар 32.4 хувьтай гарсан нь өмнөх оны 37.9 хувьтай гарсан үзүүлэлтээс буурсан байв. Мсүт-ийн хувьд эрсдэлийн үнэлгээ 38.5 хувьтай байна.

шалгалтын хугацаанд нийт 381 зөрчил илэрч, 80 зөрчил буюу 20,9 хувийг арилгаад байгаа аж. хамрагдсан их дээд сургуулиудын 26 хувь нь, харин Мсүт-ийн 50 хувь нь зориулалтын бус байранд үйл ажиллагаагаа явуулж байсан нь нийтлэг зөрчил байв. тодруулбал, “сутай”, “Эко ази”, радио телевиз, медиа урлагийн дээд сургууль зориулалтын бус газар “толгой хоргодож”, “Юүк” Мсүт нэгэн сүмийн эзэмшлийн байрыг түрээслэн сургалт явуулж байжээ.

Цаашлаад судалгаанд хамрагдсан их сургуулиудын 46 хувь номын сан, уншлагын танхмын хүрэлцээ муутай,

“глобал удирдагч”, “тэнгэр” дээд сургууль, “гурван эрдэнэ” багшийн дээд сургууль зэрэг таван сургууль багшлах боловсон хүчин хангалтгүй зөрчил илэрчээ. Мөн Мсүт-ийн хувьд онолын болон дадлагын мэдлэгтэй багшаар бүрэн хангагдаагүй төдийгүй боловсролын шаардлагад нийцэхгүй багш хичээл заах, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан техник хэрэгслээр бүрэн тоноглогдоогүй зэрэг зөрчил илэрсэн байна.

нМхг-ын хяналтын улсын ахлах байцаагч а.танан-Эрдэнэ “шалгалтын онц ноцтой зөрчлүүд гэвэл “глобал удирдагч сургууль” бакалаврын мэдлэггүй хүмүүст магистрын боловсрол олгох гэж байсан, “шинэ монгол” технологийн коллеж магадлан итгэмжлэлээр ороогүй байна. Монгол улсын хувьд чанарын шаардлага хангаагүй боловсролын байгууллагуудыг цөөлөх бодлого хэрэгжүүлж байна. тиймээс боловсролын байгууллагуудын шаардлага хангаагүй эрсдэлийн өндөр үнэлгээтэй гарсан болон ноцтой зөрчил үүсгэсэн их дээд сургуулиудын тусгай зөвшөөрлийг цуцлах, татан буулгах тухай дээд шатанд шаардлага хүргүүлнэ” гэлээ. хамрагдсан сургуулиудаас хуулийн хэр эгжилтийг хамгийн сайн хангадаг, эрсдэл үүсэх магадлал багатай нь “шихихутаг” дээд сургууль, харин эрсдэлийн өндөр үнэлгээтэй нь “сутай” дээд сургууль гэж үнэлэгджээ. их сургуулиудын хууль сахин биелүүлэлтийн дундаж 67.4 хувьтай. Мсүт-ийнх 61 хувьтай байжээ.

С.Батсайхан / ЗГМ©

нМхГ-ын шалгалтаар илэрсэн зөрчил

Хууль сахин мөрдөлтийн

дундаж

Эрсдэл үүсэх магадлалын

дундаж

Зориулалтын бус байранд

үйл ажиллагаа явуулдаг

Шаардлагад нийцсэн номын сан, уншлагын

танхимгүй

НМХГ©

Их, дээд сургууль МСҮТ

67.4%61%

32.4%38.5%

26%

50% 46% 50%

онцГой БАйДлын ЕрӨнхИй ГАЗАр 15 жИлД

ОБЕГ ©

17012 ₮310.4АВрАн хАМГААлСАн

ТЭрБУМыН Эд ХӨрӨНГӨ

Төрийн болон байгууллагын шагнал

Гавьяа байгуулсан гурван алба хаагчид

Үүргээ гүйцэтгэж яваад амь үрэгдсэн

НҮБ-Энхийг сахиулахад оролцсон

2300₮16

28 230

АлБАн хААГЧ

САя

АлБАн хААГЧ

АлБА хААГЧ

2016 онд 949 тэрбум төгрөг байсан бол 2018 онд 1.4 их наяд болж, 10.1 хувиар өссөн байна.

Мөн улсын төсөвт төвлө-рүүлсэн татварын орлогын хэм-жээгээр 2017 онд 118 тэрбум төгрөг байсан бол 2018 онд 134.1 тэрбум төгрөг болж, 12 хувиар нэмэгдэв. харин барилга угсралт, их засварын ажилд 2016 онд гурван их наяд 356.3 тэрбум төгрөг эргэлддэг байсан бол 2018 онд 4.9 их наяд төгрөг болж 19.4 хувиар дээшилсэн үзүүлэлт гарлаа.

түүнчлэн хэрэглэгчийн худал-дан авах чадварт нийцсэн, Монгол

шаардлага хангахгүй 3000 барил-гыг шинэчлэх болон түрээсийн 18488 орон сууцыг бий болгох зорилттой байгаа ажээ.

Эдгээрээс түрээсийн орон

сууцыг өмчлөх хөтөлбөрт “буянт-ухаа 2”-т 972 айл, орхон аймагт 315 айл, хөвсгөл аймагт 135 айл, говь-алтай аймагт 120 айлын орон сууцыг тус тус

хамруулжээ.уг хөтөлбөрөөс гадна гэр

хорооллыг дахин төлөвлөхтэй холбогдуулан сүхбаатар дүүр-гийн “ногоон нуур” орчим дахь 1008 айлын орон сууцны төсөл хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэсэн. төлөвлөгөөний дагуу энэ онд барилга угсралтын ажлыг эхлүү лэх гэж байна. Энэхүү бүтээн байгуулалт бнхау-аас Монгол улсад олгосон 350 сая юанийн буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр баригдах юм. уг төслийг агаарын бохирдлыг бууруулахад хувь нэмэр оруулах зорилгоор хэрэгжүүлэх юм.

Бүтээн байгуулалт, түүний орлого (тэрбум төгрөгөөр)

Барилгын салбарын өсөлт

Барилга угсралт, их засвар

Төсөвт төвлөрүүлсэн татвар

2016 2016

9491,045

3,356 4,009

118134.1

болж 10.1 хувиар өссөн

болж 19.4 хувиар нэмэгджээ

12 хувиар нэмэгдсэн байна

ЗГМ: Сэдэв

5Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Янгирын удмыг ад үзэх шалтгаан

3.9

5.9%

4.3

6.6%

459.7

0.7%

30.5

46%

27.1

40.8%

сая сая сая саямянга

нийт мал сүргийн дотор

Урьдчилсан дүнгээр

Монголчууд ямааг олон зуун жилийн турш гаршуулан тэжээж ирсэн. Ямаа нь эдийн засгийн хувьд олон талын ашиг шимтэй учраас малчид өсгөх сонирхолтой байна. тор гомсог ззөөлөн ноолуур, өтгөн цагаан сүү нь ямаанд хайр зарлах том шалтгаан билээ. Мөн хар ямааны махыг сүүлийн үед эмчилгээнд ихээхэн хэрэглэдэг болсон. Малчид ч өөрсдөө яргуй идсэн ямааны мах эм хэмээн ярьдаг. Янгирын удам ийн ашиг шим, үр өгөөж ихтэй амьтан ч тоо толгой нь олшроод ирвэл байгаль экологид халтай аж. дэлхийн байгаль хамгаалах хол боо ч ямааг экологид хамгийн хал тай амьтны жагсаалтад оруулжээ.

Экологийн энэ дайсан манай улсад ч асуудал болж, бэлчээрийн даац хэтэрсний гол буруутан болоод буй. Монгол улс 112 сая га хадлан бэл чээрийн талбайтай, үүний 60 хувь нь зуслан, намаржаа байдаг талаар хөдөө аж ахуйн мэргэжилтэн хэлсэн юм. бэлчээрийн даацын хувьд нийт мал тоог хонин толгойд шилжүүлснээр 84 сая толгой малыг бэлчээх боломжтой юм байна. одоо манай улсын таван хошуу малын тоо 66.5 сая. нийт малын тоог хонин толгойд шилжүүлбэл 110 сая болж байгаа аж. үүнээс харахад 25 сая толгой малаар бэлчээрийн даац хэтэрсэн гэсэн үг. түүнчлэн төл малын тоо 20 сая орчмоор нэмэгдсэн үзүүлэлт бий. ингээд тооцохоор бэлчээрийн даац жил ирэх тусам нэмэгдэж байна гэсэн

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны Мал аж ахуйн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын мэргэжилтэн Н.Бямбадоржоос зарим зүйлийг тодрууллаа.

-бог малын сүргийн бүтцийн харьцааг зөв зохистой тэнцвэр-жүүлэх талаар төрөөс ямар бодлого барьж байна вэ?

-1990 онд 23-25 сая толгой малтай байсан бол өнөөдөр 66.5 саяд хүрээд байна. үндсэндээ малын тоо 2.9 дахин нэмэгдсэн гэсэн үг. 1964 онд бэлчээрийн талбай 122 сая га байсан бол одоо 112 сая га болж, багасаад байна. Энэ үед 100 га бэлчээрийн талбайд

40 толгой хонь ногдож байсан бол өдгөө 100 га бэлчээрийн талбайд дунджаар 100 толгой хонь ногдож байна. бэлчээрийн газрын ангиллаас уул уурхай, дэд бүтэц, хот суурин газрын ангилалд их хэмжээний газар шилжиж байгаатай холбоотой. Мөн байгаль цаг уурын өөрчлөлт (үер, салхины нөлөө)-өөс болж ихээхэн бэлчээр эвдрэлд орж ашиглах боломжгүй болж байна.

сүүлийн үед ямааны тоо толгой огцом нэмэгдэж байгаа нь эдийн засгийн үр өгөөжтэй холбоотой. Малчид ямааг их өсгөхөөр сүргийн бүтэц алдагдаж, бэлчээр доройтож байна. 2010 онд уих-ын баталсан “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөр,

төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого, хүнс хөдөө аж ахуйн талаар баримтлах бодлого зэрэг бодлогын баримт бичгүүдэд малын тоо толгойг, бэлчээрийн даацад тохируулах, бэлчээрийг зөв зохистой ашиглаж бэлчээрийн даацад малын тоог тохируулах талаар тодорхой тусгасан. тухайлбал, малчдаас малын хөлийн татвар авахаар тусгасан боловч харамсалтай нь төдийлэн хэрэгжихгүй байна. 2015 онд манай яам малчдаас бэлчээр ашигласны төлбөр авах санал боловсруулж сангийн яаманд хүргүүлсэн боловч өнөөдрийг хүртэл хууль эрхзүйн орчин нь бүрдээгүй байгаа.

-Ямааны тоо толгойг цөөлөх-

гүй бол ямар байдалд хүрэх вэ? -сүүлийн жилүүдэд цаг уур

тааламжтай байгаа учраас малын тоо өсөж байна. Малчид эр, сувай малаа 3-4 настайд нь эдийн засгийн эргэлтэд оруулаад, сүргийн зохистой бүтэцтэй, чанартай малтай болбол малын тоо толгой тэгтлээ их нэмэгдэхгүй байх.

-бэлчээрийн доройтлын гол буруутан ямаа гэж хэлэх хүн олон байна. Ер нь ямааг фермержүүлж болдоггүй юм уу?

-Ямаа бэлчээр доройтуулж байна гэж гүтгэж бас болохгүй л дээ. Манай улс Франц улсаас сүүний чиглэлийн альфан үүлдрийн ямааг 2014 онд авчран үржүүлж байна. сүүний чиглэлийн ямааны

фермер байгуулах туршилт хийсэн. Энэ ямаа нь байнга дулаан байр, арчилгаа, маллагаа их шаарддаг, манай орны цаг агаарт дасан зохицох нь удаан байна. Цаашид судалгаа, бэлтгэл сайн хийж байж фермер байгуулахгүй бол жирийн малчин хүн энэ ямааг маллаж өсгөөд байх боломжгүй байна.

-малын тоо толгой нэмэг-дэхийн хэрээр чанар нь муудаж давжаарч байна гэдэг. чанарыг сайжруулах талаар ямар бодлого барьж байгаа вэ?

-Малын генетик нөөцийн тухай хууль батлагдсантай холбоо-тойгоор сум, дүүрэг бүрт хөдөө аж ахуйн тасаг байгуулснаар малзүйч мэргэжилтнүүд бүх сум дүүрэгт

ажиллаж байна. Мөн энэ хууль батлагдан

хэрэгжиж байгаатай холбоотойгоор тухайн бүс нутгийн цаг уурт дасан зохицсон батлагдсан үүлдэр, омгийн малаар малын чанарыг сайжруулах, малчдын үржлийн малд ангилалт хийж, бог малын хээлтүүлэгчийг мэргэжлийн байгууллагад төвлөрүүлэх зэрэг олон арга хэмжээ авч байгаа. тухайлбал ноолуурын чиглэлээр үржүүлж буй баянхонгорын За-лаа жинст Эдрэнгийн цагаан ямаа, сүхбаатар аймгийн баян дэлгэр улаан, ховдын алтайн улаан, хөвс-гөлийн Эрчмийн хар ямаа зэрэг үүлдрийн ямааг үндсэн сайж руу-лагчаар ашиглаж байна.

Н.Бямбадорж: Малчдаас малын хөлийн татвар авдаг болмоор байнаЗГМ: ТОДРУУЛГА

Нэг ам метр талбайд 27 зүйлийн ургамал байлаа гэхэд ямаа бүгдийг нь идчихдэг

Б.Гандолгор@gandolgorZGM

үг. социалист нийгмийн үед сүргийн бүтцийг зөв зохистой байлгахын тулд ямаа, хонио тусад нь хариулдаг байв. хэрэв нийлүүлвэл гурван хонь, нэг ямаа гэсэн бүтэцтэй байх ёстой гэсэн шаардлага тавьдаг байжээ. харин өнөө үед хонин сүргээсээ ямааны тоо толгой нь илүү болсон. Энэ нь бэлчээр доройтох гол шалтгаан юм. салбарын яамнаас сүргийн бүтцийг зөв зохистойгоор тэнцвэржүүлэх зөвлөмжийг малчдад өгдөг ч ямаанаас авах ашиг шимээ бодоод цөөлөхийг хүсдэггүй аж.

Монголын малчид үг сонс-доггүй, дүрэм мөрдөггүй дүлий аран шингаараа байвал цаашид эко логийн доройтлыг нөхөн сэргээ хэд амаргүй болж мэдэхээр нөхцөл байдал үүсээд байна. Малчид өөрсдөө ямааг сүрэг дагуулж гүйдэг, салхи сөрж явах дуртай, хотны мухар эз лэмт гий хэмээн адладаг ч ашиг, ши мийг нь хүртэхийн тулд цөөлж чад-даггүй.

дэлхий даяар экологийн тэнц-вэрт байдлыг хадгалах асуудлыг хурцаар хөндөж эхэлсэн энэ цаг үед манай улс ч гэсэн малын тоо толгойг хязгаарлаж, зохистой хэмжээнд байлгах ёстой. Мал сүргийн тоо нэмэгдсэнээс болж бэлчээрийг өнжөөх, сэлгээх бо ломж алдагдаж, ургамлын нөмрөг, бүтэц бүрэлдэхүүн до рой тож байгааг суд лаа-чид анхааруулдаг. 1961-1990 оны малын дундаж тоог харь-цуулахад нийт малын тоо 43.1 сая толгойгоор нэмэгдсэний дотор ямаа 6.1 дахин, хонь 2.2 дахин, үхэр, адуу 1.8-1.9 дахин өсөж, харин тэмээний тоо 1.4 дахин

буурчээ. бог малын харьцаа өмнө нь хонь 72, ямаа 28 хувийг эзэлж байжээ. гэтэл өнөөдөр бог малын 55 хувийг ямаа, 49 хувийг хонь эзэлдэг болчихоод байна.

Ямаа шимт ургамлыг Хамж иддэг

Мал аж ахуй эрдэм шинжил-гээний хүрээлэнгийн Эрдэм шинжилгээний ахлах ажилтан, хөдөө аж ахуйн ухааны доктор Ч.оюунцэцэг ямаа бэлчээрийн доройтолд хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар судалгаа хийжээ.

нийт 40 га бэлчээрийн талбайг хашиж, ургамлыг нь хэмжиж

тооцоод нэг хэсэгт нь таван хонь таван ямаа оруулж нэг өдрийн 10 цаг бэлчээсэн байна. ингэхэд уг бэлчээрийн нийт ургамлын 89.3 хувийг ямаа идсэн байжээ. Энэ нь ямааны бэлчээр ашиглалт хониныхоос 26.9 хувиар илүү байгааг олж мэдсэн гэсэн үг. намар, зуны улиралд ямаа бэлчээрийг илүү их талхалдаг нь харагдсан байна. нэг ам метр талбайд 27 зүйлийн ургамал байлаа гэхэд ямаа бүгдийг нь идчихдэг хэмээн судлаач ярив.

Мөн найлзуур ургасан талбайд 10 хонь, 10 ямааг тус тусад нь бэлчээж судалсан байна.

давамгайлж ургадаг болчихдог учраас сүргийн бүтцэд анхаарах шаардлага тулгараад буй юм.

Мал иддэггүй шарилж элбэг-шиж, тухайн бэлчээрийн ургам-лын таваас илүү хувийг эзлээд эхэлвэл бэлчээрт өөрчлөлт орж байгаагийн шинж гэж судлаач дүгнэв. шарилж 5-10 хувийг эзэлвэл дунд зэрэг, 30 хувийг эзлээд ирвэл малд идэнгитэй ургамлын тоо цөөрч, бэлчээр доройтож байгаагийн илрэл юм.

дэлХийн зарим орон Ямаагаа устгажээЯмаа тун адтай амьтан юм.

тэр бөмбөрцөг даяар тархаж чаджээ. таван тивд нийт тэрбум гаруй ямаа нутагшжээ. тэр дундаа ази тив ямааны тоо толгойгоор дэлхийд тэргүүлж байна. дэлхийн хөдөө аж ахуйн байгууллагаас 2011 онд гаргасан судалгаагаар ази тив 600 гаруй сая ямаатай болжээ. Манайхаас гадна хятад, Энэтхэг, бангладеш зэрэг улс ямааг өсгөсөөр байна. Ямаа өсөхийн хэрээр эдгээр улсын эдийн засагт ч тодорхой хувь нэмрээ оруулж байгаа.

Францууд л гэхэд дарсаа ямааны бяслагтай хольж хүртдэг өвөрмөц заншилтай. гэтэл дэлхийн өөр нэг тив австралид ямаа зэрлэгшсэн мэдээ цахим ертөнцөд бичигдлээ. хэн нэгний эрхшээлд биш ямаа өөрийн дур зоргоор уул хадаар тэнүүчлэн амьдардаг болсон байна. бас нэгэн сонирхолтой мэдээ нь америк, шинэ Зеланд зэрэг цөөнгүй орны 120 аралд нутагшсан ямаануудыг буудаж устгасан тухай бичсэн байх юм. арлуудын ургамлыг нөхөн сэргээхийн тулд ямааг устгахаас өөр аргагүйд хүрсэн байна. гэвч ямааны талхалсан бэлчээр нөхөн сэргэхдээ удаан байдаг тухай судлаачид хэлдэг. Ямаа талхалсан бэлчээ рийг барагцаагаар 3-4 жил ха шиж, хамгаалж байж нөхөн сэр-гэх боломж бүрддэг аж. ийн янгирын удам ад үзэгдэх цаг ирлээ.

ингэж туршихад 10 ямаа нь 25 найлзуурыг идсэн бол 10 хонь 10 найлзуур идсэн байжээ. Эл судалгаанаас ямаа хониноос нэг дахин илүү ургамал иддэг нь харагд ана. Ямаа голдуу үет ургамлыг идэж, бэлчээр доройтуулдаг юм байна. тиймээс малчдыг бэлчээрээ сэлгэж ашигла гэ сэн зөвлөмжийг холбогдох бай гууллагаас байнга гаргадаг ч тэр бүр мөрдөх нь ховор аж. ургамлыг үндсээр нь идсэн тохиолдолд тухайн бэлчээр нөхөн сэргэхдээ удаан байдаг бөгөөд шарилж мэтийн хогийн ургамал илүү

Ямаа голдуу үет ургамлыг идэж

бэлчээрийгдорой туулдаг

2018 оны МАл ТооллоГын ДҮнС.Батсайхан / ЗГМ©

6 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Зах зээл

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Л.Сугармаа

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАКц

ЗАр СУрТАлЧИлГАА

хАяГ

цАхИМ хУВИлБАр

0 1 1 7 0

Б.БадамцэцэгЗГМ

Пүүз машины дайтай үнэлэг дэж байгаа өнөө цагийн гол хэрэглэгч нь залуучууд

Пүүз дэлгүүрийн лангуун дээр худалдаалдаг жирийн нэгэн бараа биш, хэрэглээнээс хэтийдсэн их утга учрыг агуулдаг болжээ. сүүлийн таван жилийн хугацаанд интернэт худалдаа хөгжиж StockX, GOAT зэрэг пүүзний “хөрөнгийн бирж”-үүд бий болсноор хэн дуртай нь өөрийн пүүзээ зуучлуулан зарах боломжтой болсон. бас хүссэн, хайсан пүүзээ бусдаас худалдан авах суваг нээгдэв. 2025 он гэхэд энэ төрлийн зах зээл дэлхийн хэмжээнд 95.14 тэрбум долларт хүрэх төлөвтэй байна гэж "Grand View Research Inc" тодотгосон байна. харин монголчуудын хувьд жилд дунджаар 24 сая ам.долларын пүүз гаднаас импортолж байна гэж “Монголын sneaker толгойтнууд” хэмээх группд бичжээ. Пүүзний үйлдвэр байгуулахаар бичсэн төслийн хүрээнд энэ тооцоог гаргасан аж. Пүүзний зах зээл бидний төсөөлснөөс тэс өөрөөр өрнөж байна.

б.цацрал: 800 Пүүз цуглуулж байсан

Пүүзэнд дурлагч б.Цацрал 2011 онд “Монголын sneak-er толгойтнууд” нэгдлийг санаачилж, 2015 онд төрийн бус байгууллага болгожээ. 7000 гаруй залуусыг эгнээндээ нэгтгэсэн тус байгууллага пүүзний бүхий л мэдээллийг хуваалцаж, цахим орчинд өөр хоорондоо худалдан авалт хийдэг аж. түүнээс гадна хотын төвөөр алхаж яваа ганган пүүзтэнгүүдийн зургийг дарахаас гадна сайн дурын ажил хамтран

худалдаагаар 1510 ширхгийг заржээ. гэхдээ энэхүү загвар нь Power Lace буюу автомат үдээсний технологи нэмж, 2016 онд сугалаа болон дуудлага худалдаагаар зөвхөн 89 хосыг борлуулсан байна. б.Цацрал сугалаагаар тус пүүзийг авчээ. Пүүзний хамгийн том онлайн бирж Stockх-д 2016 онд Nike Air Mag 28638 ам.доллар буюу 70 гаруй сая төгрөгийн ханшаар зарагдсан нь тухайн жилийн хамгийн өндөр үнэ байсан юм. харин өнөөдөр уг пүүзний үнэлгээ Stockх-д хоёр дахин өсөж, 140 орчим саяар үнэлэгдэж байна. б.Цацрал, “Пүүз яг марк шиг. ховор бас хуучны байх тусам илүү үнэ цэнтэй, өндөр үнэлгээтэй байдаг” хэмээн онцлов. тиймээс түүний Nike Air Mag-ын үнэ цэн цаашид илүү өсөх магадлалтай.

шөнийн клубээс Hi5, unegui.mn, facebook

рүү шилжсэн арилжаашинэ пүүзийг бид дэлгүүрээс

авдаг. гэхдээ ямар ч загварын пүүз зах зээлд гарсан тэр улиралдаа зарагдаж дуусдаг бөгөөд дахиж үйлдвэрлэдэггүй. тиймээс хуучин болон ховор пүүзний наймаа шинээсээ илүү их өргөн хүрээг хамардаг. харин энэ төрлийн худалдаа манай улсад ихэвчлэн цахим орчин болон пүүзний ломбардуудад явагддаг

гэнэ. арав гаруй жил пүүзний наймаа хийсэн б.Цоггэрэл энэ талаар, “14 настайдаа 2001 онд үйлдвэрлэгдсэн Duncan пүүзийг 150 мянган төгрөгөөр зарж байсан. одоо бол Duncan нэг сая гарсан шүү дээ. тэр үед хувь хүмүүс пүүзээ цүнхлээд шөнийн цэнгээний газруудаар явж зарах нь түгээмэл байлаа. дараа нь Hi5 ашигладаг болсон.

харин одоо залуус Unegui.m болон Facebook-ээр пүүзээ наймаалцаж байгаа. Энэ төрлийн наймааг ихэвчлэн пүүз сонирхогч залуус хийдэг. бизнест эргэлтийн хөрөнгө шаардлагатай байдаг бол пүүзний наймаанд танил тал бас сэргэлэн зан хоёр л хамгийн чухал. Пүүзээ зарах гэж байгаа хүнийг авах гэж байгаа хүнтэй холбож өгөөд дундаас нь ашиг олох ч боломжтой. тухайн пүүз ховор байх тусам үнэд хүрдэг учир хайж олох нь чухал. би зарах пүүзнүүдээ ану-аас Ebay

ашиглан оруулж ирдэг. гэхдээ пүүз зөвхөн манай улсад орж ирээд байгаа биш. Манай улсаас бусад улс руу дамжин тээвэрлэгддэг. би ану-руу бас солонгос руу пүүз илгээж, зарж байсан. америк бол пүүзний хамгийн том зах зээлтэй орон. хэрэглээ маш өндөр хөгжсөн. харин манайд ойлголт бага зэрэг муу” гэсэн юм. түүний хувьд хуучин пүүзний наймаа эрхлэхэд хамгийн эрсдэлтэй байдаг зүйлийг “шаталт” гэв. Ebay-ээс бараа захиалахдаа хайнга хандсанаас болж тэр өрөөсөн гутал, пүүзний оймс, хоосон хайрцаг ч авч байжээ. Заримдаа хатсан, хэвээ алдсан гутал ирэх нь ч бий аж. гэхдээ хянуур байж чадвал цэвэр 50 хүртэлх хувийн ашигтай бизнес аж.

ломбарданд барьцаалсан Пүүзээ заавал буцааж авдагПүүз машины дайтай үнэлэгдэж

байгаа өнөө цагт гол хэрэглэгч нь залуучууд байна. санхүүгийн хувьд хэн нэгнээс хараат биш болсон насанд хүрэгчдийн хувьд хоббигоо хөгжүүлэх боломжтой. тэд үйлдвэрээс шинээр гарч байгаа пүүзийг хэдэн улс

дамжин олон хоног дугаарлан зогсоод худалдаж авч чадна. хэрвээ хүсвэл өмсөхгүй хадгалж байгаад хуучирсан хойно нь үнэ хүргэж бас болно. харин өсвөр насны хүүхдүүд, их сургуулийн оюутнуудын хувьд энэ бүхэн арай өөр. хятадын Эрээн хотын 1-р дунд сургуулийн сурагч б.Эрдэнэшагай энэ талаар, “би сагсны багт тоглодог учир пүүз их сонирхдог. гэхдээ арван жилийн сурагч учраас ээж ааваараа авахуулдаг. сүүлд Jordan 1 low пүүзийг Chicago shop-оос авсан. Jordan-ы загвар сайтай пүүзнүүд 600 мянган төгрөгөөс л эхэлнэ шүү дээ. одоо James Harden Vol3-тай болмоор байна. “ориг” пүүз авах чадалтай хүмүүс нь Chica-go shop, Nike ороод авчихдаг. харин авч чадахгүй нь түүнээс олон. үнэхээр авахыг хүсээд мөнгөний бололцоогүй хүмүүс нь хүний хуучин өмсөж байсан хуучин пүүз авдаг. гэхдээ энэ нь бас ялгаатай ойлголт. хуучин загвар үнэтэй байдаг бол хүний өмсөж байсан хуучин пүүз арай хямд байдаг” гэсэн юм. харин гандангийн хойно байрлах “Пүүзний худалдаа, ломбард”-ны худалдагч б.төмөрбаатар, “ориг пүүз хамгийн багадаа 200000 төгрөгөөс эхэлдэг. 2-200 сая хүртэлх төгрөгийн пүүз ч бий. Пүүзэнд дурлагчдад нэгээс олон пүүз байх нь ойлгомжтой.

Мөнгөний хэрэгцээ гарвал утсаа эсвэл машинаа ломбардад тавьж байснаас пүүзээ тавих нь илүү дээр сонголт. бид пүүзнүүдийг авч битүүмжилж, зориулалтын газар хадгалдаг. Жишээлбэл, 1.5 сая төгрөгийн үнэтэй пүүзээ 450 мянгаар найман хувийн хүүтэй манайд тавьсан хүн байна. хайртай пүүзээ хүнд үлдээж байгаа учир гэмтээчих вий гэж хардах хүн олон. тиймээс бид битүүмжилж, зориулалтын газар хадгалдаг. Пүүзээ ломбарданд тавьсан хүмүүсийн дийлэнх нь буцааж авдаг юм. Зохих журмын дагуу хураагдсан пүүзийг бид хими цэвэрлэгээнд өгч, ариутгал халдваргүйжүүлэлт хийгээд бусдад зардаг. Манайхаар ихэвчлэн сургуулийн сурагчид үйлчлүүлдэг. насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг ээж аавтайгаа ирсэн үед нь л үйлчилгээ үзүүлнэ. бид шинэ бараа зарж байсан бол хүүхдэд худалдаалаад явуулж болно. гэтэл хэдэн зуун мянгаар хуучин пүүз аваад очсон хүүхдээ ээж, аав нь яах вэ. Ер нь л бөөн асуудал үүсдэг юм. тиймээс асран хамгаалагчид нь “Энэ бол тэдэн зуун мянгаар зарагддаг. хуучин тул ийм үнээр танай хүүхдэд өгч байна” гэдгийг сайн ойлгуулдаг” хэмээн ярив.

Пүүзээ өмсөхгүй хадгалж байгаад

хуучрахаар нь үнэ хүргэж зарж

болно

зохион байгуулсан аж. б.Цацрал хэлэхдээ, “2011 онд SPS TV-ийн төмөрөө болон Rapper Tse-tse, ану-д байсан Nike оргил зэрэг найзуудтайгаа хамтран “Монголын sneaker толгойтнууд” цахим хуудсыг үүсгэсэн. одоо пэйж маань 36 мянган дагагчтай, группэд 70 гаруй мянган хүн нэгдээд байна. Пүүз нь спорт болон төрөл бүрийн хөгжмийн урсгалуудтай холбогддог. тиймээс жирийн нэгэн хэрэглээ бус өөрийгөө илэрхийлэх нэрийн хуудас болсон. Эрчүүд хүүхэд байхаасаа л нэг нэгэнтэйгээ пүүзээрээ өрсөлддөг байсан шүү дээ. Пүүз сонирхдоггүй залуу ховор гэж бодож байна. би бага ангид байхаасаа пүүзэнд дурласан. найзуудтайгаа байнга сагс тоглодог байсан учир пүүз өмсөх нь миний амьдралын хэв маяг байлаа. ану-д амьдарч байхдаа хобби маань гүнзгийрч, бүр нэг төрлийн “өвчин” болсон. долоо хоног бүр нэг, хоёр пүүз авсаар нэг мэдэхэд 800 гаруй пүүзтэй болсон. харин гэр бүлтэй болсноосоо хойш хоббиндоо хязгаар тавьсан” хэмээсэн юм. түүний хамгийн хайртай пүүз нь “ирээдүй рүү аялсан нь” киноны гол дүр Марти “Mc-Fly”-ийн өмсдөг Nike Air Mag. Энэхүү пүүзийг бүх цаг үеийн хамгийн агуу гутлын дизайнер гэгддэг тинкер хэтфилд зохиосон бөгөөд анх 2011 онд дуудлага

Пүүз яг марк шиг, хуучны бас ховор бол илүү үнэтэй

Сүүлийн таван жилийн хугацаанд интернэт худалдаа хөгжиж, StockX, GOAT зэрэг пүүзний “хөрөнгийн бирж”-үүд бий болсноор хэн дуртай нь өөрийн пүүзийг эндээс зуучлуулан зарах боломжтой болсон.

ZGM DAILY2019.06.21, FRIDAY ~ №118 (1170) 7THE OFFICIAL GAzETTE

ZGM: HIGHLIGHtS

PoliticsGansukh Amarjargal, Secretary of the National Security Council of Mongolia participates at the 10th Inter-national Forum of High-Level Representatives for Security Issues, organized by the Se-curity Council of the Russian Federation, on June 17-20 in Ufa, Russia.

The regional conference on preventing the mobilization of extremism and radicaliza-tion leading to terrorism and violence commences.

EconomyCEO of Goyo LLC has been appointed as a temporary board member of Goyo until the Shareholders Meeting starts.

mHITs, the leading Australian Fintech mobile remittance pioneer, announces its Australian mobile remittance service Rocket Remit has expanded its mobile money transfer service to include Mongolia.

Top 20 index drops 0.35 percent to 19,581.61 points. MSE A index decreases 0.67 percent to 8,930.89 points. MSE B index increases 0.26 percent to 7,914.98 points. Market cap stands at MNT 2,45 trillion.

top 20 index(by units)

19,581.6110,000

15,000

20,000

25,000

30,000

sociEtyThe first joint meeting of the Mongolia-South Korea journalists to be held on June 20-24.

The 15th-anniversary celebra-tion of the National Emer-gency Management Agency takes place at Central Square.

Mongolia wins two consec-utive matches at FIBA 3x3 World Cup 2019 commenced in Amsterdam by winning the Russian team in their first match by 14:12 and Estonian team by 20:17.

Zoljargal Jargalsaikhan: Coal export remains 20-30 percent behind plan

Leading companies sign Responsible Mining Codex

Mongolia estimated to export 25 million tons of coal a year via the Gashuunsukhait port.

Companies have voluntarily joined the codex and encouraging other companies to associate.

top 20 index drops 0.35 percent to 19,581.61 points

World’s top innovation company leaders meet Mongolian innovators

Market cap stands at MNT 2,45 trillion. Participants exchanged views on exchanging international experiences.

Aminaa.UZGM

Mining companies will be responsible for environmental monitoring

The leading firms in Mon-golia’s mining industry signed the “Memorandum of Under-standing on Implementing Voluntary Mining Codex” yes-terday. These include the big names, such as Erdenet Mining

Corporation, Oyu Tolgoi LLC, Erdenes Tavan Tolgoi, Ener-gy Resource, Aspire Mining, Baganuur, SouthGobi Sands, Terra Energy, and Monpolimet.

Mongolian National Mining Association and the Ministry of Mining and Heavy Industry (MMHI) jointly commenced the campaign to promote ac-countability and responsible mining practices. Three of the top f ive mining companies in Mongolia, namely Erden-et Mining Corporation SOE, Oyu Tolgoi LLC, and Energy Resource LLC that are directly affiliated with this event show the significance of the codex.

Also, Monpolymet, a leading company in the field of reha-bilitation experience, and other coal companies are joining.

The Codex has been de-veloped under the UNDP's

ZGM: IntervIewBUsIness opportUnIty

Zoljargal Jargalsaikhan: Coal export remains 20-30 percent behind plan

Sustainable Natural Resource Management program that has five core and 187 requirements. Companies have voluntarily joined the codex and encour-aging other companies to as-sociate.

Minister of Mining and Heavy Industry Sumiyabazar Dolgorsuren called on mining companies to sign the memo-randum and said “All sectors should be responsible and it is especially so for mining firms. Minerals are the base resource for the country's economy and growth, as well as for attract-ing investment. I do not have anything to do with the fact

that some incidents are envi-ronmentally harmful. Those are due to illegal activities and lawbreakers. Mining must be unstoppable and responsible so that we will continue our activities and so that people will understand.”

According to the “Responsi-ble Voluntary Mining Codex”, consolidated companies will be responsible for regular en-vironmental monitoring and reporting to local communi-ties, in a way that will facilitate the identification of mining-re-lated environmental relevance and the integration of certain statistical information.

Batsaikhan.S / ZGM©

Leading companies join responsible Mining Codex

He highlighted that the foreign relation importance in coal export-ing. Official Gazzete had the chance to interview the Executive Director of the Mongolian Coal Association Zoljargal Jargalsaikhan.

-The statistics show that coal export has increased in the first five months compared to last year. Will it keep the pace?

-Mongolia is planning to export 42 million tons of coal in 2019. According to the performance in the first five months reported by the Ministry of Mining and Heavy Industry (MMHI), the coal export via Gashuunsukhait border check-point remains the same as previous years. However, the coal export at Shiveekhuren border checkpoint has fulfilled 50 percent of its plan. Overall, the export performance is behind the plan by 20-30 percent.

-What is the key cause of lower coal export?

-China has its own method of market regulation by the govern-ment. The country makes its plan on purchasing the coal a year in ad-vance and updates in the middle of the process. We need to comply with

this situation. Last year, the coal trucks at Tavantolgoi checkpoint were in a long queue just to enter the border, making the situations diffi-cult. In order to solve this, the per-mit of road freight transport C has been granted to drivers in exporting to China. Also, the Shiveekhuren port used this permits, which cre-

ated another problem. The port had more than a thousand passing cars a day but lost the chance of exporting almost 2 million tons of coal in the second quarter.

-Did the gashuunsukhait port extension achieve this year?

-The current problem is related to poor infrastructure. There is also

a relatively small number of trucks passing the border to China. China’s policy is to allocate coal from a number of countries at a specific amount. Mongolia estimated to export 25 million tons of coal a year via the Gashuunsukhait port. In order to achieve the plan, more than a thousand vehicles should pass the border per day. However, China has limited the number of vehicles at 800-900. Maintaining border crossing is depending on the relationship between the two countries rather than transportation capacity.

-Regarding the current inter-national situation, is there any risk of price fall in coal?

-China imports about 60 million tonnes of coal every year. It is a giant goal to supply 42 million from Mongolia. Australia accounts for 40 percent of China's coal imports, however, it declined to 20 percent due to the relationship between the two countries. Mongolia hopes to cover 20 percent of their need. Russia's supply will also increase. In this sense, foreign conditions are one of the factors that affect Mongolia's exports.

During the Innovation and In-vestment forum organized by the Parliament Speaker zandanshatar Gombojav, the leaders of the world’s top innovation companies came and viewed Mongolia's innovation proj-ect and product launches. Partici-pants in the forum exchanged views on how to exchange international experiences in order to strengthen startup firms and to support inno-vation products with banking and financial institutions.

Mr. zandanshatar initiated the fo-rum in May, after visiting academic institutions of some universities and the Mongolian Academy of Sciences to discuss innovative projects and products with competitiveness and seek solutions. The forum also in-tended to exchange experience in

innovation projects and products successfully implemented in the market.

The Parliament Speaker highlight-ed in his opening speech, “According to the World Economic Forum in 2017, Mongolia is ranked 11th in the Global Human Capital Report by intellectual property, while ranking 111th in the knowledge of export-ed products out of 130 countries worldwide. This indicator shows that Mongolians have a high in-tellectual capacity, but we are left behind on using the knowledge and value-added products. The forum aimed to push the dissemination of innovation, as well as the possibility of involving scientists and private entrepreneurs to science-based de-velopment.”

FX MArket

CNY/MNt rate(one month to date)

USD/MNt rate(one month to date)

RUB/MNt rate(one month to date)

2645

2652

2650

2648

May 23 May 23 May 23Jun 20 384.75 Jun 20 2656.1Jun 20 41.53

Jun 20 Jun 20 Jun 20Jun 10 Jun 10 Jun 10Jun 2 Jun 2 Jun 2

41

40.5

384.5

384

383.5

383

382.5

world’s top innovation company leaders meet Mongolian innovators

three of the top five mining com-

panies in Mongolia show the signifi-

cance of the codex

The leading firms in Mongolia’s mining indus-try signed the “Memorandum of Under-standing on Implementing Voluntary Min-ing Codex”.

Аав шигээ мундаг аврагч болж, олон хүнд тус болно доо би.

Өдрийн хэмнэл

8 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

ОНЦЛОХ ҮЗвЭРТв ХӨТӨЛБӨР

ЗУРХАй

Билгийн тооллын 19Зуны дунд цагаан морь сарын есөн улаан мэнгэтэй, шарагчин үхэр өдөрҮс засуулбал: Сайн нөхөртэй нөхерлөнөнаран ургах, шингэх: 04.53-20.54Барилдлага: ШидШүтэн барилдлага: Тийн мэдэхүйСуудал: Шороо

Аргын тооллын зургадугаар сарын 21, Сугар гараг. Билгийн тооллын 19, Гоё хүүхэн одтой, шарагчин үхэр өдөр. Өдрийн наран 04.53 цагт мандан, 20.54 цагт жаргана. Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, зэрэг дэвших, хишиг даллага дуудуулах, насан бүтээл хийлгэх, мал арилжих, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Эрдэнийг гадагш өгөх, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой.

никитон 25 жил тоглолтхаана: Төв цэнгэлдэх хүрээлэнхэзээ: 2019.06.29-ндТасалбарын үнэ: ^10 мянга

"Тэнгэрийн ташуур" балетхаана: УдБЭТхэзээ: 2019.06.23-ны 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

"хайрын виз" жүжигхаана: УдЭТхэзээ: 2019.06.22, 23-ны 21.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 10-00 мянга

"нутаг минь хүлэг минь" концертхаана: ASEM Gerхэзээ: 2019.06.22-23-ндТасалбарын үнэ: ^40 мянга

IBIZA MUSIC FEStIVAL 2019 хөгжмийн фестивальхаана: Монгол шилтгээнхэзээ: 2019.06.21-нд Тасалбарын үнэ: ^30-50 мянга

Б.Шарав "Чингис хаан" дуурьхаана: УдБЭТхэзээ: 2019.06.29-ндТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

09.00 “Хүрээлэн” Амьд ертөнцийн цуврал

14.00 Алшаа нутгаар аялсан тэмдэглэл

14.30 “робокон-2019”

16.40 Бидний цөөхөн Монголчууд: “Эгэл баатар”

18.10 “Угтаж үдэхийн заагт”

21.50 МУ-ын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын Бүгд Найрамдах Киргиз улсад хийсэн айлчлал

08.00 Daybreak Asia

11.00 Инновац 2050 нэвтрүүлэг

14.00 #Made In Mongolia нэвтрүүлэг

17.00 Bloomberg Technology

21.00 Мөнгөний урсгал мэдээний хөтөлбөр

23.00 Цахиурын хөндийгөөс цааш Нэвтрүүлэг

08.07 дэлхийн атлас нэвтрүүлэг

12.10 "Аугаа зуун" ОАК 28-р анги

14.10 "Аяыг таа" шоу нэвтрүүлэг

15.05 "УИХ-ын цаг" Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт өөрчлөлт

20.55 Никитон 25 жил

00.10 Монголчууд XX зууны эхэнд нэвтрүүлэг

10.30 "Нүд гялбам" СОАК 7-р анги

12.00 Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

13.30 "Ан амьтдын ертөнцөөр" /season-8/ 12-р хэсэг

19.00 Оргил цаг мэдээллийн хөтөлбөр

21.00 "Сайн эзэгтэйн тэмцэл" ОАК /season-1/ 4-р анги

00.00 "Шивэгчний өчил" /season-2/ 10-р анги

ЗГМ: СҮДОКҮ

749236851

236159784

865917423

178324695

594768312

682543179

321485967

417692538

953871246

(Өмнөх дугаарын хариу)

3 6

5

42

84

79

56

589

61

2

53

816

79

1

БоСооГоор:1. Юмны хамгийн чанар сайтай хэсэг, хувь3. Идшийг буталдаг гол шүд4. Гэрийн баруун, зүүн хойморт залрах тавилга5. Өвс ургамал6. Нэгэн шоундаа ирсэн бүх зочинд автомашин бэлэглэсэн

тэрбумтан, Америкийн телевизийн од бүсгүй9. 18 настай оюутан ахуй үеэр "доголон Төмөр" найраглалаа туурвисан Америкийн их зохиолч, яруу найрагч Эдгар ...12. Германы хамгийн том телевизийн товчилсон нэр

ЗГМ: ҮГИйН СҮЛжЭЭ

Өмнө

х дуг

аары

н ха

риу /

06.2

0

13. Тан улсын үед амьдарч асан Хятадын их яруу найрагч , хажуулдан хэвтсэн хөшөөгөөрөө мөнхөрсөн хөлчүү найрагч ... Бая

хӨнДлӨнГӨӨр:2. Алдарт Ажнай хүрэн, Цолмон халтарын удам угсаа, төрийн наадмын түмэн эх азарганы нэр

7. Германы алдарт автомашин8. дулаан уур амьсгалтай газрын ууланд ургадаг мод, ... зандан10. 1955 оны сугалаагаар явагдсан наадмын барилдаанд түрүүлсэн бөх14. Шоглож тоглож өгсөн нэр15. Японы мөнгөний нэгж

УВС 29o

14o

ХОВД 30o

15o

ЗАВХАН 28o

12o

БАЯНХОНГОР 27o

14o

ГОВЬ-АЛТАЙ 24o

12o

ӨВӨРХАНГАЙ 27o

14o

АРХАНГАЙ 26o 12o

ХӨВСГӨЛ 28o

14o

БУЛГАН 25o

8o

ТӨВ 28o

15o

ДУНДГОВЬ 32o 17o

ӨМНӨГОВЬ 32o

19o

ГОВЬ-СҮМБЭР 32o

17o

ДОРНОГОВЬ34o

19o

СҮХБААТАР 32o 17o

ХЭНТИЙ 33o

16o

СЭЛЭНГЭ 31o

15o

ОРХОН 29o

15o

ДАРХАН-УУЛ 33o

17o

ДОРНОД 32o

16o

БАЯН-ӨЛГИЙ 24o

13o

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР vI.25 27o

15o10 м/с

8 м/с

Түр зуурын бороотой

vI.22 32o

17o9 м/с

7 м/с

Үүлшинэ

vI.21 30o

17o8 м/с

7 м/с

Үүлшинэ Үүлшинэ

vI.23 31o

18o 9 м/с

7 м/с

12 м/с

9 м/с

Түр зуурын бороотой

vI.24 25o

17o

ФОТО АГШИН

С.Батсайхан / ЗГМ©

УБ - БЭЭЖИН 17.55 20.10БЭЭЖИН - УБ 21.10 23.40УБ - ФрАНКФУрТ 09.40 13.00ФрАНКФУрТ - УБ 14.30 05.20УБ - ХОНКОНГ 06.25 10.55ХОНКОНГ - УБ 12.00 16.45УБ - ШАНХАй 13.15 16.50ШАНХАй - УБ 17.50 21.40УБ - ТОКИО 07.45 13.40ТОКИО - УБ 14.40 19.15УБ - ЭрХҮҮ 05.55 07.00ЭрХҮҮ - УБ 08.00 09.10

УБ - ЭрЭЭН 20.45 10.25УБ - САйНШАНд 21.08 06.48САйНШАНд - УБ 20.10 06.45УБ - ЗАМыН ҮҮд 17.15 07.20ЗАМыН ҮҮд - УБ 18.05 08.45УБ - СҮХБААТАр 10.45 19.41СҮХБААТАр - УБ 07.15 16.30УБ - ЭрдЭНЭТ 20.30 07.45ЭрдЭНЭТ - УБ 18.35 06.00

А Х

А

УУ

Н А С Л Л

Т

Ш У У р Г

У

И З М А А

А

А

А

О

Б

Т А

И

НМ З

д

И

А

А

Бв

Э

У

Г

Б

О

дО

С

Б

Ертөнц тэдэнд хэрэггүй, түүний үзэгчдэд ч бас...Dark Phoenix киног “ХХ зуун фокс” кино компани Marvel-ийн X-Men цувралын Жин Грейгийн дүрээс сэдэвлэн бүтээжээ. Уг бүтээл өнгөрсөн баасан гарагт АНУ-д нээлтээ хийлээ. Гэвч нээлтээс нь хойш үзэгчдийн хүлээлтэд хараахан хүрч чадаа-гүй гэж судлаачид үзэж байна. Цаашдаа Dark Phoenix өмнөх цувралуудын адил амжилтаа давтах эсэхийг дэлхий нийтээр ажиглаж эхэллээ. Киноны үйл явдал хурц өрнөлтэй. Жин Грей-г финикс болгон хувиргаснаар эхэлдэг. X-Men багийн гишүүний амьдрал дэлхийн бүх хүмүүсээс илүү үнэ цэнтэй эсэхийг шийдэх ёстой болсон эгзэгтэй нөхцөлд цааш үргэлжилдэг. дуу дүрсний гайхамшиг, технологийн шийдлүүд X-Men цувралд “донтогчдын” урмыг хугалахааргүй сайн бүтээл болсон аж. Харин нийт үзэгчид түүнийг хэрхэн үнэлэхийг цаг хугацаа харуулна.

1

2 3

7 8

9

10

14

11 12 13

15

4 5 6

2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Эдийн ЗасаГ9Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин

> 10 > 10 > 10

Facebook-ийн төлөвлөгөө нь Европ тивийн бодлого тодорхойлогчдын эсэргүүцэлтэй тулгараад байна.

Airbus, Dassault Aviation Европын өнөөгийн гол сөнөөгч Eurofighter-ыг орлох загвар сонирхуулав.

Лиг виртуал тэмцээнүүдийг бодит бичлэгтэй нийлүүлж “наана”.

Facebook-ийн криптовалют "ногоон"-той өрсөлдөнө

Paris Air Show ирээдүйн сөнөөгч болон "оддын дайны" хөлгийг танилцуулав

NBA болох ч үгүй тэмцээнд бооцоо зарлана

Автоматчилалд эмэгтэйчүүдийн ажлын байр эн тэргүүнд өртөнө

◄1трамп өнгөрсөн сард хятадын

худалдааны саналыг няцаасны дараа бээжин ану-ын талаарх хойд солонгосын удирдагчийн гомдлыг илүү анхааралтай сонссон байж магадгүй юм.

солонго сын хойгийн асуудлаарх ажиллаж байсан ану-ын дипломат Минтаро оба “хоёр тал цөмийн асуудлаар хэлэлцээг хойд солонгост илүү таатай болгохын тулд Вашингтонд шахалт үзүүлэх байх. Энэ нь цөмийн зэвсгээс ангижрах үйл явцыг алхам алхмаар ахиулж, хоригийг хэсэгчлэн цуцлах явдал юм. гол нь энэ айлчлал трампын хатуу байр суурийг бүс нутагт дэмжих нь багасахын тэмдэг ” хэмээн тайлбарлав.

хятад улс Пхеньяны худалдааны гол түнш хийгээд аюулгүй байдлын цорын ганц холбоотон учир ану цөмийн хэлэлцээнд шахалт үзүүлэхийн тулд хойд солонгосын эдийн

Хенри ХоэнЦалин хөлс багатай, хүн ам

олонтой орнуудад робот, хиймэл оюун ухаанаар удирдуулсан үйлдвэрлэлийн автомат систем нэвтрүүлэх шаардлагагүй гэж үздэг. гэвч цаашдаа ийм байдал үгүй болно. хөгжиж буй орнуудын ажлын байрны гуравны хоёр нь эрсдэлд орно гэсэн дэлхийн банкны тооцоо бий. Ялангуяа, Зүүн өмнөд азид эмэгтэй ажилчид эрчүүдээс бага цалин авдаг атлаа ажлын байраа алдах нь нэмэгдэж байна.

бангкокт ажилладаг олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын эдийн засагч Фу хуинх “бодитой эрсдэл эмэгтэйчүүдэд тулгараад байна” гэжээ. түүний оролцсон судалгаанаас үзэхэд Камбож, индонез, Филиппин, тайланд, Вьетнам улсад эмэгтэй ажиллагсдын 61 хувь нь технологийн дэвшлийн улмаас ажлын байраа алдаж болзошгүй байгаа аж. гэхдээ ийм үзэгдэл дэлхий даяар ажиглагддаг.

олон улсын валютын сангийн тайланд “аль ч салбарт эмэгтэйчүүд гол төлөв эрэгтэйчүүдээс хялбар ажил

эрхэлдэг учир тийм ажлыг автоматчилахад амархан байдаг. үүнд боловсролын ялгаа нэг шалтгаан болдог” хэмээжээ. ажлын байр устах тухай айдас хэтрүүлсэн зүйл байж болох юм. түүхээс үзэхэд шинэ технологи илүү цалинтай шинэ төрлийн ажлын байр бий болгож ирсэн. азийн хөгжлийн банкны эдийн засагч самир хативада “уг асуудал хүмүүсийн боддогоос хавьгүй нарийн төвөгтэй” хэмээв.

тэрбээр саяхан нийтлэгдсэн азийн ажил эрхлэлтэд автоматчилал хэрхэн нөлөөлж байгаа судалгаанд оролцжээ. түүний хэлснээр хүн амын орлого нэмэгдсэнийг дагаад шинэ ажил үйлчилгээ бий болж байгаа аж. түүнчлэн зарим салбарт хэрэглэгчдийн сонирхол робот ашиглалтыг хойшлуулж буй. Жишээ нь, таван одтой зочид буудлын ресепшн робот байхыг хүмүүс одоохондоо хүсэхгүй. гэхдээ технологийн дэвшлийг дагаад ямар ч төрлийн ажлын байрны тоо нэмэгдэх, хасагдах үзэгдэл гарч болохыг мэргэжилтнүүд хүлээн зөвшөөрч байна.

Их төрөлтийн үеийнхэн Австралийн тэтгэврийн санд сорилт болноМэтью БуржессАвстралийн гурав дахь том тэтгэврийн сан ойрын жилүүдэд их төрөлтийн үеийнхэн бүрэн тэтгэвэрт гарах гэж байгааг угтан санхүүгийн үйлчилгээний хэлтсээ өргөтгөв. First State Super сан өөрийн 800 мянган гишүүндээ санхүүгийн зөвлөгөө өгөх, тэтгэврийн хуримтлалын төлөвлөгөө гаргахад туслах үйлчилгээнд анхаарч эхлэв. Сангийн захирал дин Стюарт ийм арга хэмжээ нэвтрүүлснээр Австралийн хоёр их наяд ам.долларын багтаамжтай тэтгэврийн зах зээлд өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлж байгааг онцлов. Тэрбээр “Хэдхэн жилийн дараа өөрчлөлт илт мэдэгдэнэ. Бид гишүүддээ тэтгэврийг дээд хэмжээгээр олгохыг зорино. Үүний тулд багцаа нэмэх, асаргааны үйлчилгээ үзүүлэх, төлөвлөлтийн зөвлөгөө өгөх зэрэг арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ” гэжээ.

5G технологи Энэтхэгийн тэрбумтны толгойн өвчин болов

Bloomberg newsдэлхийн хоёр дахь утасны үйлчилгээний зах зээлд тэсэж үлдэхийн тулд 59 тэрбум ам.долларын өр тавьсан Энэтхэгийн тэрбумтнууд 5G технологиос болж дахиад ширүүн тэмцэлдэх шаардлагатай боллоо. Тус улс энэ онд агаарын долгионы худалдаанаас 84 тэрбум ам.доллар олохоор төлөвлөсний ихэнхийг нь холбоонд хувьсгал хийх технологид зориулна. Энэ байдал Азийн хамгийн баян хүнээр тодорсон Мукеш Амбанийн эзэмшилд байдаг утасны операторуудад бэрхшээл үүсгэв. Хөрөнгө оруулахын тулд дахин зээл авах шаардлагатай боловч орж ирэх орлого нь урьд үзэгдээгүй их хэмжээнийх гэж шинжээчид тооцсон. Иймээс операторууд өндөр хурдны утасгүй сүлжээ нэвтрүүлэхэд хэдий хөрөнгө зарах, юу хийх ёстойгоо шийдэж ядаж байна.

Тайландын тэрбумтан өөрийн tesla-г үйлдвэрлэхээр төлөвлөжээРанди ТантонгЦахилгаан эрчим хүчний үйлдвэрлэлээр тэрбумтан болсон бизнесмен Сомпот Ахунай Energy Absolute компаниа цахилгаан машин үйлдвэрлэгч болгохоо зарлав. Тус улсад одоо зайгаар явдаг 1500 машин байгаа нь нийт машины дөнгөж 0.004 хувийг эзэлдэг аж. Зүүн өмнөд Азид өндөр үнийн улмаас цахилгаан машин нэвтрэх үйл явц удааширч, хоёр дугуйтай унааг илүүд үздэг. Гэвч Тайландын Засгийн газар нийт машины 12 хувийг цахилгаан хөдөлгүүртэй болгоно гэсэн том зорилт тавьсан. Үүний хүрээнд Energy Absolute ирэх онд 5000 цахилгаан машин зам дээр гаргаж, 700 цэнэглэх станц байрлуулахаар төлөвлөжээ.

намдаасан нь шигийн айлчлалд дөхөм болсон байж магадгүй. тэрбээр өнгөрсөн сард токиод айлчлахдаа туршилтын талаар “Зарим нэг жижиг зэвсэг туршсан нь манай хүмүүсийг сандаргасан боловч намайг биш” гэж ярьсан юм.

ши, Ким нар эхлээд хойд солонгос цөмийн бүх зэвсгээ хурааж, дараа нь хоригийг цуцална гэсэн трампын шаардлагыг хэлэлцсэн нь лавтай. хятад улс оросын адилаар харилцан итгэл бий болгохын тулд хойд солонгосын зэвсэглэлийг алхам алхмаар хурааж, хариуд нь ану хоригийг баг багаар цуцлах ёстой гэж үздэг. хятадын гхЯ-ны хэвлэлийн төлөөлөгч лу Кан сэтгүүлчдэд хэлсэн үгэндээ “тус улс хойд солонгост үлэмж нөлөөтэй. гэхдээ энэ айлчлал асуудлыг шийдэх хөшүүрэг болно гэж тайлбарлаж байгаа хүмүүс хэтэрсэн хүлээлт үүсгэж байна гэдгийг хэлье” гэжээ.

засгийг тусгаарлах бодлогоо үргэлжлүүлэхэд нь бээжингийн дэмжлэг хэрэгтэй. хятадын тал умардын эсрэг олон улсын хоригийг дэмжихээ удаа дараа мэдэгдсэн ч трамптай зөрчил үүсээд буй өнөө үед бодлогоо өөрчлөх үү гэдэг асуулт гарч байна.

өнгөрсөн мягмар гарагт нүб-ын аюулгүйн зөвлөл дээр хойд солонгос нефтийн бүтээгдэхүүний жилийн импортын хязгаарлалтыг зөрчсөн тухай мэдэгдлээр санал хураахад хятадын тал оростой хамт эсрэг санал өгчээ. ану болон түүний холбоотнууд хойд солонгос хууль бусаар хөлгөөс хөлөгт шилжүүлэх замаар нефть импортолж байна гэж буруутгасан тул уг асуудлыг нүб-ын аЗ-өөр хэлэлцсэн гэж Bloomberg News мэдээлжээ.

хойд солонгосын албан ёсны сонин лхагва гарагийн дугаартаа “ноён ши хоёр талын харилцаанд

шинэ хуудас нээнэ гэж мэдэгдэв. тэрбээр их удирдагч Кимийг анд нөхөр хэмээгээд, солонгосын хойгийн асуудлыг улс төрийн арга замаар зөв шийдвэрлэхэд хятад улс дэмжлэг үзүүлэхээ илэрхийлсэн” хэмээн бичсэн байна. ши энэ айлчлалаар тав дахь удаагаа Кимтэй уулзаж, түүний цөмийн туршилт хийгээд 2011 онд засгийн эрхийг авснаас хойш хэт бие даах оролдлого хийсний улмаас муудсан харилцааг засах зорилготой.

сөүлд төвтэй NKPro фирмийн шинжээч рашель ли “нүб-ын хоригийг заавал чангатгалгүйгээр дагаж мөрдөх нь хятадын ашиг сонирхолд нийцнэ. Энэ нь хоёр гол шалтгаантай. бнасау-тай харилцаагаа хэт муутгахыг хүсэхгүй байгаа. нөгөө талаар хойд солонгос урт хугацааны хоригийг даван туулахад туслах явдал” хэмээн дүгнэжээ. трамп хойд солонгосыг нь саяхан пуужин туршсан гэх шүүмжлэлээ

Трампад хууртагдсан Ши, Ким нар Их 20-ийн өмнө уулзлаа

10 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Эдийн засаг

Курт вагнернэг сайхан өдөр ам.доллар

шиг гүйлгээтэй, орлогын шинэ эх сурвалж болох криптовалют бү хий дэлхийн санхүүгийн шинэ тогтолцоог Visa Inc, Uber Tech-nologies зэрэг том түншүүдтэй хамтран байгуулах Facebook-ийн төлөвлөгөө ил боллоо.

ирэх жилээс эргэлтэд орох Li-bra нь засгийн газруудын валют, үнэт цаасаар баталгаажсан стэйбл койн (stablecoin) буюу тогт вортой криптовалют байх юм. Libra гаргаж буй зорилго нь бит койн зэрэг тогтворгүй мөн гөний оронд Facebook ор-чинд өдөр тутмын гүйлгээнд хэ-рэглэх найдвартай ханш бүхий криптовалют үүсгэх явдал.

хэрэглэгчийн тоо хэдийн хоёр

тэрбум даваад буй Facebook-ийн төрөл бүрийн платформуудад өсөлт үүсгэх бүтэн жилийн хүчин чармайлтын үр дүн нь энэхүү шинэ төсөл болж байна. нөгөөтэйгүүр Facebook-ийн эрх мэдэл хэрээс хэтэрснээс өгөгдлийн халдашгүй байдал суларсан хэмээн дүгнэж буй зохицуулагч байгууллагууд шинэ төсөлд сэжиглэнгүй хан-даж таарна. Мөн крипто валютыг хууль ёсны санхүүгийн транзакц гэхээсээ хар захын арилжаа, зальхай хөрөнгө оруулалт хэ-мээг чид Facebook-ийн санаа-чилгад таагүй хандаж байна.

төлөвлөгөө амжилттай хэ рэг-жиж гэмээ нь Facebook сан хүү-гийн үйлчилгээний сал барт том тоглогч болж ху вир на. Крипто-

валютын ком па ниуд уламжлалт банк санхүү, төлбөрийн тог-толцоог нураахуйц нөлөөтэй, блокчэйн суурьтай, хил дамнасан дижитал валют үүсгэхээр чармайж ирсэн ч одоохондоо цар хүрээ нь уламжлалт мөнгөний энд хүрээгүй хэвээр.

Facebook 27 түншийнхээ хамт эхлүүлэхээр зарласан төсөл хэдийн хэрэглэгчийн өгөгдлийн халдашгүй байдалтай уялдан зохицуулах байгууллагуудын анхааралд өртөөд байна. Face-book-ийн үндсэн платформ зарим гол зах зээлд хэдийн өсөхөө больж тогтонгишсон. Энэхүү нөхцөлд WhatsApp, Facebook, Instagram-ыг ашиглах крипто төлбөр нь со шиал медиа платформ эрх лэгчийн орлогыг

бүрдүүлдэг сурталчилгааны бизнест нэмэлт болж чадна.

орлогын болзошгүй шинэ эх сурвалжийн сургаар Face-book-ийн хувьцааны үнэ даваа гарагт өслөө.

“Facebook-ийн Libra нь тус компанийн төдийгүй дэл хийн криптовалютын түүхэнд эргэлт болж болзош гүй” хэмээн RBC Capital Markets-ын шинжээч Марк Махани тайлбарлав. тэрбээр Facebook-ийн хувьцааны үнийг 250 ам.доллар хүрнэ хэмээн таа маглаж байна. “Цар хүрээ, ач холбогдлын хувьд санхүүгийн энэхүү шинэ тогтолцоо ар ваад жилийн өмнө Apple ком пани хөгжүүлэгчдэд iOS танил цуулсантай адил чухал зүйл” хэмээн шинжээч үзсэн юм.

гэхд ээ Facebook-ийн төлөвлөгөө нь тус компанитай холбогдуулан хатуу зохицуулалт үүсгэхийг шаарддаг Европ тивийн бодлого тодорхойлогчдын эсэргүү цэл тэй тулгараад байна. Libra нь уламжлалт мөнгийг орлох төл бөрийн хэрэгсэл байж таа рахгүй хэмээн мэдэгдсэн Фран цын сангийн сайд бруно ле Мэр долдугаар сард чуулах G7-гийн орнуудын төв банкны захирлуудын уулзалтад уг төсөлтэй холбогдуулан тайлан бэлтгэхийг санал болгов.

Libra “бие даасан мөнгөн тэм дэгт болох уу гэсэн асуулт байж таарахгүй”-г ле Мэр Eu-rope 1 радиод өгсөн ярилцлагадаа анхаа рууллаа.

ам.долларын түвшинд

төлбөрийн хэрэгсэл болох гэвэл Libra-г хаа сайгүй хүлээн зөвшөөрөх шаардлагатай. өдгөө Facebook бусад валютыг хэрэглээнд хэрхэн нэвтэрсэн явцыг судалж байна.

“хэрэглээнд нэвтэрч буй төлбөрийн шинэ хэрэгслийг дэмжиж, хэрэглэгчдийн итгэ-лийг бэхжүүлэх гэвэл тухайн валютыг алт зэрэг бодит активаар арил жиж болдог байх ёстой”-г Facebook-ийн судалгааны цагаан номд дурджээ. “Libra-г алтаар батал гаажуулахын оронд найдвартай, нэр хүндтэй төв бан-куудаас засгийн газрын богино хугацааны үнэт цаасанд гаргасан валют гэх мэт депозитоор дэм-жиж өгнө” хэмээн уг цагаан номд тайлбарлажээ.

Кристофер жасперЗорчигч тээврийн шинэ тий-

рэлтэт хөлөг, байлдааны сөнөөгч, дрон, нисдэг тэрэг зэрэг экзотик үзмэр Paris Air Show-д ноёрхлоо. уламжлалт загваруудаас илүү нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж, цахилгаан хөдөлгүүрт онгоц, тэр ч байтугай галактикаас ир сэн юм шиг өвөрмөц хөлөг сонирхогч дын анхаарлыг илүү татаж байна.

Airbus, Dassault Aviation ком-пани Европын өнөөгийн гол сө нөөгч Eurofighter-ыг орлох загварыг мөн сонирхуулав. Жилийн өмнө Фарнборогийн шоуд сонирхуулсан их бри-

танийн Tempest сөнөөгчийн өрсөлдөгч, нэр авч амжаагүй уг онгоц нь сүр хүчээрээ Das-sault-гийн Rafale-ыг дарсан тул Францын Ерөн хийлөгч Эммануэль Мак роны дэмжсэн харц өөрийн эрхгүй туссан юм.

израйлын аviation Aircraft дан цахилгаан хөдөлгүүрээр агаарт дүүлэн нисэх хүн төрөлхтний мөрөөдлийг амьдралд хэрэг-жүүлэх нь дөхөж байна. Энэ онд анхны нислэгээ үйлдэх, есөн хүний суудалтай Alice онгоц ангилал дотроо хүлэмжийн хийн “0” ялгаралтай анхны онгоц болно хэмээн үйлдвэрлэгч нь тайлбарлав. анхны захиалагч

нь болоод байгаа ану-ын дотоодын нислэгийн Cape Air компани уг онгоцыг баян чинээлэг америкчуудыг бостон хотоос Массачусетын Виньяард арал хүртэл тээвэрлэхэд ашиглах юм.

италийн Leonardo компани Falco Xplorer хэмээх цэргийн тагнуулын дрон сонирхуулж байгаа нь нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж дотроо хамгийн аварга нь. нийт 350 килограмын даацтай, нэг удаад 24 цагаас дээш хугацаагаар нисэх чадвартай Fal-co Xplorer-ыг хиймэл дагуулын холбоо ашиглан дэлхийн хаанаас ч залж жолоодох бололцоотой.

уг дроныг далайн эргийн ха-руул, онцгой байдлын алба зэрэг иргэний зориулалтаар ч ашиглаж болно.

ану-ын Boom Technologies компани танхимд байрлуулсан дуунаас хурдан хөлгийн ганц загварыг сонирхууллаа. Con-corde-ыг залгамжлах ирээдүйн онгоцыг гурав дахин багасгасан туршилтын загварын аюулгүйн систем бэлэн бус тул нислэгийг нь 2020 он хүртэл хойшлуулжээ. харин Overture нэртэй жинхэнэ эх хөлгийг ирэх арван жилийн дунд үе хүртэл бэлэн болгож амжихааргүй байгаа юм. ирээдүйд бэлэн болох дуунаас

хурдан хөлгийн болзошгүй захиалагч-Japan Airlines компани токиогоос лос анжелес хүрэх нислэгийн хугацааг Overture-ын ачаар таван цаг 30 минут болгож товчлох сонирхолтой.

Mitsubishi компани нэрийг нь SpaceJet болгон өөрчилсөн орон нутгийн зорчигч тээврийн тийрэлтэт хөлөг Канадын Bombardier, Boeing-д аажим “идүүлж” буй бразилын Em-braer-ын ноёрхдог зах зээлд шинэ өрсөлдөгч болон тодрох гэж байна. анх MRJ (Mitsubishi Regional Jet) нэртэй байсан уг загвар нь 1960-аад оноос хойш Японд хөгжүүлж бүтээсэн анхны

зорчигч тээврийн хөлөг юм. Япончууд ану-ын зах зээлд зориулан SpaceJet-ийн арай жижиг хувилбарыг мөн бүтээж байгаа.

“оддын дайн”-ы люк скайуо керын X-Wing сансрын сөнөөгчийг бүрэн хэмжээгээр нь Lego-гоор угсарсан загвар ле-буржегийн шоуд оролцогчдын сонирхлыг их татаж байлаа. гадаад хийцийн хурц өнцгөөсөө болоод сансрын сөнөөгч дайсны радарт хялбар баригдах аюултай ч гэрлээс илүү хурдлах чадвар нь агаарын цэргийн зэвсэгт хүчний анхаарлыг татаж байгааг Flight Daily News мэдээлэв.

paris Air show ирээдүйн сөнөөгч болон "оддын дайны" хөлгийг танилцуулав

Ибен Нови-Уильямсүндэсний сагсан бөмбөгийн

холбоо (NBA) хөгжөөн дэмжигч нартаа зориулан хуурмаг тэм-цээнд жинхэнэ мөнгөөр бооцоо тавихыг санал болгож байна.

NBA Last 90 нэртэй виртуал спортын бооцоот тоглоом бүтээх гэж байгааг тус холбоо саяхан зарласан юм. Виртуал тэмцээн нь NBA-гийн бодит тэмцээний янз бүр бичлэгийн санаандгүй эвлүүлэг байх болно. Эвлүүлгийн эцсийн үр дүнд мөрийтэй тоглогчид бооцоогоо тавина.

NBA-гийн тамирчдын холбоо, их британид төвтэй Highlight Games Ltd хамтран бүтээх тоглоом нь сагсан бөмбөгийн холбооны хуучин тоглолтын аварга санд суурилах учраас мөрий тавих хязгааргүй хувилбар

nBA болох ч үгүй тэмцээнд бооцоо зарланаүүснэ. уг виртуал тоглоомыг ирэх улирлаас ану, Европын зах зээлд гаргахаар төлөвлөжээ.

“Виртуал спортын бооцоо дэлхийд түгэн тархсантай уялдан бид хөгжөөн дэмжигчдээ NBA-тэй холбох бас нэг инновацлаг арга бодож оллоо” хэмээн тус холбооны видео тоглоомын бизнес хариуцсан захирал скотт Кауфман-росс мэдэгдэв.

Мөрийтэй тоглогчид NBA-гийн хоёр багийн, жишээ нь Brook-lyn Nets, Los Angeles Lakers-ын хоорондох виртуал тэмцээний сүүлийн 90 секундэд бооцоо тавих учиртай. тоглолтын сүүл хэсгийн өрнөлийг Nets, Lakers хоёрын сүүлийн жилүүдэд тоглосон янз бүр тэмцээний бичлэгээс рандом буюу санаандгүй сонголттой хувилбараар эвлүүлж гаргах

юм. Мөрийтэй тоглогч нар тэмцээнд аль баг ялах, гурван онооны шидэлтийн нийлбэр, тоглоомын нийт оноо зэрэгт бооцоо тавьцгаана.

NBA нь мэргэжлийн спортын бусад холбоотой харьцуулахад хууль ёсны бооцоог хамгийн эрчимтэй нэвтрүүлэгч. спортын тэмцээний бооцоог хориглодог холбооны хоригийг цуцлах санал гаргасан лигийн тэргүүдийн нэг нь NBA-гийн комиссар адам сильвер юм. NBA нь холбооны хоригийг цуцлах лоббиг хамгийн эрчимтэй өрнүүлсэн түүхтэй.

ану-ын дээд шүүх жилийн өмнө холбооны хоригийг цуцалмагц NBA мөрийтэй тоглоомын өгөгдөл солилцох, түгээх хэлцэлд гарын үсэг зурсан анхны лиг болсон юм.

Facebook-ийн криптовалют "ногоон"-той

өрсөлдөнө

2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Эдийн засаг

11Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин

ЗГМ ТОвЧХОН» ӨСӨлТ

6Хувь. 2020 онд эдийн засгийг зургаан хувиар өснө гэж Монголбанк үзэж байна. 2019 онд 7.3 хувиар өснө гэж таамагласан нь өмнөх улирлынхаас 0.4 нэгж хувиар өсгөсөн дүн байв.

» УрАМШУУлАл

10Сая төгрөг. Үйлдвэрлэлд инновац нэвтрүүлэх боломж санаачилсан 10 залуу судлаачийн төслийг дэмжиж, тус бүр 10 сая төгрөгийн тэтгэлэг олголоо.

» СТАнДАрТ

2020Он. Олон улсын санхүүгийн мэдээллийн СвИФТ байгууллагаас сүлжээний 2020 оны стратеги, ISO 20022 стандартад шилжихтэй холбоотой сургалт, семинар зохион байгууллаа.

АНУ-ын доллар 2,647.34

Евро 2,9490.40

Японы иен 24.00

ОХУ-ын рубль 41.07

БНХАУ-ын юань 382.85

БНСУ-ын вон 2.22

вАЛЮТыН ХАНШ

нийгэм өөрчлөгдөж, техник технологийн томоохон хувьсгал гарсаар байна. хиймэл оюун ухаан, 5G, виртуал ертөнц, дата зэрэг нь гарцаагүй мега шилжилт юм. дата нь дэлхий дээрх хамгийн үнэтэй түүхий эдэд тооцогдоод байна. хувь хүний, байгууллагын, хиймэл оюун ухааны, үнэт баялагийн дата зэргээр улсын хөгжлийн инновацын асуудал яригдана. тухайлбал хятад ану-ын худалдааны дайн бол стратеги, геополитик, хөрөнгө, хүний нөөц, оюуны өмч зэргээс хамаарсан улс хоорондын технологийн өрсөлдөөн юм. технологид ялсан улс нь дэлхийд тэргүүлнэ. ану, бнхау-ын хөгжлөөс хоцрохгүйн тулд дэлхийн 50 гаруй орон хөгжлийн стратеги, бодлогоо өөрчилсөн. бнхау-ын дарга ши Жиньпин оху-д Huawei 5G сүлжээг оруулах санал тавьсан. тэрчлэн Samsung удахгүй 6G сүлжээг нэвтрүүлнэ хэмээн мэдэгдсэн. харин манай улсын хувьд 2009 онд анх 4G сүлжээг нэвтрүүлсэн бөгөөд одоогоор 5G сүлжээг нэвтрүүлэх ямар ч бэлтгэлгүй байгаа юм. гэсэн

ухаанаар, монголчуудад зориул -сан инноваци шингэсэн бүтээг-дэхүүнүүд цахиур хагалахаар зэхэж байна.

шинийг бүтээсэн, шинэлэг төс лүүдэд харамгүй хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй. инновац санааг хэн ч хэрэгжүүлэх боломж-той, хязгааргүй том зах зээл. олон улсын судлаачид 2030 он гэхэд дэлхий нийтээр ажиллагсдын 30-50 хувь нь роботод ажлын байраа алдана гэсэн дүгнэлт гаргаад байна. бид дэлхийгээс хоцроогүй. боловсролын өөрчлөлт, датаг өөрийн улсад боловсруулах, суурь тех но логийн талаарх төрийн бодлого, байгууллагын эрдэм шин жил гээний судал-гааны төсөв, инновац, эрсдэл санхүүжилт, дэлхийн техно-логийн зах зээлд өрсөлдөх хүсэлт, эцэст нь инновацын тухай шинэчилсэн хууль бидний хөгжилд нөлөөлнө. техникийн шинэ төслүүдээ дэмжин ажиллах нь IT салбар хамгийн том бүтээн байгуулалт, амжилт, ашгийг авч ирэх инновацын хөрөнгө оруулалт юм.

хэдий ч бид дэлхийн хөгжлөөс хоцорсон гэсэн үг биш.

уих-ын дарга г.Зандан шата-рын санаачлагаар “инновац ба хөрөнгө оруулалт” форумыг хөгжлийн банк, “ди би Эм ассет менежмент үЦК” ххК болон “ди би Эм лизинг” ххК хамтран зохион байгуулсан нь энэ салбарын мэдээллийг олон нийтэд сонирхуулах томоохон арга хэмжээ боллоо. инновац гэдэг нь шинэлэг байдал. өөрөөр хэлбэл гадаадын бүтээгдэхүүнийг Монголдоо оруулж ирэх нь инновац биш, харин Монголдоо шинэлэг зүйл бүтээх нь инновац гэдгийг онцоллоо.

Форумд Муис-ийн дэргэдэх өндөр тех но логийн гарааны ком-пани болох “дижитал солюшнс”, “Мон гол базальт” хК, “гэрэгэ сис темс” үндэсний технологийн ком пани, “ардуни робот” элект-ро никийн сургалт, Mongol Chat, нэст ахлах сургууль, Мал эм нэл-гийн хүрээлэнгийн “делтамон” бэлд мэл, хөдөө аж ахуйн их сур гуулийн гаргасан хөдөлгөөн мэдрэгчтэй “автомат ухаалаг худаг” болон “шувуу үргээх төхөө рөмж”, ноолуураар хам гийн нимгэн бүтээгдэхүүн үйлд вэр-лэх, хагас нарийн ээрэх систем, “опен сорс гровт” марке тингийн платформ зэргийг танилцуулсан.

цаХилгаан машиныг 20 сЕкундэд цэнэглэХ төХөөрөмж монгол

эрдэмтэн зоХион бүтээжээ

дэлхийн оюуны өмчийн бай-гуул лагын 2014 оны шилдэг зо-хион бүтээгч, тех никийн шинж -

лэх ухааны доктор д.бая рын “Эр чим хүчийг хуваарилах төхөө рөмж” форумын онцлох инно вац байлаа. 2040 он гэхэд дэлхий дахинаа нэг тэрбум 700 сая цахилгаан машин явах төлөвтэйг General Motors болон Tesla компани мэдээлсэн. гэвч цахилгаан машин нь удаан цэнэглэгдэж, богино зайд явдаг сул талтай. үүнийг шийдэхээр доктор д.баяр “шинэ төрлийн баттерей” зохиож, 20 секунд машинаа цэнэглэн хоёр дахин их зам туулах боломжтой болго-сон. тэрбээр энэхүү эрчим хүч ний төхөөрөмж, шинэ төр-лийн баттерейн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлд сингапурын IONA truck компанитай хамт-рах бөгөөд өнөөдөр тус улсыг зорин, гэрээний асуудлаа ярилцана. үүний хүрээнд 876 сая сингапур долларын ашгийг таван жилийн хугацаанд олно хэмээн төлөвлөсөн тухайгаа доктор д.баяр хэлсэн юм. Мөн цаашдаа нүүрсгүй, атомгүй, одоо байгаа эрчим хүчээ цэнэглэх цэвэр цахилгаан станц Монголд байгуулах талаар Малайзтай гэрээ хийхээ ч мэдэгдэв. Эрчим хүчний нөөц асуудалтай манай оронд эрчим хүчээ хуваарилснаар ихээ хэн хэмжээний нөөц

Монгол эрдэмтний бүтээл таван жилд 876 сая сингапур долларын ашиг олно

хуримтлалтай болохоос гадна,

эдийн засгийн хувд зардал багасна гэсэн үг.

дээрх төхөөрөмжийг дэлхийн хөгжингүй орнууд болох сингапур, Япон, хятад улсууд ихээхэн сонирхож байна.

Мөн VR болон AR-д суурил-сан бүтээгдэхүүнүүдийг манайд хэдийн сурталчлаад эхэлсэн. өнөөдөр IT салбар бусад бүх салбартай шууд хамааралтай болж ирлээ. Энэ хүрээнд виртуал шинжлэх ухааны технологийг уул уурхайн салбарт оруулж эхэлжээ. Мөн “Монголын соёлын биет өвийг дижитал орчинд” зэрэг томоохон төсөлт ажил хэрэгжүүлж эхлээд байна. Монголын хөрсөнд, монгол

Огноо: 2019 оны 06 дугаар сарын 21 -ний өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: XVII.3.6. Өрхийн эмнэлгүүдийн барилгын засвар, тоног төхөөрөмж, программ хангамж /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг 6, 15, 18, 25, 26 дугаар хороо/ нийлүүлэх.Тендер шалгаруулалтын дугаар: ЭМя-2019/002.

Эрүүл мэндийн яам нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос XVII.3.6. Өрхийн эмнэлгүүдийн барилгын засвар, тоног төхөөрөмж, программ хангамж /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг 6, 15, 18, 25, 26 дугаар хороо/ нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү барааны тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жил (2017, 2018 он)-ийн дундаж борлуулалтын хэмжээ нь тухайн багцын төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тухайн багцын төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.

Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 2 жил буюу (2017, 2018) онуудын аль нэг жилд тухайн багцын төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30/100 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй барааг 1 удаагийн гэрээгээр нийлүүлсэн байх.

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: ТиймБагц-1,2; Тусгай зөвшөөрөл шаардахгүйБагц-3,4,5; Эрүүл мэндийн яамнаас олгодог Эмнэлгийн багаж, тоног төхөөрөмж импортлох, ханган нийлүүлэх, худалдахБагц-6,7,8,9,10; Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт, 2.2.2. Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт.

Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Багц-1 320 000 /гурван зуун хорин мянга/Багц-2 1 940 000 /нэг сая есөн зуун дөчин мянга/Багц-3 3 968 000 /гурван сая есөн зуун жаран найман мянга/Багц-4 5 022 000 /таван сая хорин хоёр мянга/Багц-5 3 307 000 /гурван сая гурван зуун долоон мянга/Багц-6 916 000 /есөн зуун арван зургаан мянга/Багц-7 1 040 000 /нэг сая дөчин мянга/Багц-8 1 106 000 /нэг сая нэг зуун зургаан мянга/Багц-9 1 107 000 /нэг сая нэг зуун долоон мянга/Багц-10 1 271 000 /нэг сая хоёр зуун далан нэгэн мянга/

Цахим тендерийн баталгааг цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар гаргуулна.Тендерийн баримт бичгийг (хүсвэл нэмэлт хувийг) үнэ төлбөргүйгээр татан авах боломжтой бөгөөд тендерт оролцохын тулд эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар цахим тендерийн хураамж төлнө.Тендерийг 2019 оны 07 дугаар сарын 22-ны өдрийн 16 цаг 00 минутаас өмнө ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2019 оны 07 дугаар сарын 22-ны өдрийн 16 цаг 30 минутад Эрүүл мэндийн яамны хурлын танхимд нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.дотоодны давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын VIII байр, олимпийн гудамж-2, Сүхбаатар дүүрэг,Улаанбаатар хот 14210, Монгол Улс, Эрүүл мэдийн яам,

хөрөнгө оруулалтын хэлтэс.Утас: 263631

ТЕнДЕрИйн УрИлГА

Монголын уул уурхайн сал-барын тэргүүлэгч компаниуд “хариуц лагатай уул уурхайн кодекст” сайн дураар нэгдэж буйгаа өчигдөр зарлалаа.

Монголын уул уурхайн үндэс-ний ассоциацийн санаачлагаар уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамтай хамтран олборлох салбарт хариуцлагатай үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгжүүдийг “хариуцлагатай уул уурхайн сайн дурын кодекс”-т нэгтгэх “хариуцлагаар нэгд” аянг эхлүүлж байна. “Эрдэнэт үйлдвэр” төүг, “оюу толгой” ххК, “Энержи ресурс” ххК энэхүү кодекст нэг джээ.

санаачилгын зорилго нь уул уурхайн сайн жишгүүдийг дэмжих, улмаар сал барын тогтвортой хөгжлийн төлөө хамтран ажиллах юм. Ко дек сыг нүб-ын хөгжлийн хөтөл бөрийн байгалийн нөөцийн тогтвортой удирдлагыг хангах байгаль орчны засаглал төслөөс үндсэн таван бүлэг, 187 шаардлага бүхий байхаар боловсруулжээ.

Монгол улсын бэлчээр нутгийн хэмжээ 1961 онд 140 сая га газар байсан бол энэ хэмжээ 1990 онд 120 сая га, 2017 онд 112 сая га болж багасжээ. Мөн уул уурхайн салбарт, ялан гуяа алт олборлогчдын дунд хариуц-

лагагүй, аюулгүй ажиллагааны дүрэм журам мөрддөггүй, хууль зөрчин гол ус бохирдуулж аш-гийн төлөө улайрдаг байдал их байгааг онцлоод эрдэнэт хүний амь нас эрсэдсэн харамсалтай осол хэд хэд гарсныг ч сануулав.

“хариуцлагатай уул уурхайн сайн дурын кодекс”-ийн дагуу үүнд нэгдсэн компаниуд байгаль орчны хяналтыг тогтмол хийж орон нутгийн иргэдэд тайлагнах үүрэг хүлээх болсноор бодит байдалд уул уурхай-байгаль орчны хамаарал ямар байгааг олж тогтоох, тодорхой статистик мэ дээл лийг нэгтгэ хэд хялбар болох юм.

Тэргүүлэх компаниуд “Хариуцлагатай уул уурхайн кодекс”-д нэгдэв

Н.АнужинЗГМ

УУЛ УУРХАй

БАНК САНХҮҮ

Дэлхийтэй хөл нийлүүлсэн монгол технологи

Жил бүр болдог олон улсын хүүхэд, залуучуудын санхүүгийн боловсролын байгууллагын дээд хэмжээний 5 дугаар чуулга уулзалт өмнөд африкийн бүгд найрамдах улсын йоханнесбург хотноо 6-р сарын 19-20-ны өдрүү дэд болж, Монгол улс оролцлоо. Энэхүү чуулга

уулзалтын үеэр дэлхий нийтийн санхүүгийн хүртээмж-2019” шагналтануудыг тодруулах ёслол болж, Монгол улсад “шилдэг түншлэл-2019” шагналыг гардууллаа. тус шагналыг олон нийтийн сан-хүүгийн боловсролыг амжилттай хэрэгжүүлсэн улс орнуудаас

сонгон шалгаруулж олгодог уламжлалтай бөгөөд манай улс хоёр дахь удаагаа энэхүү шагналыг авч байна.

Монголбанкны санаачлагаар төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран олон нийтийн санхүүгийн боловсролыг дээшлүүлэх хөтөлбөрийг 2016 оноос эхлэн дэлхийн банкны дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж ирсэн бөгөөд анхны шагналаа хөтөлбөрийг амжилттай нэвтрүүлсэн гэдэг үр дүнгээр авч байсан бол энэ удаа хүртээмжийг нэмэгдүүлсэн амжилтаар хүртэж байна.

тус шагналд тодруулах ёслолд нийт 151 улс өрсөлдсөн бөгөөд шилдэг улс категорийн шилдэг түншлэл төрөлд Монгол улс ангол, аргентин, Колумб, Марокко, Португал зэрэг улстай тунаж, сүүлийн шатанд тэргүүлж, шилдгээр тодорчээ.

Монгол Улс Олон улсын санхүүгийн боловсролын “Шилдэг түншлэл-2019” шагнал хүртлээ

Эрчим хүчээ цэнэглэдэг

цахилгаан станц байгуулах гэрээ

хийнэ

12 Засгийн гаЗрын МЭдЭЭ сонин 2019.06.21, баасан ~ №118 (1170)

Эдийн засагМАКРО ЭДИйН ЗАСАГ

16141210

86420

2.6

2.4

2.2

2

1.8

1.6

1.4

2.5

2

1.5

1

0.5

0

-0.5

2007.VII

IV/01 VII/01 X/01 I/01 IV/01

2010 2012 2014 2016 2018

2018.XI

Монголбанкны хүү(жилийн хувь)

АнУ-ын мөнгөний бодлогын хүү(хувиар)

Европын төв банкны бодлогын хүү(хувиар)

Монголбанк©

tradingeconomics.com©

tradingeconomics.com©

1Мөн хүнсний ногоо болон мал,

амьтны халдварт өвчний улмаас хятад улсад гахайн махны үнэ өссөн нь инфляцыг өдөөж, тус улсын хэрэглээний үнийн индекс тавдугаар сард 2.7 хувиар нэмэгдэхэд хүргэсэн. Эдгээр нөхцөл байдлыг харгалзан бнхау-ын ардын банк энэ улиралд бодлогын хүүгээ 50 нэгж хувиар бууруулна хэмээн Bloomberg-ийн шинжээчид таамагласан билээ.

Дэлхийн төв банкуудын мөнгөний бодлогын салхи эргэжээ

Еврогийн жолоог атгадаг Европын төв банктай зэрэгцээд дэлхийн голлох валютын нэг иений бодлогыг зангиддаг Японы төв банк жишиг хүүгээ -0.1 хувьд хэвээр хадгаллаа. тус банк ану-ын төв банкны шийдвэрээс даруй нэг цагийн дараа мөнгөний шинэ бодлогоо танилцуулсан юм. Япон улс эдийн засгаа эрчимжүүлэхийн тулд мөнгөний зөөлөн бодлогоо үргэлжлүүлэх төлөвтэй.

ану

олон улсын зах зээлд орол-цогчдын ойрын өдрүүдийн хамгийн том хүлээлт болж байсан холбооны нөөцийн банкны шийдвэр өчигдөр ил боллоо. хэдийгээр өнгөрсөн долоо хоногоос эхлэн америкийн

эхэлсэн тул “о”-тэй ойр байсан жишиг хүүгээ сүүлийн хоёр жилд алгуур дээшлүүлж байсан юм. гэвч худалдааны дайн болон тодорхойгүй байдал хүрээгээ тэлж, сэргэж байсан америкийн эдийн засаг саарч эхэлсэн тул бодлогын хүүгээ бууруулахад бэлэн хэмээн мэдэгдэж байна. Энэ нь олон улсын зах зээлд ам.долларын ханш буурах дохио болж, бусад орнууд ч “ногоон”-ы ханшийн төлөвийг харгалзан бодлогоо боловсруулах боломж олгов. сүүлийн жилүүдэд ану-ын төв банк бодлогын хүүгээ өсгөж, ам.долларын нийлүүлэлтийг татаж эхэлсэн нь тус валютын ханшийг өдөөсөн. ингэснээр ам.доллараар их хэмжээний зээл авсан улс орнуудад давхар айдас болж, өр төлбөрийн хэмжээг нь

үнийн дүн бүхий өр зээлийн эргэлт төлөлт хийх хугацаа нэгэн зэрэг давхцаж мэдэхээр байна.

тиймээс макро эдийн засгийн бодлогыг өндөр өсөлт, эдийн засгийн идэвхжилээс илүү эрсдэлээс сэргийлэх, гадаад, дотоодын тэнцвэрийг хангахад чиглүүлж, улс орон, аймаг орон нутаг, өрх айл, бизнес эрхлэгчид хуримтлалаа өсгөж, санхүүгийн нөөцөө нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгааг төв банкнаас анхааруулж байна.

үүнээс гадна бидэнтэй нэг бүс нутагт оршдог индонез болон Филиппиний төв банк бодлогын хүүгээ бууруулж магадгүй гэж Bloomberg-ийн шинжээчид онцлов. Энэ онд дэлхийн эдийн засгийн өсөлт саарч, худалдааны маргаан өрнөхөөр байгаа нь

дэлхийн төв банкуудын шийдвэр болон хүлээгдэж буй төлөвийг харахад мөнгөний бодлогын салхи эргэлт буцалтгүй эргэжээ. олон улсын эдийн засагт удаашрал ажиглагдаж, гадаад болон дотоод эрсдэл нэмэгдсэн. тиймээс төв банкууд хатуурхаж, санхүүгийн өртгийг өсгөхөөс илүү эдийн засгаа дэмжсэн, бизнес эрхлэгчдэд боломж олгосон бодлогын арга замыг сонгож байна. тиймээс мөнгөний бодлогоо зөөллөх болон ямар нэг гэнэтийн, огцом шийдвэрээс зайлсхийж

харзнаж, хүлээзнэсэн байдал байна. Ялангуяа, санхүүгийн систем нь хүчирхэг, инфляцын түвшин нь нам хөгжингүй орнууд мөнгөний бодлогоо суллаж, эдийн засгийн судсаар урсах мөнгөний эргэлтийг нэмэгдүүлэхээр зорьж байна. харин санхүүгийн систем нь эрсдэлтэй, валютын нөөц багатай, инфляцын дарамт өндөртэй хөгжиж буй орнууд суурь хүүгээ хэвээр хадгалж, эрсдэлээс сэргийлж, илүү болгоомжтой хөдлөх хандлага давамгайлж байна.

Төв банкууд харзнасан болон зөөллөх бодлогыг сонгов

ЯПон болон ЕвроПын Холбоо

сүүлийн дөрвөн жилийн турш бодлогын хүүгээ “о” хувьд уяж буй Европын төв банк ирэх саруудад мөнгөний зөөлөн бодлогоо хадгалах төлөвтэй байна. суурь хүүг бууруулж, сул хэвээр хадгалах нь Европын төв банкны ирээдүйн бодлогын гол хэрэгсэл болно хэмээн тус банкны тэргүүн Марио драги мэдэгдсэн. хөгшин тивийн эдийн засгийн хэтийн өнгө сайнгүй буй тул удаашралыг эрчимжүүлэхийн тулд бондын худалдан авалтаа үргэлжлүүлэхээ ч бас мэдэгдлээ. тус банк нийт 2.6 их наяд еврогийн бонд худалдан авах хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа аж.

мөнгөний бодлогын шинэ шийдвэр тойрсон таамаг, төсөөллийг шинжээчид танилцуулж байсан ч санхүүгийн салбарынхан цаашлаад дэлхийн төв банкууд ам.долларын жолоог атгадаг ану-ын бодлогыг чих тавин хүлээж байсан юм. тэгвэл холбооны нөөцийн банкны бодлого тодорхойлогчид энэ удаад нөхцөл байдлыг түр харз наж, санхүүгийн зах зээлийн жишиг хүүгээ 2.25-2.5 хувьд хэвээр хадгалах шийдвэр гаргалаа.

ану дэлхийн санхүүгийн 2009 оны хямралаас хойш 10 жилийн хугацаанд мөнгөний бодлогын хүүгээ тасралтгүй бууруулж, мөнгөний зөөлөн бодлого хэрэгжүүлсэн. харин тус улсын эдийн засаг илаарьшиж

автоматаар нэмэгдүүлж байсан бол эргэн зөөллөхөө мэдэгдэж буй нь“ногоон”-ы ноёрхолд улаан гэрэл болж магадгүй.

монгол ба Хөгжиж буй

орнуудолон улсын төв банкуудын

шинэ шийдвэрүүдтэй зэрэгцээд Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо бодлогын хүүг 11 хувьд хэвээр үлдээхээр боллоо. нийлүүлэлтээс үүдсэн инфляц эрчимжиж, төгрөгийн ханш суларсан тул мөнгөн тэмдэгтийн ханшийг хамгаалахын тулд ийн шийдсэн хэмээн төв банкны бодлого тодорхойлогчид тайлбарлаж байна. худалдааны дайн үргэлжилж, манай улсын гадаад худалдаа буурах, өндөр

тодорхойгүй байдал дагуулж, азийн хөгжиж буй орнуудын төв банкууд ийнхүү мөнгөний бодлогоо эргэн зөөлрүүлэх төлөвтэй. индонезийн төв банк бодлогын хүүгээ бууруулбал 2017 оны есдүгээр сараас хойших анхны алхам болох юм.

АНУ-ын шийдвэр ам.долларын

өсөлтийг хазаарлаж магадгүй

Хойд хөршийн төв банк бодлогын

хүүгээ 0.25 нэгжээр

бууруулж, 7.5 хувьд хүргэв.

Холбооны нөөцийн банк жишиг хүүгээ 2.25-2.5 хувьд

хэвээр хадгалах шийдвэр

гаргажээ.

Японы төв банк жишиг

хүүгээ -0.1 хувьд хэвээр

хадгаллаа.