21
Εργαστήριο Δημογραφικών & Κοινωνικών Αναλύσεων

©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 2: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Ευρετήριο συγγραφέων 503

Ευρετήριο συγγραφέων

Hamdan H., 469, 491

Ormeling Ferjan, 7

Άγα Ε., 73

Αγοραστάκης Μ., 305

Αλίτσης Χ., 45

Ανδρονικίδης N., 491

Ανθόπoυλος Θ., 27

Αποστολακάκης Ι., 191

Αχιλλέως Γ., 443

Βαφείδης Α., 469, 491

Γεωργούλα Ο., 51, 191, 199, 291

Γουλιμής Ε., 353

Δανιήλ Ε., 13, 167

Δανιήλ Μ., 27

Δεληκαράογλου Δ., 383

Δινάκης Λ., 63

Ζαπουνίδης Γ., 155

Ζέστας Ν., 341

Θεοδώρου N., 231

Κάβουρας Μ., 409

Καϊμάρης Δ., 51

Καλλιδρομίτου Δ., 401

Καλπάκης Β., 169

Καραδέδος Γ., 51

Καραθανάσης Χ., 331

Καραμαγκιόλας Κ., 93

Καρανικόλας Ν., 63, 83, 93, 109, 119

Κοτζαμάνης Β., 215, 305

Κουκαδάκη M., 491

Κουσουλάκου Α., 25

Κρηνίδης Α., 231

Κρητικάκης Γ., 491

Κυδώνης Μ., 317

Λαφαζάνη Π., 93, 109, 119, 169, 243

Λιβιεράτος Ε., 13, 25, 27, 29, 167

Μανουτσόγλου Ε., 459, 469, 477, 491

Μονοπώλης Δ., 469

Μπιζούρα Α., 459

Μποναζούντας Μ., 401

Μπούσιος Ν., 199

Μπούτουρα Χρ., 155, 167, 231

Μυρίδης Μ., 93, 109, 119, 169

Νάκος Β., 103, 369

Νούση Ε., 401

Ντύκεν Μ.Ν., 215

Οικονόμου N., 491

Παζαρλή Μ., 19, 29, 45, 167

Πανταζής Δ., 331

Παπαδημητρίου Κ., 317, 341, 429

Παπαδόπουλος Κ., 13, 19, 27, 45, 167, 231

Παπαχριστοδούλου Α., 369

Παππά Κ., 45

Παππά Φ., 167

Παππάς Β., 215

Παρασχάκης Ι., 341, 419, 429

Περάκης Κ., 305

Πλούτογλου Ν., 27, 29, 45, 133, 167

Ράμναλης Δ., 93, 109, 119

Ρέντζος Ι., 201

Ρουστάνης Θ., 419

Σαντιμπαντάκης Κ., 331

Σαραφίδης Δ., 83

Σαρηκιάνου Π., 45

Σιάχαλου Σ., 291

Σπανουδάκης Ν., 491

Σπυρίδωνος Ε., 459, 477

Σταθάκης Δ., 331

Τζιαχρής Π., 63

Τομαή Ε., 409

Τσαγκαράκη Α., 103

Τσαγκάρη Γ., 429

Τσακίρη Μ., 199

Τσακίρη-Στρατή Μ., 191, 291

Τσελέπης Α., 169

Τσιβούλα Α., 429

Τσιμογιάννης Β., 231

Τσιούκας Β., 27

Τσολακίδης Γ., 199

Τσολάκης Θ., 419

Τσούλος Λ., 91, 353

Φιλιππακοπούλου Β., 103

Χαλκιάς Χ., 143

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 3: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Περιεχόμενα Εισαγωγικές Ομιλίες Leisure Maps

Ferjan Ormeling.......................................................................................... 7

Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Επιστροφή στις πατρίδες

Χάρτες νοερών επιστροφών: Ένας «νέος» χάρτης για την «παλιά» Μικρά Ασία Κ. Παπαδόπουλος, Ε. Δανιήλ, Ε. Λιβιεράτος ............................................. 13

Είδωλα αρχαιολογίας στον χάρτη της Εγνατίας οδού Κ. Παπαδόπουλος, Μ. Παζαρλή ................................................................ 19

Ο Χάρτης στη Μεγάλη Ζωγραφική Ε. Λιβιεράτος, Α. Κουσουλάκου ................................................................. 25

Χάρτες και Συλλέκτες: Από το Πάθος στο Σύστημα Ε. Λιβιεράτος, Β. Τσιούκας, Θ. Ανθόπoυλος, Ν. Πλούτογλου, Μ. Δανιήλ, Κ. Παπαδόπουλος.................................................................... 27

Αναλογικοί Χρόνοι της Εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου σε Κινούμενο Χάρτη Μ. Παζαρλή, Ν. Πλούτογλου, Ε. Λιβιεράτος.............................................. 29

Ηλεκτρονικό Λεξικό Τοπωνυμίων της Χάρτας του Ρήγα Κ. Παπαδόπουλος, Ν. Πλούτογλου, Μ. Παζαρλή, Κ. Παππά, Π. Σαρηκιάνου, Χ. Αλίτσης ........................................................................ 45

Περιεχόμενα 1

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 4: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Τουριστικοί χάρτες: Το χθες και το σήμερα

Ιστορικοί χάρτες και Αρχαιολογική έρευνα Δ. Καϊμάρης, Ο. Γεωργούλα, Γ. Καραδέδος .............................................. 51

Εικονική Χαρτογραφία. Διερευνώντας νέες λύσεις οπτικοποίησης σε τουριστικούς χάρτες Λ. Δινάκης, Ν. Καρανικόλας, Π. Τζιαχρής................................................. 63

Τουριστικός Θεματικός Χάρτης της Βενετίας στο Λος Άντζελες Ε. Άγα......................................................................................................... 73

Ο τουριστικός χάρτης στο διαδίκτυο. Μία πρόταση για την πόλη της Θεσσαλονίκης Ν. Καρανικόλας, Δ. Σαραφίδης.................................................................. 83

Σχεδιασμός και Υλοποίηση Περιβάλλοντος Ηλεκτρονικού Άτλαντα για Ευρύ Φάσμα Χρηστών Λ. Τσούλος ................................................................................................. 91

Ο Τουρισμός στο Διαδίκτυο: Ένας Ηλεκτρονικός Τουριστικός Οδηγός για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κ. Καραμαγκιόλας, Ν. Καρανικόλας, Π. Λαφαζάνη, Μ. Μυρίδης, Δ. Ράμναλης ............................................................................................... 93

Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας Α. Τσαγκαράκη, Β. Νάκος, Β. Φιλιππακοπούλου ..................................... 103

Η Θεσσαλονίκη τη Νύχτα: Μια Ηλεκτρονική Χαρτογραφική Περιήγηση Ν. Καρανικόλας, Π. Λαφαζάνη, Μ. Μυρίδης, Δ. Ράμναλης..................... 109

Χάρτες – Οδηγοί πόλεων Ν. Καρανικόλας, Π. Λαφαζάνη, Μ. Μυρίδης, Δ. Ράμναλης..................... 119

Τα Υλικά και το Δίπλωμα του Χάρτη: Ευκολία του Χρήστη Ν. Πλούτογλου ......................................................................................... 133

2 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 5: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Χάρτες Περιήγησης

Σχεδιασμός – Χαρτογράφηση Δικτύου Περιηγητικών Διαδρομών στις Κυκλάδες Χ. Χαλκιάς................................................................................................ 143

Ένας Περιηγητικός Χάρτης 1:25.000 της περιοχής του Νυμφαίου Γ. Ζαπουνίδης, Χρ. Μπούτουρα..................................................................... 155

Χάρτης οίνου οδηγός Χρ. Μπούτουρα, Κ. Παπαδόπουλος, Ν. Πλούτογλου, Μ. Παζαρλή, Ε. Δανιήλ, Φ. Παππά, Ε. Λιβιεράτος........................................................ 167

Άτλαντας των Ελληνικών Κρασιών Β. Καλπάκης, Π. Λαφαζάνη, Μ. Μυρίδης, Α. Τσελέπης........................... 169

Λίμνη Κορώνεια και ΕΥ ΖΗΝ Ι. Αποστολακάκης, Μ. Τσακίρη-Στρατή, Ο. Γεωργούλα .......................... 191

Δημιουργία τουριστικού εικονοχάρτη του Δήμου Θεσσαλονίκης Ν. Μπούσιος, Γ. Τσολακίδης, Μ. Τσακίρη, Ο. Γεωργούλα ...................... 199

Περιεχόμενα 3

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 6: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Ορειβατικός Τουρισμός – Ανάγλυφο Χαρτογραφίες του ευαναγνώστως ζην Ι. Ρέντζος ................................................................................................. 201

Χαρτογράφηση της φτώχειας στην Αλβανία Μ.Ν. Ντύκεν, Β. Παππάς, Β. Κοτζαμάνης................................................ 215

Ανάγλυφος Χάρτης της Ηπείρου Χρ. Μπούτουρα, N. Θεοδώρου, Α. Κρηνίδης, Κ. Παπαδόπουλος, Β. Τσιμογιάννης ....................................................................................... 231

Το «Ορεινό Τρίγωνο» της Ηπείρου: Κονιτσοχώρια – Ζαγοροχώρια – Τζουμερκοχώρια - Μέτσοβο Π. Λαφαζάνη ............................................................................................ 243

4 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 7: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Ε΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση Η Τηλεπισκόπηση του ΕΥ-ΖΗΝ Σ. Σιάχαλου, Μ. Τσακίρη-Στρατή, Ο. Γεωργούλα.................................... 291

Απογραφή κτιρίων με δορυφορικές εικόνες υψηλής χωρικής ανάλυσης πο-λεοδομικών συγκροτημάτων: Η περίπτωση των Τιράνων Μ. Αγοραστάκης, Κ. Περάκης, Β. Κοτζαμάνης ........................................ 305

Μεθοδολογία Σύνταξης Διαγραμμάτων για τη Διάσχιση Φαραγγιών Κ. Παπαδημητρίου, Μ. Κυδώνης ............................................................. 317

Σκίαση ανάγλυφου για ποιοτικό έλεγχο ψηφιακών μοντέλων εδάφους Δ. Σταθάκης, Δ. Πανταζής, Κ. Σαντιμπαντάκης, Χ. Καραθανάσης.......... 331

Περιεχόμενα 5

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 8: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Στ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Χάρτης και Τεχνολογία Ένα σύστημα αναζήτησης τουριστικών πληροφοριών συσχετισμένων με χωροχρονική συνιστώσα, βασισμένο σε χαρτογραφικούς πράκτορες λογισμικού Ν. Ζέστας, Κ. Παπαδημητρίου, Ι. Παρασχάκης........................................ 341

Ένα μοντέλο περιεχομένου για την ανάπτυξη κινητού συστήματος χαρτο-γραφικών πληροφοριών Ε. Γουλιμής, Λ. Τσούλος .......................................................................... 353

Ομαδοποίηση Δεδομένων για Χωροπληθείς Χάρτες με τη Μέθοδο των Χαρτών Αυτο-Οργάνωσης Α. Παπαχριστοδούλου, Β. Νάκος ............................................................. 369

Εξελισσόμενες Τεχνικές, πρότυπα, τάσεις και προκλήσεις από το χώρο της Χαρτογραφίας και της Γεωπληροφορικής για την ανάπτυξη Υπηρε-σιών Αξιοποίησης της Γεωγραφικής Θέσης Δ. Δεληκαράογλου .................................................................................... 383

«Polos»: Integrated platform for location-based services: «The GIS Component» Μ. Μποναζούντας, Δ. Καλλιδρομίτου, Ε. Νούση ..................................... 401

Πληροφορία στους Θεματικούς Χάρτες και “Θεωρία Κατάστασης” Ε. Τομαή, Μ. Κάβουρας........................................................................... 409

Παροχή Προσαρμοσμένων Διαδραστικών Χαρτών στο Διαδίκτυο με χρήση της τεχνολογίας των WebGIS Θ. Τσολάκης, Θ. Ρουστάνης, Ι. Παρασχάκης........................................... 419

Συνδυασμός Λογισμικών GIS και Χαρτογραφικής Παραγωγής για τη δημιουργία Χαρτών Ευρείας Χρήσης Γ. Τσαγκάρη, Α. Τσιβούλα, Ι. Παρασχάκης, Κ. Παπαδημητρίου.............. 429

Εντοπισμός και Χαρτογράφηση Θέσεων και Διαδρομών Εκτεταμένης Ορατότητας μέσω της Ψηφιακής Υψομετρικής Πληροφορίας των G.I.S. Γ. Αχιλλέως .............................................................................................. 443

6 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 9: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Ζ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Ειδική συνεδρία (Ο Χάρτης στη Γεωλογία)

Αναλογικός και Ψηφιακός Γεωλογικός Χάρτης του Φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης, στις Νότιες Παρυφές των Λευκών Όρεων, ΝΔ Κρήτη Α. Μπιζούρα, Ε. Μανουτσόγλου, Ε. Σπυρίδωνος..................................... 459

Χαρτογραφική απεικόνιση καταλληλότητας εδαφών στην περιοχή Βασιλεί-ων του Ν. Ηρακλείου, στα πλαίσια του γενικού πολεοδομικού σχεδιασμού Δ. Μονοπώλης, Ε. Μανουτσόγλου, H. Hamdan, Α. Βαφείδης ................. 469

Tρισδιάστατη μοντελοποίηση της ρηγματογόνου τεκτονικής και χαρτογρα-φική απεικόνιση των σπογγοαποικιών του Φαραγγιού της Ίμπρου, ΝΔ. Κρήτη Ε. Μανουτσόγλου, Ε. Σπυρίδωνος ........................................................... 477

Γεωφυσική διασκόπηση στο οροπέδιο του Ομαλού, Ν. Χανίων N. Οικονόμου, A. Βαφείδης, Η. Hamdan, N. Ανδρονικίδης, M. Κουκαδάκη, Γ. Κρητικάκης, Ν. Σπανουδάκης, Ε. Μανουτσόγλου................................ 491

Περιεχόμενα 7

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 10: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Ευρετήριο συγγραφέων ................................................................................ 503

8 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 11: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 305

Απογραφή κτιρίων με δορυφορικές εικόνες υψηλής χωρικής

ανάλυσης πολεοδομικών συγκροτημάτων:

Η περίπτωση των Τιράνων

Μ. Αγοραστάκης1, Κ. Περάκης2 και Β. Κοτζαμάνης3

1. Μεταπτυχιακός Φοιτητής, Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (Μ.Α.Ι.Χ.)

2. Επ. Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης,

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

3. Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης,

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Περίληψη

Οι πρόσφατες πολιτικές και κοινωνικό-οικονομικές αλλαγές στην γειτονική Αλβανία,

συνοδεύτηκαν από μια έντονη γεωγραφική κινητικότητα (εσωτερική και εξωτερική μετα-

νάστευση). Η μορφή της πρωτεύουσας (Τίρανα) άλλαξε σημαντικά την τελευταία δεκα-

πενταετία (αύξηση του πληθυσμού, επέκταση του οικιστικού ιστού) και η τελευταία απο-

γραφή πληθυσμού–κτιρίων, (2001) αποτύπωσε ως ένα βαθμό τις αλλαγές αυτές, αλλαγές

τόσο στα χαρακτηριστικά του πληθυσμού της πόλης, όσο και στα χαρακτηριστικά των

κτιρίων της.

Στην ανακοίνωση αυτή, παρουσιάζουμε τμήμα από τα πορίσματα ευρύτερης έρευνας

που διεξήχθη στο Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του

Π.Θ. Ειδικότερα, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της συσχέτισης ορισμένων από τα

κτιριολογικά απογραφικά χαρακτηριστικά του Π.Σ. (τύπος κλινοσκεπής και ηλικία κτιρί-

ων) με τύπους κάλυψης επιφάνειας που προέκυψαν από επεξεργασία δορυφορικής εικό-

νας υψηλής ανάλυσης (IKONOS). Τα συμπεράσματα, στην συγκεκριμένη περίπτωση της

περιοχής μελέτης, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και επιβεβαιώνουν την χρησιμό-

τητα των δορυφορικών εικόνων για την ανάλυση του δομημένου αστικού χώρου όταν

συνδυάζονται με πρωτογενή δεδομένα (απογραφικά η δειγματοληπτικά στοιχεία).

Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε, μπορεί να οδηγήσει κάτω από ορισμένες προϋπο-

θέσεις στον προσδιορισμό του συνόλου των κτιριακών χαρακτηριστικών του αστικού

χώρου στα μέσο- απογραφικά διαστήματα. Με την εργασία μας αυτή, επιχειρήθηκε επο-

μένως μία πρώτη διερεύνηση της δυνατότητας υποκατάστασης των δεδομένων που συλ-

λέγονται με τις κλασσικές απογραφικές μεθόδους από στοιχεία που προκύπτουν από την

ανάλυση δορυφορικών εικόνων υψηλής ευκρίνειας.

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 12: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

306 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Abstract

The recent political and socioeconomic changes in Albania were accompanied by

strong, geographically based, population movements (internal and external migration).

The urban structure of the capital (Tirana), has changed significantly the past fifteen years

(increase in population, growth of the urban web); the most recent population and housing

census (2001), outlined up to a certain degree those changes, as far as, the characteristics

of the population and building stock, were concerned.

In this announcement, we present parts of the findings, of extensive research con-

ducted in the Laboratory of Demographic and Social Analysis (LDSA), of the University

of Thessaly. More specifically, we present the results from correlating, parts of the build-

ings census data to cover types, which have stemmed from analyzing a high-resolution

satellite image (IKONOS). In the particular study area (Tirana), the derived results are

quite interesting and confirm the ability and usefulness of high-resolution satellite im-

agery, to analyze thoroughly, the urban environments, when they are combined with raw

data (census or sampling data).

The methodology introduced, can lead, under certain circumstances, to the assessment

of the building stock even in periods between censuses. Therefore, with this specific

analysis, an attempt was made to investigate the possibility of substituting the data col-

lected by classical census methods, for those derived of the analyzing high-resolution sat-

ellite imagery.

� � �

1. Εισαγωγή

Τα πολεοδομικά συγκροτήματα, λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας, αποτε-

λούν μία περίπλοκη οντότητα φυσικό-γεωγραφικών και κοινωνικοοικονομικών χαρακτη-

ριστικών. Οι δορυφορικές εικόνες, ειδικότερα αυτές της υψηλής χωρικής ανάλυσης, επι-

τρέπουν την λεπτομερή μελέτη, αποτύπωση και καταγραφή των φυσικών χαρακτηριστι-

κών, διαμέσου της αναγνώρισης και εξαγωγής συμπερασμάτων για τις καλύψεις γης. Ό-

σον αφορά τα μη-φυσικά χαρακτηριστικά, είναι προφανές, ότι δεν δύναται να «συλληφ-

θούν» από δορυφορικές εικόνες. Κύριες πηγές στην περίπτωση αυτή είναι οι απογραφές

πληθυσμού και συμπληρωματικά οι δειγματοληπτικές έρευνες. Οι πηγές αυτές, μας δί-

δουν την δυνατότητα να εξετάσουμε ακόμη και τα χαμηλότερα χωρικά επίπεδα μια πόλης

(π.χ. απογραφικό τομέα ή οικοδομικό τετράγωνο) δημιουργώντας, με την χρήση των κα-

τάλληλων στατιστικών μεθόδων, το κοινωνικοοικονομικό και δημογραφικό προφίλ του

αστικού χώρου. Οι ίδιες αυτές πηγές, ιδιαίτερα δε οι απογραφές, συλλέγουν πληροφορίες

και για τμήματα του δομημένου χώρου, (κατοικίες και κτίρια).

Η σύνδεση των δορυφορικών εικόνων και των απογραφών, στα πλαίσια μίας ευρύτε-

ρης ανάλυσης, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η ανάπτυξη των Γεωγραφικών Συ-

στημάτων Πληροφοριών (ΓΠΣ) στις δύο τελευταίες δεκαετίες συνέβαλε σημαντικά στην

ανάπτυξη της έρευνας στο πεδίο αυτό[1]

. Η χρησιμοποίηση των δορυφορικών εικόνων για

την ανάλυση του δομημένου χώρου στα αστικά συγκροτήματα, με την βοήθεια των ΓΠΣ

και την παράλληλη χρησιμοποίηση των απογραφικών δεδομένων, έχουν δώσει ικανοποι-

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 13: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 307

ητικά συμπεράσματα, επιτρέποντας την εκτίμηση π.χ. των πληθυσμιακών χωρικών κατα-

νομών και της πυκνότητας[2]

ως και της ποιότητα ζωής στα αστικά κέντρα[3]

.

Το κοινό σημείο αναφοράς τόσο των δορυφορικών εικόνων, όσο και των απογραφών,

είναι οι καλύψεις γης, που χρησιμοποιούνται και ως συνδετικός κρίκος με τα ΓΠΣ για την

ανάλυση και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Στην ανακοίνωση αυτή, διερευνάται η σχέση

ανάμεσα σε μία κατηγορία κάλυψης γης (κτίρια-οροφές) και την «ηλικία» του πληθυ-

σμού των κτιρίων. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήσαμε προέρχονται αφενός μεν από την

τελευταία απογραφή (2001) της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Αλβανίας

(INSTAT), αφετέρου δε από δορυφορική εικόνα υψηλής ανάλυσης IKONOS.

2. Η πόλη των Τιράνων

Τα Τίρανα είναι η πρωτεύουσα της Αλβανίας και ταυτόχρονα το διοικητικό, πολιτι-

σμικό και κοινωνικοοικονομικό κέντρο της χώρας. Βρίσκεται στο κέντρο περίπου της

χώρας, 110 μέτρα ψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας. Η πόλη καλύπτει σήμερα

(απογραφή 2001) έκταση 41,8 τετρ. χλμ. και διοικητικά χωρίζεται σε 11 μικρότερους

Δήμους (mini-municipalities)[4]

.

Ο αστικός χώρος που εξετάζουμε, συγκεντρώνει ένα συνολικό αριθμό 35.320 κτιρίων,

σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Μετά το 1990, η οικοδομική δραστηριότητα στην

ευρύτερη περιοχή της πόλης και ειδικότερα περιφερειακά του κέντρου, εκτινάχθηκε στα

ύψη, με αποτέλεσμα το 51,05% του κτιριακού αποθέματος να έχει κατασκευαστεί την

τελευταία δεκαετία ( βλ. χάρτη 1). Όσον αφορά το συνολικό κτιριακό απόθεμα της πρω-

τεύουσας, ο αστικός χώρος παρουσιάζει μία ενδιαφέρουσα ιδιορρυθμία. Μελετώντας σε

εθνικό επίπεδο την ηλικία κατασκευής των κτιρίων, τα Τίρανα κατέχουν την πρώτη θέση

ταυτόχρονα και στα νέα και στα παλαιότερα οικοδομημένα περιβάλλοντα[5]

.

Χάρτης 1: Ποσοστό κτιρίων κατασκευασμένα μετά το 1990, ανά απογραφικό τομέα

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 14: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

308 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Διάφοροι παράγοντες επηρέασαν αυτή την οικοδομική έκρηξη. Κατά την διάρκεια της

διαδικασίας της κοινωνικο-οικονομικής και πολιτικής μετάβασης της χώρας πραγματο-

ποιήθηκαν μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού. Οι εσωτερικοί μετανάστες κατευθύνθηκαν

κυρίως στην περιοχή των Τιράνων και δευτερευόντως στην περιοχή του Δυρραχίου, οι δε

εξωτερικοί στην Ελλάδα και την Ιταλία. Η εξωτερική μετανάστευση σε μια πρώτη φάση,

ήταν σημαντικά υψηλότερη της εσωτερικής ενώ, μετά την σταθεροποίησή της αποτέλεσε

σημαντικό παράγοντα της ανακατανομής του πληθυσμού στο χώρο[6]

. Ενδεικτικά αναφέ-

ρουμε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001, το 45% των εσωτερικών

μεταναστών της περιόδου 1989-2001 εγκαταστάθηκε στην αστική περιοχή των Τιράνων

με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της να αυξηθεί κατά 43,4%, ανάμεσα στο 1989 έως 2001

(από 238.057 σε 341.453 κατοίκους).

3. Δεδομένα και τυπολογία καλύψεων γης

3.1 Δεδομένα

Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία είναι:

α) Καταγραφές και Μετρήσεις από επιτόπιες δειγματοληψίες.

β) Δεδομένα της απογραφής Πληθυσμού-Κτιρίων (Απρίλιος 2001, Στατιστική Υπηρεσία

της Αλβανίας/INSTAT).1

γ) Πανχρωματική και Πολυφασματική εικόνα του δορυφόρου IKONOS, με λήψη Ιουνί-

ου 20012

Η χρονική υστέρηση των δύο μηνών, ανάμεσα στην απογραφή και την λήψη της δο-

ρυφορικής εικόνας, δεν επηρεάζει την συγκεκριμένη ανάλυση, λόγω των σχετικά μικρών

αλλαγών των φυσικών χαρακτηριστικών του ευρύτερου αστικού χώρου των Τιράνων.

Παράλληλα όπως φαίνεται και από τα στοιχεία της απογραφής, η οικοδομική δραστηριό-

τητα στους μήνες που προηγήθηκαν αυτής ήταν περιορισμένη και δεν υπάρχουν ενδείξεις

για έκρηξή της στο δίμηνο Απρίλιος –Ιούνιος 2001.

Ταυτόχρονα για την ανάλυση και παρουσίαση των δεδομένων, χορηγήθηκε διανυσμα-

τικό ψηφιακό χαρτογραφικό υπόβαθρο από την INSTAT, σε μορφή συμβατή με Γεωγρα-

φικά Συστήματα Πληροφοριών, που περιέχει τους απογραφικούς τομείς.

3.2 Τυπολογία καλύψεων γης

Η σύνδεση χωρικών χαρακτηριστικών που προκύπτουν από υψηλής χωρικής ανάλυ-

σης δορυφορικές εικόνες, με αντίστοιχα απογραφικά δεδομένα, είναι δυνατή υπό προϋ-

ποθέσεις.3

1 Το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ), στο τμήμα Μηχανικών Χωροταξί-

ας Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, διαθέτει τα πρωτογενή δεδομέ-

να της απογραφής του 2001 σε επίπεδο records. 2 Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον δορυφόρο IKONOS, βλ. www.spaceimaging.com 3 Οι βασικές προϋποθέσεις είναι α) η χωρική συμβατότητα των απογραφικών και δορυφορικών δεδομέ-

νων και β) η σύμπτωση των χωρικών μεταβλητών που προέρχονται είτε από δεδομένα απογραφών είτε,

από ανάλυση δορυφορικών εικόνων.

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 15: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 309

Με το ερωτηματολόγιο της απογραφής[7]

που αναφέρεται στον πληθυσμό των κτιρίων

(βλ παρακάτω εικόνα), συλλέχθηκαν στοιχεία τόσο για τον τύπο τους όσο και για τα χα-

ρακτηριστικά τους (τύπος οροφής, τύπος υλικού, περίοδος κατασκευής και αριθμός ορό-

φων).

Εικόνα 1: Ερωτηματολόγιο Απογραφής κτιρίων

Για την ανακοίνωση αυτή επεξεργαστήκαμε τα απογραφικά δεδομένα που αναφέρο-

νται αφενός μεν, στον τύπο της κλινοσκεπής αφετέρου δε, στην περίοδο κατασκευής των

κτιρίων.

Ειδικότερα:

Η πρώτη μεταβλητή, (βλ. ομάδα 2 «Building Character – Χαρακτηριστικά Κτιρίου» του

ερωτηματολογίου) διαχωρίζει τα κτίρια σε τέσσερις κατηγορίες:

1. Σοβατισμένο κτίριο με όχι επίπεδη οροφή

2. Σοβατισμένο κτίριο με επίπεδη οροφή (ταράτσα)

3. Μη σοβατισμένο κτίριο που δεν διαθέτει επίπεδη οροφή

4. Μη σοβατισμένο κτίριο που διαθέτει επίπεδη οροφή

Η δεύτερη μεταβλητή (βλ. ομάδα 5 του ερωτηματολογίου «Time of construction - Περίο-

δος Κατασκευής») διαχωρίζει τα κτίρια σε πέντε κατηγορίες:

1. Κατασκευασμένα προ του 1945

2. Κατασκευασμένα προ του 1945-1960

3. Κατασκευασμένα προ του 1961-1980

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 16: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

310 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

4. Κατασκευασμένα προ του 1981-1990

5. Κατασκευασμένα μετά το 1990

Με βάση την επεξεργασία που πραγματοποιήθηκε (βλ. πίνακες 3,4,5), προέκυψε ι-

σχυρή συσχέτιση ανάμεσα στα κτίρια με επίπεδη οροφή και σε αυτά που κατασκευάσθη-

καν προ του 1960 και μετά του 1990. Συνδέοντας τις μεταβλητές που προέκυψαν από την

ανάλυση της δορυφορικής εικόνας με αυτές που προέκυψαν από την επεξεργασία των

δεδομένων της απογραφής, ορίστηκε μια πρώτη τυπολογία καλύψεων γης (βλ. πίνακα

1)4.

Όπως φαίνεται και από τον παρατιθέμενο πίνακα, η μετά την χρωματική σύνθεση

(true color composite) εικόνα επέτρεψε των διαχωρισμό των κτιρίων σε δύο επιπλέον

Πίνακας 1: Τυπολογία καλύψεων γης

Α/Α Όνομα Περιγραφή σύμφωνα με τη χρωματική σύνθεση

σε φυσικές αποχρώσεις ( true color composite)

1 Ασφαλτοστρωμένοι

Χώροι

Επικαλυμμένοι χώροι με άσφαλτο: κύριοι οδικοί άξονες,

πλατείες κλπ.

2 Χωματόδρομοι Δευτερεύοντες οδικοί άξονες, επικαλυπτόμενοι με χώμα,

απουσία ασφάλτου,

3 Λευκές Οροφές Οροφές επίπεδες με ταράτσα

4 Μαύρες Οροφές Οροφές επίπεδες επικαλυπτόμενες με στρώμα πίσσας

5 Σκουρόχρωμο

Κεραμίδι Μη επίπεδες Οροφές με κάλυψη σκουρόχρωμου κεραμιδιού

6 Ανοικτόχρωμο

Κεραμίδι Μη επίπεδες-Οροφές με κάλυψη ανοικτόχρωμου κεραμιδιού

7 Κόκκινο Κεραμίδι Μη επίπεδες Οροφές με κάλυψη κόκκινου κεραμιδιού

8 Τσίγκος και λοιπές

μεταλλικές οροφές Οροφές με μεταλλική επικάλυψη

9 Αστικό Πράσινο Βλάστηση η οποία εντοπίζεται στο εσωτερικού του αστικού

ιστού

10 Λοιπή Βλάστηση Βλάστηση η οποία εντοπίζεται στην περιμετρικά του αστι-

κού ιστού

11 Σκίαση Κτιρίων –

12 Αδόμητη γη Μη δομημένος αστικός χώρος

4 Στον πίνακα αυτόν φαίνονται και οι λοιπές κατηγορίες καλύψεων γης εκτός αυτών που περιλαμβάνουν

κτιριακές κατασκευές. Είναι προφανές, ότι πρόκειται για μία γενική τυπολογία που δεν εξετάζει τις μι-

κρής έκτασης, ενδεχομένως, υπό-κατηγορίες.

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 17: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 311

κατηγορίες: κτίρια με λευκές και κτίρια με μαύρες οροφές. Παράλληλα οι μη-επίπεδες

οροφές διαχωρίστηκαν με την ίδια μέθοδο, ανάλογα με την φυσική τους απόχρωση σε

οροφές με σκουρόχρωμο, ανοικτόχρωμο , κόκκινο κεραμίδι και οροφές με μεταλλική

επικάλυψη. Ο διαχωρισμός αυτός χρησιμοποιήθηκε, όπως φαίνεται και από τον πίνακα,

για τη δημιουργία μίας πρώτης τυπολογίας καλύψεων γης. Η τυπολογία αυτή προέκυψε

επομένως από το συνδυασμό μεταβλητών που δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας την

χρωματική σύνθεση σε φυσικές αποχρώσεις, με απογραφικές μεταβλητές (τύπος οροφής

και χρονολογία κατασκευής).

4. Μεθοδολογία

Τα πλεονεκτήματα που προσέφεραν οι επιτόπιες δειγματοληψίες στον προσδιορισμό

της τυπολογίας και της ανάλυσης - ταξινόμησης των καλύψεων γης στη πόλη των Τιρά-

νων αφενός, και η πρόσβαση στα αρχεία της INSTAT αφετέρου, οδήγησαν στην εφαρμο-

γή επιβλεπόμενων μεθόδων ταξινόμησης στη διαθέσιμη δορυφορική εικόνα.

Οι κλασσικές επιβλεπόμενες μέθοδοι ταξινόμησης απαιτούν για την εφαρμογή τους,

την δημιουργία φασματικών υπογραφών για κάθε κάλυψη γης, της περιοχής μελέτης. Η

δημιουργία δε, των φασματικών υπογραφών προϋποθέτει την οριοθέτηση δειγματοληπτι-

κών περιοχών τόσο αντιπροσωπευτικών όσο και ομογενών, που να εμπεριέχονται σε κά-

θε κάλυψη γης.

Η επιλογή των δειγματοληπτικών περιοχών, στη συγκεκριμένη έρευνα, λόγω της πρό-

σβασης και χωρικής γνώσης της περιοχής, πραγματοποιήθηκε με στρωματοποιημένη μέ-

θοδο δειγματοληψίας σε δύο επίπεδα. Η περιοχή μελέτης, διαχωρίστηκε σε στρώματα τα

οποία ουσιαστικά συμπίπτουν με τις καλύψεις γης που ορίσαμε, πιλοτικά, σε τρεις διοι-

κητικές ενότητες (mini-municipalities), που περιέχουν 270 συνολικά απογραφικούς το-

μείς5. Πιο συγκεκριμένα, επιλέχθηκαν δειγματοληπτικές περιοχές από κάθε κάλυψη γης,

με τυχαία δειγματοληψία στο εσωτερικό κάθε διοικητικής ενότητας. Κάθε δειγματολη-

πτική περιοχή, περιέχει ένα τυχαίο αριθμό απογραφικών τομέων.

Από τρεις πλέον χρησιμοποιούμενες μεθόδους επιβλεπόμενης ταξινόμησης, εφαρμό-

στηκε μόνον αυτή της μέγιστης πιθανοφάνειας (maximum likelihood), γιατί έδωσε την

δυνατότητα εισαγωγής πιθανοτικών βαρών που αντιστοιχούν σε κάθε κάλυψη γης, έτσι

ώστε μετά από αρκετές επαναλήψεις της μεθόδου, να επιλεγεί η πλέον αξιόπιστη ταξινο-

μημένη εικόνα (βλ. χάρτη 2).

4.1 Ακρίβεια ταξινόμησης

Η υψηλή χωρική διακριτική ικανότητα της διαθέσιμης εικόνας, η δειγματοληπτική ερ-

γασία, η βοηθητική συμβολή από εξωγενείς πληροφορίες (όπως συγκεντρωτικά αποτελέ-

σματα της ΙNSTAT ανά απογραφικό τομέα), οδήγησαν στην ικανοποιητικά αξιόπιστη

επιλογή των δειγματοληπτικών περιοχών. Αυτό αποδεικνύεται και από τον πίνακα σφαλ-

μάτων (error matrix) της ταξινόμησης, ο οποίος δημιουργήθηκε από το χρησιμοποιηθέν

λογισμικό με μονάδα λήψης το εικονοστοιχείο -pixel- (και συγκεκριμένα την επιλογή

5 Συνολικά η πόλη των Τιράνων περιλαμβάνει 11 διοικητικές ενότητες, μίνι-δήμους, (mini-municipalities)

και 1137 απογραφικούς τομείς

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 18: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

312 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Χάρτης 2: Τελική ταξινομημένη εικόνα

1024 τυχαίων εικονοστοιχείων). Η συνολική ακρίβεια της ταξινόμησης (overall accuracy)

σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα είναι 87%, ενώ ο δείκτης συμφωνίας Κάππα (Kappa

Index of agreement)[8]

, οι τιμές του οποίου κυμαίνονται από 0 έως 1, λαμβάνει στη συ-

γκεκριμένη περίπτωση την ικανοποιητική τιμή 0,84.

Πίνακας 2: Πίνακας Σφαλμάτων (error matrix)

Καλύψεις Γης

6 2 5 12 1 4 7,8,9,10,11 3 Σύνολο

6 41 0 0 0 0 0 0 0 41

2 0 85 0 4 1 0 2 0 92

5 2 0 107 0 0 0 0 0 109

12 1 32 0 30 0 0 36 0 99

1 0 0 0 0 45 0 0 8 53

4 0 0 3 0 3 85 0 0 91

7,8,9,10,11 0 10 1 22 0 0 163 5 201

3 0 0 0 0 0 2 0 336 338

Κα

λύψ

εις

Γη

ς

Σύνολο 44 127 111 56 49 87 201 349 1024

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 19: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 313

Διαρροές παρατηρούνται μεταξύ των καλύψεων 2 και 12 (Χωματόδρομοι και Αδόμη-

τη γη αντίστοιχα) όπως επίσης και ανάμεσα στις παραπάνω καλύψεις προς και από τους

τύπους 7,8,9,10,11 (βλ πίνακα 1). Το μεγαλύτερο μέρος των διαρροών αυτών, οφείλεται

στην παρουσία διάσπαρτης βλάστησης αλλά και στα αυξημένα επίπεδα υγρασίας. Πα-

ράλληλα, στο εσωτερικό του αστικού ιστού τα αδόμητα τεμάχια, περιλαμβάνουν χώμα το

οποίο αν και διαχωρίζεται, μερικώς, σε επίπεδο φασματικών τιμών, προφανώς εντοπίζε-

ται και στο εσωτερικό των χωματόδρομων. Η αναγνώριση των συγκεκριμένων διαρροών,

επαληθεύτηκε μετά την εφαρμογή του μετασχηματισμού Tasseled Cap[9]

, με την χρησι-

μοποίηση των κατάλληλων συντελεστών[10]

, τροποποιημένων ειδικά για δορυφορικές

εικόνες IKONOS

5. Αποτελέσματα

Για την εξαγωγή των τελικών αποτελεσμάτων, υπολογίσθηκε το ποσοστό των εικονο-

στοιχείων για τις καλύψεις γης στην ταξινομημένη εικόνα. Η ύπαρξη συσχέτισης, μεταξύ

της ηλικίας κτιρίων και των τύπων οροφής ορίστηκε με τον συντελεστή συσχέτισης του

K. Pearson (στους πίνακες 3, 4, 5 παρουσιάζονται οι συντελεστές αυτοί). Από την συσχέ-

τιση των τεσσάρων τύπων οροφής (3,4,5 και 6, βλ. πίνακα 1) με τα κτιριακά απογραφικά

δεδομένα (ηλικία κατασκευής και τύπος οροφής), οι τρεις έδωσαν πολύ ικανοποιητικά

αποτελέσματα: οι τιμές για τους συντελεστές K. Pearson είναι 0,908, 0,858 και 0,805 α-

ντίστοιχα. Αντιθέτως ο τύπος ανοικτόχρωμο κεραμίδι (τύπος 6) δεν έδωσε σαφείς ενδεί-

ξεις θετικής ή αρνητικής συσχέτισης με την ηλικία των κτιρίων6. Στους πίνακες που πα-

ραθέτουμε φαίνονται καθαρά οι ισχυρές θετικές συσχετίσεις ανάμεσα στους τύπους των

κτιρίων αναλόγως των χαρακτηριστικών της οροφής τους (τύποι που προέκυψαν από την

χρωματική σύνθεση και την ταξινόμηση της δορυφορικής εικόνας) με την ηλικία κατα-

σκευής των κτιρίων όπως καταγράφηκε στην απογραφή του 2001.

Πίνακας 3: Πίνακας Συσχέτισης, % κτιρίων κατασκευασμένα > 1990 Χ Κτίρια με λευκές

οροφές / απογραφικό τομέα

Ποσοστό κτιρίων κατα-

σκευασμένα

μετά το 1990,

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό ταξινομημένων

εικονοστοιχείων

ως λευκές οροφές

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό κτιρίων κατα-

σκευασμένα μετά το 1990,

ανά απογραφικό τομέα

1 0,908

Ποσοστό ταξινομημένων

εικονοστοιχείων ως λευκές

οροφές ανά απογραφικό

τομέα

0,908 1

6 Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα κτίρια με οροφές από ανοικτόχρωμο κεραμίδι, δεν κατασκευάσθηκαν

σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο από αυτές που υπάρχουν στην απογραφή.

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 20: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

314 8ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας “Η Χαρτογραφία του ευ ζην”, 24-26 Νοεμβρίου 2004

Πίνακας 4: Πίνακας Συσχέτισης, % κτιρίων κατασκευασμένα < 1960, Κτίρια με μαύρες

οροφές / απογραφικό τομέα

Ποσοστό κτιρίων κατα-

σκευασμένα πριν το 1960,

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό ταξινομημέ-

νων εικονοστοιχείων

ως μαύρες οροφές

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό κτιρίων κατασκευ-

ασμένα πριν το 1960,

ανά απογραφικό τομέα

1 0,858

Ποσοστό ταξινομημένων

εικονοστοιχείων ως μαύρες

οροφές ανά απογραφικό

τομέα

0,858 1

Πίνακας 5: Πίνακας Συσχέτισης, % κτιρίων κατασκευασμένα < 1960, Κτίρια με οροφές

από σκούρο κεραμίδι/ απογραφικό τομέα

Ποσοστό ταξινομημένων

εικονοστοιχείων ως

σκούρο κεραμίδι

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό κτιρίων

κατασκευασμένα

πριν το 1960,

ανά απογραφικό τομέα

Ποσοστό ταξινομημένων

εικονοστοιχείων ως σκούρο

κεραμίδι ανά απογραφικό

τομέα

1 0,805

Ποσοστό κτιρίων κατασκευ-

ασμένα πριν το 1960,

ανά απογραφικό τομέα

0,805 1

6. Συμπεράσματα

Οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τον διαχωρι-

σμό των καλύψεων γης, μετά από ταξινόμηση, στο εσωτερικό των πολεοδομικών συ-

γκροτημάτων. Η μελέτη της πόλης των Τιράνων αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα

συνδυασμού απογραφικών δεδομένων με κτιριακά χαρακτηριστικά που προέκυψαν από

την ανάλυση δορυφορικής εικόνας. Έτσι, είναι δυνατή η αναγνώριση αλλά και ο χωρικός

εντοπισμός του «παλαιού» και του «νέου» σχετικά κτιριακού αποθέματος μέσα από την

ταξινομημένη εικόνα, με ταυτόχρονο ποσοτικό προσδιορισμό τύπου οροφής και περιόδου

κατασκευής.

Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε, μπορεί να οδηγήσει κάτω από ορισμένες προϋπο-

θέσεις στον προσδιορισμό του συνόλου των κτιριακών χαρακτηριστικών του αστικού

χώρου χωρίς την διενέργεια «κλασσικής» απογραφής. Με την παρούσα έρευνα, επιχειρή-

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων

Page 21: ©ËÁ478¾ËÅʨÃÊÁË49ÅÆÕÈ ÊÅÈÐÈÅÆÕȧÈ4ÇÔ76ÐÈ › papers › XEEE_Tirana_2006.pdf · Ψηφιακός Τουριστικός Οδηγός του Ιστορικού

Χάρτες και Τηλεπισκόπηση 315

θηκε μία πρώτη διερεύνηση της δυνατότητας υποκατάστασης των δεδομένων που συλλέ-

γονται με τις κλασσικές απογραφικές μεθόδους από στοιχεία που προκύπτουν από την

ανάλυση δορυφορικών εικόνων υψηλής ευκρίνειας.

Ένα συμπληρωματικό ερώτημα που μπορεί να τεθεί (ερώτημα που ξεπερνά όμως τα

όρια της εργασίας αυτής, και απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση), είναι το εξής. Είναι δυνα-

τόν η τυπολογία του δομημένου χώρου, που προκύπτει από την ανάλυση δορυφορικών

εικόνων υψηλής ευκρίνειας, να συσχετιστεί με τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά

του πληθυσμού και αν ναι, είναι δυνατόν μέσα από την δορυφορική τηλεπισκόπιση να

εκτιμήσουμε στο μέσο-απογραφικό διάστημα την κοινωνικοοικονομική δομή του πληθυ-

σμού της περιοχής μελέτης;

Βιβλιογραφία

[1] Yuan Y., Smith R., Limp F., 1997, Remodeling census population with spatial information

from Landsat TM imagery, Computer Environment and Urban Systems, Vol. 21, pp. 245-

258

[2] Jensen, J.R., Cowen, D.C., 1999, Remote sensing of urban suburban infrastructure and

socio-economic attributes, Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, Vol. 65, pp.

611–622.

[3] Lo P. C., Faber J. B., 1997, Integration of Landsat Thematic Mapper and Census Data for

Quality of Life Assessment, Remote Sensing of Environment, Vol. 62, pp. 143-157

[4] INSTAT, 2002, The Population of Albania in 2001- Main results of the population and

housing census, Tirana

[5] Felstehausen H., 1999, Urban Growth and Land Use Changes in Tirana, Albania: With

Cases Describing Urban Land Claims, Land Tenure Center, Working Paper No. 31, Uni-

versity of Wisconsin-Madison, USA

[6] Carleto C., Davis B., Stampini M., Trento S., Zezza A., 2004, Internal Mobility and Inter-

national Migration in Albania, Agricultural and Development Economics Division, The

Food and Agriculture Organization of the United Nations, pp. διαθέσιμο στο www.fao.org ,

τελευταία πρόσβαση 18/09/2004

[7] INSTAT, 2001, Census 2001 Enumerator Hand Book, Tirana

[8] Congalton R .G., Green K., 1999, Assessing the Accuracy of Remotely Sensed Data: Princi-

ples and Practices, Lewis Publishers, pp. 45-49

[9] Crist, E.P. & Kauth R.J., 1986, The Tasselled Cap De-Mystified, Photogrammetric Engi-

neering and Remote Sensing, Vol. 52 pp. 81-86

[10] Horne J. H., 2003, A Tasseled Cap Transformation for IKONOS images, A.S.P.R.S. 2003

Annual Conference Proceedings, May, Anchorage, Alaska, διαθέσιμο στο

www.spaceimaging.com, τελευταία πρόσβαση 09/08/2004

Εργα

στήρ

ιο Δη

μογρ

αφικώ

ν & Κ

οινων

ικών Α

ναλύ

σεων