44
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU 50 soruda AHİLİK

50 SORUDA AHILIK.indd

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 50 SORUDA AHILIK.indd

T Ü R K İ Y E E S N A F V E S A N A T K Â R L A R I K O N F E D E R A S Y O N U

50

soruda

AHİLİK

Page 2: 50 SORUDA AHILIK.indd
Page 3: 50 SORUDA AHILIK.indd

Ahi Evran-ı Veli

ahiliksoruda

T Ü R K İ Y E E S N A F V E S A N A T K Â R L A R I K O N F E D E R A S Y O N U YAY I N I D I R

Page 4: 50 SORUDA AHILIK.indd

2

Sunuşahiliksoruda

Bendevi PalandökenGenel Başkan

Page 5: 50 SORUDA AHILIK.indd

3

Ahilik felsefesi, temelleri 12’nci yüzyılda atılmış ve tüm Anadolu’ya yayılmış, izleri bugüne kadar süregelmiş kültürel, sosyal ve ekonomik bir olu-şumdur. Ahilik kurumu mistik bir yol, bir tarikat olmaktan ziyade sosyal ve ekonomik yönden iş-leyen ve siyasal, askeri ve kültürel yönleri de bu-lunan bir toplum düzenidir. Ahilik, aynı zamanda sosyal hayat kadar ekonomik hayatı da yönlendi-ren ve günümüz koşullarında bile birçok ülkede gerçekleştirilememiş, adaletli, verimli ve son de-rece güzel bir sistemi Türk toplumuna kazandır-mış bir KÜLTÜR’dür.

Ahi Evran Ahilik teşkilatının Anadolu’daki kuru-cusu olarak bilinmektedir. Ahi Evran, kendi mes-lek dalı olan debbağlıktan başka 32 çeşit esnaf ve sanatkâr kuruluşunun liderliğini yapmış bir es-naftır. Cumhuriyetin kurulması ile birlikte esnaf sanatkârlar kesiminin günümüz modern örgüt-lenmesinin başlangıcı olan 5373 sayılı Esnaf Der-nekleri ve Esnaf Birlikleri Kanunu çıkarılmıştır. 1964 yılında yürürlüğe konulan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu ve 2005 yılında yürür-

lüğe giren 5362 sayılı Esnaf Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile esnaf sanatkârlar teşkilatı olarak TESK, bugünkü yapısına kavuşmuştur.

TESK ve alt teşkilatı, Ahilikten gelen ilkeleri-ni muhafaza etmeye çalışarak bugün de ülke-nin orta direği ve istikrar unsuru olan esnaf ve sanatkârlarımıza ilişkin faaliyetlerine devam et-mektedir. TESK, Ahilikten gelen bir teşkilatın en üst kuruluşu olarak Ahiliğe her zaman sahip çık-mış ve Ahilik ilkelerini korumaya çalışmıştır.

Ahiliğin tarihi, kültürü ve felsefesini geleceğe aktarmayı amaçladığımız 50 soru ve cevaptan oluşan bu çalışmanın, siz değerli okuyucuların Ahilik ile ilgili merak ettiği bilgilere ulaşmasını sağlayacak bir rehber niteliği taşıyacağını umu-yorum.

Bu çalışma ile ahilik ile ilgili anahtar bilgileri der-leyerek bir ilki gerçekleştirmiş oluyoruz. TESK olarak Ahiliği yaşatmaya yönelik çalışmalara ka-rarlılıkla devam edeceğimizi belirtir, yayınımızın camiamıza ve ülkemize faydalı olmasını dilerim.

Değerli okuyucular,

Page 6: 50 SORUDA AHILIK.indd

4

1. Ahi Evran Kimdir?Ahilik teşkilatının Anadolu’daki kurucusu ola-rak bilinmektedir. Ahi Evran, kendi meslek dalı olan debbağlıktan başka 32 çeşit esnaf ve sanatkâr kuruluşunun liderliğini yapmış bir es-naftır.

2. Ahilik Kültürü Hangi Coğrafyalarda Yayıl-mıştır?Fütüvvetnamelerde yer alan güzel ahlak ku-rallarının, sadece Anadolu’da değil, Selçuklu Devletinde ve ardından Osmanlı Devletinin egemen olduğu Asya-Avrupa-Afrika’nın diğer ülkelerinde de sanayi ve ticari tüm işletmelere

rehberlik edip ışık tuttuğu görülmüştür.

3. Ahiliğin Türk Edebiyatındaki Tezahürü Na-sıldır? Ahiliğin tarihin derinliklerinde Türkistan’a ka-dar uzanarak Hoca Ahmet Yesevi’ye ulaştığı; Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran, Aşık Paşa, Gülşehri, Hacı Bayram-ı Veli gibi, Türk dü-şünür ve gönül adamlarının dilinde ve kalemle-rinde olgunlaştığı anlaşılmaktadır. Nitekim bu şahsiyetlerden Ahi Evran’ın ilk tasavvufi terbi-yesini Hoca Ahmet Yesevi’nin talebelerinden aldığı Yunus Emre’nin de bir ahi olduğu kayde-dilmektedir.

TARİHSEL SÜREÇ VE GÜNÜMÜZDE

AHİLİK ahiliksoruda

Page 7: 50 SORUDA AHILIK.indd

5

4. Osmanlı Devlet Adamlarının Ahiliğe Bakışı Nasıldır?Osmanlı Devleti’nin ilk dönem devlet adamla-rı, Orhan Gazi, oğlu Sultan Murad ve üst düzey devlet yöneticileri Ahi tipi yaşam biçimini be-nimsemiş, bu kuruluşa girmeyi onur olarak kabul etmişlerdir. Orhan Gazi’nin ahilikte bir unvan olan ihtiyarüddin unvanını aldığı, I. Murad’ın şed kuşandığı kayıtlara geçmiştir.

5. Cumhuriyet Döneminde Esnaf Sanatkâr Ör-gütlenmesi Ve Ahilik Arasında Bir Bağ Nasıl Kurulmuştur?Cumhuriyetin kurulması ile birlikte esnaf sanatkârlar kesiminin günümüz modern ör-gütlenmesinin başlangıcı olan 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Birlikleri Kanunu çıkarılmıştır. 1964 yılında yürürlüğe konulan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu ve 2005 yılında yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile es-naf sanatkârlar teşkilatı olarak TESK, bugün ki yapısına kavuşmuştur.

6. TESK Ahiliği Nasıl Yorumlamaktadır?TESK ve alt teşkilatı, Ahilikten gelen ilkelerini

muhafaza etmeye çalışarak bugün de ülkenin orta direği ve istikrar unsuru olan esnaf ve sanatkârlarımıza ilişkin faaliyetlerine devam etmektedir. TESK, Ahilikten gelen bir teşkila-tın en üst kuruluşu olarak Ahiliğe her zaman sahip çıkmış ve Ahilik ilkelerini korumaya ça-lışmıştır.

7. Ahilik Kültürü Haftası Kutlamaları Nasıl Gerçekleşmektedir?Ahilik Haftası kutlamaları 13 Ağustos 2008 tarih ve 26966 sayılı Resmi Gazete ’de yayın-lanan Ahilik Haftası Kutlamaları Yönetmeliği ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (08.06.2011 ta-rihinden itibaren Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) uhdesine verilmiştir. Bu Yönetmelik gereğince, Kırşehir merkez olmak üzere, ülkemiz genelin-de esnaf ve sanatkârların öncülüğünde ‘Ahilik Haftası’ kutlamaları yapılmaktadır.

8. Ahilik Haftası Hangi Tarihler Arasında Kut-lanmaktadır?Ahilik haftası her yıl TESK’in de temsil edildi-ği Ahilik Haftası Kutlamaları Merkez Yürütme Kurulu tarafından hazırlanan program ve bütçe kapsamında düzenli her yıl Eylül ayının sonun-

Page 8: 50 SORUDA AHILIK.indd

6

da 81 ilde kutlanmaktadır. TESK, Ahilik Haftası Kutlamalarının merkezi olan Kırşehir kutlama-larına her yıl Genel Başkan, Genel Başkan Ve-killeri, Mesleki Federasyon Başkanları ve Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlikleri Başkanları ile katılım sağlamaktadır.

9. Ahilik Haftası Kutlamalarında Ödül Alan Ahilerde Hangi Özellikler Aranmaktadır?Yılın Ahisi, İlin Ahisi, Ahilik Hizmet Ödülü ve Ahilik Onur Ödülü almak için Ahilik kültürü ve felsefesinin temelleri arasında yer alan; toplumsal ve ticari ilişkilerdeki dürüstlük, gü-venilirlik, iş ve meslek ahlakına saygı, hak ve hukuka riayet etme, saygılı, şefkatli, cömert ve güler yüzlü olma ilkeleri esas alınır.

Page 9: 50 SORUDA AHILIK.indd

7

10.Ahilik kelimesi ne anlama gelmektedir? Ahi kelimesi Arapça bir sözcük olmakla birlikte kelime karşılığı “erkek kardeşim” anlamına gel-mektedir. Diğer taraftan, bu sözcüğün Divan-ı Lügat’it Türk ve Kutadgu Bilig’de “cömertlik, eli açıklık, ali cenap” gibi anlamlara gelen “Akı” sözcüğünden geldiği de söylenmektedir. “Akı” sözcüğündeki “k” harfinin yumuşayarak “h” biçimine dönüşmesi sonucu oluştuğunu söyle-yen görüşler de mevcuttur.

11. Ahiliğin Temel Misyonu Nedir?Ahiliğin temel misyonu; mükemmel bireyler yetiştirmek, mükemmel topluluklara ulaşmak,

dünyayı düzene koymak ve bu biçimde “insan-lara ve insanlığa hizmet edebilmek”tir. Ahiler, misyonlarını yerine getirebilmek için önce kendilerinin mükemmel olmaları gerektiğinin farkındadırlar.

12.Ahilik Teşkilatı Nasıl Tanımlanmaktadır? Ahilik; amaçları ve çalışma tarzı itibariyle top-luma hizmet sunma ülküsüyle özel Yönetme-liklerde belirtilen iş ve ahlak disiplini, şeyh, usta, çırak, kalfa vs. hiyerarşisi içinde çalış-mayı ibadet zevki haline getiren sınaî, ticari, siyasi, askeri, sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunan teşkilattır.

AHİLİK TEŞKİLATLANMASI ahilik

soruda

Page 10: 50 SORUDA AHILIK.indd

8

13. Ahilik Teşkilatı Nasıl Yapılanmıştır?Ahi teşkilatının örgüt yapısına teşkilatın ge-nel yapısı ve teşkilatta yer alan işletmelerin yapısı olmak üzere iki açıdan bakılabilir. Teş-kilatın genel yapısı açısından bakıldığında, kapsamlı bir örgüt şemasıyla karşılaşmak-tayız. “Ahi teşkilatına bağlı bütün merkez-lerdeki Ahi Babalarının atanma ve azilleri, Kırşehir’deki şeyh’ül-mesayih adı verilen Ahi Teşkilatı Başkanı tarafından tasdik edilerek gerçekleştirilirdi. Başka bir deyişle teşkilatın başında Kırşehir’de bulunan Ahi Şeyhi vardı. Yaşadığı dönemde Ahi Şeyhi Ahi Evran’dı. Ahi Şeyhi’nin hemen altında ve ona bağlı, her ilde-ki çeşitli meslek gruplarına ait bütün Ahilerin lideri olan Ahi Baba vardı (Kayseri Ahi Babası, Konya Ahi Babası gibi). Ahi Baba’ya bağlı her ildeki bir meslek grubunun lideri olan Ahi bu-lunurdu. Ahi’nin yardımcısı ve esnafla arasın-daki inzibatı sağlayan görevliye ise Yiğitbaşı (server) denirdi. Bunlar teşkilatın yönetenler grubunu oluşturmaktaydı. Teşkilatın bir de yönetilenler grubu bulunmaktaydı. Bunlar ise işyerlerinde çalışan yamak, çırak, kalfa ve us-tadan oluşmaktaydı.

14.Ahiliğin Dereceleri Nelerdir?Ahi teşkilatının ilk devirlerindeki yönetim ya-pısı, tümüyle derecelendirmeye tabi tutulursa dokuz dereceli bir sistemle karşılaşılmaktadır. Sırasıyla yiğit, yamak, çırak, kalfa, usta, nakip, halife, Şeyh, Şeyh’ül-mesayih dereceleri bulun-maktaydı. Ahilik yönetim yapısında zaman za-man birtakım değişikler olmuştur. Bu yapısal değişikliklerden sonra yönetimden bazı kade-meler çıkarılmış ve seçimle yönetici tayin edil-me şekli benimsenmiştir.

15.Ahilik sisteminde, bir gencin Ahiliğe kabu-lü hangi aşamalarla gerçekleşir?Çıraklığa talip olan kişide aranan vasıflar hu-susunda titiz davranılır, uzun bir tetkik ve ta-kibe tabi tutulurdu. Teşkilata girmek isteyenin ahlak ve terbiyesi üzerine yapılan incelemeler olumlu olursa durum zaviyede görüşülür, uy-gun bulunursa kişi üyeliğe kabul edilirdi.

16.Lonca Teşkilatı Nedir?Geleneksel Osmanlı idari sisteminde yerel kamu hizmeti niteliği taşıyan işleri yürüten bir kurumdur. Mesleki gruplaşmalardan doğan loncalar, hiyerarşik yapıda örgütlenmiş esnaf

Page 11: 50 SORUDA AHILIK.indd

9

birlikleri olup bir bakıma yerel sivil toplum ör-gütleridir. Loncalar sayesinde esnaf idarede söz sahibi olmuştur.

17.Yol Kardeşi Ne Demektir? Çırak olmak isteyen aday, önce ustalık belgesi-ne sahip bir ustanın yanında yardımcı eleman (yamak) olarak eğitimine başlardı. Bu aşama-da, meslekte ilerlemiş iki kişiyi kendisine “Yol Kardeşi” olarak seçmek zorundaydı.

18.Yamak Kimdir Nasıl Çalışır?Yamak, işyerinde ayak işlerini yapan yardım-cı durumundadır. Bir ücret almaz ve 2 yıl çalı-şırdı. Yamaklık, çıraklığa geçiş için bir deneme süresi gibi kabul edilirdi. Bu çalışma sırasında ustası, işine bağlılığını, ahlakını, becerikliliğini sınar ve çıraklığa yükseltilmeye layık olup ol-madığına karar verirdi.

19. Ahilik Teşkilatında Gerçekleştirilen Tören-ler Nelerdir?Ahi teşkilatında, örgütün ortak yaşantısına yön veren birçok tören olduğu görülmektedir. Bun-ların başında çıraklık, kalfalık, ustalık ve şed kuşanma törenleri gelir. Dinlendirici, eğitici ve

öğretici özellikleri olan bu törenler örgüt felse-fesini göze, kulağa, kalbe ve ruha hitap edecek biçimde Şekillendiren gösterilerdir.

20. Gedik Kelimesi Ne Anlama Gelmektedir?Gedik kelimesi Türkçe bir kelimedir. Tekel ve imtiyaz anlamına gelmektedir.

21. Gedik Teşkilatı Nasıl Ve Neden Kurulmuş-tur? Ahi birliğinin Osmanlı’ya özgü yapısı 17. yüz-yıla kadar sürmüştür. Osmanlı Devleti’nin Müslüman olmayan egemenlik alanı genişle-dikçe, çeşitli dindeki kişiler arasında çalışma zorunluluğu doğmuştur. Bu şekilde din ayırımı yapılmadan kurulan, eski niteliğinden bir şey kaybetmeyen yeni organizasyona “Gedik Teş-kilatı’’ denilmiştir.

22. Şed Kuşanma Töreni Nedir?Bir zanaata girmek isteyenler, önce çırak olarak işe başlar ve işin inceliklerini öğrenirdi. Ahiliğe kabul edilme töreninde önce tuzlu su içilir, şed kuşanılır (bele kuşak bağlanır) ve şalvar giyi-lirdi. Tuzlu su bilgiyi, şed kuşanma yiğitliğe ve hizmete hazırlığı, şalvar namusu simgelerdi.

Page 12: 50 SORUDA AHILIK.indd

10

23.Fütüvvet Nedir?Arapça bir kelime olan ‘’feta’’ (çoğulu fityan) kelimesinden türetilen fütüvvet, yiğit bir de-likanlıdaki övgüye layık nitelikleri ifade eden mücerret bir isimdir. Kelime bu manasıyla ahlakî bir terim olarak görülmektedir. Diğer taraftan aynı terim, ifade edilen ahlaki fazi-letlerin gereklerini yerine getirmeyi vazife edinmiş, aynı fikirlere sahip gençlerin (fityan) teşkil ettikleri birlikleri bildirmek üzere, sos-yal bakımdan “delikanlılar birliği, gençler bir-liği ve korporasyon” gibi kavramları içererek sosyal içerikli bir terim olarak karşımıza çık-maktadır.

24.Ahiliğin Sosyal Fonksiyonları Nelerdir? Ahiliğin sosyal fonksiyonu denilince; birey – toplum ilişkisi, sosyal yardımlaşma ve da-yanışmanın yönleri akla gelmektedir. Ahilik kurumu, zaten sürekli olarak kargaşa yaşanan toplumda devletin sahip çıkamadığı birey ve gruplara sahip çıkma, hiç kimsesizin kimsesi olma üzerine kuruludur. Bu bakımdan, Ahilikte sosyal yardımlaşma ve dayanışma, kardeşlik anlayışının zorunlu bir gereğidir.

25. Ahilik Teşkilatında Sosyal Ahlak Nasıl Şe-killenmekte İdi?Sosyal ahlak zaviyelerde gerçekleştirilen ah-

GÜZEL AHLAKahiliksoruda

Page 13: 50 SORUDA AHILIK.indd

11

lak eğitimleri ve sosyal yaşamda Ahilerin uy-maları gereken fütüvvet kurallarından oluş-maktadır. Fütüvvetnamelerde belirtilen ahlaki kurallar, zamanla o zamanda yaşayan bütün insanlarca benimsenmiş ve tümü ile 740 kura-la bağlanmıştır. Enbiya, evliya ve padişahların bu kuralların hepsini bilmesi ama Ahiliğe giren herkesin en azından bu kuralların 124 tanesini bilmesi şart koşulmuştur.

26. Ahilik Teşkilatının Sosyal Sorumluluk Faa-liyetleri Nelerdir? Birey ya da grup olarak, sosyal, kültürel, eko-nomik ve çevresel konulara yönelik etik ve duyarlı davranışlar olarak tanımlanan sosyal sorumluluk, topluma fayda üzerine kurgulan-maktadır. Ahiler, gerek içinde bulundukları gruba, gerekse tüm insanlığa yardımda bulun-mayı inanışlarının ve yaşamlarının bir parçası haline getirmişlerdir.

27. Ahi Olmak İçin Gerekli Olan Fütüvvet Ku-ralları Neleri Kapsamaktadır? Bir Ahinin yemek, içmek, konuşmak, giyinmek, evden dışarı çıkmak, pazara gitmek, alışveriş yapmak, misafirliğe gitmek gibi toplumsal ko-

nuların her birinde ahlaklı davranışlar sergile-mesi gerekmektedir.

28. Fütüvvetnamelere Göre Ahilerde Bulun-ması Gereken Genel Özellikler Nelerdir?Fütüvvetnamelere göre teşkilat mensupların-da genel olarak bulunması gereken hususlar şunlardır:

*Doğruluk

*Emniyet

*Cömertlik

*Tevazu

*Arkadaşlarına nasihat etme, onları doğru yola sevk etme

*Affedici olma

*Bencil olmama

*Realizm (uyanıklık)

Page 14: 50 SORUDA AHILIK.indd

12

29.Ahilik Teşkilatının ve Üye İşletmelerin Ya-pısı Nasıldır?Teşkilatın ve teşkilata bağlı üye işletmelerin kapsamlı bir örgüt yapısının var olduğu görül-mektedir. Yönetme açısından, ustanın çalışan-larını işbirlikçi bir yönetim anlayışına, üreti-min ve süreçlerin daha iyi olabilmesi için uğra-şılmasına yönelttiği örneklerde görülmektedir. Ayrıca Ahi Babanın 32 meslek dalının piri ola-rak organizasyonun tepesinden sağladığı koor-dinasyon fonksiyonu göze çarpmaktadır.

30. Ahilik Anlayışında Üretim Süreci Nasıl İş-lemekteydi? Ahi teşkilatında hammadde temini, bölüşümü, kullanımı ve üretimin her evresi belli kural ve

yöntemlere bağlanmıştır. Her ahi belirli kalite ve miktarda mal kullanmakta, belirli üretim tekniklerine bağlı kalarak üretim yapmakta ve imal ettiği eşyayı belirli fiyata satmaktaydı. Teş-kilatta ihtiyaca göre planlama esastı. İhtiyacın azaldığı zamanlarda üretimi sınırlandıran teş-kilat, kendi prensiplerine uygun olarak ihtiya-cın arttığı zamanlarda üretimi de artırmak için tedbir almaktaydı. Üretimdeki sınırlandırma-ların temel amacı, ihtiyaçtaki azalmanın yanı sıra emeğin ve üretimin değerini bulmasıydı.

31.Ahilik Teşkilatında İş Yeri Açmak İçin Han-gi Şartları Yerine Getirmek Gerekiyordu?Ahi teşkilatında işyeri sayısı da belirli bir plan dâhilindeydi. İş yeri açabilmek için meslekte

İş Yaşamıahiliksoruda

Page 15: 50 SORUDA AHILIK.indd

13

yetişmiş olmak ve sırasıyla çırak, kalfa ve usta mertebelerine ulaşmış olmak gerekmekteydi. Usta olduktan sonra da ancak müsait bir yer varsa dükkân açılmasına izin verilirdi. Çünkü halkın ihtiyacına göre işyeri planlaması yapı-lırdı.

32. Ahilik Teşkilatında Ürünler Nasıl Fiyatlan-dırılırdı?Ahi teşkilatında yer alan her birlik, üyeleri-nin ürettiği malın standardına göre fiyatlarını tespit ederdi. Örneğin bir ayakkabı alan insan, ödediği fiyata göre bunu ne kadar süre giyebile-ceğini bilirdi. Belirtilen zamandan önce, ayak-kabı kullanılamaz hale gelirse, ayakkabıyı aldı-ğı sanatkâra götürerek parasını geri alırdı. Bu durum fiyat ve nitelik açısından da standartla-rın dikkate alındığı göstermektedir

33. Ahilik Yapılanmasında Çarşı Düzenlemele-ri Nasıl Olurdu? Ahi yapılanmasında, genellikle her esnafın kendi adıyla anılan bir çarşısı bulunmaktaydı. Bedestan, arasta veya uzun çarşı denilen bu işyerlerinde aynı meslek kolunda çalışanlar bir arada bulunurlardı. Çarşının uygun bir yerin-

de ve büyük bir dükkânın üzerinde birlik ida-re kurulunun ve başkanının çalışacağı iki oda bulunurdu. Berber, fırıncı, nalbant gibi herkesin her zaman ihtiyaç duyacağı esnafa her çarşıda dükkân açma izni verilirdi. Aynı yerde faaliyet-te bulunma, rekabeti ve tüketiciye istediği malı daha ucuza sunabilme imkânlarını beraberin-de getirmekteydi.

34. Ahilik Teşkilatı Ve Sanayi Sitelerinin Ku-rulması Arasında Bir Bağlantı Bulunmakta Mıdır?Ahi Evran, öncelikle Kayseri’de kendisi bir deri imalathanesi kurmuş ve ardından bütün deri-cileri ve diğer sanatkârları içine alan devrin en büyük sanayi sitesini kurmuştur. Her sanat dalındaki birliklerin bir araya toplandığı bu si-teler, Anadolu’nun diğer şehirlerine de hızla yayılmıştır. Ahi Evran sanayi sitelerini takiben aynı meslekte faaliyet gösteren esnaflardan meydana gelen çarşılar ve hanların kurulması-na öncülük etmiştir.

35. Ahi Teşkilatında Kadınlar Ekonomik Haya-ta Katılmışlar Mıdır?Ahi Evran’ın eşi Fatma Bacı, sosyal tarihimizde

Page 16: 50 SORUDA AHILIK.indd

14

“Bacıyan-ı Rum” adıyla anılan bir teşkilatlan-dırma ile kadın gücünü iktisadi hayata dahil etmiştir. Nitekim kadınların ürettiklerini sat-tıkları pazarlar oluşmuş ve bunlara bedesten-lerde özel yer verilmiştir. Bu yerlere de “Kadın-lar Pazarı” denmiştir.

36. Ahilik Teşkilatında Mesleği Simgeleyen İşaretlere Yer Veriliyor Muydu? Ahi teşkilatında kullanılan çeşitli simgeler var-dı. Örneğin; yorgancıların simgesi atlas yorgan, nalbantların gümüş nal, ayakkabıcıların zarif bir patik, berberlerin küçük bronz leğen, şe-kercilerin yaldızlı şeker külahı, çiftçilerin bir demet başaktı.

37. Ahilik Anlayışında Çalışanlar Arasında Na-sıl Bir İlişki Bulunmaktaydı?Ahilikte mesleki ve ahlaki kurallara uyularak yapılan üretimin çıktısı daha iyi, kullanışlı ve dayanıklı üretilinceye kadar usta, kalfa ve çı-rak hep birlikte uğraşırlardı. Üretim sırasında çırağın veya kalfanın olabilecek herhangi bir hatası, hemen işyeri ustasına bildirilir ve ya-pılan hata derhal giderilirdi. Böylece Ahilikte, ustanın çalışanları işbirlikçi bir yönetim anla-

yışına doğru yöneltmekteydi.

38. Ahilik Teşkilatında Denetim Mekanizması Var Mıydı? Ahi teşkilatında uygulanan denetim fonksiyo-nunu, iç ve dış denetim olarak iki şekilde ince-lemek mümkündür.

39.Ahilik Teşkilatında Denetim Mekanizması Nasıl İşlemektedir? Üretime ilişkin standardizasyon çalışmaları, rutin denetimler ve standartlara uymayan-ların çeşitli şekillerde cezalandırılması, etkili bir denetim fonksiyonunun varlığına işaret et-mektedir.

40. Ahilik Teşkilatında İç Denetim Nasıl Yapıl-maktaydı? İç denetim fonksiyonuyla Ahilik, üye işyerle-rinde çalışan isçilerin üretime ve diğer konu-lara ilişkin kontrolünü sağlamaya çalışmıştır. Çırağın “Ahi kardeşi” olan ustanın dışında aynı meslekle uğraşan iki kalfayı da yol kardeşliği-ne seçmesi gerekmekteydi. Çırak, sonra bu üç sanatkârın gözetimi altında çalışmaya başlar-dı. Ayrıca ustanın, çocuğu gibi gördüğü kalfayı

Page 17: 50 SORUDA AHILIK.indd

15

ve çırağı yetiştirmesi ve onun her türlü hata-sından sorumlu olması işletmelerin kendi iç-lerinde bir otokontrol sistemi oluşturduklarını göstermektedir.

41. Ahilik Teşkilatında Dış Denetim Nasıl Ya-pılmakta İdi?Ahi teşkilatında dış denetim fonksiyonuyla, tüm esnaf grupları için çeşitli üretim standartları ge-tirilmiştir. Ekmekçiler, işledikleri ekmeğin kara ve çiğ olmamasına ve tartısının eksik olmama-sına dikkat etmelidir. Et bulamayan kasaplara ceza verilmektedir. Aşçıların yaptıkları yemek-ler çiğ olmayacak, tuzu orta ve temiz olacak ve kalaysız kazan kullanacaklardır. Pazar yerinin dışında ticaret yapılmayacak ve pazarda seb-ze ve meyvelerin iyisi üste dizilmeyecek, bunu yapanlar cezalandırılacaktır. Değirmende sıra-ya dikkat edilecek ve gelen buğdayın emniyeti sağlanacaktır. Yoğurtçu, terzi, ipekçi, derici, ku-yumcu, oduncu, tıp hizmetleri vb. tüm alanlarda çeşitli kriterler konulmuştur.

42. ‘’Pabucu Dama Atılmak’’ Deyimin Ahilik İle Olan İlişkisi Nasıldır? Ahi teşkilatında dış denetimi örneklendiren bir

başka önemli konu da, rutin esnaf denetimle-riydi. Ahi baba veya Yiğitbaşı her fırsatta es-nafları gezer, yapılan işlerin temizliğini ve sağ-lamlığını kontrol ederdi. Hata yapan esnafın sağ ayağındaki pabucu, işyerinin damına atılır-dı. Herkes, “Bugün falan ustanın pabucu dama atıldı” derdi. Bu sözler o ustanın kalitesiz mal ürettiği manasına gelirdi. Müşterinin de zara-rı ödenirdi. Günümüzde kullanılan “pabucun dama atılması” deyimi buradan gelmektedir.

43. Ahilik Anlayışana Uygun Olmayan Esnafa Nasıl Davranılırdı?Belirli bir kalite standardının altına düşmek, ahlaki ve vicdani açıdan doğru kabul edilme-mekte ve böyle davranan kişiler “yolsuz” ilan edilmekteydi. Yolsuz ilan edilme, bir esnaf için ağır ve yüz kızartıcı bir suçtu. Yolsuz ilan edi-len kişi, sanatı için gerekli olan hammaddeyi piyasadan alamaz, kimse ona mal satmaz, ürettiği ürünü piyasaya süremezdi. Kahvelere kabul edilmez, toplantı yerlerine giremez, kısa-cası herkes onunla irtibatını keser kişi bir nevi sosyal tecride tabi tutulurdu. Ayrıca ikazlara aldırmayıp kalitesiz üretime devam edenlerin işyerlerinin kapatılması, daha da ileri gittiği

Page 18: 50 SORUDA AHILIK.indd

16

takdirde esnaflıktan ihracına kadar kararlar alınabiliyordu.

44. Ahilik Anlayışında Şikâyet Mekanizması Ve Hakların Korunması Nasıl İşlemekteydi?Ahiliğin oluşturduğu denetim mekanizmasın-da taraflara dava açma hakkı da tanınmıştır. Yiğitbaşı, kendisine yapılan şikâyeti önce yetki açısından inceler, eğer daha üst makamlarca karara bağlanması gereken bir davaysa, davayı Esnaf Şeyhine arz ederdi. Yiğitbaşı, kendisinin karar verebileceği davalar için esnaf mahfeli azasını toplar, onlarla konuyu irdeler ve karar verirdi. Eğer Esnaf Şeyhi ve Ahi Baba Vekili de hazır iseler, Yiğitbaşı onların fikirlerini alır ve böylece karar verirdi. Ancak alınan kararların temyizi mümkündü. Daha basit davalarda, Yi-ğitbaşının böyle bir toplantı yapmadan da karar verme yetkisi vardı. Genellikle yaptığı denetim gezileri sırasında gördüğü küçük aksaklıklar ko-nusunda Yiğitbaşılar hemen cezayı verirlerdi.

45. Ahilik Anlayışının Oluşturduğu Kanunlar Hangileridir?Türkiye´de de, Osmanlı döneminde ciddi bir devlet politikası olarak sürdürülen ve 17.Yüzyıl

başından itibaren “Pazar Nizamnameleri” ile tanzim edilen standard ve kalite faaliyetleri, 1930 yılında çıkarılan 1705 sayılı Ticarette Tağ-şişin Men’i ve İhracatın Korunması Hakkında-ki Kanunla devam etmiştir. Bu Kanuna dayalı olarak yayımlanan “Mamul Murakabe Nizam-nameleri” de, kalite kontrol mekanizmasının geliştirilmesini sağlamıştır. Ayrıca, dünyada ‘ilk’ olarak kabul edilen Standartlar Kanunu hazırlanmış ve uygulamaya geçirilmiştir. II. Beyazid döneminde ilk Tüketiciyi Koruma Ka-nunu, ilk Çevre Nizamnamesi ve ilk Gıda Ni-zamnamesi yayınlanmıştır. Bu Kanunnameler, yiyecek ve içecek üreticilerinden kuyumcu, berber, bakkal ve hekimlere kadar, üretimde ve hizmette pek çok meslek sahibi kişilerin uyması gerekli standartları kapsamaktadır. Günümüz modern dünyasında bu standartlar, üretim standartları (ISO9000), sosyal sorum-luluk standardı (SA8000) ve çevre yönetim standartları (ISO14000 serisi) vb. standartlarla ifade edilmektedir.

46. Hukuksal Anlamda İş Yaşamı Ve Ahilik Arasında Bir Bağlantı Var Mıdır?Ahilik kurumunun iş ve çalışma düzenine ait

Page 19: 50 SORUDA AHILIK.indd

17

düzenlemeleri ile Anayasamızın Sosyal Gü-venlik ve iş Hukuku’na dair düzenlemeleri arasında çok yakın benzerlikler vardır. Ahilik, kişinin alın terini değerlendirmiş, ticaret ve üretim alanında kaliteyi amaçlamıştır. İsçi, ürettiği meta ile neredeyse özdeşleşmiş onun-la kaynaşmıştır. Kalitesiz ve bozuk mal üretimi yasaklanmıştır. İş alanı, üretim, insanın ayna-sı haline getirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında, Ahilik kurumunu iş ve çalışma alanında hatır-latan yasa İş Kanunu’dur.

47. İş Kanunu Ve Ahilik Kurallarının Ortak Paydaları Nelerdir?Ahiliğin baştan beri izahına çalışılan ilkeleriyle Türk İş Hukuku düzenlemeleri çok yakın ben-zerlikler içermektedir. Bunlar;*Kıdem tazminatı*İşverenin sorumluluğu*Yeni iş arama izni*Çalışma belgesi*İşverenin ücret ödeme sorumluluğu*Asgari ücret*Fazla çalışma ücreti*Sigorta primi*Çocukları çalıştırma yasağı ve benzeri hü-kümlerdir.

Page 20: 50 SORUDA AHILIK.indd

18

48.Ahilik Eğitimleri Nasıl Yapılandırılmaktadır?Ahilik teşkilatında iş başında ve iş dışında ol-mak üzere iki çeşit eğitim yapılmaktadır. Ahi teşkilatında çalışanların işlerinde daha başarılı olabilmeleri için sürekli eğitime tabi tutulma-ları sağlanmıştır. İş dışında eğitim zaviyelerde verilirken işbaşında eğitim ustalar tarafından kalfa ve çıraklara verilirdi.

49.Ahilik Zaviyeleri Ne Demektir? Birçok kent, kasaba ve köylere kadar yayılmış olan bu zaviyelerde, Ahi meslek kurumlarında çalışanlara eğitim verilir, çeşitli konularda soh-betler ve toplantılar yapılırdı. Ahilik kurumu, mesleki bir yapı kazandıkça, zaviyeler de bir

“Ahlak Okulu” olmaya başlamıştır.

50. Zaviyelerin Mesleki Eğitim Dışında Hangi Fonksiyonları Bulunmakta İdi?Ahi teşkilatında zaviyeler, koordinasyon fonk-siyonuna da hizmet etmiştir. Zaviyeler, teşki-lata bağlı her birliğe eğitim ve eğlence hizmeti sunan bir sosyal tesis özelliği taşımaktaydı. Bu esnaf birlikleri o mesleğe ait tüm işleri öğretir, mensupları arasındaki ihtilafları halleder, es-nafla devlet arasındaki ilişkileri düzenlerdi. Bu kapsamda zaviyelerin, üye işletmeler arasın-daki koordinasyona yönelik de önemli bir rol üstlendiğini görmekteyiz.

MESLEKİ EĞİTİMahiliksoruda

Page 21: 50 SORUDA AHILIK.indd

19

FAYDALANILAN KAYNAKLAR

AKYÜZ, Y. (1999). Türk Eğitim Tarihi, İstanbul, Alfa YayınlarıBAYRAM, M. (1991). Ahi Evren ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu, KonyaÇAĞATAY, N. (1989). “Bir Türk Kurumu Olarak Ahilik”, Türk Tarih Kurumu

DEMİR, G. ( 1994). “Ahilik”, Ahilik Yolu Dergisi, İstanbul.ERBAŞI A. (2012). Ahi Teşkilatında Yönetim Fonksiyonlarıyla İlgili Uygulamalar ERKEN V. (2008). Bir Sivil Örgütlenme Modeli Ahilik, Kırşehir Belediyesi Yayınları No: 7, Ankara.FERMAN, M. (1993). Tüketicinin Korunması Meselesine Gelişimci Bir Yaklaşım. Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.GÜRATA, M. (1975). Unutulan Adetlerimiz ve Loncalar, Tisa Yayınları, Ankara.

HACIGÖKMEN, M. Ali. (2012). Anadolu’da Ahiliğin Esnaf Teşkilatı Hâline Dönüşmesi ve Tımar Sistemine Yansımaları (Ankara Örneği), Türkiyat Araştırmaları Dergisi.KÖKSAL, M. (2007). Ahilik Kültürünün Dünü ve Bugünü, Kırşehir Belediyesi Kültür-Tarih Yayınları Serisi, Kırşehir. ÖZAYDIN, M. “Fütüvvet ve Fütüvvet Ahlakı”, 1.Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik AraştırmalarıÖZERKMEN, N. (2004). Ahiliğin Tarihsel – Toplumsal Temelleri ve Temel Toplumsal Fonksiyonları – Sosyolojik Yaklaşım. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi.ŞİMŞEK, M. (2002). TKY ve Tarihteki Bir Uygulaması: Ahilik, Hayat Yayınları, İstanbul.EKİNCİ, Y. (1990). Ahilik ve Meslek Eğitimi, M.E.B. Yayınları.

Page 22: 50 SORUDA AHILIK.indd

20

Page 23: 50 SORUDA AHILIK.indd

21

Page 24: 50 SORUDA AHILIK.indd

22

Page 25: 50 SORUDA AHILIK.indd

23

Page 26: 50 SORUDA AHILIK.indd

VOCATIONAL TRAINING

48. How Vocational Was Structured In Akhism?There were two kind of training in Akhism. First one was on the job training and the sec-ond one was outside training. For being suc-cessful, all workers from all levels had to hold trainings. Outside training were provided by Zawiya (a small Islamic monastery), on the job training was provided by masters to foreman and apprentices.

49. What Is The Meaning Of Aky Zawiya?There were most of Zawiya in cities, towns even in villages. This Islamic monastery was a place that people got trainings, hold con-

versations and meetings. When Zawiyas be-came vocational schools also became ethics schools.

50. What Kind Of Functions Zawiyas Had Ex-cept The Vocational Trainings?Zawiya of Akhism also served for coordination. Zawiyas provided to vocational trainings to all Akhy unions. Beside this, as a recreational facility, arranged entertainments. Except the vocational trainings, solved the problems be-tween members, and arranged to relationship between Aky Community and Government. This is evidence about the coordination func-tions of Zawiyas.

akhismquestions

about

Page 27: 50 SORUDA AHILIK.indd

ards Works were improved. Beside this, first Consumer Protection Law, first environment regulation and first food regulation was pub-lished by Sultan Beyazid. These regulations included the standard rules, behaviors, produc-tion quality for food makers, jewelries’, bar-bers and most of other groups. In our modern life, these standards are production stand-ards (ISO9000), social responsibility standards (SA8000) and environmental management system standards (ISO14000).

46. Is There Any Similarities Between Work life And Akhism In Respect Of Laws?There are many similarities between nowadays working life and our social insurance and la-bor law. Akhism appreciated to person’s efforts and aimed to raise quality of products. Selling the defective commodity was forbidden. There was a link between the workers and the qual-ity of products. This situation was considered that it is a link to nowadays Labour Law.

47. Is There Any Relation Between The Turk-ish Labour Law And Akhy Community Labour Regulations?

There are many similarities between Akhy community Labor rules and Turkish Labor Law. These similarities are; severance pay, re-sponsibilities of employer, job seek allowance, certificate of employment, minimum wages, overtime pay, insurance premium, forbidden child labour etc.

Page 28: 50 SORUDA AHILIK.indd

fruits and vegetables will be punished if they put the fresh ones on top of bench. People have to be careful on gristmill in order to safe wheat. In brief, there were criteria for most of groups such as leather dealer, jeweler, and woodsman.

42. What Is The Meaning Of Fall Into Discred-it? In Akhism, one of the most important external checks was routine Craftsmen supervision. Akhy Father visited bazaar, controlled the craftsmen very often. If he saw any problem, throw the right shoes of the craftsmen to roof. This information spread to Bazaar and every-body knew that this master sold unqualified product. And also the price of product was giv-en back to consumer. This idiom comes from this story

43. How Akhy People Was Punished If Behave Inappropriate? If an Akhy produce his product under the Akhy standards, it was not accepted and announced ‘’corruption’’. It was an infamous crime for craftsmen. The person, who announced cor-

ruption, couldn’t buy basic materials which are necessary for his craft and couldn’t launch to products which he produced. He was exclud-ed and not accepted by society. Even nobody greet with him. Also, if he is going to produce unqualified products, his workshop was closed, even he could be dismissed from Akhy commu-nity.

44. How Was The Consumer Rights In Akhism?According to Akhy rules, both consumers and craftsmen would take an action. Yiğitbaşı (one of the topl level manager), took and assess the action, and decide to whether submit to crafts-men sheik. If the case was simple, Yiğitbaşı made a decision by himself. If the case is not simple, he invited the Akhy Father and Crafts-men Sheik and they made decision together. Usually when visiting Craftsmen, if he saw any problem, Yiğitbaşı punished immediately.

45. Which Laws Orginated from Akhism? In Turkey, all the standardization works which came from 17th century continued to new law no 1705. Also, by using this law, quality stand-

Page 29: 50 SORUDA AHILIK.indd

baby shoe for shoemakers, bronze basin for barbers, gilded sugar cone for candy makers, spica for farmers.

37. How Was The Relation Of Employee And Employer In Akhy Community?According to Akhy Community beliefs about business, most important thing was the qual-ity of product. The product had to be useful and durable. Apprentice, Assistant Foreman and Foreman worked together for achieving this. If apprentice made some mistakes it urgently re-ported to Foreman and the mistake corrected. Employee and employer were in good relation, support each other as brothers.

38. Was There Any Inspection Mechanism In Akhism? Yes. There was a perfect inspection mecha-nism in Akhism. It is divided into two parts: internal check and external check.

39. How The Inspection Mechanism Was Car-ried Out? It is concluded that there was an effective su-pervision from the Standardization Works,

routine tests and punishing to craftsmen who sell unstandardized products.

40. How Was The Internal Check In Akhy Com-munity?First of all, by the help of internal check, em-ployers who were controlled an all aspects. Af-ter the Apprentice choose two foremen as an Akhy brother, started to work with 3 people, two foremen and a master. Beside this, since the master saw to foremen and apprentice as his children, felt that their all kind of problems were his own problem. In this way, there was cooperation in all levels and prevent to big mis-takes before occurred and a good sample of in-ternal check.

41. How Was The External Check In Akhy Com-munity?By the help of external checks, all the products were standardized in each occupational group. For example, bread makers have to be careful about the color and grams. The bread has not to be black, not to be uncooked. Cooks have to use clean tinned boiler. It was forbidden to sell something out of bazaar. Akhy people who sell

Page 30: 50 SORUDA AHILIK.indd

then assistant foreman and foreman at least. After that, if there was a necessity, community allowed to open a new business.

32. How The Product Price Was Decided Ac-cording To Akhy Rules? Each union which was a member of Akhy com-munity determined to price of products. While determining this, the quality and standards of products was considered. Standards informed consumer about how long the product would be used. If the product was broken before the expiration time, the consumer could give back to craftsmen. So, we can say that there are standards in both price and qualities.

33. How Were The Bazaar Arrangements?Each bazaar was named according to one voca-tional group. In each bazaar, only one group of profession could make activities. There were two workrooms for union president and ad-ministrative people of bazaar. It was allowed to open a shop for barbershop and bakers also in each bazaar. Doing business in the same place made products cheaper and reduce the competition.

34. Was There Any Relation Between Akhism And Small Industrial Area?Akhy Evran established his own leather fac-tory in Kayseri and then invited to all leather dealer and other craftsmen to same place. In this way, the first small industry area was es-tablished. This situation was a good sample of other craftsmen who were living in other cities and spread to whole country.

35. Were There Any Women Members Of Eco-nomic Life?Fatma Bacı who was the wife of Akhy Evran included women to economic life with a wom-en group named ‘’Bacıyan-ı Rum’’. With this group, women sold the products which they produced. Akhy community showed them special areas in order to sell their products in bazaar. This special areas named ‘’woman ba-zaar’’ afterwards.

36. Were There Special Symbols For Occupa-tions?There were some different symbols for differ-ent occupations. For example atlas quilt for quilt makers, silver horseshoe for horseshoes,

Page 31: 50 SORUDA AHILIK.indd

29. How Was The Structure Of Akhism Organi-zation And Member Business?It has been seen that there was an organiza-tional schema in Akhy Organization. There were many samples about the cooperation of master and apprentices. This cooperation was evidence about management vision of Akhy people and also this period made the produc-tion process better. Besides this, Akhy Father sitting on the top of organization as a president of 32 different vocational groups

30. What Are The Steps Of Production Process Under The Philosophy Of Akhism ?There were strict rules about procurement of material, using material and all levels of pro-

duction. Each Akhy were using materials which its quality, quantity and production technique were defined according to Akhy rules. Besides this, each product were sold a defined price. Akhy organization planned the productions ac-cording to demands. If there was low demands, less productions was planned.

31. Which Criteria Were Necessary For Estab-lishing A Craftsmen Business According To Akhy Community?In the community, opening a new business was planned by community. In order to establish a new craftsmen business there was a strict rule; coming from bottom to up. It means that have to get degree as an apprentice first of all, and

WORK LIFE akhismquestions

about

Page 32: 50 SORUDA AHILIK.indd

26. What Kind Of Social Responsibility Activi-ties Were In Akhism? Social responsibility was defined as a sensitive behavior about social, cultural and economical subjects and established in order to benefit to community. Akhy people believe to help both each other and other people. This belief is a part of their life.

27. What Are The Main Topics Of Futuwwana-mas?All the Akhy People have to present moral be-haviors about these subjects; dining, speaking, dressing, shopping, walking, visiting someone.

29. According To Turkish-Islamic Guild, What Kind Of Person Akhy People Have To Be?- Honest- Generous- Modest- Exhorter- Forgiver- Selflessness- Realistic

Page 33: 50 SORUDA AHILIK.indd

23. What Is Meaning Of Futuwwanamas?The main markers of the vision of the Akhis were the futuwwanamas (the constitutions of the guilds), which originated from the Qur’an. The futuwwanamas were the rules contain-ing the principles that needed to be practiced, which the joining members used to do. The fu-tuwwanamas, containing the principles and rules which the Akhis obeyed and practised in their daily lives, and related to an education of ethics and virtue, and were aimed at training the ideal man

24. What Are The Social Functions Of Akhy Community?The social functions of Akhy community based on person with society relation, social coop-eration and solidarity. Because of brotherhood function of Akhy community, they protected to the poor people and people who are excluded by society.

25. How Social Ethics Were Shaped In Akhy Community?Social life rules were determined by futuwwa-namas (Turkish-Islamic guild) rules. There were 740 rules which Akhy people had to obey.

ETHICSakhismquestions

about

Page 34: 50 SORUDA AHILIK.indd

18. How The Helper Worked?Helper is an assistant who run for errand within 2 years. This period was seen as a trial period before being apprentice. However, mas-ter had a chance to see moral aspects, loyalty, capacity of candidate and then had a decision whether he capable for or not.

19. What Kind Of Ceremony Have Been Per-formed In Akhism ?In the Akhism there were many different cer-emonies which effect the organization. Ap-prentice, foreman, master and putting on a belt during a master ceremony were the important ones. In this ceremony, there were visual and spiritual factors were seen. These were also indicators of philosophy of Akhism by didacti-cal and educational ways.

20. What Is The Meaning Of Gedik (Breach)?The ‘’Gedik’’ is a Turkish Word. It means of con-cession and sole trade

21. How Gedik Organization Was Established And Why It Is Established?The structure of traditional Ottoman Akhism

continued to 17th century. When Ottoman Em-pire expanded to different countries and differ-ent cultures, working with different religious people was an obligation. With this new ‘‘Ge-dik‘’ organization was the same organization with Akhism except to accepting all religious such as Muslims, Christian etc.

22. What Is The Meaning Of Belt Ceremony?If someone wants to be an Akhy, he must start to work as an apprentice and learn to specifi-cations of the occupation. Belt ceremony was a ceremony which people announced as an Akhy. Akhy candidate drinks salty water first, wears belt and wear salwar. Salty water sym-bolizes wisdom, belt symbolizes bravery and salwar symbolizes honor.

Page 35: 50 SORUDA AHILIK.indd

13. How Akhy Organization Was Structured?The general structure of Organization was quite detailed. All the Akhy father was appoint-ed by the president of Akhies, he was Sheik. At that time, Akhy Evran was Sheik, and lived in Kırşehir. Under the Akhy Sheik position, there were Akhy fathers. All cities has a Akhy father and he is the head of all the Akhies who live that city. For example Ankara Akhy Father, İstanbul Akhy Father. And the deputy Akhy Fa-ther was called Yiğitbaşı. These people were in the management part of the organization and masters, foreman and apprentices were the members of organization.

13. How Akhy Community Was Structured? In order to understand the structure of Akhy Community. We have to consider two points as general structure and structrure of small busi-ness.

14. What Are The Levels Of Akhism?In the beginning stages of Akhism, there were 9 levels of Akhy people. These were valiant, helper, apprentice, foreman, master, dervish, sheik, master of sheik. There were some chang-

es of management structure of Akhism in time. After the structural alteration, by removing some level, they decided to make elections.

15. How A Young Person Accepted To Akhy Or-ganization?The person who ask for permission to be a member of Akhism, admit to be under inves-tigation. If the investigation was positive in terms of politeness and moral aspects, it was discussed in zawiya and then accepted as a member.

16. What is the meaning of Guild?It is an organization which carries on public service in traditional Ottoman management system. It was such a non-governmental or-ganization because it was established by vo-cational groups and become a guild. However, craftsmen had a voice because of guilds.

17. What Is The Meaning Of Brother Of Way? The person who wanted to be an apprentice, had to work as an helper under control of mas-ter. On this level, helper had to choose two peo-ple as brother of way in order to guide him.

Page 36: 50 SORUDA AHILIK.indd

10. What Is The Meaning Of AHİ?There are two different views on the origin of the word ‘akhism’. The first one is that the word derives from ‘akhy’ which means ‘my brother’ in Arabic. The second one is that it originates from the Turkish word ‘akı’, mean-ing ‘generous’, which may be found in books such as Divan-u Lughati’t-Turk and Kutadgu Bilig.

11. What Is The Mission Of Akhy Community? The mission of Akhy community is to raise perfect children, establish excellent societies,

build up trust and serve to humanity and peo-ple. In order to fulfill this responsibility, they believe that all the Akhy people have to be a good person.

12. How Akhy Community Is Described? The main goal of Akhy Community was serve to perfect service to society. It was enabling with the work ethics. There is a hierarchy be-tween sheik, master, apprentice, assistant ap-prentice. They were also organized industrial, commercial, military, social and cultural ac-tivities.

ORGANIZATIONAL STEPS OF AKHY

COMMUNITYakhismquestions

about

Page 37: 50 SORUDA AHILIK.indd

9. Which Criteria Are Necessary For Gaining Akhy Reward?For being the Akhy of year, Akhy of Province, Akhy Service Reward and Honour rewards; need to know the main culture and philosophy of Akhy Community such as honesty in trade and social areas, respect to job and job ethics, admit to law and behave according to this and being respectful, merciful, kind and cheerful.

Page 38: 50 SORUDA AHILIK.indd

Aşık Paşa, Gülşehri and Hadji Bayram-ı Veli. These wise man were affected by the morals of Akhy Community.

4. How Did Ottoman Government Statesmen See Akhy Community? In the earlier stage of Ottoman Empire, Orhan Gazi, Sultan Murad and the high level govern-ment man admit to lifestyle of Akhy Commu-nity and wanted to be a member of this organi-zation.

5. How Is The Relation With Akhism And Turk-ish Republic Period ?With the establishment of the Republic, the Craftsmen Association and Craftsmen Union Law no 5373, being the commencement of to-day’s modern organization of the tradesmen-craftsmen sector, was enacted; and the or-ganization of tradesmen- craftsmen gained its current structure with the Tradesmen and Craftsmen law no : 507 put into force in 1964 and the Tradesmen and Craftsmen Occupa-tional Organizations Law no 5362 coming into force within 2005.

6. How TESK Comment Akhism? TESK and its sub organizations carry on its op-erations regarding our tradesmen and crafts-men, being the main mast and stability fac-tor of the country also in our day, by trying to maintain its principles originated from Akhy Community.

7. How Akhy Week Fest Is Organized? The responsibility of Traditional Akhy Week Fest has been given to Customs and Trade Min-istry with the regulations which published at the Official Gazette on 13 August 2008. Accord-ing to these regulations, under the leadership of Craftsmen, Akhy Week Fest has been hold-ing in Kırşehir and the whole country.

8. Which Dates Are Akhy Week Fest Organ-ized? Akhy Week Fest will hold in every year with the financial support of Akhy Week Fest Cen-tral Executive Committee which TESK is a member. Akhy Week Fest is hold every end of September in 81 provinces. TESK attends to this Fest by the level of General President, Deputy President, Board Members, President of Federations and Unions of Chambers.

Page 39: 50 SORUDA AHILIK.indd

1. Do You Know That Who Is Akhy Evran?He is known as the establisher of Akhy Com-munity. Akhy Evran is a leader of tanner hand-icraftsmen chambers and 32 other different handicraftsmen chambers.

2. Which Regions We Can See The Akhy Cul-tures? Rules of the social ethics on the Turkish-Islam-ic guild has been seen not only in Anadolu, but

also on Selçuklu State and the regions which governed by Ottoman State (Asia- Africa and Europe).

3. What Are The Social Reflections Of Akhy Community Morals To Turkish Literature? It is understood that Akhy community mor-als was spreaded to Turkestan. There were some wise man like Hadji Ahmet Yesevi, Yu-nus Emre, Hadji Bektaş-ı Veli, Akhy Evran,

AKHISM FROM PAST TO PRESENT

akhismquestions

about

Page 40: 50 SORUDA AHILIK.indd

The philosophy of Akhism is a socio-economic formation which has spread to whole Anatolia at 12th century. Akhism is a social order and a powerful culture which has not only mystical as-pects, but much more political, cultural and mar-tial aspects. Beside the social life, Akhism also has created a judicious and productive economic life.

Akhy Evran is known as the establisher of Akhy Community. Akhy Evran is a leader of tanner handicraftsmen chambers and 32 other different handicraftsmen chambers. The structure of tra-ditional Ottoman Akhism continued to 18th cen-tury. With the establishment of the Republic, the Craftsmen Association and Craftsmen Union Law no 5373, being the commencement of today’s mo-dern organization of the tradesmen-craftsmen sector, was enacted; and the organization of tra-desmen- craftsmen gained its current structure with the Tradesmen and Craftsmen law no: 507 put into force in 1964 and the Tradesmen and Craftsmen Occupational Organizations Law no

5362 coming into force within 2005.

TESK and its sub organizations carry on its ope-rations regarding our tradesmen and craftsmen, being the main mast and stability factor of the country also in our day, by trying to maintain its principles originated from Akhy Community.

I hope that this 50th questions and answers ma-nual will be a guide for our dear readers in order to reach key information about Akhism. I promi-se to work this kind of works on behalf of TESK and I wish all the readers will benefit from this manual.

Dear Readers,

Page 41: 50 SORUDA AHILIK.indd

presentmentakhismquestions

about

Bendevi Palandöken Genel Başkan

Page 42: 50 SORUDA AHILIK.indd

PUBLISHED BY TESK

akhismquestions

about

Ahi Evran-ı Veli

Page 43: 50 SORUDA AHILIK.indd
Page 44: 50 SORUDA AHILIK.indd

Confederation of Turkish Tradesmen and Craftsmen

50

Questions About

akhısm