آسانسور وسیله حمل و نقل عمودی است که با سیستم تعلیق و تعادل نیروی

محرکه عمل جابه جایی

انجام می دهد در واقع برای آشنایی بیشتر با این وسیلهباید گفت که بشر در قرن

های گذشته از باالبر استفاده کرده است اما پایه گذار علمی و طراح آسانسور

امروزی دانشمند و ریاضی دان بزرگ اتوود است که با ساختن ماشین اتوود که

عبارت بود از دو وزنه که با یک نخ به یکدیگر مربوط می شدند و روی قرقره ها

باال و پایین می رفتند توانست طرج ابتدایی یک آسانسور را ارائه دهد اما اولین

آسانسور به شکل امروزی که دارای ترمز ایمنی بود توسط اوتیس در آمریکا

ساخته و آزمایش شده و سپس بعد از آن دیگران نیز به ساخت انواع آسانسور

دست زدند و صنعت آسانسور شکل گرفت نکاتی درباره ایمنی و استفاده از

آسانسور آسانسور راننده یا خلبان ندارد و به صورت شبانه روز آماده کار می باشد

مسافرین بیرون آسانسور فرمان احضار می دهند و مبدا و مقصد را مشخص می

نمایند و در زمان مناسب پاسخ می دهد بنابراین فشارهای مجدد بر روی دکمه های

احضار کابین کاری بیهوده است مسافرین درون کابین فرمان حرکت می دهند و

مقصد را مشخص می نمایند این وسیله قادر به شناسایی مسافرین از نظر سن قد

مونث و یا مذکر و بیمار یا سالم بودن و میزان وزن دقیق مسافرین نمی باشد اذل

در پاره ای از موارد به وسیله بسیار خطرناکی تبدیل می شود دکمه های فرمان در

محلی نصب شده است که کودکان کمتر از هفت سال قادر به احضار و صدور

فرمان نباشند ولی همواره باید به خاطر بسپاریم که هرگز کودکان به تنهایی نباید

از این وسیله استفاده نمایند با ایجاد شرایط مناسب فضای بازی و گاهی مذاکره

دست جمعی با کودکان و نوجوانان باید به صورت جدی و کامل از بازی با آسانسور

جلوگیری نماییم در هنگام استفاده از آسانسور حتما باید به ظرفیت نهائی آن توجه

و ... می باشند که باید بر روی20 18 15 12 10 8 6 4شود ظرفیت ها معموال

پالک مشخصات در کابین نصب باشد معموال کابین آسانسور به صورتی طراحی و

ساخته می شود که حداکثر ظرفیت به سختی در آن جا شوند زیرا استفاده خارج

از ظرفیت خطرات بسیار جدی در بر دارد که قابل قیاس با انواع خودروها و

وسایل دیگرنیست اصوال آسانسور باید مجهز به سیستم آالرم ظرفیت مجاز و غیر

مجاز باشد ولی رعایت ظرفیت آسانسور توسط مصرف کنندگان در اولویت قرار

دارد هرگز در هنگام وارد شدن به کابین آسانسور در حال گفتگو به صورت عقب یا

از پهلو اقدام ننمایید همواره در هنگام ورود به کابین آسانسور از وجود کابین در

مقابل خود مطمئن شوید و رو به کابین وارد شوید

روش های ساده اطمینان از وجود روشنایی کابین دیدن تصویر خود در آینه کابین و

مشاهده افراد درون کابین است در اوقاتی که ساختمان خلوت است حتی االمکان

به تنهایی از آسانسور استفاده ننمایید اگر زمانی در آسانسور محبوس شدید هرگز

خوف نکنید و نهراسید اول بر ترس خود غالب شوید و کنترل منطقی خود را به

دست آورید سپس دست به اقدامات زیر بزنید زنگ خطر آسانسور را به صدا در

آورید تا برای کمک و خارج نمودن شما از بیرون اقدام نمایند اگر در کابین تلفن

نصب است از آن برای درخواست کمک استفاده نمایید اگر هیچ یک از این دو نبود

ضمن حفظ خونسردی از تلفن همراه خود استفاده نمائید در غیر این صورت با

صدای بلند ولی خونسرد مکررا در خواست کمک نمائید

تاریخچه آسانسور در ایران

سال پیش وارد کشور شده است و اولین50آسانسور به صورت امروزی در حدود

نمایندگی فروش آسانسور در کشور مربوط به یک شرکت سوئیسی می باشد که

توسط یک شرکت ایرانی وارد شد و بعد از آن نیز شرکت های خارجی دیگر در این

زمینه فعالیت داشتند اولین کارخانه در ایران توسط وزارت مسکن و شهر سازی

در شهر صنعتی البرز قزوین تحت لیسانس یک شرکت سوئیسی بنا1350در سال

گردید و بعد از آن نیز کارخانجات دیگری توسط شرکت های خارجی در ایران

فعالیت نمودند ولی با توجه به تحریم وسایل بعد از انقالب و بر اساس ضرورت و

نیاز شروع به فعالیتهای تولیدی در زمینه ساخت قطعات یدکی آسانسور نمودند و

در واقع آسانسور به صورت تلفیقی در کشور تولید و نصب گردید تا اینکه در دهه

مجوز واردات آزاد شده وبه تبع آن واحدهای فروش آسانسور به صورت70

رسمی و غیر رسمی بوجود آمدند.

آناليز مراحل طراحي آسانسور

آسان سور

وسیله ای است دائمی برای باال بردن بین دو سطح توقف یا بیشتر است.این

وسیله شامل کابین برای حمل مسافرین یا بار است که حداقل قسمتی از ان در

درجه15داخل ریل های صلب که به صورت عمودی یا مورب با زاویه کمتر از

نسبت به محور قائم نصب شده حرکت می کند.اسانسورها با چندین مشخصه

گروه بندی میشوند.مهمترین مشخصه طریقه رانش اسانسور است که باعث

طراحی و ساخت متفاوت قطعات ان می شود.

گروه بندی اسانسورها به طریق زیر میباشد:

آسان سور کششی

آسانسوری است که حرکت آن بر اثر اصطکاک بین سیم بکسل و شیار فلکه کش

نگام چرخش آن، توسط سیستم محرکه انجام می شود. ھش، به

آسان سور هیدرولیکی

در این نوع آسانسور عامل حرکت کابین، سیلندر و

یدرولیکی است و ممکن است وزنه تعادلھپیستون

نیز داشته باشد و معموال برای ارتفاعات کم و

ای کم کاربرد دارد. و برای باال برهایی تا ارتفاعھسرعت

متر به کار برده میشوند.برای حمل بارهای سنگین12

اقتصادی بوده.

اسانسورشیشه ای

آسانسور های شیشه ای ار نظر کابین دارای شکل های گوناگونی

میباشند. مصالحی که برای ساخت و ساز به کار میروند. شیشه

استیل هستند که پولیش شده هستند و به صورت بخش های کامال"

صیقلی از جنس برنج یا برنزی می باشند

باالسری

فاصله قائم بین کف باالترین توقف تا زیر سقف چاه آسانسور را باالسری

گویند.این فاصله برای جلوگیری از برخورد تعمیرکاران یا اجزاء فوقانی کابین با

سقف چاه پی ش بینی می شود و اندازه آن متناسب با نوع و سرعت آسانسور از

جداول استاندارد بدست می آید.

تابلو کنترل آسان سور

فرمان و قدرت که وظیفه کنترل حرکت کابینهای مجموعه ای شامل مدار

وپاسخگویی به احضار را به عهده دارد، قسمت فرمان در انواع قدیمی از رله ھای

متعدد و در انواع جدید عموم ازریز پردازنده ھا و سایر قطعات الکترونیکی ساخته

می شود.

تعمیرکار

فرد یا افراد مجاز و متخص ص صاحب صالحیت که وظیفه سروی س و یا تعمیر

ده دارند.ھآسانسور را به ع

تراز طبقه شدن

م تراز شدن کف کابین با کف تمام شده طبقه در محل ورودی بهھمنظور

آسانسور است.

ریل راهنما

اجزایی صلب هستند که برای هدایت کابین و یا

وزنه تعادل تعبیه می شود.

جرم مسافر برای هر نوع محاسبه ای در آسا

کیلو در نظر گرفته می شود .75نسور

ریل های راهنما به چه منظوری به کار

برده میشوند؟

-برای هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت1

حرکات عمودی و حداقل کردن

افقی

کابین به -جلوگیری از نوسانات2

علت نیرو های از مرکز

در هنگام - توقف و نگه داشتن کابین3

عملکرد مکانیزم ایمنی

ضربه گیرها

کابین یا وزنه از حدود تعیین شده در چاهک گذشته و امکان برخورد با کف چاهک

پیش آید این وسیله از برخورد خشن جلوگیری می نماید . ضربه گیر ممکن است

از جنس پلی اورتان ، فنر یا نوع روغنی انتخاب شود که بستگی به سرعت اسمی

داشته و طوری طراحی می شود تا انرزی جنبشی کابین یا وزنه تعادل را جذب

کرده ) نوع فنری ( و یا مستهلک نماید

ضربه گیر ها به چه منظور به کار میروند؟

آسانسور ها باید با ضربه گیرهایی که در کف چاهک و در مکان انتهای حرکت کابین

و وزنه تعادل قرار می گیرند مجهز شوند تا وسیله اضطراری نهایی را تشکیل

دهند.دو نوع ضربه گیر وجود دارد:

مستهلک کننده انرژی نماید-نوع 2- نوع جمع کننده انرژی 1

پارامتر های فنی دیگر عبارتند از :

الف ( ارتفاع مسیر ) باال رفتن کابین ( تعداد و محل

توقف ها

ب ( ابعاد چاه آسانسور ، کابین و موتورخانه

پ ( ولتاز برق اصلی ، تعداد استارت آسانسور در

ساعت و فاکتوربار

ت ( سیستم کنترل آسانسور

ث ( سیستم درب های آسانسور و ورود و خروج و نوع

کنترل

ج ( تعداد آسانسورهای و مکان آنها در ساختمان

چ (شرایط محیطکار کرد

قطعات اصلی آسانسورهای الکتریکی عبارتند

از:

الف ( وسایل تعلیق کابین و وزنه تعادل که می تواند

سیم بکسل فوالدی و یا زنجیر باش.

ب ( وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل:

- موتور الکتریکی

- گیربکس

- ترمز

- فلکه کششی و یا دنده زنجیر

کوپلینگها،محورها ،–- شاسی ماشین

یاتاقانها

پ ( کابین

کابین که مسافرین و یا بار را حمل می کند ، شامل

یوک، که چهار چوبی فلزی است و کابین از طریق

آن به سیستم تعلیق متصل می شود ، کف کابین

که بار را نگهداری می کند و بدنه کابین به کف

متصل است.

ج ( سیستم ایمنی

یک وسیله مکانیکی است که در صورت بروز هر

گونه خرابی ، یا شل شدن سیم بکسل) زنجیر

تعلیق( وسیله توقف و نگاه داشتن کابین و یا وزنه

تعادل در روی ریل راهنما می باشد و اگر سرعت

کابین در جهت پائین رفتن از مقدار مشخص شده

ای تجاوز کند این مکانیزم عمل می نماید ،

عملکرد این مکانیزم توسط گاورنر که معموال در

موتور خانه است شروع می شود .

ح ( تجهیزات

الکتریکی

روشنایی نیز که شامل امکانات ایمنی و

می گردد .

خ ( سیستم کنترلی

موتور و کاهنده موتور و گیربکس باال بر

برای سرعت های بدون چرخ دنده معموال

ثانیه استفاده متر بر2.5های بیشتر از

سرعت های میشود در حالیکه برای

دارای چرخ کمتر ، از گیربکس های

دنده استفاده می شود قبال از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد

طراحی و تولید ، ولی با پیشرفت روش های

استاندارد قابل چرخ دنده های حلزونی یک

آسانسورها شد و قبول مورد استفاده در گیربکس

فرکانس صورت تغییر سرعت از طریق تغییر

شامل موتور سه موتور گیربکسACمی گیرد .

فاز

ترمزها

در صورت قطع برق یا قطع برق سیستم کنترل ، سیستم ترمزآسانسور باید به

طور اتوماتیک عمل کند ، لذا ، از ترمز های اصطکاکی الکترو مغناطیسی استفاده

% بار نامی خود در سرعت معمول خود حرکت کند ،125می شود .اگر کابین با

ترمز ها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بالفاصله سیستم را در حالت

ساکن نگهدارند .

ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند . ترمز توسط

الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود . اگر جریان برق قطع شود باید

حداقل دو وسیله مستقل الکتریکی کنترل کننده داشته باشد . در صورت قطع

جریان برق ، ترمز باید بالفاصله عمل نماید . هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله

دستی اضطراری مجهز باشد ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست

بتوان آن را باز کرد و با فشار دائمی توسط نفر این ترمز باز بماند .

آسانسور در داخل محیطی نصب می شود که از سه قسمت تشکیل شده است :

برای برقراری موتور و- موتورخانه :1

گیربکس و تابلو کنترل آسانسور و تابلو برق

برای نصب درها ،- چاه آسانسور :2

ریلها و همچنین محلی برای حرکت کابین و

وزنه

در پایین ترین قسمت چاه- چاهک :3

آسانسور ،برای ضربه گیرها و بافرها

موتور گیربکس بعنوان قلب آسانسور و تابلو

کنترل بعنوان مغز آسانسور عمل می کند.

مقادیر وردی سیستم شامل موارد زیر می باشد :

- نوع ساختمان )مسكوني،1

تجاري، بيمارستاني، مدرسه و غيره(

- تعداد كل طبقات2

- تعداد طبقات جمعيت دار3

- اگر واحد غبر مسكوني است تعداد4

اتاقها در هر واحد و تعداد واحدهاي هر

طبقه و در غير اينصورت مساحت مفيد

هر طبقه

- جمعيت هر طبقه5

- كل تراول ) طول مسير حركت6

آسانسور(

- ارتفاع طبقات7

- در صورت خاص بودن ساختمان8

)مهد كودك، خانه سالمندان، معلولين و

)...

پس از کسب اطالعات باال

پردازش های زیر می بایست بر

روی آنها و یا جداگانه انجام

پذیرد :

- تعيين جمعيت كل 1

- تعيين جمعيت در زمان ترافيك2

(Interval- زمان انتظار براي دريافت سرويس )3

Round Trip Time- زمان يك سفر كامل 4

پارامترهاي مهم مؤثر در محاسبه زمان يك سفر كامل:

- زمانهاي پياده و سوار شدن

- زمانهاي پرش

خروجی های زیر پس از پردازش :

تعداد آسانسور

سرعت آسانسور

ظرفيت آسانسور

نوع كنترل:

- گروهي و تعداد آن

- مجزا

پس از آنالیز های باال طراحي آسانسور در

سه مرحله زیر انجام می پذیرد (استاندارد

می باشد(EN81مورد نظر در طراحي:

پس از آناليز ترافيك و بررسي محدوديتهاي ابعادي

كه بر اساس فرم صفحه بعد اطالعات اوليه آن از

طريق بازديد از محل و يا نقشه هاي ابعادي و

مشاوره با كارفرما صورت مي گيرد. امر طراحي

آسانسور صورت مي گيرد.

فاز اول - بررسي و تعيين آبعاد و اندازه ها

فاز دوم - بررسي و تعيين مشخصات فني قطعات

فاز سوم - تهيه نقشه هاي اجرايي جهت عمليات نصب و راه اندازي

پس از انتخاب آسانسور مناسبفاز اول طراحي- طراحي ابعاد و اندازه ها

از نظر تعداد، سرعت و ظرفيت كه با بررسي محاسبات ترافيكي و محدوديتهاي

EN81ابعادي صورت پذيرفت، بر اساس جداول ابعاد و اندازه هاي مطابق مقررات

سعي مي شود مناسبترين ابعاد و اندازه ها انتخاب گردد. شايان ذكر است ابعاد و

اندازه هاي ارائه شده صرفا" براي آسانسورهاي معمولي و استاندارد مي باشد. در

شرايط خاص و آسانسورهاي گرد، آسانسورهاي پاناروما)شيشه اي( و يا

آسانسورهاي صنعتي، ابعاد و اندازه ها بر اساس شرايط موجود تعيين مي گردد اما

براي ميزان فضاي هر مسافر )مساحتها(EN81همواره سعي مي شود مقررات

رعايت گردد.

خروجي هاي فاز اول طراحي عبارتند از:

تییين ابعاد چاهك )عرض - عمق - ته چاه

Pit)اورهد - طول مسير -

تعيين ابعاد موتورخانه و محل آن )طول -

عرض - ارتفاع - باال يا پايين(

تعيين ابعاد كابين )يك طرف درب - دو

طرف درب(

تعيين نوع دربها و سمت بازشو )چدني -

سربي - در ابعاد مختلف(

نوع وزنه تعادل و ابعاد آن )چدني - سربي - در ابعاد مختلف(

موقعيت وزنه تعادل )پشت كابين - بغل كابين(

فاز دوم طراحي- تعيين مشخصات فني قطعات

پس از انتخاب ابعاد و اندازه ها، فاز دوم طراحي كه در واقع مشخص نمودن دقيق

پارامتر هاي فني قطعات مي باشد شروع مي شود. ابعاد و اندازه هاي طراحي

شده براي چاهك، كابين و درب ها پارامتر هاي بسيار مهمي هستند كه در انتخاب

مشخصات فني قطعات مؤثر مي باشد. لذا عوامل اصلي مهم، در انتخاب قطعات

و مشخصات فني آنها عبارتند از:

عوامل موثر در انتخاب تجهيزات

1

EN81نوع استادارد -

2

سرعت آسانسور-

3

- ظرفيت آسانسور

- طول مسير حركت )تراول( آسانسور4

- ابعاد و اندازه ها )چاهك، موتورخانه، كابين، درب(5

- نوع كاربري آسانسور6

- محيط كاربري آسانسور7

- اتخاب نوع و كيفيت حركت آسانسور 8

فاز سوم طراحي- تهيه نقشه هاي اجرايي جهت عمليات نصب و راه

اندازي

پس از طراحي ابعادي و تعيين مشخصات فني

قطعات و تجهيزات، نقشه هاي اجرايي جهت

آماده سازي چاه و همچنين نحوه قرارگيري و

نصب تجهيزات و نقشه هاي مدار هاي كنترل

تهيه مي گردد.

در اين مرحله از طراحي پارامتر هاي زير

مشخص مي شود.

- نحوه اسكلت فلزي و آهن كشي جهت چاهك1

هاي آجري )محل نصب براكت هاي ريل(

- نحوه پليت گذاري براي چاهك هاي بتني )محل نصب براكت هاي ريل(2

- نحوه قرارگيري تجهيزات آسانسور براي عمليات نصب3

- مشخص نمودن محل سوراخهاي سكوي موتورخانه4

- نحوه بتن ريزي كف چاهك و محل قرار گرفتن بافرها5

- نحوه آماده سازي محل هاي نصب دره6

- محابه نيرو هاي وارده به سازه اصلي چاه7

- مشخص نمودن نقشه اجرايي موتورخانه )قالب سقف - هواكش موتورخانه و8

فاز3چاهك - درب ورودي - محل تابلوي

- تهيه نقشه هاي كنترل فرمان و نحوه سيم كشي چاهك و موتورخانه9

فاز جهت كارفرما3- ارائه دستورالهمل هاي كابل كشي و آماده سازي تابلو 10

- انجام بازرسي هاي فني نهايي و تحويل تجهيزات به كارفرما11

مقررات ایمنی سیستم محرکه آسانسور

-هر آسانسور باید حداقل یک سیستم محرک مخصوص به خود داشته باشد .1

- حرکت دادن آسانسور به دو روش مجاز است .2

( الف ( سیستمBy tractionبا استفاده از سیم بکسل و فلکه و وزنه تعادل )

اصطکاکی

) ب (Positiv driveاین سیستم چه از نوع وینچی بدون وزنه تعادل و چه از نوع )

متر بر ثانیه مجاز است . 0.63سیستم مستقیم فقط برای سرعتهای کمتر از

- آسانسور باید مجهز به سیستم ترمزی باشد که در مواقع قطع منبع تغذیه موتور3

اصلی و یا مدارهای فرمان به صورت خود کار سیستم متحرکه را متوقف نماید .

- سیستم ترمز باید یک ترمز الکترومکانیکی ) اصطکاکی ( داشته باشد .4

- سیستم ترمز باید بدون هیچگونه تاخیری پس از قطع مدار باز کننده ترمز، عمل5

نماید ) دیود با خازنی که به طور مستقیم به ترمینال سیم پیچی ترمز متصل ا ست

بعنوان یک وسیله تاخیر دهنده محسوب نمی شود( .

- فشار کفشک های ترمز باید توسط نیروی فنر تامین شود .6

- ترمز باید دارای حداقل دو کفشک با لنتهای نسوز باشد که روی دیسک یا7

استوانه عمل می کنند .

- استفاده از ترمز نواری ممنوع است .8

- وجود چرخ طیار یا وسیله دیگری برای رساندن کابین در حالت اضطراری تا سر9

طبقه ضروریست .

- برای قسمتهای گردنده در دسترس با سطح ناصاف نظیر زنجیرها ، چرخ10

زنجیرها و چرخ دنده ها بایستی حفاظت موثری پیش بینی شود .

- کلیه اجزاء گردنده با سطح صاف بایستی به رنگ زرد باشد .11