8

ածխածին

Embed Size (px)

Citation preview

ԲնութագրումըԲնութագրումը► ԱծխածինԱծխածին  (ածուխ բառից), քիմիական նշանը՝  (ածուխ բառից), քիմիական նշանը՝ CC , ատոմային թիվն է 6, , ատոմային թիվն է 6,

ատոմային զանգվածը՝ 12.011։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու ատոմային զանգվածը՝ 12.011։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու ստաբիլ նուկլիդներից՝ 12C (զանգվածի 98.892%-ը) և 13C ստաբիլ նուկլիդներից՝ 12C (զանգվածի 98.892%-ը) և 13C (զանգվածի 1.108%-ը)։ Նուկլիդների բնական խառնուրդում շատ (զանգվածի 1.108%-ը)։ Նուկլիդների բնական խառնուրդում շատ չնչին քանակությամբ միշտ առկա է լինում 14C ռադիոակտիվ նուկլիդը չնչին քանակությամբ միշտ առկա է լինում 14C ռադիոակտիվ նուկլիդը (b- ճառագայթ, կիսատրոհման պարբերությունը՝ 5730 տարի)։ Այն (b- ճառագայթ, կիսատրոհման պարբերությունը՝ 5730 տարի)։ Այն անընդհատ առաջանում է մթնոլորտի ստորին շերտերում՝ ազոտի 14N անընդհատ առաջանում է մթնոլորտի ստորին շերտերում՝ ազոտի 14N իզոտոպի նեյտրոնների տիեզերական ճառագայթման շնորհիվ։ իզոտոպի նեյտրոնների տիեզերական ճառագայթման շնորհիվ։ 147N 147N + 10n = 166C + 11H+ 10n = 166C + 11H

► Ածխածինը տեղակայված է Մենդելեևի պարբերական Ածխածինը տեղակայված է Մենդելեևի պարբերական համակարգի երկրորդ պարբերության IVA խմբում: Ատոմի համակարգի երկրորդ պարբերության IVA խմբում: Ատոմի հիմնական վիճակի արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի հիմնական վիճակի արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի դասավորվածությունն է 2s2p2: Օքսիդացման դասավորվածությունն է 2s2p2: Օքսիդացման կարևորագույն աստիճաններն են +2, +4, -4, կարևորագույն աստիճաններն են +2, +4, -4, վալենտականությունները՝ IV և II։ Ածխածնի նեյտրալ վալենտականությունները՝ IV և II։ Ածխածնի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.077 նմ է։ C4+ իոնի շառավիղը` ատոմի շառավիղը 0.077 նմ է։ C4+ իոնի շառավիղը` 0.029 նմ (կոորդինացիոն թիվը 4), 0.030 նմ 0.029 նմ (կոորդինացիոն թիվը 4), 0.030 նմ (կոորդինացիոն թիվը 6)։(կոորդինացիոն թիվը 6)։

Պատմական տեղեկություններՊատմական տեղեկություններ► Ածխածինը հայտնի է հեռու անցյալից։ Փայտածուխն օգտագործվել է հանքաքարերից մետաղները Ածխածինը հայտնի է հեռու անցյալից։ Փայտածուխն օգտագործվել է հանքաքարերից մետաղները

վերականգնելու համար, իսկ ալմաստը՝ ինչպես թանկարժեք վերականգնելու համար, իսկ ալմաստը՝ ինչպես թանկարժեք քար։ 1789 թ.ֆրանսիացի քիմիկոս Ա. Լ. Լավուազիեն հետևություն արեց քար։ 1789 թ.ֆրանսիացի քիմիկոս Ա. Լ. Լավուազիեն հետևություն արեց ածխածնի տարրային հատկությունների մասին։ Արհեստական ալմաստները առաջին անգամ ածխածնի տարրային հատկությունների մասին։ Արհեստական ալմաստները առաջին անգամ ստացվել են 1953 թ. շվեդ հետազոտողների կողմից, սակայն արդյունքները նրանք չհասցրեցին ստացվել են 1953 թ. շվեդ հետազոտողների կողմից, սակայն արդյունքները նրանք չհասցրեցին հրապարակել։ Արհեստական ալմաստ ստացան «Ջեներալ էլեկտրիկ» ընկերության հրապարակել։ Արհեստական ալմաստ ստացան «Ջեներալ էլեկտրիկ» ընկերության աշխատակիցները 1954 թ. դեկտեմբերին և 1955-ի սկզբին հրապարակեցին։ աշխատակիցները 1954 թ. դեկտեմբերին և 1955-ի սկզբին հրապարակեցին։

Բնության մեջ տարածվածությունըԲնության մեջ տարածվածությունը

►Ածխածինը զբաղեցնում է երկրակեղևի զանգվածի Ածխածինը զբաղեցնում է երկրակեղևի զանգվածի 0.48%-ը։ Կուտակվում է կենսոլորտում. կենդանական 0.48%-ը։ Կուտակվում է կենսոլորտում. կենդանական նյութերում պարունակվում է 18% ածխածին, նյութերում պարունակվում է 18% ածխածին, բնափայտում՝ 50%, տորֆում՝ 62%, բնական այրվող բնափայտում՝ 50%, տորֆում՝ 62%, բնական այրվող գազերում՝ 75%, այրվող թերթաքարերում՝ 78%, գազերում՝ 75%, այրվող թերթաքարերում՝ 78%, քարածուխում և գորշածուխում՝ 80%, նավթում՝ 85%, քարածուխում և գորշածուխում՝ 80%, նավթում՝ 85%, անտրացիտում (լավատեսակ քարածուխ)՝ 96%։անտրացիտում (լավատեսակ քարածուխ)՝ 96%։

► Երկրակեղևի ածխածնի նշանակալի մասը կենտրոնացված է Երկրակեղևի ածխածնի նշանակալի մասը կենտրոնացված է կրաքարերում և դոլոմիտներում։ +4 օքսիդացման աստիճանի կրաքարերում և դոլոմիտներում։ +4 օքսիդացման աստիճանի ածխածինը մտնում է կարբոնատային ապարների և ածխածինը մտնում է կարբոնատային ապարների և հանքանյութերի (կավիճ, կիր, մարմար, դոլոմիտներ) հանքանյութերի (կավիճ, կիր, մարմար, դոլոմիտներ) բաղադրության մեջ։ Ածխաթթու գազը՝ բաղադրության մեջ։ Ածխաթթու գազը՝ CO2, մթնոլորտի հիմնական բաղադրիչներից է (զանգվածի CO2, մթնոլորտի հիմնական բաղադրիչներից է (զանգվածի 0.046%-ը)։ Ածխաթթու գազը լուծված վիճակում միշտ առկա է 0.046%-ը)։ Ածխաթթու գազը լուծված վիճակում միշտ առկա է գետերի, լճերի և ծովերի ջրում։ Աստղերի, մոլորակների և գետերի, լճերի և ծովերի ջրում։ Աստղերի, մոլորակների և երկնաքարերի մթնոլորտում հայտնաբերված են ածխածին երկնաքարերի մթնոլորտում հայտնաբերված են ածխածին պարունակող նյութեր։պարունակող նյութեր։

ՍտացումըՍտացումը► Հնում ածուխը ստանում էին բնափայտի թերի այրման Հնում ածուխը ստանում էին բնափայտի թերի այրման

միջոցով։ 19-րդ դարում մետաղագործության մեջ միջոցով։ 19-րդ դարում մետաղագործության մեջ փայտածուխը փոխարինեցին քարածուխով (կոքսով)։ փայտածուխը փոխարինեցին քարածուխով (կոքսով)։ Ներկայումս արդյունաբերության մեջ ածուխ ստանում են Ներկայումս արդյունաբերության մեջ ածուխ ստանում են բնական գազի՝ մեթանի (CH4) կրեկինգով բնական գազի՝ մեթանի (CH4) կրեկինգով (նավթաթորմամբ).(նավթաթորմամբ).CH4 = C + 2H2CH4 = C + 2H2

► Բժշկական նպատակների համար ածուխը պատրաստում Բժշկական նպատակների համար ածուխը պատրաստում են կոկոսի կեղևի այրմամբ։ Իսկ լաբորատոր են կոկոսի կեղևի այրմամբ։ Իսկ լաբորատոր անհրաժեշտությունների համար չայրվող խառնուրդներից զերծ անհրաժեշտությունների համար չայրվող խառնուրդներից զերծ ածուխ ստանում են շաքարիթերի այրումից։ածուխ ստանում են շաքարիթերի այրումից։

Նյութը պատրաստեց Դանիելյան ՆարեկըՆյութը պատրաստեց Դանիելյան Նարեկը