8
เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ? เเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ? เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ

เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

       เข้�าช่�วงเทศกาลตรุ�ษจี�นท�ไรุ ไปไหนมาไหนก�ต�องเห�นการุแสดงเช่�ดส�งโตต วใหญ่� ข้นป�กป�ย น�ารุ กน�าช่ ง ข้ย บไปมาตามจี งหวะกลองฉิ่�'งฉิ่าบท�'บรุรุเลงได�อย�างสน�กสนานต('นเต�นเรุ�าใจี หลายคนก�อาจีสงส ยเหม(อนก นใช่�ไหมว�า ท*าไมต�องเป+นส�งโต? แล�วท*าไมต�องเช่�ดในเทศกาลตรุ�ษจี�น?              เรุ('องข้องเรุ('องม นม�อย,�ว�าเน('องจีากว นตรุ�ษจี�นเป+นว นข้-.นป/ใหม�ข้องช่าวจี�น เป+นว นฤกษ1งามยามด� ปรุะกอบก บช่าวจี�นให�การุน บถื(อส�งโตมาก เพรุาะเช่('อว�า ส�งโตม�ความศ กด�4ส�ทธิ์�4 ท .งม� อ�ทธิ์�ฤทธิ์�4ท�'จีะบ นดาลโช่คลาภมาให� คอยช่�วยปกป7องและป8ดเป9าโพยภ ยต�าง ๆ ไม�ให�มารุ งควานผู้,�คนได� และเช่('อก นว�าผู้,�ใดได�ช่มการุเช่�ดส�งโต จีะม�โช่คลาภ เจีรุ�ญ่รุ� �งเรุ(อง เป+นส�รุ�มงคล จี-งน�ยมเช่�ดส�งโตในว นตรุ�ษจี�นและส(บทอดการุแสดงมากว�าพ นป/

Page 2: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

       ในสม ยก�อนน .นจีะน�ยมเช่�ดส�งโต 2 แบบ ค(อ การุเช่�ดส�งโตแบบโบรุาณโดยแสดงกายกรุรุมต�อต ว และ การุเช่�ดส�งโตแบบป/นกรุะบอกไม�ไผู้� ต�อมาภายหล งได�พ ฒนาข้-.นมาอ�กหน-'งปรุะเภท ค(อ การุเช่�ดส�งโตบนเสาดอกเหมย ซึ่-'งได�รุ บความน�ยมอย�างมากในปรุะเทศแถืบเอเช่�ย อาท� จี�น มาเลเซึ่�ย ไต�หว น ฮ่�องกง รุวมท .งปรุะเทศไทยเรุาด�วย              เป+นท�'รุ, �ก นว�าส�งโตเป+นส ตว1ในนวน�ยายหรุ(อจี�นตนาการุข้องปรุะเทศจี�น โดยช่าวจี�นได�ม� จี�นตนาการุว�า ส�งโตม�ก*าเน�ดมาจีากส ตว1 3 ปรุะเภท ได�แก� ต วแรุกค(อ แรด เพรุาะม�นอท�'หน�าผู้ากตรุงตามน�ทานพ(.นบ�านข้องจี�น ต วท�'สอง ค(อ ม้�า เพรุาะม�ล*าต วเป+นม�าท�'ม�เข้าเด�ยวอย,�บนห ว ถื(อว�าเป+นส ตว1มงคล ซึ่-'งจีะปรุากฏต วเม('อม�ซึ่�นแสเก�ดหรุ(อม�น กปรุาช่ญ่1ผู้,�ทรุงธิ์รุรุมข้-.นครุองบ ลล งก1 และส�ดท�าย สุนั�ข จีะเห�นว�าท�าทางการุเต�นข้องส�งโตน .นเล�ยนแบบมาจีากท�าทางส�น ข้ล�าเน(.อ ข้องท�เบต หรุ(ออาจีจีะเป+นส�น ข้พ นธิ์1ป8กก�'งและส�น ข้พ นธิ์1จี,น 'นเอง

Page 3: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

       ในอด�ตคณะส�งโตปรุะเทศจี�นจีะต .งข้-.นเป+นคณะใหญ่�ๆ ม�สมาช่�กปรุะมาณ 70 - 80 คน และต�องใช่�เวลาฝึCกฝึนการุเช่�ดส�งโตไม�น�อยกว�า 3

ป/ครุ-'งก�อนออกแสดงได� นอกจีากน .นฝึCกห ดมวยจี�น กรุะบอง ม�ดส .น ทวน ง�าว และอ('น ๆ การุเช่�ดส�งโตจีะใช่�ล�ลาการุรุ�ายรุ*าเป+นหล ก หรุ(อท�'เรุ�ยกว�า รุะบ*าส�งโต แต�หล งจีากสม ยข้องรุาช่วงศ1ช่�ง จี-งค�อย ๆ ถื,กหลอมรุวมเข้�าก บหล กว�ทยาย�ทธิ์1 การุเช่�ดส�งโตให�ด,สง�างดงาม ม�ช่�ว�ตช่�วา ต�องม�พ(.นฐานในการุเคล('อนไหวท�'แม�นย*า และม 'นคง คนเช่�ดส�งโตต�องรุ, �จี งหวะการุยกเท�าให�ม�อาก ปก�รุ�ยาเหม(อนส�งโต ไม�ว�าจีะเป+นการุกรุะโดด กล�.งเกล(อกหรุ(ออ('น ๆ ก�ตาม ด งน .นความแข้�งแกรุ�งข้องรุ�างกายส�วนล�างจี-งม�ความส*าค ญ่ท�'จีะสามารุถืเช่�ดส�งโตให�ด,น�าเกรุงข้าม ว�องไว ปรุาดเปรุ�ยว ซึ่-'งท�วงท�าข้องการุย�างเท�าท�'ใช่�ในการุเช่�ดส�งโต ก�ค(อหล กข้องการุใช่�เท�าในการุฝึCกการุต�อส,�ข้องจี�น หรุ(อ มวยจี�นน 'นเอง               เคยม�ต*านานการุเช่�ดส�งโตเรุ('องหน-'งเล�าว�า หลายรุ�อยป/มาแล�วได�ม�

Page 4: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

ส ตว1ย กษ1ต วหน-'งต วยาว 8 ฟุ�ต ม�ห วท�'น�าเกล�ยดมาก ได�มาก�นข้�าวในนาท�'มณฑลกวางต��งในว นตรุ�ษจี�น ช่าวบ�านจี-ง รุ�วมม(อก นค�ดหาว�ธิ์�ข้ บไล�ส ตว1รุ�าย โดยน*าเอาไม�ไผู้�ท*าเป+นโครุง เอากรุะดาษส�ปะสรุ�างเป+นรุ,ปส�งโตข้-.นมา แล�วให�ช่าวบ�านหลบเข้�าไปซึ่�อนอย,�ด�านในรุอจีวบจีนถื-งเวลากลางค(น เม('อส ตว1ย กษ1ได�เห�นส�งโตจี*าลองท�'กรุะโดดโลดเต�น และม�เส�ยงด งท�'ช่าวบ�านได�เอาครุ วมาต�กรุะทบก น ท*าให�ส ตว1ย กษ1เก�ดความหวาดกล วหลบหน�ไป ช่าวนาจี-งไม�ถื,กส ตว1ย กษ1มาก�นข้�าวในนาข้องตนต�อไป และเพ('อรุะล-กถื-งบ�ญ่ค�ณข้องส�งโตจี*าลอง พวกช่าวนาจี-งจี ดให�ม�การุเช่�ดส�งโตเป+นปรุะจี*าท�กป/ในช่�วงตรุ�ษจี�น ด งน .นจี-งอาจีกล�าวได�ว�า การุเช่�ดส�งโตอาจีจีะม�จี�ดก*าเน�ดมาจีากเทศกาลตรุ�ษจี�น

       อ�กต*านานหน-'งข้องจี�นกล�าวว�า ส�งโตและการุเช่�ดส�งโตเก�ดข้-.นในรุ ช่สม ยข้องพรุะเจี�าเค�'ยนหลงก�น แห�งรุาช่วงศ1ช่�ง ในว นหน-'งข้ณะพรุะเจี�าเค�'ยนหลงก�Gนหรุ(อจี กรุพรุรุด�เฉิ่�ยนหลงเสด�จีออกท�องพรุะโรุงม�ข้�ารุาช่บรุ�พารุมา

Page 5: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

เข้�าเฝึ7าก�ได�เก�ดเหต�การุณ1 ท�องฟุ7าม(ด สล วลง พรุ�อมก บปรุากฏส ตว1ปรุะหลาดรุ,ปรุ�างคล�ายก บส�น ข้ต วใหญ่� ม�ข้นป�กป�ย ลอยลงมาจีากก�อนเมฆทางท�ศตะว นออก ท .งม�เส�ยงดนตรุ�ปรุะโคมก-กก�อง ส ตว1ปรุะหลาดหมอบลงก�มศ�รุษะท*าความเคารุพต�อพรุะองค1 3 ครุ .ง ก�อนลอยหายไปทางท�ศเหน(อ              หล งเก�ดเหต�การุณ1น .นข้�นนางผู้,�เฒ�าคนหน-'งได�กรุาบท,ลว�าส ตว1ท�'มาถืวายบ งคมต�อพรุะองค1น .นเป+นส ตว1ปรุะเสรุ�ฐ ยากท�'มน�ษย1สาม ญ่จีะได�พบเห�น แต�การุท�'ส ตว1น .นมาถืวายมงคลพรุะองค1เพรุาะพรุะองค1เป+นผู้,�ทรุงบ�ญ่ญ่าน�ภาพ ส�งโตจี-งมาถืวายบ งคม เพ('อมาแสดงความจีงรุ กภ กด� และอวยพรุแด�พรุะองค1 พรุะเจี�า เค�'ยนล�งก�Gนได�ฟุ8งก�เก�ดปIต�โสมน ส พรุ�อมตรุ สสรุรุเสรุ�ญ่ส�งโต ต�อมาเม('อรุาษฎรุได�ทรุาบ เหต�การุณ1ด งกล�าว ก�ได�พาก นจี ดหารุ,ปส�งโตมาต .งเคารุพบ,ช่าไว�ท�'บ�านข้องตน              ต�อมาม�ช่าวจี�นสก�ลโง�ว (แซึ่�โง�ว) ได�ค�ดท*าห วส�งโตข้-.นมาใช่�แทนส�'งท�'เคยลอยลงมาจีากฟุ7า หา เครุ('องดนตรุ�ปรุะกอบให�ม�เส�ยงเรุ�าใจี ช่วนให�สน�กสนาน โดยใช่�คนจี บห วเช่�ด แสดงคารุาวะต�อผู้,�ม�บ�ญ่หน กศ กด�4ใหญ่� ถื(อว�าเป+นม�'งมงคลแก�ผู้,�รุ บการุคารุาวะ เปรุ�ยบเสม(อน เป+นพรุะเจี�ากรุ�งจี�น ส�งโตจี-งเก�ดข้-.นต .งแต�บ ดน .นเป+นต�นมา

Page 6: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

       ส�งโตท�'เรุาเห�นก นน .น ก�ม�รุ,ปรุ�างหน�าตาหลากหลายปรุะเภท โดยช่าวจี�นแบ�งเป+น ส�งโตเหน(อ และส�งโตใต� โดย ส�งโตเหน(อ ม�ต�นแบบมาจีากส�น ข้พ นธิ์�1ป8กก�'ง ท*าให�เรุ�ยกอ�กช่('อหน-'งว�า ส�งโตป8กก�'ง ซึ่-'งห��นส�งโตจีะม�ข้นยาว ข้าเล�ก รุ�างเล�ก สามารุถืเช่�ดคนเด�ยวหรุ(อสองคนก�ได� ส�วนส�งโตใต� จีะน�ยมเช่�ดในมณฑลกวางต��ง กว�างซึ่� และฮ่กเก�.ยน แต�ต�อมาภายหล งช่าวจี�นทางตอนใต�และในมณฑลกวางต��งได�อพยพไปอย,�ย งภ,ม�ภาคต�างๆ ข้องโลก ส�งโตกวางต��งจี-งได�รุ บ การุรุ, �จี กก นอย�างแพรุ�หลาย แม�แต�ในปรุะเทศไทยเองก�ได�รุ บรุ,ปแบบการุเช่�ดแบบกวางต��ง ด งท�'เรุาเห�นอย,�ในป8จีจี�บ น               นอกจีากน�.รุ,ปรุ�างล กษณะข้องห วส�งโตก�จีะม�ความแตกต�างก นไปแต�ช่าวจี�นแต�ละกล��มเป+นจีะปรุะด�ษฐ1ข้-.น ส�วนใหญ่�ก�จีะเห�น ค(อ       - สุ งโตของชาวจี�นัแคระ ม�ห วคล�ายก บบ��งก�K ทาหน�าเป+นลายส�เข้�ยว เหล(อง แดง ม�ฟุ8นซึ่�'โต       - สุ งโตกวางต�ง จีะปรุะด บกรุะจีกท�'หน�า เข้�ยนส�ส นลวดลายลงบนห ว

Page 7: เข้าช่วงเทศกาลตรุษจีนทีไร ไปไหนมาไหนก็ต้องเห็นการแสดงเชิดสิงโตตัวใหญ่

ม�นอท�'หน�าผู้าก และม�เครุาท�'คาง       - ส�งโตไหหล*า ช่าวจี�นไหหล*าได�ม�การุสรุ�างรุ,ปห วเส(อข้-.นมาใช่�แทนรุ,ปห วส�งโต ท*าให�ม�ล กษณะแตกต�างจีากช่าวจี�นกล��มอ('น ๆ อย�างเด�นช่ ด       - สุ งโตแต�จี �วหร�อสุ งโตปั�กก �ง หร�อสุ งโตกวางเจีา ม�ล กษณะคล�ายก บหมาจี, ม�ข้นป�กป�ย ตาโต ม�โบว1ท�'ห ว และต�ดกรุะด�'งท�'ใต�คาง จีะแสดงสองต วข้-.นไป

       ก�พอเข้�าใจีแล�วใช่�ไหม ว�าท*าไมต�องเช่�ดส�งโตในเทศกาลตรุ�ษจี�น แต�ส�'งหน-'งท�'เรุาจีะส งเกตได�ค(อปรุะเพณ�ว ฒนธิ์รุรุม การุละเล�นต�างๆ ท�'ส(บทอดมาจีากบรุรุพบ�รุ�ษ ไม�ว�าจีะส งคมหรุ(อช่นช่าต�ไหน ล�วนแต�ม�ท�'มาท�'ไป ม�ต*านานและความเช่('อ ซึ่-'งถื�ายทอดผู้�านศ�ลปะอ นทรุงค�ณค�า ม�จี�ดปรุะสงค1เป7าหมายเพ('อความด�งามเป+นส�รุ�มงคล และเป+นอ นหน-'งอ นเด�ยวก น ซึ่-'งเยาวช่นรุ� �นหล งต�องพ-งตรุะหน กและส(บทอดให�คงอย,�ต�อไป