7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 1/92

หนังสอโอวาทสของทานเหลยวฝานฉบับสมบรณ

 

โอวาทสของทานเหลยวฝาน

๑๐ มงคลธรรมแห งช ว ตของจ นโบราณ 

เซ ยวความกตั  ญกตเวท 

ต ความรั  ก ความเกรงใจในสายเล อดเด ยวกั  น 

จงความจงรั  กภั  กด ต อชาต ศาสน  กษั  ตร ย  ซ   อสั  ตย  ต อผ   บั  งคั  บบั  ญชา 

รั  กษาหน  าท   และความรั  บผ ดชอบไว  ด  วยช ว ต 

ซ นความม สั  จจะทั    งกาย วาจา ใจ ความมั    นใจท   จะท าแต ความด งาม 

ทั    งกั  บตนเองและผ   อ   น การตรงต อเวลา พดอย างไรท าอย างนั    น 

หล ความม ระเบ ยบว นั  ย อย ในกรอบประเพณ อั  นด งาม ความม คารวะต อผ   อ   น 

การวางตนสภาพอ อนโยน ตามควรแก ฐานะของแต ละบคคล 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 2/92

อ การย ดหลั  กคณธรรม ในการรั  บผ ดชอบต อตนเองและต อผ   อ   น เส ยสละแม  

แต ช ว ต เพ   อผดงความถกต  องไว  ช วยเหล อถ  วนหน  า ไม น าพาต อความม จน หร อด เลวของแต ละบคคล ม น   าใจโดยไม เล อกท   รั  กมั  กท   ชั  ง 

เหลยนความสั  นโดษ กระท าแต ส   งท   ถกต  องด งาม ยอมรั  บสภาพความเป นจร ง 

ไม อยากได  ในส   งท   ไม ควรได  ซ   งจะน าไปส การทจร ต โดยต  องค าน งถ งส ทธ หน  าท   และความรั  บผ ดชอบ 

ฉ อความม ห ร โอตตั  ปปะ 

เหยนความม พรหมว หารส   พร  อมท   จะช วยเหล อไม ว าคนหร อสั  ตว  

ไม ว าม ตรหร อศั  ตร

จ อความม ป ญญาท   เห นป ญญา ความม ป ญญาท   จะใช  ป ญญาให  ถกต  อง 

ไม สั  นโดษในการแสวงหาคณธรรมให  ย   งๆ ข   นไป 

ดวยมงคลธรรมชวตสบขอน  ชาวจนโบราณสวนมาก จงเปนผ  ร  คณ

คน แสดงปฏการะ เม อมโอกาส พอแมจงชอบมลกหลานมากๆ เพราะไดช นชมยนด มความสขตอความกตญักตเวทของลกหลานท มตอพอแมบรรพชน และความรกัความเอ ออาทรท มตอสายเลอดเดยวกนั ทาใหมความสงบสขอบอ นอย  ในความรกัความเมตตาการณความสามคัคเปนน าหน งใจเดยวกนัความเคารพเอาใจซ งกันและกนัอกท ังผ  ร  เหนกช นชมยนดเปนเย ยงอยางอันงดงามสบตอกันมา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 3/92

ผ  ท มาจากครอบครวัท ด และภาวะแวดลอมท ด เม อกาวไปยงัสงัคม ใดประเทศไหนยอมมความดตดตัวเปนนสัยอนันาคบหาสมาคมดวยเปนท 

ไวเน อเช อใจ ดังจะเหนไดวา ชาวจนในประเทศไทยสมยัตนรตันโกสนทรทาการก  ยมเงนมากนอยเพยงใด ไมตองทาสญัญา เพราะสจัจะท ไดรับการอบรมบมใจกนัมาหลายๆ ช ัวคนนานกวาหาพันป ทาใหมหรโอตตปัปะ ไมกลาทรยศหกัหลงัผ  มอปการะคณ ยดม ันในความเท ยงธรรม ขยันหม ันเพยรไมทอถอยหญงไทยสมยันั นมจานวนไมนอยท พอใจแตงงานดวยแมจะมแตเส อผ นหมอนใบกไมรงัเกยจอย กนกนัแลวไมนานเลย ทาใหเกดลกหลานเหลนโหลนมากมายดังท เหนกันทกวนัน นาเสยดายวฒันธรรมตะวนัตกท หล ังไหลเขามา มท ังดและช ัว สวนไมดนั นเสมอนหญาคมท รกไลหญาท ละเอยดออนใหสญส นไปฉะนั นจงมแตคาถามกันวาทาไมคนยคกอนจงมคณธรรมกวาคนยคน 

โดยเฉพาะบานเมองในยคตนรตันโกสนทรกับปจจบัน ไฉนจงตางกันนกั ในเม อชาวไทยหรอชาวจนตางกมพระพทธศาสนาเปนเรอนใจดวยกันทั งนั น

ปญหาน มไดผดท คนใดคนหน งผดท ระบบของสังคมถกแปรผันดวยแรงผลกัดันอนัเปน กระแสของโลกตามกฎแหงไตรลกัษณและกฎแหงกรรมท สมเดจพระสัมมาสัมพทธเจาทรงสอนใหมองโลกตามความเปนจรงจงไมควรเพงโทษกันและกนัเปนการขาดเมตตาธรรม

เราควรชวยกันแกไขท ระบบ ใหการอบรมจากพอแมและครอาจารย

ประสานตอเน องกนัอยางรอบคอบและไมหยดย ัง เพยงแคศลหาเทาน ัน ถา

ประพฤตเปนปรกตวสัยกนัแลวภาวะแวดลอมและชวตจตใจของชาวไทยยครตันโกสนทรสองรอยปกจะถงซ งความพอใจดวยกันทกฝาย

ขอสรรพชวตจงมสวนในผลดอนัพงได ในธรรมพลน เทอญ

เจอจันทนอัชพรรณ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 4/92

(มสโจ)๑๗-๙-๒๐๐

วันสารทไทยในปทองฉลองกรงรตันโกสนทรสองรอยป

คยกับทานผ  อาน

๗ กรกฎาคม ร.ศ. ๑๑๙๙ เทยนเลมแรกไดถกจดข นโดยคณจรญ

โหราทยัและครอบครวั เปนปจจยัใหเทยนดวงตอๆมาถกจดสวางไสวและยังไมขาดสาย ซ งเปนหนังสอธรรมท ไมสงวนลขสทธ  ใครใครพมพ…พมพ ใครใครแจก…แจก ใครใครขาย…ขายสบายใจทกฝายด

คณจรญสงหนังสอชวประวัตของทานเหล ยวฝานและทานอว นกเถระมาให จงไดยอมาเปน อภนนัทนาการแดทานผ  อานในโอกาสปทองฉลองความเปนเอกราชของชาตไทย ท ยนยงอย และจะคงอย ค โลก เพราะชาตไทยใฝธรรม ชาวไทยสวนมากยงัคงประพฤตปฏบัตดปฏบตัชอบ คณงามความดของทกทานเม อรวมกนัแลวยอมเปนเกราะปองกนัผองภยัเปนพลงั

กาจัดอธรรม เปนกศลวบากท สงผลใหประเทศไทย บังเกดความผาสกและไพรฟาหนาใสอกวาระหน งอยางแนนอน

ชวประวตัทานเผงซาวเซง

ทานผ  จารกชวประวตัของทานเหล ยวฝานมนามวาเผงซาวเซง ทาน

เปนพทธศาสนกท เครงครัดในศล จรงจงัในการฝกกรรมฐาน ชอบอย ตามปาเขาลาเนาไพรและวดัวาอารมทานแตงตาราทางพระพทธศาสนาไวมากมาย ทานเกดและสอบจ นซ อได ในสมยัพระเจาเฉยนหลงฮองเต ระหวางพ.ศ. ๒๒๗๕ - ๒๓๓๘ (ค.ศ. ๑๗๓๒ - ๑๗๙๕) ทานมความม งมั นจะประกอบวรกรรมใหช อเสยงเกยรตคณปรากฏในประวัตศาสตรเหมอนบรรพชนทั งหลาย ตอมาทานกลบัเหนวาทางธรรมดกวาทางโลก หากปฏบัตไดตามท ร  แจงเหนจรงแลว ยอมจะเปนผ  ท ไมตองวกกลบัทานจงถอศลกนเจ กลางคนนอนวัด กลางวนัเขยนหนังสอธรรม วันท ทานจะจากโลก

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 5/92

ไป ทานสวดมนตหันหนาส ทศตะวนัตก สวดจนหมดลมไปดวยอาการนั งอยางสงบ ทานมชวตในโลกน เพยง ๕๗ ป แตเปน ๕๗ ปท ทรงคณคา ผล

งานของทานเปนประโยชนตอชนร นหลังอยางมหาศาล ผ  ดอยปญญาขอนอมคารวะตอทานและกราบขออนญาตท จะนาประวตัทานมายอไวณท น 

ชวประวตัทานเหล ยวฝาน

สาหรบัชวประวตัของทานเหล ยวฝาน ทานเปนชาวเจยงหนาน (กังหนา) อาย ๔๓๓ ป ในปน  หากทานยงัมชวตอย  ทานสอบจ นซ อไดและเขารบัราชการเม ออาย ๓๗ ป คนสมยัทานมเวลาร าเรยนมากกวาเราสมยัน ทานจงมความร  ลกซ งกวางขวางย งนกั เช ยวชาญในวชาเกอบทกแขนงนอกจากพทธธรรมท ทานสนใจมาก จนสามารถเขาถงพระพทธศาสนาไดอยางถองแทแลว ทานยังเปนนกัปราชญ ในทางอกัษรศาสตร โบราณคดคณตศาสตร ดาราศาสตร โหราศาสตร ไสยศาสตร เกษตรศาสตร อทกศาสตรธรณวทยานตศาสตรรัฐศาสตรฯลฯ แมยทธศาสตรทานกช าชองสามารถใชปญญาเอาชนะโจรสลดัญ ป  นท โจมตทาน ในขณะปฏบัตการทางทหารท ชายแดนไดอยางงดงาม ตาแหนงหนาท ทางราชการของทานน ัน

ดารงทั งฝายบ นและฝายบ  ซ งนอยคนนกัจักมความสามารถเชนน  เม อทานถงแกอนจกรรม แมจะเปนเวลาท มไดรับราชการแลว ฮองเตกยังระลกถงคณงามความดของทานอย  จงทรงสถาปนายศ และทรงประกาศเกยรตคณของทานใหปรากฏไปทั วแผนดน

ทานไมหวงแหนหรอกลวัจะหลดจากตาแหนงหนาท ราชการ ใครทา ใหประเทศชาตเส อมเสยเกยรตภม ใครใชอานาจโดยไมเปนธรรม ใครทา

 ใหประชาราษฎรเดอดรอน ทานจะตอส  อยางสดกาลัง แมผ  น ันจะมความ ใหญเพยงใด ทานกไมยอมสยบ แตสาหรบัตัวทานเองแลว ใครจะใสรายปายสทานกไมนาพา อจฉากนันกั ทานกกราบถวายบงัคมลาไปอย ถ นเดมของทานทานแตงตาราไวมากมายเปนเพชรน าหน งในสมยัราชวงศหมง

เม อคร ังทานเร มรับราชการ เปนนายอาเภออย ทางเหนอ ซ งเปนทองท ท ประสบอทกภยัเสมอ ทานสามารถปองกนัน าทวมได ดวยวธการแยก

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 6/92

พลังน าออกเปน๓ทศทางแมน าสายเดยวแตโบราณมากกลายเปน๓สายดวยปญญาของทานและความสามัคคของชาวบานท คดพ งตนเองอยางไม

ยอทอ ผนกพลังอนันอยนดของแตละคน รวมเปนพลงัมหาศาล ย งใหญเหนอพลังน าท นากลวัแลวทานใหปลกตนหล ว(หลว)ตามรมฝ  งแมน าและรมฝ  งทะเลยาวสดสายตา คราใดท คล นซดัเขาฝ  ง ทรายจะตดอย บรเวณตนหล วทับถมกันนานเขา กกลายเปนเข อนธรรมชาตปองกนัน าทวมไดเปนอยางด ทางภาคเหนอของจนมกัจะมพายทรายพดัมาทละมากๆ กไดอาศัยตนหล วเหลาน ปะทะแรงลมและทรายไวได

แมทานจะกลบัมาอย ถ นเดมในบั นปลายของชวต ทานกไมนั งดดาย

คอยชวยเหลอดแลทกขสขของชาวบานอยางใกลชด คดคนวธทาไรไถนา ใหกาวหนาย งๆข น ใหแผวถางพ นดนรกชฎัจนเกดประโยชนแกผ  ท ไมมท ดนเปนของตนเอง นอกจากทานจะสอนใหชาวบานมความร  กวางขวาง มรายไดเพ มพนแลวทานยงัสอนใหชาวบานรักกันชวยเหลอกันเสยสละและหมั นบรจาคจนเปนนสยั แตละวนัทานจะทาตารางการทางานสวนตัวและสวนท จะทาเพ อผ  อ นไวลวงหนา ทานไมเคยอย น ง ทางานตลอดวนัอยางมระเบยบ ทานฝกสมาธเปนเวลาสม าเสมอจนบรรลฌาน และเจรญวปสสนากรรมฐานจนบรรลญาณ

ทานถงแกอนจกรรมเม ออาย ๗๔ ป ในขณะท บตรของทานอาย ๔๒ปแลว คอป พ.ศ. ๒๓๖๖ (ค.ศ.๑๖๒๓) ผดจากท ผ  เฒาขงพยากรณไวถง๒๑ปโดยมตองบนบวงตอฟาดนและทานผ  ศักด สทธ มตองสะเดาะเคราะหปลอยนกปลอยปลา

อนัคณงามความดน ชางมอานภาพตอชวตมนษยปานน หนอ

ภรรยาของทานก ใจบญสนทรยะธรรม ไมย งหยอนกวากนัเลย เปนค ชวตท คอยสงเสรมแต ในทางท ดงาม เปนปจจัยในการทาดเพ อกนัและกนัตลอดเวลา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 7/92

มอย คร ังหน ง ภรรยาของทานซ อฝายมาป  น เพ อทาเส อหนาว ทานเหล ยวฝานทวงวา

“บานเรามเส อหนาวอยางด ทาดวยแพรเน อด สอดไสดวยน นอยางดอย แลวไฉนจะใหลกใสเส อหนาวท ทาดวยฝายถกๆเลา”

ภรรยาทานตอบวา

“กเพราะฝายนั นถก จงตัดใจขายเส อหนาวดๆ ของลกเสย ไดเงนมามากๆเพ อทาเส อหนาวแจกชาวบานท กาลังหนาวส ันอย น ไดท ัวถง”

ทานเหล ยวฝานด ใจมากพดดวยความต นตันใจวา

“ถาแม ใจบญถงเพยงน ลกของเราจะไมมวันลาบากเปนแนแท”

บตรของทาน กสอบจ นซ อไดเชนทานและไดเปนนายอาเภอท เมองกวางตง (กวางต  ง) อก ๒๑ ปตอมา กส นแผนดนหมง ใน พ.ศ. ๒๑๘๗(ค.ศ.๑๖๔๔) ประเทศจนตกอย  ในเง อมมอของชาวแมนจ ท สถาปนาราชวงศชง (เชง) ปกครองชาวจนตามวสยัผ  เปนนายอย นานถง ๒๖๗ ปทานซนจงซาน (ดร.ซนยดัเซน)กับคณะจงไดลบความเปนเจาเขาเจาครองออกจากประวตัศาสตรไดสาเรจในปพ.ศ.๒๔๕๔(ค.ศ.๑๙๑๑)

เปนบญของชาวไทยท ไมตองถกเค ยวเขญเยนค ากราไปถง๒๖๗ ปเชนชาวจน พระคณของวรกษัตรยและวรชนของเรานั นใหญหลวงนกั แมประวตัศาสตรจะไดจารกความย งใหญไวแลว แตเราจะตองสานกในพระคณ จดจาไว ในสวนลกของจตใจ เพ อเปนตวัอยางอันดงามท จะปกปองผนแผนดนไทยตอไปดวยชวตของเราทกคน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 8/92

ชวประวตัทานอว นกเถระ

ทานหานซานตาซอ ศษยของทานอว นเถระ เขยนประวตัเม อทาน

อาจารยไดจากไปแลว

ผ  ดอยปญญาขอกราบคารวะทานหานซานตาซอ กราบขออนญาตทานจารกประวตัของทานอว นกเถระผ  พลกชวตทานเหล ยวฝานดงัตอไปน 

ทานอว นกเถระ เกดเม อ ค.ศ. ๑๕๐๐ (พ.ศ.๒๐๔๓) ในสมยัราชวงศหมงทานเกดกอนทานเหล ยวฝาน๔๙ปทานคดบวชต ังแตยังเปนเดก สมัครเปนศษยกับอาจารยทานหน งท วดัตาอว นจ อ อาย ๑๙ ป เร มฝกฌานอาย๒๕ปบวชเปนภกษไดพบอาจารยท ทรงคณวเศษณวัดเทยนหนงจงฝากตัวเปนศษย

ทานไดตัดขาดจากกจนมนตท ังหมด นั งเขาท เปนระยะๆ จาก ๗ วันเปน ๑๔ วนัครั ง จนถง ๔๙ วัน แลวกาหนดใหมจาก ๑ เดอนครั งเปน ๒เดอนครั งจนถง๑ปเตมไมเคยกาวลวงธรณกฏของทานไปเลยจตใจทาน ใสสวางแตทานอาจารยอธบายวา

“การฝกจตเชนน ไมสามารถบรรลมรรคผลนพพานได”

แลวสอนใหทานฝก มหาสตปฎฐาน ๔ ตดตามการเกดดับของจตใหไดทกขณะ ไมวาจะอย  ในอรยาบถใด จงตั งกายานปสสนาสตปฏฐาน ณ ท นั นเม อร  สกอยางไรจงต ังเวทนานปสสนาสตปฏฐานณความร  สกน ันเม ออย  ในสภาพจตอยางไร จงตั งจตตานปสสนาสตปฎฐาน ณ ขณะนั น เผชญสภาวะธรรมใดจงต ังธมัมานปสสนาสตปฎฐานณสภาวะนั นฝกใหสตและสมัปชัญญะคอยกากับบทบาททกขณะของปจจบัน ใหร  เทาทัน ใหร  ทันทวงท ใหร  อยางไมยนดยนราย ใหร  อยางหมอท กาลงัตรวจคนไข ใหร  อยาง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 9/92

ผ  พพากษากาลงัวนจฉยัคดวาขณะน เรากาลงัทาอะไรอย กาลังร  สกอยางไรอย  กาลังมสภาพจตเชนไร กาลังเผชญสภาวะธรรมอะไร มองใหเหน

กระแสแหงกเลสอปาทานขนัธ๕ท กาลังเกด-ดับอย ตลอดเวลาวันแลววันเลา คนแลว คนเลา จงร  สกตัวอย ทกลมหายใจเขาออก ชวตลวงไปๆ จงเพยรพยายามศกษาปฏบัตธรรมอยาทอถอย แมแตขณะจตเดยว จงสารวจตรวจดสตสัมปชญัญะวา ไดเจรญงอกงามมประสทธภาพเพยงพอแกการปฏบัตธรรมหรอยงั จนกวาความร  ความเขาใจจะถงจดอ มตัว กจักหลดพนอทธพลของกเลสตณัหาอปาทานขนัธ ๕ เสยไดโดยส นเชง มแตความผอง ใส ทามกลางภาวะแวดลอม ดวยมสตปญญาพรอมท จะหลดพนจากปญหาคอความทกขท ังมวลแนนอนไดเอง

ทานอว นกเถระจงเร มฝกมหาสตปฎฐาน๔อยางจรงจงัทันทบางครั งไมฉันไมจาวัดกมชวตอย ไดอยางเปนสขอย มาวนัหน งขณะท ทานอ มจากการฉนัอาหาร ทานเผลอตวัเพยงขณะจตเดยว ชามขาวกตกลงบนพ นทันใดนั นทานกเขาถงความหมายของสตและสมัปชัญญะอยางสมบรณทานรบไปกราบเลาใหอาจารยฟง ทานอาจารยผงกศรษะรบัรองวาระจตของลกศษยวาไดเขาถงสภาวะธรรมแลวจรงต ังแตน ันมาจตของทานอว นกเถระไดรบัการพัฒนาย งข นเปนลาดับจนหลดจากนวรณท ัง๕มกามฉันทะคอ

ความพอใจในรปเสยงกล นรสสัมผัสทางกายและการกระทบทางใจหลดพนจากความพยาบาทอนัเปนการคดใหรายคนอ นหรอสตัวเสยไดหลดพนจากถนมทธะอนัทาใหจตมดมัว กายงวงโงกเสยได หลดพนจากอทธัจจกกกจจะอันยงัความต นเตนฟ  งซานหวาดหวั นราคาญใจเสยไดหลดพนจากวจกจฉา อันยงัความเคลอบแคลงสงสยั ไมแน ใจในการประพฤตปฏบัตธรรมตามคาสั งสอนของสมเดจพระสมัมาสมัพทธเจาเสยได การลวงพนนวรณท ัง๕น  เปนปจจัยใหทานเขาถงความหมายของอปาทานขนัธ๕เหนความเกดข น-ต ังอย -ดับไปของรปและนาม เหนความไมคงทน ตอง

ทรดโทรมแปรปรวนไปตามเหตปจจยัของรปของเวทนาของสญัญาของสงัขาร และของวญญาณ (กระแสจตท ร  บทบาทของรป เวทนา สัญญาสงัขารเม อเกดข นต ังอย ดับไปคอวญญาณ)

ทานละสัญโญชน อันเปนเคร องจองจาชวตใหตองเวยนวายตายเกดอย  ในวฏัสงสารท คอยเช อมโยงอายตนะภายนอกและภายในทั ง๖ทวารซ งกอใหเกดความประมาทตดใจใหลหลงในรปธรรมนามธรรมเสยได

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 10/92

เม อทานอว นกเถระมสตและสัมปชัญญต ังอย เฉพาะหนาเชนน แลวกเลสตัณหาอปาทานและความเหนผดยอมอาศัยนอนเน องอย ในจตทานไม

ไดอกแลวส งท เกดข นคอองคธรรมอนัย งใหญคอโพชฌงค๗อันเปนกล มธรรมสามคัคท เกดข นดวยกนั องอาศยัใหคณตอกันและกนั นาไปส องคปญญาแหงการตรสัร   กล มธรรมอนัประเสรฐย งน เองท ทาใหทานอว นกเถระเหนแจงในอรยสจั๔ทกแงทกมมอยางหมดจดขามพนความโศกเศราและความร าไร ดับไดซ งความทกขโทมนสั มแตความกระป  กระเปรา ช นบานสงบสบายทั งกายและใจ อย อยางเปนกลางในทกส ง แมจะม ใครขอใหทานขนสตัว ใหหมดโลกเสยกอน กเปนส งท ทาไมได เพราะเม อจตไดหลดพนจากกระแสการเวยนวายตายเกดเสยแลวยอมไมมทางท จะหวงหนาหวงหลงัไดอก พระพทธศาสนาจงม ใชสอนใหชาวพทธตัดชองนอยแตพอตวัดังท หลายทานเขาใจอย 

มอย วันหน ง ขณะท ทานอว นกเถระกาลังนั งเขาท จนกายไมไหวตงอย นั นไดมผ  ร  ทรงอทธพลมาเท ยววัดเหนทานน ังเฉยไมลกข นตอนรับกโกรธหาวาทานไมมสัมมาคารวะ ผรสวาทอยางไมกลัวบาปกรรม ทานจงยายไปอย ท วัดบนภเขาชเสยซานอนัเปนสถานท ท ทานเหล ยวฝานไปกราบนมสัการทานในเวลาตอมา และทานไดสอนใหทานเหล ยวฝานฝกมหาสตปฎฐาน ๔

เชนเดยวกับทาน

เม อทานหานซานตาซอไปกราบลาทานเพ อออกธดงค ทานใหโอวาทวาโบราณทานเดนธดงคเพ อมองเหนตนเองขดเกลาตนเองพัฒนาตนเองเพ อความหลดพน เจาจงสาเหนยกอย เสมอวา จะมหนากลับมาพบพ นองครอาจารย ญาตสนทมตรสหายไดอยางไร ถาเดนธดงคโดยรองเทาสกเสยเปลาไมไดปรบัปรงแกไขตนเองใหดข น เปนการส นเปลองเงนทองของผ  ท 

ถวายรองเทาเจามาทานหานซานซอประทบัใจในโอวาทจนสะอ นไห

ลกศษยของทานมจานวนเพ มมากข นทกท อบาสก อบาสกาฟงธรรมจากทานเนองแนน ทานพดนอย พดแตท เปนสาระเปนประโยชนแกผ  ฟงเสยงทานชดัเจนกองกงัวาน กอนทานจะจากโลกน ไป ทานกลบัไปยงับานเกดเทศนโปรดผ  คนจานวนหม นจานวนแสน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 11/92

อย มาคนหน ง เปนคน๕ค า เดอนอายปค.ศ.๑๕๗๕ (พ.ศ.๒๑๑๘)ชาวบานเหนหลังคาท ทานอย  สวางไสว เหมอนไฟกาลังลกโชตชวง ฉะนั น

คร ันร งเชาชาวบานพากนัไปท วัด ปรากฏวาทานไดดับขันธไมไหวตงเสยแลว ทกคนจงลงความเหนวา ทานดบัขันธดวยเตโชกสณน ันเอง ขณะนั นทานอายได๗๕ปพรรษา๕๐

ทานหานซานตาซอราพงราพันวา ต ังแตทานออกกธดงค ไดพบพระเถระมากมาย แตจะหาใครสกัรปหน ง ท ทรงคณวเศษเชนทานอว นกเถระไมมเลย แมตอมาทานหานซานตาซอพรรษามากข น กไมลมคาสอนทานแมปฏปทาในศลาจาวตัรของทาน กไดนามาประพฤตปฏบัตตามอยางเครงครัด

ท หลมฝงสรระของทานอว นกเถระ มศลาจารกคณธรรมอนัสงสงของทานโดยทานเหล ยวฝานทานหานซานตาซอเหนวาควรมประวตัของทานไว ใหอนชนร นหลังไดประพฤตปฏบัตตาม จงเขยนประวตัและคาส ังสอนของทานไวเปนหนังสอเลมหน งเสยดายผ  ดอยปญญาบนัทกไวไดเพยงน 

ขอความหลดพนจงเกดแกทานผ  อานเทอญ(มสโจ)

วันทายวนัสงกรานต ในปทองฉลองสองรอยปแหงกรงรตันโกสนทร(๑๖-๔ร.ศ.๒๐๐)

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 12/92

บทนา

ตนฉบบัด ังเดมของหนงัสอน  เปนภาษาจนโบราณสมยัราชวงศหมง(ค.ศ.๑๓๖๘-๑๖๔๔หรอพ.ศ.๑๙๑๑-๒๑๘๗)ทานผ  นพนธมนามวาเหล ยวฝาน

(สังเกตจากท ทานเลาใหลกฟง ทานคงเกดในราว ค.ศ.๑๕๔๙ หรอพ.ศ. ๒๐๙๒ ทานเขยนหนังสอน เม ออาย ๖๙ หนงัสอน จงมอายประมาณ๓๖๓ป)

แรกเร มเดมท ทานมนามวา เอว ยนเสวยหาย ทานเปนขนนางจนในแผนดนหมง กอนท จะไดเขารับราชการ ทานไดพบพระเถระท ทรงคณวเศษทานหน ง ไดสอนใหทานเขาถงพระพทธศาสนาอยางแทจรง ทานเหล ยวฝานจงต ังปณธาน ท จะหลดพนจากความเปนปถชนใหได โดยพัฒนาตนเองดวยวธของพระผ  มพระภาค คอการปฏบัตอยางจรงจงัในศลสมาธและปญญาแลวเปล ยนช อตนเองเสยใหมวา “เหล ยวฝาน”ซ งม

ความตรงตามปณธานท ต ังไว

เม อการปฏวัตราชวงศแมนจของทานซนยดัเซนผานไปได ๓๐ ป(ค.ศ.๑๙๔๒หรอพ.ศ.๒๔๘๕)เปนขณะท วฒันธรรมตะวนัตกไดไหลหลั งเขามาทวมทนวฒันธรรมดั งเดมของจนอยางนากลวันกัปราชญชาวพทธจนทานหน งมนามวาฮวางจ อหายทานเหนวาหนังสอของทานเหล ยวฝานน มคณคาตอชวตของทานอยางลนเหลอจงใครจะใหอนชนร นตอๆไปไดศกษา

และถอเปนแบบฉบบัในการประพฤตดปฏบัตชอบอยางทั วถง เพ อหยดย ังกระแสแหงวฒันธรรมตะวนัตก เพ ออนรักษความเปนคนจนดั งเดมท เตมเป  ยมดวยคณธรรมความดความงามตามหลักธรรมคาสอนของสมเดจพระสมัมาสัมพทธเจาใหคงอย ตอไป

โดยท ตนฉบับเปนหนงัสอจนโบราณ มความหมายลกซ งย งนกัยากท คนร นปจจบันจะเขาถงอรรถรสไดท ังหมด ความจรง ทานฮวางตองการ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 13/92

อนรักษหนงัสอจนโบราณไวเพ อใหชาตจนคงอย  ถงกบัสอนหนงัสอจนโบราณต ังแตชั นเลกๆในโรงเรยนของทานภาษาสมัยใหมพยงแตใช

ประกอบการอธบาย ใหนกัเรยนเขาถงอรรถรสของหนงัสอจนโบราณย งข นเทาน ัน แตมผ  ขอรองทานวา การอานหนงัสอท ด ถาไมสามารถเขาใจไดโดยงาย ทาใหผ  อานขาดความกระตอรอรน และเม อหมดความสนใจเสยแลว กยอมไมไดผลสมเจตนารมณท ทานตั งไว ทานจงเหนดวยและเร มเรยบเรยงเสยใหมเม อค.ศ.๑๙๔๒หรอพ.ศ.๒๔๘๕พมพดวยหนงัสอจนปจจบันท เปนภาษาพดของชาวบาน เพ อเปดโอกาสใหผ  ท ไมร  หนงัสอเลยเม อมคนอานใหฟง กจะเขาใจสามารถนาไปปฏบัต ใหไดผลด ังท ร  หนงัสอเชนกนั

สาธนักปราชญท เขาใจพทธรรมยอมไมถอความเหนของตนเองเปน ใหญเสมอไป ทานยอมโอนออนตามความจาเปน เพ อประโยชนสขของคนหม มากเปนท ต ัง ซ งขาพเจากเปนผ  หน งท ไดรบัประโยชนน เปนอยางย ง จงขอกราบขอบพระคณทานฮวางมาณท น ดวย

เม อทานเรยบเรยงดแลวกนาไปขอใหทานอาจารยเจ ยงเอวยเฉยว

ตรวจแกอกทหน งดวยความไมประมาท เพราะทานตองการใหหนงัสอน มความขาดตกบกพรองนอยท สด

ทานเจ ยงกเปนอกทานกน ง ท ไดรับอทธพลอนัดงามจากหนงัสอเลมน มากมาย ทานเขยนเลาไววาเม อทานอายได ๑๕-๑๖ ปน ัน รางกายออนแอมักเจบไขไดปวย ทาใหทานขาดเรยนเสมอ ทานบดาจงนาหนังสอน มาใหทานอาน ทานย งอานกย งชอบใจ ถงกับปฏบัตตามคาแนะนาในหนงัสอทนั

ท โดยทาบัญชบันทกความดความชั วของทานเองท เปนความนกคดและพฤตกรรมในแตละวนั โดยไมเขาขางตนเอง จากวันเปนเดอน จากเดอนเปนป บันทกอยางละเอยดละออ ไมวาจะเปนการแสดงออกทางกายวาจาหรอใจ เม อเวลาไดผานไป ๒-๓ ป ปรากฏวาความชั วไดลดนอยถอยลงความดปรากฏมากข น นสยัใจรอนข โกรธกหายไป จตใจสงบเยอกเยนเปนสข หายจากโรคภยัไขเจบ ดวยคณความดของหนงัสอน โดยแท ทาใหทานพัฒนาไปเปนคนละคนตรงขามกบัแตกอน ทานอาศยัแนวทางของหนงัสอน ดจเขมทศ ดาเนนชวตไปไดอยางสงบสขราบร น ไมมอันตองตกต าเปน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 14/92

อนัธพาล เพราะมไดกออกศลกรรม ท ทาใหเกดความเดอดรอนทั งกายและ ใจแตอยางใด ทานจงรบัตรวจแก ใหดวยความเตมอกเตมใจย ง เพ อบชา

พระคณของทานเหล ยวฝาน เพ อประโยชนสขของอนชนร นหลัง เพ อความผาสกของประชาชาตท ังมวลในโลกน 

 ในขณะท หนงัสอน ออกส สายตาของชาวโลกอกวาระหน ง ไมทราบวาฮวางอายเทาใด แตทานเจ ยงนั นอาย ๗๑ ป และยงัเปนอาจารยสอนท มหาวทยาลยัแหงหน ง ถาทานอายยนถงวนัน  กจะมอาย ๑๐๙ ปแลวสาหรับทานเหล ยวฝานนั น ถาทานมอายจนถงวนัน  กคงจะ ๔๓๒ ปโดยประมาณอยางไรกตามไมวาทานท ัง๓จะสถตณภพใดขาพเจาผ  ออนทั งคณและวฒ ขอกราบคารวะทานดวยความเคารพอยางสง และกราบขออนญาตทานทางจตท บังอาจคดถอดความหนงัสอน เปนภาษาไทยอกท ังขอขอบพระคณสมาคมพทธรรมแหงฮองกง (เซยงกางฝจงหลวทงช )ดวยกศลเจตนาของทานทั งหลายท กลาวมาน  และดวยแรงกระต  นของมสเตอรและมสซสโฮท มเจตนารมณเชนเดยวกับทาน เพยงปรารถนาใหพ นองชาวไทยไดร  จักหนงัสอเลมน มโอกาสนาไปประพฤตปฏบัตได เพ อใหถงพรอมดวยคณธรรมความดงาม อนัเปนนสัยของบรรพชนไทย ท ไดรบัอทธพลของพระพทธศาสนาชาวไทยร นตอๆไปควรรบัไวเปนแบบอยางไม ใชถกคล น

แหงวฒันธรรมตะวนัตกพัดพาไปตามยถากรรมจนคนไทยไมเปนตัวของตัวเอง ไดโปรดหยดทาตัวเปนฝร ัง ดงความเปนไทยกลบัคนมา ชวยกนัยงัความผาสกใหเกดข นแกประเทศไทย ชาตอันเปนท รกัของเราชาวไทยเถดหากจากการถอดความทั งหมดน  จะมขอบกพรองประการใด ขอทานไดโปรดอภยัแกขาพเจาผ  ร  นอยดวยเถดจกัเปนพระคณอยางย ง

เจอจนัทนอชัพรรณ

วนัวสาขบชา(จันทรท ๑๘พฤษภาคมพ.ศ.๒๕๒๔)

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 15/92

กอนเร มเร อง

ลทัธอทธพลอยางย งในประเทศจน กคอลทัธของทานขงจ อกับทานเหลาจ อ

ทานขงจอ ทานดงคนใหเขามาอย  ในกรอบแหงจรยธรรม ประเพณ

และพธกรรมเพ อใหสังคมอย เยนเปนสขช ัวนรนัดร

ทานเหลาจอ ทานแกคนใหหลดจากขอบขายท ังมวลในสังคม ใหดารงชวตผสมกลมกลน เปนอนัหน งอนัเดยวกับธรรมชาตอนัเสร ใหชวตเปนอมตะชั วนรันดร

สมเดจพระสัมมาสัมพทธเจาของชาวพทธ ทรงเหนวาแมจะรอยรัดชวตใหอย  ในขอบเขตเพยงใด หากเกดความขดัแยงทางจตใจ ซ งเปนปรกตวสัยของชาวโลก ความทกขเขาครอบงาทันท คร ันเม อแกคนให

หลดพนจากพนัธนาการของสงัคมไดแลว กยังหนความทกขอนัเปนไปตามกฎแหงไตรลกัษณหาพนไม ตราบใดท ยังตองเวยนวายตายเกดในวฏัสงสาร ยอมหนความทกข ในวฏัจกัรแหงกรรมไปมไดเลย นอกจากจะพัฒนาตนเอง ตามขบวนการของศล สมาธและปญญา ดวยวปสสนากรรมฐานจงจะหลดพนจากความทกขท ังมวลไดโดยส นเชง

ทานเหล ยวฝานเปนผ  หน ง ท เขาใจและเขาถงคาสอนของพระบรม

ศาสดา ทานจงนพนธหนงัสอน อนัเปนประสบการณของทานเอง เพ อช  ใหลกทานเหนวา ชวตท อย  ในกรอบแหงจรยธรรมกด หรอจะหลดจากขอบขายทั งมวลในสงัคมกดลวนแตเกดจากเจตนารมณของตนเองทั งส นมไดข นอย กับลขตของฟาดน ชาตาชวตม ใชขอช ขาดท จะแกไขมได จะดจะช ัว ม ใชฟาดนจะบนัดาลใหโดยไมคานงถงเหตผล เปนตวัเราเองตางหากคอผ  กาหนดอนาคตของตนเองปถชนมักมองชวตวาถกลขตมาแลวแนนอนกอนเกดเสยอก ความจนความรวย ความสงศักด  ความต าตอย ความบญม ันขวญัยนหรอไม ลวนแตเกดจากผลแหงกรรม อนัเปนการกระทาดวย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 16/92

เจตนาท ดบางชั วบาง ท ตนเองไดสรางสมไวแตชาตปางกอน วบากยอมสงผลของชาตท แลวมาบาง ท ยอนข นไปอกหลายๆ ชาตบาง ทัศนคตท มตอ

กรรมเชนน แมจะถกตองแตกม ใชท ังหมด ทานเขยนหนังสอน เพ ออบรมสั งสอนบตรของทาน ตอมาทานเหนสมควรพมพแจกเปนธรรมทานหนงัสอน จงแพรหลายมาจนทกวันน  คาวา “พอ” ในหนงัสอน  จงหมายถงทานเหล ยวฝานนั นเอง

เจอจนัทนอชัพรรณองัคารท ๑๙พฤษภาคมพ.ศ.๒๕๒๔

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 17/92

โอวาทขอทหนง

การสรางอนาคต

ค าพยากรณ  ท านผ   เฒ าข ง 

พอนั นกาพราทานบดามาต ังแตอายยงัไมถง ๒๐ ทานยาของลกใน

เวลานั นกมอายมากแลว ทานไดบอกใหพอเลกคดท จะเปนขนนางเสย หันมาเรยนแพทยดกวา ทานบอกพอวาการเปนแพทยน ัน นอกจากจะยดเปนอาชพไดแลวยังจะชวยคนยากจนไดอกถามความสามารถดกจะเปนแพทยท มช อเสยงซ งเปนความปรารถนาของทานบดาท ไดเสยชวตไปแลว

ตอมาพอพบผ  เฒาทานหน งท วัดฉออว นจ อทานมเครายาวราศผอง ใสย งนกัรปรางสงใหญสงางามราวกบัเทพยดาพอจงคารวะทานดวยความ

เคารพ

ทานพดกับพอวา

“เธอจะไดเปนขนนางนะ ปหนาสอบไดท ังสามขั น ไฉนจงไมเรยน

หนงัสอเลา”

พอจงเลาสาเหต ใหทานฟง แลวถามช อแซและท อย ของทาน ทาน

ตอบวา

ทานแซขง เปนชาวอว นหนาน ไดเลาเรยนวชาโหราศาสตรอันเปนตาราต ังเดมถายทอดกกนัมา โดยมไดแกไขเพ มเตมอนัใดใหไขวเขวเลย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 18/92

ซ งเปนตาราของทานบรมโหราจารยผ  ย งใหญแหงราชวงศซง (ซอง)(ค.ศ.๙๖๐-๑๑๒๗หรอพ.ศ.๑๕๐๓-๑๖๗๐)

ทานผ  เฒาขงตองการจะถายทอดวชาน  ใหแกพอพอจงพาทานมาบาน

เพ อพบทานยาของลก ทานกาชับใหพอตอนรับทานผ  เฒาใหด แลวทดลอง ใหทานพยากรณด ปรากฏวาแมนยาไปเสยทกอยาง แมแตเร องเลกๆนอยๆกไมผดพลาดเลย

พอจงเร มเรยนหนังสอใหม กทานลงของทาน ท เปนลกพ ลกนองของ

พอน แหละ ทานไดแนะนาใหพอไปเปนนกัเรยนกนนอนท สานกัเรยนแหงหน ง

ทานผ  เฒาขงไดพยากรณพอไววา

“จะสอบผานทั งสามขั น ข ันแรกจะไดคะแนนมาเปนท  ๑๔ ข ันกลาง

จะไดท ๗๑และข ันท สามจะไดท ๙”ปรากฏวาผลออกมาเชนนั นจรงๆ

ตอมาทานกพยากรณอนาคตของพอไววา

“ป ใดจะสอบไดเปนนกัเรยนหลวง ไดขาวพระราชทานเปนจานวน

เทาน ันถงั ป ใดจะสอบขั นสดทาย ป ใดจะไดเปนนายอาเภอ เม อเปนนาย

อาเภอแลว สามปคร ง กควรลาออกจากราชการ เพราะอาย ๕๓ กจะส นอายขัยจะนอนตายอยางสงบในวนัข น๑๕ค าเดอน๘ เวลาต๑-๓นาเสยดายจะไมมบตรไวสบสกล”

 ในการตอมาคาพยากรณของทานผ  เฒาขงกยังคงแมนยาเสมอมา ม

อย คร ังหน ง ทานพยากรณไววาจะไดรับพระราชทานขาวหลวงครบจานวนหน งแลว จงจะไดสอบขั นสดทายเพ อเตรยมตวัเขาเมองหลวงน ัน ยังไมทัน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 19/92

ท พอจะไดรบัพระราชทานขางหลวงครบตามจานวนท ทานพยากรณไว พอกไดรับคาสั งใหไปสอบ คราวน สอบตก พอเร มสงสยัในคาพยากรณอย  ใน

 ใจ

แตแลวในปตอมา มอาจารยทานหน งท เคยเปนกรรมการตรวจขอสอบใหพอทานชมพอวา

“คาตอบทั ง๕ขอของทานนั นเขยนไดดเหมอนขนนางผ   ใหญท เขยนทลเกลาฯ ถวายความเหนตอฮองเตน ันเทยว ทานวา ถาคนไมมความร  จรงยอมเขยนไมไดเชนน  ความสามารถของพอยอมจกัเปนประโยชนตอแผนดน ไฉนจงถกทาลายอนาคตเสยเลา” ทานจงสั งใหพอไปทางานกบัทานและใหพระราชทานขาวหลวงยอนหลงั จนครบจานวนท ขาดไป ปรากฏวาเทาจานวนท ทานผ  เฒาขงคานวณไวพอด

พบท านอว   นกเถระผ   พล กช ว ตท านเหล   ยวฝาน 

เม อเปนเชนน  ย งทาใหพอเช อถอในคาพยากรณของทานผ  เฒาขงย ง

ข น เพราะอปสรรคท เพ งผานพนไปนั นทาใหเหนไดชัดเจนย งข นวาชาตาชวตนั นไดถกลขตมาแลวอยางแนนอน จะชาจะเรวจะม ใครเปนอปสรรคอยางใด กหนไมพน พอจงปลอยใจใหเปนไปตามยถากรรม ไมมความคดกระตอรอรนไมทะเยอทะยานขวนขวายไมด นรนท จะเอาดไปกวาน อกตอไปทาใหจตใจสงบย งนกั

เม อพอสอบไดเชนน  กตองเดนทางเขาเมองหลวง (ปกก งในปจจบัน)อย  ในมหาวทยาลยัของหลวงหน งป พอไมไดดหนงัสอหรอตาราเรยนใดๆอกเลยเอาแตน ังสมาธไมพดไมจาไมคดอะไรทั งส นพอครบหน งปพอไดรบัคาสั งใหไปเขามหาวทยาลยัของหลวงทางใต(นานกงในปจจบัน) อันเปนสถาบันสดทายท นักศกษาท สอบไลไดตามขั นตอนตางๆ ในภมลาเนาเดมของตนมาแลว จะตองเขามาฝกฝนเตรยมตวัสอบเพ อออกรบัราชการตอไปแตกอนท พอจะเขาไปยงัสถาบนัแหงน  ไดแวะไปท วัดซเสยซานเพ อคารวะ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 20/92

ทานอว นกเถระเสยกอนพอไดนั งสมาธกับทานสองตอสองเปนเวลานานถงสามวนัสามคนโดยมไดหลบันอนเลย

พระเถระกลาวกับพอดวยความแปลกใจวา

“อันธรรมดาปถชนน ันจตใจวาว นสบัสนจงไมสามารถบรรลฌานได

สวนพอนั นไฉนน ังสามวนัสามคนแลวยงัไมเหนจตใจวอกแวกเลย”

พอจงเลาสาเหต ใหทานฟงวา

“ทานผ  เฒาขงไดพยากรณอนาคตของพอไวแนนอนแลว คดว นวายไปกไรประโยชนจงทาใจใหสบายไรกังวลดกวา”

ทานอว นกเถระหวัเราะรองวา

“โธเอยนกวาเปนผ  วเศษแลวเสยอกท แทกยังเปนปถชน”

ทานกลาววา

“อันท จรงคนเรานั น ถาจตใจไมวาว น ทาใจใหสงบไดแลว กเกอบจะสาเรจเปนพระอรหนัต พนจากความเปนปถชนไดแลว แตคนธรรมดานั นจตใจยากท จะสงบระงบัได การฟ  งซานน เองท ทาใหคนเราถกผกมัดดวยอานาจพลงับวกและพลงัลบของธรรมชาต ทาใหไมมอสระเสรตองข นกบัดวงชาตาราศ และการโคจรของดวงดาวบนทองฟาท โหราจารยท ังหลายไดทาสถตกันไว โหราศาสตรจงมข นดวยเหตน  กมแตสามญัชนคนธรรมดาเทาน ันท จะถกกาหนดไดตามวชาโหราศาสตร แตคนท ทาแตความดมากๆแลว ชาตาชวตจักทาอะไรได โหราศาสตรน ันหย ังไมถงกรรมดกรรมชั ว

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 21/92

ของคนเราหรอกวชาโหราศาสตรจงยดเปนบรรทดัฐานไปหมดมไดเพราะคนดนั น ถงแมชาตาชวตจะบงไววาไมดอยางไร แตพลังแหงกศลธรรมนั น

 ใหญหลวงนัก สามารถพลกความคาดหมายของโหราศาสตรได คนจนกกลายเปนคนรวยไดคนอายสั นกกลายเปนคนอายยนได ในทานองเดยวกนัคนท สรางอกศลกรรมอยางหนกัไว ชาตาชวตกไมสามารถผกมัดเขาไวไดเชนกัน แมจะถกลขตมาวาจะไดดมสขอยางใด แตพลงัแหงอกศลกรรมนั น ใหญหลวงนัก ยอมสามารถผนัแปรความสขเปนความทกข ความมลาภยศกลายเปนหมดลาภยศ ความอายยนกกลายเปนอายส ันไดเชนกนั สวนพอนั นปลอยชวตใหอย กับชาตากรรมมาย สบปไฉนจะไม ใชปถชนเลา

พอกราบเรยนทานวา

“ถาเชนนั นชาตาชวตเปนส งท หลกเล ยงไดหรอ”

ทานตอบวา

ชาตาชวตนั นเปนส งไมแนนอน อนาคตเราตองสรางของเราเอง คนทาดชาตากด คนทาช ัวชาตากช ัว เม อตองการอนาคตดกตองทาด ถาทาแตความไมด แมชาตาจะดกกลายเปนรายได ในพทธรรมกกลาวไววา ผ   ใดตองการลาภยศยอมไดลาภยศผ   ใดตองการบตรธดายอมไดบตรธดาผ   ใดตองการอายยน ยอมไดอายยน หากประกอบแตกรรมดยอมสมปรารถนาแลพระผ  มพระภาคเจาตรัสไวเชนน 

พอซกัทานตอไปวา

นกัปราชญทานเม งจอไดกลาวไววา หากปรารถนาส งใดยอมไดส งนั น ทานคงหมายถงส งท กระทาไดทางนามธรรมละกระมงั คณธรรมความดงามนั นเปนส งท มนษยสรางไดเองโดยไมตองลงทน ไมตองไปแสวงหา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 22/92

จากท ไหน แตทางรปธรรมนั น ยศถาบรรดาศกัด ช อเสยงและความมั งคั งจะแสวงหาไดอยางไรถาไมมผ  หยบย นให

ทานอว นกเถระตอบพอวา

ทานเม งจ อกลาวไวไมผดหรอก พอเองท เขาใจคาสอนของทานผดไปทานลั กโจวเคยกลาวไววา ความสขความเจรญทั งมวล เกดข นท  ใจกอนทั งส น การแสวงหาใดๆ กตามตองเร มท  ใจกอน ไมเพยงแตจะไดคณธรรมความดงามทางธรรมเทานั นความสขความเจรญลาภยศช อเสยง เงนทองอนัเปนความดงามของโลก กจะตดตามมาเอง เพราะฉะนั นการแสวงหาส งท ดงามนั น ยอมไดส งท ดงามตามปรารถนา ในทานองเดยวกนั หากไมสารวจตนเองไมเร มตนทาความดจากตัวเราเองกลับด นรนคดแสวงหาจากภายนอกแมจะแสวงหามาไดกเปนเพยงไดตามชาตากาหนดไวเทานั นไม ใชไดเพราะความดของเรา เพราะการแสวงหาจากภายนอกนั น อาจจะตอง ใชความพยายามในทางท ถกบางผดบาง ไมไดดวยเลหเอาดวยกล ไมไดดวยมนตเอาดวยคาถา แสวงหาดวยแรงขบัของกเลสตณัหา จงไมไดคานงถงศลธรรม เปนการสญเปลาท ังสองทาง ทางธรรมกเสยหาย ทางโลกกเสย

หายอกการแสวงหาจากภายนอกนั นจงไมไดผลดเทาท ควร

การฝ กธรรม ต  องเร   มส ารวจตั  วเองก อน 

ทานถามพอวาทานผ  เฒาขงพยากรณไวอยางไรบางพอกเลาใหทานฟงอยางละเอยดทานถามพอวา

“เธอลองทายเองดสวา จะสอบไดเปนขนนางหรอเปลา จะมบตรได

ไหม”

พอคดหาเหตผลอย นาน โดยสารวจตนเองตั งแตอดตจนถงปจจบัน

แลวจงตอบทานวา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 23/92

“เหนทจะสอบไมไดและคงจะไมมบตรอกดวย”

พอใหเหตผลทานวา

คนท จะไดเปนขนนางจะตองมบญวาสนาสวนพอนั นบญวาสนานอย

ตนเองกมไดส ังสมกศลธรรมอันใดไวใหเปนพ นฐานเพ อเสรมสรางบญบารม ใดๆนสัยของพอกไมดไมมความอดทนงานหนกัไมเอางานเบาไมส   ใครทาใหไมถกใจกโกรธไมยอมใหอภัย ใจคอคบัแคบบางครั งยงัอวดดวามความร  มากมาย ยกตนขมทาน ใจคดอยางไรกทาอยางน ัน คนเชนพอน ไมสมควรมาสอบเพ อเปนขนนางกบัเขาเลย

แลวพอกสาธยายใหทานฟงถงเหตผลท คดวา ตนเองไมสมควรมบตร

จรงด ังคาพยากรณของทานผ  เฒาขง ใหทานอว นกเถระฟงตอไปวา

อนัธรรมดานสัยของพอนั น ชอบความสะอาดมากเกนไป ไมเปนไปตามทางแหงมชัฌมาปฏปทาโบราณทานวาไวอันพ นดนนั นย งไมสะอาดเพยงใด กยอมเจรญดวยพชพันธ นานาชนด น าท  ใสสะอาดมกัจะไมมปลามาแหวกวายฉนัใด พอนั นชอบความสะอาดมากเกนไป จงยอมไมมบตรฉันนั นน เปนเหตผลประการหน ง

ธรรมชาตสรรคสรางสรรพส งใหสมดล เพ อใหชวตเจรญเตบโตดวยด

แตพอมักโกรธทาใหรางกายและจตใจเสยดลอย เปนนตยยอมไมสามารถมบตรไดน เปนเหตผลประการท สอง

ความเมตตาเทาน ันท ค าจนโลกไว แตพอนั น จตใจขาดความกรณา

ปราณ ไมยอมลดตนลงชวยเหลอผ  อ น เตมไปดวยอสัมานะ(การถอเขาถอเราถอดไมยอมลงใคร)ไฉนจกัมบตรไดเลาน เปนเหตผลประการท สาม

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 24/92

การพดมากทาใหเสยพลงัพออดพดมากไมไดทาใหรางกายไมแขงแรงน คอเหตผลประการท ส 

ชวตอย ไดดวยพลงั ลมปราณ และการแสดงออกของจตคอ ความม

ชวตชวารวมเรยกวา “ชวตนทรย” อันเกดจากธาตท ังหาคอ ธาตดน ธาตทอง ธาตน า ธาตไม และธาตไฟ (ธาตลมแฝงอย  ในทกธาต มากบางนอยบางตามปจจยัของภาวะแวดลอม จงไมนับเปนธาตท หก) รวมกันทางานใหชวตเดนไป ธาตเหลาน ขาดธาต ใดธาตหน งไมได ตององอาศัยซ งกันและกัน กอใหเกดพลงัลมปราณ และความมชวตชวาใหแกมนษย คอยดารงชวตไว ใหดารงอย  พอด มเหลามาก เผาผลาญรางกายของตนเองอย เสมอทาใหปจจยัท ังสามน ลดนอยถอยลง จักมบตรไดอยางไร แมจะมได บตรกจกัไมแขงแรงและอายกคงไมยนน คอเหตผลประการท หา

 ในยามกลางวนั คนเราไมควรนอน ในยามกลางคนกควรนอนพกั

ผอนใหสบาย แตพอไมชอบนอนกลางคน ชอบนั งเขาท เปนสมาธอย ตลอดคนไดเสมอ ไฉนจกัมบตรไดเลา น เปนเหตผลประการท หก ท ทาใหพอคดวาชาตน พอจะมบตรไมไดสมจรงด ังคาทานายเปนแนแท และนอกจากน 

แลวกยังมส งท พอทาผดๆ ไวอกมากมาย แมจะพดตอไปกคงไมร  จกัหมดเปนแน

ทานอว นกเถระฟงพอพดเสยยดยาวแลวจงกลาววา

ไมเพยงแตพอไมสมควรจะเขาสอบเปนขนนางเทานั น ยังมอก

หลายๆ ส งท พอกไมสมควรจะไดรับดวย คนในโลกน แมจะอย  ในภาวะแวดลอมเดยวกัน ในเวลาท ไมตางกนั แตบางคนไดรบัแตส งท ดมสข บางคนกลับไดรบัแตความเดอดรอนเปนทกขมแตกตางกนัมากมายผ  ร  ยอมเขาใจดวาน ันลวนแตเปนผลท เกดจากใจตนเองทกคนสรางเหตท จะทาใหเกดผลดผลช ัวจากใจตนเองทั งส น ผ  ไมร  ยอมถอวาเปนชาตาชวตท ลขตมาแลวอยางแกไขไมได หาร  ไมวา กทกส งเกดจากใจตนเองแลว ทาไมตนเองจะแกไขไมไดเลาคนท ทาบญใหทานมากมายน ันเขากาลังสรางเหตปจจยัเพ อความเปนเศรษฐมเงนพนัชั งรอยช ังตามความมากนอยท เขาทาอย  บางคน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 25/92

จนถงขนาดอดตาย นั นกเพราะเขาสรางเหตปจจยัมาเชนนั น มความตระหน เหนยวแนน ไมยอมเกนใคร ทรมานกกัขังสตัว ใหอดอยากและอด

ตายมาแลวผลจงเกดแกเขาเชนนั นหาใชฟาดนเกดความลาเอยงไมฟาดนคอธรรมชาต ยอมปราณคนด ลงโทษคนชั ว เหมอนดั งท ปราณตอพชพันธ ธัญญาหาร คอยหลั งฝนมาใหความช มช น คอยสงความสวางมา ใหความเจรญเตบโต และธรรมชาตกจะดดันกับความไรคณธรรม กระหน าท ังฝนพายและสายฟา ท ังน ยอมข นกบัความดความช ัวในตวับคคล ใครดกจะไดรบัการสงเสรม ใครเลวกลงโทษเสยบางเพ อใหเกดสมดล

มความเช อกนัแตโบราณกาลวา การจะมบตรหรอไมน ัน กข นอย กับ

เหตผลเดยวกนัผ  ท ทาความดตดตอกันมาแลวรอยชาตกยอมมบตรหลานท ด สามารถสบสกลใหยนยาวไดถงรอยชั วคน ผ  ท ทาดมาสบชาตตดตอกันกยอมมบตรหลานท ด สามารถสบสกลใหยนยาวไดถงสบช ัวคน ผ  ท ทาดตดตอกันเพยงสองสามชาตกยอมมบตรหลานสบตอไปสองสามชั วคนเทานั นผ  ท ไมมบตรเลยกจะเหนไดวาไมเคยสั งสมคณธรรมความดท เปนช นเปนอนัมาบางเลย

(  นอกจากบางคนเท านั    นท   ไม ได  ข   นอย กั  บเหตผลดั  งท   กล าวมาแล  ว  ค อ เป นผ   ไม ม หน   กรรมกั  บผ   ใดมา  ธรรมชาต แห งการม บตรธ ดา  ถ  ามองตาม ทั  ศนะของกฎแห งกรรมแล  ว  ก ค อการเป ดหน  าบั  ญช ลกหน   เจ  าหน   ข   นมา สะสางกั  นอ กวาระหน   ง  บตรธ ดาบางคนเก ดมาทวงหน    ก ท าตั  วด   อรั    นอวดด ก อความเด อดร  อนว นวายเส ยหาย  จนบ ดามารดาไม ม ความสขตลอดเวลา ส วนบตรธ ดาท   เก ดมาใช  หน   บญคณท   ต ดค  างกั  นมาในภพก อนๆ  ก ม ความ กตั  ญกตเวท ว านอน สอนง าย เป นท   พ   งทางกายและทางใจของบ ดามารดา น าความปล มปตและความภาคภม ใจมาให  บ ดามารดาม ความสขความอ   มใจ 

เสมอ 

กศลกรรมและอกศลกรรมในอดตล  วนเป นป จจั  ยให  ช ว ตต  องเว ยนว าย 

มาพบกั  นอ กตามแรงเหว   ยงของว บากกรรม มาเป นพ อแม ลกกั  นตามกรรมด กรรมชั    ว  ท   แต ละคนได  ก อให  เก ดความสั  มพั  นธ  กั  นมาแต อด ต  ผ   ใดม ได  ก อ หน   กรรมไว  กั  บใครเลย ก ย อมไม ม ใครตามมาใช  หน   หร อทวงหน   ก ท าให  ไม 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 26/92

ม บตรธ ดาในชาต ป จจบั  น  ซ   งในกรณ เช นน   ม น  อยมาก  ท านเหล   ยวฝานจ งม ได  กล าวไว  - ผ   ถอดความ  ) 

เร งสร  างสมคณธรรมความด งาม 

แลวทานกบอกพอวา

เม อพอร  ตัวเองวาไมดอยางไรบางแลวเชนน  และเขาใจความเปนไป

ของฟาดนแลวไซร กจงเรงสั งสมคณธรรมความดงามทนัท ไมคอยแตจบัผดผ  อ น สามารถใหอภยัได แมความผดน ันจะเทยบเทาภเขากตาม มขันตอดทนตอความไมพอใจ ไมโกรธงายมแตความเมตตากรณา ไมพดมากไมด มสรา รักษาสขภาพใหดท ังทางกายและใจ ส งท แลวมาแลว ก ใหคดวาตายไปแลวเม อวานน  มชวตใหมเพ อสรางสมคณธรรมท ด ใหม ไม ใชชวตเกาท มแตเลอดเน อและเตมไปดวยความเปนปถชน พัฒนาชวตใหหลดพนจากการครอบงาของกเลสตณัหาอปาทานขนัธหา สามารถพฒันาตนเองใหบรสทธ ผดผอง แลวชวตกจะมคณคาผดแผกแตกตางจากชาตาชวตท ได

กาหนดไวแลวในคาพยากรณ

กรางกายท กอปรดวยเลอดเน อน ยังเปนไปตามลขตของฟาดนทาไม

กับชวตท กอปรดวยคณธรรมความด ฟาดนจะไมหยั งร  ไดหรอ โชคชาตาท ฟาดนลขตมา มนษยยังพอหลกเล ยงได แตเคราะหกรรมท เกดจากการกระทาของมนษยเองกจะหนไมพนเลยมโคลงบทหน งกลาวไววา

“  มนษย  ต  องคอยส ารวจตนเองเสมอ เพ   อจั  กได  ด าเน นช ว ตตามครรลองคลองธรรม 

เม   อกระท าแต ความด งามแล  วไซร  ไฉนจั  กไม ได  รั  บความด อั  นเป นผลเล า ”  

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 27/92

ความดความช ัว จงลวนแตข นอย กับพฤตกรรมของมนษยเองทั งส นการท ทานผ  เฒาขงพยากรณไว ใหนั น เปนเพยงชาตาชวตท ลขตจากฟาดน

ยอมมทางแกไขไดจงรบสรางคณธรรมความดงามเร มดวยการชวยเหลอผ  อ นโดยไมเหนแกตัว เสยสละเพ อผ  อ นโดยไมหวังการตอบแทนอยาม งหวงัแตช อเสยง ทาอยางเงยบๆ การปดทองหลงัองคพระปฏมานั นกลบัไดบญมากกวา ถามคนร  เหนกนัมากพากนัสรรเสรญอนโมทนาสาธการ ความมช อเสยงกจะแบงความดงามไปเสยมาก บญกจะนอยลงเพราะไดผลในปจจบันไปบางแลว แลวถาทาแลวไมโมโออวดในความดนั น ผลบญกจะเตมดจวารท เตมฝ  ง ใครเลาจะแยงบญของเราไปได นอกจากเราจะยนดแบงบญใหเขาเองการทาดเชนน มหรอจะไมไดเสวยผลแหงความดน 

คัมภรโบราณช อวา อ จง กไดเนนถงความดความช ัวไวอยางละเอยดละออ สอนคนด ใหร  จักหลบหลกจากกรรมช ัว สั งสมแตกรรมด เพ อจกัไดผลดตอบแทน หากวาลขตของชาตาชวตเปนส งแนนอนแลวไซร จกัหลกเล ยงกรรมชั ว ส ังสมกรรมดไดอยางใด ในหนาแรกของคมัภรกกลาวไววาครอบครวัใดสั งสมแตความดงาม ไมเพยงแตหัวหนาครอบครวัเทานั นท จะไดเสวยผลแหงความดนั น แมแตลกหลานเหลนโหลนกพลอยไดเสวยผลแหงความดนั นดวย วเคราะหด ใหดแลว จะเหนไดวาชาตาชวตไมสามารถ

ควบคมมนษยไวไดเสมอไป จตใจมนษยสาคัญกวา จตใจท ดงามยอมกระทาแตส งท ดงามและไดรับผลท ดงามผ  มจตใจทรามยอมกระทาแตส งท เลวทรามและไดผลท เลวทราม

ทานถามพอวาเช อทานหรอไมเลา

พอเช ออยางมาก เพราะทานพดมเหตผล พอจงคกเขาลงกราบทานเพ อแสดงวารับคาสั งสอนดวยความเคารพอยางสงแลวพอไปนั งลงณหนาท บชาพระรตันตรยั สารภาพบาปในอดตตอพระพกัตรสมเดจพระสมัมาสมัพทธเจาอยางหมดเปลอก แลวอธษฐานขอใหไดเปนขนนาง ตอไปน จะเร มกระทาความด ใหครบสามพนัครั ง เพ อตอบแทนพระคณของฟาดนและบรรพชนของพอ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 28/92

ทานอว นกเถระเหนพอมความต ังใจทาความดถงปานน  จงเอาตวัอยางบัญชกรรมดกรรมช ัวมาใหพอด แลวสอนพอใหจดบัญชพฤตกรรม

ของตนเองแตละวนัอยางละเอยดถ ถวนโดยไมเขาขางตนเองถาเปนกรรมดกจดไวขางหน งเหมอนบญัชรับจายตองนากรรมชั วไปลบกรรมด ใหเหลอกรรมดสามพนัครั งโดยไมมกรรมชั วท ไมไดหกักลบลบหน แลวจงจะนบัวาทาดไดครบสามพนัคร ังตองนาบัญชมาทบทวนดทกวันเพ อเตอนใจใหร  วา ในวนัหน งๆ เราไดทาอะไรผดอะไรถกจักไดแกไขปรับปรงตนเอง ไมทาความผดซ าแลวซ าเลาอก กรรมช ัวเบาๆ กตองมาลบกรรมดออกเสยคร ังหน งกรรมชั วหนกัๆกตองมาลบความดออกหลายๆคร ังจนกวาความดจะครบสามพนัครั งดังท ไดอธษฐานไว แลวสอนพอสวดมนตบรกรรมคาถาเพ อชวยใหจตใจมั นคง โดยอาศยัอานาจคณพระศรรัตนตรยัเปนสรณะเพ อใหคาอธษฐานหนกัแนนสมัฤทธ ผลเรววัน

ฮ   ศั  กด   ส ทธ  เพราะจ ตมั    นคง 

ทานยังเลาใหพอฟงตอไปวา

ผ  ท ชานาญการวาดฮ   (ลงเลขยนัต) ไดกลาวไววา หากมนษยไมร  วธ

วาดฮ  ไดถกตองแลวไซรจะถกผสางเทวดาหวัเราะเยาะเอาไดเพราะฉะนั นการวาดฮ  กตองหดัใหเปนไว เคลดลับของวชาน อย ท ตองทาใจ เม อเร มจบัพ กันกตองหยดความร  สกนกคดใดๆ ไมวอกแวกทาจตใหน ง รวมพลงัจตท ังหมดพ งตรงไปยงัปลายพ กัน แลวจรดปลายพ กันใหแนน งเปนการเบกทวารฟาดนดวยพลงัจตท พ งกระทบอยางแหลมคม ฮ  จะศกัด สทธ หรอไมกอย ท จดเร มตนน เอง เม อเร มตนแลว กตองเขยนใหจบขบวนการโดยไมหยดชะงกั

ไมตอเตม ไมยกพ กันข น ตองวาดใหตอเน องเปนเสนเดยว จตเปนเอกคัคตาตลอดแนวทางท พ กันตวดัไปมา ฮ  น กจักศักด สทธ  ไมวาจะอธษฐานใดๆตอฟาดนกจกัสัมฤทธ ผลอยางแนนอนและรวดเรว

ผ  มกเลสธลหนาแนนในใจ เหมอนตกอย  ในความมด ด ังอย  ในครรภ

มารดา ไมสามารถมองเหนอะไรอ น เม อจรดปลายพ กันลงไปครั งแรก กเทากับไดเจาะความมดใหแสงสวางสองเขาไปไดและเม อตวัดพ กันไปดวย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 29/92

จตอันแหลมคมเปนสมาธอย นั นกเปนการพ งพลังจตไปตามพ กันนั นโดยมแสงสวางและชาดในพ กันเปนส อนาพลังจตไป พลังจตประทบัอย ตรงไหน

ความศักด สทธ กเกดท น ัน

เคล ดลั  บในการบร กรรม 

การบรกรรมกตองทาสม าเสมอขาดไมไดเชนกนั ตองบรกรรมจนแม

ปากไมบรกรรมแลว แต ใจยงัคงบรกรรมอย  บรกรรมจนไมร  สกวา ตัวเรา

เปนผ  บรกรรมเพราะมนตกดการบรกรรมกดตัวเราผ  บรกรรมกดไดผสมผสานเปนอนัหน งอนัเดยวกนัเสยแลว จนแยกไมออกเม อใด เม อนั นการบรกรรมกศักด สทธ 

นกัปราชญทานเม งจ อไดกลาวไววา อันวาอายยนหรออายส ันหาม

ความแตกตางกันไม ใหม ันฝกฝนตนเองไปจนกวาจะถงวนันั น วนันั นคอวนัท เราจะพบความจรงวา ใดๆ ในโลกน หามความแตกตางกันไม ลวนแตเปนสภาวะธรรมท มนษยสมมตกันข นมา ผ  ท ฝกฝนตนเองจะไมเหนความแตกตางของสภาวะธรรม ผ  นั นกเขาถงสภาวะธรรม และไมถกความไมร  ไมเขาใจหลอกหลอนเบยดเบยน หลดพนจากการรอยรัดของกเลสตณัหาอปาทานขนัธหาไดหมดส น

ถาคดโดยผวเผนกจะร  สกแปลกใจ เพราะความมอายส ันและอายยนนั น แตกตางกนัอยางตรงกนัขามทเดยว แตถาคดใหลกซ งแลวกจะเหนไดวา ทานพดไวไมผดเลย ทกส งในโลกน ลวนเปนสภาวะธรรมหน งๆ เทานั น

มนษยมักจัดเขาพวกกันบาง แยกประเภทใหบาง จนดสับสนสลับซับซอนกันไปหมดธรรมดาทารกท เกดมาใหมๆ น ันหาร  ไมวาอายยนมความหมายอยางไรกนั ตอเม อเตบโตแลว จงสามารถแยกแยะความหมาย เลอกคณคาของสรรพส งโดยคาสอนของผ   ใหญบาง จตท ไดรับการอบรมมาแตชาตปางกอนเปนเชนน บางความแตกตางจงบงัเกดข นดวยประการฉะน 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 30/92

ฉะน ัน ถาเราไม ใหความแตกตางระหวางความรวยกบัความจนความสขกับความทกขความตกต ากับความร งเรองหรอความมอายยนกับ

อายส ัน จงจะสามารถสรางสรรคชวตใหเปนไปตามความตองการของเราได

ถาเราไปใหความแตกตางกับส งเหลาน เสยแตกอนแลว เราจะไม

สามารถสรางชวตใหดตามความตองการของเราไดเลย

จะยกตวัอยางใหดเดกสองคน คนหน งเกดมาเปนลกคนรวย อกคน

เกดมาเปนลกคนจนถาเดกรวยคดวาตนเองวเศษกวาผ  อ นเพราะความรวยกวาผ  อ นแลวไซร กจะเกดความลาพองถอเงนเปนอานาจบาตรใหญ เท ยวระรานขมเหงผ  อ น เอาแต ใจตนเอง สวนลกคนจนนั น ถาคดวาตนเองยากจนไมมเงนเหมอนลกคนรวย กเกดความนอยเน อต าใจ เม ออยากไดอะไรไมไดด ังใจ ความกดดันกจะเปนแรงขบัใหเร มฉกชงว งราว ลกัเลกขโมยนอย จนถงปลนจ ฆาเจาทรพัย รนแรงข นทกท แมจะตองโทษกไมกลัวหลวงทานเล ยงสบายไปเสยอก

ถาเราแยกแยะความรวยความจนเชนน กจะเปนคนดไปไมไดเลยแต

ถาไมคดวาเรารวยจะทาอะไรกระมดัระวงัม ใหกระทบกระเทอนถงผ  อ นคดแตจะชวยเหลอเจอจานไปทั วหนา ใชเงนท ตัวมมากใหเปนประโยชนแกผ  มนอยอาศัยความรวยท ตนเองไดเปรยบผ  อ นโดนสภาวธรรมมาเก อกลผ  อ นท มนอยถงกับขาดแคลนตามสภาวธรรม ความเมตตากรณาท เกดความร  จรงในสภาวะธรรมน  กจะหลอหลอมใหชองวางระหวางความรวยความจนนั นเช อมสนทไมสามารถเกดความแตกตางไดเลยสวนเดกท เกดมายากจน

อนัเปนสภาวธรรมอกอยางหน งนั น ถาไม ใหความแตกตางในความรวยความจนแลวกจะไมมความร  สกนอยเน อต าใจร  จกัขยันหม ันเพยรสันโดษ ในความเปนอย  ซ อตรงในความประพฤต ร  จกัใชแรงกายชวยเหลอผ  อ นแทนแรงเงนท ตนขาดแคลน ไมคอยคดใหผ  อ นมาชวยตน แตไมรังเกยจท จะชวยผ  อ นต ังหนาทามาหากนหนกัเอาเบาส  อดออมถนอมตนไมนานนกัคนจนกจะไมจนคนรวยกไมจนอย แลวเม อถงวนันั นความแตกตางจกัมไดอยางไร

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 31/92

แมอายส ันยาวกเชนกนั ถาเราไมเช อชาตาชวตไดลขตใหเรามอายสั น เรากไมพะวงถงความตาย ต ังหนาประกอบกรรมด ไม ใชอย รอความ

ตายไปวนัหน งๆ ผ  ท ไมเช อวาชาตาชวตไดลขตมาใหอายยน กจะไมทะนงตนวายังมชวตอย อกยาวนาน เกดความประมาทเกยจครานท จะประกอบกรรมด ผัดวันประกนัพร ง ด มสรานาร เลนพาชกฬาบัตร เผลาผลาญชวตไปทกวันๆอายจกัยนนานไปไดอยางไร

ความเกดความตายเปนส งสาคัญท สดของมนษย ถาเราไม ใหความ

แตกตางในส งท กลาวมาแลวไซร เราจะเกดในสภาวธรรมใดกตาม ยอมจกัดาเนนชวตอย ไดดวยจตใจท ปราศจากความกดดนั ร  จักดารงชวตดวยดตายดและไปเกดในสภาวธรรมท ดตอไป ทาไมหรอ เพราะความชั วรายมไดอย ท ความรวยความจน มไดอย ท ความอายส ันหรอยาว ความสขความทกขน ัน ยอมข นอย ท เราจะสามารถประกอบคณงามความดไดมากนอยเทา ใดตางหากเลา

การฝกฝนตนเองใหร  จักประกอบกรรมดทาดน ัน ยอมเปนการสั งสม

บญบารมโดยแท เราจะตองหมั นสงัเกตพฤตกรรมของเราเอง มส งใดผด

พลาดกพยายามแกไขเหมอนด ังหมอท พยายามรกัษาคนไข ใหหายจากโรคฉะนั น การส ังสมบญบารม ตองพยายามมอย ทกขณะจตคอยทาคอยไป ไมหวงัผลจนเกนกาลงัไมหยอนยานจนไมกาวหนาเม อจตไดรับการอบรมท ดแลวน ันคอความสาเรจท จะไดรับในการประพฤตดปฏบัตชอบ

ทานบอกกกบัพอวา

จตน ันเกดดับอย ทกขณะ ขอใหหมั นบรกรรมอยาไดหยดย ังจะขาด

การสบตอ เม อบรกรรมจนเกดความชานาญแลวกจะกลายเปนนสัย ไมวาปากจะบรกรรมหรอไม จตกจักทาไปเองโดยอตัโนมตั เม อจตด งเปนเอกคัตาแลวไซร ยอมรวมมนตคาถาท บรกรรม ตัวคนบรกรรม และจตท บรกรรมเปนอนัหน งอนัเดยวกันไมแยกออกจากกนั เม อนั นการบรกรรมกจะประสบความสาเรจทนัทอธษฐานไวเชนใดกจะสมปรารถนาเชนนั น

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 32/92

ท านเหล   ยวฝานเปล   ยนช   อ 

พอนั นแตกอนมช อวา “เสวยหาย” ในวนันั น พอเปล ยนช อใหมวา“เหล ยวฝาน”เพราะพอร  ซ งแลววาการสรางอนาคตจะตองเร มท ตนเองม ใชรอคอยโชคชาตามาผลกัดันใหเปนไปตามยถากรรม พอจะตองหลดพนจากความเปนปถชนใหไดไมยอมตนอย  ในอทธพลของคาพยากรณอกตอไปน คอความหมายในช อใหมของพอ ต ังแตนั นมาพอสารวมระวงับทบาทของกายวาจาใจอย ตลออดเวลาท ต นอย  ทาใหผดแผกไปกวาแตกอนมาก ความมักงาย ตามใจตนเอง ความไมสารวมในอนทรยไดลดนอยลง มแตความ

ระแวดระวงัตั งสตไมประมาทดจด ังเตรยมพรอมตั งรับภยนัตรายท กาลังคบคลานมาหาพอฉะนั น แมจะอย  ในท มดหรอในท รโหฐาน กยังเกรงวาผสางเทวดาคอยจองจบัตามองพออย  ตอหนาและลบัหลังคนจงประพฤตไมตางกัน หากมผ   ใดแสดงความไมพอใจพออยางใด วพากษวจารณรนแรงเพยง ใดพอกลับรบัฟงไดโดยดษณไมเคยตอลอตอเถยงกบัผ   ใดอกเลย

เม อกาลเวลาผานไปอกหน งป พอไดโอกาสเขาทาการสอบไลอกคร ัง

คราวน สอบไดท หน ง พลกความคาดหมายของทานผ  เฒาขงท พยากรณไววาจะสอบไดท สาม ทานวาหลงัจากสอบครั งน แลว ตอไปจะสอบไมไดอกแตเม อพอไปสอบกสอบไดอก เปนอนัวาคาพยากรณไมสามารถกมวถชวตของพอไดอกตอไป

แตการทาความดน ัน มไดงายอยางท นกไว สารวจดแลวกพบขอบก

พรองมากมาย เชนไมมความอาจหาญพอท จะเส ยงชวตเขาชวยเหลอผ  ท ประสบภยั บางท จตใจลังเลไมสามารถชวยไดสดกาลงั บางทชวยไปบนวา

ไป อดตเตยนเสยมได เวลาปรกตยังมสตควบคมตนเองไดดอย บางทด มเหลาเมามาย ความประพฤตด ังเดมกกลบัมามบทบาทอก คะแนนของกรรมดถกกรรมช ัวลบไปเสยมาก ทาใหตองใชเวลาเกอบ ๑๑ ป คอตั งแตพออาย๒๐ปถง๓๑ป(ค.ศ.๑๕๖๙-๑๕๗๙หรอพ.ศ.๒๑๑๒-๒๑๒๒)จงจะสามารถรวบรวมการทาความดไดครบสามพนัครั ง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 33/92

บงัเอญขณะนั น พอไปเท ยวนอกดานเสยกับเพ อน จงมไดประกอบพธอทศบญกศลดังท ต ังจตอธษฐานไว จนกระทั งร งข นอกปหน ง

(ค.ศ.๑๕๘๐ พ.ศ.๒๑๒๓) เม อกลบัมาทางใตแลว จงนมนตทานซ งคงและทานเฮวยคง ซ งลวนเปนพระเถระท ทรงคณวเศษมาประกอบพธอทศกศลผลบญ ท ไดเพยรทาตอเน องมาไดรวมสามพนัครั งตามท ไดต ังจตอธษฐานไว แลวเร มต ังจตอธษฐานใหม คร ังน ขอใหไดลกท ด จะทาความดอกสามพันครั งพอร งข นอกป (ค.ศ.๑๕๘๑พ.ศ.๒๑๒๔)พอกไดเจามาจงต ังช อ ใหวาเท ยนช   แปลวาฟาประทาน

เวลาใดท พอไดกระทาความดทางกายกรรมกด วจกรรมกด

มโนกรรมกด พอจะใชพ กันบนัทกไวทันท แตแมเจาเขยนหนงัสอไมเปนเม อไดชวยพอกระทาความดครั งใด ก ใชกานขนหานจ มชาด กดวงไวบนปฏทน บางวนัใหทานคนยากจนหลายครั ง ปลอยสตัวมชวตมาก วนัหน งๆแมเจาวงไวถงสบกวาวงดวยกัน เพยงสองปกวากทาใหไดครบสามพนัครั งอก คราวน พอนมนตพระเถระรปกอนมาทาพธอทศบญกศลท บานเราเองและเร มอธษฐานขอใหสอบตาแหนงจ นซ อได จะทาความด ใหครบหน งหม นคร ัง ตอมาสามป พอกสอบไดและไดเปนนายอาเภอในปนั นเอง(ประมาณค.ศ.๑๕๘๖พ.ศ.๒๑๒๙)

สมดบร หารใจ 

พอไดทาสมดข นมาเลมหน ง ใหช อวาสมดบรหารใจ ตอนเชาอนัเปน

เวลาท พอนั งชาระความ พอได ใหคนนาสมดน มาวางไวบนบลัลงักดวย ในแตละวนัพอชาระคดไวอยางใดบาง กจะบันทกไว ในสมดเลมน อยาง

ละเอยดละออ เพ อไวตรวจสอบดวาจะมอคต ในการชาระความอยางไรบางหรอไม มความยตธรรมเพยงพอไหม ใหความเมตตาปราณเพยงพอไหมเพ อจะไดไวแกไขในวนัตอไป พอตกกลางคนพอกจะตั งโตะไวท กลางลานบานพอแตงตัวเตมยศเพ อแสดงความเคารพตอฟาดนแลวจดธปเทยนบชาฟาดน คกเขาลงอานบนัทกนั นแลวเผาถวายฟาดนไปหน งชด เกบไวหน งชดท พอทาเชนน เพราะพอเหนตวัอยางอนัดงามน มาจากขนนางผ   ใหญทานหน งในสมยัราชวงศซง(ซอง) ท ไดรับการจารกไว ในประวตัศาสตรจนดวยความเคารพอยางสง วาเปนผ  ท มความซ อสตัยสจรตมความรบัผดชอบตอ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 34/92

หนาท ของทานเทากับชวตของทานเอง ไมยอมสยบตอขนนางกงัฉน ดแลความทกขสขของราษฎรและขนนางใหญนอยอยางไมกลัวตาย ถามการฉอ

ราษฎรบังหลวง มการอาศยัหนาท หรออทธพลกอกรรมทาเขญกับชาวบานหรอขนนางผ  นอยแลวไซร แมผ  น ันจะเปนขนนางผ   ใหญ เปนท โปรดปรานของฮองเตสักเพยงใดกตาม ทานกไมเกรงกลวั เปนตองนาหลกัฐานทลเกลาฯถวายฮองเต ใหไดรับโทษานโทษจงไดเม อทานส นอายขัยแลวจงไดรบัพระราชทานเกยรตยศอนัสงสงไดรบัสถาปนาเปนท ชงเซ ยงกงหมายถงผ  ท กราบทลดวยความสะอาดบรสทธ  ใจ พออานชวประวตัอนัเกรกเกยรตของทานแลวประทบัใจมาก จงถอเปนตวัอยางอนัดงามท จะตองปฏบัตตามใหได เพ อปองกนัการชาระความของพอม ใหดางพรอยเสยความยตธรรมไปพอจงกระทาเชนน ทกคน

ลดภาษ กศลย   งใหญ 

แมของเจาแสดงความวตกใหพอฟงวา แตกอนอย บานเราเอง กชวย

กันทาบญทาทาน โอกาสประกอบความดมาก ไมก ปกไดครบสามพนัครั งแตตอนน เราอย  ในสถานท ราชการไมมโอกาสสมัผัสกับความจนเหมอนแตกอนความดหน งหม นคร ังเม อใดจะทาสาเรจไดเลา

พอกไดแตรบัฟง ในคนวนันั นจะวาบังเอญหรอไมหนอ พอฝนเหน

เทวดาองคหน ง พอจงปรับทกขกับทานถงเร องท แมเจาวตกกังวล ทานบอกกับพอวา พอนั นไมร  ตัวเลย พอไดทาความดครบหน งหม นครั งแลว เพยงแตลดภาษขาวใหแกราษฎรท ังหมดท อย ในความมปกครองของพอโดยท ัวหนากัน การบรรเทาภาระอนัหนักของราษฎรเปนกศลกรรมอนัย งใหญ

เพราะทาใหราษฎรเปนสขข น พอต นข นมากนกข นไดวา พอไดทาไปเชนนั นจรงๆ เพราะเหนใจราษฎรท ตองเสยภาษหนกัเกนไป ทาไมเร องราวเหลาน ซ งพอเหนเปนเร องเลกนอย แตลวงร  ถงเทวดาฟาดนได และกยังสงสัยอย วา ทาเพยงแคน ละหรอกเปนความดไดถงหน งหม นคร ัง บังเอญทานฝานอว ยเถระ มาจากภเขาอ ถายซาน พอจงกราบถามทานเพ อใหหายสงสัย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 35/92

ทานตอบวา

“กศลกรรมใดกตาม ถาทาดวยความจรงใจบรสทธ  ใจ ไมหวงัตอบแทนเปนสวนตัวแลวไซร แมกระทาคร ังเดยวกเทากับกระทาหม นครั งไดทเดยว การท พอเหนความทกขยากของราษฎร หาทางแกไขผอนหนักเปนเบา ความสขท ราษฎรทั งอาเภอไดรบั ยอมเปนกศลกรรมอนัย งใหญ พอจงเอาเงนเดอนของพอเดอนน ัน ถวายแกทานอว ยเถระเพ อใหทาอาหารมังสวรัตถวายพระภกษ ในวดัของทาน ซ งมประมาณหน งหม นรป และอทศกศลกรรมท ังมวลไปตามท อธษฐานเอาไว

ทานผ  เฒาขงเคยพยากรณพอไววาพอจะมอายได๕๓ปเทานั นพอก

มไดอธษฐานใหตนเองมอายยนยาวแตอยางใด แตปนั นพอกไมเปนไรอย มาจนบดัน  พอมอาย ๖๙ ปแลว โบราณทานกลาวไววา ฟาดนนั นสดท จะหยั งร  ได ชาตาชวตจงเอาแนไมได ชวตของใครคนนั นกตองสรางอนาคตเอาเอง จะใหคนอ นสรางใหหาไดไม คาพดน เปนความจรงท พอพสจนไดดวยตนเอง พอจงเช อม ันดวยความประจกัษแจงแก ใจของพอเองวา ความสขความทกข ลวนแตเกดจากการกระทาของตนเองทั งส น ทาดกด ทาช ัวก

ช ัว เปนคาท ทานนักปราชญโบราณกลาวกันตอๆ มาจนถงบดัน  ถาใครยงัเช อวาสขทกขเปนส งท ถกลขตมาแลวอยางแนนอน แกไขไมไดแลวไซรแมผ  นั นจะแสนฉลาดปราดเปร องอยางใด เขากยังเปนปถชนอย  หาความกาวหนามไดเลย

สาหรบัตัวของลกนั น พอกยังไมทราบวาอนาคตจะเปนอยางใด แต

ขอใหลกจาไววา แมลกจะมบญวาสนาชาตาสง กอยายดม ันวาจะเปนเชน

นั นเสมอไปอาจจะมวันท ตกต าลงมาไดถาลกไมร  จกัการระวงัตัวยามใดท ลกร  สกชวตมแตความราบร นปลอดโปรงสะดวกสบายไปทกส ง ลกกอยายดม ันวาจะเปนเชนนั นตลอดไป อาจจะมวนัท ตองประสบความย งยากเดอดรอน ถาลกไมต ังตนอย  ในศลในธรรมอย เสมอ ยามใดท ลกมความเปนอย เหลอเฟอ เงนทองไหลมาเทมามความสมบรณพนสขทกประการ กอยายดม ันวาจะเปนเชนนั นเสมอไป อาจจะมสักวนัหน งท ลกจะตองตกระกาลาบากระหกระเหน แมท จะคางกายสกัคนกท ังยาก หากลกไมร  จักใชเงนใหเปนประโยชน ในทางท ถกท ควร ท ังแกตนเองและผ  อ น ยามใดท มคนนยมชม

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 36/92

ชอบเคารพนบนอบตอลกลกจะตองทาตนใหเปนท นาเคารพย งๆข นถอมเน อถอมตวัดวยความจรงใจ ม ใชเสแสรงแกลงทา ปากอยางใจอยาง อวดด

วางอานาจ ยามใดท ลกไดรับยศถาบรรดาศกัด อนัสงสง ลกกอยายดม ันในโลกธรรมนั นวาจะแนนอนเสมอไป ตองเตอนสตตนเองอย เสมอวา สักวันหน งยศศกัด  ช อเสยงเงนทองและความสขท ังมวลอาจจะพงัพนาศไปในพรบตาเดยวกได ถาลกไมหมั นประกอบความด ใหย งๆ ข นไป แมลกจะมความร  ความสามารรถเพยงใด กจงอยาทะนงตนวาใครกส  ไมได ลกจะตองหมั นฝกฝนเพ อใหความร  แตกฉานย งข นถาลกทาไดเชนน ลกกจะเปนผ  ท มคณธรรมอนัสงสง และคงความสงสงนั นไวได ไมมวนัท จะตกต า นอกจากวบากแหงกรรมเกาซ งไมม ใครร  วาในชาตปางกอนๆ น ัน ลกไดเคยทาอกศลกรรมอะไรไวบาง วบากแหงกรรมเกานั นยอมใหผลเม อถงเวลาเสมอ แตถาลกมความดมากจรงๆ แลว อกศลกรรมบางอยางกจะกลายเปนอโหสกรรมไปคอกรรมตามไมทัน

ลกตองเคารพบรรพชน สรรเสรญคณงามความดของบรรพชนใหแผ

ไพศาลลกจะตองปกปดความผดพลาดของพอแมไวอยาใหเปนท เส อมเสยแกวงศตระกลได ชาตบานเมองเปนส งท จะตองเทดทนรกัษาไวดวยชวตตองมความซ อสตัยสจรตจงรกัภักดตอองคฮองเตมร  คลาย ลกจะตองสราง

ครอบครวั ใหมความสขความอบอ นใจตลอดจนคนรบัใช ลกจะตองชวยเหลอเก อกลผ  ท ยากไร ใหไดทันทวงท ลกจะตองมจตสารวมระวงัอนทรยอย ตลอดเวลาเพ อปองกนัความผดพลาดท จะเกดข นทางกายวาจาและใจ

ลกจะตองสารวจตรวจขอบกพรองในตวัของลกเอง ทกๆ วนั อยาได

ขาดและตองแกไขความผดพลาดใหทันทวงททกๆวันเชนกนัวนัใดลกมองไมเหนความผดพลาดของลก กแสดงวาการปฏบัตธรรมของลกไมไดกาว

หนาไปเลยและกาลงัถอยหลงัแลวเพราะฉะนั นลกจะตองหาความผดพลาดของตนเองใหพบ และแกไขใหไดทันทวงท มฉะน ันแลวลกจะกาวหนาตอไปไมไดเปนการเสยชาตเกด

คาสั งสอนของทานอว นกเถระนั น ชางล าลกตรงตามสภาพธรรมและ

ความเปนจรงทกประการ ซ งจะตองนามาคร นคด วเคราะหวจัยหาเหตผลเพ อใหประจักษแจงแกใจของลกเองและยดถอนามาปฏบัตตามคาส ังสอน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 37/92

ของทานอยางเครงครดั ใหเกดเปนจรงเปนจงัข นมาได จงจะไมเสยแรงท เกดมาแลวชาตหน ง มไดปลอยเวลาอนัมคาใหผานพนไปโดยไรประโยชน

เลย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 38/92

โอวาทขอท ๒

วธแกไขความผดพลาด

 ในยคชนชว (กอนค.ศ. ๗๗๐ - ๔๗๖ หรอกอน พ.ศ.๒๒๗ - ๖๗)

เปนระยะเวลาท อานาจของราชวงศ โจว (จว) (กอน ค.ศ.๑๑๒๒ -๗๗๑หรอกอนพ.ศ.๕๗๙ -๒๒๘) เส อมถอยหวัเมองใหญนอยตางแขงขอต ัง

ตนเปนใหญ จตใจคนจนในยคน  เส อมทรามโหดเห ยมมาก ลกฆาพอ ขนนางฆาฮองเต นกัปราชญทานขงจ อกเกดในยคน  ทานเหนวาเหตการณจะรนแรงย งข นไมเปนผลดตอประเทศชาตจงนาหนงัสอเลมหน งมช อวาชนชว ซ งเปนของแควนหล มาปรบัปรงแกไขเสยใหม สวนท ดคงไวสวนท ขาดเพ มเตมบันทกความชั วรายในยคนั นไวอยางละเอยดละออ เพ อเตอนใจคนไม ใหนามาเปนเย ยงอยาง ขนนางในสมยันั นชางดคนโดยสงัเกตจากกรยาวาจากสามารถคาดคะเนอนาคตของคนคนนั นไดสังคมขนนางในสมัยนั นจงมักนาบคลกของใครตอใครมาเปนหวัขอในการสนทนา พอจงอยากให

ลกคนหาสวนดสวนเสยของหนงัสอเลมน  แมจะเปนของโบร าโบราณ หางจากยคเราเกอบสามพนัปกตาม แตลกกจะไดประโยชนจากหนงัสอน อยางเหลอลน นอกจากเลมน แลว กยังมอกหลายเลม ท บันทกประวตัศาสตร ในระยะสามพนัปน ลกอานแลวจะไดเขาใจชวตดข นร  จักนาสวนดของอดตมาเสรมสรางชวตอนาคตของลกเอง ใหเพยบพรอมดวยความเปนคนท มศลธรรมหลดพนจากความเปนปถชนได ในท สด

ธรรมดานมตหรอลางสงัหรณน ัน มักจะเกดทางใจแลวปรากฏใหเหน

ทางอรยาบถ บคลกลักษณะจงเปรยบประดจกระจกเงา ฉายใหเหนบญวาสนาหรอเคราะหกรรมท บคคลนั นๆ จะตองไดรบัในอนาคต ปถชนมกัมองไมเหนบคลกลักษณะอนันาศกษาน  กลับเหนวาเปนการคาดคะเนไมแนนอน

ธรรมชาตนั นมความซ อตรงย งนกั หากเราเอาอยางธรรมชาตได จต

 ใจของเราน กจะผสมผสานเปนอันหน งอันเดยวกันกับธรรมชาตซ งกคอฟา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 39/92

ดนนั นเอง ฉะน ันลกจงสงัเกตพฤตกรรมของบคคลตางๆ วาเขาชอบทากรรมดหรอกรรมชั วถาเขาชอบทาแตกรรมดทาไดครบตามมาตรการและ

สงถงมาตราฐานแลวไซรกจงแน ใจเถดวาเขาตองไดรับผลดแนแตถาเขาชอบทาแตกรรมช ัว ลกกจงแน ใจเถดวา เขาจะตองไดรับผลเลวรายตอบแทน หากลกตองการความสขและหางไกลความทกข ลกจะตองร  จักวธแกไขความผดพลาดของตนเองเสยกอนดงัน 

ข  อ  ๑ . ลกจะตองมความละอายตอการทาช ัว ไมวาจะอย ตอหนาหรอ

ลบัหลังผ  คน ลกลองคดดส นักปราชญแตคร ังโบราณมา ทานกเปนชายอกสามศอกเชนลก แตไฉนทานเหลานั นจงไดรบัความเคารพบชาเปนปชนยบคคล แมกาลเวลาจะผานไปแลวเปนรอยช ัวคนกตาม สวนลกนั นเลายังคงเปนกระเบ องท แตกเปนเส ยงๆ ในชวตยงัไมไดสรางอะไรเปนช นเปนอนัเปนแกนสารใหปรากฏเลย ท ังน เพราะลกมัวหลงละเลงอย กับความสขทางโลก เหมอนผาขาวท ถกสตางๆ แปดเป  อนเสยแลว ยอมหมดความบรสทธ ผดผองมักจะทาอะไรท ไมสมควรทาแตคดวาผ  อ นไมลวงร  ตอไปกย งเหมเกรมทาผดมากข นทกท โดยไมมความละอายตอบาป ลงทายกเหมอนกบัสตัวเดรัจฉานท ไมสามารถร  วาตนเองกาลังทาอะไรอย  ในโลกน  จะมอะไรอกเลาท จะนาละอายไปกวาการท ตนเองไมร  ดร  ช ัว นกัปราชญทานเม งจ อจง

ไดกลาวไววาความละอายและเกรงกลวัตอบาปนั น เปนความย งใหญของมนษย ในโลกน  ผ   ใดมไวยอมไดช อวาเปนปราชญ ผ   ใดมไดมไวยอมเหมอนสัตวเดรจัฉานลกจงตองเร มตนแกไขความผดพลาดของตนเองดวยกศลธรรมขอน กอน

ข  อ ๒ .ลกจะตองมความเกรงกลวัตอการทาช ัวเทพยดาอย เบ องบนผ

สางวญญาณลวนมรางโปรงแสงมอย เกล อนกลาดทกหนทกแหง ซ งนยันตา

ของมนษยธรรมดายอมมองไมเหน ไมวาลกจะทาผดอะไรท คนไมร   ผสางเทวดากร  หมด ถาร  ทาความผดรายแรง ลกกจะตองไดรับเคราะหกรรมไมเบาทเดยวละถาลกทาผดเพยงนดหนอยกจะทาใหลกไดรบัความสขท กาลงั ใหผลอย  ในปจจบันนอยลงทนัทลกจะไมกลัวไดหรอไมเพยงเทานั นลกจะปกปดความผดไวดเพยงใด แตจะปกปดผสางเทวดาหาไดไม เพราะแมแต ในตวัลกมไสก ขด ทานเหลานั นกมองเหนทะลปรโปรงอย แลว หากวนัใดบังเอญมคนแอบร  เหนเขาลกกจะกลายเปนคนไรคาไปทเดยวอยางน ลกยังจะไมกลัวอกหรอ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 40/92

ไมเพยงเทาน ัน หากลกยังมลมหายใจอย แมจะทาความผดลนฟา กยังมโอกาสแกตัวไดถาลกสานกในความผดนั นไดทันทวงทกาลกอนมชาย

คนหน งตลอดชวตของเขาชอบทาแตความช ัวครั นพอใกลตายไดสานกผดเพยงขณะจตเดยวและจตสดทายท ร  จกัผดชอบชั วด กยังสามารถทาใหจตท เกดจากจตขณะสดทาย (จตจต) ไดปฏสนธ ในสคตภพทันทวงท รอดจากการไปส ทคตภพอยางหวดหวด และเม อเขาไดไปส สขคตภพเสยกอนแลวจตท ร  จักผดชอบช ัวดในวนาทสดทายน กยอมเปนปจจัยใหเขาประกอบแตกรรมด หากเขาสามารถสั งสมความดไดมากกวากรรมช ัวท เคยกระทามาเปนหม นเทาพนัทวแลวไซรวบากแหงกรรมชั วท ม ใชกรรมหนกันกั จักตดตามมาใหผลไมทันเสยแลว ดจในถ าท มดมดมานานนบัพนัป เพยงแตจดไฟใหสวางเพยงดวงเดยว กสามารถขบัไลความมดมดมานาน ใหหมดส นไปในพรบตาเดยว ฉะนั นลกจงจาไววา ความผดท ลกไดกระทาไวนานแลวหรอเพ งกระทาขอใหร  สานกและแกไขเสยทันทไมตองไปส ทคตภพท มแตความทกขทรมาน

แตลกจะตองจดจาไว ใหดวา แมความผดน ันจะเปนส งท แกไขได ก

อยานอนใจท จะกระทาผดบอยๆ อยานกวาวนัน เราทาผดแคน ไมเปนไรพร งน เราจะแกไขไมทาอกกแลวกนั ถาคดเชนน กผดจากวตัถประสงคท พอ

พร าสอนลกมา อนัความผดท เกดจากร  วาผดแลวยงัจงใจทา เปนมโนกรรมท มโทษหนกัแมลกต ังใจจะแกไขในวนัพร งน กอาจจะสายไปเสยแลวเพราะ ในโลกแหงความว นวายน  ใครจะรบัประกนัไดวาเราจะมชวตอย จนถงวนัพร งน  มนษยมชวตอย ไดดวยลมหายใจ ถาลกขาดลมหายใจเพยงครั งเดยวชวตน กไม ใชของลกเสยแลว ทกส งลกกนาตดตัวไปดวยไมได เพราะทกส งเปนรปธรรมไมม ใครเปนเจาของรปธรรมไดช ัวนรนัดรส งท ตดตามลกไปมเพยงกรรมดกรรมชั วเทานั น อันเปนนามธรรมท มนษยมองไมเหน จะสมัผัสไดดวยใจเทานั น หากบญยงัมเหลอพอไดกลับมาเกดเปนมนษยอก ก

จะเปนคนท มช อเสยงไมดรอยปพันป แมจะมลกหลานท ดกไมสามารถชวยลกไดหากกรรมหนกัไมสามารถมาเกดเปนมนษยไดอกกตองตกนรกหมกไหมทนทกขทรมานไปชั วกัปช ัวกัลป แมพระพทธองคกทรงโปรดไมไดเพราะผ   ใดทากรรมไว ผ  น ันเองเปนผ  ไดรับผลแหงกรรมนั น ลกยังไมกลัวไดหรอ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 41/92

ข  อ ๓ .ลกจะตองมความกลาท จะแกไขตนเองมกาลงัท จะแกไขอยางจรงจงัไมทอถอย มความเพยรอยางสม าเสมอไม ใชทาบางหยดบาง ความ

ผดเลกๆ นอยๆ เปรยบประดจหนามตาอย  ในเน อ ถารบเรงบงออกเสยกจะหายเจบทันทหากเปนความผดใหญหลวงกเปรยบประดจถกงพษท รายแรงขบกัดเอาท น วถาลกไมกลาตัดน วท งพษกจะลกลามไปถงหวัใจและตายเอาไดงายๆ ลกจะตองมจตใจท เดดเด ยวกลาเผชญความจรง ร  ตัววาผดตรงไหนตองแกตรงนั นทันทอยาลลอลงัเลจะเสยการในภายหลงั ลกจงศกษาวชาปากวา (โปยกวย) ท วาดวยความแขงแกรงของฟา ความออนโยนของดน ความมพลังของไฟ ความเยอกเยนของน า ความกกกองของเสยงฟารอง ความแรงกลาของลม ความมั นคงของขนเขา และความเปนกระแสของสายธาร แลวลกจะเขาใจถงธรรมชาตแปดประการน ตางกเปนปจจัยใหกันและกนั ในยามท พายมา เสยงฟารอง ลมกเปนปจจัยใหฟารองดงัย งข นฟากจะชวยลมใหมกาลังพดัรนแรงข น ตัวอยางเหลาน ถาลกศกษาใหเขาใจแลว กจะสามารถนาวชาโปยกวยน มาประยกต ใช ในชวตประจาวันใหเกดประโยชนสขแกลกเองความผดถกช ัวดลวนเปนปจจยัแกกันและกนัเม อร  วาผดรบแกไขเสยความถกกจะกลับคนมาเม อทาดอย ความช ัวไหนเลยจะมากล ากลาย ท ังหมดน ข นอย กับความเดดเด ยวกลาหาญของลกเองเทานั นจงจาไว

ห ร โอตตั  ปปะ 

เม อลกมความละอาย มความเกรงกลวัตอการกระทาผด และมความ

กลาหาญเดดเด ยวท จะแกไขความผดพลาดของตนเองแลวไซร ความผดนั นกยอมจะลดนอยถอยลงจนหมดไปในท สด เปรยบประดจสายน าท รวมตัวกลายเปนน าแขงในฤด ใบไมผล เม อถกแสงอาทตยกยอมละลายกลาย

เปนน าดังเดม แตความผดพลาดของมนษยน ัน ไมงายดั งวาไปเสยทั งหมดบางส งตองแกท เหตการณ บางส งตองแกท เหตผล บางส งตองแกท  ใจ วธการแกไขยอมแตกตางกันออกไปผลท ไดกไมเหมอนกันลกจงฟงใหดเชนเม อวานน เราฆาสัตว วนัน เราตั งใจไมฆาอกตอไป หรอเม อวานเราโกรธผรสวาทไปมากมาย วันน เราต ังใจไมโกรธอกตอไป น คอการแกไขท เหตการณ ทาผดแลวจงคดได ซ งไมคอยไดผล เพยงระงับไวช ัวคราว เผลอเม อใดเรากจะทาผดไดอก

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 42/92

การแกไขจงตองแกกอนท จะมการกระทาผดเกดข น คอตองร  เหตท จะกอใหเกดความผดไดเสยกอนเชน การฆาสตัว ถาเราเขาใจเสยกอนวา

ชวตใคร ใครกรัก ไฉนจงฆาสัตวอ นเพ อเล ยงชวตเราใหยนยาวเลา ถาม ใครทากับเราบางอยางน ลกจะยอมหรออน งการฆาสตัวน ันทาใหเกดความทรมานเจบปวดแสนสาหสั นาสัตวมาตมในกระทะรอนๆ กวาจะตายกแสบรอนไปทกขมขน แมเราจะบรโภคอาหารสตัวเอรดอรอยเพยงไร เม อเขาไปอย  ในทองเราแลวกจะเปล ยนเปนปฏกลตอไปถาเราบรโภคแตพชผักผลไม เรากอย ไดอยางเปนสขเชนกนั ไมเดอดรอนอะไรไฉนจงตองไปทาลายชวตผ  อ นเพ อความอ มเพยงชั วยาม แตตองทาลายบญท มอย แลวใหนอยลงและเพ มบาปใหมากข นดวยเลา

ชวตท ประกอบดวยเลอดเน อนั น ยอมมวญญาณความร  สกนกคดเชน

เดยวกับเรา ถาเราไมสามารถทาใหสตัวเหลาน ันมารกันับถอเราไววางใจเรา และอยากอย  ใกลเราแลว เรากอยาสรางความเคยดแคนชงชงัจนถงข ันจองเวรจองกรรมกนัข นเลย ถาลกคดไดเชนน แลว ลกกจะกลนเน อสตัวเหลานั นไมลงคอ เม อสมยัโบราณกาลในยคหนใหม เรามผ  นาท ทรงเป  ยมดวยพระเมตตากรณาและทรงปรชาสามารถย งพระองคหน งซ งมพระนามวา ต ซ น กอนเสวยราชยโดยราษฎรพรอมใจกนัเลอกทาน ทานเปนชาวนา

ระหวางท ทานาอย นั นจะมชางมาชวยทานไถนามนกมาชวยทานถอนหญาซ งปจจบันน ภาพเชนน หาดไมไดอกแลว กเพราะมนษยขาดความเมตตาการณอยางใจจรงนั นเอง

เร องความโกรธกเชนกนัถาเราร  จักคดสกันดวา คนน ันแตกตางกัน

ท ังทางนสัยและสตปญญา ภมหนาภมหลงัของแตละคนจงไมเหมอนกนับางอยางเขาส  เราไมได บางอยางเราส  เขาไมได เม อเขาพลาดพลั งไป ก

ดวยความร  เทาไมถงการณ เปนความโงเขลาเบาปญญา นาเหนใจมากกวานาใหอภยัมากกวาถงแมเขาจะใหรายเรากเปนเร องท เขาทาผดเอง เราไมเดอดรอนนกักจะไมเกดความโกรธข นมาไดเลย

ลกจะตองคดใหไดวาในโลกน ไมม ใครเลยท ไมเคยทาความผดคนท 

อวดดอวดวเศษนั น หาใชปราชญท แทจรงไม คนท มความร  สมเปนนกัปราชญนั นทานมกัถอมตนคอยจบัผดตนเองไมกลาโกรธเคองผ  อ นไมจับ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 43/92

ผดผ  อ นคอยสารวจตนเองวาไดลวงเกนใครอยางไรบางหรอเปลายามมคนลวงเกนตน กจะถามตนเองเสยกอนวาไดเคยลวงเกนเขาไวกอนหรอไม

ยามท มคนไมจรงใจตอตนกจะถามตนเองเสยกอนวาไดเคยแสดงความไมจรงใจตอเขากอนหรอไม เรามวัคดเชนน  เรากจักไมทันไดโกรธผ  อ น ย งถามตนเองแลวปรากฏวาไมเคยลวงเกนไมเคยไมจรงใจตอเขามากอน เรากย งไมสบายใจ รบัเอาความผดพลาดของผ  อ นมาเปนบทเรยนฝกฝนตนเองตอไป เรากจะกลายเปนคนดย งๆ ข น เม อคดไดเชนน  ใครทาไมดกับเราเรากรับบทเรยนไวดวยความยนด จตใจไมข นมวั จักมความโกรธมาแตไหน

ถามคนนนทาวารายลก ลกกจะตองคดใหไดวาเหมอนคนจดกองไฟเผาฟาแมกองไฟจะมหมาเพยงใด แตฟานั นวางเปลาไมมเช อท จะตดไฟได กองไฟจะลกโชตชวงสกัเพยงใด กจะไหมและมอดไปขางเดยวในท สดคนท วารายลกเหนลกอย  ในความสงบ ไมโกรธตอบไมตอบโต เขากจะหยดไปเองเชนกัน เพราะการนนทาวารายนั น เหมอนนาสไปปายท ผาขาว ผานั นยอมยากท จะขาวไดดังเดม แมลกจะมเหตผลดอยางใด กไมสามารถจะโตแยงใหขาวกระจางได เปรยบประดจตัวไหมในฤด ใบไมผล หลงกนใบหมอนไปด นไปย งกระดกกระดกมากเทาไร ใยไหมกย งผกมัดตัวเองมาก

เทาน ัน ความโกรธกเชนกัน มแตโทษหามคณไม ถาลกสามารถใชเหตผล ใครครวญดแลว ทกส งกจะไมนาโกรธ ความโกรธกจะไมเกดข นกับลกอกเลย

แก  ไขท   ใจ 

วธแกไขความผดพลาดท พดไปแลว มแกไขเม อเกดความผดข นแลวและแกไขเม อยงัมไดกระทาความผด วธท ดท สดกคอการแกไขท  ใจนั นเองโบราณทานวาไว กเลสพนัหาตัณหารอยแปดกลวนเกดท  ใจทั งส น ถาเราหามใจม ใหเกดกเลสตณัหาได ความผดใดๆ กเกดข นไมไดท ังส น ดจด ังดวงตะวนัสาดแสงสองมาทางใด ความมดกหมดไป ปศาจยงัตองหลบๆซอนๆไมกลาออกมาเพนพานเปรยบไดกับการโคนลมตนไมท มพษลกจะตองขดรากถอนโคนใหหมดส นไปไม ใชคอยๆลดก งปลดใบซ งไมทันการ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 44/92

สรปแลวการแกท ใจจงจะเขาถงความบรสทธ ผดผองไดอยางแทจรงเพยงเกดความร  สกวาจะทาผด กจะร  สกตัวเสยกอนแลวดวยสตสมัปชัญญะ

ความผดจงเกดข นไมได น คอการยบัยั งช ังใจท ตองอบรมบมเพาะ ใหสตประคองใจเราไวตลอดเวลา ท ังหมดน ลกจะตองใชวจารณญาณใหถกตองวาคราใดท จะใชวธ ใด จงจะเหมาะจะควร ถาลกนาวธมาใชไมเหมาะไมควรกจะไมทันการแลวลกกจะตองตกอย  ในความโงตอไปไมมทางไดด

การต ังปณธานอนัแนวแน ท จะแกไขความผดพลาดของตนเองกด

การอธษฐานอย บอยๆ ตลอดคนกด ลวนแตจะชวยกระชบัความหนกัแนน ใหแกลก นอกจากน ยังตองมกัลยาณมตรคอยชวยเหลอตักเตอน มผสางเทวดาคอยดลใจ จตใจของลกตองเดดเด ยวแนวแนท ังกลางวนักลางคน ทกขณะจตทกลมหายใจเขาออกเพยงสกัหน งหรอสองสัปดาหอยางชากไมเกนสามเดอนยอมปรากฏผลอยางแนนอน

ใจสงบ กายสบาย 

ลกจงคอยสงัเกตถงจตใจท สงบข น สตปญญาแจมใสสมองโปรง ไมปวดศรษะ ทาอะไรกดจะงายข นเรวข นไมผดพลาด ไมเครยดจนหงดหงดถาลกพบคนท ไมถกโรคกันมากอน กลับร  สกเฉยๆ แทนท จะเกดความอดหนาระอาใจอยางท เคยเปนมา กลางคนอาจจะฝนวาตนเองไดอาเจยนของดาๆออกมาบางทกจะฝนเหนนกัปราชญโบราณมาสั งสอนแนะนาบางทกจะฝนวาไดบนไปเท ยวบนทองฟา บางทกจะเหนเคร องบชาพระพทธเจาลวนเปนนมตท ด เพ อใหลกร  วา บาปกรรมนั นไดลดนอยลงแลว แตลกอยาไดลาพองใจเปนอนัขาด เพราะความเพยรของลกจะหยดกาวหนาไดทันทท

เดยว

แตกอนน สมยัชนชว มขนนางในแควนเอวยทานหน งเม ออายไดย สบ

ป ทานกร  สกตัววาตนเองไดทาผดอะไรมาบาง และสามารถแกไขไดหมดส น คร ันเม อทานอายได ๒๑ ป ทานกร  อกวาท คดวาแกไขหมดแลวนั น ท แทยังไมหมดจดด คร ันเม อทานอายได ๒๒ ป ทานกยังเหนอกวายงัเหลอความผดอะไรอย บางเชนน ทกปมาจนเม อทานอาย๕๐ปกยังร  วาเม อทาน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 45/92

อาย ๔๙ ปน ัน มความผดท ยังไมไดแกไขอะไรมาบาง ลกจงดไวเปนตวัอยางวา คนโบราณนั น ทานมความจรงใจตอการแกไขเพ อพฒันาตนเอง

เพยงใดพวกเราสมยัน ลวนแตเปนคนหยาบคาย มความผดตดตัวกันมากมาย

ราวกบัตัวเหลอบท เกาะเตมไปหมด แตเรากไมเหน ไมร  สกวาอดตนั นเราไดกระทาอะไรผดพลาดมาบาง น กเพราะความหยาบของจต มดวงตากหามแววไมนั นเอง

ลกจงสงัเกตคนท บาปหนามักจะปรากฏบคลกท อาภพัใหเหนไดงายๆเชน เปนคนข หลงข ลม ปวดหวัมนงง งวงเหงาหาวนอน แมไมมเร องรายแรงอะไรเกดข น กมจตใจท หงดหงด เศราซมเล อนลอย ข หวาดกลวัหาความสขความร นเรงไมได เหนคนกไมกลาสบตาดวย ไมชอบฟงเทศนฟงธรรม บางททาดกับใครกกลับไดผลในทางตรงกนัขาม กลางคนนอนกฝนราย พดจาเลอะเลอนจตใจทอแท เหลาน ลวนเปนนมตของคนบาปหนาทั งส นถาลกร  สกตัววาเปนเชนน กจงรบหาทางแกไขโดยดวนอยาไดรั งรออย เลย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 46/92

โอวาทขอท ๓

วธสรางความด

(  โอวาทข  อท   สองน ั   น ท านเหล   ยวฝานได  สอนว ธ แก  ไขความผ ดในช ว ต 

ป จจบั  น แต การท   ไม ท าผ ดในชาต น   ยั  งไม สามารถท   จะท าให  ช ว ตเสวยผลด ม สขตลอดไป  เพราะเหตว า  แม  ชาต น   จะม ได  ก อกรรมท าเข ญเพ   มข   น  แต เรา จะร   ได  อย างไรว า  ชาต ก อนๆ  น   เราท าความไม ด อะไรไว  บ  าง  ก จะต  องม 

แน ๆ   เพ ยงแต มากหร อน  อยเท านั    น  ท   เราไม อาจทราบได   ซ   งจะต  องได  รั  บ ว บากแห งกรรมในชาต น   ต อไป  ฉะน ั   น  ไม เพ ยงแต เราจะต  องละการท าชั    ว แล  ว  ยั  งต  องสร  างกรรมด ให  เพ   มพนข   น  เพ   อหน ว บากท   ไม ด ในชาต ปาง ก อนๆ โอวาทข  อท   สามน   ท านเหล   ยวฝานจ งสอนให  ลกท านร   จั  กสร  างความ ด  ) 

อด ตเป นตั  วอย างอั  นด 

ลกจะตองอานคมัภรอ จงใหเขาใจอยางทะลปรโปรง เพราะเปนคมัภร

ท ดมากเลมหน ง เพยงหนาแรกก ใหกาลงัใจแกผ  อานอยางมหาศาล โดยกลาวไววาครอบครวัท ส ังสมแตความด ไมเพยงแตหัวหนาครอบครวัจะไดรบัผลดเทานั น แมแตลกหลานเหลนโหลนกพลอยไดเสวยผลแหงความดนั นดวย เพราะเหตน ทานตาของทานขงจ อนกัปราชญอันเล องช อของจนทานจงยกลกสาวของทานใหกับทานพอของทานขงจ อ เพราะทานได

พจารณาอยางถ ถวนแลววา ชายท จะมาเปนบตรเขยของทานนั น ไมเพยงแตจะเปนผ  ประพฤตดปฏบัตชอบแลวยงัตองมบรรพชนท ประพฤตดปฏบัตชอบมาหลายชั วคนดวย และกเปนความจรง ตระกลน ไดกาเนดนกัปราชญท ชาวจนทั งประเทศตองสักการะบชา เปนปชนยบคคลท หายากในโลกผ  หน งคอทานขงจ อไงละลกตอมาทานขงจ อไดสรรเสรญทานต ซ นวาเปนผ  มความกตัญอยางยอดเย ยมหาใครเปรยบไดยาก บรรพชนของทานต ซ นจะตองยนดปรดาท มลกหลานท ดเชนน มาเซนไหวบชาดวยลกศกษาประวตัศาสตรสมัยชนชวแลว ลกกจะเขาใจวา ลกหลานของทานต ซ นกคอแควนเฉนทั งหมดไดมความร งเรองอย นานหลายชั วคนทเดยว

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 47/92

อดตจงเปนตวัอยางอนัดท ลกจะไดศกษา ทาความเขาใจใหร  แจงเหน

จรงและจดจามาแตส งท ดงามเพ อประยกต ใช ในชวตประจาวนัของลกเอง

ช วยแต คน ไม สนทร ั พย  ส น 

มขนนางทานหน งมหนาท ถวายอกัษรฮองเต เม อยงัทรงพระเยาว

ทานผ  น มบรรพชนท ยดอาชพแจวเรอจางมาหลายชั วคน มอย คร ังหน ง ต ัง

แตพระอาจารยยังไมเกดฝนตกนานจนน าทวมตล งกระแสน าไดพัดพาชวตผ  คนและทรพัยสนลอยตามน ามามากมาย ชาวเรอจางตางกสาละวนเกบทรพัยสนข นเรอเปนของตนมแตทานทวดและทานป  ของอาจารยทานน เทาน ัน ท ไมยอมแตะตองส งของใดๆ เลย ต ังหนาต ังตาชวยชวตคนท ลอยตามกระแสน าอันเช ยวกรากมา ใครๆ กพากันหวัเราะเยาะวาทานท ังสองเปนคนโงไมร  จักฉวยโอกาสหาความร ารวยใสตนแตการณหาเปนเชนนั นไม เม อทานป  ไดลกชาย คอทานบดาของพระอาจารยน  ความเปนอย ของทานกลบัไมลาบากดังแตกอน ครอบครวัมความสขสบายข น ทานทวดส นบญไปแลว ตอมาทานป  กถงแกกรรมลง มเตาหยนทานหน งซ งเช อกันมาวาเปนเทวดาแปลงรางมาปรากฏ ไดแนะนาใหทานพอของพระอาจารยนาศพของทานทวดและทานป  ไปฝงรวมกนัในท แหงหน งใกลบานซ งเปนชยัภมท ดมาก เปนมงคลแกลกหลานตอไปทกวันน ฮวงจ  ยกระตายขาวน เปนท เล องลอกลาวขวญักันทั วทกทศ สดด ในเกยรตคณของคนแจวเรอจางท เปนทานทวดและทานป  ของพระอาจารย เม อพระอาจารยถอกาเนด พออายได ๒๐ป กสอบไลไดตามข ันตอนท ังหมด ไดรบัราชการเปนขนนาง จนไดเปนพระอาจารยถวายอกัษรแดฮองเต เม อฮองเตทรงทราบถงคณงามความดของทานทวดและทานป  ของพระอาจารย กไดโปรดเกลาฯ พระราชทานยศ

ขนนางใหกับทานทวดทานป  ของพระอาจารยอกดวย เพ อเปนการแสดงใหปรากฏวาการทาความดงามนั นยอมไดรับส งท ดงาม สมควรเปนแบบอยางแกบคคลท ัวไปแมชวตหาไมแลวกตามอน งลกหลานของพระอาจารยกไดรบัราชการเปนใหญเปนโตตราบจนทกวันน มากมาย

จ ตท   เป  ยมด  วยเมตตา สยบความดร  ายได  

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 48/92

มเสมยนอาเภอทานหน ง แมจะมตาแหนงเลกๆ แตจตใจนั นเป  ยมดวยเมตตาธรรมเปนคนรกัษาระเบยบของราชการอยางเครงครดั มความ

ยตธรรมเปนท ต ังไมทาในส งท ผดศลธรรมสวนนายอาเภอนั นเปนคนดรายอย มาวันหน ง นายอาเภอสั งเฆ ยนผ  ตองหาท ไมยอมรบัสารภาพ ตจนเน อแตกเลอดไหลนองพ นกยังไมหายโกรธ เสมยนอาเภอทนเหนความทารณไมไหว จงคกเขาท หนาโตะวาความของนายอาเภอ ขอใหปราณนักโทษหยดตเสยท นายอาเภอตอบวา ปราณนะได แตผ  ตองหาคนน ไมรกัษากฎหมายไมมศลธรรมจะไม ใหโกรธกระไรได เสมยนอาเภอจงโขกศรษะลงกบัพ นพลางพดวา ผ  ท เปนขนนาง ถาไมชาระความตามเหตผลขอเทจจรง เอาแตอารมณตนเปนใหญ ราษฎรยอมไมมตัวอยางอันดงามใหประพฤตปฏบัตตาม จตใจของราษฎรหาท ยดเหน ยวเปนสรณะไมได การชาระความนั นแมจะสอบสวนไดความจรงออกมาแลว กไมควรด ใจ จะทา ใหเกดความประมาทเลนเลอไมไดความจรงท อย ลกกวาความจรงผวเผนทาใหการชาระความผดพลาดไดงาย แมจะไดความจรงทั งหมดออกมาแลวกยังไมควรด ใจ ควรจะเสยใจและเหนใจ ท เขาทาผดไปโดยความจงใจกดเพราะความร  เทาไมถงการณกด ยังตองนาเมตตาธรรมมารวมการวนจฉัยคดความดวย ทางใดท จะผอนหนกัเปนเบาได กควรใหโอกาสเขากลบัตัวกลับใจ เปนคนดตอไป ถาแสดงความโกรธมากมายเชนน  ผ  ตองหาเกรงอาญากยอมรบัเสยกอนท ังๆท ตนมไดทาผดดังท ถกกลาวหาจะมเปนการ

ปกปราราษฎรไปหรอ ด ใจยงัเปนการไมบังควร จักโกรธไดท ไหน นายอาเภอสานกในคาพดของเสมยนอาเภอ แตน ันมากไมกลาแสดงความโกรธความด ใจในขณะท ชาระความอกเลย

เสมยนอาเภอทานน ฐานะยากจนมาก เพราะมแตเงนเดอนขั นต า ไม

เคยขดรดราษฎรไมยอมรบัของกานัลจากใครมแตชวยนักโทษ วันหน ง มผ  ตองหาหลายคนท อดอยากมาตลอดทางจากหวัเมองไกล หนาตาซดเซยว

หมดเร ยวหมดแรงหนาหาสเลอดไมไดแลว เปนท สังเวชใจย งนกับังเอญท บานของเสมยนอาเภอทานน  ขาวสารกกาลังจะหมด เหลออย ม อสดทายเทานั นถานามาใหผ  ตองหาเหลาน แลวทานและภรรยากตองอดขาวม อนั นดวยทานจงปรกษากับภรรยาเพ อใหภรรยาเปนผ  ตัดสนใจ ตกลงท ังสองยอมสละความม อนั น นามาตมขาวตมเล ยงผ  ตองหาทั งหมด ตอมาภรรยาของทานก ใหกาเนดบตรชายสองคน ลวนแตไดเปนขนนางผ   ใหญ ในเวลาตอมา และหลานของทานอกสองคนกไดเปนขนนางผ   ใหญเชนกนั

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 49/92

คณธรรมล   าเล ศเพราะป ญญา 

สมยัพระเจาองจงฮองเต (ค.ศ.๑๔๓๖ -๑๔๔๙หรอพ.ศ.๑๙๗๙ -๑๙๙๒) มขนโจรกอกวนจลาจลข นท เมองฝเจ ยน มราษฎรและนกัศกษาสนบัสนนขนโจรกนัมากมาย ฮองเตจงโปรดใหนายทหารคมกองทพัออกปราบปราม นายทหารทานน หาทางจบัเปนขนโจรไดโดยไมสญเสยชวตไพรพลและราษฎรเลย ตอมาทางดานตะวนัออกของเมองฝเจ ยนยงัมสมนขนโจรหลงเหลออย มากมาย นายทหารทานน จงบญัชาใหขนนางแซเจ ยในกรมมหาดไทยของเมองน ัน ใหออกกวาดลางแทนทาน ถาจบัได ใหฆาให

หมดส น แตทานเจ ยไมยอมปฏบัตตาม ทานกลบัใหคนไปลอบแจงแกราษฎรวา ถาใครไมเขาขางโจรก ใหเอาผาขาวมาแขวนไวท หนาประตบานถาบานใดมผาขาวแขวนอย  กจะไมถกลงโทษใดๆ ท ังส น เปนอนัวาคร ังกระนั น ราษฎรและนกัศกษารอดตายประมาณหน งหม นคน ทานเจ ยมคณธรรมล าเลศ ตอมาบตรชายสอบไดท  ๑ ไดเปนจอหงวน รับราชการจนไดเปนไจเซ ยงซ งเปนตาแหนงสงสดในราชการฝายบ น(ฝายบรหารประเทศ)และหลานชายของทานเจ ยตอมากสอบไดท ๓ไดรับราชการเชนกนั

ให  ทานต  องไม อ ดหนาระอาใจ 

ท เมองฝเจ ยน มตระกลหน งแซหลนบรรพสตรทานหน งเปนผ   ใจบญ

มากชอบทาขนมเล ยงคนจน ใครมาขอขนมกรบกลกจอตกัใหไมเคยแสดงสหนารงัเกยจเดยดฉันทตอมามเทวดาแปลงรางเปนเตาหยนมาขอขนมคณยายทานน ทกเชาและขอมากๆเสยดวยทานกไมเคยบนวาตักใหมากๆทกวันเปนเวลาสามป ตลอดระยะสามปน ไมเคยขาดเลยแมแตวนัเดยว ไม

เคยใหนอย ไมเคยเบ อหนายตอการให สามปประดจหน งวนั เตาหยนแอบชมเชยนางอย  ในใจวา จะหาใครใหทานไดสม าเสมอโดยไมอดหนาระอาใจเชนน ไมไดอกแลว ทานจงพดกับนางวา อาตมาฉนัขนมของทานมาเปนเวลาสามปแลว จงใครจะขอตอบแทนพระคณทานเสยท ท หลงับานของทานมท วางอย  ถาทานทาฮวงจ  ยในบรเวณน ได ตอไปลกหลานอกหลายๆช ัวคนของทานจะไดเปนขนนาง ถาจะเปรยบกพดไดวา จะเปนขนนางมากมายเทากับเมลดงาหน งถงัใหญทเดยว ทานลองคดดแลวกนัเมลดงานั นเลกเพยงไร อย  ในถงัใหญๆ จะมปรมาณมากเพยงไร ตอมานางไดถงแกกรรม

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 50/92

ลง บตรชายจงนาไปฝงไว ในท น  อกไมนาน ตระกลน เขาสอบครั งแรก กสอบไดถงเกาคน และไดเปนขนนางท ังหมดเชนกนั ไดเปนขนนางทกช ัว

คน จนมคาร าลอกนัไปทั ววา ไมเคยมคร ังใดท การสอบไลจะไมมคนในตระกลหลนตดอนัดับ

ช วยช ว ตต  องฉ ั บพลั  น 

อกตระกลหน งคอตระกลเฝง บตรชายรบัราชการในกองประวตั

ศาสตรแหงชาตกอนหนานั นบดาสอบไดเปนท ซ วฉาย ทกเชาจะตองไปเรยนตอท อาเภอ อย มาวนัหน งอากาศหนาวจดัมาก ทานเดนไปตามทางพบคนนอนหนาวจมหมะอย  คลาดปรากฏวาแขงไปคร งตัวแลว ทานรบถอดเส อหนาวออกใส ให พยงใหลกข นพากลบัมาบานของทาน ชวยประคบประหงมจนพ นดดังเดม คนนั นทานฝนไปวา มเทวดาองคหน งมาพดกับทานวา

“เปนการยากย งนกั ท เจาสามารถชวยเหลอคนใหฟ  นจากรอดตายไดอยางหวดหวดเราจะใหหานฉมาเกดในตระกลของเจา”

ตอมาบตรชายท ทางานกองประวตัศาสตรอย  ในเวลาน กเกดมา จง

ขนานนามวาฉ ตามท ฝนไป หานฉทานเกดในสมยัราชวศซง (ซอง)(ค.ศ.๙๖๐-๑๑๒๗หรอพ.ศ.๑๕๐๓-๑๖๗๐) เปนขนนางในตาแหนงไจเซ ยงถงสองรัชกาล คอพระเจาองจงฮองเต (ค.ศ. ๑๐๖๘ -๑๐๘๕ หรอพ.ศ.๑๖๑๑-๑๖๒๘)เปนท รักของคนทั วไปและเปนท เกรงขามของชาว

ตางประเทศย งนกั เกยรตคณของทานแผไพศาล เม อถงแกอนจกรรมแลวพระเจาสนจงฮองเตไดโปรดเกลาสถาปนาเปนท จงเซ ยนกง เปนเกยรตยศอนัสงสดท ไดรับการขนานนามวา เปนผ  ท อทศตนเองเพ อความจงรกัภักดและรกัชาตย ง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 51/92

ช วยเหล อทั    วหน  า 

มขนนางทานหน งแซอ ง เม อตอนท ทานอย  ในวยักลางคน ไดเปนซ วฉายแลว แตยังไมไดเปนขนนาง จงไปนั งทองตาราท ชายเขาแหงหน ง ซ งปลอดจากผ  คนมารบกวน มเสยงปศาจรองระงมชมนมกันอย  ในบรเวณนั นทานแซอ งกไมกลัวอย มาคนหน งทานไดยนเสยงปศาจคยกันวามผ  หญงผ  หน ง สามเดนทางไปหากนยงัแดนไกลนานแลวไมกลับมา พอผวัแมผัวกเลยบงัคบัใหแตงงานเสยใหมผ  หญงไมยอมจะมาแขวนคอตายบรเวณน  ในคนพร งน ปศาจตนหน งซ งผกคอตายมาเหมอนกนั เม อมคนมาแทนกจกัไดไปเกดใหมเสยท ทานแซอ งไดยนเขากบังเกดความเหนใจผ  หญงคนน ข นมาจบัใจ จงนาท นาของตนไปขายอยางเงยบๆ ไดเงนมาส ตาลง เขยนจดหมายข นมาฉบบัหน ง แลวสงไปยงับานของแมผัวพอผวัของผ  หญงคนนั นพอแมเหนจดหมายกร  วาไม ใชลายมอของบตรตนพากันสงสัยแตแลวกลงความเหนวาจดหมายนั นอาจปลอมกนัไดแตเงนนั นถาไม ใชลกแลวจะเปน ใครสงมาใหเลา กเช อกันวาลกของตนคงสขสบายด จงสงเงนมาใหพอแม ใช กเลยกลบัใจไมบังคบัใหลกสะใภไปแตงงานใหม ตอมาบตรชายของตนกลับมาสามภรรยากไดอย กนเปนปกตสขตลอดมา

อย มาอกคนหน งทานแซอ งกไดยนปศาจพดวา

“ฉันนะจะมคนตายแทนแลวเชยวนาแตซ วฉายน ทาเสยเร องหมด”

ปศาจอกตนหน งกพดข นวา“งั นเรากชวยกนัฆาเสยเถอะ”

ปศาจตนแรกบอกวา “ไมไดหรอก เพราะเทพเจาเบ องบนเหนเขา

เปนคนใจด ไดแตงต ังใหเขาเปนขนนางในยมโลก ใครกทาลายเขาไมไดเสยแลว”

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 52/92

ทานแซอ งไดฟงเชนนั น กย งมกาลงัใจท จะทาดย งๆ ข น ยามเกดทพภกขภัยกนาขาวและอาหารไปแจกจายแกผ  อดอยาก ยามเม อญาตมตร

เดอดรอนกชวยเหลออยางเตมความสามารถยามประสบภยัพบัตกไมเคยโทษฟาโทษดน กลับโทษตนเองวาไดกออกศลกรรมมาจงยอมรบัสถานการณอนัเลวรายไดอยางสงบ เม อไดเปนขนนางแลว ลกหลานกยังไดเปนขนนางอกมากมาย

ช วยต  องทั  นท 

มซ วฉายทานหน งแซสว ย บดาเปนผ  ม ังคั งในเมองซโจว มอย ปหน งฝนแลงมากทานจงใหชาวนาทานาของทานฟรไมเกบคาเชานาเลยเปนตวัอยางอนัดงามท เจาของนาทั งหลายกปฏบัตตามเชนกนัไมเพยงเทานั นทานยังนาขาวท เกบไวมาแจกจายแกคนยากไรอกดวย พอตกกลางคนกไดยนเสยงปศาจมารองวา

“แมจะพดสักพันคร ังหรอสกัหม นคร ัง ขาพเจาขอยนยนัวาเปนความ

จรงท ซ วฉายในตระกลสว ยน จะไดเปนจว ยเหยนแลว”

ปศาจรองตดตอกันนาน จนกระทั งวนัหน ง เม อมการสอบไลซ วฉาย

ทานน กไปสอบกบัเขาดวย ปรากฏวาสอบไดเปนจว ยเหยนจรงตามท ปศาจมารอง บดาของทานเหนวาการทาดเพยงเทาน  ยังไดผลดถงเพยงน  ทานกย งมมานะทาดย งๆ ข น สะพานชารดทานก ใหคนไปซอมเสยใหด ถนนหนทางขรขระสญัจรไมสะดวก ทานก ใหคนไปซอมใหเรยบรอย ภกษท ไมม

โยมอปฏฐาก ทานกทาสารบักับขาวไปถวายทกวนั ใครขาดแคลนขาวปลาอาหารเส อผาและอ นๆ ทานกเจอจนอย เสมอ ไม ใหอดอยากยากไร ไมวา ใครจะมเร องทกขรอนอยางไร ทานชวยไดเปนชวยทนัท ตอมาปศาจกมารองอกทกคนวา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 53/92

“แมจะพดสักพันคร ังหรอหม นครั ง ขาพเจาขอยนยนัวาเปนความจรงท จว ย ในตระกลสว ยน  จะไดเปนขนนางผ   ใหญท มตาแหนงสงสดในภธร”

ตอมากเปนเชนนั นจรงๆ

การให  ความยต ธรรมเป นความย   งใหญ 

มขนนางอกทานหน งแซถ รบัราชการอย  ในเรอนจาท เมองเจยฟางทานพกัอย  ในเรอนจา มเวลาวางทานกจะไปคยกับพวกนกัโทษ เพ อจะไดร  ความจรงวานกัโทษนั นทาผดจรงหรอเปลา ปรากฏวามนกัโทษหลายคนท ไมไดกระทาผดตามท ถกกลาวหา ทานจงทาบันทกไปมอบใหผ  บังคบับัญชาการพจารณาโทษในสมัยนั นกตองผานการพจารณาคดสามข ันตอนดวยกันเม อสอบสวนไดความอยางใด ในทองท ท เกดเหตแลว กสงตวันกัโทษมายังคณะกรรมการอกชดหน งท จะสอบสวนอกคร ังหน ง เม อไดความอยางไรแลวกนาทลเกลาฯถวายฮองเต ใหทรงวนจฉยัอกทหน ง โดยแยกเสนอนกัโทษออกเปนสามประเภท คอประเภทท หน ง กระทาผดจรง ประเภทท สองเปนนกัโทษท รอลงอาญาได ประเภทท สาม เปนนกัโทษท ควรใหอภัยโทษท ังหมดน สดแลวแตฮองเตจะทรงวนจฉยัอยางใดอยางหน ง ถารับสั งให

ประหารกประหารทนัท สวนพวกท รอลงอาญา ถาโชคดกอาจจะไดรับพระราชทานอภยัโทษในวนัสาคัญของฮองเต ทานแซถน  เม อทานสอบสวนไดความจรงจากนกัโทษแลว ทานกทาบันทกสงใหผ  บังคบับัญชา ธรรมเนยม ในสมยันั น ถาผ   ใดสามารถสบไดความจรงวานกัโทษไมผดแตถกปรกัปรากจะไดความดความชอบ แตทานแซถน  ทานมไดคดเอาดเอาชอบ กลับยกความดความชอบนั น ใหแกผ  บังคบับัญชาของตน มความประสงคแตจะชวยแกทกข ใหกับนกัโทษเทาน ัน นักโทษถกปลดปลอยเพราะทานในขณะนั นสบกวาคน ราษฎรตางพากนัช นชมยนด โดยไมทราบวาท แทเปนการ

ปดทองหลงัพระของทานแซถนั นเอง ทานแซถยังเสนอตอผ  บังคบับัญชาวา ในเมองหลวงแทๆ ยงัมผ  ถกปรกัปรามากมายเชนน  ถาหวัเมองท ไกลปนเท ยงออกไป จะไดรับความอยตธรรมขนาดไหน ควรท จะแตงตั งคนดมความยตธรรมเปนผ  ตรวจการไปร อฟ  นคดมาพจารณาวา ไดพพากษาลงโทษสมควรแกโทษหรอเปลา ถาหนักไปกควรผอนใหเบาลง ถาเบาไปกตองเพ มใหหนกัข นไปอก เพ อทรงความยตธรรมไว ผ   ใดมไดกระทาผดกสมควรปลอยตัวไปเสย ฮองเตทรงเหนชอบดวยจงทรงแตงตั งขนนางแยกยายกนัไปตามหวัเมองนอยใหญทานแซถกไดรับการแตงตั งดวยอย มาคน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 54/92

หน งทานฝนไปวามเทวดามาชมเชยทานวาการกระทาของทานเปนท ถกใจฟาดนมาก ความจรงทานแซถมชาตาชวตท ไรบตรสบสกล แตเน องจาก

ความดครั งน  ใหญหลวงนกั ฟาดนจงประทานบตรชายใหทานสามคน ตอไปจะไดเปนขนนางผ   ใหญท ังส นตอมาความฝนนั นกกลายเปนความจรง

จาคะด  วยเมตตาการณ 

มอกทานหน งแซเปา บดาทานเปนขนนางตาแหนงขาหลวง ทานมพ นองเจดคน ทานเปนลกคนสดทอง แตงงานแลวกไปอย บานพอตาแมยายทานชอบพอกบัทานบดาของพอมาก ไปมาหาส เสมอ ทานเปนคนเกงมความร  มากมาย แตเสยดายท สอบเปนจว ยเหยนตกทกป ทานสนใจพระพทธศาสนาและลทัธเตามาก วนัหน งทานไปเท ยวท ทะเลสาบแหงหน ง ไปพบศาลเจาเกาๆ มสภาพทรดโทรมมาก เขาไปในศาลกเหนรปเทพเจากวนอมยนตากฝนเปยกอย  ทานจงหยบเงนในกระเปาของทานซ งมอย สบตาลงถวายทานเจาอาวาสใหซอมแซมใหดดวย ทานเจาอาวาสบอกวา เงนเพยงเทาน ไมเพยงพอท จะซอมแซมไดหมดทานจงหยบผาท เพ งซ อมาส พับ กับเส อท ตดตัวมาดวยอกเจดชดถวายแกเจาอาวาสคนใชไดคานข นวาเส อผา

เหลาน ลวนเพ งทามาใหมๆ แลวทานจะใชอะไรมาแทนเลา ทานบอกวาชางเถด ขอใหเทพเจากวนอมไมตองตากแดดตากฝนกพอใจแลว เราไมมเส อผาใสจะเปนไรไป ทานเจาอาวาสไดฟงแลวประทบัใจมาก รองไหพลางพดวาของท  ใหมานั นหาไมยากดอกแตน าใจเชนน สจะหาไดจากท ไหนคร ันซอมแซมเรยบรอยแลว ทานแซเปากชวนทานบดาใหไปไหวเจาดวยกนัคนนั นคางอย ท วดั ตกดกกมเทพเจามาเขาฝนทานบดาวา ขอบใจท มาชวย ใหไมตองเปยกฝนอกแลว ตอไป บตรหลานของทานจะไดเปนใหญเปนโต ในราชการมากมายตอมากเปนเชนนั นจรงๆ

ยต ธรรมค   าจนโลก 

อกทานหน งแซจอทานบดารบัราชการอย  ในกรมราชทณัฑอย มาวนัหน งมนักโทษประหารคนหน ง ซ งถกปรักปราโดยไมไดทาผดอนัใดเลยทานบดาสงสารมากจงปลอบใจนกัโทษวาอยาเปนทกขไปเลย จะชวยเหลอ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 55/92

นกัโทษจงปรบัทกขกับภรรยาวา เราซาบซ งในบญคณอันน ย งนกั แตนาละอายใจท เรายากจนมาก ไมมส งของอนัใดพอท จะนามาตอบแทนพระคณ

ทาน กเหนมแตเจาเทานั นท จะชวยเหลอเราได พร งน เม อทานไปทาการสอบสวนท บาน เจาจงบอกกบัทานตามตรงวา เราขอยกเจาใหเปนภรรยาของทาน นางไมอยากทาเชนน กไดแตรองไหพลางรบัปากไปพลางดวยความสลดใจย ง แตการณกลบัผดคาด ทานบดาของทานแซจอไมยอมรบัและชวยเหลอจนสาเรจ เม อออกจากท คมขังแลว สองสามภรรยากเดนทางมาขอบพระคณทานและพดวาคณธรรมของทานท มตอขาพเจานั นหายากย งแลวในโลกน  หากขาพเจาไมสามรถตอบแทนพระคณของทานเสยบางคงจะไมสบายใจไปตลอดชาต จงใครยกลกสาวใหเปนทาสชวงใช ขอทานอยาไดปฏเสธเลย ทานบดาของทานแซจอกรับไว แตมได ใหเปนทาสรบัใชทาพธแตงงานกนัตามประเพณนยม ตอมาจงไดกาเนดทานแซจอ พออายได๒๐ปทานแซจอกสอบไลไดเปนขนนางในกรมประวตัศาสตรตอมาลกหลานกไดเปนขนนางกนัทั งนั น

ข  อค ดพ จารณา 

ท พอเลามาใหฟงท ังหมดน  มอย สบเร องดวยกนั แมเร องราวจะแตกตางกันลวนแตเปนการประพฤตดปฏบัตชอบทั งส นถาจะอธบายใหละเอยดลกซ งกวาน  กยังจะตองพจารณาวา การทาดน ันดจรงหรอไม แบงออกเปน๘ขอดวยกันคอ

๑ .ด จร งหร อด ปลอม ๒ .บร สทธ   ใจหร อไม บร สทธ   ใจ 

๓ .ท าแล  วม คนร   เห นหร อไม ม คนร   เห น ๔ .ท าถกหร อผ ด ๕ .ท าด  วยความร   เท าถ งการณ  หร อไม ๖ .ท าคร   งๆ กลางๆ หร อท าอย างสมบรณ  ๗ .ท าใหญ หร อเล ก ๘ .ท ายากหร อท าง าย 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 56/92

ท ังหมดน จะตองใครครวญใหถองแท หากการกระทาความดโดยไมอาศัยเหตผลแลวไซรความดนั นอาจจะใหผลรายเปนบาปไปกไดเปนการ

สญเปลาไมไดประโยชนอันใดเลยทน พอจะมาพดใหฟงทละขอ

ข  อแรก การท าด นั    น ด จร งหร อด ปลอม 

 ในสมยัราชวงศหยวน (ค.ศ. ๑๒๗๑ -๑๓๖๘ หรอ พ.ศ. ๑๘๑๔ -๑๙๑๑) มพระเถระรปหน งมนามวาทานจงฟง ฮองเต ในสมยันั นไดสถาปนาทานเปนถงสงัฆราช ทานมคณธรรมล าเลศ มคนไปนมสัการมากมาย

อย มาวันหน ง มพวกนักศกษาลทัธขงจ อไดพากันไปนมัสการทานกราบถามทานถงปญหาหน งวา

“พระพทธศาสนานั นเนนหนักในเร องกฎแหงกรรม ใครทาดไดดทา

ช ัวไดช ัว ดจเงาตามตวั บัดน ปรากฏวาบางคนทาความดแตลกหลานไมเจรญร งเรอง สวนคนท ทาช ัวนั นเลา กลับไดดมหนามตา เชนน แลวจะเช อคาสอนของพระพทธศาสนาไดอยางไรกนั”

พระเถระจงฟงกลาวตอบวา

“หากเราจะวนจฉยัส งใดส งหน ง ถาใชทัศนะชาวโลก กจะวนจฉยัไดแงมมในทางโลก ถาใชทัศนะทางพทธธรรม กจะวนจฉยัไดแงมมในทางธรรม อนัปถชนคนธรรมดาไมสามารถจะมองเหนไดแจมแจงเทา เพราะฉะนั นการวนจฉยัในทศันะทางโลกจงไมอาจถกตองเสมอไปบางทคนดกมองไปวาเปนคนไมด สวนคนไมดกมองเหนวาเปนคนดไปกม ชาวโลกจงมักจะไมสารวจตนเองเอาแตโทษฟาดนลาเอยง”

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 57/92

แลวทานก ใหพวกนกัศกษาลัทธขงจ อ ยกตัวอยางท พวกเขาเหนวาดและไมดออกมาจะไดเขาใจความหมายของความดถองแทข น บางคนกยก

ตัวอยางวา การตคนดาคนไมด การออนนอม มมารยาทดจงจะด บางคนกยกตัวอยางวาการละโมบอยากไดของเขาอ นไมดการไมละโลภถอสนัโดษเปนความด

ทานจงฟงเถระกไดสายหนาวาไม ใชอยางวาเสมอไปทานอธบายวา

“ถาเราทาประโยชนเพ อผ  อ นเรยกวา ทาความด แตถาเราทาเพ อตวัเราเอง นั นคอความไมดถาเราทาเพ อประโยชนสขของผ  อ น ถงแมเราจะตเขากด ดดาวากลาวกด ลวนแตเปนการกระทาดท ังนั น ถาเพ อประโยชนของเราเอง เราจงออนนอมตอผ  อ น ทาความคารวะตอผ  อ น น เปนความดปลอมไม ใชดจรง ฉะนั นการกระทาใดๆ กตาม ถาทาเพ อประโยชนสขของผ  อ นแลวไซร เปนความดจรงทั งนั น ถาเราเพ อผลประโยชนของเราเอง กเปนดปลอมทั งนั น ถาเราทาดวยความบรสทธ  ใจมความจรงใจ ไมหวงัส งตอบแทนจงจะเปนความดท ดแทหากยังตองการอามสสนจางรางวลั จงจะทาความด ความดน ันกเปนความดปลอม เพราะฉะนั นกอนท จะกลาววาส ง

นั นด ส งนั นไมด คนน ด คนน ไมด กตองพจารณาใครครวญทกแงทกมมเสยกอนมฉะน ันการวนจฉยัของเรากจะเกดการผดพลาดข นได”

ความด ข  อท   สอง ค อการท าความด นั    น บร สทธ   ใจหร อไม บร สทธ   ใจ 

สมยัน คนสวนมากชอบคนท มนสยัไมด อรั นวาเปนคนด แตนกั

ปราชญทานมกัจะชอบคนท เปนตวัของตวัเอง เพราะคนชนดน  มักจะสอนงายแตหาไดยากมากคนท วานอนสอนงายชักจงอยางไรกไปอยางน ันถงแม ใครตอใครพากนัชมเชยวาเปนคนดนักหนากตามท แตทานนกัปราชญกลับเหนวาคนชนดน เปนผ  รายในคณธรรม สอนใหดไดยาก หาความกาวหนาไมได เพราะฉะนั น ความดความไมด ชาวโลกมกัเหนตรงกนัขามกับนกัปราชญเสมอ สวนเทวดาฟาดนนั น มความเหนตรงกบัปราชญ ดังนั นการทาความดจงมไดอาศัยท ตาด หฟง แตตองเร มท  ใจของตนเอง เร มไตรตรองสารวจตนเองอยางระแวดระวงัอาศัยกาลงัใจของเราเองซักฟอก

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 58/92

จตใจให ใสสะอาด ไมวาจะทาอะไรก ใหคดถงประโยชนสขของผ  อ นกอนแลวทาดวยความบรสทธ  ใจ ไมแฝงไวดวยเจตนาท จะตองการตอบแทนจาก

 ใคร จงจะเปนความดโดยบรสทธ หากเราทาดเพ อเอาใจผ  อ นกดหวงัการตอบแทนกด กไม ใชความดท เกดจากความบรสทธ  ใจเสยแลว เปนการเสแสรงเพทบายเพ อหวงัประโยชนตนเปนท ต ัง เปนเจตนาท ไมบรสทธ  จะถอเปนความดแทไมได

ความด ข  อท   สาม ค อการท าความด นั    น ท าแล  วม คนร   เห นหร อไม ม คน 

ร   เห น 

ความดทางธรรมซ งฟาดนยอมประทานผลด ให สวนความดทางโลก

กจะไดรับแตช อเสยงเกยรตยศความมั งค ังเปนผลตอบแทน การมช อเสยงโดงดงันั น ชาวโลกมกัจะเหนวาเปนผ  มบญวาสนา แตทางธรรมแลวเหนวาผ  นั นมไดทาความดมากพอกบัการมช อเสยง จงมกัจะไดรับผลไมด ในบั นปลาย แตคนดท ไดรับการปรกัปราจนเสยช อเสยงนั น ลกหลานกลบัร งเรองไดดมสข เพราะผ  ท ไดรับการปรกัปรา สามารถอดทนตอการถกประณามหยามเหยยดหวานอมขมกลน กมหนารบัความขมข นอย ดวยอาการสงบเปนการสั งสมกศลกรรมอยางใหญหลวง ลกหลานจงมโอกาสไดด เพราะฉะนั น ลกจะตองเหนความสลบัซับซอนอนัล าลกของการทาความดท ดแทและดปลอมจงจะทาความดไดถกตอง

ความด ข  อท   ส   ค อการท าความด นั    น ท าถกหร อท าผ ดกาละเทศะ 

 ในแควนหล ราษฎรถกจับไปเปนเชลยในแควนอ นเม อมคนไถมาไดสงคนแควนหล ไป กจะไดรบัเงนจานวนหน งเปนการตอบแทน เพราะสมยัชนชวนั น ตางกต ังตัวเปนอองกัน รบราฆาฟนชวงชงเขตแดนกนั จบัเชลยศกไดกนาไปเปนขาทาสทั งชายหญง แควนหล เปนแควนเลกๆ ไมคอยจะมกาลังไปส  รบกับใครนกั จงมกัถกแควนอ นบกเขามาจบัราษฎรไปเปนทาสเสมอ ใครใจบญอยากทาความดกนาเงนไปไถมาคนเจาผ  ครองแควนหล กจะไดรบัรางวลัทันท ตอมาทานจ อกงซ งเปนศษยเอกของทานขงจ อ ทานไดไปไถเชลยศกมาคนแควนหล  แตไมยอมรบัเงนรางวลั เพราะทานมฐานะด

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 59/92

อย แลว ทาไปโดยมหวังผลตอบแทนใดๆ แตเม อทานขงจ อทราบเร องเขาทานกโกรธลกศษยของทานมาก ทานบอกวา แควนหล น ันคนจนมากคน

รวยมนอย ตอไปน คงจะไมม ใครกลาไปไถเชลยศกมาอกแลว เพราะทานจ อกงไปทาตัวอยางเอาไวเชนนั น กมแตคนท ฐานะดจงกลาเอาอยางทานจ อกงได สวนคนท โลภเงนรางวลักด คนท ไมคอยจะมเงนนกักด ตางกไมทาความดอกตอไป เพราะไมไดเงนรางวลัจะทาไปทาไม ดังน จงเหนไดวานกัปราชญนั น ไมวาจะทาอะไรกจะเปนเย ยงอยางแกผ  อ น จงตองระมดัระวงัจะทาอะไรผดไมได คนกจะพากันทาตามอยางผดๆ ไปดวย ความดกเลยเปนความดปลอมไป

(  ม ท านผ   อ านแย  งมาว า พระพทธศาสนาสอนม ให  ท าความด เพ   ออาม ส 

ส นจ  าง ท านเหล   ยวฝานหมายถ งว า เม   อม เจตจ านงจะท าความด ส วนผลตอบ แทนนั    น  ถ  าพ งได  โดยชอบธรรม  แม  ตนเองไม ต  องการ  ก สามารถน าไปท า ความด เพ   อผ   อ   นอ กต อไปได   เช นท านจ   อก  ง  เม   อท านรั  บเง นมาแล  ว  ท าน สามารถน าเง นไปไถ คนมาให  กั  บแคว  นหล ได  อ ก  เป นการท าความด ท   ต อ เน   องไปส ประโยชน  สขของผ   อ   นได  อ กมากมาย  และไม เส ยธรรมเน ยมของ แคว  นหล  เป นการไม เส ยหายทั    งทางโลกและทางธรรม  จ งไม ขั  ดกั  บค าสอน ของพระพทธศาสนาเลย -ผ   ถอดความ  ) 

ทานจ อล ซ งกเปนศษยเอกของทานขงจ อเชนกันอย มาวันหน งทานจ อ

ล ไดชวยคนตกน าไวได ชายคนนั นใหวัวตัวหน งเปนการตอบแทนท ไดชวยชวตไว ทานจ อล กรับเอาววันั นมา ทานขงจ อเม อทราบเร องกด ใจมาก ทานพดวาตอไปน แควนหล ของเราน  จะมคนชอบชวยเหลอผ  อ นเพ มข นอกเพราะเม อทาความดแลว มคนเหนความดและไดรับการตอบแทนทนัท ใครๆ กอยากจะทาความดเชนน กันมากข น แต ในสายตาของชาวโลกแลว

จะตองมองในทศันะกลบักันกับทานขงจ อเปนแน ชาวโลกจะตองเหนวาทานจ อกงดชวยคนแลวไมหวงัส งตอบแทนสวนทานจ อลนั นไมดชวยแลวกไมปฏเสธการตอบแทน แตนกัปราชญทานมองการณไกล การทาความดท มคนนาไปเปนเย ยงอยางใหเกดประโยชนตอสวนรวมได จงจะเปนความดแท

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 60/92

ความด ข  อท   ห  า ค อการท าความด นั    น ท าด  วยความร   เท าถ งการณ  หร อ ไม 

แตกอนน มขนนางไจเซ ยง (ไจเส ยง)ทานหน งรบัราชการในรชักาลของพระเจาองจงฮองเต(ค.ศ.๑๔๓๖-๑๔๔๙หรอพ.ศ.๑๙๗๙-๑๙๙๒)ทานรบัราชการดวยความซ อสัตยสจรตไมมดางพรอย เปนท เคารพนบัถอของคนทั วไป ตอมาทานปลดเกษยณตนเองกลบัไปอย ภมลาเนาเดมของทานท ชนบทประชาชนกพากันมาเคารพทานตางกเปรยบทานดจขนเขาอนัสงสดในแผนดนจน คอ ทายซาน และเปรยบดจดาวเหนอท สกใสกวาดาว ใดๆ ในพภพ

ครั นแลวมชายข เมาคนหน งมาดาทานซ งๆหนาทานเหนเปนคนเมา

กไมถอโกรธกลบัมาบอกคนรบัใชวา อยาไปเอาเร องกับคนเมาเลย ปดประตเสยเถด

ตอมาชายข เมาคนน ไดรบัโทษประหารชวต

เม อทานอดตไจเซ ยงร  เขากเสยใจมากราพงวา

“ถาเราเอาเร องเสยแตแรกท ดาเรา จบัไปทาโทษสถานเบาเสยท 

อาเภอ เขาจะไมตองรับโทษประหารในวนัน  เพราะเราแทๆ กรณาเขาผดกาละไปดวยความร  เทาไมถงการณทาใหเขาเหมเกรมทาช ัวจนตวัตาย”

น คอตัวอยางของความใจดแตกลบัทาใหผ  อ นไดรับผลชั วตอบแทน

สวนการกระทาท เหนวาช ัวแตกลับเปนผลดนั นกมตัวอยางเชนกัน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 61/92

มอย คร ังหน ง บานเมองเกดทพภกขภัย ราษฎรตางแยงชงทรพัยสนกันเองในกลางวนัแสกๆ มเศรษฐทานหน ง ไปรองตอนายอาเภอ ขอให

ระงับเหตกอนท จะเกดจลาจล แตนายอาเภอไมเอาเร อง คนยากจนกเลยได ใจ พากันย อแยงกนัมากข น เศรษฐเหนไมเปนการจงระดมผ  คนของตนออกปราบเองเร องจงสงบ

การกระทาของเศรษฐทานน แมจะรนแรงแตกทาดวยความสจรตใจ

หวงัม ใหเกดการจลาจลจงเปนการทาความดแทอกวธหน ง

ความด ข  อท   หก ค อการท าความด นั    น ท าคร   งๆ กลางๆ หร อท าอย าง สมบรณ  

 ในคมัภรอ จงไดกลาวไววา ผ  ท ไมส ังสมความด จงมความดไมพอท จะไดรบัช อเสยงด ผ  ท ไมส ังสมบาป ยอมไมตองไดรบัเคราะหกรรมถงตาย ในประวตัศาสตรกไดกลาวถงราชวงศซาง (เซยง) (กอน ค.ศ. ๑๗๖๖-๑๑๒๒หรอกอนพ.ศ.๑๒๒๓-๕๗๙)วาโจวอวางซ งเปนฮองเตท โหดรายท 

สดพระองคหน งในประวัตศาสตรจนและเปนองคสดทายของราชวงศซางถกปราบปรามสาเรจโดยโจวอ อวาง (จวบ  ออง) ในปกอน ค.ศ.๑๑๒๒(กอนพ.ศ.๕๗๙) โจวอวางสั งสมแตบาปกรรมดจการรอยเงนเหรยญไวเตมพวง จงรกัษาแผนดนและชวตของตนเองไวไมได การส ังสมความดความช ัวนั น ดจนาของบรรจลงในภาชนะทกวันกจะเตมเป  ยม ถาสั งสมบางไมส ังสมบาง หยดๆ ทาๆ บญหรอบาปนั นกพรองอย เสมอไมมวันเตมไดเลย

แตกอนน มเดกสาวคนหน งเขาไปในวดัเพราะอยากทาบญแตมเงน

เพยงสองอแปะ ความจรงราคาของเงนนั นนอยนด แตคาของความม ใจอยากทาบญนั นเหลอหลาย ทานเจาอาวาสจงกลาวอนโมทนาคาถาเอง ใหศลใหพรเอง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 62/92

ตอมาหญงนั นไดเปนพระสนมของฮองเตมเงนมากมาย จงนาเงนหลายพนัตาลงมาท วดัน ันอกเพ อทาบญคราวน เจาอาวาสใหพระลกวัดกลาว

อนโมทนาคาถาและใหศลใหพรแทนพระสนมเกดความสงสยัย งนกัจงกราบถามทานวา

“เม อกอนน ขาพเจายากจน มเงนเพยงสองอแปะ แตทานมากลาว

อนโมทนาคาถาและใหศลใหพรขาพเจาดวยตนเอง มาบดัน ขาพเจาพอมเงนบาง จงนามาถวายหลายพนัตาลง แตทาไมทานกลบัใหพระลกวัดทาหนาท แทนทานเลา”

ทานเจาอาวาสกลาววา

“แตกอนน  แมทานจะทาบญนอย แต ใจทานน ันเป  ยมไปดวยเจตนาท 

เปนกศล มาบัดน แมทานจะมเงนทาบญมาก แต ใจของทานน ันไมเหมอน

แตกอนเสยแลวจงไมจาเปนท จะตองใหอาตมาไปกลาวเอง”

น คอตัวอยางของการทาดท ไมจาเปนตองอาศัยราคาของเงนมาาวัดความดนั น ทาบญดวยเงนนอยนด กลับเปนบญท เตมเป  ยม เพราะจตใจท เตมเป  ยมดวยกศลเจตนา แมทาบญดวยเงนมากมาย หากจตใจมศรัทธาเพยงคร งๆกลางๆการทาความดน ันกจะไดผลเพยงคร งๆกลางๆเทานั น

อกตัวอยางหน งมเซยนทานหน งช อวาจงหลทานเปนชาวฮั น (กอนค.ศ.๒๐๖-ค.ศ.๘หรอพ.ศ.๓๓๗-๕๕๑)เม อตายไดสาเรจเปนเซยนผ  วเศษ เสวยสขอย บนสวรรคหลายรอยป จนสมยัราชวงศถัง (ค.ศ. ๖๑๘ -๙๐๗หรอพ.ศ.๑๑๖๑-๑๔๕๐)

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 63/92

ทานเซยนจงหลกรบัลกศษยไวคนหน ง มช อวาทานหล ยตงปง ตอมาจนถงปจจบันผ  คนเรยกทานวาหลยจ  (ล อโจว) ทานเปนขนนางรับราชการ

เปนนายอาเภออย สองครั ง เม อมโอกาสพบเซยนผ  วเศษ ทานกไดรับการถายทอดวชาตางๆ ในลัทธเตารวมทั งการนั งสมาธดวย ทานตดตามเซยนผ  วเศษไปฝกสมาธท ภเขาแหงหน งจนสาเรจไดเปนเซยนเชนกัน

ตอมาทานจงหลไดสอนใหทานล อโจวร  จกัผสมยาวเศษ เพยงแตเอายานั นหยดลงไปท เหลกเหลกน ันกจะกลายเปนทองสามารถนาไปชวยเหลอความยากจนของผ  คนได

ทานล อโจวจงกราบถามทานอาจารยวา

“เม อเปล ยนไปเปนทองแลวจะกลบัเปนเหลกด ังเดมอกไหม”

ทานจงหลบอกวา

“เม อครบหารอยปแลวจะกลบัสภาพเดมได”

ทานล อโจวจงปฏเสธไมยอมทาเหลกใหเปนทอง เพราะทานเหนวาเม อครบหารอยปแลวกจะทาใหผ  คนเสยหายมากมายเพราะอย ๆ ทองในมอกกลายเปนเหลกไปเสยแลว ยอมนามาซ งความสญเสยอยางมากมาย เปน

การใหรายผ  อ นโดยไมเปนธรรม

การท ทานจงหลลองใจทานล อโจวคร ังน  ทาใหทานภม ใจในลกศษยของทานเปนอยางย งเพราะคาพดเพยงคาเดยวกแสดงใหเหนความเปนคนของทานล อโจววาสงสงเพยงใด

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 64/92

ทานจงกลาวกบัศษยรักของทานวา

“การจะบรรลความเปนเซยนน ัน จะตองส ังสมคณธรรมใหไดถงสามพันอยางคาพดของเจาเพยงคาเดยวกเทากบัไดสรางคณธรรมครบสามพันอยางแลวในพรบตา”

การทาความดนั น เม อทาแลวกแลวกันอยาไดนามาคดถงบอยๆราวกับการทาดนั นชางย งใหญนัก ใครกทาไมไดเหมอนเราถาคดเชนน ความดนั นจะเหลอเพยงคร งเดยว แตถาทาแลวกไมนามาใส ใจอก คดแตจะทาอะไรตอไปอกจงจะด กจะเปนความดท สมบรณไมตกไมหลน เชนการใหเงนแกคนยากจน ในใจของลกจะตองคดวาเราเปนผ   ให ภายนอกกอยาไปสนใจวาใครเปนผ  รับ แมแตเงนท เราบรจาคไปแลว กมองไมเหนวาสาคัญตรงไหน ใหแลวกแลวกันลมเสยใหได ไมกลับมาคดอกใหเสยเวลา เชนน เรยกวาทาความดดวยจตวางเปลาเม อไมไดบรรจอะไรไวท จตเลยจตน ันกยอมเตมเป  ยมไปดวยกศลผลบญ พลงัแหงกศลธรรมเชนน  ใหญหลวงนกัสามารถทาลายเคราะหกรรมไดถงหน งพนัครั งเพราะฉะนั นการทาความดจงมไดข นอย กับปรมาณของเงนทองหรอวตัถท บรจาค แตอย ท  ใจเราเทา

นั นท จะทาจตใจใหวางเปลาจนสามารถบรรลบญกศลไดเพยงใดตางหาก

ความด ข  อท   เจ ด ค อการท าความด นั    น ท าใหญ หร อเล ก 

ทาเพ อผ  อ นนั นบญหนัก

มขนนางผ  หน งมนามวาเอ ยมจ  นรบัราชการอย  ในกองประวตัศาสตร

อย มาวันหน ง ถกจบัไปยงัยมโลก พญายมไดสั งใหเสมยนในยมโลกนาบัญชดช ัวของทานเอวยมาใหด ปรากฏวา บัญชช ัวนั นชางมากมายกายกองวางจนเตมหองไปหมด สวนบญัชความดนั นเลกนดเดยว มขนาดพอๆกับตะเกยบขางหน งเทานั น

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 65/92

พญายมสั งใหคนนาตาช ังมาชั ง ปรากฏวาบัญชความดน ันแมจะเลก

นดเดยวแตกลับมน าหนักมากกวาบัญชความช ัวท รวมกันแลวท ังหมดทานเอวยมความสงสยัเปนอนัมากจงถามพญายมวา

“ขาพเจามอายยังไมถงส สบปไฉนจงมความช ัวมากมายเชนน ”

พญายมตอบวา

“เพยงแตจตคดมชอบเทานั นกเปนบาปแลวเชนเหนผ  หญงสาวสวยก

มจตปฏพัทธจตท คดมชอบเชนน กจะถกบันทกในบญัชความช ัวทนัท”

ทานเอวยถามตอไปวา

“ถาเชนนั นในบัญชความดอนันอยนดไดบันทกไววาอยางไร”

พญายมตอบวา

“มอย ครั งหน งฮองเตทรงดารจะซอมสะพานหนท เมองฝเจ ยน ทานเกรงวาราษฎรจะเดอดรอนจงถวายความเหนเพ อยบัยั งพระราชดารนั นเสยบัญชความดน ันกคอสาเนาท ทานทลเกลาฯถวายฮองเตนั นเอง”

ทานเอวยกแยงวา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 66/92

“แมขาพเจาจะกระทาดังกลาวจรงแตกไมเปนผลสาเรจ พระองคทรงดาเนนการไปแลวไมนาเลยท บัญชความดเพยงอยางเดยวจะมน าหนักมาก

กวาบัญชความช ัวท กองอย เตมหองน ”

พญายมจงพดวา

“การท ทานมเมตตาจตตอราษฎร เกรงจะไดรับความลาบากกันมากมาย กศลจตเชนน  ใหญหลวงนกั ถาหากทานยบัยั งไดสาเรจ กจะย งเพ มน าหนกัมากข นอกพลังแหงกศลกรรมน จะย งใหญอกหลายเทานัก”

แมจะเปนเร องเลก แตถากระทาเพ อชนหม  ใหญแลวไซร ความดนั น

ก ใหญหลวงย งข น หากทาดเพ อตนเองแลวไซร แมจะทาดขนาดไหน กไดผลเลกนอยมาก ลกจงจาไววา การทาความด ไมวาจะเปนความดมากหรอนอยเพยงใด กข นอย กับเจตนาในการทาความดน ัน เพ อผ  อ นหรอเพ อตนเอง

ข  อท   แปด ค อการท าความด นั    น ท ายากหร อท าง าย 

สมยักอน ทานผ  คงแกเรยนมกัจะพดวา ถาจะเอาชนะใจตนเองใหไดตองเร มจากจดท ขมใจไดยากท สดเสยกอน ถาสามารถเอาชนะได จดอ นๆกไมสาคัญเสยแลวยอมจกัเอาชนะไดโดยงาย

ลกศษยของทานขงจ อช อฝานฉอไดถามอาจารยวา

“เมตตาธรรมนั นเปนอยางไร”

ทานขงจ อตอบวา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 67/92

“การทาส งท ยากท สดไดเสยกอน จงจะชนะใจตนเองได เม อชนะใจ

ตนเองไดแลวความเหนแกตัวกจะหมดไปจงบงัเกดเมตตาธรรม”

พอจะยกตวัอยางใหลกฟงลกจะไดเขาใจงายเขา

ท มณฑลเจยงซมทานผ  เฒาแซซทานยังชพดวยการสอนหนงัสอตามบาน อย มาวนัหน ง มชายคนหน งเปนหน เพราะความยากจน เม อไมสามารถชาระหน ไดเจาหน กจะยดภรรยาของชายผ  น ไปเปนคนใช

ทานผ  เฒาซเกดความเหนใจสามภรรยาค น ย งนกั จงยอมสละเงนท เกบออมไวไดจากการสอนหนงัสอเปนเวลาสองป นามาใชหน แทนชายผ  นั นทาใหสามภรรยาค น ไมตองแยกจากกนั

อกตัวอยางหน ง มชายคนหน งดวยความยากจนย งนกั จงนาภรรยา

และบตรไปจานาไว ไดเงนมาพอประทงัชวต เม อถงกาหนดไมมเงนจะไปไถคน ภรรยากเดอดรอนคดจะฆาตัวตาย บังเอญทานผ  เฒาจางร  เร องเขามความเหนใจเปนย งนักจงนาเงนท เกบสะสมมาแลวถงสบปมาใชหน แทนใหพอแมลกจงไดมโอกาสกลบัมาอย รวมกันอกครั ง

ท ังทานผ  เฒาซและทานผ  เฒาจาง ลวนแตไดกระทาในส งท ทาไดยากย ง เงนท ทานสะสมไวคนละสองปและสบปนั นทานกหวงัวาเม อทามาหากน

ไมไดแลว กจะไดพ งเงนจานวนน ประทงัชวตตอไป เปนเงนท ตองใชเวลาอนัยาวนานสะสมไววันละเลกละนอย แตทานทั งสองกสามารถตดัใจชวยเหลอคนท ไมร  จกักันเลยแมแตนดในพรบตาเดยว น คอการทาความดท ยากย งจรงๆ

อกตัวอยางหน งของผ  ท ชนะใจตนเองได คอทานผ  เฒาจน ทานอายมากแลว ยังไมมบตรไวสบสกล ดวยความหวงัดของเพ อนบานคนหน ง ได

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 68/92

ยกบตรสาวของตนใหเปนอนภรรยาของทานผ  เฒา แตทานกลบัไมยอมรบัความหวงัดน ทานใหเหตผลวาทานน ันชราภาพแลว

สวนเดกสาวนั นอายไมถงย สบ ควรจะไดสามท มวยัไลเล ยกันทานจงไมควรท จะไปทาลายความสขและอนาคตของเดกสาวน เสย ดวยความเหนแกตัวเพยงเพ อจะมบตรไวสบสกลเปนการไมสมควรอยางย ง

ทานผ  เฒาท ังสามทานน ลวนแตทาในส งท ยากเยนจรงๆ ฟาดนทรงประทานความสขความเจรญใหกับทานทั งสาม ท ังในโลกน และโลกหนาเปนแนแทสวนคนท มเงนมอานาจนั น ถาจะกระทาความดกยอมงายกวาผ  ท ไมมท ังเงนและอานาจ แตพวกน กไมคอยชอบทาความด นาเสยดายผ  ท มโอกาสพรอมกลับไมชอบทาความดสวนผ  ท ดอยโอกาสกวาจะทาความดไดกดวยความยากลาบากย งน คอความแตกตางกันในคณคาของความด

การทาความดตอผ  อ นนั น ตองแลวแตโอกาสจงัหวะเวลาซ งมความสาคัญเชนกนั การชวยเหลอผ  อ นนั น มวธการมากมาย ประมวลแลวก

สามารถแยกออกได๑๐วธดวยกนัคอ

๑ .ช วยเหล อผ   อ   นท าความด ๒ .รั  กและเคารพทกคนอย างเสมอหน  า ๓ .สนั  บสนนผ   อ   นให  เป นผ   ม ความด พร  อม ๔ .ช   ทางให  ผ   อ   นท าความด ๕ .ช วยเหล อผ   ท   อย ในความคั  บขั  น 

๖ .กระท าส   งท   เป นประโยชน  ต อสาธารณะ ๗ .อย าท าตนเป นป  โสมเฝ าทรั  พย  ต  องหมั    นบร จาค ๘ .ธ ารงไว  ซ   งความเป นธรรม ๙ .เคารพผ   ม อาวโสกว า ๑๐ .รั  กช ว ตผ   อ   นดจรั  กช ว ตตนเอง 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 69/92

ข  อ ๑ .การช วยเหล อผ   อ   นท าความด นั    นเป นอย างไร 

เม อคร ังทานต ซ นยงัมไดเปนพระเจาแผนดนจนสมัยโบราณ (กอนค.ศ.๒๒๕๕-๒๒๐๘หรอพ.ศ.๑๗๑๒-๑๖๖๕)ทานไปยงัหนองน าแหงหน ง เหนชาวบานกาลงัจบัปลากันอย คนท แขงแรงกพากันไปยงัท ท มน าลกปลาชม สวนพวกท ไมแขงแรงและผ  ชราถกกันใหไปจบัปลายงัท ท กระแสน าไหลเช ยวและท มน าต น ซ งปลาจะไมชอบมาในบรเวณนั น ทาใหจับปลาไมไดทานต ซ นเหนดงันั นกบังเกดความเหนใจทานจงเขาไปชวยคนท ไมแขงแรงและผ  ชราหาปลา ใครท เหนแกตัวชอบแยงท น าลกทานกน งเสยไมไปวาเขา ใครท ไมเหนแกตัว ทานกนาพฤตกรรมของเขาไปสรรเสรญจนท ัวทานเองกทาตัวอยางอนัด ใหเปนท ปรากฏอย ทกวันๆ

จนกาลเวลาไดผานไปหน งปชาวบานพากนัสานกในความเหนแกตัว

ของตนตางทาดตอกันและกนั

 ในท น พอจะตองบอกใหร  วา พอไมสนบัสนนในเร องการจบัปลามา

เปนอาหารเพราะการฆาสตัวตัดชวตน ันเปนบาปอยางย ง

แตพอยกเร องน มาเปนอทาหรณกเพ อใหลกเขาใจวา การชวยเหลอผ  อ นทาความดน ัน ตองใชความอดทนพยายามเพยงไร ทานต ซ นนั นเปนผ  ฉลาดหลกัแหลมย งนกั เพยงแตทานใชคาพดกลอมเกลาจตใจผ  คนกจะเช อทานเพราะตางกมความเคารพทานอย แลว แตทานอตสาห ใชเวลาถงหน งปเตม กเพ อใหทกคนกลับตัวกลบัใจไดหมดและจะไมกลับไปเปนคนเหนแก

ตัวอกไมวากรณ ใด และเปนไปดวยความสมคัรใจ ไม ใชดวยบงัคบัหรอขอรอง ใหทกคนตระหนกัถงความดท ตองกระทารวมกัน เพ อความผาสกของพวกเขาเองพอจงสรรเสรญในความอตสาหะของทานย งนกั

พอและลกตางกมชวตอย  ในยคแหงความมดมน ผ  คนไมคอยมศลธรรมเหมอนดงัยคกอน เพราะฉะนั น ลกจะตองเจยมเน อเจยมตวั อยาไดอวดดวาวเศษกวาผ  อ น อยานาความสามารถของลกไปขมผ  อ นท ดอยกวา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 70/92

 ใหเขาไดอายจงเกบความร  ความสามารถของเจาไว ในใจอยาไดแสดงออก ใหปรากฏแกสายตาผ  อ นโดยไมจาเปน ใครพลาดพลั งลวงเกนลก กจงร  จัก

 ใหอภัย อยาไดแพรงพรายความไมดออกไป เพ อใหโอกาสเขากลบัตวักลับ ใจ และเม อไมม ใครร   กทาใหเขาไมกลากาเรบเสบสาน เพราะทกคนยอมรกัหนารกัตา ไมอยากเปนคนเสยช อเสยง เม อไมวจารณ ใหความลบัของเขาเปนท เปดเผยออกไป เขาจงไมกลาท จะทาผดอก บางคนนั น เม อมคนร  วาเขาเปนคนไมดเสยแลว เขากทาตัวเหลวแหลกย งข น เม อเปนคนดไมไดกเปนคนชั วเลย คนเชนน กม ใหเหนๆ อย  ลกจะตองคอยสงัเกตวา ผ  อ นนั นเขามความสามารถอะไรบางถาเปนส งท ลกยังไมมกจงรบเอาความดน ันมา ใสตนเถด อยาไดรรอเลย ลกจะตองร  จักชมเชยสรรเสรญความดงามและความสามารถของผ  อ นใหแผไพศาลไปอยาไดมจตรษยา ในชวตประจาวันของลกไมวาจะพดสกัคาจะทาอะไรสกัอยางจงอยาทาเพ อประโยชนตนเองกอนตองถอวาประโยชนสวนรวมเปนสาคัญลกจงจาไว ใหด

ข  อ ๒ .รั  กและเคารพทกคนอย างเสมอหน  านั    นเป นอย างไร 

ผ  ดนั น คอคนท มคณงามความดและกระทาแตความดงามอยาง

สม าเสมอ สวนคนเลวนั น บางทกซอนอย  ในคราบของผ  ด ปะปนกนัจนบางทกดไมออก แตถาลกสังเกตใหดแลว กจะเหนความแตกตางราวกบัขาวและดาทเดยว ผ  ดท มขอแตกตางจากคนทั วไปนั น คอมน าใจรกัและเคารพทกคนอยางเสมอหนากัน ธรรมดาคนท เราไดพบเหนในชวตประจาวันนั นบางคนเรากเคยใกลชดดวย บางคนกหางเหนไป บางคนสงศักด  บางคนกต าตอย บางคนฉลาดหลกัแหลม บางคนโงเขลาเบาปญญา บางคนมคณธรรมประจาใจบางคนกรายจนไดช อวาเปนคนพาล แมทกคนจะมสถานภาพและจตใจไมเหมอนกนั แตทกคนกเปนมนษยท ตองเกดแกเจบตาย

ดวยกันนกัปราชญท ังปวงจงไมชอบใหคนเกลยดกันดถกกันตองรกัเคารพกันอยางเสมอหนาจงจะมสันตสขเกดข นได

ข  อ ๓ .สนั  บสนนผ   อ   นให  เป นผ   ม ความด พร  อมอย างไร 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 71/92

หยกนั นยอมมาจากหนชนดหน ง ถาเราท งขวางไมสนใจ กเปนเพยงหนธรรมดากอนหน ง แมภายในจะมหยกเรนอย  กไมสามารถปรากฏความ

มคาของมนัได แตถามนษยนามาเจยระไน เอาความเปนหยกออกจากหนแกะสลกัใหสวยงาม กจะเปนของมคาสาหรบัฮองเตและขนนาง กลายเปนสัญลักษณท จะตองตดตัวไวแสดงถงความบญหนักศักด ใหญยามท ฮองเตออกขนนาง กตองมหยกไวแสดงความเปนใหญ ในแผนดน ขนนางเขาเฝาฮองเตกถอหยกพระราชทานประจาตาแหนงไว ในมอ เพ อแสดงความเคารพและจงรกัภักดตอฮองเต หยกยงันามาใช ในพธกรรมอ นๆ อกมากมายลกตองอยาลมวาหยกมความงามและความสาคัญข นมาไดเพราะฝมอมนษยเอง

คนกเชนกัน ถามกัลยาณมตรคอยชวยเหลอใหคาแนะนาท ด คน

ธรรมดาๆกจะกลายเปนคนดพรอมไปได เพราะฉะนั นลกจงใส ใจในคนท รกัด ม งม ันจะเปนคนด ลกจงใหความชวยเหลอสนับสนน ใหกาลังใจประคบัประคองเพ อใหเขาเปนคนดพรอมใหได แมเขาจะถกผ  อ นปรกัปรากจงชวยช แจงปกปองและยอมรบัขอปรักปรานั นวาลกกมสวนผดอย ดวยกนบัวาลกไดพยายามจนถงท สดแลว

คนดกับคนเลวนั นมกัจะคบหากนัไมได คนดยอมคบกบัคนด คนชั ว

ยอมคบกบัคนช ัว คนช ัวกชอบมั วสมกับคนชั ว คนช ัวมกัเกลยดชังคนด ย ง ในชนบทบางแหงท หางไกลความเจรญดวยแลวคนชั วมมากกวาคนดชอบขมเหงคนดอย เสมอจนตั งตวัไมตด คนดมักจะเปนคนตรงและไมกลัวตายไมชอบการแตงตวัท หรหราไมชอบมความเปนอย ท ฟ  มเฟอยจงมกัตกเปนข ปากคนช ัวท ชอบวพากษวจารณคนผดๆ เพราะฉะนั น เม อลกพบเหนเหตการณเชนน  กจงชวยปกปองคนด และชวยช ทางใหคนชั วกลับใจเปนคนด

เสยน เปนมหากศลท ลกจะตองทาใหได

ข  อ ๔ .ช   ทางให  ผ   อ   นท าความด นั    นอย างไร 

เกดมาเปนมนษยทกคนยอมมศลธรรมประจาใจอย บางมากบางนอย

บาง ท จะไมมเลยนั นคงหายาก นอกจากมนษยจะมวัสาละวนอย กับการ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 72/92

แสวงหาลาภยศเงนทองช อเสยงโดยไมคานงถงศลธรรมทาใหตองตกอย  ในความหายนะ ถาลกพบคนเชนน  ลกจงพยายามชวยเขา ฉดเขาใหพนจาก

ความหายนะใหจงไดดจคนฝนรายลกปลกเขาใหต นจากความฝนใหความร  ความคดท ดงามแกเขา เขากจะต นจากฝนรายกลายเปนคนดได เม อคร ังราชวงศถัง(ค.ศ.๖๑๘-๙๐๗หรอ๑๑๖๑-๑๔๕๐)มขนนางทานหน งทานเขยนหนงัสอสอนใจคนไดดมาก เปนท แพรหลายไปทั วประเทศจน ชาวจนมความเคารพนบัถอทานมาก เม อทานถงอนจกรรม ยังไดรับเกยรตยศอนัสงสง ไดรับการสถาปนาจากฮองเตเปนท  “เอว น” เปนการเชดชแกผลงานอนัมท ังรอยแกวรอยกรองท เย ยมยอดนั นเอง ชาวบานพากนัเรยกทานวาหานเอว   นกง 

ทานหานเอว นกงเคยกลาวไววา

“การตักเตอนผ  อ นดวยคาพดน ัน ไมชากถกลมเลอนไป ผ  ท อย ไกลก

ไมสามารถไดยนคาเตอนน ันได หากบันทกไวเปนหนังสอแลว แมสักรอยช ัวคนคาสอนน ันกยังคงอย สามารถแพรไปไกลกวาพันล หม นล เสยอกขอท หน งพอไดยกตัวอยางใหชวยเหลอผ  อ นดวยการทาตนเปนเย ยงอยางผ  อ น

นานวนัเขากจะมคนตามอยางโดยไมร  ตัว สวนขอน พอยกตวัอยางให ใชคาพด ใชหนงัสอเปนตวัอยาง ลกกจะตองใช ใหเหมาะสม มฉะน ันกจะไมไดผลเลยดจด ังคนปวยถาไดยาตรงกบัโรคกจะหายวนัหายคน เหมอนคนท มนสัยแขงกระดางถาเราใชคาพดตักเตอนเขาจะไมเช อโดยงายพดไปกเสยเวลาเปลา ถาเปนคนท มนสยัออนโยน การตักเตอนดวยคาพดมักจะไดผลลกไมควรพลาดโอกาสอนัดน เสย ท ังน ข นอย กับลกตองดคนเปน ตองอานนสัยไดถกตองแลวจงจะวนจฉยัไดวาคนเชนไรสมควรตกัเตอนดวยคาพดคนเชนไรสมควรใหเขาไดอานหนงัสอเพ อแกไขตัวเขาเอง

ข  อท   ๕ .จะช วยเหล อผ   ท   อย ในความคั  บขั  นได  อย างไร 

เคราะหกรรมยอมเกดข นไดเสมอ ไมวากับใครๆ หากลกพบเหนคน

ท กาลังตกทกขไดยาก ลกจะตองเขาชวยเหลอใหทันทวงท และจะตองชวย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 73/92

แกไขสถานการณดวยสตปญญาของลกอยางรอบคอบ เพ อม ใหการชวยนั นไมประสบความสาเรจ

ทานชยจ อ ซ งเปนขนนางในราชวงศหมง ในปลายรชัสมยัพระเจา

เซ ยวจงฮองเต(ค.ศ๑๔๘๘-๑๕๐๕พ.ศ.๒๐๓๑-๒๐๔๘)ทานกลาวไววา

“การชวยเหลอนั น ไมควรคานงวาจะไดบญไดคณสักเพยงไร ขอใหชวยใหไดทันทวงทจงจะควร ชางเปนคาพดท เป  ยมเมตตาการณเสยน กระไร”

ข  อ ๖ .การกระท าส   งท   เป นประโยชน  ต อสาธารณะอย างไร 

ไมวาลกจะอย  ในชนบทเลกๆหรอในเมองใหญๆ หากเปนเร องท เก ยวกับประโยชนสขของสวนรวมแลว ลกจะตองไมทอถอยในการเปนอาสาสมคัร เชน ขดคสงน า เพ อไว ใช ในนายามหนาแลง หรอสรางทานบเพ อ

ปองกนัน าทวมหรอซอมสะพานท ชารด เพ อใหการสญัจรไปมาสะดวกและปลอดภยัย งข นหรอใหทานอาหารแกคนอดอยาก หรอใหน าแกคนกระหายแลวลกกควรชักชวนชาวบานใหรวมแรงรวมใจกันกระทาความดรวมกัน ใครมเงนกออกเงน ใครมแรงกออกแรง ผนกกาลังใหเขมแขง จะไดชวยเหลอคนไดมากข น หากใครวารายลก กจงอยาใส ใจ ถาเราทาดโดยสจรตแลว ใครๆ กยอมเขาใจและชวยปกปองลกเสยอก ลกจงอยาทอถอย ไมวาจะประสบอปสรรคใดๆกอยาวางมอเปนอนัขาด

ข  อ ๗ .อย าท าตนเป นป  โสมเฝ าทรั  พย  ให  หมั    นบร จาคอย างไร 

คาสอนในพระพทธศาสนานั นมากมาย พระผ  มพระภาคเจาทรงแนะนาใหร  จักใหทานเสยกอน การใหคอการเสยสละ ทานท บรรลธรรมแลวทานเสยสละใหหมดท ังอวยัวะภายในหรอภายนอกและทรพัยสนเงนทองก

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 74/92

ส งท ระกอบดวยกนัข นมาเปนชวตทานยังเสยสละไดเร องทรพัยสนเงนทองของนอกกายไฉนจกัสละไมไดเลา

ถาเราสามารถเสยสละไดทกอยางเชนน แลว เรากจะร  สกวาเรามได

แบงภาระอนัใดไวทาใหจตใจปลอดโปรงไมหวงหนากังวลหลงั ใครทาของเราเสย ใครขโมยของเราไปกไมเดอดรอนเลยแมแตนดเพราะเราเสยสละ ใหหมดจรงๆ ผ  ท ไมสามารถเสยสละไดท ังหมด กตองเร มตนดวยการใหทานบรจาคทรัพยเสยกอน คนในโลกน เหนวาปจจยัส น ันเปนส งสาคัญของชวต และเงนเทานั นท จะบนัดาลใหไดมาซ งปจจยัส  เพราะฉะนั น คนสวนมากจงใหความสาคัญแกเงนเทาชวต หาไดคดสกันดวา หากยงัมลมหายใจกดอย หรอก ถาหมดลมเม อใด ม ใครเอาอะไรตดตัวไปไดบางไหม ผ  ท รกัเงนย งชวตมักเปนคนตระหน  ใจคอคบัแคบ แตถาหมั นบรจาคกจะเกดเปนนสัยอนัดงามข นสามารถบรจาคไดมากข นและไมนกเสยดายดังแตแรก

ข  อท   ๘ .ธ ารงไว  ซ   งความเป นธรรมได  อย างไร 

ธมัมะคอประทปท สองวถทางแหงชวต เม อหนทางขางหนาสวางไสวชวตยอมดาเนนไปตามทศทางอนัถกตอง ดจด ังคนท มนัยนตาดยอมสามารถเลอกทางเดนท สะดวกท สดและดท สดได โบราณทานจงวาธัมมะคอการธารงไวซ งฟาดนและมนษย ใหเกดความสมดลผสมผสานกลมกลนเปนอนัหน งอนัเดยวกัน จะขาดไปแมแตส งหน งส งใดกมได ตองเปนปจจยัองอาศัยซ งกันและกนั ทาใหเกดสรรพส งท รวมเรยกวาธรรมชาต ธัมมะทาใหชวตหลดพนจากหวงแหงความทกขมอสระเสรท จะอย  ในโลกตอไปกไดจะไปใหพนโลกเสยกได

ฉะน ันเม อลกเหนศาลท บชานกัปราชญราชบัณฑต หรอเหนคัมภรโบราณท เปนธมัมะอนัสงสงลกจะตองถนอมดวยความเคารพหากมขาดตกบกพรอง ลกจะตองซอมแซมใหอย  ในสภาพดดังเดม เพ อประโยชนแกอนชนร นหลงัตอไปลกจะตองเผยแผธัมมะธารงไวซ งธมัมะปฏบัตตนดวยธัมมะ และสอนใหผ  อ นร  จกัธัมมะ จงจะเรยกวาเปนพทธศาสนกท ร  ซ งในพระกรณาคณพระปญญาคณและพระบรสทธคณของพระผ  มพระภาคเจา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 75/92

ถาลกทาไดเชนน  จงจะไดช อวาเปนผ  ร  พระคณของพระองคอยางแทจรงและไดถวายความกตัญกตเวทแดพระองคอยางถกตองแลว

ข  อ ๙ .เคารพผ   ม อาวโสกว าอย างไร 

 ในครอบครวั ยอมมบดามารดา ป  ยาตายาย ยาทวดยายทวด ครอบครัวใหญกมท ังท มอาวโสกวาเราและผ  ท อายนอยกวาเรา เราตองเคารพรกัผ  หลกัผ   ใหญร  จักปรนนบัตเอาใจใสดแลทกขสข ใหความสขความสาราญแกทาน ใหความสนทสนมกลมเกลยว ย มแยมแจมใสเขาหากนั แมวาจะเดกกวาเราจงพดจากันดวยวาจาอนัไพเราะนานไปกจะเปนผ  มนสัยอนัดงาม

 ในประเทศยอมมฮองเตเปนประมข ท เราจะตองแสดงความจงรกัภักด รับราชการดวยความซ อสตัยสจรต รักษากฎหมายย งกวาชวตของลกเอง อยาอวดดทาผดโดยคดวาพระองคจะไมทรงทราบ การลงโทษคนโดยอาศัยอานาจของกฎหมาย กอยาเมาอานาจจนตดัสนโทษดวยอารมณ ทาไปดวยความลาพองใจ โบราณทานวา การรบัใชฮองเตกคอการรบัใช

สวรรคสวรรคยอมประทานความเจรญความสขสมบรณ ใหถาลกทาดพอ

ข  อ ๑๐ .รั  กช ว ตผ   อ   นดจรั  กช ว ตตนเองอย างไร 

มนษยจักทรงความเปนมนษยอย ได กดวยจตท มเมตตากรณา การเอาชนะส งท ยากท สดคอใจของตนเอง ตองเร มปลกฝงจตใจใหมเมตตา

กรณากอน การส ังสมคณธรรมใดๆ กตองเร มท จตอันกอปรดวยเมตตากรณาเชนกนั ในสมยัราชวงศโจว(จว)ทานโจวกงซ งเปนไจเซ ยงของพระเจาเฉงอวาง

ทานไดแตงหนังสอข นมาเลมหน งใหช อวาโจวหล อันเปนตนตารับท ราชวงศตอๆ มา ถอเปนแบบฉบบั วาดวยการบรหารประเททศ หนาท 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 76/92

ความรบัผดชอบของขาราชการกฎหมายและจารตประเพณพธกรรมตางๆและวฒันธรรมท สบทอดกนัมา

มอย ขอหน งทานกาหนดไววา

“เดอนแรกของป เปนเวลาท พชพันธ ธัญญาหารมโอกาสเจรญเตบโตสรรพสตัวกงายแกการต ังครรภ ฉะนั นการเซนสรวงบชาในเดอนน  หามฆาสัตวตัวเมย เพราะเกรงวากาลงัตั งครรภอย ” น กเปนความเมตตากรณาของทาานโจวกง

ทานปราชญเม งจ อไดกลาวไววา

“ผ  ดยอมอย หางไกลจากโรงครวัท มการฆาสตัว เพราะเพยงแตไดยนเสยงผ  อ นฆาสัตวกทาใหจตใจหดห เศราหมองได”

ทานผ   ใหญแหงกาลกอนจงไมยอมบรโภคเน อสตัวส ประเภทคอ๑.ไดยนเสยงสัตวท กาลงัถกฆา๒.เหนเขาฆาสตัว๓.สัตวท เล ยงอย เอง๔.สัตวท เขาจงใจฆาเพ อใหเราบรโภค

ลกเหนใครท ไมอยากบรโภคเน อสัตว แตยังทาไมไดทันท กจงแนะนาเขาใหเร มไมแตะตองเน อสัตวส ประเภทน  ใหไดเสยกอน

เร มฝกเสยแตเด ยวน  ความกาวหนาในการปฏบัตธรรมยอมตดตามมา เม อกระแสจตไดถกฝกฝนใหเจรญดวยเมตตาธรรมและกรณาธรรมแลวไซรกจะไมนกอยากฆาสตัวอกเลย

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 77/92

สตัวท ังมวลลวนมจตใจเชนเราเหมอนกนั การนาตัวไหมลงไปตมในน ารอนๆ เพ อทาเคร องน งหมท นยมกันวาสวยงามมคามาก ท แทเปน

บาปกรรมโดยไมร  ตัว ความจรงผาไหม ม ใชเปนส งจาเปนสาหรบัชวตมนษยเรานาจะใชผาฝายท ไมตองเบยดเบยนสัตวจะมดกวาหรอแมกระทั งการถางดนฆาหนอนกลวนแตเปนบาปกรรมทั งส น

ดๆ มนษยเกอบทั งหมด ลวนแตเบยดเบยนชวตผ  อ นเพ อความมชวตของตนเองตองทาปาณาตบาตอย ตลอดเวลาท มชวตแมกระทั งมอท ตบยงบ มดเทาเหยยบลงไปบนสตัวโดยไมเจตนากไมร  วาวนัหน งๆไดทาไปก คร ังลกจงระวงัใหดปองกนัใหไดนอกจากจะสดวสัยจรงๆ

โคลงโบราณทานมอย บทหน ง ซ งเปนท ประทบัใจพอจนบดัน  ทานวาไววา

“  เพราะรั  กหนจ งเก บข  าวไว  ให  ก น  เพราะสงสารแมลงจ งไม จด 

ตะเก ยง ”  

ดเถดวาคนโบราณนั นทานมเมตตากรณาเพยงไร

การทาความดนั นไมมท ส นสดอธบายเทาไรกคงไมหมดถาไมมการเร มตนกไมทราบวาจะทาดไดอยางไร จงถอหลกัสบประการน  แลวลกกจงแผขยายการทาด ใหกวางขวางออกไปเอง การสั งสมคณธรรมใหครบหน ง

หม นคร ังกจะอย เพยงแคเอ อม

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 78/92

โอวาทขอท ๔

ความถอมตน

(  โอวาททั    งสามข  อท   เข ยนจบไปแล  วนั    น  ล  วนแต สอนให  ละชั    วท าด 

ส วนโอวาทข  อสดท  ายน    ท านสอนให  ร   จั  กวางตน  ในการคบหาสมาคมกั  บ บคคลทั    วไป  โดยให  ย ดคณธรรมข  อน   ไว   ค อการถ อมตน  ไม อวดว าตนเอง ว เศษกว าผ   อ   น ก ย อมจะไม ม เร   องกั  บใคร ไม กล  าท าความชั    ว ส าน กอย เสมอ 

ว า  ตนเองยั  งท าความด ไม เพ ยงพอ  ก จะม ความก  าาวหน  าในการฝ กตนไม เพ ยงแต จะหาความร   เพ   มเต มอย ตลอดเวลา  ยั  งต  องร   จั  กฝ กตนให  เข  ากั  บคน ในสั  งคมได   จะได  ไม ม ศั  ตรทั    งต อหน  าและลั  บหลั  ง  ไม ม อปสรรคในการสั    ง สมคณธรรมความด งาม  ) 

คัมภรอ จงไดกลาวไววา ผ   ใดยกตนขมทาน อวดวเศษกวาผ  อ น ยอม

ตองประสบความเสยหายผ   ใดออนนอมถอมตนไมจองหองลาพองตนยอม

ตองประสบความสขความเจรญแมแตแผนดนกหนกฎน ไมพน ดแตขนเขาท สงตระหงาน ยนทะมน

เยยฟาทาดนกยังตองพงัทลายอย เนองๆ สวนแองน าท ต าตอยน ันกลับมน าขังอย ตลอดเวลา แมแตปศาจกชอบใหรายคนทะนง และอภบาลคนท ออนนอมถอมตน ในวชาโปยกวยน ันไดแบงออกเปน ๖๔ หนวย หนวยอ นๆลวนสอนใหเหนผลดและผลชั วในพฤตกรรมของมนษย แตหนวยแหงการออนนอมถอมตนน ไมมผลชั วเลยมแตผลดท ังส นจงเหนไดวาฟาดนเทพยดาผปศาจและมนษยลวนนยมชมชอบความออนนอมถอมตนกนัทั งส น

 ในคมัภรอ นๆ กกลาวเหมอนกันวา ทะนงตนยอมนามาซ งความวบัตถอมตนยอมนามาซ งความเจรญ พอไดไปรวมสอบไลกับนกัศกษาอ นๆ ต ังหลายครั ง ทกคร ังพอสงัเกตนกัศกษาท ยากจนบางคน บนใบหนามักทอประกายแหงความถอมตน จนบางครั งพอคดอยากจะเอามอทั งสองขางของ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 79/92

พอ ไปประคองประกายแหงความถอมตนนั นมาประดบับนใบหนาของพอเสยบางและไมตองสงสัยเลยพวกเขาเหลาน สอบไลไดทกทไป

เม อตอนท พอเขามาสอบในเมองหลวง มเพ อนนักศกษารวมเดนทางมาดวย รวมทั งหมดสบคนดวยกนั พอสงัเกตด เหนมคนท อายนอยท สดมช อวาปงคนเดยวท มความสงบเสง ยมเจยมตนมความถอมตนอย เปนนจ

พอจงบอกกับเพ อนวา

“คนคนน จะตองสอบไลไดอยางแนนอน”

เพ อนถามวาทาไมพอจงร  ลวงหนาไดเลา

พอบอกเขาวา

“ความถอมตนยอมนามาซ งความเจรญ ในหม พวกเราทั งสบคนน  ม ใครบางท ซ อและจรงใจเหมอนเขา คอยเอาใจเพ อนฝง ไมเคยเอาเปรยบ ใครเลย แม ใครจะหยอกลอ กไมโกรธตอบ ใครนนทาวาราย กไมโตเถยงสารวมระวงัไมยอมปลอยตวัปลอยใจไปตามอารมณเหมอนคนอ น คนเชนน แมแตผสางเทวดาฟาดนกยังตองใหความค  มครองและชวยเหลอ”เม อผลการสอบไลคร ังนั นปรากฏออกมากเปนจรงดังท พอคาดไวทกประการ

เม อป ค.ศ. ๑๕๗๗ (พ.ศ. ๒๑๒๐) พออย  ในเมองหลวงพกักับเพ อนช อไคจอ แซเฝง พอสังเกตดร  สกเขาเปล ยนแปลงไปมาก เม อเดกๆ เขาข เลนซกซนและเจาอารมณแตบัดน ดเขามสตควบคมอารมณไดดมากเขามเพ อนอย คนหน ง เปนคนดมาก ฉลาดซ อตรง ชอบชวยเหลอเพ อน คณธรรมสามประการน สมแลวท จักขนานนามวากัลยาณมตรเขามักจะตเตยน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 80/92

ไคซอตอหนา ไคซอไมเคยโกรธหรอโตตอบเขาเลย รบัฟงอยางอารมณดเสมอ

พอจงบอกเขาวา

“นสัยอนัดงามของเขาน  ยอมเปนปจจยันาเขาไปส ความมบญวาสนาสวนคนท ตองประสบเคราะหกรรม กเปนเพราะเขาสรางนสัยไมดมาเปนเหตปจจยันาเขาไปส ความหายนะเชนกัน สาหรบัเพ อนน ัน แมฟาดนกตองประทานการสนบัสนนปน เพ อนจะตองสอบไลไดอยางแนนอน

ตอมากเปนจรงดังท พอพดกับเขาไว

ความถ อมตนน ามาซ   งความส าเร จ 

มเดกหน มคนหน งแซจาว สอบไลได ในภมลาเนาของตนเม ออายยังไมถง๒๐ปแตจากนั นไปจะสอบก คร ังกไมเคยสอบไลไดอกเลยตอมาไดตดตามทานบดาซ งตองยายไปรบัราชการท อาเภออ น

 ในอาเภอนั นมบณัฑตท มความร  สงอย ทานหน งมนามวาเฉยนหมงอ 

เดกหน มไดทราบขาวกรบนาบทประพันธของตนไปหาเพ อขอคาแนะนา โดยไมคาดฝน ทานบณัฑตจบัพ กันไดกตวดัขอความในบทประพนัธน ันท งเกอบหมด ถาเปนบางคนกจะโกรธมาก แตเดกหน มคนน นอกจากจะไมโกรธแลว ยังขอบพระคณทานบณัฑต แลวรบเขยนใหมนามาใหทานแกไขอกดวยความออนนอมถอมตนเชนน  เปนส งท หาไดยากย งพอร งข นอกปหน งเดกหน มกสอบไลได

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 81/92

สต ป ญญาควบคมอารมณ  ได  

เม อป ค.ศ. ๑๕๙๒ (พ.ศ.๒๑๓๕) พอไดไปเมองหลวงเพ อเขาเฝาฮองเต ไดพบกับเพ อนคนหน ง ดเขาชางมความจรงใจและอารมณดเสยน กระไร ประกายแหงความออนนอมถอมตนฉายแสง อย ท ัวบรรยากาศท รอบๆตัวเขาทาใหพอไดสัมผสักับประกายน ดวยความช นชม

พอกลบัจากเขาเฝาไดเลาใหเพ อนๆฟงวา

“หากฟาจะประทานความเจรญร งเรองแก ใคร มักจะประทานสตปญญาใหกอน เม อมสตปญญาแลว คนท เจาอารมณกจะเปล ยนเปนคนท ควบคมอารมณได คนท อวดดกกลายเปนคนถอมตนได เม อพฒันาตนเองไดแลวฟายอมประทานความเจรญร งเรองมาให”

และกเปนจรงดังวาเขาสอบไลไดปนั นเอง

อ อนน  อมถ อมตนไม ต  องใช  เง น 

เม อปค.ศ.๑๕๓๔(พ.ศ.๒๐๗๗)มนกัศกษาแซจางคนหน งมความร  ด เขยนบทความกด เปนคนเดนคนหน งในบรรดานกัศกษาท ังหมด เขาเดนทางมานานกงเพ อเขาสอบพกัอย ท วดัๆหน ง

เม อผลการสอบประกาศออกมาปรากฏวาสอบตก แทนท จะโทษตนเองวาความร  ยังไมถงจงสอบไมไดแตกลบัโกรธกรรมการคมสอบหาวาไมยตธรรมมตากหามแววไมบทประพนัธดๆ กหาวาไมด

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 82/92

หลวงจนในวดัทานหน งไดยนเขาจงยนย มอย  เขากเลยพาลโกรธหลวงจนไปดวยหลวงจนจงกลาวกับเขาวา ดๆ แลวเหนทบทประพนัธของ

ทานไมดจรงเขาย งโกรธใหญตวาดหลวงจนวา

“ยังไมทันเหนบทประพนัธจะร  วาดไมดไดอยางไร”

หลวงจนพดตอบวา

“การประพนัธตองอาศยัความสงบทางใจ จตเปนสมาธ จงจะเขยนได

ด ทานควบคมอารมณไมได หวั นไหวอย ตลอดเวลา จะเขยนบทประพนัธไดดอยางไรได”

นกัศกษาจางไดสตจงคกเขาขอขมาและมอบตวัเปนศษย

หลวงจนจงสอนวา

“การสอบไลไดหรอไมลวนข นอย กับชาตาชวตถาเขาชาตาไมดแม

จะเขยนบทประพนัธไดดอยางไร กสอบไมได จงตองแกไขท ตนเองเสย

กอน”

นกัศกษาจางกราบถามทานวา

“หากข นอย กับชาตาชวตแลวจะแกไขไดหรอ”

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 83/92

หลวงจนพดวา

“ฟาประทานชวตใหเราแตชาตาชวตเราตองสรางสมเองหากกระทาแตความด มศลธรรม ชอบชวยเหลอผ  อ น ย งไมมผ  ร  เหน กย งเปนกศลมหาศาล เม อเราสั งสมความดจนเตมเป  ยมแลว เราจะตองการชาตาชวตอยางไรกไดท ังนั น”

นกัศกษาจางจงปรารภวา

“ขาพเจาเปนคนจนจะมปญญาชวยเหลอคนอ นไดอยางไร”

ทานช แจงวา

“การทาความดตองเร มท  ใจ ม งแกไขตนเองเสยกอน เชนการออน

นอมถอมตน กไมตองใชเงนเลย ทาไมทานไมตาหนตนเองวาความร  ยังไมเพยงพอจงสอบตกแตกลับไปดากรรมการคมสอบเลา”

นกัศกษาจางเพ งคดได จงเร มปฏบัตตนเสยใหม ลดความหย งผยองลงไปทกวันๆเพ มคณธรรมใหกับตนเองมากย งข นทกวนัๆ

ครั นอกสามปตอมา ในป ค.ศ.๑๕๓๗ (พ.ศ.๒๐๘๐) ในคนวันหน งเขาฝนไปวาไดไปในตกสงใหญหลงัหน ง เหนบญัชรายช อนกัศกษาท สอบไลวางอย เลมหน ง เม อเปดออกดเหนทกหนามชองวาง เกดความสงสยัจงถามคนท ยนอย  ใกลๆ วา

“ทาไมบญัชรายช อนกัศกษาท สอบไดแลวจงมการคดัออกอกเลา”

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 84/92

ไดรับคาตอบวา

“เน องจากผ  ท สอบไลไดแลวจะตองผานการตรวจสอบในยมโลกทกๆ๓ปถาใครมความประพฤตไมดไมอย  ในธรรมกจะถกคัดช อออกจะสอบอกอยางไรกสอบไมได แลวช ไปท วางบนสมดนั นวา สามปมาน  เจาต ังใจฝกตนใหกาวหนาไปมาก กจะเอาช อเจาไวตรงน  ขอใหเจารกัตนสงวนตวัอยาไดว วามทาผดเหมอนดงัแตกอนอกปน ันเขากสอบไดท ๑๐๕”

เม อดเหตการณท ผานมาแลว ยอมจะเหนไดวา สงจากศรษะมนษยข นไป ๓ ฟตกมเทพเจาคอยเฝาดอย แลว เราจะตองทาแตส งท เปนมงคลหลกเล ยงการกระทาอนัเปนอปัมงคลเสย จะดจะช ัวอย ท ตัวเราเอง ถาควบคมจตใจและความประพฤตของเราใหด ไมทาส งท ฟาดนและผสางเทวดาไมพอใจ ไมหย ง ไมโอหัง ไมว วาม อดทนในส งท ทนไดยาก ฟาดนและผสางกยอมจะเหนใจเราประทานความชวยเหลอแกเราคนท จะเปนใหญเปนโตในอนาคต ยอมไมทาจตใจคบัแคบเหนแกตัว ยอมไมเปนผ  ทาลายความสขความเจรญของตนเอง ความถอมตนทาใหมโอกาสท จะไดรับการอบรมสั งสอนจากทานผ  ร   ไดรบัประโยชนจากทานเหลานั นไมจบส น นักศกษาจง

ควรทาตัวเชนน  ลกจงจาไววา คนท ยกตนขมทาน ถอดอวดเบงนั น แมจะไดดบไดดกไมย ังยนนาน

โบราณทานวาไวปรารถนาช อเสยงยอมไดช อเสยงปรารถนาความ

ร ารวย กยอมไดเปนเศรษฐ ความปรารถนาของมนษย เปรยบประดจรากแกวของตนไม เม อหล ังลกลงดนแลว ตนไมกจะมก งกานไพศาล ออกดอกออกผลตามฤดกาล

รากแกวของมนษย กคอการออนนอมถอมตน ไมวาจะเปนเร องเลกนอยหรอเร องใหญ เราจะตองยดม ันในคณธรรมขอน  ถอมตนไวเสมอ ใหความสะดวกแกผ  อ น เม อไมทาใหผ  อ นสะเทอนใจ เพราะความอวดดของเราแลว ฟาดนยอมประทบัใจในความดของเรา พวกนกัศกษามักบนบวงเทพยดาฟาดน ขอใหสอบไลได แตพวกน ไมคอยมความจรงใจการบนบวงจงไมไดผล

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 85/92

นกัปราชญทานเม งจ อพดกับพระเจาฉเซวยนอองวา

“พระองคโปรดดนตร ถาโปรดดวยความจรงแลวไซร ชาตาของประเทศกจักร งเรองสกใสเปนแน แตน พระองคโปรดดนตรเพ อความสขของพระองคเองหากพระองคสามารถขยายความสขสวนน  ใหแผไพศาลไป ในดวงใจของราษฎรทกคนแลวไซร ราษฎรกจะมความสขเหมอนด ังพระองค และทกคนกจะจงรกัภักดตอพระองคอยางสดหัวใจ เม อนั นชาตาของบานเมองฉจะไมร งเรองสกใสอยางใดได”

เม อลกตองการสอบไลไดเปนขนนาง ลกกตองตั งความปรารถนาไวดจรากแกวของตนไม แนวแนท จะทาความดไมทอถอย สั งสมความดงาม ใหไดทกๆวนัลดความถอดอวดด ใหหมดส นไปสรางอนาคตดวยตัวลกเองชาตาชวตจักทาอะไรได ขอใหลกจงเพยรพยายามตอไปเถด ความสาเรจยอมรอลกอย แลวอยางแนนอน

จบ

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 86/92

ขอให  ท านผ   อ านท   ตั    งใจจะท าด ละชั    ว อย างน  อยจงเพ   ม ๑ ตั  ด ๑ ให  ได  ทกวั  นไป ถ  าเพ   มความด ให  มากกว า ๑ และตั  ดความไม ด ได  มากกว า ๑ ก ย   ง 

จะประสบความส าเร จในการสร  างอนาคตได  เร วข   น 

ระดั  บการสอบไล ของจ นโบราณ 

ซ   งฉาย (  ซ วจ าย  ) นกัศกษาท สอบไลไดคร ังแรกในภมลาเนาของตน หมายถงนกัศกษา

ท คัดมาแลว

จว   ย  เหย น (  ก อหย น  ) ซวจายท สอบไดอกคร ังหมายถงผ  ฉลาดท สมควรสนบัสนนตอไป

จ   นซ   อ (  จ   นส อ  ) กอหยนท สอบไลไดอกครั งเปนบัณฑตท ควรสงเสรมใหเขาสอบรับ

ราชการไดทานเหล ยวฝานสอบไดจ นสอแลวกสอบเขารบัราชการเลยจงมไดเขาสอบชงตาแหนงจอหงวนอก และเปนเพราะความสนัโดษของทานดวย เม อนกัศกษาไดผานบนัได ๓ ข ัน เปนบณัฑตแลว ถาจะสอบตอไปกตองเดนทางเขาเมองหลวงเขาสอบในพระราชวงั ฮองเตทรงคดัเลอกดวยพระองคเอง

จ  วงเอว   ยน (  จอหงวน  ) 

ผ  ท มลกัษณะเปนเลศ ตอบขอสอบเปนท ร   ใจกรรมการเปนท สด ไดเปนท หน ง

ป   งเอ   ยน (  ป งหง ั น  ) ผ  ท พลาดไปนดแมเปนรองกมสองตาท ฉลาดไดเปนท สอง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 87/92

ถานฮวา (  ถั  มฮวย  ) ผ  เขาใจเกบดอกไมไดเปนท สามสมัยราชวงศถังผ  สอบจ นสอไดแลว

จะไดรบัพระราชทานเล ยง เรยกวางานเกบดอกไม โดยคัดเลอกจ นสอท มอายนอย ๒ ทาน ไปเลอกเกบดอกไมงามและมช อในอทยานตางๆ เพ อมาเปนหวัขอในการแตงโคลงฉนัทกาพยกลอนของบณัฑตในงานเล ยงตอมาผ  ท สอบไลไดท สามกจะไดรับพระราชทานนามน จนถงสมยัราชวงศเชง(ชง)

ฉวนหล(  ถวนหล ) ผ  ท สอบไดท ส  ไมไดเขาเฝา หมายถงผ  ท รบัทราบวา สอบไลไดโดย

พระบรมราชโองการท ขนนางประกาศตอๆกันออกมาจากทองพระโรงหานหล น (  ฮั    นหล น  ) หมายถงเปน ตาแหนงขาราชการ บัณฑตท สอบไลได ในขั นน มาก

มายประดจไมยนตนตระหงานในปาเปรยบประดจกาลงัของแผนดน

ค าอธ บายอายตนะโดยย อ 

ชวตม๒ระบบคอระบบรปธรรม  ไดแกวถชวตทางกายระบบนามธรรม  ไดแกวถชวตทางจต

ท ัง๒ระบบน  เสมอนเสนขนาน๒ เสนท ไมมวันพบกนัท จดบรรจบ

ไดเลยหากไมมอายตนะซ งเปนกล มธรรมท เช อมโยงวถชวตท ัง๒ระบบใหมาอย  ในวงจรเดยวกันคอขบวนการขนัธ ๕ ความสัมพันธระหวางอายตนะภายในและอายตนะภายนอก เปนปจจัยสาคัญย งท กระต  นใหชวตเกดบทบาทและพลงังานมากมายต ังแตเกดจนตายชาตแลวชาตเลา

ทานเปรยบธรรม๒กล มน ไววา

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 88/92

อายตนะภายใน ๖ กล ม คอขบวนการส อความหมายทางตาหจมกล นกาย ใจ

เสมอนวถทางท นาอาคนัตกะไปส การพบปะอยางมเง อนไข

อายตนะภายนอก ๖ กล ม คอขบวนการรกเราจากรปเสยงกล นรสโผฏฐัพพะธัมมารมณเสมอนแขกผ  มาเยอน

ท วามเง อนไขกเพราะตองผานวถทางตาเทานั นจงจะเขาถงศนยการเหนไดอยางมระเบยบ รปท อย นอกทศันวสัยกด ไมมเหตปจจยัท เหมาะสมสนบัสนนกด ยอมไมอย  ในเง อนไขท จะเกดข นไดอยางเปนขบวนการอายตนะอก๔ค กเชนกนั เสยงตองผานวถทางหจงจะเขาถงศนยการไดยนกล นตองโชยเขาวถทางจมกรสตองมาเยอนตามวถทางล นโผฏฐพัพะคอส งเราท ตองสมัผสัผานวถทางกายเขาส ศนยกายสมัผัส ธัมมารมณคอสรรพส งท ังปวงท ผานวถทางใจเราใหเกดความนกคดจตไมวาง

กล มธรรมทั ง๖ค น มาประจวบกนัท จดบรรจบคราใดกเปนปจจยัใหเกดขันธ๕คอรปเวทนาสัญญาสงัขารวญญาณทกคร ังไปขันธ๕กเปนปจจยัใหระบบทั ง ๒ ของชวต แสดงบทบาทออกมาทางกาย วาจา ใจ เปนกศลกรรมบาง เปนอกศลกรรมบาง เปนกลางบาง สดแตระดับการฟงร   ดออก บอกถก ทาเปน เหนแจง แสดงออก ฯลฯ ของแตละบคคล ยอมแตกตางกันตามแรงขบัของกเลสตัณหาอปาทานฯลฯ ขบวนการดงักลาวจักเกดข น ต ังอย  ดับไป ดวยความไมคงทน แปรปรวนไปตามเหตปจจยั คออนจจตา เปนปญหาเดอดรอน ว นวาย คอทกขตา กาหนดตามความ

ตองการของเราเสมอไปไมได คออนัตตา ชวตตองเปนไปตามกฎแหงไตรลกัษณน ตลอดเวลาท ยังไมส นชาตภพ

ทานผ  อานท มจตใจเปนไปตามมาตรการและสงถงมาตรฐานสามารถเขาส วปสสนากรรมฐานแลวไซร ยอมแจมแจงในความหมายของอายตนะท ละเอยดออนลกซ งซบัซอนย งกวาน ไดดวยตนเอง

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 89/92

ชวงเวลาของชวตนั นมจากัดนกั ชวตตองข นอย กับปจจัยภายนอกมากวาท จะมโอกาสเปนตวักาหนดความเปนไปของตวัเอง พระบรมศาสดา

จงทรงพร าสอนตลอด๔๕พรรษาของพระองคแม ในปจฉมพจนวา

“  จงตั    งตนอย ในความไม ประมาท ”  

การบรรลเปาหมายของชวต จะทนัเวลาหรอไม อย ท ความไมประมาทในอายตนะน แล

เจอจนัทนอัชพรรณ

(มสโจ)จนัทรท ๒๘/๐๙/๒๕๒๔

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 90/92

ตัดวจกจฉาเพ อบรรลโสดาท านล   อโจ  ว 

 ใชหรอม ใช ใชหรอม ใช เจาตัวสงสยั เปนตัวขัดขวางหนทางปฏบัต การฝกฝนจต ใหไดสาเรจ ตองฝกฝนจตไมออนไมไหว ส งใดท เกด ไมเปนด ังใจ ตองทาใจวางอยาใหขวางทาง ท จักกาวเดน อยาคดเกนเลย จัดการผสมแตงปรงเขาไป ใหจตมวาง นั นเปนไมด แกตัวของตวัจตตองปลอยวาง ปลอยวางทกส ง ไมเอาส งใด มาเปนอารมณกวนจตกวนใจ ส งท มเปน แลเหนวาเปน อยางนั นอยางน ขอจงแลมอง สองตาแลเปน เหนเปนธรรมดา เชนน เองแลเร องราวใดใด อยาปรงอยาแตง ใหเปนดังใจ ร  เหนเพยงใด ใหหยดเพยงน ัน จตจงจกัวาง สาหรบัฝกฝน

โสดาโสดา อะไรคอโสดา จตท ฝกด ละวางทกส งไมมตัวเรา ไมมตัวเขา คอไมยดตด วาน ันของเราหรอนั นของเขา เอามาใส ใจ ใหปรงใหแตง วาเปนตางตางเม อละวางได ความชอบโกรธเกลยด ไมม ในจต ความโลภอยากไดมาเปนของเรา กจะไมม เม อจตสะอาด ปลอดโปรงแจมใสดวงจตดวงน  ใสดจดวงแกว เปลงปล ังแวววาว ดจเพชรเจยระไนไมมปญหา มแตปญญา เหนแจงในธรรม ไมมเคลอบแคลง

ขออนญาตทานล อโจว เทพเจาผ  กอปรดวยพรหมวหาร ๔ นาโอวาท

ของทานมาประดบัไวเตอนจต ยามขันธหากาลงัปรงแตง เม ออายตนะมาเยอน

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 91/92

ธรรมะพระอรยะจ กง

จ ตเหน อส าน ก 

มนษยน ันมพฤตกรรมไปตามท จตใตสานกจะสั งการจตท อย  ใตสานก

ยอมอย ลก และไกลกวาจะคนกลบั จตใตสานกยอมทับถมตัวมันเอง ไมวา ใครผ   ใดสานกยอมเปนใหญกวาจตจตจงถกสานกกดทับไว ใตบังคบับัญชาสานกท วาคอ กเลส ตัณหา อปาทานทั งปวง สานกจงเปนหวงลามจตม ให

แสวงหาส งอ นใด นอกไปจากคาบญัชา จตอันถกสานกจงเปนหวงลามจตม ใหแสวงหาส งอ นใด นอกไปจากคาบัญชา จตอันถกสานกยดเหน ยวไว นั นคอจตอันเปนทกข คอจตอนัเปนทาส คอจตอันปราศจากแสงสวางแหงพระธรรมเปนจตท มดดา เปนจตท ต าชา เปนจตท หาประโยชน ใดๆ มได ดังน แลวจตใตสานกจงเปนพลงักดดันหนัมนษยเขาหาอาสวกเลสทั งมวล

จตอันอย  ใตสานกจงเปนผลกของสนัดานนสัย อนัใฝอย  ในความชั ว

ความกลวัความขลาดเขลาจตใตสานกจงเปนจตท เศราหมองยากท จะเหนธรรมะขอชักนาพวกเราทั งหลายจงมารวมกันแปลงกายเปล ยนใจพาจตใหผองใสดวยการทาจตใหอย เหนอสานก ตรกตรอง ศล สมาธปญญา ใหเหนแมอรยสจัส กพงหวังใหเหนโดยแจมชัดขจัดเสยซ งความมดดาแหงจตแลวชวตของเรากจะสบาย เปนชวตท  ใกลถงธรรมอนัประเสรฐ บรรเจดกวาส งท ังปวง

มจตอย เหนอสานกแลวใจยอมผองแผว ดจแกวใสไรฝ  นธล ดังน ทาน

เวยหลางจงวา ใยต  องเช ดถอ กด  วยเล า  เพราะแท  ท   จร งแล  ว  แม  โพธ ก ไร  ต  น เขาใจดงัน ชวตยอมเปนสขอย  ในปจจบันขณะ เปนหวงเปนทกขไปใยกบัวันพร งน  เชนน ปจจบันเราจกัเศราหมอง ม ใยจะตองกลาวถงอนาคต เม อวันน ทกขเสยแลวพร งน จะสขไดอยางไรเพราะใจมเพยงวนัน เทาน ัน ใจไมอาจรอเราอย  ในวนัพร งน 

7/16/2019

http://slidepdf.com/reader/full/55cf9d9e550346d033ae6ae5 92/92

ธรรมะกระเบยดน ว

ธรรมะกระเบยดน ว ยงัคลายหวดบักระหายเปนธรรมอนังายงาย ไมยักยายใจโลเลธรรมะกระเบยดน ว ยงัดับกร วดับโทสานั นแหละคอธรรมา ธรรมดาในตวัเราธรรมกระเบยดน ว ใชเลกจ วไรคณคาแทธรรมมารดา เปนคณคาย งใหญเอย

บัญชบรหารกายวาจาใจ

วันเดอนป กศลกรรม หมายเหต อกศลกรรม หมายเหต