โรคไทรอยด

ไทรอยดเปนตอมไรทอที่ใหญที่สุดในรางกายมนุษย สงผลเสียอยางรายกาจทีเดียวหากมันทํางานผิดปกติ ซึ่งตอม

ไทรอยดนี้มีหนาที่ผลิตฮอรโมนไทรอยด ซึ่งเปนฮอรโมน ที่มีความสําคัญอยางยิ่งตอการเจริญเติบโตของรางกาย รวมทั้ง

ควบคุมการทํางานของอวัยวะอื่นๆ ทั่วรางกาย เมื่อตอมไทรอยดทํางานผิดปกติ จึงสงผลใหทุกระบบปรวนแปร ทั้งรางกาย

จิตใจ และสมอง โดยเฉพาะตอประสาทการทํางานอัตโนมัติ ซึ่งเปนสิ่งที่เราควบคุมไมได

ตอมไทรอยดมีลักษณะเหมือนผีเสื้ออยูที่คอใตลูกกระเดือกมีขนาดยาว 4 ซม. กวาง 1-2 ซม. ทําหนาที่สราง

ไทรอยดฮอรโมน ซึ่งฮอรโมนนี้จะทําหนาที่ควบคุมการเผาผลาญของรางกาย อุณหภูมิของรางกาย ความแข็งแรงของ

กลามเนื้อ ระดับไขมันในเลือด รวมทั้งอารมณและความรูสึก

ปกติตอมไทรอยดจะหลั่งฮอรโมนออกมาในปริมาณที่เหมาะสม ฮอรโมนที่สําคัญคือ tetraiodothyronine

(thyroxine หรือ T4) และ triiodothyronine (T3) โดยฮอรโมนนี้จะมีธาตุไอโอดีนเปนสวนประกอบสําคัญ ถาฮอรโมนหลั่ง

นอยรางกายจะเผาผลาญนอยลง แตถาหากฮอรโมนหลั่งมากรางกายจะมีการเผาผลาญอาหารมากทําใหน้ําหนักลด

สาเหตุโรคไทรอยด

โรคไทรอยดมากกวาครึ่งมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของภูมิคุมกัน(หรือเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือด หรืออิมมูน

ซิสเต็ม) ซึ่งโรคนี้ผูปวยมีความเจ็บปวยรุนแรงไมเทากัน การรักษาจึงทําไดในระดับที่ควบคุมใหภาวะของโรคนั้นเบาลง

หรือทําใหโรคสงบ และทําใหคนไขสามารถใชชีวิตไดอยางเปนปกติมากที่สุด ซึ่งการรักษาในปจจุบันมีแนวโนมที่จะใหกิน

ยาตอเนื่องในระยะยาว ในขณะที่วงการแพทยยังพยายามหาทางแกไขปญหาที่ตนเหตุตอไป

สาเหตุที่มาจากพันธุกรรม และไวรัส เปนสิ่งที่เราไมสามารถควบคุมดูแลได แตสําหรับความเครียด และภูมิคุมกัน

นั้น เปนเรื่องที่เราสามารถดูแลปองกันตวัเองได โดยธรรมชาติ เวลาคนเราเครียด รางกายจะมีกลไกที่ทําใหฮอรโมนหลั่ง

ออกมาจากสวนตางๆ เพื่อชวยใหมีพละกําลัง มีความสามารถ หรือมีอะไรบางอยางที่มากกวาภาวะปกติ มาขับดันตัวเราให

เอาชนะความกดดันนั้นไปได และผลจากการเปลี่ยนแปลงของกระบวนการในรางกายนั้นมีมากมาย โดยเฉพาะในตอมไร

ทอ ไมวาจะเปนตอมไทรอยด ตอมหมวกไต หรือตอมใตสมอง รวมทั้งในระดับเซลล ระดับอวัยวะ ซึ่งสงผลกระทบตอการ

ทํางานของรางกายตามมา ที่สําคัญคุณหมอยังเลาใหฟงถึงผลการวิจัยหลายช้ินที่แสดงใหเห็นวาความเครียดมีสวนไปกระตุน

ระบบภูมิคุมกันตนเองที่อาจจะไมคอยดีอยูแลว ทําใหเกิดเปนโรคนี้ขึ้นมา

ความผิดปกติของตอมไทรอยดมี 3 แบบ คือ

1. ฮอรโมนไทรอยดเกิน

ฮอรโมนไทรอยดเกิน คือ ภาวะที่ฮอรโมนหลั่งออกมามากเกินความจําเปน (ไฮเปอรฯ) สําหรับโรค

ไทรอยดที่เกิดจากฮอรโมนไทรอยดเกิน จะทําใหมีอาการหัวใจเตนแรง ใจสั่น นอนไมหลับ และน้ําหนักลด ที่

สําคัญอารมณแปรปรวนบอย

Hyperthyroid คอพอกเปนพิษ หมายถึงภาวะที่ตอมไทรอยดสรางฮอรโมนออกมามากวาปกติเปนผลทํา

ใหรางกายมีการเผาผลาญมากเกินไป

สาเหตุฮอรโมนไทรอยดเกิน

- โรค Grave's disease เกิดภาวะที่มีภูมิไปกระตุนตอมไทรอยดสรางฮอรโมนออกมามาก ผูปวยจะมีตอมไทรอยดโต

ทั้งตอม

- โรค Multinudular toxic goiter หมายถึงภาวะที่กอน [nodule] ในตอมไทรอยดทํางานสรางฮอรโมนเพิ่มขึ้น อาจ

กอนเดียว หรือหลายกอน

- Thyroiditis ชองแรกของตอมไทรอยดอักเสบจะมีอาการของคอพอกเปนพิษ

อาการฮอรโมนไทรอยดเกิน

- อารมณแปรปรวน

- นอนไมหลับ

- กลามเนื้อออนแรง

- ตาโปน

- มือสั่น

- ใจสั่น เหนื่อยงาย

- คอพอก

- ประจําเดือนผิดปกติ

- ขี้รอน

- น้ําหนักลดแมวาจะรับประทานอาหารไดดี

การวินิจฉัยฮอรโมนไทรอยดเกิน

- เจาะเลือดพบวา คา T3หรือ T4 สูง และคา TSH ตํ่า

- ทําไทรอยดสแกน เพื่อดูวาสภาพตอมไทรอยดโตทั้งตอม หรือ มีกอนในตอมไทรอยด หรือเปนตอมไทรอยด

อักเสบ

การรักษาฮอรโมนไทรอยดเกิน

การรักษามีไดหลายวิธีแพทยจะพิจารณาจาก อายุ สภาพของผูปวย ชนิดของคอพอกเปนพิษ ความรุนแรงของโรค

การรักษามีได 3 วิธี คือ

1. การรับประทานยาเพื่อลดการสรางฮอรโมน เชน PTU, Methimazole

2. การรับประทานน้ําแร radioactive iodineเมื่อผูปวยรับประทานน้ําแรเขาไป ตอมไทรอยดก็จะรับ iodine ที่มีรังสีเขา

ไป รังสีนี้จะทําลายเนื้อตอมไทรอยด แพทยจะคํานวณขนาดยาที่เหมาะสม หากไดมากเกินไปจะเกิดภาวะตอม

ไทรอยดทํางานนอยจําเปนตองไดรับยา thyroid hormone ไปตลอดชีวิต แตถาหากไดรับน้ําแรนอยไปผูปวยยังคง

เกิดอาการของตอมไทรอยดเปนพิษแตรุนแรงนอยลง แพทยจะนัดใหยาอีกครั้ง

3. การผาตัด ปจจุบันการผาตัดมีความนิยมลดลงไปมาก โดยเลือกใชกับผูปวยบางราย เชน เด็ก วัยรุน หรือหญิง

ต้ังครรภที่มีปญหากับยาที่รักษา หรือผูที่มีตอมโตมาก มีอาการทางตารุนแรง หรือมีกอนในตอม

4. ยาอื่น beta blocker เชน propanolol, atenolol, metoprolol เพื่อลดอาการของโรค

2. ฮอรโมนไทรอยดขาด

ลักษณะฮอรโมนไทรอยดขาด หรือ Hypothyroidism

ฮอรโมนไทรอยดขาด คือ ภาวะที่ฮอรโมนหลั่งออกมานอยกวาความตองการของรางกาย (ไฮโปฯ)

สวนคนที่ฮอรโมนไทรอยดขาด ชีพจรจะเตนชา ขี้หนาว ความจําเสื่อม บวม ทองผูก หากเปนมากๆ และนานๆ จะทําให

สมองเสื่อม ความจําเลอะเลือน ถาเปนในเด็กจะทําใหตัวเล็กแคระแกรน และเปนโรคเออได สาเหตุของโรค

ลักษณะ

เปนภาวะที่ตอมไทรอยดสรางฮอรโมนออกมานอย ทําใหตอมใตสมอง (pituitary gland) สรางฮอรโมน Thyroid

stimulating hormone (TSH) ออกมามากเพื่อกระตุนใหตอมไทรอยดทํางานมากขึ้นทําใหตอมไทรอยดโตขึ้นที่เราเรียกวาคอ

พอก Goiter

สาเหตุฮอรโมนไทรอยดขาด

- เกิดจากการอักเสบของตอมไทรอยด thyroiditis

- เกิดจาการตัดตอมไทรอยดมากเกินไป

- เกิดจากการไดน้ําแรที่ใชรักษาคอพอกเปนพิษ

อาการฮอรไทรอยดขาด

ผูปวยที่เปนไมมากอาจจะไมอาการอะไร หากไมรักษาโรคจะเปนมากขึ้นจนเกิดของอาการตอมไทรอยดทํางาน

นอย คือ

- ออนเพลีย

- ผิวหยาบและแหง ผิวซีด และผมแหง

- อารมณผันผวน

- เสียงแหบ

- ขี้ลืม

- น้ําหนักเพิ่ม

- กลืนลําบาก

- ขี้หนาว

- เบื่ออาหาร

การวินิจฉัยฮอรโมนไทรอยดขาด

โดยการเจาะเลือดตรวจหา TSH T3 T4จะพบวาคา T4 ปกติหรือตํ่าแตคา TSH จะสูงเปนการยืนยันการวินิจฉัย

การรักษาฮอรโมนไทรอยดขาด ทําได 2 วิธี

1. การรักษาทางแพทยแผนปจจุบัน

- โดยการให thyroid hormone ไปตลอดชีวิตโดยจะตองเริ่มใหในขนาดนอยแลวคอยปรับยาจนกระทั่งระดับ T4

และ TSH อยูในเกณฑปกติ

- ไมควรเปลี่ยนยาเองโดยไมไดปรึกษาแพทย

- ควรตรวจหาระดับ TSH เปนระยะเพื่อปรับยาไทรอยดการเจาะเลือดปละครั้ง

หากการวินิจฉัยไมผิดพลาดทานจะตองรับประทานยาไปตลอดชีวิต ไมควรหยุดยาเองแมวาทานจะปวยจากโรคอื่น

2. ใช[เห็ดหลินจือ][สกัดเขมขน] จากแหลงผลิตที่[มีมาตรฐาน] มีเอกสาร[รับรองมาตรฐาน]และการรับประกัน

ผูบริโภคเห็ดหลินจือนับเปนอาหาชั้นเยี่ยมและมีสรรพคุณทางยาชั้นยอด

- มีสารออกฤทธิ์ที่สามารถปรับรางกายใหเขาสูภาวะสมดุล

- สามารถฟนฟู cell ใหกลับมาเปนปกติได

- ไทรอยดที่เปนโรคจึงสามารถฟนฟูไดอยางรวดเร็ว

3. ฮอรโมนไทรอยดปกติ

ฮอรโมนไทรอยดปกติ คือ ภาวะที่ฮอรโมนหลั่งออกมาตามปกติ แตเกิดความผิดปกติที่ตอมไทรอยด

และอาจสงผลกระทบตอการหลั่งปริมาณฮอรโมนไดบางเชนกัน

การตรวจเลือดหาระดับไทรอยดฮอรโมน

ตอมใตสมอง pituitary gland จะสรางฮอรโมนที่เรียกวา Thyroid stimulating hormone TSH ทําหนาที่กระตุนให

ตอมไทรอยด สรางฮอรโมน T3 (triiodothyronine) and T4 (thyroxine) เพื่อใหรางกายเผาผลาญอาหาร

- หากตอมไทรอยดสรางฮอรโมนมากเกินไปเรียก Hyperthyroidism ตรวจเลือดจะพบวา T3 หรือ T4 สูงแต TSH ตํ่า

- หากตอมไทรอยดสรางฮอรโมนนอยเกินไปเรียก Hypothyroidism ตรวจเลือดจะพบวา T3 หรือ T4 ตํ่าแต TSH สูง

Thyroid scan

คือการตรวจตอมไทรอยดโดยการใหผูปวยรับประทานเกลือ Iodine ที่อาบสารรังสี หลังจากนั้นจึงนําผูปวยเขา

เครื่องตรวจ ประโยชน Thyroid scan คือ

- บอกวาตอมไทรอยดมีการอักเสบหรือไม Thyroiditis

- บอกวาตอมไทรอยดมีการสรางฮอรโมนเพิ่มหรือไม hyperthyroid

- แยกกอนที่ไทรอยดวาเปน Hot หรือ Cold nodule

- Hot nodule หมายถึงกอนที่ตอมไทรอยดมีการสรางฮอรโมนสูงมักจะไมเปนมะเร็ง สวน cold nodule มีโอกาสเปน

มะเร็ง 5 % มะเร็งไทรอยดสวนใหญเปน cold nodule

Needle aspirate

- การใชเข็มเจาะเนื้อไทรอยดโดยการใชเข็มเล็กๆดูดเนื้อเพื่อนําสงตรวจทางกลองจุลทัศนเพื่อตรวจเนื้อเยื่อวาเปน

มะเร็ง คอพอกเปนพิษ หรือเปน cyst

- การตรวจ ultrasound เพื่อตรวจดูวากอนไทรอยดที่โตเปนกอนเนื้อหรือเปน cyst

การดูแลตัวเอง

นั่งสมาธิ

ขณะนั่งสมาธิ ระบบตาง ๆ ในรางกายจะทํางานชาลง เชน ชีพจร การเตนของหัวใจ การหายใจ ทําใหปริมาณการ

ใชออกซิเจน ตลอดจนการเผาผลาญในรางกายลดลงดวย เราจึงรูสึกผอนคลาย เมื่อวัดระดับกรดแล็คติค (Lactic Acid) ใน

เลือดก็มีคาลดลงเชนกัน โดยคนที่มีระดับกรดแล็คติคมากเกินไป จะสงผลใหมีอาการเครียด วิตกกังวล จนถึงขึ้นตื่น

ตระหนกทีเดียว และเมื่อตรวจคลื่นไฟฟาในสมองก็จะพบวามีคลื่นอัลฟา (Alfa Wave) ในสมองเพิ่มมากขึ้นกวาปกติ ซึ่งเปน

คลื่นที่สงผลทําใหจิตใจสงบ เพราะในสมองของคนเรามีสารสื่อประสาทหรือสารเคมีอยูมากมาย หากสารบางอยางลดนอย

หรือเพิ่มมากเกินไป ยอมทําใหระบบเสียสมดุล จนแสดงออกมาเปนความผิดปกติตางๆ ทั้งรางกายและจิตใจ เชน ถา"ซีโรโต

นิน" ลดนอยลง คนนั้นจะมีอาการซึมเศรา หดหู หรือถามี "เอ็ปเปบนิซิน" หรือ "นอรเปบนิซิน" มากเกินไป ก็จะมีอาการ

เครียด วิตกกังวล

การนั่งสมาธิจึงมีบทบาทอยางหนึ่งในการชวยปรับใหสารสื่อประสาทเหลานั้นกลับเขาสูภาวะสมดุล และทํางาน

เปนระบบ นอกจากนี้ สารเอ็นโดรฟนซึ่งเปรียบไดกับฝนที่มีอยูในคนเรานั้นเอง ที่จะหลั่งออกมาเมื่อนั่งสมาธิไดถึงระดับ

หนึ่ง ก็ยิ่งทําใหจิตใจเราเปนสุข รูสึกปติ อิ่มเอิบ จึงคลายเครียดไดดีรอยเปอรเซ็นต

ออกกําลังกาย

การออกกําลังกายยืดเสนยืดสาย ชวยเสริมสรางความแข็งแรงของอิมมูนซิสเต็มไดเปนอยางดี ทําใหรางกายผลิต

เม็ดเลือดขาวที่มีคุณภาพ

อาหารสุขภาพ

ควรทานอาหารที่ผานการปรุงแตงนอย เพราะอาหารจากธรรมชาติจะยังคงคุณคาสารอาหารไวไดมากที่สุด เชน

ขาวกลอง ขาวซอมมือ แปงไมขัดขาว พืชผักผลไมในทองถิ่นตามฤดูกาล (รสไมหวาน) โดยเฉพาะกลวยมีสารที่ชวยลด

แล็คติค เอเบค ( Lactic Acid) ชวยลดอาการเครียด ซึ่งเปนสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคไทรอยด เนื้อปลา ตลอดจนธัญพืช

นานาชนิด ทั้งนี้ เพื่อใหรางกายสามารถ "ใชอาหารเปนยา และใชยาเปนอาหาร" อาหารที่มีโปรตีนสูง (โดยเฉพาะจาก

ธัญพืช) วิตามินและเกลือแรจากธรรมชาติเพื่อสรางภูมิตานทานใหกับรางกาย

สําหรับคนที่ดื่มชากาแฟ ใหลองเปลี่ยนมาดื่มน้ําชาสมุนไพรแทน เชน ตะไคร ขิง ดอกคําฝอย ก็จะชวยเปนทั้งยา

และเครื่องดื่มที่ทําใหรางกายแข็งแรง สดชื่นไดเปนอยางดี

มองโลกในแงดี

การมองโลกในแงดีอยูเสมอ จะชวยรักษาสมดุลจิตใจของคนที่ปวยเปนโรคไทรอยดไดดี วิธีนี้ชวยลดความวิตก

กังวล และความฟุงซานได โดยเริ่มจากการรูจักช่ืนชมตัวเองและชื่นชมคนรอบขาง ลองนึกถึงสิ่งดีๆ ที่ผานเขามาในชีวิตและ

รูจักขอบคุณธรรมชาติ

มีเพื่อนไวพูดคุยคลายทุกข

ควรพูดคุยระบายออกมากับครอบครัว หรือเพื่อนที่รูใจ โดยเฉพาะเพื่อนที่มีปญหาเดียวกัน ซึ่งจะคอยรับฟงและ

ดูแลซึ่งกนัและกันไดเปนอยางดี

หากิจกรรมทําเพื่อความเพลิดเพลิน

ไมวาการวิธีเขียนไดอารี่ วาดภาพ อานหนังสือ หรือกิจกรรมอื่นๆ อีกมากมาย ชวยทําใหจิตใจดีขึ้นกวาการนั่งจม

จอมอยูกับปญหา

การรับประทานน้ําแร

เนื่องจากวาสารไอโอดีนเปนสวนประกอบที่สําคัญของฮอรโมนไทรอยด การใหสารไอโอดีนที่เปนสาร

กัมมันตรังสี (Radioactive iodine) จะทําใหรังสีทําลายเนื้อมะเร็ง การรักษาโดยวิธีนี้แพทยจะใหผูปวยรับประทานสาร

ไอโอดีนรังสี ซึ่งอาจจะทําเปนรูปสารละลาย หรือแคปซูล I-131 นี้จะไปจับกับเนื้อไทรอยดอยางรวดเร็ว และเริ่มทําลายเนื้อ

ไทรอยด โดยจะเห็นผลใน 6-18 สัปดาห กอนไดรับสารนี้ควรตรวจการตั้งครรภกอนทุกครั้ง

ขอหามใช

หามใช Radioactive iodine ในคนทอง หญิงใหนมบุตร ควรตรวจการตั้งครรภกอนใหสารนี้และควรจะคุมกําเนิด

หลังจากไดยานี้อีก 6 เดือน

การปฏิบัติตัวสําหรับผูที่ไดรับน้ําแร

หลักการรักษาผูปวยดวยน้ําแรไอโอดีนรังสี คือการใหผูปวยรับประทานสารไอโอดีนรังสี เพื่อรักษาโรค เมื่อทานกินน้ําแร

ไอโอดีนรังสี ตอมไทรอยดจะจับสารไอโอดีนรังสีดังกลาวไว ซึ่งจะใหรังสีทําลายตอมไทรอยด แมวารังสีที่ไดรับจะมี

ปริมาณไมมากแตทานควรปองกันคนใกลชิดของทานมิใหไดรับรังสีนั้นโดยวิธีการดังนี้

1. ใหอยูไกลผูอื่น ชวง 2-3 วันแรกใหแยกตัวจากผูอื่น โดยการแยกหองนอน งดการกอด หรือมีเพศสัมพันธ หลีกเลี่ยงคน

ทอง และเด็ก

2. ลดระยะเวลาที่ตองสัมผัสกับผูอื่น เนื่องจากการปริมาณรังสีที่ไดรับขึ้นกับระยะเวลาที่สัมผัสดังนั้นควรอยูใกลชิดกับผูอื่น

ใหนอยที่สุด

3. รักษาสุขลักษณะใหดีที่สุด ใหลางมือดวยสบูและน้ําทุกครั้งที่เขาหองน้ํา ใหชักโครก 3-4 ครั้ง แยกถวยชามอาหารใน

ระยะแรก ลางหองน้ําหรืออางลางหนาทุกครั้งที่เปอนน้ําลายหรือเหง่ือของผูปวย

ขอควรระวัง

ถาหากทานตั้งครรภควรแจงแพทยกอนไดรับน้ําแร

ถาทานเลี้ยงบุตรดวยนมตัวเองใหงดใหนมบุตรเนื่องจากน้ําแรสามารถผานทางน้ํานมได