ค าน า

คมอการเรยนรสงเสรมการออกก าลงกายในชมชนวดทาสะแบง จดท าขนเพอใชประกอบการ

เรยนรโครงการวถชวตไทยสสขภาวะ 3 วยในชมชนวดทาสะแบง กจกรรมท 4 เรอง สงเสรมการออกก าลง

กายในชมชนวดทาสะแบง ไดตระหนกถงความส าคญของการดแลสขภาพเปนสงทส าคญอยางยง จงไดจด

กจกรรมสงเสรมการออกก าลงกายในชมชนวดทาสะแบงอยางหลากหลายวธ เพอเปนการใชเวลาวางใหเกด

ประโยชนรวมกน ชวยเสรมสรางรางกายใหแขงแรง ผอนคลายอารมณ และชวยลดปญหาการเกดโรค ท าให

เดก ผใหญ และผสงอาย มความรก ความสามคค มคณธรรม จรยธรรม โดยมสวนรวมกจกรรมในการออก

ก าลงกายของบคคลในหมบาน โรงเรยน และชมชนวดทาสะแบง สงผลใหบคคลทง 3 วย มสขภาวะทดทง

รางกาย จตใจ สงคม และสตปญญา มคณภาพชวตทดขน สามารถอยรวมกนในสงคมไดอยางสนตสข คมอ

การเรยนรเลมนส าเรจสมบรณ คณะผจดท าขอกราบนมสการขอบพระคณ พระภกษ สามเณรวดทาสะแบง

ทกรป ขอขอบคณภมปญญาพนบานผรทมสวนเกยวของทกทาน ขอขอบคณ อาจารย ดร.วชรนทร แสนรง

เมอง ทปรกษาโครงการและถอดบทเรยน ใหส าเรจลลวงดวยด

หวงเปนอยางยงวาคมอการเรยนรเลมน กอใหเกดประโยชนแกผศกษาเรยนร และผทสนใจได

ตระหนกถงความส าคญของการออกก าลงกาย

คณะผจดท า

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า

สารบญ

ประวตวดทาสะแบง 1

หลกการและเหตผล 5

จดประสงค 5

เปาหมาย 6

ประโยชนทไดรบ 6

วธด าเนนการ 8

โครงสรางหลกสตรการเรยนร 9

การออกก าลงกายใชไมคาน 11

แหลงอางอง 24

ภาพกจกรรม 25

คณะผจดท า 26

วดทาสะแบง

ค าขวญวดทาสะแบง

ขนหมากเบงทาสะแบง แหลงเรยนรวฒนธรรม

งามเลศล าประเพณ แมน าชแขงเรอยาว

หลวงปขาวตระการตา ศนยการศกษา ICT

ประวตความเปนมา

วดทาสะแบง ตงอยเลขท 97 บานทาสะแบง หมท 4 ต าบลมะบา อ าเภอทงเขาหลวง

จงหวดรอยเอด สงกดคณะสงฆมหานกาย มทดนตงวดเนอท 6 ไร 50 ตารางวา ส.ค. 1 เลขท 329

ตงขนป พ.ศ. 2405 เดมชอ “วดตาลทาสะแบง” ตอมาป พ.ศ. 2481 เปลยนชอเปน “วดทาสะแบง” ไดรบ

พระราชทานวสงคามสมา ในวนท 28 พฤศจกายน พ.ศ.2481 ตงแตนนมาจนถงปจจบน มเขตวสงคามสมา

ขนาดกวาง 40 เมตร ยาว 80 เมตร ทธรณสงฆ จ านวน 1 แปลง เนอท 3 ไร 15 ตารางวา ในอดตสรางไว

เปนศาลากลางหมบานทาสะแบง ปจจบนไดสรางเปนแหลงการเรยนร ศนยปฐมวย และศนยรวม กลม

แมบานในชมชนวดทาสะแบง

อาณาเขต

ทศเหนอ มเนอท 2 เสน 18 วา ตดกบถนนสาธารณะบานทาสะแบง

ทศใต มเนอท 4 เสน 2 วา ตดกบทดนของนางอน ศรสาร

ทศตะวนออก มเนอท 4 เสน 6 วา ตดกบแมน าช

ทศตะวนตก มเนอท 4 เสน 4 วา ตดกบถนนสาธารณะบานทาสะแบง

อาคารเสนาสนะ ประกอบดวย

1. อโบสถ ขนาดกวาง 6 เมตร ยาว 16 เมตร เปนอาคารคอนกรตเสรมเหลก สรางเมอ พ.ศ. 2529

2. ศาลาการเปรยญ ขนาดกวาง 15 เมตร ยาว 20 เมตร สรางเมอ พ.ศ. 2533

3. กฎสงฆ จ านวน 3 หลง เปนอาคารครงตกครงไม

4. ปชนยวตถ มพระประธานในอโบสถ เนอโลหะ สรางเมอป พ.ศ. 2526 พระประธานทศาลาการ

เปรยญ จ านวน 1 องค และพระประธานทกฎ 1 องค

การบรหารและการปกครอง มเจาอาวาสเทาททราบนาม ดงน

1. พระครขนตภรมย เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2441 – พ.ศ. 2498

2. เจาอธการคณ ฐตปญโญ เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2499 – พ.ศ. 2528

3. พระอธการรศม ปญญวโร เปนเจาอาวาสระหวางป พ.ศ. 2529 – พ.ศ. 2537

4. พระครสทธวโรภาส (สะอาด ปภสสโร) เปนเจาอาวาส ป พ.ศ. 2538 – ปจจบน

สงกอสรางถาวรวตถ ประกอบดวย

1. ศาลาการเปรยญ 2 ชน มขนาดกวาง 12 เมตร ยาว 32 เมตร วางศลาฤกษ วนท 14 สงหาคม

พ.ศ. 2548 เรมด าเนนการกอสราง เมอวนท 15 สงหาคม พ.ศ. 2548 และสรางเสรจในป พ.ศ. 2552

2. พระพทธสรนทรมหามน (หลวงปขาว) เปนพระพทธรปปนปนสขาว ขนาดหนาตก กวาง

7.85 เมตร สง 11.50 เมตร สรางเมอวนท 9 พฤศจกายน – วนท 3 ธนวาคม พ.ศ. 2549 ใชเวลาในการ

กอสรางรวม 29 วน ใชงบประมาณกอสรางประมาณ 800,000บาทเศษ

3. หอระฆง สรางเมอวนท 16 มนาคม พ.ศ. 2551 สรางเสรจวนท 15 มนาคม พ.ศ. 2552 ใช

งบกอสรางประมาณ 500,000 บาท

4. ศนยการเรยนร ICT ไดรบงบสนบสนนเครองคอมพวเตอร จ านวน 21 เครอง จากกระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยใชงบประมาณของวด ทาสะแบงในการกอสรางศนยการ

เรยนร ICT ประมาณ 350,000 บาท กอสราง เมอวนท 15 มถนายน – 24 สงหาคม พ.ศ. 2553 เพอใช

เปนแหลงเรยนรในชมชน วดทาสะแบง

5. กฎสงฆ จ านวน 1 หลง เปนอาคารครงตกครงไม สรางเมอวนท 6 กมภาพนธ – 30 เมษายน

พ.ศ. 2554 ใชงบกอสรางประมาณ 450,000 บาท

6. หองน า จ านวน 5 หอง สรางเมอเดอนมนาคม – เมษายน พ.ศ. 2554 ใชงบกอสรางประมาณ

100,000 บาท

เขตการปกครอง

ในอดต วดทาสะแบงอยในเขตการปกครองของอ าเภอธวชบร แบงเขต การปกครองเปน 2 กง

ไดแก กงอ าเภอเชยงขวญและกงอ าเภอทงเขาหลวง ตอมา ทางราชการจงไดแตงตงยกกงอ าเภอทง 2 กง

ขนเปนอ าเภอ คอ อ าเภอเชยงขวญ และอ าเภอทงเขาหลวง เมอวนท 8 กนยายน พ.ศ. 2550

วดทาสะแบง จงไดอย เขตการปกครองของอ าเภอทงเขาหลวง นบตงแตนนมาจนถงปจจบน.

หลกการและเหตผล

วถชวตของคนชนบทอสาน ไดเปลยนแปลงไปตามกระแสในยคโลกาภวตน เกดการเปลยนแปลง

ทงทางสงคมและสภาพแวดลอม ท าใหบคคลในชมชนมองขามการออกก าลงกาย โดยอางวาไมมเวลาหรอ

เขาใจวาการด าเนนชวตประจ าวนเปนการออกก าลงกายอยางหนง จงเปนสาเหตใหบคคลมสขภาพออนแอ

ลงและสงผลใหเกดปญหาการเจบปวยดวยโรคตางๆ หลายหนวยงานในชมชนไดรณรงคใหมการออกก าลง

กายทหลากหลายวธ กระตนใหชมชนเกดความตระหนกและเหนความส าคญ ของการออกก าลงกายเปน

สงทจ าเปนอยางยง เปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน ชวยเสรมสรางรางกายใหแขงแรง ผอนคลาย

อารมณ สรางความสามคค และชวยลดปญหาการเกดโรค ชมชนวดทาสะแบงตระหนกถงความส าคญของ

การดแลสขภาพ จงไดจดท าโครงการวถชวตไทยสสขภาวะ 3 วย ในชมชนวดทาสะแบง โดยการจด

กจกรรมสงเสรมการออกก าลงกายในชมชนวดทาสะแบง เพอสงเสรมใหเดก ผใหญและผสงอายในชมชน

วดทาสะแบง มสขภาวะทดทงทางรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญา มคณภาพชวตทด และสามารถอย

รวมกนในสงคมอยางสนตสข

จดประสงค

1. เพอสงเสรมใหชมชนเหนความส าคญของสขภาพตนเองดวยการออกก าลงกาย อยางสม าเสมอ

2. เพอสงเสรมใหชมชนใชเวลาวางใหเปนประโยชน

3. เพอสงเสรมความสามคค ชมชนรวมกลมท ากจกรรมการออกก าลงกายรวมกน อยางมความสข

4. เพอสงเสรมใหบคคลในชมชนมสขภาวะและคณภาพชวตทด

เปาหมาย

1. เชงปรมาณ เดก ผใหญ และผสงอาย หม 4, 7 บานทาสะแบง จ านวน 50 คน

2. เชงคณภาพ

2.1 ชมชนวดทาสะแบงมสวนรวมจดการเรยนรไดอยางเหมาะสม

2.2 เดก ผใหญ และผสงอายในชมชนวดทาสะแบง มสขภาวะทดทงทางรางกาย จตใจ

อารมณ และสตปญญา

ประโยชนทไดรบ

1. ชมชนเหนความส าคญของสขภาพตนเองดวยการออกก าลงกายอยางสม าเสมอ

2. ชมชนใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการออกก าลงกาย

3. ชมชนเกดความสามคครวมกลมท ากจกรรมออกก าลงกายรวมกนอยางมความสข

4. บคคลทง 3 วยในชมชนวดทาสะแบงมสขภาวะและคณภาพชวตทด

การออกก าลงกาย มผลตอการพฒนาสรางเสรมสขภาพใหกบบคคลแตละวย ดงน

วยเดก การออกก าลงกายชวยกระตนและพฒนาการเจรญเตบโตของกลามเนอและกระดกโดยตรง

ชวยใหโครงสรางของรางกายแขงแรงไดสดสวนสมวย กระตนการท างานของระบบประสาทกลามเนอทจะ

น าไปสความสมพนธและการพฒนาระบบกลไกการเคลอนไหวและเคลอนทใหมประสทธภาพยงขน

วยหนมสาว การออกก าลงกายจะชวยใหรปรางทรวดทรงกระชบไดสดสวนสวยงาม เพมบคลกภาพ

ความมนใจในแตละอรยาบถของการเคลอนไหว ความมเสนห ความกระฉบกระเฉง ความคลองตวในการ

ปฏบตกจวตรประจ าวน จะชวยเพมการสะสมความหนาแนนของกระดก (Bone Density) ปองกนโรค

กระดกบางโรคกระดกพรน และการเสอมสภาพของโครงสรางรางกายกอนวยอนควร

วยผใหญ การออกก าลงกายจะชวยรกษารปรางทรวดทรงใหคงสภาพแลดออนกวาวย เปนภมคมกน

ชวยปองกนบ าบดรกษาลดอาการของโรคภยไขเจบตางๆ รวมทง อาการปวดเขา หลง และขอตอ ชวยชะลอ

ความเสอมสภาพของโครงสรางรางกาย ชวยปรบภาวะความสมดลของฮอรโมนในรางกาย ท าใหมบคลก

สงางามดภมฐานและไมอวน

วยสงอาย การออกก าลงกายชวยชะลอการเสอมสภาพของโครงสรางรางกายและชวยปองกนและ

บ าบดรกษาอาการขอเสอม ขอตด กระดกบาง ระบบประสาทรบร-สงงานการเคลอนไหวเสอมสภาพ ชวยให

เกดความสมพนธและความมนคงในการทรงตว

กลมกลามเนอทควรไดรบการบรหารและเสรมสรางความแขงแรง

กลมกลามเนอหลกทเปนโครงสรางพนฐานส าคญของรางกาย ทควรไดรบ การฝก หรอการพฒนา

เสรมสรางความแขงแรง ควบคไปกบการพฒนาความอดทน ของระบบไหลเวยนเลอดและระบบหายใจ

รวมทงความออนตว ความยดหยนตว ของกลามเนอและขอตอ ประกอบดวยกลมกลามเนอทส าคญ ดงน

1. กลามเนอคอ 2. กลามเนออก 3. กลามเนอไหล

4. กลามเนอหลง 5. กลามเนอแขน 6. กลามเนอทอง

7. กลามเนอล าตว 8. กลามเนอสะโพก 9. กลามเนอขา

วธด าเนนงาน

1. เสนอโครงการเพอขออนมต

2. ประชมกลมผด าเนนงาน วางแผน และจดท าโครงการ

3. แตงตงคณะกรรมการด าเนนงาน และประชาสมพนธ

4. ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรการออกก าลงกายทามอเปลาใหกบ เดก ผใหญ และผสงอายใน

ชมชนวดทาสะแบงโดยใชศนยเดกเลก โรงเรยน และวดทาสะแบง เปนแหลงเรยนรตามโครงสราง

หลกสตร ดงน

โครงสรางหลกสตรการเรยนร

โครงการวถชวตไทย สสขภาวะ 3 วย ในชมชนวดทาสะแบง

กจกรรมท 4 เรอง สงเสรมการออกก าลงกายในชมชนวดทาสะแบง

ครงท วน เดอน ป กจกรรมการเรยนร เวลา/ชม.

1 7 พ.ค. 54 ความเปนมาของการออกก าลงกาย 2

2 14 พ.ค. 54 ประโยชนของการออกก าลงกาย 2

3 4 – 25 ม.ย. 54 การยดเหยยดกลามเนอ 4

4 2 ก.ค. – 30 ก.ค. 54 การออกก าลงกายทามอเปลา 8

5 6 ส.ค. – 10 ก.ย. 54 การออกก าลงกายใชยางวง 8

6 17 ก.ย. – 29 ต.ค. 54 การร าไมคานบรหารรางกาย 8

7 5 พ.ย. – 24 ธ.ค. 54 การออกก าลงกายใชฮลาฮป 6

8 30 ธ.ค. 54 การจดนทรรศการ 5

9 30 ธ.ค. 54 การประเมนผล 2

รวม 45

งบประมาณสนบสนนกจกรรม จ านวน 30,000 บาท รายละเอยดดงน

รายการ จ านวนเงน ผรบผดชอบ 1. ประชมคณะท างาน 2. คาพจารณาโครงการ 3. จดท าคมอออกก าลงกายทามอเปลา 4. จดท าคมอออกก าลงกายใชยางวง 5. จดท าคมอการร าไมคานบรหารรางกาย 6. คาวทยากร 7. คาเลยงรบรองคณะท างาน 8. คาอปกรณการฝกปฏบต 9. คาบ ารงสถานทประชม 10. คาสอและแผนปายประชาสมพนธ 11. คาถายเอกสาร 12. คาวสดส านกงาน 13. คาพาหนะ 14. การจดนทรรศการ

1,000 1,500 1,500 1,500 1,500 3,000 2,000 5,000 2,500 4,000 500 500 500

5,000

1. ประธานโครงการ 2. คณะท างาน 3. ผประสานงาน 4. ทปรกษาโครงการ และถอดบทเรยน

รวม 30,000 -

ไมคานกบวถชวตชมชนวดทาสะแบง

ทาท 1 ปลกกลามเนอ

วธปฏบต

1. ยกขาขางใดขางหนงพาดบนเกาอ ตามความเหมาะสม

2. ขาขางทยน ยอเลกนอย พยายามใหหลงตรงใหมากทสด

3. ใชมอทงสองขางจบทเขาและเขยาขนลง ตามตองการ

4. เปลยนขางท าเชนเดยวกนตามตองการ

ทาท 2 เหวยงไมคาน

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาใหหางกนพอสมควร หนามองตรงไปขางหนา

2. มอทงสองขางจบปลายไม วาดไมออกขางล าตวทางขวาขนตงตรง

3. โยกตวและยอเขาลง วาดไมไปทางซายท าเชนเดยวกน

4. ท าสลบกนไปตามความตองการ

ทาท 3 ไมคานพายเรอ

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาพอสมควร หนามองตรง

2. มอทงสองขางจบปลายไมคานตงขนขางล าตว พายขางใดใหเอามอขางนนถอปลายไมคานดานลาง

3. วาดแขนซายจากแนวตงไปแนวนอน แขนขวาจะถกผลกไปทางดานหลงจนสดคลายการพายเรอ ตาม

ความตองการ

4. กลบสทาเรมตน เปลยนขางท าสลบเชนเดยวกน

ทาท 4 หมนไมคานรอบตว

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาสองขาง ใบหนามองตรง

2. ใชมอทงสองขางจบทปลายไมคาน

3. วาดไมในแนวนอนไปดานขางทางขวา

4. หมนล าตวใหรสกตงกลามเนอพรอมยอเขาขวา

5. วาดไมและหมนตวไปทางซายท าเชนเดยวกน

6. ท าสลบกนไปตามความตองการ

ทาท 5 แบกไมคาน

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาสองขาง ไมคานพาดบา

2. ไมคานพาดบนบา แขนทงสองขางโอบปลายไมคานไว

3. ใชขอมอเอยงตวไปทางขวา วาดปลายไมขางเดยวกนลงมา

4. ยอเขาซาย เอยงตวไปทางซาย ท าเชนเดยวกน

5. ท าสลบกนไปตามความตองการ

ทาท 6 ไมคานตามลม

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาสองขาง หนามองตรงไปขางหนา

2. ไมพาดบา แขนทงสองขางโอบปลายไมไว

3. วาดปลายไมใหเปนวงเหมอนวายน าไปขางหนาวนใหได 1 รอบ

4. ท าซ าจนครบตามความตองการ

ทาท 7 ไมคานทวนลม

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขา หนามองตรงไปขางหนา

2. ไมพาดอยบนบา แขนทงสองขางออมโอบปลายไมไว

3. วาดปลายไมดานซายใหเปนวงไปขางหลง

4. ดานขวากจะเปนวงไปอกดานหนงพรอมกน เหมอนวายน า ทากรรเชยงถอยหลง ใหได

1 รอบ

5. ท าซ าจนครบจ านวนตามความตองการ

ทาท 8 ไมคานตงฉาก

วธปฏบต 1

. ยนตรง สนเทาทงสองขางชดกน ปลายเทาแยก ใบหนามองตรง

2. ไมพาดบนบา แขนทงสองขางโอบปลายไมไว

3. วาดปลายไมลงดานขางทางขวา ใหความรสกทตงทสดทท าได

4. ปลายไมดานซาย วาดขนดานบนโดยอตโนมต

5. วาดปลายไมลงทางดานซาย ปลายไมดานขวา วาดขนดานบน

6. ท าสลบกนไปจนครบตามความตองการ

ทาท 9 ไมคานบน

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาสองขาง หนามองตรง

2. ไมคานพาดบา แขนทงสองขางโอบปลายไมคานไว

3. ใชขอมอหมนล าตวและไหลไปทางขวาตามแนวราบ

4. ใหไมคานชไปขางหนา พรอมยอเขาขวาลงเลกนอย

5. ท าลกษณะคลายกนโดยหมนตวไปทางดานซาย 6.

ท าสลบกนไปตามความตองการ

ทาท 10 ไมคานโยกเยก

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขาสองขางเพอความมนคง ใบหนามองตรง

2. จบไมคานหางประมาณล าตว แขนทงสองหอยทงลงดานหนา

3. มอสองขางจบไมคานตามแนวราบ ไวทหนาตนขา

4. ยอเขาขวาพรอมโยกตวไปทางขวา ใหไมคานขนานอยกบพน

5. ท าซ าโดยยอเขาซายโยตวไปทางดานซาย ท าเชนเดยวกน

6. ท าสลบกนไปตามความตองการ

ทาท 11 ยกไมคาน

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขา หนามองตรง แขนทงสองขางหอยลง

2. ใชมอจบไมคานไวทหนาตนขา

3. วาดไมคานขามศรษะและดงลงดานหลงของศรษะ

4. ดงไมคานลงมาชาๆจนหยดในทางอขอศอกใหรสกตงทสด

5. วาดไมขามศรษะกลบมาอยในทาเดม

6. ท าซ าตามความตองการ

ทาท 12 ไมคานนวดขา

วธปฏบต

1. ยนตรง แยกขา ใบหนามองตรง แขนทงสองขางหอยลง

2. มอจบไมคานใหขนานพนไวทหลงตนขา

3. คอย ๆ ยอเขาลงทงสองขางใหสมดล

4. ใชไมคานนวดหรอคลงบรเวณหลงตนขา กน และเอว

5. คอย ๆ ยดเขาขนยนจนตรง ท าซ าตามความตองการ

แหลงอางอง

เอกสารเผยแพร กองออกก าลงกายเพอสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. ภมปญญาพนบาน

ชมชนวดทาสะแบง อ าเภอทงเขาหลวง จงหวดรอยเอด. http://www.thaispine.com/stickexercise.htm

ภาพกจกรรมการออกก าลงกาย

คณะผจดท า

1. พระครสทธวโรภาส เจาอาวาสวดทาสะแบง

2. พระมหา ดร.ทองจนทร กมโล ผประสานงานและเหรญญก

3. ดร.วชรนทร แสนรงเมอง ทปรกษาและถอดบทเรยน

4. นางเกสร พชย ผน าออกก าลงกาย

5. นายอ านวย ภมภกด แสดงแบบ

6. นางพน ธหา แสดงแบบ

7. นางบญนอง สนองผน ภมปญญาพนบาน

8. นางวภา ชดขนทด ภมปญญาพนบาน

9. นางคมทอง จ านงคจตร ภมปญญาพนบาน