LOGO

R. and Edler Paul 2008

Intellectual Standards: The Words That Name Them and the Criteria That Define Them

1. Clarity

ความชัดเจน คือความเขาใจได ปราศจากความ

สับสนหรือคลุมเครือ ความชัดเจนเปรียบเหมือน

ชองทางสูมาตรฐานอันอื่น เพราะหากวาขอความทีจ่ะ

พิจารณาขาดความชัดเจน เราก็ไมอาจพิจารณาตอไป

ไดวามีความถูกตองสอดคลอง การคิดนั้นควรจะตองมี

ความชัดเจน มีเนื้อหารายละเอียด เห็นภาพ มีตัวอยาง

1. Clarity หมั่นถามตัวเองวา

สามารถใหรายละเอียดในเรื่องน้ันไดหรือไม หรือมีความจําเปนที่จะตอง

อธิบายรายละเอียดหรือไม

สามารถแสดงจุดน้ันในอีกทางหน่ึงไดอีกหรือไม หรือแสดงออกถึงเรื่อง

น้ันใหแตกตางไดหรือไม

สามารถใหภาพเรื่องน้ันไดหรือไม หรือควรจะใหภาพหรือไม

ยกตัวอยางไดหรือไม หรือควรใหยกตัวอยางหรือไม

อธิบายดวยคําพูดของตนเองวาคิดอยางไรกับที่คนอ่ืนเพ่ิงพูดไป มีความ

เขาใจชัดเจนในความหมายหรือไม

2. Accuracy

ความถูกตอง หมายถึง การปราศจากขอผิดพลาดหรือไม

ถูกตอง หรือปราศจากการบิดเบือน

ขอความนั้นอาจมีความชัดเจนในตัวขอความแตอาจถูกตอง

ก็ได การคิดไมมากก็นอยมักมีความถูกตองเสมอ ถือวาเปน

ประโยชนท่ีเราจะเขาถึงขอมูลท่ีมีอยูจริง

เราจะตรวจสอบไดอยางไร วาเปนจริงหรือไม

เราจะพิสูจนขอเท็จไดอยางไร

เราจะวางใจในความถูกตองของขอมูลจากแหงที่มานั้นได

เพียงใด

3. Precision

ความแมนยํา หมายถึง ความเหมาะพอดีตอระดับ

รายละเอียดและความเฉพาะ

ขอความสามารถแสดงไดอยางชัดเจนและถูกตองแตอาจไม

มีความแมนยํา เชน สมศักด์ิเปนคนสูง (แตไมรูวาสูงเทาไร

อยางไร) การคิดสามารถทําใหมีความแมนยําได ท้ังนี้ตอง

ระบุลงไปในรายละเอียด

คุณสามารถใหรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องนั้นมากข้ึนไดหรือไม

คุณจะกลาวใหเฉพาะเจาะจงลงไปไดหรือไม

คุณจะโตแยงขอกลาวหาไดหรือไม วาเรื่องนั้นมีจุดของใจที่ใด

4. Relevance

ความสอดคลอง หมาย ถึงความเชื่อมโยงกับประเด็นที่พิจารณา

มีความเชื่อมโยงในตรรกะ มีความสําคัญตอประเด็นที่พิจารณา

ขอความที่แสดงอาจมีความชัดเจน ถูกตองและแมยํา แตอาจไมสอดคลอง

กับประเด็นที่พิจารณาหรือที่ถาม

Ex. นักเรียนอาจคิดวาไดใชความพยายามอยางมากในชั้นเรียน และคิดวาความ

พยายามจะสงผลใหไดคะแนนในชั้นเรียนท่ีดี แตอาจออกมาไมดี เพราะความ

พยายามท่ีทําไป อาจไมสอดคลองกับสิ่งท่ีกําหนดการวัดผลในเชิงคุณภาพ

สิ่งที่ตองคํานึงถึงคือ ตองสันนิษฐานไวกอนวาเราอาจยังไมไดประเมินสิ่งที่

เกี่ยวของทั้งประเด็น แนวคิดและสารสนเทศ อยางครบถวนพอ

ไมชักแมนํ้าทั้งหา ไมออกอาวออกทะเล

4. Relevance ไมเห็นวาที่พูดน้ันเกี่ยวของกับเน้ือหา หัวเรื่อง สมมติฐานหรือ

วัตถุประสงค ขอใหช้ีแจงวามีความสัมพันธกันอยางไร ในแงมุมใด

สามารถอธิบายความเกี่ยวของเช่ือมโยงระหวางคําถามของคุณและ

คําถามที่ถูกถามได

ขอเท็จจริงเกี่ยวกับประเด็นน้ันๆ เปนอยางไร

คําถามของคุณเช่ือมโยงกับประเด็นที่เรากําลังดําเนินการอยางไร

5. Depth

ความลึก ประกอบไปดวยความซับซอนและความสัมพันธ

เชื่อมโยง บงชี้ถึงการคิดแจงตลอดผานตัวแปรจํานวนมากใน

สถานการณ บริบท ความคิดและคําถาม

ขอความอาจมีความชัดเจน ถูกตอง แมนยําและสอดคลอง

แตก็อาจขาดความลึก (กลายเปนแครายงานไป)

การคิดนั้นอาจมีท้ังผิวเผินและแบบลึก เราตองระลึกและ

สันนิษฐานท่ีวาเราอาจจะยังพิจารณาสิ่งท่ีเกี่ยวของท้ังหมด

ในเชิงความซอนของมันท่ีมีอยู

5. Depth

พึงระลึกเมื่อทําวิจัย

คําถามแบบงายๆ ธรรมดา หรือวาซับซอน

คําตอบเปนแบบงายๆ หรือวายาก

อะไรทําใหเกิดความซับซอนในคําถามนี้

เราจะพิจารณาความซับซอนในคําถามไดอยางไร

6. Breadth ความกวาง หมายถึง การพิจารณาอยางหลากหลายมุมมอง (perspective)

การมีมุมมองอยางครอบคลุม อยางเปดกวาง และมีมุมมองอยางเปดใจ

กวาง (open your mind)

แนวการใหเหตุผลอาจมีความชัดเจน ถูกตอง แมนยํา สอดคลองและมี

ความลึก แตก็อาจขาดความกวาง

Ex. ขอโตแยงระหวางสายอนุรักษนิยมและเสรีนิยม เชน ในวงการนาฏกรรม

การคิดอาจโดยใจที่เปดกวางหรือคับแคบเปนทัศคติ (Attitude) และความ

กวางของการคิดตองการนักคิดที่ใชเหตุผลอยางหย่ังลึกมากกวามุมมอง

เดียว หรือกรอบอางอิงที่อาจแคบเกินไป

เราสามารถสันนิษฐานไดวาเราอาจยังไมไดประเมินสิ่งที่เกี่ยวของอยาง

เต็มที่

6. Breadth มุมมองอะไรทีเ่กี่ยวกับประเด็นน้ี

มุมมองที่เกี่ยวของอันไหนที่เราละเลยไป

เราละเลยที่จะพิจารณามุมมองตรงกันขาม (binary system) เพียง

เพราะวาเราไมตองการเปลี่ยนมุมมองของเรา

เรามองมุมมองตรงกันขามกับความเช่ือของเราดวยความเช่ือที่ดี หรือ

เพียงแตหาขอผิดพลาดหรือขอตําหนิเพียงเทาน้ัน (ชอบจับผิด)

หากเรามองคําถามจากมุมมองอ่ืนๆ เชน เศรษฐกิจ สังคม การเมือง

ฯลฯ แลวความรับผิดชอบทางจริยธรรมของเราคืออะไร

เราพิจารณาประเดนน้ันดวยมุมมองใด Ex. เสรีนิยม ประชานิยม

อนุรักษนิยม สังคมนิยม ฯลฯ

7. Logic

ตรรกะ หมายถึง สวนที่ทําใหดูมีเหตุผล ไมขัดแยงกัน การรักษาซ่ึง

หลักการซ่ึงมีดุลยพินิจและมีเหตุผล

เมื่อเรา “คิด” หมายถึงวาเรากําลังชวยเรยีงความคิดตางๆ เขา

ดวยกันสูความเปนระเบียบมากข้ึน และเมื่อผสมผสานความคิดที่

สนับสนุนซ่ึงกันและกันอยางมีเหตุผล ความคิดนั้นถือวามี

“ตรรกะ”

แตหากวาผสมกันแลวไมสนับสนุนซ่ึงกันและกัน หรือขัดแยงกัน

ก็ถือวา “ขาดตรรกะ”

การคิดนั้นมีตรรกะไดมากหรือนอย อาจคงเสนคงวาหรือบูรณา

การกัน อาจมีเหตุผลรวมกันหรืออาจขัดแยงกันในทางตรงขาม